1
00:00:11,761 --> 00:00:14,806
3 PAŹDZIERNIKA 1993 R.

2
00:00:17,851 --> 00:00:20,520
Mamy sporo sił na lądzie.

3
00:00:20,603 --> 00:00:23,314
Nie widzę ich nigdzie na dole.

4
00:00:28,194 --> 00:00:30,947
MIEJSCE DRUGIEJ KATASTROFY

5
00:00:36,995 --> 00:00:39,164
Każdy, kto stracił przytomność,

6
00:00:39,247 --> 00:00:43,251
zapewne czuje się podobnie,
kiedy ją odzyskuje.

7
00:00:43,334 --> 00:00:46,546
To jak budzenie się
z bardzo głębokiego snu.

8
00:00:48,214 --> 00:00:50,175
Na początku jest dezorientacja.

9
00:00:50,258 --> 00:00:52,510
Stopniowo wszystko staje się jaśniejsze

10
00:00:52,594 --> 00:00:55,346
i uświadamiasz sobie, że to rzeczywistość.

11
00:00:55,430 --> 00:00:56,556
‎PILOT US ARMY

12
00:00:56,639 --> 00:00:58,975
Niestety nie była zbyt kolorowa.

13
00:01:02,270 --> 00:01:04,189
Miałem poważne obrażenia.

14
00:01:05,273 --> 00:01:10,361
Bardzo bolały mnie plecy,
ból był prawie nie do zniesienia.

15
00:01:12,864 --> 00:01:14,574
Nie czułem nogi.

16
00:01:18,536 --> 00:01:20,246
Zanim się obejrzałem,

17
00:01:20,330 --> 00:01:23,875
Randy Sugar i Gary Gordon
stali koło drzwi kokpitu.

18
00:01:24,959 --> 00:01:26,628
‎Randy, trzymaj go.

19
00:01:26,711 --> 00:01:28,922
Poczułem wielką ulgę.

20
00:01:29,005 --> 00:01:31,007
‎Trzymaj się mnie.

21
00:01:31,090 --> 00:01:32,967
To kolesie z Delta Force.

22
00:01:33,051 --> 00:01:35,261
Jeśli czeka cię walka,
to chcesz być z nimi.

23
00:01:37,889 --> 00:01:41,351
Położyli mnie na ziemi
i poszli za nos maszyny.

24
00:01:41,434 --> 00:01:44,437
Usłyszałem Gary'ego:
„Cholera, trafili mnie”.

25
00:01:45,647 --> 00:01:46,981
‎Jestem ranny.

26
00:01:47,065 --> 00:01:49,734
Uświadomiłem sobie,
że to nie jednostka ratunkowa,

27
00:01:49,818 --> 00:01:51,110
to tylko dwie osoby.

28
00:01:51,194 --> 00:01:53,404
Tamtych było o wiele więcej.

29
00:01:53,488 --> 00:01:56,157
Nie mieliśmy jak utrzymać pozycji.

30
00:01:59,869 --> 00:02:01,996
Później usłyszałem głosy.

31
00:02:02,080 --> 00:02:03,873
Nie brzmieli jak nasi.

32
00:02:03,957 --> 00:02:06,751
Wiedziałem, że zbliża się śmierć.

33
00:02:09,796 --> 00:02:12,048
Pobiegliśmy w stronę śmigłowca.

34
00:02:12,132 --> 00:02:16,553
Modliliśmy się,
żeby stanąć twarzą w twarz z Amerykanami.

35
00:02:16,636 --> 00:02:17,804
Byliśmy wściekli.

36
00:02:18,972 --> 00:02:20,890
Liczyliśmy na to, że ich dopadniemy.

37
00:02:21,891 --> 00:02:24,310
Byłem wśród pierwszych na miejscu.

38
00:02:24,394 --> 00:02:26,020
Myśleliśmy, że nie żyją.

39
00:02:27,856 --> 00:02:29,440
Zobaczyliśmy rannego.

40
00:02:29,941 --> 00:02:34,612
Miał na sobie mundur piechoty morskiej.

41
00:02:38,616 --> 00:02:40,160
Zrywali ze mnie sprzęt.

42
00:02:41,327 --> 00:02:44,122
Złamali mi nos, kość policzkową i oczodół.

43
00:02:45,540 --> 00:02:49,335
On wie, co zrobił.
Zbombardował nas, zabił moich krewnych.

44
00:02:50,628 --> 00:02:53,965
Jeden zerwał zielony emblemat,
który miałem przy szyi.

45
00:02:54,048 --> 00:02:56,718
Powiedział: „Ranger,
ranger, umrzesz za Somalię”.

46
00:02:58,970 --> 00:03:01,598
Uderzył mnie czymś miększym.

47
00:03:01,681 --> 00:03:06,519
To było ramię jednego z członków załogi.

48
00:03:08,187 --> 00:03:09,939
Nie mogłem w to uwierzyć.

49
00:03:11,024 --> 00:03:14,193
Myślałem, że się stamtąd nie wydostanę.

50
00:03:14,277 --> 00:03:15,737
Że umrę.

51
00:03:17,822 --> 00:03:21,159
Mówił: „Pomóż mi, pomóż”.

52
00:03:22,994 --> 00:03:25,788
Młody Somalijczyk wycelował,
żeby go zastrzelić.

53
00:03:26,956 --> 00:03:29,626
Chwyciłem za jego karabin
i wyrwałem mu go.

54
00:03:32,712 --> 00:03:34,088
Uratowałem go.

55
00:03:37,717 --> 00:03:41,429
Podnieśli mnie
i wrzucili na pakę ciężarówki.

56
00:03:42,639 --> 00:03:44,224
‎Ale żyłem.

57
00:03:46,142 --> 00:03:49,145
Darowaliśmy mu życie,
bo jesteśmy lepsi niż Amerykanie.

58
00:03:55,818 --> 00:04:01,491
HELIKOPTER W OGNIU: SERIAL DOKUMENTALNY

59
00:04:02,492 --> 00:04:05,620
MIEJSCE PIERWSZEJ KATASTROFY

60
00:04:08,248 --> 00:04:10,250
‎To może boleć.

61
00:04:10,333 --> 00:04:12,502
Trzymaliśmy się, czekaliśmy

62
00:04:12,585 --> 00:04:16,422
na posiłki zaraz obok miejsca,
gdzie rozbił się pierwszy Black Hawk.

63
00:04:17,131 --> 00:04:18,675
Był tam kapral Jamie Smith.

64
00:04:18,758 --> 00:04:20,969
Był ranny i potrzebował pilnej pomocy.

65
00:04:21,052 --> 00:04:22,262
‎Jest w stanie krytycznym.

66
00:04:22,345 --> 00:04:24,555
Czekamy na posiłki lądowe.

67
00:04:24,639 --> 00:04:27,642
Dobrze by było,
gdyby dotarły tu jak najszybciej.

68
00:04:28,351 --> 00:04:29,936
Wiedzieliśmy jedynie,

69
00:04:30,019 --> 00:04:31,229
że organizują

70
00:04:31,312 --> 00:04:33,815
‎konwój wozów opancerzonych,
‎żeby nas wydostać.

71
00:04:33,898 --> 00:04:36,442
MIEJSCE PIERWSZEJ KATASTROFY
MIEJSCE DRUGIEJ KATASTROFY

72
00:04:36,526 --> 00:04:38,027
KONWÓJ RATUNKOWY

73
00:04:39,195 --> 00:04:41,489
KONWÓJ RATUNKOWY

74
00:04:42,073 --> 00:04:44,826
Mam poważnie rannych
na północnym miejscu katastrofy.

75
00:04:47,453 --> 00:04:51,082
Wyjechaliśmy z powrotem do miasta
w ramach misji ratunkowej.

76
00:04:51,958 --> 00:04:55,586
Nasze jednostki ukrywały się
wokół pierwszego rozbitego Black Hawka.

77
00:04:55,670 --> 00:04:57,380
‎Nigdy…

78
00:04:57,463 --> 00:04:59,257
Wjechaliśmy do miasta

79
00:04:59,340 --> 00:05:01,676
i prawie od razu zaczęli do nas strzelać.

80
00:05:05,221 --> 00:05:07,640
Zaczęło się, znowu był chaos.

81
00:05:13,980 --> 00:05:19,569
Jednostka, do której należałem,
natrafiła na przejeżdżający konwój.

82
00:05:20,653 --> 00:05:23,948
Zaczęliśmy do siebie strzelać.

83
00:05:28,161 --> 00:05:30,913
Udało nam się uszkodzić ich pojazdy.

84
00:05:36,419 --> 00:05:37,712
Mam na sobie kamizelkę.

85
00:05:37,795 --> 00:05:40,757
Jeśli mnie postrzelą tutaj, przeżyję.

86
00:05:40,840 --> 00:05:42,258
Płytka zatrzyma kulę.

87
00:05:42,341 --> 00:05:46,179
A jeśli postrzelą mnie w ramię czy nogę,
to zapewne też przeżyję.

88
00:05:46,262 --> 00:05:49,807
Mogę stracić kończynę, no ale trudno.

89
00:05:49,891 --> 00:05:55,480
Bardzo bałem się,
że trafią mnie w szyję albo w klejnoty.

90
00:05:57,106 --> 00:05:59,609
Kawałek dalej, po lewej,

91
00:05:59,692 --> 00:06:03,446
widzieliśmy poświatę ognia.

92
00:06:03,529 --> 00:06:06,908
Pomyślałem: „Jak dobrze,
że nie kierujemy się tam”.

93
00:06:07,575 --> 00:06:10,995
Ale skręciliśmy i zaczęliśmy
jechać właśnie tam.

94
00:06:11,079 --> 00:06:14,832
„Jasna cholera,
w co my się znowu pakujemy?”

