1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
3
00:00:11,400 --> 00:00:14,840
İşgal altındaki Doğu'daki Alman polisleri,
1942 yılı.
4
00:00:17,520 --> 00:00:21,480
Fethedilen topraklarda
Alman hâkimiyetini sağlamaya geldiler.
5
00:00:31,360 --> 00:00:34,080
Aldıkları emirleri
özenle yerine getiriyorlar.
6
00:00:40,400 --> 00:00:42,040
Özel bir görevleri var.
7
00:00:45,320 --> 00:00:48,760
Yüzlerce, binlerce Yahudi'yi vurmak.
8
00:00:50,440 --> 00:00:52,120
Yakın mesafeden.
9
00:00:52,960 --> 00:00:55,240
{\an8}Tarihçiler ve diğer uzmanlar
10
00:00:55,240 --> 00:00:59,040
{\an8}tetiği çekenlerle ilgili
kapsamlı araştırmalar yaptı.
11
00:00:59,040 --> 00:01:02,840
{\an8}Bu toplu katliamın
nasıl gerçekleştiğini öğrenmek istediler.
12
00:01:03,520 --> 00:01:05,280
İlginç bir sonuca ulaştılar.
13
00:01:07,720 --> 00:01:09,920
{\an8}Bu adamlar öldürmek zorunda değildi.
14
00:01:10,440 --> 00:01:12,600
{\an8}Emirlere uymak zorunda değillerdi.
15
00:01:15,440 --> 00:01:20,640
"Ateş edemem" diyecek cesaretiniz varsa
korkak damgası yiyordunuz.
16
00:01:20,640 --> 00:01:26,400
Dosyanızda kötü bir sicil olabiliyordu
ama ağır bir ceza almıyordunuz.
17
00:01:27,880 --> 00:01:29,480
Savaştan 20 yıl sonra
18
00:01:29,480 --> 00:01:33,240
Hamburg polisinin işlediği cinayetler
mahkemeye taşındı.
19
00:01:33,960 --> 00:01:35,680
Onları güdüleyen neydi?
20
00:01:36,480 --> 00:01:37,880
Neden ateş ettiler?
21
00:01:39,640 --> 00:01:44,240
İdeolojik olarak güdülenmiş,
istekli cellatlar değiller.
22
00:01:44,240 --> 00:01:46,840
Eğitimli katiller değiller.
23
00:01:46,840 --> 00:01:51,440
Taksi şoförlüğü veya tesisatçılık gibi
sivil işlerde çalışıyorlardı.
24
00:01:51,440 --> 00:01:55,960
Her açıdan tamamen sıradan insanlardı.
25
00:02:00,920 --> 00:02:07,920
SIRADAN ADAMLAR
26
00:02:13,240 --> 00:02:16,280
{\an8}1942 yazı, Hamburg.
27
00:02:16,800 --> 00:02:19,200
{\an8}Savaşın üçüncü yılı.
28
00:02:20,160 --> 00:02:23,640
{\an8}Rejim, özel bir görev için adam topluyor.
29
00:02:27,800 --> 00:02:34,720
{\an8}1942'ye gelindiğinde
zayiatlar yüzünden iş gücü dip yapmıştı.
30
00:02:34,720 --> 00:02:36,840
{\an8}Ordu, Rusya'da zorluk yaşıyordu.
31
00:02:36,840 --> 00:02:40,800
{\an8}Büyüyen Alman imparatorluğunu
idame ettirebilmek için
32
00:02:40,800 --> 00:02:43,600
{\an8}iş gücü ihtiyacı da artıyordu.
33
00:02:47,080 --> 00:02:52,120
İş gücü açığını kapatabilmek için
ulaşabildikleri herkesi istiyorlardı.
34
00:02:52,720 --> 00:02:57,800
Alman silahlı kuvvetlerine uygun olmayan
yaşlı erkekler bile çağrılıyordu.
35
00:02:57,800 --> 00:03:00,760
Bunların çoğu Nazi sempatizanı değildi.
36
00:03:00,760 --> 00:03:03,960
Yahudilere karşı
aşırı düşmanlıkları yoktu.
37
00:03:03,960 --> 00:03:08,400
Daha ziyade
sosyal demokrat geçmişleri vardı.
38
00:03:08,400 --> 00:03:13,640
Bunlar arasında fırıncılar,
esnaflar, marangozlar
39
00:03:13,640 --> 00:03:17,720
ve ofis işleri olan tüccarlar vardı.
40
00:03:18,360 --> 00:03:21,000
{\an8}Polis taburu aslında
41
00:03:21,000 --> 00:03:25,960
{\an8}Hamburg'un sıradan çalışan nüfusuydu.
42
00:03:26,560 --> 00:03:29,280
Yedek polis olarak görevlendirildiler.
43
00:03:29,960 --> 00:03:31,360
Aldıkları eğitim
44
00:03:31,360 --> 00:03:35,880
onları bekleyen şeylere hazırlanmak için
yeterli süre sunmuyordu.
45
00:03:38,280 --> 00:03:41,160
21 Haziran 1942'de
46
00:03:42,080 --> 00:03:45,760
aileleriyle vedalaşıp
yuvalarından ayrıldılar.
47
00:04:00,240 --> 00:04:05,080
Görevleri onlara
yarım yamalak bir şekilde açıklandı.
48
00:04:05,080 --> 00:04:09,040
Alman işgalindeki bölgelerde
güvenliği sağlayacaklardı.
49
00:04:09,040 --> 00:04:11,040
Polonya'ya götürüldüler.
50
00:04:11,040 --> 00:04:14,800
Yedek Polis Taburu 101
51
00:04:14,800 --> 00:04:18,520
25 Haziran'da
Lublin bölgesinin güneyine ulaştı.
52
00:04:25,320 --> 00:04:29,880
O zaman hazırlık olmadığını biliyoruz.
Polonya'ya yollandıklarında bihaberdiler.
53
00:04:29,880 --> 00:04:32,440
Polislerin haberi yoktu.
54
00:04:32,440 --> 00:04:36,320
Bir gün öncesine kadar
Binbaşı Trapp ne yapacağını bilmiyordu.
55
00:04:38,320 --> 00:04:41,320
Takvim 13 Temmuz 1942'yi gösteriyordu.
56
00:04:41,320 --> 00:04:44,520
Tabur sabah erkenden rapor verecekti.
57
00:04:49,440 --> 00:04:54,600
{\an8}Emri veren Binbaşı Trapp yaşlı bir adamdı.
58
00:04:54,600 --> 00:04:57,920
{\an8}Adamları onu çok severdi
59
00:04:57,920 --> 00:05:04,560
{\an8}çünkü tipik bir otoriter komutan değildi.
60
00:05:04,560 --> 00:05:06,640
Adamları ona "Baba" Trapp diyordu.
61
00:05:06,640 --> 00:05:10,280
Bu, nasıl bir ilişkileri olduğunu gösteren
güzel bir örnekti.
62
00:05:10,280 --> 00:05:16,080
Binbaşı Trapp taburun karşısına geçip
şöyle dedi.
63
00:05:16,640 --> 00:05:20,320
"Bugün size korkunç bir emir vereceğim."
64
00:05:26,000 --> 00:05:29,840
Sesi titriyor,
yanaklarından gözyaşları süzülüyordu.
65
00:05:29,840 --> 00:05:34,040
Fiziksel olarak
kendini kontrol etmekte zorlanıyordu.
66
00:05:34,040 --> 00:05:37,120
Adamlarına ne yapacaklarını açıklamak
67
00:05:37,120 --> 00:05:40,720
onun için çok korkunç ve zor bir şeydi.
68
00:05:42,040 --> 00:05:48,400
1.500 Yahudi kadın, çocuk
ve erkeği vuracaklardı.
69
00:05:55,320 --> 00:05:57,480
O zaman şu teklifte bulundu.
70
00:05:57,480 --> 00:06:01,480
"Herhangi rütbeden herhangi biri
kendini buna hazır hissetmiyorsa
71
00:06:01,480 --> 00:06:04,000
katılmak zorunda değil. Çıkabilir."
72
00:06:07,320 --> 00:06:13,440
Katılmak istemiyorlarsa
çıkmalarını söylemek
73
00:06:13,440 --> 00:06:15,640
harekete geçmelerini gerektiriyordu.
74
00:06:15,640 --> 00:06:18,960
Bir karar vermemiz gerektiğinde
75
00:06:18,960 --> 00:06:22,840
ve neyin doğru olduğunu bilemediğimizde
76
00:06:22,840 --> 00:06:25,520
genelde hiçbir şey yapmayız.
77
00:06:38,400 --> 00:06:40,080
Bir adam çıktı.
78
00:06:42,080 --> 00:06:47,280
Adamlarından biri çıkıp
ilk "korkak" olunca
79
00:06:47,960 --> 00:06:51,160
birliğin yüzbaşısı çok utandı
ve ona bağırmaya başladı.
80
00:06:51,720 --> 00:06:54,480
Trapp onu durdurup
adamı koruması altına aldı.
81
00:06:55,840 --> 00:06:58,240
Sonra bir düzine insan onu takip etti.
82
00:07:11,760 --> 00:07:14,480
Dikkat! Dağılın!
83
00:07:15,600 --> 00:07:21,480
Tarihsel açıdan bakınca
çok ilginç bir durum
84
00:07:21,480 --> 00:07:25,240
çünkü verilen emirler belgeli.
85
00:07:25,240 --> 00:07:31,360
Emirlerin verilme şekline bakıldığında
öldürmek zorunda olmadıkları açık.
86
00:07:31,360 --> 00:07:34,640
Savaş sonrası anlatılanlara göre
katılmak zorundalardı.
87
00:07:34,640 --> 00:07:37,920
Aksi hâlde kendileri vurulacaktı.
88
00:07:37,920 --> 00:07:42,440
Burada durumun öyle olmadığını
açıkça görebiliyoruz.
89
00:07:42,440 --> 00:07:43,840
Karar onlara kalmıştı.
90
00:07:46,400 --> 00:07:49,840
Aynı durum
tüm ölüm mangaları için de geçerliydi.
