1
00:00:08,800 --> 00:00:12,760
NETFLIX — SERIAL DOKUMENTALNY

2
00:00:14,200 --> 00:00:17,600
<i>Co roku, przez kilka krótkich miesięcy,</i>

3
00:00:19,240 --> 00:00:23,160
<i>do delty Okawango napływa woda.</i>

4
00:00:27,680 --> 00:00:29,280
<i>Tworzy idealny dom</i>

5
00:00:31,360 --> 00:00:33,480
<i>dla niewielkiej rodziny słoni.</i>

6
00:00:38,000 --> 00:00:41,840
<i>A także plac zabaw dla dwójki słoniątek:</i>

7
00:00:44,520 --> 00:00:45,600
<i>Bosigo…</i>

8
00:00:47,680 --> 00:00:50,760
<i>i jej małej kuzynki, Metsi.</i>

9
00:00:59,440 --> 00:01:05,400
<i>Bosigo i Metsi dopiero zaczynają</i>
<i>zakochiwać się w wodzie.</i>

10
00:01:09,000 --> 00:01:10,320
<i>Ale od teraz</i>

11
00:01:11,200 --> 00:01:13,720
<i>będzie zależało od niej ich życie.</i>

12
00:01:15,960 --> 00:01:19,000
<i>Od tej jednej cennej molekuły,</i>

13
00:01:21,400 --> 00:01:22,720
<i>dostarczonej na Ziemię</i>

14
00:01:25,400 --> 00:01:29,640
<i>przez zdumiewające siły</i>
<i>działające w naszym wszechświecie.</i>

15
00:01:36,200 --> 00:01:38,520
<i>Woda sprawiła, że nasza planeta</i>

16
00:01:41,760 --> 00:01:43,200
<i>stała się azylem</i>

17
00:01:48,600 --> 00:01:49,560
<i>całego życia.</i>

18
00:02:11,640 --> 00:02:18,640
WODNY ŚWIAT

19
00:02:22,080 --> 00:02:26,120
DELTA OKAWANGO, BOTSWANA

20
00:02:26,200 --> 00:02:27,720
<i>Nadeszło lato.</i>

21
00:02:30,360 --> 00:02:34,200
<i>Raj zniknął.</i>

22
00:02:37,360 --> 00:02:39,840
<i>Woda, która zalewała deltę,</i>

23
00:02:42,800 --> 00:02:45,360
<i>pozostała tu tylko przez kilka miesięcy.</i>

24
00:02:46,720 --> 00:02:48,800
<i>Wodopoje zaczynają znikać.</i>

25
00:02:50,520 --> 00:02:51,360
<i>Szybko.</i>

26
00:02:58,520 --> 00:03:00,320
<i>To oznacza tylko jedno</i>

27
00:03:00,400 --> 00:03:03,640
<i>dla tysięcy słoni, które tu mieszkały.</i>

28
00:03:06,240 --> 00:03:08,080
<i>Czas ruszyć dalej.</i>

29
00:03:22,480 --> 00:03:26,400
<i>Metsi i Bosigo</i>
<i>nie miały dotąd innego domu.</i>

30
00:03:28,720 --> 00:03:32,080
<i>Ale za kilka tygodni zniknie cała woda.</i>

31
00:03:36,160 --> 00:03:40,000
<i>Dlatego słoniątka muszą opuścić deltę</i>
<i>z resztą swojej rodziny.</i>

32
00:03:41,160 --> 00:03:43,120
<i>To stado samic,</i>

33
00:03:43,200 --> 00:03:46,200
<i>sióstr, ciotek i kuzynek.</i>

34
00:03:48,080 --> 00:03:49,680
<i>Prowadzi je babka,</i>

35
00:03:50,760 --> 00:03:53,520
<i>wielka matrona, Pula.</i>

36
00:03:58,360 --> 00:04:02,440
<i>Słonice wyruszają w podróż</i>
<i>wraz z tysiącami innych rodzin.</i>

37
00:04:05,160 --> 00:04:06,400
<i>Na pustynię.</i>

38
00:04:10,280 --> 00:04:11,600
<i>W poszukiwaniu wody.</i>

39
00:04:18,800 --> 00:04:20,480
<i>Przez kolejne osiem miesięcy</i>

40
00:04:20,560 --> 00:04:24,840
<i>będą migrować od wodopoju do wodopoju</i>

41
00:04:27,320 --> 00:04:30,160
<i>i poruszać się</i>
<i>po pradawnych słonich szlakach,</i>

42
00:04:31,200 --> 00:04:33,920
<i>opierając się na wiedzy Puli,</i>

43
00:04:35,320 --> 00:04:37,640
<i>przekazanej jej od poprzednich pokoleń.</i>

44
00:04:40,480 --> 00:04:43,040
<i>Wędrówka narazi je na niebezpieczeństwo.</i>

45
00:04:45,080 --> 00:04:50,560
<i>Będą musiały polegać na swoich</i>
<i>nadzwyczajnych zmysłach, by przetrwać.</i>

