1
00:00:06,089 --> 00:00:09,884
Sommige beelden zijn nagemaakt
op basis van onderzoek en ooggetuigen.

2
00:00:16,766 --> 00:00:20,603
DECEMBER 2009
8 JAAR EN 3 MAANDEN NA 9/11

3
00:00:21,604 --> 00:00:22,981
KHOST LEGERBASIS

4
00:00:23,064 --> 00:00:26,776
CIA-agenten in Khost
waren heel benieuwd naar…

5
00:00:26,860 --> 00:00:27,819
CIA - DIRECTEUR

6
00:00:27,902 --> 00:00:30,989
…de potentiële informatie over Bin Laden.

7
00:00:33,533 --> 00:00:37,370
Hij werd dus niet gefouilleerd
en mocht gewoon door.

8
00:00:40,999 --> 00:00:47,338
Het hele CIA-team, huurlingen,
speciale eenheden, analisten, officieren…

9
00:00:47,922 --> 00:00:50,717
…kwamen allemaal naar buiten.

10
00:00:51,217 --> 00:00:53,678
Dit kan heel belangrijk zijn.

11
00:00:56,473 --> 00:00:59,434
Er hangt zo veel spanning.

12
00:01:01,394 --> 00:01:03,813
Hij stapte aan de andere kant uit.

13
00:01:04,689 --> 00:01:09,527
Onze mensen liepen erheen en zeiden:
'Handen uit je kleding.'

14
00:01:10,403 --> 00:01:13,031
Ze schrokken ervan dat hij weigerde.

15
00:01:17,327 --> 00:01:20,371
Ze wisten niet
dat de bron zelf de bom was.

16
00:01:29,547 --> 00:01:33,551
Ik zat op de vloer van m'n woonkamer
toen ik werd gebeld.

17
00:01:34,302 --> 00:01:36,429
'Er was een grote explosie.'

18
00:01:38,306 --> 00:01:41,893
Ik vroeg: 'Wat?'
De tv stond niet eens aan.

19
00:01:41,976 --> 00:01:44,062
Ik had geen idee.

20
00:01:44,646 --> 00:01:51,111
In Afghanistan werd een zelfmoordaanslag
de dood van zeven CIA-agenten.

21
00:01:51,194 --> 00:01:55,990
De aanslagpleger was uitgenodigd
op de basis en was niet gefouilleerd.

22
00:01:56,074 --> 00:01:57,033
Voor jullie.

23
00:01:57,826 --> 00:02:00,036
Het is geen horloge. Ontsteker.

24
00:02:00,120 --> 00:02:02,038
Jullie gaan naar de hel.

25
00:02:02,122 --> 00:02:08,044
De Amerikanen kenden hem niet maar lieten
hem de zwaarbeveiligde CIA-basis in.

26
00:02:08,128 --> 00:02:10,672
Dan laat hij een apparaat ontploffen.

27
00:02:11,339 --> 00:02:16,177
De vlag op het hoofdkwartier van de CIA
hing halfstok voor de zeven agenten.

28
00:02:16,678 --> 00:02:21,141
Volgens directeur Leon Panetta
zijn ze dicht bij de vijand gestorven.

29
00:02:21,224 --> 00:02:23,017
Te dichtbij, zo bleek.

30
00:02:24,394 --> 00:02:29,232
M'n collega Jennifer Matthews
was CIA-basiscommandant in Khost.

31
00:02:30,024 --> 00:02:31,985
We waren echt een team.

32
00:02:32,694 --> 00:02:38,241
Ik werkte al met haar aan de Al-Qaeda-zaak
voordat we wisten dat het Al-Qaeda was.

33
00:02:40,326 --> 00:02:43,079
Toen zei Gina dat Jennifer dood was.

34
00:02:45,540 --> 00:02:47,250
Het was zo heftig.

35
00:02:52,338 --> 00:02:57,093
In de kerk werd het standaardgebed
voor militairen opgezegd.

36
00:02:57,177 --> 00:02:59,971
En ik dacht: en wij dan? En Jennifer?

37
00:03:03,308 --> 00:03:06,561
Het was moeilijk om te horen…

38
00:03:06,728 --> 00:03:07,729
ANALIST

39
00:03:07,812 --> 00:03:12,192
…hoe haar jeugdvrienden
en kinderen over haar praatten.

40
00:03:12,275 --> 00:03:14,360
Zij wisten niet wat ze deed.

41
00:03:20,200 --> 00:03:24,913
Ik ben bij de begrafenis
van elk van de CIA-agenten geweest.

42
00:03:26,497 --> 00:03:31,502
En toen we op weg waren,
in heel koud weer…

43
00:03:32,337 --> 00:03:36,007
…zag ik een gezin op hun veranda staan…

44
00:03:36,507 --> 00:03:41,054
…met een bord met daarop:
'Bedankt voor jullie bescherming.'

45
00:03:44,140 --> 00:03:45,099
Ik herinner me…

46
00:03:46,142 --> 00:03:48,561
…het gesprek met de familieleden.

47
00:03:48,645 --> 00:03:50,730
De ouders zeiden:

48
00:03:51,231 --> 00:03:53,233
'Geef de missie niet op…

49
00:03:54,067 --> 00:03:58,905
…die onze geliefde
het leven heeft gekost.'

50
00:03:59,405 --> 00:04:02,867
En die missie was natuurlijk
Bin Laden opsporen.

51
00:04:07,497 --> 00:04:14,337
Ik zeg tegen het Amerikaanse volk dat,
als God het wil, we blijven moorden.

52
00:04:14,420 --> 00:04:18,508
Als Al-Qaeda dacht dat de Khost-aanval
ons zou verzwakken…

53
00:04:19,092 --> 00:04:20,343
…hadden ze het mis.

54
00:04:20,843 --> 00:04:23,221
In tegendeel.

55
00:04:23,972 --> 00:04:25,556
We waren vastberaden.

56
00:04:27,100 --> 00:04:29,477
Door Khost was het nu persoonlijk.

57
00:04:32,272 --> 00:04:33,731
Heel persoonlijk.

58
00:04:45,868 --> 00:04:49,622
JANUARI 2010
8 JAAR EN 4 MAANDEN NA 9/11

59
00:04:49,706 --> 00:04:54,877
Het is al bijna tien jaar na 9/11.

60
00:04:56,504 --> 00:05:01,884
En de vraag en het verlangen
om Bin Laden te vinden wordt groter.

61
00:05:01,968 --> 00:05:06,431
Osama bin Laden wordt nog steeds gezocht
tot vrees van het volk.

62
00:05:06,514 --> 00:05:11,019
De beloning voor de gouden tip
is nog steeds 25 miljoen.

63
00:05:11,102 --> 00:05:14,856
Blijkbaar wordt overal naar hem gezocht.

64
00:05:14,939 --> 00:05:16,899
Waarom is hij nog niet gevonden?

65
00:05:18,192 --> 00:05:21,529
We waren al zo vaak teleurgesteld
met de tips.

66
00:05:21,612 --> 00:05:24,741
Dan dachten we dat we hem hadden.

67
00:05:24,824 --> 00:05:28,578
Het leger stond meerdere keren klaar
om hem op te pakken.

68
00:05:28,661 --> 00:05:30,413
Maar het klopte nooit.

69
00:05:30,913 --> 00:05:32,415
Alles doorzocht.

70
00:05:32,915 --> 00:05:33,750
Het was…

71
00:05:37,295 --> 00:05:38,463
…zo frustrerend.

72
00:05:38,963 --> 00:05:43,259
Je vraagt je af hoe intelligent
onze inlichtingendienst is.

73
00:05:43,343 --> 00:05:47,597
De CIA lag politiek
onder vuur van beide kanten.

74
00:05:48,723 --> 00:05:52,894
Faalt de overheid niet?
Jullie weten nog niet waar hij is.

75
00:05:52,977 --> 00:05:53,936
Nou…

76
00:05:56,481 --> 00:05:57,565
…ik denk dat…

77
00:05:59,233 --> 00:06:04,614
…Bin Laden gevangennemen of vermoorden
enorm belangrijk is voor onze veiligheid.

78
00:06:06,157 --> 00:06:11,287
Er lag enorm veel druk
op de CIA en de inlichtingendienst…

79
00:06:11,371 --> 00:06:13,039
…om meer te doen.

80
00:06:13,122 --> 00:06:16,459
Zoek nog intensiever
naar Bin Laden en Al-Qaeda.

81
00:06:20,505 --> 00:06:24,217
TERRORISMEBESTRIJDING - TARGETER

82
00:06:24,300 --> 00:06:27,220
Op 11 september
werkte ik bij het Pentagon.

83
00:06:28,763 --> 00:06:31,891
Ik was de enige overlevende
van m'n afdeling.

84
00:06:33,935 --> 00:06:35,812
Ik was ernstig verbrand.

85
00:06:36,396 --> 00:06:40,525
Maar ik herstelde
en bleef elke dag vechten.

86
00:06:41,109 --> 00:06:42,985
Hoe voel je je?
-Geweldig.

87
00:06:43,486 --> 00:06:44,320
Godzijdank.

88
00:06:44,404 --> 00:06:48,032
In 2009 zei een vriend van me…

89
00:06:48,116 --> 00:06:52,537
…dat ze me goed konden gebruiken
in het Bin Laden-team.

90
00:06:53,037 --> 00:06:57,458
Met als enige missie: Bin Laden opsporen.

91
00:07:03,297 --> 00:07:08,886
Ik liet m'n team
elke week verslag uitbrengen.

92
00:07:08,970 --> 00:07:15,101
Waar ze naar kijken, welke aanwijzingen
en wat voor bewijs ze hebben.

93
00:07:15,184 --> 00:07:21,274
Waar ging hij heen na Afghanistan?
Leeft hij nog? Dat soort vragen.

94
00:07:23,568 --> 00:07:27,989
Als hij op tv verscheen
werd dat volledig geanalyseerd.

95
00:07:29,949 --> 00:07:34,036
We onderzochten elk aspect
van Bin Ladens media-uitingen.

96
00:07:34,620 --> 00:07:39,417
We analyseerden de geluiden
op Bin Ladens video's, op zoek naar…

97
00:07:39,500 --> 00:07:44,630
…een aanwijzing
van waar hij zou kunnen zijn.

98
00:07:47,633 --> 00:07:51,053
Het geluid van een vogel
of dat van industrie.

99
00:07:53,681 --> 00:07:55,349
Zijn er verborgen berichten?

100
00:07:55,433 --> 00:07:58,936
Kan iets op de achtergrond
ons vertellen waar hij is?

101
00:08:02,482 --> 00:08:06,986
We probeerden ook te traceren
hoe z'n video's op het nieuws kwamen.

102
00:08:07,862 --> 00:08:11,032
Hij kreeg z'n berichten naar buiten.

103
00:08:11,115 --> 00:08:15,453
Ze vertrouwden niet
op elektronische apparaten of telefoons.

104
00:08:15,536 --> 00:08:18,414
Dus het gaat vast via koeriers.

105
00:08:18,498 --> 00:08:24,754
Als we een koerier konden volgen,
zou diegene ons naar Bin Laden leiden.

106
00:08:25,838 --> 00:08:27,673
De CIA volgde elke aanwijzing.

107
00:08:28,174 --> 00:08:32,637
Deze aanwijzing over de koerier
begint al in 2002.

108
00:08:36,307 --> 00:08:40,311
NOORD-AFRIKA
ONBEKENDE LOCATIE

109
00:08:41,229 --> 00:08:45,233
We wisten dat Bin Laden
een vertrouwde koerier had.

110
00:08:45,316 --> 00:08:48,819
Er is hard geprobeerd
om die naam te krijgen.

111
00:08:49,987 --> 00:08:52,156
Gevangenen gaven valse namen.

112
00:08:52,782 --> 00:08:58,412
Sommigen zeiden dat er geen koerier was.
Volgens anderen was hij met pensioen.

113
00:09:00,081 --> 00:09:05,044
Het was heel lastig om de leugens
over de koerier te ontrafelen.

114
00:09:06,295 --> 00:09:07,922
En toen, eind 2002…

115
00:09:08,422 --> 00:09:13,052
…was er een Al-Qaeda-agent in hechtenis
van een Noord-Afrikaanse regering.

116
00:09:13,553 --> 00:09:19,100
Hij werd ondervraagd
over wat hij wist en wie hij kende.

117
00:09:20,434 --> 00:09:22,603
En tijdens dat verhoor…

118
00:09:22,687 --> 00:09:27,525
…noemde hij iemand die volgens hem
met Bin Laden had gewerkt…

119
00:09:28,109 --> 00:09:29,485
…voor 9/11.

120
00:09:30,027 --> 00:09:33,990
En met Khalid Shaikh Mohammed na 9/11.

121
00:09:34,490 --> 00:09:37,535
En hij was koerier tussen die twee.

122
00:09:38,869 --> 00:09:41,330
En hij noemde een naam:

123
00:09:44,166 --> 00:09:45,042
Abu Ahmed.

