1
00:00:09,801 --> 00:00:14,264
<i>Asya boyunca dünyanın</i>
<i>en zeki canlı türlerinden ikisi...</i>

2
00:00:17,684 --> 00:00:19,894
<i>...bir arada var olmanın</i>
<i>yollarını arıyor.</i>

3
00:00:26,651 --> 00:00:28,862
<i>Gözümüzü onlardan ayırmıyor olabiliriz...</i>

4
00:00:34,534 --> 00:00:37,620
<i>...ama onlar da bizi izleyip öğreniyor.</i>

5
00:00:41,875 --> 00:00:47,047
<i>Biz onları anlamayı</i>
<i>ve sırlarını öğrenmeyi denerken</i>

6
00:00:47,714 --> 00:00:52,385
<i>uyum sağlama ustası olan Asya filleri</i>
<i>bize ayak uyduruyor.</i>

7
00:00:52,719 --> 00:00:58,266
FİLLERİN GİZEMLİ DÜNYASI

8
00:00:59,309 --> 00:01:05,148
ASYA

9
00:01:26,795 --> 00:01:30,423
<i>Filler yeni bir yuva bulmak için</i>
<i>Afrika'dan ayrılalı</i>

10
00:01:31,299 --> 00:01:35,428
<i>iki milyon yıldan fazla oldu.</i>
<i>Buz Devri'nden bile önceydi.</i>

11
00:01:37,972 --> 00:01:43,937
<i>Bu kadim gezginler</i>
<i>güney Asya'nın büyük bölümüne yayıldı.</i>

12
00:01:47,607 --> 00:01:51,778
<i>Dr. Paula Kahumbu, Borneo'nun</i>
<i>Kinabatangan Nehrinde</i>

13
00:01:52,737 --> 00:01:55,824
<i>onların en küçük</i>
<i>ve en enderlerini arıyor.</i>

14
00:02:02,413 --> 00:02:05,458
<i>Afrika savana filleri uzmanı olarak</i>

15
00:02:06,209 --> 00:02:08,711
<i>buraya Pigme olarak da bilinen</i>
<i>Borneo fillerinin</i>

16
00:02:09,087 --> 00:02:10,797
<i>hızla değişen çevrelerine</i>

17
00:02:11,422 --> 00:02:14,801
<i>nasıl uyum sağladığını görmeye geldi.</i>

18
00:02:21,724 --> 00:02:23,560
Ayak izleri görüyorum. Hem de bir sürü.

19
00:02:23,643 --> 00:02:24,644
Şuna bakın!

20
00:02:27,981 --> 00:02:30,191
Filleri göremiyorum. Sadece duyuyorum.

21
00:02:34,612 --> 00:02:37,699
<i>Bu Borneo filleri çok gizemli.</i>

22
00:02:37,949 --> 00:02:39,242
<i>Neredeyse hiç araştırılmamış.</i>

23
00:02:39,826 --> 00:02:45,290
<i>Pek çok açıdan sıra dışı.</i>
<i>Görünüşü, özellikleri, yaşam alanı.</i>

24
00:02:54,632 --> 00:02:59,012
<i>Bu nehirden bakınca tek gördüğünüz</i>
<i>el değmemiş yağmur ormanları.</i>

25
00:03:04,642 --> 00:03:08,563
<i>Ama bu bir yanılsama.</i>
<i>Birkaç metre mesafede</i>

26
00:03:09,147 --> 00:03:12,609
<i>orman göz alabildiğine uzanan</i>

27
00:03:15,695 --> 00:03:18,406
<i>yağ palmiyesi plantasyonlarına dönüşüyor.</i>

28
00:03:21,659 --> 00:03:25,914
<i>Palmiye yağı kurabiyelerden dondurmaya,</i>

29
00:03:26,539 --> 00:03:28,917
<i>diş macunundan çamaşır deterjanına</i>
<i>her şeyde.</i>

30
00:03:29,542 --> 00:03:34,297
<i>Üretimi ucuz ama doğaya bedeli yüksek.</i>

31
00:03:35,840 --> 00:03:40,011
<i>Yuvaları olan orman yok oldukça</i>
<i>orangutan gibi hayvanların da</i>

