1 00:00:15,348 --> 00:00:19,227 GOSYEN 2 00:00:27,193 --> 00:00:28,361 Musa. 3 00:00:28,945 --> 00:00:30,071 Ya Tuhanku. 4 00:00:31,156 --> 00:00:33,700 Malam ini berbeza daripada malam-malam lain. 5 00:00:33,783 --> 00:00:35,243 Bagaimana, Tuhanku? 6 00:00:35,326 --> 00:00:38,246 Semua anak sulung di Mesir akan mati. 7 00:00:39,205 --> 00:00:41,499 Daripada anak sulung Firaun 8 00:00:41,583 --> 00:00:44,544 kepada anak sulung hamba perempuan termiskin. 9 00:00:44,627 --> 00:00:46,212 Kaum Ibrani pula? 10 00:00:46,296 --> 00:00:47,756 Dengar dengan teliti. 11 00:00:49,382 --> 00:00:52,969 Setiap keluarga perlu makan kambing korban 12 00:00:53,053 --> 00:00:54,971 yang dimasak dengan herba pahit. 13 00:00:55,555 --> 00:01:00,351 Makanlah dengan roti tanpa ragi, kerana ia tiada masa untuk naik. 14 00:01:03,188 --> 00:01:07,317 Ambil darah kambing itu dan sapu di sekeliling pintu rumah kamu 15 00:01:07,400 --> 00:01:12,739 untuk tandakan tempat tinggal kamu sebagai perlindungan daripada dendam-Ku. 16 00:01:17,994 --> 00:01:19,871 Beta mencari rumah Musa. 17 00:01:22,791 --> 00:01:24,501 Bonda takut, Musa. 18 00:01:24,584 --> 00:01:26,503 Tentu ada jalan lain. 19 00:01:26,586 --> 00:01:29,130 Aku pemusnah. 20 00:01:32,383 --> 00:01:33,885 Masuk. Cepat. 21 00:01:34,594 --> 00:01:35,428 Cepat. 22 00:01:37,639 --> 00:01:40,809 Maka bermulalah wabak kesepuluh. 23 00:01:40,892 --> 00:01:43,478 Kematian anak sulung. 24 00:01:54,280 --> 00:01:59,828 BAHAGIAN 3 TANAH YANG DIJANJIKAN 25 00:02:05,625 --> 00:02:08,670 Wabak terakhir sangat dahsyat 26 00:02:08,753 --> 00:02:13,133 kerana ia mengatakan bahawa setiap anak sulung di Mesir, 27 00:02:13,216 --> 00:02:18,471 daripada anak sulung Firaun kepada anak sulung hamba, 28 00:02:18,555 --> 00:02:21,015 termasuk lembu, semuanya akan mati. 29 00:02:21,933 --> 00:02:27,605 Bagi agama Kristian, ini bayangan Wasiat Baharu dan Jesus Christ. 30 00:02:27,689 --> 00:02:28,731 Darah kambing. 31 00:02:28,815 --> 00:02:30,275 Korban kambing. 32 00:02:30,859 --> 00:02:34,404 Hanya dengan darahnya kamu akan diselamatkan. 33 00:02:34,487 --> 00:02:37,407 Dalam Keluaran, hanya dengan darah biri-biri 34 00:02:37,490 --> 00:02:39,492 di tiang pintu ini, kamu akan selamat. 35 00:02:39,576 --> 00:02:41,161 Tolonglah. Makan. 36 00:02:41,703 --> 00:02:42,620 Minum. 37 00:02:43,246 --> 00:02:46,166 Ia menandakan rumah orang Ibrani 38 00:02:46,249 --> 00:02:48,793 dengan darah kambing di tiang pintu 39 00:02:48,877 --> 00:02:53,214 yang menyebabkan malaikat melepasi rumah itu. 40 00:02:54,215 --> 00:02:56,843 Dari situlah kita dapat istilah Paskah. 41 00:02:56,926 --> 00:03:01,306 Melepasi rumah mereka dan menyerang rumah orang Mesir. 42 00:03:01,890 --> 00:03:05,685 PI-RAMESSES IBU KOTA MESIR 43 00:03:13,985 --> 00:03:15,945 Yang ini. Ia sangat sedap. 44 00:03:29,500 --> 00:03:30,376 Amen? 45 00:03:31,794 --> 00:03:33,046 Amen? 46 00:03:33,963 --> 00:03:35,006 Amen! 47 00:03:58,071 --> 00:04:00,531 Kita boleh anggap, hutang darah dibayar darah. 48 00:04:00,615 --> 00:04:04,244 Apa Firaun buat pada awal Keluaran? Dia bunuh bayi lelaki. 49 00:04:05,787 --> 00:04:08,706 Di sini, anak sulung pula yang terima padah. 50 00:04:09,874 --> 00:04:11,584 Ia kembali ke titik awal. 51 00:04:11,668 --> 00:04:14,003 Kau buat kepada aku, aku buat kepada kau. 52 00:04:32,981 --> 00:04:35,942 Tradisi rabai purba tidak meraikan penderitaan 53 00:04:36,734 --> 00:04:41,239 yang wabak-wabak itu bawa kepada orang Mesir. 54 00:04:46,828 --> 00:04:52,375 Apabila kami tiba di bahagian Seder Paskah 55 00:04:52,458 --> 00:04:55,878 dan kami melaungkan sepuluh wabak, 56 00:04:55,962 --> 00:05:00,258 kami diarahkan untuk mengambil setitik wain 57 00:05:00,341 --> 00:05:03,344 daripada cawan kami menggunakan jari 58 00:05:03,428 --> 00:05:05,972 dan meletakkannya di pinggir pinggan kami. 59 00:05:09,475 --> 00:05:14,564 Salah untuk bergembira atas penderitaan orang lain. 60 00:05:16,774 --> 00:05:19,444 Sama ada mereka telah menyakiti kita 61 00:05:19,527 --> 00:05:21,738 atau sama ada mereka tidak bersalah. 62 00:05:21,821 --> 00:05:25,325 Jadi, secara simboliknya kami hilangkan kegembiraan kami. 63 00:05:42,508 --> 00:05:44,969 Musa! 64 00:05:49,015 --> 00:05:52,727 Dalam Bab 12, ada pemusnah akan turun. 65 00:05:52,810 --> 00:05:55,605 Kadangkala ia dianggap sebagai Malaikat Maut. 66 00:05:55,688 --> 00:05:57,398 Ia tidak menyebut Tuhan. 67 00:05:58,900 --> 00:06:00,026 Musa! 68 00:06:00,109 --> 00:06:02,737 Tapi sejurus selepas itu, ada disebut bahawa itu Tuhan. 69 00:06:02,820 --> 00:06:07,033 Saya tak tahu jika ini cara untuk menjauhkan Tuhan 70 00:06:07,116 --> 00:06:09,369 dengan apa yang Tuhan lakukan ini. 71 00:06:09,452 --> 00:06:10,620 Musa. 72 00:06:11,829 --> 00:06:12,955 Musa. 73 00:06:14,791 --> 00:06:17,502 "Lalu terdengarlah tangisan dahsyat di Mesir, 74 00:06:18,878 --> 00:06:22,632 kerana tidak ada rumah yang tidak berlaku kematian." 75 00:06:23,883 --> 00:06:25,093 Musa! 76 00:06:28,388 --> 00:06:30,765 Tolonglah! Kita mesti pergi! 77 00:06:30,848 --> 00:06:34,310 Saya rasa redaktor dan penulis kitab Bible 78 00:06:34,394 --> 00:06:36,813 telah menggunakan malaikat maut 79 00:06:36,896 --> 00:06:40,316 untuk membebaskan Tuhan daripada sifat yang lebih ganas 80 00:06:40,400 --> 00:06:43,694 dan sifat yang lebih pendendam 81 00:06:43,778 --> 00:06:46,572 yang dikaitkan dengan mana-mana Tuhan 82 00:06:46,656 --> 00:06:51,411 yang sanggup mengambil nyawa kanak-kanak dan orang yang tak bersalah. 83 00:06:53,621 --> 00:06:55,123 Apa telah kita lakukan? 84 00:06:56,499 --> 00:06:58,751 Kita ikut perintah Tuhan. 85 00:08:05,193 --> 00:08:07,612 Saya lihat wabak terakhir itu 86 00:08:08,362 --> 00:08:10,615 dan ia sangat dahsyat. 87 00:08:11,491 --> 00:08:16,204 Sebab itulah kita dengar hujah menentang Tuhan. 88 00:08:16,287 --> 00:08:19,165 Bagaimana Tuhan penyayang membiarkan ini berlaku? 89 00:08:19,248 --> 00:08:21,459 Tuhan mana sanggup berdendam begini? 90 00:08:21,542 --> 00:08:25,463 Sanggup bunuh semua anak sulung? Betapa kejamnya Tuhan? 91 00:08:26,005 --> 00:08:30,009 Saya perlu jujur, tiada jawapan yang baik untuknya. 92 00:08:31,385 --> 00:08:35,806 Tapi pada tahap kemanusiaan, ia amat dahsyat. 93 00:08:40,436 --> 00:08:41,521 Musa. 94 00:08:45,066 --> 00:08:46,317 Mana kamu, Musa? 95 00:08:47,109 --> 00:08:48,027 Musa! 96 00:08:49,487 --> 00:08:50,404 Musa! 97 00:08:51,989 --> 00:08:53,157 Mana kamu? 98 00:08:53,950 --> 00:08:54,825 Jawab! 99 00:08:54,909 --> 00:08:56,619 - Kakanda bonda. - Tutup pintu. 100 00:08:56,702 --> 00:08:58,621 - Bonda mesti jumpa dia. - Tidak! 101 00:08:58,704 --> 00:08:59,830 Jawab! 102 00:09:01,249 --> 00:09:02,291 Saya pergi. 103 00:09:11,467 --> 00:09:12,885 Musa tiada di sini. 104 00:09:13,386 --> 00:09:16,222 Terlalu malu untuk berdepan dengan beta? 105 00:09:19,600 --> 00:09:21,143 Anak beta mati! 106 00:09:22,061 --> 00:09:25,398 Anak-anak kami juga mati di tangan tuanku. 107 00:09:27,858 --> 00:09:29,151 Tuanku diberi amaran. 108 00:09:30,319 --> 00:09:32,488 Tiada sesiapa boleh halang Tuhan. 109 00:09:32,572 --> 00:09:35,533 Tuhan kamu hanya pembunuh. 110 00:09:35,616 --> 00:09:37,243 Dia yang menghidupkan. 111 00:09:38,911 --> 00:09:40,079 Dia juga mematikan. 112 00:09:40,746 --> 00:09:41,872 Anak beta… 113 00:09:47,378 --> 00:09:48,421 Anak beta. 114 00:10:04,437 --> 00:10:05,646 Pergi ke gurun. 115 00:10:06,897 --> 00:10:07,940 Pergi sekarang. 116 00:10:08,608 --> 00:10:09,692 Tiada syarat? 117 00:10:11,402 --> 00:10:12,278 Tiada. 118 00:10:13,571 --> 00:10:15,323 Asalkan kamu pergi sekarang. 119 00:10:35,551 --> 00:10:36,636 Ikut kami. 120 00:10:40,348 --> 00:10:41,182 Tidak. 121 00:10:44,393 --> 00:10:47,480 Beta mesti meratapi kehilangan Mesir bersama baginda. 122 00:10:51,901 --> 00:10:53,069 Kehilangan baginda. 123 00:11:09,627 --> 00:11:11,379 Kita perlu pergi! Cepat. 124 00:11:13,047 --> 00:11:14,757 Sebelum baginda ubah fikiran. 