124
00:09:46,168 --> 00:09:49,922
Dat was natuurlijk
heel interessante informatie.

125
00:09:50,006 --> 00:09:51,632
CIA-GEVANGENISSYSTEEM

126
00:09:51,716 --> 00:09:53,175
We vroegen KSM…

127
00:09:53,759 --> 00:09:56,345
…in een geheime CIA-gevangenis:

128
00:09:56,429 --> 00:09:58,222
'Wat weet je over Abu Ahmed?'

129
00:09:59,223 --> 00:10:03,019
KSM had speciale
ondervragingstechnieken ondergaan.

130
00:10:03,102 --> 00:10:07,231
Hij vertelde ons zo'n beetje
alles wat we wilden weten.

131
00:10:08,441 --> 00:10:13,821
Hij zei: 'Ik heb over Abu Ahmed gehoord
maar hij zit niet meer bij Al-Qaeda.'

132
00:10:15,114 --> 00:10:17,199
We luisterden hem af in z'n cel.

133
00:10:17,783 --> 00:10:21,954
Daar zei hij tegen
de andere Al-Qaeda-agenten:

134
00:10:23,080 --> 00:10:26,417
'Niemand zegt iets over de koerier.'

135
00:10:28,878 --> 00:10:35,092
KSM probeerde uit alle macht de koerier
te beschermen omdat hij wist dat…

136
00:10:35,593 --> 00:10:37,845
…hij ons naar Bin Laden kon leiden.

137
00:10:39,555 --> 00:10:43,684
Dus we richten ons volledig op Abu Ahmed.

138
00:10:44,435 --> 00:10:46,937
Die hadden ze goed uitgekozen.

139
00:10:47,647 --> 00:10:50,775
Door zijn operationele
veiligheidsmaatregelen…

140
00:10:50,858 --> 00:10:53,069
…was hij moeilijk te vinden.

141
00:10:53,778 --> 00:10:56,989
We leerden dat hij uit Koeweit kwam.

142
00:10:58,324 --> 00:11:02,453
Ondanks alle aanwijzingen
wisten we niet hoe hij eruitzag.

143
00:11:02,536 --> 00:11:03,704
Hij was een raadsel.

144
00:11:04,497 --> 00:11:10,044
Het was een constante, zware inspanning
om een patroon uit te stippelen.

145
00:11:10,127 --> 00:11:12,129
Waar hij naartoe ging…

146
00:11:12,213 --> 00:11:16,717
…wat voor communicatie
hij gebruikte, en hoe.

147
00:11:16,801 --> 00:11:23,724
We waren bang dat hij door zou krijgen
dat we hem zochten.

148
00:11:23,808 --> 00:11:28,229
Dat gaat zo door van 2002 tot 2010.

149
00:11:28,729 --> 00:11:32,400
Acht jaar om hem te vinden.
Ergens op de planeet.

150
00:11:35,486 --> 00:11:38,489
In de zomer van 2010
hadden we een doorbraak.

151
00:11:39,240 --> 00:11:43,577
We hadden z'n telefoon getraceerd
naar een stad in Pakistan: Peshawar.

152
00:11:45,579 --> 00:11:48,582
En we konden het telefoontje afluisteren.

153
00:11:50,626 --> 00:11:56,966
Hij sprak met een vriend van vroeger.
Diegene vroeg hem:

154
00:11:57,550 --> 00:12:03,222
'Wat doe je tegenwoordig?
Ik heb al zo lang niets van je gehoord.'

155
00:12:03,305 --> 00:12:07,309
Hij bleef maar zeggen: 'Gewoon, werk.'

156
00:12:07,810 --> 00:12:13,482
Maar die vriend gaf niet op:
'Wat doe je dan precies?'

157
00:12:14,483 --> 00:12:16,277
Het was even stil.

158
00:12:18,237 --> 00:12:19,238
Toen zei hij:

159
00:12:19,989 --> 00:12:22,575
'Wat ik eerder ook deed.'

160
00:12:24,160 --> 00:12:27,955
De vriend zei toen meteen:
'Oké, ga met Allah.'

161
00:12:28,038 --> 00:12:32,543
Het was duidelijk dat hij
eerder voor Bin Laden had gewerkt.

162
00:12:34,879 --> 00:12:38,507
We hadden de inlichtingendienst nodig
in het veld.

163
00:12:39,633 --> 00:12:42,011
INLICHTINGENOFFICIER

164
00:12:42,094 --> 00:12:46,223
Bij inlichtingenwerk
denken mensen vaak aan analisten.

165
00:12:46,307 --> 00:12:48,225
Ik bedoel de mensen op straat.

166
00:12:49,435 --> 00:12:54,064
Als commandant van de taskforce
zat ik in Kabul en de hele regio.

167
00:12:55,024 --> 00:12:59,153
We moesten alle informatie valideren.

168
00:13:00,696 --> 00:13:04,992
Wat denken we te weten?
Wat weten we niet? En wat zien we?

169
00:13:10,372 --> 00:13:14,794
We zien de koerier
in een kleine witte SUV stappen.

170
00:13:15,544 --> 00:13:18,214
En die zijn er veel in Pakistan.

171
00:13:20,966 --> 00:13:24,303
Onze CIA-agenten volgden hem van Peshawar…

172
00:13:25,221 --> 00:13:27,056
…naar Abbottabad.

173
00:13:32,686 --> 00:13:36,482
Het voertuig stopte bij een groot huis.

174
00:13:42,571 --> 00:13:46,826
We hadden indicatoren
dat er daar iets aan de hand was.

175
00:13:46,909 --> 00:13:49,912
Dit was heel anders dan alles tot nu toe.

176
00:13:51,247 --> 00:13:57,878
Het was het grootste
omheinde terrein in de hele omgeving.

177
00:13:57,962 --> 00:14:03,217
We leerden dat de koerier, Abu Ahmed,
het huis in 2005 had gekocht.

178
00:14:03,717 --> 00:14:07,972
In een dure buurt van Abbottabad
zonder geregistreerd inkomen.

179
00:14:08,973 --> 00:14:12,893
Het had muren van 3 tot 5 meter hoog
met prikkeldraad.

180
00:14:13,519 --> 00:14:14,937
En er was een balkon…

181
00:14:16,647 --> 00:14:17,606
…met een muurtje.

182
00:14:21,694 --> 00:14:26,824
Abbottabad is een toeristisch gebied
vanwege de bergen.

183
00:14:27,324 --> 00:14:31,287
Dus waarom zou je een muur
van 2 meter bouwen op twee hoog?

184
00:14:32,246 --> 00:14:35,291
Die beveiliging boven is vreemd.

185
00:14:36,125 --> 00:14:38,627
Het begint duidelijk te worden.

186
00:14:38,711 --> 00:14:41,505
Deze persoon wilde niet gezien worden.

187
00:14:42,590 --> 00:14:44,300
Dit was zeer verdacht.

188
00:14:44,383 --> 00:14:46,760
Het hele team was alert.

189
00:14:47,761 --> 00:14:52,600
Het was duidelijk dat daar
iemand met een hoge rang was.

190
00:14:55,811 --> 00:14:58,981
21 SEPTEMBER 2010
9 JAAR NA 9/11

191
00:15:02,776 --> 00:15:08,449
Ik liet de president meteen weten
wat we hadden gevonden.

192
00:15:09,992 --> 00:15:13,829
We vertelden het Mike Vickers,
van het Ministerie van Defensie…

193
00:15:13,913 --> 00:15:16,707
…en Hoofd Terrorismebestrijding,
John Brennan.

194
00:15:17,833 --> 00:15:24,423
Michael Morell belde me
over zeer gevoelige informatie voor Obama.

195
00:15:24,924 --> 00:15:29,720
Bij deze eerste meeting met de president
zei Leon Panetta:

196
00:15:29,803 --> 00:15:33,599
'We konden Bin Ladens koerier
geolokaliseren…

197
00:15:33,682 --> 00:15:36,769
…en volgen naar dit complex.'

198
00:15:38,896 --> 00:15:45,402
Ik zei: 'We hebben een heel sterk
vermoeden dat Bin Laden daar is.'

199
00:15:47,112 --> 00:15:51,867
President Obama
was voorzichtig positief dat dit mogelijk…

200
00:15:51,951 --> 00:15:56,664
…voor het eerst een echte aanwijzing was.

201
00:15:57,289 --> 00:16:00,626
Na de briefing
gaf de president ons twee orders.

202
00:16:00,709 --> 00:16:03,837
En Barack Obama gaf niet vaak orders.

203
00:16:04,880 --> 00:16:10,844
De eerste was: 'Leon, Michael,
zoek uit wat er in dat gebouw gebeurt.'

204
00:16:12,012 --> 00:16:15,057
En: 'Vertel het aan niemand.

205
00:16:17,685 --> 00:16:19,311
Dit blijft tussen ons.

206
00:16:20,354 --> 00:16:23,482
Niemand anders
in onze regering mag dit weten.'

207
00:16:29,196 --> 00:16:36,203
We begonnen constant
te surveilleren wat daar gebeurde.

208
00:16:38,205 --> 00:16:40,290
Er kwam nauwelijks iets uit.

209
00:16:41,291 --> 00:16:44,420
Er was geen telefoon en geen internet.

210
00:16:45,379 --> 00:16:51,510
Abu Ahmed stopte pas de batterij in z'n
mobiel als hij ver weg was van Abbottabad.

211
00:16:53,220 --> 00:16:55,806
Hij was buitengewoon voorzichtig.

212
00:16:58,976 --> 00:17:02,646
Directeur Panetta had een idee
om informatie te verzamelen.

213
00:17:03,272 --> 00:17:05,232
Camera's in de bomen.

214
00:17:05,816 --> 00:17:10,362
Anderen stelden voor
om aanwijzingen te zoeken in het vuilnis.

215
00:17:10,988 --> 00:17:16,618
Maar die lieten ze nooit ophalen.
Ze verbrandden hun afval.

216
00:17:17,870 --> 00:17:22,416
We werkten samen met een arts
die daar zou zijn voor poliovaccinaties…

217
00:17:22,499 --> 00:17:24,710
…en bloedmonsters.

218
00:17:25,294 --> 00:17:30,257
We hoopten daarmee te verifiëren
dat het Bin Ladens familie was.

219
00:17:31,592 --> 00:17:34,678
Maar de koeriers lieten ze niet binnen.

220
00:17:35,262 --> 00:17:41,185
We begonnen ook vrouwen en kinderen
te zien rondom het complex.

221
00:17:41,268 --> 00:17:44,021
Dus we begonnen die te volgen.

222
00:17:44,104 --> 00:17:48,817
We ontdekten dat er twee gezinnen
in het complex woonden.

223
00:17:48,901 --> 00:17:50,569
Abu Ahmed en z'n broer.

224
00:17:56,450 --> 00:18:01,205
Maar toen we
de satellietbeelden goed bekeken…

225
00:18:03,457 --> 00:18:05,876
…ontdekten we een derde gezin.

226
00:18:07,377 --> 00:18:09,296
Die verlieten nooit het terrein.

227
00:18:12,049 --> 00:18:17,805
De kinderen gingen niet naar school,
in tegensteling tot alle andere kinderen.

228
00:18:19,098 --> 00:18:22,226
We bepaalden, door de waslijn…

229
00:18:23,268 --> 00:18:26,105
…hoeveel gezinsleden daar woonden.

230
00:18:27,689 --> 00:18:31,401
Op basis van het aantal
kinderen en volwassenen…

231
00:18:31,485 --> 00:18:35,447
…hadden we een sterk vermoeden
over het derde gezin.

232
00:18:46,667 --> 00:18:51,130
Op een gegeven moment
zagen we een iets ouder persoon…

233
00:18:51,213 --> 00:18:53,966
…buiten rondlopen.

234
00:18:54,967 --> 00:18:58,929
Hij liep rondjes.
Als een gevangene op een binnenplaats.

235
00:19:01,140 --> 00:19:04,601
Elke dag liep hij in de tuin rond.

236
00:19:05,519 --> 00:19:06,520
Elke dag.

237
00:19:07,020 --> 00:19:08,313
We noemden hem 'De Loper'.

238
00:19:09,523 --> 00:19:11,608
Met geometrische meettechnieken…

239
00:19:11,692 --> 00:19:15,737
De zon schijnt op een persoon
en zorgt voor een schaduw…

240
00:19:16,321 --> 00:19:21,827
…via de grootte van de schaduw
bepalen we de lengte van die persoon.

241
00:19:21,910 --> 00:19:25,038
En die bleek
even lang als Osama bin Laden.

242
00:19:26,582 --> 00:19:29,668
Ik kreeg kippenvel.

243
00:19:29,751 --> 00:19:33,005
'Mijn god,
misschien hebben we hem gevonden.'

244
00:19:34,756 --> 00:19:41,096
Alle andere aanwijzingen naar Bin Laden
waren niets vergeleken met deze.

