1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:10,552 --> 00:00:11,803
'Yong pelikula…

4
00:00:14,514 --> 00:00:16,975
Looking for Paradise.

5
00:00:18,518 --> 00:00:22,105
Maiksi, limang minutong pelikula 'yon
na ginawa ng isang estudyante.

6
00:00:22,188 --> 00:00:26,067
Di pa gano'ng director noon
si Director Bong gaya ngayon.

7
00:00:26,693 --> 00:00:28,778
Kailan mo pinanood 'yong pelikulang 'yon?

8
00:00:29,320 --> 00:00:35,118
Well, kung tungkol sa life span
ng Yellow Door,

9
00:00:35,201 --> 00:00:39,289
sa tingin ko noong nasa simula o gitna,
hindi sa mga huling taon.

10
00:00:40,665 --> 00:00:43,418
Isang araw, si Director Bong…

11
00:00:43,501 --> 00:00:45,920
Tinatawag namin siya noong Joon Ho.

12
00:00:46,004 --> 00:00:49,049
Nagkapera raw siya
pagkatapos niyang maging tutor.

13
00:00:49,549 --> 00:00:52,177
Tingin ko nagtrabaho siya
ng isa o dalawang buwan.

14
00:00:52,260 --> 00:00:56,014
Anyway, bumili siya ng camera
gamit ang perang 'yon

15
00:00:56,097 --> 00:00:59,142
at gumawa ng pelikula
gamit ang sala niya bilang backdrop.

16
00:00:59,225 --> 00:01:03,146
Tungkol 'yon sa caterpillar
na naghahanap ng paraiso niya.

17
00:01:04,189 --> 00:01:06,733
Ginawa niya 'tong maliit na caterpillar.

18
00:01:06,816 --> 00:01:12,113
At dahil stop-motion animation 'yon,
kinailangan niyang isa-isang ilipat 'yon.

19
00:01:14,365 --> 00:01:19,037
Sa huli, nilalabanan ng caterpillar
ang stuffed monkey sa sala.

20
00:01:20,747 --> 00:01:24,000
At kalaunan, itinutuloy no'n
ang paglalakbay sa paraiso.

21
00:01:25,752 --> 00:01:30,590
Ang galing noon. Nabigla ako.
Sobrang namangha ako noon.

22
00:01:32,550 --> 00:01:35,261
Parang di siya ang Joon Ho na nakilala ko.

23
00:01:35,345 --> 00:01:38,473
Nasa limang minuto ang haba ng pelikula.

24
00:01:39,599 --> 00:01:40,809
Nasa 23 minuto 'yon.

25
00:01:43,311 --> 00:01:46,981
At napagpalit mo ang bida at kontrabida.

26
00:01:47,065 --> 00:01:48,525
O, napagpalit ko sila?

27
00:01:49,192 --> 00:01:52,445
-Di ba bida ang caterpillar?
-'Yong gorilya 'yon.

28
00:01:54,781 --> 00:01:57,117
Akala ko 'yong caterpillar 'yon.

29
00:01:57,200 --> 00:01:59,202
O, 'yong gorilya pala?

30
00:02:00,829 --> 00:02:01,913
A, okay.

31
00:02:02,747 --> 00:02:05,500
Nakita ko 'tong wooden box
pagkatapos ng mahabang panahon.

32
00:02:05,583 --> 00:02:07,585
Mga 20 taon siguro.

33
00:02:08,211 --> 00:02:10,713
Marami akong inilalagay
na gamit dito dati.

34
00:02:11,381 --> 00:02:13,383
At heto 'yong nakita ko.

35
00:02:13,466 --> 00:02:14,634
O, 8 mm films?

36
00:02:14,717 --> 00:02:18,304
Ito 'yong 8 mm films
mula sa Yellow Door workshop natin.

37
00:02:18,388 --> 00:02:19,639
Heto 'yong mga…

38
00:02:19,722 --> 00:02:21,558
-Uy!
-Nandito silang lahat.

39
00:02:21,641 --> 00:02:23,143
-Ganito karami.
-Uy!

40
00:02:23,226 --> 00:02:26,813
Nandito lahat ng gamit ko.
Di ko na maalala ang ginawa namin.

41
00:02:27,397 --> 00:02:29,482
Nag-shoot kami
ng lahat ng klase ng kalokohan.

42
00:02:30,358 --> 00:02:36,114
Sana makatulong 'to
sa atin sa Rashomon situation.

43
00:02:36,197 --> 00:02:37,615
Nandito silang lahat.

44
00:02:37,699 --> 00:02:39,701
Nasa 'yo pa 'yong gorilya, tama?

45
00:02:39,784 --> 00:02:41,035
Oo, 'yong gorilya.

46
00:02:41,119 --> 00:02:42,370
Meron ako no'n, pero…

47
00:02:46,040 --> 00:02:48,251
Sabihin na nating nawala 'yon.

48
00:02:50,336 --> 00:02:53,006
Nakakahiya 'yon. Well…

49
00:03:43,389 --> 00:03:50,396
YELLOW DOOR: '90S LO-FI FILM CLUB

50
00:03:52,565 --> 00:03:53,983
Bong Joon Ho

51
00:03:55,568 --> 00:03:59,572
"Naaalala ko ang nakatagong debut film ko,
na di ko nabanggit kahit saan.

52
00:04:01,491 --> 00:04:05,245
Bago ko ginawa ang self-proclaimed
short film ko, White Man,

53
00:04:05,328 --> 00:04:09,332
gumawa ako ng short animated film
na pinamagatang Looking for Paradise."

54
00:04:10,833 --> 00:04:12,669
JU SUNG-CHUL
AUTHOR NG THE DEBUT

55
00:04:14,003 --> 00:04:17,674
Ininterview ko si Bong Joon Ho
habang isinusulat ang The Debut.

56
00:04:17,757 --> 00:04:21,427
Nakikipag-usap siyang parang espiya
na nagsasabi ng sekreto.

57
00:04:22,136 --> 00:04:27,809
Tumingin siya sa kaliwa't kanan at sinabi,
"Gumawa ako minsan nitong ibang pelikula."

58
00:04:27,892 --> 00:04:33,147
Kaya naisip ko, "Dapat di ko 'to isama.
Di ko yata magagamit 'to."

59
00:04:33,231 --> 00:04:34,899
Pero interesting ang kuwento.

60
00:04:36,734 --> 00:04:41,072
"Nag-imbita ako ng 20 tao
sa Yellow Door Christmas party

61
00:04:41,155 --> 00:04:45,451
at nagkaroon ako ng ng unang premiere
ng pelikula na namumula ang mukha.

62
00:04:49,205 --> 00:04:52,041
Ang tanging mga nakapanood
ng pelikulang 'yon

63
00:04:52,125 --> 00:04:55,128
ay 'yong mga taong nandoon
noong araw na 'yon."

64
00:05:07,974 --> 00:05:09,726
Jong-tae, naririnig mo ako?

65
00:05:09,809 --> 00:05:11,311
Uy. Hi!

66
00:05:11,811 --> 00:05:12,770
Nakikita mo ako?

67
00:05:13,396 --> 00:05:14,564
Oo, nakikita kita.

68
00:05:14,647 --> 00:05:16,649
-Busy ka siguro.
-Oo, sa tingin ko.

69
00:05:16,733 --> 00:05:19,152
Ilang araw na lang,
ipapalabas na ang pelikula mo.

70
00:05:19,235 --> 00:05:22,488
Oo, mas naging busy ako
dahil maliit ang produksiyon.

71
00:05:23,656 --> 00:05:25,575
May mga kinailangan akong gawin.

72
00:05:26,326 --> 00:05:28,578
Parang nagpakulay ng buhok si Se-bum.

73
00:05:31,289 --> 00:05:32,957
-Long time no see, Se-bum.
-Uy, Ban.

74
00:05:33,041 --> 00:05:35,043
Nagpakulay ka ng buhok mo? 'Yong buhok mo…

75
00:05:35,126 --> 00:05:36,377
Well, kailangan ko.

76
00:05:37,211 --> 00:05:39,130
Kulay-abo 'to kung di ko kukulayan.

77
00:05:39,213 --> 00:05:41,799
Mukha siyang ministro ngayon.

78
00:05:41,883 --> 00:05:46,054
Parang Ministry of Land,
Infrastructure, and Transport.

79
00:05:46,763 --> 00:05:48,765
-O, Byung-hoon.
-Gumagana na.

80
00:05:48,848 --> 00:05:49,932
Uy!

81
00:05:51,100 --> 00:05:53,102
Si Byung-hoon ba 'yan? Pare.

82
00:05:53,186 --> 00:05:54,687
Wow, Byung-hoon.

83
00:05:54,771 --> 00:05:56,689
-Nakikita mo kami?
-Di niya tayo nakikita?

84
00:05:56,773 --> 00:05:58,274
-Parang hindi.
-Nakikita niya.

85
00:06:00,360 --> 00:06:01,444
-Uy.
-Naririnig mo kami?

86
00:06:01,527 --> 00:06:02,653
-Nakikita ko kayo.
-Okay.

87
00:06:03,738 --> 00:06:06,407
Anong oras na riyan?
Lagpas hatinggabi na ba?

88
00:06:06,491 --> 00:06:07,909
Halos 11:00 na.

89
00:06:07,992 --> 00:06:08,826
Alas-onse ng gabi?

90
00:06:09,410 --> 00:06:11,079
-Oo.
-Naku.

91
00:06:11,162 --> 00:06:14,082
Uy, naging medyo masagwa na
'yong Korean mo ngayon.

92
00:06:18,086 --> 00:06:19,337
Ano ka ba.

93
00:06:20,088 --> 00:06:23,091
Dapat bang gawin natin 'to sa Ingles?
Byung-hoon, dapat ba?

94
00:06:23,674 --> 00:06:25,426
Nakakapagsalita ka ng Ingles?

95
00:06:25,510 --> 00:06:27,220
-Hi. Naku!
-Min-hyang!

96
00:06:28,012 --> 00:06:29,764
-Uy!
-Uy!

97
00:06:29,847 --> 00:06:30,681
Uy.

98
00:06:30,765 --> 00:06:31,766
Uy!

99
00:06:45,154 --> 00:06:47,323
-Naku. Sino sila?
-Kailan 'yan?

100
00:06:47,407 --> 00:06:49,158
Naku! Tingnan mo sila.

101
00:06:50,952 --> 00:06:52,703
-Bakit sobrang…
-Wala sa focus.

102
00:06:52,787 --> 00:06:55,289
Di ko kaya 'yong ganyang bagay noon.

103
00:06:56,666 --> 00:06:58,668
Ibig kong sabihin, film club 'yan.

104
00:06:59,502 --> 00:07:01,087
Pero wala silang lahat sa focus!

105
00:07:01,587 --> 00:07:03,923
Nakakatawa 'yan.
Seryoso, sino'ng kumuha niyan?

106
00:07:04,006 --> 00:07:05,341
Hanapin natin ang salarin.

107
00:07:05,425 --> 00:07:07,593
Hindi ako 'yon. Nasa litrato ako.

108
00:07:07,677 --> 00:07:08,845
Kasama rin ako riyan.

109
00:07:08,928 --> 00:07:10,555
Teka, wala ako sa litrato!

110
00:07:14,851 --> 00:07:15,852
Ako ba 'yan?

111
00:07:16,686 --> 00:07:19,355
Bakit lagi tayong naglilitrato ng gum?

112
00:07:20,064 --> 00:07:22,567
-Baka focus test 'yan.
-Focus test 'yan.

113
00:07:24,360 --> 00:07:28,281
Di natin alam
ang basic mechanism ng mga camera.

114
00:07:28,364 --> 00:07:31,242
'Yong basic na mga bagay
gaya ng exposure, aperture…

115
00:07:31,325 --> 00:07:32,201
Oo, tama.

116
00:07:32,285 --> 00:07:35,288
Shutter speed, focus, at iba pang bagay.

117
00:07:35,371 --> 00:07:39,625
Naging workshop para sa atin
na maging pamilyar sa mga ganyang bagay.

118
00:07:39,709 --> 00:07:41,961
Malayo sa art ang mga litratong 'yan.

119
00:07:42,920 --> 00:07:45,173
Sunod-sunod
na mga nakakabagot na litrato 'yan.

120
00:07:46,632 --> 00:07:48,551
Di ba bahay 'yan ni Kim Hye-ja?

121
00:07:48,634 --> 00:07:50,553
Oo, bahay 'yan ni Ms. Kim.

122
00:07:51,220 --> 00:07:53,723
Pag sinisilip natin
ang bintana ng opisina natin,

123
00:07:53,806 --> 00:07:56,559
makikita natin ang hardin ni Ms. Kim.

124
00:07:56,642 --> 00:07:58,394
Oo, pati harapang gate niya.

125
00:07:58,478 --> 00:08:01,898
Lagi tayong naglilitrato
sa harap ng batong pader na 'yan

126
00:08:01,981 --> 00:08:03,399
kasi napakaganda niyan.

127
00:08:04,734 --> 00:08:07,153
Wow, tingnan mo ang sexy pose ni Dae-yup.

128
00:08:12,366 --> 00:08:17,622
Kung alam ko lang na may club doon,
sana dinalasan ko ang pagtanaw sa labas.

129
00:08:17,705 --> 00:08:22,460
Ang naisip ko lang noon ay,
"Nakikita nila ang bahay ko mula itaas."

130
00:08:23,836 --> 00:08:27,840
Kaya di mo alam
ang mangyayari sa buhay, tama?

131
00:08:29,008 --> 00:08:33,679
Ang pinakanakakaantig na alaala ko
kay Joon Ho ay ito.

132
00:08:33,763 --> 00:08:36,182
Matapos ilabas ang Memories of Murder,

133
00:08:36,265 --> 00:08:41,020
tinawagan mo ako
paglagpas ng 9:00 p.m. Baka 10 p.m. 'yon.

134
00:08:41,103 --> 00:08:42,313
-Oo.
-At sabi mo…

135
00:08:43,397 --> 00:08:47,568
"Jong-tae, alam mo kung nasaan ako?
Nasa harap ako ng Gyeongseo Building."

136
00:08:47,652 --> 00:08:50,571
-'Yon ang sinabi mo sa telepono.
-Tama.

137
00:08:50,655 --> 00:08:54,075
Sa tingin ko masaya ka
sa tagumpay ng pelikula mo,

138
00:08:54,158 --> 00:08:58,371
kaya inaalala mo
ang dating mga mahihirap na araw.

139
00:08:58,454 --> 00:08:59,705
Gyeongseo Building. Oo.

140
00:09:01,207 --> 00:09:04,043
Malamang pribadong bahay 'to,
pero nagbago na 'to ngayon.

141
00:09:04,126 --> 00:09:04,961
Tama.

142
00:09:05,795 --> 00:09:07,296
Tatlumpung taon na ang lumipas.

143
00:09:09,757 --> 00:09:12,802
Ito ang naging ruta natin
sa opisina ng Yellow Door.

144
00:09:13,302 --> 00:09:14,136
Oo.

145
00:09:15,137 --> 00:09:16,556
Sa totoo lang,

146
00:09:16,639 --> 00:09:19,809
parang di tayo nagtatrabaho
sa Yellow Door.

147
00:09:19,892 --> 00:09:22,562
Parang picnic 'yon
na puwede tayong tumambay.

148
00:09:23,145 --> 00:09:24,981
Pero bakit nasa Gyeongseo Building tayo?

149
00:09:25,565 --> 00:09:28,484
May opisina na ba roon si Jong-tae?

150
00:09:28,568 --> 00:09:32,989
Naging graduate student si Jong-tae
sa Dongguk University noon.

151
00:09:33,072 --> 00:09:36,075
Nagbakasyon siya at nagrenta ng opisina

152
00:09:36,158 --> 00:09:39,245
para magsimula ng modeling agency
kasama ng mga kaibigan niya.

153
00:09:40,288 --> 00:09:45,126
Pagkatapos ng unang araw ko
sa grad school, talagang nadismaya ako.

154
00:09:45,209 --> 00:09:47,461
Grad school dapat 'yon…

155
00:09:49,046 --> 00:09:51,799
…pero di nila kami gaanong tinuruan.

156
00:09:52,466 --> 00:09:56,721
Naaalala ko pa 'to.
May 16 mm camera sa school.

157
00:09:56,804 --> 00:10:00,391
Maganda sana
kung tinuruan nila kaming gamitin 'yon.

158
00:10:00,474 --> 00:10:03,894
Pero ipinakita lang nila 'yon
at sinabing, "Ito ay 16 mm na camera."

159
00:10:03,978 --> 00:10:05,813
-At 'yon na 'yon?
-'Yon na 'yon.

160
00:10:08,733 --> 00:10:09,650
Noong panahong 'yon…

161
00:10:12,737 --> 00:10:13,779
Dong-hoon.

162
00:10:13,863 --> 00:10:16,532
Doon ko nakilala si Lee Dong-hoon.

163
00:10:17,033 --> 00:10:18,701
Nagtatrabaho akong part-time

164
00:10:18,784 --> 00:10:22,580
sa bookshop na tinatawag na Today's Books
sa harap ng Yonsei University.

165
00:10:22,663 --> 00:10:24,832
Walang cell phones at pagers noon.

166
00:10:24,915 --> 00:10:27,668
Kaya pag tumingin ka
sa bulletin board ng Today's Books…

167
00:10:27,752 --> 00:10:31,088
…may notes na nagsasabi kung nasaan
ang mga tao at nag-iimbita sa iba.

168
00:10:31,172 --> 00:10:34,258
Hiniling kong ipakilala nila ako
sa isang filmmaking student,

169
00:10:34,342 --> 00:10:36,594
at ipinakilala ako kay Choi Jong-tae,

170
00:10:36,677 --> 00:10:40,431
isang grad student
na nagpapahinga sa film studies niya.

171
00:10:40,514 --> 00:10:42,767
Sinabihan akong turuan siya
tungkol sa pelikula,

172
00:10:43,476 --> 00:10:46,687
kaya sinabi ko lang
sa kanilang papuntahin siya.

