1
00:00:27,485 --> 00:00:29,612
Svalbard,
2
00:00:29,988 --> 00:00:35,035
odległy archipelag
daleko za kołem podbiegunowym.
3
00:00:40,874 --> 00:00:43,126
Raj dla niedźwiedzi polarnych
4
00:00:44,461 --> 00:00:50,717
oraz sceneria jednego z najambitniejszych
filmów, jakie o nich nakręcono.
5
00:00:52,594 --> 00:00:54,512
Disneynature zebrało
6
00:00:54,596 --> 00:00:58,308
jednych z najlepszych operatorów filmowych
i przewodników na świecie,
7
00:00:58,641 --> 00:01:03,563
aby uchwycić zwyczaje tego tajemniczego
i popularnego zwierzęcia.
8
00:01:09,360 --> 00:01:11,654
Podczas trzech lat zdjęć
9
00:01:11,738 --> 00:01:15,909
ekipa pokona tysiące kilometrów
w poszukiwaniu niedźwiedzi,
10
00:01:17,368 --> 00:01:21,831
mierząc się z temperaturami
poniżej 40 stopni Celsjusza...
11
00:01:21,915 --> 00:01:24,250
Tym, którzy nie pracowali
w takich warunkach,
12
00:01:24,334 --> 00:01:27,128
ciężko sobie wyobrazić, jakie to wyzwanie.
13
00:01:27,921 --> 00:01:32,550
...i zostanie doprowadzona
do skraju wytrzymałości.
14
00:01:33,802 --> 00:01:37,806
Ale wyzwania związane z pracą tutaj
co roku są trudniejsze.
15
00:01:39,307 --> 00:01:42,894
To najszybciej ocieplające się miejsce
na całej planecie.
16
00:01:45,939 --> 00:01:51,402
Gdy krajobraz Svalbardu topnieje,
jak niedźwiedzie i ekipa filmowa
17
00:01:51,486 --> 00:01:54,656
dostosują się do tracącego lód świata?
18
00:02:19,222 --> 00:02:23,268
Wyspy Svalbardu to nietknięty obszar.
19
00:02:25,812 --> 00:02:28,940
Są istotnym terenem lęgowym
dzikiej przyrody Arktyki.
20
00:02:33,611 --> 00:02:37,448
Kiedy byłem nastolatkiem,
marzyłem o Svalbardzie,
21
00:02:37,532 --> 00:02:40,535
bo dla mnie to najbardziej poetyckie
środowisko na Ziemi.
22
00:02:43,163 --> 00:02:46,833
Ogromnie różni się od wszystkiego,
czego zwykle możemy doświadczyć.
23
00:02:46,916 --> 00:02:48,835
Są tam gigantyczne lodowce
24
00:02:48,918 --> 00:02:50,086
ROLF STEINMANN – Operator filmowy
25
00:02:50,170 --> 00:02:52,338
i ogromne połacie śniegu i lodu.
26
00:02:52,422 --> 00:02:54,465
Jest jak w bajce.
27
00:02:55,133 --> 00:02:58,595
Czuć, że to królestwo
niedźwiedzia polarnego.
28
00:03:05,977 --> 00:03:08,354
Svalbard jest położony na dalekiej północy
29
00:03:08,438 --> 00:03:13,860
na Oceanie Arktycznym, w połowie drogi
między Norwegią a biegunem północnym.
30
00:03:16,988 --> 00:03:20,033
Ocean wokół Svalbardu zamarza każdej zimy,
31
00:03:20,200 --> 00:03:22,702
tworząc ogromne tafle lodu morskiego.
32
00:03:26,080 --> 00:03:31,294
To idealny teren polowań
dla żyjących tu 300 niedźwiedzi polarnych.
33
00:03:35,006 --> 00:03:37,759
Filmowanie niedźwiedzi
wiąże się z wieloma wyzwaniami.
34
00:03:38,384 --> 00:03:40,428
Trzeba je znaleźć
35
00:03:40,511 --> 00:03:41,346
OSKAR STRØM
Kierownik logistyki terenowej
36
00:03:41,429 --> 00:03:44,140
w przepastnym środowisku.
Należy zachować ostrożność.
37
00:03:44,265 --> 00:03:48,436
Szukamy na tyle grubego lodu morskiego,
by bezpiecznie na nim pracować.
38
00:03:49,229 --> 00:03:52,190
Jest dla nas nieodzowny,
39
00:03:52,273 --> 00:03:54,275
byśmy mogli filmować niedźwiedzie.
40
00:04:02,784 --> 00:04:05,662
Ekipa dwa lata projektowała
idealny obóz filmowy w Arktyce
41
00:04:05,745 --> 00:04:10,458
w najbardziej wysuniętym na północ
mieście na świecie.
42
00:04:10,875 --> 00:04:12,502
W porządku.
43
00:04:12,627 --> 00:04:13,795
To wyjątkowa operacja,
44
00:04:13,878 --> 00:04:17,173
ponieważ nikt nigdy wcześniej
czegoś podobnego nie próbował.
45
00:04:17,799 --> 00:04:20,176
Postaramy się zostać tu cały sezon.
46
00:04:20,260 --> 00:04:22,679
Spędzimy tu przynajmniej trzy,
cztery miesiące.
47
00:04:22,762 --> 00:04:26,933
Żeby to było możliwe,
musimy rozłożyć ogromne obozowisko,
48
00:04:27,016 --> 00:04:29,602
które budowaliśmy
i planowaliśmy przez ostatni rok.
49
00:04:30,770 --> 00:04:32,188
Tam potrzebne jest wszystko,
50
00:04:32,272 --> 00:04:35,316
cały sprzęt, nocleg dla dziesięciu osób.
51
00:04:35,608 --> 00:04:37,819
Muszą być prysznice, toalety, wszystko,
52
00:04:38,069 --> 00:04:40,863
żebyśmy nie musieli wracać do miasta
53
00:04:40,947 --> 00:04:45,535
po zapasy ani ludzi, po jedzenie,
paliwo czy wodę, po nic.
54
00:04:45,702 --> 00:04:48,746
Ograniczy to również wpływ na środowisko.
55
00:04:48,830 --> 00:04:50,331
Mamy nadzieję tam zostać
56
00:04:50,415 --> 00:04:52,333
i funkcjonować przez cały sezon.
57
00:04:56,087 --> 00:04:58,548
Obóz został doskonale zaprojektowany,
58
00:04:58,673 --> 00:05:03,678
ale rozbicie go w środowisku niedźwiedzi
to ogromna operacja logistyczna.
59
00:05:05,847 --> 00:05:08,558
Aby się tam dostać,
mamy ogromnie ciężkie sanie.
60
00:05:08,641 --> 00:05:09,684
JASON ROBERTS – Kierownik logistyki
61
00:05:09,892 --> 00:05:12,979
Ciągnie je buldożer lub ratrak.
62
00:05:13,479 --> 00:05:16,482
A do tego mamy świetną izolację.
63
00:05:16,566 --> 00:05:18,651
To przyjazne dla środowiska baraki,
64
00:05:18,735 --> 00:05:22,405
bo korzystając z namiotu,
zużywamy dużo paliwa,
65
00:05:22,488 --> 00:05:26,701
by się ogrzać,
bo tak słabo trzymają ciepło.
66
00:05:26,784 --> 00:05:31,998
Zapewnią nam ciepło,
względną wygodę i schronienie.
67
00:05:32,081 --> 00:05:33,458
I bezpieczeństwo od niedźwiedzi.
68
00:05:33,791 --> 00:05:35,126
Dalej.
69
00:05:39,297 --> 00:05:43,301
LUTY
70
00:05:44,344 --> 00:05:49,766
Po latach planowania,
w końcu nadchodzi moment wyjazdu.
71
00:06:08,117 --> 00:06:09,577
W całym Svalbardzie
72
00:06:09,660 --> 00:06:14,916
jest tylko 40 kilometrów drogi,
więc asfalt szybko się kończy.
73
00:06:24,050 --> 00:06:29,639
Lodowy pociąg musi pokonać
ponad 100 kilometrów pustkowia
74
00:06:29,722 --> 00:06:32,433
w nieprawdopodobnie wymagającym terenie.
75
00:06:56,124 --> 00:07:01,963
Wygląda na to, że zbliżamy się
do bardziej zdradliwej części trasy,
76
00:07:02,964 --> 00:07:06,717
gdzie robi się trochę bardziej mokro.
77
00:07:07,385 --> 00:07:09,637
Nadal napływa tu woda z lodowca,
78
00:07:09,720 --> 00:07:11,222
będzie to zatem jeden z obszarów,
79
00:07:11,305 --> 00:07:13,850
które są nieco trudniejsze niż inne.
80
00:07:15,476 --> 00:07:17,270
Zobaczy się.
81
00:07:23,526 --> 00:07:26,529
Wkrótce staje się najgorsze.
82
00:07:28,448 --> 00:07:31,451
To nie drobnostka, tylko poważny problem.
83
00:07:33,578 --> 00:07:39,125
Pięćdziesiąt ton sprzętu utkwiło w wodzie
na głębokość do pół metra.
84
00:07:40,334 --> 00:07:43,963
Muszę więc przyznać, że to chyba
najgorsza noc w moim życiu.
85
00:07:44,046 --> 00:07:46,340
Chyba nigdy nie miałem
takiej koszmarnej nocy.
86
00:07:47,091 --> 00:07:50,386
Jest minus 25 stopni Celsjusza.
87
00:07:50,511 --> 00:07:53,264
Im dłużej sanie pozostaną w brei,
88
00:07:53,347 --> 00:07:56,392
tym większa szansa, że przymarzną do lodu.
89
00:07:57,643 --> 00:08:00,938
Oswobodzenie ich może zająć tygodnie.
90
00:08:01,022 --> 00:08:06,402
Niech zamarznie,
potem użyjemy piły łańcuchowej.
91
00:08:07,403 --> 00:08:09,071
W życiu nic nie jest proste.
92
00:08:10,281 --> 00:08:13,659
A już na pewno nie kręcenie filmu
o niedźwiedziach polarnych.
93
00:08:14,327 --> 00:08:18,331
Chwyta mróz, a zegar tyka.
94
00:08:20,583 --> 00:08:24,045
Dwa i pół centymetra lodu
odkąd utknęliśmy.
95
00:08:25,087 --> 00:08:27,423
Gdy pojazd ciągnący znajduje się
na suchym podłożu,
96
00:08:27,507 --> 00:08:31,385
do sań zostaje przymocowana
bardzo długa lina.
97
00:08:32,303 --> 00:08:35,264
Teraz albo nigdy.
98
00:08:45,983 --> 00:08:48,694
Ruszyły.
99
00:08:58,079 --> 00:09:01,332
To był cud. Nie spodziewałem się tego.
100
00:09:07,171 --> 00:09:09,215
To ostatnie sanie wyciągnięte z lodu.
101
00:09:15,763 --> 00:09:20,893
Lodowy pociąg kontynuuje podróż
przez kolejną noc polarną.
102
00:09:26,607 --> 00:09:29,193
A po dziesięciu długich dniach
103
00:09:29,777 --> 00:09:32,238
w końcu docierają do celu.
104
00:09:35,074 --> 00:09:36,158
Nareszcie na miejscu.
105
00:09:37,535 --> 00:09:39,996
Co za dzień, no nie? Ale było.
106
00:09:41,455 --> 00:09:45,167
To dom ekipy na najbliższe trzy miesiące.
107
00:09:46,127 --> 00:09:49,505
A Oskar zadbał o to, by mieli
wszystkie niezbędne rzeczy.
108
00:09:52,717 --> 00:09:54,969
Wygląda nieźle.
109
00:09:55,761 --> 00:09:57,138
Sporo ciasteczek.
110
00:09:57,513 --> 00:09:59,140
Całkiem sporo.
111
00:10:00,600 --> 00:10:05,062
Kabiny ochronią ekipę przed wędrującymi
po lodzie głodnymi niedźwiedziami
112
00:10:06,397 --> 00:10:09,066
i zaspokoją jej wszelkie potrzeby.
113
00:10:11,527 --> 00:10:13,446
To moja mała twierdza.
114
00:10:14,363 --> 00:10:15,448
Więc...
115
00:10:17,325 --> 00:10:19,660
Niektórym mogłoby tu być ciasno.
