1
00:00:19,812 --> 00:00:21,773
Nie było ważniejszej misji,

2
00:00:21,856 --> 00:00:24,901
istotniejszego polowania,

3
00:00:24,984 --> 00:00:28,488
niż znalezienie Osamy bin Ladena.

4
00:00:28,988 --> 00:00:30,281
Chcę sprawiedliwości.

5
00:00:31,032 --> 00:00:34,827
Na zachodzie były takie plakaty:

6
00:00:34,911 --> 00:00:37,830
„Poszukiwany żywy lub martwy”.

7
00:00:37,914 --> 00:00:42,585
Na to polowanie Stany wydawały miliony

8
00:00:42,668 --> 00:00:47,507
albo i dziesiątki milionów rok po roku.

9
00:00:47,590 --> 00:00:53,596
Zatrudniano do tego
tysiące analityków wywiadu

10
00:00:53,679 --> 00:00:55,098
i oficerów wywiadu.

11
00:00:55,181 --> 00:00:59,602
Był celem numer jeden,
poszukiwanym najbardziej na świecie…

12
00:01:02,647 --> 00:01:07,819
i rok po roku
USA nie mogły trafić na jego trop.

13
00:01:10,738 --> 00:01:14,826
11 września był najbardziej
katastrofalnym wydarzeniem

14
00:01:14,909 --> 00:01:17,954
w historii naszego kraju
od czasu wojny secesyjnej.

15
00:01:18,663 --> 00:01:20,289
Zginęły tysiące Amerykanów.

16
00:01:20,373 --> 00:01:22,834
Znane budynki, jak World Trade Center,

17
00:01:22,917 --> 00:01:24,168
rozpadły się w pył.

18
00:01:26,045 --> 00:01:28,798
Osama bin Laden był uosobieniem wroga.

19
00:01:28,881 --> 00:01:29,966
To on był sprawcą.

20
00:01:30,049 --> 00:01:33,386
To on zorganizował ten atak.

21
00:01:33,469 --> 00:01:36,264
Dlatego jego schwytanie było bardzo ważne.

22
00:01:36,347 --> 00:01:40,810
By nie zorganizował ponownie
czegoś podobnego.

23
00:01:42,270 --> 00:01:47,608
Dobrze wiem, że bin Laden i jego kolesie
chcą ponownie skrzywdzić Amerykę.

24
00:01:48,234 --> 00:01:50,736
Chcą skrzywdzić naszych sojuszników.

25
00:01:50,820 --> 00:01:53,656
Skąd wiem? Codziennie dostaję raporty,

26
00:01:53,739 --> 00:01:57,785
które o tym świadczą.

27
00:01:59,120 --> 00:02:01,247
Mają krew na rękach.

28
00:02:01,330 --> 00:02:04,500
Przez 11 września
i inne działania przeciw Ameryce

29
00:02:04,584 --> 00:02:07,879
w Kenii, Tanzanii i Jemenie.

30
00:02:08,880 --> 00:02:11,090
Musimy ich zidentyfikować, znaleźć

31
00:02:11,174 --> 00:02:12,425
i schwytać.

32
00:02:17,305 --> 00:02:19,140
WRZESIEŃ 2010 ROKU

33
00:02:21,184 --> 00:02:26,105
CIA zgłosiła się do Białego Domu
w okolicach Święta Pracy w 2010 roku.

34
00:02:26,189 --> 00:02:29,525
I poinformowała prezydenta,
że wiele poszlak wskazuje…

35
00:02:29,984 --> 00:02:31,194
PAKISTAN

36
00:02:31,277 --> 00:02:36,699
na miejsce w Pakistanie,

37
00:02:37,283 --> 00:02:39,702
w którym może ukrywać się bin Laden.

38
00:02:41,996 --> 00:02:45,166
Wywiad amerykański zdołał namierzyć osobę,

39
00:02:45,249 --> 00:02:49,212
którą podejrzewali
o bycie kurierem Al-Kaidy

40
00:02:49,295 --> 00:02:54,759
i bin Ladena w okresie po 11 września.

41
00:02:57,178 --> 00:03:01,974
Wywiad zaczął go śledzić
po całym Pakistanie.

