1
00:01:03,605 --> 00:01:10,487
ĐẾ CHẾ TINH TINH

2
00:01:23,875 --> 00:01:26,836
<i>Đã vài ngày trôi qua</i>
<i>từ trận chiến với bầy phía Tây.</i>

3
00:01:29,464 --> 00:01:31,966
<i>Và Jackson vẫn bị thương.</i>

4
00:01:36,304 --> 00:01:38,515
<i>Nhưng kẻ đầu đàn</i>
<i>không bao giờ lộ điểm yếu.</i>

5
00:01:58,827 --> 00:02:01,162
{\an8}<i>Sức mạnh của Jackson đang bị phán xét.</i>

6
00:02:08,169 --> 00:02:09,170
<i>Đối với đầu đàn,</i>

7
00:02:09,754 --> 00:02:12,757
<i>điểm yếu về thể chất</i>
<i>cũng là điểm yếu về chính trị.</i>

8
00:02:15,718 --> 00:02:17,637
<i>Cả đồng minh thân cận nhất của Jackson</i>

9
00:02:19,097 --> 00:02:20,223
<i>cũng có vẻ xa cách hơn.</i>

10
00:02:33,653 --> 00:02:35,405
<i>Abrams và Wilson</i>

11
00:02:36,030 --> 00:02:37,532
<i>cảm nhận được cơ hội.</i>

12
00:03:08,271 --> 00:03:09,772
{\an8}<i>Mỗi ngày trôi qua,</i>

13
00:03:11,149 --> 00:03:13,902
<i>bé con của Christine</i>
<i>ngày càng độc lập hơn.</i>

14
00:03:25,496 --> 00:03:29,709
<i>Nó đủ mạnh mẽ và nhanh nhẹn</i>
<i>để một mình vượt qua vòm cây.</i>

15
00:03:35,632 --> 00:03:37,592
<i>Và nó có vẻ đang khoe mẽ.</i>

16
00:04:14,504 --> 00:04:15,546
<i>Khá ấn tượng.</i>

17
00:04:24,514 --> 00:04:28,601
<i>Càng đi xa mẹ, nó càng dễ gặp rắc rối.</i>

18
00:04:30,103 --> 00:04:31,938
<i>Và đây là thời điểm hỗn loạn.</i>

19
00:04:58,256 --> 00:05:00,633
<i>Abrams và Wilson đang hành động.</i>

20
00:05:52,310 --> 00:05:54,771
<i>Jackson đã bị đuổi đánh</i>

21
00:05:56,314 --> 00:05:57,899
<i>trước toàn bộ cả bầy.</i>

22
00:06:10,203 --> 00:06:11,371
{\an8}<i>Nhờ có Wilson,</i>

23
00:06:12,121 --> 00:06:14,374
{\an8}<i>Abrams đã giáng một đòn lớn.</i>

24
00:06:33,643 --> 00:06:36,687
<i>Và trong rừng, tin tức truyền đi.</i>

25
00:07:05,716 --> 00:07:09,554
<i>Bầy phía Tây nghe là biết</i>
<i>có sự hoảng loạn và bối rối.</i>

26
00:07:12,598 --> 00:07:15,476
<i>Chúng cảm nhận sự yếu đuối</i>
<i>ở trung tâm Ngogo.</i>

