1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:06,760 --> 00:00:09,160
November 1942.

3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

4
00:00:09,160 --> 00:00:14,880
200 Britse en Amerikaanse schepen
verschijnen voor de Afrikaanse kust.

5
00:00:15,960 --> 00:00:18,960
Operatie Torch gaat beginnen.

6
00:00:22,840 --> 00:00:24,800
Onder de neus van de bevolking...

7
00:00:24,800 --> 00:00:30,200
strijken 100.000 mannen neer
in Marokko en Algerije.

8
00:00:33,520 --> 00:00:36,160
Bij dit unieke decor, Noord-Afrika...

9
00:00:36,160 --> 00:00:40,520
speelde zich tussen 1940 en 1943
een beroemde fase af...

10
00:00:40,520 --> 00:00:44,680
in de Tweede Wereldoorlog:
de Woestijnoorlog.

11
00:00:47,640 --> 00:00:49,520
Waarom gingen de grootmachten...

12
00:00:49,520 --> 00:00:52,680
in de slopende woestijn vechten...

13
00:00:52,680 --> 00:00:57,080
ver bij het epicentrum
van de oorlog vandaan?

14
00:00:57,080 --> 00:01:01,080
En hoe zullen de geallieerden
in die oven...

15
00:01:01,080 --> 00:01:04,360
het Derde Rijk
een nederlaag toebrengen?

16
00:01:08,040 --> 00:01:14,000
De Woestijnoorlog, die niemand wilde,
zou de oorlog op zijn kop zetten.

17
00:01:23,360 --> 00:01:27,400
Tripoli
Libië

18
00:01:29,200 --> 00:01:34,640
Het begint met een gok van een kleine
dictator met grootse dromen...

19
00:01:34,640 --> 00:01:37,120
Benito Mussolini.

20
00:01:41,000 --> 00:01:47,160
Hij stelde: Italië is een gevangene
van het Middellandse Zeegebied.

21
00:01:50,280 --> 00:01:54,480
Il Duce wil het Romeinse Rijk
in ere herstellen.

22
00:01:54,480 --> 00:02:00,040
Hij wil de Middellandse Zee beheersen
en zijn rijk naar Afrika uitbreiden.

23
00:02:03,760 --> 00:02:09,120
Mussolini zit in een Afrika klem
tussen de imperialistische machten...

24
00:02:09,120 --> 00:02:12,200
Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

25
00:02:12,200 --> 00:02:16,400
De bescheidenheid van zijn eigen rijk
is een teer punt.

26
00:02:16,400 --> 00:02:20,800
Het heerst in het oosten enkel
over Somalië, Ethiopië en Eritrea.

27
00:02:20,800 --> 00:02:25,480
In het noorden werd Libië
met ijzer en bloed veroverd.

28
00:02:28,400 --> 00:02:34,880
De overwinning in 1912 kwam voort
uit massamoorden en misstanden.

29
00:02:39,400 --> 00:02:44,320
In 1940 zet de Tweede Wereldoorlog
Europa in brand.

30
00:02:45,400 --> 00:02:48,120
Na Europa deels ingenomen te hebben...

31
00:02:48,120 --> 00:02:51,480
verovert het Derde Rijk
in een paar weken Frankrijk.

32
00:02:53,640 --> 00:02:58,680
Het belegerde Engeland vreest
te bezwijken onder de nazi-dreiging.

33
00:02:58,680 --> 00:03:02,160
Duitsland en Italië,
beide Asmogendheden...

34
00:03:02,160 --> 00:03:04,960
zitten in een sterke positie.

35
00:03:10,360 --> 00:03:14,800
Die kans wil Il Duce niet laten lopen.

36
00:03:17,520 --> 00:03:22,080
Hij wil de oude koloniale machten
uit Afrika verdrijven.

37
00:03:22,080 --> 00:03:24,840
Het moment is daar voor Italië.

38
00:03:32,280 --> 00:03:38,560
Hij beveelt zijn troepen de Britse
kolonie Egypte binnen te vallen.

39
00:03:42,960 --> 00:03:48,680
Tachtigduizend man rukt
zo'n 100 km op in Egypte.

40
00:03:51,400 --> 00:03:53,840
De Italiaanse generaals aarzelen.

41
00:03:53,840 --> 00:04:00,280
Zij vinden het leger
onvoldoende uitgerust en niet klaar.

42
00:04:03,920 --> 00:04:08,960
Londen

43
00:04:10,560 --> 00:04:14,360
Winston Churchill wil Egypte
niet kwijtraken.

44
00:04:14,360 --> 00:04:16,800
Voor geen goud.

45
00:04:18,320 --> 00:04:23,640
Na de Franse overgave heeft
het Derde Rijk meer greep op Europa.

46
00:04:23,640 --> 00:04:28,080
Voor de Britse premier zou
nog een nederlaag onaanvaardbaar zijn.

47
00:04:28,080 --> 00:04:33,400
Helemaal omdat de Luftwaffe
Engeland platbombardeert.

48
00:04:34,880 --> 00:04:41,640
Churchill weet dat de redding afhangt
van hulpbronnen uit het Britse Rijk.

49
00:04:44,560 --> 00:04:47,280
Het Suezkanaal is van Egypte.

50
00:04:49,560 --> 00:04:55,120
Voor Londen is dat een slagader
voor de transport van grondstoffen.

51
00:04:59,760 --> 00:05:03,320
Voor Churchill is de situatie ernstig.

52
00:05:03,320 --> 00:05:08,800
De oude buldog slaat alarm en zet
alle Commonwealth-bronnen in.

53
00:05:11,680 --> 00:05:16,200
Australische, Nieuw-Zeelandse
en Zuid-Afrikaanse soldaten...

54
00:05:16,200 --> 00:05:18,360
voegen zich bij de Britten.

55
00:05:20,000 --> 00:05:25,680
De mannen lieten hun levens achter
om te vechten in het woestijnzand.

56
00:05:30,640 --> 00:05:33,880
9 december 1940

57
00:05:38,800 --> 00:05:42,240
In december vallen de Britten aan.

58
00:05:42,240 --> 00:05:45,880
Verrassend genoeg gaat het
van een leien dakje.

59
00:05:45,880 --> 00:05:51,960
De Italianen zijn slecht georganiseerd
en naar Libië teruggetrokken.

60
00:05:55,000 --> 00:05:59,640
De Britten nemen zelfs
de strategische haven Tobroek in.

61
00:06:00,720 --> 00:06:04,640
De generaals weten
dat je in deze woestijnlanden...

62
00:06:04,640 --> 00:06:08,320
heer en meester bent
als je de haven in handen hebt.

