1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:33,366 --> 00:00:36,536
de eer komt toe aan de man
die in de arena staat

4
00:00:36,703 --> 00:00:39,456
als hij faalt, heeft hij
wel grote moed getoond

5
00:00:39,622 --> 00:00:40,665
Theodore Roosevelt

6
00:01:09,652 --> 00:01:15,366
in 1914 voer Ernest Shackleton met
een team aan boord van de Endurance

7
00:01:15,366 --> 00:01:20,580
hun bestemming was Antarctica

8
00:01:22,791 --> 00:01:24,626
Het was een droom.

9
00:01:24,793 --> 00:01:26,795
Het was een schattenjacht.

10
00:01:28,546 --> 00:01:33,009
Maar Shackleton dacht niet
aan de materiële kant.

11
00:01:33,426 --> 00:01:36,012
Het gaat niet om wat je
met de schat kunt kopen...

12
00:01:36,763 --> 00:01:41,184
het gaat om de zoektocht.

13
00:01:43,645 --> 00:01:46,898
Hij schreef z'n vrouw
dat hij niet kon beschrijven...

14
00:01:46,898 --> 00:01:50,819
hoe spannend het is om dingen te
zien die geen mens ooit heeft gezien.

15
00:01:55,949 --> 00:01:57,450
Liefste...

16
00:01:57,617 --> 00:02:01,454
Dit is m'n laatste brief
voor ik het onbekende tegemoet ga.

17
00:02:02,831 --> 00:02:05,750
Ik twijfel er niet aan
dat we er zullen komen.

18
00:02:08,002 --> 00:02:10,171
Het waarom kan ik niet uitleggen.

19
00:02:11,005 --> 00:02:15,510
Ik kan niet beschrijven
wat ontdekkingsreizigers drijft.

20
00:02:28,565 --> 00:02:31,693
21 januari 1915.

21
00:02:32,527 --> 00:02:34,779
Onze positie is verontrustend.

22
00:02:35,738 --> 00:02:39,868
Door de daling van de temperatuur zijn
de poelen rondom het schip gestold.

23
00:02:40,535 --> 00:02:43,538
Er was kans dat we zouden invriezen...

24
00:02:43,705 --> 00:02:46,374
en deel zouden worden
van de bedreigende ijsschotsen.

25
00:02:49,419 --> 00:02:53,506
Elke stap in het onbekende
opent een pagina van een mysterie.

26
00:02:54,883 --> 00:02:57,343
En zolang er mysteries zijn
op deze aarde...

27
00:02:57,844 --> 00:03:02,432
heeft de mens het recht en de plicht
ze te ontrafelen.

28
00:03:06,019 --> 00:03:09,105
Het idee van ontdekking,
de prijs pakken...

29
00:03:09,480 --> 00:03:12,692
en dan één stap verder gaan,
dat zit in ons allemaal.

30
00:03:16,279 --> 00:03:18,656
We hoorden de dekbalk breken...

31
00:03:18,656 --> 00:03:23,369
zo makkelijk als luciferstokjes, door
de onweerstaanbare kracht van het ijs.

32
00:03:28,333 --> 00:03:30,585
Ik doe graag iets
wat nog nooit gedaan is.

33
00:03:31,920 --> 00:03:35,715
Zoals Shackleton zei, moeilijkheden
zijn dingen die je moet overwinnen.

34
00:03:44,807 --> 00:03:49,479
Zolang we dit overleven,
zullen we niet mopperen.

35
00:03:51,689 --> 00:03:54,275
En alstublieft, God, we zullen slagen.

36
00:04:42,991 --> 00:04:46,703
{\an8}Weddellzee
Antarctica

37
00:04:58,089 --> 00:05:00,258
Goedemorgen, Nico.
- Goedemorgen, Mensun.

38
00:05:02,218 --> 00:05:03,428
Lasse.

39
00:05:04,804 --> 00:05:07,265
Deze is vanuit de ruimte genomen.

40
00:05:08,433 --> 00:05:12,937
Zulke optische beelden
zijn handig voor de navigatie.

41
00:05:19,402 --> 00:05:23,614
{\an8}We gaan naar dit gebied,
want we zijn al hier.

42
00:05:29,412 --> 00:05:33,082
We moeten de AUV-jongens
zo goed mogelijk helpen.

43
00:05:33,750 --> 00:05:38,338
{\an8}Ze zullen 24 uur per dag doorwerken
om dat zoekgebied te bekijken.

44
00:05:38,838 --> 00:05:40,798
We hebben maar 12 dagen.

45
00:05:41,049 --> 00:05:44,719
Als het weer zo blijft, krijgen we
wellicht tien dagen uitstel.

46
00:05:44,719 --> 00:05:48,431
Maar we moeten weg zijn
voor het ijs opnieuw bevriest.

47
00:05:52,727 --> 00:05:56,105
We zijn bij de plek
waar volgens Worsley...

48
00:05:56,105 --> 00:06:00,360
de kapitein van Endurance,
de Endurance zonk.

49
00:06:00,610 --> 00:06:03,363
Het succes wacht.
Duik één, jongens. Kom op.

50
00:06:07,950 --> 00:06:12,413
duik 1
nog 12 dagen

51
00:06:19,545 --> 00:06:22,757
De Endurance is het meest
legendarische wrak aller tijden.

52
00:06:22,924 --> 00:06:25,301
Misschien wel meer dan de Titanic.

53
00:06:25,301 --> 00:06:28,805
Die zonk twee jaar
voor de Endurance uitvoer.

54
00:06:30,390 --> 00:06:33,601
{\an8}Ik heb over de hele wereld
scheepswrakken onderzocht.

55
00:06:34,143 --> 00:06:37,897
{\an8}Van de Zuid-Chinese Zee
tot de Caraïben.

56
00:06:38,523 --> 00:06:41,067
Scheepswrakken
uit verschillende tijden.

57
00:06:41,692 --> 00:06:45,988
{\an8}Het wrak van een Grieks schip,
gevonden in een vulkaan bij Sicilië...

58
00:06:45,988 --> 00:06:48,157
{\an8}is wellicht de vondst van de eeuw.

59
00:06:49,575 --> 00:06:52,537
Een scheepswrak is een enorm artefact.

60
00:06:53,663 --> 00:06:55,665
Alles is er. Ik bedoel...

61
00:06:55,832 --> 00:06:59,460
Scheepswrakken
zijn de beste tijdcapsules.

62
00:07:01,379 --> 00:07:03,840
{\an8}Scheepswrakken gaan over mensen.

63
00:07:05,466 --> 00:07:07,427
Dit is Frank Worsley.

64
00:07:07,427 --> 00:07:10,179
Hij was de kapitein
van de Endurance en...

65
00:07:10,972 --> 00:07:15,852
Harry McNeish, de timmerman,
James Wordie, de geoloog, Greenstreet.

66
00:07:15,852 --> 00:07:17,770
Het zijn allemaal dagboeken.

67
00:07:17,770 --> 00:07:20,773
Het verhaal van Shackleton
staat in de dagboeken.

68
00:07:21,315 --> 00:07:24,026
Ik heb ze allemaal gelezen,
de meeste zijn niet uitgegeven.

69
00:07:24,735 --> 00:07:27,738
Dit is het eerste boek
dat ik las over Shackleton.

70
00:07:27,905 --> 00:07:29,449
Ik heb het altijd bij me.

71
00:07:29,615 --> 00:07:33,870
Ik kreeg het, geloof het of niet...

72
00:07:34,036 --> 00:07:36,706
voor deelname aan de zondagsschool.

73
00:07:38,958 --> 00:07:42,712
Ik woonde op de Falklandeilanden.
Antarctica voelde...

74
00:07:42,712 --> 00:07:46,924
als m'n achtertuin,
een paar honderd kilometer verderop.

75
00:07:50,303 --> 00:07:53,973
De grote man zelf, Shackleton.

76
00:07:53,973 --> 00:07:55,725
Deze neem ik altijd mee.

77
00:07:58,311 --> 00:07:59,687
Gaat goed.

78
00:08:09,489 --> 00:08:12,366
Succes, maar is dit
een speld in een hooiberg?

79
00:08:12,366 --> 00:08:14,076
Hoe optimistisch ben je?

80
00:08:14,410 --> 00:08:17,413
{\an8}Het is inderdaad een speld
in een hooiberg.

81
00:08:17,413 --> 00:08:21,125
{\an8}Ze ligt op 3000 meter diepte
in de Weddellzee.

82
00:08:21,125 --> 00:08:24,003
Een van de lastigste plekken
ter wereld.

83
00:08:24,253 --> 00:08:27,465
Hopelijk vinden we het Endurance-wrak.

84
00:08:27,465 --> 00:08:29,675
{\an8}Dat verbindt ons
aan een ongelooflijk verhaal.

85
00:08:30,218 --> 00:08:33,596
{\an8}Het is het moeilijkst te vinden
wrak ter wereld.

86
00:08:33,596 --> 00:08:38,809
Deze expeditie begeeft zich op
de grens van wetenschap en geografie.

87
00:08:39,727 --> 00:08:44,649
Ik moet het verhaal van de Agulhas
aan de wereld vertellen...

88
00:08:45,775 --> 00:08:52,698
wat Shackleton en Hurley deden, maar
met moderne platforms en middelen...

89
00:08:52,698 --> 00:08:54,283
internet, social media.

90
00:08:55,535 --> 00:08:58,996
{\an8}Er wordt nog over gepraat.
Een verhaal over overleven...

91
00:08:59,163 --> 00:09:01,123
{\an8}leiderschap en teamwork.

92
00:09:02,875 --> 00:09:04,335
En een verhaal over falen.

93
00:09:06,170 --> 00:09:10,007
Londen

94
00:09:10,174 --> 00:09:13,010
Dit was de tijd
van de ontdekkingsreizen.

95
00:09:13,678 --> 00:09:16,639
De diepten van de oceaan
waren nog niet verkend.

96
00:09:16,806 --> 00:09:19,809
We hadden de hoogste berg
ter wereld nog niet beklommen.

97
00:09:20,893 --> 00:09:24,355
Poolreizigers waren in die tijd
wereldberoemd.

98
00:09:24,689 --> 00:09:25,815
Zij waren de rocksterren.

99
00:09:28,818 --> 00:09:32,822
Shackleton nam deel aan
vier expedities naar de Zuidpool.

100
00:09:33,239 --> 00:09:38,911
Hij was in 1901 de derde officier
op Scotts grote expeditie...

101
00:09:38,911 --> 00:09:42,081
de Discovery-expeditie.

102
00:09:42,331 --> 00:09:46,627
Shackleton moet wel bijzonder
zijn geweest toen hij in de 20 was.

103
00:09:46,627 --> 00:09:48,754
{\an8}Hij overtuigde Scott ervan...

104
00:09:48,921 --> 00:09:52,633
{\an8}om hem, een koopvaardijman,
mee te nemen naar Antarctica.

105
00:09:53,759 --> 00:09:57,722
Ze leden vreselijk.
Ze overleefden het maar net.

106
00:09:57,888 --> 00:10:01,892
Vooral Shackleton
was er slecht aan toe.

107
00:10:02,685 --> 00:10:06,564
Shackleton werd als invalide
teruggestuurd naar het VK.

108
00:10:06,564 --> 00:10:09,233
Daar schaamde hij zich enorm voor.

109
00:10:10,109 --> 00:10:14,989
Hij vergaf Scott nooit dat hij hem
invalide had gemaakt op Antarctica.

110
00:10:17,742 --> 00:10:20,453
Maar Shackleton wist in 1907...

111
00:10:20,453 --> 00:10:25,082
een eigen expeditie naar Antarctica
te financieren, de Nimrod-expeditie.

112
00:10:25,625 --> 00:10:31,756
Hij probeerde de Zuidpool te bereiken
en kwam tot op 156 kilometer.

113
00:10:32,548 --> 00:10:34,175
Hij had de prijs kunnen pakken...

114
00:10:34,842 --> 00:10:39,472
maar dat deed hij niet,
want hij wist dat als hij doorging...

115
00:10:40,014 --> 00:10:42,892
z'n mannen zouden sterven.

116
00:10:44,810 --> 00:10:46,395
{\an8}Ik wil niet aan falen denken.

117
00:10:47,271 --> 00:10:52,318
{\an8}Toch moet ik verstandig zijn en denken
aan de levens van m'n bemanning.

118
00:10:53,569 --> 00:10:57,281
Het moet een heel moeilijke
beslissing zijn geweest.

119
00:10:59,742 --> 00:11:01,952
Amundsen op de Pool. Waar is Scott?

120
00:11:02,119 --> 00:11:04,872
{\an8}Na de verovering
van de Zuidpool door Amundsen...

121
00:11:05,331 --> 00:11:07,708
{\an8}die slechts enkele dagen...

122
00:11:07,708 --> 00:11:10,878
voor lag op de Britse expeditie
onder Scott...

123
00:11:11,337 --> 00:11:15,007
was er maar één belangrijk doel over
op Antarctica:

124
00:11:15,466 --> 00:11:19,095
de oversteek van het Zuidpoolcontinent
van zee naar zee.

125
00:11:20,137 --> 00:11:25,142
{\an8}Shackleton overtuigde genoeg mensen
dat de grootste reis nog moest komen.

126
00:11:25,142 --> 00:11:26,977
{\an8}De Zuidpool was bereikt...

127
00:11:27,228 --> 00:11:32,066
{\an8}maar de grootste reis was
de oversteek van het continent.

128
00:11:34,819 --> 00:11:36,696
Toen vond Shackleton z'n schip.

129
00:11:37,780 --> 00:11:42,076
De Endurance werd tussen
1911 en 1913 in Noorwegen gebouwd.

130
00:11:43,703 --> 00:11:47,998
Toen Shackleton het schip kocht,
noemde hij haar 'Endurance'...

131
00:11:48,457 --> 00:11:53,087
vanwege z'n familiemotto: 'Wij
veroveren met uithoudingsvermogen.'

132
00:11:54,964 --> 00:11:56,340
Hij stelde een bemanning samen.

133
00:11:57,049 --> 00:12:01,262
Shackleton plaatste een oproep in
de krant, iedereen kon zich aanmelden.

134
00:12:01,762 --> 00:12:04,432
Hij kreeg 5000 aanmeldingen,
onder wie drie vrouwen.

135
00:12:05,099 --> 00:12:10,271
Wetenschappers met interesse voor het
wetenschappelijke aspect. Zeelieden.

136
00:12:14,358 --> 00:12:16,694
Ik sloot me per ongeluk aan
bij de expeditie.

137
00:12:17,820 --> 00:12:21,407
{\an8}Ik droomde dat Burlington Street
vol ijsschotsen stond...

138
00:12:21,824 --> 00:12:24,744
{\an8}en dat ik een schip
langs dat ijs stuurde.

139
00:12:25,119 --> 00:12:29,457
{\an8}Een absurde droom.
Maar zeelieden zijn bijgelovig.

140
00:12:29,707 --> 00:12:34,003
{\an8}De volgende ochtend haastte ik me
naar Burlington Street.

141
00:12:34,170 --> 00:12:36,714
M'n oog viel op een bord op de deur.

142
00:12:36,714 --> 00:12:41,302
Er stond op:
'Imperial Trans-Antarctic Expedition.'

143
00:12:42,344 --> 00:12:45,848
Ik ging het gebouw in.
Shackleton was er.

144
00:12:46,682 --> 00:12:48,392
Toen ik hem zag...

145
00:12:48,559 --> 00:12:52,855
wist ik dat ik met hem
wilde samenwerken.

146
00:12:54,482 --> 00:12:59,361
Hij nam een meteoroloog mee die
op expeditie was geweest naar Soedan.

147
00:12:59,820 --> 00:13:02,573
Er was één ding
waar ik over twijfelde:

148
00:13:02,740 --> 00:13:05,075
{\an8}Of ik m'n banjo moest meenemen.

149
00:13:05,075 --> 00:13:08,537
{\an8}Hij antwoordde krachtig: Natuurlijk.