46
00:04:55,640 --> 00:04:58,840
<i>To nie jest podróż z wyboru.</i>

47
00:05:04,640 --> 00:05:07,080
<i>Bez wody wszystkie umrą.</i>

48
00:05:11,320 --> 00:05:13,880
<i>Nawet na naszej błękitnej planecie</i>

49
00:05:13,960 --> 00:05:16,960
<i>słodka woda w stanie ciekłym to rzadkość.</i>

50
00:05:20,160 --> 00:05:23,400
<i>A jeśli będziemy szukać dalej, okaże się,</i>

51
00:05:25,480 --> 00:05:27,000
<i>że jest jeszcze rzadsza.</i>

52
00:05:30,320 --> 00:05:32,880
<i>Najbardziej jałowa z ziemskich pustyń</i>

53
00:05:33,640 --> 00:05:38,080
<i>jest niczym w porównaniu</i>
<i>z resztą Układu Słonecznego.</i>

54
00:05:41,560 --> 00:05:44,080
<i>Na jego zimnych obrzeżach</i>

55
00:05:50,360 --> 00:05:52,720
<i>jedyną wodą powierzchniową jest lód.</i>

56
00:05:56,880 --> 00:05:59,320
<i>Na zamarzniętych księżycach Saturna</i>

57
00:06:01,640 --> 00:06:07,400
<i>fontanny lodu wystrzeliwują</i>
<i>na kilometry w kosmos.</i>

58
00:06:14,520 --> 00:06:17,800
<i>Bliżej Słońca, na Marsie,</i>

59
00:06:18,720 --> 00:06:21,840
<i>wodę porywają gwałtowne wiatry słoneczne.</i>

60
00:06:32,640 --> 00:06:34,240
<i>A na Wenus</i>

61
00:06:34,320 --> 00:06:36,160
<i>woda po prostu się wygotowuje.</i>

62
00:06:45,560 --> 00:06:48,320
<i>Wiemy o tylko jednym świecie</i>

63
00:06:48,400 --> 00:06:51,800
<i>obdarzonym wodą w stanie ciekłym</i>
<i>na swojej powierzchni.</i>

64
00:06:57,120 --> 00:06:59,000
<i>To błękitna planeta.</i>

65
00:07:00,920 --> 00:07:02,000
<i>Nasz dom.</i>

66
00:07:08,160 --> 00:07:09,960
<i>A na niej, w tej chwili,</i>

67
00:07:10,800 --> 00:07:16,840
<i>woda prowadzi pewną rodzinę</i>
<i>do walki o przetrwanie.</i>

68
00:07:24,600 --> 00:07:26,840
<i>Zaledwie miesiąc po odejściu słoni</i>

69
00:07:27,920 --> 00:07:30,720
<i>w delcie pozostały tylko błotniste bajora.</i>

70
00:07:34,840 --> 00:07:40,120
<i>Z każdym dniem jest ich coraz mniej,</i>
<i>rozsianych coraz rzadziej.</i>

71
00:07:43,840 --> 00:07:48,480
<i>Pula wykorzystuje swoją pamięć,</i>
<i>by doprowadzić rodzinę do wodopoju.</i>

72
00:07:55,040 --> 00:07:57,120
<i>Pamięta dokładną trasę</i>

73
00:07:57,880 --> 00:07:59,480
<i>nawet dekady później.</i>

74
00:08:03,680 --> 00:08:05,760
<i>To był długi dzień marszu.</i>

75
00:08:06,480 --> 00:08:09,640
<i>Stado rozpaczliwie potrzebuje wody.</i>

76
00:08:13,800 --> 00:08:19,600
<i>Ale to samo można powiedzieć</i>
<i>o 130 tysiącach innych słoni w Botswanie.</i>

77
00:08:31,280 --> 00:08:34,800
<i>Pora sucha przyciągnęła stada z daleka…</i>

78
00:08:39,840 --> 00:08:42,000
<i>do tego wodopoju.</i>

79
00:08:52,160 --> 00:08:56,360
<i>Wszystkie walczą o ten sam,</i>
<i>wyczerpujący się zasób.</i>

80
00:09:15,120 --> 00:09:19,240
<i>Dorośli uczą dzieci sprytnych sztuczek.</i>

81
00:09:20,000 --> 00:09:23,920
<i>Pokazują im, jak zebrać z błota</i>
<i>najświeższą wodę.</i>

82
00:09:29,240 --> 00:09:34,000
<i>I jak wykorzystać błoto</i>
<i>do ochrony przed słońcem.</i>

83
00:09:36,880 --> 00:09:40,800
<i>Pomarszczona skóra zatrzymuje wodę,</i>
<i>co zapewnia ochłodę.</i>

