1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:10,510 --> 00:00:11,761
Die film…

4
00:00:14,514 --> 00:00:17,183
…Looking for Paradise…

5
00:00:18,518 --> 00:00:22,105
…is een korte film van vijf minuten
gemaakt door een student.

6
00:00:22,188 --> 00:00:26,192
In die tijd was Bong
nog niet de regisseur die hij nu is.

7
00:00:26,693 --> 00:00:28,778
Wanneer heb je die film gezien?

8
00:00:29,279 --> 00:00:35,118
Wanneer je de periode bekijkt
waarin Yellow Door bestond…

9
00:00:35,201 --> 00:00:39,456
…zou ik zeggen dat het
in het begin of het midden was.

10
00:00:40,665 --> 00:00:45,920
Op een dag zei Bong,
in die tijd noemden we hem Joon Ho…

11
00:00:46,004 --> 00:00:49,507
Hij zei dat hij wat geld verdiend had
door bijles te geven.

12
00:00:49,591 --> 00:00:52,177
Hij had een maand of twee gewerkt.

13
00:00:52,260 --> 00:00:56,014
Van dat geld kocht hij een filmcamera…

14
00:00:56,097 --> 00:00:59,184
…en maakte hij een film
met zijn huiskamer als decor.

15
00:00:59,267 --> 00:01:03,146
De film ging over een rups
die op zoek was naar zijn paradijs.

16
00:01:04,189 --> 00:01:06,691
Hij had een klein rupsje gemaakt.

17
00:01:06,775 --> 00:01:12,113
Omdat het stop-motion was,
moest hij het beeld voor beeld bewegen.

18
00:01:14,365 --> 00:01:19,037
Aan het einde vocht het rupsje
met een knuffelaap in de woonkamer.

19
00:01:20,747 --> 00:01:24,000
Uiteindelijk vervolgde hij zijn weg
naar het paradijs.

20
00:01:25,752 --> 00:01:30,590
Het was ongelooflijk. Ik was geschokt.
Ik vond dat toen zo geweldig.

21
00:01:32,509 --> 00:01:35,261
Ik begon Joon Ho
van een andere kant te zien.

22
00:01:35,345 --> 00:01:38,681
De film was ongeveer vijf minuten lang.

23
00:01:39,557 --> 00:01:40,975
Hij was 23 minuten lang.

24
00:01:43,311 --> 00:01:46,940
En je haalt het hoofdpersonage
en de schurk door elkaar.

25
00:01:47,023 --> 00:01:48,525
O ja?

26
00:01:49,192 --> 00:01:52,445
Was de rups niet het hoofdpersonage?
-Nee. De gorilla.

27
00:01:52,529 --> 00:01:53,571
HOOFDPERSONAGE

28
00:01:54,697 --> 00:01:59,202
Ik dacht dat het de rups was.
Het was dus de gorilla?

29
00:02:00,787 --> 00:02:01,871
Oké.

30
00:02:02,747 --> 00:02:07,585
Ik heb deze houten kist
na een jaar of twintig teruggevonden.

31
00:02:08,211 --> 00:02:10,713
Ik bewaarde er veel spullen in.

32
00:02:11,381 --> 00:02:14,634
En ik heb iets gevonden.
-O, 8mm-films?

33
00:02:14,717 --> 00:02:18,304
Dit zijn de 8mm-films
van de workshop bij Yellow Door.

34
00:02:18,388 --> 00:02:19,222
En dit…

35
00:02:19,722 --> 00:02:21,558
Wauw.
-Ik heb ze hier allemaal.

36
00:02:21,641 --> 00:02:23,143
Zo veel.
-Super.

37
00:02:23,226 --> 00:02:26,813
Ik heb allerlei dingen.
Ik weet niet meer goed wat we deden.

38
00:02:27,397 --> 00:02:29,482
We filmden allerlei onzin.

39
00:02:30,358 --> 00:02:36,114
Ik hoop dat we er wat aan hebben
in deze Rashomon-achtige situatie.

40
00:02:36,197 --> 00:02:37,615
Ik heb ze hier allemaal.

41
00:02:37,699 --> 00:02:41,035
Je hebt die gorilla nog, hè?
-Ja, die gorilla.

42
00:02:41,119 --> 00:02:42,370
Ik heb hem nog…

43
00:02:45,999 --> 00:02:48,251
…maar laten we dat ontkennen.

44
00:02:50,336 --> 00:02:53,006
Het is gênant.

45
00:03:43,389 --> 00:03:50,396
YELLOW DOOR: '90S LO-FI FILM CLUB

46
00:03:52,565 --> 00:03:53,983
BONG JOON HO

47
00:03:55,568 --> 00:03:59,822
'Ik herinner me mijn debuutfilm
waar ik niemand ooit over verteld heb.

48
00:04:01,407 --> 00:04:05,245
Voordat ik mijn eerste korte film
White Man maakte…

49
00:04:05,328 --> 00:04:09,332
…maakte ik de korte animatiefilm
Looking for Paradise.'

50
00:04:14,003 --> 00:04:17,674
Ik heb Bong Joon Ho geïnterviewd
voor mijn boek The Debut.

51
00:04:17,757 --> 00:04:21,427
Hij sprak alsof hij een spion was
die iets geheims vertelde.

52
00:04:22,136 --> 00:04:27,809
Hij keek om zich heen en zei
dat hij ooit nog een film gemaakt had.

53
00:04:27,892 --> 00:04:33,147
Ik dacht: ik moet dit weglaten.
Ik kan dit niet in mijn boek opnemen.

54
00:04:33,231 --> 00:04:34,899
Maar het was zo interessant.

55
00:04:36,734 --> 00:04:41,072
'Ik nodigde twintig mensen uit
voor het kerstfeest van Yellow Door…

56
00:04:41,155 --> 00:04:45,326
…en organiseerde mijn eerste première
met een vuurrood gezicht.

57
00:04:49,122 --> 00:04:52,041
De enige mensen die de film hebben gezien…

58
00:04:52,125 --> 00:04:55,128
…waren de mensen
die daar toen aanwezig waren.'

59
00:05:07,974 --> 00:05:11,311
Jong-tae, hoor je me?
-Hallo.

60
00:05:11,811 --> 00:05:12,729
Zie je me?

61
00:05:13,396 --> 00:05:14,564
Ja, ik zie je.

62
00:05:14,647 --> 00:05:16,649
Je hebt het vast druk.
-Best wel.

63
00:05:16,733 --> 00:05:19,152
Je film komt over een paar dagen uit.

64
00:05:19,235 --> 00:05:22,488
Ik had het drukker,
omdat het een kleine productie is.

65
00:05:23,656 --> 00:05:25,658
Ik moest wat dingen regelen.

66
00:05:26,326 --> 00:05:28,578
Se-bum heeft zijn haar geverfd.

67
00:05:31,122 --> 00:05:32,957
Lang geleden, Se-bum.
-Hoi, Ban.

68
00:05:33,041 --> 00:05:35,043
Heb je je haar geverfd?

69
00:05:35,126 --> 00:05:36,377
Dat moet wel.

70
00:05:37,211 --> 00:05:39,130
Anders is het helemaal grijs.

71
00:05:39,213 --> 00:05:41,799
Hij lijkt wel een minister.

72
00:05:41,883 --> 00:05:46,054
Je weet wel, zoals de minister
van Land, Infrastructuur en Transport.

73
00:05:46,763 --> 00:05:48,765
Hé, Byung-hoon.
-Hij doet het.

74
00:05:48,848 --> 00:05:49,932
Hallo.

75
00:05:51,100 --> 00:05:54,687
Is dat Byung-hoon?
-Wauw, Byung-hoon.

76
00:05:54,771 --> 00:05:56,606
Zie je ons?
-Ziet hij ons niet?

77
00:05:56,689 --> 00:05:58,274
Ik geloof het niet.
-Jawel.

78
00:06:00,360 --> 00:06:01,361
Hoi.
-Hoor je ons?

79
00:06:01,444 --> 00:06:02,445
Ik zie jullie.

80
00:06:03,738 --> 00:06:07,909
Hoe laat is het daar? Al over middernacht?
-Het is bijna elf uur.

81
00:06:07,992 --> 00:06:10,119
Elf uur 's avonds?
-Ja.

82
00:06:10,203 --> 00:06:11,079
Jeetje.

83
00:06:11,162 --> 00:06:14,082
Je Koreaans klinkt een beetje vreemd.

84
00:06:18,086 --> 00:06:19,337
Toe, zeg.

85
00:06:20,088 --> 00:06:23,091
Zullen we het in het Engels doen,
Byung-hoon?

86
00:06:23,674 --> 00:06:25,426
Can you speak English?

87
00:06:25,510 --> 00:06:27,220
Hallo. Mijn hemel.
-Min-hyang.

88
00:06:28,012 --> 00:06:30,681
Hallo.

89
00:06:30,765 --> 00:06:31,766
Hallo.

90
00:06:45,154 --> 00:06:47,323
Wie zijn dat nu?
-Wanneer was dat?

91
00:06:47,407 --> 00:06:49,158
Jeetje. Moet je ze zien.

92
00:06:50,952 --> 00:06:52,703
Waarom zijn ze zo…
-Onscherp?

93
00:06:52,787 --> 00:06:55,289
Daar kon ik vroeger niet tegen.

94
00:06:56,666 --> 00:06:58,668
We waren nog wel een filmclub.

95
00:06:59,502 --> 00:07:01,087
Maar alles is onscherp.

96
00:07:01,587 --> 00:07:05,341
Hilarisch. Wie heeft ze gemaakt?
Laten we de schuldige zoeken.

97
00:07:05,425 --> 00:07:08,845
Ik niet. Ik sta op de foto.
-Ik ook.

98
00:07:08,928 --> 00:07:10,555
Wacht, ik er sta niet op.

99
00:07:14,851 --> 00:07:15,852
Ben ik dat?

100
00:07:16,686 --> 00:07:19,272
Waarom maakten we foto's van kauwgom?

101
00:07:20,064 --> 00:07:22,567
Vast een scherptetest.
-Ja.

102
00:07:24,360 --> 00:07:28,281
We wisten niet goed
hoe die camera's werkten.

103
00:07:28,364 --> 00:07:31,200
Eenvoudige dingen
zoals belichting, diafragma…

104
00:07:31,284 --> 00:07:32,201
Precies.

105
00:07:32,285 --> 00:07:35,288
Sluitertijd, focus, zulke dingen.

106
00:07:35,371 --> 00:07:39,625
We waren aan het oefenen
om met die toestellen om te leren gaan.

107
00:07:39,709 --> 00:07:41,961
Dit zijn geen kunstzinnige foto's.

108
00:07:42,920 --> 00:07:45,173
Het zijn gewoon een stel saaie foto's.

109
00:07:46,632 --> 00:07:50,553
Woonde Kim Hye-ja daar niet?
-Jawel, dat was haar huis.

110
00:07:51,220 --> 00:07:56,559
Wanneer we uit het raam keken,
zagen we de tuin van mevrouw Kim.

111
00:07:56,642 --> 00:07:58,394
Ja, en haar poort.

112
00:07:58,478 --> 00:08:01,898
We maakten veel foto's
voor die stenen muur…

113
00:08:01,981 --> 00:08:03,483
…omdat hij zo mooi was.

114
00:08:04,734 --> 00:08:07,153
Moet je die sexy pose van Dae-yup zien.

115
00:08:12,366 --> 00:08:17,622
Als ik had geweten dat het een club was,
had ik wat vaker naar buiten gekeken.

116
00:08:17,705 --> 00:08:22,460
Ik dacht toen alleen maar
dat ze mijn huis van boven konden zien.

117
00:08:23,836 --> 00:08:27,840
Je weet nooit
wat het leven voor je in petto heeft, hè?

118
00:08:29,008 --> 00:08:33,679
Dit is mijn meest hartverwarmende
herinnering aan Joon Ho.

119
00:08:33,763 --> 00:08:36,182
Nadat Memories of Murder was verschenen…

120
00:08:36,265 --> 00:08:41,020
…belde je me na 21.00 uur…
Het zo moet rond 22.00 uur zijn geweest.

121
00:08:41,103 --> 00:08:42,313
Ja.
-En je zei:

122
00:08:43,397 --> 00:08:47,568
'Jong-tae, weet je waar ik ben?
Ik sta voor het Gyeongseo-pand.'

123
00:08:47,652 --> 00:08:50,571
Dat zei je over de telefoon.
-Ja.

124
00:08:50,655 --> 00:08:54,075
Je voelde je goed
omdat je film een succes was…

125
00:08:54,158 --> 00:08:59,705
…en haalde herinneringen op aan vroeger.
-Ja, het Gyeongseo-pand.

126
00:09:01,207 --> 00:09:05,044
Hier stond vroeger een huis.
-Precies.

127
00:09:05,795 --> 00:09:07,296
Het is 30 jaar geleden.

128
00:09:09,715 --> 00:09:12,802
Hier kwamen we langs
op weg naar Yellow Door.

129
00:09:13,302 --> 00:09:14,136
Ja.

130
00:09:15,137 --> 00:09:19,809
Eerlijk gezegd voelde het
bij Yellow Door niet als werk.

131
00:09:19,892 --> 00:09:22,645
Het leek eerder een picknick.

132
00:09:23,145 --> 00:09:28,484
Maar waarom het Gyeongseo-pand?
Had Jong-tae daar toen al een kantoor?

133
00:09:28,568 --> 00:09:32,989
Jong-tae studeerde toen
aan de Dongguk-universiteit.

134
00:09:33,072 --> 00:09:36,033
Hij stopte even met studeren
en huurde het kantoor…

135
00:09:36,117 --> 00:09:39,328
…om met zijn vrienden
een modellenbureau te beginnen.

136
00:09:40,288 --> 00:09:45,126
Na de eerste schooldag op de universiteit
was ik erg teleurgesteld.

137
00:09:45,209 --> 00:09:47,461
Het hoorde een universiteit te zijn…

138
00:09:47,545 --> 00:09:48,963
OPRICHTER VAN YELLOW DOOR

139
00:09:49,046 --> 00:09:51,799
…maar we leerden er maar weinig.

140
00:09:52,383 --> 00:09:56,721
Ik herinner me nog één ding.
Er was een 16mm-camera op school.

141
00:09:56,804 --> 00:10:00,391
Het was geweldig geweest
als we hem hadden leren bedienen.

142
00:10:00,474 --> 00:10:03,894
Maar ze lieten hem alleen maar zien
en zeiden wat het was.

143
00:10:03,978 --> 00:10:05,813
En dat was alles?
-Ja.

144
00:10:08,649 --> 00:10:09,650
Rond die tijd…

145
00:10:11,360 --> 00:10:13,779
Eh, Dong-hoon…

146
00:10:13,863 --> 00:10:16,532
Rond die tijd
heb ik Lee Dong-hoon ontmoet.

147
00:10:17,033 --> 00:10:22,580
Ik werkte toen parttime in een boekwinkel
in de buurt van de Yonsei-universiteit.

148
00:10:22,663 --> 00:10:24,832
Je had geen mobieltjes of piepers.

149
00:10:24,915 --> 00:10:27,668
Als je het prikbord
in de boekwinkel bekeek…

150
00:10:27,752 --> 00:10:31,088
…hing dat vol met berichtjes
over waar mensen waren.

151
00:10:31,172 --> 00:10:36,594
Ik wilde een filmstudent leren kennen
en werd voorgesteld aan Choi Jong-tae…

152
00:10:36,677 --> 00:10:40,431
…een student die tijdelijk gestopt was
met zijn filmstudie.

153
00:10:40,514 --> 00:10:43,017
Ik moest hem lesgeven over films.

154
00:10:43,517 --> 00:10:46,687
Dus zei ik dat ze hem
maar langs moesten laten komen.

155
00:10:46,771 --> 00:10:48,439
Het is boeiend hoe dat ging.

156
00:10:49,482 --> 00:10:55,655
Ik zou me nu afvragen waarom ik
een vreemde meer zou leren over films.

157
00:10:56,447 --> 00:11:03,454
Maar in die tijd hadden de universiteiten
en de schoolclubs iets onschuldigs.