32
00:03:40,553 --> 00:03:42,931
<i>soyu tükeniyor.</i>

33
00:03:44,557 --> 00:03:46,935
<i>Filler de tehlikede.</i>

34
00:03:48,061 --> 00:03:51,189
<i>Sadece 1.500 tane kaldı.</i>

35
00:03:53,024 --> 00:03:58,279
<i>Göç rotaları daraldığından</i>
<i>artık yol olarak sadece</i>

36
00:03:58,821 --> 00:04:00,240
<i>nehir kıyılarını kullanabiliyorlar.</i>

37
00:04:04,994 --> 00:04:08,665
<i>Ve yiyecek bulmak için</i>
<i>nehrin karşısına yüzüyorlar.</i>

38
00:04:14,420 --> 00:04:18,341
Buradan bir filin bağırdığını duyduk.

39
00:04:21,386 --> 00:04:23,763
Aman tanrım. Buracıktalar.
Hemen buradalar.

40
00:04:27,308 --> 00:04:29,018
Sanırım suya geliyor.

41
00:04:37,819 --> 00:04:40,405
Sanırım her tarafımızda filler var.

42
00:04:51,582 --> 00:04:55,545
Bu çok heyecanlı.
Burada, orada bir sürü fil var.

43
00:04:56,170 --> 00:04:57,255
Tanrım, nehri geçiyorlar!

44
00:04:59,716 --> 00:05:04,012
İnanılmaz. Bu ender fillerden bir sürü.

45
00:05:09,684 --> 00:05:13,271
<i>Tek bir aile değil.</i>
<i>Anlaşılan bir sürü aile bir arada,</i>

46
00:05:13,479 --> 00:05:16,316
<i>dev bir grup hâlinde nehri geçiyor.</i>

47
00:05:21,696 --> 00:05:23,781
<i>Şimdiden 30 küsur saydım.</i>

48
00:05:30,830 --> 00:05:34,459
Yavrular suyun altında gidiyor,
tamamen batmışlar.

49
00:05:43,259 --> 00:05:46,846
<i>Beni en çok şaşırtan</i>
<i>derilerindeki pembemsi lekeler.</i>

50
00:05:47,472 --> 00:05:49,599
<i>Renk kaybı sonucu.</i>

51
00:05:53,811 --> 00:05:58,649
<i>Hortumlarının ucunda kavrama parmağı</i>
<i>dediğimiz parmaklardan bir tane var,</i>

52
00:05:58,900 --> 00:06:00,777
<i>Afrika fillerindeki gibi iki değil.</i>

53
00:06:30,473 --> 00:06:33,393
<i>Evleri olan ormanın yarısı</i>
<i>çoktan yok olmuş</i>

54
00:06:34,227 --> 00:06:37,939
<i>ve kalanı da gezegendeki her yerden</i>
<i>daha hızlı küçülüyorken...</i>

55
00:06:44,237 --> 00:06:47,448
<i>...Borneo filleri uyum sağlamayı</i>
<i>öğrenmek zorunda kaldı.</i>

56
00:06:52,328 --> 00:06:56,332
<i>Doğal içgüdülerine ters düşmek</i>
<i>anlamına gelse de.</i>

57
00:07:02,755 --> 00:07:06,759
<i>Ormanın seslerinin yerini</i>
<i>başka bir dünyanın</i>

58
00:07:07,385 --> 00:07:08,761
<i>gürültüleri aldı.</i>

59
00:07:16,519 --> 00:07:20,398
<i>Eski palmiyeler kesilip</i>
<i>yenileri ekildiğinde</i>

60
00:07:21,816 --> 00:07:24,610
<i>filler fırsatı kaçırmaz.</i>

61
00:07:29,365 --> 00:07:31,409
Filler saniyeler içinde
harekete geçiyor.

62
00:07:31,659 --> 00:07:33,453
Sanki makinelerin sesini duymak

63
00:07:33,536 --> 00:07:35,997
mıknatıs etkisi yapıyor.
Pavlov'un köpekleri gibi

64
00:07:36,080 --> 00:07:39,083
koşarak, bağırarak,
heyecan içinde geliyorlar.

