1
00:00:12,304 --> 00:00:15,306
Toen ik bij ILM kwam,
was het heel interessant.
2
00:00:15,307 --> 00:00:21,021
{\an8}De eerste indruk was: dit klopt niet.
3
00:00:22,064 --> 00:00:25,942
Jullie maken Star Wars.
Het was een enorm Hollywood-bedrijf.
4
00:00:25,943 --> 00:00:31,823
Ik kwam daar en verwachtte
allerlei lichten en actie en zo.
5
00:00:32,449 --> 00:00:34,368
{\an8}Het was net een tandartspraktijk.
6
00:00:34,993 --> 00:00:37,411
{\an8}De straat waar ILM zat, was Kerner.
7
00:00:37,412 --> 00:00:39,830
{\an8}Star Wars was een enorme hit.
8
00:00:39,831 --> 00:00:45,002
{\an8}Toen George het bedrijf hierheen
verhuisde, wilde hij het rustig houden...
9
00:00:45,003 --> 00:00:47,005
{\an8}...zodat mensen niet wisten wat het was.
10
00:00:49,174 --> 00:00:52,218
{\an8}Op de deur stond: Kerner Optical Company.
11
00:00:52,219 --> 00:00:55,805
Dat was een afleiding,
zodat mensen niet dachten:
12
00:00:55,806 --> 00:00:59,558
{\an8}Ik zie geen Industrial Light & Magic.
Ik zie geen Star Wars.
13
00:00:59,559 --> 00:01:04,356
{\an8}Ze lopen gewoon langs
en gaan naar de autogarage.
14
00:01:08,819 --> 00:01:13,990
{\an8}Iets wat ik altijd kon zeggen
als ik mensen rondleidde bij ILM...
15
00:01:13,991 --> 00:01:19,120
{\an8}...als je keek naar de vervallen staat
van het gebouw, was:
16
00:01:19,121 --> 00:01:21,415
We besteden al het geld aan de films.
17
00:01:22,791 --> 00:01:25,627
We hebben geen
glimmende, koperen deurknoppen.
18
00:01:28,672 --> 00:01:29,756
Het komt op het scherm.
19
00:02:15,969 --> 00:02:21,516
3.
'Er is geen weg meer terug.'
20
00:02:21,892 --> 00:02:25,187
Ik kreeg een script
voor Pirates of the Caribbean.
21
00:02:25,687 --> 00:02:28,814
M'n eerste reactie
toen ik het script zag, was:
22
00:02:28,815 --> 00:02:30,900
O, mijn god, dit kan niet goed zijn.
23
00:02:30,901 --> 00:02:36,864
{\an8}Ik las het en het script was best goed.
Toen dacht ik: hoe zit het met Hal?
24
00:02:36,865 --> 00:02:40,409
{\an8}Hij schoof het script over het bureau
en er stond: Pirates of the Caribbean.
25
00:02:40,410 --> 00:02:46,541
{\an8}Ik dacht: het is een film gebaseerd op
een pretparkattractie. Ik weet het niet.
26
00:02:47,250 --> 00:02:50,711
{\an8}yo-ho, yo-ho, piraat, dat wil ik zijn
27
00:02:50,712 --> 00:02:53,047
{\an8}Hoe maak je daar een verhaal van?
28
00:02:53,048 --> 00:02:56,884
Strijk de vlag, kakkerlakken.
29
00:02:56,885 --> 00:02:59,512
Laat je zijkant zien.
30
00:02:59,513 --> 00:03:02,683
Ik dacht: oké, hier moet ik het mee doen.
31
00:03:04,518 --> 00:03:06,978
Ik maak graag een film
die niet zou moeten werken.
32
00:03:07,646 --> 00:03:11,190
{\an8}Daarin zit de magie.
We weten niet wat er gaat gebeuren.
33
00:03:11,191 --> 00:03:14,110
Hij schiet en steekt en vuurt wapens af.
34
00:03:14,111 --> 00:03:18,239
Gores visie voor het project
was onconventioneel, interessant en nieuw.
35
00:03:18,240 --> 00:03:23,036
Na die eerste bespreking
leek ik wel te zweven.
36
00:03:25,872 --> 00:03:30,376
Het is een soort punkrock-western.
Piraten zijn schurken.
37
00:03:30,377 --> 00:03:33,587
Ze hebben een code,
maar willen die best verbreken.
38
00:03:33,588 --> 00:03:36,173
In een corrupte wereld
is geen plek voor een eerlijke dief.
39
00:03:36,174 --> 00:03:39,760
Dat aspect van de film
greep me meteen aan.
40
00:03:39,761 --> 00:03:44,432
Het genre bestond niet echt, dus
het was heel leuk ernaar terug te keren.
41
00:03:44,433 --> 00:03:45,684
Vuur.
42
00:03:46,935 --> 00:03:52,606
Ik was opgegroeid met
de klassieke films uit de jaren 40 en 50...
43
00:03:52,607 --> 00:03:56,485
...met houten boten in een watertank
in de studio en dat vond ik geweldig.
44
00:03:56,486 --> 00:04:00,406
Nu had ik een script
waarvoor ik een tank kon bouwen...
45
00:04:00,407 --> 00:04:04,118
...en grote, houten boten
en die kon ik filmen...
46
00:04:04,119 --> 00:04:07,163
...zoals op het terrein
van Paramount of 20th Century Fox.
47
00:04:07,164 --> 00:04:08,873
Ik dacht: dit wordt leuk.
48
00:04:08,874 --> 00:04:12,501
{\an8}Hierachter hebben ze een muur
van zo'n 1,20 meter gebouwd.
49
00:04:12,502 --> 00:04:17,048
Heel sterk, bedekt met plastic
en die vulden we met water.
50
00:04:18,008 --> 00:04:21,887
We hadden piratenschepen van tien meter.
51
00:04:23,638 --> 00:04:28,642
En voor die enorme sets
hadden we vuurwerk nodig en modellen...
52
00:04:28,643 --> 00:04:33,023
...en mensen met touwen
die de schepen konden trekken en wind.
53
00:04:33,732 --> 00:04:34,858
Heel opwindend.
54
00:04:35,734 --> 00:04:36,735
Vuur.
55
00:04:44,284 --> 00:04:45,911
Mag ik je iets laten zien?
56
00:04:46,745 --> 00:04:47,995
Dit is je landschap.
57
00:04:47,996 --> 00:04:50,040
John en ik hebben een vreemde band.
58
00:04:50,499 --> 00:04:53,334
Mijn vader was kernfysicus
en die van John ook.
59
00:04:53,335 --> 00:04:55,669
Jaren later ontdekten we
dat ze elkaar kenden.
60
00:04:55,670 --> 00:04:57,671
Ik zeg meestal tegen John:
61
00:04:57,672 --> 00:05:00,466
Ik heb iets nodig
wat nog niet bestaat om iets te doen.
62
00:05:00,467 --> 00:05:04,011
Die dynamiek wil je niet,
dus die wil ik weghalen.
63
00:05:04,012 --> 00:05:10,142
Je krijgt veel meer energie van zo iemand
als hij wordt uitgedaagd.
64
00:05:10,143 --> 00:05:11,477
Actie.
65
00:05:11,478 --> 00:05:16,690
Een van de grote uitdagingen bij Pirates 1
was dat de piraten vervloekt zijn.
66
00:05:16,691 --> 00:05:22,029
{\an8}Als ze in maanlicht verschijnen,
zijn het uitgedroogde skeletten.
67
00:05:22,030 --> 00:05:26,617
Buiten het maanlicht
zijn het acteurs in kostuum.
68
00:05:26,618 --> 00:05:27,702
Actie.
69
00:05:28,286 --> 00:05:34,209
Ze moesten overgaan
van liveaction naar CG en terug.
70
00:05:34,751 --> 00:05:37,586
Ik dacht: laten we
het eerst filmen met de acteur...
71
00:05:37,587 --> 00:05:39,171
...en dan alleen de achtergrond.
72
00:05:39,172 --> 00:05:44,510
Dan haal ik weg wat weg moet
en lossen we het zo op.
73
00:05:44,511 --> 00:05:48,515
Onze schilderscrew werd daar heel goed in.
74
00:05:51,309 --> 00:05:53,061
Ik kon het niet laten.
75
00:05:53,436 --> 00:05:56,105
Het is belangrijk
dat we begrijpen wat er gebeurt.
76
00:05:56,106 --> 00:06:01,235
Vooral als Barbossa verandert in het
maanlicht, als hij uitlegt wie ze zijn.
77
00:06:01,236 --> 00:06:02,486
Het was een close-up.
78
00:06:02,487 --> 00:06:06,073
We wilden dat shot eerst maken,
want het zou een uitdaging worden.
79
00:06:06,074 --> 00:06:09,202
Als dat lukte,
zou het publiek het effect geloven.
80
00:06:09,911 --> 00:06:16,417
Zo'n halve seconde nadat hij verandert
in onze CG-skeletversie...
81
00:06:16,418 --> 00:06:18,169
...zie je z'n echte ogen nog.
82
00:06:21,590 --> 00:06:25,760
Dan knippert hij half
en verandert het volledig in CG.
83
00:06:26,720 --> 00:06:30,347
We hielden het stukje
waar het publiek zeker naar staarde...
84
00:06:30,348 --> 00:06:34,227
...iets langer aan
bij de overgang van echt naar digitaal.
85
00:06:35,020 --> 00:06:38,731
Ik zou maar geloven
in spookverhalen, Miss Turner.
86
00:06:38,732 --> 00:06:39,858
Dit is er één.
87
00:06:40,525 --> 00:06:41,693
En het werkte echt.
88
00:06:43,945 --> 00:06:48,742
Hal was begonnen als stop-motion-animator.
Dat paste echt goed bij hem.
89
00:06:52,621 --> 00:06:57,625
Ik ben voornamelijk opgegroeid
op een ranch in Colorado...
90
00:06:57,626 --> 00:07:01,254
...mijlenver van alles
wat met film te maken had.