42
00:03:03,559 --> 00:03:04,727
DO AGENCJI CHAJBER

43
00:03:04,810 --> 00:03:09,815
Prowadzenie operacji w Pakistanie
było bardzo trudne i niebezpiecznie.

44
00:03:09,899 --> 00:03:14,987
Ale właśnie tam
można było schwytać przywódców Al-Kaidy.

45
00:03:15,071 --> 00:03:17,698
Chalid Szajch Muhammad i inni liderzy

46
00:03:17,782 --> 00:03:20,451
zostali schwytani właśnie w Pakistanie.

47
00:03:22,119 --> 00:03:25,957
Namierzyli białego SUV-a,
którym kurier jeździł

48
00:03:26,040 --> 00:03:30,962
do takiego kompleksu w Abbottabadzie.

49
00:03:31,045 --> 00:03:36,008
To była społeczność
związana z pakistańską akademią wojskową.

50
00:03:36,092 --> 00:03:38,970
Takie pakistańskie West Point.

51
00:03:41,681 --> 00:03:44,767
Na początku to były tylko luźne poszlaki.

52
00:03:45,559 --> 00:03:47,353
Zauważono osobę,

53
00:03:47,436 --> 00:03:50,982
która regularnie chodziła po dziedzińcu,

54
00:03:51,065 --> 00:03:53,234
jakby chciała się rozruszać

55
00:03:53,317 --> 00:03:56,988
po przebywaniu w ciasnej przestrzeni.

56
00:03:57,071 --> 00:04:00,658
Osoba ta miała posturę

57
00:04:00,741 --> 00:04:04,245
zbliżoną do Osamy bin Ladena.

58
00:04:05,371 --> 00:04:08,165
Amerykański wywiad szacował,

59
00:04:08,249 --> 00:04:11,877
że szansa na to, że jest tam bin Laden,
wynosi pół na pół.

60
00:04:19,051 --> 00:04:22,346
Gdy CIA przedstawiła dane wywiadowcze,

61
00:04:22,430 --> 00:04:24,557
prezydent Obama powiedział:

62
00:04:24,640 --> 00:04:26,851
„Jeśli mamy to zrobić,

63
00:04:27,560 --> 00:04:28,978
chcę znać różne opcje”.

64
00:04:30,146 --> 00:04:33,941
Jednym z pomysłów
było użycie żołnierzy amerykańskich.

65
00:04:35,151 --> 00:04:36,902
Wprowadzenie oddziału

66
00:04:37,403 --> 00:04:41,073
komandosów Navy Seals
do kompleksu w Abbottabadzie.

67
00:04:41,741 --> 00:04:44,994
Lotnicze środki transportu,
w tym przypadku helikoptery,

68
00:04:45,077 --> 00:04:48,164
miały dostarczyć oddział do kompleksu,
wylądować,

69
00:04:48,247 --> 00:04:51,542
oddział miał przeszukać kompleks,

70
00:04:51,625 --> 00:04:53,377
zidentyfikować mieszkańców

71
00:04:53,461 --> 00:04:56,547
i znaleźć i pojmać bin Ladena,
jeśli tam jest.

72
00:04:56,630 --> 00:04:58,507
Jeśli napotkaliby opór,

73
00:04:58,591 --> 00:05:01,594
mieli podjąć niezbędne działania obronne,

74
00:05:01,677 --> 00:05:05,723
by zachować bezpieczeństwo,
a następnie opuścić kompleks.

75
00:05:05,806 --> 00:05:07,933
Taki był ogólny plan.

76
00:05:11,103 --> 00:05:15,107
Amerykańskie siły zbrojne
znały tego typu operacje.

77
00:05:15,191 --> 00:05:19,737
Ale ponieważ miało się to odbyć
w Pakistanie,

78
00:05:19,820 --> 00:05:24,116
suwerennym kraju,
w którym nie powinno być sił USA,

79
00:05:24,200 --> 00:05:27,453
sprawa robiła się dużo bardziej złożona.

80
00:05:34,377 --> 00:05:38,881
Z Pakistanem
zawsze wiązała się też frustracja.

81
00:05:40,674 --> 00:05:46,138
Nie było wątpliwości,
że w Pakistanie były azyle.

82
00:05:48,599 --> 00:05:53,229
Pakistan grał na dwa fronty.
A USA długo tego nie rozumiały.