125 00:11:53,337 --> 00:11:54,755 Anakanda tersayang. 126 00:11:55,881 --> 00:11:59,009 Kamu bawa kejahatan ini ke rumah kakanda. 127 00:11:59,969 --> 00:12:02,179 Kakanda yang mendesak Musa melakukan… 128 00:12:03,931 --> 00:12:04,932 bencana ini. 129 00:12:05,433 --> 00:12:07,268 Lihat semua yang terjadi. 130 00:12:08,769 --> 00:12:10,855 Kakanda fikir kakanda takkan kalah. 131 00:12:10,938 --> 00:12:11,814 Takkan musnah. 132 00:12:11,897 --> 00:12:13,858 Kakanda berhubung dengan dewa. 133 00:12:14,650 --> 00:12:15,818 Benarkah? 134 00:12:32,168 --> 00:12:34,128 Tunduk kepada beta. 135 00:12:39,508 --> 00:12:41,677 - Adinda merayu, dengarlah! - Tunduk. 136 00:12:51,353 --> 00:12:53,105 Beta Firaun! 137 00:12:54,440 --> 00:12:56,859 Raja Sungai Nil! 138 00:13:01,655 --> 00:13:04,158 GOSYEN 139 00:13:04,241 --> 00:13:08,537 "Orang Mesir mendesak orang Israel agar meninggalkan negara dengan segera. 140 00:13:08,621 --> 00:13:13,167 Orang Mesir berkata, 'Jika tidak, kami semua akan mati.'" 141 00:13:14,502 --> 00:13:16,962 Kini, semuanya bergerak dengan pantas. 142 00:13:17,046 --> 00:13:20,132 Seolah-olah masa akan runtuh. 143 00:13:20,216 --> 00:13:23,219 Mereka lama di sana. Berapa lama? Hampir 400 tahun? 144 00:13:23,302 --> 00:13:26,096 Sudah tak terkira. Masa bukannya milik hamba. 145 00:13:26,180 --> 00:13:28,808 Hamba diberi masa dan tempat untuk pergi. 146 00:13:28,891 --> 00:13:31,310 Buat pertama kali, mereka diberitahu, "Mari pergi." 147 00:13:31,811 --> 00:13:35,105 Mereka bukan lagi hamba masa. Mereka akan kawal masa. 148 00:13:43,864 --> 00:13:47,660 "Mereka meminta daripada orang Mesir barang-barang perak, 149 00:13:47,743 --> 00:13:50,162 barang-barang emas, dan pakaian. 150 00:13:51,247 --> 00:13:56,252 Tuhan membuat orang Mesir berbaik hati kepada mereka 151 00:13:56,335 --> 00:13:59,380 sehingga semua permintaan mereka dipenuhi. 152 00:14:00,214 --> 00:14:03,467 Demikianlah mereka menjarah warga Mesir." 153 00:14:04,969 --> 00:14:08,514 Saya selalu dengar "menjarah" diterjemah ke bahasa Ibrani. 154 00:14:08,597 --> 00:14:11,642 Jangan berselindung. Ideanya sama. 155 00:14:11,725 --> 00:14:13,310 "Kami pula ambil." 156 00:14:14,186 --> 00:14:17,314 Sebenarnya, ini masalah dalam agama Yahudi awal 157 00:14:17,398 --> 00:14:20,901 sehingga ahli falsafah Yahudi, Philo, berhujah, 158 00:14:20,985 --> 00:14:23,904 "Tidak, ini bayaran untuk khidmat yang diberikan." 159 00:14:23,988 --> 00:14:25,990 Ia bukan menjarah atau merampas. 160 00:14:26,073 --> 00:14:30,369 Ia sesuatu yang kami layak terima dan dapat disebabkan penderitaan kami. 161 00:14:30,953 --> 00:14:33,080 Kalaulah kitab Bible ada nota kaki. 162 00:14:33,163 --> 00:14:35,916 Macam, "Apa yang kamu cuba sampaikan 163 00:14:36,000 --> 00:14:39,378 selain nasib dah berubah?" 164 00:15:04,695 --> 00:15:05,821 Beginikah… 165 00:15:07,114 --> 00:15:09,992 Beginikah kita sekarang? 166 00:15:10,075 --> 00:15:11,118 Begini? 167 00:15:12,703 --> 00:15:13,829 Musa! 168 00:15:15,456 --> 00:15:18,751 Bukankah awak beri saya permata semasa kita disatukan? 169 00:15:19,793 --> 00:15:22,588 Hari ini juga hari penyatuan. 170 00:15:23,088 --> 00:15:25,966 Empat ratus tahun, Musa. 171 00:15:26,842 --> 00:15:28,510 Biar mereka raikannya. 172 00:15:38,979 --> 00:15:41,023 Dia tak boleh gembira untuk kita. 173 00:16:00,376 --> 00:16:02,252 Hari ini sudah lama diramalkan. 174 00:16:03,087 --> 00:16:05,130 Pemergian kita ke Kanaan. 175 00:16:05,214 --> 00:16:07,466 Tanah yang penuh dengan susu dan madu. 176 00:16:08,926 --> 00:16:13,222 Selepas 400 tahun, akhirnya hari itu tiba. 177 00:16:14,640 --> 00:16:17,810 Kita diperangkap oleh pergelutan selama itu. 178 00:16:18,811 --> 00:16:22,564 Oleh penat lelah, kesusahan dan penderitaan. 179 00:16:24,066 --> 00:16:25,859 Kita sudah lupa diri kita. 180 00:16:26,902 --> 00:16:27,861 Syukurlah. 181 00:16:28,404 --> 00:16:30,614 Tuhan berbicara dengan aku di gunung. 182 00:16:31,156 --> 00:16:32,616 Sekarang, kita di sini. 183 00:16:33,117 --> 00:16:36,286 Kita berdiri di sini pada pagi yang indah 184 00:16:36,787 --> 00:16:38,122 di pintu kebebasan. 185 00:16:38,205 --> 00:16:41,291 Kita tiba-tiba percayakan Firaun untuk lepaskan kita? 186 00:16:41,792 --> 00:16:44,169 Berapa kali baginda ubah rancangan? 187 00:16:44,837 --> 00:16:46,630 Ini mungkin perangkap. 188 00:16:46,714 --> 00:16:47,548 Tidak. 189 00:16:48,048 --> 00:16:52,011 Satu-satunya perangkap kini hanyalah dalam minda kita. 190 00:16:53,137 --> 00:16:57,391 Mulai hari ini, kita akan disatukan dengan Tuhan 191 00:16:58,308 --> 00:16:59,935 dan kita pengantin-Nya. 192 00:17:00,019 --> 00:17:00,936 Musa! 193 00:17:04,106 --> 00:17:05,983 - Hei! - Puteri datang. 194 00:17:14,992 --> 00:17:17,911 Mana-mana kamu pergi, bonda akan ikut. 195 00:17:18,662 --> 00:17:21,540 Mana-mana kamu tinggal, bonda akan tinggal. 196 00:17:23,584 --> 00:17:28,672 Apabila Musa mengetuai kumpulan ini keluar dari Mesir, 197 00:17:29,548 --> 00:17:34,344 Bithiah menyertai mereka dalam Keluaran dari Mesir. 198 00:17:34,428 --> 00:17:36,221 Saya rasa itu sangat bermakna. 199 00:17:36,305 --> 00:17:40,768 Saya juga rasa ia menggambarkan perkembangan Musa hingga saat itu 200 00:17:40,851 --> 00:17:46,273 sampai dia mengagumkan keluarganya untuk mengikutinya. 201 00:17:47,900 --> 00:17:51,445 Dalam Midrash, ada satu versi menyentuh hati 202 00:17:51,528 --> 00:17:55,949 yang mengatakan puteri firaun sebenarnya anak sulung, 203 00:17:57,117 --> 00:18:02,164 dan beliau sepatutnya mati dalam wabak anak sulung. 204 00:18:03,707 --> 00:18:08,545 Tapi Tuhan kata, "Kau selamatkan Musa, jadi Aku akan selamatkan kau." 205 00:18:08,629 --> 00:18:14,802 Lalu Tuhan dijadikan beliau anak angkat dan selamatkannya daripada wabak terakhir. 206 00:18:14,885 --> 00:18:19,473 Bagi orang Islam, apabila mereka fikir tentang ibu angkat Musa, 207 00:18:19,556 --> 00:18:23,644 mereka fikir tentang seseorang yang turut ditindas oleh Firaun. 208 00:18:23,727 --> 00:18:26,355 Malah, dalam kesusasteraan tambahan al-Quran, 209 00:18:26,438 --> 00:18:28,607 disebut bahawa apabila Musa kembali, 210 00:18:28,690 --> 00:18:32,319 beliau menjadi orang pertama yang menerima ajarannya. 211 00:18:32,820 --> 00:18:36,365 Ia diceritakan bahawa Firaun telah menyeksanya, 212 00:18:36,448 --> 00:18:40,369 dan Tuhan menyelamatkannya daripada seksaan dahsyat 213 00:18:40,452 --> 00:18:43,372 yang Firaun sendiri lakukan terhadapnya. 214 00:18:43,455 --> 00:18:46,166 Oleh itu, dalam tradisi Islam, beliau menjadi 215 00:18:46,708 --> 00:18:50,712 inspirasi untuk wanita yang terlibat dalam keganasan rumah tangga, 216 00:18:51,255 --> 00:18:52,589 perlu melarikan diri, 217 00:18:52,673 --> 00:18:55,134 dan beliau boleh dilihat sebagai contoh. 218 00:19:06,728 --> 00:19:09,815 Musa, jangan buang masa. 219 00:19:11,483 --> 00:19:14,361 Kakanda bonda dah hilang akal. 220 00:19:22,244 --> 00:19:23,495 Orang Israel! 221 00:19:24,663 --> 00:19:25,914 Mari kita pergi! 222 00:19:27,249 --> 00:19:29,001 Mari kita pergi! 223 00:20:01,909 --> 00:20:04,870 Ada ayat dari malam Paskah yang disebut dalam teks kami, 224 00:20:04,953 --> 00:20:08,248 jika Tuhan tak keluarkan kita dari Mesir, kita masih hamba Firaun. 225 00:20:08,332 --> 00:20:11,376 Bukan hamba sebenar. Maksudnya dari segi psikologi. 226 00:20:12,169 --> 00:20:15,505 Dari segi psikologi, kami masih terikat kepada tuan kami. 227 00:20:16,673 --> 00:20:17,883 Ia sindrom Stockholm. 228 00:20:17,966 --> 00:20:21,178 Salah satu cara untuk pulih daripada sindrom Stockholm 229 00:20:21,261 --> 00:20:23,013 adalah dengan mengecilkan penawan 230 00:20:23,722 --> 00:20:25,766 agar anda nampak, mereka tidak penting. 231 00:20:25,849 --> 00:20:28,644 Mereka tidak baik terhadap kita. Mereka jahat. 232 00:20:28,727 --> 00:20:31,897 Sebaik saja mereka lihat, sindrom Stockholm itu ghaib. 233 00:20:33,357 --> 00:20:35,025 Lalu mereka bebas. 