150
00:13:08,954 --> 00:13:13,000
{\an8}Dus de banjo, waarop ik in Soedan
voor het publiek had gespeeld...

151
00:13:13,292 --> 00:13:14,877
werd deel van m'n bagage.

152
00:13:18,047 --> 00:13:20,633
Hij vroeg niet
om Antarctische ervaring.

153
00:13:20,800 --> 00:13:23,052
Hij nam één man mee omdat hij vond
dat hij er vreemd uitzag.

154
00:13:24,136 --> 00:13:27,681
Hij zocht karakter.
Hij zocht stoerheid en veelzijdigheid.

155
00:13:27,681 --> 00:13:30,392
poolreizigers
bemanning Shackleton-expeditie

156
00:13:30,392 --> 00:13:33,687
Shackleton had een team van 28 man,
waaronder hijzelf...

157
00:13:33,687 --> 00:13:38,901
heel veel honden om sleeën te trekken,
daar had niemand ervaring mee.

158
00:13:39,068 --> 00:13:43,155
En een kat. Hij stuurde nog een schip
vanaf de andere kant.

159
00:13:44,031 --> 00:13:46,867
Zij zouden zorgen
voor een bevoorradingsplek...

160
00:13:47,034 --> 00:13:52,248
zodat het team niet zou verhongeren
tijdens het tweede deel van de reis.

161
00:13:55,793 --> 00:13:58,963
het Duitse leger valt Frankrijk binnen

162
00:13:58,963 --> 00:14:02,550
Het was de avond
voor de Eerste Wereldoorlog.

163
00:14:02,550 --> 00:14:06,637
{\an8}Hij stelde z'n schip en bemanning
in dienst van het land.

164
00:14:06,887 --> 00:14:12,893
{\an8}Hij stuurde een telegram naar
Churchill, maar die zei: 'Ga door.'

165
00:14:15,396 --> 00:14:20,526
{\an8}augustus 1914
dag 1

166
00:14:29,535 --> 00:14:30,578
{\an8}7881 zeemijlen

167
00:14:30,744 --> 00:14:34,665
{\an8}De Endurance arriveerde
in Grytviken in Zuid-Georgia...

168
00:14:34,832 --> 00:14:37,376
{\an8}op 5 november 1914.

169
00:14:38,252 --> 00:14:43,674
{\an8}De walvisvaarders waarschuwden
voor de gevaarlijke ijsomstandigheden.

170
00:14:45,593 --> 00:14:50,598
De walvisvaarders adviseerden ons
de reis uit te stellen.

171
00:14:51,932 --> 00:14:55,436
Shackleton negeerde dat.
Hij kon niet naar huis.

172
00:14:55,436 --> 00:14:59,607
Het was oorlog, hij zou z'n mensen
en financiering verliezen.

173
00:15:00,024 --> 00:15:03,444
Z'n reputatie zou nog een mislukking
niet overleven.

174
00:15:04,320 --> 00:15:08,490
Ik denk dat hij z'n mannen meesleepte
op een gedoemde zoektocht...

175
00:15:09,450 --> 00:15:11,535
omdat hij niet naar huis wilde.

176
00:15:14,622 --> 00:15:16,165
{\an8}7881 zeemijlen

177
00:15:16,332 --> 00:15:19,627
{\an8}Shackleton verliet Zuid-Georgia
op 5 december.

178
00:15:20,544 --> 00:15:23,589
{\an8}Enkele dagen na vertrek
zaten ze vast in het ijs.

179
00:15:24,298 --> 00:15:27,635
{\an8}De ijsomstandigheden
waren dat jaar erg slecht.

180
00:15:27,801 --> 00:15:30,804
{\an8}Ze gingen naar de rand
van de Weddellzee.

181
00:15:30,971 --> 00:15:34,433
{\an8}De ijsomstandigheden
werden steeds erger.

182
00:15:34,600 --> 00:15:36,477
{\an8}Ze kwamen tot op 160 kilometer...

183
00:15:36,644 --> 00:15:40,147
{\an8}of één dag varen
van hun bestemming, Vahselbaai.

184
00:15:40,314 --> 00:15:45,361
{\an8}Maar op de 18e raakten ze ingevroren.

185
00:15:45,527 --> 00:15:47,446
{\an8}Z'n expeditie was mislukt.

186
00:15:47,613 --> 00:15:52,242
{\an8}Hij wilde Antarctica oversteken,
maar heeft geen voet aan land gezet.

187
00:16:03,128 --> 00:16:06,298
{\an8}Je ziet het daar aan de horizon, hè?

188
00:16:06,882 --> 00:16:08,759
Daar ligt dus veel zee-ijs.

189
00:16:15,015 --> 00:16:20,562
Het is nu min acht. Je ziet aan
de open plekken dat het harder wordt.

190
00:16:20,562 --> 00:16:24,775
Het ijs wordt hard, oud,
het gaat wringen en stapelen.

191
00:16:25,526 --> 00:16:29,279
Op dat moment wordt het moeilijk.

192
00:16:30,739 --> 00:16:33,909
Voor mij is het erop of eronder.

193
00:16:36,036 --> 00:16:38,455
Mensun Bound is een legende.

194
00:16:39,581 --> 00:16:42,418
Hij is één van de beste
maritieme archeologen.

195
00:16:42,584 --> 00:16:46,213
Maar hij wil niet dat z'n carrière
in een mislukking eindigt.

196
00:16:48,257 --> 00:16:50,426
{\an8}We hebben het al eens geprobeerd.

197
00:16:50,592 --> 00:16:57,558
{\an8}In 2019 kwamen we naar Antarctica
om de Endurance te zoeken.

198
00:16:57,725 --> 00:17:00,185
Het ligt binnen z'n bereik.

199
00:17:00,352 --> 00:17:07,026
Het voelde alsof m'n hele leven
samenviel op dat moment.

200
00:17:07,192 --> 00:17:11,488
{\an8}Het was een ongelooflijk gevoel.
De opwinding, de blijdschap.

201
00:17:11,488 --> 00:17:15,576
En toen ging het natuurlijk
allemaal mis.

202
00:17:18,829 --> 00:17:23,917
We kwamen bij het wrak,
ondanks de zware ijsomstandigheden.

203
00:17:24,084 --> 00:17:27,671
We konden de AUV neerlaten.
De AUV deed het prima.

204
00:17:27,838 --> 00:17:32,259
Maar na 30 uur
hield hij er opeens mee op.

205
00:17:33,093 --> 00:17:37,139
We waren 'm kwijt en wisten niet
wat ermee gebeurd was.

206
00:17:37,514 --> 00:17:41,894
We hebben drie dagen tevergeefs
gezocht. Een enorme mislukking.

207
00:17:42,936 --> 00:17:46,190
De AUV kostte miljoenen dollars.

208
00:17:47,566 --> 00:17:51,737
Al dat plannen, jaren werk,
allemaal voor niets.

209
00:17:51,737 --> 00:17:56,909
Het was een van de ergste
momenten van m'n leven.

210
00:17:57,326 --> 00:18:01,413
Ik had nooit verwacht...

211
00:18:02,164 --> 00:18:06,043
dat ik een tweede kans zou krijgen
om op zoek te gaan naar de Endurance.

212
00:18:06,794 --> 00:18:13,759
{\an8}duik 2
nog 11 dagen

213
00:18:14,802 --> 00:18:17,262
We hebben geleerd van 2019...

214
00:18:17,262 --> 00:18:21,683
dat we een andere robot nodig hadden
om de zeebodem af te zoeken.

215
00:18:22,059 --> 00:18:25,604
Het was Nico's keuze om deze
splinternieuwe robot vast te maken...

216
00:18:25,604 --> 00:18:27,022
met een glasvezelkabel.

217
00:18:28,899 --> 00:18:34,905
Nico is een van de beste
onderwateringenieurs ter wereld.

218
00:18:37,574 --> 00:18:40,994
Terwijl de robot
de zeebodem afstruint...

219
00:18:41,328 --> 00:18:46,166
zien we de Endurance
in real time verschijnen.

220
00:18:48,043 --> 00:18:53,590
{\an8}Robbie, haal 'm van de haak.
- Oké, in stuwmodus, ga je gang, Chad.

221
00:18:56,760 --> 00:19:03,100
Op de Weddellzee werken
de gewone onderwatermethoden niet...

222
00:19:03,517 --> 00:19:06,145
omdat het ijs de baas is.

223
00:19:11,316 --> 00:19:14,653
{\an8}De uitdaging is
om onder het ijs te lanceren...

224
00:19:14,653 --> 00:19:17,030
{\an8}en op de zeebodem te zoeken
op 3000 meter diepte.

225
00:19:18,407 --> 00:19:20,826
Niemand had dit ooit eerder gedaan.

226
00:19:20,826 --> 00:19:24,705
Het was compleet nieuw wat
onderzeese technologie betreft.

227
00:19:30,002 --> 00:19:33,255
We moeten nog 15 zeemijl varen
naar de locatie.

228
00:19:33,255 --> 00:19:37,050
We kunnen er vanavond
tussen 17.00 en 18.00 uur zijn.

229
00:19:37,426 --> 00:19:39,928
Hoe zit het met het ijs, Lasse?

230
00:19:39,928 --> 00:19:46,560
Er zijn stukken open water,
maar op de locatie zal meer ijs zijn.

231
00:19:49,104 --> 00:19:55,611
Wat we ook doen met de AUV's,
de drift is heel belangrijk.

232
00:19:55,611 --> 00:19:59,698
{\an8}Je moet het schip
aan de juiste kant plaatsen...

233
00:20:00,115 --> 00:20:03,202
{\an8}om over het wrak te drijven
en niet de andere kant op.

234
00:20:04,786 --> 00:20:09,249
{\an8}In de Weddellzee is een systeem
actief, genaamd de Weddellgyre.

235
00:20:09,541 --> 00:20:13,337
{\an8}Het zee-ijs draait met de klok mee
als een enorme cirkel.

236
00:20:13,337 --> 00:20:16,757
{\an8}Gemiddeld verplaatst
het hier 20 kilometer per dag.

237
00:20:16,757 --> 00:20:19,509
{\an8}En ook het schip
wordt met het ijs meegevoerd.

238
00:20:37,986 --> 00:20:40,781
{\an8}De Endurance was omringd
door dik ijs...

239
00:20:41,073 --> 00:20:44,826
{\an8}dat zich uitstrekte in elke richting,
zo ver als het oog kon zien.

240
00:20:50,958 --> 00:20:55,087
We werden steeds meer
naar het noorden gedreven.

241
00:20:55,587 --> 00:21:00,634
Ons traject op de kaart leek wel
op de route van een dronken man.

242
00:21:00,634 --> 00:21:03,053
We kruisten telkens weer
ons eigen pad.

243
00:21:06,014 --> 00:21:08,475
{\an8}M'n grootste angst is de drift.

244
00:21:09,351 --> 00:21:12,479
{\an8}Waar zullen wind en stroming
het schip heen voeren...

245
00:21:12,479 --> 00:21:14,690
tijdens de komende wintermaanden?

246
00:21:15,399 --> 00:21:20,988
En kunnen we op tijd uitbreken
om volgend jaar aan land te gaan?

247
00:21:22,114 --> 00:21:27,077
Shackletons gok om het zuiden te
bereiken voor de winter was mislukt.

248
00:21:27,411 --> 00:21:31,957
Hij moest de winter overleven op
de meest onherbergzame plek op aarde.

249
00:21:34,668 --> 00:21:36,920
{\an8}februari 1915
dag 208

250
00:21:36,920 --> 00:21:40,966
{\an8}Op 24 februari volgden we niet langer
de routine op het schip.

251
00:21:40,966 --> 00:21:43,343
De Endurance werd een winterstation.

252
00:21:47,973 --> 00:21:50,976
{\an8}We bouwden hutten
op het ijs rond het schip.

253
00:21:50,976 --> 00:21:53,812
{\an8}De honden werden vastgeketend
aan een hut.

254
00:21:54,396 --> 00:21:57,733
{\an8}We begonnen met
het trainen van de honden.

255
00:22:03,405 --> 00:22:07,826
Engelse scholen hadden geholpen
bij het kopen van de honden.

256
00:22:07,826 --> 00:22:11,580
We vernoemden de honden
naar elke school die had geholpen.

257
00:22:25,302 --> 00:22:30,182
Shackleton bleef aandringen
op optimisme en hij had gelijk.

258
00:22:30,432 --> 00:22:34,478
Zonder het gevoel dat je zult
overleven, zonder dat doel...

259
00:22:34,644 --> 00:22:36,730
zou je opgeven.

260
00:22:37,522 --> 00:22:41,026
Ze richtten hun leven zo in
dat het moreel hoog bleef...

261
00:22:41,026 --> 00:22:42,903
en ze in leven bleven.

262
00:22:54,331 --> 00:22:55,874
Hurley is een wonder.

263
00:22:57,876 --> 00:22:59,961
Vrolijk scheldend...

264
00:22:59,961 --> 00:23:04,174
begeeft hij zich op de gevaarlijkste
plekken die hij kan vinden.

265
00:23:05,425 --> 00:23:07,928
Hij klikt en draait aan de hendel...

266
00:23:08,220 --> 00:23:11,390
en maakt foto's bij de vleet
van het leven hier.

267
00:23:14,226 --> 00:23:18,563
Shackleton liep generaties voor op
wat jongeren nu als waar beschouwen:

268
00:23:18,814 --> 00:23:20,607
niet gefilmd, niet gebeurd.

269
00:23:20,607 --> 00:23:24,986
Hij nam natuurlijk de nieuwste
technologie mee: bewegende film.

270
00:23:26,071 --> 00:23:27,656
Hij nam een documentairemaker mee.

271
00:23:29,324 --> 00:23:34,079
{\an8}Ik filmde de primitieve Aboriginals
in Noord-Australië.

272
00:23:34,913 --> 00:23:38,500
{\an8}Sir Ernest Shackleton nodigde me
per telegram uit voor z'n expeditie.

273
00:23:38,917 --> 00:23:41,920
{\an8}Ik had geen idee wat het inhield...

274
00:23:42,087 --> 00:23:44,589
{\an8}noch had ik me aangemeld
voor de expeditie.

275
00:23:45,298 --> 00:23:51,805
Maar Sir Ernest was m'n held.
Ik zou overal met hem naartoe gaan.

276
00:23:54,516 --> 00:23:57,018
Shackleton wilde het verhaal
naar buiten brengen.

277
00:23:57,769 --> 00:23:59,479
Publiciteit was alles voor hem.

278
00:24:00,021 --> 00:24:04,443
Hij was nooit zeker van financiering.
Hij was altijd aan het puzzelen.

279
00:24:05,777 --> 00:24:10,824
Maar hij was hopeloos chaotisch
en slecht met geld.

280
00:24:11,366 --> 00:24:13,618
Het was een soort piramidespel.

281
00:24:13,618 --> 00:24:19,207
Dan kreeg hij 20 pond
en moest hij meteen iemand afbetalen.

282
00:24:19,708 --> 00:24:26,465
Shackleton wordt het best omschreven
door een collega op de tweede reis.

283
00:24:26,465 --> 00:24:30,844
Hij noemde hem een uitstekende,
geloofwaardige schurk.

284
00:24:33,513 --> 00:24:38,268
Shackleton had niet de status die
hij wilde in de Britse maatschappij.

285
00:24:38,268 --> 00:24:42,439
Hij kwam niet uit de aristocratie,
ging niet naar de universiteit.

286
00:24:45,192 --> 00:24:49,237
Shackleton groeide op in Ierland.
Z'n vader was boer...

287
00:24:49,237 --> 00:24:54,493
liet zich omscholen tot dokter en
verhuisde met het gezin naar Londen.

288
00:24:54,993 --> 00:24:58,914
Shackleton sprak anders.
Hij werd gepest op school in Londen.

289
00:24:59,789 --> 00:25:01,583
Hij wilde zich bewijzen.

290
00:25:02,709 --> 00:25:05,670
Hij wilde politicus worden,
niemand stemde op hem.

