1
00:00:13,920 --> 00:00:17,000
<i>Một mê cung đầy đá và băng tuyết...</i>

2
00:00:21,080 --> 00:00:24,800
<i>nơi nhiệt độ hạ tới âm 40 độ C</i>

3
00:00:26,360 --> 00:00:30,520
<i>và những cơn bão tuyết tàn khốc
trút xuống lớp tuyết dày hơn chín mét.</i>

4
00:00:33,000 --> 00:00:36,920
<i>Mùa đông ở dãy Rocky
không dành cho những kẻ yếu tim.</i>

5
00:00:40,160 --> 00:00:42,120
<i>Nhưng có một sinh vật</i>

6
00:00:44,600 --> 00:00:46,880
<i>được sinh ra để đương đầu với nơi này.</i>

7
00:00:48,920 --> 00:00:51,080
<i>Ta thấy các dốc cheo leo,</i>

8
00:00:52,480 --> 00:00:55,360
<i>con chồn sói này lại thấy một sân chơi.</i>

9
00:01:01,080 --> 00:01:04,680
<i>Lớp lông dày chắn tuyết
như một chiếc áo khoác.</i>

10
00:01:08,040 --> 00:01:11,480
<i>Móng vuốt cắm chắc
như giày đinh leo núi tuyết.</i>

11
00:01:15,680 --> 00:01:18,840
<i>Nó vượt qua những mùa đông buốt giá nhất...</i>

12
00:01:23,600 --> 00:01:26,480
<i>chỉ bằng cách lắc nhẹ bộ lông.</i>

13
00:01:31,280 --> 00:01:34,920
<i>Nhưng sự cô độc chốn núi cao
cũng có mặt bất lợi.</i>

14
00:01:40,520 --> 00:01:42,440
<i>Ít có động vật xung quanh.</i>

15
00:01:44,360 --> 00:01:47,720
<i>Với thú ăn thịt đói bụng,
đây quả là thử thách.</i>

16
00:01:52,760 --> 00:01:55,640
<i>Nó đi bộ hơn 30 km mỗi ngày,</i>

17
00:01:59,360 --> 00:02:02,160
<i>để tìm một bữa ăn bên trên...</i>

18
00:02:04,280 --> 00:02:05,760
<i>và dưới lớp tuyết.</i>

19
00:02:13,640 --> 00:02:16,600
<i>Nhưng nó cũng cần để ý phía trên đầu.</i>

20
00:02:20,520 --> 00:02:25,680
<i>Vì những đỉnh núi trên cao
ẩn chứa hiểm họa chết người.</i>

21
00:02:28,000 --> 00:02:34,000
<i>Sau nhiều tháng tuyết rơi nặng nề,
ngọn núi sắp sửa trút gánh nặng.</i>

22
00:02:43,920 --> 00:02:46,120
<i>Một trận lở giá lạnh dữ dội.</i>

23
00:02:51,240 --> 00:02:54,880
<i>Gần 85 nghìn mét khối băng và tuyết...</i>

24
00:02:56,840 --> 00:02:58,760
<i>ầm ầm lao khỏi đỉnh núi...</i>

25
00:03:01,680 --> 00:03:04,000
<i>có tốc độ lên đến 160 km/giờ.</i>

26
00:03:26,760 --> 00:03:29,920
<i>Gần như với mọi sinh vật
vô tình chắn đường,</i>

27
00:03:30,440 --> 00:03:31,840
<i>tiếng tuyết rần trời...</i>

28
00:03:34,040 --> 00:03:36,600
<i>chẳng khác gì tiếng báo tử.</i>

29
00:03:42,280 --> 00:03:46,880
<i>Nhưng với con chồn sói may mắn này,
đó lại là kẻng ăn tối.</i>

30
00:03:53,520 --> 00:03:55,200
<i>Nó khóa chặt vào một mùi</i>

31
00:03:57,000 --> 00:03:58,160
<i>và bắt đầu đào.</i>

32
00:04:13,360 --> 00:04:17,200
<i>Tuyết lở có thể là tin buồn
với chú dê núi xấu số,</i>

33
00:04:19,280 --> 00:04:22,440
<i>nhưng lại là điều
mà chồn sói đói bụng trông mong.</i>

34
00:04:26,560 --> 00:04:28,320
<i>Thảm họa của kẻ này...</i>

35
00:04:31,360 --> 00:04:33,720
<i>là sự cứu sinh của nó.</i>

36
00:04:41,120 --> 00:04:45,280
<i>Vì cuộc sống không chỉ cần tới
mặt nhân từ của hành tinh,</i>

37
00:04:48,040 --> 00:04:51,080
<i>mà cả cơn thịnh nộ của nó nữa.</i>

38
00:04:57,840 --> 00:05:00,520
THẾ GIỚI SỐNG CỦA CHÚNG TA

39
00:05:00,520 --> 00:05:03,840
BÊN BỜ NGUY KỊCH

40
00:05:09,280 --> 00:05:11,200
{\an8}<i>Thế lực có sức tàn phá bậc nhất...</i>

41
00:05:11,200 --> 00:05:12,640
{\an8}CATE BLANCHETT THUYẾT MINH

42
00:05:12,640 --> 00:05:16,440
{\an8}...<i>cũng chính là thế lực
đưa sự sống đến hành tinh này.</i>

43
00:05:18,800 --> 00:05:21,600
<i>Núi lửa là kẻ tàn phá vĩ đại.</i>

44
00:05:24,320 --> 00:05:28,000
<i>Nhưng chúng cũng xả ra lượng lớn hơi nước.</i>

45
00:05:28,840 --> 00:05:33,840
<i>Nhiều đến mức đại dương của ta
giờ đây được lấp đầy bởi thứ nước</i>

46
00:05:34,520 --> 00:05:36,920
<i>một thời bị giữ trong lòng đất.</i>

47
00:05:41,000 --> 00:05:44,480
<i>Dung nham núi lửa nguội đi
thành vùng đất mới.</i>