116
00:10:19,744 --> 00:10:21,162
Dla mnie jest mnóstwo miejsca.
117
00:10:21,245 --> 00:10:22,913
To wygodne łóżko.
118
00:10:23,372 --> 00:10:26,292
Ważna przestrzeń na moją bibliotekę
119
00:10:26,375 --> 00:10:28,544
i rzeczy potrzebne, by przetrwać.
120
00:10:29,754 --> 00:10:31,964
Jest tu ciepło, a to najważniejsze
121
00:10:32,048 --> 00:10:36,260
po zimnych dniach w terenie.
Cała reszta to luksus.
122
00:10:36,344 --> 00:10:40,139
Jestem bardzo zadowolony z tego, co mam.
123
00:10:43,309 --> 00:10:45,936
To nasza łazienka.
124
00:10:46,228 --> 00:10:51,067
Każdy może raz w tygodniu
wziąć szybki prysznic.
125
00:10:51,150 --> 00:10:54,945
A to nasza magiczna toaleta.
Wszystko spala.
126
00:10:55,029 --> 00:10:56,614
Zostaje tylko popiół.
127
00:10:57,239 --> 00:11:00,534
Jest bardzo przyjazna środowisku.
128
00:11:00,618 --> 00:11:06,540
Wszystko, czego potrzeba,
by być czystym i zadowolonym.
129
00:11:08,834 --> 00:11:11,253
Kabiny stanowią idealną bazę.
130
00:11:12,963 --> 00:11:16,592
Ale niedźwiedzie polarne
pokonują setki kilometrów.
131
00:11:16,676 --> 00:11:19,720
Zatem ekipa będzie musiała zrobić to samo.
132
00:11:23,015 --> 00:11:24,141
Gotowi?
133
00:11:29,313 --> 00:11:33,275
Oskar, opiekun ekipy,
pracuje w tym środowisku od 15 lat.
134
00:11:33,359 --> 00:11:36,612
Jego doświadczenie jest nieodzowne
dla bezpieczeństwa ekipy.
135
00:11:45,663 --> 00:11:50,793
Zapuszczają się w jeden
z najodleglejszych krajobrazów na świecie.
136
00:12:15,443 --> 00:12:19,447
Teraz podjedziemy
około 600, 700 metrów do,
137
00:12:20,281 --> 00:12:23,409
jak ją nazwaliśmy, góry stołowej
138
00:12:23,492 --> 00:12:26,871
i zobaczmy, czy uda nam się znaleźć
niedźwiedzia polarnego.
139
00:12:28,706 --> 00:12:32,251
Kierują się na wzniesienie,
aby uzyskać lepszy widok.
140
00:12:34,086 --> 00:12:38,299
Ale śnieg staje się coraz głębszy.
141
00:12:40,009 --> 00:12:42,970
Aż ostatecznie utykają.
142
00:12:49,018 --> 00:12:50,853
Raz, dwa, trzy.
143
00:12:59,653 --> 00:13:03,574
Ale Oskar wciąż jest przekonany,
że mogą się przedostać.
144
00:13:12,792 --> 00:13:13,959
Drugi przewodnik utknął,
145
00:13:14,043 --> 00:13:17,338
więc chyba nie przejedziemy
przez ten śnieg.
146
00:13:17,421 --> 00:13:18,839
Musimy znaleźć inną drogę.
147
00:13:19,298 --> 00:13:22,218
-Jak to jest ponieść porażkę?
-Nie, jeszcze nie zawiodłem.
148
00:13:22,301 --> 00:13:23,969
Spróbuję jeszcze raz.
149
00:13:37,608 --> 00:13:39,568
Zwycięstwo!
150
00:13:42,321 --> 00:13:45,241
Z przejezdną drogą
i nienaruszoną dumą Oskara...
151
00:13:45,324 --> 00:13:46,742
Ekstra!
152
00:13:46,826 --> 00:13:48,911
...ekipa znów jest w drodze.
153
00:13:54,875 --> 00:13:56,961
Bez niedźwiedzi w zasięgu wzroku
154
00:13:57,044 --> 00:14:00,840
Oskar kontaktuje się
ze zwiadowcami na lodzie morskim.
155
00:14:01,507 --> 00:14:02,633
Jonathan, Oskar.
156
00:14:03,384 --> 00:14:05,177
Gdzie jesteście?
157
00:14:06,637 --> 00:14:11,851
Obserwujemy Deeperstein
i znaleźliśmy niedźwiedzia polarnego.
158
00:14:11,934 --> 00:14:14,395
W porządku. To jeden niedźwiedź?
159
00:14:14,895 --> 00:14:19,024
Tak, z tego, co widzimy, jest sam.
160
00:14:19,149 --> 00:14:21,902
Przyjąłem. Ruszamy.
161
00:14:48,762 --> 00:14:53,017
Wypatrywanie niedźwiedzi polarnych
to wyjątkowe zajęcie,
162
00:14:53,100 --> 00:14:55,811
ponieważ przez większość czasu
ma się przed sobą
163
00:14:55,895 --> 00:14:57,980
ogromny lodowy krajobraz.
164
00:14:58,981 --> 00:15:01,191
A szuka się w nim
165
00:15:01,275 --> 00:15:05,946
maleńkich żółtawych punkcików.
166
00:15:06,572 --> 00:15:10,117
Bo niedźwiedzie polarne są lekko żółtawe,
167
00:15:10,200 --> 00:15:13,787
przez co można je
w tym krajobrazie dostrzec.
168
00:15:16,248 --> 00:15:18,334
Nie widzę niedźwiedzia.
169
00:15:24,256 --> 00:15:27,426
Nic nie równa się napotkaniu niedźwiedzia.
170
00:15:28,344 --> 00:15:31,472
To magiczne uczucie.
171
00:15:34,183 --> 00:15:38,395
Mam z nimi bardzo głęboką więź.
172
00:15:38,520 --> 00:15:42,066
Odważnie górnolotnie powiem,
że jesteśmy połączeni duchowo.
173
00:15:45,152 --> 00:15:46,654
Są wyjątkowe.
174
00:15:46,737 --> 00:15:49,573
Żyją na tym pustkowiu na lodzie
175
00:15:49,657 --> 00:15:51,492
i potrafią na nim przetrwać.
176
00:15:56,330 --> 00:15:58,916
Patrząc na niedźwiedzie polarne
na lodzie morskim
177
00:15:58,999 --> 00:16:02,586
widać, że to środowisko im odpowiada.
178
00:16:02,670 --> 00:16:05,089
Są doskonale przystosowane
179
00:16:05,172 --> 00:16:06,006
RAGNHEID SKOGSETH
Oceanografka, Uniwersytet Svalbard
180
00:16:06,131 --> 00:16:08,717
do życia i polowania na lodzie morskim.
181
00:16:08,801 --> 00:16:11,720
Oglądanie ich jest po prostu niesamowite.
182
00:16:23,524 --> 00:16:26,777
Aby opowiedzieć pełną historię,
ekipa postawiła sobie za cel
183
00:16:26,860 --> 00:16:31,073
Świętego Graala
filmowania niedźwiedzia polarnego.
184
00:16:32,449 --> 00:16:35,744
Najtrudniejsze przy kręceniu filmów
o niedźwiedziach polarnych,
185
00:16:35,828 --> 00:16:37,830
jest uchwycenie matki z COY-ami.
186
00:16:37,913 --> 00:16:39,915
To skrót od „Cubs of the Year”,
187
00:16:40,249 --> 00:16:43,961
jak nazywa się narodzone zimą
w gawrze młode.
188
00:16:44,044 --> 00:16:48,590
Oczywiście te małe niedźwiedzie
są kompletnie zależne.
189
00:16:48,757 --> 00:16:53,637
Zbliżenie się do mamy z młodymi
jest prawie niemożliwe.
190
00:16:55,889 --> 00:17:00,561
MARZEC
191
00:17:01,562 --> 00:17:02,980
Teraz jest wiosna.
192
00:17:03,147 --> 00:17:07,568
Mamy i tegoroczne młode
po raz pierwszy wychodzą
193
00:17:07,651 --> 00:17:09,528
z górskich gawr.
194
00:17:10,654 --> 00:17:13,866
Zaczyna się szansa ekipy
na ich sfilmowanie.
195
00:17:14,908 --> 00:17:17,161
Ale najpierw muszą znaleźć legowisko.
196
00:17:20,831 --> 00:17:22,082
Kiedy patrzymy na górę,
197
00:17:22,166 --> 00:17:25,753
szukamy bardzo maleńkiej dziury.
198
00:17:25,836 --> 00:17:28,630
Lub jeśli opuściły gawrę,
199
00:17:28,714 --> 00:17:31,258
prowadzi do niej wiele śladów.
200
00:17:31,717 --> 00:17:34,011
Bo gdy matka wypchnie wejście jamy,
201
00:17:34,344 --> 00:17:38,766
musi nauczyć młode chodzenia
i utrzymania równowagi
202
00:17:38,849 --> 00:17:41,560
przed legowiskiem,
nim zejdą na lód morski.
203
00:17:41,852 --> 00:17:45,189
Trzeba być we właściwym miejscu
we właściwym czasie.
204
00:17:47,107 --> 00:17:50,944
Znalezienie legowiska
jest jak szukanie igły w stogu siana.
205
00:17:52,237 --> 00:17:54,490
Dlatego ekipa wzywa pomoc.
206
00:18:00,079 --> 00:18:04,708
Na pokładzie helikoptera znajduje się
najnowocześniejszy system kamer.
207
00:18:04,833 --> 00:18:08,921
ERIKA TIRÉN – Operatorka filmowa
208
00:18:10,005 --> 00:18:12,508
Zachowaj chwilę tę wysokość,
a potem możemy,
209
00:18:12,591 --> 00:18:17,137
zbliżając się do góry,
stopniowo się nad nią wznosić.
210
00:18:18,680 --> 00:18:20,933
-Świetnie, Eriko.
-Tak.
211
00:18:23,268 --> 00:18:27,189
Polecimy wzdłuż wybrzeża
w poszukiwaniu legowisk niedźwiedzi.
212
00:18:27,439 --> 00:18:30,818
Nasza ekipa naziemna ma tam obozowisko.
213
00:18:31,527 --> 00:18:33,779
-Tam jest, Eriko.
-Tak.
214
00:18:33,904 --> 00:18:36,240
Wygląda bardzo przyjemnie i przytulnie.
215
00:18:36,990 --> 00:18:42,162
Z powietrza mogą przeszukiwać
rozległy obszar niegościnnego pustkowia.
216
00:18:42,246 --> 00:18:46,208
Obserwuję grzbiety pod kątem
jakiejkolwiek aktywności przy gawrach.
217
00:18:49,211 --> 00:18:51,380
Ten sposób szybko przynosi efekty.
218
00:18:54,967 --> 00:18:57,594
Ślady niedźwiedzi
wychodzących z legowiska.
219
00:19:01,807 --> 00:19:06,520
Gdy niedźwiedzica przebija łbem pokrywę
i wynurza się na powierzchnię,
220
00:19:06,603 --> 00:19:09,022
zostawia czarną,
trudną do dostrzeżenia dziurę.
221
00:19:09,439 --> 00:19:11,483
Ale gdy zacznie wychodzić z młodymi,
222
00:19:11,567 --> 00:19:13,777
widać na śniegu niby pajęczą sieć.
223
00:19:16,238 --> 00:19:20,492
Ślady prowadzące z legowiska sugerują,
że matka i dzieci
224
00:19:20,576 --> 00:19:22,703
już ją opuściły.
225
00:19:24,037 --> 00:19:26,790
Najważniejsza pora roku
dla niedźwiedzi polarnych
226
00:19:26,874 --> 00:19:28,333
to wiosna i wczesne lato,
227
00:19:28,417 --> 00:19:32,129
ponieważ to wtedy gromadzą
większość rezerw tłuszczu.
228
00:19:32,254 --> 00:19:33,881
Samica może być w gawrze
229
00:19:33,964 --> 00:19:34,798
JON AARS – Badacz niedźwiedzi polarnych
230
00:19:34,882 --> 00:19:36,884
przez ponad pół roku bez jedzenia,
231
00:19:36,967 --> 00:19:39,303
podczas których sama karmi młode.