63
00:06:09,800 --> 00:06:15,920
Al snel hebben de Commonwealth-troepen
de overwinning behaald.

64
00:06:16,920 --> 00:06:20,760
Begin 1941 hebben ze Oost-Libië bezet.

65
00:06:23,480 --> 00:06:27,240
En de moslimpopulatie
roemt de bevrijders.

66
00:06:28,240 --> 00:06:33,920
De 100.000 doden bij de Italiaanse
verovering zijn niet vergeten.

67
00:06:36,160 --> 00:06:40,120
De Arabieren en de Britten
bereiken zelfs een akkoord.

68
00:06:41,920 --> 00:06:45,760
Duizenden Libiërs gaan vechten
voor Groot-Brittannië.

69
00:06:48,960 --> 00:06:53,000
Churchill belooft hen
onafhankelijkheid na de overwinning.

70
00:06:53,000 --> 00:06:56,280
Een goede manier om de invloed
van Rome te ondermijnen.

71
00:07:01,080 --> 00:07:06,360
Il Duce wilde glorie,
maar zaait een akelige nederlaag.

72
00:07:06,360 --> 00:07:12,560
Hij laat 400 tanks
en 130.000 gevangenen achter.

73
00:07:15,880 --> 00:07:19,560
Mussolini wilde zijn wet
in Afrika doorvoeren.

74
00:07:19,560 --> 00:07:22,240
Nu moet hij hulp inroepen.

75
00:07:27,480 --> 00:07:32,560
Duitsland

76
00:07:35,000 --> 00:07:40,000
Begin 1941 begint Hitler
oostwaarts te kijken.

77
00:07:40,000 --> 00:07:45,400
Hij wijdt zich met zijn generaals
aan zijn grote project:

78
00:07:45,400 --> 00:07:50,360
Operatie Barbarossa,
de verovering van de Sovjet-Unie.

79
00:07:50,360 --> 00:07:56,440
Hij denkt dat zijn overwinning
in de Russische steppes bepaald wordt.

80
00:08:02,320 --> 00:08:07,600
De verslagen Mussolini weet
dat zijn timing slecht is.

81
00:08:07,600 --> 00:08:12,240
Maar hij heeft zijn bondgenoot nodig
om Libië niet te verliezen.

82
00:08:12,240 --> 00:08:15,480
Zo'n vernedering zou
zijn reputatie schaden.

83
00:08:17,800 --> 00:08:19,840
Qua strategisch plan...

84
00:08:19,840 --> 00:08:24,600
ziet Hitler Noord-Afrika
als een tweede operatiedecor.

85
00:08:25,600 --> 00:08:29,680
Maar hij vreest dat een zwakke
Mussolini macht zal verliezen.

86
00:08:29,680 --> 00:08:33,640
De val van Il Duce zou de veiligheid
bedreigen van de zuidflank...

87
00:08:33,640 --> 00:08:36,720
van zijn Europese fort.

88
00:08:36,720 --> 00:08:40,760
Hij helpt zijn bondgenoot,
maar onder zijn voorwaarden.

89
00:08:40,760 --> 00:08:44,480
Een Duitse interventie mag
onder geen voorwaarde...

90
00:08:44,480 --> 00:08:46,760
de oostelijke operatie verstoren...

91
00:08:46,760 --> 00:08:50,400
die binnen een paar maanden
zal beginnen.

92
00:08:56,720 --> 00:09:01,400
De Führer stuurt een expeditiemacht
om Mussolini te helpen.

93
00:09:01,400 --> 00:09:07,360
Het Afrikakorps bestaat uit 45.000 man
en 174 tanks.

94
00:09:08,800 --> 00:09:12,040
12 februari 1941

95
00:09:12,040 --> 00:09:15,800
Dat komt aan in Tripoli,
de hoofdstad van de kolonie.

96
00:09:16,800 --> 00:09:21,360
De missie is de Italianen te helpen
Oost-Libië terug te krijgen...

97
00:09:21,360 --> 00:09:24,560
en hen te beschermen
tegen een Britse aanval.

98
00:09:28,440 --> 00:09:33,160
Maar wat verschil maakte, was dat
generaal Rommel de troepen leidde.

99
00:09:34,160 --> 00:09:39,800
Rommel is met 49 een jonge generaal,
maar de favoriet van de Führer.

100
00:09:41,200 --> 00:09:46,080
In Tripoli profiteert hij nog
van de Franse campagne.

101
00:09:48,400 --> 00:09:51,800
Officieel staat Rommel
onder Italiaans bevel...

102
00:09:51,800 --> 00:09:56,720
maar hij is ambitieus
en wil geen bijrol spelen.

103
00:09:58,560 --> 00:10:04,960
In Afrika droomt Rommel van glorie,
ook als hij bevelen moet negeren.

104
00:10:11,680 --> 00:10:16,080
Het Afrikakorps is nog maar
een paar weken op Afrikaanse grond.

105
00:10:16,080 --> 00:10:19,040
Maar Rommel is al ongeduldig.

106
00:10:19,040 --> 00:10:24,640
Op 24 maart 1941 opent hij zonder
Rome of Berlijn in te lichten...

107
00:10:24,640 --> 00:10:27,560
de aanval in het oosten.

108
00:10:27,560 --> 00:10:29,800
Zijn doel is duidelijk.

109
00:10:29,800 --> 00:10:31,600
Mijn eerste doel, zegt hij,

110
00:10:31,600 --> 00:10:36,920
is Oost-Libië. Het tweede
is Noord-Egypte en het Suezkanaal.

111
00:10:40,280 --> 00:10:41,960
Het is een groots plan.

112
00:10:41,960 --> 00:10:46,080
Vanuit het land van de farao's
kan hij naar Bakoe...

113
00:10:46,080 --> 00:10:49,400
waar hij olie in handen kan krijgen.

114
00:10:50,400 --> 00:10:55,040
Daar kan hij samen met de Wehrmacht
Rusland aanvallen.

115
00:10:56,040 --> 00:10:58,000
Het is pure megalomanie...

116
00:10:58,000 --> 00:11:01,880
en niet wat zijn leiders
van hem verwachten.

117
00:11:01,880 --> 00:11:04,080
Maar zijn troepen willen wel.

118
00:11:05,160 --> 00:11:08,120
Het Afrikakorps bestaat vooral
uit vrijwilligers...

119
00:11:08,120 --> 00:11:11,600
die zeer toegewijd zijn
aan het Derde Rijk.

120
00:11:15,320 --> 00:11:20,080
Noord-Afrika biedt Rommel
het ideale oefenpodium.