48
00:05:47,120 --> 00:05:50,560
<i>Không có gì quý hơn các hòn đảo núi lửa.</i>

49
00:05:56,040 --> 00:06:00,720
<i>Những quần đảo xa bờ này
khuấy động thủy triều đại dương,</i>

50
00:06:02,120 --> 00:06:05,480
<i>kéo nước giàu dinh dưỡng từ biển sâu lên,</i>

51
00:06:06,600 --> 00:06:08,920
<i>giúp sự sống bùng nổ.</i>

52
00:06:13,880 --> 00:06:15,040
<i>Cả ở trên...</i>

53
00:06:17,320 --> 00:06:18,800
<i>lẫn bên dưới nước.</i>

54
00:06:23,920 --> 00:06:28,880
<i>Các hòn đảo núi lửa tạo thành
các ốc đảo sự sống giữa biển khơi...</i>

55
00:06:34,480 --> 00:06:36,960
<i>cho những ai biết nơi tìm chúng.</i>

56
00:06:43,720 --> 00:06:47,800
<i>Con cá mập đầu búa trẻ này
đang trên chuyến hành trình đầu tiên</i>

57
00:06:48,880 --> 00:06:52,560
<i>di chuyển hàng trăm cây số
từ vùng duyên hải nó sinh ra</i>

58
00:06:52,560 --> 00:06:55,080
<i>đến Thái Bình Dương rộng lớn.</i>

59
00:06:59,760 --> 00:07:02,400
<i>Có thể nó không biết mình đang đi đâu.</i>

60
00:07:05,400 --> 00:07:07,240
<i>Nhưng nó có chỉ dẫn.</i>

61
00:07:08,880 --> 00:07:12,400
<i>Chiếc mõm kỳ lạ của nó tua tủa các thụ thể</i>

62
00:07:13,040 --> 00:07:17,560
<i>có thể phát hiện dấu hiệu từ tính
của nền dung nham.</i>

63
00:07:28,960 --> 00:07:33,800
<i>Dung nham đã nguội
dẫn lối cho nó vượt đại dương.</i>

64
00:07:42,600 --> 00:07:44,880
<i>Nó chỉ cần nghe theo mũi mình</i>

65
00:07:46,600 --> 00:07:48,600
<i>và để bản năng dẫn đường.</i>

66
00:07:58,320 --> 00:07:59,560
<i>Quần đảo Cocos,</i>

67
00:08:00,360 --> 00:08:07,280
<i>đỉnh của một ngọn núi lửa
cao 3.657 m so với đáy đại dương.</i>

68
00:08:10,440 --> 00:08:12,160
<i>Theo giác quan của nó,</i>

69
00:08:13,120 --> 00:08:17,960
<i>hòn đảo này sáng bừng
như ngọn hải đăng giữa nơi hoang dã.</i>

70
00:08:29,640 --> 00:08:34,280
<i>Sau hành trình dài 482,8 km,
nó xứng đáng được nghỉ ngơi.</i>

71
00:08:36,200 --> 00:08:41,600
<i>Nó đưa một dân cư đảo Cocos đặc biệt
vào tầm ngắm.</i>

72
00:08:51,840 --> 00:08:54,240
<i>Nhưng nó nào phải thực khách,</i>

73
00:08:57,400 --> 00:08:59,480
<i>mà là người phục vụ món ăn.</i>

74
00:09:07,520 --> 00:09:12,400
<i>Chuyến đi xa đầu tiên
khiến người nó bám đầy ký sinh trùng.</i>

75
00:09:18,440 --> 00:09:23,920
<i>Một đàn cá bướm nhổ lũ ký sinh
và dọn sạch mang bị làm ổ của nó.</i>

76
00:09:29,240 --> 00:09:31,800
<i>Miệng chúng gặm như đang mát-xa,</i>

77
00:09:33,640 --> 00:09:38,400
<i>giữ cho cá mập bình tĩnh
trong lúc chúng ăn và giúp nó lành.</i>

78
00:09:46,120 --> 00:09:48,480
<i>Dịch vụ này thật đúng lúc,</i>

79
00:09:49,240 --> 00:09:54,400
<i>vì miền đất hứa từ núi lửa này
không chỉ là spa cho cá mập.</i>

80
00:09:59,880 --> 00:10:04,240
<i>Các du khách khác cũng bị thu hút
tới điểm hội ngộ đặc biệt này,</i>

81
00:10:10,920 --> 00:10:14,600
<i>tạo thành một một đàn trăm con to khỏe.</i>

82
00:10:29,760 --> 00:10:35,080
<i>Các nhà khoa học nghĩ buổi tụ họp này
là vũ hội hè của cá mập đầu búa...</i>

83
00:10:37,720 --> 00:10:39,200
<i>nơi chúng thư giãn,</i>

84
00:10:41,480 --> 00:10:42,480
<i>xã giao,</i>

85
00:10:46,280 --> 00:10:49,800
<i>và nếu may mắn, chúng sẽ tìm được bạn đời.</i>

86
00:10:55,560 --> 00:10:58,160
<i>Khi cô cá mập hòa vào điệu múa</i>

87
00:11:00,480 --> 00:11:03,280
<i>thì đó có thể là khởi đầu
của hành trình mới,</i>

88
00:11:04,320 --> 00:11:05,760
<i>hành trình làm mẹ.</i>

89
00:11:09,920 --> 00:11:15,040
<i>Hành trình mà chỉ có thể xảy ra
nhờ những lối mòn núi lửa dưới nước</i>

90
00:11:16,240 --> 00:11:18,880
<i>mà đã mất hàng triệu năm để hình thành.</i>

91
00:11:26,080 --> 00:11:28,080
<i>Đại dương vẫn là nhà</i>

92
00:11:28,080 --> 00:11:31,480
<i>của những hiện tượng tự nhiên
khủng khiếp nhất hành tinh.</i>