158
00:11:03,537 --> 00:11:05,706
Dus was het heel natuurlijk.

159
00:11:05,790 --> 00:11:09,794
Als niemand me had gevraagd
om hem meer over films te leren…

160
00:11:11,087 --> 00:11:14,674
…had ik nu een heel ander leven gehad.

161
00:11:14,757 --> 00:11:18,511
Wellicht in positieve zin.

162
00:11:19,261 --> 00:11:21,931
Het was vast veel beter geweest.

163
00:11:22,431 --> 00:11:26,686
Ik was niet naar iets specifieks op zoek.

164
00:11:26,769 --> 00:11:30,106
Maar ik besloot erheen te gaan
en rond te neuzen.

165
00:11:30,189 --> 00:11:34,360
Dong-hoon zei
dat hij een oudere leerling kende…

166
00:11:34,443 --> 00:11:37,446
…en vroeg of hij hem mee mocht nemen,
en ik zei ja.

167
00:11:37,530 --> 00:11:41,951
Ik wilde er niet in mijn eentje heen,
dus nam ik Bong mee.

168
00:11:46,831 --> 00:11:50,084
Ik was al sinds de basisschool
dol op films…

169
00:11:50,167 --> 00:11:53,504
…en ik wilde regisseur worden.

170
00:11:54,213 --> 00:11:55,631
Ik weet niet waarom.

171
00:11:56,340 --> 00:12:00,344
Misschien omdat ik alleen maar tv keek.
Mijn familie deed nooit wat.

172
00:12:00,928 --> 00:12:05,933
We gingen nooit op reis en sportten niet.
De hele familie keek alleen maar tv.

173
00:12:06,016 --> 00:12:09,854
Sommige films kunnen schokkend zijn
als je de context niet kent.

174
00:12:10,354 --> 00:12:13,065
Op de basisschool
zag ik Le Salaire de la peur.

175
00:12:14,024 --> 00:12:16,026
En Ladri di biciclette.

176
00:12:16,110 --> 00:12:18,612
Ik was ooit mijn fiets kwijtgeraakt…

177
00:12:18,696 --> 00:12:22,908
…dus kon ik me er echt mee identificeren
toen ik die film zag.

178
00:12:22,992 --> 00:12:27,163
Ik wist niets over Vittorio De Sica
of het neorealisme.

179
00:12:27,246 --> 00:12:29,165
Daarom was het een schok.

180
00:12:29,999 --> 00:12:32,835
Het was voor mij de allereerste keer…

181
00:12:32,918 --> 00:12:38,340
…om het uitgebreid over films te hebben,
ze te bestuderen en erg vaak te bekijken.

182
00:12:38,424 --> 00:12:43,012
Ik had geen filmstudie gevolgd
en had nog nooit op een filmset gewerkt.

183
00:12:43,679 --> 00:12:47,683
Maar voor het eerst
kon ik iets met films doen.

184
00:12:47,767 --> 00:12:53,355
Ik zei dat ze moesten gaan zitten
en begon met Understanding Movies.

185
00:12:54,190 --> 00:12:57,443
Er verschenen toen
voor het eerst boeken over films.

186
00:12:57,526 --> 00:12:58,360
Ja.

187
00:12:58,444 --> 00:13:02,114
Nu heb je een hele afdeling
in de boekwinkel.

188
00:13:02,198 --> 00:13:06,577
Maar toen was alleen het idee al
van boeken over films zo onbekend.

189
00:13:06,660 --> 00:13:09,830
Je had Understanding Movies
van Louis D. Giannetti…

190
00:13:09,914 --> 00:13:12,541
En A History of Film van Jack C. Ellis.

191
00:13:12,625 --> 00:13:14,543
Meer niet.
-En de andere boeken…

192
00:13:14,627 --> 00:13:18,047
Dat was in de tijd
van de eerste gemakswinkels.

193
00:13:18,130 --> 00:13:19,465
In die tijd…

194
00:13:19,548 --> 00:13:23,177
Kun je eruit knippen
wat hij over gemakswinkels zei?

195
00:13:23,260 --> 00:13:26,639
Dat klinkt echt alsof we…

196
00:13:26,722 --> 00:13:28,766
Waren er echt geen gemakswinkels?

197
00:13:28,849 --> 00:13:29,767
Nee.

198
00:13:30,559 --> 00:13:35,731
We dronken koffie bij Doutor.

199
00:13:35,815 --> 00:13:38,192
O ja. Die zaak bestaat nu niet meer.

200
00:13:38,692 --> 00:13:42,446
Ik moest ze iets leren,
maar er was niets wat ik kon doen.

201
00:13:42,530 --> 00:13:47,201
Joon Ho werkte toen
als parttimemanager in een studieruimte.

202
00:13:47,284 --> 00:13:50,496
Hij had veel vrije tijd,
dus ik zei tegen hem:

203
00:13:51,080 --> 00:13:55,668
'Schrijf A History of Film over
in plaats van daar maar wat te zitten.'

204
00:13:55,751 --> 00:13:58,337
Maar dat heb ik nooit gedaan.

205
00:13:58,420 --> 00:14:00,214
Bong heeft dat vast gedaan.

206
00:14:00,297 --> 00:14:02,883
Hij heeft het boek vast overgeschreven.

207
00:14:02,967 --> 00:14:06,262
Ik niet, maar hij wel.

208
00:14:06,345 --> 00:14:09,723
Dit is het Rashomon-effect.

209
00:14:09,807 --> 00:14:13,227
Hoe kan ik zo'n groot boek
nu overgeschreven hebben?

210
00:14:13,310 --> 00:14:16,021
Geen idee. Geen flauw idee.

211
00:14:16,689 --> 00:14:19,525
Ik ben al mijn vertrouwen
in de mensheid kwijt.

212
00:14:20,401 --> 00:14:22,278
Bong, weet je het niet meer?

213
00:14:22,361 --> 00:14:26,907
Ik heb het aandachtig gelezen,
maar ik heb het nooit overgeschreven.

214
00:14:26,991 --> 00:14:29,702
Maar je hebt me je notitieblok laten zien.

215
00:14:29,785 --> 00:14:32,580
Echt?
-Daarom weet ik dat je het gedaan hebt.

216
00:14:32,663 --> 00:14:35,583
Momentje.
-Hoe kan ik dat anders weten?

217
00:14:42,298 --> 00:14:43,632
Dit is het boek.

218
00:14:45,092 --> 00:14:47,845
Precies.
-A History of Film van Jack C. Ellis.

219
00:14:47,928 --> 00:14:50,931
Je hebt het gedaan.
Ik herinner me je notitieboekje.

220
00:14:51,015 --> 00:14:53,517
Oké.
-Vast maar een paar pagina's.

221
00:14:53,601 --> 00:14:56,520
Net zoals 'to plus infinitief' bij Engels.

222
00:14:56,604 --> 00:14:58,606
Ja, 'to plus infinitief'.

223
00:14:58,689 --> 00:15:00,399
Meer heb je niet gedaan.

224
00:15:00,482 --> 00:15:03,319
Alle Koreanen kennen 'to plus infinitief'.

225
00:15:04,194 --> 00:15:06,030
Dat was het begin.

226
00:15:06,113 --> 00:15:10,701
Bong Joon Ho, Choi Jong-tae en ik
stonden aan de basis ervan en…

227
00:15:15,748 --> 00:15:18,500
Op een dag hing ik thuis wat rond.

228
00:15:18,584 --> 00:15:23,088
En plotseling werd ik bevangen
door een passie om films te bestuderen.

229
00:15:23,172 --> 00:15:26,592
Echt uit het niets.
Vanaf die dag kon ik niet meer slapen.

230
00:15:26,675 --> 00:15:29,428
Hoon-a was een van de eerste leden.
-Precies.

231
00:15:29,511 --> 00:15:33,682
Ik kende een psychologiestudent
die evenveel van muziek hield als ik.

232
00:15:33,766 --> 00:15:38,854
Hij zei dat hij Bong Joon Ho kende,
die dol op films was…

233
00:15:38,938 --> 00:15:41,065
…en dat ik hem moest bellen.

234
00:15:41,148 --> 00:15:43,484
Dat was een ongebruikelijke naam.

235
00:15:43,567 --> 00:15:47,488
Als ezelsbruggetje
dacht ik aan het woord bonjour.

236
00:15:47,571 --> 00:15:51,992
Toen ik hem belde, zei hij dat ik
naar een plek in Hongdae moest komen.

237
00:15:52,076 --> 00:15:54,662
Jong-tae, jij, ik en Hoon-a.

238
00:15:54,745 --> 00:15:57,998
Herinner je je
het eerste seminar van ons vieren?

239
00:15:58,082 --> 00:16:01,085
We namen elk een film naar keuze mee.

240
00:16:01,710 --> 00:16:05,464
Jong-tae koos Landscape in the Mist
van Theo Angelopoulos.

241
00:16:05,547 --> 00:16:07,383
Ik had een François Truffaut…

242
00:16:07,466 --> 00:16:10,219
Ja.
-Truffaut speelde een regisseur.

243
00:16:10,302 --> 00:16:11,804
La Nuit américaine.

244
00:16:11,887 --> 00:16:14,473
En jouw film?
-Ik studeerde toen weinig.

245
00:16:14,556 --> 00:16:17,059
Ik weet het niet meer.
-We hadden er vier.

246
00:16:17,142 --> 00:16:17,977
Ja.

247
00:16:18,060 --> 00:16:23,649
We bekeken en bespraken
de films die we hadden uitgekozen.

248
00:16:23,732 --> 00:16:25,234
Ja. Dat klopt.

249
00:16:30,906 --> 00:16:34,660
Op een dag liep ik in Baekyang-ro.

250
00:16:34,743 --> 00:16:38,122
Ik zag daar een vriendin
die ik vaak toevallig tegenkwam.

251
00:16:38,205 --> 00:16:42,584
Ze liep aan de overkant van de straat.

252
00:16:43,502 --> 00:16:47,256
We begonnen over films te praten.
Destijds was ik dol op films.

253
00:16:47,339 --> 00:16:52,261
Ik zei dat ik dol was op films
en ze zei dat ze bij een filmclub zat…

254
00:16:52,344 --> 00:16:54,638
…en dat ze de film Yol gingen kijken.

255
00:16:54,722 --> 00:16:56,724
Ze vroeg of ik ook wilde komen.

256
00:16:56,807 --> 00:17:00,394
Ik stemde daarmee in
en zo belandde ik bij Yellow Door.

257
00:17:01,103 --> 00:17:03,772
En die vriendin was Lim Hoon-a.

258
00:17:05,274 --> 00:17:10,362
Ja. Nu je het zegt,
begin ik het me te herinneren.

259
00:17:10,446 --> 00:17:13,782
Maar ik kende Min-hyang daarvoor al.

260
00:17:13,866 --> 00:17:17,036
Het College of Liberal Arts
had een stuk opgevoerd…

261
00:17:17,119 --> 00:17:22,541
…en een erg coole student
speelde de rol van Jezus…

262
00:17:22,624 --> 00:17:25,294
…in het toneelstuk Jesus of Gold Crown.

263
00:17:25,377 --> 00:17:27,963
Ik was erg onder de indruk…

264
00:17:28,047 --> 00:17:31,050
…en het was Min-hyang die de rol speelde.

265
00:17:34,053 --> 00:17:37,973
Onze groep had toen nog geen structuur.

266
00:17:38,724 --> 00:17:40,809
We kwamen allemaal naar de club…

267
00:17:40,893 --> 00:17:44,313
…omdat we dol waren op films
en ze wilden bestuderen.

268
00:17:44,396 --> 00:17:46,815
Bij Eun-sim denk ik aan die dag.

269
00:17:46,899 --> 00:17:51,487
Ze kwam aan met zo'n mannenbuste
die kunststudenten gebruiken.

270
00:17:51,570 --> 00:17:55,741
Ze zei: 'Laten we gaan schetsen.'
Ze wilde dat we gingen tekenen.

271
00:17:55,824 --> 00:17:57,159
Dat was zo onverwacht.

272
00:17:57,242 --> 00:18:00,829
Ik vroeg me af waarom ze
die gipsen buste had meegenomen.

273
00:18:01,663 --> 00:18:03,832
Maar sommigen begonnen te schetsen.

274
00:18:03,916 --> 00:18:07,544
We hadden dus
veel aparte mensen bij de club.

275
00:18:08,337 --> 00:18:10,839
Het was een piepkleine ruimte…

276
00:18:10,923 --> 00:18:14,760
…en we hadden daar een ronde tafel
met plaats voor zeven mensen.

277
00:18:14,843 --> 00:18:17,346
En we kletsten maar raak.

278
00:18:17,429 --> 00:18:20,349
We bekeken een film,
praatten over wat we wisten…

279
00:18:20,849 --> 00:18:23,936
…en bespraken
ideeën van anderen en van onszelf.

280
00:18:24,019 --> 00:18:26,105
Dat was toen ons niveau.

281
00:18:26,188 --> 00:18:29,525
Jong-tae was onze leider
en hij had geen plannen.

282
00:18:29,608 --> 00:18:33,403
En we vonden het super
dat we geen plannen of structuur hadden.

283
00:18:33,487 --> 00:18:35,739
Een stel buitenbeentjes.

284
00:18:37,699 --> 00:18:41,537
Dit zijn Choi Jong-tae
en de vijf jongeren.

285
00:18:42,621 --> 00:18:48,961
Een aantal mensen die daar rondhingen
en dromen met elkaar deelden.

286
00:18:50,087 --> 00:18:54,341
Ik weet niet waarom, maar veel mensen
bestudeerden films begin jaren 90.

287
00:18:54,424 --> 00:18:56,093
Dit is hoe ik erover denk:

288
00:18:56,176 --> 00:19:00,347
je had toen sociale bewegingen,
maar we stuitten op een muur.

289
00:19:00,430 --> 00:19:04,143
Met perestrojka en glasnost
en het einde van de Sovjet-Unie.

290
00:19:04,226 --> 00:19:06,061
Dat is echt…
-Overdreven?

291
00:19:06,145 --> 00:19:08,480
Een macroscopische analyse.

292
00:19:08,564 --> 00:19:12,151
Er waren veel clubjes
die samen films bestudeerden.

293
00:19:12,234 --> 00:19:14,361
Ik weet niet echt waarom.

294
00:19:14,444 --> 00:19:16,530
Wat mij betreft…

295
00:19:16,613 --> 00:19:19,950
…ben ik films gaan bestuderen
om mezelf te leren kennen.

296
00:19:20,033 --> 00:19:21,827
Om jezelf te leren kennen?
-Ja.

297
00:19:21,910 --> 00:19:25,330
Ik wilde graag iets vinden
wat ik leuk vond.

298
00:19:25,998 --> 00:19:29,001
Iedereen wilde
een eind aan de dictatuur maken…

299
00:19:29,084 --> 00:19:30,836
…en de grondwet afschaffen.

300
00:19:30,919 --> 00:19:36,091
Ik denk dat iedereen terneergeslagen was
nadat dat eenmaal bereikt was.

301
00:19:36,175 --> 00:19:39,344
Het was niet zo
dat ik iets bijzonders gedaan had.

302
00:19:39,928 --> 00:19:42,890
Dus wisten we niet
wat we daarna moesten doen.

303
00:19:43,599 --> 00:19:48,270
We wisten niet wat we
met al onze energie moesten doen.

304
00:19:48,353 --> 00:19:51,106
De studentenbewegingen waren gestopt.

305
00:19:51,190 --> 00:19:55,194
Dus kwamen we bij elkaar
als een hoopje stof.

306
00:19:56,570 --> 00:20:00,490
Of om het netjes te zeggen
als een rijp wordende druivenrank.

307
00:20:00,574 --> 00:20:02,326
Ik denk dat het zo gegaan is.

308
00:20:02,409 --> 00:20:06,413
Er werd op buitenlandse filmfestivals
in de jaren 2000 vaak gevraagd…

309
00:20:06,496 --> 00:20:08,332
…waarom de Koreaanse films…

310
00:20:08,415 --> 00:20:13,670
Ineens doorbraken?
-Onze films kregen aandacht op festivals.