27
00:07:44,213 --> 00:07:46,215
{\an8}<i>Giờ Abrams phải ra quyết định.</i>

28
00:08:28,716 --> 00:08:30,259
<i>Nó từng đánh bại Jackson,</i>

29
00:08:31,135 --> 00:08:32,470
<i>nhưng nó phải trả giá.</i>

30
00:08:42,730 --> 00:08:44,690
{\an8}<i>Và công việc còn lâu mới hoàn tất.</i>

31
00:08:52,073 --> 00:08:54,075
<i>Sẽ cần nhiều hơn một cuộc tấn công</i>

32
00:08:54,575 --> 00:08:56,661
<i>để hạ bệ con đầu đàn như Jackson.</i>

33
00:09:45,001 --> 00:09:47,211
<i>Cuộc đua giành chức rất nguy hiểm…</i>

34
00:09:53,634 --> 00:09:55,845
<i>cho kẻ đầu đàn và kẻ thách thức.</i>

35
00:09:57,555 --> 00:10:00,099
<i>Và Abrams có thời gian đứng về phía nó.</i>

36
00:10:18,075 --> 00:10:20,703
<i>Nên nó quyết định làm hoà với Jackson.</i>

37
00:10:30,713 --> 00:10:31,714
<i>Đó là đình chiến.</i>

38
00:10:38,888 --> 00:10:39,889
<i>Tạm thời thôi.</i>

39
00:11:06,540 --> 00:11:09,001
<i>Hoà bình đã tạm thời được khôi phục.</i>

40
00:11:16,967 --> 00:11:20,471
<i>Vậy nên bầy trung tâm</i>
<i>có thể cùng nhau thư giãn.</i>

41
00:11:40,574 --> 00:11:41,492
<i>Với Gus,</i>

42
00:11:43,202 --> 00:11:44,370
<i>đời đang đẹp hơn.</i>

43
00:11:49,375 --> 00:11:53,337
<i>Nó ngày càng dành nhiều thời gian</i>
<i>cho Christine và gia đình cô.</i>

44
00:12:09,603 --> 00:12:11,647
<i>Christine rất thoải mái với Gus,</i>

45
00:12:12,148 --> 00:12:15,151
<i>nhưng cô đang chú ý đến nơi khác.</i>

46
00:12:36,839 --> 00:12:39,592
<i>Gus vẫn là một thiếu niên cấp thấp.</i>

47
00:12:40,676 --> 00:12:45,514
<i>Mặt khác, Peterson là một con đực</i>
<i>trưởng thành với địa vị cao.</i>

48
00:13:39,151 --> 00:13:41,111
<i>Tinh tinh đổi tính khi chúng già đi.</i>

49
00:13:41,779 --> 00:13:43,989
<i>Nhưng không bao giờ chán nô đùa.</i>

50
00:13:48,869 --> 00:13:51,247
<i>Hoặc nhu cầu ở gần nhau.</i>

51
00:14:22,319 --> 00:14:23,946
<i>Với thoả thuận đình chiến,</i>

52
00:14:24,029 --> 00:14:26,574
<i>Jackson có thể tự nghỉ ngơi</i>

53
00:14:26,657 --> 00:14:28,367
<i>và hồi phục sức mạnh.</i>

54
00:14:31,537 --> 00:14:34,039
<i>Nó đi đến rìa của bầy để nghỉ ngơi.</i>

55
00:15:53,661 --> 00:15:58,040
<i>Hầu như không có khả năng</i>
<i>để Jackson chải lông lại cho Gus.</i>

56
00:16:09,510 --> 00:16:12,763
<i>Dù vậy, bất kỳ cơ hội nào</i>
<i>để ở gần con đầu đàn</i>

57
00:16:13,722 --> 00:16:14,723
<i>đều là tiến bộ.</i>

58
00:16:31,490 --> 00:16:32,825
<i>Một cơn bão đang đến.</i>

59
00:16:37,663 --> 00:16:40,833
<i>Và Jackson sẽ quay lại bầy để đợi bão tan.</i>

60
00:17:51,278 --> 00:17:53,781
<i>Mưa to khiến khu rừng nguy hiểm hơn.</i>

61
00:17:57,117 --> 00:17:59,119
<i>Thật khó để thấy mọi thứ đang đến.</i>

62
00:19:41,138 --> 00:19:42,389
<i>Đó là bầy phía Tây.</i>

63
00:20:12,252 --> 00:20:14,338
<i>Rollins và Damien đang tiến đến.</i>

64
00:20:25,766 --> 00:20:29,311
<i>Nhưng lần này,</i>
<i>Richmond dẫn đầu cuộc chiến.</i>