95
00:06:14,916 --> 00:06:21,506
KONWÓJ RATUNKOWY

96
00:06:21,589 --> 00:06:25,343
MIEJSCE PIERWSZEJ KATASTROFY
MIEJSCE DRUGIEJ KATASTROFY

97
00:06:25,426 --> 00:06:27,512
DOM SAIDO

98
00:06:29,013 --> 00:06:30,723
Słyszeliśmy pojazdy.

99
00:06:34,477 --> 00:06:37,063
Próbowałam nakarmić piersią swoją córkę…

100
00:06:38,397 --> 00:06:39,941
ale ona nie chciała.

101
00:06:40,983 --> 00:06:43,611
Byliśmy w okropnej sytuacji.

102
00:06:45,154 --> 00:06:50,993
Somalijscy bojownicy atakowali nasz dom.

103
00:06:51,077 --> 00:06:56,332
Chcieli zniszczyć
ukrywających się u nas Amerykanów.

104
00:06:58,626 --> 00:07:01,462
Somalijczycy strzelali do nas
z każdej strony.

105
00:07:01,546 --> 00:07:03,422
Zacząłem strzelać przez okiennice.

106
00:07:07,593 --> 00:07:09,762
Zastanawialiśmy się,
kto dotrze do nas pierwszy.

107
00:07:09,846 --> 00:07:11,472
Czy to będzie nasz konwój?

108
00:07:11,556 --> 00:07:13,558
A może posiłki Somalijczyków?

109
00:07:15,726 --> 00:07:17,061
Kończyła nam się amunicja.

110
00:07:17,812 --> 00:07:19,564
Nie mieliśmy wody ani apteczek.

111
00:07:20,440 --> 00:07:21,649
Myślałem, że już po nas.

112
00:07:22,233 --> 00:07:24,861
Myślałam, że to koniec i bałam się.

113
00:07:29,282 --> 00:07:31,742
Gdyby wysłali na nas
odpowiednio dużo bojowników,

114
00:07:31,826 --> 00:07:34,912
w końcu nie bylibyśmy
w stanie się obronić.

115
00:07:34,996 --> 00:07:39,292
Zastanawiałem się, kiedy postanowią
przypuścić masowy szturm.

116
00:07:40,376 --> 00:07:43,296
Pogodziłem się z tym,
że stamtąd nie wyjdę.

117
00:07:44,088 --> 00:07:45,840
Nie było już powodu się bać.

118
00:07:45,923 --> 00:07:47,842
Wiedziałem, co będzie dalej.

119
00:07:47,925 --> 00:07:50,178
Pogodziłem się z tym, że umrę tej nocy.

120
00:07:50,761 --> 00:07:52,346
‎Gdzie są posiłki?

121
00:07:52,430 --> 00:07:56,142
Zrobiłem wszystko, co mogłem,
żeby te wozy do was dotarły.

122
00:07:56,225 --> 00:07:57,602
Przez radio pytaliśmy,

123
00:07:57,685 --> 00:08:01,481
gdzie są jednostki ratunkowe
i co się tam dzieje.

124
00:08:01,564 --> 00:08:03,065
Jak wygląda sytuacja?

125
00:08:03,149 --> 00:08:05,067
Kończą nam się artykuły medyczne.

126
00:08:05,151 --> 00:08:07,612
Pytałem: „I co nadal jadą?

127
00:08:07,695 --> 00:08:08,779
Nadal jadą?”.

128
00:08:12,533 --> 00:08:15,077
Cały czas zajmowaliśmy się
kapralem Smithem.

129
00:08:15,870 --> 00:08:17,622
Było widać, że się boi.

130
00:08:17,705 --> 00:08:19,248
Wiedział, że nie jest dobrze.

131
00:08:21,792 --> 00:08:24,045
Staraliśmy się zatamować krwotok

132
00:08:24,128 --> 00:08:26,506
z tętnic, utrzymać nacisk na nie.

133
00:08:30,134 --> 00:08:33,513
W końcu chwyciłem za radio.

134
00:08:35,181 --> 00:08:37,183
Powiedziałem tylko: „Za późno.

135
00:08:38,017 --> 00:08:40,478
Nie ma go już z nami”.

136
00:08:45,900 --> 00:08:47,902
Muszę się na chwilę zatrzymać.

137
00:08:57,995 --> 00:08:59,705
Mieliśmy rannych na tej ulicy.

138
00:09:00,581 --> 00:09:04,627
W wielu domach mieliśmy rannych.

139
00:09:05,711 --> 00:09:06,879
Ludzie umierali.

140
00:09:07,421 --> 00:09:08,839
Kiedy przyszedł dowódca,

141
00:09:08,923 --> 00:09:10,800
spytałem: „Damy radę?”.

142
00:09:12,134 --> 00:09:14,345
Chwilę się zastanowił.

143
00:09:14,428 --> 00:09:16,472
Nie jakoś długo, a potem spojrzał na mnie

144
00:09:16,556 --> 00:09:18,015
i powiedział: „Nie wiem”.

145
00:09:20,017 --> 00:09:23,145
Uświadomiłem sobie,
że są tylko dwa możliwe zakończenia.

146
00:09:23,980 --> 00:09:26,274
Albo otworzymy sobie drogę ogniem,

147
00:09:26,357 --> 00:09:27,650
albo nas pokonają.

148
00:09:36,367 --> 00:09:38,160
Słyszałem rozszalałą walkę.

149
00:09:39,870 --> 00:09:41,372
‎Dlaczego mordujecie dzieci?

150
00:09:41,455 --> 00:09:43,791
Byłem w niewielkim pokoju.

151
00:09:43,874 --> 00:09:46,711
Nie widziałem, co się dzieje na zewnątrz.

152
00:09:46,794 --> 00:09:51,382
Przesłuchiwał mnie jeden z bojowników.

153
00:09:51,465 --> 00:09:52,341
‎Po co tu jesteście?

154
00:09:52,425 --> 00:09:55,428
Skuli mnie łańcuchami i zostawili samego.

155
00:09:55,511 --> 00:09:59,682
Wtedy zacząłem oceniać swoje położenie.

156
00:10:00,641 --> 00:10:04,520
Znowu spojrzałem na swoją nogę
i zobaczyłem, jak źle wygląda.

157
00:10:04,604 --> 00:10:06,480
Tak bardzo spuchła,

158
00:10:06,564 --> 00:10:10,067
‎że rozciągała nogawkę moich bojówek,

159
00:10:10,151 --> 00:10:11,611
które są dosyć szerokie.

160
00:10:13,529 --> 00:10:15,781
Słyszałem konwój lądowy.

161
00:10:16,532 --> 00:10:19,035
Zdawało się, że zmierza prosto do mnie.

162
00:10:19,702 --> 00:10:21,370
Zacząłem sobie wyobrażać,

163
00:10:21,454 --> 00:10:22,747
że mnie namierzyli

164
00:10:22,830 --> 00:10:24,582
i zaraz mnie uratują.

165
00:10:24,665 --> 00:10:26,459
Stanie się coś wspaniałego.

166
00:10:27,877 --> 00:10:30,796
Konwój cały czas się przybliżał.

167
00:10:30,880 --> 00:10:32,757
Za chwilę tu dotrze.

168
00:10:38,220 --> 00:10:39,805
Nie miałem jak im dać znać.

169
00:10:41,515 --> 00:10:42,642
A później nagle

170
00:10:42,725 --> 00:10:48,105
przejechał obok i stopniowo
zaczął się coraz bardziej oddalać.

171
00:10:48,189 --> 00:10:50,983
‎„Nie, jednak nie wiedzą, gdzie jestem”.

172
00:10:55,363 --> 00:10:58,574
Zbliżamy się do miejsca katastrofy.

173
00:11:00,785 --> 00:11:04,080
Jechaliśmy dalej,
nie miałem pojęcia dokąd.

174
00:11:04,163 --> 00:11:06,624
Dlaczego tutaj w lewo, a tu w prawo?

175
00:11:06,707 --> 00:11:07,833
Nie miałem pojęcia.

176
00:11:09,919 --> 00:11:12,630
Wreszcie dotarliśmy do miejsca katastrofy.

177
00:11:13,422 --> 00:11:16,550
MIEJSCE PIERWSZEJ KATASTROFY

178
00:11:16,634 --> 00:11:18,469
Wyjrzałem przez drzwi i zobaczyłem,

179
00:11:18,552 --> 00:11:20,638
‎że po obu stronach ulicy są ludzie.

180
00:11:20,721 --> 00:11:22,264
‎Dawaj, dawaj.

181
00:11:23,849 --> 00:11:25,643
„Przybyły posiłki”.

182
00:11:25,726 --> 00:11:27,103
„Przybyły posiłki”.

183
00:11:27,186 --> 00:11:28,062
Fajne uczucie.

184
00:11:31,607 --> 00:11:33,067
Taka ulga,

185
00:11:33,150 --> 00:11:35,444
‎że dotarły większe siły niż nasze.

186
00:11:35,528 --> 00:11:37,863
To było uczucie ulgi.

187
00:11:43,744 --> 00:11:48,416
Czułam się tak, jakby ten konwój
przyjechał uratować i nas.

188
00:11:50,292 --> 00:11:56,048
Cieszyłam się, bo rozumiałam,
że teraz skończy się ten koszmar.

189
00:11:57,466 --> 00:12:00,845
Wszyscy czuliśmy,
że za chwilę może być po wszystkim,

190
00:12:00,928 --> 00:12:02,930
ale pojawiło się opóźnienie.

191
00:12:04,432 --> 00:12:08,978
Próbowali wydostać ostatniego człowieka

192
00:12:09,061 --> 00:12:12,565
z tych, którzy byli uwięzieni
i zginęli w helikopterze.

193
00:12:13,774 --> 00:12:18,112
Było widać,
że ludzie zastanawiają się, co dalej,

194
00:12:18,195 --> 00:12:20,614
ile jeszcze będziemy na miejscu

195
00:12:20,698 --> 00:12:23,492
i jak to się będzie prezentowało,
kiedy wzejdzie słońce.