84
00:09:49,480 --> 00:09:53,080
<i>Ale Metsi i Bosigo dowiadują się także,</i>

85
00:09:56,120 --> 00:09:58,440
<i>że bajora służą nie tylko do picia.</i>

86
00:10:00,080 --> 00:10:01,640
<i>To dla nich parki wodne.</i>

87
00:10:15,000 --> 00:10:16,960
<i>Tysiące spragnionych słoni</i>

88
00:10:17,480 --> 00:10:19,720
<i>całkowicie wysuszyły wodopój.</i>

89
00:10:26,160 --> 00:10:28,000
<i>Rodzina Puli musi iść dalej.</i>

90
00:10:31,840 --> 00:10:37,600
<i>Dotrzeć do kolejnego wodopoju,</i>
<i>nim wysuszy je palące słońce.</i>

91
00:10:40,720 --> 00:10:44,080
<i>Ta bitwa pomiędzy słońcem a spaloną ziemią</i>

92
00:10:44,160 --> 00:10:47,680
<i>toczy się od narodzin naszej planety…</i>

93
00:10:52,040 --> 00:10:56,000
<i>której na pewno</i>
<i>nie nazwalibyśmy dawniej błękitną.</i>

94
00:11:04,160 --> 00:11:06,840
<i>Cztery i pół miliarda lat temu</i>

95
00:11:12,600 --> 00:11:15,160
<i>Ziemia dopiero się rozwijała.</i>

96
00:11:16,640 --> 00:11:18,920
<i>Była ognistą kulą stopionej skały.</i>

97
00:11:23,440 --> 00:11:27,360
<i>Miała stać się suchym, jałowym światem.</i>

98
00:11:31,440 --> 00:11:33,160
<i>Ale miliony kilometrów dalej,</i>

99
00:11:33,240 --> 00:11:36,080
<i>w najzimniejszych rejonach</i>
<i>Układu Słonecznego,</i>

100
00:11:41,040 --> 00:11:42,720
<i>kryształy wody formowały się</i>

101
00:11:43,680 --> 00:11:46,760
<i>na powierzchni cząstek pyłu.</i>

102
00:11:54,480 --> 00:11:59,760
<i>Z czasem okruchy pyłu</i>
<i>zaczęły się łączyć w planetoidy.</i>

103
00:12:01,520 --> 00:12:03,920
<i>W całe ich miliony.</i>

104
00:12:06,080 --> 00:12:09,600
<i>Tak powstał pas planetoid.</i>

105
00:12:11,240 --> 00:12:14,440
<i>Ogromny przestwór lodowych skał.</i>

106
00:12:17,640 --> 00:12:21,880
<i>Znajdowały się one jednak</i>
<i>daleko poza zasięgiem Ziemi.</i>

107
00:12:25,840 --> 00:12:27,680
<i>Na szczęście</i>

108
00:12:28,400 --> 00:12:30,200
<i>w oddali poruszał się olbrzym.</i>

109
00:12:34,720 --> 00:12:39,000
JOWISZ
4,5 MILIARDA LAT TEMU

110
00:12:39,080 --> 00:12:40,160
<i>Młody Jowisz.</i>

111
00:12:41,160 --> 00:12:43,120
<i>Planeta-potwór.</i>

112
00:12:48,080 --> 00:12:50,920
<i>Niespokojne siły</i>
<i>w centrum Układu Słonecznego</i>

113
00:12:51,640 --> 00:12:55,520
<i>powoli przyciągały go w stronę Słońca.</i>

114
00:13:00,760 --> 00:13:03,880
<i>I sprowadziły Jowisza na kurs kolizyjny</i>

115
00:13:04,760 --> 00:13:06,440
<i>z pasem planetoid.</i>

116
00:13:22,080 --> 00:13:24,560
<i>Planeta przebiła się przez planetoidy,</i>

117
00:13:28,480 --> 00:13:33,560
<i>a jej silna grawitacja</i>
<i>rozrzuciła skały we wszystkich kierunkach.</i>

118
00:13:41,880 --> 00:13:46,160
<i>A jednak z tego chaosu i zniszczenia</i>

119
00:13:46,240 --> 00:13:49,040
<i>wyłonił się najważniejszy kosmiczny dar.</i>

120
00:13:55,120 --> 00:14:00,760
<i>Lodowe, bogate w wodę skały</i>
<i>poleciały w stronę Ziemi.</i>

121
00:14:06,360 --> 00:14:11,360
<i>Obietnica życia zbliżyła się do nas</i>
<i>o kolejny krok.</i>

122
00:14:15,720 --> 00:14:17,280
<i>Przez miliardy lat</i>

123
00:14:17,360 --> 00:14:21,480
<i>planetoidy wplatały się</i>
<i>w tkankę powstającej Ziemi.</i>

124
00:14:25,680 --> 00:14:29,240
<i>Molekuły wody przywiódł tu chaos</i>
<i>wywołany przez Jowisza.</i>

125
00:14:30,920 --> 00:14:34,120
<i>Planetoidy wbijały je głęboko pod ziemię.</i>