311
00:20:13,754 --> 00:20:16,423
'Waar kwamen die regisseurs vandaan?'

312
00:20:16,506 --> 00:20:18,592
'Wat is er in godsnaam gebeurd?'

313
00:20:19,426 --> 00:20:21,470
En dan begon ik over Yellow Door.

314
00:20:22,471 --> 00:20:26,892
Ik zei dat we de eerste generatie vormden
die dol op films was.

315
00:20:26,975 --> 00:20:31,313
Dat we de eerste generatie vomden
die bewust films bestudeerde.

316
00:20:31,396 --> 00:20:32,731
We waren de eersten.

317
00:20:32,814 --> 00:20:37,569
De eerste generatie
van filmliefhebbers die regisseurs werden.

318
00:20:38,070 --> 00:20:41,823
Dat maakte het eenvoudiger voor ze
om artikelen te schrijven.

319
00:20:41,907 --> 00:20:46,703
Daarom zei ik
dat we een hele generatie hadden en zo.

320
00:20:47,829 --> 00:20:50,916
The Night Before Strike,
een budget-16mmfilm…

321
00:20:50,999 --> 00:20:55,712
…waarvan de vertoning
verboden was door de regering…

322
00:20:55,796 --> 00:20:58,966
De Jangsangot Hawks
waren toen supersterren.

323
00:20:59,508 --> 00:21:04,221
Er waren veel fans die elk jaar weer
naar hun films uitkeken.

324
00:21:04,304 --> 00:21:05,180
FILM STUDIO YOUTH

325
00:21:05,264 --> 00:21:07,266
Youth was ook een goed team.

326
00:21:08,016 --> 00:21:09,434
CINEMATHEQUE 1895

327
00:21:09,518 --> 00:21:12,854
Nadat Cinematheque 1895
zijn naam veranderd had in SA/sé…

328
00:21:12,938 --> 00:21:17,943
…werd hij beroemd als de privébioscoop
die het langst bestond.

329
00:21:18,026 --> 00:21:24,074
Het was net alsof al de filmliefhebbers
ineens met z'n allen de straat op gingen.

330
00:21:24,157 --> 00:21:26,702
THE NIGHT BEFORE STRIKE
JANGSANGOT HAWKS

331
00:21:26,785 --> 00:21:29,329
HOMO VIDEOCUS
BYUN HYUK, E J-YONG

332
00:21:30,163 --> 00:21:34,751
Het was een buitengewone situatie
in de jaren negentig.

333
00:21:42,259 --> 00:21:43,593
Zo denk ik erover.

334
00:21:43,677 --> 00:21:46,888
De overheid heeft vast
iets in het water gedaan.

335
00:21:47,472 --> 00:21:51,184
Vast een landelijk project
om filmliefhebbers van ons te maken.

336
00:21:59,818 --> 00:22:01,611
DE JANGSANGOT HAWKS

337
00:22:02,738 --> 00:22:04,323
CINEMATHEQUE 1895

338
00:22:05,574 --> 00:22:11,496
Vergeleken met die groepen
was Yellow Door mysterieus, zonderling…

339
00:22:11,997 --> 00:22:14,833
De Jangsangot Hawks
waren de Premier League.

340
00:22:15,667 --> 00:22:19,755
Jung Ji-Woo's Youth was de Bundesliga.
En wij waren…

341
00:22:19,838 --> 00:22:22,841
Een amateurclub.
-Ja, vergeleken met hen.

342
00:22:23,842 --> 00:22:26,845
Het was tijd
om mijn collegegeld te betalen…

343
00:22:27,346 --> 00:22:29,514
…en dat vond ik een verspilling.

344
00:22:30,807 --> 00:22:35,729
Ik besefte
dat ik veel materiaal kon kopen…

345
00:22:35,812 --> 00:22:38,065
…van dat geld.

346
00:22:38,148 --> 00:22:43,111
Ik besloot me in de nesten te werken…

347
00:22:44,154 --> 00:22:45,781
HONGDAE

348
00:22:45,864 --> 00:22:47,949
…en richtte een filminstituut op.

349
00:22:50,994 --> 00:22:53,330
Mijn familie wist daar niets van.

350
00:23:01,797 --> 00:23:05,133
YELLOW DOOR
TWEEDE VERDIEPING GYEONGSEO-PAND

351
00:23:05,217 --> 00:23:11,056
Yellow Door was op de tweede verdieping
van een gebouw in Seogyo-dong gevestigd.

352
00:23:11,598 --> 00:23:12,849
Het was…

353
00:23:14,893 --> 00:23:17,229
…zo'n rechthoekig gebouw.

354
00:23:18,522 --> 00:23:20,607
Er was een gang in het midden.

355
00:23:21,566 --> 00:23:25,946
En hier had je de deur
van het Yellow Door Institute.

356
00:23:28,907 --> 00:23:31,243
Als je de deur opendoet…

357
00:23:31,743 --> 00:23:34,913
…zie je links een ronde tafel.

358
00:23:34,996 --> 00:23:38,500
Meestal zat Joon Ho daar te studeren.

359
00:23:41,169 --> 00:23:45,841
Voorin stond een kleine televisie.

360
00:23:45,924 --> 00:23:49,678
Ik geloof dat we vaak
naar muziekclips en zo keken.

361
00:23:50,178 --> 00:23:53,014
We hadden alle meubels geel geverfd.

362
00:23:53,098 --> 00:23:55,600
Dae-yup had ons toch meegeholpen?

363
00:23:55,684 --> 00:23:58,854
Ik geloof dat jij en Jong-tae
de verf hadden gekocht.

364
00:23:58,937 --> 00:24:00,689
De meubels waren niet geel…

365
00:24:00,772 --> 00:24:05,193
…maar jij wilde alles geel hebben
en hebt toen alles geschilderd, toch?

366
00:24:09,322 --> 00:24:14,327
In die tijd vond ik geel gewoon mooi.
Felgeel, om precies te zijn.

367
00:24:14,411 --> 00:24:16,621
Ik vond die kleur zo mooi.

368
00:24:16,705 --> 00:24:20,375
Ik geloof
dat we gewoon wat gele verf hadden.

369
00:24:20,459 --> 00:24:24,296
Ik had op een bouwplaats gewerkt
en had nog wat verf over.

370
00:24:24,838 --> 00:24:27,007
En toevallig was dat geel.

371
00:24:27,090 --> 00:24:29,176
Het was onnodig om meer te kopen…

372
00:24:29,259 --> 00:24:32,971
…dus hebben we het gewoon gebruikt.
Het was gewoon toeval.

373
00:24:33,972 --> 00:24:36,057
Eerst heette het niet Yellow Door.

374
00:24:36,141 --> 00:24:36,975
Nee.

375
00:24:37,058 --> 00:24:39,728
Iets van 'Filminstituut' of zo.
-Ja.

376
00:24:40,228 --> 00:24:44,274
Toen bestudeerden we de tekenleer
en werd het Yellow Door.

377
00:24:44,357 --> 00:24:45,192
Precies.

378
00:24:45,275 --> 00:24:48,487
We bespraken woorden
als signifiant en signifié.

379
00:24:48,570 --> 00:24:51,114
Wauw. Dit is gênant.

380
00:24:51,198 --> 00:24:52,866
We plakten die woorden erop.

381
00:24:54,451 --> 00:24:56,786
Zo maakten we er iets moois van.
-Ja.

382
00:24:57,704 --> 00:25:01,333
Het was oppervlakkig,
maar we durfden het erover te hebben.

383
00:25:02,125 --> 00:25:04,085
'De Sé en Sa komen overeen.'

384
00:25:04,169 --> 00:25:06,838
'Kijk, we hebben een echte gele deur.'

385
00:25:07,339 --> 00:25:08,590
Precies.

386
00:25:09,132 --> 00:25:12,969
Daarom heette de recensentenafdeling 'SS'.

387
00:25:13,053 --> 00:25:15,514
Signifiant, signifié.
-Ja, precies.

388
00:25:15,597 --> 00:25:19,851
En hetzelfde geldt voor SA/sé.
-Signifiant, signifié.

389
00:25:19,935 --> 00:25:22,354
Een beroemde cinematheek in Daehak-ro.

390
00:25:22,437 --> 00:25:24,523
Zij gebruikten die woorden ook.
-Ja.

391
00:25:25,106 --> 00:25:28,109
We kwamen vaak met die twee woorden, hè?

392
00:25:28,193 --> 00:25:29,402
Ja, dat klopt.

393
00:25:29,486 --> 00:25:34,324
De woorden signifiant en signifié
waren erg onbekend voor ons.

394
00:25:34,407 --> 00:25:35,283
Ja.

395
00:25:35,367 --> 00:25:38,954
We waren er trots op
dat we dat concept hadden bedacht.

396
00:25:39,037 --> 00:25:41,873
Waarom waren we
zo geobsedeerd door de tekenleer?

397
00:25:41,957 --> 00:25:44,709
De tekenleer, postmodernisme…

398
00:25:44,793 --> 00:25:45,794
Postmodernisme.

399
00:25:45,877 --> 00:25:47,796
En poststructuralisme.
-Precies.

400
00:25:47,879 --> 00:25:52,050
In die tijd waren Roland Barthes
en dat soort concepten een rage.

401
00:25:52,133 --> 00:25:56,471
We begrepen ze nauwelijks,
maar gaven er toch seminars over.

402
00:25:57,889 --> 00:26:02,477
Ik weet niet of ze er nog zijn,
maar voor de schools had je…

403
00:26:02,561 --> 00:26:04,396
Copyshops.
-Populaire copyshops.

404
00:26:04,479 --> 00:26:05,730
Als je binnenkwam…

405
00:26:05,814 --> 00:26:09,985
…lagen daar kopieën van beroemde boeken
in de originele versie.

406
00:26:10,068 --> 00:26:11,903
En ze hadden ook bloemlezingen.

407
00:26:11,987 --> 00:26:15,282
En dan zei Jong-tae:
'We moeten dit lezen en dit lezen.'

408
00:26:15,365 --> 00:26:18,285
Nee. Ik koos die boeken niet uit.

409
00:26:18,368 --> 00:26:21,496
Ik pakte maar wat.
Ik wist niet waar ze over gingen.

410
00:26:22,706 --> 00:26:24,791
Ik kocht gewoon een hele stapel.

411
00:26:24,874 --> 00:26:29,004
We kozen er een paar uit
en gingen daarna samen…

412
00:26:29,087 --> 00:26:34,134
We hebben samen
het boek van Dirk Andrew bestudeerd.

413
00:26:34,217 --> 00:26:35,385
Dudley Andrew.

414
00:26:35,468 --> 00:26:38,054
Dudley Andrew.
-Hij maakte het ons lastig.

415
00:26:38,138 --> 00:26:40,140
Zijn boek vertalen was ellendig.

416
00:26:41,433 --> 00:26:45,854
Min-hyang was goed in Engels.
Je hebt Engelse literatuur gestudeerd.

417
00:26:45,937 --> 00:26:48,690
Maar het was nog steeds wartaal voor me.

418
00:26:48,773 --> 00:26:52,277
Andere leden waren slecht in Engels.

419
00:26:52,360 --> 00:26:57,532
Se-bum, in welk studiejaar zat je
toen je bij de groep kwam?

420
00:26:58,116 --> 00:27:00,535
Ik studeerde toen nog niet.

421
00:27:00,619 --> 00:27:02,203
O nee?
-Nee.

422
00:27:02,287 --> 00:27:05,707
Maar we noemden je allemaal dr. Ban.
-Ja, dr. Ban.

423
00:27:06,458 --> 00:27:09,127
Ik was al doctor voordat ik begonnen was.

424
00:27:10,086 --> 00:27:12,422
We hebben je een rare bijnaam gegeven.

425
00:27:12,505 --> 00:27:13,465
Een exegeet.

426
00:27:13,548 --> 00:27:16,384
EXEGESE:
DE BESTUDERING VAN LASTIGE WOORDEN

427
00:27:16,468 --> 00:27:18,053
Een exegeet.
-We…

428
00:27:18,136 --> 00:27:24,392
Ik weet nog dat we tijdens bijeenkomsten
de pagina's verdeelden en vertaalden.

429
00:27:24,476 --> 00:27:28,480
En als we fouten maakten,
wees jij die allemaal aan.

430
00:27:28,563 --> 00:27:30,899
Ik kwam met de betekenis van elk woord…

431
00:27:30,982 --> 00:27:33,985
…en vertelde hoe je het moest vertalen.
Vandaar.

432
00:27:35,195 --> 00:27:38,573
Theoretische seminars
lijken geweldig als je bezig bent…

433
00:27:38,657 --> 00:27:41,660
…maar na afloop herinner je je nooit wat.

434
00:27:42,410 --> 00:27:47,666
Werkte je in die tijd
voor regisseur Kim Sung-su en zijn team?

435
00:27:47,749 --> 00:27:50,960
Ja, absoluut.
Ik heb meegewerkt aan veel korte films.

436
00:27:51,044 --> 00:27:54,130
De meeste van de 16mm-films van toen.

437
00:27:54,214 --> 00:27:56,883
Dae-yup, je kent Beat
van Jung Woo-sung toch?

438
00:27:56,966 --> 00:27:58,718
Ja.
-Ik ook.

439
00:27:58,802 --> 00:28:01,805
Seok-woo was assistent-regisseur
bij die film.

440
00:28:02,806 --> 00:28:06,559
In die tijd was het team
van regisseur Kim Sung-su heel bekend.

441
00:28:06,643 --> 00:28:09,145
Ze lieten de mensen hard zwoegen.

442
00:28:09,229 --> 00:28:15,318
De mensen die dat overleefden,
waren zo'n beetje…

443
00:28:15,402 --> 00:28:19,406
Van de mensen die we kenden,
werkte Seok-woo als eerste op sets.

444
00:28:19,489 --> 00:28:23,410
Dus van jouw kant gezien
was het vast interessant…

445
00:28:23,493 --> 00:28:25,745
'Grappig' zeggen zou gemeen zijn…

446
00:28:25,829 --> 00:28:30,166
Nadat je op echte sets had gewerkt,
kwam je naar Yellow Door…

447
00:28:30,250 --> 00:28:34,754
…en zag je dat we graag boeken
in hun originele taal bestudeerden.

448
00:28:34,838 --> 00:28:37,048
We waren academici.

449
00:28:37,132 --> 00:28:40,051
Wees eerlijk, vond je dat niet grappig?

450
00:28:40,135 --> 00:28:43,221
Wat vond je ervan
dat we rare seminars organiseerden…

451
00:28:43,304 --> 00:28:46,891
…en Engelse boeken
bestudeerden met Se-bum?

452
00:28:46,975 --> 00:28:50,061
Toen ik het in die tijd zag…

453
00:28:50,729 --> 00:28:52,731
…leek het me wat amateuristisch.

454
00:28:52,814 --> 00:28:53,940
Ja, hè?

455
00:28:54,524 --> 00:28:57,527
Ik was toen te verwaand.

456
00:28:59,988 --> 00:29:02,657
Ik heb het al vaker gezegd, dat spijt me.

457
00:29:02,741 --> 00:29:04,743
Nee, dat bedoelde ik niet.

458
00:29:04,826 --> 00:29:11,833
Ik snakte ernaar om een korte film maken,
maar ik wist niet hoe dat moest.

459
00:29:11,916 --> 00:29:16,588
Dus dacht ik: als ik op Seok-woo vertrouw
en kennis bij hem opdoe…

460
00:29:16,671 --> 00:29:19,007
…kan ik er misschien mee beginnen.

461
00:29:19,090 --> 00:29:23,303
Yoon-a, zat je toen al op de universiteit?

462
00:29:23,386 --> 00:29:27,474
Ik ben naar Yellow Door gekomen
in mijn tweede semester.

463
00:29:27,557 --> 00:29:30,351
Je wilde toch
in het buitenland gaan studeren?

464
00:29:30,435 --> 00:29:32,395
Ik was toen al getrouwd, meneer.

465
00:29:33,605 --> 00:29:34,606
Echt?

