1 00:00:02,000 --> 00:00:07,000 Downloaded from YTS.MX 2 00:00:06,089 --> 00:00:08,800 DEZE FILM IS GEBASEERD OP ECHTE GEBEURTENISSEN 3 00:00:08,000 --> 00:00:13,000 Official YIFY movies site: YTS.MX 4 00:00:08,883 --> 00:00:14,973 UIT HET LEVEN VAN ALBERT EINSTEIN 5 00:00:17,183 --> 00:00:21,521 ALLE TEKST IS DOOR HEMZELF GEZEGD 6 00:00:21,688 --> 00:00:24,899 OF GESCHREVEN TIJDENS ZIJN LEVEN 7 00:00:37,287 --> 00:00:41,374 De eerste atoombom luidde het begin van een verontrustend tijdperk in. 8 00:00:42,500 --> 00:00:46,796 {\an8}In één klap werd de Japanse stad Hiroshima samen met zo'n 70.000 mannen... 9 00:00:46,880 --> 00:00:49,007 {\an8}...vrouwen en kinderen vernietigd. 10 00:00:50,091 --> 00:00:53,720 {\an8}Over de jaren heen is men hierover steeds kritischer geworden. 11 00:00:56,723 --> 00:00:59,851 {\an8}Was de bom niet een te hoge prijs voor vr... 12 00:01:16,659 --> 00:01:20,830 {\an8}De natuurkundigen die deelnamen aan het smeden van het meest gevreesde... 13 00:01:20,914 --> 00:01:23,500 {\an8}...en gevaarlijkste wapen aller tijden... 14 00:01:23,583 --> 00:01:27,587 {\an8}...worden geplaagd door eenzelfde soort verantwoordelijkheidsgevoel... 15 00:01:28,213 --> 00:01:29,714 {\an8}...of zelfs schuldgevoel. 16 00:01:34,969 --> 00:01:39,015 {\an8}Dr. Albert Einstein, een van 's werelds grootste wetenschappers. 17 00:01:39,516 --> 00:01:44,145 {\an8}Een wetenschappelijke uitblinker die politieke controverse produceerde... 18 00:01:44,229 --> 00:01:46,314 {\an8}...maar ook briljante vergelijkingen. 19 00:01:46,397 --> 00:01:48,441 {\an8}De vader van het atoomtijdperk... 20 00:01:48,525 --> 00:01:53,071 {\an8}...en zijn grote bijdrage aan de mensheid was zijn relativiteitstheorie. 21 00:01:53,154 --> 00:01:56,658 {\an8}De sleutel tot de atoomgeheimen werd duidelijk toen hij... 22 00:01:56,741 --> 00:02:00,328 {\an8}...de relatie tussen alle materie en energie definieerde. 23 00:02:01,871 --> 00:02:04,666 {\an8}E is gelijk aan MC in het kwadraat. 24 00:02:05,542 --> 00:02:10,755 {\an8}Als ik had geweten dat de Duitsers er niet in zouden slagen een atoombom te maken... 25 00:02:12,090 --> 00:02:16,469 {\an8}...had ik niet deelgenomen aan het openen van die doos van Pandora. 26 00:02:36,698 --> 00:02:39,325 Sieg Heil. 27 00:02:43,037 --> 00:02:48,418 TWAALF JAAR VOOR DE ATOOMBOM OP HIROSHIMA VIEL 28 00:02:51,212 --> 00:02:53,298 HITLERS NAZI'S NEMEN DE MACHT OVER 29 00:02:53,381 --> 00:02:55,675 EN JODEN WORDEN VERVOLGD 30 00:02:59,137 --> 00:03:01,181 EINSTEINS LEVEN IS IN GEVAAR 31 00:03:01,264 --> 00:03:07,103 EN HIJ MOET DUITSLAND ONTVLUCHTEN 32 00:03:10,899 --> 00:03:16,070 NORFOLK, ENGELAND 33 00:03:25,914 --> 00:03:29,459 Motie onder de 10-minutenregel... 34 00:03:29,542 --> 00:03:33,546 ...wet om staatsburgerschap uit te breiden voor Joden... 35 00:03:33,630 --> 00:03:38,134 ...die buiten het Britse rijk wonen. Kapitein-luitenant-ter-zee Locker-Lampson. 36 00:03:38,635 --> 00:03:39,719 Dank u wel. 37 00:03:41,095 --> 00:03:44,140 Ik ben persoonlijk geen Jood... 38 00:03:44,933 --> 00:03:48,478 ...maar ik hoop dat ik geen Jood hoef te zijn... 39 00:03:49,229 --> 00:03:51,981 ...om tirannie te haten, waar ook ter wereld. 40 00:03:53,358 --> 00:03:58,655 Duitsland heeft het beste van haar cultuur geselecteerd en onderdrukt. 41 00:04:00,657 --> 00:04:05,036 Het heeft zich zelfs tegen zijn meest illustere burger gekeerd, Einstein. 42 00:04:07,914 --> 00:04:12,252 De maniakken en gangsters van Europa hebben zijn huis geplunderd. 43 00:04:12,335 --> 00:04:14,170 Zelfs zijn viool is meegenomen. 44 00:04:17,048 --> 00:04:19,050 Einstein is nu dakloos. 45 00:04:19,759 --> 00:04:22,470 Hij moest z'n naam in een gastenboek schrijven. 46 00:04:24,430 --> 00:04:27,100 En bij zijn adres schreef hij... 47 00:04:28,142 --> 00:04:29,227 ...'zonder.' 48 00:04:40,530 --> 00:04:41,906 We zijn er, professor. 49 00:04:43,074 --> 00:04:44,784 Welkom in Roughton Heath. 50 00:04:45,910 --> 00:04:47,036 Prachtig, toch? 51 00:04:49,372 --> 00:04:50,915 We gaan je installeren. 52 00:04:56,546 --> 00:05:01,676 {\an8}PRIVÉLANDGOED KAPITEIN-LUITENANT-TER-ZEE LOCKER-LAMPSON MP 53 00:05:11,561 --> 00:05:13,896 Het is rudimentair voor een man als u... 54 00:05:13,980 --> 00:05:16,733 ...maar onder uw huidige omstandigheden... 55 00:05:16,816 --> 00:05:20,236 Ik geloof dat een eenvoudig en bescheiden leven... 56 00:05:20,320 --> 00:05:24,407 ...het beste is voor lichaam en geest. - Helemaal mee eens. 57 00:05:25,450 --> 00:05:27,618 Ik verblijf graag in een tent... 58 00:05:28,119 --> 00:05:31,331 ...simpel voedsel, een glas bier... 59 00:05:31,998 --> 00:05:35,793 ...en de fijne omgang met vrienden. 60 00:05:40,381 --> 00:05:41,674 Voor u. 61 00:05:44,260 --> 00:05:46,929 Ter vervanging van degene die gestolen is. 62 00:05:49,098 --> 00:05:50,767 Ik laat u rustig uitpakken. 63 00:06:04,947 --> 00:06:07,492 De huidige stand van zaken in Duitsland... 64 00:06:07,575 --> 00:06:11,079 ...is een toestand van psychische ziekte bij de massa. 65 00:06:13,498 --> 00:06:17,293 Hitler raapte uitgestotenen op van de straat en in de kroegen... 66 00:06:17,877 --> 00:06:20,171 ...en organiseerde ze om zich heen. 67 00:06:21,589 --> 00:06:24,300 De ergste uitbarsting van kuddeleven... 68 00:06:24,384 --> 00:06:27,178 ...het militaire systeem, wat ik verafschuw. 69 00:06:31,015 --> 00:06:34,394 Het Duitse fascisme was bijzonder gewelddadig... 70 00:06:34,477 --> 00:06:37,230 ...in de aanval op mijn Joodse broeders. 71 00:06:37,814 --> 00:06:40,316 PAS OP. JODEN. IK BEN HET GROOTSTE VARKEN 72 00:06:42,610 --> 00:06:44,487 JODEN VLUCHTEN UIT DUITSLAND 73 00:06:44,570 --> 00:06:48,616 Onze vrienden in Duitsland hoeven niets te doen om mij te beschermen. 74 00:06:50,159 --> 00:06:54,122 Zo'n actie zou hen zelfs onnodig in gevaar brengen. 75 00:06:58,584 --> 00:07:00,878 IK BEN EEN BALLING ZEGT EINSTEIN 76 00:07:01,629 --> 00:07:06,134 Ik kan je nog niet vertellen of ik van Engeland mijn thuis zal maken. 77 00:07:06,968 --> 00:07:08,094 Hoe is 't met hem? 78 00:07:10,430 --> 00:07:14,976 Zoals te verwachten is. Die arme man is alles kwijt, zijn huis, zijn geld. 79 00:07:15,685 --> 00:07:19,355 De nazi's hebben een prijs van 20.000 mark op zijn hoofd gezet. 80 00:07:19,439 --> 00:07:23,192 Ik had echt geen idee dat mijn hoofd zoveel waard was. 81 00:07:25,278 --> 00:07:26,821 Ik verzeker u, professor. 82 00:07:27,321 --> 00:07:30,450 U bent veilig hier voor de lange arm van het fascisme. 83 00:07:33,661 --> 00:07:35,621 Dit is Barbara Goodall. 84 00:07:36,622 --> 00:07:39,208 Hallo professor. - En Margery Howard. 85 00:07:39,292 --> 00:07:40,334 Hallo professor. 86 00:07:41,169 --> 00:07:44,130 Aangenaam. - Deze dames zijn je lijfwachten. 87 00:07:45,339 --> 00:07:49,635 Als er een onbevoegd persoon in de buurt komt, geloof me professor... 88 00:07:49,719 --> 00:07:53,055 Dan krijgen ze een schot grove hagel om hun oren. 89 00:07:54,098 --> 00:07:56,642 Sorry, ik weet dat u niet van wapens houdt... 90 00:07:56,726 --> 00:07:58,686 ...maar we moeten voorzichtig zijn. 91 00:07:59,812 --> 00:08:01,022 Begrijpt u dat? 92 00:08:03,399 --> 00:08:04,233 Geweldig. 93 00:08:06,110 --> 00:08:09,238 Let goed op, dames. Ik reken op jullie. 94 00:08:22,335 --> 00:08:26,214 Echter, het kostbaarste bezit op deze wereld... 95 00:08:26,297 --> 00:08:28,299 ...is iemands eigen volk... 96 00:08:30,134 --> 00:08:34,263 ...en voor dit volk... 97 00:08:34,847 --> 00:08:37,391 ...willen wij vechten. 98 00:08:37,892 --> 00:08:43,940 En nooit verslappen, nooit moe worden, nooit wanhopen. 99 00:08:44,023 --> 00:08:47,527 Zolang ik een keuze heb... 100 00:08:47,610 --> 00:08:51,155 ...wil ik alleen leven in een land waar burgerlijke vrijheid... 101 00:08:51,239 --> 00:08:55,618 ...tolerantie en gelijkheid van alle burgers voor de wet zegevieren. 102 00:08:59,580 --> 00:09:03,960 Deze omstandigheden bestaan in Duitsland momenteel niet. 103 00:09:05,294 --> 00:09:09,882 Deze broedplaats van ziektes zal binnenkort een groot gevaar vormen... 