91
00:07:50,440 --> 00:07:53,200
Silahsız sivilleri vurmayı reddedenlerin
92
00:07:53,200 --> 00:07:56,800
ölüm tehlikesiyle
karşı karşıya olduğuna dair
93
00:07:56,800 --> 00:07:58,960
bugüne dek tek bir vaka bulunamadı.
94
00:08:03,360 --> 00:08:05,440
Her şey Eylül 1939'da başladı.
95
00:08:05,440 --> 00:08:09,040
Alman silahlı kuvvetleri
Polonya'yı işgal etti.
96
00:08:09,640 --> 00:08:12,400
Sadece birkaç hafta içinde
Polonya yenildi.
97
00:08:13,920 --> 00:08:16,920
Milyonlarca Polonyalı
Almanların eline geçti
98
00:08:16,920 --> 00:08:19,120
ve gözetim altında tutulmalıydılar.
99
00:08:19,120 --> 00:08:22,960
Bunun için
rejimin güvenlik güçlerine ihtiyacı vardı.
100
00:08:24,600 --> 00:08:28,360
İşgal altındaki topraklarda
polis olmak için
101
00:08:28,360 --> 00:08:31,720
on binlerce erkek
Alman Reich'ında kayıt oldu.
102
00:08:32,240 --> 00:08:35,640
İleri hatlarda askerlik yapmaktan
kurtulmayı umuyorlardı.
103
00:08:36,160 --> 00:08:41,080
Çok fazla başvuru olduğundan
rejimin seçim yapma lüksü vardı.
104
00:08:42,160 --> 00:08:47,040
Polis olmak için gönül olan
160 bin kişi vardı.
105
00:08:47,040 --> 00:08:49,720
{\an8}Sadece 26 ila 30 bin kişi kabul edildi.
106
00:08:49,720 --> 00:08:50,760
{\an8}TARİHÇİ
107
00:08:50,760 --> 00:08:53,400
{\an8}Sonra altı ay eğitim aldılar.
108
00:08:53,400 --> 00:08:56,360
En önemlisi, ideolojik eğitim aldılar.
109
00:08:56,360 --> 00:09:01,200
Onlardan ne bekleneceği açıkça anlatıldı.
110
00:09:01,200 --> 00:09:06,560
Üstün ırk olarak
111
00:09:06,560 --> 00:09:08,840
işgal altındaki bölgelerde
112
00:09:08,840 --> 00:09:12,880
Nasyonal Sosyalist politikaları tesis edip
uygulayacakları söylendi.
113
00:09:13,400 --> 00:09:17,360
Eğitimden sonra bunun gerçekte
ne anlama geldiğini öğrendiler.
114
00:09:18,880 --> 00:09:21,440
Görevleri, işgal altındaki topraklarda
115
00:09:21,440 --> 00:09:24,880
gaddar Nazi politikalarının uygulanmasına
yardım etmekti.
116
00:09:25,400 --> 00:09:30,560
Rejim bu yüzden
Nazi davasına sempati duyanları seçti.
117
00:09:32,120 --> 00:09:36,080
Polis taburlarına ayrılıp
Polonya'ya gönderildiler.
118
00:09:37,440 --> 00:09:40,640
Orada sivillere,
özellikle de Yahudilere baskı yapacak,
119
00:09:40,640 --> 00:09:44,600
onlara zulmedecek
ve onları katledecektiler.
120
00:09:48,120 --> 00:09:52,800
Ekim ya da Kasım 1939'da
121
00:09:52,800 --> 00:09:55,960
bu birlikler sivilleri vurmaya başladı.
122
00:09:55,960 --> 00:10:01,040
Polonyalı direnişçileri, din adamlarını,
aydınları, hatta Yahudileri sürüyor,
123
00:10:01,600 --> 00:10:04,880
onları sınır dışı ediyorlardı.
124
00:10:04,880 --> 00:10:09,920
Bu birimler nihayetinde
125
00:10:09,920 --> 00:10:14,480
Nasyonal Sosyalist imha politikasını
uygulamaya koydu.
126
00:10:15,800 --> 00:10:19,720
Sadece iki yıl sonra
Sovyetler Birliği'ne saldırı gerçekleşti.
127
00:10:19,720 --> 00:10:22,720
Bu bir fetih ve yok etme savaşıydı.
128
00:10:23,360 --> 00:10:25,480
Almanya'nın planlarına göre
129
00:10:25,480 --> 00:10:29,880
yaşamak için yer açmak adına
30 milyon Sovyet ölmeliydi.
130
00:10:34,360 --> 00:10:35,720
Seyyar ölüm mangaları
131
00:10:35,720 --> 00:10:41,360
polisten ve " Einsatz Gruppen" adlı
SS görev kuvvetlerinden oluşuyordu
132
00:10:41,360 --> 00:10:43,920
ve savaştaki birlikleri destekliyordu.
133
00:10:43,920 --> 00:10:50,760
Polis Taburu 309
27 Haziran 1941'de Bialystok'a girdi.
134
00:10:50,760 --> 00:10:55,520
İdeolojik olarak beyni yıkanmış polisler
800 Yahudi'yi sinagoga tıkıp
135
00:10:55,520 --> 00:10:57,200
sinagogu ateşe verdi.
136
00:10:58,000 --> 00:11:00,080
Sonra daha fazla insanı öldürdüler.
137
00:11:01,480 --> 00:11:06,400
"Şehri emniyete aldıkları için"
ertesi gün onurlandırıldılar.
138
00:11:09,880 --> 00:11:15,760
Beyni yıkanmış genç tetikçilerden oluşan
18 bin kişilik bir güç
139
00:11:15,760 --> 00:11:18,880
cephe arkasında
köylere ve kasabalara girerek
140
00:11:18,880 --> 00:11:23,200
tüm Yahudi kadınları, erkekleri
ve çocukları vurarak öldürdü.
141
00:11:23,200 --> 00:11:28,320
Holokost, yani Yahudilerin toplu katliamı
artık başlamıştı.
142
00:11:29,280 --> 00:11:32,080
Tetikçilerin çoğu
katliamlar sebebiyle sarsıldı.
143
00:11:32,720 --> 00:11:35,200
Auschwitz gibi büyük imha kamplarının
144
00:11:35,200 --> 00:11:39,120
1941 sonlarında ortaya çıkmasının
sebeplerinden biri de buydu.
145
00:11:40,600 --> 00:11:42,520
{\an8}Faillerin toplu katliam sürecini
146
00:11:42,520 --> 00:11:47,800
{\an8}daha etkili ve hassas bir şekilde
yürütmeleri gerekiyordu.
147
00:11:47,800 --> 00:11:51,360
{\an8}Ölüm şekilleri bağlamında
148
00:11:51,360 --> 00:11:57,400
{\an8}Holokost kurbanlarının oranını
hesaplamaya çalışırsak
149
00:11:57,400 --> 00:12:00,040
{\an8}bana göre 500 bin ila üç milyon kişi
150
00:12:00,040 --> 00:12:04,800
{\an8}ölüm kamplarındaki gaz odalarında
hayatını kaybetti.
151
00:12:05,800 --> 00:12:10,800
Bir milyona yakın kişi de
hapsedilme şartlarından ötürü öldü.
152
00:12:10,800 --> 00:12:15,240
Savaş sonlarındaki ölüm yürüyüşlerinde
gettolardaki hastalıklardan öldüler.
153
00:12:15,240 --> 00:12:18,840
Dolayısıyla iki milyondan fazla kişi
154
00:12:18,840 --> 00:12:22,480
idam mangalarınca
toplu infazlarda öldürüldü.
155
00:12:24,320 --> 00:12:28,600
İki milyondan fazla kişi
katilleriyle karşı karşıya gelerek öldü.
156
00:12:29,440 --> 00:12:34,440
"Unutulmuş Soykırım"
bugün bile az bilinen bir gerçek.
157
00:12:36,120 --> 00:12:39,160
Liepaja, 1941 yazı.
158
00:12:40,040 --> 00:12:43,240
Einsatzgruppe A'nın operasyon bölgesi.
159
00:12:43,760 --> 00:12:49,200
Doğu Cephesi'nde Yahudilerin vurulduğunu
gösteren tek kayıt bu.
160
00:12:50,560 --> 00:12:52,720
Resmî olarak çekim yapmak yasaktı
161
00:12:53,200 --> 00:12:56,160
çünkü katliamın gizli kalması gerekiyordu.
162
00:13:01,640 --> 00:13:03,360
Sadece iki hata yaptılar.
163
00:13:03,360 --> 00:13:06,840
{\an8}Birincisi, her şeyin kaydını tutmalarıydı.
164
00:13:06,840 --> 00:13:09,880
{\an8}Kayıtlar Berlin'e gönderiliyordu.
165
00:13:09,880 --> 00:13:14,520
{\an8}Bu kayıtlar B, C ve D'deki
diğer kayıtlarla birleştirildi.
166
00:13:15,200 --> 00:13:18,480
Böylece hangi şehirlerde
kimleri öldürdüklerine dair
167
00:13:18,480 --> 00:13:20,200
kapsamlı bir tablo oluştu.
168
00:13:20,200 --> 00:13:23,920
Hangi şehirde, birimde, komutada
ve saatte olduğu biliniyordu.
169
00:13:24,440 --> 00:13:28,160
Kayıt tutmaları ilk hataydı.
İkinci hata da bunları bulmamdı.
170
00:13:28,960 --> 00:13:30,640
Savaş sonrası Nürnberg.
171
00:13:31,160 --> 00:13:34,080
Sözde "Bin Yıllık Reich" harabeye döndü.
172
00:13:35,560 --> 00:13:39,240
Müttefikler Nazilerin bir zamanlar
Nazi Partisi Mitingleri yaptığı şehirde
173
00:13:39,240 --> 00:13:42,400
Almanların işlediği suçları
yargılamak istiyordu.
174
00:13:44,400 --> 00:13:49,040
Nürnberg Adalet Sarayı'nda
büyük savaş suçluları yargılandı.