291
00:25:05,921 --> 00:25:08,048
Hij wilde zakenman worden,
dat mislukte.

292
00:25:11,218 --> 00:25:15,847
Hij had twee kanten.
In het openbaar citeerde Shackleton...

293
00:25:16,014 --> 00:25:20,810
lange poëziecitaten:
Shakespeare, Tennyson, Browning.

294
00:25:20,977 --> 00:25:25,106
Hij bracht mensen tot tranen
en liet ze juichen bij bijeenkomsten.

295
00:25:26,650 --> 00:25:32,280
De privépersoon was onzeker,
had gezondheidsproblemen.

296
00:25:32,280 --> 00:25:37,494
Hij was zenuwachtig. Hij schreef
z'n vrouw: Dit is te overweldigend.

297
00:25:38,119 --> 00:25:42,290
{\an8}Liefste, soms wens ik bijna dat ik
niet naar het zuiden was gegaan...

298
00:25:42,290 --> 00:25:44,751
{\an8}maar thuis een rustig leven
had geleid.

299
00:25:45,418 --> 00:25:49,965
Ik ben een mislukkeling
en niet de ideale echtgenoot.

300
00:25:50,882 --> 00:25:54,386
Ik ben alleen
een goede ontdekkingsreiziger.

301
00:25:56,179 --> 00:25:58,807
Maar Emily bleef hem steunen.

302
00:26:00,225 --> 00:26:04,396
Emily Shackleton zei: Je kunt een
wilde arend niet in een schuur houden.

303
00:26:07,649 --> 00:26:11,027
Hij was vast teleurgesteld.

304
00:26:11,194 --> 00:26:13,572
Geen van z'n plannen verliepen
zoals hij had gehoopt.

305
00:26:16,199 --> 00:26:18,368
Maar hij moest
naar Antarctica blijven gaan...

306
00:26:18,535 --> 00:26:22,706
omdat hij alleen zo relevant
en beroemd kon blijven.

307
00:26:22,872 --> 00:26:26,876
Het was een duivelspact. Hij
moest naar de ruigste plek op aarde...

308
00:26:27,043 --> 00:26:29,963
om z'n status thuis te behouden.

309
00:26:41,433 --> 00:26:47,897
Oké, Joe, het wordt vlakker.
- Oké, begrepen.

310
00:26:48,023 --> 00:26:51,359
Oké, jongens.
Kunnen we aan de missie beginnen?

311
00:26:51,484 --> 00:26:54,904
Dit is het. Vandaag is de dag.

312
00:26:54,904 --> 00:26:58,783
Gewoon rollen?
Dat geeft nu niet zoveel.

313
00:26:59,701 --> 00:27:03,288
O. We bewegen.
- Goed, ontvang je data?

314
00:27:04,414 --> 00:27:07,417
Dat is goed. Op de zeebodem.

315
00:27:07,417 --> 00:27:10,712
De zeebodem is erg vlak,
dat is goed voor ons.

316
00:27:10,879 --> 00:27:15,634
Hier zie je holtes.
- Perfect om een wrak te vinden.

317
00:27:15,634 --> 00:27:17,010
Precies.

318
00:27:17,510 --> 00:27:20,722
De enige sonargegevens van de locatie.

319
00:27:20,889 --> 00:27:23,099
Wij zijn de eersten.
- Ja.

320
00:27:24,893 --> 00:27:27,395
Je idiote plan krijgt vorm.

321
00:27:28,104 --> 00:27:33,193
Wat zal deze robot
ons laten zien op de zeebodem?

322
00:27:34,027 --> 00:27:37,530
De belangrijkste sensor
is een sidescan sonar.

323
00:27:38,031 --> 00:27:41,660
Dit is een lage frequentie sonarscan
van een wrak...

324
00:27:41,993 --> 00:27:45,121
dat ongeveer even groot is
als de Endurance.

325
00:27:45,955 --> 00:27:47,874
Het lijkt misschien niet veel...

326
00:27:47,874 --> 00:27:51,628
maar zo zal de Endurance
er op het scherm uitzien.

327
00:27:52,921 --> 00:27:56,716
Twee meter onder het oppervlak,
40 meter achter ons.

328
00:27:56,883 --> 00:27:58,635
Dieper onder het oppervlak.

329
00:27:58,635 --> 00:28:01,388
Trek langzaam als ik het zeg.

330
00:28:07,352 --> 00:28:11,231
Als je naar Antarctica gaat,
heb je een bijzonder team nodig.

331
00:28:11,231 --> 00:28:14,442
Ik werk al bijna 25 jaar samen
met m'n team.

332
00:28:17,112 --> 00:28:20,907
{\an8}We kennen elkaar goed
en zijn erg hecht geworden.

333
00:28:22,951 --> 00:28:25,537
{\an8}We hebben
indrukwekkende projecten gedaan.

334
00:28:26,121 --> 00:28:28,665
{\an8}We hebben meerdere wereldrecords.

335
00:28:28,832 --> 00:28:34,295
Endurance22 is m'n eerste expeditie
naar Antarctica.

336
00:28:34,295 --> 00:28:40,593
Ik ben voor het eerst weer op zee,
sinds de dood van m'n vrouw.

337
00:28:42,512 --> 00:28:45,849
Ik verloor Sévereine
aan kanker in 2017.

338
00:28:48,184 --> 00:28:51,521
Dat was de moeilijkste tijd
van m'n leven.

339
00:28:53,231 --> 00:28:56,568
Het doet me goed
om weer de zee op te gaan.

340
00:28:56,776 --> 00:28:59,779
We zijn net een familie.

341
00:28:59,946 --> 00:29:05,034
Ik noem mezelf altijd de grote broer,
maar daar zijn ze het niet mee eens.

342
00:29:05,160 --> 00:29:07,746
Dus ja, ik ben de vader van dit team.

343
00:29:11,499 --> 00:29:15,628
Als we het wrak vinden,
is dat een succes voor het team.

344
00:29:15,628 --> 00:29:17,213
Maar als we falen, is het mijn falen.

345
00:29:18,506 --> 00:29:20,258
Want ik had de leiding.

346
00:29:28,892 --> 00:29:34,981
{\an8}Halverwege februari daalde
de temperatuur tot min 20.

347
00:29:35,356 --> 00:29:39,277
Alle voorzorgsmaatregelen
werden genomen voor de winter.

348
00:29:41,112 --> 00:29:45,617
Maar de bemanning
van de Endurance bleef vrolijk.

349
00:29:47,452 --> 00:29:51,247
Een groot deel van onze vrolijkheid
komt door de regelmaat en routine...

350
00:29:51,414 --> 00:29:53,249
die Sir E creëert.

351
00:29:54,125 --> 00:29:56,961
{\an8}We hadden onze eigen speciale taken.

352
00:29:57,253 --> 00:30:01,800
{\an8}Ik had het zelf erg druk met
temperatuurmetingen om de vier uur.

353
00:30:01,800 --> 00:30:05,720
Ik noteerde atmosferische druk,
windkracht en -richting.

354
00:30:09,349 --> 00:30:14,020
{\an8}Onze hutten op het dek werden te koud
naarmate de temperatuur daalde.

355
00:30:14,437 --> 00:30:19,234
{\an8}We verwijderden de vracht van
het tussendek en bouwden er cabines.

356
00:30:19,484 --> 00:30:22,487
Daar woonden we gedurende de winter.

357
00:30:22,695 --> 00:30:27,784
Dit werd de Ritz genoemd.
De officiersmess erboven de Stables.

358
00:30:28,535 --> 00:30:32,789
De Ritz was een ruimte waar
de bemanning kon ontspannen, lezen...

359
00:30:32,789 --> 00:30:35,124
kaarten en de tijd kon doden.

360
00:30:40,797 --> 00:30:45,969
{\an8}We hadden een enorme eetlust.
Het eten waar we naar verlangden...

361
00:30:45,969 --> 00:30:48,721
{\an8}klinkt wellicht weinig aanlokkelijk.

362
00:30:48,972 --> 00:30:52,350
{\an8}Zo was zeehondenblubber
onze grootste delicatesse.

363
00:30:52,350 --> 00:30:54,644
{\an8}Ik at het vaak rauw.

364
00:30:56,437 --> 00:31:00,692
{\an8}Op zaterdagavond proostten we
op geliefden en vrouwen...

365
00:31:00,859 --> 00:31:05,905
{\an8}met veel hartstocht. Om middernacht
dronken we chocolademelk...

366
00:31:05,905 --> 00:31:10,743
{\an8}en feliciteerden we Sir Ernest
met z'n 41e verjaardag.

367
00:31:17,375 --> 00:31:21,921
{\an8}Op 1 mei namen we afscheid van de zon
en begon de periode van schemering...

368
00:31:21,921 --> 00:31:24,757
{\an8}gevolgd door de duisternis
van midwinter.

369
00:31:27,969 --> 00:31:29,846
Het verdwijnen van de zon...

370
00:31:29,846 --> 00:31:32,724
is een deprimerende gebeurtenis
in de poolgebieden...

371
00:31:32,724 --> 00:31:37,312
waar de lange donkere maanden
zowel mentaal als fysiek zwaar zijn.

372
00:31:40,899 --> 00:31:44,777
Een vorm van midwintergekte
heeft zich geopenbaard.

373
00:31:45,945 --> 00:31:49,824
Iedereen werd gegrepen door het
verlangen om z'n haar af te knippen.

374
00:31:52,076 --> 00:31:57,957
Dat was erg amusant.
We lijken net een groep gevangenen.

375
00:32:00,960 --> 00:32:05,173
{\an8}Toen klopte Greenstreet,
de eerste officier, op de deur.

376
00:32:06,007 --> 00:32:10,011
{\an8}Hij zei tegen Shackleton: Het stuk kan
beginnen als u er klaar voor bent.

377
00:32:10,929 --> 00:32:14,849
{\an8}Shackleton zei:
Over vijf minuten kunnen ze beginnen.

378
00:32:15,642 --> 00:32:18,770
{\an8}Greenstreet wist niet
dat kort daarvoor...

379
00:32:18,770 --> 00:32:23,274
de grote ontdekker me
het tragische nieuws had verteld.

380
00:32:23,441 --> 00:32:27,528
Hij zei: Het schip zal dit
niet overleven, kapitein.

381
00:32:27,695 --> 00:32:33,785
Het is een kwestie van tijd.
Wat het ijs neemt, houdt het ijs.

382
00:32:34,702 --> 00:32:40,458
We zouden dakloos worden door het vele
ijs waaruit weinigen terugkeerden.

383
00:32:43,252 --> 00:32:46,214
Shackleton werd gezien
als de vrolijke baas...

384
00:32:46,381 --> 00:32:50,593
die hen leidde
in een groot en succesvol avontuur.

385
00:32:50,760 --> 00:32:56,099
En een paar minuten later zaten we
inderdaad in de Ritz en lachten...

386
00:32:56,099 --> 00:33:00,061
om een variété waar de mannen
inmiddels heel goed in waren geworden.

387
00:33:01,312 --> 00:33:07,443
Het schip was voor ons het centrum
van het universum geworden.

388
00:33:08,277 --> 00:33:10,530
Wat zouden we zijn zonder het schip?

389
00:33:19,914 --> 00:33:26,254
Stel, je zit hier in een houten
bootje. Geen gps, niets.

390
00:33:26,254 --> 00:33:31,175
En dan zegt de baas: We zitten vast.
We moeten hier overwinteren.

391
00:33:31,175 --> 00:33:34,929
Dan denk je:
Geweldig, m'n vrouw vermoordt me.

392
00:33:37,765 --> 00:33:40,101
luchtvochtigheid 75
druk 98,1C

393
00:33:41,769 --> 00:33:44,147
Alles is perfect.

394
00:33:44,313 --> 00:33:47,859
{\an8}De robot is klaar.
De kabel is klaar.

395
00:33:48,026 --> 00:33:50,486
Maar het schip zit vast op het ijs.

396
00:33:56,034 --> 00:33:57,910
Dit is heel frustrerend.

397
00:33:58,703 --> 00:34:02,415
We kunnen de positie
voor de volgende duik niet bereiken.

398
00:34:02,582 --> 00:34:03,875
En we verliezen tijd.

399
00:34:11,966 --> 00:34:14,510
Geduld oefenen.

400
00:34:14,677 --> 00:34:18,431
Geduld. Ja.
- Ja, dat zeggen ze.

401
00:34:26,064 --> 00:34:32,236
Dat is helikopterbrandstof. Er zit
20.000 liter helikopterbrandstof in.

402
00:34:33,988 --> 00:34:39,077
{\an8}Met een speciale techniek zwaaien ze
de container over de boeg...

403
00:34:39,077 --> 00:34:42,038
{\an8}om het schip los te krijgen.

404
00:34:50,588 --> 00:34:55,676
{\an8}Ze halen de container nu terug
en dan gaan ze naar voren.

405
00:35:06,938 --> 00:35:10,942
De komende twee dagen
hebben we een stabiele stroming...

406
00:35:10,942 --> 00:35:13,277
maar dan is er een verschuiving.

407
00:35:13,611 --> 00:35:17,490
Elke zes uur krijgen we
een nieuwe weersvoorspelling.

408
00:35:17,490 --> 00:35:20,743
Zo hebben jullie een idee
van de onzekerheden.

409
00:35:24,872 --> 00:35:28,209
Antarctica is
een heel bijzondere omgeving.

410
00:35:29,377 --> 00:35:31,379
Je bent volledig afgezonderd.

411
00:35:32,046 --> 00:35:35,091
Alsof je de echte wereld verlaat.

412
00:35:35,758 --> 00:35:40,346
Ik ben de tel kwijt, maar volgens mij
is dit m'n 25e Antarctica-expeditie.

413
00:35:40,847 --> 00:35:45,518
{\an8}Antarctica is verslavend.
Vraag maar aan m'n vrouw.

414
00:35:45,518 --> 00:35:51,524
Als je het eenmaal hebt gezien,
wil je steeds weer terug.

415
00:35:51,774 --> 00:35:56,154
{\an8}nog 9 dagen

416
00:35:56,320 --> 00:36:02,034
{\an8}Shackleton wilde ook graag terug
naar Antarctica.

417
00:36:04,662 --> 00:36:08,708
Er zijn weinig mensen met meer
Antarctica-ervaring dan John Shears.

418
00:36:08,708 --> 00:36:14,881
Hij was hoofd logistiek van de Britse
groep voor Antarctische activiteiten.

419
00:36:15,298 --> 00:36:18,509
Hij heeft de Polar Medal gekregen
van de koningin...

420
00:36:18,676 --> 00:36:21,512
dezelfde medaille
die Shackleton kreeg.

421
00:36:24,724 --> 00:36:28,102
Ik begon met expedities
toen ik 17 of 18 was.

422
00:36:28,269 --> 00:36:31,022
Op de universiteit ging ik ermee door.

423
00:36:31,647 --> 00:36:35,234
Ik kom uit een boerengezin
uit Devon, Engeland.

424
00:36:35,401 --> 00:36:37,278
Ik was heel hecht met m'n oma.

425
00:36:37,445 --> 00:36:41,991
Zij had nooit
de kans gehad om te reizen.

426
00:36:42,491 --> 00:36:46,829
M'n oma was als klein meisje
naar Exeter geweest...

427
00:36:47,246 --> 00:36:50,833
naar het museum
voor een Antarctische tentoonstelling.

428
00:36:51,000 --> 00:36:52,376
Dat wist ze nog.

429
00:36:52,543 --> 00:36:55,004
Toen hoorde ik voor het eerst
over Ernest Shackleton.

430
00:36:58,174 --> 00:37:00,927
Oma wilde altijd
dat ik en m'n twee broers...

431
00:37:00,927 --> 00:37:03,221
zouden ervaren hoe de wereld kon zijn.

432
00:37:04,096 --> 00:37:07,099
En hier ben ik dan.
Ik ben op de Noordpool geweest...

433
00:37:07,266 --> 00:37:10,519
en op Antarctica, in een tijdsbestek
van twee generaties.