173
00:10:46,771 --> 00:10:48,439
Nakakatuwa ang kinalabasan noon.

174
00:10:49,482 --> 00:10:51,984
Kung ngayon 'yon, magtatanong ko,

175
00:10:52,068 --> 00:10:55,655
"Bakit ako magtuturo ng pelikula
sa estranghero?"

176
00:10:56,447 --> 00:11:03,454
Pero noon, inosente roon
ang mga unibersidad at mga club.

177
00:11:03,537 --> 00:11:05,706
Kaya napakanatural na bagay lang 'yon.

178
00:11:05,790 --> 00:11:09,794
Kung walang humiling sa akin
na turuan ko sila tungkol sa pelikula,

179
00:11:11,045 --> 00:11:14,674
ibang-iba ang naging takbo ng buhay ko.

180
00:11:14,757 --> 00:11:18,511
Puwedeng naging iba 'yon
sa mabuting paraan, o…

181
00:11:19,303 --> 00:11:21,931
Sa totoo lang,
baka naging mas maganda 'yon.

182
00:11:22,431 --> 00:11:26,102
Di ako naghahanap para gumawa
ng partikular na bagay.

183
00:11:26,769 --> 00:11:30,106
Pero nagpunta pa rin ako at naghanap.

184
00:11:30,189 --> 00:11:34,360
Sinabi ni Dong-hoon
na may kakilala siyang senior,

185
00:11:34,443 --> 00:11:37,446
at nagtanong siya kung puwede siyang
isama, kaya pumayag ako.

186
00:11:37,530 --> 00:11:41,951
Naisip ko, di ko kayang magdusang mag-isa,
kaya idinamay ko si Director Bong dito.

187
00:11:46,831 --> 00:11:50,084
Mahilig na ako sa pelikula
mula elementary at middle school days,

188
00:11:50,167 --> 00:11:53,504
at gusto kong maging direktor.

189
00:11:54,213 --> 00:11:55,631
Hindi ako sigurado kung bakit.

190
00:11:56,340 --> 00:12:00,344
Baka kasi manood lang ng TV ang ginawa ko.
Walang ginawa ang pamilya ko.

191
00:12:00,928 --> 00:12:03,264
Di kami nagbiyahe.
Di kami naglaro ng sports.

192
00:12:03,347 --> 00:12:05,933
Nanood lang ng TV ang buong pamilya.

193
00:12:06,016 --> 00:12:09,729
May mga bagay na nakakagulat
pag pinanood mo 'yon na walang konteksto.

194
00:12:10,354 --> 00:12:12,606
Sa elementarya,
nanood ako ng The Wages of Fear.

195
00:12:14,024 --> 00:12:16,026
At The Bicycle Thieves din.

196
00:12:16,110 --> 00:12:18,612
Nawala ang bisikleta ko minsan
noong bata ako…

197
00:12:18,696 --> 00:12:22,908
…kaya sobrang nakatutok ako roon
habang pinapanood ko 'yon.

198
00:12:22,992 --> 00:12:27,163
Pinanood ko 'yon nang walang alam
kay Vittorio De Sica o neorealism.

199
00:12:27,246 --> 00:12:29,165
Kaya nagulat lang ako.

200
00:12:29,999 --> 00:12:32,835
Tsansa ko 'yon, sa unang pagkakataon,

201
00:12:32,918 --> 00:12:36,172
na pag-usapan at aralin nang maayos
ang mga pelikula hangga't gusto ko

202
00:12:36,255 --> 00:12:37,882
at panoorin sila nang paulit-ulit.

203
00:12:38,424 --> 00:12:43,012
Di ako nag-major sa film studies.
Di pa ako nagtrabaho sa set ng pelikula.

204
00:12:43,679 --> 00:12:47,683
Pero sa unang pagkakataon,
may nagawa ako tungkol sa mga pelikula.

205
00:12:47,767 --> 00:12:50,936
Pinaupo ko sina Bong Joon Ho
at Lee Dong-hoon

206
00:12:51,020 --> 00:12:53,355
at nagsimula sa Understanding Movies.

207
00:12:54,315 --> 00:12:57,526
Noon nagsimulang lumabas
ang mga libro sa pelikula.

208
00:12:57,610 --> 00:12:58,444
Tama.

209
00:12:58,527 --> 00:13:02,114
Ngayon, may isang buong section sila
sa bookstore.

210
00:13:02,198 --> 00:13:06,577
Pero noon, di pa gaanong pamilyar
'yong idea ng mga libro sa pelikula.

211
00:13:06,660 --> 00:13:09,830
May Understanding Movies
ni Louis D. Giannetti.

212
00:13:09,914 --> 00:13:12,541
At A History of Film
ni Jack C. Ellis. 'Yong dalawa lang.

213
00:13:12,625 --> 00:13:14,543
-'Yon lang 'yon.
-At 'yong iba…

214
00:13:14,627 --> 00:13:17,421
'Yan ay noong nagsimula tayong
makakita ng convenience stores.

215
00:13:18,172 --> 00:13:19,465
Kaya noon…

216
00:13:19,548 --> 00:13:23,177
Puwedeng tanggalin mo 'yong sinabi niya
tungkol sa convenience stores?

217
00:13:23,260 --> 00:13:26,639
Napaka… Parang tunog…

218
00:13:26,722 --> 00:13:28,766
Wala pa talagang convenience stores noon?

219
00:13:28,849 --> 00:13:29,725
Wala pa.

220
00:13:30,559 --> 00:13:35,731
Tama. Nagkakape tayo dati
sa mga lugar gaya ng Doutor.

221
00:13:35,815 --> 00:13:38,108
Tama. Doutor. Wala na 'yon ngayon.

222
00:13:38,692 --> 00:13:42,446
Kinailangan ko silang turuan
ng isang bagay, pero wala akong magawa.

223
00:13:42,530 --> 00:13:47,201
Noon, nagtatrabaho si Joon Ho
bilang part-time manager sa study room.

224
00:13:47,284 --> 00:13:50,496
Marami siyang libreng oras.
Kaya sinabi ko sa kanya,

225
00:13:51,080 --> 00:13:55,668
"Imbes na umupo ka lang, simulan mong
i-transcribe 'yong A History of Film."

226
00:13:55,751 --> 00:13:58,337
Pero di ko tinranscribe
'yong A History of Film.

227
00:13:58,420 --> 00:14:00,214
Gagawin 'yon ni Director Bong.

228
00:14:00,297 --> 00:14:02,883
Sigurado akong tinranscribe niya
ang A History of Film.

229
00:14:02,967 --> 00:14:06,262
Di ko ginawa 'yon, pero tingin ko,
siguradong ginawa niya 'yon.

230
00:14:06,345 --> 00:14:09,723
Rashomon effect 'to.

231
00:14:09,807 --> 00:14:13,227
Paano ko mata-transcribe
'yong malaking librong 'yon?

232
00:14:13,310 --> 00:14:16,021
Ewan ko. Wala akong idea.

233
00:14:16,689 --> 00:14:19,525
Nawala ang tiwala ko sa sangkatauhan.

234
00:14:20,401 --> 00:14:22,278
Bong, di mo ba naaalala?

235
00:14:22,361 --> 00:14:26,907
Binasa kong maigi 'yon kasi sinabi mo
sa akin, pero di ko tinranscribe 'yon.

236
00:14:26,991 --> 00:14:29,702
Naaalala kong ipinakita mo
sa akin ang notebook mo.

237
00:14:29,785 --> 00:14:32,580
-Talaga?
-Oo, kaya alam kong ginawa mo 'yon.

238
00:14:32,663 --> 00:14:35,583
-Teka.
-Paano ko pa malalaman?

239
00:14:42,298 --> 00:14:43,632
Ito 'yong libro.

240
00:14:45,092 --> 00:14:47,845
-Tama.
-A History of Film ni Jack C. Ellis.

241
00:14:47,928 --> 00:14:50,931
Ginawa mo nga 'yon.
Naaalala ko 'yong notebook mo.

242
00:14:51,015 --> 00:14:53,517
-Oo.
-Baka tumigil ka pagkatapos ng ilang page.

243
00:14:53,601 --> 00:14:56,520
Gaya ng to-infinitive section
ng Sungmoon Comprehensive English.

244
00:14:56,604 --> 00:14:58,606
Oo, 'yong to-infinitive section.

245
00:14:58,689 --> 00:15:00,399
Sa tingin ko marami kang ginawa.

246
00:15:00,482 --> 00:15:03,319
Alam ng lahat ng Koreans
ang to-infinitive.

247
00:15:04,194 --> 00:15:06,071
'Yon 'yong simula.

248
00:15:06,155 --> 00:15:10,701
Nandoon ako, si Bong Joon Ho,
at Choi Jong-tae noong simula at saka…

249
00:15:15,748 --> 00:15:18,000
Isang araw, nakahiga ako sa bahay.

250
00:15:18,584 --> 00:15:23,088
At bigla kong nagustuhan
na mag-aral ng pelikula.

251
00:15:23,172 --> 00:15:26,592
Biglaan lang 'yon.
Di na ako makatulog mula noon.

252
00:15:26,675 --> 00:15:29,428
-Isa sa mga naunang miyembro si Hoon-a.
-Tama.

253
00:15:29,511 --> 00:15:33,682
May kaibigan ako, isang psychology major
na mahilig sa musika tulad ko.

254
00:15:33,766 --> 00:15:38,854
Sabi niya may Bong Joon Ho
sa Sociology na mahilig sa mga pelikula,

255
00:15:38,938 --> 00:15:41,065
kaya dapat tawagan ko siya.

256
00:15:41,148 --> 00:15:43,484
"Bong Joon Ho? Kakaiba 'yong pangalan.

257
00:15:43,567 --> 00:15:47,488
Dapat kabisaduhin ko 'yon bilang bonjour."
Kaya 'yon ang ginawa ko!

258
00:15:47,571 --> 00:15:51,992
Noong tinawagan ko siya, sabi niya
pumunta ako sa isang lugar sa Hongdae.

259
00:15:52,076 --> 00:15:54,662
Jong-tae, ikaw, ako, at si Hoon-a.

260
00:15:54,745 --> 00:15:57,998
Naaalala mo
'yong unang seminar nating apat?

261
00:15:58,082 --> 00:16:00,960
Sabi natin, magdadala tayo
ng pelikulang gusto natin.

262
00:16:01,710 --> 00:16:05,464
Dinala ni Jong-tae ang Landscape
in the Mist ni Theo Angelopoulos.

263
00:16:05,547 --> 00:16:07,383
Dinala ko 'yong kay François Truffaut…

264
00:16:07,466 --> 00:16:10,219
-'Yon.
-Gumanap na direktor si Truffaut.

265
00:16:10,302 --> 00:16:11,804
-Day for Night.
-Day for Night!

266
00:16:11,887 --> 00:16:14,473
-Ano 'yong sa 'yo?
-Di talaga ako nag-aral noon.

267
00:16:14,556 --> 00:16:17,059
-Di ko maalala!
-Nanood tayo ng apat na pelikula.

268
00:16:17,142 --> 00:16:17,977
Tama.

269
00:16:18,060 --> 00:16:23,649
Pinanood natin ang mga pelikulang
dinala natin, at pinag-usapan natin sila.

270
00:16:23,732 --> 00:16:25,234
Oo, ginawa natin.

271
00:16:30,948 --> 00:16:34,159
Isang araw, naglalakad ako sa Baekyang-ro.

272
00:16:34,743 --> 00:16:38,163
Nakasalubong ko ang kaibigan ko
na lagi kong nakakasalubong.

273
00:16:38,247 --> 00:16:42,584
Naglalakad siya sa kabilang side ng kalye.

274
00:16:43,502 --> 00:16:47,256
Pinag-usapan namin ang mga pelikula.
Mahilig ako sa pelikula noon.

275
00:16:47,339 --> 00:16:50,175
Sinabi ko sa kanya na mahilig ako
sa pelikula, at sabi niya,

276
00:16:50,259 --> 00:16:52,011
"Talaga? Nasa ganito akong film group,

277
00:16:52,094 --> 00:16:54,638
at manonood kami ng Turkish film na Yol.

278
00:16:54,722 --> 00:16:56,724
Gusto mong sumama?"

279
00:16:56,807 --> 00:17:00,394
Kaya sabi ko, "Okay, sige."
Ganyan ako nakapasok sa Yellow Door.

280
00:17:01,103 --> 00:17:03,772
Si Lim Hoon-a 'yong kaibigan.

281
00:17:05,232 --> 00:17:06,066
Oo.

282
00:17:06,859 --> 00:17:10,362
Ngayong nabanggit mo 'yon, naaalala ko na.

283
00:17:10,446 --> 00:17:13,782
Pero ang totoo,
kilala ko na si Min-hyang dati pa.

284
00:17:13,866 --> 00:17:17,036
Nagkaroon ng play
ang College of Liberal Arts,

285
00:17:17,119 --> 00:17:22,541
at isang napaka-cool na estudyante
ang gumanap bilang Hesus

286
00:17:22,624 --> 00:17:25,294
sa play na Jesus of Gold Crown.

287
00:17:25,377 --> 00:17:27,963
Sobrang bilib na bilib ako roon,

288
00:17:28,047 --> 00:17:31,383
at 'yong estudyante
na gumanap na Hesus ay si Min-hyang.

289
00:17:34,053 --> 00:17:37,973
Noon, wala pang structure ang grupo namin.

290
00:17:38,807 --> 00:17:40,809
Pero naaalala kong sumali kaming lahat

291
00:17:40,893 --> 00:17:44,271
dahil lang mahilig kami sa pelikula
at gusto naming pag-aralan 'yon.

292
00:17:44,354 --> 00:17:46,815
Pag naiisip ko si Eun-sim,
naalala ko ang araw na 'yon.

293
00:17:46,899 --> 00:17:51,487
Sumulpot siya na may dalang male bust
na ginagamit ng art students sa sketch.

294
00:17:51,570 --> 00:17:55,741
Sabi niya, "Mag-sketch na tayo."
Biglang gusto niyang mag-drawing kami!

295
00:17:55,824 --> 00:17:57,076
Sobrang random no'n.

296
00:17:57,159 --> 00:18:00,829
Naisip ko, "Bakit niya dinala
ang plaster bust na 'yon dito?"

297
00:18:01,663 --> 00:18:03,832
Pero nagsimulang mag-sketch
ang ilan sa amin.

298
00:18:03,916 --> 00:18:07,544
Kaya maraming kakaibang tao sa club.

299
00:18:08,337 --> 00:18:10,839
Maliit na espasyo 'yon,

300
00:18:10,923 --> 00:18:14,760
at may bilog na mesa roon
na kayang pagkasyahin ang pitong tao.

301
00:18:14,843 --> 00:18:17,346
At mag-uusap lang kami.

302
00:18:17,429 --> 00:18:20,390
Manonood kami ng pelikula
at pag-uusapan ang anumang alam namin,

303
00:18:20,891 --> 00:18:23,936
magbabahagi ng mga narinig namin
at mga saloobin din namin.

304
00:18:24,019 --> 00:18:26,105
Gano'n 'yong antas namin noon.

305
00:18:26,188 --> 00:18:29,525
Si Jong-tae ang lider namin,
at wala siyang anumang plano.

306
00:18:29,608 --> 00:18:33,403
At nagustuhan namin
na wala kaming mga plano o structure.

307
00:18:33,487 --> 00:18:35,572
Grupo ng mga kakaibang tao kumbaga.

308
00:18:37,699 --> 00:18:41,537
Oo, ipapakilala ko sa 'yo
si Choi Jong-tae at Five Kids.

309
00:18:42,621 --> 00:18:48,961
Grupo ng fluid na mga taong nagsama-sama
para magbahaginan ng mga pangarap.

310
00:18:50,129 --> 00:18:54,341
Di ko alam, pero nahumaling sa pag-aaral
ng pelikula ang mga tao noong early '90s.

311
00:18:54,424 --> 00:18:56,093
'Yon ang naramdaman ko.

312
00:18:56,176 --> 00:19:00,347
Aktibo ang social movements noon,
pero pakiramdam namin, di kami umuusad.

313
00:19:00,430 --> 00:19:04,143
Dumating ang perestroika at glasnost,
at inalis ang Soviet Union.

314
00:19:04,226 --> 00:19:06,061
-'Yon ay…
-Sobra?

315
00:19:06,145 --> 00:19:08,480
-Macroscopic analysis 'yon.
-Pero noon…

316
00:19:08,564 --> 00:19:12,151
Napakaraming clubs noon
na nagsama-sama at nag-aral ng pelikula.

317
00:19:12,234 --> 00:19:14,361
Di ako sigurado kung bakit.

318
00:19:14,444 --> 00:19:16,530
Well, sa kaso ko,

319
00:19:16,613 --> 00:19:19,950
sumali ako at nag-aral ng pelikula
para hanapin ang sarili ko.

320
00:19:20,033 --> 00:19:21,827
-Para hanapin ang sarili mo?
-Oo.

321
00:19:21,910 --> 00:19:25,330
Gusto kong hanapin ang bagay na gusto ko.

322
00:19:25,998 --> 00:19:29,001
Noon, tungkol sa pagpapabagsak
ng diktadura ang ginagawa ng lahat

323
00:19:29,084 --> 00:19:30,836
at pagpapawalang-bisa sa Konstitusyon.

324
00:19:30,919 --> 00:19:36,091
Sa tingin ko nalungkot lahat
pagkatapos ng party.

325
00:19:36,175 --> 00:19:39,344
Siyempre, di 'yon sa gumawa ako
ng bagay na kapansin-pansin.

326
00:19:39,928 --> 00:19:42,890
Kaya di namin alam ang pupuntahan.

327
00:19:43,599 --> 00:19:48,270
Di namin alam ang gagawin sa energy namin.

328
00:19:48,353 --> 00:19:51,106
Tapos na ang student movements.

329
00:19:51,190 --> 00:19:55,194
Kaya nagsama-sama kami
na parang grupo ng alikabok.

330
00:19:56,570 --> 00:20:00,490
Kung pagagandahin 'yon, nagsama-sama kami
na parang nahihinog na ubas.