196
00:12:25,161 --> 00:12:26,495
Musieliśmy się ruszać.

197
00:12:26,579 --> 00:12:28,372
Czas był kluczowy.

198
00:12:31,125 --> 00:12:34,420
Załadowaliśmy kaprala Smitha
do wozu opancerzonego.

199
00:12:34,503 --> 00:12:35,963
Zabraliśmy też rannych.

200
00:12:37,590 --> 00:12:38,591
‎Zmywajmy się stąd.

201
00:12:38,674 --> 00:12:41,510
W wojsku powtarzamy:
„Ilu ludzi zmieści się do wozu?

202
00:12:41,594 --> 00:12:43,012
Zawsze jeszcze jeden”.

203
00:12:44,472 --> 00:12:47,766
Poległych ułożyliśmy na dachu,
rannych z tyłu.

204
00:12:47,850 --> 00:12:49,393
Czas ruszać.

205
00:12:50,603 --> 00:12:55,232
Złapałem za klamkę, otworzyłem drzwi,
wóz był strasznie napakowany.

206
00:12:55,316 --> 00:12:56,775
Niesamowicie.

207
00:12:56,859 --> 00:12:58,194
Nie było już miejsca.

208
00:12:59,487 --> 00:13:00,946
Nikt więcej by nie wszedł.

209
00:13:01,030 --> 00:13:02,031
Zamknęli drzwi.

210
00:13:02,114 --> 00:13:03,574
Pomyślałem sobie: „No cóż”.

211
00:13:04,658 --> 00:13:08,329
Powiedziano nam, że mamy przebiec
osiem kilometrów drogi powrotnej.

212
00:13:09,163 --> 00:13:10,331
Chyba żartujecie?

213
00:13:10,414 --> 00:13:11,749
Zajebiście. Znowu to samo.

214
00:13:11,832 --> 00:13:13,125
Znowu nas wyruchali.

215
00:13:13,792 --> 00:13:14,752
Serio?

216
00:13:16,170 --> 00:13:18,506
Intensywność ostrzału znowu rosła.

217
00:13:18,589 --> 00:13:19,423
‎Jaja sobie robicie?

218
00:13:20,674 --> 00:13:24,094
Myślałem tylko: „Jasna cholera.

219
00:13:24,887 --> 00:13:26,472
Mam przez to przebiec?”.

220
00:13:27,014 --> 00:13:28,265
‎Kurde!

221
00:13:28,349 --> 00:13:32,019
Kto był nadal na tych ulicach,
sam się prosił o śmierć.

222
00:13:40,110 --> 00:13:42,571
Uciekałam z budynku szkoły,
bo tam strzelali.

223
00:13:43,989 --> 00:13:48,577
Kiedy stamtąd wybiegłam, byłam boso.

224
00:13:50,120 --> 00:13:51,747
Krążył nade mną helikopter.

225
00:13:54,875 --> 00:13:57,962
Czasami na chwilę znikał,

226
00:13:58,045 --> 00:14:02,132
a później znowu przylatywał.
Krążył tak w tę i z powrotem.

227
00:14:02,216 --> 00:14:04,885
Kryłam się bardzo blisko przy ziemi.

228
00:14:06,345 --> 00:14:10,558
Strzelali kompletnie na oślep.
Nawet nie celowali.

229
00:14:14,520 --> 00:14:18,357
Kiedy helikopter był bardzo nisko,
znajdywałam jakieś schronienie.

230
00:14:18,440 --> 00:14:21,235
Wyobrażałam sobie,
że to mnie próbują zabić.

231
00:14:22,903 --> 00:14:27,116
Później odlatywał,
a po chwili wracał i znów strzelał.

232
00:14:41,046 --> 00:14:46,969
Wpadłam do domu
i sprawdziłam wszystkie pomieszczenia.

233
00:14:48,679 --> 00:14:51,849
Okazało się, że dom jest pusty…

234
00:14:59,899 --> 00:15:02,568
Byłam pewna, że moja rodzina nie żyje.

235
00:15:12,870 --> 00:15:15,873
Kiedy opuściłam dom, załamałam się.

236
00:15:18,250 --> 00:15:20,169
Nie mogłam znaleźć matki.

237
00:15:26,592 --> 00:15:32,514
Kiedy wyszłam na zewnątrz,
nie szukałam nadziei, nie chciałam żyć.

238
00:15:34,183 --> 00:15:39,521
Siedziałam na zewnątrz, płakałam
i czekałam, aż zabije mnie helikopter,

239
00:15:39,605 --> 00:15:40,773
tak jak zabił innych.

240
00:15:43,776 --> 00:15:46,946
Straciłam całą nadzieję w swoim życiu.

241
00:15:47,029 --> 00:15:50,783
Postanowiłam, że umrę jeszcze dziś.

242
00:16:04,713 --> 00:16:06,090
Strzelali całą noc,

243
00:16:06,173 --> 00:16:09,677
a teraz zaczynało wschodzić słońce.
Pomyślałem tylko:

244
00:16:09,760 --> 00:16:11,637
„Cholera, no to jedziemy.

245
00:16:11,720 --> 00:16:14,390
Znowu zrobi się… bardzo ciekawie”.

246
00:16:18,686 --> 00:16:19,979
W radiu powiedzieli,

247
00:16:20,062 --> 00:16:22,773
że wozy opancerzone są przeładowane.

248
00:16:22,856 --> 00:16:24,566
I że teraz plan jest taki,

249
00:16:24,650 --> 00:16:28,070
‎że będziemy szli po bokach tych wozów.

250
00:16:28,153 --> 00:16:31,240
‎Dawaj, dawaj!

251
00:16:32,116 --> 00:16:33,617
Mieliśmy więc

252
00:16:33,701 --> 00:16:35,369
przemaszerować drogą

253
00:16:35,452 --> 00:16:37,538
z tymi wozami opancerzonymi

254
00:16:37,621 --> 00:16:38,747
zaraz obok.

255
00:16:42,668 --> 00:16:46,338
Mieliśmy użyć ich
jako osłony przed ogniem.

256
00:16:52,886 --> 00:16:54,346
‎Ruchy, ruchy!

257
00:16:54,430 --> 00:16:57,141
Jak tylko dotarliśmy
do pierwszego skrzyżowania,

258
00:16:57,224 --> 00:17:01,437
wozy nie zatrzymały się,
żeby zablokować ostrzał – pojechały dalej.

259
00:17:07,026 --> 00:17:09,361
Zwyczajnie pojechały przed siebie.

260
00:17:09,445 --> 00:17:11,030
Dla nich kule to nie problem,

261
00:17:11,113 --> 00:17:12,489
a dla nas owszem.

262
00:17:15,284 --> 00:17:17,703
Nasz plan szybko trafił szlag.

263
00:17:21,081 --> 00:17:23,542
Znowu byłem na ulicy z poprzedniego dnia,

264
00:17:23,625 --> 00:17:26,462
wracałem tą samą drogą,
czego się nigdy nie robi,

265
00:17:26,545 --> 00:17:29,131
szedłem koło wozów, które łatwo zauważyć.

266
00:17:29,214 --> 00:17:33,093
„Słyszę jakiś wóz, wyjrzę.
O, jest piechota, wystrzelajmy ją”.

267
00:17:35,095 --> 00:17:37,347
Myślałem:
„Boże, czy to się kiedyś skończy?”.

268
00:17:38,348 --> 00:17:42,102
Przez cały czas byłem w samym sercu walk.

269
00:17:42,186 --> 00:17:43,979
Nie odkładałem karabinu.

270
00:17:46,315 --> 00:17:49,068
Z każdym strzałem,

271
00:17:49,693 --> 00:17:52,321
z każdym postrzeleniem ich żołnierzy

272
00:17:52,404 --> 00:17:53,697
czuliśmy, że wygrywamy.

273
00:17:56,658 --> 00:17:58,285
Pokonaliśmy jedno skrzyżowanie.

274
00:17:58,368 --> 00:18:01,580
Szedłem wzdłuż ściany

275
00:18:02,414 --> 00:18:04,500
i poczułem, jakby ktoś
uderzył mnie w plecy

276
00:18:06,418 --> 00:18:07,753
‎kijem bejsbolowym.

277
00:18:11,507 --> 00:18:13,550
‎Usłyszałem: „Cholera jasna!”.

278
00:18:13,634 --> 00:18:15,594
Po drugiej stronie ulicy
był Randy Ramaglia.

279
00:18:15,677 --> 00:18:16,595
‎Ruchy!

280
00:18:16,678 --> 00:18:18,138
‎Powiedział: „Trafili mnie”.

281
00:18:19,807 --> 00:18:24,937
Włożyłem dłoń pod kamizelkę,
szukałem rany wylotowej.

282
00:18:25,938 --> 00:18:27,564
Nie było.

283
00:18:28,232 --> 00:18:30,901
Spodziewałem się,
że mój oddech zaraz przerodzi się

284
00:18:30,984 --> 00:18:32,152
‎w bulgotanie.

285
00:18:32,236 --> 00:18:36,156
Medyk po drugiej stronie ulicy
spytał: „W porządku?”.

286
00:18:36,949 --> 00:18:38,283
Ja na to:

287
00:18:38,367 --> 00:18:41,662
„Tak, w porządku”,
mimo że wcale tego nie widziałem.

288
00:18:41,745 --> 00:18:44,915
Wiedziałem tylko, że nadal mogę biec.

289
00:18:46,625 --> 00:18:49,253
Nawet jeśli jesteś ranny,
idziesz dalej, walczysz.

290
00:18:53,090 --> 00:18:57,052
Ze świata umarłych już nie wrócisz.

291
00:18:57,136 --> 00:18:59,721
Ale ranny nadal ma nadzieję.

292
00:19:00,597 --> 00:19:01,974
Nadal żyje.

293
00:19:04,935 --> 00:19:07,271
Postrzelili mnie tutaj.

294
00:19:07,354 --> 00:19:09,022
Pokażę wam.

