1 00:00:02,000 --> 00:00:07,000 Downloaded from YTS.MX 2 00:00:06,840 --> 00:00:08,720 Listopad 1942 roku. 3 00:00:08,000 --> 00:00:13,000 Official YIFY movies site: YTS.MX 4 00:00:09,200 --> 00:00:12,480 Armada 200 brytyjskich i amerykańskich okrętów pojawia się 5 00:00:12,480 --> 00:00:13,600 u brzegów Afryki Północnej. 6 00:00:16,200 --> 00:00:18,720 Zaczyna się operacja Torch. 7 00:00:22,760 --> 00:00:24,760 Na oczach tutejszej ludności 8 00:00:24,760 --> 00:00:29,560 na plażach Maroka i Algierii pojawia się 100 tysięcy żołnierzy. 9 00:00:33,480 --> 00:00:36,080 W tym teatrze działań w Afryce Północnej 10 00:00:36,080 --> 00:00:39,160 w latach 1940-1943 11 00:00:39,160 --> 00:00:42,040 zapisano słynny rozdział drugiej wojny światowej. 12 00:00:42,600 --> 00:00:43,760 Wojna pustynna. 13 00:00:48,120 --> 00:00:52,560 Dlaczego mocarstwa postanowiły walczyć na piaskach Afryki Północnej, 14 00:00:53,120 --> 00:00:56,080 które znajdowały się tak daleko od epicentrum wojny? 15 00:00:57,080 --> 00:00:59,240 I jak w pustynnych upałach 16 00:00:59,240 --> 00:01:02,720 aliantom udało się zadać pierwszy dotkliwy cios 17 00:01:02,720 --> 00:01:04,360 wojskom Trzeciej Rzeszy? 18 00:01:08,520 --> 00:01:11,120 Wojna pustynna, której nikt nie chciał, 19 00:01:11,120 --> 00:01:14,120 wywróciła losy wojny do góry nogami. 20 00:01:23,360 --> 00:01:27,400 TRYPOLIS LIBIA 21 00:01:29,240 --> 00:01:32,640 Zaczęło się od ryzykownego przedsięwzięcia małego dyktatora, 22 00:01:32,640 --> 00:01:34,280 który marzył o wielkości: 23 00:01:34,720 --> 00:01:36,200 Benita Mussoliniego. 24 00:01:41,040 --> 00:01:42,440 Oświadczył on, 25 00:01:43,760 --> 00:01:47,160 że Włochy są więźniem obszaru śródziemnomorskiego. 26 00:01:50,320 --> 00:01:54,360 Duce pragnął przywrócić blask Cesarstwa Rzymskiego. 27 00:01:54,360 --> 00:01:57,320 Marzyło mu się opanowanie Morza Śródziemnego 28 00:01:57,320 --> 00:01:59,720 i podbój terenów Afryki. 29 00:02:03,040 --> 00:02:03,840 CESARSTWO FRANCUSKIE 30 00:02:03,840 --> 00:02:06,320 Mussolini dusił się w Afryce 31 00:02:06,320 --> 00:02:09,120 zdominowanej przez stare mocarstwa: 32 00:02:09,120 --> 00:02:11,240 Francję i Wielką Brytanię. 33 00:02:12,280 --> 00:02:16,160 Irytuje go skromność jego kolonialnych posiadłości. 34 00:02:16,440 --> 00:02:18,600 Na wschodzie są to jedynie Somalia, 35 00:02:18,600 --> 00:02:20,800 Etiopia i Erytrea. 36 00:02:20,800 --> 00:02:24,560 Na północy żelazem i krwią udało mu się podbić Libię. 37 00:02:28,480 --> 00:02:31,120 W roku 1912 Włochy wygrały tam 38 00:02:31,120 --> 00:02:34,040 stosując masakry i okrucieństwa. 39 00:02:39,480 --> 00:02:41,280 Latem 1940 roku 40 00:02:41,280 --> 00:02:43,800 II wojna światowa objęła większość Europy. 41 00:02:45,320 --> 00:02:47,520 Po zajęciu jej części 42 00:02:48,080 --> 00:02:51,520 wojska Trzeciej Rzeszy w kilka tygodni uporały się z Francją. 43 00:02:53,640 --> 00:02:55,480 Anglia jest bombardowana 44 00:02:55,480 --> 00:02:58,160 i obawia się, że nie wytrzyma naporu Nazistów. 45 00:02:58,760 --> 00:03:02,040 Niemcy i Włosi zjednoczeni pod sojuszem Osi 46 00:03:02,400 --> 00:03:04,000 stoją na pozycji siły. 47 00:03:06,320 --> 00:03:10,040 LIBIA 48 00:03:10,480 --> 00:03:13,800 Duce nie ma zamiaru odpuścić takiej okazji. 49 00:03:17,480 --> 00:03:19,360 Zamierza wypędzić z Afryki 50 00:03:19,360 --> 00:03:21,400 stare mocarstwa kolonialne. 51 00:03:22,400 --> 00:03:24,000 Przyszła pora na Włochy. 52 00:03:28,280 --> 00:03:32,120 WRZESIEŃ 1940 ROKU 53 00:03:32,440 --> 00:03:35,480 Duce nakazuje swoim wojskom wkroczenie z Libii do Egiptu, 54 00:03:35,480 --> 00:03:37,920 królestwa kontrolowanego przez Brytyjczyków. 55 00:03:43,120 --> 00:03:46,560 Około 80 tysięcy żołnierzy wdziera się 100 kilometrów 56 00:03:46,560 --> 00:03:48,200 w głąb egipskiego terytorium. 57 00:03:48,200 --> 00:03:49,600 KAIR 58 00:03:51,480 --> 00:03:53,760 Ale włoscy generałowie wahają się. 59 00:03:54,360 --> 00:03:57,360 Sądzą, że ich armia jest niedoposażona 60 00:03:57,360 --> 00:03:59,360 i nieprzygotowana do takich wyzwań. 61 00:04:03,840 --> 00:04:08,960 LONDYN 62 00:04:10,680 --> 00:04:14,160 Winston Churchill nie chce stracić Egiptu. 63 00:04:14,400 --> 00:04:16,160 Za żadną cenę. 64 00:04:18,480 --> 00:04:20,160 Od czasu kapitulacji Francji 65 00:04:20,440 --> 00:04:23,640 Rzesza coraz mocniej zaciska swój uścisk na Europie. 66 00:04:23,640 --> 00:04:25,080 Dla brytyjskiego premiera 67 00:04:25,080 --> 00:04:27,160 nie zgodzi się na kolejną porażkę. 68 00:04:28,280 --> 00:04:30,200 Zwłaszcza, że Luftwaffe 69 00:04:30,200 --> 00:04:32,360 nieprzerwanie bombarduje Anglię. 70 00:04:35,040 --> 00:04:38,360 Churchill wie, że ocalenie jego kraju zależy 71 00:04:38,360 --> 00:04:40,320 od zasobów jej imperium. 72 00:04:44,720 --> 00:04:46,960 Kanał Sueski należy do Egiptu. 73 00:04:49,680 --> 00:04:51,920 {\an8}Dla Londynu stanowi on ważny szlak 74 00:04:51,920 --> 00:04:54,200 {\an8}transportu surowców. 75 00:04:59,840 --> 00:05:02,880 Churchill zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji. 76 00:05:03,280 --> 00:05:05,400 Stary buldog wszczyna alarm 77 00:05:05,400 --> 00:05:08,480 i mobilizuje siły Wspólnoty Narodów. 78 00:05:11,800 --> 00:05:15,000 Tysiące żołnierzy z Australii, Nowej Zelandii i RPA 79 00:05:15,000 --> 00:05:17,520 płyną do Kairu, by wspomóc Brytyjczyków. 80 00:05:20,000 --> 00:05:21,960 Opuścili swoje rodziny i pracę, 81 00:05:21,960 --> 00:05:24,560 żeby walczyć na pustyni. 