83
00:05:54,230 --> 00:05:58,150
Schwytali w swoich miastach
wielu członków Al-Kaidy.

84
00:05:58,651 --> 00:06:01,112
Ale jednocześnie wspierali talibów

85
00:06:01,195 --> 00:06:02,613
i innych rebeliantów.

86
00:06:04,073 --> 00:06:07,159
Rząd Stanów Zjednoczonych obawiał się,

87
00:06:07,243 --> 00:06:11,789
że członkowie wywiadu pakistańskiego

88
00:06:11,872 --> 00:06:16,502
wspierali lub chronili bin Ladena

89
00:06:16,585 --> 00:06:18,421
w okresie po 11 września.

90
00:06:19,922 --> 00:06:22,633
Pakistan ma też broń nuklearną.

91
00:06:23,551 --> 00:06:28,472
Ta operacja mogła zakończyć się porażką

92
00:06:28,556 --> 00:06:30,558
na wiele sposobów

93
00:06:30,641 --> 00:06:34,812
i z poważnymi
konsekwencjami geopolitycznymi.

94
00:06:40,067 --> 00:06:42,111
W dniu operacji

95
00:06:42,194 --> 00:06:44,572
powiązane z nią osoby decyzyjne,

96
00:06:44,655 --> 00:06:46,449
które były w Waszyngtonie,

97
00:06:46,532 --> 00:06:48,534
zebrały się w pokoju dowodzenia
Białego Domu.

98
00:06:50,911 --> 00:06:55,332
1 MAJA 2011 ROKU
16.05 CZASU WSCHODNIOAMERYKAŃSKIEGO

99
00:06:55,416 --> 00:06:57,501
Na początku
wszystko działało jak w zegarku.

100
00:06:57,585 --> 00:06:59,253
JALALABAD

101
00:06:59,336 --> 00:07:03,716
Helikopter nie został wykryty.

102
00:07:05,634 --> 00:07:09,388
Dotarli do kompleksu punktualnie.

103
00:07:10,097 --> 00:07:15,394
Ale gdy tylko podeszli do lądowania,

104
00:07:15,478 --> 00:07:16,687
zaczęły się kłopoty.

105
00:07:18,272 --> 00:07:22,943
Helikopter osiadł niżej,
niż pilot się spodziewał

106
00:07:23,027 --> 00:07:27,740
i w sumie rozbił się na dachu budynku.

107
00:07:27,823 --> 00:07:31,243
Było jasne,
że nie da rady stamtąd odlecieć.

108
00:07:32,453 --> 00:07:35,664
Pojawia się pytanie:
„Co zrobić z helikopterem

109
00:07:36,165 --> 00:07:38,751
i jak wydostać tych,
którzy nim przybyli?”.

110
00:07:41,212 --> 00:07:45,007
W Waszyngtonie wszyscy zamarli.

111
00:07:49,011 --> 00:07:54,183
Zdawali sobie sprawę,
że mogą zaraz oglądać masakrę

112
00:07:54,266 --> 00:07:59,688
albo pojmanie żołnierzy Navy Seals
na terytorium sojuszniczego kraju.

113
00:08:01,482 --> 00:08:04,735
Krąży im po głowach rój pytań,

114
00:08:05,236 --> 00:08:09,615
ale jednocześnie
wiceadmirał McRaven zgłasza,

115
00:08:09,698 --> 00:08:11,325
że operacja nadal trwa.

116
00:08:11,408 --> 00:08:14,912
Nie przeszkodziło to
w realizacji głównej misji.

117
00:08:17,081 --> 00:08:19,750
Przez cały czas, gdy oddział szturmowy

118
00:08:19,833 --> 00:08:22,378
przeszukuje kolejne pokoje,

119
00:08:22,461 --> 00:08:26,465
w powietrzu wisi pytanie,
czy bin Laden w ogóle tam jest.

120
00:08:35,891 --> 00:08:40,646
A potem w Waszyngtonie i Afganistanie
wybrzmiewa przekaz radiowy:

121
00:08:41,397 --> 00:08:45,734
„Za Boga i ojczyznę, Geronimo”.

122
00:08:47,528 --> 00:08:50,656
To było hasło
potwierdzające znalezienie bin Ladena.