466
00:29:36,691 --> 00:29:41,446
Ik was net getrouwd,
dus kon ik niet zo veel meedoen…

467
00:29:41,529 --> 00:29:44,365
Ik was ijverig,
maar meer kon ik niet doen.

468
00:29:44,949 --> 00:29:46,951
Mijn leven was te hectisch.

469
00:29:47,035 --> 00:29:51,456
Dus jij was als Dae-yup.
Je hoorde bij de volwassenen van de groep.

470
00:29:51,539 --> 00:29:56,461
Als we de club in tweeën delen,
hadden we de volwassenen en de kinderen.

471
00:29:56,544 --> 00:30:01,633
Dus wanneer we met elkaar praatten,
moest ik 'u' tegen haar zeggen.

472
00:30:01,716 --> 00:30:05,595
Het maakte niet uit dat we close waren.
Ze was getrouwd…

473
00:30:05,678 --> 00:30:08,181
…dus behandelde ik haar
als een volwassene.

474
00:30:08,932 --> 00:30:09,933
Niet te geloven.

475
00:30:11,601 --> 00:30:13,019
Ongelooflijk.
-Ja?

476
00:30:13,102 --> 00:30:16,648
Ik heb een vraag.
Ben ik de enige die me dit herinnert?

477
00:30:16,731 --> 00:30:19,859
We bestelden vaak eten.

478
00:30:19,943 --> 00:30:25,907
Ja, we gebruikten de naam 'Yellow Door'
wanneer we Chinees bestelden.

479
00:30:26,783 --> 00:30:29,327
We bestelden eten
tijdens de bouw en zeiden:

480
00:30:29,911 --> 00:30:33,748
'Kom naar de unit met de gele deur
op de tweede verdieping.'

481
00:30:33,832 --> 00:30:36,251
Daar komt de naam vandaan.
-Ah, oké.

482
00:30:36,334 --> 00:30:39,420
Als iemand bij ons langs wilde komen,
zeiden we:

483
00:30:39,504 --> 00:30:43,007
'Er is een gele deur.
Kom daardoor naar binnen.'

484
00:30:43,091 --> 00:30:46,845
En op een dag zei Jong-tae:
'Laten we ons Yellow Door noemen.'

485
00:30:46,928 --> 00:30:48,930
We voegden daar betekenis aan toe.

486
00:30:51,850 --> 00:30:54,602
Mensen verwezen naar films…

487
00:30:54,686 --> 00:30:57,939
…maar we hadden die films
nog nooit gezien…

488
00:30:58,022 --> 00:31:00,275
…dus wisten we niet wat ze bedoelden.

489
00:31:00,358 --> 00:31:03,528
Zoals Das Cabinet des Dr. Caligari.
Een Duitse film.

490
00:31:03,611 --> 00:31:06,781
In het lesboek filmgeschiedenis
had je één afbeelding.

491
00:31:07,365 --> 00:31:12,120
Maar we konden de film niet bekijken,
dus beeldden we hem in.

492
00:31:12,203 --> 00:31:15,623
Om L'Arrivée d'un train en gare
de La Ciotat te laten zien…

493
00:31:15,707 --> 00:31:19,586
…moesten we videobanden kopiëren.
YouTube bestond niet.

494
00:31:19,669 --> 00:31:21,337
Nu hebben we alles.

495
00:31:21,421 --> 00:31:23,298
L'ARRIVEE D'UN TRAIN EN GARE

496
00:31:23,631 --> 00:31:26,718
En daarna moesten we films kijken.

497
00:31:26,801 --> 00:31:29,888
Het verkrijgen van die films…

498
00:31:29,971 --> 00:31:32,640
…was de grootste missie
van een filminstituut.

499
00:31:32,724 --> 00:31:35,476
Zodra we hoorden dat iemand een kopie had…

500
00:31:35,977 --> 00:31:38,813
…leenden we hem
en maakten we er een kopie van.

501
00:31:38,897 --> 00:31:43,109
Dat was onze belangrijkste taak…

502
00:31:43,192 --> 00:31:46,821
…en Bong had daar de leiding over.

503
00:31:46,905 --> 00:31:50,617
Er waren toen weinig plekken
waar je zulke films kon lenen.

504
00:31:50,700 --> 00:31:54,245
Zogenaamde kunstfilms.

505
00:31:54,329 --> 00:31:57,415
Maar Bong wist ze te vinden.

506
00:31:57,498 --> 00:32:01,586
Omdat ze nog niet gedigitaliseerd waren,
maakten we kopieën.

507
00:32:01,669 --> 00:32:04,589
We moesten de film bekijken
tot de kopie af was.

508
00:32:04,672 --> 00:32:06,466
We hadden geen keus.

509
00:32:06,549 --> 00:32:08,968
Voor twee kopieën
moest je twee keer kijken.

510
00:32:09,052 --> 00:32:11,638
We maakten drie tot vier kopieën.

511
00:32:11,721 --> 00:32:15,391
Omdat we meerdere kopieën
van de originele videoband maakten…

512
00:32:15,475 --> 00:32:17,477
…hadden we ruis op de kopieën.

513
00:32:17,560 --> 00:32:20,146
Als we een videoband uit de VS kopieerden…

514
00:32:20,229 --> 00:32:23,066
…had je in het begin een FBI-waarschuwing.

515
00:32:24,025 --> 00:32:27,153
Koreaanse videobanden
beloofden tijgers of de pokken…

516
00:32:27,236 --> 00:32:29,614
…wanneer je een kopie zou maken.

517
00:32:29,697 --> 00:32:34,202
Eén enkele videoband
kan iemands toekomst veranderen.

518
00:32:34,285 --> 00:32:39,165
Maar alleen door illegale kopieën te maken
konden we die films bekijken.

519
00:32:39,582 --> 00:32:43,586
DEZE FILM IS OPGEDRAGEN
AAN MONOGRAM PICTURES

520
00:32:43,670 --> 00:32:46,339
We schreven de titel op de videoband.

521
00:32:46,422 --> 00:32:49,425
We schreven hem op een sticker
en plakten die erop.

522
00:32:49,509 --> 00:32:53,346
Maar we vonden het niet cool
als het met de hand geschreven was.

523
00:32:53,429 --> 00:32:56,015
A BOUT DE SOUFFLE
JEAN-LUC GODARD

524
00:32:56,099 --> 00:32:59,519
Dus schreef ik de titels
van Godards films in het Frans.

525
00:32:59,602 --> 00:33:04,107
Ik had dat in het Koreaans kunnen doen.
Dat was prima geweest.

526
00:33:04,190 --> 00:33:07,026
Ik deed het in het Frans.
Ik kende de spelling.

527
00:33:07,110 --> 00:33:10,238
A, B, O, U, T, D, E, S, O, U, F, F, L, E.

528
00:33:10,321 --> 00:33:15,118
A bout de souffle?
Geen idee. Wie Frans spreekt, weet het.

529
00:33:15,618 --> 00:33:18,371
Ik drukte de titels af op een A4'tje.

530
00:33:18,454 --> 00:33:23,251
Daarna hield ik ze in het licht,
plakte ik de stickers erop…

531
00:33:23,835 --> 00:33:27,463
…en drukte ik ze nog eens af
om ze op de goede plek te hebben.

532
00:33:27,547 --> 00:33:28,798
En ik plakte ze erop.

533
00:33:29,298 --> 00:33:31,718
Ik maakte gebruik van die methode.

534
00:33:31,801 --> 00:33:35,972
Sommige videobanden
hebben een handgeschreven tekst…

535
00:33:36,055 --> 00:33:41,060
…maar na verloop van tijd
drukten we ze netjes op stickers af.

536
00:33:41,144 --> 00:33:44,564
Films kopiëren…

537
00:33:44,647 --> 00:33:47,900
…en lesmateriaal verzamelen,
band voor band…

538
00:33:47,984 --> 00:33:50,653
Daar begonnen we ons later op te richten.

539
00:33:50,737 --> 00:33:53,489
Obsessie is de drijfveer van fanaten.

540
00:33:53,573 --> 00:33:57,285
Wat fanaten doen,
vinden normale mensen heel vreemd.

541
00:33:57,368 --> 00:34:02,540
Maar voor fanaten is dat iets
wat ze van nature graag doen.

542
00:34:03,207 --> 00:34:06,419
We snakten zo naar materiaal
dat het een obsessie werd.

543
00:34:07,628 --> 00:34:12,800
Nu zou een spreadsheetbestand genoeg zijn,
maar toen moest alles met de hand.

544
00:34:14,218 --> 00:34:15,303
Ik geloof…

545
00:34:15,803 --> 00:34:19,640
…dat Joon Ho me geleerd geeft
hoe je een muis moet gebruiken.

546
00:34:20,433 --> 00:34:24,812
'Dit wordt een muis genoemd,
omdat hij daarop lijkt.' Dat zei hij.

547
00:34:24,896 --> 00:34:26,981
Sinds 1992.
-Ja, sinds 1992.

548
00:34:27,065 --> 00:34:30,234
'De videobandencollectie.
Beheerd door Bong.'

549
00:34:32,320 --> 00:34:34,530
Mooi handschrift.
-En die sterretjes?

550
00:34:35,364 --> 00:34:36,949
Waardevolle videobanden?

551
00:34:37,033 --> 00:34:39,827
Misschien. Of anders…

552
00:34:39,911 --> 00:34:44,082
Pantserkruiser Potjomkin.
Prima della rivoluzione van Bertolucci.

553
00:34:44,165 --> 00:34:46,834
Misschien zijn de films met sterretjes…

554
00:34:46,918 --> 00:34:50,129
Films die we echt moesten bekijken?
-Ja. Zoiets.

555
00:34:50,797 --> 00:34:54,550
The Conversation hebben we samen gezien.
-Inderdaad.

556
00:34:55,051 --> 00:34:57,136
En we kochten videobanden.

557
00:34:57,220 --> 00:34:59,138
In Hwanghak-dong.
-Ja.

558
00:34:59,222 --> 00:35:01,474
Daar had je groothandels.
-Precies.

559
00:35:01,557 --> 00:35:04,185
Op straat
verkochten ze goedkope videobanden.

560
00:35:04,769 --> 00:35:08,106
Die banden kostten 2500 won per stuk.
-O ja?

561
00:35:08,189 --> 00:35:10,775
Het was net schatzoeken.
-Ja.

562
00:35:10,858 --> 00:35:14,779
Tussen die rare, waardeloze films
vonden we films van Kim Ki-young.

563
00:35:14,862 --> 00:35:18,157
Ja.
-Of van Dušan Makavejev.

564
00:35:18,241 --> 00:35:20,910
Of iets van Abel Ferrara.
-Andrzej Wajda.

565
00:35:20,993 --> 00:35:23,287
King of New York. Andrzej Wajda.

566
00:35:23,371 --> 00:35:27,875
Ze lagen ertussen,
maar de titels waren vreemd vertaald.

567
00:35:27,959 --> 00:35:30,461
Ja.
-Je moest weten hoe je ze kon vinden.

568
00:35:31,045 --> 00:35:33,798
Degene die ons vaak
een lijst met nieuwe films…

569
00:35:33,881 --> 00:35:36,926
…informatie en tips gaf,
was Kim Hong-joon.

570
00:35:37,009 --> 00:35:39,345
Ja.
-Een van de eerste filmliefhebbers.

571
00:35:39,428 --> 00:35:42,473
Hij is nu het hoofd
van het Koreaans Filmarchief.

572
00:35:42,557 --> 00:35:46,310
Hij heeft ook een boek uitgegeven.
-Met een lange titel.

573
00:35:46,394 --> 00:35:48,312
Two or Three Things I Know About Film.

574
00:35:48,396 --> 00:35:51,065
Het verkocht begin jaren 90 goed.
-Ja.

575
00:35:51,149 --> 00:35:54,152
Veel mensen zoals wij kochten dat boek.
-Ja.

576
00:35:54,235 --> 00:35:57,405
In de jaren 60 of 70…

577
00:35:57,488 --> 00:36:02,660
…toen je zulke films niet kon kijken,
was dat boek nutteloos geweest.

578
00:36:02,743 --> 00:36:04,537
En nu films kijken simpel is…

579
00:36:04,620 --> 00:36:09,208
…is alle informatie in dat boek
minder nuttig.

580
00:36:09,292 --> 00:36:12,545
Er werden toen maar
een beperkt aantal films vertoond…

581
00:36:12,628 --> 00:36:16,799
…maar er waren veel videobanden.
Er waren veel films beschikbaar.

582
00:36:16,883 --> 00:36:20,011
Het was onmogelijk om te weten
wat goed of slecht was.

583
00:36:24,515 --> 00:36:26,601
Je weet het misschien niet…

584
00:36:26,684 --> 00:36:30,188
…maar een beroemde film
verscheen vaak met een andere titel.

585
00:36:30,271 --> 00:36:32,273
En de titel was vrij absurd.

586
00:36:32,356 --> 00:36:34,817
Bijvoorbeeld iets over liefde…

587
00:36:34,901 --> 00:36:36,819
Dus als je het boek gelezen had…

588
00:36:38,154 --> 00:36:42,033
…kende je de basis.
-Dan kon je de film vinden.

589
00:36:42,116 --> 00:36:45,369
Ik geloof dat Kim Hong-joon
een pseudoniem gebruikte.

590
00:36:45,453 --> 00:36:47,121
En niet Kim Hong-joon.
-Nee.

591
00:36:47,205 --> 00:36:49,624
Het was Gu…
-Gu Hoe-yeong.

592
00:36:49,707 --> 00:36:53,085
Dat betekent een filmfan
die terugblikt op de jaren 90.

593
00:36:53,169 --> 00:36:57,590
Het was mijn eerste artikel over films
voor de massamedia.

594
00:36:57,673 --> 00:37:02,053
Ik was een beetje bang
en wilde mijn echte naam niet gebruiken…

595
00:37:02,136 --> 00:37:05,139
…dus bedacht ik een pseudoniem.
Gu Hoe-yeong.

596
00:37:05,223 --> 00:37:09,769
Later zei men dat het 'filmliefhebber
die terugblikt op de jaren 90' betekent.

597
00:37:09,852 --> 00:37:12,855
Ik vond dat cool klinken,
maar dat was niet waar.

598
00:37:12,939 --> 00:37:15,441
Ik vroeg me af welke naam ik moest kiezen…

599
00:37:15,524 --> 00:37:18,736
…en zag daar een krant.
The Hankyoreh, geloof ik.

600
00:37:18,819 --> 00:37:22,990
Tussen de overlijdensberichten
trof ik de naam Gu Yeong-hoe aan…

601
00:37:23,074 --> 00:37:26,077
…en toen veranderde ik dat
gewoon in Gu Hoe-yeong.

602
00:37:26,160 --> 00:37:31,415
Destijds werden films
binnen onze cultuur een beetje geminacht.

603
00:37:31,916 --> 00:37:36,128
Het was een tijd
waarin een baan in de filmindustrie…

604
00:37:36,212 --> 00:37:39,257
…als een schande
voor de familie werd beschouwd.

605
00:37:41,259 --> 00:37:45,763
Ongelooflijk dat we dit nog hebben.
Tel eens hoeveel films we hadden.

606
00:37:45,846 --> 00:37:47,098
Oké.

607
00:37:47,181 --> 00:37:49,016
Jij kunt goed tellen.

608
00:37:49,517 --> 00:37:51,352
Ik maak een schatting.

609
00:37:52,561 --> 00:37:54,397
Driehonderd, vierhonderd films?

610
00:37:54,480 --> 00:37:57,233
Ongeveer 427 films?
-Niet zoveel als ik dacht.

611
00:37:58,693 --> 00:38:02,405
Hoeveel regels heb je per pagina?
-Ongeveer 30 regels.

612
00:38:02,488 --> 00:38:05,783
Het alfabet heeft 26 letters.
-Ik moet ze tellen.

613
00:38:05,866 --> 00:38:09,161
Vier, vijf.
-Laten we twintig zeggen.

614
00:38:09,245 --> 00:38:10,162
Acht.

615
00:38:11,747 --> 00:38:12,581
Negen, tien.