245
00:19:42,848 --> 00:19:46,018
Ik weet nog dat ik zei: 'Dit kan hem zijn.

246
00:19:47,895 --> 00:19:52,191
Doe wat je kunt
om z'n gezicht in beeld te krijgen.'

247
00:19:52,274 --> 00:19:55,652
En ze zeiden: 'Dat wordt heel moeilijk.'

248
00:19:55,736 --> 00:20:01,116
Met muren van 4 en 5 meter hoog,
hebben we geen goed zicht.

249
00:20:04,077 --> 00:20:09,416
Ik weet nog dat ik zei:
'Ik heb de CIA dit zien doen in films.'

250
00:20:10,209 --> 00:20:12,169
Iedereen moest lachen.

251
00:20:13,045 --> 00:20:15,839
Maar ze konden geen scherp beeld krijgen.

252
00:20:17,758 --> 00:20:23,472
Directeur Panetta zet
Terrorismebestrijding enorm onder druk.

253
00:20:25,599 --> 00:20:27,559
12 FEBRUARI 2011
9 JAAR EN 5 MAANDEN NA 9/11

254
00:20:27,643 --> 00:20:31,480
De CIA vroeg me om
bij de Bin Laden-eenheid…

255
00:20:31,563 --> 00:20:34,983
…te vertellen over
het interview met Osama bin Laden.

256
00:20:35,067 --> 00:20:38,403
Ik dacht: dat was lang geleden, maar oké.

257
00:20:41,240 --> 00:20:44,034
Ik had dat interview in 1998 afgenomen.

258
00:20:44,618 --> 00:20:50,415
Dat was m'n enige interview
dat daarna steeds groter werd.

259
00:20:52,626 --> 00:20:56,171
Nu zit ik bij de CIA
de beelden te bekijken.

260
00:21:01,468 --> 00:21:07,432
Ik denk dat ze vooral willen horen over
z'n beveiliging en hoe hij daar kwam.

261
00:21:07,516 --> 00:21:08,850
Radiocommunicatie.

262
00:21:11,019 --> 00:21:15,732
Dus ik vertel er gedetailleerd over,
en dan vragen ze:

263
00:21:15,816 --> 00:21:19,278
'Heb je beelden van hem
terwijl hij rondloopt?'

264
00:21:20,153 --> 00:21:23,532
Waarom zouden ze daar
meer beelden van willen?

265
00:21:29,037 --> 00:21:30,706
Ik wist toen nog niet…

266
00:21:30,789 --> 00:21:36,336
…dat ze wilden bepalen
of de stappen, het licht mank lopen…

267
00:21:36,420 --> 00:21:42,092
…en de houding van De Loper overeenkwamen
met Bin Ladens manier van lopen.

268
00:21:42,175 --> 00:21:45,470
Van de beste beelden van hem lopend.

269
00:21:45,554 --> 00:21:49,391
Naar die ontmoeting met mij in 1998.

270
00:21:50,267 --> 00:21:51,476
Om te vergelijken.

271
00:21:52,352 --> 00:21:53,645
Dat wist ik niet.

272
00:21:55,564 --> 00:21:58,817
Hoewel we op de beelden
overeenkomsten zagen…

273
00:21:59,401 --> 00:22:02,612
…was het geen afdoend bewijs
dat het Bin Laden was.

274
00:22:03,155 --> 00:22:07,409
Natuurlijk dacht ik ook
dat het Bin Laden kon zijn.

275
00:22:07,909 --> 00:22:10,746
Het was een kwestie van
genoeg bewijs hebben…

276
00:22:10,829 --> 00:22:14,833
…voor een bevelhebber
om actie te ondernemen.

277
00:22:17,669 --> 00:22:19,629
Elke week kreeg ik verslag.

278
00:22:20,213 --> 00:22:25,802
Soms hadden ze niets nieuws gevonden.
Dan zei ik:

279
00:22:26,762 --> 00:22:29,389
'Dat is niet goed genoeg.'

280
00:22:31,183 --> 00:22:36,980
Als overlevingsmechanisme op werk,
raak je zo onthecht van je emoties.

281
00:22:38,690 --> 00:22:41,485
Het was moeilijk op zo veel vlakken.

282
00:22:45,280 --> 00:22:51,620
Ik maakte filmpjes met jeugdherinneringen
voor m'n zoons afstuderen.

283
00:22:51,703 --> 00:22:56,708
Allerlei filmpjes van dingen
die ik me niet kon herinneren.

284
00:22:58,627 --> 00:23:02,089
Ik wist gebeurtenissen
uit m'n zoons leven niet meer.

285
00:23:02,798 --> 00:23:03,632
En…

286
00:23:04,800 --> 00:23:07,469
…die dag ging ik boos naar m'n werk.

287
00:23:08,470 --> 00:23:14,101
Ik moest er echt mee leren omgaan
dat ik hiervoor had gekozen.

288
00:23:18,063 --> 00:23:21,942
Het voelde alsof we niet genoeg deden.
We werkten weekenden…

289
00:23:22,943 --> 00:23:25,112
…misten onze familieleden.

290
00:23:28,156 --> 00:23:29,783
Toen stierf m'n moeder…

291
00:23:30,951 --> 00:23:32,619
…tijdens de zoektocht.

292
00:23:36,873 --> 00:23:42,212
Voor ze stierf had ik haar verteld
dat ik aan iets belangrijks werkte.

293
00:23:42,879 --> 00:23:47,134
En dat ze hopelijk
het resultaat nog zou zien.

294
00:23:49,428 --> 00:23:53,932
Nadat ze was gestorven aan kanker,
hielp het me erdoorheen…

295
00:23:54,015 --> 00:23:58,937
…om deze verantwoordelijkheid
te hebben en vooruitgang te boeken.

296
00:24:00,355 --> 00:24:06,236
Ik was geobsedeerd met
bewijzen dat Bin Laden daar was.

297
00:24:08,572 --> 00:24:14,870
Toen was de kans op
100% zekerheid dat hij daar was…

298
00:24:14,953 --> 00:24:17,914
…uiterst klein.

299
00:24:19,583 --> 00:24:24,713
We waren ook bang dat Bin Laden
besefte dat hij ontdekt was.

300
00:24:26,131 --> 00:24:32,012
Bin Laden kon daar elk moment weggaan dus
het risico om door te gaan was te groot.

301
00:24:37,309 --> 00:24:40,854
14 MAART 2011
9 JAAR EN 6 MAANDEN NA 9/11

302
00:24:41,938 --> 00:24:46,485
We kwamen dichter bij de beslissing
om tot actie over te gaan.

303
00:24:47,068 --> 00:24:53,116
Dus de president wilde weten hoe groot
de kans was, als we door zouden zoeken…

304
00:24:53,200 --> 00:24:55,869
…dat we z'n aanwezigheid
konden bevestigen.

305
00:24:57,579 --> 00:25:02,167
We hadden geen 100% bewijs
dat Bin Laden daar was.

306
00:25:03,001 --> 00:25:05,378
We hadden indirect bewijs.

307
00:25:06,421 --> 00:25:09,591
Er was geen enkel direct bewijs.

308
00:25:10,675 --> 00:25:15,805
Ik zei: 'Meneer de president,
weet dat de zaak…

309
00:25:16,556 --> 00:25:19,059
…van Saddam en massavernietigingswapens…

310
00:25:19,142 --> 00:25:20,185
GEEN WMDS

311
00:25:20,268 --> 00:25:22,395
FOUT VAN DE INLICHTINGENDIENST

312
00:25:23,063 --> 00:25:27,192
…sterker is dan de zaak
dat Bin Laden in Abbottabad is.'

313
00:25:27,275 --> 00:25:29,402
Je kon een speld horen vallen.

314
00:25:31,571 --> 00:25:33,823
Dit is een enorme beslissing.

315
00:25:35,242 --> 00:25:38,870
Volgens z'n adviseurs
zou bij een mislukte operatie…

316
00:25:39,454 --> 00:25:43,792
…z'n imago een aanzienlijke deuk krijgen.

317
00:25:43,875 --> 00:25:47,003
Dat was het grootste politieke risico.

318
00:25:47,087 --> 00:25:50,715
Een potentieel dodelijke operatie
voor militairen.

319
00:25:50,799 --> 00:25:51,800
Net als bij Carter.

320
00:25:52,759 --> 00:25:58,932
Tijdens de Islamitische Revolutie in Iran
werden mensen van de ambassade gegijzeld.

321
00:25:59,558 --> 00:26:03,812
President Carter stuurde helikopters
om de gijzelaars te redden.

322
00:26:03,895 --> 00:26:10,652
Ze stortten neer. Er waren veel doden.
Dat liet hem en de VS voorkomen als zwak.

323
00:26:11,152 --> 00:26:15,282
De Carter-vergelijking
was die van een mislukte operatie.

324
00:26:16,157 --> 00:26:19,077
Vlak voor de verkiezingen.
Hij was niet herkozen.

325
00:26:21,079 --> 00:26:24,833
President Obama zei:
'De politiek interesseert me niet.

326
00:26:24,916 --> 00:26:30,630
Al veel te lang lukt het Bin Laden
om de Amerikaanse justitie te ontlopen.'

327
00:26:31,715 --> 00:26:33,091
De president zei:

328
00:26:33,174 --> 00:26:38,179
'Bereid operaties voor
om achter dit complex aan te gaan.'

329
00:26:39,848 --> 00:26:46,271
Hij zei: 'Als ik ervoor kies
om dit te doen, doen we het snel.

330
00:26:46,938 --> 00:26:48,607
Dus maak alles klaar.'

331
00:26:52,902 --> 00:26:55,739
De vicevoorzitter van de Stafchefs belde…

332
00:26:55,822 --> 00:26:56,823
SPECIAL OPERATIONS

333
00:26:56,906 --> 00:27:00,577
…dat de CIA mogelijk wist
waar Osama bin Laden was.

334
00:27:01,161 --> 00:27:05,582
Hij keek zo blij. Hij is een SEAL.
Hij droomt hier al zo lang van.

335
00:27:06,416 --> 00:27:10,837
Ik hou me bezig met gijzelaars
en terroristische organisaties.

336
00:27:10,920 --> 00:27:14,424
Maar dit was
de grootste missie van m'n carrière.

337
00:27:16,718 --> 00:27:21,431
Ik had dat jaar gehoord dat ik kanker had.
Chronische lymfatische leukemie.

338
00:27:22,390 --> 00:27:28,063
Maar het was nog niet zo ver dat ik
m'n rol als leidinggevende op moest geven.

339
00:27:28,730 --> 00:27:34,944
Helaas was dat wel een reden
om terug te gaan naar de Verenigde Staten.

340
00:27:35,945 --> 00:27:39,449
In D.C. sprak ik de directeur
van de CIA, Leon Panetta.

341
00:27:40,408 --> 00:27:42,327
Hij noemde dit complex.

342
00:27:43,119 --> 00:27:48,083
Ik zei: 'Bereid een operatie voor…

343
00:27:48,166 --> 00:27:50,794
…om dit complex binnen te vallen.'

344
00:27:53,046 --> 00:27:55,465
10 APRIL 2011
3 WEKEN VOOR DE INVAL

345
00:27:56,591 --> 00:27:58,927
TRAININGSCENTRUM
ONBEKENDE LOCATIE

346
00:27:59,010 --> 00:28:03,181
We kiezen de beste mensen voor deze klus.

347
00:28:03,264 --> 00:28:05,392
We halen de SEALs erbij.

348
00:28:06,935 --> 00:28:09,270
SEAL Team 6 is de Tier One-eenheid.

349
00:28:09,938 --> 00:28:11,815
Eerst had je SEAL Team 1 en 2.

350
00:28:11,898 --> 00:28:15,652
En rond 1980 vormde
Commandant Richard Marcinko Team 6.

351
00:28:15,735 --> 00:28:21,574
Hij gaf het nummer 6 omdat
de Russen dan zouden denken: 1, 2 en 6.

352
00:28:21,658 --> 00:28:23,118
En 3, 4 en 5 dan?

353
00:28:23,201 --> 00:28:27,497
Goede contraspionage, dus.
We gebruiken onze hersenen wel.

354
00:28:30,417 --> 00:28:32,627
We zijn terug uit Afghanistan.

355
00:28:32,711 --> 00:28:37,924
En we zijn in Miami, Florida
om wat te duiken en vakantie te vieren.

356
00:28:41,094 --> 00:28:46,641
Dan worden we teruggeroepen
naar Virginia Beach. We weten niet waarom.

357
00:28:46,725 --> 00:28:51,312
Het was teleurstellend
omdat die spin-ups vaak niets zijn.

358
00:28:51,396 --> 00:28:54,858
Het is vaak een hoop onnodige onzin.

359
00:28:54,941 --> 00:28:59,320
Dat is balen. We hadden sinds Jalalabad
al uitgekeken naar Miami.

360
00:29:01,197 --> 00:29:04,159
Ik had ze teruggeroepen van hun verlof.