123
00:08:51,615 --> 00:08:55,202
Navy Seals w Abbottabadzie meldują:

124
00:08:55,286 --> 00:08:57,955
„Osama bin Laden nie żyje”.

125
00:08:58,455 --> 00:09:02,626
Informacja trafia do Waszyngtonu
i nagle rozumieją,

126
00:09:02,710 --> 00:09:06,046
że prawdopodobnie dopadli bin Ladena.

127
00:09:08,382 --> 00:09:11,885
2 MAJA 2011 ROKU
MATERIAŁ NA WYŁĄCZNOŚĆ ABC NEWS

128
00:09:11,969 --> 00:09:15,973
Komandosi Navy Seals byli w Abbottabadzie
przez około 40 minut.

129
00:09:18,267 --> 00:09:21,729
W pobliżu czekała już grupa

130
00:09:21,812 --> 00:09:24,940
rezerwowych helikopterów.

131
00:09:25,024 --> 00:09:28,277
Zniszczyli więc rozbity helikopter.

132
00:09:31,572 --> 00:09:32,865
I odlecieli stamtąd

133
00:09:32,948 --> 00:09:35,451
z potężnym pakietem danych wywiadowczych

134
00:09:35,534 --> 00:09:38,662
i człowiekiem,
którego uważali za Osamę bin Ladena,

135
00:09:38,746 --> 00:09:41,498
w worku na podłodze śmigłowca.

136
00:09:43,083 --> 00:09:47,755
Ale jak upewnić się,
że to faktycznie jest bin Laden?

137
00:09:49,214 --> 00:09:53,594
Były w CIA osoby, które znały bin Ladena,

138
00:09:53,677 --> 00:09:56,221
które ścigały go od dłuższego czasu.

139
00:09:56,305 --> 00:09:59,016
Stwierdziły, że ciało należy do niego.

140
00:09:59,099 --> 00:10:03,187
Jeden z komandosów położył się
przy ciele bin Ladena,

141
00:10:03,270 --> 00:10:05,022
by ustalić jego wzrost.

142
00:10:06,565 --> 00:10:10,277
Twarz miał zbyt zmasakrowaną,

143
00:10:10,361 --> 00:10:12,738
by dało się ją rozpoznać.

144
00:10:12,821 --> 00:10:17,493
Ale zidentyfikowali go na podstawie uszu.

145
00:10:22,998 --> 00:10:28,379
1 MAJA 2011
23.35 CZASU WSCHODNIOAMERYKAŃSKIEGO

146
00:10:41,725 --> 00:10:42,559
Dobry wieczór.

147
00:10:43,686 --> 00:10:47,564
Chciałbym zawiadomić Amerykanów i świat,

148
00:10:48,190 --> 00:10:52,736
że Stany przeprowadziły operację,
w której zginął Osama bin Laden,

149
00:10:52,820 --> 00:10:54,196
przywódca Al-Kaidy.

150
00:10:54,780 --> 00:10:59,576
Ponad krajem wolnych

151
00:11:01,203 --> 00:11:05,541
Ojczyzną dzielnych ludzi

152
00:11:07,334 --> 00:11:09,586
Gdy wyszedłem na West Executive Avenue

153
00:11:09,670 --> 00:11:13,090
i spojrzałem w prawo,
na Pennsylvania Avenue…

154
00:11:13,382 --> 00:11:15,175
USA! USA! USA!

155
00:11:15,259 --> 00:11:19,722
stały tam setki, a może i tysiące ludzi.

156
00:11:20,305 --> 00:11:22,725
Wiwatowali, biegali, przytulali się.

157
00:11:22,808 --> 00:11:24,351
Składali sobie gratulacje.

158
00:11:25,144 --> 00:11:29,648
Wszyscy chyba usłyszeli tę wiadomość
w ciągu ostatniej godziny.

159
00:11:29,732 --> 00:11:33,694
I spontanicznie wyszli
na ulice Waszyngtonu,

160
00:11:33,777 --> 00:11:37,448
by wyrazić swoje emocje.

161
00:11:37,531 --> 00:11:40,159
Byłem pod wrażeniem.