82 00:05:30,560 --> 00:05:33,880 9 GRUDNIA 1940 ROKU 83 00:05:38,840 --> 00:05:41,560 W grudniu Brytyjczycy przypuszczają atak. 84 00:05:42,400 --> 00:05:43,840 Ku ich wielkiemu zaskoczeniu 85 00:05:43,840 --> 00:05:45,480 atak przebiega bez problemów. 86 00:05:46,000 --> 00:05:47,960 Włosi są zdezorganizowani 87 00:05:47,960 --> 00:05:51,040 i wycofują się 800 kilometrów aż do Libii. 88 00:05:54,920 --> 00:05:58,520 Brytyjczycy zajmują nawet strategiczny port w Tobruku. 89 00:06:00,960 --> 00:06:04,280 Generałowie Jego Królewskiej Mości wiedzą, że na pustyni panuje ten, 90 00:06:04,680 --> 00:06:07,320 do kogo należą porty. 91 00:06:09,840 --> 00:06:11,840 W zaledwie kilka tygodni 92 00:06:11,840 --> 00:06:14,920 wojska Wspólnoty odniosły niebywałe zwycięstwo. 93 00:06:16,920 --> 00:06:20,760 Na początku 1941 roku okupują całą wschodnią Libię. 94 00:06:23,560 --> 00:06:26,760 Muzułmanie świętują przybycie ich wyzwolicieli. 95 00:06:28,240 --> 00:06:30,440 Nie zapomnieli 100 tysięcy ofiar 96 00:06:30,440 --> 00:06:32,920 włoskich okupantów. 97 00:06:36,200 --> 00:06:39,280 Arabowie i Brytyjczycy zawierają porozumienie. 98 00:06:42,000 --> 00:06:44,640 Tysiące Libijczyków wstępują w szeregi armii brytyjskiej. 99 00:06:49,080 --> 00:06:52,880 Churchill obiecuje im niepodległość po zwycięstwie. 100 00:06:53,440 --> 00:06:56,280 To świetna metoda na podkopanie wpływów Rzymu. 101 00:07:01,200 --> 00:07:03,480 Duce marzył o chwale, 102 00:07:03,480 --> 00:07:06,320 a tymczasem okrył się wielką hańbą. 103 00:07:06,320 --> 00:07:11,440 Na polu walki Włosi porzucają 400 czołgów i 130 tysięcy jeńców. 104 00:07:14,480 --> 00:07:15,880 ULICA BENITA MUSSOLINIEGO 105 00:07:15,880 --> 00:07:19,520 Mussolini chciał narzucić Afrykanom swoje rządy. 106 00:07:19,520 --> 00:07:21,360 Teraz musi prosić o pomoc. 107 00:07:27,400 --> 00:07:32,560 NIEMCY 108 00:07:35,480 --> 00:07:37,040 Na początku 1941 roku 109 00:07:37,040 --> 00:07:39,880 Hitler zwrócił swój wzrok na wschód. 110 00:07:40,400 --> 00:07:42,400 Wraz ze swoimi generałami 111 00:07:42,400 --> 00:07:47,400 poświęcił swoją uwagę Operacji Barbarossa, 112 00:07:47,400 --> 00:07:49,880 czyli podbojowi Związku Radzieckiego. 113 00:07:50,440 --> 00:07:54,080 Według niego, zwycięstwo uda się przypieczętować właśnie 114 00:07:54,080 --> 00:07:55,400 na rosyjskich stepach. 115 00:07:55,400 --> 00:07:57,600 19 STYCZNIA 1941 ROKU 116 00:08:02,280 --> 00:08:06,920 Załamany Mussolini wie, że to nie jest najlepsza pora. 117 00:08:07,720 --> 00:08:09,520 Ale potrzebuje pomocy sojusznika, 118 00:08:09,520 --> 00:08:11,840 żeby nie stracić całkowicie Libii. 119 00:08:12,320 --> 00:08:15,480 Takie upokorzenie zniszczyłoby jego reputację. 120 00:08:17,920 --> 00:08:21,560 W swoich planach Hitler uważa Afrykę Północną 121 00:08:21,560 --> 00:08:23,960 za drugorzędny teatr działań. 122 00:08:26,080 --> 00:08:29,080 Ale obawia się, że osłabiony Mussolini mógłby stracić władzę. 123 00:08:29,720 --> 00:08:32,680 Upadek Ducego zagroziłby 124 00:08:32,680 --> 00:08:35,480 południowej flance hitlerowskiej twierdzy w Europie. 125 00:08:36,680 --> 00:08:40,320 Fuhrer zgadza się pomóc, ale na swoich warunkach. 126 00:08:40,880 --> 00:08:44,480 Niemiecka interwencja nie może pod żadnym warunkiem 127 00:08:44,480 --> 00:08:46,760 zaszkodzić działaniom na wschodzie, 128 00:08:46,760 --> 00:08:49,560 które mają rozpocząć się już za kilka tygodni. 129 00:08:56,760 --> 00:09:00,720 Fuhrer wysyła na pomoc jedynie małe siły ekspedycyjne. 130 00:09:01,480 --> 00:09:04,480 Afrika Korps ma jedynie 45 tysięcy żołnierzy 131 00:09:04,480 --> 00:09:06,560 i 174 czołgi. 132 00:09:08,720 --> 00:09:12,400 12 LUTEGO 1941 ROKU 133 00:09:12,400 --> 00:09:15,400 Korpus ląduje w Trypolisie, stolicy włoskiej kolonii. 134 00:09:16,840 --> 00:09:18,720 Jego misja jest ograniczona: 135 00:09:18,720 --> 00:09:21,280 pomóc Włochom odzyskać wschodnią Libię 136 00:09:21,280 --> 00:09:23,400 i obronić ją przed brytyjskim atakiem. 137 00:09:28,560 --> 00:09:31,080 Jednak wojskami tymi dowodzi generał Rommel, 138 00:09:31,080 --> 00:09:32,800 co wiele zmienia. 139 00:09:34,200 --> 00:09:37,120 W wieku 49 lat Rommel jest młodym generałem, 140 00:09:37,120 --> 00:09:38,880 ale to ulubieniec Hitlera. 141 00:09:41,200 --> 00:09:43,640 Przybywa do Trypolisu w glorii zwycięzcy 142 00:09:43,640 --> 00:09:45,080 z kampanii francuskiej. 143 00:09:48,440 --> 00:09:51,840 Oficjalnie podlega włoskiemu dowództwu, 144 00:09:51,840 --> 00:09:53,360 ale jest ambitny 145 00:09:53,360 --> 00:09:56,720 i nie zamierza być jedynie pomocnikiem. 146 00:09:58,640 --> 00:10:01,360 W Afryce Rommel marzy o chwale, 147 00:10:01,360 --> 00:10:04,240 nawet jeśli miałby nie słuchać swoich dowódców. 148 00:10:11,840 --> 00:10:15,960 Afrika Korps jest w Afryce od zaledwie paru tygodni. 149 00:10:15,960 --> 00:10:18,600 Ale Rommel już się niecierpliwi. 150 00:10:19,080 --> 00:10:21,400 24 Marca 1941 roku 151 00:10:21,400 --> 00:10:23,960 bez uprzedzania Berlina ani Rzymu, 152 00:10:24,560 --> 00:10:27,080 Rommel przypuszcza atak na wschód. 153 00:10:27,640 --> 00:10:29,200 Jego zamiary są jasne. 154 00:10:29,800 --> 00:10:31,520 „Moim pierwszym celem,” mówi, 155 00:10:31,520 --> 00:10:33,280 „jest odbicie wschodniej Libii. 156 00:10:33,280 --> 00:10:35,960 Drugim północny Egipt, a potem Kanał Sueski.” 157 00:10:40,400 --> 00:10:41,960 {\an8}To odważny plan. 158 00:10:41,960 --> 00:10:43,440 {\an8}Z krainy faraonów 159 00:10:43,440 --> 00:10:46,040 {\an8}może dotrzeć do Baku na Kaukazie 160 00:10:46,040 --> 00:10:48,840 {\an8}i zająć tamtejsze cenne złoża ropy. 161 00:10:50,440 --> 00:10:53,160 Potem chce połączyć się z wojskami Wehrmachtu, 162 00:10:53,160 --> 00:10:54,440 by uderzyć w Rosję. 