295
00:19:09,106 --> 00:19:10,941
‎Teraz mam tu dziurę.

296
00:19:11,608 --> 00:19:18,490
Nie ma znaczenia, czy cię postrzelą.
Ból zresztą nie jest jakiś nieznośny.

297
00:19:18,574 --> 00:19:23,745
Jesteśmy stworzeni do tego,
żeby strzelać albo dostawać kulki.

298
00:19:25,414 --> 00:19:27,457
Biegliśmy dalej.

299
00:19:31,295 --> 00:19:32,212
I wreszcie…

300
00:19:32,963 --> 00:19:36,341
‎dotarliśmy do wozów,
‎które miały nas stamtąd zabrać.

301
00:19:36,425 --> 00:19:39,595
Wyskoczył jeden żołnierz,
złapał mnie i wepchnął do Humvee.

302
00:19:42,389 --> 00:19:43,307
I odjechaliśmy.

303
00:19:44,099 --> 00:19:47,853
Byliśmy wśród ostatnich,
których ściągnęli z ulicy.

304
00:19:49,021 --> 00:19:52,983
Jednym z najstraszniejszych momentów
był przejazd wozem opancerzonym.

305
00:19:55,110 --> 00:19:57,571
Siedziałem z tyłu i odpowiadałem na ogień.

306
00:19:58,614 --> 00:20:01,450
Jechaliśmy z powrotem do bazy.

307
00:20:10,626 --> 00:20:14,004
Kiedy wracaliśmy,
widziałem miasto zupełnie inaczej

308
00:20:14,087 --> 00:20:16,089
niż poprzedniego dnia.

309
00:20:17,049 --> 00:20:19,218
Jedynym, co się w tym czasie zmieniło,

310
00:20:19,301 --> 00:20:21,428
była moja perspektywa.

311
00:20:22,304 --> 00:20:25,933
Teraz wszystko było brzydkie.

312
00:20:43,242 --> 00:20:46,495
Osunęły się na mnie gruzy domu.

313
00:20:47,412 --> 00:20:50,874
Byłam uwięziona.

314
00:20:50,958 --> 00:20:52,668
Plułam krwią.

315
00:21:00,133 --> 00:21:01,969
Moja córka Ifrah powiedziała:

316
00:21:02,052 --> 00:21:04,763
„Mamo, nic nie widzę i krwawią mi oczy.

317
00:21:05,597 --> 00:21:09,393
Mój brat się nie odzywa”.

318
00:21:12,312 --> 00:21:14,189
Z oczu leciała jej krew.

319
00:21:14,815 --> 00:21:17,442
Spytałam: „Straciłaś oczy?”.

320
00:21:17,985 --> 00:21:19,486
Powiedziała, że tak. Płakałam.

321
00:21:22,698 --> 00:21:25,409
Spytałam, gdzie chłopcy.
Dowiedziałam się, że nie żyją.

322
00:21:27,452 --> 00:21:33,125
Moje najstarsze dziecko, młodsze
i mój mąż – wszyscy zginęli.

323
00:21:34,084 --> 00:21:38,130
Pozostała czwórka była ranna.

324
00:21:42,509 --> 00:21:44,052
Ifrah spytała: „Gdzie tata?”.

325
00:21:45,637 --> 00:21:47,180
Powiedzieliśmy jej: „Nie żyje.

326
00:21:48,473 --> 00:21:49,891
Zabili go Amerykanie”.

327
00:21:51,310 --> 00:21:55,480
Powiedziała: „Ich też trzeba by zabić
i wydłubać im oczy”.

328
00:22:10,454 --> 00:22:14,416
Obudziłem się wcześnie rano.

329
00:22:14,499 --> 00:22:17,127
Bałem się o własne życie.

330
00:22:17,919 --> 00:22:21,840
Ale wiedziałem, że muszę tam wrócić.

331
00:22:27,804 --> 00:22:31,016
Czy walki nadal trwają?

332
00:22:31,099 --> 00:22:32,851
A może jest już bezpiecznie?

333
00:22:32,934 --> 00:22:34,436
Musiałem to sprawdzić.

334
00:22:35,437 --> 00:22:38,815
MIEJSCE PIERWSZEJ KATASTROFY

335
00:22:43,737 --> 00:22:46,406
Zsiadłem z motocykla.

336
00:22:46,490 --> 00:22:47,866
Chwyciłem za kamerę

337
00:22:47,949 --> 00:22:49,576
i wcisnąłem „Rec”.

338
00:22:58,126 --> 00:23:00,170
Bóg jest wielki!

339
00:23:00,879 --> 00:23:05,342
Wszyscy chcieli stanąć przed kamerą
i opowiedzieć…

340
00:23:08,512 --> 00:23:09,846
co się wydarzyło.

341
00:23:10,806 --> 00:23:12,349
Byli szczęśliwi.

342
00:23:18,313 --> 00:23:19,731
Bóg jest wielki!

343
00:23:21,233 --> 00:23:24,444
Skakali po rozbitym helikopterze.

344
00:23:25,570 --> 00:23:27,739
Ludzie wiwatowali i krzyczeli:

345
00:23:27,823 --> 00:23:29,658
„Zwyciężyliśmy Amerykanów”.

346
00:23:29,741 --> 00:23:31,660
Ameryko, wypierdalaj!

347
00:23:31,743 --> 00:23:33,036
Spójrz na tę stronę.

348
00:23:33,120 --> 00:23:34,079
‎Jest jeszcze dwóch.

349
00:23:35,163 --> 00:23:38,333
Widzisz moje pociski?

350
00:23:39,626 --> 00:23:41,086
Do diabła z Ameryką!

351
00:23:42,379 --> 00:23:43,880
Mówili: „Wygraliśmy.

352
00:23:43,964 --> 00:23:45,799
To nasze zwycięstwo”.

353
00:23:45,882 --> 00:23:46,967
Tak.

354
00:23:57,644 --> 00:24:00,272
‎Rangerzy, pokonamy was!

355
00:24:00,355 --> 00:24:02,774
Rangerzy, pokonamy was!

356
00:24:02,858 --> 00:24:06,903
Amerykanie, wynoście się stąd, won!

357
00:24:15,412 --> 00:24:16,538
Kiedy filmowałem,

358
00:24:17,122 --> 00:24:19,749
zaczepiła mnie jakaś kobieta.

359
00:24:20,876 --> 00:24:21,877
„Proszę spojrzeć”.

360
00:24:28,133 --> 00:24:31,511
Spojrzałem i uświadomiłem sobie,

361
00:24:31,595 --> 00:24:33,430
że widzę zwłoki jednego z Amerykanów.

362
00:24:34,848 --> 00:24:36,224
Amerykańskiego żołnierza.

363
00:24:44,024 --> 00:24:46,985
Kiedy zobaczyłem jego ciało,
byłem w szoku.

364
00:24:53,408 --> 00:24:56,328
Ludzie byli naprawdę wściekli.

365
00:24:56,411 --> 00:24:59,414
Uderzali w nie, niektórzy je deptali.

366
00:25:01,958 --> 00:25:05,170
To coś nie do opisania.

367
00:25:05,253 --> 00:25:08,673
Chciałem po prostu już stamtąd iść.

368
00:25:08,757 --> 00:25:11,051
Ale musiałem wykonać swoją pracę.

369
00:25:15,889 --> 00:25:17,682
To było nie w porządku.

370
00:25:17,766 --> 00:25:22,145
Należy uszanować zwłoki,
nawet jeśli należą do wroga.

371
00:25:31,154 --> 00:25:32,864
Moim celem było

372
00:25:32,948 --> 00:25:36,034
‎pokazanie całemu światu,
‎co się dzieje w Somalii.

373
00:25:37,494 --> 00:25:39,955
Rano poszedłem na lotnisko.

374
00:25:41,873 --> 00:25:45,835
Codziennie rano był lot do Nairobi.

375
00:25:46,795 --> 00:25:48,380
Wysłałem trzy taśmy.

376
00:25:49,339 --> 00:25:51,258
Puścili to tego samego dnia.

377
00:25:52,634 --> 00:25:55,804
Wiedziałem,
że te zdjęcia wszystko zmienią!

378
00:25:57,472 --> 00:26:00,809
BAZA RANGERÓW

379
00:26:01,685 --> 00:26:03,520
Wreszcie dotarliśmy do hangaru.

380
00:26:04,479 --> 00:26:08,441
Odłożyliśmy sprzęt i wszyscy zaczęli biec

381
00:26:08,525 --> 00:26:12,487
do jednego kąta, w którym stał telewizor.

382
00:26:15,365 --> 00:26:17,117
Dobry wieczór. Angela Robinson.

383
00:26:17,200 --> 00:26:18,785
I Morris Jones.

384
00:26:18,868 --> 00:26:20,829
Cena za zaangażowanie USA

385
00:26:20,912 --> 00:26:23,415
w operację humanitarną w Somalii
drastycznie wzrosła.

386
00:26:23,498 --> 00:26:26,251
Zebrało się tam z 50 czy 75 osób.

387
00:26:27,002 --> 00:26:29,587
Poszliśmy sprawdzić, co się dzieje.

388
00:26:29,671 --> 00:26:31,006
Pragniemy ostrzec,

389
00:26:31,089 --> 00:26:34,009
że niektóre zdjęcia w reportażu
są wyjątkowo drastyczne.

390
00:26:34,092 --> 00:26:39,097
W telewizji pokazywali zwłoki
żołnierza USA ciągnięte po ulicy.

391
00:26:44,102 --> 00:26:47,188
Ciągnęli zwłoki linami,
a później je deptali.

392
00:26:51,318 --> 00:26:54,904
Nie mogliśmy w to uwierzyć.
Niektórzy wrzeszczeli w stronę telewizora.

393
00:26:55,488 --> 00:26:56,740
„Kurwa, co to ma być?!”

394
00:26:56,823 --> 00:26:59,951
To przypominało cyrk.