93
00:11:35,600 --> 00:11:40,320
<i>Năng lượng mặt trời
hun đốt mạnh mẽ nhất ở vùng nhiệt đới,</i>

94
00:11:41,480 --> 00:11:44,800
<i>nơi phần lớn nhiệt bị đại dương hấp thụ.</i>

95
00:11:49,120 --> 00:11:52,800
<i>Nhưng những vùng nước ấm nóng này
có van xả.</i>

96
00:11:56,120 --> 00:12:01,560
<i>Truyền năng lượng trong mình lên bầu trời,
biển xả cơn nóng bức</i>

97
00:12:02,520 --> 00:12:07,600
<i>bằng cách tạo ra
những trận bão kinh hoàng nhất Trái Đất.</i>

98
00:12:13,240 --> 00:12:14,760
<i>Bão lốc nhiệt đới.</i>

99
00:12:18,520 --> 00:12:19,920
<i>Con quái vật này</i>

100
00:12:21,040 --> 00:12:26,240
<i>không ngừng lớn mạnh và sẽ thay đổi
cuộc đời những kẻ cản đường nó.</i>

101
00:12:33,480 --> 00:12:35,520
<i>Tại một công viên ở Miami,</i>

102
00:12:36,680 --> 00:12:40,400
<i>sinh vật bảo vệ lãnh thổ
hung hăng nhất nước Mỹ...</i>

103
00:12:44,920 --> 00:12:46,760
<i>đang đánh dấu lãnh thổ.</i>

104
00:12:55,840 --> 00:12:57,040
<i>Thằn lằn Anole.</i>

105
00:12:59,440 --> 00:13:00,600
<i>Một kẻ khó xơi.</i>

106
00:13:02,120 --> 00:13:05,200
<i>Những cú chống đẩy khoe sức mạnh cơ bắp,</i>

107
00:13:06,480 --> 00:13:10,080
<i>cảnh báo đối thủ
đừng bước lên cái cây này.</i>

108
00:13:15,240 --> 00:13:19,480
<i>Để nó kiếm được
nhiều thức ăn và giống cái hơn.</i>

109
00:13:25,360 --> 00:13:28,120
<i>Nhưng vẫn có kẻ phớt lờ thông điệp</i>.

110
00:13:35,080 --> 00:13:35,920
<i>Kẻ xâm phạm...</i>

111
00:13:38,000 --> 00:13:40,760
<i>nhắm tới cây của con thằn lằn khó chơi.</i>

112
00:13:47,280 --> 00:13:49,760
<i>Liệu nó có đủ ngón nghề để chiếm chỗ?</i>

113
00:13:55,120 --> 00:13:56,120
<i>Không tệ.</i>

114
00:13:59,080 --> 00:14:02,360
<i>Anh chàng khó chơi cần thị uy.</i>

115
00:14:04,400 --> 00:14:05,400
<i>Hãy xem đây.</i>

116
00:14:08,040 --> 00:14:11,280
<i>Chiêu áp chế tối thượng của thằn lằn.</i>

117
00:14:18,520 --> 00:14:20,800
<i>Nhưng ăn miếng thì trả miếng.</i>

118
00:14:26,960 --> 00:14:29,400
<i>Chỉ còn một cách để giải quyết.</i>

119
00:14:52,680 --> 00:14:54,360
<i>Trong lúc chúng chiến đấu...</i>

120
00:14:58,960 --> 00:15:01,480
<i>siêu bão đang ập đến.</i>

121
00:15:12,720 --> 00:15:14,440
<i>Chúng lao vội lên ngọn cây...</i>

122
00:15:17,200 --> 00:15:19,880
<i>để tránh cơn lũ chắc chắn sẽ tới.</i>

123
00:15:24,800 --> 00:15:26,880
<i>Khi bão đổ bộ...</i>

124
00:15:36,120 --> 00:15:39,200
<i>lũ thằn lằn Anole bám chặt vào cành cao.</i>

125
00:15:45,840 --> 00:15:47,080
<i>Trượt tay</i>

126
00:15:49,080 --> 00:15:51,000
<i>là mất tất cả.</i>

127
00:15:54,200 --> 00:15:59,640
<i>Tương lai của con thằn lằn máu mặt
đang được níu lại bằng cái móng tay.</i>

128
00:16:09,160 --> 00:16:11,320
<i>Đối thủ cũng đang chật vật.</i>

129
00:16:27,760 --> 00:16:32,640
<i>Nhà vô địch đã thành công bám trụ
và giữ vững lãnh thổ.</i>

130
00:16:40,640 --> 00:16:41,840
<i>Trong trận này,</i>

131
00:16:43,840 --> 00:16:45,800
<i>chỉ kẻ mạnh nhất thắng.</i>

132
00:16:48,360 --> 00:16:50,200
<i>Nhưng sẽ không thế mãi.</i>

133
00:17:01,080 --> 00:17:06,000
<i>Ngày nay, biến đổi khí hậu do con người
khiến bão lốc mạnh hơn...</i>

134
00:17:07,920 --> 00:17:09,440
<i>và đến nhiều hơn.</i>

135
00:17:13,000 --> 00:17:18,680
<i>Trước cơn thịnh nộ ngày càng mạnh,
cơ thể của lũ thằn lằn đang thay đổi.</i>

136
00:17:20,240 --> 00:17:23,640
<i>Đáng chú ý là chỉ mới qua vài thế hệ,</i>

137
00:17:23,640 --> 00:17:28,680
<i>chúng đã phát triển phần đệm ngón chân to
để bám chắc hơn.</i>

138
00:17:35,240 --> 00:17:39,880
<i>Chưa rõ nóng lên toàn cầu
sẽ đưa những sinh vật này về đâu.</i>

139
00:17:43,520 --> 00:17:49,080
<i>Nhưng ta biết điều đó đang khiến thời tiết
ngày càng cực đoan.</i>