232
00:19:40,679 --> 00:19:44,099
To dla niej bardzo ważne, gdy wychodzą
z legowiska w marcu, kwietniu,
233
00:19:44,183 --> 00:19:47,019
by szybko znaleźć pożywienie,
234
00:19:47,102 --> 00:19:52,024
ponieważ musi wyprodukować mleko
dla młodych, aby przeżyły.
235
00:19:55,360 --> 00:19:58,322
Wszystkie znalezione gawry są już puste.
236
00:20:02,201 --> 00:20:06,330
Ale ekipa wkrótce spostrzega
przemieszczającą się rodzinę.
237
00:20:09,374 --> 00:20:12,085
Gdy mama wychodzi z legowiska z młodymi,
238
00:20:12,169 --> 00:20:14,046
jest bardzo głodna.
239
00:20:15,839 --> 00:20:19,301
Więc pierwsze kroki kieruje
prosto na lód morski,
240
00:20:19,384 --> 00:20:21,011
by spróbować znaleźć pożywienie.
241
00:20:22,596 --> 00:20:25,682
Jeśli przegapimy okazję
do sfilmowania ich w górach,
242
00:20:25,766 --> 00:20:28,435
gdzie mają gawry, musimy zmienić taktykę.
243
00:20:29,228 --> 00:20:33,857
Musimy szybko zejść na lód morski
i spróbować znaleźć jakieś rodziny,
244
00:20:33,941 --> 00:20:35,901
które już tam dotarły.
245
00:20:36,443 --> 00:20:40,113
KWIECIEŃ
246
00:20:41,573 --> 00:20:45,661
Ekipa szybko gubi mamę i młode
w rozległym krajobrazie.
247
00:20:45,744 --> 00:20:48,622
Ale to nie zniechęca Rolfa.
248
00:20:50,290 --> 00:20:53,210
Jestem polarnym typem faceta.
249
00:20:53,293 --> 00:20:57,714
Kocham zimno.
Uwielbiam estetykę śniegu i lodu.
250
00:20:58,090 --> 00:21:01,843
Ale na lodzie morskim
jako środowisku pracy
251
00:21:02,594 --> 00:21:05,097
nie ma miejsca na błędy,
252
00:21:05,180 --> 00:21:08,934
bo każdy może okazać się śmiertelny.
253
00:21:09,017 --> 00:21:13,021
Dlatego nie każdy nadaje się do tej pracy.
254
00:21:13,105 --> 00:21:18,443
Musisz umieć sobie poradzić.
255
00:21:21,822 --> 00:21:26,743
Tymczasem Oskar chce zrobić użytek
z nowego sprzętu.
256
00:21:28,453 --> 00:21:31,331
W porządku. Jesteśmy gotowi?
257
00:21:33,125 --> 00:21:37,504
To wykonany na zamówienie
pojazd filmowy typu side-by-side.
258
00:21:39,172 --> 00:21:44,761
Wyposażony w specjalny system kamer,
umożliwia Erice płynne ujęcia
259
00:21:44,845 --> 00:21:47,556
ruchomego obrazu
260
00:21:47,639 --> 00:21:52,436
i jednocześnie pokonywanie
dużych odległości podczas filmowania.
261
00:22:04,197 --> 00:22:06,408
Wokół jest wiele fok.
262
00:22:06,491 --> 00:22:09,202
Dobry znak do szukania niedźwiedzi.
263
00:22:10,704 --> 00:22:13,123
Foki to najlepsze pożywienie
dla niedźwiedzi
264
00:22:13,206 --> 00:22:16,376
z uwagi na tłuszcz, jakim są pokryte.
265
00:22:17,210 --> 00:22:19,963
Przez następne miesiące
późnej wiosny i wczesnego lata
266
00:22:20,047 --> 00:22:22,424
niedźwiedzie polarne
będą miały dobry dostęp do fok
267
00:22:22,507 --> 00:22:24,676
i zgromadzą rezerwy tłuszczu.
268
00:22:25,469 --> 00:22:28,180
Mają niesamowitą zdolność
pożytkowania tranu
269
00:22:28,263 --> 00:22:32,851
do tworzenia własnego tłuszczu,
więc to dla nich najlepsze pożywienie.
270
00:22:34,436 --> 00:22:37,272
Muszą zjeść jedną fokę tygodniowo.
271
00:22:38,023 --> 00:22:41,401
Foki muszą wychylać się z lodu morskiego,
aby zaczerpnąć powietrza,
272
00:22:41,485 --> 00:22:43,904
i do tego służą im przeręble.
273
00:22:43,987 --> 00:22:46,156
Jedną z technik polowań niedźwiedzi
274
00:22:46,239 --> 00:22:48,241
jest wynajdywanie tych punktów.
275
00:22:48,950 --> 00:22:50,911
Stoją przy takiej przerębli
276
00:22:50,994 --> 00:22:54,373
w kompletnym bezruchu i ciszy,
i zwyczajnie czekają.
277
00:22:56,875 --> 00:22:59,878
Niedźwiedź potrafi tak stać
bez przerwy 15 godzin
278
00:22:59,961 --> 00:23:03,090
i ani drgnąć.
279
00:23:03,632 --> 00:23:05,467
Bo foki nie wypłyną,
280
00:23:05,550 --> 00:23:08,929
jeśli usłyszą jakikolwiek
ruch na tafli lodu.
281
00:23:09,471 --> 00:23:13,183
Skuteczniej jest spokojnie i czekać,
aż foki przyjdzie do ciebie,
282
00:23:13,683 --> 00:23:16,603
nie marnując żadnej energii.
283
00:23:25,195 --> 00:23:27,739
Potrafią spać nad przeręblami
284
00:23:27,823 --> 00:23:30,033
i liczyć, że jakaś się pojawi przez otwór
285
00:23:30,117 --> 00:23:32,536
i że zbudzą się dość szybko,
286
00:23:32,828 --> 00:23:33,662
by ją schwytać.
287
00:23:38,166 --> 00:23:42,671
Ale lód morski jest bardzo zmiennym
środowiskiem pracy.
288
00:23:42,754 --> 00:23:44,172
Stacjonujemy na nim,
289
00:23:44,256 --> 00:23:46,216
by codziennie filmować niedźwiedzie.
290
00:23:46,758 --> 00:23:49,719
Ale to nie oznacza,
że lód każdego dnia jest taki sam.
291
00:23:55,350 --> 00:23:59,104
Nasz wspaniały pojazd side-by-side
292
00:23:59,187 --> 00:24:02,566
ugrzązł w śniegu i wodzie,
i nie możemy się ruszyć.
293
00:24:07,529 --> 00:24:11,116
Utknęliśmy w czymś,
co chyba zwą „przelaniem”.
294
00:24:11,199 --> 00:24:16,705
Pod spodem znów jest gęsty lód,
a tutaj jest mnóstwo wody.
295
00:24:16,788 --> 00:24:20,500
A na niej jest spora połać śniegu.
296
00:24:20,584 --> 00:24:23,253
Jestem ciekawa, jak się stąd wydostaniemy.
297
00:24:29,342 --> 00:24:33,180
Pomoc dociera o 1.00 rano.
298
00:24:45,233 --> 00:24:47,777
Prędkość, z jaką warunki
mogą się tutaj zmienić,
299
00:24:47,861 --> 00:24:51,490
zawsze czyniła to miejsce
trudnym do pracy.
300
00:24:51,573 --> 00:24:55,869
Ale zmiany stają się bardziej drastyczne
niż kiedykolwiek wcześniej.
301
00:25:00,373 --> 00:25:04,961
Średnia temperatura na Svalbardzie
jest o cztery stopnie Celsjusza wyższa
302
00:25:05,045 --> 00:25:06,671
niż 50 lat temu.
303
00:25:09,674 --> 00:25:11,676
Zauważyliśmy na Svalbardzie
304
00:25:11,801 --> 00:25:17,307
bardzo dużą zmianę
regularności cykli wiatrów i pogody.
305
00:25:18,475 --> 00:25:21,478
Ma to ogromny wpływ
na rodzaj mas powietrza,
306
00:25:21,561 --> 00:25:23,939
które napływają nad Svalbard.
307
00:25:24,105 --> 00:25:29,778
To całkowicie lub bardzo drastycznie
zmienia tutaj temperaturę
308
00:25:29,861 --> 00:25:31,738
w bardzo krótkim czasie.
309
00:25:31,821 --> 00:25:35,575
W ciągu kilku dni
różnica może wynosić 30 stopni.
310
00:25:41,623 --> 00:25:44,918
Dzisiaj czuję się trochę głupio...
311
00:25:46,545 --> 00:25:52,425
Poprosiłem o przysłanie
superciepłej odzieży Canada Goose,
312
00:25:53,176 --> 00:25:54,511
naprawdę trzyma ciepło.
313
00:25:54,594 --> 00:25:58,056
A to najcieplejszy dzień,
odkąd tu jesteśmy.
314
00:25:58,682 --> 00:26:03,853
W zeszłym tygodniu było minus 35 stopni,
315
00:26:03,937 --> 00:26:07,232
a teraz nie wiem dokładnie, ile jest,
316
00:26:09,150 --> 00:26:10,860
ale pewnie tuż poniżej zera.
317
00:26:13,697 --> 00:26:17,200
Światło jest kompletnie płaskie,
nie widzę, gdzie jadę.
318
00:26:17,867 --> 00:26:19,869
A gdy zaczyna padać śnieg,
319
00:26:19,953 --> 00:26:23,081
słaba widoczność
stwarza problem dla Rolfa.
320
00:26:25,792 --> 00:26:28,878
Nie wiem, co możemy sfilmować.
321
00:26:29,963 --> 00:26:32,090
Mamy wciąż tę białą ścianę.
322
00:26:32,799 --> 00:26:34,801
Nie mamy dostępu do niedźwiedzi.
323
00:26:35,510 --> 00:26:37,971
Środowisko jest zupełnie niespójne,
324
00:26:38,054 --> 00:26:40,682
wciąż się zmienia i to tylko na gorsze.
325
00:26:41,266 --> 00:26:45,395
Naprawdę trzeba nam niższych temperatur.
326
00:26:46,688 --> 00:26:49,441
Wtedy jest czystsze, błękitne niebo
327
00:26:49,524 --> 00:26:51,860
i stabilniejsza pogoda.
328
00:26:53,903 --> 00:26:59,159
Filmowanie niedźwiedzi polarnych
to prawdziwa huśtawka emocji,
329
00:26:59,242 --> 00:27:00,368
bo jest niezwykle trudne.
330
00:27:01,369 --> 00:27:04,581
Ale można sobie z tym poradzić,
331
00:27:04,664 --> 00:27:07,167
bo filmując je, wie się,
332
00:27:07,250 --> 00:27:10,170
że może wydarzyć się coś magicznego.
333
00:27:16,718 --> 00:27:21,640
Doniesiono nam
o kilku niedźwiedziach niedaleko nas.
334
00:27:21,723 --> 00:27:24,934
I faktycznie je znaleźliśmy.
335
00:27:28,688 --> 00:27:31,775
Problem jest w tym, że bardzo dużo śpią.
336
00:27:34,319 --> 00:27:39,032
Prawda jest taka,
że nie zawsze są takie fajne.
337
00:27:42,327 --> 00:27:44,621
Robienie filmów może być dość powolne.
338
00:27:47,374 --> 00:27:49,250
Zmieniła pozycję.
339
00:27:49,709 --> 00:27:52,796
Nakręciłeś, jak przekręciła głowę
340
00:27:52,879 --> 00:27:55,840
z jednej strony na drugą?
341
00:27:57,592 --> 00:27:59,594
Rolf nigdy się nie nudzi.
342
00:28:03,723 --> 00:28:06,518
Widzicie go w pełnej ekstazie.
343
00:28:15,568 --> 00:28:18,780
Wreszcie ich cierpliwość się opłaca.
344
00:28:32,419 --> 00:28:35,213
Fotograf lotniczy Florian Ledoux
345
00:28:35,296 --> 00:28:39,134
wysyła drona, aby uzyskać
wyjątkowe dodatkowe ujęcia.
346
00:28:41,052 --> 00:28:43,304
Niesamowite światło.
347
00:28:44,764 --> 00:28:48,727
Mamy teraz północne słońce
i przez całą noc jest całe czerwone.