121
00:11:21,080 --> 00:11:25,560
Zijn Panzers kunnen in de weidsheid
snelheid maken.

122
00:11:26,560 --> 00:11:32,520
Z'n techniek is doorgaan zonder zorgen
om de flanken of achterhoede.

123
00:11:32,520 --> 00:11:37,760
Hij rekent op het verrassingselement
en zijn eigen intuïtie...

124
00:11:37,760 --> 00:11:41,320
die hem de bewondering
van de Führer hebben opgeleverd.

125
00:11:56,000 --> 00:11:59,720
Rommels plotselinge aanval
schokt de Britten.

126
00:11:59,720 --> 00:12:03,640
De Duitsers zijn helemaal niet
zoals de Italianen.

127
00:12:05,960 --> 00:12:09,320
Geconfronteerd
met zo'n geduchte vijand...

128
00:12:09,320 --> 00:12:13,600
komen de ernstige zwaktes
van het Britse leger aan het licht.

129
00:12:15,200 --> 00:12:19,920
De mannen zijn niet genoeg getraind
en hun uitrusting is gammel.

130
00:12:21,080 --> 00:12:27,160
Zoals de Britse dokter James Graham
ziet, richt het Afrikakorps chaos aan.

131
00:12:29,680 --> 00:12:33,520
Het was een Blitz.
We werden verslonden.

132
00:12:33,520 --> 00:12:38,080
Het hele gebied lag
vol rokende lichamen.

133
00:12:38,080 --> 00:12:40,880
Sommigen leefden, anderen niet.

134
00:12:41,960 --> 00:12:44,480
Onze hoofdtaak was leed verzachten.

135
00:12:44,480 --> 00:12:46,920
Er was weinig ruimte voor sentiment.

136
00:12:48,520 --> 00:12:51,760
Begrafenissen werden vlak
bij het fatale punt...

137
00:12:51,760 --> 00:12:55,400
uitgevoerd door kameraden,
als de vijand dat toestond.

138
00:13:03,880 --> 00:13:09,600
Nu de Britten zich terugtrekken,
besluit Rommel Egypte te naderen...

139
00:13:09,600 --> 00:13:12,040
door dieper de woestijn in te gaan.

140
00:13:12,040 --> 00:13:15,840
Hij weet dat hij
tegen bevelen in gaat.

141
00:13:15,840 --> 00:13:19,080
Hij biecht aan zijn vrouw Lucie op:

142
00:13:19,080 --> 00:13:23,640
Mijn lieve Lucie, we vallen
met groot succes aan.

143
00:13:23,640 --> 00:13:28,920
Ik heb het risico genomen door
te gaan, tegen de instructies in...

144
00:13:28,920 --> 00:13:32,880
om deze grote kans te grijpen.

145
00:13:34,240 --> 00:13:36,440
Rommels doel is Tobroek.

146
00:13:36,440 --> 00:13:40,160
Hij wil dat binnen een paar dagen
laten vallen.

147
00:13:40,160 --> 00:13:42,800
Hij ziet het als een formaliteit.

148
00:13:45,440 --> 00:13:50,040
De Britten trekken zich terug
tot de Egyptische grens.

149
00:13:51,040 --> 00:13:56,880
Ze verlaten alle territoria in Libië
behalve Tobroek.

150
00:14:04,960 --> 00:14:08,200
Tobroek

151
00:14:11,720 --> 00:14:16,040
Tobroek wordt verdedigd
door 25.000 Commonwealth-soldaten.

152
00:14:18,240 --> 00:14:21,600
Hun voorraden komen via de zee.

153
00:14:21,600 --> 00:14:25,360
De Britten geven
deze haven niet over Rommel.

154
00:14:26,360 --> 00:14:31,480
Als hij die zou krijgen, zou hij
zijn eigen troepen bevoorraden...

155
00:14:31,480 --> 00:14:34,920
waardoor ze Egypte zouden
kunnen binnendringen.

156
00:14:38,520 --> 00:14:42,520
Aan de frontlinie is het leven zwaar
als je belegerd wordt.

157
00:14:43,520 --> 00:14:47,000
De mannen schuilen voor de bommen
in holen vol vlooien.

158
00:14:50,040 --> 00:14:54,920
'Als ratten', zoals de Duitse
propagandaradio het zegt.

159
00:14:56,000 --> 00:14:59,880
Ze noemen zichzelf daarop trots
de Tobroekratten.

160
00:15:02,680 --> 00:15:04,800
Ze worden dagelijks belaagd.

161
00:15:19,000 --> 00:15:22,280
Voorlopig houdt Tobroek stand.

162
00:15:37,000 --> 00:15:38,760
Rommel worstelt.

163
00:15:38,760 --> 00:15:42,400
Hij bezoekt zijn eenheden
verspreid rond Tobroek...

164
00:15:42,400 --> 00:15:44,960
en aan de Egyptische grens.

165
00:15:47,360 --> 00:15:51,600
Anders dan Wehrmacht-officieren
haat hij staatsverplichtingen.

166
00:15:52,600 --> 00:15:56,360
Hij wil de strijd
aan de frontlinie observeren...

167
00:16:02,400 --> 00:16:07,960
en beveelt zijn mannen door te breken,
koste wat kost.

168
00:16:09,520 --> 00:16:13,760
Duitse luitenant Robert Witzke
vecht aan de frontlinie.

169
00:16:13,760 --> 00:16:19,440
Hij schrijft zijn vrouw: Lieve Inge,
er zijn dagelijks aanvallen.

170
00:16:21,640 --> 00:16:27,080
We kunnen onszelf slechts afvragen
wie van de kameraden nog leeft.

171
00:16:27,080 --> 00:16:30,800
Velen zijn dood, nog meer zijn gewond.

172
00:16:31,800 --> 00:16:35,000
Inge, blijf aan mij denken.

173
00:16:39,560 --> 00:16:45,360
Na een belegering van 15 dagen
heeft Rommel veel munitie verbruikt...

174
00:16:45,360 --> 00:16:47,880
en is de benzine bijna op.

175
00:16:49,600 --> 00:16:54,040
Dit geeft niet. Hij stelt
tegen een bataljon machinegeweren:

176
00:16:54,040 --> 00:16:58,920
Over acht dagen zijn we in Caïro.
Geef het door.

177
00:17:03,200 --> 00:17:08,640
Rommel voert een ambitieuze strijd
zonder zich druk te maken...

178
00:17:08,640 --> 00:17:11,560
om benzine en voorraden.

179
00:17:15,560 --> 00:17:19,560
Maar de 53.000 ton
maandelijkse voorraden leveren...