91
00:07:03,965 --> 00:07:07,926
Daardoor voelde ik me
sterk verbonden met Luke Skywalker...
92
00:07:07,927 --> 00:07:10,763
...zowel wat betreft
het fantasieverhaal van Star Wars...
93
00:07:10,764 --> 00:07:14,350
...als het ver weg zijn
van het lichtcentrum van het heelal...
94
00:07:14,351 --> 00:07:16,060
...of wat Luke er ook over zegt.
95
00:07:16,061 --> 00:07:20,398
Deze planeet is de verste
van het lichtcentrum van het heelal.
96
00:07:24,444 --> 00:07:28,405
Ik keek erg veel nachtfilms.
97
00:07:28,406 --> 00:07:32,410
Horror, scifi, fantasy, mysterie...
98
00:07:32,869 --> 00:07:37,666
{\an8}...de meeste oude horrorfilms van Universal,
alles van Ray Harryhausen.
99
00:07:41,920 --> 00:07:48,677
Ik kreeg het idee animator te worden
toen ik de originele King Kong op tv zag.
100
00:07:49,761 --> 00:07:53,138
Ik vond het schandalig
hoe Kong werd behandeld in de film...
101
00:07:53,139 --> 00:07:56,725
...en vroeg m'n moeder te helpen
met een brief aan de lokale tv-zender...
102
00:07:56,726 --> 00:07:59,813
...die ik verantwoordelijk hield
voor z'n dood.
103
00:08:02,607 --> 00:08:07,904
{\an8}In 1988 begon ik bij Will Vinton Studios
aan klei-animaties in stop-motion.
104
00:08:08,488 --> 00:08:11,949
{\an8}Ze kregen succes, want ze mochten
werken aan de California Raisins...
105
00:08:11,950 --> 00:08:15,120
...die heel even
populair waren in de jaren 80.
106
00:08:18,415 --> 00:08:23,127
Uiteindelijk wilde ik
naar de Bay Area komen en voor ILM werken.
107
00:08:23,128 --> 00:08:26,673
Dus bij ILM komen vond ik geweldig.
108
00:08:28,675 --> 00:08:32,469
We waren enorm fan van Ray Harryhausen
en Jason and the Argonauts.
109
00:08:32,470 --> 00:08:34,847
Maar de camera staat vaak stil
en ze doen alsof.
110
00:08:34,848 --> 00:08:36,975
We wilden de camera niet stilzetten.
111
00:08:38,476 --> 00:08:40,353
We wilden de camera bevrijden.
112
00:08:41,896 --> 00:08:45,691
Als er 70 personages verstrengeld zijn...
113
00:08:45,692 --> 00:08:49,319
...je met de hand filmt
en ze een choreografie uitvoeren...
114
00:08:49,320 --> 00:08:53,782
...wil je het gevoel geven dat er
geen plan is, dat je letterlijk reageert.
115
00:08:53,783 --> 00:08:58,746
Zijn hoofd stuitert over de grond.
Je wilt intuïtief reageren.
116
00:08:58,747 --> 00:09:00,832
Dat was de grootste uitdaging.
117
00:09:01,583 --> 00:09:05,919
{\an8}De enige logische manier was
de acteurs in kostuum filmen...
118
00:09:05,920 --> 00:09:08,506
{\an8}...en de bewegingen
zo goed mogelijk nabootsen.
119
00:09:17,515 --> 00:09:21,101
Maar dat proces was heel beladen
en moeilijk en gevoelig voor fouten.
120
00:09:21,102 --> 00:09:27,775
{\an8}Soms, als de personages alleen skeletten
waren, hebben we motion capture gebruikt.
121
00:09:27,776 --> 00:09:32,530
{\an8}We filmden het hier in de studio
en enkele animators speelden de rollen.
122
00:09:47,003 --> 00:09:48,213
Oké. Dat ziet er goed uit.
123
00:09:51,007 --> 00:09:55,928
In een van de laatste maanden
kwam Ray langs bij ILM.
124
00:09:55,929 --> 00:09:59,431
Hij kwam bij mij zitten
en ik liet hem wat shots van Pirates zien.
125
00:09:59,432 --> 00:10:04,646
Hij glimlachte breeduit.
Hij vond het geweldig en genoot ervan.
126
00:10:06,356 --> 00:10:08,357
Voor wie is opgegroeid
met Ray Harryhausen...
127
00:10:08,358 --> 00:10:14,696
...en vooral mensen die daarna
met stop-motion zijn gaan werken...
128
00:10:14,697 --> 00:10:16,616
...bestaat er niets perfecters.
129
00:10:22,455 --> 00:10:28,418
Toen Revenge of the Sith werd gemaakt,
werkten jullie al digitaal.
130
00:10:28,419 --> 00:10:31,630
Maar George ging steeds verder.
131
00:10:31,631 --> 00:10:37,470
{\an8}Ja, bij Revenge of the Sith werkten we
echt veel met digitale dubbelgangers.
132
00:10:43,101 --> 00:10:46,103
In dit shot moeten we
een digitale Obi-Wan maken.
133
00:10:46,104 --> 00:10:48,689
Hier voegen we
de simulatie van de kleding toe.
134
00:10:48,690 --> 00:10:52,235
We bedenken
hoe de kleding zal reageren op de val.
135
00:10:52,986 --> 00:10:57,072
En dit is het shot. Met een digitale
stuntman voor Ewan McGregor.
136
00:10:57,073 --> 00:11:02,120
George wilde altijd
een stap verder gaan met z'n gevechten.
137
00:11:05,748 --> 00:11:11,963
Revenge of the Sith had volgens mij
meer zwaardgevechten dan de andere films.
138
00:11:15,300 --> 00:11:18,594
Steeds als je iemand ziet springen
of een salto ziet maken...
139
00:11:18,595 --> 00:11:21,139
...is dat waarschijnlijk
een volledig digitaal personage.
140
00:11:23,474 --> 00:11:26,019
We hebben ook hoofden vervangen.
141
00:11:26,895 --> 00:11:29,939
Er is een gevecht
tussen Palpatine en Mace Windu...
142
00:11:30,523 --> 00:11:34,026
...waarover Ian, hoe geweldig hij ook is,
zei: Jongens, dit kan ik niet.
143
00:11:34,027 --> 00:11:35,986
Hij kon niet zwaardvechten.
144
00:11:35,987 --> 00:11:40,365
Ze lieten een stuntman vechten,
maar toen leek het niet op Palpatine.
145
00:11:40,366 --> 00:11:43,119
Dus we hebben
een digitaal hoofd toegevoegd.
146
00:11:48,041 --> 00:11:50,960
Dat waren wat grote innovaties
die we hebben toegepast.
147
00:11:54,047 --> 00:11:56,716
Het werd steeds grootschaliger.
148
00:11:58,509 --> 00:12:02,347
Net als van Star Wars
naar Empire naar Jedi.
149
00:12:03,514 --> 00:12:07,227
Episode I bevatte
iets minder dan 2000 shots.
150
00:12:10,188 --> 00:12:12,190
Episode II had er iets meer.
151
00:12:14,859 --> 00:12:18,988
En Episode III had volgens mij
2500 shots met visuele effecten.
152
00:12:21,532 --> 00:12:25,370
Ik probeerde een techniek te bedenken
voor alle scènes.
153
00:12:28,206 --> 00:12:34,670
{\an8}Dit is een heel beknopte collage
van vroege ideeën voor Mustafar.
154
00:12:34,671 --> 00:12:38,507
Naarmate we verder kwamen,
werd het iets donkerder.
155
00:12:38,508 --> 00:12:42,678
Het interessante is
dat de modelbouwers nu iets bouwen...
156
00:12:42,679 --> 00:12:46,808
...wat hierop lijkt op heel grote schaal.
157
00:12:56,442 --> 00:13:00,153
Toen ik de storyboards
voor Mustafar te zien kreeg...
158
00:13:00,154 --> 00:13:05,784
Nu denk ik:
We zeggen vaak groot en heel groot.
159
00:13:05,785 --> 00:13:08,495
Mustafar was heel, heel groot.
160
00:13:08,496 --> 00:13:11,499
Daar hebben we
niet echt de juiste woorden voor.
161
00:13:11,916 --> 00:13:13,626
Het moet eruitzien als de hel.
162
00:13:14,627 --> 00:13:18,047
{\an8}Daar komt Darth Vader vandaan.
163
00:13:19,007 --> 00:13:22,509
M'n supervisor zei heel stellig:
164
00:13:22,510 --> 00:13:27,097
We kunnen dit maken met computer graphics.
We kunnen prachtige lava maken.
165
00:13:27,098 --> 00:13:32,728
Ik had genoeg ervaring
met simulaties van vloeistoffen...
166
00:13:32,729 --> 00:13:37,066
...om eraan te twijfelen of we genoeg
resolutie konden krijgen, genoeg details.
167
00:13:37,525 --> 00:13:41,946
Scott Farrar had
de film Congo gemaakt in de jaren 90.
168
00:13:43,031 --> 00:13:46,825
Daarvoor hadden ze
lava gemaakt met Methocel.
169
00:13:46,826 --> 00:13:51,539
Dat was een goede manier van werken.
170
00:13:52,749 --> 00:13:56,918
Ik stelde voor Mustafar te filmen
als een grote miniatuur.
171
00:13:56,919 --> 00:14:02,549
Volgens mij was de miniatuur
12 bij 9 meter.
172
00:14:02,550 --> 00:14:07,805
Hij was net niet
zo lang of breed als een tennisbaan.
173
00:14:10,141 --> 00:14:15,812
Het was niet alleen een enorm
beeldhouwwerk van enorme schuimblokken...
174
00:14:15,813 --> 00:14:20,192
...maar het waren ook
honderden van die grote bouwblokken.
175
00:14:20,193 --> 00:14:25,989
We maakten de lavakanalen
met bodems van helder plexiglas...
176
00:14:25,990 --> 00:14:28,867
...zodat je doorschijnend Methocel
kon gebruiken...
