1
00:00:06,340 --> 00:00:11,304
NETFLIX BELGESEL DİZİSİ

2
00:00:20,188 --> 00:00:23,941
<i>Dünyanın en güçlü yırtıcıları.</i>

3
00:00:27,320 --> 00:00:29,864
<i>Ama zirveye ulaşmak için…</i>

4
00:00:35,119 --> 00:00:36,913
<i>…kaba kuvvetten fazlası gerek.</i>

5
00:00:38,331 --> 00:00:40,666
<i>Ayılar, olağanüstü beyin güçleri</i>

6
00:00:41,334 --> 00:00:44,587
<i>ve fırsatları en iyi şekilde</i>
<i>değerlendirmeleri sayesinde</i>

7
00:00:45,880 --> 00:00:49,967
<i>gezegenin en olumsuz koşullarına sahip</i>
<i>bazı topraklarında hüküm sürer.</i>

8
00:00:55,056 --> 00:00:58,684
<i>Ama yavrular,</i>
<i>hayatta kalma becerileriyle doğmaz.</i>

9
00:01:00,937 --> 00:01:02,438
<i>Onlara öğretilmesi gerek.</i>

10
00:01:04,857 --> 00:01:08,152
<i>Bu yüzden anne ayının,</i>
<i>yavrularını dünyayla yüzleşmeye</i>

11
00:01:08,236 --> 00:01:09,779
<i>hazırlamak gibi</i>

12
00:01:09,862 --> 00:01:11,614
<i>çok zor bir görevi vardır.</i>

13
00:01:18,955 --> 00:01:22,208
AYIGİLLER

14
00:01:24,335 --> 00:01:28,422
MASSACHUSETTS
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

15
00:01:32,468 --> 00:01:34,679
<i>Kara kışa teslim olmuş</i>

16
00:01:36,514 --> 00:01:38,015
<i>kuzey ormanlarında</i>

17
00:01:38,975 --> 00:01:39,892
<i>sükûnet hâkim.</i>

18
00:01:42,186 --> 00:01:43,146
<i>Sessiz.</i>

19
00:01:44,897 --> 00:01:46,691
<i>Karın altına gizlenmiş</i>

20
00:01:48,192 --> 00:01:50,111
<i>bir devin uyuduğunu gösteren</i>

21
00:01:50,903 --> 00:01:53,447
<i>hiçbir ipucu yok.</i>

22
00:02:02,331 --> 00:02:03,791
<i>Yavaşça nefes alıyor.</i>

23
00:02:09,422 --> 00:02:11,924
<i>Kalbi dakikada sekiz kez atıyor.</i>

24
00:02:15,344 --> 00:02:17,263
<i>Sonbahardan beri bir şey yemedi.</i>

25
00:02:20,016 --> 00:02:21,392
<i>Üç aydır</i>

26
00:02:21,976 --> 00:02:25,646
<i>bu Amerikan kara ayısı</i>
<i>hareket etmeye ara vermiş durumda.</i>

27
00:02:29,901 --> 00:02:31,569
<i>Daha da mucizevi olan şu ki…</i>

28
00:02:34,572 --> 00:02:36,282
<i>…üç hafta önce</i>

29
00:02:36,365 --> 00:02:41,954
<i>kısa süreliğine uyanıp</i>
<i>üç yavruyu doğurmuş olması.</i>

30
00:02:48,878 --> 00:02:52,673
<i>Her biri, konserve çorba ağırlığında.</i>

31
00:03:00,932 --> 00:03:04,310
<i>Kendisi yalnızca</i>
<i>yağ rezervleriyle hayatta kalsa da</i>

32
00:03:05,102 --> 00:03:07,021
<i>yavruları aç kalmaz.</i>

33
00:03:09,732 --> 00:03:11,234
<i>Sütü o kadar besleyici ki</i>

34
00:03:12,401 --> 00:03:14,946
<i>şimdiden iki kat büyümüş durumdalar.</i>

35
00:03:19,408 --> 00:03:23,037
<i>Aynı durum</i>
<i>tüm Kuzey Amerika'da da yaşanıyor.</i>

36
00:03:25,539 --> 00:03:28,709
<i>Kış uykusuna yatan</i>
<i>500 binden fazla kara ayısı var.</i>

37
00:03:29,669 --> 00:03:30,753
<i>Yer altında.</i>

38
00:03:32,964 --> 00:03:35,383
<i>Ya da devrilmiş ağaçların altında.</i>

39
00:03:38,052 --> 00:03:40,930
<i>İnanılmazdır ama bazıları da açıkta.</i>

40
00:03:46,519 --> 00:03:50,773
<i>Yavrular iyice sokulup</i>
<i>annelerinin sıcaklığıyla hayatta kalırlar.</i>

41
00:03:56,988 --> 00:03:58,406
<i>Ama bu anne</i>

42
00:03:58,489 --> 00:04:01,242
<i>en konforlu ini seçmiş.</i>

43
00:04:08,749 --> 00:04:10,751
<i>Nihayet bahar geldiğinde</i>

44
00:04:11,502 --> 00:04:13,504
<i>annenin sıkı çalışması başlayacak.</i>

45
00:04:17,049 --> 00:04:20,886
<i>Bir ayının yetiştirilme şekli</i>
<i>tüm hayatını şekillendirir.</i>

46
00:04:27,601 --> 00:04:30,271
<i>Sadece sekiz ayı türü vardır.</i>

47
00:04:36,736 --> 00:04:39,196
<i>Asya ormanlarından tutun, Kuzey Kutbu'nun</i>

48
00:04:39,947 --> 00:04:42,241
<i>buz tabakalarına kadar bulunurlar.</i>

49
00:04:44,493 --> 00:04:46,912
<i>Bazıları şaşırtıcı derecede küçüktür.</i>

50
00:04:46,996 --> 00:04:48,539
<i>Bir köpek kadar.</i>

51
00:04:49,248 --> 00:04:52,752
<i>Bazıları ise</i>
<i>neredeyse bir ton ağırlığındadır.</i>