234 00:20:53,585 --> 00:20:56,255 Patik melakukan korban untuk Amun. 235 00:20:56,880 --> 00:21:00,384 Akhirnya dia selamatkan kita daripada kejahatan ini. 236 00:21:00,467 --> 00:21:03,595 Tidak, kita silap, Haman! 237 00:21:05,097 --> 00:21:08,725 Jika satu puak pekerja pergi, puak lain akan ikut. 238 00:21:08,809 --> 00:21:11,395 Orang Nubia, orang Hittite. 239 00:21:11,478 --> 00:21:13,438 Asas akan runtuh. 240 00:21:13,522 --> 00:21:14,940 Sediakan tentera. 241 00:21:15,649 --> 00:21:18,277 Tuanku, patik merayu. 242 00:21:19,820 --> 00:21:21,613 Sediakan tentera. 243 00:21:35,377 --> 00:21:37,379 Banyak yang boleh dikatakan 244 00:21:37,462 --> 00:21:42,676 apabila wabak kesepuluh memberi kesan mendalam kepada Firaun. 245 00:21:42,759 --> 00:21:46,972 Itulah yang menjadi pencetus segala-galanya. 246 00:21:47,723 --> 00:21:52,436 Saya rasa apabila Firaun menyedari bahawa puteranya sudah tiada, 247 00:21:52,519 --> 00:21:55,814 hatinya dipenuhi dengan dendam. 248 00:21:55,897 --> 00:21:58,692 Firaun mengubah fikiran dan mengejar mereka. 249 00:21:59,526 --> 00:22:02,029 Saya bayangkan permainan kucing dan tikus. 250 00:22:02,112 --> 00:22:04,364 Kucing mengejar tikus, 251 00:22:04,865 --> 00:22:07,659 menangkapnya, kemudian lepaskan dan hidupkannya semula. 252 00:22:07,743 --> 00:22:10,120 Kemudian, sambung dan bermain lagi. 253 00:22:10,203 --> 00:22:12,998 Begitulah saya gambarkan Tuhan dalam kisah ini. 254 00:22:31,183 --> 00:22:33,310 Kanaan di utara. Ke arah sini. 255 00:22:34,186 --> 00:22:37,230 Kita akan lalui tanah orang Filistin. Mereka akan serang. 256 00:22:40,317 --> 00:22:41,860 Jadi, kita perlu berlawan. 257 00:22:42,694 --> 00:22:44,237 Itu saja caranya, Musa. 258 00:22:44,988 --> 00:22:46,031 Jadi, ke utara. 259 00:22:47,032 --> 00:22:50,118 Merentasi gurun ke Tanah Dijanjikan! 260 00:23:00,295 --> 00:23:02,881 Harun! 261 00:23:04,091 --> 00:23:05,550 Dia tunjukkan jalan! 262 00:23:05,634 --> 00:23:07,761 Tidak, arah itu menuju ke laut! 263 00:23:07,844 --> 00:23:09,513 Di antara Midgol dan Baal-zefon! 264 00:23:09,596 --> 00:23:12,265 - Aku pernah lihat. - Kita akan terperangkap. 265 00:23:12,349 --> 00:23:15,352 - Ia membawa aku kepada kau! - Percayalah, adinda! 266 00:23:15,435 --> 00:23:16,728 Ini satu tanda! 267 00:23:17,896 --> 00:23:21,900 Kita perlukan beribu kapal untuk meninggalkan Mesir melalui sana! 268 00:23:26,029 --> 00:23:28,448 "Setelah Firaun mengizinkan mereka pergi, 269 00:23:28,532 --> 00:23:32,285 Tuhan tidak memimpin mereka melalui jalan negeri orang Filistin 270 00:23:32,369 --> 00:23:34,329 meskipun itu jalan terdekat. 271 00:23:34,913 --> 00:23:37,541 Kerana Tuhan berfirman, 'Jika mereka menghadapi perang, 272 00:23:37,624 --> 00:23:41,336 mereka mungkin mengubah fikiran dan kembali ke Mesir.' 273 00:23:41,420 --> 00:23:46,800 Maka Tuhan membawa mereka keliling melalui gurun menuju Laut Merah." 274 00:23:48,677 --> 00:23:51,346 Ada banyak tafsiran tentang alasan Tuhan membawa mereka 275 00:23:51,430 --> 00:23:53,932 ke arah yang aneh dan lucu itu. 276 00:23:54,015 --> 00:23:56,768 Antara penjelasannya ialah faktor ketenteraan, 277 00:23:56,852 --> 00:24:01,815 atau janji pembebasan melalui sumber air yang mereka perlukan. 278 00:24:01,898 --> 00:24:04,443 Semua itu mungkin ada kebenarannya. 279 00:24:04,985 --> 00:24:09,448 Tapi kitab Torah sepatutnya relevan kepada kita hingga hari ini. 280 00:24:09,531 --> 00:24:13,660 Oleh itu, mesej paling relevan daripada perjalanan yang Tuhan bawa 281 00:24:13,743 --> 00:24:17,205 ialah cara yang kamu fikir kamu perlu lalui dalam hidup, 282 00:24:17,289 --> 00:24:21,793 Tuhan kata, "Aku akan bimbing kau. Aku tahu arahnya. Ikut aku." 283 00:24:24,004 --> 00:24:27,591 "Pada siang hari, Tuhan di hadapan mereka dalam tiang awan, 284 00:24:27,674 --> 00:24:29,384 untuk memimpin mereka. 285 00:24:31,761 --> 00:24:35,515 Pada malam hari, di dalam tiang api untuk menerangi mereka… 286 00:24:37,809 --> 00:24:41,771 agar mereka dapat berjalan pada siang dan malam hari. 287 00:24:44,232 --> 00:24:46,735 Dan orang Mesir mengejar." 288 00:25:19,601 --> 00:25:20,769 Aku sudah cakap. 289 00:25:21,520 --> 00:25:23,313 Hanya laut di sini. 290 00:25:24,940 --> 00:25:26,316 Kita perlu patah balik. 291 00:25:28,401 --> 00:25:29,736 Tentu ada tujuan. 292 00:25:41,206 --> 00:25:42,666 "Tentera Mesir, 293 00:25:42,749 --> 00:25:47,170 bersama dengan semua kuda, kereta kuda dan pemandu Firaun, 294 00:25:47,254 --> 00:25:50,340 mengejar orang Israel dan menyusul mereka 295 00:25:50,423 --> 00:25:53,552 di tempat perkhemahan mereka di tepi laut dekat Pi-Hahirot, 296 00:25:53,635 --> 00:25:55,428 bertentangan Baal-zefon. 297 00:26:07,399 --> 00:26:10,694 Beritahu kami, Musa. Apa yang Tuhan kata? 298 00:26:13,196 --> 00:26:14,698 Aku dah cakap, ia helah. 299 00:26:17,867 --> 00:26:19,286 Kita berkhemah di sini. 300 00:26:21,871 --> 00:26:23,290 Kita berkhemah di sini! 301 00:26:23,790 --> 00:26:25,709 Firaun akan bunuh kita di sini. 302 00:26:25,792 --> 00:26:26,960 Berkhemah di sini! 303 00:26:34,884 --> 00:26:35,927 Tidak. 304 00:26:37,012 --> 00:26:38,138 Betul katanya. 305 00:26:38,805 --> 00:26:40,223 Betul kata Musa! 306 00:26:50,191 --> 00:26:54,321 Tuhan memberi mereka perlindungan. 307 00:26:54,404 --> 00:26:59,117 Kehadiran visual yang mustahil ini 308 00:26:59,200 --> 00:27:00,994 yang juga mereka sedar 309 00:27:01,077 --> 00:27:04,205 berfungsi bukan saja sebagai kompas, 310 00:27:04,289 --> 00:27:07,167 tetapi juga merupakan kuasa pelindung. 311 00:27:12,505 --> 00:27:14,466 Suruh mereka mengelilinginya! 312 00:27:14,549 --> 00:27:16,259 Tak boleh, tuanku. 313 00:27:16,343 --> 00:27:19,638 Setiap kali kami cuba bergerak, ia turut bergerak. 314 00:27:21,556 --> 00:27:25,018 Tuanku, ia seperti hidup. 315 00:27:40,700 --> 00:27:43,119 Orang yang dapat melepasi benda itu 316 00:27:43,828 --> 00:27:45,413 akan menjadi pewaris beta. 317 00:28:21,783 --> 00:28:24,577 Tentu ada tujuan Kau membawa kami ke sini. 318 00:28:30,583 --> 00:28:33,586 Beritahulah, Tuhanku. Apakah tujuan itu? 319 00:28:56,234 --> 00:28:57,318 Musa. 320 00:29:05,618 --> 00:29:07,912 Angkat tongkatmu. 321 00:29:19,632 --> 00:29:21,426 Hulurkan tanganmu. 322 00:29:25,096 --> 00:29:26,514 KELUARAN 14:21 323 00:29:26,598 --> 00:29:29,809 "Lalu Musa menghulurkan tangan ke atas laut, 324 00:29:31,102 --> 00:29:37,108 dan Tuhan meniupkan angin timur kencang sehingga air laut mundur." 325 00:29:43,239 --> 00:29:45,617 Kenapa Laut Merah terbelah? 326 00:29:45,700 --> 00:29:47,827 Sesetengah sarjana kitab Bible berhujah, 327 00:29:47,911 --> 00:29:51,206 jika ia berlaku seperti yang dijelaskan dalam kitab Bible, 328 00:29:51,289 --> 00:29:54,417 ia disebabkan oleh gempa bumi, 329 00:29:54,501 --> 00:29:56,211 gempa bumi membuka rekahan, 330 00:29:56,294 --> 00:30:00,048 dan semua air ini mengalir dari laut. 331 00:30:00,632 --> 00:30:03,885 Mereka mengaitkannya dengan kejadian alam semula jadi. 332 00:30:06,471 --> 00:30:09,015 Itu bukan niat penulis kitab itu. 333 00:30:09,724 --> 00:30:11,518 Kitab Bible sangat jelas tentangnya. 334 00:30:11,601 --> 00:30:14,270 Tuhan memberi kuasa kepada Musa 335 00:30:14,896 --> 00:30:17,440 untuk mengangkat tongkat dan keajaiban berlaku. 336 00:30:50,932 --> 00:30:52,433 Apa yang berlaku? 337 00:30:52,517 --> 00:30:54,727 - Kita takkan selamat! - Mari patah balik! 338 00:30:54,811 --> 00:30:56,980 Kita akan ditenggelamkan oleh laut! 339 00:30:57,689 --> 00:31:00,024 - Kita akan mati! - Mari kita balik! 340 00:31:08,700 --> 00:31:11,661 Tuhan mereka tiada batasan, tuanku. 341 00:31:12,495 --> 00:31:14,038 Dewa kita takkan terima. 342 00:31:15,748 --> 00:31:16,749 Kamu nampak? 343 00:31:18,376 --> 00:31:19,502 Inilah kuasa Tuhan. 344 00:31:20,670 --> 00:31:22,922 Kamu nampak? Inilah kuasa Tuhan! 345 00:31:23,756 --> 00:31:25,300 Kamu mesti yakin! 346 00:31:35,518 --> 00:31:36,519 Kamu akan lihat. 