1 00:00:27,193 --> 00:00:28,361 Moses. 2 00:00:28,945 --> 00:00:30,071 Kính thưa Chúa. 3 00:00:31,156 --> 00:00:33,700 Đêm nay sẽ khác với những đêm khác. 4 00:00:33,783 --> 00:00:35,326 Sao lại khác, thưa Chúa? 5 00:00:35,410 --> 00:00:38,413 Tất cả con đầu lòng trên đất Ai Cập sẽ phải chết. 6 00:00:39,205 --> 00:00:41,499 Từ con đầu lòng của Pharaoh 7 00:00:41,583 --> 00:00:44,127 đến con đầu lòng của người hầu nghèo nhất. 8 00:00:44,627 --> 00:00:46,212 Còn dân Do Thái thì sao? 9 00:00:46,296 --> 00:00:47,756 Nghe thật kỹ. 10 00:00:49,382 --> 00:00:52,969 Mỗi gia đình đều được ăn thịt cừu hiến tế được chế biến 11 00:00:53,053 --> 00:00:54,929 với các loại thảo mộc đắng. 12 00:00:56,056 --> 00:01:00,351 Ăn với bánh mì không có men vì không có thời gian để nó nở ra. 13 00:01:03,188 --> 00:01:07,317 Lấy máu của cừu và sơn nó quanh cửa nhà 14 00:01:07,400 --> 00:01:12,739 để ta biết chỗ ngươi ở mà bảo vệ khỏi sự báo thù của ta. 15 00:01:17,994 --> 00:01:19,871 Tôi đang tìm nhà của Moses. 16 00:01:22,791 --> 00:01:24,501 Mẹ thấy sợ, Moses à. 17 00:01:24,584 --> 00:01:26,503 Phải có cách nào khác chứ. 18 00:01:26,586 --> 00:01:29,130 Ta là đấng hủy diệt. 19 00:01:32,383 --> 00:01:33,968 Vào trong đi. Mau lên. 20 00:01:34,594 --> 00:01:35,428 Nhanh. 21 00:01:37,639 --> 00:01:40,809 Và thế là đại họa thứ mười bắt đầu. 22 00:01:40,892 --> 00:01:43,478 Cái chết của con đầu lòng. 23 00:01:48,358 --> 00:01:53,530 CỰU ƯỚC: CÂU CHUYỆN CỦA MOSES 24 00:01:54,280 --> 00:01:59,828 PHẦN 3: MIỀN ĐẤT HỨA 25 00:02:05,625 --> 00:02:08,670 Đại họa cuối cùng rất tàn khốc 26 00:02:08,753 --> 00:02:13,133 vì nó nói rằng tất cả con đầu lòng ở Ai Cập, 27 00:02:13,216 --> 00:02:15,718 từ con đầu lòng của Pharaoh 28 00:02:15,802 --> 00:02:18,471 đến con đầu lòng của một người vô danh, 29 00:02:18,555 --> 00:02:21,224 thậm chí là của gia súc, tất cả đều sẽ chết. 30 00:02:21,933 --> 00:02:27,814 Đối với Cơ Đốc giáo, đây là điềm báo về Tân Ước và Chúa Jesus. 31 00:02:27,897 --> 00:02:28,731 Huyết chiên. 32 00:02:28,815 --> 00:02:30,275 Sự hy sinh của chiên. 33 00:02:30,942 --> 00:02:34,404 Và chỉ có máu của chiên mới cứu được bạn. 34 00:02:34,487 --> 00:02:36,990 Xuất Hành nhờ vào không gì khác ngoài huyết chiên 35 00:02:37,490 --> 00:02:39,492 bôi lên khung cửa và nhờ đó bạn sẽ được cứu. 36 00:02:39,576 --> 00:02:41,244 Mọi người ăn đi. 37 00:02:41,744 --> 00:02:42,620 Uống nước đi. 38 00:02:43,246 --> 00:02:46,166 Việc người Do Thái đánh dấu cửa nhà 39 00:02:46,249 --> 00:02:48,710 bằng huyết chiên trên cột cửa 40 00:02:48,793 --> 00:02:53,214 khiến thiên thần bỏ qua ngôi nhà đó. 41 00:02:54,215 --> 00:02:56,843 Đó là nguồn gốc của tên gọi lễ Vượt Qua. 42 00:02:56,926 --> 00:03:01,306 Đi qua nhà của họ và thay vào đó, tấn công nhà của người Ai Cập. 43 00:03:01,890 --> 00:03:05,685 PI-RAMESSES THỦ ĐÔ AI CẬP 44 00:03:14,110 --> 00:03:15,945 Ăn cái này đi. Ngon lắm. 45 00:03:29,500 --> 00:03:30,376 Amen? 46 00:03:31,961 --> 00:03:33,046 Amen? 47 00:03:33,963 --> 00:03:35,006 Amen! 48 00:03:58,112 --> 00:04:00,531 Có thể nghĩ nó là kiểu mạng đền mạng. 49 00:04:00,615 --> 00:04:04,244 Những gì Pharaoh làm ở đầu sách Xuất Hành là giết các bé trai. 50 00:04:05,787 --> 00:04:08,706 Và giờ đây, những đứa con đầu lòng phải trả giá. 51 00:04:09,874 --> 00:04:11,584 Gieo gió thì gặt bão thôi. 52 00:04:11,668 --> 00:04:14,003 Anh làm gì với tôi, tôi sẽ làm lại y vậy với anh. 53 00:04:32,939 --> 00:04:35,942 Truyền thống Do Thái cổ đại không ăn mừng sự đau khổ 54 00:04:36,734 --> 00:04:41,239 khi các đại họa giáng xuống người Ai Cập. 55 00:04:46,828 --> 00:04:52,375 Trong bữa ăn vào lễ Vượt Qua 56 00:04:52,458 --> 00:04:55,878 khi đến phần kể về mười đại họa, 57 00:04:55,962 --> 00:05:01,884 chúng tôi được dạy là lấy một giọt rượu ra khỏi cốc 58 00:05:01,968 --> 00:05:05,972 bằng ngón tay mình rồi để nó nơi mép đĩa. 59 00:05:09,475 --> 00:05:14,647 Hả hê trước nỗi đau của người khác là một việc làm sai trái. 60 00:05:16,774 --> 00:05:19,444 Cho dù họ là người đã hại ta 61 00:05:19,527 --> 00:05:21,738 hay họ là người vô tội. 62 00:05:21,821 --> 00:05:25,325 Do đó, chúng tôi giảm bớt niềm vui một cách tượng trưng. 63 00:05:42,508 --> 00:05:45,178 Moses! 64 00:05:49,015 --> 00:05:52,560 Ở Chương 12, đấng hủy diệt hạ phàm. 65 00:05:52,643 --> 00:05:55,605 Đôi khi, người ta ngầm hiểu đó là Tử Thần. 66 00:05:55,688 --> 00:05:57,398 Sách không nói đó là Chúa. 67 00:05:58,900 --> 00:06:00,026 Moses! 68 00:06:00,109 --> 00:06:02,737 Nhưng khúc sau của chuyện có nói là Chúa đã làm điều đó. 69 00:06:02,820 --> 00:06:05,406 Nên tôi không biết liệu việc này có phải là để tách biệt 70 00:06:05,490 --> 00:06:09,369 giữa Chúa và việc Chúa làm không. 71 00:06:09,452 --> 00:06:10,620 Moses. 72 00:06:11,871 --> 00:06:12,872 Moses. 73 00:06:14,749 --> 00:06:17,377 "Và tại Ai Cập vang lên tiếng kêu la"… 74 00:06:17,460 --> 00:06:18,795 SÁCH XUẤT HÀNH 12:30 75 00:06:18,878 --> 00:06:22,757 …"vì không có nhà nào mà không có người chết". 76 00:06:23,800 --> 00:06:24,634 Moses! 77 00:06:28,388 --> 00:06:30,765 Xin anh đấy! Ta phải đi thôi, làm ơn! 78 00:06:30,848 --> 00:06:34,310 Tôi nghĩ các nhà biên tập và tác giả Kinh Thánh 79 00:06:34,394 --> 00:06:36,813 đã thay vào một Tử Thần 80 00:06:36,896 --> 00:06:40,316 để Chúa khỏi bị mang danh tàn nhẫn 81 00:06:40,400 --> 00:06:43,694 và có tính cách thù hằn 82 00:06:43,778 --> 00:06:46,572 khi đây là những điều gắn liền với các vị thần 83 00:06:46,656 --> 00:06:50,952 đã cướp đi mạng sống của rất nhiều trẻ em và người vô tội. 84 00:06:53,704 --> 00:06:54,956 Ta đã làm gì thế này? 85 00:06:56,582 --> 00:06:58,751 Anh chỉ làm theo điều Chúa yêu cầu. 86 00:08:05,193 --> 00:08:07,778 Tôi nhìn vào đại họa cuối cùng 87 00:08:08,362 --> 00:08:10,781 và thấy nó cực kỳ tàn khốc. 88 00:08:11,491 --> 00:08:16,204 Đó là tại sao bạn lại thấy có những lý lẽ chống lại Chúa. 89 00:08:16,287 --> 00:08:19,165 Sao một Thiên Chúa nhân từ lại có thể để chuyện này xảy ra? 90 00:08:19,248 --> 00:08:21,459 Chúa nào mà đầy thù hận đến mức làm điều này thế? 91 00:08:21,542 --> 00:08:25,463 Giết hết con đầu lòng thật luôn đấy à? Chúa gì mà nhẫn tâm thế? 92 00:08:26,005 --> 00:08:30,134 Và thành thật mà nói, không có câu trả lời nào hay cho điều đó. 93 00:08:31,385 --> 00:08:35,389 Nhưng về khía cạnh nhân văn, đây thật sự là một thảm họa. 94 00:08:40,436 --> 00:08:41,646 Moses. 95 00:08:45,024 --> 00:08:46,317 Ngươi ở đâu, Moses? 96 00:08:47,109 --> 00:08:48,027 Moses! 97 00:08:49,487 --> 00:08:50,404 Moses! 98 00:08:51,989 --> 00:08:52,907 Ngươi đâu rồi? 99 00:08:53,950 --> 00:08:54,784 Trả lời ta đi! 100 00:08:54,867 --> 00:08:56,702 - Là anh của ta. - Chốt cửa vào. 101 00:08:56,786 --> 00:08:58,621 - Ta phải gặp anh ấy. - Đừng! 102 00:08:58,704 --> 00:08:59,830 Trả lời đi! 103 00:09:01,249 --> 00:09:02,124 Để em. 104 00:09:11,467 --> 00:09:12,718 Moses không có ở đây. 105 00:09:13,427 --> 00:09:16,222 Quá xấu hổ khi phải đối mặt với ta à? 106 00:09:19,600 --> 00:09:21,143 Con trai ta đã chết! 107 00:09:22,061 --> 00:09:25,398 Con cái của dân ta cũng đã chết, dưới tay các ngươi. 108 00:09:27,858 --> 00:09:29,193 Ông đã được cảnh báo. 109 00:09:30,319 --> 00:09:32,488 Không ai có thể cản đường Chúa. 110 00:09:32,572 --> 00:09:35,491 Chúa của các ngươi chỉ là kẻ giết người. 111 00:09:35,575 --> 00:09:37,243 Ngài ấy là đấng ban sự sống. 112 00:09:38,911 --> 00:09:39,996 Và là đấng lấy đi. 113 00:09:40,746 --> 00:09:41,872 Con trai ta… 114 00:09:47,378 --> 00:09:48,421 Con trai của ta. 115 00:10:04,437 --> 00:10:05,646 Cút ra sa mạc đi. 116 00:10:06,981 --> 00:10:07,940 Đi ngay đi. 117 00:10:08,608 --> 00:10:09,817 Không điều kiện gì sao? 118 00:10:11,360 --> 00:10:12,236 Không gì hết. 119 00:10:13,571 --> 00:10:15,197 Miễn là các ngươi xéo ngay. 120 00:10:35,551 --> 00:10:36,802 Ở lại với chúng tôi. 121 00:10:40,348 --> 00:10:41,182 Không được. 122 00:10:44,477 --> 00:10:47,229 Ta phải chia sẻ cùng anh mình nỗi mất mát của Ai Cập. 123 00:10:51,901 --> 00:10:53,069 Nỗi mất mát của anh ấy. 124 00:11:09,627 --> 00:11:11,379 Ta phải đi thôi. Nhanh lên. 125 00:11:13,047 --> 00:11:14,674 Trước khi ông ta đổi ý. 126 00:11:53,337 --> 00:11:54,755 Ôi, cháu trai yêu dấu. 127 00:11:55,881 --> 00:11:59,093 Chính em đã đem quỷ dữ vào nhà chúng ta. 128 00:11:59,969 --> 00:12:02,388 Chính anh đã đẩy Moses đến… 129 00:12:03,931 --> 00:12:04,932 thảm họa này. 130 00:12:05,433 --> 00:12:07,351 Và nhìn xem điều gì đã xảy ra. 131 00:12:08,728 --> 00:12:10,855 Anh ảo tưởng mình là kẻ bất bại. 132 00:12:10,938 --> 00:12:11,814 Bất khả xâm phạm. 133 00:12:11,897 --> 00:12:14,024 Ta kết giao cùng các vị thần. 134 00:12:14,650 --> 00:12:15,818 Thật không? 