163 00:10:54,440 --> 00:10:56,440 ZWIĄZEK RADZIECKI 164 00:10:56,440 --> 00:10:58,000 To megalomański plan 165 00:10:58,000 --> 00:11:01,280 i daleki od tego, czego oczekują jego dowódcy. 166 00:11:01,920 --> 00:11:04,080 Ale jego żołnierze są za. 167 00:11:05,160 --> 00:11:08,080 Afrika Korps składa się po części z ochotników 168 00:11:08,080 --> 00:11:10,520 w pełni oddanych Trzeciej Rzeszy. 169 00:11:15,480 --> 00:11:19,480 Afryka Północna jest dla Rommla idealnym poligonem doświadczalnym. 170 00:11:21,040 --> 00:11:22,600 Na wielkich przestrzeniach 171 00:11:22,600 --> 00:11:25,160 jego czołgi mogą uderzać z maksymalną prędkością. 172 00:11:26,560 --> 00:11:29,040 Jego technika polega na uderzaniu przed siebie, 173 00:11:29,440 --> 00:11:32,000 bez martwienia się o flanki i tyły. 174 00:11:32,560 --> 00:11:34,600 Liczy na element zaskoczenia 175 00:11:34,600 --> 00:11:36,720 i własną intuicję. 176 00:11:37,320 --> 00:11:40,280 To właśnie dzięki temu zyskał sobie podziw Hitlera. 177 00:11:56,080 --> 00:11:59,040 Nagła ofensywa Rommla jest dla Brytyjczyków wstrząsem. 178 00:11:59,760 --> 00:12:02,800 Niemcy to nie to samo, co Włosi. 179 00:12:06,440 --> 00:12:08,720 W obliczu tak potężnego wroga 180 00:12:09,360 --> 00:12:12,720 ujawniają się słabości wojsk brytyjskich. 181 00:12:15,200 --> 00:12:19,000 Żołnierze są słabo wyszkoleni, a ich sprzęt przestarzały. 182 00:12:21,240 --> 00:12:24,160 Brytyjski lekarza James Graham widzi, 183 00:12:24,160 --> 00:12:26,600 jak Afrika Korps sieje spustoszenie. 184 00:12:29,720 --> 00:12:31,240 „To był blitzkrieg. 185 00:12:31,240 --> 00:12:32,560 Pochłaniali nas. 186 00:12:33,640 --> 00:12:36,960 Na całym obszarze znajdowały się płonące wraki 187 00:12:36,960 --> 00:12:38,520 i niezliczone ciała. 188 00:12:38,520 --> 00:12:40,240 Niektórzy jeszcze żyli, inni nie. 189 00:12:41,880 --> 00:12:44,200 Naszym zadaniem było ulżyć im w cierpieniu. 190 00:12:44,560 --> 00:12:46,160 Nie było miejsca na sentymenty. 191 00:12:48,600 --> 00:12:51,240 Pochówki odbywały się blisko miejsc śmierci. 192 00:12:51,800 --> 00:12:55,240 Żołnierzy grzebali ich towarzysze za zgodą wroga.” 193 00:13:03,920 --> 00:13:06,160 Widząc wycofujących się Brytyjczyków, 194 00:13:06,800 --> 00:13:09,280 Rommel postanawia ruszyć dalej, na Egipt, 195 00:13:09,680 --> 00:13:11,360 zmierzając w głąb pustyni. 196 00:13:12,080 --> 00:13:15,440 Wie, że nie wykonuje rozkazów. 197 00:13:15,840 --> 00:13:18,400 Zwierza się swojej żonie: 198 00:13:19,080 --> 00:13:20,520 „Ukochana Lucie, 199 00:13:20,520 --> 00:13:22,960 nasze ataki przynoszą sukcesy. 200 00:13:23,680 --> 00:13:25,560 Zaryzykowałem natarcie 201 00:13:26,120 --> 00:13:28,760 wbrew poprzednim rozkazom i instrukcjom, 202 00:13:28,760 --> 00:13:31,880 aby wykorzystać tę wielką szansę.” 203 00:13:34,280 --> 00:13:36,120 Celem Rommla jest Tobruku. 204 00:13:36,520 --> 00:13:39,800 Chciałby go opanować w ciągu kilku dni. 205 00:13:40,240 --> 00:13:42,800 Według niego to formalność. 206 00:13:45,520 --> 00:13:46,960 {\an8}Aby uniknąć katastrofy 207 00:13:46,960 --> 00:13:49,240 {\an8}Brytyjczycy wycofują się na granicę Egiptu. 208 00:13:51,080 --> 00:13:54,000 {\an8}Porzucają zajęte tereny w Libii 209 00:13:54,000 --> 00:13:56,000 {\an8}z wyjątkiem Tobruku. 210 00:14:00,800 --> 00:14:03,360 KWIECIEŃ 1941 ROKU 211 00:14:04,960 --> 00:14:08,200 TOBRUKU 212 00:14:11,800 --> 00:14:15,840 Tobruku broni 25 tysięcy żołnierzy Wspólnoty. 213 00:14:18,280 --> 00:14:20,120 Zaopatrzenie dociera morzem. 214 00:14:21,800 --> 00:14:25,120 Brytyjczycy nie zostawią Rommlowi tego ważnego portu. 215 00:14:26,400 --> 00:14:30,920 Gdyby wpadł on w jego ręce, zaopatrywałby przez niego własne wojska, 216 00:14:31,560 --> 00:14:33,960 co ułatwiłoby mu atak na Egipt. 217 00:14:38,960 --> 00:14:42,080 Na linii frontu, w oblężeniu, życie jest bardzo ciężkie. 218 00:14:43,560 --> 00:14:46,640 Ludzie chronią się przed bombami w zapchlonych norach. 219 00:14:50,160 --> 00:14:54,360 Niemiecka propaganda nazywa ich szczurami, 220 00:14:55,920 --> 00:14:59,880 więc wyzywająco nazywają się sami Szczurami z Tobruku. 221 00:15:02,720 --> 00:15:03,920 Codziennie są pod ostrzałem. 222 00:15:19,040 --> 00:15:21,960 Na razie Tobruku się nie poddaje. 223 00:15:37,120 --> 00:15:38,320 Rommel ma kłopoty. 224 00:15:38,800 --> 00:15:42,400 Całymi dniami odwiedza oddziały rozsiane wokół miasta 225 00:15:42,400 --> 00:15:44,000 i na granicy z Egiptem. 226 00:15:47,400 --> 00:15:51,280 W przeciwieństwie do oficerów Wehrmachtu nie lubi oficjalnych wizytacji. 227 00:15:52,600 --> 00:15:55,360 Woli obserwować działania z linii frontu. 228 00:16:02,520 --> 00:16:05,440 I nieustannie rozkazuje swoim wojskom atakować 229 00:16:05,840 --> 00:16:06,960 bez względu na koszty. 230 00:16:09,920 --> 00:16:13,360 Niemiecki porucznik Robert Witzke, który walczy na linii frontu 231 00:16:13,920 --> 00:16:15,080 pisze do swojej żony: 232 00:16:16,440 --> 00:16:19,440 „Droga Inge, atakujemy codziennie. 233 00:16:21,720 --> 00:16:26,120 I codziennie zastanawiamy się, kto z nas dziś przeżył. 234 00:16:27,040 --> 00:16:29,480 Wielu poległo, a rannych jest jeszcze więcej. 235 00:16:31,760 --> 00:16:34,000 Inge, myśl o mnie.” 236 00:16:39,600 --> 00:16:41,400 Po 15 dniach oblężenia 237 00:16:41,400 --> 00:16:45,320 Rommel zużył astronomiczne ilości amunicji, 238 00:16:45,320 --> 00:16:47,560 a paliwo jest na wykończeniu. 