434
00:37:14,649 --> 00:37:18,819
{\an8}augustus 1915
dag 366

435
00:37:18,986 --> 00:37:20,947
1 augustus 1915.

436
00:37:22,740 --> 00:37:26,786
Om 10.00 uur bewoog
de schots in onze buurt...

437
00:37:26,786 --> 00:37:29,330
waardoor tongen ijs
onder het schip dreven...

438
00:37:29,330 --> 00:37:34,085
en ons naar stuurboord kantelden.

439
00:37:34,085 --> 00:37:37,672
{\an8}We voelden ons net dwergen.
Tonnen bewegend ijs...

440
00:37:37,672 --> 00:37:41,968
{\an8}verpletterden en verbrijzelden
om ons heen.

441
00:37:41,968 --> 00:37:47,682
Ik bleef maar denken:
Hoelang kan dit duren? Hoelang?

442
00:37:51,727 --> 00:37:54,689
Elk stuk hout stond op breken.

443
00:37:54,855 --> 00:37:58,276
{\an8}Er ontstonden gaten in het dek.
Deuren konden niet meer open of dicht.

444
00:37:59,026 --> 00:38:02,405
{\an8}Vloerplaten verbogen
en de ijzeren platen...

445
00:38:02,405 --> 00:38:05,241
bolden op en sprongen uit de sponning.

446
00:38:05,491 --> 00:38:08,452
Alles werd enorm samengedrukt.

447
00:38:22,508 --> 00:38:24,719
De grammofoon speelde
toen het gebeurde.

448
00:38:24,885 --> 00:38:26,762
Ze voelden een drukgolf.

449
00:38:26,929 --> 00:38:30,266
Het was net een aardbeving. Het schip
trilde door de druk van het ijs.

450
00:38:32,560 --> 00:38:38,274
De druk nam toe gedurende de dag
tot een enorme kracht om 16.00 uur.

451
00:38:38,441 --> 00:38:41,610
Roerkoning en achtersteven braken.

452
00:38:43,154 --> 00:38:46,032
Het schip maakte snel water.

453
00:38:50,578 --> 00:38:56,459
Ik liet de pompen gereed maken.
De lenspompen begonnen om 20.00 uur.

454
00:39:00,463 --> 00:39:03,591
We pompten drie dagen
en nachten zonder slaap.

455
00:39:03,591 --> 00:39:06,010
Maar we kregen haar niet leeg.

456
00:39:08,596 --> 00:39:12,391
Rond die tijd
gebeurde er iets vreemds.

457
00:39:13,100 --> 00:39:16,103
{\an8}Maandenlang hadden we
geen keizerspinguïns gezien.

458
00:39:16,395 --> 00:39:20,941
{\an8}Opeens doken er acht op.
Ze liepen langzaam naar het schip.

459
00:39:21,484 --> 00:39:26,447
We dachten altijd dat deze vogels
vrijwel doof waren, maar nu...

460
00:39:26,614 --> 00:39:31,035
begonnen ze te huilen
als een klaagzang voor het schip.

461
00:39:31,202 --> 00:39:36,248
Het effect van deze doodskreet
was onheilspellend en schokkend.

462
00:39:40,586 --> 00:39:43,672
{\an8}Op 26 oktober kwam het einde.

463
00:39:44,340 --> 00:39:47,259
{\an8}Alle hoop om ons doel
te bereiken verdween.

464
00:39:51,222 --> 00:39:53,891
Shackleton onderging
de crisis uiterst kalm.

465
00:39:53,891 --> 00:39:58,813
Hij gaf bevelen alsof
we gewoon gingen sleeën.

466
00:40:01,857 --> 00:40:05,861
Voor Shackleton was het niet alleen
een gevaarlijke ontwikkeling...

467
00:40:06,028 --> 00:40:08,155
ze waren nu in levensgevaar...

468
00:40:08,322 --> 00:40:11,867
maar het was ook een teken
dat de expeditie gefaald had.

469
00:40:12,034 --> 00:40:13,828
Een dieptepunt voor Shackleton.

470
00:40:14,495 --> 00:40:19,500
Erger kan het niet worden,
fysiek wel...

471
00:40:19,500 --> 00:40:23,546
maar voor Shackleton was dit het dal.

472
00:40:24,380 --> 00:40:26,924
Hij wist dat dit het einde
van z'n dromen was.

473
00:40:37,726 --> 00:40:42,815
We konden ons niet beschermen
tegen de sneeuw en wind.

474
00:40:43,983 --> 00:40:46,735
De eerste nacht was zwaar.
Ze sliepen op het ijs.

475
00:40:46,735 --> 00:40:50,030
Ze lootten om de bontslaapzakken.
Ze hadden er niet genoeg.

476
00:40:51,282 --> 00:40:55,911
Die nacht barstte tot drie keer toe
de ijsschots onder onze tenten.

477
00:40:56,078 --> 00:40:57,913
We moesten drie keer verplaatsen.

478
00:41:00,875 --> 00:41:06,297
{\an8}Ik kon niet slapen.
Ik liep heen en weer in het donker.

479
00:41:06,922 --> 00:41:10,843
{\an8}M'n taak was nu om de veiligheid
van de groep te waarborgen.

480
00:41:11,510 --> 00:41:14,430
Hij maakte een ommezwaai.
Antarctica haalden ze niet.

481
00:41:14,597 --> 00:41:19,059
In die 12 uur veranderde
z'n insteek volledig.

482
00:41:19,226 --> 00:41:22,396
Vanaf dat moment was hij gefocust
op het thuisbrengen van de mannen.

483
00:41:28,986 --> 00:41:31,822
De volgende ochtend
zetten Shackleton en Wild...

484
00:41:31,822 --> 00:41:35,451
als barmhartige Samaritanen
hete thee voor iedereen.

485
00:41:36,327 --> 00:41:39,830
Ze brachten het naar de mannen
in hun tenten.

486
00:41:43,626 --> 00:41:48,672
Shackleton hield een
van z'n kenmerkende toespraken.

487
00:41:49,882 --> 00:41:52,843
Ze hoefden niet
in te zitten over het schip.

488
00:41:53,010 --> 00:41:58,682
Hij verzekerde ze dat ze met hard werk
en trouwe samenwerking...

489
00:41:58,849 --> 00:42:01,143
aan land konden komen.

490
00:42:02,478 --> 00:42:07,107
De toespraak had meteen effect.
We kregen weer moed.

491
00:42:12,404 --> 00:42:15,574
{\an8}We besloten over
de ijsschotsen te lopen...

492
00:42:15,574 --> 00:42:18,494
{\an8}naar het kleine Paulet Island.

493
00:42:19,870 --> 00:42:22,414
We moesten de boten meenemen...

494
00:42:22,414 --> 00:42:25,417
aangezien het laatste deel
van de reis over water zou zijn.

495
00:42:26,168 --> 00:42:29,380
Iedereen begon zich
voor te bereiden op de sleetocht.

496
00:42:32,091 --> 00:42:34,885
We moesten nog één keer omkleden.

497
00:42:34,885 --> 00:42:39,181
De outfit bestaat uit overalls
met daaronder warm ondergoed...

498
00:42:39,348 --> 00:42:42,685
een gewone broek en een dikke trui.

499
00:42:47,731 --> 00:42:51,986
Al het overbodige gewicht
moesten we achterlaten.

500
00:42:52,152 --> 00:42:56,782
Shackleton gaf het voorbeeld
door z'n gouden horloge...

501
00:42:57,241 --> 00:43:01,120
gouden sigarettenkoker en enkele
gouden soevereinen weg te gooien.

502
00:43:02,079 --> 00:43:08,002
Ik scheurde het blaadje uit de bijbel
met de tekst van koningin Alexandra.

503
00:43:08,919 --> 00:43:13,966
Persoonlijke uitrusting mocht niet
zwaarder zijn dan een kilo per man.

504
00:43:14,133 --> 00:43:18,637
Dat betekende dat alleen
het hoognodige meegenomen kon worden.

505
00:43:22,099 --> 00:43:25,811
Kort nadat ik van boord ging,
riep Shackleton me.

506
00:43:26,145 --> 00:43:30,566
'Wat is dat, meneer?', vroeg ik.
'Uw banjo,' antwoordde Shackleton.

507
00:43:31,108 --> 00:43:34,862
Dit is de banjo die Shackleton redde
voor het schip zonk.

508
00:43:35,613 --> 00:43:37,698
Hij noemde het
een essentieel mentaal medicijn.

509
00:43:44,204 --> 00:43:46,957
De volgende dag liepen we
naar het westen.

510
00:43:47,458 --> 00:43:50,836
De honden sleepten de spullen
op de zeven kleinere sleeën.

511
00:43:51,629 --> 00:43:57,551
Ik leidde 16 mannen die de drie boten
op de grotere sleeën sleepten.

512
00:44:00,220 --> 00:44:03,432
{\an8}De boten wogen elk ongeveer een ton.

513
00:44:04,642 --> 00:44:07,936
{\an8}Het was afschuwelijk
en het werk was vreselijk.

514
00:44:07,936 --> 00:44:11,315
We boekten te weinig vooruitgang
voor de energie die we verbruikten.

515
00:44:16,403 --> 00:44:22,368
Ze kwamen niet ver. Na 2 dagen gaven
ze het op en zetten ze een kamp op.

516
00:44:27,164 --> 00:44:30,876
Ons nieuwe kamp,
met de naam Ocean Camp...

517
00:44:31,543 --> 00:44:36,131
lag op 2,5 km afstand
van het watergraf van de Endurance.

518
00:44:38,092 --> 00:44:40,177
De donkere kamer was vernietigd.

519
00:44:40,969 --> 00:44:44,431
Hij lag onder een laag ijs
van twee meter dik.

520
00:44:45,516 --> 00:44:49,436
Wat doe je als een schat
ter waarde van 20.000 pond...

521
00:44:49,436 --> 00:44:51,397
onder 2 meter ijs ligt?

522
00:44:53,399 --> 00:44:57,778
In een oogwenk lag ik in dat papperige
ijs om de kisten te grijpen.

523
00:44:57,945 --> 00:44:59,863
De eerste kist had ik snel.

524
00:45:00,030 --> 00:45:04,201
Ik pauzeerde even
en dook weer onder het ijs.

525
00:45:09,039 --> 00:45:13,419
Het schip begon te bewegen
onder de druk van het ijs.

526
00:45:14,962 --> 00:45:19,591
We moesten zo snel mogelijk
het ijs op.

527
00:45:25,556 --> 00:45:29,977
Shackleton ging terug naar het schip
en nam het seinpistool mee.

528
00:45:31,979 --> 00:45:35,441
{\an8}Hurley, Wild en ik
gingen het schip in...

529
00:45:35,607 --> 00:45:40,320
namen afscheid en schoten een pijl af.

530
00:45:46,577 --> 00:45:50,414
Shackleton zag als eerste
het schip wegglijden.

531
00:45:50,414 --> 00:45:53,625
Hij zag de schoorsteen trillen.

532
00:45:55,294 --> 00:45:58,547
We renden naar het uitkijkplatform...

533
00:45:58,714 --> 00:46:03,886
en keken naar de dood van het schip
dat ons zo ver had gebracht.

534
00:46:04,052 --> 00:46:08,056
Ze had zich zo dapper verweerd.

535
00:46:10,559 --> 00:46:14,855
Shackleton zei stilletjes:
'Ze is weg, jongens.'

536
00:46:19,735 --> 00:46:22,488
Shackleton had erop gehamerd...

537
00:46:22,654 --> 00:46:27,409
dat hij van hen allemaal
optimisme verwachtte.

538
00:46:27,576 --> 00:46:34,583
Ze moeten op dat moment toch hebben
nagedacht over hun overlevingskansen.

539
00:46:34,958 --> 00:46:39,588
En die kansen waren verwaarloosbaar.

540
00:46:49,723 --> 00:46:53,185
duik 6
nog 9 dagen

541
00:46:53,352 --> 00:46:55,354
We gaan op zoek naar de Endurance.

542
00:46:56,563 --> 00:47:00,567
We moeten 'm nu vinden. Ik wil niet
dat de andere ploeg 'm vindt.

543
00:47:19,127 --> 00:47:21,505
Hebben we alle data?

544
00:47:22,339 --> 00:47:24,842
Ja, we zijn klaar.
- We gaan ervoor.

545
00:47:25,008 --> 00:47:28,470
Er bestaat een soort
bijgeloof in ons beroep...

546
00:47:28,470 --> 00:47:32,349
dat als je er niet in gelooft,
er niets zal gebeuren.

547
00:47:32,349 --> 00:47:37,271
Dus ondanks alles proberen we
erin te geloven en te denken:

548
00:47:37,271 --> 00:47:41,483
Oké, ons geluk gaat keren
en we gaan 'm vinden.

549
00:47:49,575 --> 00:47:50,784
Zinklocatie.

550
00:47:52,369 --> 00:47:56,790
Kom op.
- Dat is een scheepswrak.

551
00:47:56,790 --> 00:47:58,041
Kom op, jongens.

552
00:48:02,504 --> 00:48:06,091
Open de bar.

553
00:48:09,636 --> 00:48:11,555
Ja?
- Goedemorgen, Mensun.

554
00:48:12,556 --> 00:48:14,224
Heb je nieuws?
- Goed nieuws.

555
00:48:18,937 --> 00:48:20,188
John.

556
00:48:23,567 --> 00:48:25,944
Ze maken ons af
als het gewoon keien zijn.

557
00:48:25,944 --> 00:48:29,656
Ik maak maar een grapje.
Dat is onmogelijk.

558
00:48:29,907 --> 00:48:34,745
Dit is het grote moment. We hebben
het wrak van de Endurance gevonden.

559
00:48:34,912 --> 00:48:38,415
Weten we het zeker?
- O, jee. Ja.

560
00:48:41,084 --> 00:48:43,253
Ik geloof het als ik het zie.

561
00:48:43,420 --> 00:48:46,965
Daarover gesproken...

562
00:48:48,008 --> 00:48:52,220
omdat de accu
van de robot bijna leeg is...

563
00:48:52,387 --> 00:48:55,515
konden we
het normale protocol niet volgen...

564
00:48:55,515 --> 00:48:57,559
en het wrak niet filmen.

565
00:48:58,060 --> 00:49:03,357
Nu moeten we de data veiligstellen
tijdens de volgende duik.

566
00:49:07,402 --> 00:49:09,321
Hallo, heren.
- Hoi.

567
00:49:09,488 --> 00:49:11,573
Laat het me alsjeblieft zien.

568
00:49:12,532 --> 00:49:13,909
Jeetje.
- Daar.

569
00:49:14,076 --> 00:49:18,622
Moet je zien.
- Ze lag 400 meter noordelijker.

570
00:49:18,789 --> 00:49:20,582
Dan de positie die Worsley gaf?

571
00:49:20,749 --> 00:49:23,502
Ja.
- Ik kan het niet geloven.

572
00:49:23,669 --> 00:49:27,172
Ik sta versteld.
- Wij kunnen het ook niet geloven.

573
00:49:28,674 --> 00:49:29,925
Bedankt jongens.

574
00:49:30,092 --> 00:49:33,720
Dit is het beste moment ooit
en ik ben zo trots...

575
00:49:33,887 --> 00:49:37,265
en blij dat ik het
met jullie kan delen.

576
00:49:37,432 --> 00:49:40,394
Hoera.

577
00:49:40,560 --> 00:49:43,772
Ik ging van optimisme
naar pessimisme...

578
00:49:43,772 --> 00:49:46,191
de afgelopen...
- Ja, inderdaad.

579
00:49:46,191 --> 00:49:49,861
Maar we zitten boven de plek
waar Worsley zei dat ze zonk.

580
00:49:49,861 --> 00:49:53,991
Ik heb nog nooit meegemaakt dat
een wrak op de vermelde locatie lag.

581
00:49:55,450 --> 00:49:56,451
Ze ligt hier.

582
00:49:59,538 --> 00:50:02,416
Wat denk jij, Nico?
- Ik weet het niet.

583
00:50:04,292 --> 00:50:07,295
Ik heb een indicatie,
maar geen bewijs.