175
00:13:51,440 --> 00:13:55,880
Bu suçların emrini onlar verdi
ve bu doğrultuda yargılandılar.
176
00:13:55,880 --> 00:13:58,560
Peki cinayetleri kimler işledi?
177
00:13:58,560 --> 00:14:02,520
27 yaşındaki
avukat Benjamin Ferencz'in görevi
178
00:14:02,520 --> 00:14:06,920
ipuçlarını bulmaktı
ve bunun için işe koyuldu.
179
00:14:07,640 --> 00:14:13,360
1947'nin başlarında
araştırma ekibi önemli bir bulguya ulaştı.
180
00:14:13,360 --> 00:14:16,320
Bir gün araştırmacılarımdan biri geldi.
181
00:14:16,320 --> 00:14:18,360
"Bak ne buldum" dedi.
182
00:14:18,360 --> 00:14:24,800
Bana bir sürü evrak verdi.
"Ereignismeldungen aus der UDSSR."
183
00:14:25,440 --> 00:14:30,560
Bunlar seyyar ölüm mangaları
SS Einsatzgruppen'ın ölüm listeleriydi.
184
00:14:31,400 --> 00:14:37,360
Yüz binlerce insanın katledilmesi
bir başarı olarak belgelenmişti.
185
00:14:40,800 --> 00:14:43,080
Elime bir hesap makinesi alıp
186
00:14:43,080 --> 00:14:46,320
Einsatzgruppe A raporlarını
hesaplamaya başladım.
187
00:14:46,320 --> 00:14:50,560
Kimi yerde 10 bin, kimi yerde 15 bin,
kimi yerde 20 bin kişi öldürülmüştü.
188
00:14:50,560 --> 00:14:52,760
Hepsini hesaplamaya başladım.
189
00:14:52,760 --> 00:14:56,480
Bir milyona ulaştığımda "Yeter" dedim.
190
00:14:57,600 --> 00:15:01,480
Ferencz, sorumlu SS üyelerini
yargılamak istiyordu
191
00:15:02,000 --> 00:15:03,920
ama amiri karşı çıktı.
192
00:15:04,480 --> 00:15:06,800
Yeterli bütçe ve zamanları yoktu.
193
00:15:08,120 --> 00:15:12,680
Öfkelenerek şöyle dedim.
"Bu adamları serbest bırakamazsın!
194
00:15:12,680 --> 00:15:17,120
Elimde bir milyon cinayet var.
Onları serbest bırakamayacaksın!"
195
00:15:17,880 --> 00:15:20,680
"Diğer işlerine ek olarak
bunu da yapabilir misin?"
196
00:15:20,680 --> 00:15:23,600
"Tabii" dedim. "Tamam. İş senindir" dedi.
197
00:15:24,360 --> 00:15:28,240
Böylece avukat olarak ilk davamda,
198
00:15:28,240 --> 00:15:31,600
insanlık tarihinin
en büyük cinayet davasında
199
00:15:31,600 --> 00:15:34,120
başsavcı oldum.
200
00:15:36,240 --> 00:15:42,120
{\an8}Amacımız intikam değil.
Öç alma peşinde değiliz.
201
00:15:43,000 --> 00:15:44,640
Mahkemeden talebimiz
202
00:15:45,240 --> 00:15:47,960
uluslararası ceza davasıyla
203
00:15:48,840 --> 00:15:52,760
insanların huzur içinde,
onurlu bir yaşam hakkını teyit etmesidir.
204
00:15:53,360 --> 00:15:57,800
Sanıklar Einsatzgruppen'den
24 SS üyesiydi.
205
00:15:57,800 --> 00:16:00,640
Seyyar ölüm mangalarını onlar yönetti.
206
00:16:02,680 --> 00:16:07,360
Hollywood'un Nazi faili imajına
hiç uymuyorlar.
207
00:16:07,360 --> 00:16:12,160
{\an8}Bu imaja göre pek zeki olmayan,
208
00:16:12,160 --> 00:16:17,080
{\an8}sadece olabildiğince çok insan öldürmeyi
amaçlayan kişilerdi.
209
00:16:17,600 --> 00:16:21,480
Tarihî gerçeklere baktığımızda
durumun öyle olmadığını görüyoruz.
210
00:16:21,480 --> 00:16:27,080
Einsatzgruppen liderlerinin bazıları
çifte doktora yapmıştı.
211
00:16:27,080 --> 00:16:33,440
Çoğunlukla orta sınıf, eğitimli,
sofistike kişilerdi.
212
00:16:33,440 --> 00:16:39,080
Mozart ya da Beethoven hakkında
görüş belirtebilecek yetkinlikteydiler.
213
00:16:39,800 --> 00:16:42,240
Sanık Ohlendorf'la başlayacağız.
214
00:16:42,240 --> 00:16:45,280
Bunlardan biri de Otto Ohlendorf'tu.
215
00:16:45,280 --> 00:16:48,680
Einsatzgruppe D'nin eski komutanıydı.
216
00:16:49,400 --> 00:16:55,200
Bir yılda 90.000 kişiyi öldüren 600 adama
emirleri veren isimdi.
217
00:16:56,160 --> 00:17:00,000
Ohlendorf beni çok etkiledi.
218
00:17:00,680 --> 00:17:03,280
{\an8}Beş çocuk babası olduğunu biliyordum.
219
00:17:03,280 --> 00:17:06,040
{\an8}EINSATZGRUPPEN DAVASINDA BAŞSAVCI
220
00:17:06,040 --> 00:17:07,240
{\an8}Dürüsttü.
221
00:17:08,080 --> 00:17:10,440
İyi bir izlenim yarattı.
222
00:17:10,440 --> 00:17:13,080
Yakışıklıydı. Güzel konuşuyordu.
223
00:17:13,560 --> 00:17:15,720
{\an8}Kendinden emindi.
224
00:17:15,720 --> 00:17:18,200
{\an8}Bu, insanlara çekici geliyordu.
225
00:17:18,920 --> 00:17:21,080
Tüm dünya
226
00:17:21,080 --> 00:17:27,200
seyyar ölüm mangasını yöneten bu kişinin
227
00:17:28,240 --> 00:17:31,600
farklı biri olmasını bekliyordu.
228
00:17:31,600 --> 00:17:35,960
Çirkin, yaşlı, deli, hastalıklı,
229
00:17:35,960 --> 00:17:41,960
sadist, aptal
ve uyumsuz birini bekliyorlardı
230
00:17:41,960 --> 00:17:43,640
ama başarılı bir adamdı.
231
00:17:43,640 --> 00:17:45,440
Yargıç onu sevdi.
232
00:17:45,440 --> 00:17:48,200
"Bu adamı sevdim.
İyi birine benziyor" dedi.
233
00:17:49,040 --> 00:17:51,280
"Ama insanları öldürmüş. Anlamıyorum."
234
00:17:54,000 --> 00:17:57,240
Ohlendorf açık sözlülüğüyle
mahkemeyi şaşırttı.
235
00:17:57,240 --> 00:18:02,520
Yargıç, 1946'daki sorgulama sırasında
Müttefiklere yaptığı açıklamalar için
236
00:18:02,520 --> 00:18:05,320
Ohlendorf'a defalarca teşekkür etti.
237
00:18:06,640 --> 00:18:10,360
İnfaz yerine nasıl götürüldüler?
238
00:18:12,080 --> 00:18:15,200
Oraya kamyonlarla götürüldüler.
239
00:18:15,200 --> 00:18:18,800
Hemen infaz edilecek kadar insan olurdu.
240
00:18:20,920 --> 00:18:22,720
Bu senin fikrin miydi?
241
00:18:23,680 --> 00:18:24,560
Evet.
242
00:18:26,200 --> 00:18:29,200
Kurbanlar hangi pozisyonlarda vuruldu?
243
00:18:31,520 --> 00:18:33,600
Ayakta ya da diz çökerek.
244
00:18:37,800 --> 00:18:42,200
Tıpkı 13 Temmuz 1942'de olduğu gibi,
245
00:18:42,200 --> 00:18:48,480
Hamburg Yedek Polis Taburu 101
ilk infazına gidiyordu.
246
00:18:49,560 --> 00:18:52,480
Polisler olacak şeylere hazırlıksızdı.
247
00:18:53,640 --> 00:18:57,680
İdam mangası katliamı konusunda
eğitim almamışlardı.
248
00:18:58,400 --> 00:19:00,640
İlk seferde doğaçlama olacaktı.
249
00:19:02,240 --> 00:19:04,960
Bir ormana götürüldüler.
250
00:19:04,960 --> 00:19:11,080
Sonra polisler
onları teker teker ormana götürdü.
251
00:19:11,080 --> 00:19:13,640
Bazıları kadın, bazıları çocuktu.
252
00:19:21,800 --> 00:19:24,600
İnfazı kişiliksizleştirmek yerine,
253
00:19:25,080 --> 00:19:28,320
katille kurban arasına
mesafe koymak yerine,
254
00:19:28,320 --> 00:19:33,200
öldürecekleri kişiyle
bire bir kalıyorlardı.
255
00:19:33,200 --> 00:19:35,720
Yakın mesafeden öldürüyorlardı.
256
00:19:40,000 --> 00:19:41,800
Polislerden birkaçı
257
00:19:41,800 --> 00:19:45,520
insanları ormana götürürken
onlarla konuştuklarını bildirdi.
258
00:19:46,040 --> 00:19:50,880
Hatta bazıları Almanya'yı terk eden
Alman Yahudileriydi.
259
00:19:51,720 --> 00:19:55,920
Bir polisin sürekli film izlediği
Hamburg'daki sinemanın sahibi
260
00:19:55,920 --> 00:19:58,320
bu Yahudi ailelerden biriydi.
261
00:19:58,320 --> 00:20:02,800
Sürekli film izlediği sinemanın sahibini
vuracağını öğrendi.
262
00:20:05,480 --> 00:20:10,240
Tüm bu sürecin getirdiği psikolojik yük
gerçekten çok ağırdı.
263
00:20:10,240 --> 00:20:15,760
Kurbanlar canlarından endişe ediyorlardı.
Ölümün kıyısında olduklarını biliyorlardı.