140
00:17:53,920 --> 00:17:58,800
<i>Trong khi nơi này ngập lụt,
nơi khác lại cạn khô.</i>

141
00:18:00,760 --> 00:18:05,680
<i>Sa mạc lan rộng đang thay đổi
bộ mặt của cả lục địa.</i>

142
00:18:06,800 --> 00:18:09,160
<i>Mọi sự sống phải thích nghi</i>

143
00:18:10,560 --> 00:18:11,480
<i>hoặc chết.</i>

144
00:18:16,040 --> 00:18:19,480
<i>Tây Phi, phía Nam sa mạc Sahara.</i>

145
00:18:24,200 --> 00:18:28,720
<i>Mùa mưa trở nên
ngày càng thất thường và khó đoán.</i>

146
00:18:31,080 --> 00:18:33,960
<i>Ban ngày nhiệt độ cao 43 độ C...</i>

147
00:18:36,280 --> 00:18:41,480
<i>biến bụi rậm đầy gai này
thành lò nướng mở.</i>

148
00:18:44,560 --> 00:18:46,960
<i>Cháy rừng lan khắp vùng...</i>

149
00:18:53,840 --> 00:18:56,680
<i>để lại sau những bộ xương cháy đen.</i>

150
00:19:04,760 --> 00:19:08,480
<i>Nhưng có một nhóm nhất quyết
ở lại ngôi nhà xưa.</i>

151
00:19:21,520 --> 00:19:24,200
<i>Con non này đang lớn rất nhanh.</i>

152
00:19:29,880 --> 00:19:31,680
<i>Nên nó luôn đói.</i>

153
00:19:35,240 --> 00:19:38,760
<i>Nhưng gia đình thông minh của nó
sẽ luôn tìm được</i>

154
00:19:39,280 --> 00:19:41,000
<i>đồ ăn ở chốn hoang vu.</i>

155
00:19:45,240 --> 00:19:49,600
<i>Cần sự tài tình để lấy được hạt
từ quả kapok đầy bông...</i>

156
00:19:52,720 --> 00:19:54,760
<i>cho dù quả này có hơi khô.</i>

157
00:20:03,560 --> 00:20:07,680
<i>Để sống sót ở chốn này,
nó phải dùng cái đầu.</i>

158
00:20:15,440 --> 00:20:18,480
<i>Nó bắt chước đồng loại.</i>

159
00:20:22,880 --> 00:20:24,480
<i>Một học trò sáng dạ.</i>

160
00:20:26,560 --> 00:20:28,960
<i>Nhưng vẫn đang học căn bản.</i>

161
00:20:35,440 --> 00:20:39,280
<i>Kiến thức và kỹ năng
được truyền qua các thế hệ</i>

162
00:20:40,440 --> 00:20:45,880
<i>đã giúp những kẻ sống sót này bám trụ
ngay cả ở vùng khô hạn nhất.</i>

163
00:20:49,800 --> 00:20:52,600
<i>Nhưng thứ chúng không thể sống thiếu</i>

164
00:20:53,280 --> 00:20:55,000
<i>là nguồn nước sạch.</i>

165
00:20:57,800 --> 00:21:02,000
<i>Và bài học quan trọng nhất là
tìm nước ở đâu.</i>

166
00:21:14,920 --> 00:21:17,840
<i>Lòng sông đã khô cạn.</i>

167
00:21:30,360 --> 00:21:33,720
<i>Có thể chúng biết
nơi trái ngon nhất đang mọc.</i>

168
00:21:34,520 --> 00:21:38,440
<i>Nhưng dù là gia đình khỉ
cũng không thể hô biến nước từ lòng đất.</i>

169
00:21:42,440 --> 00:21:46,520
<i>May thay, bà khỉ đã đi khắp chốn này
suốt 40 mùa khô.</i>

170
00:21:51,600 --> 00:21:55,360
<i>Chỉ bà mới có thể dẫn chúng
vượt qua chuyện này.</i>

171
00:22:01,680 --> 00:22:04,000
<i>Và gia đình nối bước theo sau.</i>

172
00:22:11,160 --> 00:22:13,560
<i>Nhà của chúng đang dần khô héo.</i>

173
00:22:18,680 --> 00:22:23,160
<i>Mất môi trường sống và săn trộm
khiến loài này giảm 80%</i>

174
00:22:23,160 --> 00:22:24,840
<i>trong 30 năm qua.</i>

175
00:22:27,920 --> 00:22:33,080
<i>Ngày nay, những cá thể sống sót cần
khôn hơn, thích nghi tốt hơn bao giờ hết.</i>

176
00:22:48,560 --> 00:22:53,000
<i>Bà khỉ dẫn đoàn tới hố nước
mà chưa từng cạn khô.</i>

177
00:23:06,760 --> 00:23:12,640
<i>Nhưng ngay cả ốc đảo đáng tin cậy này
cũng đã cạn thành vũng nước tù.</i>

178
00:23:16,760 --> 00:23:20,040
<i>Nước không còn đủ sạch để uống.</i>

179
00:23:47,880 --> 00:23:51,080
<i>Bà khỉ đào một cái hố gần mép vũng nước.</i>

180
00:23:54,720 --> 00:23:56,040
<i>Nó dần đầy.</i>

181
00:23:58,880 --> 00:24:03,040
<i>Cát lọc ra nước trong.</i>

182
00:24:08,000 --> 00:24:09,760
<i>Cả gia đình làm theo.</i>

183
00:24:18,880 --> 00:24:21,920
<i>Sự thông thái của bà khỉ đã cứu chúng.</i>

184
00:24:23,840 --> 00:24:28,160
<i>Bé con đã học thêm
một bài học quan trọng cho tương lai.</i>