126
00:14:35,800 --> 00:14:39,800
<i>Ich podróż była pełna trudności.</i>

127
00:14:42,760 --> 00:14:45,160
<i>A to wciąż nie był jej koniec.</i>

128
00:14:46,320 --> 00:14:49,320
<i>Uwięzione przez miliony lat,</i>

129
00:14:50,200 --> 00:14:52,640
<i>zamknięte w stopionym jądrze Ziemi,</i>

130
00:14:55,640 --> 00:14:57,560
<i>molekuły czekały na kolejny cud,</i>

131
00:15:00,600 --> 00:15:01,960
<i>który je uwolni.</i>

132
00:15:12,040 --> 00:15:15,960
<i>Dziś większość ziemskiej wody</i>
<i>nadal jest uwięziona pod ziemią.</i>

133
00:15:23,880 --> 00:15:29,000
<i>Słonie rozwinęły specjalne umiejętności,</i>
<i>by ją znaleźć.</i>

134
00:15:39,400 --> 00:15:41,960
<i>Nawet błotniste bajora są już puste.</i>

135
00:15:43,240 --> 00:15:46,120
<i>Ta pora sucha zmieniła się</i>
<i>w prawdziwą suszę.</i>

136
00:15:49,560 --> 00:15:51,880
<i>Ale Pula ma pewną supermoc.</i>

137
00:15:54,200 --> 00:15:55,720
<i>Jej niesamowita trąba,</i>

138
00:15:57,240 --> 00:15:59,880
<i>wypełniona milionami</i>
<i>receptorów czuciowych,</i>

139
00:16:02,000 --> 00:16:04,480
<i>wyczuwa wodę</i>
<i>z odległości wielu kilometrów.</i>

140
00:16:09,040 --> 00:16:12,880
<i>A nawet wykrywa jej źródła</i>
<i>głęboko pod ziemią.</i>

141
00:16:23,680 --> 00:16:25,480
<i>Ale trzeba się nieźle nakopać.</i>

142
00:16:33,880 --> 00:16:35,720
<i>Metsi nie idzie najlepiej.</i>

143
00:16:40,840 --> 00:16:43,080
<i>Za to Bosigo ma wrodzony talent.</i>

144
00:16:51,520 --> 00:16:54,680
<i>Metsi może jednak liczyć na pomoc innych.</i>

145
00:17:00,360 --> 00:17:02,640
<i>Kilka łyków nie wystarczy na długo.</i>

146
00:17:07,280 --> 00:17:09,880
<i>Ale gdyby woda</i>
<i>pozostała uwięziona w ziemi,</i>

147
00:17:11,520 --> 00:17:13,240
<i>nie byłoby czego pić.</i>

148
00:17:17,800 --> 00:17:19,680
<i>Nie byłoby słoni.</i>

149
00:17:23,200 --> 00:17:25,280
<i>Żadnego życia.</i>

150
00:17:37,800 --> 00:17:41,160
<i>Gdy woda dotarła do nas z planetoidami</i>

151
00:17:41,240 --> 00:17:43,480
<i>i została pochłonięta przez Ziemię,</i>

152
00:17:45,640 --> 00:17:48,360
<i>była zamknięta w skałach,</i>
<i>w formie kryształów,</i>

153
00:17:50,200 --> 00:17:51,800
<i>w głębi planety.</i>

154
00:17:57,560 --> 00:18:00,160
<i>Przez miliony lat była pogrzebana</i>

155
00:18:01,160 --> 00:18:04,360
<i>pod rozległym morzem magmy.</i>

156
00:18:12,920 --> 00:18:17,880
<i>Aż w końcu Ziemia się ochłodziła.</i>

157
00:18:21,360 --> 00:18:25,880
<i>Jej powierzchnia stwardniała</i>
<i>do postaci grubej skorupy.</i>

158
00:18:29,680 --> 00:18:34,240
<i>Wtedy jej wrzące wnętrze</i>
<i>wreszcie wybuchło.</i>

159
00:18:43,720 --> 00:18:45,600
<i>Ogromne wulkany</i>

160
00:18:47,080 --> 00:18:50,880
<i>wyrzucały gazy i opary</i>
<i>na kilometry w niebo.</i>

161
00:18:58,720 --> 00:19:04,000
<i>Molekuły wody</i>
<i>wreszcie wydostały się na wolność.</i>

162
00:19:11,080 --> 00:19:13,800
<i>I utworzyły pierwsze chmury.</i>

163
00:19:18,480 --> 00:19:20,880
<i>Te rozwijały się przez miliony lat.</i>

164
00:19:21,760 --> 00:19:23,400
<i>Wypełniały się wodą.</i>

165
00:19:28,320 --> 00:19:31,560
<i>Aż temperatura spadła na tyle…</i>

166
00:19:38,920 --> 00:19:41,480
<i>by uformowała się i spadła…</i>

167
00:19:46,920 --> 00:19:50,560
<i>pierwsza kropla deszczu.</i>

168
00:20:08,800 --> 00:20:11,000
<i>Zaczął się potop…</i>

169
00:20:16,240 --> 00:20:18,640
<i>trwający tysiące lat.</i>

170
00:20:30,040 --> 00:20:32,080
<i>Kałuże zmieniały się w rzeki.</i>

171
00:20:41,520 --> 00:20:45,760
<i>Jeziora stawały się morzami.</i>

172
00:20:53,480 --> 00:20:57,560
<i>Wielkie oceany zalały powierzchnię Ziemi.</i>