361
00:29:04,242 --> 00:29:09,539
Je zag dat ze er niet blij mee waren.
Ze dachten dat het een oefening was.

362
00:29:10,999 --> 00:29:15,295
We ging naar een klein, laag schoolgebouw.

363
00:29:15,378 --> 00:29:20,550
Gewapende bewakers buiten.
Het is net een klaslokaal.

364
00:29:21,050 --> 00:29:27,056
De CIA-briefer legt uit dat ze een
geheimhoudingsverklaring moeten tekenen.

365
00:29:27,140 --> 00:29:30,852
Dat was niet ongebruikelijk,
ook niet met trainingen.

366
00:29:31,352 --> 00:29:36,065
De officier van de CIA noemde Abbottabad.

367
00:29:36,566 --> 00:29:38,193
Die stad kende ik niet.

368
00:29:38,276 --> 00:29:43,531
Ik krijg er kippenvel van.
Een onbekende stad in het buitenland.

369
00:29:44,115 --> 00:29:48,119
De commandant van SEAL Team 6
liep nonchalant naar voren en zei:

370
00:29:48,203 --> 00:29:50,371
'Dit gaat om Osama bin Laden.'

371
00:29:51,581 --> 00:29:53,666
Het doelwit is Osama bin Laden.

372
00:29:54,167 --> 00:29:55,919
De meest gezochte terrorist.

373
00:29:58,546 --> 00:30:01,841
Ik dacht: dit is zo'n belangrijke missie.

374
00:30:02,926 --> 00:30:05,220
Wat een eer om te mogen doen.

375
00:30:05,804 --> 00:30:08,181
Ze zeiden dat het tijdgevoelig was.

376
00:30:08,264 --> 00:30:12,769
Over een paar weken zou er
0% verlichting zijn in de maancyclus.

377
00:30:12,852 --> 00:30:14,979
Dus het werd een van die dagen.

378
00:30:16,648 --> 00:30:21,444
'Dit is geen oefening.
We moeten ons gaan voorbereiden.'

379
00:30:24,864 --> 00:30:30,745
Wij moesten ze voorbereiden op hun missie
en ze de juiste tools geven.

380
00:30:30,829 --> 00:30:33,289
En dat deden we net even anders.

381
00:30:34,791 --> 00:30:39,963
We bouwden het hele complex na
zodat ze zouden kunnen oefenen.

382
00:30:40,630 --> 00:30:43,049
De CIA had een model gebouwd.

383
00:30:43,132 --> 00:30:46,761
De buitenkant zag eruit als
Osama bin Ladens huis.

384
00:30:47,470 --> 00:30:53,017
Zo konden de SEALs
hun tactische manoeuvres oefenen.

385
00:30:55,186 --> 00:30:57,647
En helikopterpiloten hun profielen.

386
00:30:57,730 --> 00:31:02,485
SEALs moesten snel het dak
van het gebouw en de tuin bereiken.

387
00:31:02,986 --> 00:31:07,115
We oefenden dat zo vaak
dat we peesontstekingen kregen.

388
00:31:07,824 --> 00:31:11,828
Op een gegeven moment
hadden we wel bewezen dat we het konden.

389
00:31:13,037 --> 00:31:15,999
We wisten waar de gebouwen stonden.

390
00:31:16,791 --> 00:31:19,335
Maar niet hoe het er binnen uitzag.

391
00:31:20,295 --> 00:31:25,091
Was het een open ruimte of een gang
met aan beide kanten een kamer?

392
00:31:25,800 --> 00:31:28,261
Dus de structuur was modulair.

393
00:31:29,929 --> 00:31:31,598
Binnen.
-Ruimte vrij.

394
00:31:31,681 --> 00:31:33,600
Ze veranderden het steeds.

395
00:31:34,767 --> 00:31:41,482
Ze braken zelfs het gebouw elke avond af
zodat satellieten het niet oppikten.

396
00:31:42,483 --> 00:31:44,611
17 APRIL 2011
2 WEKEN VOOR DE INVAL

397
00:31:46,487 --> 00:31:50,742
Ze hadden die oefeningen
wel meer dan honderd keer gedaan.

398
00:31:50,825 --> 00:31:57,540
Je blijft plannen en oefenen
en je bekijkt elk noodplan.

399
00:31:57,624 --> 00:32:01,419
Alles wat simpel lijkt, zoals:
waar zit je in de helikopter?

400
00:32:01,502 --> 00:32:04,005
Waar zit je op? Wat voor stoel?

401
00:32:04,088 --> 00:32:08,509
Waar is de hond? Wat als er een auto is?
Wat als het touw niet werkt?

402
00:32:08,593 --> 00:32:12,430
Wat als iemand wordt neergeschoten
of de kamer ontploft?

403
00:32:12,513 --> 00:32:15,975
Wat als er van de 24 man nog maar 12 zijn?

404
00:32:17,185 --> 00:32:20,104
Ze hebben zeker wat dingen gesloopt.

405
00:32:20,188 --> 00:32:21,773
Terugtrekken.

406
00:32:24,150 --> 00:32:26,945
Dan bouwden wij dat weer op.

407
00:32:28,529 --> 00:32:33,868
Wat ging goed en wat slecht?
Wel 12 uur per dag, oefenen en plannen.

408
00:32:33,952 --> 00:32:39,123
Dan gingen we terug naar de kazerne
en analyseerden we het model.

409
00:32:39,207 --> 00:32:44,420
Zou er een bizar uitvindsel zijn
zoals een glijbaan naar de steeg?

410
00:32:44,504 --> 00:32:46,589
Kan iemand uit het riool klimmen?

411
00:32:46,673 --> 00:32:50,385
Een van de bazen vroeg
wat het ergste scenario zou zijn.

412
00:32:50,468 --> 00:32:53,888
Onze jongste man zei:
'De helikopter kan neerstorten.'

413
00:32:54,889 --> 00:32:58,685
En wij dachten: zeg dat nou niet.

414
00:33:00,353 --> 00:33:03,064
24 APRIL 2011
1 WEEK VOOR DE INVAL

415
00:33:03,147 --> 00:33:07,402
De belangrijkste basis
voor de operatie was in Jalalabad.

416
00:33:07,485 --> 00:33:09,445
In Afghanistan.

417
00:33:09,529 --> 00:33:14,784
In die 350 kilometer ertussen
zijn veel potentiële problemen.

418
00:33:14,867 --> 00:33:18,955
Het risico was groot.
Je vliegt in het Pakistaanse luchtruim.

419
00:33:19,455 --> 00:33:24,252
Het complex stond vlak bij Westpoint
in Pakistan, de militaire academie…

420
00:33:24,335 --> 00:33:27,171
…en andere grote militaire installaties.

421
00:33:27,714 --> 00:33:31,801
Ze trainden militaire officieren
daar in Abbottabad.

422
00:33:32,969 --> 00:33:34,512
We moesten oppassen.

423
00:33:34,595 --> 00:33:38,433
Als ze een dreiging detecteerden,
kon van alles gebeuren.

424
00:33:39,976 --> 00:33:44,147
President Obama
wilde Pakistan niet informeren.

425
00:33:44,230 --> 00:33:47,900
De Pakistaanse inlichtingendienst
had geen kant gekozen.

426
00:33:47,984 --> 00:33:54,782
Ze hadden relaties met veel terroristische
groeperingen, waaronder Al-Qaeda.

427
00:33:54,866 --> 00:33:57,994
Dat kon oorlog met Pakistan betekenen.

428
00:33:58,578 --> 00:34:04,042
Met speciale eenheden, inlichtingendienst,
luchtmacht, krijgsmacht, kernwapens.

429
00:34:04,667 --> 00:34:07,587
Kunnen we de hele weg onopgemerkt blijven?

430
00:34:07,670 --> 00:34:10,882
Dus we bekijken de
Pakistaanse radarsystemen…

431
00:34:10,965 --> 00:34:14,510
…hoe hun baan eruitziet
en hoe je ze vermijdt.

432
00:34:15,136 --> 00:34:18,431
We moesten met veel variabelen
rekening houden.

433
00:34:18,514 --> 00:34:21,726
Aangevallen worden
van de heen- tot de terugweg.

434
00:34:21,809 --> 00:34:26,939
We maakten grapjes
maar wisten dat het alles of niets was.

435
00:34:27,565 --> 00:34:31,652
'We komen sowieso niet terug.
Dit is onze laatste missie.'

436
00:34:33,404 --> 00:34:36,908
En toen zagen we in een hangar
allerlei helikopters.

437
00:34:39,035 --> 00:34:46,042
We hadden twee speciale helikopters
die moeilijk gedetecteerd konden worden.

438
00:34:46,125 --> 00:34:53,049
We moesten lachen en zeiden dat
onze overlevingskansen hoger bleken…

439
00:34:53,132 --> 00:34:55,426
…dankzij die Transformers.

440
00:34:56,511 --> 00:34:59,555
Dit was de eerste missie
met die helikopters.

441
00:34:59,639 --> 00:35:02,850
Ze waren weinig getest,
maar het was niet niks.

442
00:35:03,518 --> 00:35:06,813
Zulke operaties zijn eng.
Vandaar al die machinegeweren.

443
00:35:07,855 --> 00:35:11,526
Het is enorm gevaarlijk.
En het moet slagen.

444
00:35:12,985 --> 00:35:15,780
26 APRIL 2011
5 DAGEN VOOR DE INVAL

445
00:35:16,948 --> 00:35:21,744
Admiraal McRaven
stuurde ons alvast naar Jalalabad…

446
00:35:21,828 --> 00:35:24,747
…voor het geval we groen licht kregen.

447
00:35:28,626 --> 00:35:31,671
Afscheid nemen van de kinderen is zwaar.

448
00:35:31,754 --> 00:35:35,591
Helaas, als SEAL Team 6,
waren we dat gewend.

449
00:35:37,552 --> 00:35:42,390
Dat was zo vanaf dat ze baby's waren
tot ik bij de marine wegging.

450
00:35:42,473 --> 00:35:43,766
Afscheid nemen moet.

451
00:35:43,850 --> 00:35:49,272
Je kunt ze maar beter snel
die laatste kus geven en weglopen.

452
00:35:56,154 --> 00:35:59,740
Wisten ze dat je
misschien niet terug zou komen?

453
00:35:59,824 --> 00:36:04,787
Ja, ze waren slim genoeg
en ze hadden het ook bij vriendjes gezien.

454
00:36:15,965 --> 00:36:18,801
28 APRIL 2011
3 DAGEN VOOR DE INVAL

455
00:36:23,181 --> 00:36:28,227
Het moment kwam om de
Nationale Veiligheidsraad te informeren.

456
00:36:30,354 --> 00:36:31,939
Ik ken Obama heel goed.

457
00:36:32,023 --> 00:36:35,985
Het was een van m'n taken
om hem goed te kennen.

458
00:36:36,068 --> 00:36:42,116
Je zag aan z'n lichaamstaal
dat dit een enorme gok was.

459
00:36:42,200 --> 00:36:44,911
Hij was er zo op gefocust.

460
00:36:45,912 --> 00:36:51,918
De president vroeg alle leden
of ze vonden dat we de inval moesten doen.

461
00:36:53,336 --> 00:36:56,964
De meningen waren verdeeld
en er waren veel vragen.

462
00:36:58,424 --> 00:37:00,801
Minister Clinton steunde het idee.

463
00:37:00,885 --> 00:37:05,890
Jim Clapper, directeur van de
Nationale Inlichtingendienst, en ik, ook.

464
00:37:06,474 --> 00:37:09,894
Ik zei: 'Ja, je zou dit altijd al doen.'

465
00:37:10,394 --> 00:37:13,439
Maar er waren veel argumenten tegen.

466
00:37:15,107 --> 00:37:19,320
De vicepresident was tegen
vanwege het gebrek aan informatie.

467
00:37:19,403 --> 00:37:23,824
En hij maakte zich zorgen over
de betrekkingen tussen de VS en Pakistan.

468
00:37:25,034 --> 00:37:30,665
Bob Gates, de minister van Defensie, was
bezorgd over de veiligheid van het korps.

469
00:37:30,748 --> 00:37:34,877
Bob Gates zat al in de regering
tijdens Desert One.

470
00:37:34,961 --> 00:37:40,716
Zijn bezwaar tegen de inval was de kans
op een vergelijkbare helikoptercrash.

471
00:37:41,467 --> 00:37:44,470
En ik dacht: zeg dat nou niet hardop.

472
00:37:45,054 --> 00:37:50,977
Want straks komt uit wat hier is gezegd.
In een gesprek als dit.

473
00:37:51,060 --> 00:37:56,482
Straks zou het uitkomen
dat Obama dat punt had genegeerd.

474
00:37:59,527 --> 00:38:01,612
De president luisterde…

475
00:38:02,655 --> 00:38:05,157
…en zei: 'Ik ga nadenken.'

476
00:38:07,201 --> 00:38:11,372
President Obama zei
dat hij een beslissing zou nemen.

477
00:38:12,081 --> 00:38:13,791
De volgende dag.