185
00:24:43,680 --> 00:24:46,280
<i>Vùng này của châu Phi cạn nước...</i>

186
00:24:49,680 --> 00:24:53,680
<i>sẽ gây ảnh hưởng tới sự sống ở rất xa.</i>

187
00:24:55,760 --> 00:24:58,360
<i>Kể cả là phía bên kia địa cầu.</i>

188
00:25:00,600 --> 00:25:01,880
<i>Khi sa mạc lan ra,</i>

189
00:25:03,680 --> 00:25:07,880
<i>chúng có thể bơm
nhiều bụi và cát hơn vào khí quyển,</i>

190
00:25:10,080 --> 00:25:14,560
<i>nơi các cơn gió cao độ
đưa cát bụi vào hệ thống thời tiết</i>

191
00:25:14,560 --> 00:25:16,880
<i>và gieo rắc chúng khắp nơi.</i>

192
00:25:19,880 --> 00:25:25,400
<i>Về phía hai cực,
cát bụi đậu trên sông và chỏm băng.</i>

193
00:25:27,320 --> 00:25:28,720
<i>Làm băng mờ đi,</i>

194
00:25:29,960 --> 00:25:32,600
<i>hấp thụ thêm nhiệt từ mặt trời,</i>

195
00:25:34,840 --> 00:25:37,960
<i>và làm nóng môi trường băng giá quanh đó.</i>

196
00:25:48,040 --> 00:25:52,960
<i>Loài săn mồi trên cạn lớn nhất thế giới
đã dành cả một mùa hè đói ăn</i>

197
00:25:53,480 --> 00:25:55,520
<i>cố tìm mồi ven bờ biển.</i>

198
00:26:03,080 --> 00:26:04,920
<i>Giờ đã là giao mùa.</i>

199
00:26:06,480 --> 00:26:08,320
<i>Nó kiểm tra biển băng.</i>

200
00:26:12,280 --> 00:26:15,560
<i>Nó chỉ có thể tiếp cận
con hải cẩu nó muốn rình</i>

201
00:26:15,560 --> 00:26:18,480
<i>khi băng đủ cứng để đỡ được nó.</i>

202
00:26:22,120 --> 00:26:23,960
<i>Nhưng mùa thu này ấm.</i>

203
00:26:25,320 --> 00:26:27,520
<i>Và biển đóng băng muộn.</i>

204
00:26:33,120 --> 00:26:37,040
<i>Nó không phải kẻ duy nhất
khao khát cơ hội đi săn.</i>

205
00:26:41,080 --> 00:26:45,040
<i>Hàng trăm con gấu Bắc Cực
tụ tập ở bờ Bắc Canada</i>

206
00:26:46,520 --> 00:26:48,160
<i>chờ nước đóng băng.</i>

207
00:26:51,760 --> 00:26:54,040
<i>Với một chú gấu trẻ tò mò,</i>

208
00:26:54,680 --> 00:26:58,800
<i>đây là cơ hội rất thích hợp
để thử nghiệm sức mạnh.</i>

209
00:27:07,840 --> 00:27:10,640
<i>Một trong hai đấu sĩ hạng nặng
gần nửa tấn này</i>

210
00:27:10,640 --> 00:27:12,920
<i>có thể tung đòn kết liễu...</i>

211
00:27:14,960 --> 00:27:17,080
<i>nếu chúng đánh nhau thật.</i>

212
00:27:26,040 --> 00:27:28,080
<i>Vật lộn sẽ giết thời gian.</i>

213
00:27:29,880 --> 00:27:31,400
<i>Nhưng nó vẫn đói.</i>

214
00:27:35,560 --> 00:27:39,880
<i>Chỉ còn một nơi
mà nó có thể tìm cái gì đó bỏ bụng.</i>

215
00:27:45,400 --> 00:27:49,600
<i>Nó quay lưng với biển
và tiến về hướng khác.</i>

216
00:27:52,440 --> 00:27:53,280
<i>Đất liền.</i>

217
00:27:54,840 --> 00:27:56,320
<i>Về phía khu rừng.</i>

218
00:28:02,920 --> 00:28:05,200
<i>Ai biết nó sẽ thấy gì ở đây?</i>

219
00:28:22,080 --> 00:28:22,920
<i>Chó sói.</i>

220
00:28:25,440 --> 00:28:26,560
<i>Săn theo đàn.</i>

221
00:28:28,880 --> 00:28:31,280
<i>Chúng thống trị rừng phía Bắc.</i>

222
00:28:36,320 --> 00:28:40,760
<i>Tuần tra lãnh thổ
nghìn mét vuông của mình mỗi ngày...</i>

223
00:28:43,080 --> 00:28:47,440
<i>để tìm kiếm thức ăn và kẻ xâm nhập.</i>

224
00:29:05,480 --> 00:29:08,680
<i>Sói và gấu Bắc Cực không thường chạm mặt.</i>

225
00:29:11,880 --> 00:29:15,360
<i>Nhưng ngày nay,
chúng gặp nhau ngày một nhiều hơn.</i>

226
00:29:19,360 --> 00:29:22,440
<i>Con sói đơn độc không đọ được với gấu.</i>

227
00:29:24,960 --> 00:29:27,480
<i>Nhưng đàn sói đang siết vòng vây.</i>

228
00:29:34,040 --> 00:29:35,520
<i>Giờ ai hơn ai nào?</i>

229
00:29:38,080 --> 00:29:39,520
<i>Ngươi là món ăn...</i>

230
00:29:41,480 --> 00:29:43,240
<i>hay hiểm họa chết chóc?</i>

231
00:30:08,440 --> 00:30:11,720
<i>Có những trận chiến dễ dàng hơn
ở nơi khác.</i>

232
00:30:14,040 --> 00:30:18,560
<i>Quyết không lùi bước
nên con gấu gan dạ này đã thắng.</i>

233
00:30:25,560 --> 00:30:28,760
<i>Bị buộc phải xa biển băng lâu hơn,</i>

234
00:30:29,280 --> 00:30:34,480
<i>nên gấu Bắc Cực phải tự tìm chỗ đứng
trên thế giới kỳ lạ mới này.</i>