180
00:17:19,560 --> 00:17:23,720
voor zijn aanvallen
is een duizelingwekkende taak...

181
00:17:23,720 --> 00:17:28,640
omdat de As-aanvoerlijnen
lang en gevaarlijk zijn.

182
00:17:30,720 --> 00:17:31,840
De Britten...

183
00:17:31,840 --> 00:17:35,920
zoeken in de Middellandse Zee
Italiaans schepen naar Tripoli...

184
00:17:35,920 --> 00:17:39,440
de enige haven
beheerst door het Afrikakorps.

185
00:17:42,200 --> 00:17:46,400
Toch komt 80 procent
van de voorraden erdoor.

186
00:17:50,200 --> 00:17:53,000
Benzine, water, voedsel, munitie.

187
00:17:53,000 --> 00:17:57,320
Zodra die gelost zijn,
moeten ze naar het front.

188
00:17:57,320 --> 00:17:58,960
Dat is een uitdaging.

189
00:18:04,280 --> 00:18:09,640
Het kost 14 dagen om de 1207 km
naar het front af te leggen.

190
00:18:09,640 --> 00:18:11,880
Het is een ware beproeving.

191
00:18:14,360 --> 00:18:19,320
Ironisch genoeg verbruiken de trucks
de helft van de vervoerde benzine.

192
00:18:31,920 --> 00:18:36,000
Rommel raakt gefrustreerd
door de logistieke beperkingen.

193
00:18:36,000 --> 00:18:40,320
Hij put zijn troepen uit
en verovert Tobroek niet.

194
00:18:42,320 --> 00:18:47,520
Zijn houding kost 53 officiers
en 1200 mannen het leven.

195
00:18:51,800 --> 00:18:56,000
Het Afrikakorps is verzwakt,
maar houdt stand.

196
00:18:56,000 --> 00:19:00,680
Het is ver van de basis
en moeilijk bij te tanken.

197
00:19:00,680 --> 00:19:02,880
En gevaarlijk blootgesteld.

198
00:19:04,360 --> 00:19:08,560
Een tegenaanval van de vijand
kan het verwoesten.

199
00:19:15,160 --> 00:19:20,200
De khamsin, de brandende wind
die lange dagen kan loeien...

200
00:19:20,200 --> 00:19:22,480
luidt het begin in van grote hitte.

201
00:19:28,640 --> 00:19:34,280
Van mei tot oktober kan tussen 12.00
en 16.00 u niet gevochten worden.

202
00:19:34,280 --> 00:19:37,400
Overdag is de hitte overweldigend.

203
00:19:37,400 --> 00:19:40,840
's Nachts is het ijskoud.

204
00:19:41,840 --> 00:19:45,480
Luitenant Witzke overleefde de hel
van Tobroek...

205
00:19:45,480 --> 00:19:48,280
en staat voor nieuwe beproevingen.

206
00:19:48,280 --> 00:19:52,840
In juni 1941 vertrouwt hij
zijn vrouw toe:

207
00:19:53,840 --> 00:20:00,280
Heet is niet het juiste woord. Het was
in de zon steeds 58 tot 60 graden.

208
00:20:00,280 --> 00:20:02,600
Ik ben al negen kilo afgevallen.

209
00:20:02,600 --> 00:20:07,240
Als ze ons hier niet weghalen,
zullen we gek worden.

210
00:20:08,320 --> 00:20:12,000
Het grootste probleem was water,
klaagt een andere soldaat.

211
00:20:13,000 --> 00:20:15,200
Drinken, altijd drinken.

212
00:20:15,200 --> 00:20:19,760
Dat was de alfa en omega
van ons woestijnbestaan.

213
00:20:20,920 --> 00:20:26,840
De soldaten worden ook geconfronteerd
met de woestijnplaag: de vliegen.

214
00:20:26,840 --> 00:20:31,560
Die arriveren kort na zonsopkomst,
aangetrokken door zweet...

215
00:20:31,560 --> 00:20:35,640
het enige vocht in dit dorre gebied.

216
00:20:37,320 --> 00:20:39,760
Er valt niet aan te ontkomen.

217
00:20:42,800 --> 00:20:46,080
Rommels mannen vinden
geen troost in het eten.

218
00:20:46,080 --> 00:20:49,600
Dat voldoet niet
in kwaliteit en kwantiteit.

219
00:20:50,880 --> 00:20:55,520
Ze proberen het eten te verbeteren
door bij Bedoeïen te kopen.

220
00:20:55,520 --> 00:20:59,800
Deze handel verbetert het leven
van Robert Witzke...

221
00:20:59,800 --> 00:21:04,360
maar het brengt ook
zijn walgelijke racisme naar boven.

222
00:21:04,360 --> 00:21:09,200
Die honden zijn zo sluw dat ze
een fortuin voor een ei vragen.

223
00:21:09,200 --> 00:21:12,040
We denken allemaal
dat ze spionnen zijn.

224
00:21:14,400 --> 00:21:16,520
Kijkend naar die vuile schoften...

225
00:21:16,520 --> 00:21:19,600
rest er maar één ding:
weg met dat uitschot.

226
00:21:29,640 --> 00:21:35,320
In hartje zomer legt de hitte
de legers lam in de Libische woestijn.

227
00:21:36,320 --> 00:21:40,520
Terwijl de mannen van het Afrikakorps
lijden onder voorraadtekorten...

228
00:21:40,520 --> 00:21:44,360
lijden de Britse eenheden
aan de Egyptische grens...

229
00:21:44,360 --> 00:21:46,720
aan depressies.

230
00:21:48,560 --> 00:21:52,360
Ze leven nu acht maanden geïsoleerd
in de woestijn...

231
00:21:52,360 --> 00:21:56,000
en hebben geen afleiding.

232
00:21:57,600 --> 00:22:01,920
Een ernstig verveelde soldaat
schrijft in zijn dagboek:

233
00:22:03,960 --> 00:22:06,760
Elke dag is hetzelfde liedje.

234
00:22:06,760 --> 00:22:10,280
De woestijn is overal.
Het put je geest uit.

235
00:22:11,280 --> 00:22:14,440
Je kunt nergens
naar kijken of luisteren.

236
00:22:15,440 --> 00:22:19,560
Het enige dat ons overeind houdt,
is denken aan thuis.

237
00:22:25,560 --> 00:22:30,720
Londen

238
00:22:30,720 --> 00:22:34,640
herfst 1941

239
00:22:36,760 --> 00:22:40,280
Churchill is geërgerd.

240
00:22:40,280 --> 00:22:45,600
Alles wijst erop dat zijn troepen
Rommel niet kunnen verslaan.