478
00:38:22,550 --> 00:38:25,344
29 APRIL 2011
2 DAGEN VOOR DE INVAL

479
00:38:30,725 --> 00:38:34,186
De volgende ochtend
was ik op het hoofdkwartier.

480
00:38:35,980 --> 00:38:39,358
Tom Donilon, de Nationale
Veiligheidsadviseur, belde me.

481
00:38:40,401 --> 00:38:43,654
'De president heeft besloten
de missie te doen.'

482
00:38:43,738 --> 00:38:45,364
Dit is een grote gok.

483
00:38:45,448 --> 00:38:50,244
We gokken erop dat Bin Laden daar is
en dat het ons zal lukken.

484
00:38:50,328 --> 00:38:53,873
Maar een betere kans krijgen we niet.

485
00:38:53,956 --> 00:38:55,916
Ja. We doen het.

486
00:38:57,918 --> 00:39:01,797
30 APRIL 2011
1 DAG VOOR DE INVAL

487
00:39:06,886 --> 00:39:09,889
Vierentwintig uur voor de inval…

488
00:39:10,890 --> 00:39:13,768
…was er een groot evenement in Washington.

489
00:39:14,268 --> 00:39:17,188
Het White House Correspondents' Dinner.

490
00:39:18,230 --> 00:39:24,278
We gingen allemaal.
Anders zou het er verdacht uitzien.

491
00:39:24,362 --> 00:39:30,159
Naar het Correspondents' Dinner gaan,
was zo'n vreemde ervaring.

492
00:39:30,242 --> 00:39:32,078
De president.

493
00:39:35,498 --> 00:39:39,210
Alle mensen die hierbij betrokken waren…

494
00:39:39,293 --> 00:39:42,588
…begrepen het belang van geheimhouding.

495
00:39:44,757 --> 00:39:49,095
Het Correspondents' Dinner
was in zekere zin een goede dekmantel.

496
00:39:49,178 --> 00:39:51,013
De normale gang van zaken.

497
00:39:51,097 --> 00:39:55,559
Het is geweldig om hier te zijn
bij het Correspondents' Dinner.

498
00:39:56,811 --> 00:39:57,853
Wat een week.

499
00:40:00,523 --> 00:40:01,941
Het was moeilijk.

500
00:40:02,566 --> 00:40:07,822
Ik had enorm veel respect
voor hoe hij de rol…

501
00:40:08,447 --> 00:40:10,282
…van de president aanhield.

502
00:40:10,366 --> 00:40:13,536
Fijn om hier te zijn
met gewaardeerde gasten…

503
00:40:14,036 --> 00:40:15,996
…essentiële functionarissen…

504
00:40:17,456 --> 00:40:21,001
…niet-essentiële functionarissen.
Je weet wie ik bedoel.

505
00:40:21,085 --> 00:40:25,172
Er was een komiek die
grappen maakte over de Bin Laden-kwestie.

506
00:40:25,881 --> 00:40:28,426
Men denkt dat Bin Laden zich verbergt…

507
00:40:28,509 --> 00:40:32,680
…maar elke dag om 16.00 uur
presenteert hij een show op C-SPAN.

508
00:40:36,058 --> 00:40:37,143
Iedereen lachte.

509
00:40:37,726 --> 00:40:40,354
En we dachten allemaal:

510
00:40:40,855 --> 00:40:42,731
Je moest eens weten…

511
00:40:43,732 --> 00:40:44,775
…wat ik weet.

512
00:40:46,485 --> 00:40:48,195
En wat stond te gebeuren.

513
00:40:48,988 --> 00:40:51,824
De meest geheime operatie…

514
00:40:53,367 --> 00:40:55,035
…in 20 jaar.

515
00:40:55,119 --> 00:40:56,287
Bedankt.

516
00:41:07,256 --> 00:41:10,259
1 MEI 2011
DAG VAN DE INVAL

517
00:41:14,346 --> 00:41:17,766
Het was zondag, dus ik ging naar de kerk.

518
00:41:18,767 --> 00:41:24,315
Daar heb ik veel gebeden
over wat er die dag zou gebeuren.

519
00:41:25,274 --> 00:41:27,693
Dat we succesvol zouden zijn.

520
00:41:29,778 --> 00:41:33,240
Na de kerk ging ik meteen naar de CIA.

521
00:41:33,824 --> 00:41:37,661
HOOFDKWARTIER CIA

522
00:41:38,162 --> 00:41:40,331
De inval. Het is tijd.

523
00:41:40,956 --> 00:41:46,086
Veel voorbereidingen
werden in het geheim gedaan.

524
00:41:46,587 --> 00:41:48,088
We zijn gespannen.

525
00:41:48,589 --> 00:41:52,134
Mijn rol was die van communicatie.

526
00:41:53,469 --> 00:41:55,554
Tina zat in het hokje naast me.

527
00:41:56,180 --> 00:41:59,892
Ik had die nacht niet geslapen.
De druk was enorm.

528
00:42:00,851 --> 00:42:04,230
Ik twijfelde voor het eerst een beetje.

529
00:42:05,272 --> 00:42:10,778
Ik had aan deze aanwijzing gewerkt
en nu stuurden we troepen het gevaar in.

530
00:42:10,861 --> 00:42:12,780
We voelden ons verantwoordelijk.

531
00:42:14,073 --> 00:42:16,534
Het werd allemaal zo echt.

532
00:42:20,412 --> 00:42:25,209
Of het werd een enorm succes,
of een vreselijke mislukking.

533
00:42:26,919 --> 00:42:28,462
De SEALs hadden gezinnen.

534
00:42:28,963 --> 00:42:33,884
Ik moest zorgen dat ze konden slagen.
Dat was m'n enige zorg.

535
00:42:35,719 --> 00:42:41,600
We hadden een testament voor de
financiële zekerheid van onze gezinnen.

536
00:42:41,684 --> 00:42:47,356
Maar deze keer was de overlevingskans
zo klein dat ik ook een brief schreef.

537
00:42:47,439 --> 00:42:51,652
Bij het schrijven van die
voor m'n kinderen was het zo van:

538
00:42:52,403 --> 00:42:55,864
'Sorry dat ik er niet kan zijn.'
Met tranen op het papier.

539
00:43:03,372 --> 00:43:05,291
Ik was vroeg in het Witte Huis.

540
00:43:05,791 --> 00:43:08,460
In het weekend zijn er rondleidingen.

541
00:43:09,670 --> 00:43:11,714
Maar die waren afgezegd.

542
00:43:11,797 --> 00:43:14,675
Het zou bezoekers zenuwachtig maken…

543
00:43:14,758 --> 00:43:19,555
…als al die hoge functionarissen
daar op een zondag rond zouden lopen.

544
00:43:21,682 --> 00:43:24,768
We waren al vroeg in de Situation Room.

545
00:43:25,352 --> 00:43:28,147
Je bent gespannen, bezorgd, nerveus.

546
00:43:29,440 --> 00:43:32,735
Het voelde echt als een commandocentrum.

547
00:43:32,818 --> 00:43:35,029
Obama aan het hoofd van de tafel.

548
00:43:35,112 --> 00:43:41,410
En z'n senior kabinetsleden rond de tafel:
Bob Gates, Hillary Clinton.

549
00:43:41,493 --> 00:43:43,996
Leon Panetta op één scherm.

550
00:43:44,079 --> 00:43:48,834
Hij zit bij de CIA in hun versie
van de Situation Room met wat mensen.

551
00:43:48,917 --> 00:43:52,880
En op het andere scherm
Admiraal McRaven vanuit Jalalabad.

552
00:43:55,174 --> 00:43:58,552
Het was zo veel afwachten.

553
00:44:00,638 --> 00:44:05,893
Voor de opperbevelhebber
stond het meeste op het spel.

554
00:44:07,394 --> 00:44:12,107
Z'n gezichtsuitdrukking is heel intens.
Maar hij was ook wel nerveus.

555
00:44:18,280 --> 00:44:22,743
We hebben verbinding
met admiraal McRaven in Jalalabad.

556
00:44:23,535 --> 00:44:24,912
Daar is hij.

557
00:44:27,706 --> 00:44:30,000
22.30 UUR

558
00:44:30,709 --> 00:44:32,503
Ik had weinig geslapen.

559
00:44:33,504 --> 00:44:37,716
Dit was een potentieel historisch moment.
Niks mocht misgaan.

560
00:44:39,927 --> 00:44:42,805
Ik zei tegen de mannen:
'We gaan het doen.'

561
00:44:44,139 --> 00:44:47,810
Bin Ladens codenaam is Geronimo.
Dat was afgesproken.

562
00:44:48,560 --> 00:44:52,981
We zijn zo gespannen
over wat er mis kan gaan.

563
00:44:54,108 --> 00:44:56,402
Wat als Bin Laden er niet is?

564
00:44:59,029 --> 00:45:03,075
Ik hoorde dat de heli's
gelanceerd waren en dacht:

565
00:45:03,951 --> 00:45:04,868
Daar gaan we.

566
00:45:06,537 --> 00:45:07,913
22.51 UUR

567
00:45:09,540 --> 00:45:15,212
Deze helikopters zijn nieuw voor ons.
Hoe blijf ik rustig? Ik ga tellen.

568
00:45:15,295 --> 00:45:17,589
Eén, twee, drie, vier.

569
00:45:19,091 --> 00:45:22,886
Ik ben aan het tellen.
En rond nummer 557 zeg ik:

570
00:45:22,970 --> 00:45:27,391
'Vrijheid is aangevallen door een lafaard,
en zal worden verdedigd.'

571
00:45:27,891 --> 00:45:33,397
Dat had Bush gezegd op 11 september.
Dus ik dacht: ik ga dat herhalen.

572
00:45:33,480 --> 00:45:38,777
Vrijheid is aangevallen door een lafaard,
en zal worden verdedigd. Zo zit het.

573
00:45:39,361 --> 00:45:43,532
Ik ben op deze missie, dit is het team.
En we gaan hem doden.

574
00:45:46,785 --> 00:45:49,037
Ze vertrekken uit Jalalabad.

575
00:45:49,830 --> 00:45:54,835
Ze vliegen een tijdje
in het Afghaanse luchtruim, ontspannen.

576
00:45:57,045 --> 00:46:00,090
Dan gaan ze de grens over, naar Pakistan.

577
00:46:00,883 --> 00:46:02,718
Dan wordt het spannend.

578
00:46:03,844 --> 00:46:06,346
Wanneer ziet het Pakistaanse leger ons?

579
00:46:08,974 --> 00:46:12,269
De Pakistanen
hadden al vaker op ons geschoten.

580
00:46:13,687 --> 00:46:20,235
Als ze een Amerikaanse helikopter
op zouden merken, zouden ze aanvallen.

581
00:46:20,986 --> 00:46:21,862
Zo gespannen.

582
00:46:21,945 --> 00:46:26,909
We luisterden heel goed
of ze misschien ontdekt waren.

583
00:46:29,536 --> 00:46:33,791
Op dit punt gaan we zien
of de technologie werkt.

584
00:46:36,335 --> 00:46:42,257
Tijdens die helikoptervlucht van een uur
in het Pakistaanse luchtruim…

585
00:46:42,341 --> 00:46:47,012
…is er een soort interregnum in Washington
want er is niets te doen.

586
00:46:47,805 --> 00:46:54,561
Dus Obama neemt pauze. Hij zegt:
'Ik ga naar boven, roep me zo maar weer.'

587
00:46:54,645 --> 00:46:56,063
Hij gaat kaarten.

588
00:46:56,146 --> 00:47:01,819
Hij speelde dwangmatig schoppen als hij
nerveus was of zichzelf af wilde leiden.

589
00:47:02,569 --> 00:47:08,700
We zitten daar maar
en beginnen te kletsen over 9/11.

590
00:47:09,952 --> 00:47:13,622
Over waar we die dag waren.

591
00:47:15,707 --> 00:47:19,044
We keerden natuurlijk terug naar die dag.

592
00:47:23,465 --> 00:47:29,137
We beseften dat we daar eigenlijk
allemaal zaten vanwege Bin Laden.

593
00:47:30,347 --> 00:47:31,682
Dan is Obama terug.

594
00:47:32,266 --> 00:47:38,355
In een kamertje aan de overkant
zit een generaal die de operatie monitort.

595
00:47:39,731 --> 00:47:41,775
Obama gaat daar naar binnen…

596
00:47:41,859 --> 00:47:46,905
…en iedereen volgt hem
die kleine kamer in.

597
00:47:48,282 --> 00:47:50,784
En McRaven vertelt wat er gebeurt.

598
00:47:50,868 --> 00:47:53,704
Als een soort stem van God die toekijkt.

599
00:47:54,955 --> 00:47:58,709
Een spannend moment was
twee minuten voor het doelwit.

600
00:47:59,251 --> 00:48:04,965
Dat was een kwetsbaar punt
omdat Westpoint daar in de buurt lag.