616
00:38:14,041 --> 00:38:15,626
Elf en een half.

617
00:38:15,710 --> 00:38:18,337
Ik geloof…
-Ongeveer 17 pagina's. 17 keer 3.

618
00:38:18,421 --> 00:38:20,256
Dat is 510.
-Ja, 510.

619
00:38:20,339 --> 00:38:22,967
We hadden ongeveer 500 videobanden.

620
00:38:23,050 --> 00:38:26,721
Maar na een tijdje stopten we met noteren.
-Dat klopt.

621
00:38:26,804 --> 00:38:29,724
Toen ik voor het eerst
bij Yellow Door was…

622
00:38:29,807 --> 00:38:33,269
…tekende je een tabel
op een groot stuk papier.

623
00:38:33,352 --> 00:38:34,520
Een tabel?
-Ja.

624
00:38:34,603 --> 00:38:38,149
Je schreef vaak dingen op.
-De achterstallige contributies?

625
00:38:38,232 --> 00:38:43,529
Ik heb de neiging om obsessief te zijn,
dus was ik daar de perfecte man voor.

626
00:38:43,612 --> 00:38:47,199
Hoe moet ik het zeggen?
Ik was de student met die taak.

627
00:38:48,075 --> 00:38:50,077
Het hele jaar door.

628
00:38:50,161 --> 00:38:50,995
Zo ongeveer.

629
00:38:51,078 --> 00:38:56,292
Een leerling die bijhield wie er kletste
en wie de videobanden niet teruggaven.

630
00:38:56,375 --> 00:38:58,544
'Als je de banden niet goed beheert…

631
00:38:59,045 --> 00:39:02,798
…raak je in een maand kwijt
wat je in een jaar verzameld hebt.'

632
00:39:02,882 --> 00:39:06,510
Dat zei iemand tegen me,
dus zat ik die mensen op de nek.

633
00:39:07,178 --> 00:39:11,849
Ik vroeg met een eng gezicht
waarom ze die Godardfilm niet teruggaven.

634
00:39:11,932 --> 00:39:13,934
Dat deed ik echt.

635
00:39:17,855 --> 00:39:20,858
'Breng de band terug.
Je hebt hem al twee weken.'

636
00:39:20,941 --> 00:39:22,568
Je bent echt verachtelijk.

637
00:39:24,445 --> 00:39:28,032
Ik deed echt mijn best
om de collectie te beschermen.

638
00:39:28,115 --> 00:39:30,076
Wat betekent dat, 'verachtelijk'?

639
00:39:38,918 --> 00:39:39,835
Wat is dat?

640
00:39:39,919 --> 00:39:44,131
REGIEAFDELING 'SHOCK'
HET EERSTE SEMINAR OVER TEKSTANALYSE

641
00:39:44,215 --> 00:39:45,966
Wauw, lieve hemel.

642
00:39:48,886 --> 00:39:54,475
Dit was toen we films keken
en analyseerden.

643
00:39:56,352 --> 00:39:58,771
'Scèneanalyse voor meerdere situaties.'

644
00:39:58,854 --> 00:40:04,276
'Pas het analysekader toe
op genre, scenarioschrijver en beweging.'

645
00:40:05,152 --> 00:40:08,155
Alsof we zoiets konden.

646
00:40:09,156 --> 00:40:11,992
We wisten niet veel,
maar schreven het toch op.

647
00:40:12,076 --> 00:40:15,079
'Analyseer een film
aan de hand van een scène.'

648
00:40:16,789 --> 00:40:18,624
'Analyseer een film.'

649
00:40:20,084 --> 00:40:21,919
De terugspoelknop.

650
00:40:22,002 --> 00:40:23,129
In.
-Out.

651
00:40:23,212 --> 00:40:24,463
In.
-Out.

652
00:40:24,547 --> 00:40:26,590
Laten we terugspoelen.

653
00:40:26,674 --> 00:40:28,801
De terugspoelknop mist niets.

654
00:40:30,928 --> 00:40:33,305
De terugspoelknop werd uitgevonden.
-Ja.

655
00:40:33,389 --> 00:40:35,057
Tegenwoordig…

656
00:40:35,141 --> 00:40:39,979
…kun je iPhone-apps of andere apps
gebruiken om video's te bewerken…

657
00:40:40,813 --> 00:40:44,400
…en visuele effecten toe te voegen,
dus dit klinkt ouderwets…

658
00:40:44,483 --> 00:40:47,153
…maar we waren dolblij met die knop.

659
00:40:47,236 --> 00:40:48,237
Oké.

660
00:40:48,320 --> 00:40:53,826
We kunnen vooruit- en terugspoelen
en scènes frame per frame bekijken.

661
00:40:53,909 --> 00:40:58,747
We konden zien hoe de film was bewerkt
en hoe stuntmannen werden ingezet.

662
00:40:58,831 --> 00:41:04,378
De filmliefhebbers die ons voorgingen,
zoals Jung Sung-il en Kim Hong-joon…

663
00:41:04,462 --> 00:41:08,466
…moesten naar het Goethe-Institut
of het Institut Français.

664
00:41:08,549 --> 00:41:11,552
En ze konden niet terugspoelen.
-Nee.

665
00:41:11,635 --> 00:41:16,891
Maar wij konden voor het eerst
films analyseren met de terugspoelknop.

666
00:41:16,974 --> 00:41:18,392
Ik herinner me dit nog.

667
00:41:18,476 --> 00:41:21,312
We organiseerden
een seminar over tekstanalyse.

668
00:41:21,395 --> 00:41:25,399
Wacht, heb ik Raging Bull geanalyseerd?
En Citizen Kane?

669
00:41:25,483 --> 00:41:30,070
Ik heb al die films gezien.
City Lights, Het Offer…

670
00:41:32,198 --> 00:41:35,534
Ik heb ze vast geanalyseerd.
Heb je het materiaal?

671
00:41:35,618 --> 00:41:37,411
Ja, dat hebben we nog.
-Echt?

672
00:41:37,495 --> 00:41:39,622
Zo hebben we dit gepubliceerd.

673
00:41:39,705 --> 00:41:42,791
YELLOW DOOR, EERSTE EDITIE
LENTE 1993

674
00:41:42,875 --> 00:41:44,376
Ik kreeg hulp.

675
00:41:44,460 --> 00:41:49,131
We hebben alle analyses
van de afdelingen bij elkaar gevoegd.

676
00:41:49,215 --> 00:41:50,883
Al was het niets bijzonders.

677
00:41:50,966 --> 00:41:54,261
Het eerste nummer
was het belangrijkste nummer…

678
00:41:54,345 --> 00:41:56,764
…maar we konden dit niet volhouden.

679
00:41:56,847 --> 00:41:58,265
Man, dit is…

680
00:41:58,349 --> 00:41:59,808
BONG JOON HO
REGIEAFDELING

681
00:41:59,892 --> 00:42:02,561
Ik heb hier zo lang naar gezocht.

682
00:42:02,645 --> 00:42:04,647
Hoe kom je hieraan?
-Van Yoon-a.

683
00:42:04,730 --> 00:42:07,191
O, Yoon-a had het dus.
-Ja.

684
00:42:07,274 --> 00:42:10,361
Er staat een analyse
van Coppola's The Godfather in.

685
00:42:10,444 --> 00:42:12,029
Ik heb dit getekend.

686
00:42:13,113 --> 00:42:18,202
'The Godfather is qua opmaak
een rigide, klassieke film.'

687
00:42:20,454 --> 00:42:23,457
Ik schreef allerlei onzin
alsof ik een kenner was.

688
00:42:26,126 --> 00:42:29,213
Dit was van ons seminar, toch?
-Ja.

689
00:42:30,214 --> 00:42:32,716
Ik heb hier hard aan gewerkt.

690
00:42:42,518 --> 00:42:45,437
THE GODFATHER
FRANCIS FORD COPPOLA

691
00:43:01,245 --> 00:43:02,329
Goed.

692
00:43:17,219 --> 00:43:18,887
De spanning.

693
00:43:20,180 --> 00:43:22,933
Dit is waar je het net over had, Lee.

694
00:43:23,017 --> 00:43:25,352
De beschikking over informatie.

695
00:43:25,436 --> 00:43:28,606
Deze informatie
is alleen beschikbaar voor kijkers.

696
00:43:28,689 --> 00:43:31,942
Zo wordt er spanning opgebouwd.
-Spanning.

697
00:43:32,026 --> 00:43:37,448
INVALSHOEK, SUSPENSE
BESCHIKKING OVER INFORMATIE

698
00:43:50,252 --> 00:43:54,632
Ik had dit aan Coppola moeten laten zien,
maar ik heb het alleen verteld.

699
00:43:58,677 --> 00:44:01,930
Er is een filmfestival in Lyon.

700
00:44:02,556 --> 00:44:05,559
Elk jaar worden er tijdens dat festival…

701
00:44:05,643 --> 00:44:11,649
…grote namen uit de industrie uitgenodigd
om ze eer te bewijzen.

702
00:44:11,732 --> 00:44:13,484
Dat jaar was Coppola de ster.

703
00:44:15,277 --> 00:44:19,948
Hij kreeg een prijs voor zijn carrière
en ik moest hem overhandigen.

704
00:44:20,866 --> 00:44:22,785
ik ging het podium op en zei:

705
00:44:22,868 --> 00:44:27,956
'Ik heb als student
onder andere jouw films bestudeerd.

706
00:44:28,457 --> 00:44:33,462
'Ik heb een scène
uit The Godfather geanalyseerd.' Zoiets.

707
00:44:34,296 --> 00:44:39,051
'Waarom stond die camera daar?'
'Waarom had je daar een nieuw shot?'

708
00:44:39,134 --> 00:44:41,637
'Waarom schakelde hij over op deze scène?'

709
00:44:43,764 --> 00:44:46,600
'Waarom keek de acteur
nu net die kant op?'

710
00:44:49,395 --> 00:44:54,900
Ik vroeg me al die dingen af
en schetste de scènes uit The Godfather.

711
00:44:57,778 --> 00:45:00,030
Mijn hart klopt er nu nog snel van.

712
00:45:01,532 --> 00:45:06,745
Het maakte echt indruk toen ik hem
daar op dat podium ontmoette…

713
00:45:06,829 --> 00:45:08,747
…en daar met hem praatte.

714
00:45:08,831 --> 00:45:11,917
Het was een prachtig
en surrealistisch gevoel.

715
00:45:12,501 --> 00:45:18,507
Ik verdeel tot op de dag van vandaag
films die ik zie onder in cuts en shots.

716
00:45:18,590 --> 00:45:21,218
En in de shots zoek ik de lichtbronnen…

717
00:45:21,301 --> 00:45:25,764
…de mise-en-scène en alle details
terwijl ik aan het kijken ben.

718
00:45:25,848 --> 00:45:30,269
Eerst was ik dol op wat me deden,
maar later vond ik het minder geweldig.

719
00:45:30,352 --> 00:45:31,687
Ik vroeg me af…

720
00:45:31,770 --> 00:45:34,940
…of ik talen moest leren
om scènes te analyseren?

721
00:45:35,023 --> 00:45:38,444
Ik vond het zo saai. Dat is mij overkomen.

722
00:45:38,527 --> 00:45:43,991
Ik besefte dat ik er moeite mee had
om elk deel van een film te analyseren.

723
00:45:44,074 --> 00:45:48,162
Dat is de kracht van een film.
Je wordt er onbewust door gegrepen.

724
00:45:48,245 --> 00:45:51,665
Ik vond het leuk om samen films te kijken…

725
00:45:51,749 --> 00:45:55,794
…omdat ik blij was dat mijn vrienden
die films ook wilden zien.

726
00:45:55,878 --> 00:46:01,383
Yellow Door was een plek waar we
met elkaar praatten en dingen leerden.

727
00:46:01,467 --> 00:46:03,886
Ik bedacht net iets.

728
00:46:03,969 --> 00:46:10,309
In de film steekt de acteur een kaars aan
en schermt hem af terwijl hij loopt…

729
00:46:10,392 --> 00:46:13,228
…om te voorkomen dat hij uitgaat.

730
00:46:14,271 --> 00:46:17,191
NOSTALGHIA
ANDREJ TARKOVSKI, 1983

731
00:46:31,663 --> 00:46:35,501
Die film zou ik nu nooit kijken,
omdat hij saai is.

732
00:46:35,584 --> 00:46:38,587
Ik weet niet
waarom ik er zo aan verslaafd was.

733
00:46:38,670 --> 00:46:41,507
Tijdens het kijken
besefte ik dat film kunst was…

734
00:46:41,590 --> 00:46:43,967
…en dat ik er mijn leven aan kon wijden.

735
00:46:50,808 --> 00:46:53,811
Ik geloof dat die scène
ruim vijf minuten duurde.

736
00:46:54,812 --> 00:47:00,567
Krijg nou wat, is dat nu wat film is?
Dat dacht ik toen.

737
00:47:03,153 --> 00:47:08,408
Joon Ho was echt dol op Martin Scorsese.

738
00:47:10,369 --> 00:47:12,704
De originele titel was Raging Bull.

739
00:47:12,788 --> 00:47:16,959
Maar vreemd genoeg werd dat vertaald
als De Vuist der Woede.

740
00:47:17,042 --> 00:47:18,460
DE VUIST DER WOEDE

741
00:47:18,544 --> 00:47:21,380
Er was veel mis
met de Koreaanse ondertitels.

742
00:47:21,463 --> 00:47:25,843
Maar desondanks waren de boksscène en zo…

743
00:47:25,926 --> 00:47:28,095
…simpelweg overweldigend.

744
00:47:28,178 --> 00:47:30,973
We waren zo opgewonden
toen we ernaar keken.

745
00:47:31,056 --> 00:47:35,602
Lee, je had het ook vaak
over de montage en het camerawerk.

746
00:47:35,686 --> 00:47:38,397
Ik was net begonnen aan mijn filmstudie.

747
00:47:38,480 --> 00:47:45,279
Ik dacht dat ingewikkelde cuts
en camerawerk goede scènes opleverden.

748
00:47:47,155 --> 00:47:50,534
Maar zoals je weet,
is die scène heel simpel.

749
00:47:51,577 --> 00:47:52,411
M'n vrouw geneukt?

750
00:47:52,494 --> 00:47:54,162
'M'n vrouw ge-piep-t'?

751
00:47:55,163 --> 00:47:56,915
M'n vrouw geneukt?
-Wat?

752
00:47:56,999 --> 00:47:58,333
M'n vrouw geneukt?

753
00:47:59,710 --> 00:48:03,881
Simpel, angstaanjagend en grappig.
Je bent triest als de scène over is.

754
00:48:03,964 --> 00:48:07,634
Hoe durf je? Ik ben je broer.
Vraag je dat aan mij?

755
00:48:08,176 --> 00:48:12,055
Je ziet Joe Pesci's gezicht
en dan nog een paar shots.

756
00:48:12,139 --> 00:48:14,057
En dan draait de camera.

757
00:48:14,141 --> 00:48:17,978
Als De Niro de trap oploopt,
is het heel eng.

758
00:48:18,061 --> 00:48:23,609
En als hij eenmaal boven is,
zien we enorm geweld.

759
00:48:25,485 --> 00:48:27,988
Angstaanjagend.
-Je had nog wat gezegd.

760
00:48:28,739 --> 00:48:32,576
Die scène begint met een kapotte tv.
-Ja. De Niro repareert de tv.

761
00:48:32,659 --> 00:48:36,788
Je zei dat de kapotte tv
de toon zette voor die hele scène…

762
00:48:36,872 --> 00:48:39,625
…en ik weet nog
dat ik dat toen ook besefte.

763
00:48:39,708 --> 00:48:42,920
Zeiden we zulke dingen?
-Nee. Jij zei dat.

764
00:48:43,003 --> 00:48:46,173
Ik herinner me niets eens
wat er gisteren gebeurd is.

765
00:48:47,132 --> 00:48:50,052
THE MAN WHO PLANTED TREES
FRÉDÉRIC BACK

766
00:48:50,552 --> 00:48:54,514
Er was een animatiefilm.
The Man Who Planted Trees.