177
00:14:28,868 --> 00:14:32,537
...en het van onderaf kon belichten
om het te laten gloeien.
178
00:14:32,538 --> 00:14:34,415
Ja. Dat is oranje.
179
00:14:35,792 --> 00:14:41,714
Aan de zijkant stond iemand uit het zicht
verbrande kurk erin te scheppen...
180
00:14:42,048 --> 00:14:46,718
...in verschillende maten.
Van 1 cm, 0,3 cm, 5 cm.
181
00:14:46,719 --> 00:14:50,723
Als de lava naar beneden kwam,
zat er dan zo'n zwarte korst op.
182
00:14:51,474 --> 00:14:53,225
Hoe moet ik dit omschrijven?
183
00:14:53,226 --> 00:14:59,065
Het is net een ballet. Alles moet
samenkomen om die set te laten werken.
184
00:15:02,068 --> 00:15:04,153
Ik vond dat het heel goed was gelukt.
185
00:15:04,654 --> 00:15:07,447
George was er heel tevreden mee.
186
00:15:07,448 --> 00:15:10,325
Het gaf de modelbouwers veel voldoening
zoiets te maken...
187
00:15:10,326 --> 00:15:12,787
...en dat George er zo tevreden mee was.
188
00:15:18,459 --> 00:15:19,836
Dat ziet er geweldig uit.
189
00:15:21,462 --> 00:15:22,463
Heel goed.
190
00:15:28,010 --> 00:15:32,597
Na Revenge of the Sith was het afgelopen.
191
00:15:32,598 --> 00:15:34,934
Er kwamen een tijd
geen Star Wars-films meer.
192
00:15:41,023 --> 00:15:47,363
{\an8}In 2006 werd ik ontslagen,
omdat het zo rustig was in de studio.
193
00:15:49,240 --> 00:15:51,825
We wisten dat we ooit
een nieuw ILM zouden opzetten.
194
00:15:51,826 --> 00:15:56,873
De kans bij het Presidio kwam
en ik zei: Laten we het doen.
195
00:15:59,959 --> 00:16:02,461
Ik wilde een prachtige plek
waar mensen konden werken.
196
00:16:07,383 --> 00:16:11,846
{\an8}Geen enkel visuele-effectenbedrijf kon het
zich veroorloven zo'n gebouw te bouwen.
197
00:16:12,597 --> 00:16:17,643
George heeft er veel geld in gestoken
dat hij nooit terug zou krijgen.
198
00:16:18,728 --> 00:16:23,274
Toen zij het zagen, wisten ze
dat de oude werkwijze verleden tijd was.
199
00:16:24,692 --> 00:16:27,569
{\an8}We wisten niet wat er zou gebeuren.
200
00:16:27,570 --> 00:16:31,656
Ze hadden een bespreking en we mochten
terugkomen bij de praktische afdeling.
201
00:16:31,657 --> 00:16:36,037
Toen hoorden we dat de praktische afdeling
verkocht zou worden.
202
00:16:36,621 --> 00:16:39,290
Hoe voelde dat?
- Het brak m'n hart.
203
00:16:41,000 --> 00:16:43,669
Ik had me altijd voorgesteld...
204
00:16:44,337 --> 00:16:47,673
...dat ik tot m'n pensioen
bij ILM zou blijven.
205
00:16:48,841 --> 00:16:50,760
{\an8}De verkoop van de modelwerkplaats was...
206
00:17:01,437 --> 00:17:05,107
Het was het einde van een geweldig
tijdperk. Er was geen weg meer terug.
207
00:17:10,154 --> 00:17:14,241
{\an8}CONCURRENTIE PROFITEERT
VAN LUCAS' SPECIALE EFFECTEN
208
00:17:14,242 --> 00:17:17,827
{\an8}Toen ik bij ILM kwam,
was ILM de enige in z'n soort.
209
00:17:17,828 --> 00:17:19,746
{\an8}GEORGE LUCAS VOORUITSTREVEND IN HIGHTECH
210
00:17:19,747 --> 00:17:23,792
{\an8}Lange tijd domineerden we
de visuele-effectenindustrie.
211
00:17:23,793 --> 00:17:27,045
{\an8}Ik ben Jim Morris,
algemeen directeur van ILM.
212
00:17:27,046 --> 00:17:29,172
Dit zijn belangrijke personen.
213
00:17:29,173 --> 00:17:35,637
Het voordeel van het feit dat ILM zulke
getalenteerde mensen heeft en zo veel...
214
00:17:35,638 --> 00:17:39,099
Waar ik ook werk,
ik kom bijna altijd mensen van ILM tegen.
215
00:17:39,100 --> 00:17:43,186
Als je kijkt naar alle
visuele-effectenbedrijven die er nu zijn...
216
00:17:43,187 --> 00:17:47,149
...zijn de meeste
opgezet door mensen van ILM.
217
00:17:47,817 --> 00:17:50,860
Het is grappig. Toen ik begon, zeiden we:
218
00:17:50,861 --> 00:17:55,073
Ooit zal elke film de dingen nodig hebben
die wij doen qua visuele effecten.
219
00:17:55,074 --> 00:17:57,410
Later werd dat: Pas op wat je wenst.
220
00:17:59,579 --> 00:18:02,582
{\an8}Opeens was er volop concurrentie.
221
00:18:03,541 --> 00:18:07,043
Wat mensen hadden eenvoudige CG gebruikt
in reclames en zo.
222
00:18:07,044 --> 00:18:12,216
We lagen nog steeds ver voor,
maar we kregen wel concurrentie.
223
00:18:12,883 --> 00:18:19,139
{\an8}ILM werd gezien als het hoogtepunt, maar
ook als de kampioen die je wilde verslaan.
224
00:18:19,140 --> 00:18:21,975
LUCAS RAAKT IN SPECIALE-EFFECTENOORLOG
225
00:18:21,976 --> 00:18:23,685
{\an8}MEER VRAAG DAN AANBOD DIGITALE ANIMATORS
226
00:18:23,686 --> 00:18:26,313
{\an8}Veel bedrijven probeerden
een plekje te kopen.
227
00:18:26,314 --> 00:18:30,400
Ze boden mensen twee of drie keer
wat ze op dat moment verdienden.
228
00:18:30,401 --> 00:18:34,446
{\an8}Geweldig voor hen,
maar heel zwaar voor ons.
229
00:18:34,447 --> 00:18:36,489
{\an8}TECHNOLOGIE VOERT DRUK OP
230
00:18:36,490 --> 00:18:41,411
{\an8}Er werden wat mensen weggekaapt.
Soms zijn mensen ontevreden.
231
00:18:41,412 --> 00:18:44,789
Heeft iemand ooit geprobeerd
je weg te kapen bij ILM?
232
00:18:44,790 --> 00:18:47,668
Ja, er waren wel wat geïnteresseerden.
233
00:18:48,127 --> 00:18:52,173
Ik heb een paar keer een aanbod gehad.
Maar niets was zo aantrekkelijk...
234
00:18:52,965 --> 00:18:57,553
...als hier zijn,
bij deze befaamde faciliteit.
235
00:18:58,638 --> 00:19:00,221
{\an8}EFFECTENHUIZEN BINDEN STRIJD AAN
236
00:19:00,222 --> 00:19:04,101
{\an8}Wie waren de grote, nieuwe spelers?
En merkte ILM iets van de concurrentie?
237
00:19:04,852 --> 00:19:08,939
{\an8}Er waren wat bedrijven
die heel goed werden.
238
00:19:12,735 --> 00:19:15,154
{\an8}Vooral aan het begin van de 21e eeuw.
239
00:19:20,743 --> 00:19:23,037
{\an8}Er kwam heel goed werk uit.
240
00:19:26,374 --> 00:19:28,334
{\an8}Elk jaar werd het beter.
241
00:19:34,799 --> 00:19:37,467
{\an8}Ik zie Wētā als onze grootste concurrent.
242
00:19:37,468 --> 00:19:43,431
{\an8}Er zijn veel overeenkomsten in hoe we
onze bedrijven en het werk benaderen.
243
00:19:43,432 --> 00:19:47,227
{\an8}Onder andere dat Joe Letteri
het bedrijf runt.
244
00:19:47,228 --> 00:19:50,647
Hij was senior supervisor effecten bij ILM
voor hij naar Wētā ging.
245
00:19:50,648 --> 00:19:52,816
{\an8}Ik ben technisch directeur.
246
00:19:52,817 --> 00:19:57,278
{\an8}Ik ben verantwoordelijk
voor hoe dingen er op het scherm uitzien.
247
00:19:57,279 --> 00:19:59,531
{\an8}Ik ging erheen om aan Gollum te werken...
248
00:19:59,532 --> 00:20:02,158
{\an8}...want hij was een favoriet personage
uit de boeken.
249
00:20:02,159 --> 00:20:06,663
Mijn lieveling.
250
00:20:06,664 --> 00:20:09,374
Er waren wat
revolutionaire aspecten aan Gollum.
251
00:20:09,375 --> 00:20:13,795
Voor de geloofwaardigheid
moest de huid eruitzien als huid.
252
00:20:13,796 --> 00:20:18,925
We waren net een techniek aan het
ontwikkelen bij ILM voor ik vertrok.
253
00:20:18,926 --> 00:20:20,593
Subsurface Scattering.
254
00:20:20,594 --> 00:20:23,263
Jij hebt geen vrienden.
255
00:20:23,264 --> 00:20:25,640
Niemand mag jou.
256
00:20:25,641 --> 00:20:28,017
Het licht gaat erin
en verspreidt zich opzij.
257
00:20:28,018 --> 00:20:32,189
Zo konden we Gollum
zo levensecht laten lijken.
258
00:20:33,816 --> 00:20:35,526
Voor prestaties in visuele effecten...
259
00:20:36,026 --> 00:20:37,819
{\an8}De Oscar gaat naar...
260
00:20:37,820 --> 00:20:41,448
{\an8}Jim Rygiel, Joe Letteri,
Randall William Cook en Alex Funke...