264
00:20:15,760 --> 00:20:19,480
Polisler duygusal bir kriz yaşıyordu
265
00:20:19,480 --> 00:20:23,440
çünkü yakın mesafeden
birini öldüreceklerini biliyorlardı.
266
00:20:45,520 --> 00:20:49,480
Olağanüstü korkunç bir deneyimdi.
267
00:20:49,480 --> 00:20:51,960
Adamların bazıları kusmaya başladı
268
00:20:51,960 --> 00:20:54,840
çünkü üstleri
beyin parçaları ve kanla kaplıydı.
269
00:20:56,240 --> 00:21:00,240
Kustular, moralleri bozuldu.
Devam edemediler.
270
00:21:05,120 --> 00:21:07,400
Katliam saatlerce sürdü.
271
00:21:07,960 --> 00:21:14,520
Sonunda 1.500 Yahudi kadın, erkek ve çocuk
ormanda ölü yatıyordu.
272
00:21:24,160 --> 00:21:27,120
O gece eve gittiklerinde
onlara içki ikram edildi.
273
00:21:27,120 --> 00:21:30,680
Çoğu sarhoş oldu ama çoğu yemek yiyemedi.
274
00:21:30,680 --> 00:21:34,880
Yemek verildiğinde çoğunun iştahı yoktu.
275
00:21:34,880 --> 00:21:37,920
Bazıları o gece kâbus gördü.
276
00:21:37,920 --> 00:21:43,480
Hatta bir adam kâbus görürken
silahını tavana doğrulttu.
277
00:21:43,480 --> 00:21:48,400
Başka bir adam
astsubaylarından birine şöyle dedi.
278
00:21:48,400 --> 00:21:51,160
"Bunu tekrar yapmam gerekirse
kafayı yerim."
279
00:21:51,160 --> 00:21:57,080
Bazıları için
bu kesinlikle korkunç bir deneyimdi.
280
00:21:57,080 --> 00:21:59,960
Bunu tekrar yapmayı
hayal bile edemiyorlardı.
281
00:22:01,560 --> 00:22:04,360
Rejim, adamlarından ne istediğini
iyi biliyordu.
282
00:22:05,280 --> 00:22:07,600
Yüksek rütbeli bir SS lideri
283
00:22:07,600 --> 00:22:09,560
1941 yazının başlarında
284
00:22:09,560 --> 00:22:15,200
"bu göreve katılan adamlar için
psikolojik destek" talep etti.
285
00:22:16,160 --> 00:22:18,000
O günün izlenimleri
286
00:22:18,000 --> 00:22:23,840
akşam toplantılardaki samimi ortamla
ortadan kaldırılacaktı.
287
00:22:25,360 --> 00:22:26,800
Otto Ohlendorf
288
00:22:26,800 --> 00:22:31,480
katliamlara katılan adamlarında da
aynı sorunlarla karşılaştı.
289
00:22:33,040 --> 00:22:36,280
Otto Ohlendorf şöyle dedi.
290
00:22:36,280 --> 00:22:40,200
"Adamlarım kurbanlardan daha çok
acı çekti."
291
00:22:40,200 --> 00:22:46,080
Bugünkü bakış açısından baktığımızda
292
00:22:46,080 --> 00:22:50,040
bunun saçma bir yorum olduğunu görüyoruz.
293
00:22:50,040 --> 00:22:55,520
Suçlular kendileri kurban göstermek için
294
00:22:55,520 --> 00:22:58,640
psikolojik mekanizmalar arıyordu
295
00:22:58,640 --> 00:23:02,840
çünkü onlara acı çektiren şeyler
yapmak zorundaydılar.
296
00:23:09,000 --> 00:23:13,760
Onlara acı verecek bir şey yapmak
zorunda kaldıklarında
297
00:23:13,760 --> 00:23:16,080
adamlarına üzülüyordu.
298
00:23:16,080 --> 00:23:19,680
Einsatzgruppen askerlerinin bazıları
299
00:23:19,680 --> 00:23:23,880
bir bebeği alıp
kafasını ağaca vurarak parçalardı.
300
00:23:24,520 --> 00:23:26,200
Bu, mermiden tasarruftu.
301
00:23:26,200 --> 00:23:30,160
Ohlendorf şöyle dedi.
"Adamlarımın bunu yapmasına izin vermedim.
302
00:23:30,160 --> 00:23:35,760
Bebekler varsa
anneye bebeği göğsünde tutturmalarını,
303
00:23:35,760 --> 00:23:38,160
sonra bebeğe nişan almalarını söyledim.
304
00:23:38,160 --> 00:23:41,400
Böylece tek mermiyle ikisi ölecekti,
305
00:23:41,400 --> 00:23:44,880
mermi tasarrufu sağlanacaktı
ve anneler ağlamayacaktı."
306
00:23:44,880 --> 00:23:48,920
Yani kurbanlara değil,
adamlarına üzülüyordu.
307
00:23:56,200 --> 00:23:58,680
Mahkeme Einsatzgruppen davasında
308
00:23:58,680 --> 00:24:03,920
ölüm emrini verirken
Ohlendorf'u neyin motive ettiğini sordu.
309
00:24:03,920 --> 00:24:06,960
Sadece hükûmetine sadık olduğunu
iddia etti.
310
00:24:06,960 --> 00:24:09,960
Tasfiye emri
311
00:24:09,960 --> 00:24:12,400
Reich'ın Führer'inden geldi.
312
00:24:13,680 --> 00:24:19,600
Bu anlamda,
Führer'in belirlediği bir politikaydı.
313
00:24:19,600 --> 00:24:22,320
Ohlendorf, Nazi propagandalarına kapılarak
314
00:24:22,320 --> 00:24:27,480
Sovyetler Birliği'ndeki komünizmden
Yahudilerin sorumlu olduğuna inanmıştı.
315
00:24:27,480 --> 00:24:30,200
Bu yüzden Alman Reich'ının düşmanıydılar.
316
00:24:32,280 --> 00:24:34,920
Ohlendorf niye propagandanın
gerçek olduğuna inandı?
317
00:24:34,920 --> 00:24:37,080
Bunun propaganda olduğuna inanmadı.
318
00:24:37,080 --> 00:24:39,760
Milliyetçi bir ailede büyüdü.
319
00:24:40,560 --> 00:24:46,840
Üniversitede Bolşevizm'in sorunlarını,
komünizmin sorunlarını,
320
00:24:47,600 --> 00:24:52,040
Yahudilerin sorunlarını öğreten
hocaları vardı.
321
00:24:52,040 --> 00:24:54,640
Sürekli bu fikirlerle beslendi.
322
00:24:54,640 --> 00:24:59,400
Bu sebeple var olan inançları
daha da güçlendi.
323
00:24:59,400 --> 00:25:04,680
Sonra bir hükûmet iktidara gelip
şöyle dedi. "Evet, bu doğru."
324
00:25:04,680 --> 00:25:11,640
Bolşeviklerin Yahudi olduğuna
ve öldürülmeleri gerektiğine inandı.
325
00:25:16,280 --> 00:25:21,520
Katliamlardan birinden kurtulan biri
savaştan sonra mahkemede ifade verdi.
326
00:25:24,560 --> 00:25:30,960
{\an8}Bizi çukurun kenarına dizdiler.
Hepimizi bir araya getirdiler.
327
00:25:31,640 --> 00:25:33,280
{\an8}Sonra ateş etmeye başladılar.
328
00:25:33,280 --> 00:25:35,480
{\an8}KİEV'DEKİ SAVAŞ MAHKEMESİ 1946
329
00:25:35,480 --> 00:25:38,480
{\an8}Gözlerimi kapattım, yumruklarımı sıktım.
330
00:25:38,480 --> 00:25:42,280
Tüm kaslarımı gerip zıpladım.
331
00:25:42,280 --> 00:25:44,560
Yere düşüşüm çok uzun sürdü.
332
00:25:44,560 --> 00:25:47,240
Sonunda cesetlerin üzerine düştüm.
333
00:25:47,240 --> 00:25:48,760
Vurulmamıştım.
334
00:25:49,600 --> 00:25:52,640
Bir süre sonra ateş etmeyi kestiler.
335
00:25:55,360 --> 00:26:00,840
Almanların çukura indiğini duydum.
336
00:26:03,080 --> 00:26:06,240
Hâlâ inleyenlerin işini bitirecektiler.
337
00:26:07,840 --> 00:26:12,840
Bazıları hâlâ seğiriyor, can çekişiyordu.
338
00:26:12,840 --> 00:26:16,920
Hayatta olanları görmek için
el feneri kullanıp onları vurdular.
339
00:26:17,840 --> 00:26:23,200
Beni bulmalarından korktuğum için
ölmüş numarası yaptım.
340
00:26:32,320 --> 00:26:38,360
Yedek Polis Taburu 101'dekilerin çoğu
görüş olarak Nazi değildi.
341
00:26:39,160 --> 00:26:41,000
Savaştan 20 yıl sonra
342
00:26:41,000 --> 00:26:46,200
soruşturmacılara Yahudi katliamının
onları nasıl etkilediğini anlattılar.
343
00:26:47,040 --> 00:26:49,280
Görüntü hâlâ aklımdan çıkmıyor.
344
00:26:49,280 --> 00:26:54,840
O kadar cesedi gömmeye yetecek kadar
toprak olmadığını düşünmüştüm.
345
00:26:58,040 --> 00:27:02,760
Hayvana, katile dönüştüğümüz için
çok kızgındım.
346
00:27:04,920 --> 00:27:08,480
Yahudileri insan olarak görmedik.
347
00:27:12,840 --> 00:27:15,840
{\an8}Jozefow'daki ilk Yahudi katliamı
348
00:27:15,840 --> 00:27:18,040
{\an8}çok üzücüydü, çok travmatikti.
349
00:27:18,040 --> 00:27:20,320
{\an8}Sonra çabucak alıştılar.
350
00:27:20,320 --> 00:27:24,480
Yaptıkları işe alışma hızları,
351
00:27:24,480 --> 00:27:29,440
öldürmeyi normal bir şey olarak görmeye
alışma hızları
352
00:27:29,440 --> 00:27:36,200
sorgular sırasında
beni çok şaşırtan şeylerden biriydi.