65
00:07:41,878 --> 00:07:45,089
Ve hızla o bitkilerle besleniyorlar.

66
00:07:49,051 --> 00:07:53,222
Çalışan makinelerle aralarında
resmen metreler var.

67
00:07:53,306 --> 00:07:54,390
İnanılmaz.

68
00:08:04,692 --> 00:08:07,069
<i>Palmiyenin tepesinin tatlı bir özü var.</i>

69
00:08:08,029 --> 00:08:10,531
<i>Yani konsantre</i>
<i>besin kaynağına dönüşüyorlar.</i>

70
00:08:29,926 --> 00:08:32,470
<i>Makinelerin gürültüsünde</i>
<i>birbirlerini duyabilmek için</i>

71
00:08:33,596 --> 00:08:35,890
<i>çok yüksek sesle iletişim kuruyorlar.</i>

72
00:08:47,777 --> 00:08:51,447
Fillerin gürültülü insan aktivitelerinin

73
00:08:52,532 --> 00:08:58,329
bu kadar yakınında yaşadığını görmenin
tuhaflığı bir yana,

74
00:08:58,788 --> 00:09:02,416
bir de doğal yaşantılarını
terk etmelerinin trajikliği var.

75
00:09:06,921 --> 00:09:09,298
<i>Bu yavrular anneleriyle orada.</i>

76
00:09:09,924 --> 00:09:12,301
<i>Her şeye şahit oluyor ve öğreniyorlar.</i>

77
00:09:12,677 --> 00:09:15,471
<i>Ve aynı tepkiyi verecekler.</i>

78
00:09:15,555 --> 00:09:17,890
<i>Makineleri duyduklarında</i>
<i>yemek anlamına geldiğini bilecekler.</i>

79
00:09:29,151 --> 00:09:31,112
<i>Uyum sağlamakta inanılmazlar,</i>

80
00:09:31,279 --> 00:09:33,864
<i>sadece insanların varlığına</i>
<i>ve getirdikleri</i>

81
00:09:33,990 --> 00:09:35,408
<i>tehlikelere değil,</i>

82
00:09:35,491 --> 00:09:38,619
<i>değişen çevrelerine de</i>
<i>çok iyi uyum sağlıyorlar.</i>

83
00:09:41,455 --> 00:09:46,502
<i>Filler bizden daha fazla olmasa da</i>
<i>bizim kadar akıllı.</i>

84
00:09:58,598 --> 00:10:02,685
<i>Asya fili Afrikalı kuzenine</i>
<i>bizim şempanzelere</i>

85
00:10:03,144 --> 00:10:05,146
<i>olduğumuz kadar uzak.</i>

86
00:10:08,733 --> 00:10:13,029
<i>Onlar kısa hortumları</i>
<i>ve uzun kuyruklarıyla</i>

87
00:10:13,779 --> 00:10:15,197
<i>fillerin en küçükleri.</i>

88
00:10:21,078 --> 00:10:25,458
<i>Ama kara memelileri içinde</i>
<i>en büyük beyin onlarda</i>

89
00:10:30,254 --> 00:10:31,589
<i>ve bizimle temasları arttıkça</i>

90
00:10:32,131 --> 00:10:36,093
<i>bunun faydasını görüyorlar.</i>

91
00:10:43,684 --> 00:10:48,981
SRİ LANKA

92
00:10:55,738 --> 00:10:59,450
<i>Bu erkek, ömründe bir sürü değişim gördü.</i>

93
00:11:04,872 --> 00:11:06,791
<i>Öfkelenmekte haklı.</i>

94
00:11:11,545 --> 00:11:14,256
<i>Tüm dünyası değişti.</i>

95
00:11:17,218 --> 00:11:21,389
<i>Yavruyken çevresindeki topraklar</i>
<i>onun oyun alanı...</i>

96
00:11:23,099 --> 00:11:24,225
<i>...ve kileriydi.</i>

97
00:11:29,230 --> 00:11:31,065
<i>Şimdi ise girmesi yasak.</i>

98
00:11:33,442 --> 00:11:36,779
<i>Elektrikli çitlerin</i>
<i>kötü haber olduğunu biliyor.</i>