601
00:48:05,465 --> 00:48:08,844
En het grote infanteriebataljon.

602
00:48:09,428 --> 00:48:13,765
Dus honderden soldaten
zouden de SEALs aan kunnen vallen…

603
00:48:14,308 --> 00:48:16,810
…en ons kunnen omsingelen.

604
00:48:17,728 --> 00:48:22,316
De president zei dat ze zich dan
een weg naar buiten moesten vechten.

605
00:48:24,026 --> 00:48:30,824
We wilden niet dat onze troepen
gegijzeld werden door de Pakistanen.

606
00:48:32,492 --> 00:48:35,954
Een bemanningslid opent de deur.

607
00:48:36,455 --> 00:48:39,458
We kijken en zien Bin Ladens huis.

608
00:48:39,541 --> 00:48:44,671
Dit is geen trainingsruimte.
Dit is een vakantieoord met elektriciteit.

609
00:48:47,132 --> 00:48:51,428
Het plan is dat we het dak op gaan
en we vanaf daar toeslaan.

610
00:48:51,511 --> 00:48:54,222
Maar toen brak de hel los.

611
00:48:56,767 --> 00:48:58,477
00.30 UUR

612
00:48:59,811 --> 00:49:03,482
De helikopters vlogen boven het terrein.

613
00:49:05,943 --> 00:49:08,904
En een van de helikopters schommelde.

614
00:49:09,988 --> 00:49:11,823
Hij valt hard.

615
00:49:14,117 --> 00:49:15,160
Hij crasht.

616
00:49:17,663 --> 00:49:19,206
Het is zo'n moment…

617
00:49:20,290 --> 00:49:22,501
…van pure ontzetting.

618
00:49:24,211 --> 00:49:26,171
Ik zat vlak bij Obama.

619
00:49:27,255 --> 00:49:30,926
Hij keek diep geschokt en bezorgd.

620
00:49:31,009 --> 00:49:33,387
'Het Desert One-ding gebeurt.'

621
00:49:33,470 --> 00:49:39,351
Ik dacht: misschien zijn mensen nu dood
vanwege onze inlichting.

622
00:49:39,434 --> 00:49:44,815
Iedereen zit gespannen
te wachten op enige reactie.

623
00:49:45,899 --> 00:49:48,986
De lichten van de buren gaan aan.

624
00:49:49,069 --> 00:49:50,862
EEN ENORME KLAP HIER

625
00:49:50,946 --> 00:49:54,741
Toen was de operatie in gevaar
door social media.

626
00:49:55,325 --> 00:49:56,535
EEN HELIKOPTERCRASH

627
00:49:56,618 --> 00:49:58,870
Mensen wisten van de crash.

628
00:49:58,954 --> 00:50:00,580
LEGERHELIKOPTER STORT NEER

629
00:50:00,664 --> 00:50:04,334
Maar ze dachten dat het
een Pakistaanse helikopter was.

630
00:50:04,418 --> 00:50:06,712
IK HOORDE DAT HIJ IS NEERGESCHOTEN

631
00:50:06,795 --> 00:50:07,838
KLINKT DOELBEWUST

632
00:50:07,921 --> 00:50:09,256
HELIKOPTER NEERGESCHOTEN

633
00:50:09,339 --> 00:50:11,717
Vanuit ons perspectief is het mislukt.

634
00:50:12,467 --> 00:50:15,762
De Pakistaanse inlichtingendienst
wist er nu van.

635
00:50:17,222 --> 00:50:20,100
Je zag hoe de missie in gevaar was.

636
00:50:22,102 --> 00:50:25,147
Ik vroeg Bill McRaven: 'Wat gebeurt hier?'

637
00:50:25,647 --> 00:50:28,984
Ik had gezien dat de mannen in orde waren.

638
00:50:29,067 --> 00:50:35,157
De lucht onder de helikopter
was tegen de 4 meter hoge muur geblazen.

639
00:50:35,240 --> 00:50:41,663
Zo was een draaikolk ontstaan waardoor
de helikopter uit balans was geraakt.

640
00:50:42,164 --> 00:50:46,710
Bill zei meteen: 'Ik heb
een reservehelikopter ingeschakeld.

641
00:50:46,793 --> 00:50:50,589
We breken door de muren
en gaan door met de missie.'

642
00:50:50,672 --> 00:50:54,092
En ik zei:
'Godzijdank. Laten we doorgaan.'

643
00:50:56,011 --> 00:50:58,346
De jongens klommen uit de helikopter.

644
00:50:59,681 --> 00:51:02,184
De tweede helikopter komt meteen.

645
00:51:02,684 --> 00:51:04,811
Ik wist niet van dat probleem.

646
00:51:05,729 --> 00:51:09,316
Mijn team was op weg naar het dak.

647
00:51:09,399 --> 00:51:13,070
Wij zetten onze jongens af,
stijgen op en zakken weer.

648
00:51:14,362 --> 00:51:17,324
De tweede piloot
wist niet wat er was gebeurd.

649
00:51:17,407 --> 00:51:23,914
Dus uit voorzorg
landt hij buiten het complex.

650
00:51:23,997 --> 00:51:27,375
De piloot zegt dat we moeten uitstappen.

651
00:51:28,502 --> 00:51:32,672
De jongens zijn niet
waar ze horen te zijn volgens plan A.

652
00:51:33,715 --> 00:51:38,553
Ik had op het dak moeten staan.
Maar ik dacht: dan beginnen we hier.

653
00:51:38,637 --> 00:51:41,973
Gelukkig hadden we nog plan B, C en D.

654
00:51:46,812 --> 00:51:48,563
Ze proberen binnen te komen.

655
00:51:48,647 --> 00:51:52,484
Op de buitenmuur
was iets dat op een deur leek.

656
00:51:52,984 --> 00:51:58,240
Ik zie ze daar een explosief leggen.
Die ontploft.

657
00:52:01,243 --> 00:52:02,619
Maar er gebeurt niets.

658
00:52:02,702 --> 00:52:06,915
Dat blijkt een neppe deur te zijn
op de betonnen muur.

659
00:52:07,499 --> 00:52:10,919
Hij kijkt om en zegt:
'Mislukt. Dit is slecht nieuws.'

660
00:52:11,419 --> 00:52:14,673
Ik zei: 'Nee, goed nieuws.
Dat is een neppe deur.'

661
00:52:15,382 --> 00:52:17,634
Dat heeft niemand. Hij is daarbinnen.

662
00:52:19,344 --> 00:52:24,349
We weten dat de carport open kan.
Dat hebben we gezien.

663
00:52:24,432 --> 00:52:25,433
Dan doen we die.

664
00:52:26,810 --> 00:52:31,022
Ik zei via de radio dat we
de carport op gingen blazen.

665
00:52:33,525 --> 00:52:35,986
Iemand zei: 'Nee, we doen 'm open.'

666
00:52:36,069 --> 00:52:37,946
Dus de deur gaat open…

667
00:52:38,029 --> 00:52:41,658
…en ik zie een handschoen
met een duim die ik herken.

668
00:52:42,659 --> 00:52:44,035
We gaan naar binnen.

669
00:52:47,706 --> 00:52:52,210
Binnen een paar minuten
is iedereen in het middelste gedeelte.

670
00:52:54,087 --> 00:52:58,967
Het is donker. Ze gebruiken nachtkijkers.
Ze zitten vol adrenaline.

671
00:53:00,260 --> 00:53:04,055
Je kon de lasers
van hun wapens zien bewegen.

672
00:53:05,348 --> 00:53:08,935
Ze gingen na
of er geen bedreigingen waren.

673
00:53:12,189 --> 00:53:15,233
Toen zag ik mannen het gebouw ingaan.

674
00:53:15,984 --> 00:53:17,861
Daarna zag ik niets meer.

675
00:53:20,614 --> 00:53:22,365
00.32 UUR

676
00:53:26,786 --> 00:53:29,748
We zitten zo in spanning.

677
00:53:29,831 --> 00:53:32,042
Wat zou er nu gebeuren?

678
00:53:32,125 --> 00:53:36,630
Dit is het moment waarop
alles wat je hebt gepland…

679
00:53:36,713 --> 00:53:42,385
…en alles waar je op hoopte
om Bin Laden te pakken te krijgen…

680
00:53:42,469 --> 00:53:45,931
…de komende 20 minuten op het spel staat.

681
00:53:47,057 --> 00:53:50,936
Waarop je ziet of dit
een succes of een mislukking is.

682
00:53:53,647 --> 00:53:55,899
We hoorden 20 minuten niets.

683
00:53:57,734 --> 00:53:59,986
De langste 20 minuten van m'n leven.

684
00:54:09,454 --> 00:54:12,707
Tijdens die 20 minuten kwamen de SEALs…

685
00:54:18,255 --> 00:54:19,756
…eerst Abu Ahmed tegen.

686
00:54:20,840 --> 00:54:22,384
Ze schoten hem dood.

687
00:54:25,303 --> 00:54:28,139
Op de begane grond van het huis…

688
00:54:28,223 --> 00:54:32,936
…schiet een van m'n mannen
een van de koeriers en z'n vrouw neer.

689
00:54:34,521 --> 00:54:39,109
Ze sprong voor hem.
De vrouwen werden menselijke schilden.

690
00:54:39,609 --> 00:54:41,903
Nog een indicator dat hij hier is.

691
00:54:43,029 --> 00:54:46,032
Boven zien we gesloten deuren.

692
00:54:46,574 --> 00:54:50,495
Met de breacher blazen we die open.

693
00:54:50,578 --> 00:54:54,958
Ik ben de zesde in een zogenoemde trein.
We gaan de trap op.

694
00:54:55,583 --> 00:54:59,671
De eerste man zag Bin Ladens
20-jarige zoon, Khalid bin Laden.

695
00:55:00,547 --> 00:55:02,757
Khalid sprong achter een leuning.

696
00:55:02,841 --> 00:55:06,428
De man vooraan fluisterde iets
om hem te verwarren.

697
00:55:06,511 --> 00:55:09,014
Kom hier.

698
00:55:09,097 --> 00:55:13,727
'Kom hier' in twee verschillende talen.
En Khalid liep naar voren.

699
00:55:15,729 --> 00:55:17,272
Hij schoot hem neer.

700
00:55:19,774 --> 00:55:23,611
We denken dat Bin Laden
nog een verdieping hoger zit.

701
00:55:24,195 --> 00:55:27,324
Maar we moeten eerst
deze verdieping ontruimen.

702
00:55:27,824 --> 00:55:34,164
De mannen lopen een voor een naar voren
waardoor ik nu de tweede man ben.

703
00:55:35,582 --> 00:55:40,462
De taak van de tweede man
is zeggen wanneer er genoeg mannen zijn.

704
00:55:42,130 --> 00:55:44,507
Ik wil vier mannen. Ik kijk om me heen.

705
00:55:45,342 --> 00:55:49,220
We hadden 23 mannen
op verschillende verdiepingen.

706
00:55:49,304 --> 00:55:51,806
Dus we hadden nog maar twee mannen.

707
00:55:55,268 --> 00:56:01,941
Er hangt een gordijn over de trapleuning.
Nummer één ziet daar mensen achter lopen.

708
00:56:02,025 --> 00:56:06,154
Hij zei: 'Mogelijk zelfmoordterroristen,
maar het kan als we nu gaan.'

709
00:56:07,280 --> 00:56:12,911
'We gaan naar een zelfmoordterrorist toe.
Laten we maar gaan.' Dus we gingen.

710
00:56:18,249 --> 00:56:23,129
Bovenaan de trap opent de eerste man
het gordijn. Daar staan mensen.

711
00:56:24,631 --> 00:56:25,840
Hij tackelt ze.

712
00:56:26,341 --> 00:56:30,095
Hij gaat de explosie opvangen.
Ik draai de andere kant op.

713
00:56:30,178 --> 00:56:33,890
En een halve meter verderop
staat Osama bin Laden.

714
00:56:36,851 --> 00:56:39,312
Alles leek in slow motion te gaan.

715
00:56:43,316 --> 00:56:45,693
Hij is langer en magerder dan ik dacht.

716
00:56:45,777 --> 00:56:50,198
Z'n baard is grijs, wit,
maar ik herken z'n neus.

717
00:56:51,241 --> 00:56:52,117
Het is hem.

718
00:56:53,326 --> 00:56:54,786
Hij geeft zich niet over.

719
00:56:55,286 --> 00:56:57,664
Hij is gevaarlijk voor mij en m'n team.

720
00:56:59,290 --> 00:57:00,333
Hij moet dood.

721
00:57:07,841 --> 00:57:09,426
00.51 UUR

722
00:57:14,722 --> 00:57:17,600
We werden steeds meer gespannen.

723
00:57:19,352 --> 00:57:22,647
We wachtten op wat voor reactie dan ook.

724
00:57:24,524 --> 00:57:28,820
Het was zo stil, wachtend op nieuws.

725
00:57:29,863 --> 00:57:36,035
Het deed me denken aan de wachtkamer
van een ziekenhuis bij een geboorte.