584
00:50:09,089 --> 00:50:12,300
Ik hou niet van grijs gebied.
Ik hou van zwart-wit.

585
00:50:19,725 --> 00:50:22,477
{\an8}65 graden, 16,5 zuid.

586
00:50:22,728 --> 00:50:26,440
{\an8}52 graden, 4 west. Geen nieuws.

587
00:50:26,898 --> 00:50:30,277
Geduld. Geduld. Geduld.

588
00:50:33,572 --> 00:50:37,826
We hoopten naar het noorden
te gaan, naar de rand van het ijs.

589
00:50:37,826 --> 00:50:41,038
Als het ijs los genoeg was...

590
00:50:41,038 --> 00:50:43,331
konden we met de boten
naar het dichtstbijzijnde land roeien.

591
00:50:45,667 --> 00:50:47,169
{\an8}februari 1916
dag 552

592
00:50:47,335 --> 00:50:53,425
{\an8}3 februari, de cacao is
al een tijdje op en de thee ook bijna.

593
00:50:53,925 --> 00:50:55,844
{\an8}Binnenkort drinken we
alleen nog maar melk.

594
00:50:56,678 --> 00:50:58,972
{\an8}Het eten bestaat nu
alleen nog maar uit vlees.

595
00:51:00,348 --> 00:51:03,894
{\an8}We moesten pinguïns en zeehonden
vangen om te kunnen koken.

596
00:51:04,394 --> 00:51:06,730
{\an8}We moesten een fornuis maken.

597
00:51:06,730 --> 00:51:12,694
{\an8}We hebben een fornuis gemaakt
van koekblikken en een verfvat.

598
00:51:12,944 --> 00:51:15,697
Het duurde acht uur
om een maaltijd te bereiden.

599
00:51:15,864 --> 00:51:20,410
De onderkant smolt
en het fornuis viel steeds om.

600
00:51:20,577 --> 00:51:23,163
Dat gaf niet,
want er ging niets verloren.

601
00:51:23,330 --> 00:51:26,124
Ik deed het gewoon weer
terug in de pan.

602
00:51:26,291 --> 00:51:28,335
Het was alles of niets.

603
00:51:34,216 --> 00:51:36,718
De eentonigheid
werkte op onze zenuwen.

604
00:51:37,135 --> 00:51:41,848
Niets te doen, we konden nergens heen.
De moraal breekt...

605
00:51:41,848 --> 00:51:47,270
als er niets te doen is
en je er niets aan kunt doen.

606
00:51:50,482 --> 00:51:53,318
Toen ontstond er gekibbel.

607
00:51:53,318 --> 00:51:55,320
Dinsdag 28 maart.

608
00:51:55,320 --> 00:51:58,657
Vanmorgen was er veel narigheid.

609
00:51:59,616 --> 00:52:05,580
Greenstreet morste z'n kostbare
rantsoen warme melk en stortte in.

610
00:52:06,957 --> 00:52:12,712
Stilletjes ging iedereen om hem heen
staan en goot wat melk in z'n beker.

611
00:52:13,588 --> 00:52:19,469
Dat laat zien hoe gespannen ze waren,
maar ook dat ze op elkaar pasten.

612
00:52:26,476 --> 00:52:28,436
duik 5
nog 7 dagen

613
00:52:28,603 --> 00:52:32,440
Prima.

614
00:52:32,607 --> 00:52:35,986
Oké. Robbie, alles zit vast
en het touw is van het dek.

615
00:52:36,153 --> 00:52:37,612
Je kunt duiken.

616
00:52:37,779 --> 00:52:40,615
Oké. Begrepen.
Ik duik naar 100 meter.

617
00:52:40,782 --> 00:52:45,996
{\an8}Dit kan het verschil betekenen tussen
beweren een wrak te hebben gevonden...

618
00:52:45,996 --> 00:52:47,706
{\an8}en het zien van de Endurance.

619
00:52:54,421 --> 00:52:58,717
Gaan we een snelle inspectie doen?
Wat is het plan?

620
00:52:58,717 --> 00:53:01,678
Ja, graag.
- Oké, ik draai 'm om.

621
00:53:08,226 --> 00:53:09,269
Hij komt eraan.

622
00:53:20,572 --> 00:53:23,992
Zitten we nu boven het doelwit?
- Ja, volgens mij wel.

623
00:53:26,077 --> 00:53:28,997
Ik zie gewoon zeebodem.

624
00:53:31,333 --> 00:53:32,876
Stop.

625
00:53:34,753 --> 00:53:39,299
Alsof er een lepel uitsteekt.
Moet je die vorm zien.

626
00:53:39,466 --> 00:53:40,884
Het is een steen.

627
00:53:40,884 --> 00:53:43,929
Je ziet mariene vegetatie.
Het lijkt op een stuk hout.

628
00:53:43,929 --> 00:53:48,099
Het kan zwaar hout zijn.
Het kunnen planken zijn.

629
00:53:49,351 --> 00:53:52,479
De video's zijn
niet erg duidelijk...

630
00:53:52,479 --> 00:53:55,398
maar er is geen wrak of schip te zien.

631
00:53:55,649 --> 00:53:59,527
Het heeft geen zin om hier te blijven.

632
00:53:59,527 --> 00:54:02,405
Blijf zoeken.
- Hervat de zoektocht.

633
00:54:03,990 --> 00:54:08,995
We hebben een groot puinveld,
door mensen gemaakt, van het wrak.

634
00:54:09,162 --> 00:54:13,541
Dus het hoort bij het schip.
Het is niet het schip.

635
00:54:13,541 --> 00:54:14,834
Ja.

636
00:54:16,294 --> 00:54:21,341
Er knapte iets
in m'n hoofd en in m'n hart.

637
00:54:21,925 --> 00:54:28,682
Ik kon Shackleton horen lachen, omdat
we onszelf voor schut hadden gezet.

638
00:54:36,856 --> 00:54:41,695
Opeens begon de klok weer te tikken.
Tik, tik, tik, tik.

639
00:54:41,695 --> 00:54:46,616
Het is weer een race tegen de klok.

640
00:54:46,783 --> 00:54:48,576
Omhoog.

641
00:54:53,373 --> 00:54:56,751
duik 9
nog 6 dagen

642
00:54:56,751 --> 00:54:59,671
Die zijscans kunnen je
voor de gek houden.

643
00:54:59,671 --> 00:55:02,257
We hebben eerder fouten gemaakt.

644
00:55:02,424 --> 00:55:05,427
We vonden een duikboot,
maar herkenden 'm niet.

645
00:55:05,593 --> 00:55:10,098
We dachten dat het verkeerd was.
Dat was een dure fout.

646
00:55:10,557 --> 00:55:13,518
Soms zitten de dingen
niet mee in het leven.

647
00:55:14,060 --> 00:55:15,854
Dat weten we allemaal.

648
00:55:16,229 --> 00:55:21,109
Je moet over de tegenslagen heen
komen. 2019 was een nachtmerrie.

649
00:55:21,109 --> 00:55:22,944
Echt een nachtmerrie.

650
00:55:22,944 --> 00:55:27,532
Je schreef dat we met de staart
tussen de benen terugkwamen.

651
00:55:27,532 --> 00:55:32,829
Ik zou het niet zo gezegd hebben, maar
dat schreef je. En hier zijn we dan.

652
00:55:34,205 --> 00:55:36,082
Soms moet je falen om te slagen.

653
00:55:46,301 --> 00:55:48,386
{\an8}maart 1916
dag 580

654
00:55:48,928 --> 00:55:51,556
{\an8}We hadden maar voor vier weken eten.

655
00:55:51,723 --> 00:55:55,894
We hadden niets om de kou buiten
te houden, behalve linnen tenten.

656
00:55:56,978 --> 00:56:02,275
We verroestten en verspilden ons leven
terwijl de wereld oorlog voerde...

657
00:56:02,275 --> 00:56:04,944
en we wisten niet hoe het ging.

658
00:56:09,157 --> 00:56:11,659
Door het gebrek aan voedsel
hadden we...

659
00:56:11,659 --> 00:56:16,414
alles nodig voor onszelf en
moest ik de honden laten afschieten.

660
00:56:20,251 --> 00:56:22,379
Ik heb Sirius vandaag doodgeschoten.

661
00:56:22,379 --> 00:56:26,341
{\an8}Het voelde vreselijk
om dit mooie jonge dier te doden...

662
00:56:26,508 --> 00:56:30,095
{\an8}dat steeds vrolijk op me af kwam.

663
00:56:30,470 --> 00:56:35,558
{\an8}M'n hand trilde zo erg dat ik twee
kogels nodig had om hem af te maken.

664
00:56:36,017 --> 00:56:37,977
Arm beest.

665
00:56:40,271 --> 00:56:43,191
De aan boord geboren pups
werden doodgeschoten...

666
00:56:43,191 --> 00:56:45,944
en Mrs Chippy,
de kat van de timmerman, ook.

667
00:56:48,655 --> 00:56:51,991
Er was niks aan om
de taaie, oude honden op te eten.

668
00:56:52,158 --> 00:56:54,577
Maar de puppy's waren mals.

669
00:56:57,539 --> 00:57:01,918
{\an8}Een toevallige waarnemer zou
ons koelbloedig hebben gevonden...

670
00:57:01,918 --> 00:57:06,714
{\an8}vooral als hij ons zag watertanden,
terwijl je tranen zou verwachten.

671
00:57:08,299 --> 00:57:11,553
Honger verlaagt ons tot het niveau
van andere soorten.

672
00:57:15,515 --> 00:57:19,144
{\an8}april 1916
dag 618

673
00:57:19,394 --> 00:57:23,148
Op 9 april breekt hun ijsschots weer
en het is onhoudbaar.

674
00:57:23,148 --> 00:57:27,819
Ze kunnen niet langer op de stukjes
ijs leven en gaan naar de boten.

675
00:57:29,154 --> 00:57:33,074
Het is vreselijk
om in zo'n open boot te varen.

676
00:57:36,327 --> 00:57:42,000
{\an8}Shackleton, Hudson en ik namen elk
de leiding over een boot.

677
00:57:44,502 --> 00:57:47,380
Vanaf het begin ging het al mis.

678
00:57:47,380 --> 00:57:50,800
{\an8}We voeren door een wijde doorgang...

679
00:57:51,384 --> 00:57:56,097
{\an8}Shackleton voorop. Ineens begon hij
te schreeuwen en te wijzen.

680
00:57:57,640 --> 00:57:59,267
Ik kon m'n ogen niet geloven.

681
00:58:01,394 --> 00:58:05,023
Het ijs kwam als een vloedgolf
op ons af.

682
00:58:06,274 --> 00:58:09,152
We schreeuwden naar de achterste boot
en roeiden voor ons leven.

683
00:58:10,069 --> 00:58:12,906
We konden ontkomen
aan de plek van inslag.

684
00:58:14,949 --> 00:58:16,451
{\an8}schilderij
George Marston

685
00:58:17,035 --> 00:58:20,205
{\an8}Daarna werd de reis veel moeilijker.

686
00:58:20,705 --> 00:58:27,170
{\an8}Ze krijgen diarree, het drinkwater is
vervuild, hun kleren bevriezen.

687
00:58:27,170 --> 00:58:31,466
Hun voeten zijn ondergedompeld
in ijskoud zeewater.

688
00:58:34,552 --> 00:58:38,556
Onze hoop was gevestigd
op het bepalen van onze positie.

689
00:58:39,724 --> 00:58:41,601
Worsley zocht de zon.

690
00:58:43,269 --> 00:58:45,271
Het was een grote teleurstelling.

691
00:58:46,731 --> 00:58:51,069
In plaats van vooruitgang te boeken,
waren ze tot hun ontzetting...

692
00:58:51,236 --> 00:58:55,949
50 kilometer ten oosten geraakt
van waar ze waren begonnen.

693
00:59:00,119 --> 00:59:02,080
Gezien de windrichting...

694
00:59:02,622 --> 00:59:06,918
werd Elephant Island
al snel de meest logische bestemming.

695
00:59:11,548 --> 00:59:16,094
De wind trekt aan, we moeten aanleggen
bij een ijsschots...

696
00:59:16,094 --> 00:59:20,139
en bidden dat die
de hele nacht intact blijft.

697
00:59:20,515 --> 00:59:25,061
48 uur lang geen slaap,
doorweekt, koud en ellendig.

698
00:59:32,151 --> 00:59:35,196
De volgende ochtend
was de zee onstuimig.

699
00:59:35,363 --> 00:59:39,826
Het ijs sloot zich om ons heen en
ijsschotsen beukten tegen ons aan.

700
00:59:40,326 --> 00:59:42,078
We leken geen kans te hebben.

701
00:59:42,704 --> 00:59:46,332
Tot overmaat van ramp
verscheen er een scheur in het midden.

702
00:59:47,083 --> 00:59:50,003
{\an8}We dachten dat dit het einde was.

703
00:59:50,169 --> 00:59:54,173
{\an8}We schudden elkaar de hand en zeiden:

704
00:59:54,340 --> 00:59:58,928
Tot ziens, jongens. Dit is het einde.
Het was mooi zolang het duurde.

705
00:59:59,971 --> 01:00:01,139
Toen gebeurde er een wonder.

706
01:00:01,931 --> 01:00:06,519
Het ijs begon zich terug te trekken
door de stroming...

707
01:00:06,686 --> 01:00:09,397
waardoor we in open water belandden.

708
01:00:10,607 --> 01:00:13,151
Een kans van één op één miljoen...

709
01:00:13,318 --> 01:00:14,944
die zich soms
op het juiste moment aandient.

710
01:00:21,451 --> 01:00:25,913
Shackleton maakte zich zorgen
om veel van z'n mannen.

711
01:00:26,456 --> 01:00:30,918
We hadden opgezette monden
en konden amper eten.

712
01:00:32,503 --> 01:00:34,422
We hadden vreselijke dorst.

713
01:00:35,214 --> 01:00:37,342
Het gaf tijdelijk verlichting...

714
01:00:37,342 --> 01:00:40,887
door op rauw zeehondenvlees te kauwen
en het bloed door te slikken.

715
01:00:41,679 --> 01:00:46,434
Maar de dorst kwam dubbel zo erg
terug, omdat het vlees zo zout is.

716
01:00:50,438 --> 01:00:52,940
's Middags zien ze
Elephant Island liggen.

717
01:00:52,940 --> 01:00:55,026
Ze kunnen er niet
in het donker heenvaren.

718
01:00:56,152 --> 01:01:00,073
Ze binden de boten aan elkaar vast
en wachten op zee.

719
01:01:03,326 --> 01:01:10,083
Ik was die nacht zeeziek en voelde me
ellendig, doorweekt, bevroren en ziek.

720
01:01:10,083 --> 01:01:12,960
McLeod gromde de hele nacht.

721
01:01:12,960 --> 01:01:18,216
De mannen vervloekten elkaar, de zee,
de boot en alles wat maar kon.

722
01:01:19,342 --> 01:01:24,722
Toen kreeg Perce Blackborrow
de eerste bevriezingsverschijnselen.

723
01:01:26,891 --> 01:01:28,893
Ze verkeren in buitengewone ellende.

724
01:01:30,937 --> 01:01:34,691
Frank Wild zei over die avond
dat de helft van de bemanning...

725
01:01:34,691 --> 01:01:37,944
in een staat van gestoordheid raakte
en zich hulpeloos en hopeloos voelde.

726
01:01:49,747 --> 01:01:54,419
We hebben verder naar het noorden
gezocht en nog niets gevonden.

727
01:01:55,294 --> 01:01:57,797
Hier ligt een deel van de Endurance.

728
01:01:57,797 --> 01:02:00,049
{\an8}expeditiemanager onderzee-activiteiten

729
01:02:00,216 --> 01:02:02,552
{\an8}Dat is het enige wat we weten.

730
01:02:03,052 --> 01:02:07,515
Nu moeten we zo veel mogelijk filmen
in zo weinig mogelijk tijd...

731
01:02:07,515 --> 01:02:10,518
en het hele zoekgebied uitkammen.