135 00:12:32,168 --> 00:12:34,211 Hãy cúi đầu trước ta. 136 00:12:39,633 --> 00:12:41,677 - Xin anh hãy nghe em. - Cúi xuống! 137 00:12:51,353 --> 00:12:53,105 Ta là Pharaoh! 138 00:12:54,440 --> 00:12:56,859 Vua của sông Nin! 139 00:13:04,200 --> 00:13:08,537 "Người Ai Cập hối thúc con cái Israel và vội vàng thả cho họ ra khỏi nước. 140 00:13:08,621 --> 00:13:13,167 vì chúng nói: 'Chúng ta chết cả lũ đến nơi rồi!'" 141 00:13:14,502 --> 00:13:16,962 Mọi thứ giờ diễn ra rất nhanh. 142 00:13:17,046 --> 00:13:20,132 Như thể thời gian bị tua nhanh vậy. 143 00:13:20,216 --> 00:13:23,219 Họ đã ở đấy suốt ngần ấy năm. Bao lâu nhỉ? Hai, mười, bốn trăm năm? 144 00:13:23,302 --> 00:13:26,096 Họ không nhớ nổi. Nô lệ thì đâu làm chủ thời gian của mình. 145 00:13:26,180 --> 00:13:28,390 Ai bảo họ đi đâu, lúc nào thì họ nghe nấy. 146 00:13:28,891 --> 00:13:31,143 Giờ đây, lần đầu tiên, họ được bảo: "Ta đi thôi". 147 00:13:31,811 --> 00:13:35,105 Họ không còn là nô lệ của thời gian. Họ sẽ làm chủ thời gian. 148 00:13:43,864 --> 00:13:47,660 "Họ đã xin người Ai Cập những đồ bạc, 149 00:13:47,743 --> 00:13:50,162 đồ vàng và áo xống. 150 00:13:51,247 --> 00:13:56,252 Chúa cho dân được cảm tình của người Ai Cập, 151 00:13:56,335 --> 00:13:59,380 chúng làm như lời họ xin. 152 00:14:00,214 --> 00:14:03,551 Và họ đã tước đoạt của cải người Ai Cập". 153 00:14:04,927 --> 00:14:08,514 "Tước đoạt" là từ mà tôi thường nghe dịch sang tiếng Do Thái. 154 00:14:08,597 --> 00:14:11,642 Nhưng bớt nói giảm nói tránh đi. Vẫn là ý đó thôi. 155 00:14:11,725 --> 00:14:13,310 "Ta sẽ lấy thứ thuộc về chúng ta". 156 00:14:14,103 --> 00:14:17,314 Thật ra, đây là một vấn đề lớn trong thời kỳ Do Thái giáo sơ khai, 157 00:14:17,398 --> 00:14:19,692 đến nỗi nhà triết học Do Thái Philo, 158 00:14:19,775 --> 00:14:23,904 đã lập luận rằng: "Đó là trả lại phí tổn cho các công việc". 159 00:14:23,988 --> 00:14:25,990 Đây không phải cướp bóc hay phá hoại. 160 00:14:26,073 --> 00:14:27,992 Đó là điều mà chúng tôi xứng đáng hưởng, 161 00:14:28,075 --> 00:14:30,369 và có được sau tất cả những gì chúng tôi trải qua. 162 00:14:30,953 --> 00:14:33,080 Tôi chỉ ước Kinh Thánh có chú thích. 163 00:14:33,163 --> 00:14:35,916 Kiểu như: "Tác giả muốn truyền tải điều gì khi ghi như thế, 164 00:14:36,000 --> 00:14:39,378 ngoài việc tình thế giờ đã đảo ngược?" 165 00:15:04,653 --> 00:15:05,529 Chúng ta… 166 00:15:07,114 --> 00:15:10,034 Chúng ta sẽ trở thành người như thế này sao? 167 00:15:10,117 --> 00:15:11,118 Như thế này hả? 168 00:15:12,828 --> 00:15:13,662 Moses! 169 00:15:15,414 --> 00:15:18,584 Chẳng phải anh cũng tặng em trang sức khi ta đính hôn sao? 170 00:15:19,793 --> 00:15:22,588 Hôm nay cũng là lễ đính hôn mà. 171 00:15:23,088 --> 00:15:26,133 Bốn trăm năm đấy, Moses. 172 00:15:26,800 --> 00:15:28,677 Hãy để họ ăn mừng. 173 00:15:38,979 --> 00:15:40,773 Ông ấy không mừng cho ta sao? 174 00:16:00,501 --> 00:16:02,294 Ngày này đã được tiên tri từ lâu. 175 00:16:03,087 --> 00:16:05,130 Ngày chúng ta quay về Canaan. 176 00:16:05,214 --> 00:16:07,383 Miền đất đầy sữa và mật. 177 00:16:08,926 --> 00:16:13,222 Sau 400 năm, ngày đó cuối cùng đã đến. 178 00:16:14,640 --> 00:16:17,935 Suốt thời gian qua, chúng ta bị khó khăn bủa vây. 179 00:16:18,811 --> 00:16:22,690 Những vất vả, khó khăn và cả đau khổ. 180 00:16:24,066 --> 00:16:25,859 Ta đã quên mất mình là ai. 181 00:16:26,860 --> 00:16:27,820 Và rồi, Thiên Chúa… 182 00:16:28,445 --> 00:16:30,364 Ngài đã phán với tôi trên núi. 183 00:16:31,156 --> 00:16:32,408 Và giờ đây, ta ở đây. 184 00:16:33,117 --> 00:16:36,286 Ta đứng đây, trong buổi sáng tuyệt đẹp này 185 00:16:36,787 --> 00:16:38,163 trước ngưỡng cửa tự do. 186 00:16:38,247 --> 00:16:41,041 Tự nhiên ta lại đi tin là Pharaoh sẽ để ta đi à? 187 00:16:41,792 --> 00:16:44,169 Ông ta đổi ý bao nhiêu lần rồi hả? 188 00:16:44,837 --> 00:16:46,630 Toàn bộ việc này có thể là một cái bẫy. 189 00:16:46,714 --> 00:16:47,548 Không đâu. 190 00:16:48,048 --> 00:16:52,136 Bây giờ, cái bẫy duy nhất là trong tâm trí của chúng ta. 191 00:16:53,137 --> 00:16:57,516 Từ hôm nay, Chúa đã đính ước với ta 192 00:16:58,267 --> 00:16:59,935 và ta là hôn thê của Ngài. 193 00:17:00,019 --> 00:17:01,020 Moses! 194 00:17:04,106 --> 00:17:05,983 - Nhìn kìa! - Công chúa. 195 00:17:14,992 --> 00:17:17,911 Con đi đâu thì mẹ theo đó. 196 00:17:18,746 --> 00:17:21,540 Và con ở đâu thì mẹ sẽ ở đó. 197 00:17:23,584 --> 00:17:28,756 Khi Moses dẫn dân mình rời khỏi Ai Cập, 198 00:17:29,506 --> 00:17:34,344 Bithiah đã nhập hội cùng mọi người trong cuộc Xuất Hành khỏi Ai Cập. 199 00:17:34,428 --> 00:17:36,221 Tôi nghĩ điều đó thể hiện một điều. 200 00:17:36,305 --> 00:17:40,768 Tôi nghĩ điều đó nói lên rất nhiều điều về con người mà Moses đã trở thành 201 00:17:40,851 --> 00:17:46,398 và cả sức ảnh hưởng của ông ấy đến mức gia đình quyết định theo ông ấy. 202 00:17:47,900 --> 00:17:51,445 Theo sách Midrash, có một phiên bản sầu thảm hơn 203 00:17:51,528 --> 00:17:56,033 khi nó kể rằng con gái của Pharaoh mới là con đầu lòng, 204 00:17:57,117 --> 00:18:02,289 và bà ấy lẽ ra sẽ phải chết trong đại họa của con đầu lòng. 205 00:18:03,707 --> 00:18:08,545 Nhưng Chúa phán: "Vì ngươi đã cứu Moses, ta sẽ để ngươi được sống". 206 00:18:08,629 --> 00:18:14,802 Đó là thời điểm mà bà ấy được Chúa nhận làm con và cứu khỏi đại họa cuối. 207 00:18:14,885 --> 00:18:19,473 Với nhiều người Hồi giáo, khi nghĩ về mẹ nuôi của Moses, 208 00:18:19,556 --> 00:18:23,644 họ nghĩ bà ấy cũng là một nạn nhân bị Pharaoh áp bức. 209 00:18:23,727 --> 00:18:26,313 Và trên thực tế, trong các tài liệu ngoài kinh Qur'an, 210 00:18:26,396 --> 00:18:28,607 nó ghi lại việc khi Moses quay về, 211 00:18:28,690 --> 00:18:32,319 bà ấy là một trong những người đầu tiên tin vào sứ điệp của ông ấy. 212 00:18:32,820 --> 00:18:36,323 Và nó cũng kể rằng Pharaoh đã tiến hành tra tấn bà ấy, 213 00:18:36,406 --> 00:18:40,369 và Chúa đã cứu bà ấy khỏi những màn tra tấn dã man 214 00:18:40,452 --> 00:18:43,372 mà chính Pharaoh đã gây ra cho bà ấy. 215 00:18:43,455 --> 00:18:46,166 Thành ra, trong đạo Hồi, bà đã trở thành 216 00:18:46,708 --> 00:18:51,130 nguồn cảm hứng cho phụ nữ bị bạo lực gia đình 217 00:18:51,213 --> 00:18:52,589 và cần một lối thoát, 218 00:18:52,673 --> 00:18:55,134 và bà chính là hình mẫu để họ noi gương. 219 00:19:06,687 --> 00:19:10,065 Moses, chúng ta không được lãng phí thời gian. 220 00:19:11,483 --> 00:19:14,361 Anh của mẹ, ông ấy điên rồi. 221 00:19:22,244 --> 00:19:23,495 Dân Israel! 222 00:19:24,663 --> 00:19:25,914 Ta đi thôi! 223 00:19:27,249 --> 00:19:29,001 Ta lên đường thôi! 224 00:20:01,909 --> 00:20:04,870 Có một câu kinh chúng tôi vẫn đọc trong buổi tối lễ Vượt Qua là: 225 00:20:04,953 --> 00:20:08,248 nếu không được Chúa dẫn khỏi Ai Cập, chúng ta vẫn là nô lệ cho Pharaoh. 226 00:20:08,332 --> 00:20:10,792 Không phải nô lệ theo nghĩa đen mà là về mặt tâm lý. 227 00:20:12,044 --> 00:20:15,714 Về mặt tâm lý, chúng tôi vẫn còn phải chịu ơn với chủ của mình. 228 00:20:16,673 --> 00:20:17,883 Hội chứng Stockholm. 229 00:20:17,966 --> 00:20:21,261 Một trong những cách để chấm dứt và phục hồi khỏi Hội chứng Stockholm 230 00:20:21,345 --> 00:20:23,013 là hãy hạ bệ kẻ bắt cóc, 231 00:20:23,722 --> 00:20:25,766 cho rằng họ không xứng được tôn trọng. 232 00:20:25,849 --> 00:20:28,644 Họ đã không đối xử tử tế với chúng ta. Họ là người xấu. 233 00:20:28,727 --> 00:20:30,354 Ngay khi nhận ra điều đó, 234 00:20:30,437 --> 00:20:31,897 Hội chứng Stockholm sẽ biến mất. 235 00:20:33,357 --> 00:20:34,900 Ta sẽ tự do và được giải phóng. 236 00:20:53,585 --> 00:20:56,255 Thần đã hiến tế cho Amun. 237 00:20:56,880 --> 00:21:00,425 Cuối cùng thần cũng cứu chúng ta khỏi bọn ác quỷ này. 238 00:21:00,509 --> 00:21:03,679 Không đâu, ta đánh giá sai rồi, Haman! 