347 00:31:40,773 --> 00:31:43,818 Kamu akan selamatkan diri dan tinggalkan anak-anak? 348 00:31:44,485 --> 00:31:46,779 Tidak. Begitu juga Dia. 349 00:31:47,280 --> 00:31:49,824 Tuhan perlukan kita semua. 350 00:31:50,783 --> 00:31:51,993 Semua umatnya. 351 00:31:53,244 --> 00:31:54,287 Kita semua! 352 00:32:10,219 --> 00:32:12,347 Mari patah balik sementara ada masa. 353 00:32:12,430 --> 00:32:14,891 Kita takkan melepasinya hidup-hidup. 354 00:32:15,558 --> 00:32:17,268 Aku lebih rela lemas. 355 00:32:31,574 --> 00:32:35,078 Ada banyak ajaran Midrash yang hebat berkaitan pembelahan laut. 356 00:32:35,161 --> 00:32:37,705 Satu daripadanya ialah malaikat mendongak dan berkata, 357 00:32:37,789 --> 00:32:39,624 "Kau mahu selamatkan mereka? 358 00:32:39,707 --> 00:32:42,168 Mereka sembah berhala, orang Mesir sembah berhala. 359 00:32:42,835 --> 00:32:45,213 Manusia semuanya sampah. Semuanya sama." 360 00:32:45,713 --> 00:32:49,217 Tuhan kata, "Kamu tidak nampak." Mereka kata, "Apa?" Dia kata, "Lihat. 361 00:32:49,300 --> 00:32:50,969 Mereka berjalan bersama." 362 00:32:51,803 --> 00:32:53,096 Itulah kuncinya. 363 00:32:53,763 --> 00:32:57,016 Lupakan semua yang mereka buat. Semua orang buat silap. 364 00:32:57,100 --> 00:32:59,602 Tapi selagi manusia boleh belajar bersatu 365 00:32:59,686 --> 00:33:01,187 dan saling bekerjasama, 366 00:33:01,270 --> 00:33:02,772 itulah yang Tuhan mahu. 367 00:33:06,901 --> 00:33:10,488 Mereka akan mati di laut. Kita buat kerja gila jika ikut. 368 00:33:11,406 --> 00:33:12,281 Tidak. 369 00:33:16,494 --> 00:33:18,079 Tuhan mereka lari! 370 00:33:18,621 --> 00:33:23,126 Kamu meragui bukti yang dilihat mata sendiri? 371 00:33:23,209 --> 00:33:24,293 Tuanku. 372 00:33:24,919 --> 00:33:27,588 Anak-anak kita sudah diambil. 373 00:33:28,339 --> 00:33:30,633 Ini pahlawan terbaik tuanku. 374 00:33:32,385 --> 00:33:33,803 Siapkan kereta kuda beta. 375 00:33:34,387 --> 00:33:35,638 Tuanku… 376 00:33:36,222 --> 00:33:39,142 Kita akan kejar dan bunuh mereka semua. 377 00:33:48,234 --> 00:33:49,902 KELUARAN 14:22-23 378 00:33:49,986 --> 00:33:55,742 "Dan orang Israel melintasi laut di atas tanah yang kering. 379 00:33:56,868 --> 00:34:02,999 Sedangkan air di sebelah kanan dan kiri merupakan tembok air. 380 00:34:09,255 --> 00:34:11,591 Lalu orang Mesir mengejar." 381 00:34:36,407 --> 00:34:37,325 Cepat! 382 00:34:37,992 --> 00:34:39,660 - Pergi. - Tidak! 383 00:34:39,744 --> 00:34:41,204 Ikut cakap saya. 384 00:34:41,287 --> 00:34:42,205 Pergi. 385 00:34:45,666 --> 00:34:47,043 Pergi! Cepat! 386 00:34:50,254 --> 00:34:51,255 Pergi! 387 00:34:55,676 --> 00:34:56,677 Pergi! 388 00:35:12,568 --> 00:35:13,903 KELUARAN 14:27-28 389 00:35:13,986 --> 00:35:17,115 "Musa menghulurkan tangannya ke atas laut. 390 00:35:18,825 --> 00:35:22,370 Apabila fajar menyingsing, air kembali ke paras biasa. 391 00:35:24,956 --> 00:35:29,335 Air kembali dan menutupi semua kereta kuda dan pemandu kuda. 392 00:35:36,801 --> 00:35:42,932 Segenap tentera Firaun mengejar orang Israel ke tengah laut. 393 00:35:44,892 --> 00:35:47,103 Tiada seorang pun terselamat." 394 00:35:52,108 --> 00:35:55,820 Ketika anak saya yang berusia 10 tahun pulang dari sekolah Ahad, 395 00:35:55,903 --> 00:35:58,948 mereka bacakan kisah Laut Merah ini 396 00:35:59,031 --> 00:36:02,451 dan menceritakan semua orang mati di Laut Merah. 397 00:36:02,535 --> 00:36:04,537 Dia sangat sedih. 398 00:36:04,620 --> 00:36:07,748 Dia tanya, "Kenapa Tuhan buat begitu? 399 00:36:08,249 --> 00:36:10,251 Bukankah mereka anak Tuhan juga?" 400 00:36:11,002 --> 00:36:14,797 Saya fikir, "Aduhai. Itu pandangan yang sangat bagus." 401 00:36:14,881 --> 00:36:16,632 Kenapa Tuhan buat begitu? 402 00:36:20,803 --> 00:36:23,472 Kisah yang diceritakan dalam al-Quran 403 00:36:23,556 --> 00:36:25,933 berakhir dengan Firaun mati lemas. 404 00:36:26,017 --> 00:36:28,853 Apabila kisah itu diceritakan, dia kata, 405 00:36:28,936 --> 00:36:32,940 "Aku percaya kepada Tuhan Harun dan Musa." 406 00:36:33,566 --> 00:36:35,234 Tapi ia sudah terlambat. 407 00:36:37,153 --> 00:36:39,030 Sebenarnya ada kisah menarik. 408 00:36:39,530 --> 00:36:42,783 Jibril, salah satu malaikat besar, 409 00:36:42,867 --> 00:36:48,539 Jibril beritahu Muhammad, "Ada dua orang yang aku paling benci. 410 00:36:50,333 --> 00:36:52,585 Iblis dan Firaun." 411 00:36:53,461 --> 00:36:59,592 Jibril berkata, "Aku begitu takut jika Firaun akan memeluk Islam 412 00:36:59,675 --> 00:37:01,010 sebelum dia mati, 413 00:37:01,093 --> 00:37:04,055 sehingga aku masukkan lumpur ke dalam mulutnya 414 00:37:04,805 --> 00:37:07,808 agar dia tak memasuki Islam atau percayakan Tuhan." 415 00:37:53,271 --> 00:37:55,731 Dalam Skrol Laut Mati, 416 00:37:55,815 --> 00:37:58,025 ada kepingan pendek 417 00:37:58,109 --> 00:38:03,030 skrol yang mewakili sebahagian daripada buku Keluaran. 418 00:38:03,114 --> 00:38:06,951 Ia kepingan yang rosak, tapi jelas ada lagu panjang 419 00:38:07,034 --> 00:38:08,786 dikaitkan dengan Miriam. 420 00:38:13,207 --> 00:38:14,750 Ini lagu kemenangan. 421 00:38:15,668 --> 00:38:17,211 Kaumnya melarikan diri 422 00:38:17,295 --> 00:38:21,841 dan Tuhan telah menewaskan orang Mesir dan menyelamatkan mereka. 423 00:38:35,604 --> 00:38:41,444 Katanya, "Siapakah yang seperti-Mu, Yahweh, antara semua tuhan? 424 00:38:41,527 --> 00:38:43,988 Dalam erti kata lain, "Kau Tuhan teragung." 425 00:38:47,033 --> 00:38:50,494 Ini mesej teologi pertama yang paling penting 426 00:38:50,578 --> 00:38:52,997 dalam tradisi Yahudi, Kristian dan Islam. 427 00:38:53,080 --> 00:38:56,083 Ia telah diucapkan oleh seorang wanita. 428 00:39:07,053 --> 00:39:07,887 Adonai. 429 00:39:10,848 --> 00:39:13,225 Musa selamatkan dunia seperti Nuh. 430 00:39:13,893 --> 00:39:16,937 Dengan Nuh, ada air yang surut, 431 00:39:17,021 --> 00:39:20,107 kemudian mendarat di tanah untuk bermula semula. 432 00:39:20,191 --> 00:39:23,402 Kemudian ada insiden Laut Merah, iaitu air terbelah, 433 00:39:23,486 --> 00:39:25,946 tanah di depan dan kehidupan menanti. 434 00:39:26,030 --> 00:39:29,909 Jadi, mereka ke seberang untuk memulakan hidup dan negara baharu. 435 00:39:29,992 --> 00:39:31,410 Tapi ia berkait. 436 00:39:31,494 --> 00:39:36,040 Saya rasa kaitannya adalah apabila Tuhan menyelamatkan, 437 00:39:36,123 --> 00:39:38,292 penciptaan terlibat. 438 00:39:43,130 --> 00:39:44,340 Adinda… 439 00:39:47,468 --> 00:39:48,469 Kita bebas. 440 00:39:51,055 --> 00:39:51,889 Benarkah? 441 00:40:05,486 --> 00:40:06,487 KELUARAN 15:22 442 00:40:06,570 --> 00:40:10,825 "Kemudian Musa memimpin orang Israel meninggalkan Laut Merah 443 00:40:10,908 --> 00:40:13,411 dan masuk ke Gurun Syur. 444 00:40:15,788 --> 00:40:20,876 Mereka berjalan melintasi gurun selama tiga hari tanpa menjumpai air." 445 00:40:22,420 --> 00:40:25,673 Semua orang yang terkejut dan mengalami trauma 446 00:40:25,756 --> 00:40:28,509 kini berada di tanah gersang. 447 00:40:29,677 --> 00:40:33,347 Mereka ada sebab untuk rasa keliru, 448 00:40:33,848 --> 00:40:36,267 takut serta tidak pasti. 449 00:40:38,269 --> 00:40:41,605 Mereka tidak tahu tempat mereka berada. 450 00:40:43,983 --> 00:40:49,029 Mereka melalui banyak pengalaman yang menunjukkan dengan jelas 451 00:40:49,113 --> 00:40:53,200 bahawa Tuhan mereka wujud dan Tuhan mereka menyelamatkan mereka. 452 00:40:54,660 --> 00:40:57,746 Namun, mereka diminta untuk membayangkan 453 00:40:57,830 --> 00:41:01,292 sesuatu yang berada di luar jangkaan mereka. 454 00:41:02,126 --> 00:41:04,628 Sudah tiga hari anak-anak tak makan. 455 00:41:04,712 --> 00:41:06,881 Mereka mengikut Musa, 456 00:41:06,964 --> 00:41:09,925 tapi mereka tahu, Musa juga tak dapat bayangkannya. 457 00:41:11,927 --> 00:41:13,596 Beri saya tanda, Tuhanku. 458 00:41:14,763 --> 00:41:16,557 Dia bawa kita ke sini untuk mati? 459 00:41:16,640 --> 00:41:19,185 - Ini gila! - Kita patut tinggal di Mesir. 460 00:41:23,063 --> 00:41:24,815 Mereka hamba dan baru bebas. 461 00:41:24,899 --> 00:41:27,860 Apabila mereka fikir ia dah berakhir, ia belum berakhir. 