104 00:09:09,966 --> 00:09:11,759 ...voor de rest van de wereld. 105 00:09:11,842 --> 00:09:13,844 We hebben één doel... 106 00:09:13,928 --> 00:09:19,225 ...en we zullen dat fanatiek en meedogenloos tot in het graf uitvoeren. 107 00:09:19,308 --> 00:09:21,769 Sieg Heil. 108 00:09:23,145 --> 00:09:27,650 In Duitsland blijven zou voor mij als pacifist onmogelijk zijn. 109 00:09:30,361 --> 00:09:33,906 Ik ben niet alleen een pacifist, maar een militante pacifist. 110 00:09:35,866 --> 00:09:38,244 Ik ben bereid om voor vrede te vechten. 111 00:09:42,373 --> 00:09:45,167 Mijn goede vriend heeft me hier uitgenodigd. 112 00:09:46,168 --> 00:09:49,714 Ik kan rustig leven en mijn wiskundige problemen oplossen. 113 00:09:51,382 --> 00:09:53,009 Ik wil alleen vrede... 114 00:09:53,509 --> 00:09:56,762 ...en had ik een vrediger toevluchtsoord kunnen vinden... 115 00:09:56,846 --> 00:09:58,556 ...dan hier in Engeland? 116 00:09:59,640 --> 00:10:02,852 Niemand zal weten waar ik ben. - Zeker niet. 117 00:10:04,145 --> 00:10:05,771 Zullen we wat foto's maken? 118 00:10:11,152 --> 00:10:14,488 EINSTEIN'S GEHEIME TOEVLUCHTSOORD AAN DE OOSTKUST 119 00:10:14,572 --> 00:10:16,824 HET ENIGE WAT IK WIL IS VREDE 120 00:10:18,576 --> 00:10:22,371 The Observer Diary, 17 september 1933. 121 00:10:24,123 --> 00:10:27,168 Engeland is geen goede plek om je te verstoppen. 122 00:10:27,752 --> 00:10:31,339 Dr. Einstein kwam hier om te ontsnappen aan nazivervolging. 123 00:10:31,422 --> 00:10:34,467 Echter, zijn houten hut staat nu in de kranten... 124 00:10:35,259 --> 00:10:37,303 ...compleet met routebeschrijving... 125 00:10:37,803 --> 00:10:41,724 ...en Cromer Council overweegt een adres te geven. 126 00:10:42,600 --> 00:10:46,812 Duitsland kijkt zeker de andere kant op. 127 00:10:53,778 --> 00:10:58,491 Wanneer begon u na te denken over tijd en ruimte en al die dingen, professor? 128 00:11:09,919 --> 00:11:13,005 Toen ik een jaar of vier, vijf was... 129 00:11:13,089 --> 00:11:17,760 ...liet mijn vader me een kompas zien. 130 00:11:19,011 --> 00:11:22,765 Deze ervaring heeft een diepe en blijvende indruk op me gemaakt. 131 00:11:23,933 --> 00:11:28,771 Die naald gedroeg zich zo vastberaden. 132 00:11:30,231 --> 00:11:33,317 Er moest iets diep verborgen achter dingen zitten. 133 00:11:35,569 --> 00:11:39,407 Toen ik vier of vijf was, kon ik mijn eigen veters niet strikken. 134 00:11:42,952 --> 00:11:45,454 Het mooiste wat je kunt ervaren... 135 00:11:46,789 --> 00:11:48,040 ...is het mysterieuze. 136 00:11:58,926 --> 00:12:03,347 Ik herinner me mijn eerste kinderachtige experimenten... 137 00:12:03,431 --> 00:12:07,351 ...die direct verband hielden met de relativiteitstheorie. 138 00:12:10,020 --> 00:12:13,566 Wat als je achter een lichtstraal aan rent? 139 00:12:17,194 --> 00:12:19,613 Als iemand snel genoeg zou rennen... 140 00:12:19,697 --> 00:12:22,283 ...zou hij dan helemaal niet meer bewegen? 141 00:12:41,260 --> 00:12:44,346 Dat is natuurlijk onmogelijk. 142 00:12:45,306 --> 00:12:47,308 Uw leraren waren vast dol op u. 143 00:12:48,476 --> 00:12:51,270 'Je wordt nooit iets, Einstein. 144 00:12:51,353 --> 00:12:55,274 Je bent een heel slimme jongen, maar je hebt één grote fout. 145 00:12:55,357 --> 00:12:57,610 Je neemt niets aan van iemand. 146 00:12:57,693 --> 00:13:01,197 Je aanwezigheid verpest mijn respect in de klas.' 147 00:13:02,490 --> 00:13:05,951 De leraren hadden de karakters van drilsergeanten. 148 00:13:07,036 --> 00:13:10,164 Het wantrouwen tegen elke soort autoriteit groeide. 149 00:13:11,624 --> 00:13:14,335 Een houding die ik nooit meer ben kwijtgeraakt. 150 00:13:21,634 --> 00:13:23,385 Alleen mannen die vrij zijn... 151 00:13:25,054 --> 00:13:28,265 ...creëren de uitvindingen en intellectuele werken... 152 00:13:28,349 --> 00:13:30,601 ...die het leven de moeite waard maken. 153 00:13:32,895 --> 00:13:35,773 Daarginds was er een enorme wereld... 154 00:13:35,856 --> 00:13:39,276 ...die voor ons staat als een groot, eeuwig raadsel. 155 00:13:46,367 --> 00:13:50,079 Ik raakte ervan overtuigd dat de natuur begrepen kon worden... 156 00:13:50,162 --> 00:13:53,290 ...als een relatief simpele wiskundige structuur. 157 00:13:56,460 --> 00:13:58,838 Er brak een storm los in mijn hoofd. 158 00:14:02,216 --> 00:14:04,593 Einsteins grote relativiteitstheorie. 159 00:14:05,094 --> 00:14:10,182 Twee torens flitsen tegelijkertijd naar een ballonvaarder en een man op de grond. 160 00:14:11,183 --> 00:14:15,187 De waarnemer op de grond zegt dat de signalen van beide torens... 161 00:14:15,271 --> 00:14:17,356 ...tegelijkertijd plaatsvonden. 162 00:14:19,191 --> 00:14:21,986 {\an8}De lichtstralen van beide torens zijn even lang. 163 00:14:24,446 --> 00:14:29,243 Maar de ballonvaarder beweegt, dus komt het ene signaal later aan bij hem... 164 00:14:29,326 --> 00:14:32,746 ...en hij is ervan overtuigd dat één signaal eerder was. 165 00:14:35,040 --> 00:14:39,211 Mijn oplossing had te maken met het concept van tijd. 166 00:14:40,504 --> 00:14:44,091 Twee waarnemers die met verschillende snelheden bewegen... 167 00:14:44,174 --> 00:14:47,303 ...ervaren tijd op een verschillend tempo. 168 00:14:48,929 --> 00:14:52,016 Tijd is niet te definiëren. 169 00:14:54,894 --> 00:14:59,064 Tijd is relatief. Het rekt en krimpt. 170 00:14:59,565 --> 00:15:02,234 Of, in onze aardse taal, een uur voor ons... 171 00:15:02,318 --> 00:15:05,487 ...kan een eeuw op een andere planeet zijn... 172 00:15:05,571 --> 00:15:07,156 ...en vice versa. 173 00:15:10,409 --> 00:15:14,455 Er is niet overal ter wereld een hoorbare tiktak te horen. 174 00:15:20,920 --> 00:15:24,924 Verleden, heden en toekomst zijn slechts een illusie. 175 00:15:26,175 --> 00:15:29,261 Maar er kwam nog een gevolg bij me op. 176 00:15:30,054 --> 00:15:32,556 Volgens de relativiteitstheorie... 177 00:15:33,265 --> 00:15:38,270 ...is er geen essentieel onderscheid tussen massa en energie. 178 00:15:40,981 --> 00:15:45,069 Energie is gelijk aan massa... 179 00:15:45,986 --> 00:15:50,240 ...vermenigvuldigd met het kwadraat van de lichtsnelheid. 180 00:15:50,950 --> 00:15:53,827 Dus een kleine hoeveelheid massa... 181 00:15:54,370 --> 00:15:58,415 ...kan omgezet worden in een grote hoeveelheid energie. 182 00:16:04,546 --> 00:16:06,674 E=MC2 183 00:16:12,763 --> 00:16:16,392 Door Vrouwe Fortuna vond ik een paar leuke ideeën... 184 00:16:16,475 --> 00:16:18,727 ...na jaren van koortsachtig werk. 185 00:16:19,311 --> 00:16:20,270 Mr Einstein. 186 00:16:21,397 --> 00:16:25,401 EINSTEIN TOONT HET BESTAAN VAN ATOMEN AAN 187 00:16:25,484 --> 00:16:28,821 Einstein. 188 00:16:29,905 --> 00:16:33,742 EINSTEIN ONTDEKT WAAR LICHT VAN IS GEMAAKT 189 00:16:35,744 --> 00:16:39,790 EINSTEIN BEWIJST DAT STERREN LICHT AFBUIGEN 190 00:16:39,873 --> 00:16:41,625 Professor. 191 00:16:41,709 --> 00:16:42,835 Professor Einstein. 192 00:16:43,460 --> 00:16:45,004 Times of London. 193 00:16:45,087 --> 00:16:50,300 U heeft een revolutie veroorzaakt en Newtoniaanse ideeën worden omvergeworpen. 194 00:16:50,384 --> 00:16:54,388 New York Times. Onze kop vandaag 'Licht scheef in de hemel.' 195 00:16:54,471 --> 00:16:56,306 'Wetenschappers opgewonden.' 196 00:16:56,390 --> 00:16:59,393 'Einsteins theorie zegeviert.' Hoe voelt u zich? 197 00:16:59,476 --> 00:17:02,062 M'n vaardigheden zijn overschat. 198 00:17:03,063 --> 00:17:06,984 Professor, kunt u uw theorie uitleggen aan de man... 199 00:17:07,067 --> 00:17:09,361 ...of misschien de vrouw op straat? 200 00:17:10,195 --> 00:17:14,700 Een uur met een mooi meisje op een bankje lijkt als een minuut... 201 00:17:14,783 --> 00:17:18,454 ...maar een minuut op een hete kachel zitten, lijkt een uur. 202 00:17:18,537 --> 00:17:19,788 Dat is relativiteit. 203 00:17:21,540 --> 00:17:23,375 Heel grappig, inderdaad. 204 00:17:29,381 --> 00:17:33,594 Zoals de man in het sprookje die alles in goud liet veranderden... 