52
00:04:55,504 --> 00:04:58,215
<i>Hepsi etobur olarak sınıflandırılsa da</i>

53
00:04:58,299 --> 00:05:01,135
<i>çoğu, pençesine ne geçerse yer.</i>

54
00:05:04,013 --> 00:05:07,600
<i>Ama doğru zamanda doğru yemeği bulmayı</i>

55
00:05:08,225 --> 00:05:10,728
<i>ancak fedakâr bir anne öğretebilir.</i>

56
00:05:13,105 --> 00:05:16,484
<i>Her ayının yaşam alanının</i>
<i>kendine has zorlukları vardır.</i>

57
00:05:22,156 --> 00:05:24,450
<i>Yani kas gücünü olduğu gibi</i>

58
00:05:24,533 --> 00:05:29,413
<i>beyinlerini kullanmayı öğrenmek</i>
<i>hayatta kalmak için çok önemlidir.</i>

59
00:05:39,256 --> 00:05:40,633
<i>Kuzey Kutbu'nda kış.</i>

60
00:05:43,969 --> 00:05:44,929
<i>Çok sert.</i>

61
00:05:47,264 --> 00:05:48,224
<i>Cansız.</i>

62
00:05:50,559 --> 00:05:51,811
<i>Aslında</i>

63
00:05:51,894 --> 00:05:53,187
<i>tamamen değil.</i>

64
00:05:53,729 --> 00:05:58,359
SVALBARD
NORVEÇ

65
00:06:13,165 --> 00:06:15,167
<i>Eksi 40 derecenin altında bile</i>

66
00:06:15,960 --> 00:06:17,795
<i>bir kutup ayısı, çift kat kürkü</i>

67
00:06:18,712 --> 00:06:20,423
<i>ve bir insan kolu kadar kalın</i>

68
00:06:21,006 --> 00:06:23,968
<i>yağ tabakası sayesinde soğuktan korunur.</i>

69
00:06:29,765 --> 00:06:32,268
<i>Kutup ayıları kış uykusuna yatmaz.</i>

70
00:06:33,185 --> 00:06:35,855
<i>Kış, onların avlanma mevsimidir.</i>

71
00:06:39,567 --> 00:06:41,694
<i>Foklar en sevdikleri avdır</i>

72
00:06:42,862 --> 00:06:46,740
<i>ve kutup ayıları</i>
<i>onları kilometrelerce öteden bulmak için</i>

73
00:06:46,824 --> 00:06:49,493
<i>inanılmaz koku duyularını kullanır.</i>

74
00:06:56,959 --> 00:06:59,170
<i>Bu erkek bir koku aldı</i>

75
00:06:59,962 --> 00:07:01,964
<i>ama av kokusu değil.</i>

76
00:07:03,674 --> 00:07:05,468
<i>Diğer ayıların kokusu.</i>

77
00:07:10,598 --> 00:07:14,810
<i>Erkek ayıların kendilerine ait olmayan</i>
<i>yavruları öldürdüğü bilinir.</i>

78
00:07:17,521 --> 00:07:20,691
<i>Bu annenin erişkinliğe yaklaşmış yavruları</i>

79
00:07:20,774 --> 00:07:22,443
<i>o kadar da savunmasız değil.</i>

80
00:07:23,652 --> 00:07:24,612
<i>Yine de</i>

81
00:07:24,695 --> 00:07:26,530
<i>mesafeyi korumak en iyisi.</i>

82
00:07:31,911 --> 00:07:34,121
<i>Tek başlarına hareket etmeden önce</i>

83
00:07:34,205 --> 00:07:36,957
<i>yavrular,</i>
<i>avlanma becerilerini geliştirmeli.</i>

84
00:07:41,837 --> 00:07:43,923
<i>Bu da, annelerinin</i>

85
00:07:44,924 --> 00:07:48,052
<i>nasıl yapıldığını göstermesi için</i>
<i>bir fırsat olabilir.</i>

86
00:08:05,069 --> 00:08:06,695
<i>Rüzgâr yönünden yaklaş.</i>

87
00:08:09,114 --> 00:08:10,699
<i>Kendini kamufle et.</i>

88
00:08:15,704 --> 00:08:17,581
<i>Yavaşça saldırı menziline gir.</i>

89
00:08:58,330 --> 00:09:01,375
<i>Her başarılı avda</i>
<i>anne yavrularının güçlenmesine</i>

90
00:09:01,458 --> 00:09:04,169
<i>ve akıllanmasına yardımcı oluyor.</i>

91
00:09:07,423 --> 00:09:11,218
<i>Annelerinden ayrıldıklarında</i>
<i>bu dersler yaşam mücadelelerinde</i>

92
00:09:11,802 --> 00:09:13,887
<i>büyük bir rol oynayacak.</i>

93
00:09:22,771 --> 00:09:26,984
MASSACHUSETTS
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

94
00:09:27,943 --> 00:09:31,280
<i>Ayılar, inden çıkar çıkmaz</i>
<i>annelerinden öğrenmeye başlar.</i>

95
00:09:41,915 --> 00:09:45,044
<i>Kara ayı ailesi için nihayet bahar geldi</i>

96
00:09:46,503 --> 00:09:49,256
<i>ve doğa onları çağırıyor.</i>

97
00:09:55,179 --> 00:09:59,099
<i>Anne ayı, sonbahardan beri</i>
<i>45 kilodan fazla yağ kaybetti.</i>

98
00:09:59,850 --> 00:10:04,021
<i>Neredeyse vücut ağırlığının yarısı.</i>
<i>O yüzden harekete geçmeye hazır.</i>

99
00:10:06,607 --> 00:10:09,109
<i>Ama karınları sütle dolan mutlu yavruların</i>

100
00:10:09,193 --> 00:10:12,488
<i>pek de acelesi yok gibi.</i>

101
00:10:19,036 --> 00:10:21,372
<i>Yepyeni bir dünya.</i>

102
00:10:23,916 --> 00:10:26,043
<i>Tırmanma özellikleri doğuştan gelir.</i>

103
00:10:27,169 --> 00:10:30,547
<i>Yine de bu parkur</i>
<i>biraz engellerle dolu doğrusu.</i>