239 00:16:49,760 --> 00:16:50,920 Ale to nieważne. 240 00:16:50,920 --> 00:16:53,480 Batalionowi karabinów maszynowych mówi: 241 00:16:54,120 --> 00:16:58,160 „Za osiem dni będziemy w Kairze. Powiedzcie pozostałym.” 242 00:17:03,280 --> 00:17:05,800 Rommel prowadzi nad wymiar ambitną wojnę, 243 00:17:05,800 --> 00:17:08,240 nie dbając o kluczowy element: 244 00:17:08,760 --> 00:17:10,680 paliwo i zaopatrzenie. 245 00:17:15,640 --> 00:17:19,560 Dostarczenie 53 tysięcy ton miesięcznych zapasów 246 00:17:19,560 --> 00:17:23,320 potrzebnych do ciągłego natarcia, to trudne zadanie. 247 00:17:23,760 --> 00:17:27,600 Linie zaopatrzeniowe Osi są długie i niebezpieczne. 248 00:17:30,840 --> 00:17:32,960 Na Morzu Śródziemnym Brytyjczycy zatapiają 249 00:17:32,960 --> 00:17:35,680 włoskie statki transportowe zmierzające do Trypolisu, 250 00:17:36,040 --> 00:17:38,560 jedynego portu kontrolowanego przez Afrika Korps. 251 00:17:42,320 --> 00:17:45,400 Mimo to 80% zaopatrzenia nadal dociera na miejsce. 252 00:17:50,200 --> 00:17:52,760 Paliwo, woda, żywność, amunicja. 253 00:17:53,120 --> 00:17:54,840 Codziennie po rozładowaniu 254 00:17:55,320 --> 00:17:57,200 muszą szybko trafić na front. 255 00:17:57,200 --> 00:17:58,080 To spore wyzwanie. 256 00:18:04,480 --> 00:18:08,120 {\an8}Pokonanie 1,200 kilometrów z Trypolisu na front 257 00:18:08,120 --> 00:18:09,120 {\an8}zajmuje 14 dni. 258 00:18:09,720 --> 00:18:11,360 {\an8}To prawdziwa męka. 259 00:18:14,520 --> 00:18:18,360 Po drodze ciężarówki zużywają połowę przewożonego paliwa. 260 00:18:32,000 --> 00:18:35,600 Rommel denerwuje się tymi logistycznymi ograniczeniami. 261 00:18:36,040 --> 00:18:39,720 Wyczerpał swoje wojska i nie zajął Tobruku. 262 00:18:42,400 --> 00:18:43,960 Jego postawa kosztowała życie 263 00:18:43,960 --> 00:18:46,640 53 oficerów i 1200 żołnierzy. 264 00:18:51,880 --> 00:18:54,160 Afrika Korps jest osłabiony, 265 00:18:54,160 --> 00:18:55,600 ale nadal się trzyma. 266 00:18:56,080 --> 00:18:57,920 Znajduje się jednak daleko od baz, 267 00:18:58,480 --> 00:19:00,280 brakuje mu paliwa 268 00:19:00,760 --> 00:19:02,880 i jest niebezpiecznie odkryty. 269 00:19:04,520 --> 00:19:07,520 Wrogi kontratak może go zniszczyć. 270 00:19:15,600 --> 00:19:16,560 Khamsin, 271 00:19:16,920 --> 00:19:20,200 palący wiatr wiejący całymi dniami, 272 00:19:20,200 --> 00:19:22,480 zwiastuje nadejście upałów. 273 00:19:28,920 --> 00:19:31,520 Od maja do października nie da się tu walczyć 274 00:19:31,520 --> 00:19:33,720 od północy do szesnastej. 275 00:19:34,360 --> 00:19:37,320 Za dnia upał jest dojmujący, 276 00:19:37,320 --> 00:19:39,760 natomiast noce są lodowate. 277 00:19:41,920 --> 00:19:45,080 Porucznik Witzke przeżył piekło Tobruku, 278 00:19:45,480 --> 00:19:47,760 a teraz doświadcza innych cierpień. 279 00:19:48,240 --> 00:19:52,120 W czerwcu 1941 roku pisze do żony: 280 00:19:53,800 --> 00:19:55,560 „Upał to złe słowo. 281 00:19:55,920 --> 00:19:57,000 Przez ostatnie dziesięć dni 282 00:19:57,000 --> 00:20:00,240 w słońcu mieliśmy 58 do 60 stopni. 283 00:20:00,240 --> 00:20:02,600 Schudłem już dziewięć kilo. 284 00:20:02,600 --> 00:20:04,240 Jeśli nas stąd nie zabiorą, 285 00:20:04,680 --> 00:20:06,080 wszyscy oszalejemy.” 286 00:20:08,480 --> 00:20:11,760 „Największym problemem była woda,” skarżył się inny żołnierz. 287 00:20:13,000 --> 00:20:14,600 „Ciągle tylko piliśmy. 288 00:20:15,520 --> 00:20:18,720 Na tym opierała się nasza pustynna egzystencja.” 289 00:20:20,920 --> 00:20:24,480 Żołnierze zmagają się także z inną pustynną plagą: 290 00:20:25,080 --> 00:20:26,080 muchami. 291 00:20:26,880 --> 00:20:29,800 Tuż po wschodzi słońca zjawiają się one chmarami, 292 00:20:29,800 --> 00:20:31,600 zwabione ludzkim potem, 293 00:20:31,600 --> 00:20:34,720 jedyną wilgocią na tym obszarze. 294 00:20:37,320 --> 00:20:39,120 Nie ma przed nimi ucieczki. 295 00:20:43,280 --> 00:20:45,840 Z jedzeniem także są problemy. 296 00:20:46,600 --> 00:20:49,320 Brakuje go i jest ono marnej jakości. 297 00:20:50,920 --> 00:20:53,080 Próbują ulepszać swoje racje, 298 00:20:53,080 --> 00:20:54,520 kupując żywność u Beduinów. 299 00:20:55,600 --> 00:20:59,080 Handel z miejscowymi poprawia komfort życia Witzkego, 300 00:20:59,880 --> 00:21:02,480 choć pokazuje także jego rasizm. 301 00:21:04,520 --> 00:21:08,400 „Te psy żądają fortunę nawet za głupie jajko. 302 00:21:09,280 --> 00:21:11,040 Uważamy ich za szpiegów.” 303 00:21:14,440 --> 00:21:16,280 „Patrząc na tych brudasów, 304 00:21:16,640 --> 00:21:19,600 mamy ogromną ochotę ich wystrzelać.” 305 00:21:29,640 --> 00:21:32,160 U szczytu lata na libijskiej pustyni 306 00:21:32,160 --> 00:21:34,840 dojmujący upał unieruchamia obie armie. 307 00:21:36,360 --> 00:21:39,920 Afrika Korps ma braki w zaopatrzeniu, 308 00:21:40,480 --> 00:21:43,880 natomiast Brytyjczykom stacjonującym na granicy Egiptu 309 00:21:44,480 --> 00:21:46,720 doskwiera ogromne przygnębienie. 310 00:21:48,560 --> 00:21:52,000 Żyją w całkowitej izolacji od ośmiu miesięcy 311 00:21:52,440 --> 00:21:54,680 i nie mają tu żadnych rozrywek. 312 00:21:57,680 --> 00:22:01,920 Jeden z przybitych nudą żołnierzy pisze w swoim dzienniku: 313 00:22:04,000 --> 00:22:06,200 „Każdy dzień jest taki sam. 314 00:22:06,760 --> 00:22:09,680 Wszędzie pustynia, która wysysa ci duszę. 315 00:22:11,320 --> 00:22:13,880 Nie ma na co patrzeć ani czego słuchać. 