205 00:17:35,637 --> 00:17:36,889 ...verandert bij mij... 206 00:17:36,972 --> 00:17:40,601 ...alles in krantenmisbaar. 207 00:17:49,109 --> 00:17:52,529 THEORIE EINSTEIN TRIOMFEERT 208 00:17:52,613 --> 00:17:55,032 BRITSE WETENSCHAPPER ROEMT ONTDEKKING 209 00:17:57,159 --> 00:17:59,953 Als straf voor mijn minachting voor autoriteit... 210 00:18:00,954 --> 00:18:03,832 ...maakte het lot van mij een autoriteit. 211 00:18:11,256 --> 00:18:16,678 {\an8}Het bleek dat de traagheid van een systeem afhankelijk is van de hoeveelheid energie... 212 00:18:16,762 --> 00:18:21,850 ...en dit leidde tot het idee dat inerte massa simpelweg latente energie is. 213 00:18:24,686 --> 00:18:28,649 Massa en energie zijn verschillende manifestaties van hetzelfde. 214 00:18:28,732 --> 00:18:31,193 Dus een kleine hoeveelheid massa... 215 00:18:31,276 --> 00:18:34,404 ...kan worden omgezet in een grote hoeveelheid energie. 216 00:18:36,448 --> 00:18:40,619 Sorry, professor, maar zegt u dat het mogelijk is... 217 00:18:40,702 --> 00:18:43,038 ...om energie vrij te laten? 218 00:18:44,832 --> 00:18:48,585 Momenteel lijkt het onmogelijk dat de wetenschap... 219 00:18:48,669 --> 00:18:50,796 ...daarin gaat slagen. 220 00:18:50,879 --> 00:18:54,716 Het zou net zijn als in het donker op vogels schieten... 221 00:18:54,800 --> 00:18:57,469 ...in een land waar heel weinig vogels zijn. 222 00:18:57,553 --> 00:19:02,349 Toch klinkt de energie die op die schaal vrijkomt nogal verontrustend. 223 00:19:03,058 --> 00:19:07,729 Bezorgdheid voor de mens zelf en zijn lot moet altijd het hoofddoel zijn... 224 00:19:08,397 --> 00:19:11,108 ...zodat de scheppingen van onze geest... 225 00:19:11,191 --> 00:19:13,986 ...een zegen zijn en geen vloek voor de mensheid. 226 00:19:19,491 --> 00:19:20,742 Ingerukt, dames. 227 00:19:22,119 --> 00:19:24,997 Ik verwacht iemand. Vriend, geen vijand. 228 00:19:28,208 --> 00:19:31,545 Ik denk dat u deze heer graag wil ontmoeten, professor. 229 00:19:40,971 --> 00:19:43,599 Heb je nog wat met de professor gepraat? 230 00:19:43,682 --> 00:19:46,643 Ik luister vooral. 231 00:19:47,269 --> 00:19:51,064 Hij heeft ons de details van zijn relativiteitstheorie uitgelegd. 232 00:19:51,148 --> 00:19:55,235 En? - En ik weet zeker dat hij het begrijpt. 233 00:20:07,372 --> 00:20:08,207 Epstein. 234 00:20:08,874 --> 00:20:10,959 Nee. Einstein. 235 00:20:12,836 --> 00:20:15,631 Professor, dit is Jacob Epstein. De beeldhouwer. 236 00:20:18,508 --> 00:20:22,346 Professor, ik ben erg geïnteresseerd in uw hoofd. 237 00:20:42,491 --> 00:20:45,702 Ik begrijp dat u niet erg populair bent in Duitsland. 238 00:20:49,039 --> 00:20:54,378 Ik las onlangs dat 100 naziprofessoren uw theorieën als onjuist hebben veroordeeld. 239 00:20:56,755 --> 00:21:00,342 Als ik het mis had, was één professor genoeg geweest. 240 00:21:03,804 --> 00:21:05,639 Ik was toch een natuurkundige? 241 00:21:06,765 --> 00:21:11,645 Ik vond het niet erg om een niet-ariër te zijn tot Hitler me ervan bewust maakte. 242 00:21:22,489 --> 00:21:27,035 TWEE JAAR NADAT ZE WO I HADDEN VERLOREN WAS DUITSLAND IN STAAT VAN BEROERING 243 00:21:33,875 --> 00:21:36,878 ADOLF HITLER SPREEKT DE DUITSE ARBEIDERSPARTIJ TOE 244 00:21:36,962 --> 00:21:40,507 MET ZIJN 25-PUNTENPLAN 245 00:21:42,926 --> 00:21:47,139 Alleen mensen van Duitse afkomst, welk gezindte ook, mogen lid zijn van de Natie. 246 00:21:47,222 --> 00:21:49,891 Niet-Duitse immigratie moet worden voorkomen. 247 00:21:49,975 --> 00:21:52,853 Geen Jood mag lid zijn van de Natie. 248 00:21:52,936 --> 00:21:55,856 De leiders van de partij beloven hard te werken... 249 00:21:56,481 --> 00:22:01,111 ...zo nodig hun leven op te offeren om dit programma in daden om te zetten. 250 00:22:07,409 --> 00:22:12,164 ZES MAANDEN LATER 24 AUGUSTUS 1920 251 00:22:12,914 --> 00:22:17,711 INAUGURELE BIJEENKOMST VAN DE SAMENLEVING VOOR HET BEHOUD VAN DE PURE WETENSCHAP 252 00:22:18,295 --> 00:22:23,508 Momenteel discussieert elke koetsier en ober of de relativiteitstheorie klopt. 253 00:22:24,551 --> 00:22:28,472 Hier is nog een toepassing van het relativiteitsbeginsel... 254 00:22:28,555 --> 00:22:30,557 ...voor het genot van de lezer. 255 00:22:31,058 --> 00:22:34,770 U wordt in Duitsland beschreven als een 'Duitse geleerde'... 256 00:22:34,853 --> 00:22:37,272 ...en in Engeland als 'Zwitserse Jood'. 257 00:22:38,774 --> 00:22:43,028 Als het ooit mijn lot zou zijn om als bête noire te worden voorgesteld... 258 00:22:43,111 --> 00:22:46,948 ...zou ik juist een 'Zwitserse Jood' moeten worden voor de Duitsers... 259 00:22:47,032 --> 00:22:49,534 ...en de 'Duitse geleerde' voor de Engelsen. 260 00:22:54,247 --> 00:22:59,252 'Dit evenement is georganiseerd door de Sociëteit van Duitse wetenschappers... 261 00:22:59,336 --> 00:23:02,130 ...voor het behoud van zuivere wetenschap.' 262 00:23:02,214 --> 00:23:06,510 Hun overtuiging wordt bepaald door de politieke partij waartoe ze behoren. 263 00:23:07,886 --> 00:23:11,098 'Eerste spreker, Paul Weyland.' 264 00:23:23,527 --> 00:23:24,903 Ons thema vanavond. 265 00:23:25,987 --> 00:23:29,282 Het Duitse volk beschermen tegen de misleiding... 266 00:23:29,783 --> 00:23:32,202 ...van gewaardeerde wetenschappers... 267 00:23:32,285 --> 00:23:38,208 ...die de wetenschappelijke wereld in verwarring brengen met hun meningen. 268 00:23:38,917 --> 00:23:41,253 Hij lijkt me geen expert te zijn. 269 00:23:42,003 --> 00:23:44,172 Dokter? Ingenieur? Politicus. 270 00:23:45,590 --> 00:23:50,387 We presenteren waarnemingen over Einsteins relativiteitstheorie... 271 00:23:51,179 --> 00:23:53,849 ...en de manier waarop die werd geïntroduceerd. 272 00:23:57,769 --> 00:24:00,147 Zelden is er in de wetenschap... 273 00:24:00,230 --> 00:24:03,150 ...een gepostuleerd wetenschappelijk systeem... 274 00:24:03,233 --> 00:24:08,530 ...als het relativiteitsbeginsel, zo extravagant gesteund... 275 00:24:09,448 --> 00:24:11,241 ...waar bij nadere beschouwing... 276 00:24:11,324 --> 00:24:15,245 ...helemaal geen bewijs voor is. 277 00:24:16,455 --> 00:24:21,751 Einstein is bezig zijn theorie en naam te promoten. 278 00:24:22,919 --> 00:24:23,753 In het kort... 279 00:24:24,796 --> 00:24:29,926 ...is Einsteins relativiteitstheorie niets minder dan wetenschappelijk dadaïsme. 280 00:24:34,639 --> 00:24:39,644 Het is het product van een intellectueel verwarrende tijd en tevens geplagieerd. 281 00:24:40,645 --> 00:24:42,856 Het is bedrog dat wordt ondersteund... 282 00:24:42,939 --> 00:24:45,901 ...door de groep van zijn academische aanhangers. 283 00:24:46,485 --> 00:24:49,696 Dit alles is een gevolg van het intellectuele... 284 00:24:50,197 --> 00:24:53,575 ...en morele verval van de Duitse samenleving... 285 00:24:53,658 --> 00:24:56,912 ...die wordt uitgebuit en gepromoot... 286 00:24:56,995 --> 00:24:59,706 ...door een bepaalde pers. 287 00:25:27,526 --> 00:25:30,779 EINSTEIN ANTWOORDDE IN EEN PERSBERICHT DAGEN LATER 288 00:25:32,822 --> 00:25:36,785 Mijn antwoord aan de Anti-Relativiteitstheorie B.V. 289 00:25:40,956 --> 00:25:43,333 Ik heb reden om aan te nemen... 290 00:25:43,416 --> 00:25:47,128 ...dat motieven die niet streven naar de waarheid... 291 00:25:47,712 --> 00:25:50,340 ...aan de basis liggen van deze onderneming. 292 00:25:52,634 --> 00:25:57,681 Als ik een Duitse nationalist was, wel of niet met een hakenkruis... 293 00:25:58,181 --> 00:26:02,185 ...in plaats van een Jood met een liberale internationale overtuiging... 294 00:26:03,603 --> 00:26:05,772 Ik ben geen Duits staatsburger... 295 00:26:06,439 --> 00:26:08,942 ...noch hang ik het Joodse geloof aan. 296 00:26:10,443 --> 00:26:12,571 Maar ik ben een Jood... 297 00:26:12,654 --> 00:26:15,824 ...en ik ben blij dat ik bij het Joodse volk hoor. 298 00:26:23,415 --> 00:26:24,374 Professor... 299 00:26:24,916 --> 00:26:27,335 ...zou u misschien uw pijp uit kunnen doen? 300 00:26:28,670 --> 00:26:31,506 Ik zie het individu liever... 301 00:26:32,757 --> 00:26:35,844 ...in de mist en halfduister dan in het licht. 