235
00:30:41,640 --> 00:30:45,720
<i>Lần mạo hiểm tiến vào lãnh thổ sói này
cũng xứng đáng.</i>

236
00:30:49,080 --> 00:30:51,160
<i>Xác nai sừng tấm bị bỏ lại.</i>

237
00:30:53,280 --> 00:30:57,280
<i>Đủ để nó chống đỡ
cho đến khi biển lại đóng băng.</i>

238
00:31:03,080 --> 00:31:09,160
<i>Nhưng không phải ai cũng đủ tài để bắt kịp
với thế giới đang xoay vần chóng mặt.</i>

239
00:31:14,480 --> 00:31:18,880
<i>Thay đổi khí hậu đang tạo ra
ngày càng nhiều điều kiện khắc nghiệt,</i>

240
00:31:20,680 --> 00:31:24,880
<i>phá vỡ những liên kết cơ bản
trong mạng lưới sự sống,</i>

241
00:31:27,960 --> 00:31:29,840
<i>và đang tàn phá...</i>

242
00:31:32,240 --> 00:31:35,280
<i>theo cách bạn không ngờ nhất.</i>

243
00:31:43,000 --> 00:31:46,800
<i>Sâu trong khu rừng Sierra Nevada...</i>

244
00:31:48,960 --> 00:31:52,600
<i>cây thông này đang bị vây hãm.</i>

245
00:31:57,560 --> 00:31:58,560
<i>Kẻ địch là</i>

246
00:31:59,680 --> 00:32:01,520
<i>bọ ăn thông phương Tây.</i>

247
00:32:07,240 --> 00:32:11,320
<i>Tay sát thủ tí hon này
đang tìm một điểm yếu...</i>

248
00:32:14,800 --> 00:32:17,760
<i>để đục thân cây và đẻ trứng.</i>

249
00:32:24,680 --> 00:32:31,560
<i>Nếu thành công, ấu trùng háu ăn của nó
sẽ phá hủy cây từ bên trong.</i>

250
00:32:34,360 --> 00:32:36,760
<i>Nhưng nó nào chỉ là cây, mà là</i>

251
00:32:38,520 --> 00:32:40,840
<i>một pháo đài sẵn sàng tiếp chiến.</i>

252
00:32:42,400 --> 00:32:46,560
<i>Sau lớp rào chắn,
các đường cấp liệu ẩn đang chảy.</i>

253
00:32:48,960 --> 00:32:53,960
<i>Hàng trăm lít nước mưa được bơm từ rễ
lên đến đỉnh mỗi ngày.</i>

254
00:32:58,600 --> 00:33:02,120
<i>Và nước nạp năng lượng
cho một hàng phòng thủ khác.</i>

255
00:33:05,240 --> 00:33:06,240
<i>Nhựa thông.</i>

256
00:33:07,720 --> 00:33:09,680
<i>Nhựa chảy tới chỗ thủng,</i>

257
00:33:11,200 --> 00:33:12,920
<i>và đẩy lùi kẻ xâm lược.</i>

258
00:33:15,240 --> 00:33:20,920
<i>Con bọ được lập trình để tiếp tục đào,
chút chất lỏng chẳng thể ngăn nó.</i>

259
00:33:23,680 --> 00:33:25,200
<i>Nhưng nhựa thông...</i>

260
00:33:27,080 --> 00:33:28,280
<i>còn chiêu khác.</i>

261
00:33:30,720 --> 00:33:31,920
<i>Khi nhựa khô...</i>

262
00:33:33,200 --> 00:33:34,440
<i>sẽ cứng lại.</i>

263
00:33:41,320 --> 00:33:44,360
<i>Ngay cả những con bọ quyết tâm nhất
cũng phải...</i>

264
00:33:49,200 --> 00:33:50,040
<i>chào thua.</i>

265
00:33:54,400 --> 00:33:58,240
<i>Nhưng không phải lúc nào
cây cũng có lớp phòng thủ mạnh này.</i>

266
00:34:00,080 --> 00:34:04,120
<i>Khí hậu thay đổi
khiến kiểu thời tiết ở Thái Bình Dương</i>

267
00:34:04,120 --> 00:34:05,880
<i>dịch về phương Bắc.</i>

268
00:34:06,960 --> 00:34:10,920
<i>Các cơn bão từng thống trị
các khu rừng California,</i>

269
00:34:10,920 --> 00:34:13,600
<i>nay lại đổ bộ ở bờ biển Canada.</i>

270
00:34:16,480 --> 00:34:22,600
<i>Trong những năm gần đây, những cái cây này
chỉ nhận 2/3 lượng mưa thông thường.</i>

271
00:34:25,720 --> 00:34:28,800
<i>Khi không đủ nước để giữ nhựa tuôn trào...</i>

272
00:34:33,000 --> 00:34:37,440
<i>thì cán cân sức mạnh
đã nghiêng về phía lũ bọ cánh cứng.</i>

273
00:34:39,440 --> 00:34:41,480
<i>Chúng phá vỡ lớp phòng thủ</i>

274
00:34:43,880 --> 00:34:47,560
<i>và ấu trùng cắt đứt
các đường cấp liệu của cây,</i>

275
00:34:51,960 --> 00:34:54,880
<i>chặn đứng nguồn nước cây cần để sống.</i>

276
00:34:59,000 --> 00:35:01,680
<i>Đây là nỗ lực cuối cùng của cây.</i>

277
00:35:05,560 --> 00:35:07,480
<i>Trong tiếng hét câm lặng...</i>

278
00:35:09,240 --> 00:35:11,240
<i>khu rừng đang chết dần.</i>

279
00:35:13,360 --> 00:35:15,960
<i>Chỉ cần một mồi lửa.</i>

280
00:35:31,040 --> 00:35:36,000
<i>Một triệu mẫu Anh cháy ở 2.000 độ
trong nhiều tháng liên tiếp.</i>