173
00:21:15,920 --> 00:21:20,120
<i>W nich zaś powstało coś magicznego.</i>

174
00:21:25,320 --> 00:21:26,840
<i>Pierwsze życie.</i>

175
00:21:31,080 --> 00:21:33,680
<i>Z tych pierwszych komórek</i>

176
00:21:35,000 --> 00:21:38,040
<i>wyrosły wszystkie żywe istoty.</i>

177
00:21:40,640 --> 00:21:43,960
<i>Woda to podstawowy składnik</i>

178
00:21:44,040 --> 00:21:48,000
<i>każdej komórki</i>
<i>każdego stworzenia na Ziemi.</i>

179
00:21:57,360 --> 00:21:58,440
<i>Dziś…</i>

180
00:22:01,320 --> 00:22:06,400
<i>stado słoni wciąż nosi w sobie</i>
<i>tamtą pradawną wodę.</i>

181
00:22:18,040 --> 00:22:20,400
<i>Woda przenosi składniki odżywcze i tlen.</i>

182
00:22:30,200 --> 00:22:32,000
<i>Zasila każde uderzenie serca.</i>

183
00:22:38,920 --> 00:22:41,160
<i>Napędza każdy oddech.</i>

184
00:22:46,640 --> 00:22:49,840
<i>Życie rozwinęło się dzięki wodzie.</i>

185
00:22:51,000 --> 00:22:54,960
<i>Dlatego żadna żyjąca istota</i>
<i>nie może bez niej przetrwać.</i>

186
00:23:01,920 --> 00:23:05,480
<i>W Botswanie susza się nasila.</i>

187
00:23:11,080 --> 00:23:13,880
<i>Świat słoni płonie.</i>

188
00:23:22,600 --> 00:23:25,520
<i>Stado ucieka z płonącego lasu,</i>

189
00:23:29,040 --> 00:23:31,240
<i>ale trafia na nowe zagrożenie.</i>

190
00:23:37,560 --> 00:23:40,320
<i>W czasie suszy wszyscy cierpią</i>

191
00:23:43,680 --> 00:23:46,160
<i>z pragnienia i głodu.</i>

192
00:23:52,600 --> 00:23:56,960
<i>Lwy wiedzą, że słoniątko</i>
<i>zaspokoiłoby jedno i drugie.</i>

193
00:24:14,200 --> 00:24:17,320
<i>Dorośli zbierają się wokół Metsi i Bosigo.</i>

194
00:24:24,720 --> 00:24:27,080
<i>To wystarczy, by powstrzymać zagrożenie.</i>

195
00:24:30,680 --> 00:24:32,880
<i>Ale lwy to cierpliwe istoty.</i>

196
00:24:36,880 --> 00:24:40,400
<i>A stado musi przejść</i>
<i>przez bezlitosne pustkowie</i>

197
00:24:42,600 --> 00:24:44,280
<i>przed kolejnym wodopojem.</i>

198
00:24:48,520 --> 00:24:50,680
<i>Słonie potrzebują pomocy.</i>

199
00:24:53,760 --> 00:24:56,040
<i>A Ziemia im jej dostarcza…</i>

200
00:24:57,720 --> 00:25:00,120
<i>w najbardziej nieoczekiwanych miejscach.</i>

201
00:25:05,320 --> 00:25:08,000
<i>Akacja jest symbolem nadziei.</i>

202
00:25:13,880 --> 00:25:16,800
<i>I schronieniem</i>
<i>dla najróżniejszych stworzeń.</i>

203
00:25:24,880 --> 00:25:27,880
<i>Jej długie korzenie sięgają dużo głębiej,</i>

204
00:25:28,400 --> 00:25:30,400
<i>niż nawet najlepiej kopiący słoń.</i>

205
00:25:41,240 --> 00:25:43,360
<i>Przekazują wodę gałęziom</i>

206
00:25:47,360 --> 00:25:48,520
<i>i liściom.</i>

207
00:26:01,000 --> 00:26:04,480
<i>Wody wystarczy do kontynuowania marszu.</i>

208
00:26:08,280 --> 00:26:10,840
<i>Matka Metsi potrzebuje jej szczególnie.</i>

209
00:26:12,720 --> 00:26:14,520
<i>Wciąż karmi swoje młode.</i>

210
00:26:18,320 --> 00:26:21,800
<i>Ale to nie tylko lokalna oaza.</i>

211
00:26:25,360 --> 00:26:28,480
<i>To kluczowe ogniwo w wiecznym cyklu wody.</i>

212
00:26:32,720 --> 00:26:36,800
<i>Drzewo akacji łączy ziemię z niebem.</i>

213
00:26:43,600 --> 00:26:46,080
<i>Posyła w powietrze tlen i parę wodną.</i>

214
00:26:55,000 --> 00:26:59,320
<i>Karmi chmury i napędza wodę</i>
<i>w jej podróży wokół planety.</i>