462 00:41:27,943 --> 00:41:29,403 Itulah yang penting. 463 00:41:29,487 --> 00:41:30,488 Itulah kehidupan. 464 00:41:30,571 --> 00:41:34,408 Kamu lulus satu ujian dan belajar sesuatu daripadanya, 465 00:41:34,492 --> 00:41:36,035 tapi kamu belum sampai. 466 00:41:36,118 --> 00:41:39,330 Mesej kitab Torah ialah kamu takkan sampai. 467 00:41:40,789 --> 00:41:43,334 Perjalanan lebih penting daripada destinasi. 468 00:41:52,551 --> 00:41:54,345 Wahai Tuhanku, di manakah Kau? 469 00:41:54,887 --> 00:41:56,972 Orang aku dahaga dan kelaparan. 470 00:42:04,188 --> 00:42:05,773 Berbicaralah denganku! 471 00:42:25,167 --> 00:42:27,836 Mereka semua takut, Musa. 472 00:42:41,392 --> 00:42:43,143 Dia tak berbicara lagi. 473 00:42:44,270 --> 00:42:45,145 Siapa? 474 00:42:46,647 --> 00:42:47,773 Tuhan. 475 00:42:49,024 --> 00:42:50,109 Dia dah tiada. 476 00:42:55,573 --> 00:42:56,657 Mungkin tidak. 477 00:42:57,491 --> 00:42:59,243 Mungkin Tuhan menguji awak. 478 00:42:59,326 --> 00:43:00,995 Ia terlalu sukar kali ini. 479 00:43:03,956 --> 00:43:04,957 Tidak. 480 00:43:06,166 --> 00:43:07,042 Tidak. 481 00:43:08,752 --> 00:43:09,587 Tidak. 482 00:43:28,939 --> 00:43:30,649 Tunjukkan mereka jalan. 483 00:43:51,295 --> 00:43:53,589 Dengan izin Tuhan, kita jumpa air hari ini. 484 00:43:58,302 --> 00:43:59,720 Kita ke selatan. 485 00:44:01,388 --> 00:44:03,641 - Kanaan di utara, adinda. - Aku tahu. 486 00:44:04,266 --> 00:44:06,018 Kita ke Midian di selatan. 487 00:44:06,101 --> 00:44:07,227 Ke Midian? 488 00:44:07,811 --> 00:44:10,230 Ke gunung. Kami pertama kali berbicara di sana. 489 00:44:10,314 --> 00:44:12,107 Kita akan ke Tanah Dijanjikan. 490 00:44:12,191 --> 00:44:13,567 Kita akan ke sana jua. 491 00:44:17,988 --> 00:44:19,531 Macam mana kita nak hidup? 492 00:44:21,700 --> 00:44:23,452 Apa kita nak beritahu mereka? 493 00:44:26,372 --> 00:44:27,498 Tuhan akan bantu. 494 00:44:33,128 --> 00:44:38,300 "Mereka semua bersungut-sungut terhadap Musa dan Harun di gurun itu. 495 00:44:39,176 --> 00:44:41,178 Kaum Israel berkata kepada mereka, 496 00:44:41,261 --> 00:44:45,349 'Lebih baik kami mati dibunuh oleh Tuhan di Mesir! 497 00:44:45,432 --> 00:44:50,521 Di sana, kami ada kuali berisi daging dan dapat makan sekenyang-kenyangnya. 498 00:44:50,604 --> 00:44:56,610 Kau telah membawa kami ke gurun ini supaya kami semua mati kelaparan.'" 499 00:44:59,822 --> 00:45:01,824 Perjalanannya jauh. Cabarannya banyak. 500 00:45:01,907 --> 00:45:06,495 Kita lihat kepenatan yang mereka alami sehingga marah dan kita hairan, 501 00:45:06,578 --> 00:45:07,955 "Kenapa tak bersyukur? 502 00:45:08,038 --> 00:45:09,957 Mereka tak nampak semuanya?" 503 00:45:10,040 --> 00:45:13,127 Kamu cakap semasa keluar dari bilik penyaman udara. 504 00:45:13,210 --> 00:45:16,213 Mereka menderita dan diselamatkan berulang kali. 505 00:45:16,296 --> 00:45:18,674 Mereka begitu patah semangat 506 00:45:18,757 --> 00:45:21,301 dan lebih pelik jika mereka tak merungut. 507 00:45:39,403 --> 00:45:43,365 "Pada waktu pagi, terdapat lapisan embun di sekeliling perkhemahan. 508 00:45:44,616 --> 00:45:46,368 Setelah embun itu mengewap, 509 00:45:46,452 --> 00:45:51,165 kelihatan benda-benda tipis berkelopak di atas tanah gurun itu. 510 00:45:53,167 --> 00:45:58,547 Tuhan berfirman, 'Aku akan menghujani kamu dengan roti dari langit.'" 511 00:46:02,301 --> 00:46:04,970 Orang Israel merungut kerana mereka lapar, 512 00:46:05,053 --> 00:46:10,017 dan Tuhan melakukan keajaiban dengan menurunkan manna dari syurga. 513 00:46:11,518 --> 00:46:13,520 Para saintis memaklumkan 514 00:46:13,604 --> 00:46:17,191 bahawa ada spesies kutu tumbuhan 515 00:46:17,775 --> 00:46:20,235 yang makan pokok tamarisk 516 00:46:20,319 --> 00:46:22,279 yang terdapat di Sinai. 517 00:46:22,362 --> 00:46:26,533 Ia mengeluarkan bahan damar 518 00:46:26,617 --> 00:46:30,120 yang manis rasanya dan berwarna putih. 519 00:46:34,041 --> 00:46:35,584 Ada pada pokok. 520 00:46:36,210 --> 00:46:39,129 Ia boleh dikumpulkan, dikeringkan dan dibuat roti. 521 00:46:43,008 --> 00:46:44,134 Tuhan dah tunjuk. 522 00:46:46,595 --> 00:46:50,390 Dalam pengalaman di Sinai atau di tanah gersang… 523 00:46:52,810 --> 00:46:54,937 kita nampak sisi keibuan Tuhan 524 00:46:55,771 --> 00:46:59,942 kerana wanita yang mengubah bahan pertanian 525 00:47:00,025 --> 00:47:02,069 menjadi bentuk makanan. 526 00:47:02,569 --> 00:47:04,947 Nampak, kakanda? Tanda. 527 00:47:07,616 --> 00:47:11,411 Kita ada Tuhan yang seperti pahlawan dalam tanda, keajaiban 528 00:47:11,495 --> 00:47:13,372 dan melawan tentera Firaun. 529 00:47:13,455 --> 00:47:18,168 Kini, secara metafora, Tuhan sebagai ibu yang memelihara. 530 00:47:21,421 --> 00:47:22,673 Berhenti! 531 00:47:26,009 --> 00:47:28,220 Berhenti! Ini bukan caranya! 532 00:47:28,303 --> 00:47:30,055 - Lepas! Berhenti! - Berhenti! 533 00:47:32,683 --> 00:47:34,893 Pentingkan diri. 534 00:47:36,186 --> 00:47:37,145 Berundur! 535 00:47:38,272 --> 00:47:39,314 Berhenti! 536 00:47:40,941 --> 00:47:42,067 Berani kamu? 537 00:47:42,150 --> 00:47:45,946 David dan Amram sorok makanan. Sekarang dah tak cukup. 538 00:47:48,073 --> 00:47:49,575 Ambil untuk bertukar barang. 539 00:47:51,076 --> 00:47:53,120 Cukup untuk dua hari, tak lebih. 540 00:47:58,375 --> 00:48:01,587 Tuhan memberkati kita dan ini cara kau membalas-Nya? 541 00:48:06,925 --> 00:48:09,303 Halau mereka. Biar mereka hidup sendiri. 542 00:48:12,306 --> 00:48:15,517 Tidak, berhenti! 543 00:48:16,518 --> 00:48:17,978 Ikut arahan aku. 544 00:48:19,354 --> 00:48:21,523 Kemarahan pernah memakan diri awak. 545 00:48:22,649 --> 00:48:24,902 Tuhan sangat berbelas kasihan. 546 00:48:25,402 --> 00:48:26,862 Kita patut ikut. 547 00:48:34,411 --> 00:48:35,329 Betul katanya. 548 00:48:37,164 --> 00:48:38,999 Apa Dia mahu daripada kita? 549 00:48:39,082 --> 00:48:40,876 Bagaimana kau boleh tanya begitu, 550 00:48:41,376 --> 00:48:43,378 sedangkan itu yang aku cari? 551 00:48:43,462 --> 00:48:45,756 Jadi, biar minda awak mencarinya juga. 552 00:48:56,391 --> 00:48:59,019 Kita tak boleh belajar sehingga kita batalkan 553 00:48:59,102 --> 00:49:00,938 semua yang dipelajari dulu. 554 00:49:01,021 --> 00:49:03,857 Bagi saya, ini bukan tentang tempat haiwan pemangsa. 555 00:49:03,941 --> 00:49:05,943 Ia ruang kosong. 556 00:49:07,110 --> 00:49:10,113 Kosong. Tak ada apa-apa di sana. 557 00:49:10,197 --> 00:49:14,493 Ada musuh? Ada ancaman? Ya, pasti ada. Tapi itu tak penting. 558 00:49:14,576 --> 00:49:18,372 Yang penting, pengajaran dan nilai yang Tuhan mahu ajar 559 00:49:18,455 --> 00:49:19,998 tak boleh diajar di Mesir. 560 00:49:20,082 --> 00:49:21,208 Terlalu banyak sejarah. 561 00:49:21,291 --> 00:49:23,293 Israel pun tidak. Banyak perlu dibina. 562 00:49:24,294 --> 00:49:26,213 Saya rasa itulah tanah gersang. 563 00:49:26,713 --> 00:49:28,090 Umat Israel. 564 00:49:29,299 --> 00:49:32,260 Selama lima hari, kita kumpul makanan setiap pagi. 565 00:49:33,303 --> 00:49:35,180 Hanya untuk keperluan hari itu. 566 00:49:38,725 --> 00:49:40,018 Pada hari keenam… 567 00:49:42,437 --> 00:49:46,984 Pada hari keenam, kita kumpul makanan agar kita dapat rehat pada hari ketujuh. 568 00:49:49,486 --> 00:49:53,031 Kita dicipta mengikut bayangan Tuhan. 569 00:49:53,699 --> 00:49:55,909 Pada hari ketujuh, kita berehat. Ya? 570 00:49:55,993 --> 00:49:58,203 - Ya. - Ya. 571 00:50:02,958 --> 00:50:03,792 Hari suci. 572 00:50:09,589 --> 00:50:15,095 Hari untuk mengingatkan diri kita betapa kita terhutang budi kepada-Nya. 573 00:50:21,768 --> 00:50:23,103 Ini undang-undangnya. 574 00:50:23,895 --> 00:50:26,815 Hari Sabat ialah institusi yang sangat menarik 575 00:50:26,898 --> 00:50:30,610 apabila kita fikir tentang kaum Israel purba dan dunia agama. 576 00:50:30,694 --> 00:50:33,488 Setahu kita, tiada apa-apa yang menyerupainya 577 00:50:33,572 --> 00:50:36,324 dalam budaya lain pada waktu Israel purba. 