261
00:20:41,449 --> 00:20:43,908
...voor Lord of the Rings:
The Return of the King.
262
00:20:43,909 --> 00:20:47,746
Dank aan iedereen bij Wētā Digital
voor die creatieve energie.
263
00:20:47,747 --> 00:20:51,583
Het is grappig. Alles is topgeheim
terwijl je aan de film werkt.
264
00:20:51,584 --> 00:20:53,918
En zodra die uitkomt,
praat iedereen erover.
265
00:20:53,919 --> 00:20:57,338
Iedereen weet
wat je hebt gedaan zodra de film uitkomt.
266
00:20:57,339 --> 00:21:01,468
Het is zo'n kleine gemeenschap
dat we die vriendschappen behouden.
267
00:21:01,469 --> 00:21:03,929
We bouwen allemaal voort op elkaars werk.
268
00:21:04,597 --> 00:21:07,515
Gollum maakte het
wat makkelijker voor ILM...
269
00:21:07,516 --> 00:21:11,686
...een digitale Davy Jones voor te stellen.
En daarmee gingen ze een stap verder.
270
00:21:11,687 --> 00:21:15,106
Dit is Davy Jones.
271
00:21:15,107 --> 00:21:19,235
{\an8}De eerste keer dat Gore met John en mij
sprak over Pirates 2 en 3 met Davy Jones...
272
00:21:19,236 --> 00:21:22,155
{\an8}...zei hij: Ik heb een CG-personage.
Hij komt veel in de film.
273
00:21:22,156 --> 00:21:25,283
Hij wordt heel belangrijk.
Denk daarover na.
274
00:21:25,284 --> 00:21:27,285
Het zou zijn Gollum worden.
275
00:21:27,286 --> 00:21:29,287
Al vroeg bedacht ik:
276
00:21:29,288 --> 00:21:35,418
Wat als lang op de Vliegende Hollander
blijven een soort vloek is, een ziekte...
277
00:21:35,419 --> 00:21:38,963
...waarbij delen van de oceaanbodem
op je gaan groeien...
278
00:21:38,964 --> 00:21:42,550
...en het bezinksel van de oceaan
onderdeel wordt van de personages?
279
00:21:42,551 --> 00:21:47,181
Dat was leuk en schetsen maken
van die personages was geweldig.
280
00:21:48,015 --> 00:21:52,143
En we hadden de duivel zelf nodig,
die over hen regeerde.
281
00:21:52,144 --> 00:21:55,980
Ik haalde er een heel goede vriend
en geweldige artiest bij, Crash McCreery...
282
00:21:55,981 --> 00:22:01,487
...om Davy Jones te ontwerpen.
Dat was tenslotte het uitgangspunt.
283
00:22:04,532 --> 00:22:08,493
In Pirates 1
speelt Geoffrey Rush Barbossa...
284
00:22:08,494 --> 00:22:12,206
...en hij verandert maar in een paar shots
in een CG-personage.
285
00:22:14,708 --> 00:22:19,212
Davy Jones zou
in vrijwel elk beeld digitaal zijn.
286
00:22:19,213 --> 00:22:24,175
Dus het ging minder om motion capture
en meer om emotie-capture.
287
00:22:24,176 --> 00:22:27,053
Je doet dit, maar dan steekt dit uit.
288
00:22:27,054 --> 00:22:29,848
Dan lijkt het...
- Ik snap het.
289
00:22:29,849 --> 00:22:32,475
Bill Nighy zou Davy Jones spelen.
290
00:22:32,476 --> 00:22:37,647
Hij wilde z'n uitdrukkingen niet opgeven.
Het venster naar de ziel.
291
00:22:37,648 --> 00:22:40,191
Hij wilde niets opgeven in z'n acteerwerk.
292
00:22:40,192 --> 00:22:43,278
Dat was een uitdaging
voor John en het team.
293
00:22:43,279 --> 00:22:47,074
Hoe gaan we om met de tegenstrijdigheid
van visuele effecten en de acteur?
294
00:22:50,244 --> 00:22:52,370
Jij zult toekijken.
295
00:22:52,371 --> 00:22:54,706
We wisten
dat we een geweldige acteur hadden.
296
00:22:54,707 --> 00:22:58,793
We wilden dat hij op de set
met de andere acteurs zou acteren...
297
00:22:58,794 --> 00:23:01,963
...en dat dat acteerwerk
in de film zou komen.
298
00:23:01,964 --> 00:23:06,844
{\an8}Het moest robuust zijn, draagbaar
en weinig ruimte in beslag nemen.
299
00:23:07,386 --> 00:23:09,679
Hal Hickel vroeg:
300
00:23:09,680 --> 00:23:14,268
Als ze continu CG zijn,
kunnen ze alles dragen, toch?
301
00:23:14,852 --> 00:23:16,811
Kunnen we markering aanbrengen...
302
00:23:16,812 --> 00:23:20,815
...om het technisch nauwkeuriger te maken
en minder arbeidsintensief?
303
00:23:20,816 --> 00:23:24,110
Ze kwamen terug met het IMocap-systeem.
304
00:23:24,111 --> 00:23:25,194
Verdorie.
305
00:23:25,195 --> 00:23:28,282
{\an8}Mijn kostuum is een heel aantrekkelijk,
grijs trainingspak.
306
00:23:29,408 --> 00:23:32,160
Iedereen heeft acteurs gezien
in die grijze pakken...
307
00:23:32,161 --> 00:23:33,870
...met reflecterende balletjes erop.
308
00:23:33,871 --> 00:23:38,124
We hebben een iets ander pak bedacht.
Het had banden in plaats van balletjes.
309
00:23:38,125 --> 00:23:41,920
Het ging erom
hoe we de bewegingen zouden vastleggen.
310
00:23:41,921 --> 00:23:46,591
Nauwkeurig ontworpen markeringen
waardoor ze...
311
00:23:46,592 --> 00:23:51,387
...de positie, houding en omvang
van alle gewrichten konden terughalen.
312
00:23:51,388 --> 00:23:55,141
Daardoor konden de camera's
op elke gewenste manier worden bediend.
313
00:23:55,142 --> 00:23:58,353
Ze konden
op elke gewenste manier worden belicht.
314
00:23:58,354 --> 00:24:01,981
En we konden in een halve meter water
staan in een lagune...
315
00:24:01,982 --> 00:24:05,735
...of op het dek van een schip
in de stromende regen.
316
00:24:05,736 --> 00:24:08,696
Iedereen kon negeren
dat we visuele effecten gebruikten...
317
00:24:08,697 --> 00:24:12,409
...de film opnemen en de rest kwam later.
318
00:24:13,619 --> 00:24:17,538
Gelukkig hadden we Bill, die
over de set kon lopen in een spandex pak...
319
00:24:17,539 --> 00:24:20,083
...vol met stippen
en met stippen op z'n gezicht.
320
00:24:20,084 --> 00:24:23,670
Je kon hem een tekening van Davy Jones
laten zien en hij zei: Oké. Dat ben ik.
321
00:24:23,671 --> 00:24:27,424
Plots voel jij je een tijdreiziger
in pyjama.
322
00:24:29,093 --> 00:24:31,928
Hij verrichtte geweldig werk.
323
00:24:31,929 --> 00:24:34,764
Bill deed geweldige dingen met z'n kaak.
324
00:24:34,765 --> 00:24:40,688
Hij deed gekke dingen en z'n personage
heeft niet eens 'n kaak. Alleen een baard.
325
00:24:42,022 --> 00:24:44,023
Maak de kist open. Ik moet het zien.
326
00:24:44,024 --> 00:24:48,821
De grootste opgave
was de baard van zo'n 40 tentakels.
327
00:24:49,655 --> 00:24:52,783
Die moest constant leven.
328
00:24:53,242 --> 00:24:55,076
Hij heeft een eigen wil...
329
00:24:55,077 --> 00:24:58,788
{\an8}...dus tijdens het acteren
draaide hij rond als een octopus.
330
00:24:58,789 --> 00:25:02,000
Ze draaien om elkaar heen,
botsen tegen elkaar aan...
331
00:25:02,001 --> 00:25:06,839
...reageren op hoe z'n lichaam beweegt,
haken aan elkaar vast en raken weer los.
332
00:25:07,631 --> 00:25:10,925
Interessante doorschijnendheid.
- Is het te veel?
333
00:25:10,926 --> 00:25:14,303
Lijkt hij niet te veel
op kwetsbare calamari?
334
00:25:14,304 --> 00:25:16,973
We hebben veel
met ons team gesproken over:
335
00:25:16,974 --> 00:25:19,976
Hier is hij opgefokt.
Hier is hij terughoudend.
336
00:25:19,977 --> 00:25:22,688
Hier krult het. Nu denkt hij na.
337
00:25:25,315 --> 00:25:27,942
We konden het onmogelijk handmatig doen.
338
00:25:27,943 --> 00:25:30,988
We waren nu nog bezig geweest
als we dat hadden geprobeerd.
339
00:25:31,947 --> 00:25:36,242
Er moest
een automatische procedure voor zijn...
340
00:25:36,243 --> 00:25:39,996
...zodat de baard
dat automatisch kon doen in het shot...
341
00:25:39,997 --> 00:25:44,375
...terwijl de animators de animaties
van het gezicht en het lichaam toevoegden.
342
00:25:44,376 --> 00:25:47,420
Ik vind dat we
veel verbeteringen hebben aangebracht.
343
00:25:47,421 --> 00:25:49,630
Wordt het zacht
voor het naar Orlando gaat?
344
00:25:49,631 --> 00:25:51,007
Er is geen plan B.
345
00:25:51,008 --> 00:25:54,802
De simulatie-engine die we maakten
voor z'n baard, moest werken.
346
00:25:54,803 --> 00:26:00,516
Dat bezorgde me letterlijk
veel slapeloze nachten tot het werkte.
347
00:26:00,517 --> 00:26:04,396
En toen het werkte, was het magisch.
Het werkte perfect.
348
00:26:13,113 --> 00:26:14,489
Dat was echt van een hoger niveau.