99
00:11:38,114 --> 00:11:42,326
<i>Bazen çarparlar. Bazen öldürürler.</i>

100
00:11:48,666 --> 00:11:52,920
<i>Ama canının çektiği meyveler</i>
<i>çitlerin hemen arkasında.</i>

101
00:12:01,595 --> 00:12:05,933
<i>Bu yüzden</i>
<i>gecenin karanlığında geri geliyor.</i>

102
00:12:11,355 --> 00:12:12,898
<i>Özel kameralarla görüntülenen...</i>

103
00:12:14,900 --> 00:12:17,278
<i>...gizli bir görev bu.</i>

104
00:12:27,580 --> 00:12:30,416
<i>Onda gece görüşünün kendi versiyonu var.</i>

105
00:12:42,136 --> 00:12:44,388
<i>Kör fillerin sürü yönetmesine</i>

106
00:12:45,514 --> 00:12:50,060
<i>yetecek kadar keskin bir koku duyusu.</i>

107
00:13:03,824 --> 00:13:05,868
<i>Sadece budalalar acele eder.</i>

108
00:13:11,457 --> 00:13:14,335
<i>Erkekler bazen tek başlarınadır.</i>

109
00:13:17,838 --> 00:13:21,175
<i>Ama yaşam alanlarının</i>
<i>üçte ikisine el koyduğumuzdan</i>

110
00:13:25,596 --> 00:13:27,014
<i>insan olan yerlerde...</i>

111
00:13:33,479 --> 00:13:35,940
<i>...güvende olup yağma yapabilmek için...</i>

112
00:13:42,154 --> 00:13:43,614
<i>...bir araya toplanıyorlar.</i>

113
00:13:52,957 --> 00:13:54,583
<i>Yüksek riskli bir strateji</i>

114
00:13:55,584 --> 00:13:58,128
<i>ama bu erkek fil ve arkadaşlarının</i>
<i>yapmak üzere olduğu şey...</i>

115
00:14:01,006 --> 00:14:03,342
<i>...gerçekten kayda değer.</i>

116
00:14:23,237 --> 00:14:26,031
<i>Çok az hayvan alet kullanmasını bilir</i>

117
00:14:27,116 --> 00:14:32,037
<i>ama o elektrik çarpmasından</i>
<i>korunmak için</i>

118
00:14:32,496 --> 00:14:33,998
<i>tahta kullanmasını öğrenmiş.</i>

119
00:15:00,190 --> 00:15:02,943
<i>İçeri girince sessizleşiyorlar.</i>

120
00:15:08,574 --> 00:15:12,036
<i>Cıyaklama, kulak çırpma yok.</i>

121
00:15:17,416 --> 00:15:20,836
<i>Ayaklarındaki geniş yastıklar</i>
<i>amortisör işlevi görüyor.</i>

122
00:15:23,255 --> 00:15:27,051
<i>Beş ton fil ölüm sessizliğinde...</i>

123
00:15:30,763 --> 00:15:32,640
<i>...kayar gibi geçiyor.</i>

124
00:15:44,443 --> 00:15:48,739
<i>Şimdi emeklerinin meyvesinin</i>
<i>tadını çıkarma vakti.</i>

125
00:16:25,901 --> 00:16:29,113
<i>Şanslarına bu gece</i>
<i>sadece havai fişekler var.</i>

126
00:16:38,956 --> 00:16:43,377
<i>Zehirler, patlayıcılar</i>
<i>ve diğer ölümcül caydırıcılar</i>

127
00:16:43,877 --> 00:16:47,214
<i>Sri Lanka'da her yıl</i>
<i>ortalama 300 fili öldürür.</i>

128
00:17:10,654 --> 00:17:14,074
<i>Yeni yollar, tarlalar ve yerleşimler</i>
<i>Güneydoğu Asya'da</i>

129
00:17:14,825 --> 00:17:17,870
<i>her yıl 15.000 kilometrekarelik alana</i>
<i>el koyar</i>