239 00:21:05,097 --> 00:21:08,892 Nếu một tộc nô lệ rời đi, đám còn lại sẽ bắt chước theo. 240 00:21:08,976 --> 00:21:11,395 Người Nubia, người Hittite. 241 00:21:11,478 --> 00:21:13,438 Nền móng sẽ sụp đổ. 242 00:21:14,022 --> 00:21:15,148 Chuẩn bị quân lính. 243 00:21:15,649 --> 00:21:18,277 Bệ hạ, thần xin bệ hạ. 244 00:21:19,820 --> 00:21:21,780 Chuẩn bị quân lính. 245 00:21:35,377 --> 00:21:37,379 Tôi nghĩ có rất nhiều điều để nói 246 00:21:37,462 --> 00:21:42,342 về sự thật rằng đại họa thứ mười là thứ ảnh hưởng trực tiếp đến Pharaoh, 247 00:21:42,843 --> 00:21:46,972 và nó như là giọt nước tràn ly vậy. 248 00:21:47,723 --> 00:21:52,436 Tôi nghĩ khi Pharaoh nhận ra là con trai mình đã không còn nữa, 249 00:21:52,519 --> 00:21:55,814 trong lòng ông ta tràn ngập ý nghĩ trả thù. 250 00:21:55,897 --> 00:21:58,692 Thế là Pharaoh đổi ý và đuổi theo họ. 251 00:21:59,609 --> 00:22:02,029 Tôi hình dung cảnh tượng sẽ giống trò mèo vờn chuột, 252 00:22:02,112 --> 00:22:04,364 con mèo sẽ đuổi theo con chuột 253 00:22:04,865 --> 00:22:07,659 và ngậm nó vào miệng, xong thả đi để nó hồi sức lại chút, 254 00:22:07,743 --> 00:22:10,120 rồi quay lại chơi đùa với con mồi thêm chút nữa. 255 00:22:10,203 --> 00:22:13,081 Đó là hình ảnh tôi liên tưởng đến về Chúa trong câu chuyện này. 256 00:22:31,183 --> 00:22:33,435 Canaan ở phía bắc. Lối này. 257 00:22:34,186 --> 00:22:36,146 Ta sẽ băng qua vùng Philistine. 258 00:22:36,229 --> 00:22:37,230 Có khi họ tấn công ta. 259 00:22:40,317 --> 00:22:41,985 Vậy thì ta phải chiến đấu. 260 00:22:42,694 --> 00:22:44,321 Đó là cách duy nhất, Moses. 261 00:22:44,988 --> 00:22:46,031 Tiến về phía bắc. 262 00:22:47,032 --> 00:22:50,118 Băng qua sa mạc để đến Miền Đất Hứa! 263 00:23:00,295 --> 00:23:02,881 Aaron! 264 00:23:04,091 --> 00:23:05,550 Ngài đang chỉ đường cho ta! 265 00:23:05,634 --> 00:23:07,761 Đừng, lối đó dẫn ra biển mà! 266 00:23:07,844 --> 00:23:09,513 Giữa Migdol và Baal-zephon! 267 00:23:09,596 --> 00:23:12,265 - Em đã từng thấy điều này! - Nhưng ta sẽ bị mắc kẹt! 268 00:23:12,349 --> 00:23:15,352 - Nó đã dẫn em đến chỗ anh! - Nghe lời anh đi, em à! 269 00:23:15,435 --> 00:23:16,728 Đó là dấu chỉ đấy! 270 00:23:17,854 --> 00:23:21,525 Nếu đi lối đó, ta sẽ cần hạm đội cả nghìn con tàu lận đấy! 271 00:23:26,029 --> 00:23:28,407 "Khi Pharaoh thả cho dân đi, 272 00:23:28,490 --> 00:23:32,285 Chúa không dẫn họ theo ngả đường xuyên qua xứ Philistine, 273 00:23:32,369 --> 00:23:33,954 dù đường đó gần hơn. 274 00:23:34,913 --> 00:23:37,541 Vì Thiên Chúa nói: 'Khi thấy phải chiến đấu, 275 00:23:37,624 --> 00:23:41,336 dân có thể hối hận mà quay về Ai Cập'. 276 00:23:41,420 --> 00:23:46,800 Nên Thiên Chúa đưa dân đi vòng, qua ngả đường sa mạc Biển Sậy". 277 00:23:48,677 --> 00:23:51,346 Có nhiều cách giải thích tại sao Chúa lại dẫn dắt dân 278 00:23:51,430 --> 00:23:53,932 theo một hướng kỳ lạ và ngộ như thế. 279 00:23:54,015 --> 00:23:56,768 Có rất nhiều lời giải thích gồm các lý do về quân sự 280 00:23:56,852 --> 00:24:01,815 hay lời hứa về nguồn nước mà họ cần để cứu nguy. 281 00:24:01,898 --> 00:24:04,443 Tất cả chúng đều có thể có phần đúng. 282 00:24:04,985 --> 00:24:09,573 Tuy nhiên Ngũ Thư được cho là cuốn kinh mà ngày nay chúng ta nghe theo. 283 00:24:09,656 --> 00:24:13,660 Theo nó, thông điệp đúng nhất rút ra từ hành trình mà Chúa dẫn họ đi 284 00:24:13,743 --> 00:24:17,205 đó là con đường mà bạn tưởng mình cần bước đi trong đời 285 00:24:17,289 --> 00:24:21,793 thì Chúa lại bảo: "Ta sẽ bảo vệ con. Ta biết lối nào con cần. Cứ đi theo Ta". 286 00:24:23,128 --> 00:24:24,087 SÁCH XUẤT HÀNH 13:21 287 00:24:24,171 --> 00:24:27,591 "Chúa đi đằng trước họ: ban ngày thì ở trong cột mây 288 00:24:27,674 --> 00:24:29,259 để dẫn đường, 289 00:24:31,761 --> 00:24:35,515 ban đêm thì ở trong cột lửa để soi sáng, 290 00:24:37,809 --> 00:24:41,771 nên họ có thể đi cả ban ngày lẫn ban đêm. 291 00:24:44,232 --> 00:24:46,735 Còn quân Ai Cập thì đuổi theo". 292 00:25:19,601 --> 00:25:20,769 Anh bảo em rồi mà. 293 00:25:21,478 --> 00:25:23,396 Chẳng có gì ở đây ngoài biển cả. 294 00:25:24,940 --> 00:25:26,233 Ta cần phải quay lại. 295 00:25:28,401 --> 00:25:29,861 Phải có mục đích nào đó. 296 00:25:41,206 --> 00:25:42,666 "Quân Ai Cập, 297 00:25:42,749 --> 00:25:47,170 gồm tất cả chiến mã, chiến xa của Pharaoh, kỵ binh và quân lực của vua ấy, 298 00:25:47,254 --> 00:25:50,340 đuổi theo và bắt kịp họ 299 00:25:50,423 --> 00:25:53,552 khi họ đóng trại bên bờ biển, gần Pi-hahiroth, 300 00:25:53,635 --> 00:25:55,554 đối diện với Baal-zephon". 301 00:26:07,399 --> 00:26:10,277 Moses, cho mọi người biết Chúa nói gì đi? 302 00:26:13,196 --> 00:26:14,698 Tôi đã bảo đây là trò bịp mà. 303 00:26:17,867 --> 00:26:19,077 Hãy dựng trại ở đây. 304 00:26:21,871 --> 00:26:22,914 Dựng trại ở đây! 305 00:26:23,790 --> 00:26:25,750 Ở đây thì Pharaoh sẽ tàn sát hết chúng ta. 306 00:26:25,834 --> 00:26:26,960 Ta dựng trại ở đây! 307 00:26:34,884 --> 00:26:35,927 Ôi không. 308 00:26:37,012 --> 00:26:38,138 Xem kìa, Moses đã đúng. 309 00:26:38,805 --> 00:26:40,140 Moses nói đúng rồi! 310 00:26:50,191 --> 00:26:54,321 Chúa ban cho họ một ân sủng. 311 00:26:54,404 --> 00:26:59,075 Sự hiện diện cực kỳ khó tin này 312 00:26:59,159 --> 00:27:00,994 mà họ nhìn thấy được 313 00:27:01,077 --> 00:27:04,205 không chỉ đóng vai trò là chiếc la bàn 314 00:27:04,289 --> 00:27:07,167 mà còn là một thế lực bảo vệ họ. 315 00:27:12,464 --> 00:27:14,174 Bảo quân ta đi vòng qua nó! 316 00:27:14,674 --> 00:27:16,301 Không được đâu, thưa Bệ hạ. 317 00:27:16,384 --> 00:27:19,638 Mỗi khi ta cố gắng chuyển hướng, nó lại đi theo ta. 318 00:27:21,556 --> 00:27:25,018 Thưa Bệ hạ, nó như một sinh vật sống vậy. 319 00:27:40,659 --> 00:27:43,203 Kẻ nào tìm ra cách vượt qua thứ đó 320 00:27:43,828 --> 00:27:45,413 sẽ là người kế vị ta. 321 00:28:21,741 --> 00:28:24,160 Ngài dẫn chúng con đến đây hẳn là có mục đích. 322 00:28:30,583 --> 00:28:33,294 Lạy Chúa, xin cho con biết mục đích là gì? Hãy cho con thấy. 323 00:28:56,234 --> 00:28:57,318 Moses. 324 00:29:05,618 --> 00:29:07,912 Hãy giơ cao cây gậy của con. 325 00:29:19,632 --> 00:29:21,426 Đưa tay ra. 326 00:29:25,013 --> 00:29:26,514 SÁCH XUẤT HÀNH 14:21 327 00:29:26,598 --> 00:29:29,809 "Ông Moses giơ tay trên mặt biển. 328 00:29:31,102 --> 00:29:37,108 Đức Chúa cho một cơn gió Đông thổi mạnh suốt đêm, dồn biển lại". 329 00:29:43,239 --> 00:29:45,617 Tại sao Biển Sậy lại rẽ ra? 330 00:29:45,700 --> 00:29:49,037 Một số học giả Kinh Thánh cho rằng nếu điều đó thật sự xảy ra 331 00:29:49,120 --> 00:29:51,581 như được mô tả trong Kinh Thánh 332 00:29:51,664 --> 00:29:54,417 thì đó là do một trận động đất, 333 00:29:54,501 --> 00:29:56,211 và trận động đất mở ra một vết nứt, 334 00:29:56,294 --> 00:30:00,048 và tất cả nước ở chỗ đó bị rút khỏi biển. 335 00:30:00,632 --> 00:30:03,426 Và cho rằng đó là một hiện tượng tự nhiên. 336 00:30:06,429 --> 00:30:09,140 Đó không phải mục đích của tác giả Kinh Thánh. 337 00:30:09,641 --> 00:30:11,518 Kinh Thánh không khẳng định điều đó. 338 00:30:11,601 --> 00:30:14,354 Chúa ban quyền năng cho Moses 339 00:30:14,854 --> 00:30:17,440 rồi ông giơ gậy lên, một phép mầu xuất hiện. 340 00:30:50,849 --> 00:30:51,933 Chuyện gì thế này? 341 00:30:52,016 --> 00:30:54,727 - Ta sẽ không thể qua khỏi! - Vòng lại thôi! 342 00:30:54,811 --> 00:30:56,604 Biển sẽ nghiền nát chúng ta! 343 00:30:57,689 --> 00:31:00,233 - Tất cả chúng ta sẽ bị giết! - Ta quay lại đi! 344 00:31:08,700 --> 00:31:11,661 Chúa của họ sở hữu quyền năng vô biên, thưa Bệ hạ. 345 00:31:12,412 --> 00:31:14,038 Thần linh của ta sẽ không để yên. 346 00:31:15,248 --> 00:31:16,666 Thấy bên đó không? 