215
00:27:07,400 --> 00:27:12,400
<i>Gdy deszcz nakarmił pierwsze zielone pędy</i>

216
00:27:16,320 --> 00:27:18,840
<i>i dał życie pierwszemu drzewu,</i>

217
00:27:24,120 --> 00:27:27,720
<i>rośliny uczyniły naszą planetę</i>
<i>nadającą się do zamieszkania.</i>

218
00:27:35,280 --> 00:27:40,040
<i>Jałowa niegdyś skała</i>
<i>zaczęła tętnić życiem.</i>

219
00:27:45,880 --> 00:27:48,760
<i>Ale gdy wszechświat coś nam daje,</i>

220
00:27:50,320 --> 00:27:52,760
<i>może równie łatwo to odebrać.</i>

221
00:28:01,280 --> 00:28:02,760
<i>Dawno temu</i>

222
00:28:04,080 --> 00:28:09,480
<i>powierzchnia innej planety</i>
<i>była pokryta wodą w stanie ciekłym.</i>

223
00:28:12,680 --> 00:28:17,280
MARS
3,5 MILIARDA LAT TEMU

224
00:28:18,080 --> 00:28:20,600
<i>Był to wodny świat, taki jak nasz.</i>

225
00:28:25,720 --> 00:28:28,440
<i>Te same siły,</i>
<i>które dostarczyły wodę na Ziemię,</i>

226
00:28:29,440 --> 00:28:32,000
<i>dały ją też Marsowi.</i>

227
00:28:35,200 --> 00:28:38,640
<i>W atmosferze tworzyły się chmury.</i>

228
00:28:40,480 --> 00:28:41,480
<i>Padał deszcz.</i>

229
00:28:43,000 --> 00:28:44,440
<i>Płynęły rzeki.</i>

230
00:28:48,800 --> 00:28:52,160
<i>Na powierzchni planety falował ocean.</i>

231
00:28:57,240 --> 00:28:59,960
<i>Był to świat możliwości</i>

232
00:29:00,040 --> 00:29:02,320
<i>z potencjałem do życia.</i>

233
00:29:06,600 --> 00:29:08,080
<i>Ale nie przetrwał.</i>

234
00:29:13,720 --> 00:29:19,080
<i>Wszystko przez szalejące nieopodal</i>
<i>nuklearne piekło.</i>

235
00:29:21,040 --> 00:29:22,040
<i>Słońce.</i>

236
00:29:24,120 --> 00:29:27,600
<i>Słońce uwalnia strumienie</i>
<i>wysokoenergetycznych cząstek</i>

237
00:29:27,680 --> 00:29:29,800
<i>o wielkiej i zabójczej sile,</i>

238
00:29:32,480 --> 00:29:34,480
<i>zdolnej niszczyć planety.</i>

239
00:29:43,960 --> 00:29:47,840
<i>Wiatr słoneczny płynie przez kosmos</i>

240
00:29:52,320 --> 00:29:55,640
<i>z prędkością</i>
<i>czterystu kilometrów na sekundę.</i>

241
00:30:00,480 --> 00:30:03,160
<i>Przebijał się przez marsjańską atmosferę,</i>

242
00:30:04,640 --> 00:30:06,800
<i>rozrywając molekuły wody.</i>

243
00:30:15,040 --> 00:30:16,520
<i>Stopniowo,</i>

244
00:30:16,600 --> 00:30:18,160
<i>przez miliony lat,</i>

245
00:30:19,600 --> 00:30:24,480
<i>wściekłe Słońce odarło planetę</i>
<i>z jej ochronnej warstwy.</i>

246
00:30:29,680 --> 00:30:31,640
<i>W końcu ocean wyparował,</i>

247
00:30:37,640 --> 00:30:41,040
<i>a woda przepadła w kosmosie.</i>

248
00:30:48,600 --> 00:30:54,160
<i>Mars stał się opustoszałym,</i>
<i>zamarzniętym cieniem samego siebie.</i>

249
00:31:03,360 --> 00:31:05,920
<i>Pochłonęły go burze piaskowe.</i>

250
00:31:12,520 --> 00:31:18,280
<i>Szansa na rozwinięcie się</i>
<i>złożonych form życia przepadła na zawsze.</i>

251
00:31:27,560 --> 00:31:29,640
<i>My też mogliśmy tak skończyć.</i>

252
00:31:44,360 --> 00:31:46,640
<i>Ale jakimś cudem na Ziemi</i>

253
00:31:47,560 --> 00:31:51,560
<i>woda i życie</i>
<i>znalazły sposób na przetrwanie.</i>

254
00:32:06,320 --> 00:32:07,960
<i>W Botswanie,</i>

255
00:32:08,040 --> 00:32:10,640
<i>po dwustu dniach w palącym słońcu,</i>

256
00:32:12,840 --> 00:32:15,000
<i>całkowicie brakuje wody.</i>

257
00:32:23,680 --> 00:32:27,600
<i>Gwałtowne wiatry</i>
<i>miotają piaskiem spalonej ziemi.</i>