65
00:21:02,970 --> 00:21:05,013
<i>Bầy tinh tinh trung tâm chạy tán loạn</i>…

66
00:21:08,850 --> 00:21:11,853
<i>và Jackson đã bị cô lập.</i>

67
00:22:00,068 --> 00:22:02,446
<i>Bầy phía Tây đông hơn Jackson.</i>

68
00:22:04,573 --> 00:22:05,824
<i>Và nó bị bao vây.</i>

69
00:23:21,483 --> 00:23:24,528
<i>Bầy đực trung tâm</i>
<i>nghe thấy tiếng kêu của Jackson.</i>

70
00:23:26,071 --> 00:23:27,447
<i>Chúng đang đến ứng cứu.</i>

71
00:23:39,376 --> 00:23:41,753
<i>Richmond đã đè Jackson xuống đất.</i>

72
00:24:08,572 --> 00:24:12,617
<i>Bầy phía Tây đã bị đuổi đi,</i>
<i>nhưng trong cuộc hỗn loạn,</i>

73
00:24:13,243 --> 00:24:14,578
<i>Jackson đã biến mất.</i>

74
00:24:53,867 --> 00:24:55,827
<i>Jackson đã có thể thoát thân.</i>

75
00:24:58,121 --> 00:24:59,873
<i>Nhưng nó đã bị thương nặng.</i>

76
00:25:11,510 --> 00:25:12,761
<i>Nó vẫn là đầu đàn,</i>

77
00:25:15,972 --> 00:25:16,973
<i>và cả bây giờ,</i>

78
00:25:17,933 --> 00:25:20,310
<i>nó không thể lộ điểm yếu cho cả bầy.</i>

79
00:25:28,568 --> 00:25:30,654
<i>Nên nó rút vào rừng</i>

80
00:25:32,197 --> 00:25:33,198
<i>một mình.</i>

81
00:27:00,160 --> 00:27:04,205
<i>Hầu hết bầy trung tâm không biết</i>
<i>chuyện gì đã xảy ra trong cơn bão.</i>

82
00:27:10,629 --> 00:27:12,505
<i>Ngay cả những tinh tinh đã ở đó</i>

83
00:27:13,506 --> 00:27:16,259
<i>cũng chưa thấy Jackson</i>
<i>kể từ khi chúng tách ra.</i>

84
00:27:26,061 --> 00:27:27,937
<i>Cuộc sống vẫn tiếp diễn như thường.</i>

85
00:27:36,196 --> 00:27:38,782
<i>Nhưng Peterson có vẻ bồn chồn.</i>

86
00:28:07,811 --> 00:28:09,771
<i>Nó đang rời khỏi bầy…</i>

87
00:28:14,067 --> 00:28:15,610
<i>và đi vào rừng.</i>

88
00:29:07,996 --> 00:29:10,540
<i>Jackson đã sống một mình</i>
<i>được một thời gian.</i>

89
00:29:17,756 --> 00:29:20,008
<i>Và vết thương của nó không cải thiện.</i>

90
00:31:21,045 --> 00:31:22,839
<i>Sức lực của Jackson đang héo mòn.</i>

91
00:31:34,934 --> 00:31:36,936
<i>Nhưng ít nhất nó không còn cô đơn.</i>

92
00:32:51,636 --> 00:32:52,971
<i>Sự qua đời của Jackson</i>

93
00:32:53,471 --> 00:32:55,932
<i>đánh dấu hồi kết một kỷ nguyên ở Ngogo.</i>

94
00:33:02,772 --> 00:33:06,150
<i>Trong 32 năm,</i>
<i>nó đã sống ở đây trong khu rừng</i>

95
00:33:06,985 --> 00:33:08,361
<i>và sống trọn vẹn.</i>

96
00:33:11,155 --> 00:33:14,951
<i>Nó vươn lên đứng đầu</i>
<i>bầy tinh tinh lớn nhất từng được biết đến.</i>

97
00:33:17,078 --> 00:33:20,039
<i>Và nó bám trụ suốt sáu năm dài.</i>

98
00:33:24,669 --> 00:33:27,296
<i>Nhưng trên hành trình,</i>
<i>nó đã có nhiều kẻ thù.</i>