331
00:20:00,574 --> 00:20:02,326
'Yon sa tingin ko ang nangyari.

332
00:20:02,409 --> 00:20:04,912
Lagi 'tong itinatanong
sa akin sa foreign film festivals

333
00:20:04,995 --> 00:20:06,455
noong early at mid-2000s.

334
00:20:06,538 --> 00:20:08,332
Paanong ang Korean films…

335
00:20:08,415 --> 00:20:09,249
Naging popular?

336
00:20:09,333 --> 00:20:13,670
May films tayong lumalabas noong 2000s,
na agaw-atensiyon sa film festivals.

337
00:20:13,754 --> 00:20:16,423
"Saan galing
ang mga direktor na 'to noon?

338
00:20:16,506 --> 00:20:18,550
Ano ba ang nangyari?"

339
00:20:19,426 --> 00:20:21,887
Tapos sasabihin ko 'yong Yellow Door.

340
00:20:22,471 --> 00:20:23,722
Halimbawa, sasabihin ko,

341
00:20:24,681 --> 00:20:26,892
"Kami ang unang cinephile generation.

342
00:20:26,975 --> 00:20:31,313
Henerasyon ko ang unang nag-aral
ng pelikula nang may kamalayan."

343
00:20:31,396 --> 00:20:32,731
Kami ang nauna.

344
00:20:32,814 --> 00:20:37,569
"Sa tingin ko kami ang unang henerasyon
ng cinephiles na naging filmmakers."

345
00:20:38,153 --> 00:20:41,823
Sa tingin ko mas madaling isulat 'yon
sa mga artikulo.

346
00:20:41,907 --> 00:20:46,703
Kaya sinabi ko sa kanila na meron tayong
ganitong henerasyon at iba pa.

347
00:20:47,829 --> 00:20:50,916
The Night Before Strike,
isang small-budget 16 mm na pelikula…

348
00:20:50,999 --> 00:20:55,712
…na ipinagbawal ng gobyernong ipalabas…

349
00:20:55,796 --> 00:20:58,966
Mga superstar noon ang Jangsangot Hawks.

350
00:20:59,508 --> 00:21:04,221
Maraming tagahanga
na nag-aabang ng pelikula nila taon-taon.

351
00:21:05,264 --> 00:21:07,266
Kabataan ang isa pang matatag
na grupo noon.

352
00:21:09,518 --> 00:21:12,854
Matapos baguhin ng Cinematheque 1895
ang pangalan nito sa SA/sé,

353
00:21:12,938 --> 00:21:14,773
sumikat ito…

354
00:21:14,856 --> 00:21:17,943
…bilang pribadong cinematheque
na may pinakamahabang kasaysayan.

355
00:21:18,026 --> 00:21:21,405
Parang biglang nagdagsaan sa mga kalye

356
00:21:21,488 --> 00:21:24,074
'yong mga cinephile na nagtatago.

357
00:21:24,157 --> 00:21:26,702
THE NIGHT BEFORE STRIKE
JANGSANGOT HAWKS, 1990

358
00:21:26,785 --> 00:21:29,329
HOMO VIDEOCUS - BYUN HYUK, E J-YONG, 1990

359
00:21:30,163 --> 00:21:34,751
Sa tingin ko, 'yon ang nakakabaliw
na sitwasyon noong '90s.

360
00:21:42,217 --> 00:21:43,593
'Yon ang naiisip ko.

361
00:21:43,677 --> 00:21:46,888
Baka nilagyan ng droga ng gobyerno
ang suplay ng tubig noon.

362
00:21:47,472 --> 00:21:51,184
Sa tingin ko, nationwide project 'yon
para gawing cinephiles lahat ng mga tao.

363
00:21:59,818 --> 00:22:01,611
JANGSANGOT HAWKS

364
00:22:02,821 --> 00:22:04,323
CINEMATHEQUE

365
00:22:05,574 --> 00:22:11,496
Kumpara sa mga grupong 'to,
ang Yellow Door ay misteryoso, kakaiba…

366
00:22:11,997 --> 00:22:14,833
-Premier League ang Jangsangot Hawks.
-Oo.

367
00:22:15,667 --> 00:22:19,755
Ang Youth ni Jung Ji-woo
ang Bundesliga. Para kaming…

368
00:22:19,838 --> 00:22:22,841
-Isang amateur club.
-Isang amateur club kumpara sa kanila.

369
00:22:23,842 --> 00:22:26,720
Kinailangan kong magbayad
ng tuition ko para sa fourth semester,

370
00:22:27,346 --> 00:22:29,514
at pakiramdam ko nasayang 'yon!

371
00:22:30,766 --> 00:22:35,520
Napagtanto kong makakabili ako
ng maraming materyales

372
00:22:36,146 --> 00:22:38,065
gamit ang perang 'yon.

373
00:22:38,148 --> 00:22:43,111
Nagdesisyon akong ipahamak
ang sarili ko, kaya…

374
00:22:45,864 --> 00:22:47,949
Nagtayo ako ng film institute.

375
00:22:48,033 --> 00:22:50,410
HONGIK UNIVERSITY STATION

376
00:22:50,994 --> 00:22:53,330
Siyempre, walang idea ang pamilya ko.

377
00:23:05,217 --> 00:23:11,056
Nasa ikalawang palapag ng isang gusali
sa Seogyo-dong ang Yellow Door noon.

378
00:23:11,598 --> 00:23:12,849
At 'yon ay…

379
00:23:14,893 --> 00:23:17,229
isang parihabang gusali, tulad nito.

380
00:23:18,522 --> 00:23:20,440
May pasilyo 'yon sa gitna.

381
00:23:21,566 --> 00:23:25,946
At nakatayo rito
ang pinto ng Yellow Door Institute.

382
00:23:28,907 --> 00:23:31,034
Kapag binuksan mo ang pinto,

383
00:23:31,743 --> 00:23:34,913
makikita mo ang bilog
na mesa sa kaliwa mo.

384
00:23:34,996 --> 00:23:38,500
Kadalasan, doon nag-aaral si Joon Ho.

385
00:23:41,169 --> 00:23:45,841
Sa harap, may maliit na telebisyon.

386
00:23:45,924 --> 00:23:49,678
Sa tingin ko madalas kaming manood
ng mga music video at iba pa.

387
00:23:50,178 --> 00:23:53,098
Pininturahan namin
ng dilaw ang mga muwebles.

388
00:23:53,181 --> 00:23:55,600
Di ba kasama natin nagpintura si Dae-yup?

389
00:23:55,684 --> 00:23:58,854
Sa pagkakaalala ko,
kayo ni Jong-tae ang bumili ng pintura.

390
00:23:58,937 --> 00:24:00,730
Hindi sila dilaw noong una,

391
00:24:00,814 --> 00:24:05,193
pero sabi mo, "Magdidilaw tayong lahat."
Tapos pininturahan mo lahat, tama?

392
00:24:09,322 --> 00:24:12,367
Noon, gusto ko lang
ang dilaw sa ilang kadahilanan.

393
00:24:12,451 --> 00:24:14,327
Matingkad na dilaw, kung partikular.

394
00:24:14,411 --> 00:24:16,621
Napakaganda lang
ng kulay dilaw para sa akin.

395
00:24:16,705 --> 00:24:20,375
Sa naaalala ko,
may ilang dilaw kaming pintura.

396
00:24:20,459 --> 00:24:24,296
Nag-construction work ako sa ibang lugar
at may natirang pintura…

397
00:24:24,838 --> 00:24:27,007
…na nagkataong dilaw.

398
00:24:27,090 --> 00:24:29,176
Di ko naisip
na kailangan pa naming bumili,

399
00:24:29,259 --> 00:24:32,971
kaya ginamit na lang namin 'yon.
Walang ibig sabihin 'yon, sa totoo lang.

400
00:24:33,972 --> 00:24:36,057
Noong una,
hindi Yellow Door ang tawag doon.

401
00:24:36,141 --> 00:24:36,975
Hindi.

402
00:24:37,058 --> 00:24:39,686
-Film Institute something 'yon, at…
-Film Institute…

403
00:24:40,228 --> 00:24:44,274
Tapos nag-aral tayo ng semiotics
at napunta sa Yellow Door.

404
00:24:44,357 --> 00:24:45,192
Tama 'yan.

405
00:24:45,275 --> 00:24:48,487
Pag-uusapan natin ang mga bagay
gaya ng signifiant at signifié.

406
00:24:48,570 --> 00:24:51,114
O, wow! Nakakahiya 'to.

407
00:24:51,198 --> 00:24:53,450
Itu-tuck natin ang mga salitang 'yon.

408
00:24:54,451 --> 00:24:56,786
-Ginawa nating magtunog maganda gaya noon.
-Oo.

409
00:24:57,704 --> 00:25:01,333
Kaunti lang 'yung tinalakay natin,
pero naglakas-loob na pag-usapan 'yon.

410
00:25:02,167 --> 00:25:04,085
"Hindi tugma ang signified at signifier…

411
00:25:04,169 --> 00:25:06,671
YELLOW DOOR

412
00:25:07,339 --> 00:25:08,590
Tama!

413
00:25:09,132 --> 00:25:12,969
Kaya siguro tinawag
na "SS" ang critique department.

414
00:25:13,053 --> 00:25:15,514
-Signifiant, signifié.
-Oo, sa tingin ko.

415
00:25:15,597 --> 00:25:17,599
-Gano'n din ang SA/sé.
-Oo, tama.

416
00:25:18,767 --> 00:25:19,851
Signifiant, signifié.

417
00:25:19,935 --> 00:25:22,437
-Isang sikat na cinematheque sa Daehak-ro.
-Oo.

418
00:25:22,521 --> 00:25:24,523
-Ginamit din nila ang mga salitang 'yon.
-Oo.

419
00:25:25,148 --> 00:25:28,109
Inuugnay natin ang signifiant at signifié
sa lahat, di ba?

420
00:25:28,193 --> 00:25:29,402
Oo, tama ka.

421
00:25:29,486 --> 00:25:34,324
Ibig kong sabihin, talagang di pamilyar
sa atin ang signifiant at signifié.

422
00:25:34,407 --> 00:25:35,283
Oo.

423
00:25:35,367 --> 00:25:38,954
Sa tingin natin proud tayo sa sarili natin
kasi natutunan natin 'yong konsepto.

424
00:25:39,037 --> 00:25:41,873
Bakit tayo nahuhumaling sa semiotics noon?

425
00:25:41,957 --> 00:25:44,709
Semiology, postmodernism…

426
00:25:44,793 --> 00:25:45,794
Postmodernism.

427
00:25:45,877 --> 00:25:47,796
-At post-structuralism.
-Tama.

428
00:25:47,879 --> 00:25:52,050
Noon, uso si Roland Barthes
at mga gano'ng konsepto.

429
00:25:52,133 --> 00:25:54,719
Di natin sila gaanong maunawaan,
pero inuupuan natin 'yon

430
00:25:54,803 --> 00:25:56,471
at may seminars tayo tungkol doon.

431
00:25:57,889 --> 00:26:02,477
Di ko sigurado kung ginagawa pa nila 'to,
pero sa harap ng schools natin, may…

432
00:26:02,561 --> 00:26:04,437
-Photocopy area.
-Sikat na photocopy area.

433
00:26:04,521 --> 00:26:05,772
Kapag pumupunta ka roon,

434
00:26:05,855 --> 00:26:09,985
may kopya sila ng mga kilalang original
na libro na naka-display.

435
00:26:10,068 --> 00:26:11,903
May mga antolohiya rin.

436
00:26:11,987 --> 00:26:15,282
At sasabihin ni Jong-tae,
"Kailangan nating basahin ito at ito."

437
00:26:15,365 --> 00:26:18,285
Hindi. Hindi ako ang pumili roon.

438
00:26:18,368 --> 00:26:21,371
Meron lang ako lahat.
Di ko alam kung tungkol saan sila!

439
00:26:22,706 --> 00:26:24,791
Binili ko lang sila nang maramihan.

440
00:26:24,874 --> 00:26:29,004
Pumili tayo ng ilan sa kanila
at gumawa ng mga bagay gaya ng…

441
00:26:29,087 --> 00:26:34,134
Sama-sama nating inaral
ang libro ni Dudley Andrew.

442
00:26:34,217 --> 00:26:35,385
Dudley Andrew!

443
00:26:35,468 --> 00:26:38,054
-Dudley Andrew.
-Ang taong nagpahirap sa atin.

444
00:26:38,138 --> 00:26:40,140
Napakahirap isalin ng libro niya.

445
00:26:41,433 --> 00:26:45,854
Magaling sa Ingles si Min-hyang.
Nag-major ka ng English Literature.

446
00:26:45,937 --> 00:26:48,690
Pero di ko pa rin sila maintindihan.

447
00:26:48,773 --> 00:26:52,277
Katamtaman lang 'yong Ingles
ng ibang miyembro.

448
00:26:52,360 --> 00:26:57,532
Se-bum, noong kasama ka namin,
anong taon kang nasa Ph.D. program?

449
00:26:58,116 --> 00:27:00,535
Kasama n'yo ako
bago ko simulan ang programa ko.

450
00:27:00,619 --> 00:27:02,203
-Bago pa 'yon?
-Oo.

451
00:27:02,287 --> 00:27:05,707
-Pero tinawag ka naming "Doctor." Dr. Ban.
-Oo, Dr. Ban.

452
00:27:06,458 --> 00:27:09,127
Alam n'yong magiging gano'n ako
bago pa ako nagsimula.

453
00:27:10,086 --> 00:27:12,422
Binigyan ka namin ng kakaibang palayaw.

454
00:27:12,505 --> 00:27:15,425
-Exegetic.
-Exegetic scholar.

455
00:27:16,468 --> 00:27:18,053
-Exegetic!
-Gagawin natin…

456
00:27:18,136 --> 00:27:20,805
Naaalaka ko. Kapag may seminar tayo,

457
00:27:20,889 --> 00:27:24,392
hahatiin natin
ang mga pahina at isinasalin natin sila.

458
00:27:24,476 --> 00:27:28,480
Kung may mga mali, ituturo mo lahat 'yon.

459
00:27:28,563 --> 00:27:30,899
Ituturo ko bawat salita at kahulugan noon,

460
00:27:30,982 --> 00:27:33,985
sinasabi kung paano sila isinasalin.
Kaya gano'n ang palayaw ko.

461
00:27:35,195 --> 00:27:38,573
Mukhang maganda ang theoretical seminars
pag ginagawa mo 'yon,

462
00:27:38,657 --> 00:27:41,660
pero wala kang maalala kapag tapos ka na.

463
00:27:42,410 --> 00:27:47,666
Nagtatrabaho ka kay Director Kim Sung-su
at sa grupo niya noon?

464
00:27:47,749 --> 00:27:50,960
Oo naman. Nagtrabaho ako
sa maraming short films.

465
00:27:51,044 --> 00:27:54,130
Karamihan sa 16 mm short films noon.

466
00:27:54,214 --> 00:27:56,883
Dae-yup, alam mo 'yong Beat, di ba?
Beat ni Jung Woo-sung.

467
00:27:56,966 --> 00:27:58,718
-Oo.
-Oo, alam ko rin.

468
00:27:58,802 --> 00:28:01,805
Assistant director
si Seok-woo sa pelikulang 'yon.

469
00:28:01,888 --> 00:28:02,722
A, okay.

470
00:28:02,806 --> 00:28:06,559
Noon, sikat na sikat
'yong grupo ni Direktor Kim Sung-su.

471
00:28:06,643 --> 00:28:09,145
Pinahirapan nila ang mga tao roon.

472
00:28:09,229 --> 00:28:15,318
Ang mga taong naka-survive doon ay medyo…

473
00:28:15,402 --> 00:28:19,406
Sa sa mga taong kilala natin,
unang nagtrabaho sa set si Seok-woo.

474
00:28:19,489 --> 00:28:23,410
Kaya para sa 'yo, siguro interesting 'yon…

475
00:28:23,493 --> 00:28:25,745
Well, baka masama
pag sinabing "nakakatawa."

476
00:28:25,829 --> 00:28:30,166
Pagkatapos mong magtrabaho
sa actual sets, pupunta ka sa Yellow Door

477
00:28:30,250 --> 00:28:34,754
at makikita kaming excited mag-aral
ng mga libro sa original na wika nila.

478
00:28:34,838 --> 00:28:37,048
Sa madaling salita, academic tayo noon.

479
00:28:37,132 --> 00:28:40,051
Pero sa totoo lang,
di ba nakakatawa 'yon para sa 'yo?

480
00:28:40,135 --> 00:28:43,221
Ano'ng naramdaman mo
na may mga kakaibang seminar kami,

481
00:28:43,304 --> 00:28:46,891
ginuguhitan at inaaral ang mga libro
sa Ingles kasama si Se-bum?

482
00:28:46,975 --> 00:28:50,061
Well, noong nakita ko 'yon noon,

483
00:28:50,729 --> 00:28:52,731
parang medyo amateurish 'yon.

484
00:28:52,814 --> 00:28:53,940
-Di ba?
-Amateurish.

485
00:28:54,524 --> 00:28:57,527
Sobrang mayabang ako noon.

486
00:29:00,071 --> 00:29:02,657
Kaya inuulit ko, sorry, gano'n ako dati.

487
00:29:02,741 --> 00:29:04,743
Hindi, hindi 'yon ang ibig kong sabihin.

488
00:29:04,826 --> 00:29:08,747
Gustong-gusto kong gumawa ng short film,

489
00:29:08,830 --> 00:29:11,833
pero wala akong alam
at wala pa akong nagawa.

490
00:29:11,916 --> 00:29:16,588
Kaya naisip ko, "Kung aasa ako
kay Seok-woo at makikinabang sa kanya,

491
00:29:16,671 --> 00:29:19,007
baka may masimulan ako."

492
00:29:19,090 --> 00:29:23,303
Yoon-a, nasa grad school ka na ba noon?

493
00:29:23,386 --> 00:29:27,474
Noong nasa Yellow Door ako,
ikalawang semestre ko na sa grad school.

494
00:29:27,557 --> 00:29:30,351
Di ka ba naghahanda noon
na mag-aral sa ibang bansa?