104
00:10:48,691 --> 00:10:50,192
<i>İlk engelden beri…</i>

105
00:10:52,444 --> 00:10:53,987
<i>…anneleri hep arkalarında.</i>

106
00:10:57,616 --> 00:11:02,246
<i>Tek başına hem onlara bakıyor,</i>
<i>hem onların öğretmeni hem de koruyucusu.</i>

107
00:11:04,540 --> 00:11:06,375
<i>Çok büyük bir sorumluluk.</i>

108
00:11:07,126 --> 00:11:10,337
<i>Yavruların yaklaşık üçte biri</i>
<i>ilk yıllarında ölür.</i>

109
00:11:17,136 --> 00:11:19,513
<i>Karşılaşacakları en büyük tehlike</i>

110
00:11:20,431 --> 00:11:21,932
<i>diğer ayılardır.</i>

111
00:11:22,433 --> 00:11:26,812
ALASKA
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

112
00:11:30,607 --> 00:11:33,986
<i>Bazen bozayılar olarak da bilinen</i>
<i>kahverengi ayılar</i>

113
00:11:34,069 --> 00:11:36,905
<i>dağlardaki kış inlerinden indi.</i>

114
00:11:39,199 --> 00:11:42,745
<i>Saz otlarıyla beslenmek için</i>
<i>kıyıdaki çayırlarda toplandılar.</i>

115
00:11:44,455 --> 00:11:48,292
<i>Ayılar bir bölgeyi</i>
<i>kediler veya köpekler gibi savunmaz</i>

116
00:11:49,334 --> 00:11:51,587
<i>ama kimin patron olduğunu bilirler.</i>

117
00:11:56,633 --> 00:11:59,094
<i>Bu yaşlı ve baskın erkek</i>

118
00:11:59,178 --> 00:12:02,556
<i>yıllardır bu otlağa hükmediyor.</i>

119
00:12:10,522 --> 00:12:12,483
<i>Çiftleşme mevsimi geldiğinde</i>

120
00:12:13,692 --> 00:12:16,487
<i>ona meydan okuyan</i>
<i>herkese karşı koyabilmek için</i>

121
00:12:16,570 --> 00:12:18,655
<i>kilo alması gerekiyor.</i>

122
00:12:28,832 --> 00:12:32,628
<i>Bu otlar, kas yapıcı protein açısından</i>
<i>şaşırtıcı derecede zengin.</i>

123
00:12:37,674 --> 00:12:40,719
<i>Ama ortalama bir ayıdan</i>
<i>daha zeki olanlar için</i>

124
00:12:40,803 --> 00:12:43,514
<i>daha da besleyici yiyecekler bulunabilir.</i>

125
00:12:50,354 --> 00:12:52,898
<i>Bu anne, yavrusunu</i>

126
00:12:52,981 --> 00:12:56,193
<i>özel bir yemek deneyimine götürüyor.</i>

127
00:13:03,408 --> 00:13:06,870
<i>Çamurlu bir kumsaldan</i>
<i>bir şey çıkmaz sanılabilir.</i>

128
00:13:13,085 --> 00:13:14,878
<i>Ama birazcık kazınca</i>

129
00:13:14,962 --> 00:13:16,922
<i>hazine ortaya çıkabilir.</i>

130
00:13:23,262 --> 00:13:25,013
<i>Bir istiridye bulduktan sonra</i>

131
00:13:25,848 --> 00:13:27,599
<i>kabuğu açılmalıdır.</i>

132
00:13:28,475 --> 00:13:30,769
<i>Şaşırtıcı derecede hassas bir işlem.</i>

133
00:13:36,650 --> 00:13:38,819
<i>Buradaki her ayı bunu yapamaz.</i>

134
00:13:40,112 --> 00:13:42,155
<i>Bu tekniği annesinden öğrendi.</i>

135
00:13:43,198 --> 00:13:45,117
<i>Ve şimdi de yavrusuna aktarıyor.</i>

136
00:13:50,247 --> 00:13:55,168
<i>Sular çekilince, yetenekli bir istiridyeci</i>
<i>bu sulu yiyeceklerden yüzlerce bulabilir.</i>

137
00:14:00,966 --> 00:14:02,968
<i>Otlamayla geçen zamandan</i>

138
00:14:03,051 --> 00:14:05,512
<i>çok daha iyi bir protein kaynağı.</i>

139
00:14:10,809 --> 00:14:15,022
<i>Kızına öğrettikleri, rekabetçi bir dünyada</i>
<i>ona avantaj sağlayacak.</i>

140
00:14:34,416 --> 00:14:35,459
<i>Bir yabancı.</i>

141
00:14:39,421 --> 00:14:40,714
<i>Geri çekilme zamanı.</i>

142
00:14:43,842 --> 00:14:45,385
<i>Önemli bir ders daha.</i>

143
00:14:46,094 --> 00:14:48,680
<i>Mümkünse çatışmadan kaçın.</i>

144
00:14:51,892 --> 00:14:55,103
<i>Öfkeli bir ayı doğal afet gibidir.</i>

145
00:15:08,784 --> 00:15:13,038
<i>Rakibi daha büyük olsa bile</i>
<i>asla bir ayının kaybedeceğini sanmayın.</i>

146
00:15:15,874 --> 00:15:17,834
<i>Pençelerinin de öyle.</i>

147
00:15:19,503 --> 00:15:22,881
<i>10 santimetre varan uzunlukta</i>
<i>korkunç silahlar.</i>

148
00:15:25,801 --> 00:15:28,762
<i>Ama aynı zamanda çok amaçlı aletlerdir de.</i>