99
00:33:28,464 --> 00:33:30,800
<i>Và điều đó khiến nó mất mạng.</i>

100
00:33:40,184 --> 00:33:43,479
<i>Nhưng chuyện đời tinh tinh</i>
<i>không kết thúc bằng cái chết.</i>

101
00:33:46,024 --> 00:33:48,026
{\an8}HERZOG
7 TUỔI

102
00:33:48,943 --> 00:33:51,779
{\an8}<i>Một phần lý do Jackson</i>
<i>đấu tranh trở thành đầu đàn</i>

103
00:33:52,488 --> 00:33:54,574
<i>là để truyền lại di sản của mình.</i>

104
00:33:56,993 --> 00:33:58,953
{\an8}<i>Nó đã rất thành công.</i>

105
00:34:00,747 --> 00:34:02,457
TOSHI
10 TUỔI

106
00:34:03,666 --> 00:34:06,419
<i>Nó để lại tám đứa con.</i>

107
00:34:09,505 --> 00:34:12,759
<i>Và Bartoli vừa sinh một bé trai.</i>

108
00:34:14,886 --> 00:34:16,637
<i>Có thể là con thứ chín của Jackson.</i>

109
00:34:22,852 --> 00:34:24,145
<i>Khi chúng lớn lên,</i>

110
00:34:24,228 --> 00:34:27,106
<i>sống cuộc đời của chúng và có con riêng,</i>

111
00:34:29,025 --> 00:34:33,112
<i>chúng sẽ đảm bảo sự hiện diện của Jackson</i>
<i>tiếp tục được cảm nhận ở Ngogo…</i>

112
00:34:35,406 --> 00:34:37,075
<i>thật lâu sau khi nó ra đi.</i>

113
00:35:02,809 --> 00:35:04,102
<i>Năm ngoái,</i>

114
00:35:04,185 --> 00:35:06,604
<i>mọi thứ đã thay đổi ở Ngogo.</i>

115
00:35:15,905 --> 00:35:19,951
<i>Bầy phía Tây đã có một năm</i>
<i>vất vả nhưng thắng lợi.</i>

116
00:35:32,964 --> 00:35:35,633
<i>Rollins và Damien đã làm tròn bổn phận.</i>

117
00:35:37,093 --> 00:35:40,054
<i>Những nỗ lực của chúng</i>
<i>đã giúp chiếm lãnh thổ mới</i>…

118
00:35:42,890 --> 00:35:45,309
<i>và bầy phía Tây tiếp tục lớn mạnh.</i>

119
00:35:52,400 --> 00:35:54,277
<i>Em bé của Carson đã chào đời.</i>

120
00:35:55,111 --> 00:35:57,071
<i>Và cô bé sẽ phải từ tốn,</i>

121
00:35:57,613 --> 00:35:58,948
<i>ít nhất là một thời gian.</i>

122
00:36:01,742 --> 00:36:02,785
<i>Và Bergl…</i>

123
00:36:05,705 --> 00:36:09,208
<i>đang cố gắng đóng góp</i>
<i>vào sự gia tăng dân số.</i>

124
00:36:20,094 --> 00:36:23,639
<i>Ngay cả Garbo cũng không thể thấy</i>
<i>nhiều năm như thế này.</i>

125
00:36:27,059 --> 00:36:29,604
<i>Và khi tuổi thọ của nó gần cạn,</i>

126
00:36:30,313 --> 00:36:32,106
<i>di sản của nó có vẻ bảo đảm hơn.</i>

127
00:36:36,944 --> 00:36:39,447
<i>Con trai Hutcherson của nó vẫn là đầu đàn…</i>

128
00:36:42,617 --> 00:36:47,413
<i>và cậu em trai Richmond</i>
<i>đã thấy cái chết của Jackson, kẻ thù xưa.</i>

129
00:36:53,794 --> 00:36:55,755
<i>Nhưng dù cả bầy đang thịnh vượng,</i>

130
00:36:56,255 --> 00:37:00,384
<i>chỉ có thời gian mới biết</i>
<i>đó có phải là thắng lợi hay không.</i>