349
00:26:14,490 --> 00:26:19,243
Al die dingen samen lieten het lijken
alsof het helemaal geen CG was.
350
00:26:19,244 --> 00:26:22,246
Het leek
alsof hij letterlijk dat personage was.
351
00:26:22,247 --> 00:26:27,877
Ik vervloek je, Jack Sparrow.
352
00:26:27,878 --> 00:26:29,588
De Oscar gaat naar...
353
00:26:31,090 --> 00:26:34,634
John Knoll, Hal Hickel,
Charles Gibson en Allen Hall...
354
00:26:34,635 --> 00:26:36,887
...voor The Pirates of the Caribbean.
355
00:26:37,221 --> 00:26:40,431
Pirates 2 kwam
op een heel interessant moment...
356
00:26:40,432 --> 00:26:42,266
...qua films en visuele effecten.
357
00:26:42,267 --> 00:26:44,811
Het was het begin van de 21e eeuw...
358
00:26:44,812 --> 00:26:48,732
...en het publiek reageerde
vrij negatief op visuele effecten.
359
00:26:49,191 --> 00:26:50,858
Dat verzette zich er bijna tegen.
360
00:26:50,859 --> 00:26:56,948
Door de ontzettend snelle uitbreiding
van mogelijkheden...
361
00:26:56,949 --> 00:26:58,825
...wat visuele effecten betreft...
362
00:26:58,826 --> 00:27:04,789
...verloor het publiek z'n verwondering,
waar we juist van afhankelijk zijn.
363
00:27:04,790 --> 00:27:06,666
Ze vroegen niet meer: Hoe is dat gedaan?
364
00:27:06,667 --> 00:27:10,170
Ze zien het en zeggen: Tegenwoordig
kunnen ze alles met een computer.
365
00:27:11,463 --> 00:27:16,592
{\an8}Dat project liet me zien hoe we het
publiek weer versteld konden laten staan.
366
00:27:16,593 --> 00:27:22,849
Ze dachten: ik weet niet wat ik zie.
Is dat make-up? Dat kan niet. Wat is dat?
367
00:27:22,850 --> 00:27:25,685
Dat gaf hun
een sprankje verwondering terug.
368
00:27:25,686 --> 00:27:26,769
Dank jullie wel.
369
00:27:26,770 --> 00:27:30,898
Ik begon weer te geloven dat we als
filmmakers en makers van visuele effecten...
370
00:27:30,899 --> 00:27:33,819
...het publiek versteld konden laten staan.
371
00:27:36,780 --> 00:27:38,906
Toen we aan de derde film werkten...
372
00:27:38,907 --> 00:27:42,326
...zaten we met het probleem
hoe je de vorige film overtreft.
373
00:27:42,327 --> 00:27:45,037
We lanceren het.
Hij draait zich om, close-up...
374
00:27:45,038 --> 00:27:47,623
Ja.
- En dan...
375
00:27:47,624 --> 00:27:52,336
We moesten de trilogie
afsluiten met iets heel bijzonders.
376
00:27:52,337 --> 00:27:57,508
Eerst de lucht en dan raakt
de eerste bliksemschicht de zee en...
377
00:27:57,509 --> 00:27:58,968
Dan begint die te bewegen.
378
00:27:58,969 --> 00:28:01,512
Met de twee schepen in de draaikolk...
379
00:28:01,513 --> 00:28:04,515
...kon je weglopen
en zeggen: Overtref dat maar eens.
380
00:28:04,516 --> 00:28:06,935
Mooi om het zo in beeld te zien.
381
00:28:07,853 --> 00:28:10,981
Maar je zag hen springen...
- Gaan ze die kant op?
382
00:28:12,649 --> 00:28:16,444
De uitdaging was het filmen op locatie.
383
00:28:16,445 --> 00:28:20,114
Bij de eerste twee hadden we dat omarmd,
maar dat kon niet meer.
384
00:28:20,115 --> 00:28:22,367
We konden dit niet op zee filmen.
385
00:28:24,578 --> 00:28:28,790
Dit is de grootste set met blue screen
die ik ooit heb gezien.
386
00:28:29,333 --> 00:28:32,752
Misschien is dit wel
het grootste blue screen ooit.
387
00:28:32,753 --> 00:28:34,170
We moeten veel pixels opvullen.
388
00:28:34,171 --> 00:28:36,924
Maar ik ben geen fan van CG-water.
389
00:28:37,591 --> 00:28:40,009
Water op die schaal en hoe het beweegt...
390
00:28:40,010 --> 00:28:46,515
We bouwen dat nog steeds op uit drie
of meer verschillende deeltjessimulaties.
391
00:28:46,516 --> 00:28:48,309
Maar mijn probleem met watersimulaties is...
392
00:28:48,310 --> 00:28:53,314
...dat een grote watermassa
uiteenvalt in schuim.
393
00:28:53,315 --> 00:28:55,776
En het schuim wordt een waternevel.
394
00:28:56,276 --> 00:28:59,196
Je ziet altijd de lijnen ertussen.
395
00:29:00,489 --> 00:29:02,865
Het is per definitie niet echt.
396
00:29:02,866 --> 00:29:06,243
Dat verzoek werd John te veel.
397
00:29:06,244 --> 00:29:09,288
Kun je een watersimulatie maken...
398
00:29:09,289 --> 00:29:14,919
...die enorm is,
maar ook uiteenvalt en schuim wordt...
399
00:29:14,920 --> 00:29:18,130
...en waarbij het schuim een nevel wordt
en dat in één simulatie?
400
00:29:18,131 --> 00:29:20,509
Dat was veel lastiger dan verwacht.
401
00:29:22,761 --> 00:29:28,808
We hadden eerder vrij goede simulaties
van wateroppervlaktes gemaakt...
402
00:29:28,809 --> 00:29:34,438
...en ik dacht: als we goed water
op de voorgrond kunnen maken...
403
00:29:34,439 --> 00:29:37,817
...en dat steeds kunnen herhalen...
404
00:29:37,818 --> 00:29:41,988
...loopt het uit in een grote draaikolk...
405
00:29:41,989 --> 00:29:45,242
...en regen en donder en gespetter.
406
00:29:46,785 --> 00:29:51,498
Zodra ik de eerste versie daarvan zag,
vond ik het er vreselijk uitzien.
407
00:29:52,624 --> 00:29:59,005
Plan B was de draaikolk zelf maken
als de grootst mogelijke simulatie...
408
00:29:59,006 --> 00:30:04,219
...en dan alle details
toevoegen op de voorgrond.
409
00:30:05,804 --> 00:30:07,138
Gore vond het vreselijk.
410
00:30:07,139 --> 00:30:11,225
Het was net een toiletpot.
De schepen voelden als miniaturen.
411
00:30:11,226 --> 00:30:13,311
Het voelde volkomen verkeerd.
412
00:30:14,062 --> 00:30:18,025
Je denkt alleen: dit is niet echt.
413
00:30:24,322 --> 00:30:26,366
Toen hadden we een plan C nodig.
414
00:30:26,950 --> 00:30:29,285
Het schip aan de binnenkant gaat sneller.
415
00:30:29,286 --> 00:30:32,663
Dat waren donkere dagen,
want de tijd drong.
416
00:30:32,664 --> 00:30:36,083
We hadden weinig tijd
voor de postproductie en veel shots.
417
00:30:36,084 --> 00:30:38,127
Ze proberen het geloofwaardig te maken.
418
00:30:38,128 --> 00:30:43,383
John zei dat hij je flink liet werken.
- Ja. Dat vind hij geweldig.
419
00:30:43,925 --> 00:30:46,261
Die uitdaging doet hem goed.
420
00:30:49,264 --> 00:30:53,769
Ik besefte dat ik eigenlijk alleen gaf
om de oppervlakte van het water.
421
00:30:54,686 --> 00:30:59,608
Wat als we de draaikolk plat maakten,
als een pannenkoek?
422
00:31:01,568 --> 00:31:06,739
Als de simulatie af was, konden we
er weer een trechtervorm van maken.
423
00:31:06,740 --> 00:31:10,868
Toen kregen we eindelijk genoeg...
424
00:31:10,869 --> 00:31:14,205
...details en resolutie
en was het groot genoeg naar Gores smaak.
425
00:31:14,206 --> 00:31:16,875
Vuur.
426
00:31:19,127 --> 00:31:20,587
Dat zit in de film.
427
00:31:28,595 --> 00:31:29,637
Dat was plan C.
428
00:31:29,638 --> 00:31:34,558
Gemaakt met die naderende deadline
en veel slapeloze nachten.
429
00:31:34,559 --> 00:31:38,729
We voegen alleen
her en der nog wat gespetter toe.
430
00:31:38,730 --> 00:31:40,065
Fantastisch, John.
431
00:31:40,649 --> 00:31:44,151
Het is een vriendschap
die voortkomt uit liefde voor avontuur.
432
00:31:44,152 --> 00:31:46,822
We zijn daar nog nooit geweest.
Laten we samen gaan.
433
00:32:02,379 --> 00:32:04,213
{\an8}Een effect is niet alleen spektakel.
434
00:32:04,214 --> 00:32:09,677
{\an8}Bij een spektakel word je niet
het scherm en de ervaring in getrokken.
435
00:32:09,678 --> 00:32:11,303
Je leunt achterover en...
436
00:32:11,304 --> 00:32:15,724
Er is een enorme esthetische afstand
tussen het publiek en de film...
437
00:32:15,725 --> 00:32:18,477
...doordat het effect het publiek wegduwt...
438
00:32:18,478 --> 00:32:21,313
...doordat het te groot is,
te veel om te verwerken...
439
00:32:21,314 --> 00:32:27,069
...te veel om alles goed te kunnen zien
als iets wat emotioneel zinnig is.
440
00:32:27,070 --> 00:32:30,364
Voor mij moet elk speciale effect...
441
00:32:30,365 --> 00:32:34,535
...in mijn films emotioneel zinnig zijn.