726
00:57:36,619 --> 00:57:39,038
Je bent verwachtingsvol, bezorgd.

727
00:57:42,625 --> 00:57:44,544
Het waren 19 lange minuten.

728
00:57:45,962 --> 00:57:48,673
Toen belde de grondtroepencommandant.

729
00:57:48,756 --> 00:57:53,803
De commandant zei over de radio:
'Voor God en land, Geronimo.'

730
00:57:54,387 --> 00:57:55,472
We hebben hem.

731
00:57:58,308 --> 00:57:59,976
Dat betekent dat…

732
00:58:00,810 --> 00:58:04,272
…Osama bin Laden is gedood
door Amerikaanse troepen.

733
00:58:05,106 --> 00:58:09,068
Het was zo van… Niemand zei echt iets.

734
00:58:11,362 --> 00:58:13,740
Niemand applaudisseerde.

735
00:58:14,282 --> 00:58:16,618
De kamer was heel stil.

736
00:58:19,370 --> 00:58:24,751
De stilte wordt verbroken door Obama.
Die zit daar, en zegt:

737
00:58:25,335 --> 00:58:26,336
'We hebben hem.'

738
00:58:29,839 --> 00:58:36,721
Ik kreeg tranen in m'n ogen
en ik keek naar m'n collega naast me.

739
00:58:37,430 --> 00:58:38,765
We keken elkaar aan.

740
00:58:42,060 --> 00:58:44,729
Dat horen, was zo onwerkelijk.

741
00:58:44,812 --> 00:58:51,653
Ik kon eindelijk iets afsluiten.
Gerechtigheid, verlaat, niet ontzegd.

742
00:58:53,154 --> 00:58:54,113
We hebben hem.

743
00:58:56,783 --> 00:59:01,037
Ik dacht: mijn god, dit is het dan.

744
00:59:02,413 --> 00:59:05,250
Ik hoopte dat m'n moeder het wist.

745
00:59:07,961 --> 00:59:14,133
Het was zo'n opluchting.
Na een zoektocht van tien jaar.

746
00:59:14,217 --> 00:59:17,095
Ik zal die dag nooit vergeten.

747
00:59:19,222 --> 00:59:20,974
Het was emotioneel.

748
00:59:21,599 --> 00:59:23,851
Maar het duurde maar even.

749
00:59:25,103 --> 00:59:31,442
Want we waren nog gefocust op het veilig
terughalen van de SEALs en helikopters.

750
00:59:32,610 --> 00:59:36,030
Obama zag er nog behoorlijk gestrest uit.
Hij zei:

751
00:59:36,739 --> 00:59:40,285
'Zeg het zodra ze
uit het Pakistaanse luchtruim zijn.'

752
00:59:41,369 --> 00:59:46,666
De missie was nog niet voorbij.
Ze moesten nog terug naar Afghanistan.

753
00:59:46,749 --> 00:59:49,127
Niemand kon nog rustig ademhalen.

754
00:59:50,169 --> 00:59:51,004
00.55 UUR

755
00:59:51,087 --> 00:59:53,590
Ik zie Bin Ladens lichaam liggen.

756
00:59:54,674 --> 01:00:00,346
Een van m'n mannen vraagt: 'Gaat het?'
Ik zei: 'Wat moeten we nu doen?'

757
01:00:00,930 --> 01:00:04,851
Hij zei: 'De computers zoeken.'
En ik: 'O ja, ik ben er weer.'

758
01:00:06,728 --> 01:00:12,358
De grondtroepencommandant zegt:
'We hebben hier een schat aan informatie.'

759
01:00:12,942 --> 01:00:18,156
Het zijn kantoren met alles
van ouderwetse harde schijven tot cd's.

760
01:00:19,032 --> 01:00:22,577
Ik zeg: 'Pak zoveel als je kunt.
We moeten hier weg.'

761
01:00:23,369 --> 01:00:26,289
Buiten het complex…

762
01:00:27,165 --> 01:00:30,043
…kwamen mensen opdagen
vanwege de overlast.

763
01:00:30,793 --> 01:00:35,715
Onze taalkundige
stond aan de rand van het complex.

764
01:00:36,382 --> 01:00:38,343
Hij hield ze op afstand.

765
01:00:38,843 --> 01:00:43,890
De sluipschutter zegt:
'Ik sta klaar, dus haal ze daar weg.'

766
01:00:45,433 --> 01:00:51,481
Ik zei tegen ze dat ze niemand
moesten doden tenzij ze bedreigd werden.

767
01:00:54,484 --> 01:00:58,571
Ik was heel nerveus
en vroeg of ze op wilden schieten.

768
01:00:58,655 --> 01:01:01,866
We keken constant
naar de Pakistaanse radars.

769
01:01:02,533 --> 01:01:04,243
We vinden zo veel.

770
01:01:04,327 --> 01:01:08,665
We hadden gerekend op 32 minuten
maar we zijn er al 40 minuten.

771
01:01:11,876 --> 01:01:14,545
Langer blijven, kan meer levens redden.

772
01:01:14,629 --> 01:01:18,883
We kunnen hele steden redden
met wat we vinden.

773
01:01:18,966 --> 01:01:21,219
Dus we moeten blijven zoeken.

774
01:01:22,512 --> 01:01:25,890
We bleven daar langer dan we wilden.

775
01:01:27,100 --> 01:01:29,644
Er was toen al een grote menigte.

776
01:01:29,727 --> 01:01:35,274
Hij zei: 'Niks aan de hand.
Een Pakistaanse oefening. Ga naar huis.'

777
01:01:37,694 --> 01:01:40,446
Bin Ladens lichaam moet mee terug.

778
01:01:42,740 --> 01:01:47,745
Ze lopen met Bin Ladens lichaam
naar de helikopters.

779
01:01:49,330 --> 01:01:50,540
En ze vertrekken.

780
01:01:52,333 --> 01:01:56,254
Ze blazen de andere helikopter op
vanwege wat gevoelig materiaal.

781
01:01:59,173 --> 01:02:01,884
Het was net een film.

782
01:02:07,598 --> 01:02:12,019
We vliegen zo snel mogelijk.
De Pakistanen weten dat we er zijn.

783
01:02:12,937 --> 01:02:15,940
De radar staat aan.
We zien hun silo's opengaan.

784
01:02:17,525 --> 01:02:19,777
Ze lanceren een paar F-15's.

785
01:02:20,820 --> 01:02:23,239
Ze willen onze helikopters onderscheppen.

786
01:02:23,740 --> 01:02:26,951
Met een F-16
halen ze ons gemakkelijk neer.

787
01:02:28,494 --> 01:02:31,164
Dus ik zet m'n timer voor 90 minuten.

788
01:02:31,748 --> 01:02:36,836
Dan moeten we de grens over zijn en
kunnen we niet meer worden neergeschoten.

789
01:02:36,919 --> 01:02:40,173
Daar hebben we F-15's die ons beschermen.

790
01:02:41,299 --> 01:02:43,676
Oké, 10 minuten gehad. Op naar 20.

791
01:02:44,719 --> 01:02:47,722
Helikopters vliegen
met lage snelheid over.

792
01:02:49,682 --> 01:02:54,854
We krijgen de vraag van de grond
hoe ver ze nog zijn van de basis.

793
01:02:56,939 --> 01:02:58,649
Dertig minuten. Kom op.

794
01:03:00,526 --> 01:03:05,823
We moedigden de helikopters aan
om zo snel mogelijk te vliegen.

795
01:03:09,202 --> 01:03:11,871
Dat was 60 minuten. Nu 70.

796
01:03:13,664 --> 01:03:19,086
Ter afleiding denk ik aan de
Olympische Spelen van 1980 in Lake Placid.

797
01:03:19,170 --> 01:03:23,216
De spanning en opwinding.
Het Olympisch stadion zit vol.

798
01:03:25,092 --> 01:03:28,137
Het beste Russische ijshockeyteam ooit.

799
01:03:28,971 --> 01:03:31,307
Ze winnen goud sinds de jaren 50.

800
01:03:32,767 --> 01:03:38,064
Ze spelen tegen een stel jonge Amerikanen.
Complete amateurs, maar ze winnen.

801
01:03:38,648 --> 01:03:41,359
Vier-drie, derde periode.
Je hoort de menigte.

802
01:03:41,442 --> 01:03:45,571
Tien, negen. Je kunt het nog verpesten.
Ze zijn nerveus.

803
01:03:46,072 --> 01:03:47,198
Acht…

804
01:03:47,782 --> 01:03:48,741
…zeven…

805
01:03:49,534 --> 01:03:50,409
…zes…

806
01:03:51,077 --> 01:03:51,911
…vijf…

807
01:03:52,495 --> 01:03:53,329
…vier…

808
01:03:54,163 --> 01:03:54,997
…drie…

809
01:03:56,249 --> 01:03:57,083
…twee…

810
01:04:03,464 --> 01:04:09,762
De piloot zegt na 85 minuten: 'Voor
het eerst zullen jullie dit graag horen:

811
01:04:09,846 --> 01:04:11,305
Welkom in Afghanistan.'

812
01:04:11,389 --> 01:04:12,890
Geloof je in wonderen?

813
01:04:14,725 --> 01:04:15,852
Ongelooflijk.

814
01:04:17,186 --> 01:04:22,024
Zodra de helikopter de grens over is,
draaien de Pakistanen om.

815
01:04:24,694 --> 01:04:27,613
Wat een opluchting. Ze zijn veilig.

816
01:04:28,990 --> 01:04:30,408
02.51 UUR

817
01:04:30,491 --> 01:04:33,202
Het voelt zo onwerkelijk
dat het is gelukt.

818
01:04:33,286 --> 01:04:37,790
We hadden de dood al geaccepteerd.
Maar het is fijn om nog te leven.

819
01:04:40,835 --> 01:04:46,424
Toen die helikopters landden
in Jalalabad, in Afghanistan…

820
01:04:46,507 --> 01:04:50,219
…zeiden we allemaal pas:

821
01:04:50,303 --> 01:04:53,764
'Missie volbracht.'

822
01:04:53,848 --> 01:04:58,311
Alles wat we hadden gedaan,
het plannen, al het werk…

823
01:04:59,103 --> 01:05:00,521
…was het waard geweest.

824
01:05:01,355 --> 01:05:05,943
We hadden iets bereikt
wat we nooit hadden verwacht:

825
01:05:06,027 --> 01:05:08,779
Bin Laden bestraffen.

826
01:05:10,907 --> 01:05:14,201
We omhelsden elkaar
en feliciteerden elkaar.

827
01:05:15,912 --> 01:05:20,583
Goed gedaan, Veiligheidsraad.
Bedankt. Ik ben trots op je.

828
01:05:21,292 --> 01:05:23,002
Geweldig gedaan.
-Bedankt.

829
01:05:23,085 --> 01:05:26,422
Als de president
zegt dat je het goed hebt gedaan…

830
01:05:26,505 --> 01:05:29,508
…vergeet je dat moment nooit meer.

831
01:05:37,683 --> 01:05:41,687
De dag van de inval
zat m'n dochter op de middelbare school.

832
01:05:42,605 --> 01:05:44,857
Het was haar afscheidsconcert.

833
01:05:46,275 --> 01:05:48,611
En m'n vrouw vroeg waar ik was.

834
01:05:52,198 --> 01:05:53,449
'Ik kan echt niet.'

835
01:05:54,617 --> 01:05:58,162
Ze zei: 'Kun je niet eens een uur weg?

836
01:05:59,538 --> 01:06:02,416
Is iets belangrijker dan je dochter?'

837
01:06:04,251 --> 01:06:06,253
Ik hing op.

838
01:06:09,465 --> 01:06:15,096
De rest van de dag zat ze uit te zoeken
hoe ze een scheiding aanvraagt.

839
01:06:18,933 --> 01:06:21,352
Ik heb zo veel uren gewerkt.

840
01:06:22,937 --> 01:06:24,355
Zeven dagen per week.

841
01:06:24,855 --> 01:06:26,148
Geen vrije dagen.

842
01:06:28,192 --> 01:06:31,237
M'n huwelijk zat in de problemen.

843
01:06:33,155 --> 01:06:37,535
Zodra de president beslist
dat hij het het volk gaat vertellen…

844
01:06:38,285 --> 01:06:41,622
…bel ik haar: 'Zet de tv aan.

845
01:06:44,709 --> 01:06:46,085
Dan begrijp je het.'

846
01:06:49,005 --> 01:06:50,631
Ze zegt: 'Je hebt hem.'

847
01:06:51,674 --> 01:06:57,388
President Barack Obama zal een ongeplande
aankondiging doen. We weten niet waarom.

848
01:06:57,471 --> 01:07:02,476
Maar we verwachten een grote aankondiging,
want dit is ongebruikelijk.

849
01:07:02,560 --> 01:07:07,773
Ik ben thuis
en lees m'n dochter een boekje voor.