149
00:15:30,180 --> 00:15:31,473
<i>Tırmanma çivileri.</i>

150
00:15:33,600 --> 00:15:34,726
<i>Kürekler.</i>

151
00:15:35,560 --> 00:15:36,812
<i>Buz kancaları.</i>

152
00:15:37,688 --> 00:15:39,356
<i>Hatta çatal bıçak.</i>

153
00:15:41,858 --> 00:15:44,236
<i>Bir de güzelce bir kaşınmak istenince</i>

154
00:15:46,029 --> 00:15:47,447
<i>ondan daha iyisi yoktur.</i>

155
00:15:49,741 --> 00:15:51,576
<i>En uzun pençelerden bazıları</i>

156
00:15:51,660 --> 00:15:53,996
<i>en küçük ayılara aittir.</i>

157
00:15:56,206 --> 00:15:58,959
<i>Bir bozayının onda biri büyüklüğündeki</i>

158
00:15:59,042 --> 00:16:03,046
<i>malaya ayısı,</i>
<i>ormanda hayatta kalma uzmanıdır.</i>

159
00:16:03,964 --> 00:16:08,135
BORNEO
MALEZYA

160
00:16:10,178 --> 00:16:12,889
<i>Bitki örtüsü arasında yiyecek bulmak</i>

161
00:16:12,973 --> 00:16:14,057
<i>kolay iş değildir.</i>

162
00:16:20,647 --> 00:16:23,900
<i>Ama âdeta</i>
<i>rakipsiz bir koku alma duyusuyla…</i>

163
00:16:27,237 --> 00:16:29,448
<i>…burnunun aldığı kokuyu takip ediyor.</i>

164
00:16:51,219 --> 00:16:54,222
<i>Bu tatlı aromanın kaynağına</i>
<i>gittikçe yaklaştı.</i>

165
00:16:55,557 --> 00:16:58,310
<i>Tek bir sorun var.</i>

166
00:17:00,020 --> 00:17:02,022
<i>Ta yukarıda.</i>

167
00:17:05,692 --> 00:17:07,736
<i>Dört katlı bina uzunluğunda.</i>

168
00:17:09,863 --> 00:17:11,698
<i>Ama malaya ayıları</i>

169
00:17:11,782 --> 00:17:13,325
<i>balı çok sever.</i>

170
00:17:18,622 --> 00:17:21,333
<i>Neyse ki tırmanma konusunda da</i>
<i>bir numaralar.</i>

171
00:17:28,465 --> 00:17:31,134
<i>O uzun, kavisli pençeler</i>

172
00:17:31,218 --> 00:17:32,677
<i>mükemmel tutuş sağlar</i>

173
00:17:33,678 --> 00:17:37,557
<i>ve köpek büyüklüğündeki bedeni</i>
<i>sayesinde de hafif ve çeviktir.</i>

174
00:17:38,308 --> 00:17:39,142
<i>Ancak</i>

175
00:17:40,310 --> 00:17:42,229
<i>yanlış ağaca tırmanıyor.</i>

176
00:17:46,441 --> 00:17:47,776
<i>Ve şimdi de</i>

177
00:17:48,777 --> 00:17:50,529
<i>bir rakibi çıktı.</i>

178
00:18:02,207 --> 00:18:03,959
<i>Yoksa çıkmadı mı?</i>

179
00:18:08,922 --> 00:18:13,135
<i>Malaya ayıları, çürümüş kütüklerin</i>
<i>içindeki larvaları yemeye de bayılır.</i>

180
00:18:26,690 --> 00:18:29,067
<i>Diğer ayının dikkati dağılmışken</i>

181
00:18:29,151 --> 00:18:31,403
<i>ağaçları değiştirme fırsatı doğdu.</i>

182
00:18:47,002 --> 00:18:50,255
<i>Arılar öfkelendi</i>
<i>ama neyse ki iğneleri yok.</i>

183
00:18:53,341 --> 00:18:54,467
<i>Nihayet.</i>

184
00:18:56,595 --> 00:18:58,221
<i>Hazineye ulaştı.</i>

185
00:19:03,810 --> 00:19:06,688
<i>O pençeler, bal kepçesi görevi de görüyor.</i>

186
00:19:13,486 --> 00:19:16,406
<i>Gerisini de</i>
<i>25 santimlik diliyle hallediyor.</i>

187
00:19:23,038 --> 00:19:25,624
<i>Ormanda yiyecek bulmak</i>
<i>söz konusu olduğunda</i>

188
00:19:25,707 --> 00:19:29,002
<i>malaya ayıları bunu</i>
<i>tereyağından kıl çeker gibi halleder.</i>

189
00:19:37,219 --> 00:19:40,680
<i>Ama sığındıkları bu ormanlar</i>
<i>tarım için tahrip edildikçe…</i>

190
00:19:42,933 --> 00:19:45,060
<i>…malaya ayıları yuvasız kalıyor.</i>

191
00:19:48,605 --> 00:19:52,776
<i>Ve geleneksel ilaçlar için</i>
<i>kaçak avcılığa daha çok maruz kalıyorlar.</i>

192
00:19:55,445 --> 00:19:58,365
<i>Artık dünyadaki</i>
<i>en az sayıda bulunan ayılar onlar.</i>

193
00:20:02,035 --> 00:20:06,748
<i>Dünyanın</i>
<i>en esrarengiz ayısından bile daha azlar.</i>

194
00:20:35,610 --> 00:20:39,906
SİÇUAN
ÇİN

195
00:20:41,700 --> 00:20:45,161
<i>Dev panda hayatının çoğunu</i>

196
00:20:45,245 --> 00:20:47,330
<i>tek bir şey yiyerek geçirir.</i>

197
00:20:50,166 --> 00:20:51,084
<i>Bambu.</i>

198
00:20:55,880 --> 00:21:00,260
<i>12 saat boş boş takılıp</i>
<i>karnını tıka basa bambuyla doldurabilir.</i>