442
00:32:34,536 --> 00:32:38,248
{\an8}Steven belde me een keer
en hij wilde War of the Worlds maken.
443
00:32:41,168 --> 00:32:43,794
Ik had de originele film gezien
toen die uitkwam...
444
00:32:43,795 --> 00:32:47,131
...toen ik zes of acht was
en die vond ik geweldig.
445
00:32:47,132 --> 00:32:48,257
Dus ik zei ja.
446
00:32:48,258 --> 00:32:51,135
{\an8}Een van de uitdagingen
bij War of the Worlds was...
447
00:32:51,136 --> 00:32:54,513
...dat Steven zei:
We gaan deze film in acht maanden maken.
448
00:32:54,514 --> 00:32:58,934
Voor zo'n enorme film
is meestal anderhalf jaar nodig.
449
00:32:58,935 --> 00:33:00,644
Hij zei: We doen het in acht maanden.
450
00:33:00,645 --> 00:33:05,024
Toen ik dat hoorde, dacht ik:
de tijd dringt. We moeten opschieten.
451
00:33:05,025 --> 00:33:08,570
We begonnen te filmen in december
en hij zou in juni of juli uitkomen.
452
00:33:09,070 --> 00:33:12,656
We filmden in de kou
op de rivier de Hudson.
453
00:33:12,657 --> 00:33:16,577
Met -15 graden, midden in de nacht,
voor een zinkende veerboot.
454
00:33:16,578 --> 00:33:19,121
En overdag filmden we in New York...
455
00:33:19,122 --> 00:33:22,416
...en de zon verdween
om 16.00 uur achter de gebouwen...
456
00:33:22,417 --> 00:33:26,420
...dus we hadden van 08.00 tot 16.00 uur.
Alles zat ons tegen.
457
00:33:26,421 --> 00:33:32,385
Maar daardoor was iedereen wel alert
en volgens mij ook creatiever.
458
00:33:36,890 --> 00:33:40,392
Het mooie aan het ontwerp
van War of the Worlds was...
459
00:33:40,393 --> 00:33:44,730
...dat de camera
altijd was waar Tom Cruise was.
460
00:33:44,731 --> 00:33:51,028
Dat gaf je als kijker
het gevoel dat jij de hoofdpersoon was...
461
00:33:51,029 --> 00:33:54,031
...en dat alles met jou gebeurde
en voor jouw ogen.
462
00:33:54,032 --> 00:33:57,451
De camera ging niet
naar een plek waar jij niet kon zijn.
463
00:33:57,452 --> 00:34:03,499
Dat kwam doordat
twee geweldige filmmakers samenwerkten...
464
00:34:03,500 --> 00:34:05,669
...om elk shot te bepalen.
465
00:34:06,878 --> 00:34:08,462
Voorin.
466
00:34:08,463 --> 00:34:10,881
Van wie is deze auto?
- Stap gewoon in.
467
00:34:10,882 --> 00:34:15,261
Er is een scène waarin Tom Cruise
wegvlucht van de oorlogsmachines...
468
00:34:15,262 --> 00:34:20,057
...die het gebied rondom hem opblazen en
op de achtergrond zie je een enorme brug.
469
00:34:20,058 --> 00:34:23,560
Die is gefilmd in een echte woonwijk.
470
00:34:23,561 --> 00:34:28,857
Steven wilde dat de brug van achteren
werd geraakt door explosies...
471
00:34:28,858 --> 00:34:33,320
...en opkrulde als een schorpioenenstaart,
wat een gaaf idee was.
472
00:34:33,321 --> 00:34:37,658
Ik probeerde het en ik dacht:
het ziet er kunstmatig en nep uit.
473
00:34:37,659 --> 00:34:42,329
Wat als we het in delen doen,
zoals bruggen ook worden gemaakt?
474
00:34:42,330 --> 00:34:45,874
Je hebt een ligger tussen de pijlers.
Die kan buigen en daar blijven hangen.
475
00:34:45,875 --> 00:34:49,128
Dan komt de volgende los.
Vind je dat goed?
476
00:34:49,129 --> 00:34:51,130
Hij zei: Ja, dat werkt wel.
477
00:34:51,131 --> 00:34:53,632
De brug is nu CG.
478
00:34:53,633 --> 00:34:56,135
De huizen zijn modellen...
479
00:34:56,136 --> 00:34:59,805
...die we aan de echte achtergrond
hebben toegevoegd...
480
00:34:59,806 --> 00:35:02,891
...en die het echte huis bedekken
dat onbeschadigd is gebleven.
481
00:35:02,892 --> 00:35:08,272
Er valt een tankwagen van de brug,
een model van een meter of anderhalf.
482
00:35:08,273 --> 00:35:12,401
We filmden het buiten in Marin
voor het blue screen.
483
00:35:12,402 --> 00:35:17,156
We lieten 'm vallen en hij explodeerde.
Dat zijn ook weer wat elementen.
484
00:35:17,157 --> 00:35:21,785
Het bestaat dus uit meerdere elementen
die zijn samengevoegd...
485
00:35:21,786 --> 00:35:28,043
...en het lijkt één lang shot
waarin verschillende dingen gebeuren.
486
00:35:33,840 --> 00:35:37,051
Volgende shot. Mooi.
- Het zag er goed uit op de monitor.
487
00:35:37,052 --> 00:35:38,260
Dennis is fantastisch.
488
00:35:38,261 --> 00:35:42,431
Hij kan door ontwerpen heen kijken
en tot de kern komen.
489
00:35:42,432 --> 00:35:47,520
Je kunt hem allerlei prachtigs geven, maar
hij zegt: Is dit ontwerp echt? Werkt het?
490
00:35:50,774 --> 00:35:56,321
In één shot draait de camera rond
het busje waarin Tom met z'n gezin rijdt.
491
00:35:56,905 --> 00:36:00,824
Dat is binnen gefilmd
voor het blue screen.
492
00:36:00,825 --> 00:36:04,870
En het waren vier of vijf delen.
493
00:36:04,871 --> 00:36:11,418
Delen van het busje werden losgetrokken
en dan ging je naar deel twee.
494
00:36:11,419 --> 00:36:13,921
Je ging zo ver mogelijk en stopte dan.
495
00:36:13,922 --> 00:36:17,925
Dan kwam er een overgang,
een onzichtbare overgang.
496
00:36:17,926 --> 00:36:20,803
Er kwam een pijler door de auto...
497
00:36:20,804 --> 00:36:25,516
...en daar ging het over
op het volgende moment.
498
00:36:25,517 --> 00:36:28,143
De achtergrond is de snelweg...
499
00:36:28,144 --> 00:36:31,313
...met alle auto's die vaststaan
en hij rijdt ertussendoor.
500
00:36:31,314 --> 00:36:35,025
Dat is gefilmd op een echte locatie,
op een afgezette snelweg.
501
00:36:35,026 --> 00:36:40,739
{\an8}Pablo Helman, m'n partner bij dat project,
had er zes of acht camera's op staan...
502
00:36:40,740 --> 00:36:46,078
{\an8}...die in elke richting filmden
en 360 graden lieten zien.
503
00:36:46,079 --> 00:36:50,082
Als je dat samenvoegde,
had je een naadloze overgang...
504
00:36:50,083 --> 00:36:54,044
...die rondging tijdens de dialoogscène
van tweeënhalve minuut...
505
00:36:54,045 --> 00:36:56,839
...alsof je door de auto ging.
506
00:36:56,840 --> 00:37:01,135
Wie valt ons aan?
- Rachel. Je moet stil zijn.
507
00:37:01,136 --> 00:37:03,387
Rachel. Hou je mond.
508
00:37:03,388 --> 00:37:06,807
Je maakt haar bang.
- Ik ben aan het rijden. Doe iets.
509
00:37:06,808 --> 00:37:12,604
War of the Worlds was
een hoogtepunt voor het bedrijf.
510
00:37:12,605 --> 00:37:15,900
Het was een film
die niet veel aandacht kreeg.
511
00:37:16,818 --> 00:37:19,194
Maar als ik naar die film kijk...
512
00:37:19,195 --> 00:37:25,451
...sta ik ervan versteld hoeveel
ze konden doen met zo'n klein budget.
513
00:37:25,452 --> 00:37:26,995
Dat was m'n favoriete film.
514
00:37:29,456 --> 00:37:31,081
Hij had alles wat ik leuk vond.
515
00:37:31,082 --> 00:37:35,795
Spektakel. Lange opnames.
Het was onmogelijk.
516
00:37:36,421 --> 00:37:42,010
En de scène in Newark,
waarin de pod uit de grond komt...
517
00:37:43,261 --> 00:37:44,720
Die was fantastisch.
518
00:37:44,721 --> 00:37:49,893
Tom rent en mensen rennen mee,
worden geraakt en veranderen in as.
519
00:37:50,810 --> 00:37:54,022
Ik liet de kleding
omhoogvliegen als engelen.
520
00:37:55,565 --> 00:37:58,151
Zodat het een diepere laag kreeg.
521
00:38:00,820 --> 00:38:03,740
Het zijn geweldige shots.
522
00:38:04,741 --> 00:38:11,080
Daarna zei ik: Beter dan dit kan ik niet.
Dat was officieel m'n laatste project.
523
00:38:14,375 --> 00:38:18,670
{\an8}We hadden in het verleden...
524
00:38:18,671 --> 00:38:21,423
{\an8}...wat conservatieve beslissingen genomen.
525
00:38:21,424 --> 00:38:25,344
We hebben bijvoorbeeld Avatar afgewezen...
526
00:38:25,345 --> 00:38:30,642
{\an8}...nadat we vele maanden hadden geboden
en hadden gezorgd voor groen licht.
527
00:38:31,184 --> 00:38:32,435
{\an8}Geen angst.
528
00:38:34,521 --> 00:38:35,604
{\an8}Je hebt lef.
529
00:38:35,605 --> 00:38:38,941
{\an8}Toen onze leidinggevenden hoorden...
530
00:38:38,942 --> 00:38:45,572
{\an8}...dat het misschien niet te doen was
doordat het zo groots was...