258
00:32:45,320 --> 00:32:49,440
<i>Zmagania słoni nie przeszły niezauważone.</i>

259
00:33:02,920 --> 00:33:06,800
<i>Za dnia dorośli</i>
<i>potrafią zwykle ochronić swoje młode.</i>

260
00:33:18,240 --> 00:33:19,800
<i>Ale gdy zapada zmrok,</i>

261
00:33:25,480 --> 00:33:26,920
<i>sytuacja się zmienia.</i>

262
00:33:37,600 --> 00:33:40,400
<i>Lwy to mistrzowie chaosu i zamętu.</i>

263
00:33:53,440 --> 00:33:55,880
<i>Wybierają najsłabszy cel.</i>

264
00:34:00,800 --> 00:34:02,120
<i>Działają w stadzie.</i>

265
00:34:08,200 --> 00:34:10,280
<i>Aż nie ma już dokąd uciec.</i>

266
00:34:27,240 --> 00:34:29,600
<i>Gdy zabraknie ochrony całego stada,</i>

267
00:34:30,960 --> 00:34:34,080
<i>lwy przytłaczają swoją ofiarę.</i>

268
00:34:36,880 --> 00:34:40,600
<i>Susza i niekończące się</i>
<i>poszukiwania pożywienia i wody</i>

269
00:34:41,440 --> 00:34:44,880
<i>przyniosły w końcu zgubę Bosigo.</i>

270
00:34:55,040 --> 00:34:58,240
<i>Słonie tworzą głębokie więzi emocjonalne.</i>

271
00:35:09,920 --> 00:35:13,080
<i>Cała rodzina opłakuje stratę Bosigo.</i>

272
00:35:30,480 --> 00:35:32,840
<i>Stado zbiera się, by pocieszyć Metsi,</i>

273
00:35:34,680 --> 00:35:36,960
<i>która przeżyła ją najgłębiej.</i>

274
00:35:48,480 --> 00:35:52,480
<i>Niekończąca się walka o przeżycie</i>
<i>rozgrywa się co roku.</i>

275
00:35:54,280 --> 00:35:55,720
<i>W delcie Okawango,</i>

276
00:35:58,000 --> 00:35:59,280
<i>na całej planecie</i>

277
00:36:01,960 --> 00:36:03,040
<i>i dalej.</i>

278
00:36:07,080 --> 00:36:09,560
<i>Ale w tej bitwie o przetrwanie</i>

279
00:36:10,440 --> 00:36:12,000
<i>Ziemi się poszczęściło,</i>

280
00:36:14,000 --> 00:36:17,000
<i>bo ochrania ją sekretny strażnik.</i>

281
00:36:24,360 --> 00:36:25,480
<i>Głęboko pod ziemią</i>

282
00:36:28,520 --> 00:36:33,880
<i>kipi płonące, stopione wnętrze planety,</i>

283
00:36:37,840 --> 00:36:40,240
<i>wytwarzając silne pole magnetyczne,</i>

284
00:36:41,920 --> 00:36:44,360
<i>które rozciąga się od serca planety</i>

285
00:36:46,160 --> 00:36:50,680
<i>sześćdziesiąt pięć tysięcy kilometrów</i>
<i>w stronę Słońca.</i>

286
00:36:52,600 --> 00:36:55,880
<i>To pole siłowe broniące Ziemi</i>

287
00:36:58,320 --> 00:37:01,040
<i>przed gwałtownymi wiatrami słonecznymi,</i>

288
00:37:02,080 --> 00:37:04,040
<i>które pozbawiły Marsa wody.</i>

289
00:37:10,480 --> 00:37:13,920
<i>Pokonuje je,</i>
<i>zanim dotrą do naszej atmosfery.</i>

290
00:37:26,520 --> 00:37:28,760
<i>Chroni naszej cennej wody.</i>

291
00:37:30,520 --> 00:37:34,160
<i>Zatrzymuje każdą jej kroplę.</i>

292
00:37:41,040 --> 00:37:46,160
<i>To dlatego nasza błękitna planeta</i>
<i>jest tak wyjątkowa.</i>

293
00:37:49,520 --> 00:37:52,920
<i>Stała się miejscem,</i>
<i>w którym kwitnie życie.</i>

294
00:37:56,960 --> 00:37:59,080
<i>Przynosi słoniom ulgę.</i>

295
00:38:01,600 --> 00:38:05,320
<i>Sprawia, że deszcze</i>
<i>powracają każdego roku.</i>

296
00:38:09,680 --> 00:38:14,000
<i>W oddali gromadzą się burzowe chmury.</i>

297
00:38:29,200 --> 00:38:33,800
<i>Słonie potrafią wyczuć</i>
<i>niskie częstotliwości grzmotów</i>

298
00:38:33,880 --> 00:38:36,680
<i>z odległości 240 kilometrów.</i>

299
00:38:43,400 --> 00:38:47,880
<i>To dla nich sygnał,</i>
<i>że czas wrócić do Okawango.</i>