495
00:29:30,435 --> 00:29:31,936
Kasal na ako noon, sir.

496
00:29:33,605 --> 00:29:34,606
O, talaga?

497
00:29:36,691 --> 00:29:41,488
Sa totoo lang, kakakasal ko lang noon,
kaya di ako gaanong nakakasama…

498
00:29:41,571 --> 00:29:44,365
Masigasig akong miyembro,
pero di ako gaanong nakakasama.

499
00:29:45,074 --> 00:29:46,951
Masyadong hectic ang buhay ko.

500
00:29:47,035 --> 00:29:51,456
Para kang si Dae-yup.
Kasama ka sa grupo ng matatanda.

501
00:29:51,539 --> 00:29:56,461
Kung hahatiin natin ang club sa dalawa,
may matatanda at mga bata tayo.

502
00:29:56,544 --> 00:30:01,633
Kaya pag nag-uusap tayo,
kinailangan kong maging pormal sa kanya.

503
00:30:01,716 --> 00:30:05,595
Hindi mahalaga kung malapit tayo
o hindi. May asawa na siya,

504
00:30:05,678 --> 00:30:08,181
kaya tinrato ko siya bilang matanda.

505
00:30:08,932 --> 00:30:09,933
Ano'ng meron doon?

506
00:30:11,601 --> 00:30:13,019
-Ano 'yon?
-Ituloy mo.

507
00:30:13,102 --> 00:30:16,648
May tanong ako.
Ako lang ba ang nakakaalala nito?

508
00:30:16,731 --> 00:30:19,859
Lagi tayong umoorder ng mga pagkain.

509
00:30:19,943 --> 00:30:25,907
Oo, ginamit natin ang "Yellow Door"
noong umorder tayo ng Chinese food.

510
00:30:26,783 --> 00:30:29,327
Oorder tayo ng pagkain
noong construction at sasabihin,

511
00:30:29,911 --> 00:30:33,748
"Oo, pumunta ka sa unit
na may yellow door sa ikalawang palapag."

512
00:30:33,832 --> 00:30:36,251
-Ganyan natin nakuha ang pangalan.
-O, kaya pala.

513
00:30:36,334 --> 00:30:39,420
Oo, kung may gustong bumisita
sa atin, sasabihin natin sa kanila,

514
00:30:39,504 --> 00:30:43,007
"Makakakita ka ng yellow door.
Pumasok ka lang doon."

515
00:30:43,091 --> 00:30:46,845
Tapos isang araw, sabi ni Jong-tae,
"Yellow Door ang itawag natin sa atin."

516
00:30:46,928 --> 00:30:49,055
At binigyan natin 'yon ng kahulugan.

517
00:30:51,850 --> 00:30:54,602
Ginagawang reference
ng mga tao 'yong mga pelikula,

518
00:30:54,686 --> 00:30:57,313
pero di pa natin napanood
'yong mga ginawang reference,

519
00:30:58,022 --> 00:31:00,275
kaya wala tayong alam sa sinasabi nila.

520
00:31:00,358 --> 00:31:03,611
Halimbawa, The Cabinet of Dr. Caligari,
isang German expressionist film.

521
00:31:03,695 --> 00:31:06,781
Sa film history book,
magkakaroon ng isang still image.

522
00:31:07,365 --> 00:31:12,120
Pero di namin napanood ang pelikula,
kaya iniisip namin 'yon habang nag-aaral.

523
00:31:12,203 --> 00:31:15,623
Para ipakita ang The Arrival of a Train
sa mga estudyante,

524
00:31:15,707 --> 00:31:19,586
kailangan naming gumawa ng kopya
ng videotapes. Wala noong YouTube.

525
00:31:19,669 --> 00:31:21,337
Pero ngayon, nasa atin na lahat.

526
00:31:23,631 --> 00:31:26,718
Tapos ano? Kinailangan naming manood
ng mga pelikula.

527
00:31:26,801 --> 00:31:29,888
At ang pagkuha ng mga pelikulang 'yon

528
00:31:29,971 --> 00:31:32,640
ang pinakamalaking misyon
ng isang film institute.

529
00:31:32,724 --> 00:31:35,351
Pag may narinig kaming
may kopya ng isang pelikula,

530
00:31:35,977 --> 00:31:38,813
hihiramin namin 'yon
at gagawan namin 'yon ng kopya.

531
00:31:38,897 --> 00:31:43,109
'Yon ang pangunahing tungkulin namin,

532
00:31:43,192 --> 00:31:46,821
at si Director Bong ang namamahala roon.

533
00:31:46,905 --> 00:31:50,617
Noon, wala gaanong lugar
na puwedeng hiraman noong mga pelikula.

534
00:31:50,700 --> 00:31:54,245
'Yong mga tinatawag na art films.

535
00:31:54,329 --> 00:31:57,415
Pero magaling si Director Bong
na hanapin sila.

536
00:31:57,498 --> 00:32:01,586
Dahil hindi pa digital ang mga bagay noon,
pag gumagawa kami ng kopya,

537
00:32:01,669 --> 00:32:04,589
pinapanood namin ang pelikula
hanggang matapos ang kopya.

538
00:32:04,672 --> 00:32:08,968
Walang choice. Pag gumawa kami ng dalawang
kopya, dalawang beses naming papanoorin.

539
00:32:09,052 --> 00:32:11,638
Gagawa kami ng tatlo
hanggang apat na kopya ng pelikula.

540
00:32:11,721 --> 00:32:15,391
Dahil gumawa kami
ng maraming kopya ng original video,

541
00:32:15,475 --> 00:32:17,477
makikita namin
'yong interference sa lahat.

542
00:32:17,560 --> 00:32:20,146
Pag kinopya namin ang video mula US,

543
00:32:20,229 --> 00:32:23,066
magsisimula 'yon sa FBI warning.

544
00:32:24,025 --> 00:32:27,195
Babanggitin ng Korean videos
ang mga tigre at bulutong

545
00:32:27,278 --> 00:32:29,614
para i-discourage kaming gumawa
ng ilegal na kopya.

546
00:32:29,697 --> 00:32:34,202
Puwedeng baguhin ng isang video
ang kinabukasan ng isang tao.

547
00:32:34,285 --> 00:32:39,165
Pero 'yong paggawa ng ilegal na kopya
ang tanging paraan para mapanood sila.

548
00:32:39,248 --> 00:32:43,586
ANG PELIKULANG ITO
AY HANDOG SA MONOGRAM PICTURES

549
00:32:43,670 --> 00:32:46,339
Isusulat namin ang pamagat sa tape.

550
00:32:46,422 --> 00:32:49,425
Isusulat namin ang pamagat
sa sticker at ididikit 'yon sa tape.

551
00:32:49,509 --> 00:32:53,346
Pero di magandang tingnan 'yon
na nakasulat-kamay.

552
00:32:53,429 --> 00:32:56,015
BREATHLESS - JEAN-LUC GODARD, 1960

553
00:32:56,099 --> 00:32:59,519
Kaya isusulat ko ang pamagat
ng pelikula ni Godard sa French.

554
00:32:59,602 --> 00:33:01,604
Puwede kong isulat ang pamagat na Korean.

555
00:33:01,688 --> 00:33:04,107
Ayos lang
pag ginawang Korean ang pamagat.

556
00:33:04,190 --> 00:33:07,026
Pero isinulat ko 'yon sa French.
Alam ko ang spelling.

557
00:33:07,110 --> 00:33:10,238
A, B-O-U-T, D-E, S-O-U-F-F-L-E.

558
00:33:10,321 --> 00:33:13,366
À bout de souffle ba ang bigkas?
Hindi ko pa rin alam kung paano.

559
00:33:13,449 --> 00:33:15,118
Alam ng mga nagsasalita ng French.

560
00:33:15,618 --> 00:33:18,371
Ipi-print ko ang mga pamagat sa A4 sheet.

561
00:33:18,454 --> 00:33:23,251
Tapos itatapat ko 'yon sa ilaw
at ilalagay ang stickers sa itaas,

562
00:33:23,876 --> 00:33:27,463
ipi-print ulit ang mga pamagat,
at nasa tamang lugar na sila.

563
00:33:27,547 --> 00:33:28,631
Tapos ididikit ko 'yon.

564
00:33:29,298 --> 00:33:31,718
Pinakinabangan ko 'yong kaunting talento.

565
00:33:31,801 --> 00:33:35,972
Makakakita ka ng sulat-kamay
na mga pamagat sa ilang tapes,

566
00:33:36,055 --> 00:33:41,060
pero pagkaraan ng ilang panahon,
malinis nang naka-print 'yon sa stickers.

567
00:33:41,144 --> 00:33:44,564
Gumagawa ng kopya sa mga pelikula

568
00:33:44,647 --> 00:33:47,900
at bumubuo ng resources, tape by tape.

569
00:33:47,984 --> 00:33:50,653
Tumutok kami roon kalaunan.

570
00:33:50,737 --> 00:33:53,489
Pagkahumaling ang nanghihikayat
sa enthusiasts na magpatuloy.

571
00:33:53,573 --> 00:33:57,285
Sobrang kakaiba ang kilos
ng enthusiast para sa non-enthusiast.

572
00:33:57,368 --> 00:34:02,540
Pero para sa mga enthusiast,
natural na lumalabas ang motibasyon nila.

573
00:34:03,249 --> 00:34:06,419
Sa tingin ko, 'yong gutom namin
ang dahilan ng pagkahumaling namin.

574
00:34:07,587 --> 00:34:10,840
Ngayon, spreadsheet na lang
ang kakailanganin natin.

575
00:34:10,923 --> 00:34:13,384
Pero kinailangan naming gawin
lahat nang mano-mano.

576
00:34:14,218 --> 00:34:15,303
Sa tingin ko…

577
00:34:15,803 --> 00:34:19,640
Oo, natuto akong gumamit
ng mouse kay Joon-ho.

578
00:34:20,433 --> 00:34:23,061
"Tinatawag ito
na mouse dahil mukhang daga 'to."

579
00:34:23,144 --> 00:34:24,812
Gano'n niya ako tinuruan.

580
00:34:24,896 --> 00:34:26,981
-Mula 1992.
-Oo, mula 1992.

581
00:34:27,065 --> 00:34:28,775
"Video Library List.

582
00:34:29,400 --> 00:34:30,234
Managed by Bong."

583
00:34:32,320 --> 00:34:34,489
-Maganda ang pagkasulat.
-Ano ang mga naka-star?

584
00:34:35,323 --> 00:34:36,949
-Malamang…
-Baka 'yong bawal mawala?

585
00:34:37,033 --> 00:34:39,827
Siguro. Kung hindi…

586
00:34:39,911 --> 00:34:41,245
Battleship Potemkin.

587
00:34:42,080 --> 00:34:44,082
Before the Revolution ni Bertolucci.

588
00:34:44,165 --> 00:34:46,834
Baka 'yong mga naka-star…

589
00:34:46,918 --> 00:34:50,129
-Mga hindi natin makita?
-Tama, parang gano'n.

590
00:34:50,797 --> 00:34:53,299
The Conversation ni Coppola.
Sabay nating pinanood 'yon.

591
00:34:53,382 --> 00:34:54,550
Oo nga.

592
00:34:55,051 --> 00:34:57,136
Bumili rin tayo ng mga tape.

593
00:34:57,220 --> 00:34:59,138
-Pumunta tayo sa Hwanghak-dong.
-Oo.

594
00:34:59,222 --> 00:35:01,474
-May wholesale stores.
-Wholesale stores.

595
00:35:01,557 --> 00:35:04,185
Nagbebenta ng murang videos
ang mga tindero sa kalye.

596
00:35:04,769 --> 00:35:08,106
-Nasa 2,500 won bawat isang tape na 'yon.
-O, talaga?

597
00:35:08,189 --> 00:35:10,817
-Parang treasure hunt 'yon.
-Oo.

598
00:35:10,900 --> 00:35:14,695
Sa mga kakaibang pelikulang 'yon,
makikita ang mga pelikula ni Kim Ki-young.

599
00:35:14,779 --> 00:35:18,157
-Tama. Oo.
-O Dušan Makavejev.

600
00:35:18,241 --> 00:35:20,910
-O kung ano ni Abel Ferrara.
-Andrzej Wajda.

601
00:35:20,993 --> 00:35:23,287
King of New York. Andrzej Wajda.

602
00:35:23,371 --> 00:35:25,456
Nakatago sila roon at dito,

603
00:35:25,540 --> 00:35:27,875
pero kakaiba ang pagkakasalin
sa mga pamagat.

604
00:35:27,959 --> 00:35:30,461
-Mismo.
-Kaya dapat alam natin paano sila hanapin.

605
00:35:31,045 --> 00:35:33,798
Ang laging nagbibigay
ng listahan ng mga bagong pelikula,

606
00:35:33,881 --> 00:35:36,801
impormasyon, at tips
ay si Direktor Kim Hong-joon.

607
00:35:36,884 --> 00:35:39,345
-A, okay.
-Isa sa mga unang henerasyon ng cinephile.

608
00:35:39,428 --> 00:35:42,473
Director na siya
ng Korean Film Archive ngayon.

609
00:35:42,557 --> 00:35:44,308
Naglimbag din siya ng libro.

610
00:35:44,392 --> 00:35:46,310
Mahaba ang pamagat noon. Ano 'yon?

611
00:35:46,394 --> 00:35:48,312
Two or Three Things I Know About Film.

612
00:35:48,396 --> 00:35:51,065
-Mabenta 'yon noong 90s.
-Oo.

613
00:35:51,149 --> 00:35:54,152
-Maraming tao gaya natin ang bumili noon.
-Oo.

614
00:35:54,235 --> 00:35:57,405
Kung '60s o '70s 'yon,

615
00:35:57,488 --> 00:35:58,865
na imposibleng mapanood 'yon,

616
00:35:59,490 --> 00:36:02,201
magiging walang silbi 'yong libro.

617
00:36:02,743 --> 00:36:04,537
Kung madaling manood noon gaya ngayon,

618
00:36:04,620 --> 00:36:09,208
lahat ng impormasyong nasa librong 'yon
ay di magiging sobrang kapaki-pakinabang.

619
00:36:09,292 --> 00:36:12,545
Kaunti lang ang napapanood
sa mga sinehan noon,

620
00:36:12,628 --> 00:36:16,883
pero napakarami ng videotapes natin.
Kaya naging available ang mga pelikula.

621
00:36:16,966 --> 00:36:20,011
Naging mahirap alamin ang mabuti
sa masama sa pagdagsa ng mga 'yon.

622
00:36:24,515 --> 00:36:26,601
"Baka hindi mo alam,

623
00:36:26,684 --> 00:36:30,188
pero na-publish sa pamagat na 'to
ang gawa ng sikat na direktor na 'to.

624
00:36:30,271 --> 00:36:32,273
At medyo kabaliktaran 'yong pamagat."

625
00:36:32,356 --> 00:36:34,942
Halimbawa, "Something of Love."
Pero ang actual title…

626
00:36:35,026 --> 00:36:38,070
Kaya kung pag-aaralan muna natin
'yong libro…

627
00:36:38,154 --> 00:36:42,033
-Malalaman mo 'yong basics.
-Mahahanap natin 'yon sa Hwanghak-dong.

628
00:36:42,116 --> 00:36:45,369
Ang alam ko, gumamit ng pseudonym
si Director Kim Hong-joon.

629
00:36:45,453 --> 00:36:47,121
-Hindi "Kim Hong-joon."
-Hindi.

630
00:36:47,205 --> 00:36:48,456
-Tama.
-'Yon ay Gu…

631
00:36:48,539 --> 00:36:49,832
-Gu Hoe-yeong.
-Gu Hoe-yeong!

632
00:36:49,916 --> 00:36:53,085
"Cinephile na nagbaliktanaw sa '90s"
ang ibig sabihin noon.

633
00:36:53,169 --> 00:36:57,590
Unang beses akong nagsulat noon ng article
tungkol sa pelikula para sa mass media.

634
00:36:57,673 --> 00:37:02,053
Medyo natakot ako at ayokong gamitin
ang tunay kong pangalan,

635
00:37:02,136 --> 00:37:05,139
kaya gumawa ako
ng pseudonym. Gu Hoe-yeong 'yon.

636
00:37:05,223 --> 00:37:09,644
Kalaunan, sabi ng mga tao, ibig sabihin,
"Cinephile na nagbaliktanaw sa '90s" 'yon.

637
00:37:09,727 --> 00:37:12,897
at naisip kong astig pakinggan 'yon,
pero di 'yon totoo.

638
00:37:12,980 --> 00:37:15,399
Iniisip ko kung anong pangalan
ang dapat kong gamitin

639
00:37:15,483 --> 00:37:18,736
at nakakita ako ng diyaryo sa tabi ko.
The Hankyoreh yata.

640
00:37:18,819 --> 00:37:22,990
Sa obitwaryo,
nakita ko ang pangalang Gu Yeong-hoe,

641
00:37:23,074 --> 00:37:26,077
kaya pinalitan ko 'yon
ng Gu Hoe-yeong nang walang dahilan.

642
00:37:26,160 --> 00:37:31,415
Noon, napakahirap ang katayuan
ng kultura ng mga pelikula sa lipunan.

643
00:37:31,916 --> 00:37:36,128
Panahon 'yon na kapag nagtatrabaho ka
sa industriya ng pelikula,

644
00:37:36,212 --> 00:37:39,173
itinuturing kang kahihiyan ng pamilya.

645
00:37:41,259 --> 00:37:45,763
Paanong meron pa tayo nito?
Bilangin mo ang mga pelikula natin dati.

646
00:37:45,846 --> 00:37:47,098
Tama.

647
00:37:47,181 --> 00:37:49,016
Magaling kang magbilang.

648
00:37:49,600 --> 00:37:51,352
Oo, tinitigan ko lang 'to…

649
00:37:52,561 --> 00:37:54,313
Halos 300, 400 na pelikula?

650
00:37:54,397 --> 00:37:57,608
-Mga 427 na pelikula?
-Hindi kasingdami ng inakala ko.