131
00:37:04,597 --> 00:37:06,140
<i>Khi Jackson ra đi,</i>

132
00:37:06,224 --> 00:37:08,935
<i>con đầu đàn mới sẽ lên ngôi</i>
<i>ở bầy trung tâm.</i>

133
00:37:10,895 --> 00:37:13,814
<i>Và kẻ đầu đàn can trường của bầy phía Tây</i>

134
00:37:14,565 --> 00:37:17,360
<i>có thể thay đổi cán cân quyền lực ở Ngogo.</i>

135
00:37:25,701 --> 00:37:26,827
<i>Dù điều gì xảy ra,</i>

136
00:37:27,495 --> 00:37:29,872
<i>một tinh tinh sẽ không có mặt để xem.</i>

137
00:37:30,414 --> 00:37:33,709
{\an8}JOYA
11 TUỔI

138
00:37:33,793 --> 00:37:35,378
{\an8}<i>Joya đang lớn.</i>

139
00:37:41,259 --> 00:37:42,843
<i>Và nó phải rời khỏi Ngogo.</i>

140
00:37:54,605 --> 00:37:57,984
<i>Đây là cách xã hội tinh tinh</i>
<i>đan xen và vẫn khoẻ mạnh.</i>

141
00:38:05,741 --> 00:38:07,994
<i>Con cái trẻ di dời giữa các bầy</i>

142
00:38:09,578 --> 00:38:11,247
<i>để lập gia đình riêng.</i>

143
00:38:17,253 --> 00:38:21,424
<i>Joya sẽ rời bỏ mọi thứ</i>
<i>và mọi người mà nó từng biết.</i>

144
00:38:28,723 --> 00:38:30,683
<i>Nhưng ở đâu đó trong rừng,</i>

145
00:38:31,309 --> 00:38:35,146
<i>nó sẽ tìm thấy bầy mới,</i>
<i>nơi nó có thể xây dựng cuộc sống cho mình.</i>

146
00:38:43,362 --> 00:38:48,617
TRUNG TÂM NGOGO

147
00:38:56,792 --> 00:39:00,004
<i>Trung tâm Ngogo đã mất con đầu đàn.</i>

148
00:39:06,635 --> 00:39:09,889
<i>Cả bầy phải thích nghi</i>
<i>với cuộc sống không có Jackson.</i>

149
00:39:17,813 --> 00:39:19,982
<i>Với Miles, có thể đó là nghỉ hưu.</i>

150
00:39:21,776 --> 00:39:23,736
<i>Nó đã chiến đấu nhiều năm.</i>

151
00:39:25,946 --> 00:39:27,740
<i>Nên nó có được chút bình yên.</i>

152
00:39:34,872 --> 00:39:38,042
<i>Đây có thể là</i>
<i>khởi đầu kỷ nguyên của Abrams.</i>

153
00:39:39,627 --> 00:39:41,337
<i>Dù không có gì là chắc chắn.</i>

154
00:39:44,048 --> 00:39:46,717
<i>Ở Ngogo, chính trị không bao giờ dừng lại.</i>

155
00:39:48,010 --> 00:39:50,638
<i>Đồng minh có thể nhanh chóng thành đối thủ</i>

156
00:39:51,847 --> 00:39:53,474
<i>khi chúng thấy cơ hội.</i>

157
00:40:08,406 --> 00:40:10,282
<i>Năm nay sóng gió với Gus.</i>

158
00:40:12,076 --> 00:40:13,619
<i>Nhưng nó không bỏ cuộc.</i>

159
00:40:20,167 --> 00:40:23,671
<i>Và cuối cùng,</i>
<i>nó được những con đực khác chải lông.</i>

160
00:40:34,181 --> 00:40:37,017
<i>Gus không còn ở đáy xã hội.</i>

161
00:40:52,867 --> 00:40:55,911
<i>Bất chấp những xáo trộn</i>
<i>và nguy hiểm của năm ngoái,</i>

162
00:40:57,413 --> 00:41:00,624
<i>con của Christine đã an toàn</i>
<i>đến sinh nhật đầu tiên…</i>