199
00:21:03,388 --> 00:21:06,641
<i>Beslenmesinin yüzde 99'u bundan ibaret.</i>

200
00:21:11,604 --> 00:21:13,523
<i>Pençesinde, baş parmağa benzeyen</i>

201
00:21:13,606 --> 00:21:16,526
<i>kemiksi bir çıkıntı olan tek ayıdır.</i>

202
00:21:18,945 --> 00:21:22,324
<i>Bambu sosislisi yapmak için birebir.</i>

203
00:21:23,825 --> 00:21:27,370
<i>Bu bitkisel beslenme</i>
<i>tuhaf bir seçim gibi görünebilir.</i>

204
00:21:27,454 --> 00:21:29,414
<i>Pandalar etçil olarak evrilmişti.</i>

205
00:21:33,043 --> 00:21:37,088
<i>Ama bambular çok bol bulunduğu</i>
<i>ve yıl boyunca yetiştiği için</i>

206
00:21:37,172 --> 00:21:41,134
<i>milyonlarca yıl içinde</i>
<i>daha kolay seçeneğe geçmişler.</i>

207
00:21:43,970 --> 00:21:45,263
<i>Sorun şu ki</i>

208
00:21:45,347 --> 00:21:48,725
<i>bağırsakları bambuyu sindirmeye</i>
<i>tam olarak adapte olmamış.</i>

209
00:21:51,144 --> 00:21:54,814
<i>Bu yüzden ancak</i>
<i>çok yiyerek hayatta kalabiliyorlar.</i>

210
00:21:56,733 --> 00:21:58,651
<i>Başka da pek bir numaraları yok.</i>

211
00:22:08,370 --> 00:22:12,415
<i>Ama insanlar</i>
<i>Asya'nın bambu ormanlarını kestikçe</i>

212
00:22:13,208 --> 00:22:15,502
<i>pandaların yiyecek bir şeyi kalmadı</i>

213
00:22:16,294 --> 00:22:19,089
<i>ve yok olmanın eşiğine gelmeye</i>
<i>mahkûm edildiler.</i>

214
00:22:21,758 --> 00:22:24,469
<i>Böyle özel bir beslenme</i>
<i>istisnai bir durumdur.</i>

215
00:22:26,096 --> 00:22:29,224
<i>Çoğu ayı</i>
<i>damak tadı konusunda daha maceracı.</i>

216
00:22:33,603 --> 00:22:37,941
MINNESOTA
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

217
00:22:38,775 --> 00:22:41,069
<i>Kanada sınırındaki ormanlar</i>

218
00:22:41,694 --> 00:22:44,739
<i>on binlerce kara ayıya</i>
<i>ev sahipliği yapıyor.</i>

219
00:22:46,199 --> 00:22:50,620
<i>Yaz ortası gelmiş ve bu anne,</i>
<i>yavrularını</i> <i>beslenmeye götürüyor.</i>

220
00:22:52,163 --> 00:22:55,417
<i>Yumuşak homurtularla</i>
<i>onları peşinden getiriyor.</i>

221
00:22:59,587 --> 00:23:02,215
<i>Altı aylık olunca</i>
<i>çok da meraklı oluyorlar.</i>

222
00:23:07,846 --> 00:23:10,306
<i>Ama hâlâ saflar.</i>

223
00:23:19,023 --> 00:23:22,444
<i>Annelerinin onlara göz kulak olması gerek.</i>

224
00:23:31,911 --> 00:23:35,915
<i>Annenin hafif iniltisi</i>
<i>bir terslik olduğuna işaret ediyor.</i>

225
00:23:45,383 --> 00:23:46,301
<i>Bir erkek.</i>

226
00:23:48,261 --> 00:23:52,182
<i>Yavrularını öldürüp</i>
<i>onu tekrar çiftleşmeye zorlayabilir.</i>

227
00:23:56,311 --> 00:23:59,397
<i>Anne homurdandığında</i>
<i>saklanma zamanı gelmiş demektir.</i>

228
00:24:18,124 --> 00:24:19,918
<i>Erkeği uyarıyor</i>

229
00:24:20,001 --> 00:24:22,212
<i>ama erkek umursamıyor.</i>

230
00:24:27,550 --> 00:24:29,844
<i>Bu öksürük sesi "tırmanın" demek.</i>

231
00:24:51,950 --> 00:24:54,827
<i>Şimdi anne cesaretini korumalı</i>

232
00:24:54,911 --> 00:24:56,788
<i>ve dik durmalı.</i>

233
00:25:03,419 --> 00:25:07,423
<i>Ta ki erkek ayı</i>
<i>anneyle baş edemeyeceğini anlayana dek.</i>

234
00:25:21,312 --> 00:25:23,231
<i>İnlerinden ayrıldıklarından beri</i>

235
00:25:23,731 --> 00:25:26,234
<i>anne, yavrularını</i>
<i>tırmanmaya teşvik ediyor.</i>

236
00:25:29,571 --> 00:25:30,822
<i>Karşılığını da gördü.</i>

237
00:25:35,201 --> 00:25:37,662
<i>Tehlikenin geçtiğine emin olana dek</i>

238
00:25:37,745 --> 00:25:39,539
<i>yerden uzak duracaklar.</i>

239
00:25:43,668 --> 00:25:46,212
<i>Onlara tırmanma pratiği için</i>
<i>fırsat doğarken</i>

240
00:25:47,171 --> 00:25:50,049
<i>anne de hak ettiği uykuyu çekebilir.</i>

241
00:26:08,901 --> 00:26:10,236
<i>Ama çok da değil.</i>

242
00:26:11,863 --> 00:26:13,114
<i>Sonbahar yaklaşıyor</i>

243
00:26:13,698 --> 00:26:16,242
<i>ve tüm ailenin beslenmesi gerekiyor.</i>

244
00:26:21,831 --> 00:26:23,666
<i>Daha tehlikeli topraklarda</i>

245
00:26:23,750 --> 00:26:25,585
<i>yiyecek ve su bulmak</i>

246
00:26:25,668 --> 00:26:27,545
<i>yıl boyu süren bir mücadeledir.</i>

247
00:26:31,341 --> 00:26:35,053
AND DAĞLARI
PERU

248
00:26:37,180 --> 00:26:39,849
<i>Bu tepeler</i>
<i>yaşama elverişsiz gibi görülebilir.</i>