531
00:38:45,573 --> 00:38:48,451
...wilden ze dat risico niet nemen.
532
00:39:01,714 --> 00:39:04,424
Maar we hadden
een geweldige band met Gore Verbinski.
533
00:39:04,425 --> 00:39:10,807
Hij had een geweldig idee. Rango.
534
00:39:18,857 --> 00:39:25,362
Rango was een enorme klus.
ILM's allereerste digitale film.
535
00:39:25,363 --> 00:39:27,365
En het was heel eng.
536
00:39:31,870 --> 00:39:33,620
Ik kan geen animatiefilm maken.
537
00:39:33,621 --> 00:39:37,416
Ik kan 2000 shots samenvoegen
en een verhaal vertellen.
538
00:39:37,417 --> 00:39:40,752
En we hebben shots
met visuele effecten gemaakt...
539
00:39:40,753 --> 00:39:43,882
...volledig met de computer.
Heel veel zelfs.
540
00:39:51,222 --> 00:39:52,431
Ik wilde met ILM werken...
541
00:39:52,432 --> 00:39:55,851
...omdat ik alles wilde nemen
wat we van Davy Jones hadden geleerd...
542
00:39:55,852 --> 00:39:59,730
...en vanwege Maya, Kevin, Hal en het team...
543
00:39:59,731 --> 00:40:04,526
...iedereen met wie we
een band hadden gekregen in dat proces.
544
00:40:04,527 --> 00:40:07,154
Het had een financiële ramp kunnen worden.
545
00:40:07,155 --> 00:40:13,994
Dit was een voorbeeld van hoe John Knoll,
Hal Hickel, Jacqui Lopez en ik...
546
00:40:13,995 --> 00:40:17,748
...en nog wat anderen,
het bedrijf wilden laten zeggen:
547
00:40:17,749 --> 00:40:21,419
Dit wordt geweldig
en we willen er deel van uitmaken.
548
00:40:22,128 --> 00:40:23,462
Dit was iets nieuws.
549
00:40:23,463 --> 00:40:26,924
Rango was een volledig geanimeerde film.
550
00:40:26,925 --> 00:40:30,510
Ik wilde heel graag
aan dat project werken.
551
00:40:30,511 --> 00:40:35,390
Als je een animatiefilm maakt,
kun je het niet gaandeweg uitvogelen.
552
00:40:35,391 --> 00:40:37,476
De story reel werd heel belangrijk.
553
00:40:37,477 --> 00:40:40,395
Om die te kunnen betalen,
gingen we naar mijn huis.
554
00:40:40,396 --> 00:40:43,982
Zijn de fluxcondensators aan het faseren?
555
00:40:43,983 --> 00:40:45,860
Zijn ze aan het faseren?
- Ja.
556
00:40:46,319 --> 00:40:48,320
Zeven artiesten gedurende 18 maanden.
557
00:40:48,321 --> 00:40:50,030
We hadden een microfoon en een Mac...
558
00:40:50,031 --> 00:40:54,826
{\an8}...en we tekenden elk beeld van dat verhaal
en bouwden de animatic op...
559
00:40:54,827 --> 00:40:57,914
{\an8}...zodat die precies liet zien
hoe het moest worden uitgevoerd.
560
00:40:58,873 --> 00:41:01,708
Het was een enorme verandering bij ILM.
561
00:41:01,709 --> 00:41:05,754
Van shot voor shot naar:
we vertellen een verhaal.
562
00:41:05,755 --> 00:41:09,592
Bij visuele effecten
werk je aan één shot zonder context.
563
00:41:09,968 --> 00:41:12,928
Ik maak iets.
Ik weet niet waar het terechtkomt.
564
00:41:12,929 --> 00:41:16,014
Maar bij Rango
mochten we zo niet meer denken.
565
00:41:16,015 --> 00:41:20,268
We moesten echt heel anders gaan denken.
Wat is de scène?
566
00:41:20,269 --> 00:41:24,607
Gore wilde
een familiegevoel creëren bij Rango.
567
00:41:25,066 --> 00:41:28,485
Hij wilde de artiesten leren kennen
en hen als individuen...
568
00:41:28,486 --> 00:41:31,154
...opnemen in het filmproces
en in de familie.
569
00:41:31,155 --> 00:41:34,616
Zodat ze het gevoel kregen:
we maken samen een film.
570
00:41:34,617 --> 00:41:38,286
We hebben de scène lang besproken.
571
00:41:38,287 --> 00:41:42,249
Waar komt het personage vandaan,
waar gaat het heen, waar is het geweest?
572
00:41:42,250 --> 00:41:46,713
Zodat elk personage dat een bar
binnen komt, een achtergrondverhaal heeft.
573
00:41:47,380 --> 00:41:53,343
Dat werd iets heel leuks
voor de animators. Ze werden een familie.
574
00:41:53,344 --> 00:41:56,097
Op dat moment zijn zij m'n acteurs.
575
00:41:57,015 --> 00:41:59,683
{\an8}En als die lui van Andromeda 5
hem niet terugbrengen...
576
00:41:59,684 --> 00:42:01,561
{\an8}...verkoop ik mijn ranch niet.
577
00:42:02,645 --> 00:42:05,772
Wat doe je?
- Wat doe jij?
578
00:42:05,773 --> 00:42:07,399
Het was gewoon zo leuk.
579
00:42:07,400 --> 00:42:12,071
Je kon de ontspanning zien:
dit mogen we anders nooit doen.
580
00:42:14,282 --> 00:42:16,284
We vertellen het hele verhaal.
581
00:42:18,202 --> 00:42:23,206
De meeste andere afdelingen waren
al jaren gefocust op realistische dingen.
582
00:42:23,207 --> 00:42:28,086
Gelukkig verbond dit project van Gore
geanimeerde personages...
583
00:42:28,087 --> 00:42:32,841
...met een wereld die gestileerd was,
maar toch heel echt aanvoelde.
584
00:42:32,842 --> 00:42:35,677
Iets van hout zag er echt uit als hout.
585
00:42:35,678 --> 00:42:38,055
Iets van verroest ijzer
zag eruit als verroest ijzer.
586
00:42:38,056 --> 00:42:41,309
Het was geen
gestileerde, getekende versie.
587
00:42:42,143 --> 00:42:48,899
Ik kwam erbij om het uiterlijk
van het hele dorp Dirt vorm te geven...
588
00:42:48,900 --> 00:42:52,986
{\an8}...waar alle wezentjes wonen in de woestijn.
589
00:42:52,987 --> 00:42:55,781
Wij als team kregen...
590
00:42:55,782 --> 00:43:00,118
...zo veel referenties
van Tim Alexander en zo.
591
00:43:00,119 --> 00:43:05,999
Ze zeiden allemaal: There Will Be Blood.
Gebruik die als referentie.
592
00:43:06,000 --> 00:43:11,379
Een gloeiendhete, brandende zon.
Het middaguur nadert voor de personages.
593
00:43:11,380 --> 00:43:13,590
Alles moest er uitgedroogd uitzien.
594
00:43:13,591 --> 00:43:17,010
Het landschap, de gebouwen,
de personages, iedereen.
595
00:43:17,011 --> 00:43:20,097
Al die details
moesten we in het dorp verwerken...
596
00:43:20,098 --> 00:43:23,600
...en het uniek maken,
naar de visie van Gore en z'n team.
597
00:43:23,601 --> 00:43:28,563
Maar we bleven details toevoegen
en het werd onhandelbaar.
598
00:43:28,564 --> 00:43:31,566
De lay-out-artiesten,
animators en technische directeurs...
599
00:43:31,567 --> 00:43:33,485
...konden er niets meer mee.
600
00:43:33,486 --> 00:43:36,947
Een noodgeval midden in het project.
We moesten een stap terug doen...
601
00:43:36,948 --> 00:43:40,325
...en nadenken over manieren
om het modulairder te maken...
602
00:43:40,326 --> 00:43:42,119
...zodat dingen aan en uit konden...
603
00:43:42,120 --> 00:43:45,622
...en elk model van het gebouw
meer of minder details had...
604
00:43:45,623 --> 00:43:49,960
...en we moesten aspecten
van het landschap en de textuur aanpassen...
605
00:43:49,961 --> 00:43:51,712
...zodat het gemaakt kon worden.
606
00:43:52,213 --> 00:43:55,006
De stemopnames voor Rango
waren heel ongebruikelijk.
607
00:43:55,007 --> 00:43:56,967
Gore was liveaction gewend...
608
00:43:56,968 --> 00:44:01,596
...en wilde niet dat z'n acteurs
een voor een apart zouden opnemen.
609
00:44:01,597 --> 00:44:05,393
Hij wilde dat ze
het samen opnamen en zelfs...
610
00:44:05,810 --> 00:44:09,647
We hadden zelfs rekwisieten
en camera's om de scènes te filmen.
611
00:44:10,731 --> 00:44:14,527
En je had soms het geluk
dat mensen elkaars tekst zeiden.
612
00:44:14,986 --> 00:44:17,488
Dat was heel goed.
- Nee, ik stik.
613
00:44:19,365 --> 00:44:23,034
Je hebt de kogel opgegeten.
- Ik heb m'n rekwisiet opgegeten.
614
00:44:23,035 --> 00:44:27,122
Daardoor kon Gore werken
op de manier die hij gewend was.
615
00:44:27,123 --> 00:44:32,043
Dat proces werd emotie-capture genoemd.
Veel mensen hebben daarnaar gevraagd.
616
00:44:32,044 --> 00:44:35,255
Emotie-capture was
gewoon een grappige naam...
617
00:44:35,256 --> 00:44:39,509
...voor acteurs op een lege set,
die in kostuum idioot deden.
618
00:44:39,510 --> 00:44:44,181
Dit is Madame Lupones troep
toerende thespiënnes.
619
00:44:44,182 --> 00:44:46,308
Wat is dat?
- Thespiënnes.
620
00:44:46,309 --> 00:44:47,517
Thespiënnes?