241
00:22:48,160 --> 00:22:51,280
De premier besluit daarom
versterkingen te sturen...

242
00:22:51,280 --> 00:22:56,360
die uit het hele Britse Rijk
zijn opgeroepen.

243
00:22:57,360 --> 00:23:02,720
Van nu af aan is Noord-Afrika
een groot oorlogsdecor.

244
00:23:03,720 --> 00:23:07,640
Indiërs, Afrikanen, Maltezen...

245
00:23:07,640 --> 00:23:11,040
Joden uit Palestina, Mauritianen.

246
00:23:11,040 --> 00:23:17,240
In de herfst van 1941 komen 150.000
mannen de Britse linies versterken.

247
00:23:18,240 --> 00:23:19,880
De Vrije Fransen komen ook.

248
00:23:21,000 --> 00:23:23,640
Na de oproep van generaal De Gaulle...

249
00:23:23,640 --> 00:23:28,440
vechten ze door
voor de eer van Frankrijk.

250
00:23:28,440 --> 00:23:35,000
Churchill zet Hitler zo onder druk
om de inzet te verhogen.

251
00:23:45,000 --> 00:23:47,320
Zo'n 3200 km bij het zand vandaan...

252
00:23:47,320 --> 00:23:52,360
begint een beslissende fase
in het offensief tegen de USSR.

253
00:23:53,920 --> 00:23:57,360
Bij temperaturen
van -30 graden Celsius...

254
00:23:57,360 --> 00:24:00,520
probeert de Wehrmacht Moskou
in te nemen.

255
00:24:02,320 --> 00:24:06,480
Op het moment dat het oosten
al zijn aandacht opslokt...

256
00:24:06,480 --> 00:24:10,160
besluit Hitler zijn protegé
versterkingen te sturen.

257
00:24:10,160 --> 00:24:13,160
Hij wil Noord-Afrika niet verliezen.

258
00:24:14,360 --> 00:24:19,000
Tripoli
Libië

259
00:24:21,280 --> 00:24:24,280
Door een onhandelbare generaal
de leiding te geven...

260
00:24:24,280 --> 00:24:27,240
heeft de Führer de woestijn
in een val veranderd...

261
00:24:28,240 --> 00:24:31,560
aangezien Rommel zijn fantasie
niet opgeeft.

262
00:24:31,560 --> 00:24:33,080
In tegendeel.

263
00:24:34,840 --> 00:24:40,560
In januari 1942 arriveren
de beloofde versterkingen.

264
00:24:40,560 --> 00:24:43,720
Dat helpt amper
tegen de logistieke problemen...

265
00:24:43,720 --> 00:24:48,160
maar volstaat om hem te laten dromen
over een inval in Caïro.

266
00:24:50,880 --> 00:24:56,080
Tot ieders verbazing hervat Rommel
zijn dolle jacht.

267
00:24:57,400 --> 00:25:00,600
Hij schrijft
zijn vrouw Lucie overenthousiast:

268
00:25:01,680 --> 00:25:04,640
Lieve Lucie, ik heb
verschillende ideeën...

269
00:25:04,640 --> 00:25:08,120
die ik momenteel niet
met mijn officieren zou delen...

270
00:25:08,120 --> 00:25:10,360
omdat ze zouden denken
dat ik gek was.

271
00:25:10,360 --> 00:25:15,880
Je kent mij, in de vroege uurtjes
krijg ik de beste ideeën.

272
00:25:26,560 --> 00:25:30,240
Er is geen garantie dat de Britten
het kunnen weerstaan.

273
00:25:31,240 --> 00:25:34,120
Hun nieuwe generaal
Claude Auchinleck...

274
00:25:34,120 --> 00:25:37,920
heeft overmacht
in manschappen en uitrusting.

275
00:25:38,920 --> 00:25:41,000
Maar Churchill gokt verkeerd.

276
00:25:42,360 --> 00:25:46,960
Auchinleck heeft niet
de juiste mensen om zich heen.

277
00:25:46,960 --> 00:25:52,720
Hij had lang gediend in India
en koos voor slechte ondergeschikten.

278
00:25:53,720 --> 00:25:57,160
Maandenlang stuurt hij tanks
naar het slachthuis...

279
00:25:57,160 --> 00:26:03,040
met frontale aanvallen lijkend
op ouderwetse cavalerieaanvallen.

280
00:26:07,920 --> 00:26:14,040
In mei 1942 probeert Rommel
een ongekende manoeuvre...

281
00:26:14,040 --> 00:26:17,960
om zijn vijand uit te schakelen.

282
00:26:17,960 --> 00:26:21,920
Hij besluit de verdedigingslinie
bij Tobroek te omzeilen...

283
00:26:21,920 --> 00:26:24,440
om de vijand
van achter te verpletteren.

284
00:26:24,440 --> 00:26:30,720
Maar in afgelegen gebied stuit hij op
een onverwacht obstakel: Bir Hakeim.

285
00:26:34,760 --> 00:26:39,400
Een positie die de Vrije Fransen
onder generaal Koenig behouden hebben.

286
00:26:39,400 --> 00:26:42,480
Slechts een handvol, 3700 man.

287
00:26:46,040 --> 00:26:50,360
Ondanks de stortvloed van schoten
door Panzers en Stuka's...

288
00:26:50,360 --> 00:26:56,720
slaagden ze erin het Afrikakorps
15 dagen te weren.

289
00:26:56,720 --> 00:27:01,000
De Britten zijn dankbaar voor de daad.

290
00:27:02,160 --> 00:27:05,000
Dankzij de door De Gaulles mannen
gewonnen tijd...

291
00:27:05,000 --> 00:27:10,960
heeft Auchinlecks achtste leger
omsingeling vermeden.

292
00:27:10,960 --> 00:27:13,720
De troepen trekken zich
achter de grens terug...

293
00:27:13,720 --> 00:27:19,440
maar geven voor de tweede keer
Libië over aan de vijand.

294
00:27:25,760 --> 00:27:27,760
{\an8}Dit is Tobroek.

295
00:27:27,760 --> 00:27:33,480
Rommel heeft zijn hoofddoel bereikt:
de haven van Tobroek veroveren.

296
00:27:33,480 --> 00:27:34,840
21 juni 1942

297
00:27:38,720 --> 00:27:42,800
Robert Witzke speelt een hoofdrol
bij deze overwinning.

298
00:27:42,800 --> 00:27:45,320
Hij jubelt: Ons bataljon...

299
00:27:45,320 --> 00:27:48,800
heeft wederom de leiding genomen.

300
00:27:48,800 --> 00:27:54,040
Allemachtig, Tobroek is van ons.
Het is amper te bevatten.