348
00:28:49,060 --> 00:28:50,937
Robi wrażenie.
349
00:28:51,354 --> 00:28:53,648
To właśnie kocham w Arktyce.
350
00:28:55,024 --> 00:28:59,404
Od teraz aż do końca lata
słońce nie zachodzi.
351
00:29:00,238 --> 00:29:04,868
Przy tym 24-godzinnym świetle dziennym
ekipa może filmować przez całą dobę.
352
00:29:05,535 --> 00:29:07,996
Każdy niedźwiedź polarny
ma swój charakter.
353
00:29:08,747 --> 00:29:10,707
Nigdy nie wiadomo, co się wydarzy.
354
00:29:11,249 --> 00:29:14,711
Dwa niedźwiedzie dostarczają
niesamowitych emocji.
355
00:29:21,843 --> 00:29:22,802
Spójrzcie.
356
00:29:26,848 --> 00:29:28,850
Ci dwaj goście się kochają.
357
00:29:34,898 --> 00:29:39,819
Znaleźli idealny basen i po prostu
biegają dookoła, ślizgając się.
358
00:29:53,166 --> 00:29:54,667
Ale mają zabawę.
359
00:29:56,961 --> 00:30:00,131
Bawią się. Robią dziury w lodzie.
360
00:30:00,215 --> 00:30:01,883
To wygląda oszałamiająco.
361
00:30:05,595 --> 00:30:08,056
Jeden niedźwiedź pływa pod lodem,
362
00:30:08,139 --> 00:30:10,183
a drugi na nim biegnie,
363
00:30:10,266 --> 00:30:12,769
starając się do niego przebić.
364
00:30:14,062 --> 00:30:15,814
Niesamowite.
365
00:30:16,314 --> 00:30:20,485
Jesteśmy ogromnymi szczęściarzami,
że możemy to zobaczyć.
366
00:30:26,157 --> 00:30:28,868
Chyba nie widziałem
tak razem szczęśliwych niedźwiedzi.
367
00:30:41,464 --> 00:30:43,007
No proszę.
368
00:30:43,758 --> 00:30:48,513
Próbują stanąć na tylnych łapach
i się siłować,
369
00:30:48,596 --> 00:30:53,268
ale ślizgają się i upadają.
370
00:31:02,318 --> 00:31:04,153
Piękno tej chwili sprawia,
371
00:31:04,237 --> 00:31:08,575
że można zapomnieć,
jakimi są groźnymi drapieżnikami.
372
00:31:10,952 --> 00:31:14,831
Kiedy filmuje się niedźwiedzie polarne,
trzeba zachować bezpieczeństwo.
373
00:31:19,335 --> 00:31:24,173
Gdy jako operator
chcesz być ich jak najbliżej,
374
00:31:24,257 --> 00:31:30,179
czasami zdajesz sobie sprawę,
że niedźwiedź widzi w nas zdobycz.
375
00:31:31,472 --> 00:31:34,809
Rolf, wracaj.
376
00:31:42,233 --> 00:31:44,277
Niedźwiedź jest zawsze szybszy od nas.
377
00:31:51,200 --> 00:31:53,745
Jedyny sposób na bezpieczne
filmowanie niedźwiedzi,
378
00:31:53,828 --> 00:31:56,456
to posiadanie sposobu
do szybkiej ucieczki,
379
00:31:56,539 --> 00:31:58,458
jeśli postanowią zanadto się zbliżyć.
380
00:32:02,503 --> 00:32:05,298
Na szczęście ucieczka okazała się zbędna.
381
00:32:05,924 --> 00:32:10,178
Niedźwiedzie bardziej interesują się sobą
niż ekipą filmową.
382
00:32:16,851 --> 00:32:21,773
Przez następne dwa tygodnie
Rolf i Oskar obserwują niedźwiedzicę.
383
00:32:26,194 --> 00:32:30,782
Wkrótce nawiązała szczególną więź
ze starszym, większym samcem.
384
00:32:35,286 --> 00:32:39,666
Uważam, że niedźwiedzie polarne
są romantykami.
385
00:32:39,749 --> 00:32:42,335
Nie spieszą się, działają pomału,
386
00:32:42,418 --> 00:32:45,672
zdają się poznawać krok po kroku.
387
00:32:46,297 --> 00:32:49,300
To piękna rzecz do obserwowania.
388
00:33:14,951 --> 00:33:20,707
Widzieliśmy, że zapowiada się
389
00:33:20,790 --> 00:33:25,003
nowe pokolenie niedźwiedzi polarnych.
390
00:33:26,421 --> 00:33:29,507
To wspaniała wiadomość.
391
00:33:34,053 --> 00:33:37,098
Udało nam się nagrać niesamowitą scenę.
392
00:33:40,143 --> 00:33:43,354
Nadszedł czas, by ekipa ponowiła próbę
393
00:33:43,438 --> 00:33:47,316
znalezienia na lodzie morskim
matki z młodymi.
394
00:34:18,681 --> 00:34:20,558
Bardzo dobrze nam idzie.
395
00:34:21,225 --> 00:34:23,061
Jesteśmy kilometr od lodu morskiego.
396
00:34:23,144 --> 00:34:25,396
Przed lodowcem jest niedźwiedź polarny.
397
00:34:25,480 --> 00:34:26,981
Wspaniałe warunki.
398
00:34:27,065 --> 00:34:29,901
Niestety nasz pojazd się zepsuł.
399
00:34:30,693 --> 00:34:36,199
Bez części ten wyczyn nowoczesnej
inżynierii jest bezużyteczny.
400
00:34:38,576 --> 00:34:42,121
Na szczęście Oskar ma w pogotowiu
jeszcze jeden wehikuł.
401
00:34:44,874 --> 00:34:50,213
Pojazd wojskowy z lat 80.
znany jako Bandvagn lub BV.
402
00:34:53,716 --> 00:34:55,218
Codziennie same problemy.
403
00:34:55,676 --> 00:34:57,011
Nic tylko problemy.
404
00:35:01,516 --> 00:35:06,437
Po odholowaniu ratraka do obozu,
Badvagn powraca,
405
00:35:06,521 --> 00:35:10,024
awansowany do roli
nowego pojazdu filmowców.
406
00:35:18,616 --> 00:35:20,368
Dobra. Chwila prawdy.
407
00:35:21,160 --> 00:35:23,704
Zobaczmy teraz, czy to działa.
408
00:35:24,872 --> 00:35:26,249
Działa.
409
00:35:26,833 --> 00:35:28,876
Kamery wracają do akcji.
410
00:35:29,585 --> 00:35:33,714
Ale BV po pełnym załadowaniu
waży ponad pięć ton.
411
00:35:35,424 --> 00:35:36,634
Ryzykujemy.
412
00:35:37,343 --> 00:35:39,137
Wjeżdżamy nim na lód.
413
00:35:39,220 --> 00:35:41,973
-To ciężki pojazd.
-Zawsze istnieje ryzyko.
414
00:35:42,140 --> 00:35:45,101
-Tylko spokojnie, bez nerwów.
-Po prostu zeskoczę.
415
00:35:45,184 --> 00:35:47,603
Pamiętaj, że masz tego cośka na stres.
416
00:35:48,646 --> 00:35:51,315
Ratrak na lodzie, Bandvagn na lodzie.
417
00:35:52,817 --> 00:35:56,529
-Zawsze możesz użyć gniotka.
-Dzięki.
418
00:36:05,371 --> 00:36:07,874
Ta maszyna ma mało miejsca na nogi.
419
00:36:08,749 --> 00:36:11,794
To jak latanie tanimi liniami lotniczymi.
420
00:36:12,545 --> 00:36:15,798
Kiepska kawa, mało miejsca na nogi
421
00:36:16,549 --> 00:36:19,844
i nie jesteś pewien,
czy bezpiecznie dotrzesz do celu.
422
00:36:22,889 --> 00:36:27,185
Ciepłe temperatury
zaczynają topić lód morski,
423
00:36:27,268 --> 00:36:30,688
więc ekipa musi uważnie monitorować
jego grubość.
424
00:36:30,771 --> 00:36:33,232
Lód tutaj jest trochę cieńszy
niż wcześniejszy.
425
00:36:33,316 --> 00:36:37,445
Mamy teraz 60 do 70 cm lodu.
426
00:36:37,528 --> 00:36:39,238
Nadal wygląda całkiem bezpiecznie.
427
00:36:40,406 --> 00:36:43,159
Ale ekipa wciąż jest niespokojna.
428
00:36:45,703 --> 00:36:49,457
To ciekawe uczucie,
bo gdybyśmy wpadali do wody,
429
00:36:49,999 --> 00:36:53,169
byłoby czuć przechył do przodu.
430
00:36:53,544 --> 00:36:56,339
-Podoba ci się, Eriko?
-Nie, wcale mi się to nie podoba.
431
00:37:09,769 --> 00:37:13,689
Podjęcie ryzyka opłaciło się,
gdy spostrzegli rodzinę.
432
00:37:25,159 --> 00:37:29,413
Zatrzymam się tu na trochę,
żeby trochę się do nas przyzwyczaiły.
433
00:37:30,831 --> 00:37:35,670
Mamy tu niedźwiedzią rodzinę,
mamę i dwa młode.
434
00:37:37,255 --> 00:37:40,758
Wielkość młodych wskazuje na to,
że urodziły się w zeszłym roku,
435
00:37:41,342 --> 00:37:43,469
mają około 16 miesięcy.
436
00:37:48,099 --> 00:37:52,270
Postanowiły podejść do nas,
żeby nas zbadać.
437
00:37:57,692 --> 00:38:02,613
Są starsze od tegorocznych niedźwiadków,
przez co bardziej pewne siebie.
438
00:38:07,243 --> 00:38:09,954
Niedźwiadki nadal są zależne od mamy,
439
00:38:10,037 --> 00:38:13,791
bo muszą się wiele nauczyć, by przetrwać.
440
00:38:24,927 --> 00:38:28,681
Bardzo się martwię,
że pójdą w złym kierunku,
441
00:38:29,265 --> 00:38:32,977
bo tym pojazdem
nie wszędzie możemy dojechać.
442
00:38:33,060 --> 00:38:34,895
Musimy być na gęstym lodzie
443
00:38:34,979 --> 00:38:41,068
i mieć dobre warunki lodowe i śniegowe.
444
00:38:48,701 --> 00:38:51,912
Przestań to robić. Przerażasz mnie.
445
00:38:52,913 --> 00:38:55,875
Powiedziałeś, żebym się nie denerwowała,
bo to cię denerwuje,
446
00:38:55,958 --> 00:38:58,127
więc teraz staram się nie denerwować.
447
00:38:58,210 --> 00:39:00,421
-Przestań...
-Denerwować się.
448
00:39:00,504 --> 00:39:01,339
...się denerwować.
449
00:39:05,843 --> 00:39:08,137
Ponieważ robi się coraz mokrzej,
450
00:39:08,220 --> 00:39:10,806
nie powinniśmy jechać dalej.
451
00:39:10,890 --> 00:39:14,185
Chyba możemy już się poddać.
452
00:39:17,563 --> 00:39:19,940
Spędzamy tu dużo czasu.
453
00:39:20,024 --> 00:39:22,777
Można z biegiem czasu zauważyć,
jak lód się zmienia.
454
00:39:23,569 --> 00:39:28,157
Siedząc tu, widzisz,
jak odłamują się duże kawałki lodu
455
00:39:28,240 --> 00:39:30,534
i znikają na otwartym oceanie.
456
00:39:30,951 --> 00:39:34,622
I zauważyliśmy, że zmniejszył się
obszar naszej pracy
457
00:39:34,705 --> 00:39:38,876
o 60 - 70%.
458
00:39:39,627 --> 00:39:42,546
Jesteśmy znacznie ograniczeni
i mamy dużo mniejszy obszar
459
00:39:42,630 --> 00:39:44,965
do obserwacji niedźwiedzi.
460
00:39:45,049 --> 00:39:51,680
Zmiana, którą zauważyliśmy w cyklu
pokrywy lodu morskiego na Svalbardzie,
461
00:39:51,764 --> 00:39:56,268
jest taka, że pojawia się ona
później w zimie,
462
00:39:56,644 --> 00:40:00,189
a także znika wcześniej na wiosnę.