281
00:35:39,960 --> 00:35:45,640
<i>Ở một số nơi, có hơn 80% cây chết khô
đang làm củi cho những đám cháy đó</i>

282
00:35:46,360 --> 00:35:50,080
<i>là các cây thông bị bọ cánh cứng ăn chết.</i>

283
00:35:56,200 --> 00:36:00,600
<i>Nhưng dù cháy rừng đã nhuộm cam
cả bầu trời San Francisco,</i>

284
00:36:05,480 --> 00:36:08,760
<i>thì cây cối vẫn còn một tia hy vọng.</i>

285
00:36:14,280 --> 00:36:18,480
<i>Chúng bắt đầu một cuộc di cư chậm chạp
về nơi an toàn phương Bắc.</i>

286
00:36:20,920 --> 00:36:24,000
<i>Đôi khi với tốc độ 1,6 km mỗi ba năm.</i>

287
00:36:27,120 --> 00:36:32,120
<i>Cây thông giờ mọc ở những vĩ độ
đã từng quá lạnh để sống sót.</i>

288
00:36:36,000 --> 00:36:38,120
<i>Cây cối di chuyển về phương Bắc...</i>

289
00:36:39,800 --> 00:36:42,880
<i>tạo cơ hội cho những loài khác đi theo,</i>

290
00:36:45,600 --> 00:36:48,840
<i>và điều này có thể gây
hậu quả bất ngờ cho tất cả.</i>

291
00:36:58,960 --> 00:37:03,720
{\an8}<i>Đôi hải ly gan dạ này
đang theo bước hành quân của rừng cây,</i>

292
00:37:05,320 --> 00:37:10,080
{\an8}<i>tiên phong tiến về phương Bắc
xa hơn mọi đồng loại trước đó.</i>

293
00:37:17,840 --> 00:37:20,400
<i>Tới tận đài nguyên Alaska.</i>

294
00:37:24,360 --> 00:37:30,600
<i>Chốn định cư mới này giờ cung cấp mọi thứ
để chúng có thể trở nên bận rộn.</i>

295
00:37:39,960 --> 00:37:44,080
<i>Chúng phải xây đập và lều mới.</i>

296
00:37:47,240 --> 00:37:48,280
<i>Bằng răng...</i>

297
00:37:51,560 --> 00:37:52,920
<i>và bằng chân.</i>

298
00:38:00,160 --> 00:38:02,360
<i>Chỉ vài tháng ngắn ngủi nữa,</i>

299
00:38:02,360 --> 00:38:07,400
<i>những đồng cỏ này sẽ bị đông cứng
bởi mùa đông Bắc Cực.</i>

300
00:38:13,920 --> 00:38:19,080
<i>Để sống sót ở phương Bắc này,
chúng phải xây đập thật cẩn thận.</i>

301
00:38:21,400 --> 00:38:25,600
<i>Giữ lại quá nhiều nước
thì lều có thể sẽ bị nhấn chìm.</i>

302
00:38:28,200 --> 00:38:33,760
<i>Giữ lại quá ít thì cái ao của chúng
sẽ bị đóng băng, nhốt chúng ở trong.</i>

303
00:38:36,320 --> 00:38:39,000
<i>Sự cân bằng tinh tế
giữa kỹ thuật chính xác</i>

304
00:38:39,680 --> 00:38:41,720
<i>và điên cuồng gặm nhấm.</i>

305
00:38:45,200 --> 00:38:49,000
<i>Và chỉ thiên nhiên mới được quyền nói
chúng làm đúng hay chưa.</i>

306
00:38:56,760 --> 00:38:57,600
<i>Mùa đông.</i>

307
00:39:00,680 --> 00:39:02,520
<i>Túp lều vẫn trụ vững?</i>

308
00:39:06,000 --> 00:39:09,880
<i>Hay chúng đã tự tay xây
một lăng mộ giá băng?</i>

309
00:39:38,560 --> 00:39:40,240
<i>Chúng đã thành công.</i>

310
00:39:41,680 --> 00:39:43,480
<i>Một ngôi nhà hoàn hảo.</i>

311
00:39:45,200 --> 00:39:48,080
<i>Xứng đáng với người khẩn hoang mới.</i>

312
00:40:01,400 --> 00:40:08,080
<i>Chỉ khi xuân tới, ta mới biết
con đập còn có một hiệu ứng khác.</i>

313
00:40:13,160 --> 00:40:18,160
<i>Lũ hải ly đã biến cái ao thành hồ.</i>

314
00:40:22,200 --> 00:40:27,840
<i>Hồ nước hấp thụ nắng xuân,
làm ấm mặt đất đóng băng bên dưới.</i>

315
00:40:30,400 --> 00:40:37,320
<i>Khi đất rã đông, suối chảy nhiều hơn
và cây bắt đầu ra rễ.</i>

316
00:40:39,440 --> 00:40:42,280
<i>Dấy lên cơn sốt nguyên liệu xây dựng</i>

317
00:40:43,320 --> 00:40:46,920
<i>cho thêm nhiều hải ly
di chuyển đến từ phía Nam.</i>

318
00:40:49,760 --> 00:40:55,280
<i>Biến vùng đất hoang sơ này
thành cộng đồng biên thùy nhộn nhịp.</i>

319
00:41:32,240 --> 00:41:36,400
<i>Nhưng xã hội lý tưởng chớm nở này
vẫn có mặt khuất.</i>

320
00:41:41,800 --> 00:41:46,600
<i>Đầm lầy toan đông cứng của Alaska
ẩn chứa một bí mật đen tối.</i>

321
00:41:49,120 --> 00:41:50,080
<i>Khi rã đông...</i>

322
00:41:53,120 --> 00:41:55,400
<i>đầm lầy xả khí mêtan.</i>

323
00:41:58,640 --> 00:42:03,320
<i>Một loại khí nhà kính đủ sức hất đổ
sự cân bằng của khí hậu.</i>