301
00:27:55,040 --> 00:28:00,000
Twee dagen na zijn triomf
raakt Robert Witzke ernstig gewond.

302
00:28:00,000 --> 00:28:03,680
Hij wordt naar Duitsland geëvacueerd.

303
00:28:03,680 --> 00:28:07,680
{\an8}Veldmaarschalk Rommel inspecteert
de haven van de stad

304
00:28:07,680 --> 00:28:10,560
{\an8}Er hangen nog verdedigingswolken
boven Tobroek.

305
00:28:11,760 --> 00:28:13,040
Maarschalk Rommel...

306
00:28:13,040 --> 00:28:18,040
{\an8}Duitse oorlogsverslaggevers volgen
iedere stap van Rommel.

307
00:28:18,040 --> 00:28:22,160
Hun beelden geven zijn prestaties
wereldwijde impact.

308
00:28:27,400 --> 00:28:30,520
De Woestijnvos-mythe begint.

309
00:28:34,160 --> 00:28:37,120
Terwijl alle camera's
op Rommel gericht zijn...

310
00:28:37,120 --> 00:28:40,800
filmen die bewust de vendetta
van Italiaanse kolonisten niet.

311
00:28:41,960 --> 00:28:45,360
De Arabieren kozen
de kant van de Britten.

312
00:28:46,640 --> 00:28:48,080
Dat heeft een prijs.

313
00:28:48,080 --> 00:28:51,360
Plunderingen en moorden nemen toe.

314
00:28:51,360 --> 00:28:53,640
Eén Italiaan stelt verheugd:

315
00:28:53,640 --> 00:28:57,240
Zodra de Engelsen weg waren,
werd elke Arabier...

316
00:28:57,240 --> 00:28:59,440
geraakt door een kogel of granaat.

317
00:29:01,480 --> 00:29:05,600
Onze soldaten maken hier het werk af.

318
00:29:16,360 --> 00:29:21,760
Er is ook geweld tegen de 30.000
Joden, los van wie zij steunden.

319
00:29:23,800 --> 00:29:30,160
Fascistische rassenwetten werden eerst
mild toegepast...

320
00:29:30,160 --> 00:29:35,000
maar militaire tegenslagen
leiden tot radicalisering.

321
00:29:36,000 --> 00:29:40,520
Il Duce besluit
alle Joden in de regio vast te zetten.

322
00:29:42,160 --> 00:29:44,400
Hele families worden gearresteerd...

323
00:29:44,400 --> 00:29:47,680
in trucks geladen
en in concentratiekampen...

324
00:29:47,680 --> 00:29:49,760
aan de rand van de woestijn gedumpt.

325
00:29:50,920 --> 00:29:56,920
Het ergste kamp is in Giado,
241 km ten zuiden van Tripoli.

326
00:29:57,920 --> 00:30:00,560
Daar zitten zo'n 3000 gevangenen...

327
00:30:00,560 --> 00:30:05,120
van wie een kwart overlijdt
door ondervoeding en mishandeling.

328
00:30:10,640 --> 00:30:12,960
22 juni 1942

329
00:30:17,520 --> 00:30:23,080
De ramp van Tobroek bereikt Churchill
bij Roosevelt in het Witte Huis

330
00:30:24,080 --> 00:30:27,320
Het is een van de grootste klappen
in de oorlog.

331
00:30:27,320 --> 00:30:31,960
Verlies is één ding,
schande iets anders.

332
00:30:33,000 --> 00:30:36,360
Churchills beleid wordt openlijk
in twijfel getrokken.

333
00:30:36,360 --> 00:30:40,920
De Britten hebben geen vertrouwen
in hun premier bij de oorlog.

334
00:30:40,920 --> 00:30:46,400
Net als Mussolini bij Hitler, moet
Churchill zijn bondgenoot overtuigen.

335
00:30:46,400 --> 00:30:50,040
Zijn politieke leven staat
op het spel.

336
00:30:55,040 --> 00:31:01,240
Hij blijft bij Roosevelt aandringen
hem te helpen met het Afrikakorps.

337
00:31:01,240 --> 00:31:04,360
Hij wil in Noord-Afrika aan land gaan.

338
00:31:06,640 --> 00:31:12,720
Net als Hitler willen de Amerikanen
zich niet met die regio bemoeien.

339
00:31:12,720 --> 00:31:18,600
Zij stellen dat je Duitsland verslaat
door in Europa aan te vallen.

340
00:31:18,600 --> 00:31:24,480
Ze willen met pakweg een jaar
een landing aan de Franse kust.

341
00:31:32,600 --> 00:31:34,040
Churchill houdt vol...

342
00:31:34,040 --> 00:31:39,080
dat het slecht zou zijn
een jaar niets te doen...

343
00:31:39,080 --> 00:31:44,080
terwijl het Amerikaanse volk
graag overwinningen wil zien.

344
00:31:44,080 --> 00:31:48,040
Dit argument laat
de Amerikaanse president niet koud...

345
00:31:48,040 --> 00:31:51,560
en er staan bovendien
verkiezingen voor de deur.

346
00:31:57,840 --> 00:32:01,520
De Woestijnvos negeert
al deze intriges.

347
00:32:01,520 --> 00:32:06,240
Eind juni 1942 besluit hij
Egypte binnen te vallen...

348
00:32:06,240 --> 00:32:08,480
ditmaal met Hitlers zegen.

349
00:32:09,480 --> 00:32:12,000
De Führer ziet de verovering
van Egypte...

350
00:32:12,000 --> 00:32:16,240
als een historische kans
om het Britse Rijk te doen vallen.

351
00:32:24,360 --> 00:32:30,200
El Alamein is een klein treinstation
aan de Egyptische kust.

352
00:32:30,200 --> 00:32:34,720
Niemand kon vermoeden dat hier
geschiedenis zou worden geschreven.

353
00:32:35,800 --> 00:32:40,280
Maar hier veranderen de Britten
de loop van de oorlog.

354
00:32:42,440 --> 00:32:45,520
Claude Auchinleck heeft
deze positie gekozen...

355
00:32:45,520 --> 00:32:48,680
om niet weer door de Woestijnvos
omsingeld te worden.

356
00:32:49,680 --> 00:32:53,480
Er zijn aan alle kanten
ondoordringbare obstakels.

357
00:32:53,480 --> 00:32:58,760
In het noorden de zee, in het zuiden
een gebied met zacht zand.

358
00:33:00,320 --> 00:33:02,200
In juli 1942...

359
00:33:02,200 --> 00:33:07,960
opent Rommel de aanval bij El Alamein,
hopend dat die beslissend is.