353
00:27:36,200 --> 00:27:42,040
İlk birkaç katliam operasyonunda
her şeyi detaylı anlattıklarını görüyoruz.
354
00:27:42,040 --> 00:27:44,800
Sonrası bulanıklaşıyor.
355
00:27:44,800 --> 00:27:47,040
Katliam şehrini bile hatırlayamıyorlar.
356
00:27:47,040 --> 00:27:48,680
YEDEK POLİS TABURU 101
357
00:27:48,680 --> 00:27:53,400
Polislerin davranışları
tabur liderliğinden çok etkilendi.
358
00:27:53,400 --> 00:27:57,520
Başlarındaki isim Binbaşı Wilhelm Trapp'tı
359
00:27:57,520 --> 00:28:00,160
ve komutasında 500 adam vardı.
360
00:28:03,320 --> 00:28:07,400
Sevilen, saygı duyulan bir amirdi.
361
00:28:07,400 --> 00:28:11,040
"Bir seçeneğim olsa
size bu emri vermezdim" diyordu.
362
00:28:11,040 --> 00:28:16,480
Kendisinin vermediği bu görevde
ona destek olmaları için
363
00:28:16,480 --> 00:28:20,040
onlardan dayanışma bekliyordu.
364
00:28:20,040 --> 00:28:23,680
Görevden kaçmamalarını istiyordu.
365
00:28:29,040 --> 00:28:32,720
Zorlama ve özgür iradenin birleşimiydi.
366
00:28:33,560 --> 00:28:37,680
Görevi reddedebilecekleri söylendi
367
00:28:37,680 --> 00:28:39,080
ama bu durumda
368
00:28:39,080 --> 00:28:44,200
yoldaşlarının bunu yapmasını
kabul etmek zorunda kalacaklardı.
369
00:28:44,200 --> 00:28:47,120
Şöyle ikili bir durum söz konusuydu.
370
00:28:47,120 --> 00:28:51,880
"Bu iş halledilmeli.
Polis taburu bu işi yapmalı."
371
00:28:51,880 --> 00:28:56,800
"Zayıfsanız reddedebilirsiniz
ama bu yoldaşlarınızın zararına olur."
372
00:28:56,800 --> 00:28:59,000
Bu ikili durum baskı yaratıyordu.
373
00:28:59,000 --> 00:29:03,440
Bu sebeple çoğu katliamlarda yer aldı.
374
00:29:05,760 --> 00:29:12,240
{\an8}ŁOMAZY, POLONYA - 17 AĞUSTOS 1942
375
00:29:12,240 --> 00:29:17,560
{\an8}YEDEK POLİS TABURU 101'İN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ
1700 YAHUDİ KATLİAMI
376
00:29:34,800 --> 00:29:38,680
Sadece birkaç polis
öldürme emrini yerine getirmeyi reddetti.
377
00:29:40,640 --> 00:29:43,240
Olamaz! Bu iş bitti sanıyorduk.
378
00:29:43,880 --> 00:29:45,440
Yine mi patates?
379
00:29:45,440 --> 00:29:48,960
Objektif olarak baktığımızda
380
00:29:48,960 --> 00:29:52,320
göreve reddedenlerin başına
kötü bir şey gelmedi.
381
00:29:52,320 --> 00:29:58,000
Tuvalet temizliği gibi
başka işlerle görevlendirildiler.
382
00:29:58,000 --> 00:30:04,400
Onlara şerefsiz, adi dönek,
tırsak gibi lakaplar takıldı.
383
00:30:05,520 --> 00:30:08,040
Bu adamlar evlerine gitmedi.
384
00:30:08,040 --> 00:30:11,880
Nihayetinde ailelerine dönmediler.
385
00:30:11,880 --> 00:30:17,640
Bunun yerine, belirsiz bir süre boyunca
hep aynı insanlarla beraberdiler.
386
00:30:17,640 --> 00:30:24,320
Bu insanlar onlara işkence edebiliyor,
onları aşağılayıp dışlayabiliyordu.
387
00:30:24,920 --> 00:30:31,640
Buna dayanabilmek için
kendinizden emin olmalısınız.
388
00:30:31,640 --> 00:30:38,360
Bu fiziksel değil,
sadece sosyal bir ceza olabilir
389
00:30:38,360 --> 00:30:42,720
ama insanlar için sosyal bir ceza
katlanılması en zor şeylerden biridir.
390
00:30:57,000 --> 00:31:01,360
Onları en çok ne yönlendiriyordu?
Yahudilere kafayı taktıklarını sanmıyorum.
391
00:31:03,480 --> 00:31:07,160
Onları güdüleyen şey
Yahudiler hakkındaki fikirlerinden ziyade,
392
00:31:07,160 --> 00:31:10,680
başkalarının onlar hakkında
ne düşündüğüydü.
393
00:31:10,680 --> 00:31:14,840
Kendilerine, bunu nasıl atlatacaklarına
kafayı takmışlardı.
394
00:31:15,520 --> 00:31:20,320
Yüzbaşı Wolfgang Hoffmann
baskıyı kaldırabileceğine inanıyordu
395
00:31:21,200 --> 00:31:22,760
ama bir sorunu vardı.
396
00:31:23,480 --> 00:31:28,240
Yüzbaşılardan biri
psikosomatik bir hastalığa yakalandı.
397
00:31:29,040 --> 00:31:32,160
Bulunduğu bölük
ne zaman katliam gerçekleştirecek olsa
398
00:31:32,160 --> 00:31:33,480
hemen hastalanıyordu.
399
00:31:33,480 --> 00:31:37,480
Korkunç mide krampları yüzünden
yatakta yatıyor, yataktan çıkamıyordu.
400
00:31:37,480 --> 00:31:40,800
Katliam işini
astının yönlendirmesi gerekiyordu.
401
00:31:41,400 --> 00:31:45,000
Katil olmak istedi
ama beden sağlığını yitirdi.
402
00:31:45,880 --> 00:31:49,040
Adamları bunu çok korkakça buldu.
403
00:31:49,040 --> 00:31:50,760
Çok utanmıştı.
404
00:31:51,440 --> 00:31:55,240
Yüzbaşı Julius Wohlauf için
durum çok farklıydı.
405
00:31:55,240 --> 00:31:59,960
Hırslıydı. Kariyer yapmak
ve işinde başarılı olmak istiyordu.
406
00:31:59,960 --> 00:32:02,000
Ayrıca âşıktı.
407
00:32:04,200 --> 00:32:09,920
Wohlauf, ilk katliamdan kısa bir süre önce
haziranda Hamburg'da evlenmişti.
408
00:32:09,920 --> 00:32:16,400
Bir subay olarak karısını Polonya'ya,
operasyon bölgesine götürme hakkı vardı.
409
00:32:17,000 --> 00:32:19,640
Kaçırdığı balayını telafi etmek istiyordu.
410
00:32:26,120 --> 00:32:29,800
Wohlauf hamile eşini
getto temizliği görevine getirdi.
411
00:32:32,800 --> 00:32:38,680
Neredeyse tüm adamların ifadesine göre
operasyondaki en korkunç getto temizliği
412
00:32:38,680 --> 00:32:43,080
Miedzyrzec'li 11 bin Yahudi'nin katliydi.
413
00:32:43,080 --> 00:32:45,880
Getto temizliğinde
binlerce kişiyi vurdular.
414
00:32:45,880 --> 00:32:48,200
Sokaklar cesetlerle doluydu.
415
00:32:48,200 --> 00:32:51,280
Diğer 10 bin kişiyi
Treblinka trenine bindirdiler.
416
00:32:51,280 --> 00:32:53,000
Tren öyle kalabalıktı ki
417
00:32:53,000 --> 00:32:56,800
insanları zorla bindirip
düşmesinler diye kapıları kilitlediler.
418
00:32:59,040 --> 00:33:03,280
Eşi meydanda durmuş bunu izliyor,
tüm bunlara tanık oluyordu.
419
00:33:03,840 --> 00:33:07,160
Bu, Wohlauf'un yaptığı şeyden
ne kadar gurur duyduğunu,
420
00:33:07,160 --> 00:33:09,560
eşine hava atmak istediğini gösteriyor.
421
00:33:09,560 --> 00:33:10,960
Hiç utanmıyordu.
422
00:33:12,080 --> 00:33:15,000
Gettolar Doğu'nun her yerine yayılmıştı.
423
00:33:15,720 --> 00:33:19,800
Gettodakiler oraya hapsolmuş,
öldürülmeyi bekliyordu.
424
00:33:19,800 --> 00:33:24,120
Kurbanlar işkenceciler tarafından
görüntülenip fotoğraflandı.
425
00:33:35,720 --> 00:33:38,880
Polisler insanları koruyor ve öldürüyordu.
426
00:33:39,840 --> 00:33:43,680
Bu durum Nasyonal Sosyalistler
iktidarda olduğu sürece devam etti.
427
00:33:44,960 --> 00:33:48,120
Bu dönemden önce veya bu dönem sonrasında
428
00:33:48,120 --> 00:33:52,880
polisler Yahudileri topluca öldürmedi.
429
00:33:52,880 --> 00:33:55,920
İnsanların doğuştan katil olduğuna
hiç inanmıyorum.
430
00:33:56,400 --> 00:34:00,480
Ama doğru koşullar altında
katil olabileceğimizi düşünüyorum.
431
00:34:00,480 --> 00:34:04,520
{\an8}Birey ve devlet arasındaki ilişkinin
ne olduğuna bakmalıyız.
432
00:34:04,520 --> 00:34:07,800
{\an8}Eğer devlet "Bu gruptan nefret ediyoruz
433
00:34:08,640 --> 00:34:15,320
{\an8}ve bu grubun icabına bakmanı,
bakmamızı istiyorum" derse
434
00:34:15,320 --> 00:34:17,320
{\an8}bu önemli bir ilişkidir.