621
00:44:47,518 --> 00:44:49,436
Het ging niet
om animatie opnieuw uitvinden.
622
00:44:49,437 --> 00:44:53,523
Het was werken op een manier
die hij prettig vond, alsof het live was.
623
00:44:53,524 --> 00:44:54,858
We braken niet elke regel...
624
00:44:54,859 --> 00:44:58,862
...maar het was wel een hybride film met
visuele effecten, modellen en animatie.
625
00:44:58,863 --> 00:45:01,532
Ik vond al m'n werk aan Rango geweldig.
626
00:45:02,033 --> 00:45:06,537
Het was geen standaard animatiefilm.
627
00:45:07,038 --> 00:45:12,334
Het was een rare mix
van een fotorealistische stijl...
628
00:45:12,335 --> 00:45:16,588
...met een heel gestileerd
uiterlijk en gevoel.
629
00:45:16,589 --> 00:45:19,174
Het leek niet op Pixar,
niet op een Disney-animatie...
630
00:45:19,175 --> 00:45:21,927
...niet op Illumination, niet op DreamWorks.
631
00:45:21,928 --> 00:45:24,971
Het was echt een op zich staand iets.
632
00:45:24,972 --> 00:45:27,641
De animators bij ILM
hadden die vaardigheden altijd al...
633
00:45:27,642 --> 00:45:30,018
...maar kregen niet altijd de mogelijkheid.
634
00:45:30,019 --> 00:45:33,648
En dat is de magie
van Industrial Light & Magic.
635
00:45:34,106 --> 00:45:35,691
We zijn allemaal vertellers.
636
00:45:48,788 --> 00:45:52,500
{\an8}Dit was het originele ILM.
637
00:45:55,086 --> 00:45:56,921
Hier werd magie gecreëerd.
638
00:46:03,261 --> 00:46:05,929
{\an8}Toen George iedereen
naar het Presidio bracht...
639
00:46:05,930 --> 00:46:08,349
...bleef iedereen van de modelwerkplaats.
640
00:46:09,433 --> 00:46:13,104
We bleven werken
voor ILM en vele andere bedrijven.
641
00:46:13,771 --> 00:46:17,942
We werkten aan Pirates of the Caribbean,
Transformers. Allerlei dingen.
642
00:46:19,902 --> 00:46:24,030
Maar de inkomsten daalden van 20 miljoen
naar tien miljoen naar vijf miljoen.
643
00:46:24,031 --> 00:46:28,952
Toen zei ik: Het is nu echt voorbij.
644
00:46:28,953 --> 00:46:33,999
In 2023, 17 jaar na ILM's verhuizing
naar het Presidio in San Francisco...
645
00:46:34,000 --> 00:46:39,088
...werden de originele studio's en model-
werkplaats aan Kerner voorgoed gesloten.
646
00:46:43,050 --> 00:46:45,177
Hier heb ik veel herinneringen aan.
647
00:46:45,886 --> 00:46:48,639
Hier hebben we zo veel gefilmd.
648
00:46:49,432 --> 00:46:53,728
Het was zo leuk
en nu organiseren we het afscheidsfeest.
649
00:47:03,029 --> 00:47:04,071
Goed je te zien.
650
00:47:07,158 --> 00:47:09,660
Ik zei een keer iets tegen George...
651
00:47:18,419 --> 00:47:24,717
{\an8}In 1978 was de artdepartment
voor Empire Strikes Back in San Anselmo.
652
00:47:25,051 --> 00:47:27,802
Op een dag arriveerde er een houten kist.
653
00:47:27,803 --> 00:47:31,097
We maakten 'm open
en zagen het witte, plastic Boba Fett-pak...
654
00:47:31,098 --> 00:47:34,393
...dat Ralph en ik hadden ontworpen.
655
00:47:34,852 --> 00:47:39,105
Ik zei tegen Jane Bay:
Ik moet dit ergens kunnen beschilderen.
656
00:47:39,106 --> 00:47:41,191
Ze gaf me een stel sleutels.
657
00:47:41,192 --> 00:47:47,072
Ze zei: George heeft een gebouw gehuurd
in San Rafael aan 3160 Kerner.
658
00:47:47,073 --> 00:47:49,991
Het staat leeg. Kies maar een ruimte uit.
659
00:47:49,992 --> 00:47:54,579
Afgelopen vrijdag
filmden we het laatste interview...
660
00:47:54,580 --> 00:47:57,832
...voor seizoen twee
van de Light & Magic-documentaire...
661
00:47:57,833 --> 00:48:00,336
...in deze studio.
662
00:48:00,961 --> 00:48:04,923
Het lijkt me tijd om afscheid te nemen.
663
00:48:04,924 --> 00:48:10,679
Het werk dat hier is verricht,
door jullie en vele anderen voor jullie...
664
00:48:11,263 --> 00:48:13,390
...zal eeuwig voortleven...
665
00:48:13,391 --> 00:48:18,686
...op filmschermen en tv's,
tot het einde der tijden.
666
00:48:18,687 --> 00:48:22,899
Dit is echt heilige grond.
667
00:48:22,900 --> 00:48:24,568
Ik wil alleen zeggen:
668
00:48:25,528 --> 00:48:30,533
ILM Kerner,
het was me een genoegen. Bedankt.
669
00:48:38,165 --> 00:48:43,045
Het zit in ons DNA.
Echt waar. Dat is de speciale saus.
670
00:48:44,046 --> 00:48:46,589
We willen dingen steeds beter doen.
671
00:48:46,590 --> 00:48:49,426
We willen veranderen en ons ontwikkelen...
672
00:48:49,427 --> 00:48:52,847
...of het nu is hoe we het werk verrichten...
673
00:48:53,931 --> 00:48:55,724
...of hoe we het managen...
674
00:48:57,518 --> 00:49:00,187
...of hoe we met ons talent omgaan.
675
00:49:00,813 --> 00:49:03,858
We willen
op alle fronten vooruitstrevend zijn.
676
00:49:05,067 --> 00:49:07,403
George wilde altijd
een stap verder gaan met ILM.
677
00:49:07,987 --> 00:49:11,991
Hij heeft een keer gezegd:
ILM is opgezet om het onmogelijke te doen.
678
00:49:12,491 --> 00:49:16,370
En er wordt ons steeds weer
gevraagd het onmogelijke te doen.
679
00:49:16,912 --> 00:49:19,123
Daar waren we heel trots op.
680
00:49:19,748 --> 00:49:22,125
Het was echt iets cultureels...
681
00:49:22,126 --> 00:49:26,964
...wat er bij ons ingebakken zat
en dat zal altijd zo blijven.
682
00:49:27,756 --> 00:49:31,552
Het is grappig. De meeste mensen
denken bij George Lucas aan Star Wars.
683
00:49:32,470 --> 00:49:35,013
En dat klopt.
Hij is de maker van Star Wars.
684
00:49:35,014 --> 00:49:37,807
Hij is de maker van Indiana Jones.
Dat is duidelijk.
685
00:49:37,808 --> 00:49:41,519
Maar in de industrie
wordt hij meer gezien als vernieuwer.
686
00:49:41,520 --> 00:49:46,442
Denk aan THX. Hij heeft
audio in films radicaal veranderd.
687
00:49:47,860 --> 00:49:50,487
Kijk naar niet-lineaire montage... Avid.
688
00:49:50,488 --> 00:49:51,905
We draaien het een slag.
689
00:49:51,906 --> 00:49:54,115
Daar zat George Lucas achter.
690
00:49:54,116 --> 00:49:58,161
En Pixar komt voort
uit Industrial Light & Magic.
691
00:49:58,162 --> 00:50:01,122
Op naar de sterren en daar voorbij.
692
00:50:01,123 --> 00:50:05,920
Nu wordt er veel gesproken
over AI en realtime.
693
00:50:06,795 --> 00:50:12,968
Ik ben benieuwd hoeveel verschil
die technologieën zullen maken.
694
00:50:14,136 --> 00:50:18,848
Het is vrijwel zeker dat AI een enorme rol
gaat spelen in digitale effecten.
695
00:50:18,849 --> 00:50:24,562
Veel werk zal volkomen anders
worden benaderd dan voorheen.
696
00:50:24,563 --> 00:50:30,485
Ik heb nooit het gevoel
dat er een technologie of doorbraak is...
697
00:50:30,486 --> 00:50:33,864
...die enorm veel verschil zal maken...
698
00:50:35,074 --> 00:50:38,327
...in wat ILM zo speciaal maakt: de mensen.
699
00:50:39,328 --> 00:50:45,668
Ik kwam hier 37 jaar geleden binnen
en werd meteen welkom geheten.
700
00:50:48,045 --> 00:50:52,715
Ik was deel van een geweldige groep
van de grootste talenten die er waren.
701
00:50:52,716 --> 00:50:58,555
Als ik goed keek hoe ze werkten, lette op
wat ze deden en de juiste vragen stelde...
702
00:50:58,556 --> 00:51:02,642
...dacht ik dat ik
er uiteindelijk wel bij kon horen.
703
00:51:02,643 --> 00:51:05,854
Aan iedereen die heeft geholpen
deze plek op te bouwen...
704
00:51:07,231 --> 00:51:10,066
...en de geweldige kunst te maken
die hier is geproduceerd...
705
00:51:10,067 --> 00:51:16,240
Dank jullie wel voor al jullie werk
en dat ik er deel van mocht uitmaken.
706
00:51:21,662 --> 00:51:27,835
Ik heb de best mogelijke opleiding gehad
door voor die mensen te werken.
707
00:51:31,005 --> 00:51:36,593
Ik wil iets terugdoen door hetzelfde
te betekenen voor de volgende generatie...
708
00:51:36,594 --> 00:51:41,849
...in de hoop dat zij nog veel verder
kunnen komen dan ik ooit ben geweest.
709
00:53:26,870 --> 00:53:29,540
Met dank aan de innovatieve
tekenaars en producenten van ILM.
710
00:53:33,127 --> 00:53:35,129
{\an8}Vertaling: Mijke Smits-de Wit