130
00:17:18,412 --> 00:17:23,167
<i>ve filleri insanlarla</i>
<i>yakın temasa zorlarken...</i>

131
00:17:23,250 --> 00:17:25,794
DİKKAT FİL GEÇEBİLİR

132
00:17:27,880 --> 00:17:31,592
<i>...böyle etkileşimler de</i>
<i>gittikçe sıklaşmış.</i>

133
00:17:37,097 --> 00:17:40,726
<i>Hayatta kalmak için insan davranışlarını</i>
<i>tahmin etmeyi</i>

134
00:17:41,727 --> 00:17:45,314
<i>ve bu bilgiyi kendi avantajlarına</i>
<i>kullanmayı öğrenmişler.</i>

135
00:17:52,112 --> 00:17:57,451
TAYLAND

136
00:18:02,498 --> 00:18:04,917
<i>Tayland'daki Otoyol 3259</i>

137
00:18:06,376 --> 00:18:08,545
<i>şeker kamışı nakil yoludur.</i>

138
00:18:14,426 --> 00:18:18,305
<i>Binlerce çiftçi ürünleri rafineriye</i>
<i>bu yoldan ulaştırır.</i>

139
00:18:35,405 --> 00:18:38,492
<i>Ama bu otoyolun bir yol kesicisi var.</i>

140
00:18:49,336 --> 00:18:52,089
<i>Yöre sakinleri ona "Don" adını takmış.</i>

141
00:18:56,510 --> 00:18:59,513
<i>Burası onun bölgesi.</i>

142
00:19:02,349 --> 00:19:07,688
<i>Anlaşma yapmakta usta,</i>
<i>risk-ödül hesabı yapıp</i>

143
00:19:09,523 --> 00:19:11,483
<i>hakkına düşeni alıyor.</i>

144
00:19:20,826 --> 00:19:25,789
<i>Don yoldaki nakil kamyonunun</i>
<i>kokusunu alabilir.</i>

145
00:19:34,548 --> 00:19:38,552
<i>Sadece koklayarak</i>
<i>miktarı hesaplayabilir...</i>

146
00:19:49,813 --> 00:19:53,442
<i>...ve sadece yükü</i>
<i>en büyük olanları hedef alır.</i>

147
00:20:04,536 --> 00:20:06,747
<i>Ödemesini alma vakti.</i>

148
00:20:28,018 --> 00:20:32,231
<i>80 kilo ham şeker kamışı</i>

149
00:20:32,898 --> 00:20:37,653
<i>her gün ihtiyaç duyduğu</i>
<i>70.000 kaloriyi sağlıyor.</i>

150
00:20:52,167 --> 00:20:53,168
<i>Ama Don,</i>

151
00:20:54,419 --> 00:20:56,004
<i>yalnız değil.</i>

152
00:21:02,469 --> 00:21:04,429
<i>Yanında genç erkekleri de getirdi.</i>

153
00:21:05,931 --> 00:21:06,932
<i>Adamlarına...</i>

154
00:21:08,141 --> 00:21:09,559
<i>...nasıl yapıldığını gösterecek.</i>

155
00:21:29,454 --> 00:21:31,456
<i>Don'un yöntemini izliyorlar.</i>

156
00:21:33,667 --> 00:21:35,669
<i>Çok açgözlülük etmezlerse...</i>

157
00:21:37,796 --> 00:21:39,589
<i>...sürücülerin ödeyeceğini biliyor.</i>

158
00:21:46,221 --> 00:21:52,436
<i>Karşılığında o ve yardakçıları</i>
<i>şeker kamışı tarlalarından uzak duracak.</i>

159
00:22:05,198 --> 00:22:10,495
<i>Gözlemleri ve bize dair bilgileri</i>
<i>fillerin insan egemenliğindeki dünyada</i>

160
00:22:10,871 --> 00:22:13,790
<i>geçinip gitmesine yardımcı oluyor.</i>

161
00:22:22,507 --> 00:22:26,345
<i>Ama uzun vadede gelecekleri</i>
<i>birey olarak onları</i>