324
00:42:10,280 --> 00:42:15,640
<i>Khí này giữ nhiệt trong bầu khí quyển
nhiều hơn tới 80 lần CO2</i>

325
00:42:16,880 --> 00:42:19,520
<i>và làm băng ngầm càng tan nhanh.</i>

326
00:42:22,560 --> 00:42:25,720
<i>Mà việc đó lại càng xả ra nhiều mêtan hơn</i>

327
00:42:27,200 --> 00:42:31,280
<i>trong một vòng luẩn quẩn
với nhiệt độ ngày càng tăng.</i>

328
00:42:34,480 --> 00:42:36,760
<i>Tới 90% lượng nhiệt dư thừa</i>

329
00:42:38,240 --> 00:42:41,000
<i>được hấp thụ lại vào đại dương,</i>

330
00:42:43,360 --> 00:42:45,800
<i>gây nên càng nhiều cơn bão lốc,</i>

331
00:42:46,680 --> 00:42:52,040
<i>và ở một số nơi,
còn tạo ra những thứ quỷ quyệt hơn.</i>

332
00:42:54,640 --> 00:42:57,240
<i>Chân của giàn khoan dầu bỏ hoang</i>

333
00:42:57,240 --> 00:43:00,840
<i>là điểm neo bám hoàn hảo
cho polyp bé xíu này.</i>

334
00:43:03,280 --> 00:43:05,000
<i>Từ vị trí đắc địa...</i>

335
00:43:07,160 --> 00:43:09,440
<i>nó dò tìm những nơi mới</i>

336
00:43:10,960 --> 00:43:13,880
<i>để tạo bản sao.</i>

337
00:43:24,400 --> 00:43:29,440
<i>Trong một vùng biển ấm,
chẳng mấy chốc mà một con polyp</i>

338
00:43:29,960 --> 00:43:31,880
<i>đã có thể tạo một đàn.</i>

339
00:43:41,000 --> 00:43:45,920
<i>Nhưng đó chỉ là bước đầu trong quá trình
lan rộng miệt mài của chúng.</i>

340
00:43:51,000 --> 00:43:55,640
<i>Sau vài tuần ngắn ngủi,
các bản sao bắt đầu biến đổi.</i>

341
00:44:01,240 --> 00:44:06,880
<i>Mất xúc tu và tái cấu trúc cơ thể
thành những cái tháp bé xíu.</i>

342
00:44:31,320 --> 00:44:34,120
<i>Mỗi bản sao là một dây chuyền sản xuất.</i>

343
00:44:49,160 --> 00:44:51,320
<i>Băng chuyền tạo em bé.</i>

344
00:44:59,240 --> 00:45:02,840
<i>Và biển ấm, cá bị khai thác quá độ
thì ít kẻ săn mồi.</i>

345
00:45:03,640 --> 00:45:07,000
<i>Nên polyp con sống sót với con số kỷ lục.</i>

346
00:45:14,600 --> 00:45:17,680
<i>Chúng trưởng thành chỉ trong vài tuần.</i>

347
00:45:26,800 --> 00:45:29,200
<i>Trở thành những con sứa.</i>

348
00:45:33,440 --> 00:45:37,040
<i>Không có vỏ hay xương,
chúng có thể chịu đựng</i>

349
00:45:37,960 --> 00:45:42,480
<i>cho dù biến đổi khí hậu
đang khiến biển tăng độ axit.</i>

350
00:45:48,360 --> 00:45:51,040
<i>Kẻ sống sót cuối cùng của hành tinh.</i>

351
00:45:59,520 --> 00:46:05,040
<i>Và những sinh vật giống gelatin này
rồi sẽ lại sản sinh thêm polyp.</i>

352
00:46:05,880 --> 00:46:12,480
<i>Mỗi polyp có sức mạnh tạo ra
một đội quân hàng triệu bản sao.</i>

353
00:46:22,360 --> 00:46:25,880
<i>Đại dương đang biến đổi của ta chứng kiến</i>

354
00:46:25,880 --> 00:46:32,320
<i>thứ mà khoa học gọi là
"sự trỗi dậy của chất nhờn".</i>

355
00:46:36,000 --> 00:46:37,240
<i>Biển đầy sứa.</i>

356
00:46:38,840 --> 00:46:40,480
<i>Binh đoàn gặm nhấm.</i>

357
00:46:41,520 --> 00:46:43,280
<i>Hàng đàn côn trùng.</i>

358
00:46:45,840 --> 00:46:51,640
<i>Tất cả đều cảnh báo rằng mạng lưới
tự nhiên đang bị đẩy đến bờ nguy kịch.</i>

359
00:46:55,960 --> 00:47:00,280
<i>Chúng ta đều bắt đầu
cảm nhận được hiệu ứng dây chuyền.</i>

360
00:47:06,400 --> 00:47:11,880
<i>Nhưng vẫn còn cách
để chăm hành tinh ốm yếu này khỏe lại.</i>

361
00:47:16,480 --> 00:47:21,000
<i>Chúng ta chia sẻ ngôi nhà này
với các loài phi thường,</i>

362
00:47:22,800 --> 00:47:25,560
<i>cuộc vật lộn để nuôi sống gia đình,</i>

363
00:47:27,920 --> 00:47:29,760
<i>để cứu các thế hệ sau,</i>

364
00:47:31,160 --> 00:47:32,920
<i>và để bảo vệ nhà của các loài này</i>

365
00:47:34,160 --> 00:47:37,120
<i>có thể giúp mạng lưới tự nhiên phục hồi.</i>

366
00:47:39,360 --> 00:47:42,600
<i>Các bác sĩ tài hoa nhất của thế giới
mà ta đang sống.</i>

367
00:47:44,600 --> 00:47:47,440
<i>Chúng quyết định tương lai của ta.</i>

368
00:49:44,840 --> 00:49:49,840
Biên dịch: Phạm Thị Lan Phương