435
00:34:25,800 --> 00:34:31,440
Bu bireyler aktör ve enstrüman olarak
436
00:34:31,440 --> 00:34:35,280
devletin ideolojisini paylaşsalar da
437
00:34:35,280 --> 00:34:39,040
devlet artık iktidarı elinde tutmadığında,
438
00:34:39,040 --> 00:34:41,760
hükûmetler değiştiğinde
439
00:34:41,760 --> 00:34:46,880
devletin şiddetine katılma konusunda
artık eylemde bulunmazlar
440
00:34:46,880 --> 00:34:48,760
veya varlık sebepleri kalmaz.
441
00:34:48,760 --> 00:34:51,520
Bence failleri anlamak için
442
00:34:51,520 --> 00:34:56,440
devletle olan ilişkimizi
ve devletin bizden ne istediğini
443
00:34:56,440 --> 00:34:59,680
çok iyi düşünmemiz gerekiyor.
444
00:35:01,400 --> 00:35:03,440
Savaş öncesi Alman Reich'ı.
445
00:35:04,000 --> 00:35:06,880
1933'te Naziler iktidara geldi
446
00:35:06,880 --> 00:35:10,360
ve kendi fikirlerine göre
yasalarda değişiklik yaptı.
447
00:35:11,320 --> 00:35:14,720
Acımasız Yahudi nefreti
devlet doktrini hâline geldi
448
00:35:14,720 --> 00:35:19,200
{\an8}ve tüm Yahudileri
Alman toplumundan atmaya başladılar.
449
00:35:19,760 --> 00:35:23,520
Yaklaşık 2.000 Yahudi karşıtı yasa
kabul edildi.
450
00:35:27,120 --> 00:35:33,520
Bir grup sistematik olarak dışlanıyor,
damgalanıyor ve aşağılanıyordu.
451
00:35:43,360 --> 00:35:46,760
Toplu katliama doğru ilk adım
452
00:35:46,760 --> 00:35:51,840
"biz" ve "onlar" arasındaki
kategorik bir ayrımdı.
453
00:35:51,840 --> 00:35:54,560
Herkes insanların işlerini kaybettiğini,
454
00:35:54,560 --> 00:35:58,800
evlerini terk etmek zorunda kaldığını
fark etti.
455
00:35:58,800 --> 00:36:04,560
Malları açık artırmayla satıldı
iş yerleri Aryan yapıldı.
456
00:36:04,560 --> 00:36:07,400
Herkesin gözü önünde olan bir süreçti.
457
00:36:07,400 --> 00:36:09,320
Gizli değildi.
458
00:36:09,320 --> 00:36:13,920
Bu süreç bölünmeyi güçlendirdi.
459
00:36:13,920 --> 00:36:17,880
"Onlar 'onlar', 'biz' ise diğerleriyiz."
460
00:36:27,600 --> 00:36:33,280
Birini teoride farklı olarak tanımlarsam
461
00:36:33,280 --> 00:36:37,040
ve uygulamada onlara farklı davranırsam
462
00:36:37,040 --> 00:36:41,480
o kişiye karşı şiddet kullanma isteği
463
00:36:41,480 --> 00:36:45,400
doğal olarak artacaktır.
464
00:36:49,280 --> 00:36:52,080
Savaş sırasında fiziksel şiddet arttı.
465
00:36:52,080 --> 00:36:55,880
Alman işgali altındayken
Doğu'da pogromlar yaşandı.
466
00:36:55,880 --> 00:36:58,480
Siviller, Yahudilere saldırıyordu.
467
00:36:58,480 --> 00:37:02,120
1941 yazında Lemberg'den fotoğraflar.
468
00:37:02,680 --> 00:37:06,200
İşgalciler bu şiddet olaylarını körükledi.
469
00:37:06,200 --> 00:37:10,200
Hayatta kalanlar
daha sonra Almanlar tarafından öldürüldü.
470
00:37:13,200 --> 00:37:19,000
{\an8}Lemberg'de bulunan bir fail
savaştan sonra mahkemede ifade verdi.
471
00:37:19,520 --> 00:37:24,760
{\an8}Liderimiz 12 kişilik grubumuza
gelecekteki görevlerimizden bahsetti.
472
00:37:25,400 --> 00:37:31,000
Yahudi nüfusunu toplayıp
vurmamız gerekecekti.
473
00:37:32,240 --> 00:37:43,160
Konvoy çukurdan 70, 90 metre uzakta durdu.
474
00:37:44,800 --> 00:37:50,320
Gruppenführer adamlarını şöyle ayırdı...
475
00:37:50,880 --> 00:37:56,920
Gruppenführer adamlarını şöyle ayırdı...
476
00:37:57,800 --> 00:38:06,000
Korumak için altı adam,
vurmak için altı adam.
477
00:38:06,000 --> 00:38:08,560
Vurmakla görevlendirildim.
478
00:38:08,560 --> 00:38:11,520
Bana vurma görevi verildi.
479
00:38:12,240 --> 00:38:17,920
Sonra vurma görevi şöyle devam etti...
480
00:38:18,440 --> 00:38:23,800
Yaklaşık 45 ila 50 kişi ayrıldı
ve çukura götürüldü.
481
00:38:24,680 --> 00:38:26,920
...çukura yakın bir yere götürüldüler.
482
00:38:26,920 --> 00:38:31,640
Yüzleri bize dönük şekilde dizildiler.
483
00:38:31,640 --> 00:38:33,520
Vurulmaları böyle oldu.
484
00:38:47,720 --> 00:38:51,920
Bunu bir iş, bir görev, bir çalışma,
485
00:38:51,920 --> 00:38:54,760
yapmaları gereken bir şey olarak gördüler.
486
00:38:55,680 --> 00:39:00,640
Bu anlamda rutinleşmiş bir şeydi.
487
00:39:00,640 --> 00:39:04,360
Ama bence her zaman
bunun zorluğunun farkındaydılar.
488
00:39:04,360 --> 00:39:07,200
Kirli bir iş çevirdiklerini
hep biliyorlardı.
489
00:39:07,200 --> 00:39:10,480
Çok zor bir şey yapmaları istendi
490
00:39:10,480 --> 00:39:14,120
ve bu tabura atanıp
bunu yapmakla görevlendirilmeleri
491
00:39:14,120 --> 00:39:15,840
büyük talihsizlikti.
492
00:39:24,320 --> 00:39:27,960
Katliamda yer alan faillerin her biri
493
00:39:27,960 --> 00:39:34,160
yaptıkları işi haklı çıkarmak için
kendine özgü yöntemler geliştirdi.
494
00:39:34,160 --> 00:39:36,800
"Birinin kirli işleri yapması lazım."
495
00:39:36,800 --> 00:39:42,520
"Yerine getirmemiz gereken
tarihî bir görev var."
496
00:39:42,520 --> 00:39:48,280
Diğer bir faktör de şu olabilir.
"Bu işte diğer insanlardan daha iyiyim."
497
00:39:48,280 --> 00:39:51,000
Katliamlarda bir anlam bulabilmek için
498
00:39:51,000 --> 00:39:56,480
hepsi bir şekilde
kendini haklı çıkarıyordu.
499
00:39:56,480 --> 00:40:01,400
Bu da bize nihayetinde şunu gösteriyor.
500
00:40:01,400 --> 00:40:03,640
Bu toplu katliamları yapanlar
501
00:40:03,640 --> 00:40:07,760
verilen emirleri
makine gibi yerine getirenler değildi.
502
00:40:07,760 --> 00:40:13,560
Bu katliamları yapanlar
ne yaptıklarını düşünüp anlayan kişilerdi.
503
00:40:16,000 --> 00:40:21,160
{\an8}LUBNY, UKRAYNA - 16 EKİM 1941
504
00:40:21,160 --> 00:40:26,880
{\an8}İNFAZ EDİLMEDEN ÖNCE YAHUDİLER
505
00:40:34,480 --> 00:40:39,160
Sadece çocukları vurmaya çalıştım.
506
00:40:40,400 --> 00:40:44,240
Yanımdaki adam anneyi vuruyordu,
ben de çocuğunu vuruyordum.
507
00:40:44,240 --> 00:40:49,480
Kendi kendime "Sonuçta çocuk
annesiz yaşayamaz" diyordum.
508
00:40:52,760 --> 00:40:57,760
İşlediği bu korkunç eylemi
509
00:40:57,760 --> 00:41:03,160
bir kurtuluş anlamında
ahlaken iyi bir şeye dönüştürüyor.
510
00:41:03,160 --> 00:41:07,800
Adamların bunu neden yaptığını
anlamanın anahtarı bu.
511
00:41:07,800 --> 00:41:09,560
Körü körüne itaat değildi.
512
00:41:09,560 --> 00:41:15,120
Bunun yerine emirleri
kabul edilebilir bir şekilde yorumladılar.
513
00:41:15,120 --> 00:41:19,200
Bu da kendilerini
ahlaki açıdan erdemli görmelerini sağladı.
514
00:41:22,480 --> 00:41:24,880
Neden çocuklar da vuruldu?
515
00:41:24,880 --> 00:41:27,240
Ohlendorf'un bunu açıklaması istediler.
516
00:41:29,080 --> 00:41:34,120
Bu soru, Einsatzgruppen liderlerine karşı
açılan davada çok önemliydi.
517
00:41:36,120 --> 00:41:37,520
O soruyu ben sordum.
518
00:41:37,520 --> 00:41:42,480
{\an8}"Bu çocuklar büyüyüp
ailelerine ne yaptıklarımızı öğrenirlerse
519
00:41:42,480 --> 00:41:44,800
{\an8}Almanya'nın düşmanı olurlar.
520
00:41:44,800 --> 00:41:49,200
{\an8}Vaterland'ımın uzun vadede iyiliğini
düşünmek zorundaydım.
521
00:41:49,200 --> 00:41:52,400
Bu yüzden
çocukları da öldürmek gerekiyordu."
522
00:41:52,400 --> 00:41:56,320
Beş çocuk babası olan Otto Ohlendorf
523
00:41:56,320 --> 00:41:59,480
hiç pişmanlık belirtisi göstermedi.