163
00:41:03,335 --> 00:41:04,587
<i>và được đặt tên.</i>

164
00:41:08,382 --> 00:41:09,383
{\an8}<i>Isobel.</i>

165
00:41:09,467 --> 00:41:11,635
{\an8}ISOBEL
1 TUỔI

166
00:41:12,511 --> 00:41:14,680
<i>Isobel giờ là một phần của xã hội.</i>

167
00:41:18,851 --> 00:41:21,645
<i>Và cuộc đời của nó,</i>
<i>dù bất cứ thứ gì chực sẵn,</i>

168
00:41:22,688 --> 00:41:24,315
<i>sẽ trở thành một phần nhỏ</i>

169
00:41:25,941 --> 00:41:27,318
<i>của câu chuyện lớn lao.</i>

170
00:42:04,104 --> 00:42:08,609
<i>Tinh tinh và tổ tiên của chúng</i>
<i>đã sống trong rừng ở châu Phi</i>

171
00:42:08,692 --> 00:42:10,110
<i>hàng triệu năm.</i>

172
00:42:15,741 --> 00:42:17,243
<i>Suốt thời gian đó,</i>

173
00:42:17,326 --> 00:42:19,662
<i>những câu chuyện thế này đã được mở ra.</i>

174
00:42:22,998 --> 00:42:24,083
<i>Năm này qua năm khác.</i>

175
00:42:28,087 --> 00:42:29,088
<i>Thế hệ này</i>

176
00:42:30,839 --> 00:42:31,966
<i>qua thế hệ khác.</i>

177
00:42:43,018 --> 00:42:44,019
<i>Tình bạn.</i>

178
00:42:48,357 --> 00:42:49,358
<i>Đối thủ.</i>

179
00:42:52,236 --> 00:42:53,237
<i>Hy vọng.</i>

180
00:42:56,073 --> 00:42:57,074
<i>Và nỗi sợ.</i>

181
00:43:03,831 --> 00:43:05,499
<i>Là họ hàng gần nhất,</i>

182
00:43:06,584 --> 00:43:08,252
<i>điều này có ý nghĩa gì với ta?</i>

183
00:43:14,049 --> 00:43:15,050
<i>Chúng ta là ai?</i>

184
00:43:18,887 --> 00:43:20,973
<i>Làm sao ta trở nên như hiện tại?</i>

185
00:43:26,604 --> 00:43:28,689
<i>Tinh tinh có thể là manh mối.</i>

186
00:43:32,610 --> 00:43:36,905
<i>Ta có thể nhận ra điều tốt nhất</i>
<i>và tệ nhất của bản thân trong chúng.</i>

187
00:43:42,077 --> 00:43:44,496
<i>Nếu ta thấu hiểu thế giới của chúng,</i>

188
00:43:46,832 --> 00:43:49,251
<i>có lẽ ta có thể hiểu rõ hơn</i>
<i>về thế giới của mình.</i>

189
00:43:52,755 --> 00:43:56,800
<i>Có vẻ chúng luôn có những điều</i>
<i>mới mẻ và tuyệt vời để cho ta thấy.</i>

190
00:44:01,055 --> 00:44:03,098
<i>Mong nó sẽ trường tồn.</i>

191
00:44:08,103 --> 00:44:14,401
ĐẾ CHẾ TINH TINH

192
00:44:15,319 --> 00:44:18,280
TINH TINH CÓ NGUY CƠ TUYỆT CHỦNG
TẠI NGOGO VÀ KHẮP CHÂU PHI

193
00:44:18,364 --> 00:44:21,450
SỐ LƯỢNG SUY GIẢM VÌ MẤT MÔI TRƯỜNG SỐNG,
SĂN BẮN VÀ BỆNH TẬT

194
00:44:21,533 --> 00:44:26,121
TƯƠNG LAI CỦA CHÚNG
PHỤ THUỘC VÀO CON NGƯỜI

195
00:44:26,705 --> 00:44:31,293
TƯỞNG NHỚ SEBASTÍAN RAMÍREZ AMAYA

196
00:44:57,486 --> 00:45:02,074
Biên dịch: Nguyên Huỳnh