463
00:40:01,440 --> 00:40:04,985
Zatem sezon letni
464
00:40:05,069 --> 00:40:09,907
wydłużył okres bez lodu morskiego.
465
00:40:12,493 --> 00:40:16,664
Już sam gatunek jest trudny do filmowania.
466
00:40:16,747 --> 00:40:20,751
A teraz z każdym rokiem
będzie jeszcze trudniej,
467
00:40:20,918 --> 00:40:26,257
bo świat w regionach polarnych
zmienia się tak szybko.
468
00:40:29,718 --> 00:40:32,346
Właśnie pobrałem najnowszą prognozę pogody
469
00:40:32,430 --> 00:40:37,309
i wygląda na to, że uderzy w nas wiatr
z prędkością 20 metrów na sekundę.
470
00:40:38,727 --> 00:40:41,188
Będzie naprawdę źle.
471
00:40:52,741 --> 00:40:56,996
Ekipę budzi wichura,
a widoczność jest niemal zerowa.
472
00:41:00,791 --> 00:41:03,669
To bardzo frustrujące, bo chcemy
473
00:41:03,752 --> 00:41:08,340
być na lodzie, pracować
i kontynuować kręcenie filmu.
474
00:41:08,424 --> 00:41:12,052
Ale w tej chwili jest na to
zbyt wietrznie i burzowo.
475
00:41:12,136 --> 00:41:16,724
A znalezienie matek z młodymi,
jest niezwykle ważne dla naszej historii.
476
00:41:16,807 --> 00:41:18,893
Musimy móc przeszukać ogromny obszar
477
00:41:18,976 --> 00:41:21,896
i być w stanie przeszukać góry
i lód morski.
478
00:41:21,979 --> 00:41:25,608
Taka pogoda nadciągnęła
w najgorszym możliwym momencie.
479
00:41:28,652 --> 00:41:31,947
Ekipa w pocie czoła odśnieża drzwi
480
00:41:32,531 --> 00:41:35,201
i drogi prowadzące między kabinami.
481
00:41:35,409 --> 00:41:40,164
To niekończąca się historia.
Nic tylko śnieg.
482
00:41:43,459 --> 00:41:47,463
Wciąż muszą zbierać śnieg,
aby go stopić do wykorzystania w obozie.
483
00:41:48,923 --> 00:41:51,717
Czterdzieści sań dziennie.
484
00:41:58,807 --> 00:42:00,976
Śnieg topi się w tej puszce elektrycznej,
485
00:42:01,060 --> 00:42:04,230
a potem woda przepłynie
przez kilka filtrów
486
00:42:04,313 --> 00:42:06,398
aż do zbiornika na słodką wodę,
487
00:42:06,482 --> 00:42:10,110
byśmy mogli używać zlewu,
zmywarki do naczyń,
488
00:42:10,194 --> 00:42:12,613
brać prysznic i tak dalej.
489
00:42:13,822 --> 00:42:16,033
Życie w obozie jest przyjemne i wygodne,
490
00:42:16,116 --> 00:42:18,244
ale nie ma tu wiele do zrobienia.
491
00:42:20,704 --> 00:42:22,790
Kiedy przebywasz tu miesiącami,
492
00:42:22,873 --> 00:42:26,168
czasami potrzebujesz sposobu
na pozbycie się stresu.
493
00:42:26,877 --> 00:42:29,505
Jest wiele sposobów, żeby to zrobić.
494
00:42:30,506 --> 00:42:33,425
-Zaczynamy.
-Głowa w dół.
495
00:42:33,509 --> 00:42:36,178
-Mogę używać rąk?
-Nie możesz.
496
00:42:41,225 --> 00:42:43,894
Nowy rekord świata!
497
00:42:48,315 --> 00:42:49,733
Mając dość czekania,
498
00:42:52,403 --> 00:42:55,281
ekipa wyrusza na poszukiwanie niedźwiedzi.
499
00:42:59,743 --> 00:43:03,038
Ale nadal jest bardzo trudno
cokolwiek zobaczyć.
500
00:43:05,374 --> 00:43:08,294
I jest tak samo ciężko się poruszać.
501
00:43:18,429 --> 00:43:24,226
Gdy ekipa dociera na wyżyny,
spełniają się jej najgorsze obawy.
502
00:43:32,693 --> 00:43:38,532
Mamy widok na wybrzeże. To katastrofa.
503
00:43:38,616 --> 00:43:43,662
Po tygodniu burz lód
całkowicie się rozpękł.
504
00:43:44,622 --> 00:43:49,877
Nie umiemy już nawet na nim pracować.
505
00:43:52,254 --> 00:43:55,716
Ciepłe temperatury rozrzedziły
i osłabiły lód morski,
506
00:43:55,799 --> 00:44:00,429
więc wiatr i fale burzy
całkowicie go zniszczyły.
507
00:44:02,765 --> 00:44:07,728
Jeśli porównamy dzisiaj do 50,
100 lat temu, kiedy mieszkali tu traperzy,
508
00:44:07,811 --> 00:44:10,522
warunki lodowe są zupełnie inne.
509
00:44:11,649 --> 00:44:14,693
Może mieli tam półtora metra,
dwa metry lodu
510
00:44:14,777 --> 00:44:15,903
w tym samym fiordzie,
511
00:44:16,403 --> 00:44:20,449
ale burze nie miałyby wpływu
na lód tak jak teraz.
512
00:44:21,950 --> 00:44:26,330
Myślę, że jesteśmy tutaj świadkami
513
00:44:26,413 --> 00:44:28,624
ogromnych zmian w środowisku.
514
00:44:32,711 --> 00:44:34,630
Wciąż jest dopiero kwiecień,
515
00:44:35,047 --> 00:44:39,218
ale z powodu topnienia lodu morskiego,
ekipa musi opuścić obóz zimowy
516
00:44:39,301 --> 00:44:41,261
sześć tygodni wcześniej, niż planowano.
517
00:44:45,683 --> 00:44:49,645
Jeśli mam być szczery, wcale nie chcę
opuszczać tego miejsca. Uwielbiam je.
518
00:44:50,562 --> 00:44:55,484
Ale nie mamy tegorocznych młodych
i musimy ruszyć dalej,
519
00:44:55,567 --> 00:44:57,027
musimy znaleźć...
520
00:44:57,111 --> 00:44:59,154
Spróbować je znaleźć w innym miejscu.
521
00:44:59,238 --> 00:45:00,447
Czas wyruszać.
522
00:45:01,490 --> 00:45:02,825
W drogę.
523
00:45:04,076 --> 00:45:06,453
Ekipa zmierza na zachód,
524
00:45:06,537 --> 00:45:09,998
gdzie mogą znaleźć tegoroczne małe.
525
00:45:37,985 --> 00:45:42,448
To 10-godzinna podróż
przez trudny teren Svalbardu.
526
00:45:47,911 --> 00:45:51,206
Ale po zostawieniu daleko za sobą
bezpieczeństwa swojego obozu,
527
00:45:51,290 --> 00:45:54,626
pierwsze, co muszą zrobić,
to znaleźć schronienie.
528
00:45:59,965 --> 00:46:04,470
Pyramiden to stare miasteczko górnicze
należące niegdyś do Związku Radzieckiego.
529
00:46:04,553 --> 00:46:07,931
Było domem dla ponad 1000 osób,
530
00:46:09,767 --> 00:46:14,772
ale w latach 90. wydobycie węgla ustało
i wszyscy je opuścili.
531
00:46:17,357 --> 00:46:19,485
Ekipa znajduje nową bazę,
532
00:46:19,735 --> 00:46:22,237
ale nie są pod wrażeniem
swoich nowych sąsiadów,
533
00:46:22,321 --> 00:46:23,947
rissów.
534
00:46:25,824 --> 00:46:27,785
Przynajmniej mamy tu mnóstwo ptaków.
535
00:46:28,702 --> 00:46:30,204
Tak, uwielbiam rissy.
536
00:46:30,370 --> 00:46:33,665
Wyrywanie się do ich wrzasków
z pięciogodzinnego snu.
537
00:46:34,792 --> 00:46:37,336
Obudź się, obudź się.
538
00:46:39,254 --> 00:46:42,382
-Tak je nazwę. „Obudź się”.
-Obudź się.
539
00:46:46,845 --> 00:46:48,555
Nareszcie doniesiono nam,
540
00:46:48,639 --> 00:46:53,685
że w systemie fiordów na wschodzie
zauważono rodzinę niedźwiedzi.
541
00:46:54,228 --> 00:46:57,981
Mamy trochę czasu na zwiad
i może by znaleźć tę rodzinę,
542
00:46:58,106 --> 00:47:00,818
ale wiele wskazuje na to,
543
00:47:00,901 --> 00:47:02,569
że warto tam jechać.
544
00:47:02,653 --> 00:47:05,405
Do tego obszaru można dostać się
tylko drogą morską,
545
00:47:05,489 --> 00:47:08,575
więc ekipa załadowała statek i wyruszyła.
546
00:47:10,077 --> 00:47:13,831
MAJ
547
00:47:19,753 --> 00:47:21,421
-Jest niedźwiedź.
-Co?
548
00:47:21,505 --> 00:47:23,549
Jest niedźwiedź.
549
00:47:23,632 --> 00:47:25,008
Gdzie jest niedźwiedź?
550
00:47:29,096 --> 00:47:31,765
Tak, widzę go.
551
00:47:31,849 --> 00:47:33,684
Widzisz młode po prawej?
552
00:47:33,976 --> 00:47:37,062
-To ten.
-Tak, dwa młode.
553
00:47:38,313 --> 00:47:43,861
Nareszcie, po wielu staraniach, ekipa
znalazła urodzone w tym roku młode.
554
00:47:43,944 --> 00:47:46,029
-Tak, widzę.
-Są.
555
00:47:48,323 --> 00:47:50,075
-To te?
-Tak.
556
00:47:50,909 --> 00:47:53,829
-Widzisz młode, tak?
-Tak. Tam.
557
00:47:53,912 --> 00:47:55,539
I wyglądają na zadowolone.
558
00:47:56,498 --> 00:48:01,670
Ogromne, wyściełane łapy niedźwiedzi,
pozwalają im stąpać po kruchym lodzie.
559
00:48:03,714 --> 00:48:06,842
Ale lód nie jest wystarczająco mocny,
aby utrzymać ekipę.
560
00:48:07,509 --> 00:48:11,138
Florian musi więc
filmować za pomocą drona.
561
00:48:16,602 --> 00:48:17,603
Oba młode.
562
00:48:17,936 --> 00:48:20,397
Mam je. Dobra.
563
00:48:21,189 --> 00:48:23,400
Pełna ekscytacja.
564
00:48:24,735 --> 00:48:28,947
Samica jest na krze lodowej. Ekstra.
565
00:48:30,866 --> 00:48:33,952
Nagrałem odbicie jej ciała w wodzie.
566
00:48:44,004 --> 00:48:47,257
Pływają lepiej, niż myśleliśmy.
567
00:48:48,216 --> 00:48:51,803
W Instytucie Polanym mamy dane,
z których wynika,
568
00:48:51,887 --> 00:48:55,349
że przepłyną bez odpoczynku
kilkaset kilometrów.
569
00:48:55,432 --> 00:48:59,269
Ale długie pływanie
wymaga znacznie więcej energii
570
00:48:59,353 --> 00:49:01,271
niż chodzenie.
571
00:49:02,898 --> 00:49:05,901
Do pływania używają jedynie przednich łap,
572
00:49:05,984 --> 00:49:08,987
tylne zawsze są wyprostowane.
573
00:49:09,947 --> 00:49:13,200
Tegorocznym młodym
oczywiście brak energii,
574
00:49:13,283 --> 00:49:17,955
by płynąć tak daleko jak dorosły osobnik,
dlatego płyną na tych tylnych łapach,
575
00:49:18,038 --> 00:49:20,165
siedzą uczepione futra
576
00:49:20,248 --> 00:49:22,167
holowane przez matkę.
577
00:49:24,169 --> 00:49:26,546
Ale im dłużej są w wodzie,
tym robi im się zimniej,
578
00:49:26,630 --> 00:49:28,882
nie mogą spędzić w niej zbyt wiele czasu.