767
00:48:55,766 --> 00:49:00,562
Ik geloof dat ik er triest uitzag.

768
00:49:01,355 --> 00:49:02,564
Hoon-a zei tegen me:

769
00:49:03,357 --> 00:49:07,444
'Jong-tae, als het leven zwaar is
en je je overweldigd voelt…

770
00:49:08,528 --> 00:49:12,991
…moet je zo'n soort film kijken.
Dat helpt.'

771
00:49:13,492 --> 00:49:14,993
Dat deed me erg goed.

772
00:49:17,329 --> 00:49:20,499
Ik geloof dat dat vrij brutaal van me was.

773
00:49:20,582 --> 00:49:24,252
Ik dacht dat Jong-tae had gezegd
dat ik die film moest kijken.

774
00:49:27,005 --> 00:49:30,425
Ik dacht: hij heeft me
zo'n mooie film laten ontdekken.

775
00:49:30,509 --> 00:49:35,347
Het is echt een prachtige film.
Ik heb hem daarna nog veel vaker gezien.

776
00:49:36,056 --> 00:49:37,891
Ik vind het de allerbeste film.

777
00:49:37,975 --> 00:49:41,770
Ik huil niet.
Mijn ogen tranen omdat ze oud zijn.

778
00:49:41,853 --> 00:49:43,855
Twee verschillende herinneringen.

779
00:49:43,939 --> 00:49:45,816
Ja, net als in Rashomon.

780
00:49:51,780 --> 00:49:53,782
De gele deur.
-Ja, precies.

781
00:49:53,865 --> 00:49:55,117
Ja.

782
00:49:56,284 --> 00:49:58,620
Iemand regisseert.
-We waren bezig.

783
00:49:58,704 --> 00:50:01,039
Ze oefent haar houterige acteerwerk.

784
00:50:02,708 --> 00:50:04,459
Dit zijn de 8mm-films.

785
00:50:05,210 --> 00:50:08,714
Ze hebben de afgelopen 30 jaar
in de houten kist gezeten.

786
00:50:08,797 --> 00:50:10,424
Je kunt alles zien.

787
00:50:11,758 --> 00:50:15,137
Camera's waren toen lastig te krijgen.
-Ja.

788
00:50:15,220 --> 00:50:17,848
Zeker filmcamera's.
De rollen waren te duur.

789
00:50:17,931 --> 00:50:20,767
Precies.
-We beefden terwijl we filmden.

790
00:50:20,851 --> 00:50:25,105
Het was beangstigend om 24 frames
in één seconde te gebruiken.

791
00:50:34,489 --> 00:50:41,163
Het was vast rond 1992.
Ik heb ervoor moeten sparen.

792
00:50:45,459 --> 00:50:48,587
Hij spaarde geld
dat hij verdiende in de studieruimte.

793
00:50:48,670 --> 00:50:52,507
Ik geloof dat hij
300.000 won per maand verdiende.

794
00:50:54,051 --> 00:50:58,388
Hij vroeg me of hij van dat geld
een behoorlijke camera kon kopen.

795
00:50:58,472 --> 00:51:03,018
En er werd veel elektronica verkocht
in Sewoon Plaza en Cheonggyecheon.

796
00:51:03,977 --> 00:51:08,065
Het was toen een dure camera.
Een Hitachi 8200 Super VHS.

797
00:51:09,024 --> 00:51:12,944
Ik kocht hem en de volgende dag
nam ik hem mee naar Yellow Door.

798
00:51:13,653 --> 00:51:16,823
Ik hield hem zo vast tijdens het seminar.

799
00:51:16,907 --> 00:51:18,909
Hij was reusachtig.

800
00:51:19,951 --> 00:51:25,040
Ik sloeg de pagina's om
en streelde de camera tegelijk.

801
00:51:25,999 --> 00:51:28,168
Nerveus.

802
00:51:28,251 --> 00:51:31,671
Het was ons eerste apparaat,
dus waren we nerveus.

803
00:51:49,606 --> 00:51:53,944
Ik deed al mijn parttimewerk met de 8200,
zoals bruiloften filmen.

804
00:51:54,486 --> 00:51:59,991
Ik deed allerlei filmklussen
op verjaardagsfeestjes, bruiloften en zo.

805
00:52:12,087 --> 00:52:15,674
Iedereen staat erop.
-We zien er goed uit. Een mooie foto.

806
00:52:16,216 --> 00:52:19,386
Byung-hoon en Seok-woo staan naast elkaar.

807
00:52:19,970 --> 00:52:23,014
Hij zou vanwege mij
de industrie hebben verlaten.

808
00:52:24,141 --> 00:52:26,268
Seok-woo heeft medelijden met je.

809
00:52:26,351 --> 00:52:27,435
Waarom?

810
00:52:27,519 --> 00:52:31,022
Omdat hij zo tegen je schreeuwde
tijdens het filmen.

811
00:52:33,567 --> 00:52:35,652
Joon Ho verstopte zich achterin.

812
00:52:35,735 --> 00:52:37,154
Ja.
-Wat voert hij uit?

813
00:52:39,114 --> 00:52:44,703
Geen idee wanneer hij gemaakt is.
-Ik evenmin. Waarom hebben we hem gemaakt?

814
00:52:44,786 --> 00:52:50,876
Gewoon een opwelling?
-Maar we zijn allemaal erg netjes gekleed.

815
00:52:51,418 --> 00:52:52,586
Mijn hemel, Hoon-a.

816
00:52:54,212 --> 00:52:56,047
Dat was op dezelfde dag.
-Ja.

817
00:52:56,840 --> 00:52:58,925
Buig ik voor iemand?

818
00:52:59,009 --> 00:53:00,927
Het is vast een ritueel.
-Ja.

819
00:53:01,011 --> 00:53:04,431
Ik zie daar het puntje
van de Hitachi 8200.

820
00:53:06,308 --> 00:53:08,059
Het is de openingsceremonie.

821
00:53:08,143 --> 00:53:10,478
Daar staat het.
-Precies.

822
00:53:11,188 --> 00:53:13,607
Inderdaad.
-Ik herinner me die varkenskop.

823
00:53:16,026 --> 00:53:20,197
We hadden geen geld voor een varkenskop,
dus had ik hem getekend.

824
00:53:20,280 --> 00:53:23,033
Dat was ik.
-Ja. Joon Ho heeft hem getekend.

825
00:53:23,116 --> 00:53:26,203
Ik had de agenda
op dat grote vel papier geschreven.

826
00:53:26,286 --> 00:53:28,371
Echt?
-Dat was dus jouw handschrift.

827
00:53:28,455 --> 00:53:31,041
Dat daar? Dat is niet mijn handschrift.

828
00:53:31,124 --> 00:53:33,543
Ik zie dat daar Gorilla staat.

829
00:53:33,627 --> 00:53:34,836
Gorilla 2.

830
00:53:34,920 --> 00:53:35,754
Gorilla 2.

831
00:53:35,837 --> 00:53:37,172
Was dat Gorilla 2?

832
00:53:37,255 --> 00:53:40,592
Is dat Looking for Paradise?
-Ja. Looking for Paradise.

833
00:53:40,675 --> 00:53:44,930
Gorilla 2. Alsof het een serie is.
Wat gênant.

834
00:53:48,516 --> 00:53:54,189
Choi Jong-tae heeft deze club opgericht
met een paar jongere filmliefhebbers.

835
00:53:54,731 --> 00:53:57,734
Ze wilden aan het eind van het jaar
een film vertonen.

836
00:53:59,569 --> 00:54:01,947
Choi Jong-tae, Woo Hyun en Ahn Nae-sang.

837
00:54:02,030 --> 00:54:05,283
Hyun en Nae-sang
zijn nu veelgevraagde acteurs.

838
00:54:05,909 --> 00:54:07,577
Ze waren drie vrienden.

839
00:54:07,661 --> 00:54:11,915
Hyun en Nae-Sang
kwamen vaak naar Yellow Door.

840
00:54:11,998 --> 00:54:14,000
En we dronken veel.

841
00:54:14,918 --> 00:54:15,752
Ja.

842
00:54:16,670 --> 00:54:17,671
Een voorstelling?

843
00:54:17,754 --> 00:54:20,423
Ik dacht dat het
grandioos en chique zou zijn.

844
00:54:20,507 --> 00:54:24,261
Maar het werd georganiseerd
in een klein kantoor.

845
00:54:24,344 --> 00:54:27,305
Ik weet nog dat ik daar ging kijken.

846
00:54:27,389 --> 00:54:31,309
Het was een beetje saai. Wat suf.
Ik had weinig verwachtingen.

847
00:54:31,393 --> 00:54:34,896
Het boeide me dus niet echt, maar toen…

848
00:54:38,441 --> 00:54:42,696
Zodra Joon Ho's film begon, dacht ik:

849
00:54:42,779 --> 00:54:45,782
wat is dit nu?
En ik werd er echt door gegrepen.

850
00:54:45,865 --> 00:54:47,200
REGIE: BONG

851
00:54:47,284 --> 00:54:49,035
Ik wil de film nog eens zien.

852
00:54:50,370 --> 00:54:51,788
SPECIALE DANK: DONG HOON

853
00:54:51,871 --> 00:54:54,207
Wat heb jij bij de animatiefilm gedaan?

854
00:54:54,708 --> 00:54:56,167
Bij Gorilla, bedoel je?

855
00:54:56,251 --> 00:54:59,337
Bewoog je de knuffels?
-We deden het om de beurt.

856
00:54:59,421 --> 00:55:01,298
Of bediende je de camera?

857
00:55:01,381 --> 00:55:06,386
Nee, degene die moe was,
bediende de camera.

858
00:55:06,469 --> 00:55:09,472
Wie energie had, bewoog het speelgoed.
-Jij, toch?

859
00:55:09,556 --> 00:55:12,350
We moesten de ladders op
om de aap op te hangen.

860
00:55:12,434 --> 00:55:14,769
Jij deed de gevaarlijke dingen.
-Ja.

861
00:55:15,812 --> 00:55:17,480
Je hing hem aan de pijpen.

862
00:55:17,564 --> 00:55:20,317
Ik dacht dat het leuk zou zijn.

863
00:55:20,400 --> 00:55:21,985
In het begin?
-Ja.

864
00:55:22,068 --> 00:55:28,074
Twee dagen lang maakten we opnamen
in het appartement in Daerim…

865
00:55:28,158 --> 00:55:31,161
…de plek met de pijpen
in Barking Dogs Never Bite.

866
00:55:31,244 --> 00:55:34,581
We bewogen de knuffel
steeds een beetje voor de film.

867
00:55:34,664 --> 00:55:36,082
Het was erg lastig.

868
00:55:36,958 --> 00:55:40,754
IK WIL BLAUWE LUCHT… EN

869
00:55:41,880 --> 00:55:47,510
HET GROENE BOS ZIEN
EN FRISSE LUCHT INADEMEN…

870
00:55:47,594 --> 00:55:50,930
De Hitachi 8200
had veel complexe functies.

871
00:55:51,014 --> 00:55:53,683
Ik kon ermee filmen en de film bewerken.

872
00:55:53,767 --> 00:55:56,353
En ik kon ondertiteling toevoegen.

873
00:55:56,853 --> 00:55:59,689
Niet in het Koreaans, maar in het Engels.

874
00:55:59,773 --> 00:56:01,274
EN ELKE DAG BANANEN ETEN

875
00:56:01,358 --> 00:56:06,363
Ik moest wel een stomme film maken
en Engelse ondertitels toevoegen.

876
00:56:14,496 --> 00:56:19,334
Het hoofdpersonage, de gorilla,
klom op een steen en poepte.

877
00:56:20,460 --> 00:56:22,128
O ja, dat klopt.
-Ja, toch?

878
00:56:22,212 --> 00:56:24,130
Hij poepte boven op de steen.

879
00:56:24,381 --> 00:56:25,215
EH… O, SHIT…

880
00:56:25,298 --> 00:56:28,885
Dat was de stem van Bong.
Dat gekreun bij het poepen.

881
00:56:37,143 --> 00:56:40,814
De poep veranderde in een poepworm
en viel de gorilla aan.

882
00:56:42,232 --> 00:56:43,316
En daarna…

883
00:56:43,400 --> 00:56:46,236
Het is gênant om te horen.

884
00:56:51,449 --> 00:56:55,954
In zekere zin was het ook een monsterfilm.
Er was een vreemd wezen te zien.

885
00:56:56,037 --> 00:57:01,709
We maakten die monsterachtige wormen
van witte klei.

886
00:57:01,793 --> 00:57:05,171
Ik vond het te vies
om bruine klei te gebruiken.

887
00:57:05,255 --> 00:57:06,423
Te smerig.

888
00:57:06,506 --> 00:57:10,051
De monsters vallen de gorilla aan
en ze beginnen te vechten.

889
00:57:14,305 --> 00:57:18,685
Het was een film over een gorilla
die een plek zonder monsters zocht.

890
00:57:21,688 --> 00:57:25,775
Een gorilla die in een donkere,
smerige kelder woonde…

891
00:57:25,859 --> 00:57:29,529
…daaruit ontsnapte en zijn paradijs zocht.

892
00:57:29,612 --> 00:57:33,116
Vandaar die kinderlijke titel,
Looking for Paradise.

893
00:57:35,368 --> 00:57:38,204
Er stond een weelderige boom
midden in een veld.

894
00:57:38,288 --> 00:57:44,127
De gorilla begon ervan te dromen dat hij
bananen van die boom plukte en opat.

895
00:57:45,044 --> 00:57:47,714
Een gorilla hoort in bomen te klimmen…

896
00:57:47,797 --> 00:57:54,554
…maar deze klom in de grijze buizen
op het plafond van de kelder…

897
00:57:54,637 --> 00:57:56,264
…en wilde graag ontsnappen.

898
00:57:59,184 --> 00:58:05,732
Toen de gorilla begon te bewegen
en zich inspande om zijn doel te bereiken…

899
00:58:05,815 --> 00:58:10,570
…dacht ik: wat vreemd.
zo'n simpel plot, zo'n simpel verhaal.

900
00:58:10,653 --> 00:58:15,074
Maar als je het combineert
met cinematografische verbeelding…

901
00:58:15,158 --> 00:58:18,495
…kun je er iets geweldigs van maken.

902
00:58:30,006 --> 00:58:33,426
Misschien kwam het
omdat ik er niet aan meegewerkt had.

903
00:58:33,510 --> 00:58:38,556
Ik snapte niet hoe lastig het was
om zo'n film te maken.

904
00:58:38,640 --> 00:58:42,227
Ik kon niet zeggen
dat ik de film niet geweldig vond.

905
00:58:42,310 --> 00:58:46,314
Alle leden die film studeerden
gaven de film goede recensies…

906
00:58:46,397 --> 00:58:48,650
…dus kon ik daar niet tegenin gaan.

907
00:58:48,733 --> 00:58:51,361
Dus zei ik gewoon: 'Goed gedaan.'

908
00:58:51,444 --> 00:58:55,281
Dat was de enige reactie
die ik op die film kon geven.

909
00:58:55,365 --> 00:58:59,619
Dat gezegd hebbende,
ik was in die tijd verwaand…

910
00:59:00,537 --> 00:59:02,705
…en ik vond de film niet super.

911
00:59:02,789 --> 00:59:07,961
Je noemt dat stop-motion, toch?
Ook wel release shooting genoemd.

912
00:59:08,628 --> 00:59:12,549
Ik dacht denk ik gewoon
dat als de camera die functie had…

913
00:59:12,632 --> 00:59:15,301
…iedereen wel zoiets kon filmen.

914
00:59:15,385 --> 00:59:19,305
Ik schaamde me zo toen ik
de film vertoonde op het eindejaarsfeest.

915
00:59:19,389 --> 00:59:22,475
Ik weet nog dat ik rood werd.

916
00:59:22,559 --> 00:59:26,396
Het was de eerste keer
dat ik een verhaal had verzonnen.

917
00:59:26,479 --> 00:59:31,067
En er waren daar
vijftien tot twintig mensen.

918
00:59:31,150 --> 00:59:33,486
Ze vormden publiek.