850
01:07:08,357 --> 01:07:12,111
Emily, m'n vrouw, zegt:
'Er wordt steeds gebeld.'

851
01:07:12,194 --> 01:07:13,821
Ik zeg: 'Ik ben bezig.'

852
01:07:13,904 --> 01:07:16,699
Ze zegt:
'Alle telefoons. Dat is nooit goed.'

853
01:07:16,782 --> 01:07:21,787
Het Witte Huis heeft
elke nieuwsorganisatie ingelicht…

854
01:07:21,871 --> 01:07:24,415
…over een verklaring vanavond.

855
01:07:24,498 --> 01:07:28,836
Obama had een toespraak nodig
en ik had nog niks geschreven.

856
01:07:29,336 --> 01:07:30,463
Ik dacht: shit.

857
01:07:31,547 --> 01:07:35,051
Ik zei: 'Geef me nog vijf minuten.'
En ik dacht:

858
01:07:35,551 --> 01:07:41,682
Zo praat je niet tegen de president,
vooral niet waar iedereen bij is.

859
01:07:41,766 --> 01:07:46,979
Maar hij zei: 'Komt goed.'
Dus we besproken wat hij wilde zeggen.

860
01:07:47,897 --> 01:07:50,149
Ik had al veel toespraken geschreven.

861
01:07:50,232 --> 01:07:54,612
Niets kwam in de buurt van
het gevoel bij deze.

862
01:07:54,695 --> 01:07:56,947
Toen ik die eerste zin schreef…

863
01:07:57,531 --> 01:08:03,037
…besefte ik hoe groot dit was.
Ik ging de wereld dit vertellen.

864
01:08:03,120 --> 01:08:07,917
Het was hectisch, maar dat was ik gewend
met toespraken voor Obama.

865
01:08:08,000 --> 01:08:13,756
Soms moest ik naar de teleprompter
sprinten met aanpassingen…

866
01:08:13,839 --> 01:08:16,008
…terwijl Obama al onderweg was.

867
01:08:18,302 --> 01:08:19,762
Maar het enge was…

868
01:08:19,845 --> 01:08:22,932
…dat er een klein groepje pers was.

869
01:08:23,432 --> 01:08:26,143
En een paar van ons in een lege kamer.

870
01:08:26,644 --> 01:08:30,981
Op tv zie je Obama
de rode loper aflopen naar het podium.

871
01:08:33,442 --> 01:08:38,197
Maar hij praat naar wat camera's.
Geen publiek.

872
01:08:38,781 --> 01:08:41,242
En we zitten daar achter in de kamer.

873
01:08:42,284 --> 01:08:43,119
Goedenavond.

874
01:08:44,078 --> 01:08:47,998
Ik kan het Amerikaanse volk
en de wereld vertellen…

875
01:08:48,499 --> 01:08:53,170
…dat de VS een operatie heeft uitgevoerd
die Osama bin Laden heeft gedood.

876
01:08:53,254 --> 01:08:54,463
Leider van Al-Qaeda.

877
01:08:54,547 --> 01:08:57,800
Ik hoor president Obama
'Osama bin Laden' zeggen.

878
01:08:58,300 --> 01:09:01,095
Ik keek naar Osama bin Laden en dacht:

879
01:09:01,846 --> 01:09:04,473
Wie had dat gedacht?

880
01:09:04,557 --> 01:09:10,104
En de jongens naast me zeggen:
'Zeg dat niemand gewond is geraakt.'

881
01:09:10,688 --> 01:09:15,901
Een klein team voerde de operatie uit
met buitengewone moed en bekwaamheid.

882
01:09:16,527 --> 01:09:18,279
Geen Amerikanen raakten gewond.

883
01:09:19,155 --> 01:09:21,740
Ik keek naar Brennan en ik vroeg:

884
01:09:23,367 --> 01:09:25,703
'Hoelang zocht je Bin Laden al?'

885
01:09:26,203 --> 01:09:31,876
Zonder na te denken, zei hij: '15 jaar.'
Hij wist het precies.

886
01:09:32,376 --> 01:09:34,545
Van Sudan naar Afghanistan.

887
01:09:35,254 --> 01:09:38,132
Toen besefte ik…

888
01:09:38,215 --> 01:09:42,720
…hoe veel mensen hebben geprobeerd
hem te pakken te krijgen.

889
01:09:43,679 --> 01:09:47,683
Bijna tien jaar geleden
werd een mooie septemberdag duister…

890
01:09:47,766 --> 01:09:51,228
…door de ergste aanslag op ons
in de geschiedenis.

891
01:09:54,773 --> 01:10:00,779
En op avonden als deze
kunnen we tegen de nabestaanden zeggen:

892
01:10:01,280 --> 01:10:03,073
Gerechtigheid is geschied.

893
01:10:06,744 --> 01:10:10,664
We bedanken de professionals
van inlichtingen en terrorismebestrijding…

894
01:10:10,748 --> 01:10:13,584
…die hier onvermoeibaar
voor hebben gewerkt.

895
01:10:15,753 --> 01:10:20,090
Het Amerikaanse volk ziet hun werk niet
en kent hun namen niet.

896
01:10:20,758 --> 01:10:23,886
Maar nu voelen ze de voldoening…

897
01:10:26,055 --> 01:10:28,557
…en het resultaat van hun werk.

898
01:10:32,561 --> 01:10:33,395
Bedankt.

899
01:10:34,730 --> 01:10:37,358
En God zegene de Verenigde Staten.

900
01:10:41,820 --> 01:10:46,492
Na z'n toespraak
ging ik terug naar m'n kantoor.

901
01:10:46,992 --> 01:10:50,162
En toen ik de West Wing verliet…

902
01:10:50,246 --> 01:10:55,459
…zag ik dat het buiten lichter was
dan normaal rond die tijd.

903
01:10:57,127 --> 01:11:02,299
Ik zag mensenmassa's samenkomen
in Lafayette Park.

904
01:11:02,925 --> 01:11:05,135
Ze riepen: 'VS.'

905
01:11:14,895 --> 01:11:19,316
Mensen deelden de vreugde
van wat er was gebeurd.

906
01:11:20,484 --> 01:11:25,781
Toen besefte ik dat we niet enkel
Bin Laden gerechtigheid hadden gebracht.

907
01:11:26,865 --> 01:11:31,704
Maar in veel opzichten
ook aan al die slachtoffers…

908
01:11:32,246 --> 01:11:36,625
…wiens familieleden waren gestorven
in de Trade Towers en elders.

909
01:11:42,381 --> 01:11:45,926
Ik pakte een biertje uit de koelkast,
en dacht toen:

910
01:11:46,010 --> 01:11:51,515
Hier hoort geen biertje bij.
Dus ik pakte een fles whisky…

911
01:11:52,016 --> 01:11:56,562
…en liep naar de veranda.
Onderweg pakte ik nog een sigaar.

912
01:11:57,104 --> 01:11:59,481
Want ik dacht: dit is een goede avond.

913
01:11:59,565 --> 01:12:02,276
Bedankt. VS.

914
01:12:05,029 --> 01:12:07,031
Ik zit daar en denk dan:

915
01:12:07,740 --> 01:12:13,537
Je gaat nu de dood van een persoon vieren.

916
01:12:13,620 --> 01:12:16,999
Een gewelddadige dood.
Zijn we niet beschaafder?

917
01:12:17,082 --> 01:12:20,419
Maar meteen daarna dacht ik:
hij kan oprotten.

918
01:12:21,253 --> 01:12:23,255
Zo had hij moeten sterven.

919
01:12:30,095 --> 01:12:36,727
De president maakte zich zorgen over
wat we met Bin Ladens lichaam zouden doen.

920
01:12:48,781 --> 01:12:52,284
Uiteindelijk zouden we
z'n lichaam overbrengen…

921
01:12:52,785 --> 01:12:55,788
…naar een vliegdekschip
in de Indische Oceaan.

922
01:12:56,705 --> 01:13:02,711
We zouden de moslimrituelen uitvoeren
maar hij zou op zee begraven worden.

923
01:13:04,129 --> 01:13:08,926
Zodat z'n graf
geen heiligdom zou kunnen worden.

924
01:13:12,137 --> 01:13:14,139
Ik zal nooit vergeten…

925
01:13:14,223 --> 01:13:18,310
…hoe het leger een fotoalbum
had gemaakt van de reis van z'n lichaam.

926
01:13:18,394 --> 01:13:21,522
Eerst een foto van hem neergeschoten.

927
01:13:21,605 --> 01:13:26,110
En toen terug in Jalalabad,
dan met z'n gezicht gewassen.

928
01:13:26,193 --> 01:13:30,781
Wat ik me zo goed herinner,
is niet Bin Ladens beschoten gezicht…

929
01:13:32,199 --> 01:13:34,701
…maar het marineschip.

930
01:13:35,536 --> 01:13:41,208
Hoe z'n lichaam, gewikkeld in een lijkwade
het water in wordt gelaten…

931
01:13:42,000 --> 01:13:44,336
…en gewoon onder water glijdt.

932
01:13:47,047 --> 01:13:49,633
Daar was ik erg van onder de indruk.

933
01:13:51,176 --> 01:13:54,346
Na al die grote gebeurtenissen is…

934
01:13:55,472 --> 01:14:01,645
…dit mens ergens in de Indische Oceaan
gewikkeld in een witte lijkwade.

935
01:14:09,528 --> 01:14:14,032
De Verenigde Staten won de strijd na 9/11.

936
01:14:14,116 --> 01:14:16,493
Geen aanslagen meer.

937
01:14:17,077 --> 01:14:18,620
Gevangennemen en doden…

938
01:14:19,121 --> 01:14:23,250
…van alle Al-Qaeda-leden
die verantwoordelijk waren voor 9/11.

939
01:14:23,750 --> 01:14:26,503
Maar Bin Laden heeft de oorlog gewonnen.

940
01:14:27,838 --> 01:14:29,923
Hij heeft Amerika verzwakt.

941
01:14:31,091 --> 01:14:35,095
De biljoenen die we hebben uitgegeven
aan terrorismebestrijding…

942
01:14:35,179 --> 01:14:39,475
…de langdurige oorlog in Afghanistan.
De oorlog in Irak verdeelde ons.

943
01:14:39,558 --> 01:14:41,643
Het speelt nog steeds.

944
01:14:41,727 --> 01:14:43,270
VS DOODT BIN LADEN

945
01:14:43,353 --> 01:14:44,605
WE HEBBEN HEM

946
01:14:44,688 --> 01:14:46,231
9/11 MASTERMIND GEDOOD

947
01:14:46,315 --> 01:14:47,149
Ik was…

948
01:14:47,983 --> 01:14:52,905
…zo onder de indruk van iedereen
die erbij betrokken is geweest.

949
01:14:54,907 --> 01:14:55,741
Maar…

950
01:14:58,410 --> 01:14:59,495
Ik weet niet.

951
01:15:00,579 --> 01:15:07,544
Ik wil dat iemand
die het verdient om te lijden…

952
01:15:08,754 --> 01:15:12,716
…lijdt op de manier
waar ze het meest bang voor zijn.

953
01:15:13,634 --> 01:15:17,429
Ik wilde dat hij als oude man zou sterven.

954
01:15:17,930 --> 01:15:19,431
Helemaal vergeten.

955
01:15:19,515 --> 01:15:24,978
Wetend dat niemand om hem gaf,
aan hem dacht of wist wie hij was.

956
01:15:25,062 --> 01:15:30,192
Dat vind ik het ergste dat je
hem of elke terrorist aan kunt doen.

957
01:15:32,861 --> 01:15:35,948
Ik denk dat mensen niet begrijpen…

958
01:15:37,074 --> 01:15:40,786
…dat we de macht hebben
om terrorisme te bestrijden…

959
01:15:41,828 --> 01:15:43,622
…als het ons niets doet.

960
01:15:44,122 --> 01:15:48,043
Door niet bang te zijn
en het ons niet te laten leiden.

961
01:15:50,671 --> 01:15:54,675
Zo kun je het
neutraliseren en vernietigen.

962
01:15:56,593 --> 01:15:59,846
Gewoon door te zeggen: 'Rot op.

963
01:15:59,930 --> 01:16:03,308
Je verandert niet
wie we zijn of wat we doen.'

964
01:16:06,812 --> 01:16:11,858
Door de onrust in de wereld
wordt het weer aangewakkerd.

965
01:16:12,359 --> 01:16:15,862
Het zal weer tot rampen leiden…

966
01:16:16,863 --> 01:16:19,241
…en woede en emoties.

967
01:16:20,158 --> 01:16:24,871
Dan komt er iemand anders
die dat uit zal buiten.

968
01:16:27,165 --> 01:16:28,959
Hier eindigt het verhaal niet.

969
01:16:30,460 --> 01:16:32,421
Maar wel dit hoofdstuk.

970
01:16:33,338 --> 01:16:35,215
Het Bin Laden-hoofdstuk.

971
01:19:19,421 --> 01:19:24,426
Vertaling: Ella Verkuijten