300
00:38:56,600 --> 00:38:58,440
<i>Z wyżyn Angoli</i>

301
00:39:00,200 --> 00:39:03,080
<i>woda przepływa przez Botswanę.</i>

302
00:39:12,000 --> 00:39:14,280
<i>Odmładza deltę…</i>

303
00:39:22,640 --> 00:39:24,720
<i>pocałunkiem życia.</i>

304
00:39:34,480 --> 00:39:37,480
<i>Każdy krok, który zbliża stado do domu,</i>

305
00:39:40,760 --> 00:39:45,280
<i>to kontynuacja znacznie większej</i>
<i>odysei kosmicznej.</i>

306
00:39:51,640 --> 00:39:57,280
<i>Maleńkie molekuły dotarły do nas</i>
<i>na pyle zza Jowisza.</i>

307
00:40:03,000 --> 00:40:05,800
<i>Przetrwały żar powstającej Ziemi.</i>

308
00:40:13,680 --> 00:40:16,160
<i>Czekały uwięzione w jądrze planety</i>

309
00:40:18,200 --> 00:40:23,080
<i>i uwolniły się, by zasiać ziarno życia.</i>

310
00:40:27,360 --> 00:40:31,880
<i>Każda kropla wody</i>
<i>ma do opowiedzenia niesamowitą historię.</i>

311
00:40:34,640 --> 00:40:39,120
<i>Każda molekuła jest ogniwem</i>
<i>w nieprzerwanym łańcuchu.</i>

312
00:40:40,440 --> 00:40:43,400
<i>Krąży od dziesiątek tysięcy lat.</i>

313
00:40:46,480 --> 00:40:47,800
<i>Przez powietrze,</i>

314
00:40:50,840 --> 00:40:51,800
<i>oceany,</i>

315
00:40:55,680 --> 00:40:56,560
<i>skały</i>

316
00:41:04,800 --> 00:41:05,960
<i>i słonie.</i>

317
00:41:11,680 --> 00:41:16,040
<i>Po ośmiu miesiącach i setkach kilometrów</i>

318
00:41:17,720 --> 00:41:24,520
<i>Metsi i jej rodzina docierają w końcu</i>
<i>do życiodajnych wód delty.</i>

319
00:41:38,040 --> 00:41:41,640
<i>Najwyższy czas, by pić…</i>

320
00:41:43,880 --> 00:41:45,080
<i>i się bawić.</i>

321
00:41:47,360 --> 00:41:50,160
<i>A potem wypić jeszcze trochę.</i>

322
00:41:59,560 --> 00:42:02,240
<i>Słonie pokazują</i>
<i>najmłodszej członkini rodziny,</i>

323
00:42:06,360 --> 00:42:09,200
<i>jak radzić sobie w delcie.</i>

324
00:42:22,360 --> 00:42:24,880
<i>Metsi i jej mała kuzynka</i>

325
00:42:25,560 --> 00:42:28,240
<i>stoją na końcu długiej kolejki stworzeń,</i>

326
00:42:28,320 --> 00:42:33,800
<i>które skorzystały z cudownego</i>
<i>pojawienia się wody na tej planecie.</i>

327
00:42:44,560 --> 00:42:47,600
<i>Na zawsze będą połączone ze wszechświatem,</i>

328
00:42:48,800 --> 00:42:52,280
<i>który dał naszej planecie</i>
<i>ten magiczny składnik.</i>

329
00:42:54,040 --> 00:42:59,920
<i>A nam – możliwość dbania o niego</i>
<i>i cieszenia się nim.</i>

330
00:43:10,840 --> 00:43:15,120
<i>Ostatni rozdział opowieści</i>
<i>o naszym wszechświecie</i>

331
00:43:16,280 --> 00:43:22,160
<i>to historia siły, która gromadzi wszystko,</i>
<i>co dotąd widzieliśmy:</i>

332
00:43:23,560 --> 00:43:26,320
<i>wielkiej rzeźbiarki kosmosu,</i>

333
00:43:26,960 --> 00:43:27,800
<i>grawitacji.</i>

334
00:43:29,160 --> 00:43:32,560
<i>To siła przyciągania,</i>
<i>która zbudowała naszą planetę.</i>

335
00:43:35,560 --> 00:43:39,240
<i>Poznamy także parę pingwinów</i>
<i>na biegunie południowym.</i>

336
00:43:41,040 --> 00:43:44,120
<i>Ale kiedy grawitacja zaczęła</i>
<i>wywierać swój wpływ?</i>

337
00:43:45,680 --> 00:43:50,080
<i>Jak wprowadza porządek i chaos?</i>

338
00:43:52,920 --> 00:43:57,640
<i>I w jaki sposób uczyniła naszą planetę</i>
<i>idealną do życia…</i>

339
00:43:59,920 --> 00:44:00,920
<i>i kochania?</i>

340
00:44:32,120 --> 00:44:36,280
Napisy: Aleksandra Basińska