919
00:59:33,570 --> 00:59:36,114
Het was een feestje, dus iedereen zei:

920
00:59:36,197 --> 00:59:40,618
'Laten we kijken, dan kunnen we
daarna beginnen met drinken.'

921
00:59:40,702 --> 00:59:43,496
Maar ik was erg nerveus.

922
00:59:43,580 --> 00:59:46,583
Ik weet nog dat ik vuurrood werd.

923
00:59:48,251 --> 00:59:51,254
Toen besloot ik te stoppen
met animatiefilms…

924
00:59:51,337 --> 00:59:54,048
…en live-actionfilms te gaan maken.

925
00:59:54,132 --> 00:59:57,218
Ik moest het speelgoed
beetje bij beetje verplaatsen…

926
00:59:57,302 --> 01:00:02,473
…dus kreeg ik later
een beetje een hekel aan de hoofdpersoon.

927
01:00:03,474 --> 01:00:06,227
Ik dacht:
kun je alsjeblieft zelf wat bewegen?

928
01:00:06,311 --> 01:00:09,689
Daarom stapte ik over
op acteurs die zelf bewegen…

929
01:00:09,772 --> 01:00:10,857
Ja.
-Om die reden.

930
01:00:10,940 --> 01:00:15,778
Maar als je er nu aan terugdenkt,
denk je dan niet dat we gestoord waren?

931
01:00:15,862 --> 01:00:19,282
Dat we de hele nacht opbleven
om te filmen?

932
01:00:19,365 --> 01:00:22,869
We begonnen rond 20.00 uur.
-Was het toen koud of warm?

933
01:00:23,870 --> 01:00:26,873
Ik was zo gefocust. Dat ben ik vergeten.

934
01:00:27,749 --> 01:00:29,667
Nee, het was koud.
-Frisjes.

935
01:00:29,751 --> 01:00:31,419
We hadden jassen aan.

936
01:00:31,502 --> 01:00:34,589
Je moeder…
-Ja, mijn moeder kwam naar beneden.

937
01:00:34,672 --> 01:00:38,593
Ze kwam 's avonds laat naar beneden
en keek ons met medelijden aan.

938
01:00:38,676 --> 01:00:41,054
Ze vroeg of we nog niet klaar waren.
-Ja.

939
01:00:41,137 --> 01:00:45,516
Ik was toen al ontslagen uit het leger.
-Ja.

940
01:00:46,100 --> 01:00:50,855
Haar volwassen zoon zat in de kelder
met een knuffelgorilla midden in de nacht.

941
01:00:50,938 --> 01:00:53,191
Ja.
-Ze was vast erg van streek.

942
01:00:53,274 --> 01:00:56,527
Vast erg gefrustreerd.

943
01:00:57,278 --> 01:01:03,951
Ik denk dat de essentiële onderdelen
van de films die Bong nu maakt…

944
01:01:04,452 --> 01:01:06,537
…al aanwezig waren in Gorilla.

945
01:01:07,997 --> 01:01:09,040
INCOHERENCE
BONG JOON HO

946
01:01:09,123 --> 01:01:12,919
De meeste films van hem
hebben scènes in een kelder.

947
01:01:13,670 --> 01:01:18,508
Ga maar naar de kelder
om daar je behoefte te doen.

948
01:01:24,722 --> 01:01:29,477
Het toilet in het operationele kantoor
is te ver weg.

949
01:01:32,647 --> 01:01:34,565
Dit is hoe de flat gebouwd werd.

950
01:01:34,607 --> 01:01:36,192
BARKING DOG NEVER BITES
BONG JOON HO

951
01:01:36,526 --> 01:01:39,946
In 1988,
toen er veel appartementen gebouwd werden…

952
01:01:40,029 --> 01:01:44,784
Sinds je uit het leger bent ontslagen
en naar de fabriek bent gekomen…

953
01:01:44,867 --> 01:01:47,787
…zijn er
een aantal incidenten voorgevallen.

954
01:01:47,870 --> 01:01:50,164
Dit is geen vervalsing of een misdaad.

955
01:01:50,248 --> 01:01:51,624
PARASITE
BONG JOON HO

956
01:01:51,708 --> 01:01:56,295
Ik ga volgend jaar naar deze universiteit.
-O, je had alles al gepland.

957
01:01:59,382 --> 01:02:01,467
Ik dacht: hij wordt bekend.
-Ja.

958
01:02:01,968 --> 01:02:05,054
Dat wist ik,
maar niet dat hij zo beroemd zou worden.

959
01:02:07,014 --> 01:02:09,517
Hij zei toen… Hij is erg…

960
01:02:09,600 --> 01:02:13,521
Hij rekent erg snel.
Hij verspilt nergens geld aan.

961
01:02:14,105 --> 01:02:20,486
Deze man financierde
de eerste korte film van Bong.

962
01:02:20,987 --> 01:02:22,071
White Man.

963
01:02:22,780 --> 01:02:24,949
Je gaf hem drie miljoen won, toch?

964
01:02:25,032 --> 01:02:26,534
Nee.
-Hoeveel dan wel?

965
01:02:26,617 --> 01:02:29,287
Ik herinner me het nauwelijks.
-Echt niet?

966
01:02:29,370 --> 01:02:30,788
Een bepaald bedrag.

967
01:02:30,872 --> 01:02:33,583
Zo herinner ik het me,
maar hij noteerde het.

968
01:02:33,666 --> 01:02:35,418
500.000 won.
-Zeker weten?

969
01:02:35,501 --> 01:02:39,172
Jij zei dat het drie miljoen won was.
Je hebt gelogen.

970
01:02:39,255 --> 01:02:44,260
Hyun was daar op het eindejaarsfeest
en hij bekeek mijn animatiefilm.

971
01:02:44,886 --> 01:02:50,516
Daarom heeft hij een deel
van White Man gefinancierd, zogezegd.

972
01:02:51,559 --> 01:02:54,395
Hij gaf me wat geld voor de korte film.

973
01:02:56,481 --> 01:02:58,274
FINANCIERING: WOO HUYN-HUI

974
01:02:58,357 --> 01:03:01,861
'Woo Hyun-hui'?
Blijkbaar kende Joon Ho mijn naam niet.

975
01:03:03,362 --> 01:03:05,865
Noemt hij je nu nog zo? Nee, hij weet het.

976
01:03:06,449 --> 01:03:09,368
Dit klinkt misschien een beetje vreemd…

977
01:03:09,452 --> 01:03:12,872
…maar dit was de eerste keer
dat ik iemand heb geholpen…

978
01:03:12,955 --> 01:03:14,999
…en ik daar spijt van kreeg.

979
01:03:15,833 --> 01:03:17,168
Niet op dat moment.

980
01:03:18,419 --> 01:03:20,671
Maar een paar jaar later…

981
01:03:23,007 --> 01:03:24,842
…maakte hij Memories of Murder.

982
01:03:24,926 --> 01:03:25,760
MEMORIES OF MURDER

983
01:03:25,843 --> 01:03:28,179
Toen ik na de film naar buiten kwam…

984
01:03:28,262 --> 01:03:32,099
…voelde ik me bedrukt en verbijsterd.

985
01:03:32,183 --> 01:03:35,436
Ik werd overstelpt door diepe emoties.

986
01:03:36,521 --> 01:03:40,525
Ik dacht bij mezelf:
ik had alles moeten financieren.

987
01:03:44,320 --> 01:03:45,822
De hele productie.

988
01:03:46,322 --> 01:03:50,243
Waarom was ik zo gierig
en financierde ik maar een deel?

989
01:03:50,326 --> 01:03:51,994
Dat dacht ik toen.

990
01:04:02,505 --> 01:04:06,342
Helemaal aan het einde van de film
zag je een boom.

991
01:04:06,425 --> 01:04:09,011
De film heette Looking for Paradise.

992
01:04:09,512 --> 01:04:11,055
Nu ik erover nadenk…

993
01:04:11,806 --> 01:04:14,767
…neem ik aan
dat iedereen naar iets op zoek is.

994
01:04:14,851 --> 01:04:16,602
Ik heb zulke gedachten.

995
01:04:19,939 --> 01:04:24,360
Aan het eind bereikt de gorilla de boom
en gaat hij ervoor staan.

996
01:04:24,443 --> 01:04:29,282
We zien de gorilla van achteren,
maar als de camera langzaam uitzoomt…

997
01:04:33,119 --> 01:04:38,708
…blijkt de bananenboom
op televisie te zijn.

998
01:04:44,964 --> 01:04:47,633
Ik geloof dat ik ervan moest huilen.

999
01:04:48,384 --> 01:04:53,806
Het zat zo goed in elkaar
dat je je in de gorilla kon herkennen.

1000
01:04:57,602 --> 01:05:02,690
In die tijd hing ik nog rond
op de universiteitscampus.

1001
01:05:03,774 --> 01:05:07,194
Ik was werkloos en verdiende geen geld.

1002
01:05:08,154 --> 01:05:14,410
Ik wist niet precies wat ik wilde doen
of wat ik zou moeten doen.

1003
01:05:14,911 --> 01:05:18,080
Maar ik wist wel wat ik niet wilde doen.

1004
01:05:21,500 --> 01:05:23,252
Dus in zekere zin…

1005
01:05:24,754 --> 01:05:26,505
…was ik zoals de gorilla.

1006
01:05:27,340 --> 01:05:28,424
Echt.

1007
01:05:37,433 --> 01:05:39,352
Op het vlak van de videocultuur…

1008
01:05:39,435 --> 01:05:44,190
…zal het theater dat morgen opengaat
een positieve verandering opleveren.

1009
01:05:44,273 --> 01:05:45,858
Ik ben erheen gegaan.

1010
01:05:46,442 --> 01:05:50,321
Alles ging ineens erg snel
bij het honderdjarig bestaan van films.

1011
01:05:50,404 --> 01:05:54,742
De allereerste kunstfilmbioscoop in Korea
gaat morgen open.

1012
01:05:58,704 --> 01:06:04,627
Na Rusland scoorde Tarkovski's Nostalghia
waarschijnlijk het best in Korea.

1013
01:06:04,710 --> 01:06:07,421
Zo'n 60.000 mensen
hebben Het Offer gezien.

1014
01:06:08,255 --> 01:06:11,258
Iedereen ging naar dat soort films…

1015
01:06:12,718 --> 01:06:14,804
…en kwam met hoofdpijn naar buiten.

1016
01:06:15,972 --> 01:06:19,976
Talloze bladen zoals Cine 21 en Kino
publiceerden hun eerste nummers.

1017
01:06:20,893 --> 01:06:25,773
Ze lazen allemaal Jung Sung-ils artikelen
in tijdschriften. Het was een rage.

1018
01:06:26,357 --> 01:06:30,444
Uit statistieken bleek dat Jurassic Park
een paar jaar terug goed was…

1019
01:06:30,528 --> 01:06:34,031
…voor meer dan de jaarlijkse export
van Koreaanse auto's…

1020
01:06:34,115 --> 01:06:35,074
Ik geloof…

1021
01:06:35,157 --> 01:06:41,288
…dat de filmindustrie midden
en eind jaren 90 vorm begon te krijgen.

1022
01:06:41,372 --> 01:06:43,165
Sommigen werden beroemd.

1023
01:06:43,249 --> 01:06:46,335
Sommigen werden
hoofdredacteur bij een blad.

1024
01:06:46,419 --> 01:06:48,421
Conglomeraten in de filmindustrie…

1025
01:06:48,504 --> 01:06:53,509
Ik geloof dat we enthousiast waren
toen we zagen wat er allemaal gebeurde.

1026
01:06:54,260 --> 01:06:56,095
In de jaren 70 en 80…

1027
01:06:56,178 --> 01:06:59,515
…kwamen jongeren zoals ik
die dol waren op films samen…

1028
01:06:59,598 --> 01:07:01,600
…om te klagen over de industrie.

1029
01:07:01,684 --> 01:07:04,687
'Waarom heeft Korea geen filmfestival?'

1030
01:07:04,770 --> 01:07:07,440
'Waarom heeft Korea geen filmschool?'

1031
01:07:09,191 --> 01:07:12,194
'Waarom financiert Korea
geen korte films?'

1032
01:07:13,738 --> 01:07:18,325
'Er is vast een paradijs voor films
ergens in het buitenland.

1033
01:07:18,409 --> 01:07:20,286
Hopelijk kom ik daar ooit.'

1034
01:07:20,870 --> 01:07:23,205
Het allereerste filmfestival in Korea…

1035
01:07:23,289 --> 01:07:24,999
…het filmfestival van Pusan…

1036
01:07:25,082 --> 01:07:27,877
…begon op uitstekende wijze
aan de negen dagen.

1037
01:07:35,551 --> 01:07:36,469
Op een dag…

1038
01:07:37,553 --> 01:07:41,640
…was ik druk bezig
met het schrijven van mijn scriptie.

1039
01:07:41,724 --> 01:07:43,976
Het was een scriptie over films.

1040
01:07:44,477 --> 01:07:47,021
Ik kwam Joon Ho tegen bij Gangnam Station.

1041
01:07:47,104 --> 01:07:48,856
'Wat doe je in Gangnam?'

1042
01:07:48,939 --> 01:07:52,693
Het was vreemd,
omdat we elkaar altijd in Hongdae zagen.

1043
01:07:52,777 --> 01:07:57,573
Hij zei dat hij toegelaten wilde worden
op een filmacademie.

1044
01:07:57,656 --> 01:08:00,534
Hij moest daarvoor een Engelse test doen…

1045
01:08:00,618 --> 01:08:03,204
…en was op weg naar Engelse les.

1046
01:08:03,287 --> 01:08:06,123
Daar was hij toen mee bezig. Engels leren.

1047
01:08:06,207 --> 01:08:09,460
Ik was verrast.
Ik was ook jong, dus ik dacht:

1048
01:08:09,543 --> 01:08:13,964
o, Joon Ho denkt echt dat zijn toekomst
in de filmindustrie ligt.

1049
01:08:14,048 --> 01:08:17,968
Voor mij stonden films
enkel symbool voor romantiek.

1050
01:08:18,594 --> 01:08:20,846
Maar voor hem was het een carrièrepad.

1051
01:08:20,930 --> 01:08:23,766
Ik besefte dit pas
toen ik erop terugblikte.

1052
01:08:23,849 --> 01:08:30,189
Films kijken en erover praten
bij Yellow Door…

1053
01:08:30,272 --> 01:08:33,651
Dat vond ik genoeg.

1054
01:08:33,734 --> 01:08:36,821
Ik wist niet wat de andere leden wilden.

1055
01:08:36,904 --> 01:08:40,866
Wat me niet opgevallen was,
was dat ze films wilden maken…

1056
01:08:40,950 --> 01:08:43,202
…dat ze films wilden draaien.

1057
01:08:43,786 --> 01:08:49,875
Er waren meningsverschillen
onder de leden.

1058
01:08:49,959 --> 01:08:56,340
Er waren verschillen qua curriculum
en qua toekomstplannen bij de leden.

1059
01:08:56,423 --> 01:08:59,593
En vanwege die verschillen
brak er een moment aan…

1060
01:08:59,677 --> 01:09:02,179
…waarop we ons daar ongemakkelijk voelden.

1061
01:09:02,263 --> 01:09:04,765
Wat het ook is…

1062
01:09:05,266 --> 01:09:09,687
…het is hartverscheurend om iets te zien
wat over zijn hoogtepunt heen is.

1063
01:09:10,479 --> 01:09:13,065
Hoewel Yellow Door niets levends was…

1064
01:09:13,816 --> 01:09:17,153
…takelde het af zoals elk levend wezen.

1065
01:09:17,236 --> 01:09:19,238
En ik zag dat gebeuren.

1066
01:09:19,947 --> 01:09:23,159
Iedereen had andere voorkeuren en smaken.

1067
01:09:23,242 --> 01:09:25,244
We waren dan wel één groep…

1068
01:09:25,327 --> 01:09:29,248
…maar het was ook zo
dat we allemaal andere dromen hadden.

1069
01:09:29,331 --> 01:09:32,918
Er was absoluut iets
wat ons van elkaar scheidde.