162
00:22:26,845 --> 00:22:29,973
<i>anlamamıza bağlı olabilir.</i>

163
00:22:55,582 --> 00:22:58,210
<i>Paula, Afrika'daki</i>
<i>bazı toplulukların insanlar</i>

164
00:22:58,919 --> 00:23:03,548
<i>ve filler arasındaki çıkar çatışmalarını</i>
<i>azaltmada olumlu rol oynadığını gördü.</i>

165
00:23:04,925 --> 00:23:09,721
<i>Borneo'da da benzer fikirler denenmiş mi</i>
<i>öğrenmek istiyor.</i>

166
00:23:13,225 --> 00:23:15,727
<i>Asya fillerinin hâlâ bu kıtada var olması</i>

167
00:23:15,852 --> 00:23:18,480
<i>bana kalırsa olağanüstü.</i>

168
00:23:20,857 --> 00:23:24,736
<i>Bir sürü inşaat var.</i>
<i>Bir sürü toprak insan kullanımı için</i>

169
00:23:24,903 --> 00:23:25,904
<i>dönüştürülmüş.</i>

170
00:23:28,907 --> 00:23:32,411
<i>İnsanların ve fillerin</i>
<i>birbiriyle temasa girdiği</i>

171
00:23:32,494 --> 00:23:34,621
<i>bir sürü durum görüyoruz.</i>

172
00:23:43,797 --> 00:23:44,881
<i>Sorun,</i>

173
00:23:45,132 --> 00:23:48,301
<i>insanlar zarar verdiğinde</i>
<i>fillerin bunu hatırlaması.</i>

174
00:23:49,177 --> 00:23:53,390
<i>Bazen saldırganlık kültürü geliştirip</i>
<i>insanlara saldırıyorlar.</i>

175
00:23:53,765 --> 00:23:56,685
<i>Bu, insanlar ve filler için</i>
<i>ölümcül olabiliyor.</i>

176
00:24:01,481 --> 00:24:05,026
<i>Borneolu biyolog Dr. Farina Othman</i>

177
00:24:05,485 --> 00:24:09,197
<i>yeni bir insan-fil kavrayışı sağlamanın</i>
<i>en iyi yolunun</i>

178
00:24:09,281 --> 00:24:11,825
<i>yakın iletişim olduğuna inanıyor.</i>

179
00:24:16,663 --> 00:24:19,791
Borneo fillerini ilk gördüğümde

180
00:24:20,667 --> 00:24:24,337
onlarla bağ kurduğumu hatırlıyorum.

181
00:24:26,882 --> 00:24:29,885
Ardından filin sesi olmaya karar verdim.

182
00:24:32,471 --> 00:24:34,222
Bu, Iman.

183
00:24:35,849 --> 00:24:37,142
Iman, "inanç" demek.

184
00:24:37,851 --> 00:24:40,812
Genelde sürüsüyledir.

185
00:24:49,905 --> 00:24:55,744
Ama bugün sanırım tek başına
suyun tadını çıkarmak istemiş, değil mi?

186
00:25:13,053 --> 00:25:17,098
<i>Özgün yaklaşımıyla Farina, filler</i>
<i>ve onlarla yaşayan insanlar arasında</i>

187
00:25:17,849 --> 00:25:22,979
<i>bir tür çevirmene,</i>
<i>sosyal hizmet görevlisine dönüşmüş.</i>

188
00:25:34,115 --> 00:25:39,079
Kişiliklerini öğrenme şansım oldu
ve böylece çabuk kızan

189
00:25:39,329 --> 00:25:42,415
birkaç fili öğrendik.

190
00:25:50,298 --> 00:25:57,138
Yerel toplulukları onların kişilikleri
ve davranışları hakkında bilgilendireceğiz

191
00:25:57,347 --> 00:26:00,767
ve bu filler topraklarına
veya evlerine yaklaştığında

192
00:26:00,934 --> 00:26:04,563
daha hazırlıklı olabilecekler.

193
00:26:13,238 --> 00:26:17,909
Tüm bu sinyalleri anladığınızda
kazalardan kaçınabilirsiniz

194
00:26:18,118 --> 00:26:20,495
ve yanınızda rahat ederler.