651
00:37:58,693 --> 00:38:02,405
-Ilang linya ang isang pahina?
-Mga 30 linya kada pahina.

652
00:38:02,488 --> 00:38:05,783
-May 26 na letra sa alpabeto.
-Kailangan ko silang bilangin.

653
00:38:05,866 --> 00:38:09,161
-Apat, lima.
-Sabihin nating 20.

654
00:38:09,245 --> 00:38:10,162
Walo.

655
00:38:11,706 --> 00:38:12,581
Siyam, sampu.

656
00:38:14,041 --> 00:38:15,626
Labing-isa't kalahati.

657
00:38:15,710 --> 00:38:18,337
-Sa tingin ko…
-Mga 17 page yata. 17 times 3.

658
00:38:18,421 --> 00:38:20,256
-Nasa 510 'yon.
-510.

659
00:38:20,339 --> 00:38:22,967
-May halos 500 tapes tayo.
-Oo.

660
00:38:23,050 --> 00:38:25,803
'Yong mga naka-record lang.
Pero huminto tayo sa pag-record.

661
00:38:25,886 --> 00:38:26,887
Oo nga.

662
00:38:26,971 --> 00:38:29,724
Noong una akong pumunta sa Yellow Door,

663
00:38:29,807 --> 00:38:33,269
nagsusulat ka sa mesa
sa isang malaking piraso ng papel.

664
00:38:33,352 --> 00:38:34,520
-Mesa?
-Oo.

665
00:38:34,603 --> 00:38:36,856
Lagi kang nagsusulat sa malalaking papel.

666
00:38:36,939 --> 00:38:38,149
Listahan ng late fees?

667
00:38:38,232 --> 00:38:43,529
May tendency akong maging obsessive,
kaya perpekto ako para sa trabaho.

668
00:38:43,612 --> 00:38:46,991
Paano ko sasabihin 'yon?
Para akong class monitor.

669
00:38:48,117 --> 00:38:50,077
Nagtatrabaho para sa buong taon.

670
00:38:50,161 --> 00:38:50,995
Oo, medyo.

671
00:38:51,078 --> 00:38:54,206
Estudyanteng nagsusulat
ng mga maiingay sa klase.

672
00:38:54,290 --> 00:38:56,292
'Yong mga hindi nagbalik ng videotapes.

673
00:38:56,375 --> 00:38:58,252
"Kung di mo maiingatan 'yong tapes,

674
00:38:59,045 --> 00:39:02,798
baka wala pang isang buwan, mawawala na
'yong inabot ng isang taon ipunin."

675
00:39:02,882 --> 00:39:06,510
May nagsabi sa akin niyan,
kaya nagsimula akong maghabol ng mga tao.

676
00:39:07,219 --> 00:39:08,763
Nakakatakot 'yong mukha ko,

677
00:39:08,846 --> 00:39:11,849
"Bakit di mo isauli
'yong hiniram mong Godard film?"

678
00:39:11,932 --> 00:39:13,934
'Yon ang ginawa ko!

679
00:39:17,855 --> 00:39:20,858
"Ibalik mo ang video. Alam kong
kinuha mo 'yon dalawang linggo na."

680
00:39:20,941 --> 00:39:22,568
Kasuklam-suklam ka talaga.

681
00:39:24,445 --> 00:39:28,115
Seryoso akong protektahan ang koleksiyon.

682
00:39:28,157 --> 00:39:30,159
Ano'ng ibig mong sabihin
sa kasuklam-suklam?

683
00:39:38,918 --> 00:39:39,835
Ano 'yan?

684
00:39:39,919 --> 00:39:44,215
DIRECTING DEPT. "SHOCK"
UNANG TEXT ANALYSIS SEMINAR

685
00:39:44,298 --> 00:39:45,966
Wow, naku.

686
00:39:48,886 --> 00:39:54,475
Ito ay noong nanood kami
ng mga pelikula at inanalyze sila.

687
00:39:56,352 --> 00:39:58,771
"Scene analysis
para sa iba't ibang sitwasyon.

688
00:39:58,854 --> 00:40:04,276
I-apply ang analysis framework
ayon sa genre, scriptwriter, at galaw."

689
00:40:05,236 --> 00:40:08,155
Para namang magagawa namin 'to!

690
00:40:09,156 --> 00:40:11,992
Wala kaming alam masyado,
pero isinulat pa rin namin 'to.

691
00:40:12,076 --> 00:40:15,079
Sinasabi nito, "Suriin ang pelikula
ayon sa eksena."

692
00:40:16,872 --> 00:40:19,500
Sinasabi nito, "Suriin ang pelikula
ayon sa eksena."

693
00:40:20,084 --> 00:40:21,919
Jog Shuttle VTR.

694
00:40:22,002 --> 00:40:23,129
Safe! Labas!

695
00:40:23,212 --> 00:40:24,463
-Safe!
-Nakalabas na!

696
00:40:24,547 --> 00:40:26,590
Tingnan natin sa Jog Shuttle.

697
00:40:26,674 --> 00:40:28,801
Nakukunan ng Jog Shuttle bawat aksiyon.

698
00:40:30,928 --> 00:40:33,305
-Inilabas ang jog dial.
-Tama.

699
00:40:33,389 --> 00:40:35,057
Sa panahon ngayon,

700
00:40:35,141 --> 00:40:39,979
puwede na tayong gumamit ng iPhone apps
o ibang mobile apps para mag-edit ng video

701
00:40:40,855 --> 00:40:44,400
at magdagdag ng visual effects,
kaya sobrang makaluma na 'yon.

702
00:40:44,483 --> 00:40:47,153
Pero noong inilabas
ang jog dial, natuwa tayo.

703
00:40:47,236 --> 00:40:48,237
Tama, oo.

704
00:40:48,320 --> 00:40:53,409
Puwede nating i-fast-forward at i-rewind
ang mga pelikula at i-check kada frame.

705
00:40:53,909 --> 00:40:58,247
Puwede nating tingnan kung paano 'yon
inedit at paano ginawa ang double actions.

706
00:40:58,831 --> 00:41:00,916
'Yong cinephiles
bago ang henerasyon natin,

707
00:41:01,000 --> 00:41:04,378
gaya nina Mr. Jung Sung-il,
Director Kim Hong-joon,

708
00:41:04,462 --> 00:41:08,382
pupunta pa sila sa Goethe-Institut
or Institut Français para manood ng films.

709
00:41:08,466 --> 00:41:11,552
-At di nila sila mare-rewind.
-Tama.

710
00:41:11,635 --> 00:41:16,891
Pero inanalyze natin ang mga pelikula
gamit ang jog dial sa unang pagkakataon.

711
00:41:16,974 --> 00:41:18,392
Naaalala ko 'to.

712
00:41:18,476 --> 00:41:21,312
Nagdesisyon kaming gumawa
ng unang text analysis seminar.

713
00:41:21,395 --> 00:41:25,399
Teka, inanalyze ko ba ang Raging Bull?
At Citizen Kane?

714
00:41:25,483 --> 00:41:29,820
Napanood ko lahat ng mga pelikulang 'to.
City Lights, The Sacrifice.

715
00:41:32,198 --> 00:41:35,534
Malamang inanalyze ko sila.
May mga materyal ka ba?

716
00:41:35,618 --> 00:41:37,411
-Oo, meron kami noon.
-Talaga?

717
00:41:37,495 --> 00:41:39,622
Kaya namin na-publish 'to.

718
00:41:39,705 --> 00:41:42,791
YELLOW DOOR, UNANG ISYU - SPRING 1993

719
00:41:42,875 --> 00:41:44,376
Di ko ginawa 'to nang mag-isa.

720
00:41:44,460 --> 00:41:49,131
Isinulat ng lahat ng departments
ang pagsusuri at pinagsama-sama sila.

721
00:41:49,215 --> 00:41:50,883
Kaunti lang 'to, pero nagawa namin.

722
00:41:50,966 --> 00:41:54,261
Sa tingin ko 'yong unang isyu
ang pinakamahalaga,

723
00:41:54,345 --> 00:41:56,764
pero di namin 'to maipagpapatuloy.

724
00:41:56,847 --> 00:41:58,265
Pare, ito…

725
00:41:59,892 --> 00:42:02,561
Ang dami kong pinagdaanan
para hanapin 'to.

726
00:42:02,645 --> 00:42:04,647
-Saan mo nakuha 'to?
-Kay Yoon-a.

727
00:42:04,730 --> 00:42:07,191
-A, nakuha 'to ni Yoon-a.
-Oo.

728
00:42:07,274 --> 00:42:10,402
May analysis
sa The Godfather ni Coppola rito.

729
00:42:10,486 --> 00:42:12,029
Dinrawing ko 'to.

730
00:42:13,113 --> 00:42:18,202
"Ang Godfather ay matatag
na textbook film pagdating sa formating."

731
00:42:20,454 --> 00:42:23,582
Isinulat ko lahat ng kalokohan
na parang may alam ako.

732
00:42:26,126 --> 00:42:28,212
Galing 'to sa seminar natin, di ba?

733
00:42:28,295 --> 00:42:29,213
Oo.

734
00:42:30,214 --> 00:42:32,800
Pinaghirapan ko ang isang 'to.

735
00:42:35,302 --> 00:42:37,304
F. COPPOLA, 1972, USA, 175 MIN.

736
00:42:42,518 --> 00:42:45,437
THE GODFATHER - FRANCIS FORD COPPOLA

737
00:43:01,245 --> 00:43:02,329
Salamat.

738
00:43:17,219 --> 00:43:18,887
'Yong suspense.

739
00:43:20,180 --> 00:43:22,933
Ito 'yong nabanggit mo, Director Lee.

740
00:43:23,017 --> 00:43:25,352
'Yong kontrol ng impormasyon.

741
00:43:25,436 --> 00:43:28,606
Sa manonood lang available
ang impormasyon sa pananaw na 'to.

742
00:43:28,689 --> 00:43:31,942
-Gano'n nabubuo ang suspense.
-Nagawa ang suspense.

743
00:43:32,026 --> 00:43:37,448
PANANAW, SUSPENSE, KONTROL NG IMPORMASYON

744
00:43:50,252 --> 00:43:52,880
Dapat ipinakita ko 'to
kay Coppola noong nagkita kami,

745
00:43:52,963 --> 00:43:54,632
pero sinabi ko lang 'to sa kanya.

746
00:43:58,677 --> 00:44:01,930
May film festival na ginanap sa Lyon.

747
00:44:02,556 --> 00:44:05,017
Taon-taon, sa main event ng festival,

748
00:44:05,684 --> 00:44:11,649
nag-iimbita ng malalaking pangalan
sa industry at nagbibigay-pugay sa kanila.

749
00:44:11,732 --> 00:44:14,068
Sa taong 'yon, si Coppola ang main guest.

750
00:44:15,277 --> 00:44:18,030
Bibigyan nila siya ng achievement award,

751
00:44:18,113 --> 00:44:20,199
at sinabihan akong maging presenter.

752
00:44:20,866 --> 00:44:22,785
Kaya umakyat ako sa stage at sinabi 'to.

753
00:44:22,868 --> 00:44:27,956
"Noong estudyante ako sa unibersidad,
pinag-aralan ko rin ang mga pelikula mo."

754
00:44:28,457 --> 00:44:30,959
"Inanalyze ko ang eksenang 'to
mula sa The Godfather."

755
00:44:31,043 --> 00:44:33,253
Parang gano'n ang sinabi ko.

756
00:44:34,296 --> 00:44:39,051
"Bakit nandoon ang camera?
Bakit nagbago ang shot doon?"

757
00:44:39,134 --> 00:44:41,762
Bakit kinailangang sundan 'to
ng eksenang 'to?

758
00:44:43,806 --> 00:44:46,600
Bakit doon tumitingin ang aktor ngayon?

759
00:44:49,395 --> 00:44:50,771
Tinanong ko 'yan sa sarili ko

760
00:44:50,854 --> 00:44:54,900
at iginuhit ang mga eksena
sa The Godfather, isa-isa.

761
00:44:57,778 --> 00:45:00,030
Kumakabog pa rin
ang puso ko hanggang ngayon.

762
00:45:01,532 --> 00:45:06,370
Iba ang naramdaman ko nang makita ko siya
nang personal sa parehong entablado,

763
00:45:06,912 --> 00:45:08,747
ikinukuwento ang mga 'yon sa kanya.

764
00:45:08,831 --> 00:45:11,917
Nakakamangha at surreal 'yon.

765
00:45:12,501 --> 00:45:18,507
Mula noon, hanggang ngayon, pinapanood ko
ang mga pelikula sa unit ng cuts at shots.

766
00:45:18,590 --> 00:45:21,218
Sa mga 'yon, hinahanap ko
ang pinagmumulan ng liwanag,

767
00:45:21,301 --> 00:45:25,764
ang mise-en-scéne, at lahat ng detalye
habang pinapanood ko ang pelikula.

768
00:45:25,848 --> 00:45:30,269
Nagustuhan ko 'yon noong una,
pero kalaunan, di na 'yon gano'n kaganda.

769
00:45:30,352 --> 00:45:31,687
Nagsimula akong mag-isip,

770
00:45:31,770 --> 00:45:34,940
"Kailangan ko bang pag-aralan
'yong mga wika at suriin bawat eksena?

771
00:45:35,023 --> 00:45:37,985
Hindi. Nakakabagot 'to."
'Yon ang nangyari sa akin.

772
00:45:38,527 --> 00:45:43,991
Napagtanto kong
ayokong i-analyze bawat pelikula.

773
00:45:44,074 --> 00:45:48,162
'Yon ang kapangyarihan ng pelikula.
Nabibihag ka no'n nang di mo namamalayan.

774
00:45:48,245 --> 00:45:51,665
Natuwa akong manonood ng pelikula
kasama sila dahil nakakatuwang malaman

775
00:45:51,749 --> 00:45:55,794
na may mga kaibigan akong
gusto ring manood ng mga pelikulang 'yon.

776
00:45:55,878 --> 00:45:58,630
Yellow Door ang lugar
kung saan kami nagtipon at nag-usap

777
00:45:58,714 --> 00:46:01,383
at natutunan ang mga bagay
na hindi namin alam dati.

778
00:46:01,467 --> 00:46:03,385
Bigla ko lang naisip 'to.

779
00:46:03,969 --> 00:46:10,309
Sa film, nagsisindi ng kandila ang aktor
at tinatakpan 'yon habang naglalakad,

780
00:46:10,392 --> 00:46:13,228
sinisiguradong di 'yon mamamatay.

781
00:46:14,271 --> 00:46:17,191
NOSTALGHIA - ANDREI TARKOVSKY, 1983

782
00:46:31,663 --> 00:46:32,873
Pelikula 'yon ni Tarkovsky

783
00:46:32,956 --> 00:46:35,501
na di ko na papanoorin ngayon
kasi nakakainip 'yon.

784
00:46:35,584 --> 00:46:38,587
Hindi ko alam
kung bakit ako nahumaling doon.

785
00:46:38,670 --> 00:46:41,590
Habang pinanood ko 'yon,
napagtanto kong art 'yon,

786
00:46:41,673 --> 00:46:43,926
na kaya kong ialay ang buhay ko roon.

787
00:46:50,808 --> 00:46:53,811
Tingin ko tumagal ang eksenang 'yon
ng mahigit limang minuto.

788
00:46:54,812 --> 00:46:58,106
"Ano ba? Ganito ba
ang sinasabi nilang pelikula?"

789
00:46:58,190 --> 00:47:00,567
Noon, 'yon ang naisip ko.

790
00:47:03,487 --> 00:47:08,408
Gustong-gusto ni Joon Ho
si Martin Scorsese.

791
00:47:10,410 --> 00:47:12,704
Raging Bull ang original na pamagat no'n.

792
00:47:12,788 --> 00:47:16,959
Pero kakaiba na inilabas 'yon
ng video company bilang The Fist of Fury.

793
00:47:17,042 --> 00:47:18,460
THE FIST OF FURY

794
00:47:18,544 --> 00:47:21,380
Maraming problema
sa Korean subtitles sa video na 'yon.

795
00:47:21,463 --> 00:47:25,843
Pero kahit na gano'n,
'yong boxing sequence at lahat,

796
00:47:25,926 --> 00:47:28,095
nakakamangha 'yon,

797
00:47:28,178 --> 00:47:30,973
kaya naaalala ko na nababaliw kami
habang pinanood 'yon.

798
00:47:31,056 --> 00:47:35,310
Director Lee, marami ka ring sinabi
tungkol sa editing at camerawork.

799
00:47:35,394 --> 00:47:38,355
Kasisimula ko lang mag-aral
ng pelikula noon.

800
00:47:38,438 --> 00:47:45,279
Iniisip ko dati na 'yong komplikadong cuts
at camerawork 'yong nagpaganda sa scenes.

801
00:47:47,155 --> 00:47:50,534
Pero tulad ng alam mo,
napakasimple lang ng eksenang 'yon.

802
00:47:51,577 --> 00:47:54,580
-Nakikipag-sex ka sa asawa ko?
-"Nakikipag-'beep' ka sa asawa ko?"

803
00:47:55,163 --> 00:47:56,915
-Nakikipag-sex ka sa asawa ko?
-Ano?

804
00:47:56,999 --> 00:47:58,333
Nakikipag-sex ka sa asawa ko?

805
00:47:59,710 --> 00:48:03,881
Simple, nakakakilabot at nakakatawa,
at malulungkot ka pagkatapos ng eksena.

806
00:48:03,964 --> 00:48:05,799
Bakit mo itatanong 'yan? Kapatid mo ako.

807
00:48:06,383 --> 00:48:07,509
Tinatanong mo ako niyan?

808
00:48:08,176 --> 00:48:12,097
Makikita mo 'yong mukha
ni Joe Pesci at ilan pang shots.

809
00:48:12,180 --> 00:48:14,057
At isang beses lang nagpa-pan ang camera.

810
00:48:14,141 --> 00:48:17,978
Pag-akyat ni De Niro sa hagdan,
nakakatakot 'yon.

811
00:48:18,061 --> 00:48:23,609
Pagkatapos niyang maglakad,
makikita natin 'yong matinding karahasan.