316 00:22:15,480 --> 00:22:17,480 Przy życiu trzyma nas jedynie 317 00:22:17,480 --> 00:22:18,640 myśl o domu.” 318 00:22:25,480 --> 00:22:30,600 LONDYN 319 00:22:30,600 --> 00:22:34,640 JESIEŃ 1941 ROKU 320 00:22:36,920 --> 00:22:39,240 Churchill jest na granicy rozpaczy. 321 00:22:40,320 --> 00:22:42,760 Wygląda na to, że jego wyczerpana armia 322 00:22:42,760 --> 00:22:44,720 nie zdoła pokonać Rommla. 323 00:22:48,120 --> 00:22:51,280 Premier postanawia wysłać posiłki 324 00:22:51,280 --> 00:22:53,880 od miesięcy zbierane 325 00:22:53,880 --> 00:22:55,640 z całego imperium. 326 00:22:57,400 --> 00:23:01,280 Teraz Afryka Północna staje się ważnym teatrem wojennym. 327 00:23:03,760 --> 00:23:07,680 Hindusi, Afrykanie, Maltańczycy, 328 00:23:07,680 --> 00:23:10,640 palestyńscy Żydzi, Maurowie. 329 00:23:11,120 --> 00:23:15,080 Jesienią 1941 roku ponad 150 tysięcy żołnierzy 330 00:23:15,080 --> 00:23:17,080 zasila szeregi Brytyjczyków. 331 00:23:18,240 --> 00:23:19,880 Wspierają ich Wolni Francuzi, 332 00:23:21,040 --> 00:23:23,520 odpowiadając na apel generała De Gaulle‘a, 333 00:23:23,520 --> 00:23:26,640 wzywającego do walki o przywrócenie honoru Francji. 334 00:23:28,680 --> 00:23:31,080 Angażując potężne siły, 335 00:23:31,080 --> 00:23:34,160 Churchill zmusza Hitlera do podniesienia stawki. 336 00:23:36,000 --> 00:23:39,040 GRUDZIEŃ 1941 ROKU 337 00:23:44,920 --> 00:23:47,840 Ponad 3000 kilometrów od palących piasków Afryki 338 00:23:48,360 --> 00:23:50,520 wielka ofensywa przeciwko ZSRR 339 00:23:50,520 --> 00:23:52,360 wchodzi w decydujący etap. 340 00:23:53,960 --> 00:23:56,840 W temperaturach spadających do minus 30 stopni 341 00:23:57,320 --> 00:23:59,640 Wehrmacht usiłuje zająć Moskwę. 342 00:24:02,400 --> 00:24:06,200 Ale choć wschód całkowicie zaprząta myśli Hitlera, 343 00:24:06,560 --> 00:24:09,800 postanawia on wesprzeć swojego protegowanego. 344 00:24:10,200 --> 00:24:12,160 Nie może stracić Afryki Północnej. 345 00:24:14,280 --> 00:24:19,000 TRYPOLIS, LIBIA 346 00:24:21,400 --> 00:24:24,240 Powierzając dowództwo krnąbrnemu generałowi, 347 00:24:24,240 --> 00:24:27,000 Hitler przemienił pustynię w pułapkę. 348 00:24:28,720 --> 00:24:31,080 Rommel nie zapomniał o swoich marzeniach. 349 00:24:31,640 --> 00:24:32,680 Przeciwnie. 350 00:24:34,920 --> 00:24:39,640 W styczniu 1942 roku przybywają obiecane posiłki. 351 00:24:40,680 --> 00:24:43,720 Ledwie rozwiązuje to logistyczne problemy, 352 00:24:43,720 --> 00:24:47,120 ale wystarcza, by przypuścić nowy szturm na Kair. 353 00:24:51,000 --> 00:24:53,160 Ponownie, ku zaskoczeniu wszystkich 354 00:24:53,160 --> 00:24:55,600 Rommel rozpoczyna szalony marsz. 355 00:24:57,440 --> 00:25:00,320 Podekscytowany pisze do żony: 356 00:25:01,600 --> 00:25:04,640 „Droga Lucie, mam w głowie kilka planów, 357 00:25:04,640 --> 00:25:07,720 o których nigdy nie powiedziałbym moim oficerom, 358 00:25:08,240 --> 00:25:09,920 bo uznaliby mnie za szaleńca. 359 00:25:10,440 --> 00:25:13,040 Znasz mnie i wiesz, że nad ranem 360 00:25:13,040 --> 00:25:14,920 miewam najlepsze pomysły.” 361 00:25:26,600 --> 00:25:29,800 Nie ma gwarancji, że Brytyjczycy powstrzymają Rommla. 362 00:25:31,280 --> 00:25:34,040 Ich nowy generał Claude Auchinleck 363 00:25:34,040 --> 00:25:37,200 ma wyraźną przewagę w ludziach i sprzęcie. 364 00:25:38,960 --> 00:25:41,000 Ale Churchill postawił na złego konia. 365 00:25:42,360 --> 00:25:45,360 Auchinleck nie potrafi otaczać się 366 00:25:45,360 --> 00:25:46,440 właściwymi ludźmi. 367 00:25:47,080 --> 00:25:49,040 Przez długi czas służył w Indiach, 368 00:25:49,680 --> 00:25:52,240 gdzie źle dobierał sobie podwładnych. 369 00:25:53,760 --> 00:25:57,160 Całymi miesiącami wysyła setki czołgów do kończących się rzeziami 370 00:25:57,160 --> 00:25:59,160 frontalnych ataków 371 00:25:59,160 --> 00:26:02,000 przypominających dawne ataki kawalerii. 372 00:26:07,880 --> 00:26:09,640 W maju 1942 roku 373 00:26:10,200 --> 00:26:14,080 Rommel wykonuje ryzykowny manewr, 374 00:26:14,080 --> 00:26:16,080 żeby pokonać przeciwnika. 375 00:26:18,000 --> 00:26:21,440 {\an8}Postanawia ominąć linie obronne Tobruku, 376 00:26:21,440 --> 00:26:24,400 {\an8}aby zmiażdżyć wroga od tyłu. 377 00:26:24,400 --> 00:26:26,120 {\an8}Ale na tym pustkowiu 378 00:26:26,120 --> 00:26:28,800 {\an8}trafia na niespodziewaną przeszkodę, 379 00:26:28,800 --> 00:26:30,160 {\an8}Bir Hakeim. 380 00:26:34,840 --> 00:26:39,480 To pozycja Wolnych Francuzów pod dowództwem generała Koeniga. 381 00:26:39,480 --> 00:26:42,480 Jest ich garstka: tylko 3,700. 382 00:26:46,160 --> 00:26:50,120 Pomimo zmasowanego ognia czołgów i sztukasów, 383 00:26:50,440 --> 00:26:52,840 stawiając heroiczny opór, 384 00:26:52,840 --> 00:26:55,520 zatrzymują Afrika Korps na 15 dni. 385 00:26:56,800 --> 00:27:00,200 Brytyjczycy w wyrazie wdzięczności oddają im cześć. 386 00:27:02,240 --> 00:27:04,960 Dzięki poświęceniu żołnierzy De Gaulle‘a 387 00:27:04,960 --> 00:27:07,880 skazana na porażkę 8 Armia Auchinlecka 388 00:27:08,480 --> 00:27:10,320 uniknęła okrążenia. 389 00:27:11,080 --> 00:27:13,720 Teraz wycofuje się za egipską granicę, 390 00:27:13,720 --> 00:27:18,520 po raz drugi oddając wschodnią Libię wrogowi. 391 00:27:25,680 --> 00:27:27,120 To jest Tobruku. 392 00:27:27,840 --> 00:27:30,600 Rommel osiąga swój główny cel. 393 00:27:30,600 --> 00:27:32,720 Zajmuje Tobruku. 394 00:27:32,720 --> 00:27:34,840 21 CZERWCA 1942 ROKU 395 00:27:38,720 --> 00:27:42,280 Robert Witzke odgrywa ważną rolę w tym zwycięstwie. 396 00:27:42,880 --> 00:27:44,880 „Nasz batalion,” cieszy się, 397 00:27:45,400 --> 00:27:48,360 „otrzymał honorowe zadanie prowadzenia szturmu. 