732
01:02:16,649 --> 01:02:17,942
zoekgebied

733
01:02:18,109 --> 01:02:19,736
{\an8}duik 10
nog 6 dagen

734
01:02:19,902 --> 01:02:21,112
{\an8}duik 11
nog 5 dagen

735
01:02:21,279 --> 01:02:23,489
{\an8}duik 12
nog 4 dagen

736
01:02:23,656 --> 01:02:25,533
{\an8}duik 14
nog 3 dagen

737
01:02:25,700 --> 01:02:26,743
{\an8}duik 16
nog 2 dagen

738
01:02:26,909 --> 01:02:28,661
{\an8}duik 17
nog 1 dag

739
01:02:28,661 --> 01:02:30,496
{\an8}Wat moeten we doen?

740
01:02:30,496 --> 01:02:33,583
{\an8}Ik weet het niet.
- Wat nog meer?

741
01:02:36,627 --> 01:02:41,674
Ik heb het Falklands Maritime
Heritage Trust gevraagd om uitstel.

742
01:02:41,799 --> 01:02:45,678
En we kunnen de boot
nog 10 dagen huren.

743
01:02:45,928 --> 01:02:49,474
Maar het hangt af
van uw oordeel als kapitein...

744
01:02:49,849 --> 01:02:53,561
of het veilig genoeg is
om hier te blijven.

745
01:02:53,728 --> 01:02:57,482
Ik ben er niet op tegen.
Het ijs bepaalt wat er moet gebeuren.

746
01:02:57,648 --> 01:03:02,487
We willen het om het uur
met jou bespreken.

747
01:03:02,737 --> 01:03:05,531
Ik moet er alleen voor zorgen...

748
01:03:05,531 --> 01:03:09,952
dat we niet vast komen te zitten,
net als Shackleton.

749
01:03:15,082 --> 01:03:17,585
{\an8}nog 10 dagen

750
01:03:17,752 --> 01:03:19,337
{\an8}duik 18
nog 10 dagen

751
01:03:33,810 --> 01:03:38,981
Voor de kust van Elephant Island
lagen steile kliffen en gletsjers.

752
01:03:39,273 --> 01:03:42,819
Wild en onbeschrijflijk woest.

753
01:03:47,156 --> 01:03:51,202
{\an8}De mannen die aankwamen
op Elephant Island leken in niets...

754
01:03:51,369 --> 01:03:54,372
{\an8}op degenen die een week eerder
in de boten stapten...

755
01:03:54,539 --> 01:03:59,293
{\an8}verwilderd en afgetuigd,
met bevriezingsverschijnselen.

756
01:03:59,460 --> 01:04:02,630
{\an8}We waren in een week
20 jaar ouder geworden.

757
01:04:06,092 --> 01:04:10,596
Velen leden aan tijdelijke
stoornissen en liepen doelloos rond...

758
01:04:10,763 --> 01:04:13,015
anderen trilden
alsof ze Parkinson hadden.

759
01:04:17,770 --> 01:04:21,107
Ze lachten luid, raapten stenen op...

760
01:04:21,107 --> 01:04:23,943
en lieten kiezels
door hun vingers glippen...

761
01:04:24,110 --> 01:04:26,654
zoals vrekken met hun goud doen.

762
01:04:31,200 --> 01:04:34,495
{\an8}We waren zo blij
met vaste grond onder onze voeten...

763
01:04:34,495 --> 01:04:38,958
{\an8}na 170 dagen
op een drijvende ijsschots.

764
01:04:41,127 --> 01:04:46,757
{\an8}Het eerste wat we deden, was drinken.
Al word ik honderd...

765
01:04:46,924 --> 01:04:50,970
{\an8}ik zal nooit vergeten hoe
dat warme drankje door m'n keel gleed.

766
01:04:51,804 --> 01:04:57,685
Ik wou dat ik een giraffennek had
om dat heerlijke gevoel te verlengen.

767
01:05:02,106 --> 01:05:04,358
'Gelukkig is er niemand omgekomen.'

768
01:05:04,358 --> 01:05:07,987
{\an8}Dat zei Shackleton in ons eerste
gesprek op Elephant Island.

769
01:05:08,738 --> 01:05:12,658
{\an8}Shackleton vond altijd
dat hij verantwoordelijk was...

770
01:05:12,658 --> 01:05:16,245
{\an8}voor alles wat ons overkwam.
Alleen hij.

771
01:05:17,538 --> 01:05:19,999
Z'n houding was bijna patriarchaal.

772
01:05:20,791 --> 01:05:24,503
Dat verklaart misschien hun
onvoorwaardelijke toewijding aan hem.

773
01:05:30,927 --> 01:05:32,803
Onze eerste klus
was het bouwen van een huis.

774
01:05:33,930 --> 01:05:38,184
{\an8}We stapelden wat stenen op
en zetten de bootjes op hun kop.

775
01:05:38,601 --> 01:05:40,645
{\an8}We vulden de spleten op
met ijs en sneeuw.

776
01:05:41,187 --> 01:05:44,774
{\an8}Het was een vreselijk hutje.
Eerst was er geen licht.

777
01:05:45,816 --> 01:05:49,070
Toen maakten we
een lampje van zeehondenvet...

778
01:05:49,070 --> 01:05:51,030
met een stuk verband als lont.

779
01:05:52,114 --> 01:05:56,953
Het kleine, rokerige vlammetje deed
de duisternis juist donkerder lijken.

780
01:05:58,120 --> 01:06:01,624
Shackleton besefte al snel
dat ze daar niet konden blijven.

781
01:06:01,624 --> 01:06:07,505
De walvisjagers kwamen daar niet.
Niemand zou ze daar redden.

782
01:06:08,130 --> 01:06:12,593
Als ze bleven, zouden ze verhongeren
of aan onderkoeling sterven.

783
01:06:12,593 --> 01:06:17,598
De situatie was wanhopig.
Maar onze leider greep weer in.

784
01:06:20,309 --> 01:06:24,146
Hij besluit dat ze
alleen kunnen ontsnappen...

785
01:06:24,313 --> 01:06:30,277
{\an8}door met vijf sterke mannen een reis
van 1250 kilometer te maken...

786
01:06:30,444 --> 01:06:35,116
{\an8}over het gevaarlijkste stuk oceaan
op aarde naar Zuid-Georgia...

787
01:06:35,282 --> 01:06:39,620
waar ze hulp kunnen halen en hopelijk
de rest kunnen komen redden.

788
01:06:42,999 --> 01:06:45,459
{\an8}'Ik vrees dat er geen hoop meer is',
zei hij.

789
01:06:46,419 --> 01:06:50,256
{\an8}'Ik vraag niemand mee te gaan die er
niet goed over heeft nagedacht.'

790
01:06:51,465 --> 01:06:55,177
Zodra hij stopte met praten,
bood iedereen zich aan.

791
01:06:55,845 --> 01:06:57,263
Vijf van ons werden gekozen.

792
01:06:59,181 --> 01:07:02,977
Om zichzelf een betere kans te geven,
maakte hij wat aanpassingen...

793
01:07:02,977 --> 01:07:07,398
aan de grootste en meest
zeewaardige boot, de James Caird.

794
01:07:08,065 --> 01:07:10,276
Hij bevestigde extra planken
aan de zijkant.

795
01:07:10,276 --> 01:07:13,112
Ze bedekten de boot
deels met zeildoek.

796
01:07:13,279 --> 01:07:16,866
Ze legden ballast op de bodem...

797
01:07:17,033 --> 01:07:19,827
en plaatsten een andere mast
op de kiel...

798
01:07:19,994 --> 01:07:21,203
zodat die niet zo veel doorboog.

799
01:07:24,040 --> 01:07:25,332
{\an8}23 april.

800
01:07:26,000 --> 01:07:30,921
{\an8}De Caird is bijna klaar.
Als God het wil, vertrekt hij morgen.

801
01:07:33,215 --> 01:07:35,760
{\an8}Het is vreselijk om naar je maten
te kijken...

802
01:07:36,093 --> 01:07:38,512
{\an8}mannen die je door dik
en dun hebben gesteund...

803
01:07:38,971 --> 01:07:43,934
{\an8}en te beseffen dat dit waarschijnlijk
de laatste keer is.

804
01:07:43,934 --> 01:07:49,732
En te weten dat als je niet terugkomt,
ze zullen verhongeren.

805
01:07:58,908 --> 01:08:04,246
Om 12.30 uur hees de Caird het zeil
onder aanmoedigingen vanaf de kust.

806
01:08:11,003 --> 01:08:15,132
We probeerden vrolijk te doen,
terwijl we onze maten uitzwaaiden.

807
01:08:15,883 --> 01:08:20,012
Hoewel we ons in ons hart
verlaten voelden.

808
01:08:30,523 --> 01:08:32,399
Koud, koud, koud.

809
01:08:34,318 --> 01:08:37,321
Het ijs houdt het tegen. IJskoud.

810
01:08:37,488 --> 01:08:40,616
Het was ijskoud.
De jongens waren daar aan het werk.

811
01:08:40,783 --> 01:08:46,122
{\an8}Ze klaagden niet, deden hun werk.
Maar ze worden moe. Het vergt veel.

812
01:09:01,095 --> 01:09:05,141
{\an8}duik 21

813
01:09:06,934 --> 01:09:08,394
Kom op.

814
01:09:08,561 --> 01:09:13,023
Een beetje puin met een pijl
zou mooi zijn.

815
01:09:15,025 --> 01:09:17,528
{\an8}duik 23

816
01:09:26,704 --> 01:09:27,872
We vinden niets.

817
01:09:27,872 --> 01:09:32,877
De temperatuur zal de komende dagen
flink gaan dalen.

818
01:09:32,877 --> 01:09:35,045
Dan moeten we de zoektocht afblazen.

819
01:09:35,421 --> 01:09:38,507
duik 25
nog 6 dagen

820
01:09:38,674 --> 01:09:41,719
Het wordt nu wat ontmoedigend, hè?

821
01:09:41,886 --> 01:09:44,013
Ja.
- Het is gewoon...

822
01:09:44,597 --> 01:09:46,432
Oké, dat is het einde van de rit.

823
01:09:46,432 --> 01:09:48,934
Ja.
- Oké. Einde van de rit.

824
01:09:48,934 --> 01:09:51,228
Het lag er dus niet.

825
01:09:53,981 --> 01:09:57,860
Je verwacht er veel van en dan...

826
01:09:58,235 --> 01:10:01,614
krijg je een rechtse
op je kin en val je neer.

827
01:10:04,200 --> 01:10:06,952
De tijd begint te dringen, hè?
- Ja.

828
01:10:23,344 --> 01:10:27,264
Shackleton vertrok op 24 april
en dat was geen dag te vroeg.

829
01:10:28,057 --> 01:10:31,977
De volgende dag was
Elephant Island omringd door ijs.

830
01:10:32,770 --> 01:10:34,813
Dan hadden ze daar
nog een winter gezeten.

831
01:10:41,737 --> 01:10:44,281
{\an8}De oceaan bij Kaap Hoorn,
halverwege mei...

832
01:10:44,448 --> 01:10:48,869
{\an8}staat bekend als het meest
stormachtige gebied ter wereld.

833
01:10:55,292 --> 01:10:58,587
Onze boot was zo klein
te midden van de grote zeeën.

834
01:10:58,754 --> 01:11:03,050
Ons zeil wapperde vaak doelloos
in de kalmte tussen twee golven.

835
01:11:07,263 --> 01:11:12,101
{\an8}Golven braken over ons heen,
overal stroomde water...

836
01:11:12,101 --> 01:11:15,271
het voelde alsof we
onder een waterval zaten.

837
01:11:19,358 --> 01:11:23,279
Onze benen en voeten zwollen op
door het constante weken.

838
01:11:23,445 --> 01:11:27,366
Ze werden wit en gevoelloos
aan de oppervlakte.

839
01:11:30,119 --> 01:11:33,706
Op Elephant Island wachtten
22 mannen op de verlichting...

840
01:11:33,706 --> 01:11:37,001
die alleen wij hen konden brengen.

841
01:11:37,001 --> 01:11:39,253
Hun situatie was erger
dan die van ons.

842
01:11:41,547 --> 01:11:47,011
{\an8}De hut was klein, donker en vies
en wij waren ook donker en vies.

843
01:11:47,011 --> 01:11:51,140
{\an8}We hadden geen brood of koekjes
en soms gingen er dagen voorbij...

844
01:11:51,140 --> 01:11:53,809
zonder dat we zeehonden
of pinguïns zagen.

845
01:11:55,561 --> 01:12:00,024
Maar weinig mensen hebben zo'n
honger gehad als wij en het overleefd.

846
01:12:02,359 --> 01:12:05,195
Het leven hier is bijna
niet vol te houden.

847
01:12:06,363 --> 01:12:08,949
{\an8}We bidden dat de Caird
Zuid-Georgia veilig bereikt...

848
01:12:08,949 --> 01:12:11,076
{\an8}en snel hulp zal sturen.

849
01:12:19,209 --> 01:12:22,463
Worsley zegt welke koers ze moeten
varen als ze naar Zuid-Georgia willen.

850
01:12:24,506 --> 01:12:29,386
{\an8}Als ze voorbij Zuid-Georgia zouden
varen, was er niets tot aan Afrika...

851
01:12:29,386 --> 01:12:33,349
{\an8}duizenden kilometers verder
en zouden ze omkomen op de oceaan.

852
01:12:38,937 --> 01:12:43,609
{\an8}Om middernacht stond ik aan het roer
en zag ik een heldere hemel.

853
01:12:44,777 --> 01:12:47,738
{\an8}Ik riep dat de lucht opklaarde.

854
01:12:47,905 --> 01:12:53,327
Even later besefte ik dat het
de witte top van een enorme golf was.

855
01:12:54,119 --> 01:12:57,623
Ik riep: 'Hou je in godsnaam vast.'

856
01:12:57,790 --> 01:13:02,503
Ik had nog nooit
zo'n gigantische golf gezien.

857
01:13:19,728 --> 01:13:23,690
Maar het schip overleefde het,
half vol water.

858
01:13:25,025 --> 01:13:28,278
We hoosden met de energie
van mannen die vochten voor hun leven.

859
01:13:29,363 --> 01:13:34,451
Pas om drie uur 's nachts,
toen we ondraaglijk koud waren...

860
01:13:34,618 --> 01:13:38,414
kregen we het fornuis aan de praat
en maakten we warme drankjes.

861
01:13:43,460 --> 01:13:45,087
Ze zagen goede voortekenen.

862
01:13:45,087 --> 01:13:49,133
Ze zagen zeevogels die zich
nooit ver van land waagden.

863
01:13:50,634 --> 01:13:55,597
Om één uur 's middags zagen we
de pieken van Zuid-Georgia.

864
01:13:58,350 --> 01:14:01,854
Maar toen ze aankwamen,
zaten ze aan de verkeerde kant.

865
01:14:02,646 --> 01:14:06,567
Ze wilden naar de andere kant.
Daar waren de walvisstations.

866
01:14:08,068 --> 01:14:11,405
Shackleton dacht dat Vincent
en McNeish op sterven lagen.

867
01:14:11,905 --> 01:14:15,451
Hij kon niet helemaal
om Zuid-Georgia heen varen.

868
01:14:15,701 --> 01:14:19,371
Ze stopten in de schemering,
omdat de kust niet te bereiken was...

869
01:14:19,371 --> 01:14:21,498
zonder goed zicht.

870
01:14:22,791 --> 01:14:29,590
Plots sloeg de wind aan de kust om
in een storm van buitengewone kracht.

871
01:14:37,806 --> 01:14:42,019
De mast boog door en we dachten even
dat hij zou knappen.

872
01:14:44,229 --> 01:14:49,651
De boegplanken gingen open en dicht,
waardoor er water naar binnen spoot.

873
01:14:53,655 --> 01:14:56,617
De kans om de nacht
te overleven leek klein.

874
01:14:56,783 --> 01:15:00,871
Ik denk dat de meesten van ons voelden
dat het einde nabij was.