812
00:48:25,485 --> 00:48:27,988
-Nakakatakot 'yon.
-Naaalala ko 'yong sinabi mo.

813
00:48:28,780 --> 00:48:30,657
-Nagsimula 'yong eksena sa sirang TV.
-Oo.

814
00:48:30,741 --> 00:48:32,576
Inaayos ni De Niro 'yong TV.

815
00:48:32,659 --> 00:48:36,788
Sinabi mo na 'yong sirang TV
ang nagse-set ng tono ng eksena,

816
00:48:36,872 --> 00:48:39,625
at naaalala kong napagtanto ko 'yon.

817
00:48:39,708 --> 00:48:41,501
-'Yan ang sinabi natin?
-Hindi, well…

818
00:48:41,585 --> 00:48:42,920
Oo nga!

819
00:48:43,003 --> 00:48:46,173
Wala akong maalala,
kahit 'yong nangyari kahapon.

820
00:48:47,132 --> 00:48:50,052
THE MAN WHO PLANTED TREES
FRÉDÉRIC BACK, 1987

821
00:48:50,552 --> 00:48:54,514
May animated film na pinamagatang
The Man Who Planted Trees.

822
00:48:55,766 --> 00:49:00,562
Parang miserable ako.

823
00:49:01,355 --> 00:49:02,564
Sabi ni Hoon-a sa akin,

824
00:49:03,357 --> 00:49:07,444
"Jong-tae, kapag nahihirapan ka
at malungkot ka,

825
00:49:08,528 --> 00:49:12,991
dapat manood ka ng ganitong mga pelikula.
Makakatulong 'to sa 'yo."

826
00:49:13,492 --> 00:49:14,993
Ang ganda no'n.

827
00:49:17,329 --> 00:49:20,499
Sa tingin ko,
naging mapangahas ako sa mga salita ko.

828
00:49:20,582 --> 00:49:23,794
Akala ko si Jong-tae
ang nagsabing panoorin ko 'yon.

829
00:49:27,005 --> 00:49:30,425
Naisip ko, "Ipinakilala niya
sa akin 'yong magandang pelikulang 'yon."

830
00:49:30,509 --> 00:49:35,263
Napakagandang pelikula talaga 'yon.
Pinanood ko 'yon nang marami pang beses.

831
00:49:36,139 --> 00:49:37,891
Best film 'yon para sa akin.

832
00:49:37,975 --> 00:49:41,770
O, di ako umiiyak. Naluluha
ang mga mata ko kasi matanda na sila!

833
00:49:41,853 --> 00:49:43,855
Magkaiba kayong dalawa ng alaala.

834
00:49:43,939 --> 00:49:45,816
Oo, parang Rashomon 'to.

835
00:49:51,697 --> 00:49:53,782
-Nakikita ko ang yellow door.
-'Yan ang pinto.

836
00:49:53,865 --> 00:49:55,117
Oo, tama ka.

837
00:49:56,284 --> 00:49:58,662
-May nagdidirek.
-May ginagawa tayo.

838
00:49:58,745 --> 00:50:01,123
Inuulit niya
'yong nakakainip niyang performance.

839
00:50:02,708 --> 00:50:04,459
Mga 8 mm film 'to.

840
00:50:05,210 --> 00:50:08,714
Nasa bahay ko ang mga 'to
sa loob ng 30 taon sa wooden box.

841
00:50:08,797 --> 00:50:10,424
Makikita mo lahat.

842
00:50:11,758 --> 00:50:13,927
Hindi madaling makahanap ng cameras.

843
00:50:14,011 --> 00:50:15,137
Oo.

844
00:50:15,220 --> 00:50:17,848
Lalo na 'yong video cameras.
Sobrang mahal ang films.

845
00:50:17,931 --> 00:50:20,767
-Tama.
-Manginginig 'yong mga kamay natin doon.

846
00:50:20,851 --> 00:50:25,105
Nakakatakot gumamit ng 24 frames
sa isang segundo.

847
00:50:34,489 --> 00:50:38,493
Siguro mga 1992 'yon.

848
00:50:38,577 --> 00:50:41,163
Kinailangan kong mag-ipon ng pera.

849
00:50:45,542 --> 00:50:48,587
Nag-ipon siya ng pera
mula sa pagtatrabaho sa study room.

850
00:50:48,670 --> 00:50:52,507
Sa tingin ko binayaran siya
ng 300,000 won kada buwan.

851
00:50:53,925 --> 00:50:58,388
Tinanong niya ako kung makakakuha siya
ng disenteng camera sa halagang 'yon.

852
00:50:58,472 --> 00:51:03,018
At maraming electronics
sa Sewoon Plaza at Cheonggyecheon.

853
00:51:04,019 --> 00:51:08,065
Mahal na camera 'yon noon.
Hitachi 8200 Super VHS.

854
00:51:09,024 --> 00:51:12,944
Binili ko 'yon at dinala 'yon
sa Yellow Door kinabukasan.

855
00:51:13,653 --> 00:51:16,823
Hinawakan ko 'yon
sa mga braso ko nang ganito sa seminar.

856
00:51:16,907 --> 00:51:18,909
Malaki rin 'yon.

857
00:51:19,951 --> 00:51:25,040
Bubuksan ko ang mga pahina
habang hawak ang camera, tinatapik 'yon.

858
00:51:25,999 --> 00:51:28,168
Kinakabahan, sasabihin ko ba?

859
00:51:28,251 --> 00:51:31,671
'Yon ang unang gamit namin,
kaya kinabahan kami roon.

860
00:51:49,606 --> 00:51:53,944
Ginawa ko lahat ng part-time job sa 8200,
gaya ng pagkuha ng wedding videos.

861
00:51:54,486 --> 00:51:56,988
Makakakuha ako
ng iba't ibang shooting gigs

862
00:51:57,072 --> 00:51:59,991
at hoegap parties,
doljanchi, kasalan, at iba pa.

863
00:52:12,129 --> 00:52:13,338
-Nandito lahat.
-Ito.

864
00:52:13,421 --> 00:52:15,507
Nakakatuwa tayo rito. Ang ganda.

865
00:52:16,216 --> 00:52:19,177
Magkatabi sina Byung-hoon at Seok-woo.

866
00:52:19,970 --> 00:52:23,014
May tsismis na umalis
si Byung-hoon dahil sa akin.

867
00:52:24,099 --> 00:52:26,351
Naaawa si Seok-woo sa 'yo, Byung-hoon.

868
00:52:26,434 --> 00:52:27,435
Bakit? Para saan?

869
00:52:27,519 --> 00:52:31,148
Dahil talagang sinisigawan ka niya
habang gumagawa ng short films.

870
00:52:33,483 --> 00:52:35,694
Nagtatago riyan sa likod si Joon-hoo.

871
00:52:35,777 --> 00:52:37,487
-Oo.
-Ano'ng binabalak niya?

872
00:52:39,156 --> 00:52:40,949
Hindi ko alam kung kailan ito kuha.

873
00:52:41,032 --> 00:52:44,703
Hindi rin ako sigurado.
Paano natin nakunan ang litratong 'to?

874
00:52:44,786 --> 00:52:47,247
Baka biglaan lang?

875
00:52:47,330 --> 00:52:50,876
Pero bihis na bihis tayong lahat.

876
00:52:51,376 --> 00:52:52,627
Naku, Hoon-a!

877
00:52:54,087 --> 00:52:56,047
-Oo, sa parehong araw 'yan.
-Tama.

878
00:52:56,923 --> 00:52:58,925
Yumuyuko ba ako kung kanino riyan?

879
00:52:59,009 --> 00:53:01,011
-Sa tingin ko, seremonya 'yan.
-Oo.

880
00:53:01,094 --> 00:53:04,431
Nakikita ko
ang head ng Hitachi 8200 riyan.

881
00:53:06,224 --> 00:53:08,059
-Opening ceremony natin 'yan!
-Oo nga!

882
00:53:08,143 --> 00:53:10,478
-Nakalagay 'yon diyan.
-Gano'n nga.

883
00:53:11,188 --> 00:53:13,607
-Sa tingin ko nga.
-Naaalala ko 'yang ulo ng baboy!

884
00:53:13,690 --> 00:53:14,774
Oo.

885
00:53:16,026 --> 00:53:20,197
Di natin mabili ang totoong ulo ng baboy,
kaya dinrawing ko 'yan sa papel.

886
00:53:20,280 --> 00:53:23,033
-Drawing ko 'yan.
-Oo, dinrawing 'yan ni Joon Ho.

887
00:53:23,116 --> 00:53:26,244
Isinulat ko ang pagkakasunod-sunod
ng events diyan sa malaking papel.

888
00:53:26,328 --> 00:53:28,371
-Talaga?
-Sulat-kamay mo pala 'yan.

889
00:53:28,455 --> 00:53:29,706
-'Yang sulat-kamay?
-Oo.

890
00:53:29,789 --> 00:53:31,041
Di ko sulat-kamay 'yan.

891
00:53:31,124 --> 00:53:33,543
May nakikita akong Gorilla
na nakasulat diyan.

892
00:53:33,627 --> 00:53:34,836
-Two. Oo, Gorilla 2.
-Oo.

893
00:53:34,920 --> 00:53:35,754
Gorilla 2.

894
00:53:35,837 --> 00:53:37,172
-Gorilla 2 'yan?
-Oo.

895
00:53:37,255 --> 00:53:40,592
-Looking for Paradise 'yan?
-Oo, Looking for Paradise.

896
00:53:40,675 --> 00:53:44,930
Gorilla 2, parang actual series 'yon.
Nakakahiya.

897
00:53:48,516 --> 00:53:53,772
Binuo ni Director Choi Jong-tae 'yong club
kasama ang ilang passionate sa pelikula.

898
00:53:54,814 --> 00:53:57,734
May end-of-year screening daw sila.

899
00:53:59,653 --> 00:54:01,905
Choi Jong-tae, Woo Hyun, at Ahn Nae-sang.

900
00:54:01,988 --> 00:54:05,283
Busy actors na ngayon
sina Hyun at Nae-sang.

901
00:54:05,909 --> 00:54:07,577
Trio silang tatlo.

902
00:54:07,661 --> 00:54:11,915
Laging pumupunta
sina So Hyun at Nae-sang sa Yellow Door.

903
00:54:11,998 --> 00:54:13,750
Marami rin kaming mga inumin.

904
00:54:14,960 --> 00:54:15,794
Oo.

905
00:54:16,753 --> 00:54:17,671
Screening?

906
00:54:17,754 --> 00:54:20,423
Akala ko magiging engrande
at magarbo 'yon.

907
00:54:20,507 --> 00:54:24,261
Pero ginanap 'yon
sa maliit na kuwarto, maliit na opisina.

908
00:54:24,344 --> 00:54:27,305
Naaalala kong panonoorin ko 'yon.

909
00:54:27,389 --> 00:54:31,309
Medyo nakakainip 'yon. Mas nakakapagod.
Naisip ko, "Oo, di ako gaanong umasa."

910
00:54:31,393 --> 00:54:34,896
Kaya di ako gaanong interesado,
at pagkatapos…

911
00:54:38,441 --> 00:54:42,320
Nang magsimula
ang pelikula ni Joon Ho, naisip ko,

912
00:54:42,904 --> 00:54:45,782
"Ano 'to?" At talagang na-hook ako.

913
00:54:46,449 --> 00:54:49,035
Gusto ko talagang mapanood ulit 'yon.
Seryoso ako.

914
00:54:51,871 --> 00:54:54,207
Ano'ng ginawa mo para sa animated film?

915
00:54:54,708 --> 00:54:56,167
Gorilla ba 'yong sinasabi mo?

916
00:54:56,251 --> 00:54:59,337
-Kinokontrol mo ba 'yong stuffed toys?
-Salitan tayo.

917
00:54:59,421 --> 00:55:01,298
O hinahawakan mo 'yong camera?

918
00:55:01,381 --> 00:55:06,386
Hindi, kung sino 'yong napagod,
siya ang in charge sa camera.

919
00:55:06,469 --> 00:55:09,556
-Kung sino'ng mas masipag magpagalaw.
-Ikaw 'yon, di ba?

920
00:55:09,639 --> 00:55:12,309
At kinailangan nating umakyat
sa hagdan at isabit din 'yon.

921
00:55:12,392 --> 00:55:14,769
-Oo, ginawa mo 'yong mga delikado.
-Ginawa ko 'yon.

922
00:55:15,812 --> 00:55:17,480
-Isinabit 'yon sa mga tubo.
-Oo.

923
00:55:17,564 --> 00:55:20,317
Naisip ko na magiging masaya 'yon.

924
00:55:20,400 --> 00:55:21,985
-Noong una?
-Oo, noong una.

925
00:55:22,068 --> 00:55:24,904
Sa loob ng dalawang araw,

926
00:55:24,988 --> 00:55:28,074
nag-shoot tayo sa basement
ng Daerim Apartment,

927
00:55:28,158 --> 00:55:31,202
'yong lugar na may mga tubo
sa Barking Dogs Never Bite.

928
00:55:31,286 --> 00:55:34,539
Doon, inilipat natin ang gorilya
paunti-unti para kunan ang pelikula.

929
00:55:34,664 --> 00:55:35,707
Napakahirap no'n.

930
00:55:37,208 --> 00:55:40,754
NAKIKITA KO ANG ASUL NA LANGIT… AT

931
00:55:42,172 --> 00:55:47,510
LUNTIANG GUBAT
AT LUMALANGHAP NG SARIWANG HANGIN…

932
00:55:47,594 --> 00:55:50,930
Maraming komplikadong features
ang Hitachi 8200.

933
00:55:51,014 --> 00:55:53,683
Ginamit ko 'yon
para mag-shoot at mag-edit ng pelikula.

934
00:55:53,767 --> 00:55:56,353
At puwede rin akong maglagay ng subtitles,

935
00:55:56,853 --> 00:56:00,857
hindi sa Korean, pero sa Ingles.

936
00:56:01,358 --> 00:56:06,279
Wala akong choice kundi i-silent 'yon
at magdagdag ng English subtitles sa baba.

937
00:56:14,496 --> 00:56:19,334
Ang bida, si Gorilla,
umaakyat siya sa bato at tumatae.

938
00:56:20,543 --> 00:56:22,128
-Oo, may bato tayo noon.
-Di ba?

939
00:56:22,212 --> 00:56:24,130
Tumatae siya sa ibabaw ng bato.

940
00:56:25,298 --> 00:56:29,135
Kay Direktor Bong 'yong boses na 'yon.
'Yong ungol habang tumatae.

941
00:56:37,227 --> 00:56:40,814
Nagiging uod ang tae
at sinusunggaban ang gorilya.

942
00:56:42,315 --> 00:56:43,316
At pagkatapos…

943
00:56:43,400 --> 00:56:46,111
Nakakahiyang marinig man lang 'to.

944
00:56:51,449 --> 00:56:55,954
Sa isang banda, moster flick 'yon.
May misteryosong nilalang na lumitaw roon.

945
00:56:56,037 --> 00:57:01,709
Ginawa natin ang mga uod na 'yon
gamit ang puting clay.

946
00:57:01,793 --> 00:57:05,171
Naisip kong magiging nakakadiri 'yon
pag gumamit tayo ng brown clay.

947
00:57:05,255 --> 00:57:06,423
Sobrang nakakadiri.

948
00:57:06,506 --> 00:57:10,051
Sinunggaban ng monster ang gorilya,
at naglaban sila.

949
00:57:14,305 --> 00:57:18,685
Tungkol sa gorilyang gustong pumunta
sa lugar na walang monsters ang kuwento.

950
00:57:21,688 --> 00:57:25,775
Isang gorilya na nakatira
sa madilim, maruming basement

951
00:57:25,859 --> 00:57:29,529
ang tumatakas
para hanapin ang paraiso niya.

952
00:57:29,612 --> 00:57:33,116
Kaya may childish na pamagat
na Looking for Paradise.

953
00:57:35,368 --> 00:57:39,456
May malagong puno sa gitna ng parang.
Nagsimulang managinip ang gorilya

954
00:57:39,539 --> 00:57:44,127
na pumipitas ng sariwang saging
sa puno at kinakain niya 'yon.

955
00:57:45,044 --> 00:57:47,714
Dapat umaakyat sa puno ang gorilya,

956
00:57:47,797 --> 00:57:54,554
pero umaakyat sa mga gray na tubo
sa kisame ng basement ang isang 'to,

957
00:57:54,637 --> 00:57:56,139
nangangarap na makatakas.

958
00:57:59,184 --> 00:58:05,732
Nang magsimulang kumilos ang gorilya
at nagsikap makuha ang gusto niya,

959
00:58:05,815 --> 00:58:10,570
Naisip ko, "Kakaiba 'to.
Simpleng plot, simpleng kuwento 'to.

960
00:58:10,653 --> 00:58:15,074
Pero kapag sinamahan 'to
ng cinematic imagination,

961
00:58:15,158 --> 00:58:18,495
makakagawa ng isang bagay
na nakakabilib ang isang tao."

962
00:58:30,006 --> 00:58:33,426
Siguro dahil hindi ako parte
ng produksiyon.

963
00:58:33,510 --> 00:58:38,556
Hindi ko alam kung gaano kahirap
mag-shoot ng ganoong pelikula.

964
00:58:38,640 --> 00:58:42,227
Di ko puwedeng sabihing,
"Parang di 'yon gano'n kaganda."

965
00:58:42,310 --> 00:58:46,314
Binigyan siya ng magandang review ng lahat
ng miyembrong nag-aral ng pelikula,

966
00:58:46,397 --> 00:58:48,650
kaya wala na akong masasabi.

967
00:58:48,733 --> 00:58:51,361
Kaya sabi ko na lang,
"O, magaling ang pagkakagawa."

968
00:58:51,444 --> 00:58:55,281
'Yon lang ang critique
na maibibigay ko sa pelikulang 'yon.

969
00:58:55,365 --> 00:58:59,619
Dahil mayabang ako noon,

970
00:59:00,537 --> 00:59:02,705
di ko masyadong inisip 'yong pelikula.