195
00:26:20,579 --> 00:26:25,208
Onları görmenize, gözlemlemenize,
yanlarında olmanıza izin verirler.

196
00:26:27,377 --> 00:26:30,839
<i>Farina'nın çalışmaları</i>
<i>yerel birinin filleri incelemesinin</i>

197
00:26:31,006 --> 00:26:33,675
<i>ne kıymetli olabileceğinin delili.</i>

198
00:26:39,848 --> 00:26:43,935
<i>Hem hayvanların hem insanların</i>
<i>ihtiyaçlarını anlayan birinin.</i>

199
00:26:59,951 --> 00:27:01,494
<i>Onunki gibi çalışmalar sayesinde</i>

200
00:27:01,786 --> 00:27:04,456
<i>buralılar fillere farklı gözle bakmaya,</i>
<i>hatta onlara yardımcı olacak</i>

201
00:27:05,206 --> 00:27:06,916
<i>değişiklikler yapmaya başlamış.</i>

202
00:27:09,753 --> 00:27:13,632
<i>Ve fillerle bir arada var olmanın</i>
<i>iki tarafa da faydası olabilir.</i>

203
00:27:22,140 --> 00:27:29,064
HİNDİSTAN

204
00:27:40,241 --> 00:27:44,329
<i>Birbirimizi daha iyi anlayıp</i>
<i>topraklarımızı paylaşarak</i>

205
00:27:44,829 --> 00:27:51,586
<i>fillerin hayatını ve kendimizinkini</i>
<i>inanılmaz şekillerde iyiye götürebiliriz.</i>

206
00:28:03,390 --> 00:28:06,643
<i>Asya filleri on binlerce yıldır</i>
<i>Hindistan'ın batısındaki</i>

207
00:28:07,477 --> 00:28:09,354
<i>Ghat'larda dolaşıyor.</i>

208
00:28:12,148 --> 00:28:16,820
<i>Kuşaktan kuşağa aktarılan</i>
<i>rotaları izliyor.</i>

209
00:28:18,571 --> 00:28:24,411
<i>Yaşlısı ve genci mevsimlik beslenme yerine</i>
<i>ulaşmak için 250 km yol gidiyor.</i>

210
00:28:28,957 --> 00:28:33,795
<i>Ama uzun yolculuklarının bu bölümünde</i>
<i>çok az yiyecek var.</i>

211
00:28:37,924 --> 00:28:43,722
<i>Bir zamanlar orman olan yerler</i>
<i>artık neredeyse tamamen çiftlik arazisi.</i>

212
00:28:50,687 --> 00:28:52,397
<i>Ilık ve nemli hava</i>

213
00:28:52,689 --> 00:28:55,442
<i>çay yetiştirmek için</i>
<i>mükemmel koşulları sağlar.</i>

214
00:28:59,487 --> 00:29:02,782
<i>Ama filler için bu yeşil tepeler</i>

215
00:29:03,908 --> 00:29:05,952
<i>çölden farksız.</i>

216
00:29:12,751 --> 00:29:17,964
<i>Çay bitkilerinde onları acı</i>
<i>ve itici kılan toksinler vardır.</i>

217
00:29:22,802 --> 00:29:24,971
<i>Bu yüzden bu filler aç kalırdı...</i>

218
00:29:26,973 --> 00:29:31,853
<i>...ve bazen yiyecek ararken</i>
<i>arkalarında yıkımın izlerini bırakırdı.</i>

219
00:29:46,159 --> 00:29:48,620
<i>Çiftçiler fark edene...</i>

220
00:30:01,090 --> 00:30:03,551
<i>...ve değişiklik yapmaya karar verene dek.</i>

221
00:30:10,850 --> 00:30:13,561
<i>Büyük etkisi olan bir değişiklik.</i>

222
00:30:17,440 --> 00:30:22,153
<i>Bitkileri saran otları öldürmek için</i>
<i>kimyasal ilaç kullanmayı kestiler.</i>

223
00:30:31,454 --> 00:30:36,543
<i>İşi gönüllü dev bahçıvanlara bıraktılar.</i>