347 00:31:18,293 --> 00:31:19,419 Đó chính là Chúa. 348 00:31:20,628 --> 00:31:23,047 Thấy bên này không? Đó cũng là Chúa! 349 00:31:23,756 --> 00:31:25,300 Ta phải có đức tin. 350 00:31:35,476 --> 00:31:36,561 Rồi ngươi sẽ thấy. 351 00:31:40,773 --> 00:31:43,818 Liệu mọi người sẽ cứu bản thân mình và bỏ con cái mình lại chứ? 352 00:31:44,485 --> 00:31:46,779 Không bao giờ. Chúa cũng thế thôi. 353 00:31:47,280 --> 00:31:49,991 Chúa cần tất cả chúng ta. 354 00:31:50,783 --> 00:31:52,201 Tất cả con cái của Ngài. 355 00:31:53,286 --> 00:31:54,287 Tất cả chúng ta! 356 00:32:10,219 --> 00:32:12,347 Ta quay lại đi khi còn có thể. 357 00:32:12,430 --> 00:32:14,474 Ta sẽ không thể toàn mạng bước qua đó. 358 00:32:15,475 --> 00:32:17,101 Tôi thà chết đuối còn hơn. 359 00:32:31,699 --> 00:32:35,078 Có rất nhiều giáo lý từ sách Midrash được rút ra từ việc biển tách ra. 360 00:32:35,161 --> 00:32:37,664 Có một lời dạy rất hay kể là thiên thần nhìn lên và bảo: 361 00:32:37,747 --> 00:32:39,040 "Ngài cứu đám người này sao? 362 00:32:39,707 --> 00:32:42,168 Chúng tôn thờ tượng, người Ai Cập chỉ tôn thờ tượng. 363 00:32:42,835 --> 00:32:45,213 Con người đều là rác rưởi. Ai cũng thế". 364 00:32:45,713 --> 00:32:49,217 Chúa phán: "Ngươi đang quên một điều". Họ hỏi: "Sao ạ?" Chúa đáp: "Nhìn đi. 365 00:32:49,717 --> 00:32:51,052 Họ đang đi cùng nhau". 366 00:32:51,803 --> 00:32:53,096 Đấy là điểm mấu chốt. 367 00:32:53,763 --> 00:32:56,557 Hãy quên những việc họ từng làm. Ai chẳng có lúc sai lầm. 368 00:32:57,100 --> 00:32:59,602 Nhưng miễn là con người có thể học cách đoàn kết 369 00:32:59,686 --> 00:33:01,229 và phối hợp cùng nhau, 370 00:33:01,312 --> 00:33:02,772 đó chính là điều Chúa mong đợi. 371 00:33:06,776 --> 00:33:10,071 Chúng sẽ chết dưới biển thôi. Chỉ có kẻ điên mới đi theo! 372 00:33:11,406 --> 00:33:12,281 Không. 373 00:33:16,494 --> 00:33:18,079 Thần của chúng đã bỏ chạy! 374 00:33:18,621 --> 00:33:23,126 Các ngươi còn nghi ngờ bằng chứng ở trước mắt mình sao? 375 00:33:23,209 --> 00:33:24,293 Bệ hạ. 376 00:33:24,919 --> 00:33:27,588 Con cháu của ta đều đã mất hết rồi. 377 00:33:28,339 --> 00:33:30,633 Đây là những chiến binh tinh nhuệ nhất của Ngài. 378 00:33:32,301 --> 00:33:33,678 Đưa chiến xa của ta ra. 379 00:33:34,387 --> 00:33:35,221 Bệ hạ… 380 00:33:36,222 --> 00:33:39,142 Chúng ta sẽ truy đuổi và tiêu diệt sạch bọn chúng. 381 00:33:48,234 --> 00:33:50,028 SÁCH XUẤT HÀNH 14:22-23 382 00:33:50,111 --> 00:33:55,742 "Và con cái Israel đi vào giữa lòng biển khô cạn. 383 00:33:56,868 --> 00:33:59,620 Nước sừng sững như tường thành 384 00:33:59,704 --> 00:34:02,999 hai bên tả hữu. 385 00:34:09,213 --> 00:34:11,591 Quân Ai Cập đuổi theo". 386 00:34:36,407 --> 00:34:37,325 Nhanh lên! 387 00:34:37,992 --> 00:34:39,660 - Đi đi. - Không! 388 00:34:39,744 --> 00:34:40,870 Làm như anh nói đi. 389 00:34:40,953 --> 00:34:41,788 Đi đi. 390 00:34:45,666 --> 00:34:47,043 Đi thôi! Nhanh lên! 391 00:34:49,754 --> 00:34:50,838 Đi thôi! 392 00:34:55,676 --> 00:34:56,552 Đi đi! 393 00:35:12,485 --> 00:35:13,903 SÁCH XUẤT HÀNH 14:27-28 394 00:35:13,986 --> 00:35:17,115 "Ông Moses giơ tay trên mặt biển, 395 00:35:18,825 --> 00:35:22,370 và biển ập lại như cũ, vào lúc tảng sáng. 396 00:35:24,956 --> 00:35:29,335 Nước ập xuống, vùi lấp chiến xa và kỵ binh. 397 00:35:36,801 --> 00:35:39,554 Vùi lấp toàn thể quân lực của Pharaoh 398 00:35:39,637 --> 00:35:42,849 đã theo dân Israel đi vào lòng biển. 399 00:35:44,851 --> 00:35:47,103 Không một tên nào sống sót". 400 00:35:52,108 --> 00:35:54,235 Con gái của tôi khi mười tuổi, 401 00:35:54,318 --> 00:35:57,280 trở về nhà từ lớp học giáo lý sau khi đọc về câu chuyện này. 402 00:35:57,363 --> 00:36:02,034 Câu chuyện về Biển Sậy, và nơi quân lính chết sạch ở Biển Sậy. 403 00:36:02,535 --> 00:36:04,537 Con bé rất buồn. 404 00:36:04,620 --> 00:36:07,790 Con bé thắc mắc: "Tại sao Thiên Chúa lại làm thế?" 405 00:36:08,291 --> 00:36:10,459 Chẳng phải họ cũng là con của Ngài sao?" 406 00:36:10,960 --> 00:36:14,881 Tôi nghĩ thầm: "Giỏi lắm, con gái. Đó là một góc nhìn rất sâu sắc". 407 00:36:14,964 --> 00:36:16,716 Bạn biết đấy, sao Chúa lại làm thế? 408 00:36:20,803 --> 00:36:23,472 Câu chuyện được kể trong kinh Qur'an 409 00:36:23,556 --> 00:36:25,933 kết thúc với cái chết của Pharaoh. 410 00:36:26,017 --> 00:36:27,727 Trong câu chuyện được kể, 411 00:36:27,810 --> 00:36:33,024 nhà vua bảo rằng: "Ta đã tin vào thần của Aaron và Moses". 412 00:36:33,524 --> 00:36:35,359 Nhưng lúc đó đã quá muộn. 413 00:36:37,153 --> 00:36:39,030 Có một câu chuyện thú vị nọ. 414 00:36:39,530 --> 00:36:42,783 Gabriel, một tổng lãnh thiên thần, 415 00:36:42,867 --> 00:36:48,623 ông ấy nói với Muhammad rằng: "Có hai người ta ghét nhất. 416 00:36:50,333 --> 00:36:52,752 Satan và Pharaoh". 417 00:36:53,461 --> 00:36:59,592 Gabriel thêm rằng: "Ta rất sợ Pharaoh sẽ cải sang đạo Hồi 418 00:36:59,675 --> 00:37:01,010 ngay trước khi chết, 419 00:37:01,093 --> 00:37:03,804 nên ta nhét bùn vào miệng hắn 420 00:37:04,764 --> 00:37:07,808 để hắn không cải sang đạo Hồi hay thể hiện niềm tin vào Chúa". 421 00:37:53,271 --> 00:37:55,731 Trong số các cuộn sách Biển Chết 422 00:37:55,815 --> 00:38:00,611 có một đoạn ngắn 423 00:38:00,695 --> 00:38:03,030 trích dẫn một phần của sách Xuất Hành. 424 00:38:03,114 --> 00:38:06,993 Dù không còn nguyên vẹn, nhưng rõ ràng đó là một bài hát dài 425 00:38:07,076 --> 00:38:08,786 được cho là của Miriam. 426 00:38:13,207 --> 00:38:15,001 Đó là bài ca mừng chiến thắng. 427 00:38:15,626 --> 00:38:17,211 Người dân đã trốn thoát, 428 00:38:17,295 --> 00:38:20,715 và Chúa là chiến binh đã đánh bại người Ai Cập 429 00:38:20,798 --> 00:38:21,841 và cứu người dân. 430 00:38:35,688 --> 00:38:41,444 Nó hát rằng: "Ai sánh bằng Ngài, Yahweh, trong số các vị thần?" 431 00:38:41,527 --> 00:38:43,988 Nói cách khác: "Ngài là vị thần vĩ đại nhất". 432 00:38:47,033 --> 00:38:50,536 Đây là thông điệp thần học quan trọng đầu tiên 433 00:38:50,619 --> 00:38:52,997 của truyền thống Do Thái, Cơ Đốc giáo và đạo Hồi. 434 00:38:53,080 --> 00:38:56,083 Và nó xuất phát từ miệng của một người phụ nữ. 435 00:39:07,053 --> 00:39:07,887 Adonai. 436 00:39:10,848 --> 00:39:13,309 Moses đã cứu thế giới như Noah từng làm. 437 00:39:13,893 --> 00:39:16,896 Ở câu chuyện của Noah, nước rút đi, 438 00:39:16,979 --> 00:39:19,523 họ cập bến ở một vùng đất khô ráo để bắt đầu lại từ đầu. 439 00:39:20,232 --> 00:39:23,402 Lần này ta có sự kiện ở Biển Sậy, và biển bị tách ra, 440 00:39:23,486 --> 00:39:25,946 vùng đất khô ráo hiện ra và đó là đường sống cho họ. 441 00:39:26,030 --> 00:39:27,490 Thế là họ qua được bờ bên kia, 442 00:39:27,573 --> 00:39:29,909 và có thể bắt đầu cuộc sống mới như một quốc gia. 443 00:39:29,992 --> 00:39:31,410 Nhưng cả hai có sự liên hệ. 444 00:39:31,494 --> 00:39:36,040 Và tôi nghĩ mối liên hệ đó là khi Chúa cứu giúp, 445 00:39:36,123 --> 00:39:38,292 nó đi kèm với sự hình thành. 446 00:39:43,130 --> 00:39:44,048 Em trai anh… 447 00:39:47,510 --> 00:39:48,594 ta được tự do rồi. 448 00:39:51,055 --> 00:39:51,889 Thật ư? 449 00:40:05,403 --> 00:40:06,612 SÁCH XUẤT HÀNH 15:22 450 00:40:06,695 --> 00:40:10,825 "Ông Moses cho dân Israel nhổ trại rời Biển Sậy. 451 00:40:10,908 --> 00:40:13,536 Họ ra khỏi đó, tiến vào sa mạc Shur. 452 00:40:15,788 --> 00:40:21,001 Họ đi ba ngày trong sa mạc mà không tìm ra nước". 453 00:40:22,378 --> 00:40:25,673 Ta có ở đây những con người vừa sốc vừa hoảng loạn 454 00:40:25,756 --> 00:40:28,551 đang phải ở giữa chốn đồng không mông quạnh 455 00:40:29,677 --> 00:40:33,347 với muôn vàn lý do để bị bối rối, 456 00:40:33,848 --> 00:40:36,434 sợ hãi và bất an. 457 00:40:38,269 --> 00:40:41,605 Họ thật sự không biết mình đang ở đâu. 458 00:40:43,983 --> 00:40:49,029 Rất nhiều chuyện mà họ trải qua đã cho họ thấy rất rõ là 459 00:40:49,113 --> 00:40:53,325 Chúa của họ là thật và Chúa là người đã giải cứu họ. 460 00:40:54,660 --> 00:40:57,746 Nhưng giờ họ lại được yêu cầu tưởng tượng còn xa hơn 461 00:40:57,830 --> 00:41:01,417 về một thứ gì đó vượt ngoài những gì mà họ có thể hình dung. 462 00:41:02,126 --> 00:41:04,044 Con tôi đã ba ngày chưa ăn gì. 463 00:41:04,628 --> 00:41:06,839 Và họ tin theo Moses, 464 00:41:06,922 --> 00:41:09,717 nhưng họ cũng hiểu là Moses cũng chưa thể hình dung ra. 465 00:41:11,886 --> 00:41:13,345 Lạy Chúa, cho con một dấu chỉ. 466 00:41:14,763 --> 00:41:16,599 Anh ta dẫn ta ra đây để chết à? 467 00:41:16,682 --> 00:41:19,226 - Thật điên rồ! - Lẽ ra ta nên ở lại Ai Cập. 468 00:41:23,063 --> 00:41:24,815 Họ từng là nô lệ và mới được tự do. 469 00:41:24,899 --> 00:41:27,860 Ngay lúc họ nghĩ mọi thứ đã qua, hóa ra nó vẫn chưa kết thúc. 470 00:41:27,943 --> 00:41:29,403 Nó đã thể hiện một điều. 471 00:41:29,487 --> 00:41:30,488 Đời là như vậy. 472 00:41:30,571 --> 00:41:34,408 Bạn vượt qua một thử thách và bạn học được bài học từ nó, 473 00:41:34,492 --> 00:41:36,118 nhưng bạn vẫn chưa về đích. 474 00:41:36,202 --> 00:41:39,330 Thông điệp của Ngũ Thư là bạn sẽ không bao giờ đến được đích. 475 00:41:40,789 --> 00:41:43,167 Quan trọng là hành trình, không phải đích đến. 476 00:41:52,551 --> 00:41:54,136 Lạy Chúa, Ngài đang ở đâu? 477 00:41:54,845 --> 00:41:57,056 Dân của con đang khát và chết đói. 478 00:42:04,188 --> 00:42:05,773 Ngài nói con nghe đi! 479 00:42:25,167 --> 00:42:27,419 Mọi người đang sợ hãi, Moses. 