395
00:27:00,035 --> 00:27:01,786
Ja nie mogłem w to uwierzyć.

396
00:27:04,414 --> 00:27:09,252
Somalijczycy skakali też z radości
po zestrzelonym helikopterze.

397
00:27:09,336 --> 00:27:11,379
Cały świat to oglądał.

398
00:27:12,255 --> 00:27:17,135
Ci ludzie świętowali wokół zwłok.

399
00:27:17,802 --> 00:27:20,138
A w dodatku to był nasz człowiek.

400
00:27:20,221 --> 00:27:21,556
Nasz.

401
00:27:25,060 --> 00:27:27,604
To było kompletnie obrzydliwe.

402
00:27:28,229 --> 00:27:32,150
Uświadomiłem sobie,
że mogą to zobaczyć rodziny poległych.

403
00:27:38,490 --> 00:27:40,158
Kiedy wyszłam za Gary'ego,

404
00:27:40,241 --> 00:27:42,202
‎nie wiedziałam, czym jest Jednostka.

405
00:27:42,285 --> 00:27:45,747
Wiedziałam tylko, że ma to jakiś związek
ze służbami specjalnymi.

406
00:27:47,499 --> 00:27:50,835
Żony nie były do końca wtajemniczone.

407
00:27:51,544 --> 00:27:54,255
Kiedy wyruszał do Somalii,

408
00:27:54,339 --> 00:27:56,508
‎nie miałam pojęcia, że dokądś wyjeżdża.

409
00:27:57,801 --> 00:28:00,053
Nie mówił, dokąd leci,

410
00:28:00,136 --> 00:28:01,596
czy chodzi o jakąś misję.

411
00:28:01,679 --> 00:28:04,516
Powiedział tylko: „Muszę wyjechać”.

412
00:28:07,560 --> 00:28:09,479
Minęło kilka miesięcy

413
00:28:10,397 --> 00:28:13,525
‎i powiedziano mi,
‎że zaginął w akcji w Somalii.

414
00:28:14,818 --> 00:28:17,195
Próbowałam sobie wyobrazić Somalię.

415
00:28:18,113 --> 00:28:22,242
O „zaginionych w akcji” słyszało się sporo
za czasów wojny wietnamskiej.

416
00:28:22,867 --> 00:28:24,327
Nie docierało to do mnie.

417
00:28:24,411 --> 00:28:26,121
Nie rozumiałam.

418
00:28:29,791 --> 00:28:33,837
Któregoś dnia włączyłam telewizor
i leciały wiadomości.

419
00:28:34,462 --> 00:28:37,632
Zobaczyłam ciała ciągnięte po ulicach.

420
00:28:39,592 --> 00:28:44,013
Nie mogłam w ogóle pojąć,

421
00:28:44,889 --> 00:28:47,726
jak ludzkość może być taka…

422
00:28:48,893 --> 00:28:49,811
‎okrutna.

423
00:28:53,565 --> 00:28:57,861
Patrzyłam wtedy w ekran telewizora

424
00:28:58,611 --> 00:29:00,989
i postanowiłam…

425
00:29:02,782 --> 00:29:06,870
że muszę postarać się go rozpoznać.

426
00:29:12,208 --> 00:29:14,753
Nie rozumiałem,
jak mogliśmy kogoś tam zostawić.

427
00:29:15,712 --> 00:29:19,841
Wiedziałem, kto z mojego wozu
jest już w bazie.

428
00:29:19,924 --> 00:29:22,135
Jeszcze kogoś brakuje? Gdzie jest?

429
00:29:22,218 --> 00:29:24,137
Zaczęły się pytania: „Gdzie jest ten,

430
00:29:24,220 --> 00:29:25,722
Gdzie tamten?

431
00:29:25,805 --> 00:29:27,807
Mieli taki cel. Ktoś ma od nich wieści?”

432
00:29:28,892 --> 00:29:29,726
„Griz nie żyje”.

433
00:29:29,809 --> 00:29:30,685
„Aha, OK”.

434
00:29:30,769 --> 00:29:32,228
„Earl był ranny. Co z nim?”

435
00:29:32,312 --> 00:29:34,355
„Earl nie żyje. Zginął na miejscu.

436
00:29:34,439 --> 00:29:37,317
Postrzelili go w głowę”.
Nie wiedziałem.

437
00:29:38,860 --> 00:29:41,613
W szpitalu zajmowano się masą innych.

438
00:29:42,572 --> 00:29:44,115
Było ze 100 rannych.

439
00:29:44,949 --> 00:29:48,870
Zacząłem sobie uświadamiać,
że jest o wiele gorzej, niż sądziłem.

440
00:29:48,953 --> 00:29:52,081
W wozach było pełno krwi i piasku.
Śmierdziały chlorem.

441
00:29:58,379 --> 00:30:00,215
Wszędzie były dziury po kulach.

442
00:30:02,717 --> 00:30:06,429
Później dowiedziałem się, że odsyłano nam
części ciała w workach na śmieci.

443
00:30:09,182 --> 00:30:10,266
Byłem zły.

444
00:30:10,850 --> 00:30:14,187
Byłem naprawdę zły i zastanawiałem się,
jak ludzie są do tego zdolni.

445
00:30:15,271 --> 00:30:16,314
Wpadłem w furię.

446
00:30:19,192 --> 00:30:23,404
Na tym etapie
ludzie prawie tracili kontrolę.

447
00:30:26,407 --> 00:30:27,283
W hangarze

448
00:30:27,367 --> 00:30:30,411
zebrali jeńców,
których wzięliśmy na początku misji.

449
00:30:31,579 --> 00:30:34,958
Zebrali ich i wsadzili do kontenera.

450
00:30:35,041 --> 00:30:37,335
Wzięli najważniejszego jeńca,

451
00:30:38,127 --> 00:30:42,590
wprowadzili go do oddzielnego pokoju
i kazali mi go przypilnować.

452
00:30:44,884 --> 00:30:48,513
Nadal widzę twarz tego człowieka.
Miał siwą brodę i włosy.

453
00:30:49,138 --> 00:30:50,265
Taki starszy.

454
00:30:51,307 --> 00:30:52,350
Zajebiście wątły.

455
00:30:55,854 --> 00:30:57,021
Gapiłem się na niego.

456
00:30:57,105 --> 00:30:59,190
To było kurewsko dziwne spotkanie.

457
00:30:59,274 --> 00:31:02,193
Nie mógł nic do mnie powiedzieć
ani ja do niego.

458
00:31:02,277 --> 00:31:05,029
Gapiliśmy się na siebie,
wiedzieliśmy, że się nie lubimy.

459
00:31:05,113 --> 00:31:08,616
Był ciekaw, czy go zabiję.
Ja też byłem tego ciekaw.

460
00:31:10,368 --> 00:31:12,412
Najpierw pomyślałem, że go dźgnę.

461
00:31:12,996 --> 00:31:15,290
Coś mi podpowiadało: „Dźgnij go”.

462
00:31:16,040 --> 00:31:18,376
Właściwie knułem, jak go zamordować.

463
00:31:20,628 --> 00:31:22,171
Naprawdę chciałem to zrobić.

464
00:31:31,598 --> 00:31:35,226
Ten pieprzony gość w tym pokoju
miał tego dnia szczęście.

465
00:31:36,144 --> 00:31:37,395
Powinienem był go zabić.

466
00:31:42,734 --> 00:31:45,153
Nakręcaliśmy się
od tych wszystkich wieści.

467
00:31:47,113 --> 00:31:49,324
Zaczęliśmy się dowiadywać, kogo brakuje.

468
00:31:49,407 --> 00:31:50,909
Gary'ego, Randy'ego i Duranta.

469
00:31:51,910 --> 00:31:53,286
Wszyscy chcieliśmy wiedzieć,

470
00:31:53,369 --> 00:31:54,913
czy któryś z nich nadal żyje.

471
00:32:02,712 --> 00:32:04,672
Siedziałem w biurze.

472
00:32:05,715 --> 00:32:07,926
Edytowałem nagrania.

473
00:32:09,302 --> 00:32:13,640
Ktoś związany z Aididem,
kogo znałem, pojawił się w drzwiach.

474
00:32:14,557 --> 00:32:19,103
Powiedział: „Ahmed,
mamy amerykańskiego żołnierza.

475
00:32:19,687 --> 00:32:21,397
Żyje, jest w niewoli.

476
00:32:22,482 --> 00:32:25,902
Pójdziesz ze mną, żeby go nagrać?”.

477
00:32:26,653 --> 00:32:28,237
Powiedziałem, że tak.

478
00:32:30,490 --> 00:32:34,702
Międzynarodowi dziennikarze
nie mogli uzyskać do niego dostępu.

479
00:32:34,786 --> 00:32:36,287
A ja mogłem.

480
00:32:37,330 --> 00:32:38,414
Więc zrobiłem to.

481
00:32:39,040 --> 00:32:41,709
Wziąłem kamerę i poszedłem z nim.

482
00:32:48,466 --> 00:32:50,718
Bałem się o własne życie.

483
00:32:55,056 --> 00:32:57,141
Weszliśmy do domu.

484
00:32:57,225 --> 00:33:04,065
Zobaczyłem siedzącego tam
białego człowieka.

485
00:33:04,148 --> 00:33:07,360
Z jego twarzy wyczytałem, że się boi.

486
00:33:11,114 --> 00:33:12,073
Jaka armia?

487
00:33:12,824 --> 00:33:13,700
US Army.

488
00:33:15,076 --> 00:33:17,453
- Jesteś rangerem?
- Nie.

489
00:33:18,955 --> 00:33:20,415
Nie jestem rangerem.

490
00:33:21,499 --> 00:33:24,043
Miał na sobie zielonkawy T-shirt.

491
00:33:25,211 --> 00:33:26,504
Miał szeroko otwarte oczy.

492
00:33:27,797 --> 00:33:31,175
Starszy chorąży Mike Durant.