579
00:49:28,966 --> 00:49:30,509
Naturalnie przy mniejszej ilości lodu
580
00:49:30,592 --> 00:49:34,096
zwiększył się dystans między krami,
581
00:49:34,179 --> 00:49:37,099
i są zmuszone długo w niej przebywać.
582
00:49:39,810 --> 00:49:41,770
Ta matka musi być świetnym myśliwym,
583
00:49:41,853 --> 00:49:46,274
jest dobrze odżywiona,
a jej młode są bardzo energiczne.
584
00:49:46,358 --> 00:49:47,943
To naprawdę imponujące.
585
00:49:48,193 --> 00:49:54,491
Wygląda na to, że są w świetnej formie,
to bardzo miły widok.
586
00:49:59,162 --> 00:50:04,876
To wspaniałe pierwsze spotkanie,
ale zdobycie potrzebnych ujęć z tafli
587
00:50:04,960 --> 00:50:06,795
nie będzie łatwe.
588
00:50:06,878 --> 00:50:10,507
Pozostaje pytanie, jak do nich dotrzemy,
589
00:50:10,590 --> 00:50:13,844
bo lód jest w paskudnym stanie.
590
00:50:14,386 --> 00:50:16,179
Kolejne wyzwanie przed nami.
591
00:50:20,726 --> 00:50:23,562
Ekipa musi znaleźć grubszy lód.
592
00:50:29,860 --> 00:50:35,240
Rolf i Oskar wyruszyli na nartach,
by zbadać okolicę.
593
00:51:00,474 --> 00:51:04,728
Pod ich nieobecność matka z młodymi
docierają do Pyramiden,
594
00:51:04,811 --> 00:51:07,773
gdzie filmuje je obsługa drona.
595
00:51:17,157 --> 00:51:21,161
Młode rozpiera już
pewność siebie i ciekawość.
596
00:51:23,997 --> 00:51:27,250
To nieodzowne cechy zwierząt,
które muszą zbadać
597
00:51:27,334 --> 00:51:30,504
wszelkie możliwe źródła pożywienia,
jeśli chcą przetrwać.
598
00:51:38,386 --> 00:51:40,680
I to jedzenie je tu przywiodło.
599
00:51:42,307 --> 00:51:44,142
Padlina foki.
600
00:51:47,187 --> 00:51:49,106
Zostały tylko ochłapy.
601
00:51:51,441 --> 00:51:56,363
Ale matka była w stanie wyczuć je
z odległości nawet 30 kilometrów.
602
00:52:16,091 --> 00:52:20,762
Tak wyjątkowe, intymne ujęcia
są niezmiernie rzadkie.
603
00:52:23,014 --> 00:52:26,351
Ale to wciąż okrutne odkrycie
dla Rolfa i Oskara,
604
00:52:26,434 --> 00:52:28,436
że przegapili młode.
605
00:52:30,438 --> 00:52:33,692
Ponowne ich odnalezienie
będzie stanowiło wyzwanie.
606
00:52:34,985 --> 00:52:39,447
Nasze niedźwiedzie
postanowiły się oddalić od tego fiordu.
607
00:52:39,531 --> 00:52:43,243
Są na obszarze, w którym nie możemy
śledzić ich na skuterach śnieżnych
608
00:52:43,326 --> 00:52:45,036
ani nartach.
609
00:52:45,120 --> 00:52:48,039
Nie wiemy, dokąd się udają.
610
00:52:49,499 --> 00:52:52,711
To może przekreślić szanse
611
00:52:52,794 --> 00:52:56,840
na nasze wiosenne filmowanie
ze skuterami śnieżnymi.
612
00:52:59,092 --> 00:53:02,220
CZERWIEC
613
00:53:02,304 --> 00:53:07,684
Teraz jedynym sposobem na dostęp
do płatów lodu jest większa łódź.
614
00:53:09,269 --> 00:53:12,314
Znacznie wzmocniona,
by lód jej nie uszkodził.
615
00:53:12,397 --> 00:53:15,066
Jest obsługiwana
przez znacznie większą ekipę
616
00:53:19,571 --> 00:53:22,991
i sprawnie sterowana przez
wyspecjalizowanego kapitana lodowego.
617
00:53:32,626 --> 00:53:35,045
By sfilmować niedźwiedzie,
należy je najpierw znaleźć.
618
00:53:35,128 --> 00:53:37,923
Bocianie gniazdo, moim zdaniem,
619
00:53:38,006 --> 00:53:42,636
nadaje się do tego najlepiej,
bo daje widok 360 stopni.
620
00:53:43,595 --> 00:53:47,599
A biorąc pod uwagę,
że jesteśmy na środku oceanu,
621
00:53:47,682 --> 00:53:52,604
to niesamowite, że znajdujemy niedźwiedzie
na dryfującym lodzie
622
00:53:52,687 --> 00:53:54,231
na kompletnym pustkowiu.
623
00:53:54,731 --> 00:53:58,777
Nie wiem jak,
ale udaje im się tu przetrwać.
624
00:54:19,798 --> 00:54:22,801
Może to i najlepsze miejsce
do wypatrywania niedźwiedzi,
625
00:54:23,009 --> 00:54:26,388
ale istnieje dobry powód,
czemu nikt mu nie towarzyszy.
626
00:54:30,141 --> 00:54:34,854
Dla osób skłonnych do choroby morskiej
nie jest to przyjemna praca.
627
00:54:36,356 --> 00:54:37,691
Jestem strasznie chory.
628
00:54:37,774 --> 00:54:41,361
Nim wszedłem na bocianie gniazdo,
czułem się dobrze.
629
00:54:42,404 --> 00:54:45,198
A teraz znów paskudnie się czuję.
630
00:54:47,951 --> 00:54:51,663
Maskara. Daje popalić.
631
00:54:53,498 --> 00:54:57,460
Jako że nadeszło lato,
ekipa może dodać kolejny problem do listy.
632
00:54:59,045 --> 00:55:01,673
Pojawiła się typowa dla Svalbardu mgła.
633
00:55:01,756 --> 00:55:02,674
JEFF WILSON – Reżyser
634
00:55:02,757 --> 00:55:05,719
Opadła na nas,
mamy widoczność około 50 metrów.
635
00:55:06,428 --> 00:55:09,180
Plus jest taki,
że w ostatnich 24 godzinach
636
00:55:09,264 --> 00:55:11,099
widzieliśmy cztery niedźwiedzie.
637
00:55:11,182 --> 00:55:14,811
Minęły dwa dni
i wszystko dobrze się zapowiadało,
638
00:55:15,061 --> 00:55:16,646
gdyby nie ta mgła.
639
00:55:19,816 --> 00:55:21,693
Przychodzi i odchodzi.
640
00:55:21,818 --> 00:55:23,153
BJORNE KVERNMO – Kapitan statku
641
00:55:23,236 --> 00:55:27,282
-Kiedy się przesunie?
-Nie wiem. Jak pójdziesz spać.
642
00:55:32,912 --> 00:55:37,792
Zimne powietrze nad ciepłą wodą
to idealny przepis na mgłę.
643
00:55:37,876 --> 00:55:40,545
I choć mgła zawsze była tutaj problemem,
644
00:55:40,628 --> 00:55:44,132
ocieplenie pogarsza sytuację.
645
00:55:45,759 --> 00:55:48,595
Dwa dni temu odnotowaliśmy
646
00:55:48,678 --> 00:55:51,056
najwyższą zarejestrowaną
na Svalbardzie temperaturę.
647
00:55:51,139 --> 00:55:52,390
TOM FORMAN
Kierownik ds. logistyki terenowej
648
00:55:52,474 --> 00:55:53,975
W Longyearbyen było 21,7 stopnia.
649
00:55:54,059 --> 00:55:58,605
Przez mgłę tracimy
coraz więcej dni zdjęciowych w lecie
650
00:55:58,688 --> 00:56:01,441
w porównaniu do około dziesięciu lat temu,
651
00:56:01,524 --> 00:56:03,860
bo temperatura znacznie wzrasta,
652
00:56:03,943 --> 00:56:06,654
co powoduje wyjątkowo mgliste dni.
653
00:56:06,738 --> 00:56:11,034
W ciągu ostatnich lat
mgła występuje coraz częściej.
654
00:56:14,079 --> 00:56:18,083
Ograniczona widoczność znacznie utrudnia
dostrzeżenie niedźwiedzi,
655
00:56:18,833 --> 00:56:21,711
a podróżowanie jest niebezpieczniejsze.
656
00:56:30,678 --> 00:56:34,140
-Cor, spójrz na tę górę lodową.
-Ekstra.
657
00:56:35,600 --> 00:56:36,810
To chyba nie jest coś,
658
00:56:36,893 --> 00:56:39,938
do czego chcemy zmierzać
z prędkością dziewięciu węzłów.
659
00:56:41,773 --> 00:56:46,820
Nasz kapitan jest dla nas
absolutnie niezastąpiony,
660
00:56:46,903 --> 00:56:50,865
bo żegluga wśród lodu morskiego
w gęstej mgle
661
00:56:50,949 --> 00:56:53,368
to umiejętność,
której nikt z nas nie posiada.
662
00:56:54,411 --> 00:56:57,997
Żeby doprowadzić nas bezpiecznie do celu,
należy mieć nie lada doświadczenie.
663
00:56:58,081 --> 00:57:01,960
Możemy napotkać przyjemny,
cienki pierwszoroczny lód,
664
00:57:02,043 --> 00:57:04,504
przez który łatwo jest
przebić się takim statkiem,
665
00:57:04,629 --> 00:57:09,342
ale gdy dopłyniemy do grubszego,
o wiele gęstszego wieloletniego lodu,
666
00:57:09,426 --> 00:57:12,720
statek może utknąć na amen,
co byłoby kiepskie.
667
00:57:15,265 --> 00:57:19,185
Ekipa kieruje się na północ
w poszukiwaniu zimniejszej wody.
668
00:57:20,854 --> 00:57:23,314
Po trzech długich tygodniach
669
00:57:23,398 --> 00:57:26,192
w końcu udaje im się
zostawić mgłę za sobą.
670
00:57:34,742 --> 00:57:39,497
Oskar wie, dokąd udać się
po lity lód o tej porze roku,
671
00:57:39,581 --> 00:57:41,875
ale czeka go szok.
672
00:57:43,251 --> 00:57:46,838
To jeden z najbardziej wysuniętych
na północ fiordów na wschodnim wybrzeżu
673
00:57:46,921 --> 00:57:48,339
wyspy Spitsbergen.
674
00:57:48,423 --> 00:57:52,719
Spodziewałbym się, że ten lód
będzie lity znacznie dłużej niż teraz.
675
00:57:52,802 --> 00:57:54,304
Jest początek czerwca
676
00:57:54,387 --> 00:57:57,557
i już kompletnie się rozpuścił.
677
00:57:57,682 --> 00:58:00,435
Byłem w tym miejscu ponad 20 lat temu.
678
00:58:00,518 --> 00:58:04,189
Panowały tu bardzo dobre warunki lodowe.
679
00:58:04,272 --> 00:58:09,861
Widok lodu w takim stanie
na początku czerwca przeraża.
680
00:58:16,993 --> 00:58:18,995
Svalbard stracił lód morski
681
00:58:19,078 --> 00:58:22,874
ponad dwa razy szybciej
niż gdziekolwiek indziej w Arktyce.
682
00:58:24,459 --> 00:58:30,340
Teraz mamy lód morski
kilka miesięcy krócej niż 30, 40 lat temu.
683
00:58:36,554 --> 00:58:39,766
Jeszcze 40 lat temu na Svalbardzie
przez większość roku był lód morski.
684
00:58:39,849 --> 00:58:42,936
Dziś jest to mniej
niż sześć miesięcy w roku.
685
00:58:45,438 --> 00:58:49,108
Ciężko to ogarnąć umysłem.
686
00:58:55,740 --> 00:59:00,495
Podążając za cofającym się lodem,
ekipa nieprzerwanie prze na północ.
687
00:59:06,209 --> 00:59:09,837
Poszukiwanie litego lodu
zmusiło ich do przebycia
688
00:59:09,921 --> 00:59:13,508
300 kilometrów dalej na północ,
niż musieliby podróżować 40 lat temu.