480 00:42:41,433 --> 00:42:43,227 Ngài ấy không nói gì với anh nữa. 481 00:42:44,520 --> 00:42:45,354 Anh nói ai? 482 00:42:46,647 --> 00:42:47,773 Thiên Chúa. 483 00:42:49,066 --> 00:42:50,150 Ngài ấy bỏ đi rồi. 484 00:42:55,573 --> 00:42:56,657 Chưa chắc đâu. 485 00:42:57,449 --> 00:42:59,243 Có lẽ Ngài đang thử thách anh. 486 00:42:59,326 --> 00:43:00,995 Lần này thì quá sức anh rồi. 487 00:43:04,081 --> 00:43:04,957 Không. 488 00:43:08,752 --> 00:43:09,587 Không đâu. 489 00:43:28,939 --> 00:43:30,649 Hãy cho họ biết đường lối. 490 00:43:51,337 --> 00:43:53,464 Ý Chúa là ta sẽ tìm được nước hôm nay. 491 00:43:58,302 --> 00:43:59,303 Ta sẽ đi về phía nam. 492 00:44:01,388 --> 00:44:03,766 - Canaan ở phía bắc, em à. - Em biết. 493 00:44:04,266 --> 00:44:06,101 Ta sẽ đi phía nam đến Midian. 494 00:44:06,185 --> 00:44:07,227 Đến Midian sao? 495 00:44:07,811 --> 00:44:10,230 Đến ngọn núi nơi Ngài lần đầu phán truyền cho em. 496 00:44:10,314 --> 00:44:12,107 Ta đang đến Miền Đất Hứa mà. 497 00:44:12,691 --> 00:44:13,692 Rồi ta sẽ đến đó. 498 00:44:18,030 --> 00:44:19,323 Ta sống sót thế nào đây? 499 00:44:21,700 --> 00:44:23,327 Ta sẽ nói gì với người dân? 500 00:44:26,372 --> 00:44:27,498 Chúa sẽ nuôi ta. 501 00:44:33,128 --> 00:44:35,589 "Trong sa mạc, toàn thể cộng đồng con cái Israel 502 00:44:35,673 --> 00:44:37,841 kêu trách ông Moses và ông Aaron". 503 00:44:37,925 --> 00:44:39,176 SÁCH XUẤT HÀNH 16:2-3 504 00:44:39,259 --> 00:44:41,178 "Con cái Israel nói với các ông: 505 00:44:41,261 --> 00:44:45,140 'Phải chi chúng tôi chết bởi tay Đức Chúa trên đất Ai Cập, 506 00:44:45,641 --> 00:44:50,229 khi còn ngồi bên nồi thịt và ăn bánh thỏa thuê. 507 00:44:50,729 --> 00:44:53,315 Các ông lại đưa chúng tôi ra khỏi đó mà vào sa mạc 508 00:44:53,399 --> 00:44:56,527 để bắt chúng tôi chết đói cả lũ ở đây'". 509 00:44:59,863 --> 00:45:01,824 Đường còn dài. Thử thách thì nhiều. 510 00:45:01,907 --> 00:45:04,702 Bạn thấy được sự mệt mỏi xảy đến với mọi người 511 00:45:04,785 --> 00:45:07,913 làm họ cáu kỉnh, bạn tự hỏi: "Sao họ có thể vô ơn thế? 512 00:45:07,996 --> 00:45:09,957 Họ không thấy mọi thứ đã xảy ra sao?" 513 00:45:10,040 --> 00:45:13,043 Nhưng bạn nói thế khi bước ra từ một phòng máy lạnh. 514 00:45:13,127 --> 00:45:16,213 Những người này đã liên tục chịu khổ và được cứu vớt. 515 00:45:16,296 --> 00:45:18,716 Họ đã phải nhiều lần chịu thương đau, 516 00:45:18,799 --> 00:45:21,301 nếu họ không phàn nàn thì mới là chuyện lạ. 517 00:45:39,403 --> 00:45:43,115 "Buổi sáng thì có lớp sương phủ quanh trại". 518 00:45:43,198 --> 00:45:44,616 SÁCH XUẤT HÀNH 16:13-14, 4 519 00:45:44,700 --> 00:45:45,784 "Rồi khi sương tan đi 520 00:45:46,452 --> 00:45:51,290 thì trên mặt hoang địa, có một thứ gì nho nhỏ như sương muối phủ mặt đất. 521 00:45:53,125 --> 00:45:58,547 Chúa phán với ông Moses: 'Ta sẽ làm cho bánh từ trời mưa xuống cho các ngươi ăn'". 522 00:46:02,301 --> 00:46:04,970 Dân Israel phàn nàn là họ đói bụng, 523 00:46:05,053 --> 00:46:10,017 nên Chúa đã ban phép mầu và gửi manna từ trời xuống. 524 00:46:11,518 --> 00:46:13,520 Theo các nhà khoa học, 525 00:46:13,604 --> 00:46:17,191 có một loài rệp cây 526 00:46:17,274 --> 00:46:20,235 chuyên ăn cây liễu bách, 527 00:46:20,319 --> 00:46:22,279 loại cây mọc ở sa mạc Sinai. 528 00:46:22,362 --> 00:46:26,533 Chúng tiết ra một chất nhựa 529 00:46:26,617 --> 00:46:30,245 có vị ngọt và màu trắng. 530 00:46:34,041 --> 00:46:35,667 Nó ở trên cây. 531 00:46:36,168 --> 00:46:39,129 Ta có thể thu lượm nó, sấy khô rồi lấy làm bánh mì. 532 00:46:43,008 --> 00:46:44,218 Chúa đã đáp lại rồi. 533 00:46:46,595 --> 00:46:50,474 Trong trải nghiệm ở sa mạc Sinai, hay trải nghiệm nơi hoang mạc, 534 00:46:52,684 --> 00:46:54,937 ta thấy được khía cạnh mẫu tử của Chúa 535 00:46:55,771 --> 00:46:59,942 vì chính những người phụ nữ đã chuyển đổi các nguyên liệu nông nghiệp 536 00:47:00,526 --> 00:47:01,944 thành thứ ăn được. 537 00:47:02,569 --> 00:47:04,947 Anh thấy rồi chứ? Dấu chỉ đấy. 538 00:47:07,616 --> 00:47:11,411 Chúng ta có Chúa là chiến binh trong các dấu chỉ và phép mầu 539 00:47:11,495 --> 00:47:13,372 khi chiến đấu với lính Pharaoh. 540 00:47:13,455 --> 00:47:18,293 Và giờ, ít nhất là theo nghĩa ẩn dụ, ta có Chúa là người mẹ, nuôi dưỡng ta. 541 00:47:21,421 --> 00:47:25,884 Dừng lại! 542 00:47:25,968 --> 00:47:28,220 Tôi bảo là dừng lại! Làm vậy đâu được! 543 00:47:28,303 --> 00:47:30,055 - Bỏ ra đi! Dừng tay! - Dừng lại! 544 00:47:32,683 --> 00:47:34,893 Đồ ích kỷ. Thứ người ích kỷ. 545 00:47:36,186 --> 00:47:37,145 Lùi lại! 546 00:47:38,272 --> 00:47:39,314 Thôi đi! 547 00:47:40,941 --> 00:47:42,067 Sao anh dám? 548 00:47:42,150 --> 00:47:45,946 David và Amram đã gom tích trữ. Giờ không còn đủ để chia nữa. 549 00:47:48,073 --> 00:47:49,241 Để đem đi trao đổi. 550 00:47:51,076 --> 00:47:53,120 Chỉ đủ cho cùng lắm hai ngày thôi. 551 00:47:58,333 --> 00:48:01,587 Chúa ban cho ta ân huệ dồi dào, và đây là cách hai người trả ơn Ngài? 552 00:48:06,967 --> 00:48:09,303 Đuổi họ ra. Để họ tự lo thân mình đi. 553 00:48:12,306 --> 00:48:15,559 Đừng, dừng lại! 554 00:48:16,518 --> 00:48:17,394 Làm như anh bảo. 555 00:48:19,229 --> 00:48:21,523 Giận dữ đã từng làm anh mất đi hy vọng. 556 00:48:22,649 --> 00:48:24,902 Chúa vẫn luôn từ bi. 557 00:48:25,402 --> 00:48:26,945 Ta cũng nên như vậy. 558 00:48:34,411 --> 00:48:35,329 Vợ em nói đúng. 559 00:48:37,164 --> 00:48:38,582 Ngài ấy muốn gì ở chúng ta? 560 00:48:39,082 --> 00:48:40,584 Sao anh có thể hỏi em 561 00:48:41,376 --> 00:48:43,378 điều mà tim em vẫn luôn tìm kiếm? 562 00:48:43,462 --> 00:48:45,589 Vậy hãy dùng cả tâm trí để tìm kiếm. 563 00:48:56,433 --> 00:49:00,520 Bạn sẽ không thể học được điều mới nếu chưa gạt những bài học cũ qua một bên. 564 00:49:01,021 --> 00:49:03,857 Nên với tôi, đây không phải là nơi đầy thú dữ. 565 00:49:03,941 --> 00:49:06,068 Đây là một không gian trống rỗng. 566 00:49:07,069 --> 00:49:10,113 Không có gì cả. Chẳng có gì ở đây hết. 567 00:49:10,197 --> 00:49:13,283 Có kẻ thù không? Có nguy hiểm không? Có chứ, có đủ những thứ đó. 568 00:49:13,367 --> 00:49:14,534 Nhưng trọng tâm đâu ở đó. 569 00:49:14,618 --> 00:49:18,372 Điều quan trọng là bài học và giá trị mà tôi muốn truyền đạt cho bạn, 570 00:49:18,455 --> 00:49:20,082 không thể xảy ra ở Ai Cập. 571 00:49:20,165 --> 00:49:21,291 Quá nhiều thói cũ ở đó. 572 00:49:21,375 --> 00:49:23,293 Không thể ở Israel. Quá nhiều thứ cần làm. 573 00:49:24,294 --> 00:49:26,171 Vậy nên mục đích của hoang mạc là thế. 574 00:49:26,672 --> 00:49:28,048 Con cái Israel. 575 00:49:29,299 --> 00:49:32,344 Trong năm ngày, ta sẽ đi thu lượm thức ăn mỗi sáng. 576 00:49:33,303 --> 00:49:35,180 Chỉ đủ phần ta cần cho hôm đó. 577 00:49:38,725 --> 00:49:40,018 Và vào ngày thứ sáu… 578 00:49:42,479 --> 00:49:46,608 Vào ngày thứ sáu, ta thu lượm vừa đủ để ta được nghỉ vào ngày thứ bảy. 579 00:49:49,444 --> 00:49:53,115 Chúng ta được tạo ra dựa vào hình ảnh của Chúa. 580 00:49:53,615 --> 00:49:55,951 Và vào ngày thứ bảy, ta nghỉ ngơi. Nhé? 581 00:49:56,034 --> 00:49:58,203 - Vâng ạ. - Đúng vậy đấy. 582 00:50:02,916 --> 00:50:04,001 Ngày thiêng liêng. 583 00:50:09,589 --> 00:50:15,178 Một ngày để nhắc nhở bản thân rằng chúng ta nợ Ngài nhiều thế nào. 584 00:50:21,727 --> 00:50:22,978 Hãy biến nó thành luật. 585 00:50:23,854 --> 00:50:26,815 Ngày Sabbath là một thông tục thật sự thú vị, 586 00:50:26,898 --> 00:50:30,610 nếu như ta xét đến người Israel cổ đại và thế giới trong Kinh Thánh. 587 00:50:30,694 --> 00:50:33,530 Theo như chúng tôi biết, không có gì giống với nó 588 00:50:33,613 --> 00:50:36,324 trong toàn bộ các nền văn hóa khác xung quanh Israel cổ đại. 589 00:50:36,408 --> 00:50:40,412 Về mặt này, tôi đoán ta có thể gọi nó là sáng kiến của người Israel. 