524
00:42:00,360 --> 00:42:03,680
Peki ya Binbaşı Wilhelm Trapp?
525
00:42:04,400 --> 00:42:06,960
Hatasını anladı mı?
526
00:42:06,960 --> 00:42:09,640
Yaptığı şeyin korkunç olduğunu biliyordu.
527
00:42:09,640 --> 00:42:12,240
Hatta bir ara şoförüne şöyle dedi.
528
00:42:12,240 --> 00:42:14,400
"Umarım Almanya bu savaşı kaybetmez
529
00:42:14,400 --> 00:42:18,440
çünkü burada, Polonya'da yaptıklarımız
adalet karşısına çıkarılırsa
530
00:42:18,440 --> 00:42:20,320
Tanrı Almanlara merhamet etsin."
531
00:42:28,080 --> 00:42:31,960
Daha sonra bunun doğru olmadığını anladım.
532
00:42:34,200 --> 00:42:35,800
Bocalamaya başladım.
533
00:42:35,800 --> 00:42:39,080
Önceden sahip olduğum net fikirler
yok olmuştu.
534
00:42:39,680 --> 00:42:41,280
Tartışmayı kesin!
535
00:42:41,280 --> 00:42:44,920
Sürekli öldürmekten duyarsızlaştılar.
536
00:42:44,920 --> 00:42:47,800
- Kesin!
- O başlattı!
537
00:42:47,800 --> 00:42:49,120
Tanrı aşkına!
538
00:42:49,120 --> 00:42:51,400
- Ne istiyorsun?
- Eve gitmek istiyorum!
539
00:42:51,400 --> 00:42:57,240
{\an8}Bana göre, bundan çıkan
en korkunç sonuçlardan biri
540
00:42:57,240 --> 00:43:00,640
{\an8}taburun zaman içinde üç gruba ayrılması.
541
00:43:01,200 --> 00:43:05,400
{\an8}Bir grup, diğer insanları öldürmekten
zevk almayı öğrenen gruptu.
542
00:43:06,640 --> 00:43:10,440
Katliam operasyonlarından dönünce
543
00:43:10,440 --> 00:43:14,040
güzel bir yemek yiyip
yaptıkları iş hakkında şakalaşırdılar.
544
00:43:14,040 --> 00:43:20,360
{\an8}Öldürmekten zevk alanlardan biri de
Hartwig Gnade'di.
545
00:43:20,360 --> 00:43:23,960
{\an8}Vurulmadan önce
kurbanlara işkence etmekten zevk alan
546
00:43:23,960 --> 00:43:27,320
acımasız ve sadist bir katile dönüştü.
547
00:43:27,320 --> 00:43:30,880
Yahudiler çukura giden yolda
çıplak sürünmeye zorlanırken
548
00:43:30,880 --> 00:43:34,800
Gnade de adamlarına
kurbanları sopalarla dövdürüyordu.
549
00:43:35,680 --> 00:43:40,640
Yaptıklarından, gördüklerinden ötürü
gerçekten değişmiş biri var.
550
00:43:40,640 --> 00:43:46,480
Oldukça kısa bir sürede
çok korkunç bir insana dönüşüyor.
551
00:43:47,840 --> 00:43:51,120
Bir de arada kalan bir grup vardı.
Bir nevi pasiftiler.
552
00:43:51,120 --> 00:43:55,280
Bir operasyona katılmaları istendiğinde
her söyleneni yaptılar
553
00:43:55,280 --> 00:44:00,000
ama çıkmak veya fazlasını yapmak için
hiç inisiyatif almadılar.
554
00:44:00,000 --> 00:44:02,800
{\an8}Üçüncü grup retçilerdi.
555
00:44:02,800 --> 00:44:05,320
{\an8}Bunlardan biri Teğmen Heinz Bumann'dı.
556
00:44:05,320 --> 00:44:09,840
{\an8}Birkaç hafta sonra
Hamburg'a tayinini istedi.
557
00:44:09,840 --> 00:44:11,760
{\an8}Bu onu kahraman yapmadı.
558
00:44:11,760 --> 00:44:18,560
{\an8}Makinenin işlemesini devam ettirmek için
hep bir şeyler buldular.
559
00:44:18,560 --> 00:44:25,200
{\an8}O gün rahatsız olduğunu
veya kötü hissettiğini söyleyenler olurdu.
560
00:44:25,200 --> 00:44:28,040
Ama bu bir direniş değildi.
561
00:44:28,040 --> 00:44:33,680
Bir bütün olarak
polis taburunun meşruiyetini sorgulamadan
562
00:44:33,680 --> 00:44:36,480
bir bireyi bu işten çıkarma girişimdi.
563
00:44:56,560 --> 00:45:02,960
Yedek Polis Taburu üyeleri
38.000 Yahudi'nin vurulmasında yer aldı.
564
00:45:02,960 --> 00:45:07,960
45.000 kişiyi de
imha kamplarına gönderdiler.
565
00:45:08,920 --> 00:45:14,560
Polis Taburu 101'deki
korkunç ve asıl mesele
566
00:45:14,560 --> 00:45:18,640
bir toplu katliam gerçekleştirmek için
567
00:45:18,640 --> 00:45:22,920
görüşlerinize, ideolojinize göre
hareket etmenize gerek olmamasıdır.
568
00:45:25,200 --> 00:45:29,960
İkinci Dünya Savaşı sırasında
130'dan fazla polis taburu vardı.
569
00:45:30,760 --> 00:45:34,880
Tüm bu birimler arasında
en yüksek dördüncü cinayet oranı
570
00:45:34,880 --> 00:45:36,400
Hamburg Taburu'nda.
571
00:45:53,160 --> 00:45:57,040
Yedek Polis Taburu 101
bir bakıma alışılmamıştı.
572
00:45:57,040 --> 00:45:59,760
Bu da durumu daha da korkutucu kılıyor.
573
00:45:59,760 --> 00:46:05,360
Hiçbir hazırlık, seçim, telkin,
Nazileştirme olmadan
574
00:46:05,360 --> 00:46:11,640
bir taburun Alman asayiş polisindeki
en verimli ölüm mangasına dönüşebileceğini
575
00:46:11,640 --> 00:46:13,560
bu örnekte görüyoruz.
576
00:46:15,680 --> 00:46:20,600
Nürnberg, 10 Nisan 1948. Karar günü.
577
00:46:30,040 --> 00:46:31,840
Asılarak idam.
578
00:46:32,400 --> 00:46:37,160
Elleri çözüldü.
Hâkime selam verdiler, geri çekildiler.
579
00:46:37,160 --> 00:46:38,800
Sonra güm, asansöre.
580
00:46:38,800 --> 00:46:40,880
Cehennemi boyladılar.
581
00:46:48,320 --> 00:46:50,600
Onunla konuşmak için
582
00:46:50,600 --> 00:46:54,920
adliyenin hemen altındaki
idam merkezine gittim.
583
00:46:54,920 --> 00:46:59,840
Mahkeme salonunun dışında
hiçbir sanıkla tek kelime konuşmadım.
584
00:47:07,480 --> 00:47:10,360
Bana şey demesini bekliyordum...
585
00:47:10,360 --> 00:47:13,680
Onunla görüşmeye gittiğinde
asılacağını biliyordum.
586
00:47:14,920 --> 00:47:16,800
"Bir isteğin var mı?"
587
00:47:16,800 --> 00:47:21,280
"Çocuklarıma onları sevdiğimi,
karıma üzgün olduğumu söyle" der sandım.
588
00:47:21,280 --> 00:47:23,960
{\an8}Hiç vicdan azabı
ya da pişmanlık yaşamıyordu.
589
00:47:24,520 --> 00:47:29,280
{\an8}Benzer şartlar altında olsa
gerekirse kardeşini vuracağını söyledi.
590
00:47:29,280 --> 00:47:33,400
"Güle güle Bay Ohlendorf" deyip
kapıyı çarptım.
591
00:47:44,160 --> 00:47:46,360
CNN'in yayınına katıldım.
592
00:47:46,360 --> 00:47:50,240
"Bu canavarlarla konuşmak
nasıl bir duyguydu?" diye sordular.
593
00:47:50,240 --> 00:47:53,600
"Canavar değillerdi" dedim.
"Ne demek istiyorsun?
594
00:47:53,600 --> 00:47:57,000
Binlerce çocuğu öldürdüler.
Onlara canavar denmez mi?"
595
00:47:57,000 --> 00:48:03,920
"Hiroşima'ya atom bombasını atan adam da
bir canavar mıydı?" dedim.
596
00:48:03,920 --> 00:48:05,640
Onu yapan Başkan Truman'dı.
597
00:48:05,640 --> 00:48:08,200
Bu soruya bir cevap alamadım.
598
00:48:08,200 --> 00:48:14,920
Ohlendorf'un Alman bir yurtsever olduğuna,
599
00:48:14,920 --> 00:48:19,280
ülkesinin çıkarına olduğunu düşündüğü şeyi
yaptığına hiç şüphem yok.
600
00:48:19,280 --> 00:48:22,800
Ama bu normal bir insanın
özgürce dolaşması için
601
00:48:22,800 --> 00:48:25,120
yeterli bir argüman değil.
602
00:48:32,040 --> 00:48:34,960
Savaştan sonra Almanlar unutmak istiyordu.
603
00:48:38,400 --> 00:48:40,040
Keza polis de.
604
00:48:40,880 --> 00:48:45,840
Savaş sırasında 60 bin polis memuru
toplu katliamlarda yer aldı.
605
00:48:47,160 --> 00:48:51,160
Çoğu 1945'ten sonra
kolluk kuvvetlerinde kaldı.
606
00:48:54,160 --> 00:48:56,400
Bu durum, 1950'lerin sonunda
607
00:48:56,400 --> 00:49:03,200
sıradan Almanların Holokost'a ne derecede
iştirak ettiğinin anlaşılmasıyla değişti.
608
00:49:04,080 --> 00:49:08,960
Yargı, aralarında SS, Gestapo
ve polisin yer aldığı
609
00:49:08,960 --> 00:49:13,920
172 binden fazla insanı
soruşturmaya başladı.