162
00:11:40,242 --> 00:11:43,203
Boże, błogosław Amerykę

163
00:11:43,287 --> 00:11:45,706
…wolność i sprawiedliwość dla wszystkich.

164
00:11:45,789 --> 00:11:48,041
To wyraźnie pokazało,

165
00:11:48,125 --> 00:11:51,837
co ta chwila oznaczała
dla wielu Amerykanów.

166
00:11:54,381 --> 00:11:56,800
To jego zasługa.

167
00:11:56,884 --> 00:11:59,303
- Dobra robota.
- Dziękuję.

168
00:11:59,386 --> 00:12:01,513
Dziękuję. Jestem z was dumny.

169
00:12:02,347 --> 00:12:04,099
- Świetna robota.
- Tak.

170
00:12:04,933 --> 00:12:06,894
To był niezwykły wieczór.

171
00:12:06,977 --> 00:12:08,145
Ale potem

172
00:12:08,228 --> 00:12:10,314
uścisnąłem dłoń pułkownika

173
00:12:10,397 --> 00:12:12,274
i wróciliśmy do swoich spraw.

174
00:12:12,357 --> 00:12:15,235
Nie było przybijania piątek i imprez.

175
00:12:15,319 --> 00:12:17,821
To było ważne zwycięstwo,

176
00:12:17,905 --> 00:12:21,325
ale tej nocy mieliśmy
jeszcze 12 operacji w Afganistanie.

177
00:12:21,408 --> 00:12:24,745
I niektóre z nich

178
00:12:24,828 --> 00:12:28,957
były trudniejsze
i niebezpieczniejsze od tej.

179
00:12:30,584 --> 00:12:36,256
Śmierć bin Ladena pod wieloma względami
oznaczała koniec Al-Kaidy,

180
00:12:36,757 --> 00:12:41,261
ale nie koniec zagrożenia,
które Al-Kaida wywołała na świecie.

181
00:12:47,392 --> 00:12:49,812
Wojna w Afganistanie

182
00:12:49,895 --> 00:12:53,357
i destabilizacja Iraku

183
00:12:53,440 --> 00:12:57,486
trwały dłużej po śmierci bin Ladena

184
00:12:57,569 --> 00:13:00,656
niż przed nią.

185
00:13:07,454 --> 00:13:09,706
NETFLIX — SERIAL DOKUMENTALNY

186
00:13:49,997 --> 00:13:54,209
CZĘŚĆ V
ŻEGNAJ, AFGANISTANIE

187
00:13:56,962 --> 00:13:59,214
Moja uczelnia prawnicza

188
00:13:59,298 --> 00:14:02,092
leży tylko kilka kilometrów od Pentagonu.

189
00:14:04,511 --> 00:14:08,223
Jak większość rodaków,
byłem zszokowany, przerażony, wściekły.

190
00:14:08,307 --> 00:14:11,560
Czułem emocje,
które wiele osób czuje po dziś dzień.

191
00:14:13,020 --> 00:14:15,480
Czułem, że powinienem coś zrobić.

192
00:14:15,564 --> 00:14:17,691
Dołączyć do tej walki.

193
00:14:17,774 --> 00:14:19,735
Czytałem w Washington Post,

194
00:14:19,818 --> 00:14:22,070
chyba na trzecim roku studiów,

195
00:14:22,154 --> 00:14:24,948
o wpływie,
jaki mieli prokuratorzy wojskowi

196
00:14:25,032 --> 00:14:27,200
na przebieg procesów norymberskich.

197
00:14:27,284 --> 00:14:31,204
Wpłynęli na wzrost praworządności
i wprowadzili zasady,

198
00:14:31,288 --> 00:14:35,626
które teraz funkcjonują na całym świecie.
Przynajmniej w teorii.

199
00:14:35,709 --> 00:14:39,171
Dotyczą one zapewniania
sprawiedliwego procesu oskarżonym.

200
00:14:39,254 --> 00:14:41,256
Uznałem, że to coś dla mnie.

201
00:14:47,596 --> 00:14:50,265
Po powrocie z misji w Iraku,

202
00:14:50,349 --> 00:14:53,644
przez dwa lata byłem w Niemczech
wojskowym obrońcą.

203
00:14:53,727 --> 00:14:56,647
Reprezentowałem żołnierzy
przed sądami wojskowymi.