398 00:27:48,840 --> 00:27:53,160 Jezu Chryste, Tobruku jest nasz! Nadal nie mogę w to uwierzyć.” 399 00:27:55,080 --> 00:27:56,520 Dwa dni po tryumfie 400 00:27:57,200 --> 00:27:59,520 Witzke odnosi poważne rany 401 00:28:00,080 --> 00:28:01,920 i zostaje ewakuowany do Niemiec. 402 00:28:03,840 --> 00:28:06,880 Feldmarszałek Rommel wizytuje pozycje wokół portu. 403 00:28:07,880 --> 00:28:10,560 Nad Tobrukiem nadal widać unoszący się dym. 404 00:28:13,040 --> 00:28:15,720 W ostatniej fazie bitwy niemieccy reporterzy wojenni 405 00:28:15,720 --> 00:28:17,600 nie odstępują Rommla na krok. 406 00:28:18,080 --> 00:28:21,280 Dzięki ich relacjom świat dowiaduje się o jego wyczynach. 407 00:28:26,480 --> 00:28:27,440 DLACZEGO UPADŁ TOBRUKU: NIEMCY MIELI PRZEWAGĘ 3 DO 1 408 00:28:27,440 --> 00:28:29,800 Rodzi się legenda Lisa Pustyni. 409 00:28:29,800 --> 00:28:31,440 UPADEK TOBRUKU: 25,000 JEŃCÓW 410 00:28:34,240 --> 00:28:37,160 Kamery skupiają się tylko na Rommlu 411 00:28:37,160 --> 00:28:40,800 i nie filmują wendetty włoskich osadników. 412 00:28:41,920 --> 00:28:44,080 Arabowie wybrali stronę Brytyjczyków. 413 00:28:46,720 --> 00:28:48,040 Teraz za to płacą. 414 00:28:48,040 --> 00:28:50,520 Zaczynają się grabieże i morderstwa. 415 00:28:51,480 --> 00:28:52,960 Pewien Włoch cieszy się: 416 00:28:53,760 --> 00:28:57,200 „Tuż po ucieczce Anglików każdy znaleziony przez nas Arab 417 00:28:57,200 --> 00:28:59,440 dostał kulkę w głowę albo granatem w brzuch. 418 00:29:01,640 --> 00:29:04,560 Nasi żołnierze dokańczają tu robotę.” 419 00:29:16,400 --> 00:29:19,600 Przemocy doświadcza także 30 tysięcy libijskich Żydów, 420 00:29:19,600 --> 00:29:21,760 nawet tych niewspierających Brytyjczyków. 421 00:29:23,800 --> 00:29:26,680 Tych obywateli włoskich wcześniej w niewielkim stopniu 422 00:29:26,680 --> 00:29:29,440 dotykała faszystowska polityka rasowa. 423 00:29:30,320 --> 00:29:33,040 Ale militarne porażki spowodowały radykalizację 424 00:29:33,040 --> 00:29:34,800 faszystowskiego reżimu. 425 00:29:36,040 --> 00:29:39,680 Duce postanawia internować Żydów z tego regionu. 426 00:29:42,200 --> 00:29:44,080 Całe rodziny zostają aresztowane, 427 00:29:44,400 --> 00:29:47,680 ładowane na ciężarówki i wywożone do obozów koncentracyjnych 428 00:29:47,680 --> 00:29:49,560 na samym skraju pustyni. 429 00:29:51,400 --> 00:29:54,360 Najgorszy z nich mieści się w Giado, 430 00:29:54,360 --> 00:29:56,680 230 kilometrów na południe od Trypolisu. 431 00:29:57,960 --> 00:30:00,200 Przetrzymywano tam około 3,000 ludzi, 432 00:30:00,600 --> 00:30:04,040 z czego jedna czwarta zmarła z powodu niedożywienia i złego traktowania. 433 00:30:08,560 --> 00:30:10,560 WASZYNGTON 434 00:30:10,560 --> 00:30:12,960 22 CZERWCA 1942 ROKU 435 00:30:17,560 --> 00:30:20,360 Wieść o upadku Tobruku dociera do Churchill 436 00:30:20,360 --> 00:30:22,920 podczas jego spotkania z Franklinem Rooseveltem. 437 00:30:24,160 --> 00:30:26,960 „To jeden z największych ciosów, jakie pamiętam. 438 00:30:27,280 --> 00:30:31,080 Porażka to jedno, ale hańba to co innego,” wspomina. 439 00:30:32,960 --> 00:30:36,360 Naród otwarcie kwestionuje sposób rządzenia Churchill. 440 00:30:36,360 --> 00:30:39,720 Brytyjczycy nie ufają już mu w kwestii prowadzenia wojny. 441 00:30:41,080 --> 00:30:42,880 Tak jak Mussolini u Hitlera, 442 00:30:42,880 --> 00:30:45,920 Churchill musi teraz zdobyć wsparcie swojego sojusznika. 443 00:30:46,520 --> 00:30:48,800 Stawką jest jego polityczne przetrwanie. 444 00:30:55,120 --> 00:30:58,320 W spotkaniach z Rooseveltem nieustannie prosi go 445 00:30:58,320 --> 00:31:00,560 o pomoc w pokonaniu Afrika Korps. 446 00:31:01,240 --> 00:31:03,960 Planuje desant w Afryce Północnej. 447 00:31:06,720 --> 00:31:10,200 Podobnie jak Hitler Amerykańscy generałowie nie kwapią się 448 00:31:10,200 --> 00:31:11,520 do interwencji w tym regionie. 449 00:31:12,840 --> 00:31:15,200 Sądzą, że Niemców należy pokonać, 450 00:31:15,200 --> 00:31:18,320 uderzając w nich w samym sercu, czyli w Europie. 451 00:31:19,240 --> 00:31:21,640 Dlatego planują lądowanie u wybrzeży Francji 452 00:31:22,080 --> 00:31:24,200 za około rok. 453 00:31:32,880 --> 00:31:35,800 Aby przekonać Roosevelta, Churchill twierdzi, 454 00:31:35,800 --> 00:31:38,800 że rok bezczynności przyniesie mu wiele szkód 455 00:31:39,040 --> 00:31:41,480 w oczach amerykańskiej opinii publicznej, 456 00:31:41,480 --> 00:31:43,160 która pragnie zwycięstw. 457 00:31:44,280 --> 00:31:47,960 Argumentacja ta wydaje się trafiać do prezydenta USA, 458 00:31:47,960 --> 00:31:51,040 zwłaszcza że wkrótce czekają go kolejne wybory. 459 00:31:57,920 --> 00:32:00,720 Pustynny Lis ignoruje te intrygi. 460 00:32:01,800 --> 00:32:03,840 Pod koniec czerwca 1942 roku 461 00:32:03,840 --> 00:32:06,120 postanawia uderzyć na Egipt, 462 00:32:06,120 --> 00:32:07,680 tym razem za zgodą Hitlera. 463 00:32:09,440 --> 00:32:11,960 Teraz Fuhrer uważa podbój Egiptu 464 00:32:11,960 --> 00:32:15,120 za historyczną okazję do pokonania Imperium Brytyjskiego. 465 00:32:24,560 --> 00:32:28,800 {\an8}El Alamein to mała stacja kolejowa na egipskim wybrzeżu. 466 00:32:30,280 --> 00:32:34,200 Nikt nie sądził, że to miejsce przejdzie kiedyś do historii. 467 00:32:35,720 --> 00:32:38,960 Ale to właśnie tam Brytyjczykom uda się zmienić koleje wojny. 468 00:32:42,520 --> 00:32:45,560 Generał Auchinleck wybrał tę pozycję, 469 00:32:45,560 --> 00:32:48,440 aby znów nie zostać otoczonym przez wojska Lisa Pustyni. 