360
00:33:16,120 --> 00:33:20,320
Zodra het Duitse offensief
bij El Alamein gelanceerd werd...

361
00:33:21,320 --> 00:33:25,080
gaat het voor de Britse soldaten mis.

362
00:33:25,080 --> 00:33:28,600
De afgelopen jaren
hebben ze constant verlies geleden...

363
00:33:28,600 --> 00:33:31,040
ondanks hun grotere aantallen.

364
00:33:32,040 --> 00:33:34,400
De slechte strategieën
van hun leiders...

365
00:33:34,400 --> 00:33:38,640
en hun angst voor Rommel hebben
hun vastberadenheid gekraakt.

366
00:33:41,080 --> 00:33:45,480
In het veldhospitaal ziet
dokter James Graham veel soldaten...

367
00:33:45,480 --> 00:33:49,280
die gewond zijn
en niet meer kunnen vechten.

368
00:33:49,280 --> 00:33:52,440
Hij ontdekt dat sommigen
zich liever verminken...

369
00:33:52,440 --> 00:33:54,600
dan terug te gaan naar de frontlinie.

370
00:33:55,600 --> 00:34:00,040
De truc was een patroon te breken
en het explosief door te slikken.

371
00:34:00,040 --> 00:34:03,080
Dat was giftig voor de lever.

372
00:34:03,080 --> 00:34:05,440
Na enkele weken in het hospitaal...

373
00:34:05,440 --> 00:34:08,720
maak je kans
op een klus als non-combattant.

374
00:34:10,520 --> 00:34:12,360
In de zomer van 1942...

375
00:34:12,360 --> 00:34:16,480
ziet Auchinleck zijn mannen
zich in drommen overgeven.

376
00:34:16,480 --> 00:34:19,840
Dat defaitisme is onacceptabel.

377
00:34:19,840 --> 00:34:22,600
Hij wil de doodstraf terug
voor deserteurs.

378
00:34:27,200 --> 00:34:32,040
Auchinleck bedwong het As-offensief,
maar valt uit de gratie.

379
00:34:32,040 --> 00:34:36,000
Hij krijgt de schuld
van de afname van de moraal.

380
00:34:36,000 --> 00:34:41,040
3 augustus 1942

381
00:34:43,880 --> 00:34:49,960
Churchill haast zich begin augustus
angstig naar Caïro.

382
00:34:49,960 --> 00:34:52,920
Hij ontslaat abrupt Claude Auchinleck.

383
00:34:56,120 --> 00:35:00,800
Als vervanging kiest hij
voor generaal Bernard Montgomery.

384
00:35:03,040 --> 00:35:05,720
Churchill vindt hem trots...

385
00:35:05,720 --> 00:35:10,200
maar kiest Montgomery
vanwege een waardevolle eigenschap:

386
00:35:10,200 --> 00:35:15,080
een enorm zelfvertrouwen dat hij
op anderen kan overbrengen.

387
00:35:18,360 --> 00:35:22,040
James Graham is ingedeeld
bij Montgomery's hoofdkwartier.

388
00:35:22,040 --> 00:35:26,200
Hij ziet hem vechten om de kwalen
van zijn mannen te genezen.

389
00:35:28,000 --> 00:35:30,400
Montgomery is er elke dag.

390
00:35:30,400 --> 00:35:36,240
Hij stelt zich vlijtig voor
aan alle soldaten bij de eenheden.

391
00:35:36,240 --> 00:35:39,000
Dat heeft een commandant
nog nooit gedaan.

392
00:35:40,000 --> 00:35:44,560
Montgomery's boodschap
is simpel maar duidelijk:

393
00:35:44,560 --> 00:35:47,480
De verdediging van Egypte
is hier in Alamein.

394
00:35:47,480 --> 00:35:50,040
Hier houden we stand en vechten we.

395
00:35:50,040 --> 00:35:53,000
We trekken ons niet meer terug.

396
00:35:54,000 --> 00:35:57,000
Onder hem geven ze
geen centimeter toe aan Rommel.

397
00:36:00,400 --> 00:36:03,040
James Graham bevestigt dit.

398
00:36:04,040 --> 00:36:07,560
Daarmee won hij
hun loyaliteit voor zich.

399
00:36:07,560 --> 00:36:10,640
Iedereen wil graag winnen.

400
00:36:16,640 --> 00:36:20,360
Strategisch is Montgomery
de tegenpool van Rommel.

401
00:36:21,800 --> 00:36:27,560
De Britse strateeg houdt
van een zorgvuldige planning.

402
00:36:28,560 --> 00:36:31,800
Als Rommel eind augustus
in de aanval gaat...

403
00:36:31,800 --> 00:36:33,800
wacht Montgomery hem op.

404
00:36:33,800 --> 00:36:37,560
30 augustus 1942

405
00:36:41,640 --> 00:36:45,960
In plaats van in te zetten
op een niet beslissende slag...

406
00:36:45,960 --> 00:36:48,480
besluit Montgomery zijn vijand
uit te putten.

407
00:36:50,800 --> 00:36:54,560
Hij heeft immers de betere uitrusting.

408
00:36:56,160 --> 00:36:58,520
Ik wil
de vijandelijke tanks bedwingen...

409
00:36:58,520 --> 00:37:02,760
terwijl we hun verdedigingssysteem
systematisch verwoesten.

410
00:37:02,760 --> 00:37:05,760
De vijand wordt afgesneden
van voorraden.

411
00:37:11,040 --> 00:37:17,320
Montgomery's doelwit is Rommels
zwakke punt, de benzinekonvooien.

412
00:37:20,280 --> 00:37:24,800
Werner Mork rijdt een voorraadtruck
voor het Afrikakorps.

413
00:37:24,800 --> 00:37:28,720
Nog een luchtaanval tekent hem
voor het leven.

414
00:37:29,720 --> 00:37:34,040
De aanval duurde enkele momenten.
Ik ben er slecht aan toe.

415
00:37:37,480 --> 00:37:40,760
Sindsdien ben ik constant
in staat van paniek.

416
00:37:41,760 --> 00:37:46,440
De oorlog is nu bij me,
in al z'n wreedheid en gruwelijkheid.

417
00:37:48,680 --> 00:37:53,000
Montgomery's uitputtingsstrategie loont.

418
00:37:59,640 --> 00:38:01,720
Na een maand vechten...

419
00:38:01,720 --> 00:38:05,160
heeft het Afrikakorps
nog een paar dagen benzine.

420
00:38:06,160 --> 00:38:12,480
Op 27 oktober 1942 is het gedaan
met de Woestijnvos.