493
00:33:33,678 --> 00:33:35,096
Posadzili mnie prosto.

494
00:33:35,179 --> 00:33:38,808
Starałem się odciążyć kręgosłup.

495
00:33:38,891 --> 00:33:42,020
Nadal ledwo wytrzymywałem
ten intensywny ból.

496
00:33:46,649 --> 00:33:49,485
Człowiek, który mi towarzyszył,
zadawał pytania.

497
00:33:51,446 --> 00:33:52,864
Skąd jesteś?

498
00:33:53,614 --> 00:33:54,949
Z USA.

499
00:33:57,326 --> 00:33:59,120
Byłem w potrzasku.

500
00:33:59,203 --> 00:34:00,288
Co należy mówić?

501
00:34:00,371 --> 00:34:01,956
Odpowiadać w ogóle na pytania?

502
00:34:02,540 --> 00:34:06,461
Nie warto umierać tylko po to…
żeby nie przyznać:

503
00:34:06,544 --> 00:34:07,754
„Pilotuję Black Hawki”.

504
00:34:09,630 --> 00:34:10,882
Pilotuję Black Hawki.

505
00:34:12,258 --> 00:34:15,303
„Z której jesteś armii?
Gdzie się urodziłeś?”

506
00:34:15,386 --> 00:34:16,637
W USA.

507
00:34:16,721 --> 00:34:22,769
To grupa ludzi, która ma określony cel.

508
00:34:23,352 --> 00:34:27,648
Mam powiedzieć coś,
co będzie dla nich użyteczne politycznie.

509
00:34:29,317 --> 00:34:32,111
Próbowali mnie zmanipulować,

510
00:34:32,195 --> 00:34:34,739
żebym powiedział coś,
czego nie chciałem powiedzieć.

511
00:34:35,865 --> 00:34:40,411
Jak według ciebie idzie ta operacja?

512
00:34:42,080 --> 00:34:43,247
‎Czy ta operacja…

513
00:34:44,457 --> 00:34:45,750
Ja na to:

514
00:34:45,833 --> 00:34:48,169
„Jestem żołnierzem. Robię, co mi każą”.

515
00:34:48,252 --> 00:34:50,046
Później zadali mi kolejne pytanie.

516
00:34:50,129 --> 00:34:52,465
Nie przestawali drążyć.

517
00:34:52,548 --> 00:34:54,133
W końcu zapytali:

518
00:34:54,217 --> 00:34:56,594
Zabijasz niewinnych ludzi?

519
00:34:58,846 --> 00:35:01,557
Było dosyć jasne,
co chcieli ode mnie usłyszeć.

520
00:35:01,641 --> 00:35:02,934
Chcieli żebym powiedział:

521
00:35:03,017 --> 00:35:04,435
„Amerykanie przylecieli tu,

522
00:35:04,519 --> 00:35:06,479
zabijają niewinnych Somalijczyków,

523
00:35:06,562 --> 00:35:08,064
chcą podbić ten kraj”.

524
00:35:08,147 --> 00:35:09,357
Ale to nieprawda.

525
00:35:09,982 --> 00:35:11,901
Więc tego nie powiem.

526
00:35:11,984 --> 00:35:17,573
Ale co mógłbym powiedzieć,
żeby wyjść z tego impasu?

527
00:35:19,117 --> 00:35:21,369
To niedobrze, kiedy giną niewinni ludzie.

528
00:35:23,037 --> 00:35:26,082
Kiedy wypowiedziałem te słowa,

529
00:35:26,916 --> 00:35:29,085
wyłączyli kamerę i wyszli.

530
00:35:32,588 --> 00:35:35,007
Po prostu starałem się
wykonywać swoją pracę.

531
00:35:35,758 --> 00:35:36,926
Pokazać zdjęcia.

532
00:35:37,635 --> 00:35:42,140
Ale moja taśma zmieniła świat.

533
00:35:42,223 --> 00:35:43,182
Dobry wieczór.

534
00:35:43,266 --> 00:35:45,977
Dziś gdzieś w Somalii
amerykański żołnierz,

535
00:35:46,060 --> 00:35:48,604
być może inni również,
jest trzymany w niewoli.

536
00:35:48,688 --> 00:35:50,648
Przerażony i zakrwawiony zakładnik,

537
00:35:50,731 --> 00:35:53,359
którego przesłuchanie
sfilmowali jego porywacze.

538
00:35:54,026 --> 00:35:55,528
Pilotuję Black Hawki.

539
00:35:55,611 --> 00:35:58,531
Wydaliśmy najsurowsze ostrzeżenie.

540
00:35:58,614 --> 00:36:00,408
Jeśli stanie im się krzywda,

541
00:36:01,242 --> 00:36:04,745
USA potraktują tę sprawę bardzo poważnie

542
00:36:04,829 --> 00:36:06,497
i podejmą odpowiednie kroki.

543
00:36:07,540 --> 00:36:10,084
Pamiętam moment,
kiedy zobaczyłam Michaela.

544
00:36:10,168 --> 00:36:12,420
‎Od razu pomyślałam o jego żonie…

545
00:36:14,797 --> 00:36:17,216
i o tym, co musi przeżywać.

546
00:36:19,093 --> 00:36:22,805
Nagrywam tę wiadomość z nadzieją,
że dotrze do mojego męża.

547
00:36:22,889 --> 00:36:25,933
Chcę, żeby wiedział,
że Joey i ja mamy się dobrze.

548
00:36:27,143 --> 00:36:30,396
Joey jeszcze nie chodzi,
bo czeka na ciebie.

549
00:36:30,479 --> 00:36:33,107
Chce, aby ojciec był świadkiem
jego pierwszych kroków.

550
00:36:34,275 --> 00:36:35,735
Dbaj o siebie.

551
00:36:35,818 --> 00:36:37,069
O nas się nie martw.

552
00:36:37,737 --> 00:36:38,988
Poradzimy sobie.

553
00:36:40,656 --> 00:36:44,160
Musiała tak bardzo się martwić tym,

554
00:36:44,744 --> 00:36:47,788
co się z nim stanie, to traumatyczne.

555
00:36:47,872 --> 00:36:50,082
Co oni mu robili?

556
00:36:50,166 --> 00:36:55,254
Myślałam też,

557
00:36:58,216 --> 00:37:01,510
że skoro on przeżył, to może Gary również.

558
00:37:07,934 --> 00:37:10,895
10 PAŹDZIERNIKA

559
00:37:11,604 --> 00:37:14,482
Byłam w domu, kiedy podjechał samochód.

560
00:37:14,565 --> 00:37:17,360
Pamiętam, że się odwróciłam

561
00:37:17,443 --> 00:37:21,239
i zobaczyłam,
że wysiadło dwóch mężczyzn w mundurach.

562
00:37:21,322 --> 00:37:25,493
Wiedziałam, że to oznacza złe wieści.

563
00:37:26,077 --> 00:37:28,204
Gwałtownie odwróciłam głowę,

564
00:37:28,287 --> 00:37:30,248
jakby ignorowanie ich mogło sprawić,

565
00:37:30,331 --> 00:37:32,750
że to nie będzie prawda.

566
00:37:32,833 --> 00:37:34,377
„To się nie dzieje”.

567
00:37:38,923 --> 00:37:41,634
Panowie usiedli ze mną i jeden powiedział…

568
00:37:43,302 --> 00:37:45,429
że udało się odzyskać ciało Gary'ego.

569
00:37:47,682 --> 00:37:51,894
Zaczęłam uderzać go

570
00:37:51,978 --> 00:37:54,563
‎pięściami w klatkę piersiową.

571
00:37:54,647 --> 00:37:57,608
Błagałam, żeby powiedział,
że to nieprawda.

572
00:38:00,069 --> 00:38:02,989
Spójrz na mamę, powiedz „cześć”.

573
00:38:03,072 --> 00:38:05,408
Ian, nadziejesz robaczka na haczyk?

574
00:38:06,033 --> 00:38:07,118
Tak.

575
00:38:08,202 --> 00:38:09,745
‎I gotowe.

576
00:38:10,496 --> 00:38:11,664
‎Ojciec i syn.

577
00:38:12,456 --> 00:38:13,749
No dobrze.

578
00:38:13,833 --> 00:38:15,084
Kolejne podejście.

579
00:38:17,586 --> 00:38:21,841
Co powiedzieć chłopcu,
który dopiero skończył sześć lat?

580
00:38:22,842 --> 00:38:25,886
Jak wyjaśnić coś takiego?

581
00:38:25,970 --> 00:38:27,138
Zwijaj, Ian!

582
00:38:27,221 --> 00:38:29,307
Szybko, złapałeś rybkę!

583
00:38:31,392 --> 00:38:34,478
Wow, chodź i pokaż mamie!

584
00:38:36,105 --> 00:38:37,315
‎Wow!

585
00:38:37,398 --> 00:38:39,859
Jako matka nie mogłam zrobić nic,

586
00:38:40,735 --> 00:38:44,697
żeby ukoić ten ból.

587
00:38:50,578 --> 00:38:52,538
Pewna myśl mnie pociesza,

588
00:38:53,873 --> 00:38:58,252
być może śmierć Gary'ego
uratowała życie Durantowi.

589
00:39:01,088 --> 00:39:05,176
Kiedy dowiedzieliśmy się,
że Mike żyje i jest w niewoli,

590
00:39:06,093 --> 00:39:08,637
myślałem tylko o tym,
że jeśli wykonamy jakiś ruch,

591
00:39:08,721 --> 00:39:11,891
to nie po to, aby dopaść Aidida,
ale żeby uwolnić Mike'a Duranta,

592
00:39:11,974 --> 00:39:13,809
za wszelką cenę.

593
00:39:13,893 --> 00:39:15,478
Zaczynaliśmy się zastanawiać:

594
00:39:15,561 --> 00:39:17,021
„Robimy to?”.