470 00:32:49,760 --> 00:32:52,720 Są tu przeszkody nie do obejścia. 471 00:32:53,520 --> 00:32:54,960 Na północy morze, 472 00:32:54,960 --> 00:32:57,480 a na południu ogromne tereny miękkiego piasku. 473 00:33:00,360 --> 00:33:04,040 W lipcu 1942 roku Rommel rozpoczyna ostateczną jego zdaniem 474 00:33:04,040 --> 00:33:07,040 ofensywę pod El Alamein. 475 00:33:16,240 --> 00:33:19,480 Kiedy Niemcy rozpoczynają atak nad El Alamein, 476 00:33:21,400 --> 00:33:23,960 Brytyjczycy są bliscy porażki. 477 00:33:25,000 --> 00:33:27,920 Przez ostatni rok ponosili klęskę za klęską 478 00:33:28,600 --> 00:33:30,680 mimo przewagi liczebnej. 479 00:33:32,280 --> 00:33:35,960 Nieudolność ich przywódców i strach przed Rommlem 480 00:33:35,960 --> 00:33:37,840 podkopują ich determinację. 481 00:33:41,120 --> 00:33:42,480 W szpitalu polowym 482 00:33:42,480 --> 00:33:45,480 Doktor James Graham widzi rzesze żołnierzy 483 00:33:45,480 --> 00:33:48,280 rannych i niezdolnych do dalszej walki. 484 00:33:49,800 --> 00:33:52,400 Odkrywa, że niektórzy z nich wolą się okaleczyć, 485 00:33:52,400 --> 00:33:54,000 niż wrócić na front. 486 00:33:55,640 --> 00:33:58,360 Robią to, rozbierając nabój 487 00:33:58,360 --> 00:34:01,760 i połykając proch, który jest szkodliwy dla wątroby. 488 00:34:03,160 --> 00:34:04,960 Po kilku tygodniach w szpitalu 489 00:34:05,560 --> 00:34:08,080 dostają zajęcie z dala od pierwszej linii frontu. 490 00:34:10,560 --> 00:34:14,160 Latem 1942 roku żołnierze Auchinlecka 491 00:34:14,160 --> 00:34:15,920 masowo poddają się wrogowi. 492 00:34:16,560 --> 00:34:18,440 Taki defetyzm jest nie do przyjęcia. 493 00:34:19,960 --> 00:34:23,480 Generał żąda przywrócenia kary śmierci dla dezerterów. 494 00:34:27,280 --> 00:34:29,720 Auchinleck zdołał powstrzymać ofensywę Osi, 495 00:34:29,720 --> 00:34:31,920 ale popada w niełaskę. 496 00:34:31,920 --> 00:34:35,320 Wini się go za upadek moralny jego żołnierzy. 497 00:34:35,960 --> 00:34:41,040 3 SIERPNIA 1942 ROKU 498 00:34:43,920 --> 00:34:45,800 Pełen obaw 499 00:34:45,800 --> 00:34:49,200 Winston Churchill na początku sierpnia leci do Kairu, 500 00:34:49,920 --> 00:34:52,680 gdzie dymisjonuje Claude‘a Auchinlecka. 501 00:34:56,240 --> 00:34:59,880 Zastępuje go generałem Bernardem Montgomerym. 502 00:35:03,160 --> 00:35:09,040 Churchill uważa go za zarozumialca, ale wybiera go, bo ma on ważną cechę: 503 00:35:09,560 --> 00:35:14,160 wielką pewność siebie, którą potrafi przekazać otoczeniu. 504 00:35:18,680 --> 00:35:21,920 James Graham jest członkiem sztabu Montgomery‘ego. 505 00:35:21,920 --> 00:35:24,840 Widzi, jak generał stara się wyleczyć dolegliwości 506 00:35:24,840 --> 00:35:26,200 trapiące jego żołnierzy. 507 00:35:28,080 --> 00:35:30,040 „Montgomery codziennie wyjeżdża. 508 00:35:30,440 --> 00:35:32,760 Wizytuje wszystkie oddziały, 509 00:35:32,760 --> 00:35:34,920 żeby przedstawić się żołnierzom. 510 00:35:35,640 --> 00:35:38,120 Żaden dowódca tak nie robił.” 511 00:35:40,000 --> 00:35:43,360 Przekaz Montgomery‘ego jest proste, ale nader stanowcze: 512 00:35:44,520 --> 00:35:47,000 „Skuteczna obrona Egiptu zależy od El Alamein. 513 00:35:47,560 --> 00:35:49,440 To tutaj stawimy czoła Niemcom. 514 00:35:50,120 --> 00:35:52,040 Koniec z odwrotami.” 515 00:35:54,080 --> 00:35:57,000 Pod Montgomerym Brytyjczycy nie oddają ani cala ziemi. 516 00:36:00,520 --> 00:36:02,280 James Graham to potwierdza. 517 00:36:04,040 --> 00:36:06,520 „To wystarczyło, by zdobyć ich wierność. 518 00:36:07,680 --> 00:36:09,720 Każdy chce być po stronie zwycięzców.” 519 00:36:16,760 --> 00:36:20,360 Strategicznie Montgomery jest przeciwieństwem Rommla. 520 00:36:21,920 --> 00:36:26,640 Brytyjski strateg szykuje swoje działania w sposób bardzo drobiazgowy. 521 00:36:28,600 --> 00:36:31,800 Kiedy pod koniec sierpnia Rommel przechodzi do ataku, 522 00:36:31,800 --> 00:36:33,680 Montgomery już na niego czeka. 523 00:36:33,680 --> 00:36:37,560 30 SIERPNIA 1942 ROKU 524 00:36:37,560 --> 00:36:41,480 UCIEKAJ, ROMMEL! UCIEKAJ! 525 00:36:41,480 --> 00:36:45,440 Zamiast ryzykować decydującą bitwę, 526 00:36:46,480 --> 00:36:48,480 Montgomery chce wyczerpać przeciwnika. 527 00:36:50,720 --> 00:36:53,680 Ostatecznie ma ogromną przewagę w sprzęcie. 528 00:36:56,080 --> 00:36:58,560 „Chcę powstrzymać czołgi wroga, 529 00:36:58,560 --> 00:37:02,360 metodycznie niszczącego system obronny. 530 00:37:02,800 --> 00:37:05,320 Wróg zostanie odcięty od dostaw.” 531 00:37:11,120 --> 00:37:13,920 Celem Montgomery‘ego jest słaby punkt armii Rommla, 532 00:37:14,520 --> 00:37:16,440 czyli jego konwoje z paliwem. 533 00:37:20,400 --> 00:37:24,000 Werner Mork kieruje ciężarówką Afrika Korps. 534 00:37:24,840 --> 00:37:26,240 Pada ofiarą ataku z powietrza, 535 00:37:26,240 --> 00:37:28,400 który naznaczy go na całe życie. 536 00:37:29,760 --> 00:37:33,240 „Atak trwał tylko kilka minut, ale jestem roztrzęsiony. 537 00:37:37,400 --> 00:37:40,560 Od tamtej pory czuję nieustanną panikę. 538 00:37:41,720 --> 00:37:46,440 Jest ze mną wszędzie. Wojna i jej okrucieństwo to koszmar.” 539 00:37:48,760 --> 00:37:51,560 Strategia wyczerpania wroga zaczyna przynosić efekty. 540 00:37:59,720 --> 00:38:01,120 Po miesiącu walk 541 00:38:01,840 --> 00:38:04,880 Afrika Korps zostało paliwa na jedynie kilka dni. 542 00:38:06,400 --> 00:38:08,600 27 października 1942 roku 543 00:38:09,080 --> 00:38:11,640 Lis Pustyni zostaje dobity. 544 00:38:16,280 --> 00:38:18,720 Wywiad brytyjski przechwytuje niemiecką depeszę 545 00:38:18,720 --> 00:38:23,400 o dwóch włoskich tankowcach płynących do Tobruku. 