421
00:38:16,200 --> 00:38:18,680
De Britten onderscheppen
een Duits bericht.

422
00:38:18,680 --> 00:38:23,920
Dat impliceert de komst van
twee Italiaanse tankers in Tobroek.

423
00:38:27,720 --> 00:38:33,200
Als die het anker willen vieren,
worden ze gezonken door bommenwerpers.

424
00:38:41,800 --> 00:38:48,560
Door gebrek aan benzine kan Rommel
niet langer optreden.

425
00:38:54,120 --> 00:38:57,640
Rommel heeft bij El Alamein
een zware nederlaag geleden.

426
00:38:57,640 --> 00:39:02,520
Hij weet dat dit de Afrikaanse
ambities van zijn Führer zal schaden.

427
00:39:03,520 --> 00:39:07,320
Een gebroken man schrijft
aan zijn vrouw:

428
00:39:08,320 --> 00:39:12,080
God mag weten
of ik deze nederlaag overleef.

429
00:39:12,080 --> 00:39:15,800
Als ik nooit terugkom,
wil ik uit de grond van mijn hart...

430
00:39:15,800 --> 00:39:21,840
jou en onze zoon bedanken
voor alle gegeven liefde en geluk.

431
00:39:29,920 --> 00:39:34,840
De overwinning bij El Alamein
is een keerpunt in WO II.

432
00:39:34,840 --> 00:39:37,760
Rommels leger is verslagen.

433
00:39:37,760 --> 00:39:41,760
De Britse premier verbergt
zijn genoegen niet.

434
00:39:41,760 --> 00:39:44,880
Maar dit is niet het einde.

435
00:39:44,880 --> 00:39:49,160
Het is wellicht niet eens
het begin van het einde.

436
00:39:49,160 --> 00:39:53,360
Maar misschien wel
het einde van het begin.

437
00:40:00,840 --> 00:40:02,280
Churchill glundert.

438
00:40:02,280 --> 00:40:06,440
Hij weet dat in Afrika de dagen
van het Derde Rijk geteld zijn.

439
00:40:13,120 --> 00:40:17,000
Amerikaanse troepen zijn net
aan land gegaan in Noord-Afrika...

440
00:40:18,600 --> 00:40:23,360
op de stranden van Marokko
en Algerije, twee Franse kolonies.

441
00:40:25,080 --> 00:40:30,800
Ondanks weerstand van zijn staf,
geeft Roosevelt toe aan Churchill.

442
00:40:30,800 --> 00:40:33,960
De president wil
de tussentijdse verkiezingen winnen.

443
00:40:33,960 --> 00:40:38,240
Hij heeft zijn volk
een eenvoudige overwinning beloofd.

444
00:40:41,240 --> 00:40:48,160
De epiloog van de woestijnoorlog,
Operatie Torch, zou zes weken duren.

445
00:40:48,160 --> 00:40:50,600
Het zouden zes lange maanden worden.

446
00:40:52,440 --> 00:40:56,040
Britse en Amerikaanse troepen
en Montgomery's leger...

447
00:40:56,040 --> 00:40:58,840
willen in Tunesië samenkomen.

448
00:40:58,840 --> 00:41:01,800
Een goede springplank
om Europa te bereiken.

449
00:41:01,800 --> 00:41:05,720
Dat project wil Hitler
koste wat kost verhinderen.

450
00:41:05,720 --> 00:41:10,200
De Führer twijfelde
om het Afrikakorps te steunen.

451
00:41:10,200 --> 00:41:13,480
Nu stuurt hij veel versterkingen
naar Tunesië...

452
00:41:13,480 --> 00:41:18,080
en plaatst zelfs bommenwerpers
van het Russische front over.

453
00:41:23,360 --> 00:41:27,360
De ruwe strijd stompt
het Amerikaanse enthousiasme af.

454
00:41:28,440 --> 00:41:33,760
Zeker na de eerste confrontatie
bij Kasserine in februari 1943.

455
00:41:33,760 --> 00:41:36,120
Het was een ramp.

456
00:41:39,160 --> 00:41:43,320
Maar die vreselijke vuurdoop
heeft ze sterker gemaakt.

457
00:41:44,400 --> 00:41:50,320
Nu kunnen de sterkere Amerikaanse
troepen zich bij Montgomery voegen.

458
00:41:55,360 --> 00:41:58,640
Nu ze grote overmacht hebben...

459
00:41:58,640 --> 00:42:02,880
lanceren de Britten en Amerikanen
hun laatste offensief in Tunesië.

460
00:42:04,960 --> 00:42:10,200
De Britten vallen Tunis binnen,
de Amerikanen Bizerte.

461
00:42:12,800 --> 00:42:18,960
De Astroepen, in hun laatste
toevlucht gedreven, geven zich over.

462
00:42:20,200 --> 00:42:23,680
De geallieerden
nemen 275.000 man gevangen.

463
00:42:23,680 --> 00:42:28,600
Veel meer dan de 90.000
bij de val van Stalingrad.

464
00:42:29,600 --> 00:42:35,680
Deze soldaten kunnen de geallieerden
bij Normandië geen weerstand bieden.

465
00:42:43,960 --> 00:42:47,040
En zo eindigt de Woestijnoorlog.

466
00:42:47,040 --> 00:42:51,040
Een overwinning die de Duitsers
uit Afrika verjaagt.

467
00:42:51,040 --> 00:42:56,520
Nu zijn de geallieerden klaar
voor de grote confrontatie in Europa.

468
00:42:56,520 --> 00:43:01,280
Met Montgomery hebben ze
moderne oorlogsvoering getemd.

469
00:43:02,800 --> 00:43:07,040
De les is geleerd,
zowel door leiders als hun mannen...

470
00:43:07,040 --> 00:43:08,880
betaald met afschuwelijk leed.

471
00:43:10,640 --> 00:43:13,160
Het volk eert de bevrijders...

472
00:43:13,160 --> 00:43:16,320
maar het gejubel is ambigu.

473
00:43:16,320 --> 00:43:20,840
De overwinning mag Afrika
van het nazisme bevrijd hebben...

474
00:43:20,840 --> 00:43:27,480
maar ondanks de beloften
blijft het kolonialisme overeind.

475
00:43:27,480 --> 00:43:31,360
De Woestijnoorlog zal tot de nederlaag
van het Derde Rijk leiden.

476
00:43:31,360 --> 00:43:36,800
Hij luidt ook een nieuw tijdperk in:
bevrijding van gekoloniseerde naties.

477
00:43:45,280 --> 00:43:49,280
{\an8}Vertaling: Femke Montagne