595
00:39:17,104 --> 00:39:18,939
Byliśmy gotowi wskoczyć do wozów,

596
00:39:19,023 --> 00:39:21,984
wrócić tam i go szukać.

597
00:39:22,860 --> 00:39:25,237
Powiedzieli nam: „Czekajcie na rozkazy.

598
00:39:25,321 --> 00:39:26,572
Nic nie róbcie”.

599
00:39:26,655 --> 00:39:27,615
Dobry wieczór.

600
00:39:27,698 --> 00:39:30,785
Mówi się o możliwym
zawieszeniu broni w Somalii.

601
00:39:30,868 --> 00:39:32,703
Watażka Mohamed Farrah Aidid

602
00:39:32,787 --> 00:39:35,664
miał powiedzieć, że rozpatrzy
plan pokojowy USA.

603
00:39:37,708 --> 00:39:40,711
Wysłannik specjalny Robert Oakley
spędził większość dnia

604
00:39:40,795 --> 00:39:42,880
w bazie ONZ w Mogadiszu.

605
00:39:42,963 --> 00:39:46,217
Szuka politycznego rozwiązania
kryzysu w Somalii.

606
00:39:46,759 --> 00:39:50,763
Oakley miał się spotkać z przywódcami
klanu Mohameda Farraha Aidida.

607
00:39:50,846 --> 00:39:53,307
To być może wstęp do porozumienia,

608
00:39:53,391 --> 00:39:56,227
w ramach którego USA
zrezygnuje z aresztowania Aidida

609
00:39:56,310 --> 00:40:00,022
w zamian za uwolnienie
pojmanego pilota Michaela Duranta.

610
00:40:02,400 --> 00:40:03,609
14 PAŹDZIERNIKA

611
00:40:03,692 --> 00:40:05,486
Obudziłem się tego dnia

612
00:40:05,569 --> 00:40:08,697
i czuło się atmosferę podekscytowania.

613
00:40:08,781 --> 00:40:11,492
Było jakoś inaczej.

614
00:40:12,159 --> 00:40:14,745
Przyjechał lekarz z Czerwonego Krzyża

615
00:40:14,829 --> 00:40:18,124
i podał mi morfinę.

616
00:40:18,207 --> 00:40:21,168
Zmieniałem powoli zdanie
i zaczynałem wierzyć,

617
00:40:21,252 --> 00:40:22,753
że to się może udać.

618
00:40:26,340 --> 00:40:28,467
Położyli mnie na noszach.

619
00:40:30,428 --> 00:40:33,097
Wynieśli mnie na zewnątrz,
wszędzie były kamery.

620
00:40:34,557 --> 00:40:36,559
Ułożyli mnie w jakimś wozie.

621
00:40:38,978 --> 00:40:42,898
Ruszyliśmy i prawie zjechałem z paki,
bo kierowca za szybko przyspieszył.

622
00:40:42,982 --> 00:40:44,692
Chorąży Michael Durant

623
00:40:44,775 --> 00:40:47,528
został uwolniony po 11 dniach w niewoli.

624
00:40:47,611 --> 00:40:49,363
Pilot ma wiele złamanych kości,

625
00:40:49,447 --> 00:40:51,615
ale bandyci
nie zdołali złamać jego morale.

626
00:40:52,533 --> 00:40:54,702
W końcu dotarłem do bazy ONZ.

627
00:40:59,290 --> 00:41:01,625
Wolność nigdy nie smakowała równie dobrze.

628
00:41:01,709 --> 00:41:02,710
Na zdrowie!

629
00:41:04,670 --> 00:41:06,881
Kiedy byłem już wewnątrz bazy,

630
00:41:06,964 --> 00:41:09,175
widziałem twarze ludzi, których znam,

631
00:41:09,258 --> 00:41:13,971
i wiedziałem, że to nie iluzja.
„To prawda. Wydostanę się stąd”.

632
00:41:14,680 --> 00:41:18,684
Powitanie godne bohatera
dla pilota helikoptera Mike'a Duranta.

633
00:41:19,685 --> 00:41:22,062
Dziś Michael Durant jest w drodze do domu.

634
00:41:22,855 --> 00:41:25,316
Bardzo się cieszymy,
że starszy chorąży Durant

635
00:41:25,399 --> 00:41:27,026
wróci do swojej rodziny

636
00:41:27,109 --> 00:41:28,986
i że zaleczy rany.

637
00:41:32,239 --> 00:41:34,742
Później był postój w Waszyngtonie,

638
00:41:35,409 --> 00:41:37,828
gdzie przypięto mi Purpurowe Serce.

639
00:41:40,080 --> 00:41:41,415
To było wzruszające.

640
00:41:41,499 --> 00:41:44,919
Wielu ludzi świętowało fakt,
że zostałem uwolniony.

641
00:41:47,421 --> 00:41:50,841
Poczułem olbrzymią ulgę,
ponieważ wiedziałem,

642
00:41:50,925 --> 00:41:53,844
że skończyła się męka dla mnie
i dla mojej rodziny.

643
00:41:53,928 --> 00:41:57,973
Zastanawiałem się tylko,
co dalej z naszą misją.

644
00:42:02,228 --> 00:42:04,104
Siedzieliśmy i zgadywaliśmy,

645
00:42:04,188 --> 00:42:06,106
co się teraz wydarzy.

646
00:42:06,190 --> 00:42:07,399
„Co zrobimy?

647
00:42:07,483 --> 00:42:08,609
Będą kolejne misje?”

648
00:42:09,401 --> 00:42:11,862
Wtedy powiedziano nam,
że prezydent Clinton

649
00:42:11,946 --> 00:42:13,405
odwołał misję.

650
00:42:14,448 --> 00:42:18,536
Ważne jest, żebyśmy zakończyli
swoją misję w Somalii,

651
00:42:18,619 --> 00:42:21,705
ale zrobili to w sposób stanowczy,
pamiętając o celu.

652
00:42:23,832 --> 00:42:26,168
Bill Clinton postanowił

653
00:42:26,252 --> 00:42:31,048
wycofać wojska amerykańskie z Somalii.

654
00:42:31,131 --> 00:42:33,884
Poprosił generała Aidida
o zawieszenie broni.

655
00:42:37,137 --> 00:42:41,141
Amerykańskie jednostki w Somalii
pakują się i kierują do domu.

656
00:42:41,225 --> 00:42:44,478
Ostatni amerykańscy żołnierze
opuścili dziś Somalię.

657
00:42:44,562 --> 00:42:46,814
16 miesięcy po tym,
jak wylądowali na plażach,

658
00:42:46,897 --> 00:42:50,568
ostatni transport 120 żołnierzy
wyruszył do Delaware.

659
00:42:53,487 --> 00:42:58,409
Ci z nas, którzy nadal poruszali się
o własnych siłach, nie chcieli wyjeżdżać.

660
00:42:59,159 --> 00:43:00,619
Chcieliśmy zostać.

661
00:43:03,664 --> 00:43:06,584
Zginęli moi przyjaciele,
a ci każą się wycofać?

662
00:43:06,667 --> 00:43:08,043
To marnowanie żyć.

663
00:43:08,919 --> 00:43:11,880
Zmarnowaliśmy czas,
zmarnowaliśmy te życia.

664
00:43:11,964 --> 00:43:12,965
Byłem w furii.

665
00:43:13,882 --> 00:43:15,175
Wściekły.

666
00:43:15,259 --> 00:43:16,719
Tak bardzo wściekły.

667
00:43:20,431 --> 00:43:23,309
Wkurza mnie to,
co stało się z naszymi ludźmi.

668
00:43:23,392 --> 00:43:24,977
Powinniśmy walczyć dalej.

669
00:43:45,247 --> 00:43:48,876
Ale cóż, władze
zadecydowały inaczej, więc…

670
00:43:50,586 --> 00:43:52,546
Więc tak się stało.

671
00:43:55,174 --> 00:43:56,342
Tak.

672
00:43:58,761 --> 00:43:59,803
Wybaczcie.

673
00:44:07,478 --> 00:44:09,188
Przeszkadza mi to,

674
00:44:09,271 --> 00:44:10,522
że tak wyjechaliśmy.

675
00:44:10,606 --> 00:44:14,151
Ale cóż… trzeba iść przed siebie.

676
00:44:14,234 --> 00:44:16,320
Iść prosto przed siebie.

677
00:44:18,989 --> 00:44:19,990
Iść przed siebie.

678
00:44:22,993 --> 00:44:27,164
3 PAŹDZIERNIKA 1993 R.
18 AMERYKAŃSKICH ŻOŁNIERZY ZGINĘŁO,

679
00:44:27,247 --> 00:44:29,416
A 84 ODNIOSŁO RANY.

680
00:44:30,793 --> 00:44:32,795
LICZBĘ ZMARŁYCH SOMALIJCZYKÓW

681
00:44:32,878 --> 00:44:35,047
SZACUJE SIĘ NA 300 DO 500,

682
00:44:35,130 --> 00:44:37,883
A LICZBĘ RANNYCH NA 1000.

683
00:44:42,930 --> 00:44:46,850
USA twierdzą, że są supermocarstwem,

684
00:44:47,976 --> 00:44:50,771
więc powinny się wstydzić,

685
00:44:51,522 --> 00:44:56,026
że tak podkreślają utratę
około 20 żołnierzy.

686
00:44:56,777 --> 00:45:00,948
Trzeciego października zabijali wszystkich
Somalijczyków, których napotkali.

687
00:45:06,870 --> 00:45:10,749
Dla Amerykanów 3 października
był tragicznym dniem,

688
00:45:10,833 --> 00:45:12,584
ale dla nas to był mroczny czas.

689
00:45:14,128 --> 00:45:18,006
Kiedy myślę o tym, co się wydarzyło,
zaczyna mnie boleć głowa.

690
00:45:18,090 --> 00:45:22,761
Został mi po tym wielki żal
i bolesne wspomnienia.

691
00:45:22,845 --> 00:45:25,055
Nie mogę patrzeć na Amerykanów.