971
00:59:02,789 --> 00:59:06,459
Stop-motion animation
ang tawag doon, tama?

972
00:59:06,543 --> 00:59:08,545
Tinatawag din 'yong "release shooting."

973
00:59:08,628 --> 00:59:12,549
Sa tingin ko naisip ko lang,
"Well, kung may function ang camera,

974
00:59:12,632 --> 00:59:15,301
kayang i-shoot 'yon ng kahit sino."

975
00:59:15,385 --> 00:59:18,846
Hiyang-hiya ako
noong pinalabas ko 'yon sa year-end party.

976
00:59:19,472 --> 00:59:22,475
Naaalala kong namumula
ang mukha ko hanggang tainga.

977
00:59:22,559 --> 00:59:26,396
Sa tingin ko, 'yon ang unang beses
na gumawa ako ng bagay na may salaysay.

978
00:59:26,479 --> 00:59:31,067
At may 15 hanggang 20 tao rin na naroon.

979
00:59:31,150 --> 00:59:33,486
Kaya parang audience sila.

980
00:59:33,570 --> 00:59:36,114
Year-end party lang 'yon,
kaya parang sinasabi nila,

981
00:59:36,197 --> 00:59:40,618
"Panoorin na natin 'yan.
Tapusin mo 'yan at uminom ka na."

982
00:59:40,702 --> 00:59:43,496
Pero sobrang kinabahan ako noon.

983
00:59:43,580 --> 00:59:46,583
Naaalala kong
namumula ako hanggang tainga.

984
00:59:47,750 --> 00:59:51,254
Doon ako nagdesisyong itigil na
ang animated films

985
00:59:51,337 --> 00:59:54,048
at lumipat sa live-action.

986
00:59:54,132 --> 00:59:57,218
Kinailangan kong pagalawin
nang paunti-unti ang mga laruan,

987
00:59:57,302 --> 01:00:02,473
kaya kalaunan, nagsimula akong magkaroon
ng galit sa bida.

988
01:00:03,474 --> 01:00:06,227
Iniisip ko, "Puwedeng gumalaw ka
ng isang pulgada mag-isa?"

989
01:00:06,311 --> 01:00:09,689
Kaya lumipat ako sa live-action
kung saan kusang gumagalaw ang mga aktor.

990
01:00:09,772 --> 01:00:10,857
-Oo.
-Kaya gano'n.

991
01:00:10,940 --> 01:00:15,778
Pero kung iisipin mo 'yon ngayon,
di mo ba naiisip na parang baliw tayo?

992
01:00:15,862 --> 01:00:19,240
'Yong katotohanang gising tayo
buong gabi para i-shoot 'yon.

993
01:00:19,324 --> 01:00:22,869
-Nag-set up tayo ng alas-otso.
-Malamig o mainit noon ang panahon?

994
01:00:23,870 --> 01:00:26,873
Di ko maalala 'yon. Sa sobrang
tutok ko, nakalimutan ko na 'yon.

995
01:00:27,790 --> 01:00:29,667
-Hindi, malamig yata noon.
-Malamig noon.

996
01:00:29,751 --> 01:00:31,461
Naka-coat yata tayo noon.

997
01:00:31,544 --> 01:00:34,672
-Noon, 'yong mama mo …
-Oo, bumaba ng hagdan 'yong mama ko.

998
01:00:34,756 --> 01:00:38,593
Bumaba siya gabing-gabi
at tumingin sa atin na naaawa.

999
01:00:38,676 --> 01:00:40,928
-Tinanong niya tayo kung tapos na tayo.
-Oo.

1000
01:00:41,012 --> 01:00:44,432
Noong panahong 'yon,
nakalabas na ako sa army.

1001
01:00:44,515 --> 01:00:45,516
Oo, tama.

1002
01:00:46,100 --> 01:00:47,852
Nasa basement ang matandang anak niya

1003
01:00:47,935 --> 01:00:50,855
na may kasamang stuffed gorilla
sa gitna ng gabi.

1004
01:00:50,938 --> 01:00:53,191
-Tama.
-Baka sobrang ikinagalit niya 'yon.

1005
01:00:53,274 --> 01:00:56,527
Siguradong sobrang dismayado siya.

1006
01:00:57,320 --> 01:01:03,785
Naniniwala akong 'yong mahahalagang bahagi
ng pelikula ni Direktor Bong

1007
01:01:04,494 --> 01:01:06,537
ay naipakita na sa Gorilla.

1008
01:01:08,998 --> 01:01:12,710
Karamihan sa mga pelikula niya
ay may mga eksena sa basement.

1009
01:01:13,586 --> 01:01:18,341
O, puwede kang pumunta
sa basement at doon dumumi.

1010
01:01:24,722 --> 01:01:29,268
Masyadong malayo rito
ang banyo ng maintenance office.

1011
01:01:32,689 --> 01:01:35,358
Ito ang kuwento
noong itinayo ang apartment na 'to.

1012
01:01:35,441 --> 01:01:39,946
Noong 1988, nang umuusbong
ang pagtatayo ng apartment…

1013
01:01:40,029 --> 01:01:44,784
Mula nang nakalabas ka sa army
at pumunta sa pabrika sa bayang 'to…

1014
01:01:44,867 --> 01:01:47,787
…nagkaroon ng sunod-sunod
na mga insidente.

1015
01:01:47,870 --> 01:01:50,373
Hindi ito pamemeke o krimen para sa akin.

1016
01:01:51,165 --> 01:01:53,334
Papasok ako sa unibersidad
na 'to sa isang taon.

1017
01:01:53,418 --> 01:01:56,295
O, naplano mo na lahat!

1018
01:01:59,382 --> 01:02:01,467
-"Maaabot niya 'yon."
-Oo.

1019
01:02:01,968 --> 01:02:04,929
Alam ko 'yon, pero di ko inisip
na gano'n kasikat sa kanya.

1020
01:02:07,014 --> 01:02:09,517
Sabi niya… Ibig kong sabihin, siya…

1021
01:02:09,600 --> 01:02:13,521
Magaling siya sa numbers.
Di siya nagsasayang ng pera sa anuman.

1022
01:02:13,604 --> 01:02:20,403
Pinondohan niya
ang unang short film ni Director Bong,

1023
01:02:20,987 --> 01:02:22,071
ang White Man.

1024
01:02:22,739 --> 01:02:24,949
Akala ko binigyan mo siya
ng tatlong milyong won.

1025
01:02:25,032 --> 01:02:26,576
-Hindi.
-Magkano ang ibinigay mo?

1026
01:02:26,659 --> 01:02:29,328
-Hindi, di ko maalala.
-Gano'n ba?

1027
01:02:29,412 --> 01:02:30,329
Isang portion.

1028
01:02:30,913 --> 01:02:33,583
'Yon ang alam ko,
pero nirecord niya 'yong mismong halaga.

1029
01:02:33,666 --> 01:02:35,418
-500,000 won. Oo.
-Sigurado ba siya?

1030
01:02:35,501 --> 01:02:37,670
Sabi mo sa akin tatlong milyong won.

1031
01:02:37,754 --> 01:02:39,172
-Talaga?
-Nagsinungaling ka.

1032
01:02:39,255 --> 01:02:44,260
Nandoon si Hyun sa year-end party,
at nanood siya ng animated film ko.

1033
01:02:44,927 --> 01:02:47,305
Salamat doon,
noong nagsu-shoot ako ng White Man,

1034
01:02:47,388 --> 01:02:50,516
nag-partial investment siya.

1035
01:02:51,559 --> 01:02:54,187
Binigyan niya ako ng pera
noong kinunan ko ang short film.

1036
01:02:56,481 --> 01:02:58,274
PRODUCTION FUNDING: WOO HYUN-HUI

1037
01:02:58,357 --> 01:03:01,861
Woo Hyun-hui?
Di pala alam ni Joon Ho ang pangalan ko.

1038
01:03:03,446 --> 01:03:05,865
Iniisip niya…
Dapat alam na niya ang pangalan mo.

1039
01:03:06,449 --> 01:03:09,368
Medyo nakakailang 'to,

1040
01:03:09,452 --> 01:03:12,872
pero 'yon ang unang beses
na tumulong ako sa isang tao

1041
01:03:12,955 --> 01:03:14,999
at pinagsisihan ko 'yon.

1042
01:03:15,833 --> 01:03:17,168
Di ko pinagsisihan 'yon noon.

1043
01:03:18,419 --> 01:03:20,671
Pero pagkatapos ng ilang taon…

1044
01:03:23,132 --> 01:03:24,926
…nag-shoot siya ng Memories of Murder.

1045
01:03:25,885 --> 01:03:28,179
Nang lumabas ako
pagkatapos mapanood ang pelikula,

1046
01:03:28,262 --> 01:03:32,099
bumigat 'yong puso ko at natigilan ako.

1047
01:03:32,183 --> 01:03:35,436
Nabalot ako sa malalim na emosyon.

1048
01:03:36,562 --> 01:03:37,563
Sabi ko sa sarili ko,

1049
01:03:39,148 --> 01:03:40,399
"Dapat binayaran ko lahat.

1050
01:03:44,320 --> 01:03:45,822
'Yong buong produksiyon."

1051
01:03:46,322 --> 01:03:50,243
"Bakit naging kuripot ako
at kaunti lang ang binayaran ko?"

1052
01:03:50,326 --> 01:03:51,869
'Yon talaga ang naisip ko.

1053
01:04:02,547 --> 01:04:06,342
Sa pinakadulo ng pelikula, may isang puno.

1054
01:04:06,425 --> 01:04:09,011
Pinamagatang Looking for Paradise
'yong pelikula.

1055
01:04:09,512 --> 01:04:10,930
Ngayong iniisip ko 'yon,

1056
01:04:11,973 --> 01:04:14,350
sa tingin ko,
may gustong hanapin ang lahat.

1057
01:04:14,851 --> 01:04:16,519
Gano'n ang naiisip ko.

1058
01:04:19,939 --> 01:04:24,360
Sa dulo, naabot ng gorilya 'yong puno
at tumayo siya sa harap no'n.

1059
01:04:24,443 --> 01:04:29,282
Nakatingin kami sa gorilya mula sa likod,
pero habang nagzu-zoom out ang camera…

1060
01:04:33,202 --> 01:04:38,708
lumalabas na 'yong puno ng saging
ay nasa loob ng telebisyon.

1061
01:04:44,964 --> 01:04:47,633
Naiyak yata ako sa dulo.

1062
01:04:48,426 --> 01:04:53,806
Napakagaling ng pagkakabuo roon
na makaka-relate ka sa gorilya.

1063
01:04:57,602 --> 01:05:02,690
Noon, tumatambay pa rin ako sa school.

1064
01:05:03,774 --> 01:05:07,194
Wala akong trabaho, walang kinikita.

1065
01:05:08,237 --> 01:05:11,574
Hindi ko alam
kung ano mismo ang gusto kong gawin,

1066
01:05:11,657 --> 01:05:14,410
o kung ano ang dapat kong gawin.

1067
01:05:14,911 --> 01:05:18,080
Pero sigurado ako sa ayokong puntahan.

1068
01:05:21,500 --> 01:05:23,252
Kaya sa isang banda,

1069
01:05:24,754 --> 01:05:26,505
parang ako 'yong gorilya.

1070
01:05:27,340 --> 01:05:28,424
Oo, gano'n ako.

1071
01:05:37,516 --> 01:05:39,352
Kung iisipin mo 'yong video culture,

1072
01:05:39,435 --> 01:05:44,273
magdadala ng magandang rebolusyon
'yong bagong sinehan na magbubukas bukas.

1073
01:05:44,357 --> 01:05:45,858
Bumisita muna talaga ako.

1074
01:05:46,442 --> 01:05:50,321
Sumiklab lahat noong bandang 1995
sa ika-100 taon ng cinema.

1075
01:05:50,404 --> 01:05:54,742
Bubuksan bukas
ang pinakaunang art film theater sa Korea.

1076
01:05:58,704 --> 01:06:04,627
Matapos ang Russia, 'yong Nostalghia
ni Tarkovsky yata ang pumatok sa Korea.

1077
01:06:04,710 --> 01:06:07,296
At nasa 60,000 tao
ang nanonood ng The Sacrifice.

1078
01:06:08,255 --> 01:06:11,467
Pumupunta at nanonood lahat
ng mga gano'ng pelikula at…

1079
01:06:12,718 --> 01:06:14,804
at sasakit ang ulo nila.

1080
01:06:15,972 --> 01:06:19,976
Hindi mabilang na magasin tulad ng Cine 21
at Kino ang naglimbag ng unang isyu nila.

1081
01:06:20,893 --> 01:06:25,773
Binasa nila sa mga magasin ang articles
ni Mr. Jung Sung-il. Puro galit 'yon.

1082
01:06:26,357 --> 01:06:30,361
Ipinakita ng statistics na ang kinita
ng Jurassic Park sa nakalipas na mga taon…

1083
01:06:30,444 --> 01:06:34,031
…ay higit sa kabuuang taunang exports
ng lahat ng Korean automobiles…

1084
01:06:34,115 --> 01:06:35,074
Sa tingin ko,

1085
01:06:35,157 --> 01:06:41,288
habang papunta tayo sa mid hanggang
late '90s, umusbong ang film industry.

1086
01:06:41,372 --> 01:06:43,165
Biglang sumikat ang ilang tao.

1087
01:06:43,249 --> 01:06:46,335
Biglang naging chief editor
ng magasin 'yong ilan.

1088
01:06:46,419 --> 01:06:48,421
Sumali sa film industry ang conglomerates…

1089
01:06:48,504 --> 01:06:53,509
Naging motivated din kami
habang pinapanood na nangyayari ang lahat.

1090
01:06:54,260 --> 01:06:56,095
Noong '70s at '80s,

1091
01:06:56,178 --> 01:06:59,515
nagsasama-sama 'yong mga kabataan
ng henerasyon ko na mahilig sa films…

1092
01:06:59,598 --> 01:07:01,600
…at nagrereklamo sa industriya.

1093
01:07:01,684 --> 01:07:07,440
"Bakit walang film festival ang Korea?
Bakit walang film school sa Korea?…

1094
01:07:09,191 --> 01:07:12,194
…Bakit di sinusuportahan ng Korea
ang paggawa ng short film?"

1095
01:07:13,738 --> 01:07:18,325
"Sigurado akong may paraiso
para sa pelikula sa labas ng bansang 'to.

1096
01:07:18,409 --> 01:07:20,286
Sana makapunta ako roon balang araw."

1097
01:07:20,870 --> 01:07:23,205
Ang unang international film festival
sa Korea…

1098
01:07:23,289 --> 01:07:24,999
…Pusan International Film Festival

1099
01:07:25,082 --> 01:07:27,793
ay maayos na nagsimula
para sa siyam na araw na run nito.

1100
01:07:35,593 --> 01:07:36,469
Isang araw,

1101
01:07:37,553 --> 01:07:41,640
naging abala ako sa pagsusulat
ng thesis para sa grad school.

1102
01:07:41,724 --> 01:07:43,893
Nagsulat ako ng thesis
tungkol sa pelikula.

1103
01:07:44,477 --> 01:07:47,021
At nakita ko si Joon Ho
sa Gangnam Station.

1104
01:07:47,104 --> 01:07:48,856
"Ano'ng ginagawa mo sa Gangnam?"

1105
01:07:48,939 --> 01:07:52,693
Kakaiba na makita siya roon
kasi lagi kaming nagkikita sa Hongdae.

1106
01:07:52,777 --> 01:07:57,031
Sinabi niya sa akin na sinusubukan niyang
makapasok sa film academy, at…

1107
01:07:57,656 --> 01:08:00,534
Kailangan niyang mag-English test
para makapasok,

1108
01:08:00,618 --> 01:08:03,204
kaya papunta siya sa English academy.

1109
01:08:03,287 --> 01:08:06,123
'Yon ang ginagawa niya noon,
nag-aaral ng Ingles.

1110
01:08:06,207 --> 01:08:09,460
Kaya nagulat ako noon.
Bata pa rin ako, kaya naisip ko,

1111
01:08:09,543 --> 01:08:13,964
"O, tingin talaga ni Joon Ho,
pelikula ang realidad niya.

1112
01:08:14,048 --> 01:08:17,968
Para sa akin, simbolo lang
ng romansa ang mga pelikula.

1113
01:08:18,636 --> 01:08:20,846
Pero para sa kanya, career path 'yon."

1114
01:08:20,930 --> 01:08:23,766
Napagtanto ko lang 'to
noong inaalala ko 'yong nakaraan.

1115
01:08:23,849 --> 01:08:30,189
'Yong panonood at pagtatalakay
sa pelikula sa Yellow Door Film Institute,

1116
01:08:30,272 --> 01:08:33,651
naisip ko na sapat na 'yon.

1117
01:08:33,734 --> 01:08:36,821
Hindi ko alam ang gusto ng mga miyembro.

1118
01:08:36,904 --> 01:08:40,866
Ang pinakamalaking bagay na na-miss ko,
gusto nilang gumawa ng mga pelikula.

1119
01:08:40,950 --> 01:08:43,202
Gusto nilang mag-shoot ng mga pelikula.

1120
01:08:43,786 --> 01:08:49,875
Nagkaroon ng komprontasyon
ng mga opinyon sa pagitan ng mga miyembro.

1121
01:08:49,959 --> 01:08:53,629
May mga pagkakaiba
sa curriculum at sa direksiyon

1122
01:08:53,712 --> 01:08:56,340
na gustong gawin ng mga miyembro.

1123
01:08:56,423 --> 01:08:59,593
Dahil sa mga pagkakaibang 'yon,
dumating ang sandali

1124
01:08:59,677 --> 01:09:02,179
na hindi na kami komportable sa isa't isa.

1125
01:09:02,263 --> 01:09:04,765
Anuman 'yon,

1126
01:09:05,266 --> 01:09:09,687
nakakalungkot panoorin ang isang bagay
na pinaglipasan na ng panahon.

1127
01:09:10,563 --> 01:09:13,065
Kahit walang buhay ang Yellow Door,

1128
01:09:13,816 --> 01:09:17,153
namatay 'yon gaya ng lahat ng nabubuhay.