590 00:50:43,165 --> 00:50:47,169 Ngày Sabbath được nhắc đến lần đầu trong chương 16 sách Xuất Hành, 591 00:50:47,252 --> 00:50:49,713 với tiêu đề "Thu thập manna". 592 00:50:49,796 --> 00:50:53,967 Đó là vào ngày thứ sáu, ta hãy thu lượm nhiều gấp đôi. 593 00:50:54,051 --> 00:50:58,513 Rồi nghỉ ngơi vào ngày thứ bảy như Chúa đã làm. 594 00:51:01,224 --> 00:51:02,559 Chúng tôi có câu nói: 595 00:51:02,642 --> 00:51:06,188 "Không phải dân Do Thái giữ ngày Sabbath, là ngày Sabbath gìn giữ dân Do Thái". 596 00:51:06,271 --> 00:51:08,815 Đây chính là điều mà mọi người cần vào thời điểm đó. 597 00:51:08,899 --> 00:51:11,568 Thiên Chúa, thông qua Moses, cần phải tuyên bố một điều: 598 00:51:11,651 --> 00:51:15,405 "Dừng đi. Đừng lao động nữa. Hãy kiểm kê những gì các ngươi có và đếm phúc lành. 599 00:51:15,489 --> 00:51:18,700 Nếu các ngươi có mặt và nhận ra không có vấn đề gì vào lúc này, 600 00:51:18,784 --> 00:51:20,118 các ngươi sẽ ổn thôi". 601 00:51:23,705 --> 00:51:27,042 Sống sót sau cơn đói khát và cơn thịnh nộ của Pharaoh, 602 00:51:27,542 --> 00:51:33,006 dân Israel sớm phải đối mặt với kẻ thù mới trên hành trình về phía nam đến núi Sinai. 603 00:51:37,260 --> 00:51:38,303 Có người. 604 00:51:43,558 --> 00:51:44,768 Cư dân ở sa mạc. 605 00:51:45,602 --> 00:51:46,770 Đây là đất của họ. 606 00:51:50,690 --> 00:51:57,030 Nhiều người thuộc vùng Cận Đông cổ đại không phải là người Israel, 607 00:51:57,114 --> 00:51:59,241 mà là kẻ thù của người Israel. 608 00:51:59,783 --> 00:52:03,411 Một ví dụ điển hình là người Amalek. 609 00:52:10,293 --> 00:52:12,963 Chạy đi! Moses! 610 00:52:14,923 --> 00:52:16,049 Có cướp! 611 00:52:16,842 --> 00:52:18,593 Chúng lén bám theo ta khi trời tối. 612 00:52:18,677 --> 00:52:20,846 Chúng tôi chống trả, nhưng chúng đông quá. 613 00:52:20,929 --> 00:52:22,430 Phụ nữ và trẻ em bị bắt đi rồi. 614 00:52:23,557 --> 00:52:24,683 Tôi cần thêm người. 615 00:52:27,602 --> 00:52:30,522 Đám Amalek. Bọn buôn nô lệ. 616 00:52:31,982 --> 00:52:33,984 Ta sẽ cắm trại ở đây. Ra lệnh đi. 617 00:52:34,484 --> 00:52:36,153 Đi cứu người của ta về thôi. 618 00:52:51,293 --> 00:52:55,589 TRẠI CỦA AMALEK 619 00:52:59,551 --> 00:53:01,970 Nhanh lên. Hãy mau vào vị trí. 620 00:53:07,851 --> 00:53:13,023 Vậy, dân Israel, họ có cầm theo kiếm, khiên hay cung tên gì không? 621 00:53:13,106 --> 00:53:17,444 Làm sao họ có thể giao chiến với người Amalek đây? 622 00:53:18,445 --> 00:53:21,156 Có một đoạn midrash rất cổ xưa của người Do Thái có chép là 623 00:53:21,239 --> 00:53:25,327 về cơ bản họ nhặt sạch đồ 624 00:53:25,827 --> 00:53:28,997 của quân lính Ai Cập đã chết ở Biển Sậy, 625 00:53:29,080 --> 00:53:31,041 và thi thể họ bị trôi dạt vào bờ, 626 00:53:31,124 --> 00:53:32,834 thế là đồ của họ bị lột sạch. 627 00:53:32,918 --> 00:53:36,296 Đó là một lời giải thích hợp lý. Điều này thì không có trong Kinh Thánh. 628 00:53:36,379 --> 00:53:40,175 Kinh Thánh không nói gì nhưng ta tự hỏi: "Họ làm nó như thế nào?" 629 00:53:41,676 --> 00:53:42,928 Chúa của con… 630 00:53:46,223 --> 00:53:48,016 xin dẫn dắt chúng con đến chiến thắng. 631 00:53:53,438 --> 00:53:57,442 Chúa phán: "Ta đã đưa ngươi ra khỏi Ai Cập 632 00:53:57,525 --> 00:54:03,031 với cánh tay dang rộng và đầy mạnh mẽ". 633 00:54:10,664 --> 00:54:14,584 Và cánh tay của Moses đã làm chính xác điều đó. 634 00:54:21,091 --> 00:54:23,468 Ông ấy đóng vai trò như một biểu tượng. 635 00:54:23,551 --> 00:54:25,053 Như một người truyền dẫn. 636 00:54:27,973 --> 00:54:28,974 Joshua! 637 00:54:29,474 --> 00:54:30,392 Bọn em ở đây. 638 00:54:31,351 --> 00:54:32,227 Họ ở bên này! 639 00:54:34,312 --> 00:54:38,400 Và miễn là mắt họ hướng về thiên đường, 640 00:54:38,483 --> 00:54:40,819 họ sẽ thắng thế. 641 00:54:42,445 --> 00:54:44,030 Nhanh lên, bám sát anh. 642 00:54:45,782 --> 00:54:48,076 Nếu không thì họ sẽ thất thế. 643 00:54:49,369 --> 00:54:50,203 Nhanh lên! 644 00:54:52,664 --> 00:54:54,541 Moses bắt đầu thấy mỏi mệt. 645 00:55:01,506 --> 00:55:04,009 Nhưng cánh tay ông vẫn giữ vững. 646 00:55:13,810 --> 00:55:17,397 Dân Israel đã trở về trong chiến thắng. 647 00:56:02,275 --> 00:56:04,778 - Gì vậy? - Họ tranh giành chiến lợi phẩm. 648 00:56:05,362 --> 00:56:08,990 Đủ rồi! 649 00:56:10,450 --> 00:56:13,912 Ai mà còn động vào nữa sẽ phải chết! 650 00:56:16,498 --> 00:56:17,499 Chết đấy! 651 00:56:21,169 --> 00:56:23,296 Hãy nhớ chúng ta là ai! 652 00:56:28,385 --> 00:56:29,511 Một quốc gia! 653 00:56:30,762 --> 00:56:33,098 Một quốc gia với đức tin! 654 00:56:36,101 --> 00:56:36,935 Tránh ra! 655 00:57:03,044 --> 00:57:04,712 Làm sao để dẫn dắt đám người đó đây? 656 00:57:05,213 --> 00:57:06,965 Dùng tình yêu để đồng hành cùng họ. 657 00:57:07,966 --> 00:57:09,467 Còn nếu con không thể? 658 00:57:09,551 --> 00:57:11,636 Vậy thì lỗi là ở chính con. 659 00:57:14,264 --> 00:57:17,142 Từ bé, chúng tôi đã bị tước đoạt tình yêu rồi, nhớ chứ? 660 00:57:20,812 --> 00:57:23,940 Tình yêu thôi thì không bao giờ đủ để đưa ta ra khỏi Ai Cập. 661 00:57:39,998 --> 00:57:44,377 Câu chuyện lang thang nơi hoang mạc này về cơ bản là về một nhóm… 662 00:57:45,628 --> 00:57:51,176 nô lệ được giải thoát nhưng vẫn còn sợ hãi, ám ảnh nặng và rối loạn tâm lý 663 00:57:51,968 --> 00:57:53,928 đang mò mẫm tiến về phía trước. 664 00:57:56,723 --> 00:57:59,851 Bài học rút ra là, Chúa có thể cho bạn một tầm nhìn. 665 00:57:59,934 --> 00:58:01,853 Chúa có thể cho bạn một giấc mơ. 666 00:58:03,146 --> 00:58:06,524 Tuy nhiên, thông thường, nó sẽ không hiện thực hóa 667 00:58:06,608 --> 00:58:10,612 theo cách bạn muốn, nhưng nó vẫn sẽ là điều gì đó tốt đẹp hơn. 668 00:58:13,698 --> 00:58:15,992 Dân của Chúa mong chờ Miền Đất Hứa, 669 00:58:16,075 --> 00:58:18,495 và họ nghĩ họ sẽ có vé tốc hành đến đó. 670 00:58:18,578 --> 00:58:19,412 Nhưng không. 671 00:58:19,496 --> 00:58:23,458 Có những thứ cần được ta hoàn thiện từ bên trong 672 00:58:23,541 --> 00:58:26,628 trước khi ta được đưa đến các vùng đất ngoài kia. 673 00:58:28,963 --> 00:58:32,717 Israel chuyển từ hình thức phục dịch này sang một hình thức phục dịch khác, 674 00:58:32,800 --> 00:58:34,219 lần này là cho Yahweh. 675 00:58:34,302 --> 00:58:38,348 Mục tiêu của câu chuyện Xuất Hành không phải là "được tự do". 676 00:58:40,308 --> 00:58:42,894 Mà là: "Lên núi để thờ phụng Chúa". 677 00:58:47,190 --> 00:58:49,692 "Hiểu các Điều Răn để hiểu được lề luật 678 00:58:49,776 --> 00:58:52,445 để biết cách hành xử và biết cách thờ phượng". 679 00:58:54,822 --> 00:58:57,951 Họ vẫn còn đang phải trải qua cuộc vật lộn về mặt tinh thần. 680 00:58:58,034 --> 00:59:00,119 Dù họ đã được giải phóng về mặt chính trị, 681 00:59:00,203 --> 00:59:03,498 họ vẫn còn một nhiệm vụ là giải phóng bản thân về mặt tinh thần. 682 00:59:20,306 --> 00:59:21,766 Con đến để nói chuyện với Chúa. 683 00:59:22,350 --> 00:59:23,393 Để gặp lại Ngài. 684 00:59:26,729 --> 00:59:28,523 Ta từng thấy con thế này rồi. 685 00:59:32,318 --> 00:59:34,654 Con không thể dẫn dắt dân mình mà không có Chúa. 686 00:59:36,739 --> 00:59:40,118 Làm sao để con cùng lúc đi cùng họ và tìm kiếm Ngài đây? 687 00:59:44,414 --> 00:59:45,707 Nhiều năm trước, 688 00:59:46,499 --> 00:59:48,543 con chăn dắt chiên của ta trên đồng cỏ 689 00:59:49,419 --> 00:59:52,547 để ta có thời gian và chăm sóc người dân của mình. 690 00:59:55,174 --> 00:59:57,302 Con là một người hầu việc tốt. 691 00:59:58,595 --> 01:00:00,179 Con cũng có người hầu việc mà. 692 01:00:01,598 --> 01:00:04,934 Chọn người một cách khôn ngoan. Rồi dùng đến họ. 693 01:00:06,227 --> 01:00:11,024 Và rồi con sẽ có thể đến gặp Chúa với một tâm trạng tốt 694 01:00:11,649 --> 01:00:13,026 và xin Ngài ấy giúp đỡ. 695 01:00:14,402 --> 01:00:15,903 Jethro xuất hiện trở lại. 696 01:00:16,404 --> 01:00:19,699 Rồi ông ấy theo dõi cách Moses làm việc 697 01:00:19,782 --> 01:00:23,828 và tiếp nhận hàng đống tranh chấp của nhiều người khác nhau, 698 01:00:23,911 --> 01:00:26,748 Moses vừa là thẩm phán vừa là bồi thẩm đoàn duy nhất. 699 01:00:26,831 --> 01:00:30,627 Khi Jethro thấy Moses làm thế, ông ấy mới bảo rằng: 700 01:00:31,127 --> 01:00:33,296 "Con không thể tiếp tục như thế. 701 01:00:33,379 --> 01:00:35,465 Con sẽ khiến mình kiệt sức mất". 