224
00:30:40,255 --> 00:30:43,216
<i>Filler zararlı otları yemekle kalmıyor,</i>

225
00:30:44,717 --> 00:30:48,346
<i>besin zengini gübreler de bırakıyor.</i>

226
00:30:51,683 --> 00:30:56,396
<i>Artık kimyasal değil doğal yoldan</i>
<i>zararlı otlardan kurtulduklarından</i>

227
00:30:56,896 --> 00:31:01,192
<i>çiftçilerin çayı yüzde 100 organik...</i>

228
00:31:02,402 --> 00:31:05,071
<i>...ve fil dostu.</i>

229
00:31:07,490 --> 00:31:10,869
<i>Filler artık çok ihtiyaç duydukları</i>
<i>mola yerine kavuştu.</i>

230
00:31:17,834 --> 00:31:19,544
<i>İkmal yapma şansına da.</i>

231
00:31:32,682 --> 00:31:33,975
<i>İş birliğiyle...</i>

232
00:31:36,144 --> 00:31:37,437
<i>...herkes kazanıyor.</i>

233
00:31:49,240 --> 00:31:55,997
<i>Karınları doyan filler</i>
<i>uzun göçün son ayağına başlıyor.</i>

234
00:31:49,240 --> 00:31:55,997
<i>Karınları doyan filler</i>
<i>uzun göçün son ayağına başlıyor.</i>

235
00:32:07,342 --> 00:32:11,554
<i>Birçoklarının hedefi Kabini ormanı.</i>

236
00:32:29,405 --> 00:32:32,450
<i>65.000 hektarlık koruma alanı.</i>

237
00:32:34,911 --> 00:32:38,331
<i>Hindistan'daki en büyük</i>
<i>doğal hayatı koruma alanlarından.</i>

238
00:33:01,729 --> 00:33:05,608
<i>Her yıl bu taşkın yatağının</i>
<i>altındaki baraj açılır.</i>

239
00:33:07,402 --> 00:33:11,280
<i>Nehir kurur ve iki aylığına yerini...</i>

240
00:33:13,408 --> 00:33:15,076
<i>...yemyeşil çayırlar alır...</i>

241
00:33:17,620 --> 00:33:21,374
<i>İnsan yapımı bir fil ütopyası oluşur.</i>

242
00:33:30,383 --> 00:33:31,384
<i>Yılda bir kez</i>

243
00:33:32,427 --> 00:33:37,640
<i>aileler uzun göçlerinin sonunda</i>
<i>güvenle birleşebilir.</i>

244
00:33:41,602 --> 00:33:43,646
<i>Eski dostluklar tazelenir.</i>

245
00:33:50,111 --> 00:33:52,030
<i>Yeni dostluklar kurulur.</i>

246
00:33:58,494 --> 00:34:00,705
<i>İnsanların yarattığı bir alan...</i>

247
00:34:04,542 --> 00:34:08,212
<i>...fillere ihtiyaç duydukları</i>
<i>cenneti sağlar.</i>

248
00:34:19,891 --> 00:34:22,101
<i>Filler ve insanlar birlikte evrildi.</i>

249
00:34:28,775 --> 00:34:31,819
<i>Bu DNA'mızda var.</i>
<i>Onları gördüğümüzde hissederiz.</i>

250
00:34:39,035 --> 00:34:42,914
<i>Böğürmelerini, bağırmalarını</i>
<i>ve gürlemelerini</i>

251
00:34:42,997 --> 00:34:45,249
<i>kemiklerimizin derinliklerinde hissederiz.</i>

252
00:34:56,427 --> 00:35:00,640
<i>Filleri hayatımızda</i>
<i>ve bu diyarlarda tutarsak...</i>

253
00:35:03,601 --> 00:35:08,189
<i>...eski kültür ve geleneklerimizin</i>
<i>bir parçasını da korumuş oluruz...</i>

254
00:35:11,692 --> 00:35:14,654
<i>...çünkü bu hayvanlar</i>
<i>bize kendimizle ilgili bir şeyler öğretir.</i>

255
00:35:56,571 --> 00:35:58,573
Alt yazı çevirmeni: Zeynep Simpson