875
01:15:07,002 --> 01:15:11,340
Maar toen het uitzichtloos leek,
veranderde alles.

876
01:15:12,799 --> 01:15:15,093
De wind draaide plots.

877
01:15:16,345 --> 01:15:21,725
{\an8}Ik heb me vaak verwonderd over de
dunne lijn tussen succes en falen...

878
01:15:22,476 --> 01:15:27,272
{\an8}en de ommekeer van een onafwendbare
ramp naar relatieve veiligheid.

879
01:15:29,983 --> 01:15:32,945
Uiteindelijk, op 10 mei,
voeren ze tussen rotsen door...

880
01:15:33,111 --> 01:15:36,657
en kwamen ze aan land.
Ze sleepten zichzelf het strand op.

881
01:15:37,449 --> 01:15:40,285
Nog een nacht op zee
en ze waren zeker omgekomen.

882
01:15:46,458 --> 01:15:50,921
Het blijft... Ongrijpbaar.
- Ja.

883
01:15:52,172 --> 01:15:55,384
De lichtblauwe lijn
is het doorzochte gebied.

884
01:15:55,884 --> 01:15:58,595
Het resterende gebied
is het zuidelijke kanaal.

885
01:15:58,595 --> 01:16:01,431
De volgende duik zal
waarschijnlijk hier zijn...

886
01:16:01,598 --> 01:16:03,267
en dan we gaan naar het oosten.

887
01:16:03,934 --> 01:16:06,603
En dan? Gaan we zuidelijker?

888
01:16:07,104 --> 01:16:12,150
Op dit moment zeg ik:
doorzoek het vak.

889
01:16:15,571 --> 01:16:17,656
{\an8}duik 26
nog 6 dagen

890
01:16:17,656 --> 01:16:21,159
Dit is het. Tijdens deze duik
vinden we de Endurance.

891
01:16:24,955 --> 01:16:28,542
We hebben nog maar een paar dagen.
De winter komt eraan.

892
01:16:28,542 --> 01:16:32,546
{\an8}Aan boord hebben we veel gesproken...

893
01:16:32,546 --> 01:16:37,759
{\an8}over hoe Worsley kon weten
waar de zinkpositie was.

894
01:16:38,010 --> 01:16:40,095
Hij maakte maar een schatting.

895
01:16:40,262 --> 01:16:43,807
Hij had al drie dagen
geen locatie kunnen bepalen.

896
01:16:43,807 --> 01:16:48,854
Pas de dag nadat het schip zonk,
kon hij een nieuwe positie bepalen.

897
01:16:49,396 --> 01:16:52,065
Wat was in de tussentijd
de richting van de drift?

898
01:16:52,065 --> 01:16:53,650
Dat was de uitdaging.

899
01:17:02,451 --> 01:17:04,786
We bedachten pas tijdens de tocht...

900
01:17:04,786 --> 01:17:09,374
om de dataset ERA-20 te gebruiken,
een groot Europees project...

901
01:17:09,374 --> 01:17:14,087
om het klimaat en weer van
de afgelopen 100 jaar te berekenen...

902
01:17:14,087 --> 01:17:16,548
gebaseerd op weerdata
en fysieke modellen.

903
01:17:16,798 --> 01:17:19,134
We berekenden
het traject van de drift...

904
01:17:19,468 --> 01:17:24,514
dat de Endurance misschien
had afgelegd rond 21 november.

905
01:17:24,765 --> 01:17:29,936
Dan zou de zinklocatie hier zijn,
aan de zuidkant van het vierkant.

906
01:17:30,187 --> 01:17:35,108
Daarnaast kregen John
en ik het idee om te kijken...

907
01:17:35,108 --> 01:17:39,905
naar de meteorologische waarnemingen
van Hussey op die dag.

908
01:17:40,822 --> 01:17:44,076
De waarnemingen van Hussey
zijn echte waarnemingen...

909
01:17:44,076 --> 01:17:45,786
maar niet 's nachts.

910
01:17:46,203 --> 01:17:49,247
Ik heb de data in een model
gestopt voor heranalyse...

911
01:17:49,247 --> 01:17:54,252
een weermodel dat terugloopt.
We zijn er vrij zeker van dat...

912
01:17:54,503 --> 01:18:00,008
tussen de 18e en de 22e de Endurance
naar het zuiden afdreef...

913
01:18:00,008 --> 01:18:03,637
en dat Worsley
dat niet kon observeren.

914
01:18:03,637 --> 01:18:06,848
We moeten dat zuidelijke deel
doorzoeken.

915
01:18:06,848 --> 01:18:08,433
Die kant wijs je ons nu op.

916
01:18:08,433 --> 01:18:09,935
Nico, je bent erg stil.

917
01:18:11,103 --> 01:18:15,941
Je neemt alles in je op.
- Ja, ik ben net een oude computer.

918
01:18:15,941 --> 01:18:20,070
Als ik te veel nadenk,
bevriest het scherm.

919
01:18:20,320 --> 01:18:22,114
{\an8}duik 28
nog 5 dagen

920
01:18:22,280 --> 01:18:23,573
{\an8}Goed?

921
01:18:24,741 --> 01:18:27,369
Vanuit het oogpunt
van de onderzeese operatie...

922
01:18:27,869 --> 01:18:33,792
vraag ik me af waarom
we dit nu pas ontdekken...

923
01:18:33,959 --> 01:18:35,460
en niet een jaar geleden?

924
01:18:37,921 --> 01:18:42,467
Nog 30 procent te gaan en nu doet hij
deze geweldige voorspelling.

925
01:18:42,467 --> 01:18:46,513
Als het niet op een plek ligt
die al is onderzocht...

926
01:18:46,680 --> 01:18:50,726
ligt het ergens waar we nog niet
gekeken hebben. Of ergens anders.

927
01:18:50,892 --> 01:18:54,104
Dat is geen voorspelling.
Dat kan ik ook voorspellen.

928
01:18:54,271 --> 01:18:56,481
Ik heb niet gestudeerd om te leren...

929
01:18:56,481 --> 01:18:59,693
welk ijs het lekkerst is
in een gin-tonic.

930
01:19:09,035 --> 01:19:12,080
Hoeveel hebben we nu doorzocht?
Grofweg?

931
01:19:12,247 --> 01:19:14,458
Drieënzeventig procent.

932
01:19:14,624 --> 01:19:16,835
Het begint op te raken.

933
01:19:19,463 --> 01:19:22,632
Nu we een driftvoorspelling hebben...

934
01:19:22,632 --> 01:19:26,928
moeten we dat linken
aan de wrakstukken die we hebben.

935
01:19:26,928 --> 01:19:32,058
Dus als we het driftmodel toepassen
op het gebied met wrakstukken...

936
01:19:32,058 --> 01:19:36,646
dan kan het wrak overal
tussen hier en hier liggen.

937
01:19:36,855 --> 01:19:40,275
Maar dit hele gebied is
al doorzocht, behalve...

938
01:19:40,275 --> 01:19:43,278
Behalve dat plekje daar.

939
01:19:43,278 --> 01:19:45,947
Dus we moeten in dit gebied zoeken.

940
01:19:49,659 --> 01:19:52,996
Hoe meer dagen verstrijken,
hoe meer ik denk:

941
01:19:52,996 --> 01:19:56,249
'Hoe kun je Shackletons
verhaal vertellen en opgeven?'

942
01:20:06,593 --> 01:20:10,597
Shackleton was nu aan de afgelegen,
onbewoonde kant...

943
01:20:10,764 --> 01:20:13,600
van een van de meest
geïsoleerde eilanden op aarde.

944
01:20:13,767 --> 01:20:16,937
Hij moest naar de walvisstations.

945
01:20:19,564 --> 01:20:21,191
Ik besefte dat we door de toestand...

946
01:20:21,191 --> 01:20:25,654
van McNeish en Vincent
niet weer konden uitvaren.

947
01:20:27,364 --> 01:20:30,617
{\an8}Het alternatief was proberen
het eiland over te steken.

948
01:20:30,784 --> 01:20:34,412
{\an8}Het eiland Zuid-Georgia was nog nooit
door iemand overgestoken.

949
01:20:34,955 --> 01:20:37,666
Volgens de walvisjagers
was het land ontoegankelijk.

950
01:20:39,709 --> 01:20:44,381
Shackleton wist dat de oversteek
een wanhopige gok was.

951
01:20:48,009 --> 01:20:51,763
Worsley en Crean gingen mee
en na overleg...

952
01:20:51,763 --> 01:20:54,558
besloten we
de slaapzakken achter te laten...

953
01:20:54,724 --> 01:20:57,727
en de reis met zo weinig mogelijk
gewicht te maken.

954
01:20:59,938 --> 01:21:03,400
{\an8}Onze uitrusting bestond
uit drie dagen eten in een sok...

955
01:21:03,400 --> 01:21:06,903
{\an8}een oude lamp, een bijl
om een doorgang uit te hakken...

956
01:21:07,153 --> 01:21:11,116
een kompasje en een plattegrond
van Zuid-Georgia.

957
01:21:11,783 --> 01:21:16,121
We brachten schroeven aan
in de zolen van onze schoenen...

958
01:21:16,121 --> 01:21:18,707
om grip op het ijs te houden.

959
01:21:20,959 --> 01:21:24,254
Hij besloot in een keer door te lopen
zodra het weer opklaarde.

960
01:21:32,929 --> 01:21:34,890
Het leven op Elephant Island
was grimmig.

961
01:21:35,765 --> 01:21:37,350
De mannen leden vreselijk.

962
01:21:38,476 --> 01:21:43,732
Vaak, als het eten bijna op was,
verscheen er weer iets.

963
01:21:44,566 --> 01:21:50,071
Een zeehond of wat pinguïns. Dan
waren we weer een paar dagen gered.

964
01:21:55,493 --> 01:21:58,496
Vandaag heeft McIlroy
Blackborow geopereerd.

965
01:21:58,663 --> 01:22:01,333
Hij heeft alle tenen
van z'n linkervoet geamputeerd.

966
01:22:03,001 --> 01:22:05,629
We konden onze instrumenten
vrij goed steriliseren.

967
01:22:06,379 --> 01:22:09,299
Maar we hadden
geen gesteriliseerde overalls.

968
01:22:09,466 --> 01:22:11,885
We droegen alleen ons vest.

969
01:22:13,345 --> 01:22:17,849
Ik heb de operatie bijgewoond
en het was heel interessant.

970
01:22:19,142 --> 01:22:23,647
De arme man deed het fantastisch
en het ging zonder problemen.

971
01:22:31,404 --> 01:22:35,951
{\an8}Om 14.00 uur op vrijdag 19 mei
was het helder weer...

972
01:22:36,117 --> 01:22:38,328
{\an8}en scheen de maan prachtig.

973
01:22:39,537 --> 01:22:44,250
Shackleton zei:
'We gaan op pad, kapitein.'

974
01:22:44,376 --> 01:22:47,212
Shackleton wilde als eerste gaan...

975
01:22:47,212 --> 01:22:51,841
om een pad door de sneeuw te maken,
zodat de rest makkelijker kon lopen.

976
01:22:53,176 --> 01:22:58,264
Na twee uur klimmen zaten we
750 meter boven de zeespiegel.

977
01:23:00,016 --> 01:23:04,187
Het heldere maanlicht liet zien
dat het binnenland vol scheuren zat.

978
01:23:07,983 --> 01:23:13,154
Toen het daglicht kwam,
werd de mist dunner en trok hij op.

979
01:23:14,197 --> 01:23:18,952
Toen de mist optrok, zagen we
tot onze grote teleurstelling...

980
01:23:19,119 --> 01:23:22,872
dat wat wij dachten dat een bevroren
meer was, een zeearm was.

981
01:23:24,040 --> 01:23:29,087
We keerden terug over de lange helling
die ons drie uur had gekost.

982
01:23:30,672 --> 01:23:35,343
Shackleton zei meedogenloos:
'We moeten naar de volgende, jongens.'

983
01:23:37,095 --> 01:23:39,305
Dit gebeurde drie keer.

984
01:23:43,768 --> 01:23:46,438
We liepen nu al meer dan 20 uur...

985
01:23:47,063 --> 01:23:49,357
en stopten alleen
om af en toe te eten.

986
01:23:54,279 --> 01:23:59,284
Crean en Worsley vielen een keer
in slaap tijdens een pauze.

987
01:23:59,534 --> 01:24:02,871
Shackleton wilde heel graag
ook gaan slapen...

988
01:24:02,871 --> 01:24:04,956
maar hij wist dat slapen
de dood betekende.

989
01:24:06,249 --> 01:24:09,127
Na vijf minuten schudde ik
ze weer wakker.

990
01:24:09,461 --> 01:24:14,424
Ik zei dat ze een half uur hadden
geslapen en we gingen weer op pad.

991
01:24:17,761 --> 01:24:20,513
En toen, in de nacht van 19 mei...

992
01:24:20,513 --> 01:24:23,767
hoog in de bergen, beseften ze
dat ze zouden sterven.

993
01:24:23,767 --> 01:24:26,144
Het was daar veel te koud en open.

994
01:24:28,063 --> 01:24:29,731
Het zag er slecht uit.

995
01:24:29,981 --> 01:24:33,818
Door mist konden we niet terug,
door duisternis niet verder.

996
01:24:34,569 --> 01:24:36,696
Het had geen zin om zo door te gaan.

997
01:24:38,156 --> 01:24:43,536
Shackleton zei: 'We moeten risico
nemen. We gaan glijden.'

998
01:24:45,580 --> 01:24:50,043
Van een afgrond afglijden, naar wat?

999
01:24:51,920 --> 01:24:54,089
Maar het was de enige manier.

1000
01:24:59,052 --> 01:25:02,972
Shackleton ging zitten,
ik nam achter hem plaats...

1001
01:25:03,139 --> 01:25:07,227
en Crean achter mij,
zodat we één waren.

1002
01:25:08,103 --> 01:25:09,979
Toen begon Shackleton te glijden.

1003
01:25:11,189 --> 01:25:13,566
We leken de ruimte in te schieten.

1004
01:25:15,360 --> 01:25:18,696
Ze gleden gewoon het onbekende in.

1005
01:25:31,126 --> 01:25:33,294
We eindigden in een sneeuwbank.

1006
01:25:33,461 --> 01:25:37,340
We waren 1,5 kilometer afgedaald
in twee of drie minuten.

1007
01:25:38,508 --> 01:25:42,137
We raapten onszelf op
en schudden elkaar de hand.

1008
01:25:42,971 --> 01:25:46,349
'Zoiets moet je niet te vaak doen',
zei Shackleton.

1009
01:25:51,813 --> 01:25:56,067
Om 06.30 uur dacht ik
een stoomfluit te horen.

1010
01:25:57,193 --> 01:25:58,820
Ik wist het niet zeker.

1011
01:26:01,531 --> 01:26:04,075
Het werd zeven uur
en we luisterden aandachtig.

1012
01:26:05,076 --> 01:26:08,705
Toen, in de stille ochtendlucht...

1013
01:26:08,872 --> 01:26:13,960
hoorden we de stoomfluiten
van de walvisfabrieken.

1014
01:26:15,545 --> 01:26:20,675
{\an8}Het eerste teken van beschaving
dat we in bijna twee jaar hoorden.

1015
01:26:24,512 --> 01:26:28,725
Onze vriend kapitein Sorlle, die ons
twee jaar eerder had ontvangen...

1016
01:26:28,725 --> 01:26:31,561
toen we in Stromness Bay waren...

1017
01:26:31,811 --> 01:26:35,481
herkende ons niet
toen we voor z'n deur stonden.

1018
01:26:37,233 --> 01:26:40,653
Ik zei: Ik ben Shackleton.

1019
01:26:40,820 --> 01:26:44,407
Hij was blij ons te zien
en nam ons meteen mee naar z'n huis.

1020
01:26:45,158 --> 01:26:50,496
We gingen in bad, scheerden ons
en voelden ons weer mens.