249
00:26:42,310 --> 00:26:44,437
<i>Ama burası birkaç gözlüklü ayının</i>

250
00:26:45,396 --> 00:26:46,397
<i>yuvası.</i>

251
00:26:47,815 --> 00:26:51,110
<i>Güney Amerika'daki tek ayı türü.</i>

252
00:26:52,904 --> 00:26:54,906
<i>Gerçek hayattaki Paddington ayısı.</i>

253
00:26:57,450 --> 00:27:00,370
<i>Tabii burada kabana</i>
<i>ve yağmur şapkasına gerek yok.</i>

254
00:27:01,120 --> 00:27:03,539
<i>Çok yüksek dağlar bulutları keser…</i>

255
00:27:07,960 --> 00:27:10,963
<i>…ve yüksek rakımda bir çöl yaratır.</i>

256
00:27:17,679 --> 00:27:21,224
<i>Sekiz ay boyunca yağmur yağmayabilir.</i>

257
00:27:32,068 --> 00:27:36,739
<i>Kilometrelerce alan içindeki</i>
<i>tek doğal kaynak bu.</i>

258
00:27:39,409 --> 00:27:42,078
<i>Yemyeşil bir vaha.</i>

259
00:27:55,842 --> 00:27:58,136
<i>Bütün gün burada keyif yapabilir.</i>

260
00:28:03,516 --> 00:28:05,768
<i>Bir erkek banyoyu kendine kapattığında</i>

261
00:28:06,436 --> 00:28:09,021
<i>diğerleri de daha yaratıcı davranmalı.</i>

262
00:28:24,495 --> 00:28:27,206
<i>Bu anne, yavrusuna</i>
<i>bir ağaç gövdesinin bile</i>

263
00:28:27,290 --> 00:28:29,834
<i>hayatta kalmaya</i>
<i>yarayabileceğini gösteriyor.</i>

264
00:28:30,918 --> 00:28:34,255
<i>Kendi büyüklüğündeki ayılar içindeki</i>
<i>en güçlü çeneye sahip olmasıyla</i>

265
00:28:34,338 --> 00:28:37,967
<i>içindeki sıvı maddeye ulaşmak için</i>
<i>kolayca parçalıyor.</i>

266
00:28:47,226 --> 00:28:51,898
<i>Yiyecek ve su o kadar az ki</i>
<i>enerjisini boşa harcamamalı.</i>

267
00:28:52,690 --> 00:28:54,275
<i>Sık sık dinlenmeli.</i>

268
00:28:57,403 --> 00:29:01,908
<i>Yukarısı çok daha serin ama cılız ağaçlar</i>
<i>ağırlığı kaldıracak gibi değil.</i>

269
00:29:03,618 --> 00:29:07,246
<i>O yüzden diğer ayıların yapmadığı</i>
<i>bir şey yapıyor.</i>

270
00:29:14,796 --> 00:29:16,672
<i>Kendi yatağını yapıyor.</i>

271
00:29:25,973 --> 00:29:28,142
<i>Bu mahareti sayesinde</i>

272
00:29:28,226 --> 00:29:32,021
<i>yağmurlar geri gelene dek</i>
<i>zor zamanları atlatabilecek.</i>

273
00:29:36,609 --> 00:29:38,361
<i>Doğal klimalı.</i>

274
00:29:40,988 --> 00:29:42,198
<i>Çok rahat.</i>

275
00:29:44,075 --> 00:29:46,744
<i>Öğle uykusu için mükemmel bir yer.</i>

276
00:29:50,164 --> 00:29:52,542
ALASKA
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

277
00:29:52,625 --> 00:29:56,128
<i>Uzak kuzeyde hayat bu kadar huzurlu değil.</i>

278
00:30:00,967 --> 00:30:02,718
<i>Baskın bozayı.</i>

279
00:30:03,803 --> 00:30:05,012
<i>Bahardan beri</i>

280
00:30:05,096 --> 00:30:07,431
<i>günde iki kilo alıyor.</i>

281
00:30:08,891 --> 00:30:10,560
<i>Fazla kiloya ihtiyacı var.</i>

282
00:30:14,105 --> 00:30:17,191
<i>Daha büyük</i>
<i>ve daha korkutucu olması sayesinde</i>

283
00:30:17,984 --> 00:30:22,238
<i>en iyi beslenme noktalarına hükmedip</i>
<i>bölgedeki dişilerle çiftleşebiliyor.</i>

284
00:30:29,829 --> 00:30:31,873
<i>Ama on yıl süren liderlik sonrası</i>

285
00:30:32,999 --> 00:30:35,334
<i>artık cazibesini kaybediyor gibi.</i>

286
00:30:57,315 --> 00:31:00,610
<i>Ve daha da büyük bir sorun</i>
<i>karşısına çıkmak üzere.</i>

287
00:31:15,791 --> 00:31:18,628
<i>Ondaki zayıflığı hisseden genç bir erkek.</i>

288
00:31:32,350 --> 00:31:35,227
<i>Patron kendini dişilere kanıtlamalı</i>

289
00:31:36,103 --> 00:31:39,315
<i>ve bu gence burada</i>
<i>kimin borusunun öttüğünü göstermeli.</i>

290
00:31:41,984 --> 00:31:43,569
<i>Kovboy havalarında.</i>

291
00:31:51,702 --> 00:31:54,246
<i>Heybetli görünmek için yapıyor.</i>

292
00:31:58,751 --> 00:31:59,961
<i>Ama sorun şu ki</i>

293
00:32:01,545 --> 00:32:04,340
<i>genç ayı muazzam boyutta.</i>

294
00:32:13,933 --> 00:32:15,810
<i>Ama dişiler izlerken</i>

295
00:32:17,937 --> 00:32:19,605
<i>artık geri çekilmek olmaz.</i>

296
00:33:13,117 --> 00:33:15,828
<i>Eski patron tuş oldu.</i>

297
00:33:27,840 --> 00:33:30,384
<i>Çayırdaki yönetim el değiştiriyor.</i>

298
00:33:31,844 --> 00:33:33,637
<i>Şu andan itibaren.</i>

299
00:33:42,229 --> 00:33:44,482
<i>Eski patronun devri bitti.</i>

300
00:33:51,280 --> 00:33:53,741
<i>Dişi akıllıca bir seçim yaptı</i>

301
00:33:53,824 --> 00:33:58,079
<i>ve yavrularına babalık etmesi için</i>
<i>daha güçlü ve zinde bir ayıyı bekledi.</i>