702 01:00:35,548 --> 01:00:38,217 Và rồi Jethro khuyên Moses: "Đây là việc con cần làm". 703 01:00:38,301 --> 01:00:41,429 Sau đó, ông ấy mô tả cách thiết lập một hệ thống tòa án. 704 01:00:41,512 --> 01:00:44,098 Jethro, theo ý của tôi, 705 01:00:44,724 --> 01:00:46,893 là một ví dụ tuyệt vời 706 01:00:46,976 --> 01:00:50,980 về việc một người không phải Do Thái 707 01:00:51,064 --> 01:00:53,733 lại mang đến những ý tưởng tuyệt vời 708 01:00:53,816 --> 01:00:58,738 và hiểu biết sâu sắc từ tôn giáo của mình để giúp sức. 709 01:00:59,280 --> 01:01:03,785 Và Moses đủ thông minh để lắng nghe sự khôn ngoan này, 710 01:01:03,868 --> 01:01:07,455 dù nó đến từ một nền văn hóa khác. 711 01:01:09,624 --> 01:01:10,792 Nó vẫn ở đây. 712 01:01:20,593 --> 01:01:22,261 Câu chuyện về cuộc đời chúng ta. 713 01:01:26,808 --> 01:01:28,559 Anh tự hỏi nó sẽ kết thúc ra sao. 714 01:01:34,899 --> 01:01:36,693 Anh phải đến xin Chúa giúp đỡ. 715 01:01:38,528 --> 01:01:39,487 Anh làm được mà. 716 01:02:00,007 --> 01:02:03,219 Hãy kể câu chuyện này cho bọn trẻ để chúng hiểu. 717 01:02:06,973 --> 01:02:07,807 Đi đi. 718 01:02:17,942 --> 01:02:24,198 Một lần nữa, Moses leo lên ngọn núi vĩ đại để nói chuyện với Chúa. 719 01:02:37,378 --> 01:02:41,299 "Ngay từ sáng, có sấm chớp, mây mù dày đặc trên núi. 720 01:02:43,009 --> 01:02:45,678 Cả núi Sinai nghi ngút khói 721 01:02:45,762 --> 01:02:49,098 vì Chúa ngự trong đám lửa mà xuống. 722 01:02:50,308 --> 01:02:54,061 Khói bốc lên như khói lò lửa 723 01:02:54,145 --> 01:02:57,982 và cả núi rung chuyển mạnh". 724 01:03:11,037 --> 01:03:12,121 Ngài ở đâu? 725 01:03:14,624 --> 01:03:16,959 Con đã đến tận đây để tìm Ngài! 726 01:03:18,795 --> 01:03:20,046 Nói con nghe đi! 727 01:03:23,716 --> 01:03:25,343 Ngài không cần con nữa sao? 728 01:03:26,219 --> 01:03:27,845 Con thì vẫn cần Ngài! 729 01:03:29,514 --> 01:03:30,848 Ngài nghe con nói chứ? 730 01:03:43,069 --> 01:03:44,904 Con không biết phải làm gì, Chúa ơi. 731 01:03:46,531 --> 01:03:48,199 Con không biết phải đi đâu. 732 01:03:49,033 --> 01:03:50,618 Con lạc lối khi không có Ngài. 733 01:03:56,958 --> 01:03:59,752 Ta đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng 734 01:03:59,836 --> 01:04:01,796 mà đem đến với Ta. 735 01:04:02,338 --> 01:04:05,842 Nếu các ngươi thật sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, 736 01:04:05,925 --> 01:04:11,305 Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh. 737 01:04:12,390 --> 01:04:16,561 Đó là những lời ngươi sẽ nói với con cái Israel. 738 01:04:21,732 --> 01:04:23,192 Nhiều tuần trôi qua. 739 01:04:26,070 --> 01:04:30,867 Dân Israel ở dưới chân núi Sinai chờ đợi sự trở lại của Moses. 740 01:04:49,093 --> 01:04:51,470 Em ấy đã đi suốt 40 ngày đêm rồi. 741 01:04:54,557 --> 01:04:55,766 Anh ấy sẽ trở về. 742 01:05:08,905 --> 01:05:11,282 Những người này sống chung với vô vàn điều bất định. 743 01:05:11,365 --> 01:05:14,327 Lần đầu tiên, thủ lĩnh của họ không còn đứng trước mặt họ. 744 01:05:14,410 --> 01:05:18,623 Người đã giải thoát họ, người đóng vai trò như người cha của dân tộc, 745 01:05:19,165 --> 01:05:20,333 ông ấy đã vắng mặt. 746 01:05:20,416 --> 01:05:22,877 Và họ ngước lên, và trải nghiệm một cảm giác 747 01:05:22,960 --> 01:05:25,796 vừa tuyệt vời vừa cực kỳ đáng sợ. 748 01:05:25,880 --> 01:05:29,091 Khi bạn không biết ngày mai ra sao… hay làm sao để tồn tại, 749 01:05:29,175 --> 01:05:30,635 hay điều gì sẽ xảy ra mai này, 750 01:05:31,218 --> 01:05:32,970 đó là lúc bạn dễ làm nhiều việc xấu. 751 01:05:44,649 --> 01:05:45,733 Cái quái gì đây? 752 01:05:46,776 --> 01:05:50,237 Ta cần một vị thần mà người khác biết đến. 753 01:05:50,321 --> 01:05:52,448 Một vị thần như các vị thần khác. 754 01:05:52,531 --> 01:05:54,241 Ta đã có vàng của Ai Cập. 755 01:05:54,951 --> 01:05:58,746 Trước khi đi, chúng ta sẽ nấu chảy nó và tạo ra một vị thần bảo vệ cho ta. 756 01:05:58,829 --> 01:06:00,289 Moses bảo vệ ta rồi còn gì. 757 01:06:03,042 --> 01:06:06,420 Anh thật sự tin là em mình còn sống à? 758 01:06:09,298 --> 01:06:10,341 Thật chứ? 759 01:06:20,393 --> 01:06:22,228 Anh là con trai đầu lòng. 760 01:06:24,313 --> 01:06:26,649 Đã đến lúc anh đòi lại vị trí của mình. 761 01:06:57,638 --> 01:06:59,473 "Ông Aaron nói với họ: 762 01:06:59,557 --> 01:07:03,978 'Hãy gỡ các khuyên vàng mà vợ 763 01:07:04,061 --> 01:07:07,773 và con trai con gái anh em đeo ở tai, rồi đem đến cho tôi'. 764 01:07:12,194 --> 01:07:15,406 Ông lấy vàng từ tay họ trao cho, 765 01:07:15,489 --> 01:07:18,492 đem đúc và dùng dao mà gọt đẽo 766 01:07:18,993 --> 01:07:20,953 thành một con bê". 767 01:07:25,374 --> 01:07:29,545 Hãy nhớ rằng, chính sự bất tuân là nguyên nhân gây ra đại họa ở Ai Cập. 768 01:07:29,628 --> 01:07:33,132 Nhưng chính sự bất tuân của những người ở phía bên kia của hoang mạc, 769 01:07:33,215 --> 01:07:35,384 nơi họ tạo ra vị thần này. 770 01:07:35,468 --> 01:07:40,097 Chính sự bất tuân đó đã khiến họ phải trải qua một hành trình 771 01:07:40,181 --> 01:07:42,641 mà lẽ ra kéo dài không quá mười ngày 772 01:07:42,725 --> 01:07:44,560 nhưng giờ bị kéo dài ra 40 năm. 773 01:07:53,903 --> 01:07:58,574 Aaron, anh trai của chính Moses và thầy đại tư tế của Israel, 774 01:07:58,657 --> 01:08:01,035 chính ông ấy là người tạo ra con bê vàng 775 01:08:01,118 --> 01:08:04,288 vì ông ấy cảm thấy bị đe dọa 776 01:08:04,371 --> 01:08:08,292 bởi sự nổi loạn của dân Israel. 777 01:08:08,375 --> 01:08:12,880 Nên để trấn an họ, ông ấy tạo ra vị thần này cho họ. 778 01:08:27,978 --> 01:08:31,398 Như ta đều biết, Moses xuống núi Sinai 779 01:08:31,482 --> 01:08:35,486 ngay lúc họ đang dâng lễ vật thờ phụng con bê vàng. 780 01:08:37,530 --> 01:08:39,657 Thật đau lòng. 781 01:08:49,250 --> 01:08:50,126 Là Moses. 782 01:08:54,505 --> 01:08:56,006 - Moses kìa! - Moses! 783 01:08:57,883 --> 01:08:58,801 Moses! 784 01:08:59,593 --> 01:09:00,511 Moses! 785 01:09:16,068 --> 01:09:16,902 Moses. 786 01:09:36,046 --> 01:09:36,922 Vô nghĩa. 787 01:09:38,716 --> 01:09:40,426 Tất cả đều thành ra vô nghĩa. 788 01:10:02,990 --> 01:10:05,993 Moses, bởi quá thảng thốt và phẫn nộ, 789 01:10:06,076 --> 01:10:10,372 đã đem hai bia đá mà Mười Điều Răn được ghi lên 790 01:10:10,956 --> 01:10:12,208 rồi đập chúng vỡ nát. 791 01:10:12,833 --> 01:10:14,460 Vấn đề về việc kiểm soát cơn giận. 792 01:10:14,543 --> 01:10:18,172 Đó là chủ đề mà bạn thấy xuyên suốt cuộc đời Moses. 793 01:10:20,466 --> 01:10:24,762 Cuộc đấu tranh với cơn giận của ông là bài học quý giá cho chúng ta. 794 01:10:26,347 --> 01:10:30,893 Moses là một người dễ mất bình tĩnh, dễ nổi đóa 795 01:10:31,435 --> 01:10:36,857 để rồi sau đó phải tìm cách khắc phục những sai lầm. 796 01:10:41,070 --> 01:10:41,904 Giúp tôi với. 797 01:10:59,129 --> 01:11:00,047 Đây là gì vậy? 798 01:11:06,428 --> 01:11:07,388 Ngài đã trả lời. 799 01:11:09,723 --> 01:11:11,100 Ngài ấy đã đáp lại anh. 800 01:11:13,894 --> 01:11:16,146 Chúa đã cho anh món quà tuyệt vời nhất. 801 01:11:19,275 --> 01:11:20,276 Lề luật của Ngài. 802 01:11:23,779 --> 01:11:24,613 Và các người… 803 01:11:27,074 --> 01:11:29,368 các người làm tan nát trái tim tôi. 804 01:11:33,664 --> 01:11:34,957 Nên tôi làm chúng nát theo. 805 01:11:36,625 --> 01:11:38,711 Muốn bỏ qua chuyện cũ… 806 01:11:40,796 --> 01:11:42,548 ta cần biết tha thứ. 807 01:11:43,674 --> 01:11:44,633 Nhớ chứ? 808 01:11:45,426 --> 01:11:46,468 Để anh yên đi. 809 01:11:49,972 --> 01:11:50,973 Đi đi. 810 01:12:10,868 --> 01:12:12,703 Chúa ơi, con đã làm gì thế này? 811 01:12:16,415 --> 01:12:17,374 Đi chỗ khác đi. 812 01:12:23,213 --> 01:12:24,214 Lạy Chúa. 813 01:12:28,844 --> 01:12:30,471 Con đã làm Ngài thất vọng. 814 01:12:31,347 --> 01:12:32,806 Đến lúc rồi. 815 01:12:33,640 --> 01:12:37,269 Ta đã từng giáng xuống đại họa hồng thủy và chỉ tha cho Noah. 816 01:12:37,353 --> 01:12:41,273 Lần này lửa sẽ được giáng xuống và chỉ tha mình ngươi. 