546 00:38:27,880 --> 00:38:29,360 Kiedy mają zrzucić kotwicę, 547 00:38:29,720 --> 00:38:32,280 zostają zatopione przez bombowce Brytyjczyków. 548 00:38:41,920 --> 00:38:43,560 Przez brak paliwa 549 00:38:44,440 --> 00:38:47,560 Rommel nie może już działać. 550 00:38:49,920 --> 00:38:52,120 4 LISTOPADA 1942 ROKU 551 00:38:54,040 --> 00:38:57,280 Rommel poniósł ogromną klęskę pod El Alamein. 552 00:38:57,720 --> 00:39:01,640 Wie, że to zniszczy plany Hitlera dotyczące Afryki. 553 00:39:03,520 --> 00:39:06,360 Załamany pisze do żony: 554 00:39:08,400 --> 00:39:11,720 „Bóg jeden wie, czy przeżyję tę porażkę. 555 00:39:12,200 --> 00:39:13,440 Jeśli nie wrócę, 556 00:39:13,880 --> 00:39:17,520 chcę z głębi serca podziękować tobie i naszemu synowi 557 00:39:17,920 --> 00:39:20,680 za miłość i szczęście, jakie mi dajecie." 558 00:39:23,800 --> 00:39:25,800 ZWYCIĘSTWO 559 00:39:25,800 --> 00:39:27,880 LONDYN 560 00:39:30,120 --> 00:39:33,320 Zwycięstwo pod El Alamein jest punktem zwrotnym 561 00:39:33,320 --> 00:39:34,600 w II wojnie światowej. 562 00:39:35,360 --> 00:39:37,080 Armia Rommla została pokonana. 563 00:39:37,800 --> 00:39:40,680 Brytyjski premier nie posiada się z radości. 564 00:39:41,800 --> 00:39:44,000 To jeszcze nie koniec. 565 00:39:44,920 --> 00:39:48,560 To nawet nie początek końca. 566 00:39:49,320 --> 00:39:52,520 Ale być może to koniec początku. 567 00:40:00,960 --> 00:40:02,320 Churchill tryumfuje. 568 00:40:02,320 --> 00:40:05,440 Wie, że dni Rzeszy w Afryce są już policzone. 569 00:40:13,040 --> 00:40:16,040 Amerykańskie wojska przybywają do Afryki Północnej, 570 00:40:18,760 --> 00:40:21,200 {\an8}lądując na plażach Maroka i Algierii, 571 00:40:21,200 --> 00:40:22,720 {\an8}dwóch francuskich kolonii. 572 00:40:25,160 --> 00:40:27,320 {\an8}Pomimo oporów swojej administracji 573 00:40:27,320 --> 00:40:29,520 Roosevelt ulega Churchillowi. 574 00:40:30,520 --> 00:40:33,160 Prezydent chce wygrać wybory uzupełniające. 575 00:40:34,000 --> 00:40:37,920 Obiecał opinii publicznej szybkie zwycięstwo w Afryce. 576 00:40:41,320 --> 00:40:43,800 Początkowo zaplanowana na sześć tygodni 577 00:40:44,400 --> 00:40:47,600 operacja Torch będąca epilogiem Pustynnej Wojny, 578 00:40:47,600 --> 00:40:50,240 trwała sześć miesięcy. 579 00:40:52,520 --> 00:40:56,000 Siły brytyjsko-amerykańskie i armia Montgomery‘ego 580 00:40:56,000 --> 00:40:58,320 mają spotkać się w Tunezji. 581 00:40:58,920 --> 00:41:01,120 To idealna baza wypadkowa do ataku na Europę. 582 00:41:02,360 --> 00:41:05,400 Hitler chce tego uniknąć za wszelką cenę. 583 00:41:05,800 --> 00:41:09,280 Fuhrer początkowo nie chciał wesprzeć Afrika Korps. 584 00:41:10,280 --> 00:41:13,320 Teraz wysyła do Tunezji ogromne posiłki, 585 00:41:13,560 --> 00:41:16,520 w tym ciężkie bombowce Luftwaffe 586 00:41:16,520 --> 00:41:17,840 z frontu rosyjskiego. 587 00:41:23,520 --> 00:41:26,880 Zaciętość walk osłabia amerykański entuzjazm 588 00:41:28,600 --> 00:41:31,000 zwłaszcza po ich pierwszym starciu z Wehrmachtem 589 00:41:31,000 --> 00:41:33,800 w lutym 1943 roku w Kasserine. 590 00:41:33,800 --> 00:41:35,280 Była to wielka klęska. 591 00:41:39,360 --> 00:41:42,760 Ale chrzest ogniowy utwardził charakter Amerykanów. 592 00:41:44,880 --> 00:41:46,960 Teraz ich zaprawione w boju wojska 593 00:41:46,960 --> 00:41:49,720 mogą połączyć się z brytyjską armią Montgomery‘ego. 594 00:41:49,720 --> 00:41:53,040 BIZERTE TUNIS 595 00:41:55,720 --> 00:41:58,080 Dysponujący ogromną przewagą 596 00:41:58,880 --> 00:42:02,880 Brytyjczycy i Amerykanie przypuszczają ostateczny atak w środkowej Tunezji. 597 00:42:05,120 --> 00:42:06,720 Brytyjczycy zajmują Tunis, 598 00:42:07,360 --> 00:42:09,320 natomiast Amerykanie Bizerte. 599 00:42:11,400 --> 00:42:12,840 13 MAJA 1943 ROKU 600 00:42:12,840 --> 00:42:15,960 Wojska Osi stłoczone w ostatnim przyczółku 601 00:42:15,960 --> 00:42:18,080 kapitulują bezwarunkowo. 602 00:42:20,320 --> 00:42:23,680 Alianci biorą 275 tysięcy jeńców. 603 00:42:23,680 --> 00:42:27,560 To znacznie więcej niż 90 tysięcy pod Stalingradem. 604 00:42:29,600 --> 00:42:33,360 Te tysiące żołnierzy nie będą mogły odeprzeć aliantów 605 00:42:33,360 --> 00:42:34,960 podczas lądowania w Normandii. 606 00:42:44,440 --> 00:42:46,160 Tak kończy się Pustynna Wojna. 607 00:42:47,200 --> 00:42:50,040 Dzięki temu zwycięstwu Niemcy zostali wyparci z Afryki. 608 00:42:51,200 --> 00:42:53,080 Alianci są teraz przygotowani 609 00:42:53,080 --> 00:42:55,600 do wielkiej konfrontacji w Europie Zachodniej. 610 00:42:56,440 --> 00:43:00,440 Razem z Montgomerym udało im się zatrzymać nowoczesną machinę wojenną. 611 00:43:03,240 --> 00:43:04,720 Dowódcy i ich żołnierze 612 00:43:04,720 --> 00:43:06,720 wyciągnęli wnioski, 613 00:43:06,720 --> 00:43:08,880 choć za ceną ogromnego cierpienia. 614 00:43:10,720 --> 00:43:13,040 Mieszkańcy witają swoich wyzwolicieli, 615 00:43:13,440 --> 00:43:15,800 ale ich radość nie jest pełna. 616 00:43:16,400 --> 00:43:20,160 Alianci oczyścili Afrykę z plagi nazizmu, 617 00:43:21,040 --> 00:43:22,680 ale mimo wcześniejszych obietnic 618 00:43:23,400 --> 00:43:26,440 nie zerwali łańcuchów kolonializmu. 619 00:43:27,560 --> 00:43:30,400 Pustynna Wojna doprowadzi do klęski III Rzeszy. 620 00:43:31,400 --> 00:43:33,440 Będzie też zwiastunem nowej ery: 621 00:43:34,200 --> 00:43:36,800 ery wyzwolenia skolonizowanych narodów. 622 00:44:07,920 --> 00:44:09,920 {\an8}Napisy: Wojciech Matyszkiewicz