689
00:59:13,800 --> 00:59:17,929
Rejs tutaj zajął około 30 godzin,
690
00:59:18,388 --> 00:59:22,183
ale udało nam się dotrzeć do tego małego,
ostatniego kawałka lodowca szelfowego
691
00:59:22,267 --> 00:59:24,852
w jednym z północnych fiordów,
na który liczyliśmy.
692
00:59:24,936 --> 00:59:27,730
Wiemy, że w głębi fiordu
lód będzie lepszy,
693
00:59:27,814 --> 00:59:30,233
ale musimy znaleźć rodzinę niedźwiedzi
694
00:59:30,316 --> 00:59:33,653
z dwoma małymi. Inaczej nic tu po nas.
695
00:59:36,155 --> 00:59:38,741
Czas wyładować skutery śnieżne,
696
00:59:39,867 --> 00:59:42,495
podczas gdy Oskar sprawdza grubość lodu.
697
00:59:44,497 --> 00:59:47,083
Możemy przebić się
przez tę pierwszą warstwę wody,
698
00:59:47,166 --> 00:59:49,877
-ale będzie dobrze.
-Tak.
699
00:59:49,961 --> 00:59:54,132
Jest więc o czym myśleć,
gdy jesteśmy na letnim lodzie.
700
00:59:54,215 --> 00:59:56,509
Przede wszystkim lód nie jest spójny.
701
00:59:56,593 --> 01:00:00,930
W niektórych miejscach ma 60 cm,
czasami 20 cm,
702
01:00:01,014 --> 01:00:02,807
niektóre obszary mają tylko 10 cm.
703
01:00:03,016 --> 01:00:05,059
A temperatura powietrza jest dodatnia.
704
01:00:05,435 --> 01:00:09,397
Przy tych silnych wiatrach
to jak przykładanie do lodu suszarki.
705
01:00:09,480 --> 01:00:12,984
Letni lód błyskawicznie się zmienia.
706
01:00:13,067 --> 01:00:15,403
Jeśli coś nam się tu stanie,
707
01:00:15,486 --> 01:00:17,488
nie będą nam mogli pomóc ze statku.
708
01:00:17,572 --> 01:00:20,617
Statek nie może tu przełamać lodu
i spieszyć nam na ratunek.
709
01:00:20,700 --> 01:00:24,037
Musimy być w stanie wrócić na statek
o własnych siłach.
710
01:00:32,337 --> 01:00:34,756
To ryzykowne, ale ekipa wie,
711
01:00:34,839 --> 01:00:39,886
że to jeden z ostatnich płatów lodu,
na którym mogą korzystać ze skuterów.
712
01:00:54,233 --> 01:00:58,738
Zawsze przed lodowcami
szukamy rodzin niedźwiedzi.
713
01:00:59,364 --> 01:01:03,201
Ale mapy pokazują,
że lodowiec powinien być tutaj,
714
01:01:03,576 --> 01:01:06,496
a jest jeden czy dwa kilometry dalej.
715
01:01:06,579 --> 01:01:08,790
To...
716
01:01:08,873 --> 01:01:12,919
Tak, doskonale widać,
jak szybko lodowce tu topnieją.
717
01:01:19,133 --> 01:01:20,927
Rolf, spójrz tam.
718
01:01:21,010 --> 01:01:22,512
Są dwa żółte punkty.
719
01:01:22,845 --> 01:01:24,597
-Tak.
-Jeden większy, drugi mniejszy.
720
01:01:30,687 --> 01:01:34,273
Nareszcie rodzina
z narodzonymi tego roku młodymi.
721
01:01:36,150 --> 01:01:37,443
Znaleźliśmy rodzinę.
722
01:01:38,444 --> 01:01:42,490
Jest w tamtej morenie.
To malutkie młode z zeszłej zimy
723
01:01:42,615 --> 01:01:45,284
i jesteśmy naprawdę bardzo podekscytowani,
724
01:01:45,368 --> 01:01:49,163
że mamy teraz szansę je filmować.
725
01:01:49,247 --> 01:01:51,666
Zwykle rodziny są bardzo płochliwe,
726
01:01:51,749 --> 01:01:55,795
więc teraz musimy być bardzo cierpliwi.
727
01:02:00,049 --> 01:02:05,221
Sfilmowanie mamy z młodymi
to największe wyzwanie.
728
01:02:06,681 --> 01:02:09,392
Na lodzie nie ma gdzie się schować
przed niedźwiedzicą,
729
01:02:09,475 --> 01:02:11,185
ona zawsze cię zobaczy.
730
01:02:12,854 --> 01:02:14,981
Ale jeśli się uda,
731
01:02:15,064 --> 01:02:18,693
jeśli jesteś we właściwym miejscu
we właściwym czasie,
732
01:02:18,776 --> 01:02:22,029
doświadczycie czegoś nie do opisania.
733
01:02:33,708 --> 01:02:37,920
Jak tylko Rolf zaczął kręcić sceny,
na które tak ciężko pracowali,
734
01:02:38,004 --> 01:02:40,256
wszystko się zmienia.
735
01:02:42,300 --> 01:02:46,596
Nadciąga mgła. I to szybko.
736
01:02:48,848 --> 01:02:53,478
To bardzo irytujące, bo wiemy,
że tam jest nasza rodzina,
737
01:02:53,561 --> 01:02:56,939
i akurat teraz nadciąga mgła.
738
01:03:00,026 --> 01:03:01,903
A to zła wiadomość,
739
01:03:01,986 --> 01:03:04,489
bo nie będziemy widzieli dziur w lodzie.
740
01:03:07,617 --> 01:03:10,995
Nie mają wyboru i muszą wrócić do łodzi,
741
01:03:11,078 --> 01:03:14,749
nim mgła zgęstnieje
i uniemożliwi bezpieczną podróż.
742
01:03:28,054 --> 01:03:31,265
Pogoda tylko jeszcze się pogorszyła.
743
01:03:34,852 --> 01:03:39,982
Zaczął padać deszcz,
opady były dość obfite,
744
01:03:40,066 --> 01:03:42,860
co całkowicie zmieniło warunki na lodzie.
745
01:03:42,944 --> 01:03:46,656
Jedziemy po lodzie
pokrytym 30 centymetrami wody.
746
01:03:47,114 --> 01:03:49,534
Nigdy nie widziałem
tak szybko zachodzących zmian.
747
01:03:52,995 --> 01:03:56,833
Ta woda powoduje rozpad lodu
748
01:03:56,916 --> 01:04:00,670
i zdecydowaliśmy, że przebywanie na nim
nie jest już bezpieczne.
749
01:04:02,755 --> 01:04:06,467
Taki deszcz nie jest normalny w Arktyce,
jest trochę przerażający.
750
01:04:11,055 --> 01:04:13,850
Skutery śnieżne są teraz bezużyteczne,
751
01:04:14,016 --> 01:04:17,520
a lód morski całkowicie się rozpada.
752
01:04:19,188 --> 01:04:23,526
LIPIEC
753
01:04:26,112 --> 01:04:28,447
Czas ponownie zmienić plan.
754
01:04:29,574 --> 01:04:31,993
Okazuje się, że mamy trzy niedźwiedzie.
755
01:04:32,785 --> 01:04:37,248
Miejmy nadzieję,
że dzisiaj będzie dobry dzień bez mgły.
756
01:04:39,375 --> 01:04:40,543
Dobra, stary.
757
01:04:41,294 --> 01:04:44,130
Spuszczają małą łódkę zwaną tenderem,
758
01:04:44,213 --> 01:04:47,592
idealną do pływania wśród fragmentów lodu.
759
01:04:47,884 --> 01:04:49,260
Są emocje.
760
01:04:49,343 --> 01:04:52,430
Bycie bliżej oceanu i niedźwiedzi
761
01:04:52,513 --> 01:04:54,599
daje nową perspektywę.
762
01:04:54,932 --> 01:04:56,559
Ruszamy.
763
01:05:01,522 --> 01:05:05,610
Na tenderze zamontowano
system stabilizujący kamerę.
764
01:05:06,485 --> 01:05:10,740
JAMIE MCPHERSON – Operator filmowy
765
01:05:16,996 --> 01:05:19,206
Przy tak dużej obecności fok,
766
01:05:19,290 --> 01:05:23,711
ekipa ma nadzieję,
że ten niedźwiedź wyruszył na polowanie.
767
01:05:28,883 --> 01:05:33,137
Ale podczas gdy niedźwiedź może szybko
i łatwo poruszać się po odłamkach lodu,
768
01:05:33,220 --> 01:05:37,016
ekipie brak tej zdolności
i szybko zostają w tyle.
769
01:05:40,186 --> 01:05:42,772
Lód zaczyna się tu trochę gęstnieć
770
01:05:42,855 --> 01:05:47,443
i zaczynamy mieć problemy
ze śledzeniem niedźwiedzia. Odbiór.
771
01:05:50,112 --> 01:05:53,783
Tom, nie bądź zbyt blisko.
Wpadniesz na kawałek lodu
772
01:05:53,866 --> 01:05:55,576
pod łodzią.
773
01:05:59,622 --> 01:06:00,998
Nie!
774
01:06:01,999 --> 01:06:03,876
Jeśli się zatrzymają, będą mieli kłopoty.
775
01:06:04,669 --> 01:06:07,254
Nareszcie zmuszamy Jamiego
do ciężkiej pracy.
776
01:06:12,385 --> 01:06:14,512
Poważnie, całkiem utknęli.
777
01:06:15,554 --> 01:06:17,098
Nie poddawajcie się.
778
01:06:17,181 --> 01:06:20,476
To działa. Świetna robota.
779
01:06:27,900 --> 01:06:31,112
Ekipie w końcu udaje się oswobodzić
780
01:06:31,195 --> 01:06:34,031
i ponownie dogonić niedźwiedzia.
781
01:06:34,323 --> 01:06:37,451
Dobra. Mam niedźwiedzia.
782
01:06:39,078 --> 01:06:41,455
Vida.
783
01:06:41,539 --> 01:06:42,915
Mów.
784
01:06:43,582 --> 01:06:45,793
Widzicie teraz niedźwiedzia?
785
01:06:45,876 --> 01:06:48,379
Tak, jest na krze tuż przed nami.
786
01:06:48,796 --> 01:06:50,464
Będziemy trochę w tyle
787
01:06:50,548 --> 01:06:53,718
i utrzymamy od niego dystans,
788
01:06:53,801 --> 01:06:55,845
aż nie upewnimy się, że poluje.
789
01:06:57,096 --> 01:06:59,473
Coś zobaczyła lub wyczuła.
790
01:07:05,730 --> 01:07:07,732
Przez rozpadającą się taflę,
791
01:07:07,815 --> 01:07:11,485
niedźwiedzica nie może po prostu siedzieć
przy lodowej dziurze i czekać.
792
01:07:12,319 --> 01:07:15,406
Musi zmienić technikę polowania.
793
01:07:24,123 --> 01:07:27,585
Niedźwiedzie polarne
często pływają między krami,
794
01:07:27,752 --> 01:07:30,504
między pęknięciami i wyskakują z wody,
795
01:07:30,588 --> 01:07:32,798
by schwytać foki,
796
01:07:32,882 --> 01:07:34,467
ale przychodzi im to z trudem.
797
01:07:37,845 --> 01:07:42,099
Oczywiście warunki się zmieniły
i teraz często jest mniej lodu morskiego,
798
01:07:42,183 --> 01:07:44,226
a więcej otwartej przestrzeni.
799
01:07:44,310 --> 01:07:48,564
Dlatego te wodne podchody
stają się coraz ważniejsze.
800
01:07:57,782 --> 01:08:02,286
Raz zauważony niedźwiedź
nie ma szans na doścignięcie foki.
801
01:08:05,372 --> 01:08:06,707
Foka uciekła.
802
01:08:07,917 --> 01:08:09,043
Biedny niedźwiedź.
803
01:08:10,044 --> 01:08:14,131
Ta technika opiera się
na czystym skradaniu się.
804
01:08:16,050 --> 01:08:18,677
Powoluteńku. Dobrze.
805
01:08:35,111 --> 01:08:37,905
Ciężko przewidzieć, gdzie się wynurzy.
806
01:08:53,796 --> 01:08:58,342
Uważa się, że tylko niektóre
niedźwiedzie polarne potrafią tak polować.