817 01:12:41,357 --> 01:12:44,193 Để đốt họ sao? Đốt hết mọi người sao? 818 01:12:45,486 --> 01:12:46,612 Nhưng Chúa ơi, 819 01:12:47,946 --> 01:12:49,865 lẽ ra chúng con đã đến được Miền Đất Hứa 820 01:12:49,948 --> 01:12:51,784 nếu Ngài không hướng con đi lối này. 821 01:12:52,826 --> 01:12:56,747 - Sẽ không xảy ra những chuyện này. - Đến Miền Đất Hứa để làm gì 822 01:12:56,830 --> 01:12:59,041 nếu không biết cách sống ở đó? 823 01:12:59,750 --> 01:13:02,836 Con có thể có tự do, nhưng không có sự thật, con sẽ mất nó. 824 01:13:04,213 --> 01:13:05,881 Chúng ta sẽ bắt đầu lại. 825 01:13:05,964 --> 01:13:06,965 Xin đừng! 826 01:13:08,550 --> 01:13:11,845 Xin hãy tha thứ cho họ. Xin tha cho chúng con. Xin tha cho con. 827 01:13:13,806 --> 01:13:14,848 Xin hãy tha thứ. 828 01:13:27,277 --> 01:13:28,570 Một lần nữa, Chúa nổi giận. 829 01:13:28,654 --> 01:13:31,698 "Ta sẽ giết tất cả mọi người và sẽ bắt đầu lại với con". 830 01:13:32,199 --> 01:13:33,992 Moses thuyết phục Chúa đừng làm thế. 831 01:13:34,076 --> 01:13:36,745 Như thế là hấp tấp. Hãy suy xét việc này. 832 01:13:36,829 --> 01:13:38,205 Người Ai Cập sẽ nói gì? 833 01:13:38,288 --> 01:13:40,499 Ngài dẫn chúng con ra sa mạc để giết chúng con ư? 834 01:13:55,097 --> 01:13:56,181 Thả họ ra. 835 01:13:59,184 --> 01:14:00,561 Họ đã nổi loạn chống lại anh. 836 01:14:01,854 --> 01:14:02,688 Chống lại Chúa. 837 01:14:02,771 --> 01:14:03,897 Thả họ ra đi. 838 01:14:05,732 --> 01:14:06,942 Họ đáng phải chết. 839 01:14:08,986 --> 01:14:10,612 Hãy lấy họ làm gương cho mọi người. 840 01:14:11,405 --> 01:14:13,949 Anh đừng nên phạm tội giết người. 841 01:14:15,242 --> 01:14:16,243 Vì đó là lề luật. 842 01:14:16,994 --> 01:14:17,870 Lề luật gì? 843 01:14:20,706 --> 01:14:22,916 Lề luật đã bị tôi phá hủy. Thả họ đi. 844 01:14:41,518 --> 01:14:43,520 Hãy đọc lề luật cho mọi người đi, Moses. 845 01:14:44,605 --> 01:14:46,565 Ta hãy cùng nhau đọc lại chúng 846 01:14:47,816 --> 01:14:49,818 cho đến khi không cần làm thế nữa. 847 01:14:53,071 --> 01:14:55,199 Vì chúng đã được khắc trong tim ta. 848 01:14:59,286 --> 01:15:04,458 "Ngươi không được tạc tượng. 849 01:15:09,505 --> 01:15:12,758 Ngươi không được có thần nào khác đối nghịch với Ta. 850 01:15:17,804 --> 01:15:21,725 Ngươi không được dùng danh Thiên Chúa của ngươi, một cách bất xứng. 851 01:15:33,904 --> 01:15:35,239 Ngươi không được tham muốn. 852 01:15:45,332 --> 01:15:46,583 Ngươi không được… 853 01:16:06,270 --> 01:16:10,440 Điều thật sự khiến con cháu Israel trở nên xa cách khi vào hoang mạc 854 01:16:10,524 --> 01:16:11,858 chính là việc thiếu giao ước. 855 01:16:11,942 --> 01:16:15,988 Và lý do họ ở lại hoang mạc lâu như vậy 856 01:16:16,071 --> 01:16:17,656 là để ký kết giao ước. 857 01:16:18,323 --> 01:16:23,036 Chúa có thể đưa họ đến Canaan bất cứ lúc nào, nhưng họ chưa sẵn sàng. 858 01:16:27,958 --> 01:16:30,002 "Ngươi hãy nhớ ngày Sabbath 859 01:16:31,336 --> 01:16:32,754 mà coi đó là ngày thánh. 860 01:16:34,006 --> 01:16:36,008 Ngươi hãy thờ cha kính mẹ. 861 01:16:38,051 --> 01:16:41,388 Ngươi không được ngoại tình". 862 01:16:49,229 --> 01:16:51,940 "Ngươi không được làm chứng gian hại người". 863 01:16:52,024 --> 01:16:55,068 Kinh Thánh chưa bao giờ dùng từ "điều răn". 864 01:16:55,152 --> 01:16:58,238 Đúng là có mười cái, nhưng chúng là mười điều, 865 01:16:58,322 --> 01:17:01,950 mười d'varim, mười vấn đề, mười giới luật. 866 01:17:02,034 --> 01:17:08,248 Năm cái đầu đề cập đến mối quan hệ giữa con người với Chúa. 867 01:17:08,332 --> 01:17:10,459 "Trước mặt Ta, các ngươi chớ có các thần khác. 868 01:17:10,959 --> 01:17:13,587 Ngươi không được dùng danh Chúa bất xứng". 869 01:17:13,670 --> 01:17:16,798 Năm điều răn cuối mang tính xã hội. 870 01:17:16,882 --> 01:17:20,677 Chúng nhấn mạnh sự hòa thuận giữa người với người, 871 01:17:20,761 --> 01:17:22,429 và đối xử tốt đẹp với nhau. 872 01:17:23,013 --> 01:17:28,435 "Ngươi không được ham muốn nhà người ta, hay bất cứ vật gì của người ta". 873 01:17:28,518 --> 01:17:30,729 Chúa bảo: "Con không thể sống thiếu khuôn phép. 874 01:17:30,812 --> 01:17:33,482 Ta không giúp con tự do để rồi con chẳng ra gì. 875 01:17:33,565 --> 01:17:35,108 Ta giúp con tự do để thành gì đó. 876 01:17:35,192 --> 01:17:38,779 Do đó, những lề luật này là khởi đầu của một bộ quy chuẩn đạo đức 877 01:17:38,862 --> 01:17:41,239 sẽ cách mạng hóa toàn thế giới". 878 01:17:53,001 --> 01:17:53,835 Mẹ? 879 01:18:09,893 --> 01:18:12,062 Sao con buồn vậy, Moses? 880 01:18:16,608 --> 01:18:18,235 Vì những gì con đã làm sai. 881 01:18:24,199 --> 01:18:26,868 Vì những gì con còn phải làm. 882 01:18:28,078 --> 01:18:29,579 Con làm tốt mà. 883 01:18:36,503 --> 01:18:40,257 Con đã đưa mọi người rời khỏi Ai Cập như Chúa yêu cầu. 884 01:18:42,676 --> 01:18:45,721 Con đã cho họ lề luật để sống theo. 885 01:18:48,849 --> 01:18:50,392 Con đã cho họ cuộc sống. 886 01:18:58,191 --> 01:18:59,901 Vậy thì con… 887 01:19:01,486 --> 01:19:04,072 còn đòi hỏi gì hơn ở mình nữa? 888 01:19:06,324 --> 01:19:09,870 Con phải dẫn họ đến Miền Đất Hứa. 889 01:19:12,372 --> 01:19:14,458 Họ sẽ tự mình đến đó. 890 01:19:17,461 --> 01:19:18,420 Mà không có con. 891 01:19:22,549 --> 01:19:25,635 Ba nhân vật chủ chốt trong câu chuyện này, 892 01:19:25,719 --> 01:19:27,304 Moses, Aaron và Miriam, 893 01:19:28,513 --> 01:19:32,809 họ đều không đến được Miền Đất Hứa. 894 01:19:35,395 --> 01:19:36,563 Đến đây. 895 01:19:39,316 --> 01:19:42,694 Tôi cho rằng khoảnh khắc đau khổ và bi thảm nhất, 896 01:19:42,778 --> 01:19:45,572 trong toàn bộ Kinh Thánh là khi Moses, 897 01:19:45,655 --> 01:19:48,533 người được Chúa giao phó 898 01:19:48,617 --> 01:19:53,205 đi thực hiện một nhiệm vụ khó khăn và nguy hiểm, 899 01:19:53,288 --> 01:19:57,292 đó là dẫn dắt dân Israel qua sa mạc trong 40 năm 900 01:19:57,375 --> 01:20:02,464 và ông đã tận tụy hoàn thành sứ mệnh đó, 901 01:20:03,215 --> 01:20:08,011 nhưng lại không được phép cùng con cái Israel tiến vào Miền Đất Hứa. 902 01:20:09,596 --> 01:20:10,764 Thật đau lòng. 903 01:20:14,100 --> 01:20:15,393 Nhìn kìa, Moses. 904 01:20:18,897 --> 01:20:19,898 Nó kia rồi. 905 01:20:21,358 --> 01:20:26,238 Việc Moses không được đặt chân vào Miền Đất Hứa 906 01:20:26,321 --> 01:20:29,282 khiến tôi liên tưởng đến một sự kiện đương đại, 907 01:20:29,366 --> 01:20:32,369 đó là cuộc đời của Martin Luther King, Jr. 908 01:20:34,412 --> 01:20:39,000 Vào đêm trước khi ông ấy chết, ông mang một tâm trạng giống như Moses. 909 01:20:39,084 --> 01:20:41,920 Ông ấy bảo: "Tôi đã lên đỉnh núi. 910 01:20:42,420 --> 01:20:44,005 Tôi đã thấy Miền Đất Hứa. 911 01:20:44,089 --> 01:20:46,633 Có thể tôi không đến đó được, nhưng tôi ở đây để nói là, 912 01:20:46,716 --> 01:20:48,301 các bạn sẽ đến được Miền Đất Hứa". 913 01:20:48,385 --> 01:20:52,305 Như thể ông đang hóa thân thành Moses trong khoảnh khắc đó. 914 01:20:52,389 --> 01:20:54,349 Và nếu câu chuyện về Moses có một ý nghĩa, 915 01:20:54,432 --> 01:20:57,602 nó sẽ là ngay cả khi đến được Canaan, 916 01:20:57,686 --> 01:21:01,231 ngay cả khi bạn đã tự do trên danh nghĩa, 917 01:21:01,314 --> 01:21:03,400 thì bạn vẫn phải đấu tranh. 918 01:21:03,483 --> 01:21:05,944 Thứ bạn cần để có được tự do 919 01:21:06,027 --> 01:21:09,447 không giống với những gì bạn cần để bảo vệ sự tự do đó. 920 01:21:16,872 --> 01:21:18,081 Miền Đất Hứa. 921 01:21:21,543 --> 01:21:23,295 Em sẽ chẳng bao giờ đến được đó. 922 01:21:26,172 --> 01:21:27,090 Có lẽ là không. 923 01:21:29,634 --> 01:21:31,261 Nhưng con cháu em sẽ đến được. 924 01:21:33,263 --> 01:21:34,264 Moses? 925 01:21:39,185 --> 01:21:40,562 Vào trong đi nào. 926 01:21:53,491 --> 01:21:54,326 Đi thôi. 927 01:21:59,956 --> 01:22:02,667 "Ông Moses, tôi trung của Chúa, 928 01:22:02,751 --> 01:22:05,754 qua đời tại đó, trong đất Moab, theo lệnh của Chúa". 929 01:22:05,837 --> 01:22:07,505 SÁCH ĐỆ NHỊ LUẬT 34:5, 10-12 930 01:22:07,589 --> 01:22:11,843 "Trong Israel, không còn xuất hiện một ngôn sứ nào như ông Moses, 931 01:22:11,927 --> 01:22:14,387 người mà Chúa biết rõ, mặt giáp mặt. 932 01:22:16,389 --> 01:22:21,686 Chúa đã sai ông thực hiện mọi điềm thiêng dấu lạ tại nước Ai Cập, 933 01:22:21,770 --> 01:22:26,483 phạt Pharaoh cùng tất cả bề tôi và cả nước. 934 01:22:28,401 --> 01:22:32,113 Chưa từng có ai biểu dương sức mạnh to lớn 935 01:22:32,197 --> 01:22:35,784 hay thực hiện những điềm thiêng dấu lạ mà Moses từng làm 936 01:22:35,867 --> 01:22:38,620 trước mắt toàn thể Israel". 937 01:26:37,567 --> 01:26:39,569 Biên dịch: Hằng Nguyễn