610
00:49:13,920 --> 00:49:20,440
500'den azı soykırıma iştirakten
suçlu bulundu.
611
00:49:20,440 --> 00:49:23,240
Kovuşturma bir felaketti.
612
00:49:23,240 --> 00:49:26,880
{\an8}Bir sürü malzeme ve belge toplanmıştı.
613
00:49:26,880 --> 00:49:29,560
{\an8}Çok sağlam kanıtlar vardı
614
00:49:29,560 --> 00:49:35,240
{\an8}ama suçlara karışanları
cezalandırma isteği yoktu.
615
00:49:36,160 --> 00:49:40,560
Hamburg taburu da soruşturuldu.
616
00:49:40,560 --> 00:49:44,360
210 eski üye sorgulandı.
617
00:49:44,360 --> 00:49:48,360
Bunlardan 14'ü 1967'de suçlandı.
618
00:49:48,960 --> 00:49:52,240
Duruşma sayesinde tabur içindeki süreç
619
00:49:52,240 --> 00:49:56,720
ve davranış kalıplarının ayrıntıları
ortaya çıktı.
620
00:49:56,720 --> 00:50:03,000
Karısını Polonya'ya getiren
Julius Wohlauf da yargılandı.
621
00:50:10,040 --> 00:50:13,800
Bu adamların çoğu
kendilerini çifte kurban olarak gördü.
622
00:50:14,720 --> 00:50:18,880
Üçüncü Reich'ın en kirli görevini
yapmak için seçilmiş kurbanlardılar.
623
00:50:18,880 --> 00:50:21,880
Daha sonra makabline şamil yeni ahlakın
624
00:50:21,880 --> 00:50:27,120
veya savaş sonrası çıkarılan
yeni yasaların kurbanı oldular.
625
00:50:27,120 --> 00:50:30,840
Aleyhlerinde bunların kullanılmasını
adil bulmadılar
626
00:50:30,840 --> 00:50:33,440
çünkü yaptıkları
o dönem "yasa dışı" değildi.
627
00:50:33,440 --> 00:50:36,160
Hükûmetin emrettiği şey buydu.
628
00:50:36,160 --> 00:50:40,280
Yani suçluluk duygusuyla değil,
kendine acımayla yanıp tutuştular.
629
00:50:40,280 --> 00:50:41,680
"Zavallı ben."
630
00:50:41,680 --> 00:50:45,000
Kurban değil. "Zavallı ben.
Benden isteneni mecburen yaptım."
631
00:50:45,880 --> 00:50:49,480
Sadece iki sanık hapis cezası alacaktı.
632
00:50:50,120 --> 00:50:53,680
Sanıklardan biri Julius Wohlauf'tu.
633
00:50:54,280 --> 00:50:58,960
83.000 kişi öldürüldü
ama hiçbiri kendini sorumlu görmedi.
634
00:50:59,560 --> 00:51:01,880
Onlar arazideki yardakçılardı.
635
00:51:03,440 --> 00:51:06,320
Her polisin seçme özgürlüğü vardı
636
00:51:06,320 --> 00:51:08,760
ama reddedenler çok fazla değildi.
637
00:51:09,520 --> 00:51:13,960
Görüşlerinden ötürü öldürmeyenler de
boyun eğdi.
638
00:51:13,960 --> 00:51:20,480
Bu ne yazık ki belli şartlar altında
herkesin katil olabileceğini gösteriyor.
639
00:51:20,480 --> 00:51:24,120
{\an8}Tetiği çekecek insanların olmaması
640
00:51:24,120 --> 00:51:28,720
{\an8}toplu katliam
veya soykırım yapmak isteyen rejimlere
641
00:51:28,720 --> 00:51:31,120
{\an8}hiçbir şekilde engel olmuyor.
642
00:51:31,120 --> 00:51:36,560
{\an8}Holokost'tan beri birçok soykırım yaşandı.
643
00:51:37,160 --> 00:51:41,120
{\an8}İnfazlar ve toplu katliamlar oldu.
644
00:51:41,120 --> 00:51:47,960
Bazı mekanizmalarda
değişik bağlamlar görüyoruz.
645
00:51:47,960 --> 00:51:52,000
Şahsi veya psikolojik gerekçe olmadan
646
00:51:52,000 --> 00:51:57,680
başkalarını öldürmeye iten
mekanizmalar mevcut.
647
00:51:57,680 --> 00:52:04,600
İnsanlar "Ben çarkın dişlisiyim.
Sorumlu değilim" diye düşündüğünde
648
00:52:05,480 --> 00:52:08,920
bu mantıkla neredeyse her şey mümkündür.
649
00:52:13,440 --> 00:52:18,080
Holokost, planlama ve uygulama açısından
eşi görülmemiş bir suçtu.
650
00:52:18,680 --> 00:52:24,600
{\an8}İnsanlar farklı gruptan oldukları için
bugün bile öldürülmeye devam ediyor.
651
00:52:24,600 --> 00:52:31,680
{\an8}SREBRENİTSA, BOSNA 1995
8000'DEN FAZLA İNSAN KATLEDİLDİ
652
00:52:38,040 --> 00:52:45,040
{\an8}RUANDA 1994
800.000'DEN FAZLA SİVİL KATLEDİLDİ
653
00:52:59,080 --> 00:53:05,000
{\an8}MŶ LAI, VİETNAM 1968
504 SİVİL KATLEDİLDİ
654
00:53:05,000 --> 00:53:12,080
{\an8}BUNLARIN 173'Ü ÇOCUKTU (56 BEBEK)
655
00:53:22,640 --> 00:53:26,200
Kendi kaderimizi
tayin ettiğimizi düşünürüz.
656
00:53:26,200 --> 00:53:31,440
Ama pek kontrol edemediğimiz şeyler
657
00:53:31,440 --> 00:53:34,640
kaderimizi şekillendiriyor.
658
00:53:35,200 --> 00:53:39,280
Daha fazla kontrol sağlamanın yolu
bu konularda daha bilinçli olmak.
659
00:53:39,280 --> 00:53:42,800
Ordinary Men gibi bir kitap yazmamın
amaçlarından biri
660
00:53:42,800 --> 00:53:48,720
kırılganlığımızın, yumuşaklığımızın
daha çok anlaşılmasını sağlamaktı.
661
00:53:48,720 --> 00:53:52,720
Bu tür durumlarla karşılaştığımızda
şaşkınlık yaşamayıp
662
00:53:52,720 --> 00:53:56,320
farklı bir karar almak yerine
663
00:53:56,320 --> 00:54:00,200
daha bilinçli bir karar almamızı
mümkün kılmaktı.
664
00:54:10,840 --> 00:54:12,520
Normal biri canavar olur mu?
665
00:54:13,040 --> 00:54:15,520
Bence herkes her şeyi yapabilir.
666
00:54:15,520 --> 00:54:21,560
Yapamayacağını düşündüğü şeyler de
buna dâhildir.
667
00:54:21,560 --> 00:54:27,720
Aynaya bakıp
kendimizi görmek istemediğimiz için
668
00:54:27,720 --> 00:54:32,960
öteki failleri,
Ohlendorf gibi insanları istiyoruz
669
00:54:41,360 --> 00:54:44,720
Takım elbiseliydiler, eğitimliydiler,
üniversiteye gidiyorlardı.
670
00:54:44,720 --> 00:54:47,200
Birden fazla dil konuşuyorlardı.
671
00:54:47,200 --> 00:54:52,400
Onların yaptıklarını asla yapmayacağımıza
inanmak istiyoruz.
672
00:54:52,400 --> 00:54:54,880
Belli bir görüşten olmak
zorunda değilsiniz.
673
00:54:54,880 --> 00:54:58,120
Nefret dolu olmak zorunda değilsiniz.
674
00:54:58,120 --> 00:55:01,320
Hiçbir şey olmasanız da
yine de öldürebilirsiniz.
675
00:55:01,960 --> 00:55:05,960
Şunu sormalıyız. "Normal insanlar mı
yoksa sıradan insanlar mı canavar?"
676
00:55:05,960 --> 00:55:08,320
Hepimiz bunu yapabilecek potansiyeldeyiz.
677
00:55:10,160 --> 00:55:14,040
{\an8}Nürnberg'deki deneyim
hayatını tamamen değiştirdi.
678
00:55:15,120 --> 00:55:18,240
Benjamin Ferencz hayatı boyunca
679
00:55:18,240 --> 00:55:23,400
insanlığa karşı işlenen suçların
tekrar etmemesi için uğraştı.
680
00:55:24,040 --> 00:55:29,480
Onun inisiyatifiyle Lahey'de
Uluslararası Ceza Mahkemesi kuruldu.
681
00:55:29,480 --> 00:55:33,200
Savaş suçları
bugün hâlâ orada yargılanıyor.
682
00:55:36,800 --> 00:55:39,920
Hepimiz küçük bir gezegenin sakinleriyiz.
683
00:55:40,760 --> 00:55:47,320
{\an8}Önemli olan farklı dinler, farklı ülkeler,
farklı renkler olduğunu kabul etmek değil.
684
00:55:47,320 --> 00:55:51,280
{\an8}Önemli olan, herkesin küçük bir gezegende
yaşadığını kabul etmek.
685
00:55:51,280 --> 00:55:55,480
Aynı yolu izlersek başarılı oluruz.
686
00:55:55,480 --> 00:55:58,120
Böyle yapmazsak yok olacağız.
687
00:55:59,120 --> 00:56:02,000
Ben üzerime düşeni yaptım. 100 yaşındayım.
688
00:56:02,000 --> 00:56:06,800
Daha ne kadar devam edebilirim bilmiyorum
ama elimden geldiğince devam edeceğim.
689
00:56:06,800 --> 00:56:10,040
Artık meşaleyi gençlere bırakıyorum.
690
00:56:12,360 --> 00:56:15,120
Hadi, dikkatinizi verin. Yuvanız için.
691
00:56:15,120 --> 00:56:17,320
Evet, biraz sarılın.
692
00:58:04,560 --> 00:58:07,560
Alt yazı çevirmeni: Mustafa Üneşi