807
01:08:58,425 --> 01:09:03,597
Ale opanowanie tej techniki może stać się
kluczową umiejętnością przetrwania.
808
01:09:19,905 --> 01:09:25,911
Prognoza dla lodu morskiego jest kiepska.
Myślę, że zniknie.
809
01:09:28,956 --> 01:09:33,836
Już go nie ma w wielu fiordach
po zachodniej stronie Svalbardu.
810
01:09:34,253 --> 01:09:37,506
Wraz z ciągłym wzrostem temperatury
811
01:09:37,590 --> 01:09:40,384
jego obszar będzie się
coraz bardziej zmniejszał
812
01:09:40,467 --> 01:09:44,471
i w końcu nie będzie wystarczająco zimno,
by się pojawiał.
813
01:09:46,098 --> 01:09:52,688
Za 30 lat lód morski,
przynajmniej na Svalbardzie,
814
01:09:52,771 --> 01:09:54,315
przejdzie do historii.
815
01:09:56,984 --> 01:10:01,071
Jeśli lód morski będzie dalej zanikał,
816
01:10:01,197 --> 01:10:05,659
prawdopodobnie znacząco spadnie
liczebność niedźwiedzi polarnych.
817
01:10:14,668 --> 01:10:18,297
SIERPIEŃ
818
01:10:19,048 --> 01:10:23,302
Niedźwiedzie polarne coraz wcześniej
są zmuszane do wchodzenia na ląd.
819
01:10:24,595 --> 01:10:27,640
Na nim te niezwykłe zwierzęta
820
01:10:27,723 --> 01:10:30,643
uczą się znajdować
innych źródeł pożywienia.
821
01:10:31,936 --> 01:10:35,189
Niedźwiedzie polarne potrafią
szybko zmieniać swoje zachowanie.
822
01:10:36,148 --> 01:10:38,817
Są ciekawe, szukają innych możliwości
823
01:10:38,901 --> 01:10:41,237
zdobycia jedzenia,
jeśli zmieniają się warunki.
824
01:10:42,071 --> 01:10:45,491
Widzimy, że spędzają
więcej czasu na lądzie.
825
01:10:46,742 --> 01:10:49,411
Częściej plądrują kolejne gniazda ptaków.
826
01:10:50,871 --> 01:10:54,291
Niedźwiedzie polarne znacznie częściej
827
01:10:54,375 --> 01:10:56,418
polują na renifery.
828
01:10:57,836 --> 01:11:01,715
Bardzo szanuję niedźwiedzie
i to, jak potrafią przetrwać,
829
01:11:01,840 --> 01:11:05,052
i bardzo miło jest widzieć
ich zdolność do adaptacji.
830
01:11:06,929 --> 01:11:11,517
Ta zdolność przystosowania się
jest prawdopodobnie ich największą siłą
831
01:11:11,600 --> 01:11:14,728
w radzeniu sobie
ze zmieniającym się klimatem.
832
01:11:16,063 --> 01:11:20,067
Kiedy więc zespół Disneynature
odkrywa bufet z tranem,
833
01:11:20,567 --> 01:11:23,529
wiedzą, że warto się przygotować
do filmowania,
834
01:11:26,740 --> 01:11:30,327
ponieważ niedźwiedzie polarne
przybędą z daleka,
835
01:11:30,494 --> 01:11:32,913
by skorzystać z uczty.
836
01:11:44,300 --> 01:11:50,055
Sto milionów kalorii w ofercie
może wiele z nich nasycić.
837
01:11:51,724 --> 01:11:56,103
To ogromne cielsko kaszalota.
838
01:11:56,854 --> 01:11:59,773
Jak na razie żerowało na nim
równocześnie z pięć niedźwiedzi,
839
01:11:59,857 --> 01:12:05,529
opychając się pyszniutkim,
gnijącym mięsem wieloryba.
840
01:12:06,739 --> 01:12:09,199
Piękny widok,
dopóki nie dobiegnie nas woń.
841
01:12:09,283 --> 01:12:11,577
To był niesamowity poranek.
842
01:12:14,705 --> 01:12:18,459
W takiej sytuacji, gdy niedźwiedzie
znajdą ciało wieloryba,
843
01:12:19,084 --> 01:12:21,503
ponieważ są najedzone do syta
844
01:12:21,587 --> 01:12:24,840
i nie muszą wciąż szukać pożywienia,
845
01:12:24,923 --> 01:12:27,968
mogą nareszcie wejść
w nieagresywną interakcję
846
01:12:28,052 --> 01:12:29,970
z innymi niedźwiedziami.
847
01:12:30,387 --> 01:12:34,558
Większość potężniejszych, starszych samców
zaśnie i będzie tolerować się nawzajem,
848
01:12:34,641 --> 01:12:39,104
ale młodsze niedźwiedzie
wchodzą w interakcje i się od siebie uczą,
849
01:12:39,605 --> 01:12:42,566
co prowadzi do wspaniałych sytuacji,
które możemy sfilmować.
850
01:12:45,444 --> 01:12:47,571
Wszyscy się nasycili i teraz obserwujemy,
851
01:12:47,654 --> 01:12:53,786
jak troje młodych dorosłych sparuje,
gania się i ocenia się nawzajem.
852
01:12:53,869 --> 01:12:55,913
Nie ma w tym nic napastliwego.
853
01:12:56,497 --> 01:12:59,583
Chyba dopiero uczą się,
jak być dorosłymi niedźwiedziami.
854
01:13:05,089 --> 01:13:09,385
Jest kilka młodych, które są na wyspie,
odkąd tu przybyliśmy,
855
01:13:10,052 --> 01:13:12,221
które są naszymi gwiazdami.
856
01:13:12,304 --> 01:13:14,681
Bawią się, biją się w wodzie,
857
01:13:14,765 --> 01:13:18,477
biją się na lądzie, a ich mama
jest bardzo dobra w...
858
01:13:18,560 --> 01:13:20,813
Myślę, że ona ich trenuje
w stylu Rocky'ego,
859
01:13:20,979 --> 01:13:24,733
jak walczyć z niedźwiedziami,
bo sama się przyłącza.
860
01:13:24,817 --> 01:13:27,778
Naprawdę daje im lekcję.
861
01:13:29,029 --> 01:13:32,074
Przez 20 lat kręcenia
filmów przyrodniczych nie widziałem,
862
01:13:32,157 --> 01:13:34,076
by zwierzęta aż tak się bawiły.
863
01:13:34,159 --> 01:13:37,371
Harcują pewnie z siedem godzin dziennie.
864
01:13:59,017 --> 01:14:02,646
Przybywa jeszcze więcej chętnych
do przyłączenia się niedźwiedzi.
865
01:14:03,605 --> 01:14:06,775
Ta dwójka po prostu podpłynęła
prosto do naszych dwóch maluchów.
866
01:14:08,652 --> 01:14:10,279
Nie wydają się wrogo nastawieni.
867
01:14:10,988 --> 01:14:14,491
Możliwe, że zaczną się ze sobą bawić.
868
01:14:14,825 --> 01:14:17,035
No i proszę.
869
01:14:24,251 --> 01:14:27,671
Niewiarygodne, że zdecydowali
przyłączyć się do zabawy
870
01:14:27,754 --> 01:14:29,965
z niedźwiadkami.
871
01:14:34,636 --> 01:14:38,390
Nigdy wcześniej nie widziałem
czegoś takiego z bliska.
872
01:14:38,474 --> 01:14:41,894
Cztery niedźwiedzie kompletnie
nie zwracają na nas uwagi.
873
01:14:47,149 --> 01:14:50,360
Wspaniała sprawa, bardzo niezwykła.
874
01:14:56,950 --> 01:14:58,619
Super!
875
01:14:58,702 --> 01:15:02,623
Uchwycenie tak wyjątkowego momentu
to dla ekipy punkt kulminacyjny.
876
01:15:02,706 --> 01:15:06,126
Ale ponieważ historia młodych niedźwiedzi
wciąż nie jest kompletna,
877
01:15:06,210 --> 01:15:08,795
desperacko poszukują ostatniej szansy.
878
01:15:10,422 --> 01:15:12,883
Mamy słońce i mamy foki,
879
01:15:12,966 --> 01:15:18,096
ale nie ma śladu
po nieuchwytnej matce z młodymi.
880
01:15:19,264 --> 01:15:23,560
Wreszcie cała ich wytrwałość
i ciężka praca się opłacają.
881
01:15:25,229 --> 01:15:29,274
Ekipa dostrzega matkę
z urodzonym w tym roku niedźwiadkiem.
882
01:15:31,777 --> 01:15:33,779
Natychmiast opuszczają tender,
883
01:15:34,071 --> 01:15:36,532
mając nadzieję, że to ich chwila.
884
01:15:42,204 --> 01:15:45,332
Płynę prosto na nią
czy jest po naszej prawej burcie?
885
01:15:46,917 --> 01:15:50,003
-Masz ją po prawej burcie.
-Idealne. Dziękuję.
886
01:16:03,225 --> 01:16:06,353
Próbowaliśmy znaleźć rodzinę
z narodzonymi w tym roku młodymi
887
01:16:06,645 --> 01:16:09,565
i szukaliśmy ich
przy pomocy skuterów śnieżnych,
888
01:16:09,731 --> 01:16:13,193
spędziliśmy 24 godziny na zwiadach,
mieliśmy pecha do mgły,
889
01:16:13,277 --> 01:16:16,238
mieliśmy pecha z silnym wiatrem,
burzami, wszystkim.
890
01:16:16,697 --> 01:16:18,282
Dziś wszystko dopisało
891
01:16:18,365 --> 01:16:20,951
i znaleźliśmy rodzinę
z jednym tegorocznym młodym.
892
01:16:21,034 --> 01:16:23,870
Właśnie spędziliśmy z nią
ze dwie godziny w pięknym świetle
893
01:16:23,954 --> 01:16:26,623
na wspaniałym lodzie. Idealne warunki.
894
01:16:26,707 --> 01:16:29,710
Tak to wygląda podczas filmowania
dzikiej przyrody.
895
01:16:30,002 --> 01:16:31,920
Wiele sprzysięga się przeciw tobie,
896
01:16:32,004 --> 01:16:34,590
aż pewnego dnia wszystko się układa.
897
01:16:35,340 --> 01:16:39,553
To idealne zakończenie filmowania
dla zespołu Disneynature.
898
01:16:44,891 --> 01:16:50,564
Filmowanie niedźwiedzi
zmieniło moje życie,
899
01:16:50,814 --> 01:16:54,234
i to zmieniło na lepsze.
900
01:16:55,527 --> 01:17:01,491
Ta magia leży w okazji,
by w dzisiejszych czasach
901
01:17:01,575 --> 01:17:04,411
uchwycić coś, czego ludzie
nigdy wcześniej nie widzieli.
902
01:17:20,677 --> 01:17:24,931
Ale po doświadczeniu
zachodzących na Svalbardzie zmian,
903
01:17:25,015 --> 01:17:30,145
nie sposób nie zastanawiać się,
co czeka tę młodą rodzinę.
904
01:17:31,355 --> 01:17:36,902
Najbardziej martwi mnie w przyszłości
gatunków arktycznych na Svalbardzie to,
905
01:17:36,985 --> 01:17:42,532
że mogą nie zdążyć wystarczająco szybko
dostosować się do zmian klimatu,
906
01:17:42,616 --> 01:17:44,201
które są bardzo gwałtowne.
907
01:17:48,622 --> 01:17:51,625
Patrząc na to, zadajesz sobie pytanie:
908
01:17:51,708 --> 01:17:58,173
„Jak możemy dopuścić do utraty
tego nieopisanego piękna?”.
909
01:18:04,888 --> 01:18:08,141
Jeśli nadejdzie czas, gdy te niedźwiedzie
910
01:18:08,225 --> 01:18:13,188
nie będą już włóczyły się po Arktyce,
poniesiemy ogromną stratę.
911
01:18:18,193 --> 01:18:22,823
Jeśli podejmiemy kroki,
możemy jeszcze to odwrócić.
912
01:18:24,366 --> 01:18:27,661
Ale musimy działać od razu.
913
01:21:40,478 --> 01:21:42,480
Napisy: Marcin Chojnowski