302 00:26:37,304 --> 00:26:39,931 Ik kan u nauwelijks zien door de rook. 303 00:26:52,777 --> 00:26:53,778 Heren. 304 00:26:54,613 --> 00:26:55,447 Zullen we? 305 00:27:27,020 --> 00:27:28,647 Iemand voor u, professor. 306 00:27:29,522 --> 00:27:30,690 Walter Adams. 307 00:27:31,691 --> 00:27:33,860 Luistert u alstublieft naar hem. 308 00:27:37,364 --> 00:27:39,866 Professor, ik ben hier als secretaris... 309 00:27:39,949 --> 00:27:42,077 ...van de Academic Assistance Council. 310 00:27:43,495 --> 00:27:46,122 We zijn opgericht met de bedoeling... 311 00:27:46,206 --> 00:27:49,793 ...om academici te helpen die Duitsland moeten ontvluchten... 312 00:27:49,876 --> 00:27:54,964 ...gezien de huidige erbarmelijke omstandigheden voor Joden daar. 313 00:27:56,383 --> 00:28:00,220 Ik ben gepromoveerd tot een kwaadaardig monster in Duitsland... 314 00:28:00,303 --> 00:28:03,682 ...en al mijn geld is me afgenomen. 315 00:28:03,765 --> 00:28:05,183 Ja, dat spijt me. 316 00:28:06,393 --> 00:28:10,939 We organiseren een evenement tot steun van academische vluchtelingen... 317 00:28:11,773 --> 00:28:14,567 ...en we vragen ons af of u wilt spreken? 318 00:28:16,903 --> 00:28:17,821 Mr Adams... 319 00:28:19,531 --> 00:28:22,450 ...als ik in het openbaar zou verschijnen... 320 00:28:23,159 --> 00:28:25,412 ...als aanklager van de Duitse regering... 321 00:28:25,495 --> 00:28:29,249 ...zou dat vreselijke gevolgen hebben voor de Duitse Joden. 322 00:28:31,876 --> 00:28:33,628 Ja, wellicht. 323 00:28:35,338 --> 00:28:39,634 Maar de omstandigheden zijn al afschuwelijk, zelfs zonder uw tussenkomst. 324 00:28:42,262 --> 00:28:46,057 Professor, u bent de beroemdste natuurkundige van deze tijd. 325 00:28:46,141 --> 00:28:50,729 Uw stem zou over de hele wereld weergalmen en helpen om de omvang... 326 00:28:50,812 --> 00:28:53,857 ...van de Joodse zuivering in Duitsland te onthullen. 327 00:28:55,275 --> 00:28:57,402 Het is een bescheiden bijeenkomst... 328 00:28:57,485 --> 00:29:00,989 ...waar een klein aantal bekende mensen zal spreken. 329 00:29:07,871 --> 00:29:09,706 Wilt u het overwegen? 330 00:29:45,825 --> 00:29:49,996 Weinig Duitsers beseften welke dreiging Hitler en de nazi's vormden. 331 00:29:50,079 --> 00:29:53,208 Een mislukte staatsgreep hielp ook niet bij hun imago... 332 00:29:53,291 --> 00:29:56,294 ...van prullig leger van politieke nietsnutten. 333 00:29:56,836 --> 00:29:59,130 Maar in de nasleep van WO I... 334 00:29:59,214 --> 00:30:02,675 ...lijfde Hitler de vele gedesillusioneerde soldaten in... 335 00:30:02,759 --> 00:30:06,429 ...bij zijn partij om hem op weg te helpen naar de macht. 336 00:30:11,893 --> 00:30:14,187 De mensheid lijdt in Duitsland. 337 00:30:15,563 --> 00:30:19,275 De huidige golf van nationalisme is een ernstige ziekte. 338 00:30:23,905 --> 00:30:26,324 Bij de geringste provocatie... 339 00:30:26,407 --> 00:30:29,202 ...of soms helemaal geen provocatie... 340 00:30:29,285 --> 00:30:31,663 ...verandert dat in chauvinisme. 341 00:30:37,460 --> 00:30:38,294 MOORDENAARS 342 00:30:39,170 --> 00:30:40,255 ZES SCHOTEN GELOST 343 00:30:42,298 --> 00:30:44,175 MINISTER VERMOORD IN AUTO 344 00:30:44,259 --> 00:30:46,344 WALTER RATHENAU, JOODS STAATSMAN 345 00:30:46,427 --> 00:30:51,099 EN MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN IS VERMOORD DOOR NATIONALISTEN 346 00:30:53,768 --> 00:30:56,938 Ik was Rathenau dankbaar... 347 00:30:57,021 --> 00:31:02,443 ...voor de hoop en troost die hij me gaf tijdens Europa's huidige sombere situatie. 348 00:31:04,279 --> 00:31:07,365 Hij was het eerste slachtoffer van nazipropaganda. 349 00:31:11,452 --> 00:31:13,079 Professor, een paar vragen. 350 00:31:13,162 --> 00:31:17,083 Professor, er gaan geruchten dat u niet teruggaat naar Duitsland. 351 00:31:20,712 --> 00:31:26,509 Gezien de houding die grote aantallen Duitsers hebben ten opzichte van Joden... 352 00:31:26,593 --> 00:31:31,264 ...kan ik beter geen publieke optredens in Duitsland doen. 353 00:31:31,931 --> 00:31:34,726 Ik hoor schijnbaar bij de groep mensen... 354 00:31:34,809 --> 00:31:37,937 ...waar nationalistische moordenaars op jacht naar zijn. 355 00:31:38,771 --> 00:31:41,357 Maar je ontkent dat je Duitsland ontvlucht? 356 00:31:42,108 --> 00:31:46,946 Ik ga naar Japan, want dat betekent 12 weken rust op zee. 357 00:31:50,491 --> 00:31:54,203 Ik ben blij dat ik zes maanden weg ben. 358 00:31:55,079 --> 00:31:56,623 De reis is prachtig... 359 00:31:57,582 --> 00:31:59,834 ...ook al is Japan vermoeiend. 360 00:32:02,420 --> 00:32:04,672 EINSTEIN HOUDT LEZING OVER THEORIE 361 00:32:04,756 --> 00:32:08,009 Ik heb hier al 13 lezingen gegeven... 362 00:32:08,092 --> 00:32:10,678 ...en ben ik tienduizend keer gefotografeerd. 363 00:32:12,513 --> 00:32:15,433 Geen enkel levend mens verdient zo'n ontvangst. 364 00:32:22,065 --> 00:32:25,276 Een boeiende wandeling langs de kust. 365 00:32:25,860 --> 00:32:28,988 's Middags een tocht naar de top van de berg. 366 00:32:37,956 --> 00:32:43,169 {\an8}TENTOONSTELLINGSHAL HIROSHIMA 367 00:32:55,848 --> 00:32:59,769 In Berlijn en in heel Duitsland lijden mensen honger... 368 00:32:59,852 --> 00:33:02,814 ...een afwezigheid van de eerste levensbehoeften. 369 00:33:02,897 --> 00:33:07,902 Werkloosheid en de rijzende inflatie doen het land bijna de das om. 370 00:33:07,986 --> 00:33:09,737 Geld betekent bijna niets. 371 00:33:09,821 --> 00:33:12,740 300 miljard mark voor een half pond appels... 372 00:33:13,241 --> 00:33:15,201 ...en de waarde van de mark... 373 00:33:15,910 --> 00:33:17,328 ...vermindert nog steeds. 374 00:33:19,455 --> 00:33:21,249 De middenklasse is weggevaagd. 375 00:33:21,958 --> 00:33:25,712 De Reichsbank draait overuren en drukt steeds meer papiergeld... 376 00:33:25,795 --> 00:33:27,630 ...dat steeds minder waard wordt. 377 00:33:29,674 --> 00:33:31,759 Het aantal nazi's neemt toe. 378 00:33:32,385 --> 00:33:36,597 Doelloze, werkloze jonge mannen, gevoed met beloften van macht en goud. 379 00:33:39,642 --> 00:33:43,187 Berlijnse aanhangers van de nazipartij waren in Neurenberg... 380 00:33:43,271 --> 00:33:47,233 ...en maakten deel uit van een groep van 12.000, voornamelijk Beieren... 381 00:33:47,316 --> 00:33:49,527 ...die langs Hitler paradeerden. 382 00:33:57,660 --> 00:34:02,290 Globetrotter professor Einstein wordt in New York opgewacht door journalisten. 383 00:34:03,958 --> 00:34:08,504 De grootste wetenschapper van Duitsland in de mooiste stad ter wereld. 384 00:34:08,588 --> 00:34:09,922 Ik ben opgetogen. 385 00:34:10,840 --> 00:34:14,260 De verslaggevers stelden onzinnige vragen... 386 00:34:14,761 --> 00:34:17,346 ...waar ik met goedkope grappen op antwoordde. 387 00:34:17,430 --> 00:34:20,349 Wat vindt u van de drooglegging? 388 00:34:20,433 --> 00:34:22,977 Ik drink niet, dus het kan me niks schelen. 389 00:34:30,818 --> 00:34:32,528 Duitsland en verkiezingsdag. 390 00:34:32,612 --> 00:34:35,656 Herr Hitler verbijstert de wereld. 391 00:34:35,740 --> 00:34:38,659 Zes miljoen landgenoten steunen de nazi's. 392 00:34:38,743 --> 00:34:41,871 Ze zijn nu de één na grootste partij in de Rijksdag. 393 00:34:42,705 --> 00:34:46,167 Valt de opmars van de zelfbenoemde Führer niet te stoppen? 394 00:34:52,048 --> 00:34:55,468 Professor Einstein werd ineens somber en bijna fel... 395 00:34:55,551 --> 00:34:58,930 ...toen hem werd gevraagd naar het succes van de nazipartij. 396 00:34:59,472 --> 00:35:02,517 'Ik vind het niet leuk dat ik Hitler ken', zei hij. 397 00:35:04,393 --> 00:35:07,021 Hitler leeft van de lege maag van Duitsland. 398 00:35:07,105 --> 00:35:11,526 Zodra de economische omstandigheden verbeteren, is hij niet meer belangrijk.' 399 00:35:12,527 --> 00:35:16,823 Afgezien van deze verklaring wilde dr. Einstein niet over politiek praten. 400 00:35:18,491 --> 00:35:21,661 De strijd tussen de mensen en de haat onder hen... 401 00:35:23,037 --> 00:35:26,791 ...wordt gevoed door specifiek geïnteresseerde partijen. 