692
00:45:30,936 --> 00:45:33,772
To, czego byłem świadkiem,
złamało mi serce.

693
00:45:34,523 --> 00:45:36,442
Odcisnęło się to na mnie piętnem.

694
00:45:37,734 --> 00:45:44,533
Kiedy zobaczyłem te straszne rzeczy,
które robiono 3 października

695
00:45:45,117 --> 00:45:46,660
i 4 października…

696
00:45:47,411 --> 00:45:51,039
Kiedy zobaczyły to
moje oczy i moja kamera…

697
00:45:52,249 --> 00:45:55,794
przestałem kręcić filmy.

698
00:45:57,087 --> 00:45:59,089
To zbyt przerażające.

699
00:46:11,185 --> 00:46:15,689
Śmierć to jedno, ale ślepota
mojej córki bardzo mnie boli.

700
00:46:18,901 --> 00:46:22,112
Umarli już odeszli, ale nie ma
nic gorszego niż utrata wzroku.

701
00:46:25,115 --> 00:46:28,160
Kiedy widzę Ifrah, zaczynam płakać.

702
00:46:29,077 --> 00:46:31,705
Tu by upadła, tam by upadła.

703
00:46:33,165 --> 00:46:34,416
Niech Bóg ma ją w opiece.

704
00:46:37,377 --> 00:46:38,504
Była dzieckiem.

705
00:46:46,136 --> 00:46:49,139
Hej, trzymaj ją prosto.

706
00:46:49,223 --> 00:46:53,393
Co to za rybka, co?

707
00:46:55,854 --> 00:46:59,191
Mój syn Ian jest bardzo podobny
do swojego taty, Gary'ego.

708
00:47:00,526 --> 00:47:02,319
Ma tę łagodność w oczach.

709
00:47:03,237 --> 00:47:07,491
Kiedyś zadzwonił do mnie
i powiedział: „Mamo,

710
00:47:07,574 --> 00:47:10,327
chyba zaciągnę się do Rangerów”.

711
00:47:10,827 --> 00:47:13,413
A ja: „Wiedziałam,
że nadejdzie ten moment”.

712
00:47:15,332 --> 00:47:17,709
Cóż, poszedł w ślady ojca.

713
00:47:24,675 --> 00:47:25,509
Nie było łatwo,

714
00:47:25,592 --> 00:47:27,219
kiedy pierwszy raz wyjechał.

715
00:47:27,302 --> 00:47:31,098
Żeby się pocieszyć, powtarzam sobie:
„To nie może mi się przytrafić drugi raz.

716
00:47:31,848 --> 00:47:32,933
Nie może”.

717
00:47:33,725 --> 00:47:37,521
Kilka razy

718
00:47:37,604 --> 00:47:41,400
było tak, że niewiele brakowało.

719
00:47:42,025 --> 00:47:43,443
Muszę po prostu wierzyć,

720
00:47:43,527 --> 00:47:47,281
że ojciec jest jego aniołem stróżem.

721
00:47:53,912 --> 00:47:55,330
Była piękną dziewczynką.

722
00:47:56,832 --> 00:48:02,212
Nawdychała się kurzu i dymu
z pocisków i rozbitego śmigłowca.

723
00:48:02,296 --> 00:48:05,924
To nie jest coś,
czego powinno doświadczać małe dziecko.

724
00:48:06,008 --> 00:48:09,970
Bardzo się rozchorowała.
Myślałam, że umrze.

725
00:48:12,639 --> 00:48:18,228
Ale Bóg ją oszczędził
i wyrosła na piękną kobietę.

726
00:48:21,189 --> 00:48:22,941
Amina ma imię po dziadku.

727
00:48:25,152 --> 00:48:28,155
Urodziła się w dniu bitwy z rangerami.

728
00:48:31,116 --> 00:48:33,452
Nazwaliśmy ją Amina Rangers.

729
00:48:46,214 --> 00:48:49,843
Kiedy okazało się, że dom jest pusty,
byłam przerażona.

730
00:48:54,181 --> 00:48:56,600
Myślałam, że nikt inny nie ocalał.

731
00:49:02,731 --> 00:49:08,195
Kiedy w końcu zobaczyłam mamę,
nie mogłam uwierzyć, że to ona.

732
00:49:11,406 --> 00:49:15,077
Kiedy ją rozpoznałam,
przytuliłyśmy się do siebie.

733
00:49:16,370 --> 00:49:18,413
Uspokoiłam się.

734
00:49:19,039 --> 00:49:21,833
Byłam taka szczęśliwa,
kiedy po mnie przyszła

735
00:49:21,917 --> 00:49:23,669
i powiedziała, że wszyscy żyją.

736
00:49:27,047 --> 00:49:32,678
Odzyskanie mamy było dla mnie
naprawdę bardzo ważne.

737
00:49:40,727 --> 00:49:43,313
Chcą cię wysłać na wojnę,
trenują cię pod tym kątem.

738
00:49:44,106 --> 00:49:46,525
Ale nie uczą,
jak sobie z tym radzić po powrocie.

739
00:49:47,734 --> 00:49:50,153
Ani jak sobie z tym radzić po latach.

740
00:49:51,321 --> 00:49:54,616
To nie jest normalne ani zdrowe.
Nigdy cię to nie opuszcza.

741
00:49:59,162 --> 00:50:00,455
„Nie zabijaj”.

742
00:50:01,081 --> 00:50:01,998
Cóż, ja zabijałem.

743
00:50:02,833 --> 00:50:05,001
O tych ludziach myśli się dopiero później.

744
00:50:05,752 --> 00:50:07,087
Zaczyna cię to zżerać.

745
00:50:13,176 --> 00:50:15,679
Wyjechałem na kilka kolejnych misji.

746
00:50:15,762 --> 00:50:17,305
Ale nic z tego, co zobaczyłem

747
00:50:18,306 --> 00:50:20,976
przez resztę swojej kariery w wojsku,

748
00:50:21,059 --> 00:50:26,398
nie da się w ogóle porównać do tego,
co widziałem w Mogadiszu w 1993 r.

749
00:50:32,738 --> 00:50:36,116
‎Poznałem kolesi,
‎którzy twierdzili, że byli w Somalii.

750
00:50:36,199 --> 00:50:38,368
Po chwili rozmowy wiedziałem,

751
00:50:38,452 --> 00:50:40,162
że na pewno, kurwa, nie byli,

752
00:50:40,245 --> 00:50:41,621
‎a przynajmniej nie z nami.

753
00:50:41,705 --> 00:50:43,915
Jest niewielka grupa mężczyzn,

754
00:50:43,999 --> 00:50:47,294
bardzo niewielka grupa mężczyzn…

755
00:50:48,295 --> 00:50:51,673
którzy mogą opowiedzieć o tym,
co tam się wtedy wydarzyło.

756
00:50:59,681 --> 00:51:02,434
Dla nich to było jedynie pole bitwy,
a dla mnie – dom.

757
00:51:08,398 --> 00:51:10,609
Moim celem i priorytetem

758
00:51:12,027 --> 00:51:14,529
jest uwiecznianie historii.

759
00:51:14,613 --> 00:51:17,365
Musimy pokazać naszym dzieciom,
co się wydarzyło.

760
00:51:21,787 --> 00:51:24,790
To Amerykanie przybyli, żeby tu walczyć.

761
00:51:25,707 --> 00:51:29,085
Sami padli ofiarą wojny.

762
00:51:29,836 --> 00:51:32,047
Oni również.

763
00:51:34,883 --> 00:51:36,802
Trzeba to oddzielić w głowie.

764
00:51:36,885 --> 00:51:39,638
Nie wiem, może kiedyś
kompletnie mi odbije.

765
00:51:39,721 --> 00:51:44,100
Nie mam pojęcia, ale cóż…
To była moja praca.

766
00:51:46,645 --> 00:51:48,522
Lubię sobie wyobrażać, że tamtego dnia

767
00:51:48,605 --> 00:51:50,941
osłaniałem jedynie swoich przyjaciół.

768
00:51:52,234 --> 00:51:54,820
To takie słodko-gorzkie wydarzenie
w moim życiu.

769
00:51:55,570 --> 00:51:57,948
Są rzeczy, z których jestem
potwornie dumny,

770
00:51:58,740 --> 00:52:02,619
a inne wywołują we mnie pewien smutek.

771
00:52:04,830 --> 00:52:06,998
Z czasem zrozumiałem,

772
00:52:07,082 --> 00:52:09,918
że niektóre sprawy w życiu
pozostają niedomknięte.

773
00:52:11,127 --> 00:52:13,505
Człowiek uczy się z nimi żyć.

774
00:52:22,097 --> 00:52:26,852
W 1995 R. MOHAMED FARRAH AIDID
OKRZYKNĄŁ SIĘ PREZYDENTEM SOMALII.

775
00:52:28,937 --> 00:52:33,525
WROGIE KLANY
ODRZUCIŁY JEGO ZWIERZCHNICTWO.

776
00:52:34,317 --> 00:52:36,319
ZMARŁ W KOLEJNYM ROKU,

777
00:52:36,403 --> 00:52:39,072
POSTRZELONY W STARCIU
Z POLITYCZNYMI RYWALAMI.

778
00:52:40,073 --> 00:52:44,828
WOJNA DOMOWA W SOMALII TRWA PO DZIŚ DZIEŃ.

779
00:52:45,495 --> 00:52:48,540
‎SERIAL OPARTO NA WSPOMNIENIACH
‎GARSTKI AMERYKANÓW I SOMALIJCZYKÓW.

780
00:52:48,623 --> 00:52:50,375
‎POZOSTAJE WIELE INNYCH HISTORII

781
00:52:50,458 --> 00:52:52,794
‎DO OPOWIEDZENIA,
‎RÓWNIEŻ Z PERSPEKTYWY SIŁ ONZ.

782
00:54:30,100 --> 00:54:32,978
‎Napisy: Piotr Szpakowski