1129
01:09:17,236 --> 01:09:19,238
At pinanood ko ang prosesong 'yon.

1130
01:09:19,947 --> 01:09:23,159
Iba't iba ang gusto at panlasa ng lahat.

1131
01:09:23,242 --> 01:09:25,244
Puwedeng iisang grupo kami,

1132
01:09:25,327 --> 01:09:29,248
pero sa tingin ko, totoo rin
na iba't iba ang pangarap namin.

1133
01:09:29,331 --> 01:09:32,918
Talagang may bagay
na di makakapagbuklod sa amin.

1134
01:09:43,762 --> 01:09:49,393
JEAN-LUC GODARD, 1960, FRANCE

1135
01:09:49,476 --> 01:09:54,023
Kaya nagdesisyon kaming
isara ang institute.

1136
01:09:54,940 --> 01:09:56,400
Pero pagkatapos noon,

1137
01:09:58,360 --> 01:09:59,570
medyo nalungkot ako.

1138
01:09:59,653 --> 01:10:04,283
Magkakasama kaming nangarap
nang husto at marami rin kaming naabot.

1139
01:10:05,117 --> 01:10:06,452
Gano'n kami noon,

1140
01:10:06,535 --> 01:10:09,371
pero napakabilis lang
para maghiwa-hiwalay kami.

1141
01:10:09,455 --> 01:10:11,624
At nang bumagsak 'yon,

1142
01:10:12,791 --> 01:10:15,544
bigla na lang 'yon nawala na parang alon.

1143
01:10:18,797 --> 01:10:21,258
At nagkaroon ng isang trip.

1144
01:10:22,384 --> 01:10:23,886
Nagdesisyon kaming bumiyahe.

1145
01:10:23,969 --> 01:10:27,431
Kaya pumunta kami sa kung saan
sa Gangwon-do sa may East Sea.

1146
01:10:28,724 --> 01:10:34,188
Nagtipon 'yong mga gustong sumama
sa Cheongnyangni Station.

1147
01:10:34,688 --> 01:10:37,233
Napakaganda ng trip na 'yon.

1148
01:10:38,400 --> 01:10:41,654
Naaalala ko pa rin 'yon
na parang kahapon lang.

1149
01:10:41,737 --> 01:10:45,908
Nang nadaanan namin ang Jeongdongjin
at malapit nang sumikat ang araw,

1150
01:10:45,991 --> 01:10:49,286
nagsimulang tumugtog
'yong tren ng Moonlight Sonata.

1151
01:10:49,787 --> 01:10:51,330
Ang ganda noon.

1152
01:10:51,413 --> 01:10:54,250
Sinasabi ng announcement
na malapit na sa huling hintuan.

1153
01:10:54,333 --> 01:10:56,669
Habang tumutugtog ang Moonlight Sonata,

1154
01:10:56,752 --> 01:10:59,672
dumausdos ang tren sa tabing-dagat.

1155
01:11:03,717 --> 01:11:06,345
Tingin ko 'yong oras namin sa Yellow Door,

1156
01:11:06,971 --> 01:11:10,599
parang act 'yon sa isang play.

1157
01:11:10,683 --> 01:11:15,771
Sa anumang paraan,
kailangang matapos ang act

1158
01:11:16,272 --> 01:11:22,027
para magpatuloy ang dula
sa ikalawa, ikatlo, at ikaapat na acts.

1159
01:11:22,111 --> 01:11:24,655
Sa pagsuong namin
sa buhay sa susunod na 30 taon,

1160
01:11:25,281 --> 01:11:29,034
nagpatuloy kami sa sumunod na acts

1161
01:11:29,535 --> 01:11:32,871
sa pag-aaral kung ano
ang kulang sa unang act

1162
01:11:33,580 --> 01:11:36,083
at paggamit ng natutunan namin
sa mga bagong paraan.

1163
01:11:36,166 --> 01:11:38,460
Sa tingin ko, gano'n kami nagpatuloy.

1164
01:11:39,003 --> 01:11:40,671
Gano'n din para sa buhay ko.

1165
01:11:42,923 --> 01:11:44,675
Alam mo 'yong gano'ng pakiramdam?

1166
01:11:44,758 --> 01:11:49,346
Nakakilala ka ng taong nagpasaya sa 'yo.
Naging maayos lahat.

1167
01:11:49,430 --> 01:11:53,142
Magkahawak-kamay kayong naglakad,
pero di 'yon magtatagal.

1168
01:11:53,225 --> 01:11:56,937
Kailangan mong bumitaw sa isang punto,
pero pag bumitaw ka, nakakailang 'yon.

1169
01:11:57,021 --> 01:11:58,939
Sa tingin ko, gano'n 'yong naramdaman ko.

1170
01:11:59,481 --> 01:12:00,607
Ako, sa tingin ko,

1171
01:12:01,734 --> 01:12:04,403
mas mabuti
na 'yong mga inosenteng taong 'yon,

1172
01:12:04,486 --> 01:12:06,864
nagsama-sama at naghiwalay sa isang punto.

1173
01:12:06,947 --> 01:12:11,035
Kung nanatili kami para sa pinansiyal
na layunin o malinaw na layunin,

1174
01:12:11,952 --> 01:12:16,206
tingin ko, nakagawa kami ng bagong formats
para lumikha ng bagong bagay.

1175
01:12:26,925 --> 01:12:29,720
Tumigil ako sa panonood
ng pelikula pagkatapos noon.

1176
01:12:30,846 --> 01:12:33,182
Ibang-iba 'yong mga pelikulang pinanood ko

1177
01:12:33,265 --> 01:12:36,226
sa Yellow Door kumpara sa mga pelikulang
pinanood ko sa labas.

1178
01:12:37,061 --> 01:12:40,314
Tinanong ko pa ang sarili ko
kung nagustuhan ko 'yong mga pelikula.

1179
01:12:40,397 --> 01:12:42,858
Kakaiba na 'yong films
na napanood ko sa Yellow Door,

1180
01:12:42,941 --> 01:12:46,028
parang higit pa 'yong kahulugan nila
sa kung ano ang nakikita.

1181
01:12:46,528 --> 01:12:50,908
Noong bumalik ako sa realidad
at bumili ng tiket para sa sinehan,

1182
01:12:50,991 --> 01:12:53,619
di na gano'n
'yong nararamdaman ko sa kanila.

1183
01:12:54,578 --> 01:12:58,415
Kaya noong panahong 'yon,
nalungkot ako sa paghihiwalay.

1184
01:12:58,499 --> 01:13:02,920
At sa mahabang panahon pagkatapos no'n,
di ko mapigilang ma-miss 'yong nakaraan,

1185
01:13:03,003 --> 01:13:09,009
pero ngayon,
naging magandang alaala ko 'yon.

1186
01:13:10,344 --> 01:13:12,513
Nang maging 40 at 50 ako,

1187
01:13:13,222 --> 01:13:14,765
nawalan ako ng pag-asa.

1188
01:13:15,516 --> 01:13:16,392
Oo.

1189
01:13:17,184 --> 01:13:21,855
Dahil nawala nang gano'n na lang
'yong mga sandaling 'yon.

1190
01:13:23,065 --> 01:13:26,777
Naging landas ko
'yong pelikula sa mahabang panahon.

1191
01:13:27,319 --> 01:13:29,988
Sa mahabang panahon mula noon
hanggang ngayon.

1192
01:13:32,074 --> 01:13:34,785
Makabuluhan pa rin sa tingin ko
'yong paghahanap ng landas.

1193
01:13:34,868 --> 01:13:37,871
Kahit humantong 'yon
sa saging sa loob ng TV.

1194
01:13:37,955 --> 01:13:43,544
'Yong act ng pagsilip sa loob
ay puwedeng proseso ng realization.

1195
01:13:43,627 --> 01:13:47,589
Pero 'yong mga di pa nagsimula
ng paglalakbay nila ay nasa basement,

1196
01:13:47,673 --> 01:13:49,675
naniniwalang may mga saging sa itaas.

1197
01:13:49,758 --> 01:13:52,761
Kaya sa isang banda, may mga sandali

1198
01:13:54,096 --> 01:13:57,182
na parang nakikita ko
ang puno na nasa screen.

1199
01:14:00,394 --> 01:14:03,897
Di ko alam kung ilang oras pa
ang natitira sa akin,

1200
01:14:03,981 --> 01:14:08,902
pero pakiramdam ko, puwede akong pumunta
sa punong 'yon ngayon at hawakan 'yon.

1201
01:14:08,986 --> 01:14:10,821
Tingin ko magagawa ko na 'yon ngayon.

1202
01:14:10,904 --> 01:14:14,366
Nakakahiya mang sabihin 'to,
pero nang magsimula akong magpinta,

1203
01:14:14,450 --> 01:14:17,870
nakikita ko ang sarili kong
nagpipinta ng bagay na malapit

1204
01:14:17,953 --> 01:14:24,251
sa huling eksena ng Looking for Paradise
nang hindi ko namamalayan 'yon.

1205
01:14:25,127 --> 01:14:28,714
Imahe 'yon ng batang babae
na may hinahanap na bagay.

1206
01:14:28,797 --> 01:14:31,800
Di ko iniisip ang Yellow Door
nang ipininta ko 'yon.

1207
01:14:32,968 --> 01:14:34,595
Pero pag iniisip ko 'yon ngayon,

1208
01:14:34,678 --> 01:14:41,518
siguro naipinta ko 'yong kagustuhan kong
maghanap ng bagong bagay.

1209
01:14:42,060 --> 01:14:47,107
'Yong katotohanang 30 taon ang nakalipas,
nagkaroon kami ng minsanang karanasan,

1210
01:14:47,691 --> 01:14:49,693
at sa maikling sandaling 'yon…

1211
01:14:50,486 --> 01:14:55,657
…magkakasama lang kaming nagsaya
na di inaalala ang hinaharap.

1212
01:14:55,741 --> 01:14:58,202
Parang piraso 'yon ng puzzle.

1213
01:14:58,285 --> 01:15:01,371
Lahat ng ibinahagi ko hanggang ngayon,

1214
01:15:02,414 --> 01:15:04,875
mga kuwento 'yon 30 taon ang nakaraan.

1215
01:15:05,501 --> 01:15:10,506
Pero kung iisiping 30 taon na ang lumipas,

1216
01:15:11,507 --> 01:15:14,218
hindi ako makapaniwala roon.

1217
01:15:16,261 --> 01:15:20,432
Nagliyab kami na parang apoy
noong 1992 at 1993.

1218
01:15:20,516 --> 01:15:24,102
Oo, pero sigurado akong may iba't ibang
alaala kami noong panahong 'yon.

1219
01:15:24,186 --> 01:15:28,857
May ilang mabilis lang doon.
May ilang nagtagal doon.

1220
01:15:28,941 --> 01:15:32,611
At nandoon si Jong-tae
na nasa mata ng bagyo.

1221
01:15:33,195 --> 01:15:35,697
Sigurado akong iba 'yong alaala
para sa aming lahat.

1222
01:15:37,199 --> 01:15:39,910
Kapag inaalala ko 'yon,

1223
01:15:41,203 --> 01:15:42,538
sa tingin ko

1224
01:15:43,580 --> 01:15:48,335
di ko mapapantayan
'yong pagkahumaling ko noon sa pelikula.

1225
01:15:48,418 --> 01:15:51,713
'Yon ang mga panahong naging simula ko,

1226
01:15:52,214 --> 01:15:54,132
at mga panahong gusto kong maalala.

1227
01:15:54,800 --> 01:15:57,135
At kahit nakaalis na ako,

1228
01:15:58,220 --> 01:16:02,057
'yong lugar na 'yon ang nagpakita sa akin
ng landas na tatahakin ko pagkatapos.

1229
01:16:02,558 --> 01:16:04,059
'Yon ang naging simula ko.

1230
01:16:05,060 --> 01:16:05,936
Yellow Door.

1231
01:16:14,319 --> 01:16:17,489
Sa tingin mo magiging maayos
kung gagawin natin ulit 'yon ngayon?

1232
01:16:32,462 --> 01:16:35,382
HONGIK UNIVERSITY STATION

1233
01:16:48,020 --> 01:16:50,439
YELLOW DOOR, UNANG ISYU NG SPRING, 1993

1234
01:16:53,942 --> 01:16:55,777
"Tungkol sa Yellow Door Film Institute.

1235
01:16:56,820 --> 01:17:00,991
Ang Yellow Door Film Institute ay grupo
ng mga nagtipon para mag-aral ng pelikula.

1236
01:17:01,074 --> 01:17:05,537
Sa tingin namin, di magagawa nang mag-isa
ang pag-aaral ng pelikula…"

1237
01:17:06,163 --> 01:17:10,208
"Habang nagbabahagi kami ng impormasyon
at materyales, nagsimula kaming lumago.

1238
01:17:10,292 --> 01:17:12,377
Ngayon, mahigit 30 na kami."

1239
01:17:12,461 --> 01:17:18,091
"Bagamat malayo pa ang lalakbayin namin,
film institute ang itinawag namin sa amin.

1240
01:17:18,967 --> 01:17:21,553
Ayon sa cinematic path na pinili namin,

1241
01:17:21,637 --> 01:17:24,973
nahahati kami sa critique,
director, at screenwriting departments."

1242
01:17:25,057 --> 01:17:30,020
"Ang mga department na 'to
ay may kanya-kanyang aktibidad.

1243
01:17:30,103 --> 01:17:33,649
Maraming klase ng tao
sa mga miyembro ng film institute,

1244
01:17:33,732 --> 01:17:37,653
mula sa mga bago sa film studies,
hanggang graduate students,

1245
01:17:37,736 --> 01:17:41,573
pati na rin ang iba pang graduate
at doctorate students ng humanities."

1246
01:17:42,157 --> 01:17:44,576
"Pero may pagkakapareho kami.

1247
01:17:44,660 --> 01:17:49,414
Gusto naming bumukas ang landas namin
sa buhay sa pamamagitan ng pelikula."

1248
01:17:50,040 --> 01:17:53,460
"Nagbibigay ang institusyon ng programs
para matugunan ang pangangailangan

1249
01:17:53,543 --> 01:17:58,048
ng iba't ibang mga miyembro
ng iba't ibang antas.

1250
01:17:58,674 --> 01:18:03,011
Naniniwala kaming magandang lugar ito
sa mga gustong magsimula ng pag-aaral

1251
01:18:03,095 --> 01:18:05,180
gamit ang teorya."

1252
01:18:05,263 --> 01:18:08,392
"Siyempre, bawat department
ay nagbibigay rin

1253
01:18:08,475 --> 01:18:12,854
ng training program
para sa creative projects."

1254
01:18:13,438 --> 01:18:15,190
"Ang Yellow Door Film Institute

1255
01:18:15,273 --> 01:18:20,028
ay naghihintay sa mga bata, mga masigasig
at magaling na film students.

1256
01:18:20,946 --> 01:18:26,702
Kumatok sa dilaw na pinto ng institusyon
at buksan ang mabigat na pinto

1257
01:18:26,785 --> 01:18:31,248
na magdadala sa 'yo sa buhay kasama
ng pelikula at Korean film industry."

1258
01:18:33,375 --> 01:18:34,459
Wow.

1259
01:18:36,670 --> 01:18:38,296
Ang engrande no'n.

1260
01:18:38,380 --> 01:18:39,965
Ang engrande!

1261
01:18:41,591 --> 01:18:42,968
Maganda ang pagkakasulat nito.

1262
01:18:45,053 --> 01:18:46,555
Wow, ang galing nito.

1263
01:19:03,238 --> 01:19:09,077
NAGPAPATAKBO NG INTERIOR DESIGN BUSINESS
SI KIM DAE-YUP

1264
01:19:13,331 --> 01:19:19,171
PALIHIM NA NAGSUSULAT, GUMUGUHIT,
AT KUMUKUHA NG LITRATO SI KIM MIN-HYANG

1265
01:19:23,508 --> 01:19:29,097
MAHILIG SI KIM SEOK-WOO SA MGA BUNDOK
AT CANOEING, AT MAY ENVIRONMENTAL BUSINESS

1266
01:19:33,393 --> 01:19:39,274
NAGTUTURO NG FILM AT STORYTELLING
SA UNIBERSIDAD SI KIM YOON-A

1267
01:19:43,445 --> 01:19:49,117
NAGTATRABAHO BILANG FILMMAKER
SI KIM HYUNG-OAK

1268
01:19:53,538 --> 01:19:56,875
NAGTUTURO NG PSYCHOLOGY
SA UNIBERSIDAD SI BAN SE-BUM

1269
01:19:56,958 --> 01:19:59,377
AT KUMUKUHA NG MGA LITRATO
SA KANYANG BAKANTENG ORAS

1270
01:20:03,840 --> 01:20:09,304
KATATAPOS LANG MAG-SHOOT NI BONG JOON HO
NG IKAWALO NIYANG FEATURE FILM

1271
01:20:13,391 --> 01:20:18,980
NAGPAPATAKBO NG CHESS-TEACHING BUSINESS
SI LEE DONG-HOON

1272
01:20:23,819 --> 01:20:29,407
NAGPAPATAKBO NG MEDICAL APPLIANCES
BUSINESS SI LEE BYUNG-HOON SA AMERIKA

1273
01:20:33,912 --> 01:20:39,417
NAGTATRABAHONG SPEECH THERAPIST
SI LIM HOON-A PARA SA BATA'T ADOLESCENTS

1274
01:20:43,588 --> 01:20:49,261
NAGTUTURO NG MATH
SA MGA ESTUDYANTE SI CHANG EUN-SIM

1275
01:20:53,765 --> 01:20:59,271
NAGLABAS NG FEATURE FILMS SI CHOI JONG-TAE
AT NAGSUSULAT NG IKAAPAT NIYANG NOBELA

1276
01:21:03,817 --> 01:21:10,824
KIM HYE-JA, KIM HONG-JOON
AHN NAE-SANG, WOO HYUN, JU SUNG-CHUL

1277
01:23:53,445 --> 01:23:55,530
Tagapagsalin ng Subtitle: Lea Torre