402 00:35:27,375 --> 00:35:32,004 Het is een kleine, ontwortelde, internationale kliek... 403 00:35:32,088 --> 00:35:34,257 ...die mensen tegen elkaar opzetten. 404 00:35:34,340 --> 00:35:40,638 Zij zijn de enigen die als internationale elementen kunnen worden beschouwd... 405 00:35:40,721 --> 00:35:44,559 ...omdat ze overal zakendoen. 406 00:35:46,435 --> 00:35:47,854 Einstein. 407 00:35:51,691 --> 00:35:55,278 Met woorden alleen bereiken pacifisten niets. 408 00:35:55,778 --> 00:35:58,072 Ze moeten actie ondernemen. 409 00:35:59,782 --> 00:36:01,242 Er zijn daden nodig. 410 00:36:03,202 --> 00:36:07,373 Zelfs als maar 2% van degenen die in militaire dienst zouden moeten... 411 00:36:07,456 --> 00:36:10,293 ...zich tegen de oorlog verklaren en zeggen: 412 00:36:10,376 --> 00:36:12,545 'We gaan niet vechten'... 413 00:36:12,628 --> 00:36:14,964 ...zouden regeringen machteloos zijn. 414 00:36:17,133 --> 00:36:19,719 Meer dan een miljoen Joden in de VS... 415 00:36:19,802 --> 00:36:23,055 ...protesteren vandaag tegen de vervolging van Joden... 416 00:36:23,139 --> 00:36:25,808 ...door de regering van Hitler in Duitsland. 417 00:36:31,355 --> 00:36:33,566 Bruinhemden marcheren triomfantelijk... 418 00:36:33,649 --> 00:36:36,485 ...want eindelijk regeert Adolf Hitler Duitsland. 419 00:36:37,111 --> 00:36:39,739 Duizenden mensen juichten na de aankondiging... 420 00:36:39,822 --> 00:36:41,824 ...dat Hitler de leiding had aanvaard. 421 00:36:41,908 --> 00:36:42,867 En nu... 422 00:36:43,576 --> 00:36:47,538 ...zweren vijftig miljoen Duitsers trouw aan de Hitlervlag... 423 00:36:47,622 --> 00:36:49,248 ...het beroemde hakenkruis. 424 00:36:50,666 --> 00:36:55,213 Vanavond roep ik onze mensen op... 425 00:36:56,547 --> 00:37:00,343 ...om elk uur van elke dag... 426 00:37:00,843 --> 00:37:06,140 ...alleen aan Duitsland te denken, het Reich... 427 00:37:06,807 --> 00:37:08,851 ...en onze Duitse natie... 428 00:37:09,352 --> 00:37:10,728 ...ons Duitse volk. 429 00:37:10,811 --> 00:37:16,025 Sieg Heil. 430 00:37:21,614 --> 00:37:26,202 In Pasadena nemen Mr en Mrs Albert Einstein afscheid van vrienden. 431 00:37:28,037 --> 00:37:30,248 De professor heeft bijna tien jaar... 432 00:37:30,331 --> 00:37:33,209 ...verspreid over de wereld geleefd. 433 00:37:34,543 --> 00:37:36,879 Het Duitsland waar hij naar terugkeert... 434 00:37:36,963 --> 00:37:39,757 ...is heel anders dan toen hij het verliet. 435 00:37:39,840 --> 00:37:42,301 Nu heerst Herr Hitler er. 436 00:37:44,262 --> 00:37:46,973 Duitsland was 's nachts een wreed land. 437 00:37:49,183 --> 00:37:52,645 Dat waar je niet in gelooft, moet vernietigd worden. 438 00:37:53,521 --> 00:37:55,022 En tijdens die branden... 439 00:37:55,106 --> 00:37:58,067 ...verdwenen vrijheid, tolerantie en zachtheid... 440 00:37:58,776 --> 00:38:00,361 ...uit het land. 441 00:38:03,114 --> 00:38:04,615 Duitse mannen en vrouwen. 442 00:38:06,409 --> 00:38:11,998 Het tijdperk van overdreven joods intellect... 443 00:38:12,081 --> 00:38:13,457 ...is nu voorbij. 444 00:38:15,001 --> 00:38:18,796 De trans-Atlantische reis van de Einsteins wordt ruw onderbroken... 445 00:38:18,879 --> 00:38:21,882 ...door het nieuws dat hun zomerhuis geplunderd is. 446 00:38:23,217 --> 00:38:28,306 Mijn zomerhuis werd in het verleden vaak vereerd door de aanwezigheid van gasten. 447 00:38:29,223 --> 00:38:30,725 Ze waren altijd welkom. 448 00:38:31,851 --> 00:38:34,186 Niemand had een reden om in te breken. 449 00:38:36,272 --> 00:38:40,818 Deze daden zijn het resultaat van fanatieke nazimilities. 450 00:38:42,528 --> 00:38:46,657 Het is heel goed mogelijk dat het politieke circus thuis... 451 00:38:46,741 --> 00:38:48,576 ...nog een tijdje doorgaat... 452 00:38:49,493 --> 00:38:51,120 ...en dat ik niet terugkom. 453 00:38:57,209 --> 00:38:59,754 Hoe gedraagt de nieuwe Duitse dictator zich? 454 00:38:59,837 --> 00:39:05,092 Houdt Hitler Duitsland onder zijn nationaalsocialistische heerschappij... 455 00:39:05,176 --> 00:39:08,179 ...of wil hij een soort van een monarchie herstellen... 456 00:39:08,262 --> 00:39:10,848 ...met zichzelf als de macht achter de troon? 457 00:39:10,931 --> 00:39:13,142 Wat Hitlers plannen ook zijn... 458 00:39:13,225 --> 00:39:15,478 ...het is zeker dat... 459 00:39:15,561 --> 00:39:19,565 ...niemand anders dan hijzelf de hoofdrol mag spelen. 460 00:39:22,443 --> 00:39:24,153 Daar is zijn foto. 461 00:39:26,739 --> 00:39:29,241 'Werd welkom geheten door de Joodse pers... 462 00:39:29,325 --> 00:39:32,036 ...en het nietsvermoedende Duitse volk.' 463 00:39:39,085 --> 00:39:44,256 'Toonde zijn dankbaarheid door te liegen over Adolf Hitler.' 464 00:39:50,179 --> 00:39:51,597 Daaronder staat... 465 00:39:53,182 --> 00:39:54,016 Er staat... 466 00:39:57,186 --> 00:39:58,020 Er staat... 467 00:39:58,104 --> 00:40:00,689 'Nog niet opgehangen.' 468 00:40:05,736 --> 00:40:06,821 Toen ik jong was... 469 00:40:07,321 --> 00:40:12,576 ...wilde ik alleen maar ergens in een hoekje zitten... 470 00:40:12,660 --> 00:40:16,455 ...en mijn werk doen zonder dat iemand aandacht aan me besteedde. 471 00:40:17,915 --> 00:40:19,750 Kijk wat er van me geworden is. 472 00:40:21,335 --> 00:40:23,295 Het spijt me vreselijk. 473 00:40:24,255 --> 00:40:28,676 Ik begrijp de passieve reactie van de hele beschaafde wereld niet... 474 00:40:28,759 --> 00:40:30,719 ...op deze moderne barbaarsheid. 475 00:40:30,803 --> 00:40:33,806 Ziet de wereld niet dat Hitler oorlog wil? 476 00:40:35,266 --> 00:40:36,434 Blijkbaar niet. 477 00:40:41,480 --> 00:40:43,190 Dit moet zwaar voor je zijn. 478 00:40:43,691 --> 00:40:46,485 Ik bedoel als toegewijde pacifist. 479 00:40:46,569 --> 00:40:51,407 Ja, maar ik hoef je niet te vertellen dat ik een onvoorwaardelijke antifascist ben. 480 00:40:52,199 --> 00:40:55,911 De hele Duitse bevolking wordt vergiftigd met nationalisme... 481 00:40:55,995 --> 00:40:57,455 ...en gedrild voor oorlog. 482 00:41:00,416 --> 00:41:02,168 Ik walg van alle legers. 483 00:41:02,877 --> 00:41:04,128 Elke vorm van geweld. 484 00:41:04,211 --> 00:41:07,756 Maar ik ben er vast van overtuigd dat georganiseerde kracht... 485 00:41:07,840 --> 00:41:12,428 ...in de huidige wereld alleen kan worden bestreden door georganiseerde kracht. 486 00:41:17,850 --> 00:41:19,185 Dat kan niet anders. 487 00:41:24,648 --> 00:41:25,524 Echt niet. 488 00:41:45,836 --> 00:41:50,799 De wereld is in groter gevaar door degenen die het kwaad tolereren of aanmoedigen... 489 00:41:51,467 --> 00:41:53,886 ...dan door degenen die het begaan. 490 00:41:56,222 --> 00:41:59,725 Zwijgen zou me schuldig hebben gemaakt aan medeplichtigheid. 491 00:42:06,190 --> 00:42:09,026 Einstein zal spreken. Stop. 492 00:42:10,569 --> 00:42:12,530 Vergeet 'bescheiden vergadering'. 493 00:42:12,613 --> 00:42:16,242 Je wil geld inzamelen om de Duitse Joden te helpen, hè? Stop. 494 00:42:16,325 --> 00:42:18,410 Laat de locatie aan mij over. Stop. 495 00:42:19,828 --> 00:42:21,997 Ik heb al een grotere zaal geboekt. 496 00:42:22,748 --> 00:42:23,582 Echt? 497 00:42:26,502 --> 00:42:27,336 De grootste. 498 00:42:28,837 --> 00:42:30,589 Locker-Lampson. Stop. 499 00:42:32,550 --> 00:42:35,135 Aan Walter Adams. Dringende verzending. 500 00:42:41,100 --> 00:42:43,310 2 oktober 1933. 501 00:42:46,063 --> 00:42:48,399 Redactioneel artikel van de Daily Mail. 502 00:42:48,941 --> 00:42:50,651 EEN DWAZE AGITATIE BEMOEIZUCHTIG 503 00:42:50,734 --> 00:42:54,280 Er zal een massabijeenkomst plaatsvinden in de Albert Hall... 504 00:42:54,989 --> 00:42:58,909 ...om geld in te zamelen namens de ballingen uit Duitsland. 505 00:43:00,119 --> 00:43:02,705 Het zal overal worden gezien... 506 00:43:02,788 --> 00:43:05,457 ...als een demonstratie tegen het Hitlerregime. 507 00:43:06,667 --> 00:43:08,252 En het nazibeleid. 508 00:43:09,670 --> 00:43:13,632 We hebben alle sympathie voor de Duitse Joden als zodanig... 