302
00:34:00,790 --> 00:34:04,293
<i>Bu uzun ve sıcak günleri</i>
<i>kazanımlarını kullanarak geçiriyor.</i>

303
00:34:07,463 --> 00:34:09,090
<i>Ama daha kuzeyde</i>

304
00:34:09,173 --> 00:34:11,008
<i>sadece yazı atlatmak bile</i>

305
00:34:11,509 --> 00:34:13,010
<i>ciddi bir uğraş istiyor.</i>

306
00:34:17,681 --> 00:34:20,267
<i>Her yıl Kuzey Kutbu ısındıkça</i>

307
00:34:20,351 --> 00:34:22,520
<i>buzullar da kuzeye çekiliyor.</i>

308
00:34:36,075 --> 00:34:40,454
<i>Kutup ayıları, yiyeceğin çok</i>
<i>az olduğu karada mahsur kalıyorlar.</i>

309
00:34:48,295 --> 00:34:51,799
<i>Ve artık iklim değişikliği</i>
<i>buzları daha erken erittiği için</i>

310
00:34:52,383 --> 00:34:54,760
<i>kutup ayıları daha uzun süre aç kalıyor.</i>

311
00:34:57,138 --> 00:34:59,723
<i>Bir anne, ailesini hayatta tutmak için</i>

312
00:34:59,807 --> 00:35:01,600
<i>ne gerekiyorsa yapmalı.</i>

313
00:35:06,564 --> 00:35:10,401
<i>Onları tehlikeye sürükleyecek olsa bile.</i>

314
00:35:13,237 --> 00:35:15,156
<i>Kuzey Alaska kıyılarında,</i>

315
00:35:15,239 --> 00:35:18,409
<i>balina avcıları kemik yığınları bırakır.</i>

316
00:35:20,744 --> 00:35:22,621
<i>Açlık içindeki ayılar</i>

317
00:35:22,705 --> 00:35:25,082
<i>kalan artıklar için bir araya gelir.</i>

318
00:35:28,878 --> 00:35:31,922
<i>Bir yere kadar</i>
<i>birbirlerine tahammül ederler.</i>

319
00:35:38,012 --> 00:35:42,266
<i>Anne, yavrularının aksi yetişkinler</i>
<i>arasında savunmasız olduğunu biliyor.</i>

320
00:35:48,105 --> 00:35:50,399
<i>Ama açlıktan ölme tehdidi</i>

321
00:35:50,482 --> 00:35:51,650
<i>daha da kötü.</i>

322
00:35:57,948 --> 00:36:00,242
<i>Yavrular daha uzun ve daha sıcak</i>

323
00:36:00,326 --> 00:36:02,661
<i>yazlara dayanabilmek için</i>

324
00:36:03,204 --> 00:36:06,749
<i>böyle rahatsız edici durumlarla</i>
<i>başa etmeyi öğrenmek zorunda.</i>

325
00:36:12,463 --> 00:36:15,799
<i>Yine de önümüzdeki birkaç on yılda</i>
<i>kutup ayısı sayısının</i>

326
00:36:15,883 --> 00:36:18,802
<i>üçte bir oranında</i>
<i>azalacağı tahmin ediliyor.</i>

327
00:36:26,894 --> 00:36:29,396
<i>Tehlike altında olanlar</i>
<i>sadece onlar değil.</i>

328
00:36:31,190 --> 00:36:36,654
<i>Sekiz ayı türünden altısı</i>
<i>yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.</i>

329
00:36:38,906 --> 00:36:40,407
<i>En büyük tehdit</i>

330
00:36:41,242 --> 00:36:42,743
<i>yaşam alanlarının kaybı.</i>

331
00:36:48,958 --> 00:36:51,126
<i>Birçoğu zulüm de görüyor.</i>

332
00:36:54,505 --> 00:36:56,840
<i>Ama onları kurtarmak için</i>
<i>çok geç değil.</i>

333
00:36:58,509 --> 00:37:01,387
<i>Yaşayabilmek için ihtiyaç duydukları</i>
<i>vahşi yaşamı koruyabiliriz…</i>

334
00:37:04,390 --> 00:37:07,351
<i>…ve ayıları kurtarıp</i>

335
00:37:07,434 --> 00:37:11,313
<i>rehabilite ettikten sonra</i>
<i>doğaya salarak yardım edebiliriz.</i>

336
00:37:22,032 --> 00:37:23,909
<i>İşe yaradığı görüldü de.</i>

337
00:37:25,369 --> 00:37:27,913
<i>Çiftleştirme projeleri</i>
<i>ve koruma çalışmaları</i>

338
00:37:27,997 --> 00:37:31,208
<i>vahşi pandaların sayısını</i>
<i>neredeyse ikiye katladı.</i>

339
00:37:33,752 --> 00:37:35,671
<i>Ayılara yer bırakırsak</i>

340
00:37:36,255 --> 00:37:39,008
<i>gerisini onların uyumlu doğaları halleder.</i>

341
00:37:41,385 --> 00:37:43,804
<i>Onlara yol gösterecek birileri</i>

342
00:37:43,887 --> 00:37:45,222
<i>olduğu sürece.</i>

343
00:37:57,818 --> 00:38:00,529
<i>Sonbahar renkleri</i>
<i>Kuzey Amerika'yı örterken</i>

344
00:38:02,614 --> 00:38:06,035
<i>anne kara ayıları,</i>
<i>yavrularını kışa hazırlamak için</i>