1070
01:09:43,762 --> 01:09:49,268
JEAN-LUC GODARD, FRANKRIJK

1071
01:09:49,351 --> 01:09:54,023
En dus besloten we
om het instituut te sluiten.

1072
01:09:54,857 --> 01:09:56,692
Maar daarna…

1073
01:09:58,319 --> 01:09:59,570
…voelde ik me alleen.

1074
01:09:59,653 --> 01:10:04,491
We droomden samen hartstochtelijk
en bereikten ook veel dingen.

1075
01:10:05,117 --> 01:10:06,452
Dat was wie wij waren…

1076
01:10:06,535 --> 01:10:09,371
…maar razendsnel kwam alles ten einde.

1077
01:10:09,455 --> 01:10:11,624
En toen het ten einde kwam…

1078
01:10:12,708 --> 01:10:15,544
…verdween het ineens als een vloedgolf.

1079
01:10:18,797 --> 01:10:21,383
En toen was er de reis.

1080
01:10:22,343 --> 01:10:27,431
We besloten op reis te gaan
naar Gangwon-do aan de Japanse Zee.

1081
01:10:28,724 --> 01:10:34,563
Degenen die mee wilden,
kwamen naar het station van Cheongnyangni.

1082
01:10:34,647 --> 01:10:37,233
Het was een fantastische reis.

1083
01:10:38,317 --> 01:10:41,654
Ik herinner het me
als de dag van gisteren.

1084
01:10:41,737 --> 01:10:45,908
Net toen we langs Jeongdongjin kwamen
en de zon bijna opkwam…

1085
01:10:45,991 --> 01:10:49,578
…begon de trein
'Moonlight Sonata' te spelen.

1086
01:10:49,662 --> 01:10:51,330
Het was prachtig.

1087
01:10:51,413 --> 01:10:54,250
We hoorden
dat de laatste halte eraan kwam.

1088
01:10:54,333 --> 01:10:59,672
Terwijl 'Moonlight Sonata' bleef spelen,
gleed de trein langs het strand.

1089
01:11:03,717 --> 01:11:06,470
Ik denk dat onze tijd bij Yellow Door…

1090
01:11:06,971 --> 01:11:10,599
…als een bedrijf in een toneelstuk was.

1091
01:11:10,683 --> 01:11:15,771
Het bedrijf moest
hoe dan ook ten einde komen…

1092
01:11:16,272 --> 01:11:22,027
…zodat het stuk door kon gaan
naar het tweede, derde en vierde bedrijf.

1093
01:11:22,111 --> 01:11:25,197
Terwijl we de volgende 30 jaar
doorgingen met leven…

1094
01:11:25,281 --> 01:11:29,451
…begonnen we aan de volgende bedrijven…

1095
01:11:29,535 --> 01:11:32,955
…leerden we wat we
in het eerste bedrijf nog niet wisten…

1096
01:11:33,539 --> 01:11:35,958
…en gebruikten we de opgedane kennis.

1097
01:11:36,041 --> 01:11:38,460
Zo gingen we vooruit.

1098
01:11:38,961 --> 01:11:40,963
Dat gold ook voor mijn leven.

1099
01:11:42,923 --> 01:11:44,675
Ken je dat gevoel…

1100
01:11:44,758 --> 01:11:49,346
…dat je iemand hebt ontmoet
die je gelukkig maakt. Alles is super.

1101
01:11:49,430 --> 01:11:53,100
Je loopt hand in hand,
maar dat kan niet eeuwig duren.

1102
01:11:53,183 --> 01:11:56,854
Je moet die hand ooit loslaten,
maar dat is erg ongemakkelijk.

1103
01:11:56,937 --> 01:11:58,939
Zo voelde ik me.

1104
01:11:59,481 --> 01:12:00,899
Ik persoonlijk…

1105
01:12:01,817 --> 01:12:06,822
…vond het beter dat onschuldige mensen
bijeenkwamen en weer uit elkaar gingen.

1106
01:12:06,905 --> 01:12:11,076
Als we bij elkaar waren gebleven
voor financieel gewin of met een doel…

1107
01:12:11,952 --> 01:12:16,040
…hadden we nieuwe formats bedacht
om iets nieuws na te streven.

1108
01:12:26,759 --> 01:12:29,762
Ik ben kort daarna
gestopt met films kijken.

1109
01:12:30,721 --> 01:12:32,848
De films die ik bij Yellow Door zag…

1110
01:12:32,931 --> 01:12:36,977
…waren heel anders
dan de films die ik daarna zag.

1111
01:12:37,061 --> 01:12:40,314
Ik vroeg me zelfs af
of ik die films wel echt leuk vond.

1112
01:12:40,397 --> 01:12:42,858
Vreemd genoeg leken de films…

1113
01:12:42,941 --> 01:12:46,028
…meer te betekenen
dan je in eerste instantie dacht.

1114
01:12:46,528 --> 01:12:50,866
Toen ik terugkeerde naar de realiteit
en kaartjes kocht voor de bioscoop…

1115
01:12:50,949 --> 01:12:53,619
…had ik er een ander gevoel bij.

1116
01:12:54,578 --> 01:12:58,332
Ik was toen heel verdrietig
dat we uit elkaar waren gegaan.

1117
01:12:58,415 --> 01:13:02,920
Ik heb lang die goede oude tijd gemist…

1118
01:13:03,003 --> 01:13:09,009
…maar nu is het een goede herinnering
aan lang vervlogen tijden voor me.

1119
01:13:10,344 --> 01:13:14,973
Toen ik 40 en later 50 werd,
was ik erg terneergeslagen.

1120
01:13:15,474 --> 01:13:16,392
Ja.

1121
01:13:17,184 --> 01:13:22,189
Omdat die tijden ineens verdwenen waren.

1122
01:13:23,065 --> 01:13:27,236
Film was lange tijd mijn droom.

1123
01:13:27,319 --> 01:13:30,155
Sinds die periode, en zelfs nu nog.

1124
01:13:32,032 --> 01:13:34,701
Ik denk dat je droom najagen zinvol is.

1125
01:13:34,785 --> 01:13:37,871
Ook al leidt het tot een banaan op tv.

1126
01:13:37,955 --> 01:13:43,544
Wanneer je zo aan introspectie doet,
word je je wellicht van dingen bewust.

1127
01:13:43,627 --> 01:13:47,589
Wie nog niet aan zijn reis is begonnen,
zit nog in de kelder…

1128
01:13:47,673 --> 01:13:49,675
…en denkt dat er bananen zijn.

1129
01:13:49,758 --> 01:13:52,761
Dus in zekere zin zijn er momenten…

1130
01:13:54,096 --> 01:13:57,182
…waarop ik die boom denk te zien.

1131
01:13:58,267 --> 01:14:00,269
KIM MIN-HYANG

1132
01:14:00,394 --> 01:14:03,897
Ik weet niet hoeveel tijd me nog rest…

1133
01:14:03,981 --> 01:14:08,902
…maar ik heb het gevoel
dat ik die boom nu kan gaan aanraken.

1134
01:14:08,986 --> 01:14:10,821
Ik denk dat ik dat nu kan.

1135
01:14:10,904 --> 01:14:14,366
Dit is gênant,
maar toen ik begon te schilderen…

1136
01:14:14,450 --> 01:14:17,870
…schilderde ik dingen die leken…

1137
01:14:17,953 --> 01:14:21,248
…op de laatste scène
van Searching for Paradise…

1138
01:14:21,331 --> 01:14:24,626
…zonder dat te beseffen.

1139
01:14:25,127 --> 01:14:28,672
Ik beeldde een jong meisje af
dat op zoek was naar iets.

1140
01:14:28,755 --> 01:14:32,259
Ik dacht niet aan Yellow Door
toen ik het schilderde.

1141
01:14:32,843 --> 01:14:34,595
Maar als ik erover nadenk…

1142
01:14:34,678 --> 01:14:41,560
…heb ik vast mijn verlangen afgebeeld
om naar iets nieuws op zoek te gaan.

1143
01:14:42,060 --> 01:14:47,107
Het feit dat we 30 jaar geleden
iets unieks hebben opgebouwd…

1144
01:14:47,691 --> 01:14:49,818
…en dat we gedurende een korte tijd…

1145
01:14:50,486 --> 01:14:55,657
…gewoon rondhingen
zonder enige zorgen over de toekomst…

1146
01:14:55,741 --> 01:14:58,202
Het voelt als een puzzelstukje.

1147
01:14:58,285 --> 01:15:01,371
Alles wat ik tot nu besproken heb…

1148
01:15:02,414 --> 01:15:05,000
…zijn verhalen van zo'n 30 jaar geleden.

1149
01:15:05,501 --> 01:15:10,506
Maar ik kan niet geloven
dat er 30 jaar verstreken is.

1150
01:15:16,261 --> 01:15:20,432
We waren dolenthousiast in 1992 en 1993.

1151
01:15:20,516 --> 01:15:24,102
Maar we hebben er vast
allemaal andere herinneringen aan.

1152
01:15:24,186 --> 01:15:28,857
Sommigen waren daar maar kort.
Anderen bleven lang.

1153
01:15:28,941 --> 01:15:32,611
En je had Jong-tae,
die zich midden in de storm bevond.

1154
01:15:33,111 --> 01:15:35,864
We hebben allemaal
vast andere herinneringen.

1155
01:15:37,199 --> 01:15:40,035
Als ik erop terugblik…

1156
01:15:41,203 --> 01:15:42,538
…denk ik niet…

1157
01:15:43,580 --> 01:15:48,335
…dat ik ooit nog
zo dol op films ben geweest als toen.

1158
01:15:48,418 --> 01:15:51,713
Het zijn momenten
die het begin van mijn leven vormden…

1159
01:15:52,214 --> 01:15:54,216
…en die wil ik me herinneren.

1160
01:15:54,800 --> 01:15:57,302
En hoewel ik er nu weg ben…

1161
01:15:58,220 --> 01:16:02,057
…die plek wees me de weg
die ik daarna besloot te volgen.

1162
01:16:02,558 --> 01:16:04,059
Het begin van mijn leven.

1163
01:16:05,060 --> 01:16:06,144
Yellow Door.

1164
01:16:14,236 --> 01:16:16,905
Zou het goed gaan
als we het over zouden doen?

1165
01:16:25,330 --> 01:16:29,042
CHEONGGYE PLAZA

1166
01:16:32,462 --> 01:16:35,382
HONGIK UNIVERSITY STATION

1167
01:16:48,020 --> 01:16:50,439
YELLOW DOOR, EERSTE EDITIE, LENTE 1993

1168
01:16:53,942 --> 01:16:56,111
'Over filminstituut Yellow Door.

1169
01:16:56,820 --> 01:17:00,991
We vormen een groep mensen
die samenkomen om films te bestuderen.

1170
01:17:01,074 --> 01:17:05,537
We denken dat dat iets is
wat je niet alleen kunt doen.'

1171
01:17:06,121 --> 01:17:10,208
'Hoe meer info en materiaal we delen,
hoe meer we ons ontwikkelen.

1172
01:17:10,292 --> 01:17:12,377
Nu zijn we met ruim 30 mensen.'

1173
01:17:12,461 --> 01:17:18,091
'We hebben nog een lange weg te gaan,
maar we noemen ons een filminstituut.

1174
01:17:18,842 --> 01:17:21,386
Afhankelijk van waar je keus op valt…

1175
01:17:21,470 --> 01:17:24,973
…heb je secties voor recensenten,
regisseurs en schrijvers.'

1176
01:17:25,057 --> 01:17:30,020
'Die afdelingen voeren elk
hun eigen activiteiten uit.

1177
01:17:30,103 --> 01:17:33,649
'Het filminstituut
bestaat uit allerlei soorten mensen…

1178
01:17:33,732 --> 01:17:37,569
…van mensen die net
kennis hebben gemaakt met films…

1179
01:17:37,653 --> 01:17:41,573
…tot afgestudeerden
en doctoraatstudenten.'

1180
01:17:42,157 --> 01:17:44,576
'Maar we hebben één ding gemeen.

1181
01:17:44,660 --> 01:17:49,539
We willen in ons leven
iets met films gaan doen.'

1182
01:17:50,040 --> 01:17:53,460
'De programma's van het instituut
voorzien in de behoeften…

1183
01:17:53,543 --> 01:17:58,048
…van de studenten
op hun specifieke niveau.

1184
01:17:58,674 --> 01:18:03,011
Dit lijkt ons een goede plek voor degenen
die hun studie willen beginnen…

1185
01:18:03,095 --> 01:18:05,180
…met een theoretische benadering.'

1186
01:18:05,263 --> 01:18:08,392
'Natuurlijk biedt elke afdeling eveneens…

1187
01:18:08,475 --> 01:18:12,854
…een trainingsprogramma
voor creatieve projecten.'

1188
01:18:13,438 --> 01:18:15,190
'Het filminstituut Yellow…

1189
01:18:15,273 --> 01:18:20,028
…zoekt jonge, enthousiaste
en getalenteerde filmstudenten.

1190
01:18:20,862 --> 01:18:26,702
Klop op de gele deur van het instituut
en open de zware deur…

1191
01:18:26,785 --> 01:18:31,206
…die naar je leven in de filmwereld
en de Koreaanse filmindustrie leidt.'

1192
01:18:33,291 --> 01:18:34,376
Wauw.

1193
01:18:36,670 --> 01:18:38,296
Dat was grandioos.

1194
01:18:38,380 --> 01:18:39,965
Grandioos.

1195
01:18:41,550 --> 01:18:42,884
Goed geschreven.

1196
01:18:45,053 --> 01:18:46,555
Wauw, dit is cool.

1197
01:19:03,238 --> 01:19:09,077
KIM DAE-YUP IS NU BINNENHUISARCHITECT.

1198
01:19:13,331 --> 01:19:19,171
KIM MIN-HYANG SCHRIJFT IN HET GEHEIM,
TEKENT EN MAAKT FOTO'S.

1199
01:19:23,508 --> 01:19:29,097
KIM SEOK-WOO HOUDT VAN BERGEN EN KANOËN
EN HEEFT EEN ECOLOGISCH BEDRIJF.

1200
01:19:33,393 --> 01:19:39,274
KIM YOON-A GEEFT LES OP DE UNIVERSITEIT
OVER FILMS EN VERHALEN VERTELLEN.

1201
01:19:43,445 --> 01:19:49,117
KIM HYUNG-OAK WERKT ALS FILMMAKER.

1202
01:19:53,538 --> 01:19:56,875
BAN SE-BUM GEEFT PSYCHOLOGIELESSEN
OP DE UNIVERSITEIT…

1203
01:19:56,958 --> 01:19:59,377
…EN MAAKT FOTO'S IN ZIJN VRIJE TIJD.

1204
01:20:03,840 --> 01:20:09,304
BONG JOON HO HEEFT NET
ZIJN ACHTSTE SPEELFILM OPGENOMEN.

1205
01:20:13,391 --> 01:20:18,980
LEE DONG-HOON HEEFT EEN BEDRIJF
DAT SCHAAKLESSEN GEEFT.

1206
01:20:23,819 --> 01:20:29,407
LEE BYUNG-HOON HEEFT EEN BEDRIJF
DAT MEDISCHE APPARATEN LEVERT IN DE VS.

1207
01:20:33,912 --> 01:20:39,417
LIM HOON-A WERKT ALS SPRAAKTHERAPEUT
VOOR KINDEREN EN JONGEREN.

1208
01:20:43,588 --> 01:20:49,261
CHANG EUN-SIM
GEEFT WISKUNDELES AAN STUDENTEN.

1209
01:20:53,765 --> 01:20:59,271
CHOI JONG-TAE HEEFT VIJF SPEELFILMS
UITGEBRACHT EN WERKT AAN ZIJN VIERDE BOEK.

1210
01:21:03,817 --> 01:21:10,824
KIM HYE-JA, KIM HONG-JOON
AHN NAE-SANG, WOO HYUN, JU SUNG-CHUL

1211
01:23:53,445 --> 01:23:55,447
Ondertiteld door: Robby van den Hoek