509 00:43:13,716 --> 00:43:18,887 ...maar hun behandeling zal niet verbeteren door beschuldigingen aan de nazi's. 510 00:43:19,930 --> 00:43:22,057 We durven te beweren dat dr. Einstein... 511 00:43:22,141 --> 00:43:25,185 ...er verstandig aan zou doen dit onbezonnen debat... 512 00:43:25,269 --> 00:43:28,731 ...tegen het naziregime in dit land niet te houden. 513 00:43:31,358 --> 00:43:34,862 WETENSCHAP EN BESCHAVING 514 00:43:58,719 --> 00:44:00,638 Ik ben dankbaar... 515 00:44:02,139 --> 00:44:03,641 ...als man... 516 00:44:05,726 --> 00:44:07,353 ...als een goede Europeaan... 517 00:44:11,690 --> 00:44:12,524 ...als Jood. 518 00:44:40,636 --> 00:44:42,429 Ik heb net Mr Adams gesproken. 519 00:44:43,180 --> 00:44:44,807 Elk kaartje is verkocht. 520 00:44:47,768 --> 00:44:49,269 Tienduizend mensen. 521 00:44:52,564 --> 00:44:54,525 Heb je de toespraak voorbereid? 522 00:45:04,493 --> 00:45:05,327 Trots op je. 523 00:45:08,872 --> 00:45:10,999 De auto is er. Laat maar weten. 524 00:45:23,429 --> 00:45:27,307 3 OKTOBER 1933 DE ROYAL ALBERT HALL, LONDEN 525 00:45:27,391 --> 00:45:30,894 Dames en heren, professor Einstein. 526 00:45:40,738 --> 00:45:44,533 Ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb gekregen... 527 00:45:44,616 --> 00:45:45,784 ...een mogelijkheid... 528 00:45:45,868 --> 00:45:49,621 Ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb gekregen... 529 00:45:52,124 --> 00:45:54,752 ...om hier voor u... 530 00:45:54,835 --> 00:45:58,881 ...mijn diepe gevoel van dankbaarheid als man... 531 00:45:59,673 --> 00:46:01,508 ...als een goede Europeaan... 532 00:46:01,592 --> 00:46:03,302 ...en als jood uit te spreken. 533 00:46:08,974 --> 00:46:10,851 Het mag niet mijn taak zijn... 534 00:46:10,934 --> 00:46:15,522 ...om te oordelen over het gedrag van een natie... 535 00:46:15,606 --> 00:46:19,568 ...die mij jarenlang tot haar burgers heeft gerekend. 536 00:46:22,738 --> 00:46:24,281 Het is misschien zinloos... 537 00:46:25,199 --> 00:46:28,952 ...om te proberen het beleid te evalueren in een tijd... 538 00:46:29,036 --> 00:46:32,372 ...waarop actie nodig is. 539 00:46:33,582 --> 00:46:36,335 De cruciale vragen zijn vandaag... 540 00:46:37,878 --> 00:46:42,674 ...hoe kunnen we de mensheid en haar culturele erfgoed redden? 541 00:46:44,968 --> 00:46:46,762 Hoe kunnen we Europa behoeden... 542 00:46:47,763 --> 00:46:49,306 ...voor verdere rampen? 543 00:46:52,518 --> 00:46:54,686 Ontevredenheid kweekt haat. 544 00:46:56,104 --> 00:46:58,899 En haat leidt tot geweld... 545 00:46:59,608 --> 00:47:01,860 ...revolutie en zelfs oorlog. 546 00:47:02,736 --> 00:47:06,156 Dus zien we hoe ellende... 547 00:47:06,240 --> 00:47:09,952 ...en kwaad nieuwe ellende en kwaad voortbrengt. 548 00:47:12,454 --> 00:47:15,374 Als we ons willen verzetten tegen de machten... 549 00:47:15,457 --> 00:47:18,544 ...die intellectuele en individuele vrijheid bedreigen... 550 00:47:19,211 --> 00:47:24,716 ...moeten we ons bewust zijn van het feit dat de vrijheid zelf op het spel staat. 551 00:47:26,718 --> 00:47:31,223 We moeten beseffen hoeveel we te danken hebben aan die vrijheid... 552 00:47:31,306 --> 00:47:34,685 ...die onze voorouders hebben gewonnen door bittere strijd. 553 00:47:37,020 --> 00:47:38,564 Zonder die vrijheid... 554 00:47:39,606 --> 00:47:42,860 ...was er geen Shakespeare geweest... 555 00:47:42,943 --> 00:47:44,361 ...geen Goethe... 556 00:47:44,444 --> 00:47:45,696 ...geen Newton... 557 00:47:45,779 --> 00:47:47,197 ...geen Faraday... 558 00:47:47,281 --> 00:47:48,532 ...geen Pasteur... 559 00:47:48,615 --> 00:47:49,867 ...en geen Lister. 560 00:47:57,207 --> 00:47:59,251 Klagen we alleen over het feit... 561 00:47:59,334 --> 00:48:02,963 ...dat we in een tijd van spanning, gevaar en gebrek leven? 562 00:48:03,714 --> 00:48:04,882 Ik denk van niet. 563 00:48:05,883 --> 00:48:08,844 Pas als ze worden blootgesteld aan gevaar en sociale onrust... 564 00:48:08,927 --> 00:48:13,307 ...voelen naties zich gedwongen om progressieve maatregelen te nemen. 565 00:48:14,558 --> 00:48:20,022 Je kunt alleen maar hopen dat de huidige crisis leidt tot een betere wereld. 566 00:48:23,567 --> 00:48:25,193 Je kunt alleen maar hopen... 567 00:48:26,278 --> 00:48:29,740 ...dat de huidige crisis leidt tot een betere wereld. 568 00:49:01,772 --> 00:49:08,779 NA ZIJN TOESPRAAK VAART EINSTEIN NAAR DE VERENIGDE STATEN 569 00:49:08,862 --> 00:49:14,576 HIJ ZAL EUROPA NOOIT MEER TERUGZIEN 570 00:49:23,502 --> 00:49:26,588 USA KRIJGT EINSTEIN HIJ ACCEPTEERT POSITIE 571 00:49:26,672 --> 00:49:30,175 AAN NIEUWE SUPERUNIVERSITEIT 572 00:49:30,258 --> 00:49:33,053 Het instituut zal in Princeton worden gevestigd... 573 00:49:33,720 --> 00:49:38,642 ...en zal in de herfst van 1933 beginnen met de School of Mathematics... 574 00:49:40,102 --> 00:49:42,354 ...onder leiding van professor Einstein. 575 00:49:48,026 --> 00:49:49,820 Ik vond Princeton fijn. 576 00:49:50,404 --> 00:49:51,905 Een wonderlijk plekje. 577 00:49:53,031 --> 00:49:56,410 Ik vind dat we buitengewoon gelukkig zijn... 578 00:49:57,285 --> 00:50:01,289 ...dat we kunnen beginnen met een man als professor Einstein... 579 00:50:02,457 --> 00:50:06,837 ...een van de meest vooraanstaande wetenschappers aller tijden. 580 00:50:08,714 --> 00:50:11,008 In deze kleine universiteitsstad... 581 00:50:11,091 --> 00:50:15,345 ...dringen de chaotische stemmen van de menselijke strijd nauwelijks door. 582 00:50:17,264 --> 00:50:20,726 Ik schaam me bijna om op zo'n plek te wonen... 583 00:50:21,226 --> 00:50:23,812 ...terwijl de rest worstelt en lijdt. 584 00:50:30,736 --> 00:50:32,821 Hitler blijft zich bewapenen... 585 00:50:32,904 --> 00:50:37,034 ...en onderdrukt de rechten van iedereen die anders denkt. 586 00:50:37,117 --> 00:50:40,746 Joden, katholieken, liberalen, protestanten... 587 00:50:40,829 --> 00:50:44,458 ...en vrouwen die zijn verlaagd tot middeleeuwse slavernij... 588 00:50:44,541 --> 00:50:48,336 ...zijn allemaal ontzet als de oorlogsdreiging weer opduikt. 589 00:50:56,261 --> 00:51:00,015 Op de vraag waarom ik mijn positie in Duitsland heb opgegeven... 590 00:51:00,098 --> 00:51:01,975 ...heb ik het volgende gezegd. 591 00:51:02,059 --> 00:51:05,312 Zolang ik een keuze heb... 592 00:51:05,896 --> 00:51:08,106 ...blijf ik alleen in een land... 593 00:51:08,190 --> 00:51:12,319 ...waar politieke vrijheid, tolerantie en gelijkheid de regel is. 594 00:51:13,779 --> 00:51:16,114 Ik voel dat in Amerika... 595 00:51:16,198 --> 00:51:19,493 ...het meest waardevolle in het leven mogelijk is. 596 00:51:19,576 --> 00:51:23,371 De ontwikkeling van het individu en zijn creatieve kracht. 597 00:51:26,208 --> 00:51:28,460 De Kristallnacht. 598 00:51:28,543 --> 00:51:33,423 Tweehonderd synagogen en 7.500 winkels worden in brand gestoken. 599 00:51:33,965 --> 00:51:37,135 Negentig Joden worden vermoord, honderden raken gewond... 600 00:51:37,219 --> 00:51:39,346 ...duizenden vernederd en bespuugd. 601 00:51:40,305 --> 00:51:44,810 26.000 Joodse mannen worden gearresteerd en naar concentratiekampen gestuurd. 602 00:51:47,312 --> 00:51:50,357 De zichtbare vernietiging komt overeen met... 603 00:51:50,440 --> 00:51:54,736 ...het geweld tegen de 250.000 overgebleven Joden in Duitsland. 604 00:51:54,820 --> 00:52:00,659 En nooit verslappen, nooit moe worden, nooit wanhopen... 605 00:52:00,742 --> 00:52:05,122 Wanhopig en berooid worden ze naar de rand van het bestaan geduwd. 606 00:52:08,291 --> 00:52:13,672 Duitsland is een duister en sinister pad opgeslagen vanwaar geen weg terug is. 607 00:52:22,472 --> 00:52:27,477 Wetenschappers van de George Washington University hoorden een schokkend bericht. 608 00:52:27,978 --> 00:52:30,313 Duitsland heeft net bekendgemaakt... 609 00:52:30,397 --> 00:52:33,567 ...dat als uraniumatoom door neutronen beschoten wordt... 610 00:52:33,650 --> 00:52:35,610 ...het zich in twee delen splitst. 611 00:52:36,611 --> 00:52:41,158 Voor de wetenschappers zorgde dit nieuws voor een groot gevoel van urgentie. 612 00:52:43,910 --> 00:52:45,787 Een kleine hoeveelheid massa... 