345
00:38:06,118 --> 00:38:07,536
<i>son bir çaba gösterecek.</i>

346
00:38:09,038 --> 00:38:11,749
<i>Kalorisi yüksek yiyecekleri</i>
<i>hedef alıyorlar.</i>

347
00:38:14,335 --> 00:38:18,756
<i>İyi bir yılda, palamut hasadı</i>
<i>bol miktarda karbonhidrat ve yağ sağlar.</i>

348
00:38:24,053 --> 00:38:28,974
<i>Ama doğada yeterince yiyecek olmadığında</i>
<i>ayılar paket servise yönelirler.</i>

349
00:38:31,769 --> 00:38:33,562
<i>Şehir merkezine gidip</i>

350
00:38:33,645 --> 00:38:35,647
<i>bizim attığımız yiyeceklerin</i>

351
00:38:35,731 --> 00:38:37,066
<i>tadını çıkarırlar.</i>

352
00:38:41,153 --> 00:38:43,113
<i>Şehir ormanlarında</i>

353
00:38:43,197 --> 00:38:44,573
<i>veya vahşi doğada</i>

354
00:38:44,656 --> 00:38:49,161
<i>ayılar güz boyu semirmek için</i>
<i>çözüm odaklı doğalarına güvenir.</i>

355
00:38:53,374 --> 00:38:57,252
<i>Ayı ne kadar büyükse</i>
<i>ziyafet de o kadar efsane olur.</i>

356
00:38:58,212 --> 00:39:02,758
KAMÇATKA
RUSYA

357
00:39:04,051 --> 00:39:05,594
<i>Bozayılar,</i>

358
00:39:05,677 --> 00:39:08,305
<i>ayıların içindeki</i>
<i>en yaygın görülen türdür.</i>

359
00:39:08,389 --> 00:39:12,184
<i>Kuzey Amerika'nın, Avrupa'nın</i>
<i>ve Asya'nın her yerinde bulunurlar.</i>

360
00:39:19,024 --> 00:39:22,236
<i>En büyükleri,</i>
<i>yiyeceğin bolca olduğu yerde yaşar.</i>

361
00:39:23,362 --> 00:39:27,449
<i>Ve bu volkanik yarımadada</i>
<i>yaklaşık 10 bin tane bozayı var.</i>

362
00:39:30,202 --> 00:39:33,247
<i>Ama bu topraklar altı ay boyunca</i>

363
00:39:33,330 --> 00:39:35,124
<i>karla kaplı olacak.</i>

364
00:39:36,750 --> 00:39:41,171
<i>O kadar uzun bir kış uykusu için</i>
<i>ağırlıklarını ikiye katlamaları gerek.</i>

365
00:39:43,632 --> 00:39:45,968
<i>Ve bunu yapmanın tek yolu var.</i>

366
00:39:46,969 --> 00:39:48,303
<i>Balık tutmak.</i>

367
00:40:02,025 --> 00:40:07,114
<i>Her yıl yavrulayan milyonlarca somon</i>
<i>aynı zamanda büyük bir av sağlamış olur.</i>

368
00:40:15,456 --> 00:40:17,458
<i>Çok şaşırtıcıdır ama iri bir erkek</i>

369
00:40:17,541 --> 00:40:21,628
<i>günde 100 bin kaloriyle</i>
<i>midesini doldurabilir.</i>

370
00:40:22,171 --> 00:40:24,965
<i>300 çizburgere eşit.</i>

371
00:40:26,717 --> 00:40:28,510
<i>Buna hiperfaji deniyor.</i>

372
00:40:29,094 --> 00:40:31,722
<i>Hiç tokluk hissetmeden, sürekli,</i>

373
00:40:32,306 --> 00:40:33,891
<i>bir an bile durmadan</i>

374
00:40:33,974 --> 00:40:35,809
<i>yemek yiyebilirler.</i>

375
00:40:39,438 --> 00:40:40,814
<i>Mevsimlik ziyafet çekip</i>

376
00:40:40,898 --> 00:40:44,735
<i>önlerindeki uzun kış için</i>
<i>yağ ve yakıt depolarlar.</i>

377
00:40:54,369 --> 00:40:57,206
<i>Her ayının hayatı biraz farklıdır.</i>

378
00:41:00,167 --> 00:41:02,794
<i>Ama hepsinin ortak bir yanı var.</i>

379
00:41:06,173 --> 00:41:08,008
<i>Annelerinin, kendi becerilerini</i>

380
00:41:08,091 --> 00:41:10,761
<i>nesilden nesile aktarmak için</i>
<i>harcadığı zaman…</i>

381
00:41:16,183 --> 00:41:19,436
<i>…ve yavrularını</i>
<i>mevsimler boyunca yönlendirmeleri</i>

382
00:41:21,188 --> 00:41:23,982
<i>bir ayının başarısının gerçek sırrıdır.</i>

383
00:41:26,527 --> 00:41:29,238
<i>İster çetin çöllere dayanmak olsun,</i>

384
00:41:30,906 --> 00:41:34,743
<i>ister Kuzey Kutbu kışını yaşamak için</i>
<i>tekrar yola çıkmak olsun.</i>

385
00:41:48,215 --> 00:41:51,843
<i>Kara ayı yavruları</i>
<i>yılın sonuna dek hayatta kalmayı başardı.</i>

386
00:41:55,430 --> 00:41:56,807
<i>İnlerine geri döndüler.</i>

387
00:41:57,808 --> 00:41:59,643
<i>Bataryaları tamamen şarj olmuş…</i>

388
00:42:03,063 --> 00:42:05,190
<i>…ve artık bekleme moduna geçiyorlar.</i>

389
00:42:11,738 --> 00:42:13,073
<i>Güvende ve sıcaktalar.</i>

390
00:42:13,699 --> 00:42:16,326
<i>Bahar gelene kadar güzelce uyuyacaklar.</i>

391
00:42:19,121 --> 00:42:21,540
<i>Annelerine sokularak.</i>

392
00:43:08,754 --> 00:43:10,672
Alt yazı çevirmeni: Verda Tuna