1021
01:26:54,250 --> 01:26:57,587
De volgende dag haalde Worsley
in een klein schip...

1022
01:26:57,587 --> 01:27:02,425
de andere drie mannen op die nog aan
de westkant van Zuid-Georgia zaten.

1023
01:27:03,468 --> 01:27:06,596
Op dinsdag vertrokken we
in dezelfde walvisvaarder...

1024
01:27:06,763 --> 01:27:09,766
naar m'n kameraden
op Elephant Island.

1025
01:27:11,517 --> 01:27:14,646
We stuitten op pakijs, 95 kilometer
ten noorden van het eiland.

1026
01:27:15,772 --> 01:27:18,358
Om de onbeschermde
stalen walvisvaarder...

1027
01:27:18,524 --> 01:27:21,945
door het pakijs heen te stuwen,
zou zelfmoord zijn geweest.

1028
01:27:24,030 --> 01:27:28,743
Het was moeilijk te accepteren, maar
we moesten de feiten onder ogen zien.

1029
01:27:37,377 --> 01:27:40,880
{\an8}duik 30
nog 4 dagen

1030
01:27:41,047 --> 01:27:44,676
Schroeven ingeschakeld. Ga je gang.
- Begrepen.

1031
01:27:50,515 --> 01:27:55,645
Vandaag is de dag.
En zo niet, dan misschien morgen.

1032
01:28:08,908 --> 01:28:11,077
Helaas hebben we haar
nog niet gevonden...

1033
01:28:11,828 --> 01:28:15,748
maar er zijn nog vijf vakken over.

1034
01:28:18,751 --> 01:28:22,463
Onze volgende missie is D10 en D09.

1035
01:28:31,973 --> 01:28:36,519
Als het ijs niet zo bewoog,
had het gekund...

1036
01:28:36,519 --> 01:28:38,938
maar er is...

1037
01:28:42,525 --> 01:28:44,444
Kom op.

1038
01:28:45,653 --> 01:28:48,239
Kom op, geef ons meer.

1039
01:28:48,239 --> 01:28:50,158
Geef ons meer.

1040
01:28:50,325 --> 01:28:51,951
Ik zie hoogte.

1041
01:28:52,410 --> 01:28:55,413
Ja.
- Ik zie hoogte.

1042
01:28:55,580 --> 01:28:58,082
Nico?
- Wat?

1043
01:28:58,249 --> 01:29:01,878
Kun je naar de controlekamer komen?
- Ja.

1044
01:29:01,878 --> 01:29:05,673
Dat is de Endurance.
- Dat is heel erg interessant.

1045
01:29:07,884 --> 01:29:08,968
Hallo.

1046
01:29:09,135 --> 01:29:11,262
Goedemorgen.
- Hoe is het?

1047
01:29:11,262 --> 01:29:13,681
Goed. Weer een mooie dag.

1048
01:29:15,975 --> 01:29:18,227
Kijk eens.
Wat een schoonheid.

1049
01:29:20,938 --> 01:29:24,567
Laten we met een camera duiken.
- Verificatie.

1050
01:29:27,195 --> 01:29:29,489
John Shears, Nico hier.

1051
01:29:29,906 --> 01:29:31,491
Nico, ga je gang.

1052
01:29:32,075 --> 01:29:34,160
John, kun je naar de brug komen?

1053
01:29:34,327 --> 01:29:37,997
Als je Mensun ziet,
wil je hem dan meenemen?

1054
01:29:38,164 --> 01:29:39,999
Oké, ik kom eraan.

1055
01:29:39,999 --> 01:29:42,835
{\an8}Neem Mensun mee, alsjeblieft.

1056
01:29:52,178 --> 01:29:55,014
Shackleton deed niet één,
niet twee, niet drie...

1057
01:29:55,014 --> 01:29:58,976
maar vier pogingen
om z'n mannen te redden.

1058
01:29:59,560 --> 01:30:03,314
Hij keerde terug door stormen
en bevroren zeeën.

1059
01:30:04,690 --> 01:30:08,027
{\an8}Die periode was een slijtageslag.

1060
01:30:08,611 --> 01:30:13,032
{\an8}In die vier maanden ontstonden
diepe lijnen in z'n gezicht...

1061
01:30:13,032 --> 01:30:14,909
en werd z'n haar grijs.

1062
01:30:17,161 --> 01:30:21,124
Bij de vierde poging schoot
de Chileense regering te hulp.

1063
01:30:21,958 --> 01:30:25,044
Ze leenden Shackleton
de kleine Yelcho.

1064
01:30:26,879 --> 01:30:28,756
Dit keer was het lot
ons gunstig gezind.

1065
01:30:29,757 --> 01:30:33,970
Toen we Elephant Island naderden,
zag ik dat het ijs open was.

1066
01:30:41,769 --> 01:30:46,858
We zaten aan een heerlijke maaltijd
van botten, zeewier en zeeslakken...

1067
01:30:47,400 --> 01:30:50,903
toen we een schreeuw hoorden
van de man die op de uitkijk stond.

1068
01:30:51,070 --> 01:30:55,158
'Een schip', riep hij, 'Zullen
we een fakkel aansteken?'

1069
01:30:56,451 --> 01:31:00,371
We vergaten onze heerlijke maaltijd
en schoten naar de deur.

1070
01:31:00,913 --> 01:31:03,499
Wie niet door de deur kon,
ging via de zijkant...

1071
01:31:03,833 --> 01:31:06,210
en het heerlijke eten
werd in de haast omgestoten.

1072
01:31:07,962 --> 01:31:11,883
Iedereen rende het strand op,
zwaaiend en schreeuwend.

1073
01:31:11,883 --> 01:31:15,720
Shackleton telde het aantal mannen
door z'n verrekijker.

1074
01:31:16,888 --> 01:31:19,348
Toen hij zeker wist
dat ze er allemaal waren...

1075
01:31:20,099 --> 01:31:23,519
kon hij ontspannen.
Er zou niemand achterblijven.

1076
01:31:24,145 --> 01:31:27,064
Hij borg z'n bril op
en keek me aan.

1077
01:31:28,191 --> 01:31:32,778
Het klinkt afgezaagd,
maar de jaren vielen van hem af...

1078
01:31:32,945 --> 01:31:34,489
toen hij daar voor ons stond.

1079
01:31:41,370 --> 01:31:43,664
Vanmorgen zei ik:
'Vandaag is de dag.'

1080
01:31:43,664 --> 01:31:45,458
Ja.
- Ik kon het roken.

1081
01:31:45,458 --> 01:31:49,587
Kom op, dat zeg je elke dag.

1082
01:31:50,963 --> 01:31:55,176
Alles goed? Hé, Mensun.
- Hé, Nico.

1083
01:31:55,343 --> 01:31:59,555
Mensun, John, ik wil jullie
voorstellen aan de Endurance.

1084
01:31:59,722 --> 01:32:02,934
Ja.

1085
01:32:03,100 --> 01:32:05,728
Geweldig. Absoluut geweldig.

1086
01:32:05,728 --> 01:32:08,481
Goed gedaan.
- Jemig.

1087
01:32:08,481 --> 01:32:13,152
Ik zei net tegen Mensun
dat het een goede dag zou worden.

1088
01:32:13,152 --> 01:32:14,946
Klopt, hij voorspelde het.

1089
01:32:14,946 --> 01:32:17,990
Zoals je keek, dacht ik:
'Ik ben de AUV kwijt.'

1090
01:32:17,990 --> 01:32:19,242
Dat dacht ik.

1091
01:32:20,284 --> 01:32:22,912
Dikke kus.

1092
01:32:29,252 --> 01:32:30,378
Goedemorgen.

1093
01:32:30,545 --> 01:32:33,297
Ze is zo mooi.
Jeetje, niet te geloven.

1094
01:32:33,464 --> 01:32:37,343
De AUV heeft de eerste beelden
van de zeebodem doorgestuurd.

1095
01:32:37,343 --> 01:32:40,346
De Endurance is nog heel.

1096
01:32:40,346 --> 01:32:42,598
Een verbluffende ontdekking.

1097
01:32:42,598 --> 01:32:44,350
De Endurance is gevonden.

1098
01:32:44,350 --> 01:32:46,686
{\an8}Het is een buitengewone vondst.

1099
01:32:46,686 --> 01:32:50,273
{\an8}De Endurance werd gevonden
op 3008 meter diepte.

1100
01:32:53,276 --> 01:32:56,821
{\an8}Het is een unieke ontdekking.

1101
01:33:00,992 --> 01:33:05,288
{\an8}Een van de grootste mysteries
van de diepzee is eindelijk opgelost.

1102
01:33:06,038 --> 01:33:11,085
M'n oma zou zo trots zijn.

1103
01:33:11,252 --> 01:33:14,422
Een deel van wat ik doe...

1104
01:33:14,589 --> 01:33:18,968
is geïnspireerd door haar.

1105
01:33:19,093 --> 01:33:20,469
Door oma.

1106
01:33:25,641 --> 01:33:29,312
{\an8}september 1916
dag 765

1107
01:33:29,478 --> 01:33:33,399
{\an8}We kregen een onvergetelijk welkom.

1108
01:33:33,983 --> 01:33:39,113
De Chilenen juichten ons toe
en wij juichten terug.

1109
01:33:40,031 --> 01:33:45,911
Ze verwelkomden ons zo hartelijk
dat ze ons bijna terug in zee duwden.

1110
01:33:48,956 --> 01:33:52,543
{\an8}Shackletons laatste reis
naar Antarctica was een mislukking.

1111
01:33:54,003 --> 01:33:56,255
{\an8}Maar het was een glorieuze mislukking.

1112
01:33:57,423 --> 01:34:01,260
Dat is Shackletons hut.

1113
01:34:02,720 --> 01:34:07,016
Dat is het kompashuis.
Je ziet het kompas.

1114
01:34:07,016 --> 01:34:10,853
Ja. De tinnen mok.
- Borden.

1115
01:34:11,020 --> 01:34:12,647
En het seinpistool.
- Ja.

1116
01:34:12,813 --> 01:34:15,358
Wauw.
- Ja. Daar is een laars.

1117
01:34:15,524 --> 01:34:17,568
Je ziet zelfs de gesp. Daar.

1118
01:34:17,735 --> 01:34:21,864
Dat zou Wilds laars kunnen zijn,
als je naar de foto kijkt.

1119
01:34:22,031 --> 01:34:24,075
Kijk eens. Identiek, toch?

1120
01:34:25,660 --> 01:34:30,706
Je bent vast heel trots op je team.
Dit is ongelooflijk.

1121
01:34:34,460 --> 01:34:37,588
Shackleton zei
dat als je naar de polen gaat...

1122
01:34:37,588 --> 01:34:43,302
je wordt geraakt door een soort magie
die je voor altijd verandert.

1123
01:34:59,485 --> 01:35:01,946
{\an8}We doorstonden lange,
donkere dagen in het zuiden.

1124
01:35:02,738 --> 01:35:05,908
{\an8}We doorstonden langzame dagen
van zwoegen...

1125
01:35:06,075 --> 01:35:09,995
{\an8}strijd, duisternis,
streven en angst.

1126
01:35:10,621 --> 01:35:14,667
Dagen die niet
om heldendaden vroegen...

1127
01:35:14,667 --> 01:35:20,673
maar gewoon een hardnekkige poging
om te doen wat de ziel juist achtte.

1128
01:35:23,300 --> 01:35:26,053
Ik keer steeds weer terug
naar de wildernis...

1129
01:35:26,220 --> 01:35:29,724
tot de wildernis waarschijnlijk
uiteindelijk zal winnen.

1130
01:35:31,434 --> 01:35:35,938
Het is fascinerend om te streven
naar het vrijwel onmogelijke.

1131
01:35:47,032 --> 01:35:49,785
Toen ze terugkwamen,
woedde de Eerste Wereldoorlog.

1132
01:35:50,828 --> 01:35:55,166
Het was niet gepast dat Shackleton
in de schijnwerpers werd gezet.

1133
01:35:57,626 --> 01:36:01,630
Bijna iedereen gaf zich meteen op
voor militaire dienst.

1134
01:36:02,423 --> 01:36:04,884
{\an8}Tragisch genoeg
kwamen twee van hen om.

1135
01:36:05,676 --> 01:36:08,429
{\an8}Anderen raakten zwaargewond.

1136
01:36:09,305 --> 01:36:11,265
{\an8}foto's van Frank Hurley

1137
01:36:12,057 --> 01:36:15,978
{\an8}Shackleton kreeg een logistieke rol
in het leger.

1138
01:36:17,480 --> 01:36:20,900
Toen de oorlog voorbij was,
kreeg hij eindelijk z'n moment.

1139
01:36:21,066 --> 01:36:23,194
Hij ging op tournee en gaf lezingen.

1140
01:36:23,360 --> 01:36:27,198
{\an8}De film South werd uitgebracht
en was een groot succes.

1141
01:36:31,243 --> 01:36:33,621
Shackleton had nog
één expeditie in zich.

1142
01:36:33,788 --> 01:36:36,457
In 1921 ging hij terug
naar Zuid-Georgia...

1143
01:36:36,707 --> 01:36:39,877
maar hij stierf begin 1922
aan een hartaanval.

1144
01:36:41,253 --> 01:36:45,341
{\an8}Zuid-Georgia

1145
01:36:45,508 --> 01:36:47,968
Het is een oud cliché
dat Shackleton...

1146
01:36:48,135 --> 01:36:51,764
nooit bereikt heeft
wat hij wilde bereiken.

1147
01:36:51,931 --> 01:36:53,432
En dat is waar.

1148
01:36:53,599 --> 01:36:56,310
Maar dat was niet wie Shackleton was.

1149
01:36:56,310 --> 01:36:58,979
Shackleton was iemand...

1150
01:36:59,605 --> 01:37:03,818
die altijd z'n grenzen
wilde verleggen...

1151
01:37:03,984 --> 01:37:08,656
altijd naar het volgende streefde,
altijd naar de horizon reikte.

1152
01:37:08,656 --> 01:37:10,199
Dat was Shackleton.

1153
01:37:10,950 --> 01:37:14,870
{\an8}Shackleton werd hier begraven
op 5 maart 1922.

1154
01:37:15,037 --> 01:37:19,041
{\an8}En precies 100 jaar later,
op 5 maart 2022...

1155
01:37:19,208 --> 01:37:23,128
vonden we z'n schip, de Endurance,
op de zeebodem van de Weddellzee.

1156
01:37:24,672 --> 01:37:27,216
Sir Ernest zou versteld staan...

1157
01:37:27,716 --> 01:37:31,470
en waarschijnlijk ook jaloers zijn
op wat we bereikt hebben.

1158
01:37:31,887 --> 01:37:36,725
Hij zou ons op de schouder kloppen
en ons teamwerk prijzen.

1159
01:37:37,685 --> 01:37:41,188
Als je hier wegloopt,
bedenk dan wat je hebt gedaan.

1160
01:37:41,188 --> 01:37:45,943
Wij hebben laten zien hoe mensen
grootste dingen kunnen bereiken...

1161
01:37:46,110 --> 01:37:48,112
als ze vertrouwen hebben
en samenwerken.

1162
01:37:51,115 --> 01:37:58,122
{\an8}3D-scan op 3008 meter diepte

1163
01:38:00,499 --> 01:38:05,087
de Endurance wordt beschermd
door internationale verdragen

1164
01:38:14,471 --> 01:38:18,058
Frank Hurley's originele beelden
zijn gerestaureerd

1165
01:38:18,225 --> 01:38:20,311
en digitaal ingekleurd voor deze film

1166
01:38:29,069 --> 01:38:32,656
de woorden van de crew komen
uit hun brieven en opnames

1167
01:38:32,823 --> 01:38:35,743
en werden middels AI
met hun eigen stem ingesproken

1168
01:38:46,795 --> 01:38:48,714
enkele scènes zijn nagespeeld

1169
01:38:48,881 --> 01:38:52,009
deels origineel,
deels afkomstig van andere vertellers

1170
01:39:22,206 --> 01:39:24,208
Ondertiteld door: Ilse van Huis