578 00:50:36,408 --> 00:50:40,287 Jadi dari segi itu, kita boleh panggil ia ciptaan kaum Israel. 579 00:50:43,206 --> 00:50:47,085 Rujukan pertama kepada Sabat adalah dalam Keluaran 16, 580 00:50:47,169 --> 00:50:49,629 dengan "Pengumpulan manna." 581 00:50:49,713 --> 00:50:53,967 Contohnya pada hari keenam, kumpul dua kali ganda 582 00:50:54,051 --> 00:50:58,346 dan berehat pada hari ketujuh seperti Tuhan. 583 00:51:01,183 --> 00:51:02,601 Kami ada ungkapan. 584 00:51:02,684 --> 00:51:06,188 "Orang Yahudi memelihara Sabat, Sabat lebih memelihara orang Yahudi." 585 00:51:06,271 --> 00:51:08,815 Inilah yang mereka perlukan ketika itu. 586 00:51:08,899 --> 00:51:11,610 Tuhan, melalui Musa, perlu isytiharkan detik dan cakap, 587 00:51:11,693 --> 00:51:13,320 "Berhenti. Usah bekerja. 588 00:51:13,403 --> 00:51:15,405 Syukuri semua yang kamu miliki. 589 00:51:15,489 --> 00:51:18,700 Jika kamu fikir dan sedar, tiada masalah pada saat itu, 590 00:51:18,784 --> 00:51:20,243 kita akan berjaya." 591 00:51:23,705 --> 00:51:27,459 Setelah terselamat daripada kebuluran dan kemurkaan Firaun, 592 00:51:27,542 --> 00:51:33,006 kaum Israel perlu menghadapi musuh baharu dalam perjalanan selatan ke Gunung Sinai. 593 00:51:37,260 --> 00:51:38,595 Kita tak bersendirian. 594 00:51:43,558 --> 00:51:44,851 Orang gurun. 595 00:51:45,519 --> 00:51:46,895 Ini tanah mereka. 596 00:51:50,690 --> 00:51:57,030 Ramai orang Timur Tengah purba bukan berbangsa Israel, 597 00:51:57,114 --> 00:51:59,241 malah mereka musuh orang Israel. 598 00:51:59,783 --> 00:52:03,245 Contoh yang baik ialah kaum Amalek. 599 00:52:10,293 --> 00:52:12,963 Pergi! Musa! 600 00:52:14,923 --> 00:52:15,924 Penyamun! 601 00:52:16,800 --> 00:52:18,593 Mereka menyelinap dalam gelap. 602 00:52:18,677 --> 00:52:22,430 Kami lawan, tapi mereka ramai. Wanita dan kanak-kanak diculik. 603 00:52:23,598 --> 00:52:24,683 Aku perlukan orang. 604 00:52:27,602 --> 00:52:30,397 Kaum Amalek. Pedagang hamba. 605 00:52:32,065 --> 00:52:34,401 Kita berkhemah di sini. Beri arahan. 606 00:52:34,484 --> 00:52:36,403 Mari dapatkan orang kita semula. 607 00:52:51,293 --> 00:52:55,589 KHEMAH AMALEK 608 00:52:59,551 --> 00:53:01,970 Cepat. Pergi ke posisi. 609 00:53:07,851 --> 00:53:13,023 Jadi, orang Israel meninggalkan Mesir dengan pedang, perisai dan anak panah? 610 00:53:13,106 --> 00:53:17,444 Bagaimana mereka mahu berperang dengan orang Amalek? 611 00:53:18,445 --> 00:53:22,699 Ada Midrash Yahudi kuno yang mengatakan 612 00:53:22,782 --> 00:53:27,078 mereka mengambil harta askar Mesir 613 00:53:27,162 --> 00:53:28,997 yang terkorban di Laut Merah. 614 00:53:29,080 --> 00:53:31,082 Mayat mereka hanyut ke pantai, 615 00:53:31,166 --> 00:53:32,834 dan barang mereka diambil. 616 00:53:32,918 --> 00:53:36,296 Jawapan yang bagus, tapi bukan menurut kitab Bible. 617 00:53:36,379 --> 00:53:40,383 Tiada apa-apa ditulis tapi kita tanya, "Bagaimana ini boleh berlaku?" 618 00:53:41,676 --> 00:53:42,928 Ya Tuhanku… 619 00:53:46,223 --> 00:53:48,225 pimpinlah kami ke arah kemenangan. 620 00:53:53,438 --> 00:53:57,442 Tuhan berfirman, "Aku bawa kamu keluar dari Mesir 621 00:53:57,525 --> 00:54:03,031 dengan lengan yang menghulur dan tangan yang kuat." 622 00:54:10,664 --> 00:54:14,459 Tangan Musa berbuat begitu. 623 00:54:21,091 --> 00:54:23,468 Baginda berfungsi sebagai simbol. 624 00:54:23,551 --> 00:54:25,053 Sebagai konduit. 625 00:54:27,973 --> 00:54:29,391 Yosua! 626 00:54:29,474 --> 00:54:30,392 Kami di sini. 627 00:54:31,351 --> 00:54:32,352 Mereka di sini! 628 00:54:34,312 --> 00:54:38,400 Selagi mata mereka dihalakan ke langit, 629 00:54:38,483 --> 00:54:40,819 mereka berjaya dalam pertempuran. 630 00:54:42,445 --> 00:54:44,030 Cepat. Jangan pergi jauh. 631 00:54:45,782 --> 00:54:48,076 Jika tidak, mereka gagal. 632 00:54:49,369 --> 00:54:50,203 Cepat! 633 00:54:52,664 --> 00:54:54,374 Musa semakin penat. 634 00:55:01,506 --> 00:55:03,883 Namun, lengannya kekal kuat. 635 00:55:13,810 --> 00:55:17,397 Orang Israel muncul sebagai pemenang. 636 00:56:02,275 --> 00:56:04,778 - Apa dia? - Mereka berebut harta rampasan. 637 00:56:05,362 --> 00:56:08,948 Cukup! 638 00:56:10,450 --> 00:56:14,329 Orang seterusnya yang pukul akan mati! 639 00:56:16,498 --> 00:56:17,499 Mati! 640 00:56:21,169 --> 00:56:23,171 Ingatlah diri kita! 641 00:56:28,385 --> 00:56:29,511 Satu negara! 642 00:56:30,762 --> 00:56:32,972 Negara pengikut setia! 643 00:56:35,934 --> 00:56:36,851 Ke tepi! 644 00:57:03,044 --> 00:57:04,712 Bagaimana saya nak pimpin mereka? 645 00:57:05,213 --> 00:57:07,382 Iringi mereka dengan kasih sayang. 646 00:57:07,966 --> 00:57:09,342 Kalau saya tak jumpa? 647 00:57:09,426 --> 00:57:11,553 Kalau begitu, kamu yang salah. 648 00:57:14,222 --> 00:57:17,183 Kasih sayang dirampas daripada kita semasa kecil, ingat? 649 00:57:20,812 --> 00:57:23,940 Kasih sayang saja takkan bawa kita keluar dari Mesir. 650 00:57:39,998 --> 00:57:44,252 Kisah di tanah gersang pada dasarnya adalah tentang sekumpulan 651 00:57:45,670 --> 00:57:51,176 hamba bebas yang melalui trauma, terkesan dan berpecah-belah 652 00:57:52,343 --> 00:57:53,928 yang cuba mengembara. 653 00:57:56,723 --> 00:57:59,851 Pengajarannya, Tuhan mungkin beri kamu bayangan. 654 00:57:59,934 --> 00:58:01,603 Tuhan beri kamu impian. 655 00:58:03,146 --> 00:58:06,524 Selalunya, ia takkan jadi kenyataan 656 00:58:06,608 --> 00:58:08,735 seperti yang kamu mahu, 657 00:58:08,818 --> 00:58:10,612 tapi ia akan jadi lebih baik. 658 00:58:13,698 --> 00:58:18,286 Umat Tuhan menjangkakan Tanah Dijanjikan. Mereka sangka ada tiket ekspres. 659 00:58:18,369 --> 00:58:19,412 Tidak. 660 00:58:19,496 --> 00:58:23,458 Ada perkara yang perlu dibaiki di dalam 661 00:58:23,541 --> 00:58:26,628 sebelum kamu dibawa ke luar. 662 00:58:28,963 --> 00:58:32,717 Israel berpindah dari satu perhambaan kepada satu perhambaan, 663 00:58:32,800 --> 00:58:34,219 iaitu kepada Yahweh. 664 00:58:34,302 --> 00:58:38,264 Matlamat kisah Keluaran bukannya, "Bebas." 665 00:58:40,266 --> 00:58:43,353 Matlamatnya, "Pergi ke gunung untuk menyembah Tuhan. 666 00:58:47,190 --> 00:58:49,776 Dapatkan Rukun untuk dapatkan undang-undang 667 00:58:49,859 --> 00:58:52,820 agar kamu tahu cara bertindak dan cara menyembah." 668 00:58:54,864 --> 00:58:57,951 Mereka masih perlu melalui pergelutan kerohanian. 669 00:58:58,034 --> 00:59:00,119 Walaupun bebas dari segi politik, 670 00:59:00,203 --> 00:59:03,498 mereka masih perlu dibebaskan secara rohani. 671 00:59:20,223 --> 00:59:23,643 Saya datang untuk berbicara dengan-Nya. Mencari-Nya semula. 672 00:59:26,729 --> 00:59:28,982 Saya pernah lihat kamu begini. 673 00:59:32,318 --> 00:59:34,821 Saya tak boleh memimpin kaum saya tanpa Tuhan. 674 00:59:36,781 --> 00:59:40,368 Bagaimana saya nak berjalan dengan mereka dan mencari-Nya serentak? 675 00:59:44,414 --> 00:59:45,957 Bertahun-tahun yang lalu, 676 00:59:46,457 --> 00:59:48,793 kamu bawa kambing saya ke padang rumput 677 00:59:49,419 --> 00:59:52,297 supaya saya boleh bebas dan menjaga orang saya. 678 00:59:55,174 --> 00:59:57,051 Kamu pembantu yang baik. 679 00:59:58,595 --> 01:00:00,013 Kamu juga ada pembantu. 680 01:00:01,598 --> 01:00:04,851 Pilih mereka dengan bijak. Gunakan mereka. 681 01:00:06,269 --> 01:00:10,898 Kemudian kamu boleh menghadap-Nya dengan hati yang tenang 682 01:00:11,608 --> 01:00:13,067 dan memohon bantuan-Nya. 683 01:00:14,485 --> 01:00:15,903 Yitro muncul lagi. 684 01:00:16,404 --> 01:00:19,699 Kemudian, dia lihat Musa berurusan 685 01:00:19,782 --> 01:00:23,828 dan menerima pelbagai orang yang ada pertikaian. 686 01:00:23,911 --> 01:00:26,623 Musa menjadi hakim dan juri. 687 01:00:26,706 --> 01:00:30,918 Yitro nampak dia buat begini, dan Yitro kata, 688 01:00:31,002 --> 01:00:33,212 "Kamu tak boleh terus begini. 689 01:00:33,296 --> 01:00:35,465 Kamu akan kepenatan." 690 01:00:35,548 --> 01:00:38,217 Kemudian Yitro kata, "Kamu buat begini." 691 01:00:38,301 --> 01:00:41,429 Dia terangkan cara untuk membentuk sistem mahkamah. 