613 00:52:46,371 --> 00:52:50,625 ...kan worden omgezet in een grote hoeveelheid energie. 614 00:52:55,922 --> 00:53:00,844 Militaire inlichtingendiensten vrezen dat Hitler de eerste stappen... 615 00:53:00,927 --> 00:53:03,180 ...naar een atoombom heeft gezet. 616 00:53:05,265 --> 00:53:09,144 De energie die op die schaal vrijkomt, klinkt zorgelijk. 617 00:53:09,227 --> 00:53:14,608 Momenteel lijkt het onmogelijk dat de wetenschap daarin zal slagen. 618 00:53:20,697 --> 00:53:23,074 Dr. Einstein was zich bewust van de ramp... 619 00:53:23,158 --> 00:53:27,454 ...die onvermijdelijk zou volgen als nazi-Duitsland als eerste atoomenergie... 620 00:53:27,537 --> 00:53:30,957 ...zou creëren, dus hij schreef een brief aan de president... 621 00:53:31,041 --> 00:53:34,586 ...waarin hij de dringende noodzaak tot actie benadrukte. 622 00:53:35,128 --> 00:53:36,046 Meneer... 623 00:53:37,255 --> 00:53:40,926 ...uit recent werk wat mij ter ore is gekomen... 624 00:53:41,009 --> 00:53:44,512 ...verwacht ik dat het element uranium... 625 00:53:44,596 --> 00:53:48,975 ...kan worden omgezet in een nieuwe en belangrijke energiebron. 626 00:53:49,559 --> 00:53:54,564 Dit nieuwe fenomeen zou dan ook leiden tot de constructie van bommen. 627 00:53:55,148 --> 00:53:58,485 Extreem krachtige bommen van een nieuw type. 628 00:53:59,945 --> 00:54:02,364 Gezien deze situatie... 629 00:54:02,447 --> 00:54:06,868 ...kan het wenselijk zijn het experimentele werk waar op dit moment... 630 00:54:06,952 --> 00:54:09,329 ...aan wordt gewerkt, te bespoedigen. 631 00:54:10,288 --> 00:54:13,124 Hoogachtend, A. Einstein. 632 00:54:17,921 --> 00:54:22,467 Georganiseerde kracht kan alleen worden bestreden met georganiseerde kracht. 633 00:54:30,725 --> 00:54:36,189 Nazitroepen zijn Polen over land en door de lucht binnengevallen. 634 00:54:39,234 --> 00:54:43,780 Hitlers oorlogsmachine trekt door Europa en verovert de oude vijand Frankrijk. 635 00:54:43,863 --> 00:54:47,492 We zullen elke poging van Hitler afkappen en verstoren. 636 00:54:48,201 --> 00:54:52,122 We zullen hem te land en ter zee proberen te weerstaan. 637 00:54:52,205 --> 00:54:56,376 Hij zal geen vrede vinden, geen rust, geen onderhandelingen. 638 00:54:56,960 --> 00:55:01,298 Mr Churchill is ervan overtuigd dat Groot-Brittannië zal winnen. 639 00:55:01,381 --> 00:55:04,676 Ik twijfel er geen moment aan dat Duitsland zal winnen. 640 00:55:07,887 --> 00:55:13,268 Bij de val van België zijn haar voorraden uranium door de nazi's in beslag genomen. 641 00:55:19,482 --> 00:55:20,483 Pearl Harbor... 642 00:55:21,359 --> 00:55:24,112 ...onze buitenpost op de Hawaiiaanse Eilanden... 643 00:55:24,195 --> 00:55:27,741 ...wordt genadeloos gebombardeerd door Japan. 644 00:55:28,575 --> 00:55:31,161 Hoe lang we er ook over doen... 645 00:55:31,995 --> 00:55:34,581 ...het rechtschapen Amerikaanse volk... 646 00:55:35,582 --> 00:55:38,626 ...zal de totale overwinning behalen. 647 00:55:43,548 --> 00:55:46,843 DE GEALLIEERDEN PROBEREN DE EERSTE ATOOMBOM TE MAKEN 648 00:55:46,926 --> 00:55:49,554 VIA HET UITERST GEHEIME MANHATTANPROJECT 649 00:55:52,682 --> 00:55:56,102 E is MC kwadraat. 650 00:55:56,811 --> 00:56:00,565 De basisformule die de geheimen van het atoom ontsloot. 651 00:56:01,066 --> 00:56:03,610 EINSTEIN IS BUITENGESLOTEN 652 00:56:03,693 --> 00:56:08,114 DOOR ZIJN ACTIVISTISCHE VERLEDEN VINDT MEN HEM EEN VEILIGHEIDSRISICO 653 00:56:13,244 --> 00:56:16,247 Het is belangrijk dat we ons bewust zijn... 654 00:56:16,331 --> 00:56:19,000 ...van de massamoorden die de Duitsers plegen... 655 00:56:19,084 --> 00:56:22,754 ...op de burgerbevolking van de bezette landen. 656 00:56:25,590 --> 00:56:28,385 De Duitsers zijn erop uit om overal... 657 00:56:28,468 --> 00:56:33,765 ...de onafhankelijke geesten van een natie uit te roeien. 658 00:56:41,564 --> 00:56:43,775 In Noorwegen brengen de geallieerden... 659 00:56:43,858 --> 00:56:48,154 ...een verwoestende slag toe aan het nucleaire programma van de nazi's. 660 00:56:48,238 --> 00:56:51,157 Een reeks aanvallen op een waterkrachtcentrale... 661 00:56:51,241 --> 00:56:54,494 ...sluit hun bron af voor essentiële chemische voorraden. 662 00:57:00,583 --> 00:57:05,672 D-day. Meer dan 150.000 troepen op meer dan 5000 schepen. 663 00:57:05,755 --> 00:57:08,758 De grootste amfibische invasie uit de geschiedenis. 664 00:57:08,842 --> 00:57:11,886 Het tij van de oorlog keert zich tegen Duitsland. 665 00:57:20,478 --> 00:57:24,107 De geallieerden vinden geheime nazibestanden... 666 00:57:24,190 --> 00:57:28,236 ...waaruit blijkt dat hun atoomwapenprogramma is mislukt. 667 00:57:44,669 --> 00:57:48,047 De geallieerden dringen dieper het Europese vasteland op... 668 00:57:48,131 --> 00:57:51,301 ...en de ware gruwel van Hitlers plan wordt duidelijk. 669 00:57:52,552 --> 00:57:55,513 Beeldend bewijs van ongekende misdaden... 670 00:57:55,597 --> 00:57:58,975 ...gepleegd door de nazi's in concentratiekamp Buchenwald. 671 00:58:00,435 --> 00:58:03,104 Deze botten waren mannen, vrouwen en kinderen... 672 00:58:03,688 --> 00:58:05,440 ...die werden uitgeroeid. 673 00:58:09,944 --> 00:58:14,282 De misdaad van de Duitsers is de meest afschuwelijke ooit... 674 00:58:14,365 --> 00:58:18,036 ...in de geschiedenis van zogenaamde beschaafde naties. 675 00:58:19,329 --> 00:58:23,666 Kamp Buchenwald wordt een vernietigingsfabriek genoemd. 676 00:58:33,801 --> 00:58:38,306 Hitler werd gekozen nadat hij zijn bedoelingen duidelijk had gemaakt... 677 00:58:38,389 --> 00:58:41,684 ...zonder dat er een misverstand over kon bestaan. 678 00:58:41,768 --> 00:58:43,436 Sieg Heil. 679 00:58:51,361 --> 00:58:54,280 Sinds ze mijn Joodse broeders hebben afgeslacht... 680 00:58:54,364 --> 00:58:57,408 ...wil ik niets meer met Duitsers te maken hebben. 681 00:59:04,874 --> 00:59:06,459 April 1945. 682 00:59:08,169 --> 00:59:11,881 Het Sovjetleger lanceert zijn laatste aanval op Hitlers troepen... 683 00:59:11,965 --> 00:59:16,177 ...omsingelt Berlijn en nadert de bunker van de Führer. 684 00:59:23,393 --> 00:59:26,604 Hopeloos verslagen pleegt Hitler zelfmoord... 685 00:59:26,688 --> 00:59:28,690 ...met één schot in het hoofd. 686 00:59:35,863 --> 00:59:37,782 De oorlog in Europa is gewonnen... 687 00:59:37,865 --> 00:59:43,037 ...maar troepen geleid door de VS willen ook de oorlog met Japan eindigen. 688 00:59:44,122 --> 00:59:48,459 Vijf, vier, drie, twee, een. 689 00:59:50,503 --> 00:59:52,755 Na jaren van inspanningen... 690 00:59:52,839 --> 00:59:56,134 ...heeft het Manhattanproject een atoombom opgeleverd. 691 01:00:03,975 --> 01:00:07,770 Alamogordo in de woestijn van New Mexico. De eerste atoomtest. 692 01:00:08,730 --> 01:00:11,482 Een angstaanjagende opmaat naar de aanval... 693 01:00:11,566 --> 01:00:14,527 ...op de nietsvermoedende burgers van Hiroshima. 694 01:00:18,281 --> 01:00:20,491 Hoogte ongeveer 32.000 voet. 695 01:00:20,992 --> 01:00:25,622 Koers, 265 graden magnetisch. Luchtsnelheid, 250 knopen. 696 01:00:27,165 --> 01:00:29,000 Nader het doelgebied. 697 01:00:29,083 --> 01:00:32,003 Wolkendek minder dan drie tiende op elke hoogte. 698 01:00:32,503 --> 01:00:34,172 Doelgebied vrij. 699 01:01:19,217 --> 01:01:25,306 {\an8}Zojuist heeft een Amerikaans vliegtuig een bom op Hiroshima gegooid. 700 01:01:27,517 --> 01:01:30,978 Wat er gedaan is, is de grootste prestatie van... 701 01:01:31,062 --> 01:01:33,606 ...van de georganiseerde wetenschap. 702 01:02:01,968 --> 01:02:06,973 De eerste atoombom luidde het begin van een verontrustend nieuw tijdperk in. 703 01:02:07,056 --> 01:02:11,644 In een klap werd de Japanse stad Hiroshima en zo'n 70.000 mannen... 704 01:02:11,728 --> 01:02:14,021 ...vrouwen en kinderen vernietigd. 705 01:02:15,648 --> 01:02:19,902 Over de jaren heen is men hierover kritischer geworden. 706 01:02:21,571 --> 01:02:24,824 Was de bom niet een te hoge prijs voor vrede? 707 01:02:25,992 --> 01:02:29,829 TIJDENS DE LAATSTE JAREN VAN EINSTEINS LEVEN BENADERDE KATSU HARA 708 01:02:29,912 --> 01:02:31,706 DE PROFESSOR PER BRIEF 709 01:02:31,789 --> 01:02:37,962 EN CONFRONTEERDE HEM MET ZIJN BETROKKENHEID BIJ DE ATOOMBOM 710 01:02:43,760 --> 01:02:45,052 Beste professor. 711 01:02:49,724 --> 01:02:53,561 Op dit moment zijn de Japanners zich bewust... 712 01:02:53,644 --> 01:02:56,731 ...van hun verantwoordelijkheid voor de laatste oorlog. 713 01:02:56,814 --> 01:03:00,902 Ze tonen oprecht berouw voor hun misdaad. 714 01:03:16,542 --> 01:03:20,004 Onlangs, jaren na het einde van de oorlog... 715 01:03:20,755 --> 01:03:23,800 ...is het Japanse volk voor het eerst... 716 01:03:23,883 --> 01:03:28,262 ...oog in oog komen te staan met de vernietigende effecten van een atoombom. 717 01:03:31,724 --> 01:03:34,268 En nu vragen we u, professor Einstein... 718 01:03:35,019 --> 01:03:40,107 ...waarom wetenschap, wiens voornaamste doel het welzijn en geluk van de mensheid is... 719 01:03:40,608 --> 01:03:44,654 ...het nodig vond om zulke vreselijke resultaten te produceren? 720 01:03:46,197 --> 01:03:50,993 Ik beschouw mezelf niet als de vader van het vrijkomen van atoomenergie. 721 01:03:51,077 --> 01:03:53,287 Mijn aandeel was nogal indirect. 722 01:03:53,371 --> 01:03:58,918 U speelde een belangrijke rol bij de productie van de atoombommen. 723 01:03:59,001 --> 01:04:02,547 Mijn enige bijdrage was dat ik in 1905... 724 01:04:02,630 --> 01:04:06,884 ...de relatie vaststelde tussen massa en energie. 725 01:04:09,345 --> 01:04:14,225 Ik geloofde alleen dat atoomenergie theoretisch gezien mogelijk was. 726 01:04:16,477 --> 01:04:22,942 Ik had niet voorzien dat er in mijn tijd atoomenergie zou vrijkomen. 727 01:04:46,424 --> 01:04:51,095 Ik heb één grote fout in mijn leven gemaakt. 728 01:04:54,181 --> 01:04:57,560 Toen ik die brief aan president Roosevelt tekende. 729 01:05:04,692 --> 01:05:08,613 De kans dat de Duitsers aan hetzelfde werkten... 730 01:05:08,696 --> 01:05:14,076 ...met alle kansen op succes, dwong me tot deze stap. 731 01:06:14,220 --> 01:06:17,431 Als ik had geweten dat de Duitsers er niet in zouden slagen... 732 01:06:17,515 --> 01:06:19,976 ...een atoombom te maken... 733 01:06:21,268 --> 01:06:25,815 ...had ik niet deelgenomen aan het openen van die doos van Pandora. 734 01:06:31,570 --> 01:06:34,031 Ik had dan nooit een vinger uitgestoken. 735 01:06:47,712 --> 01:06:50,089 Voor de aanval op Hiroshima... 736 01:06:50,172 --> 01:06:53,592 ...drongen natuurkundigen er bij het Ministerie van Oorlog... 737 01:06:53,676 --> 01:06:58,097 ...op aan de bom niet te gebruiken tegen weerloze vrouwen en kinderen. 738 01:07:02,059 --> 01:07:06,272 Als we andere landen de testexplosie van New Mexico hadden laten zien... 739 01:07:07,023 --> 01:07:10,901 ...hadden we het kunnen gebruiken om voorstellen te doen voor de wereldorde. 740 01:07:10,985 --> 01:07:12,486 Het einde van de oorlog. 741 01:07:16,240 --> 01:07:19,035 De natuurkundigen die deelnamen aan het smeden... 742 01:07:19,618 --> 01:07:23,789 ...van het meest gevreesde en gevaarlijke wapen aller tijden... 743 01:07:23,873 --> 01:07:27,752 ...worden geplaagd door eenzelfde soort verantwoordelijkheidsgevoel... 744 01:07:28,335 --> 01:07:30,296 ...om niet te zeggen schuldgevoel. 745 01:07:33,049 --> 01:07:37,720 We gaven dit wapen aan de Amerikanen en het Britse volk... 746 01:07:38,387 --> 01:07:41,557 ...als beheerders van de hele mensheid... 747 01:07:41,640 --> 01:07:44,185 ...als strijders voor vrede en vrijheid. 748 01:07:46,270 --> 01:07:50,608 Maar tot nu toe zien we geen enkele garantie op vrede... 749 01:07:52,151 --> 01:07:55,404 ...of de vrijheden die beloofd waren aan de naties. 750 01:08:04,371 --> 01:08:08,000 De situatie vraagt om een moedige prestatie. 751 01:08:09,585 --> 01:08:14,799 Voor een radicale verandering in onze houding... 752 01:08:14,882 --> 01:08:18,219 ...in het hele politieke concept. 753 01:08:20,846 --> 01:08:25,226 Anders is de menselijke beschaving gedoemd te mislukken. 754 01:08:26,977 --> 01:08:28,395 De oorlog is gewonnen. 755 01:08:29,605 --> 01:08:30,689 De vrede niet. 756 01:08:38,697 --> 01:08:43,119 President Truman maakt bekend dat er een atoomexplosie in Rusland is geweest. 757 01:08:43,202 --> 01:08:45,579 Verslaggevers haasten zich naar Flushing Meadow... 758 01:08:45,663 --> 01:08:48,457 ...waar de Rus Vysjinsky de VN toespreekt. 759 01:08:48,541 --> 01:08:50,501 Mr Vyshinsky, heeft u commentaar... 760 01:08:50,584 --> 01:08:54,130 Heeft Rusland de atoombom? 761 01:08:57,925 --> 01:09:03,430 Een knal, een dreun. Het vrijkomen van dodelijke radioactieve regen. 762 01:09:03,514 --> 01:09:07,935 En binnen een paar seconden zou New York een enorme ruïne zijn. 763 01:09:08,894 --> 01:09:12,231 ANTI-COMMUNISTISCHE ANGST IN DE VS EXPLODEERT 764 01:09:12,314 --> 01:09:13,899 Ons land is in oorlog. 765 01:09:13,983 --> 01:09:18,028 Een oorlog verklaard door het internationale communisme. 766 01:09:18,612 --> 01:09:22,449 Dit is de grootste crisis in de geschiedenis van Amerika. 767 01:09:22,533 --> 01:09:26,704 Er zijn tekenen dat het Kremlin al het gebruik... 768 01:09:26,787 --> 01:09:28,998 ...van een ander wapen intensiveert. 769 01:09:29,081 --> 01:09:30,624 Communistische propaganda. 770 01:09:31,584 --> 01:09:35,629 We zitten middenin een voortdurende strijd... 771 01:09:35,713 --> 01:09:37,506 ...voor de geest van de mensen. 772 01:09:41,552 --> 01:09:44,513 De Duitse ramp van jaren geleden herhaalt zich. 773 01:09:46,640 --> 01:09:48,809 Mensen handelen zonder tegenstand... 774 01:09:49,560 --> 01:09:52,771 ...en sluiten zich aan bij de krachten van het kwaad. 775 01:09:54,648 --> 01:09:57,443 Hoelang moeten we nog politici tolereren... 776 01:09:58,277 --> 01:10:03,449 ...die hongerig naar macht zijn of op die manier politiek voordeel willen behalen? 777 01:10:06,911 --> 01:10:10,956 Het is vreemd dat de wetenschap, die vroeger ongevaarlijk leek... 778 01:10:11,040 --> 01:10:14,877 ...nu is uitgegroeid tot een nachtmerrie die iedereen doet beven. 779 01:10:19,965 --> 01:10:22,843 Een ding dat ik in een lang leven heb geleerd... 780 01:10:22,927 --> 01:10:27,598 ...is dat al onze wetenschap vergeleken met de werkelijkheid kinderlijk is. 781 01:10:31,352 --> 01:10:35,105 En toch is het het kostbaarste wat we hebben. 782 01:10:46,242 --> 01:10:50,329 Wetenschap is geen gesloten boek en zal dat ook nooit worden. 783 01:10:52,331 --> 01:10:56,043 Elke belangrijke vooruitgang brengt nieuwe vragen met zich mee. 784 01:10:57,753 --> 01:11:01,006 Maar jaren van angstig zoeken in het donker... 785 01:11:01,090 --> 01:11:03,842 ...en de uiteindelijke verschijning in het licht... 786 01:11:05,261 --> 01:11:09,431 ...kunnen alleen degenen die het hebben ervaren, begrijpen. 787 01:11:11,892 --> 01:11:14,019 We moeten de mens niet veroordelen... 788 01:11:14,103 --> 01:11:16,855 ...omdat zijn verovering van de natuurkrachten... 789 01:11:16,939 --> 01:11:19,858 ...uitgebuit worden voor destructieve doeleinden. 790 01:11:20,776 --> 01:11:23,112 Het lot van de mensheid... 791 01:11:23,821 --> 01:11:28,242 ...hangt volledig af van de morele ontwikkeling van de mens. 792 01:11:55,811 --> 01:11:59,523 EINSTEIN BLEEF STREVEN NAAR VREDE 793 01:11:59,606 --> 01:12:04,278 EN HET ONTHULLEN VAN DE MYSTERIES VAN DE SCHEPPING 794 01:12:04,361 --> 01:12:07,614 TOT ZIJN LAATSTE ADEM 795 01:12:25,841 --> 01:12:31,972 ALBERT EINSTEIN OVERLEED OP 18 APRIL 1955 796 01:12:34,767 --> 01:12:36,477 Lief nageslacht... 797 01:12:37,686 --> 01:12:40,189 ...als je niet rechtvaardiger bent geworden... 798 01:12:41,398 --> 01:12:44,735 ...of vreedzamer en over het algemeen rationeler... 799 01:12:44,818 --> 01:12:46,612 ...dan we zijn of waren... 800 01:12:47,613 --> 01:12:49,740 ...moge de duivel je dan meenemen. 801 01:12:51,158 --> 01:12:53,994 Ik ben of was... 802 01:12:55,287 --> 01:12:57,790 ...je Albert Einstein. 803 01:15:38,325 --> 01:15:40,327 Ondertiteld door: Marjolijn Mellor