692 01:00:41,512 --> 01:00:43,973 Yitro, pada pandangan saya, 693 01:00:44,766 --> 01:00:46,893 satu contoh hebat 694 01:00:46,976 --> 01:00:50,980 seseorang yang bukan Yahudi 695 01:00:51,064 --> 01:00:54,817 yang membawa idea dan pandangan terbaik 696 01:00:54,901 --> 01:00:58,613 daripada tradisi agamanya untuk membantu. 697 01:00:59,280 --> 01:01:03,743 Musa cukup pandai untuk menerima kebijaksanaan itu, 698 01:01:03,826 --> 01:01:07,372 walaupun ia datang daripada budaya berbeza. 699 01:01:09,666 --> 01:01:10,792 Ia masih di sini. 700 01:01:20,593 --> 01:01:22,095 Kisah hidup kita. 701 01:01:26,808 --> 01:01:28,351 Bagaimana pengakhirannya? 702 01:01:34,857 --> 01:01:36,943 Saya mesti pergi minta bantuan-Nya. 703 01:01:38,528 --> 01:01:39,821 Awak akan berjaya. 704 01:02:00,007 --> 01:02:03,219 Ceritakan kepada anak-anak kita supaya mereka faham. 705 01:02:06,973 --> 01:02:07,807 Pergilah. 706 01:02:17,984 --> 01:02:24,073 Sekali lagi, Musa mendaki gunung besar untuk berbicara dengan Tuhan. 707 01:02:37,128 --> 01:02:41,299 "Berlakulah guruh, kilat, dan awan pekat muncul di atas gunung. 708 01:02:43,009 --> 01:02:45,678 Seluruh Gunung Sinai diliputi asap 709 01:02:45,762 --> 01:02:49,098 kerana Tuhan turun ke atasnya di dalam api. 710 01:02:50,308 --> 01:02:54,061 Asap itu naik berkepul-kepul seperti asap relau, 711 01:02:54,145 --> 01:02:58,191 dan seluruh gunung itu bergoncang dengan kuat." 712 01:03:11,037 --> 01:03:12,121 Di mana Kau? 713 01:03:14,624 --> 01:03:16,876 Aku datang jauh untuk mencari-Mu! 714 01:03:18,795 --> 01:03:20,046 Jawablah! 715 01:03:23,800 --> 01:03:25,301 Kau selesai dengan aku? 716 01:03:26,260 --> 01:03:28,095 Aku belum selesai dengan Kau! 717 01:03:29,722 --> 01:03:30,848 Kau dengar? 718 01:03:43,194 --> 01:03:44,904 Aku sudah buntu, Tuhan. 719 01:03:46,739 --> 01:03:48,366 Aku tak tahu arah untuk dituju. 720 01:03:49,033 --> 01:03:50,660 Aku sesat tanpa-Mu. 721 01:03:56,958 --> 01:04:01,629 Aku bawa Kau kepada-Ku seperti di atas sayap burung helang. 722 01:04:02,338 --> 01:04:05,842 Jika kamu taat kepada-Ku dan setia kepada perjanjian-Ku, 723 01:04:05,925 --> 01:04:09,720 bagi-Ku kamu akan menjadi kerajaan para imam 724 01:04:09,804 --> 01:04:11,305 dan bangsa suci. 725 01:04:12,390 --> 01:04:16,561 Firman inilah yang harus kau sampaikan kepada orang Israel. 726 01:04:21,732 --> 01:04:23,234 Berminggu-minggu berlalu. 727 01:04:26,070 --> 01:04:30,867 Kaum Israel menunggu kepulangan Musa di Gunung Sinai. 728 01:04:49,093 --> 01:04:51,470 Sudah 40 hari dan malam dia pergi. 729 01:04:54,599 --> 01:04:55,683 Dia akan kembali. 730 01:05:08,905 --> 01:05:11,282 Mereka hidup dalam ketidakpastian. 731 01:05:11,365 --> 01:05:14,327 Buat kali pertama, ketua mereka tiada bersama. 732 01:05:14,410 --> 01:05:16,037 Orang yang bebaskan mereka, 733 01:05:16,120 --> 01:05:18,539 berkhidmat sebagai bapa negara, 734 01:05:19,206 --> 01:05:20,333 dia tiada di sana. 735 01:05:20,416 --> 01:05:25,796 Mereka pandang ke atas dan ada pengalaman yang hebat serta menakutkan. 736 01:05:25,880 --> 01:05:28,841 Apabila kita tak pasti tentang esok atau cara untuk bertahan, 737 01:05:28,925 --> 01:05:30,635 atau tentang masa depan, 738 01:05:30,718 --> 01:05:32,970 kita boleh buat banyak perkara buruk. 739 01:05:44,649 --> 01:05:45,733 Apa ini? 740 01:05:46,776 --> 01:05:50,321 Kita perlukan dewa yang dikenali. 741 01:05:50,404 --> 01:05:52,448 Dewa seperti dewa lain. 742 01:05:52,531 --> 01:05:54,116 Kita ada emas Mesir. 743 01:05:54,951 --> 01:05:58,746 Sebelum pergi, kita cairkannya dan hasilkan dewa untuk melindungi kita. 744 01:05:58,829 --> 01:06:00,706 Musa telah melindungi kita. 745 01:06:03,042 --> 01:06:06,295 Kau benar-benar percaya yang adinda kau masih hidup? 746 01:06:09,298 --> 01:06:10,341 Benarkah? 747 01:06:20,393 --> 01:06:22,228 Kau kakanda sulung. 748 01:06:24,271 --> 01:06:26,649 Masa untuk tuntut semula kedudukan kau. 749 01:06:57,638 --> 01:06:59,473 "Harun berkata kepada mereka, 750 01:06:59,557 --> 01:07:03,936 'Tanggalkanlah anting-anting emas yang dipakai oleh isteri, 751 01:07:04,020 --> 01:07:08,107 anak lelaki dan anak perempuan kamu, lalu bawalah semuanya kepadaku.”' 752 01:07:12,194 --> 01:07:15,406 Harun menerima semua emas itu daripada tangan mereka 753 01:07:15,489 --> 01:07:18,492 lalu meleburkannya di dalam sebuah relau cetakan 754 01:07:18,993 --> 01:07:21,579 dan membentuk sebuah arca anak lembu. 755 01:07:25,374 --> 01:07:29,545 Ingat, keingkaran yang menyebabkan wabak di Mesir. 756 01:07:29,628 --> 01:07:33,132 Tapi ia keingkaran orang-orang yang jauh dari tanah gersang 757 01:07:33,215 --> 01:07:35,384 di mana mereka buat dewa ini. 758 01:07:35,468 --> 01:07:39,972 Keingkaran itulah yang menyebabkan mereka menempuh perjalanan 759 01:07:40,056 --> 01:07:42,641 yang tak patut melebihi sepuluh hari 760 01:07:42,725 --> 01:07:44,560 menjadi 40 tahun. 761 01:07:53,903 --> 01:07:58,574 Harun, abang Musa sendiri dan paderi besar Israel, 762 01:07:58,657 --> 01:08:00,951 dia yang buat patung anak lembu emas 763 01:08:01,035 --> 01:08:04,288 kerana dia rasa terancam 764 01:08:04,371 --> 01:08:08,292 oleh rungutan dalam kalangan orang Israel. 765 01:08:08,375 --> 01:08:12,755 Untuk menenangkan mereka, dia hasilkan dewa ini untuk mereka. 766 01:08:27,978 --> 01:08:31,315 Seperti yang diketahui, Musa menuruni Gunung Sinai 767 01:08:31,398 --> 01:08:35,319 pada saat mereka menyembah patung anak lembu emas itu. 768 01:08:37,530 --> 01:08:39,657 Ia menyedihkan. 769 01:08:49,250 --> 01:08:50,126 Itu Musa. 770 01:08:54,505 --> 01:08:56,006 - Musa! - Musa! 771 01:08:57,883 --> 01:08:59,135 Musa! 772 01:08:59,635 --> 01:09:00,636 Musa! 773 01:09:16,068 --> 01:09:16,902 Musa. 774 01:09:36,046 --> 01:09:36,922 Sia-sia. 775 01:09:38,716 --> 01:09:40,342 Semuanya sia-sia. 776 01:10:02,990 --> 01:10:05,993 Musa sangat terkejut dan marah, 777 01:10:06,076 --> 01:10:10,372 baginda ambil dua batu yang tertulis Rukun Sepuluh 778 01:10:10,956 --> 01:10:12,166 dan memecahkannya. 779 01:10:12,833 --> 01:10:14,460 Masalah kawalan kemarahan. 780 01:10:14,543 --> 01:10:18,172 Itu tema yang dilihat sepanjang hayat Musa. 781 01:10:20,466 --> 01:10:24,720 Masalah kemarahan ini adalah sesuatu yang kita boleh belajar daripadanya. 782 01:10:26,347 --> 01:10:30,809 Musa seorang yang hilang sabar, naik angin 783 01:10:31,435 --> 01:10:36,774 dan kemudian perlu fikir cara untuk baiknya semuanya semula. 784 01:10:41,070 --> 01:10:41,904 Tolong aku. 785 01:10:59,129 --> 01:11:00,047 Apa ini? 786 01:11:06,428 --> 01:11:07,304 Jawapan. 787 01:11:09,598 --> 01:11:11,100 Dia jawab panggilan aku. 788 01:11:13,894 --> 01:11:16,021 Dia beri saya anugerah terhebat. 789 01:11:19,275 --> 01:11:20,150 Peraturan-Nya. 790 01:11:23,779 --> 01:11:24,613 Kamu pula… 791 01:11:27,074 --> 01:11:29,285 Kamu semua hancurkan hati saya. 792 01:11:33,664 --> 01:11:35,207 Jadi, saya hancurkannya juga. 793 01:11:36,625 --> 01:11:38,711 Untuk mengubah masa lalu… 794 01:11:40,796 --> 01:11:42,548 seseorang perlukan keampunan. 795 01:11:43,674 --> 01:11:44,633 Ingat? 796 01:11:45,426 --> 01:11:46,385 Tinggalkan saya. 797 01:11:49,972 --> 01:11:50,973 Sekarang. 798 01:12:10,868 --> 01:12:12,870 Apa telah aku lakukan, Tuhanku? 799 01:12:16,415 --> 01:12:17,374 Pergi. 800 01:12:23,213 --> 01:12:24,214 Tuhanku. 801 01:12:28,844 --> 01:12:30,471 Aku gagal, Tuhanku. 802 01:12:31,347 --> 01:12:32,806 Sudah tiba masanya. 803 01:12:33,640 --> 01:12:36,852 Aku pernah lepaskan banjir dan hanya selamatkan Nuh. 804 01:12:37,353 --> 01:12:41,273 Aku boleh lepaskan kebakaran kali ini dan selamatkan kau. 805 01:12:41,357 --> 01:12:44,193 Untuk bakar mereka? Bakar semuanya? 806 01:12:45,486 --> 01:12:46,612 Tapi wahai Tuhanku, 807 01:12:47,905 --> 01:12:52,034 kami mungkin sampai di Tanah Dijanjikan jika Kau tak bawa aku ke sini. 808 01:12:52,785 --> 01:12:54,078 Semua ini takkan berlaku. 809 01:12:54,161 --> 01:12:59,041 Apa gunanya sampai ke Tanah Dijanjikan jika kamu tak tahu cara hidup di sana? 810 01:12:59,625 --> 01:13:03,253 Kamu memiliki kebebasan, tapi ia takkan kekal tanpa kebenaran. 811 01:13:04,213 --> 01:13:05,881 Kita akan mulakan semula. 812 01:13:05,964 --> 01:13:06,965 Tidak! 813 01:13:08,634 --> 01:13:11,845 Ampunkan mereka. Ampunkan kami. Ampunkan aku. 814 01:13:13,806 --> 01:13:14,640 Ampun. 815 01:13:27,277 --> 01:13:28,570 Sekali lagi, Tuhan murka. 816 01:13:28,654 --> 01:13:32,116 "Aku akan bunuh semua orang dan mula semula dengan kamu." 817 01:13:32,199 --> 01:13:33,992 Musa memujuk-Nya. 818 01:13:34,076 --> 01:13:36,745 "Itu keputusan gopoh. Fikir dulu. 819 01:13:36,829 --> 01:13:38,205 Apa orang Mesir kata? 820 01:13:38,288 --> 01:13:40,707 Kau bawa kami ke gurun untuk bunuh kami?" 821 01:13:55,097 --> 01:13:56,181 Lepaskan dia. 822 01:13:59,184 --> 01:14:00,561 Mereka menentang kau. 823 01:14:01,854 --> 01:14:02,688 Menentang Tuhan. 824 01:14:02,771 --> 01:14:03,897 Lepaskan mereka. 825 01:14:05,732 --> 01:14:06,942 Mereka patut mati. 826 01:14:09,069 --> 01:14:11,321 Kita patut jadikan mereka contoh. 827 01:14:11,405 --> 01:14:13,866 Kau tak patut membunuh. 828 01:14:15,284 --> 01:14:16,368 Ini undang-undang. 829 01:14:16,994 --> 01:14:17,870 Undang-undang apa? 830 01:14:20,706 --> 01:14:22,791 Yang aku musnahkan. Lepaskan dia. 831 01:14:41,602 --> 01:14:43,520 Bacakan undang-undang itu, Musa. 832 01:14:44,605 --> 01:14:46,982 Mari kita bacakan antara satu sama lain 833 01:14:47,858 --> 01:14:49,651 sehingga kami ingat. 834 01:14:52,946 --> 01:14:55,324 Sebab undang-undang akan tertulis dalam diri kita. 835 01:14:59,036 --> 01:15:04,458 Jangan buat patung bagi diri kamu. 836 01:15:09,421 --> 01:15:12,758 Jangan sembah tuhan-tuhan lain selain Aku. 837 01:15:17,804 --> 01:15:21,475 Jangan gunakan nama Tuhan dengan sembarangan. 838 01:15:33,904 --> 01:15:35,656 Jangan mendambakan. 839 01:15:45,332 --> 01:15:46,500 Jangan… 840 01:16:06,270 --> 01:16:10,357 Perkara yang mengasingkan kaum Israel di tanah gersang ini 841 01:16:10,440 --> 01:16:11,858 ialah ketiadaan perjanjian. 842 01:16:11,942 --> 01:16:15,988 Mereka kekal di sana dengan begitu lama 843 01:16:16,071 --> 01:16:17,656 adalah untuk memeterainya. 844 01:16:18,323 --> 01:16:21,326 Tuhan boleh bawa mereka ke Kanaan bila-bila masa, 845 01:16:21,410 --> 01:16:23,036 tapi mereka belum bersedia. 846 01:16:28,000 --> 01:16:29,918 Ingat hari Sabat 847 01:16:31,336 --> 01:16:32,629 dan pastikan ia suci. 848 01:16:34,006 --> 01:16:35,882 Hormatilah ibu bapamu. 849 01:16:38,093 --> 01:16:41,179 Jangan melakukan zina. 850 01:16:49,229 --> 01:16:51,940 Jangan berikan kesaksian palsu. 851 01:16:52,024 --> 01:16:55,068 Kitab Bible tak pernah guna perkataan "rukun". 852 01:16:55,152 --> 01:16:58,238 Ia ada sebut sepuluh, tapi sepuluh perkara, 853 01:16:58,322 --> 01:17:01,950 sepuluh d'varim, sepuluh isu atau sepuluh nasihat. 854 01:17:02,034 --> 01:17:08,248 Lima yang pertama berkaitan hubungan manusia dengan Tuhan. 855 01:17:08,332 --> 01:17:10,459 Jangan ada Tuhan selain Aku. 856 01:17:10,959 --> 01:17:13,587 Jangan menyalahgunakan nama Tuhan kamu. 857 01:17:13,670 --> 01:17:16,798 Lima perintah terakhir berunsurkan sosial. 858 01:17:16,882 --> 01:17:20,677 Ia tentang manusia bersepakat antara satu sama lain, 859 01:17:20,761 --> 01:17:22,512 berbuat baik sesama sendiri. 860 01:17:23,013 --> 01:17:28,644 Jangan mendambakan rumah jiran kamu atau apa-apa milik jiran kamu. 861 01:17:28,727 --> 01:17:30,729 Tuhan kata, "Kamu perlu ada struktur. 862 01:17:30,812 --> 01:17:33,482 Aku tak bebaskan kamu untuk jadi tak berguna, 863 01:17:33,565 --> 01:17:35,275 tapi untuk menjadi sesuatu." 864 01:17:35,359 --> 01:17:38,820 Oleh itu, undang-undang ini adalah permulaan kod moral 865 01:17:38,904 --> 01:17:41,239 yang akan merevolusikan seluruh dunia. 866 01:17:53,001 --> 01:17:53,835 Bonda? 867 01:18:09,893 --> 01:18:12,062 Kenapa kamu sedih, Musa? 868 01:18:16,608 --> 01:18:18,068 Banyak dosa saya. 869 01:18:24,116 --> 01:18:26,785 Banyak lagi yang saya perlu lakukan. 870 01:18:28,078 --> 01:18:30,038 Kamu dah buat dengan baik. 871 01:18:36,503 --> 01:18:40,424 Kamu bawa mereka keluar dari Mesir seperti yang Tuhan perintahkan. 872 01:18:42,676 --> 01:18:45,721 Kamu beri mereka undang-undang untuk hidup. 873 01:18:48,849 --> 01:18:50,434 Kau beri mereka kehidupan. 874 01:18:58,191 --> 01:18:59,901 Apa lagi 875 01:19:01,486 --> 01:19:04,072 yang kamu mahu daripada diri kamu? 876 01:19:06,324 --> 01:19:09,870 Saya mesti bawa mereka ke Tanah Dijanjikan. 877 01:19:12,372 --> 01:19:14,458 Mereka akan ke sana sendiri. 878 01:19:17,461 --> 01:19:18,295 Tanpa kamu. 879 01:19:22,591 --> 01:19:25,635 Tiga watak utama dalam kisah ini, 880 01:19:25,719 --> 01:19:27,304 Musa, Harun dan Miriam, 881 01:19:28,513 --> 01:19:32,809 mereka tak berjaya sampai ke Tanah Dijanjikan. 882 01:19:35,395 --> 01:19:36,563 Mari. 883 01:19:39,316 --> 01:19:43,779 Bagi saya, saat paling menyedihkan dan tragik dalam kitab Bible 884 01:19:43,862 --> 01:19:48,533 ialah Musa yang diperintahkan oleh Tuhan 885 01:19:48,617 --> 01:19:53,205 untuk melaksanakan tugas yang sukar dan berbahaya ini, 886 01:19:53,288 --> 01:19:57,292 memimpin orang Israel merentasi gurun selama 40 tahun 887 01:19:57,375 --> 01:20:02,339 dan menjalankan tugas itu dengan setia hingga selesai, 888 01:20:03,215 --> 01:20:08,011 tetapi tidak dibenarkan menyertai kaum Israel di Tanah Dijanjikan. 889 01:20:09,596 --> 01:20:10,764 Ia menyedihkan. 890 01:20:14,100 --> 01:20:15,393 Lihat, Musa. 891 01:20:18,897 --> 01:20:19,898 Itu dia. 892 01:20:21,358 --> 01:20:26,238 Penafian Musa untuk memasuki Tanah Dijanjikan 893 01:20:26,321 --> 01:20:29,282 dapat saya fahami secara kontemporari 894 01:20:29,366 --> 01:20:32,369 dalam kehidupan Martin Luther King, Jr. 895 01:20:34,412 --> 01:20:39,000 Pada malam sebelum dia mati, sentimennya sama seperti Musa. 896 01:20:39,084 --> 01:20:42,128 Dia kata, "Aku pernah ke puncak gunung. 897 01:20:42,212 --> 01:20:44,005 Aku lihat Tanah Dijanjikan. 898 01:20:44,089 --> 01:20:45,715 Aku mungkin tak ke sana bersamamu, 899 01:20:45,799 --> 01:20:48,301 tapi kamu akan sampai di Tanah Dijanjikan." 900 01:20:48,385 --> 01:20:52,305 Seolah-olah pada saat itu, dia membayangkan dirinya Musa. 901 01:20:52,389 --> 01:20:54,349 Kisah Musa ada pengajarannya, 902 01:20:54,432 --> 01:20:57,602 iaitu walaupun kamu sampai ke Kanaan, 903 01:20:57,686 --> 01:21:01,147 walaupun kamu memiliki kebebasan, 904 01:21:01,231 --> 01:21:03,400 ia masih memerlukan perjuangan. 905 01:21:03,483 --> 01:21:05,902 Perkara yang diperlukan untuk bebas 906 01:21:05,986 --> 01:21:09,447 berbeza daripada perkara yang diperlukan untuk kekal bebas. 907 01:21:16,872 --> 01:21:18,081 Tanah Dijanjikan. 908 01:21:21,543 --> 01:21:23,295 Saya takkan sampai ke sana. 909 01:21:26,172 --> 01:21:27,007 Tidak. 910 01:21:29,676 --> 01:21:31,636 Tapi anak-anak kamu akan ke sana. 911 01:21:33,263 --> 01:21:34,264 Musa? 912 01:21:39,185 --> 01:21:40,562 Marilah masuk. 913 01:21:53,491 --> 01:21:54,326 Mari. 914 01:21:59,956 --> 01:22:02,667 "Kemudian Musa, hamba Tuhan itu, 915 01:22:02,751 --> 01:22:06,004 meninggal di tanah Moab, seperti yang difirmankan Tuhan. 916 01:22:07,505 --> 01:22:11,843 Sejak itu, tidak ada nabi seperti Musa di Israel, 917 01:22:11,927 --> 01:22:14,679 yang dikenal Tuhan berhadapan muka, 918 01:22:16,389 --> 01:22:21,686 yang melakukan segala tanda ajaib dan mukjizat di tanah Mesir, 919 01:22:21,770 --> 01:22:26,274 bagi Firaun, seluruh pegawainya, serta seluruh negerinya. 920 01:22:28,443 --> 01:22:32,113 Tidak ada nabi lain yang menunjukkan kuasa dahsyat 921 01:22:32,197 --> 01:22:35,784 atau melakukan perbuatan hebat seperti yang dilakukan Musa 922 01:22:35,867 --> 01:22:38,620 di hadapan segenap umat Israel." 923 01:26:38,276 --> 01:26:40,528 Terjemahan sari kata oleh Farhah Zubir