204
00:14:57,147 --> 00:15:00,400
Pamiętam, że byłem na boisku,
wyprowadzałem psa,

205
00:15:00,484 --> 00:15:04,529
gdy zadzwonił do mnie urząd pracy.
Usłyszałem:

206
00:15:04,613 --> 00:15:10,077
„Jason, mamy dla ciebie świetną ofertę.
Co powiesz na Guantanamo?”.

207
00:15:12,412 --> 00:15:13,747
To był 2011 rok.

208
00:15:14,331 --> 00:15:16,959
Od 11 września minęła już dekada.

209
00:15:17,960 --> 00:15:21,755
W tym okresie wypłynęło wiele informacji
o torturach

210
00:15:22,422 --> 00:15:29,304
i zbyt agresywnym podejściu USA
do wojny z terrorem.

211
00:15:29,388 --> 00:15:31,723
Padały pytania o wolności obywatelskie.

212
00:15:33,600 --> 00:15:37,562
Później dowiedziałem się,
że będę obrońcą pomocniczym

213
00:15:37,646 --> 00:15:41,608
w sprawie Chalida Szajcha Muhammada,
pomysłodawcy ataków.

214
00:15:43,986 --> 00:15:49,116
Zarzucano mu, że zaplanował, zorganizował
i koordynował ataki z 11 września.

215
00:15:49,199 --> 00:15:51,868
Że to on zaplanował to wszystko.

216
00:15:53,704 --> 00:15:59,167
Chalid Szajch Muhammad został schwytany
w 2003 roku przez siły pakistańskie.

217
00:16:00,585 --> 00:16:02,671
Potem CIA przetrzymywało go

218
00:16:02,754 --> 00:16:06,842
w różnych miejscach poza USA,
często zwanych „tajnymi więzieniami”.

219
00:16:06,925 --> 00:16:11,096
Poddawano go tam
zaawansowanym technikom przesłuchań,

220
00:16:11,680 --> 00:16:13,724
zwanym też torturami.

221
00:16:14,850 --> 00:16:18,645
NIEPUBLIKOWANE DOTĄD ZDJĘCIE Z GUANTANAMO
WRZESIEŃ 2006 ROKU

222
00:16:18,729 --> 00:16:21,773
Poddawano go tam
długotrwałej deprywacji snu.

223
00:16:22,274 --> 00:16:26,111
Mówi się o nawet 180 godzinach bez snu.

224
00:16:26,194 --> 00:16:30,282
Według odtajnionych zapisów,
183 razy poddawano go waterboardingowi.

225
00:16:32,743 --> 00:16:34,619
Trafił do Guantanamo.

226
00:16:37,039 --> 00:16:42,044
Jak pan zareagował, słysząc,
że w zasadzie będzie go pan bronił?

227
00:16:42,127 --> 00:16:44,755
Takie sprawy jak ta,

228
00:16:44,838 --> 00:16:47,382
walka o prawa zatrzymanych w Guantanamo,

229
00:16:47,466 --> 00:16:51,094
nie są wygodne politycznie dla nikogo.

230
00:16:51,762 --> 00:16:53,263
Ale nie chodzi o klienta.

231
00:16:53,764 --> 00:16:56,224
Chodzi o obronę praw każdego człowieka.

232
00:16:56,308 --> 00:16:59,895
Biały Dom chce,
by Kongres sprecyzował ograniczenia,

233
00:16:59,978 --> 00:17:03,482
wedle których podejrzani o terroryzm
mają być przesłuchiwani i sądzeni

234
00:17:03,565 --> 00:17:06,193
przez proponowane komisje wojskowe.

235
00:17:07,277 --> 00:17:10,280
Dlaczego nie sądzić zatrzymanych w USA?

236
00:17:10,363 --> 00:17:13,075
Mamy silny system sądownictwa karnego.

237
00:17:13,158 --> 00:17:15,410
To dobre pytanie.

238
00:17:15,494 --> 00:17:19,956
Niektórych terrorystów sądziliśmy w USA.

239
00:17:20,040 --> 00:17:23,376
Dobrym przykładem jest Zacarias Moussaoui.

240
00:17:23,460 --> 00:17:26,546
Zacarias Moussaoui odsiaduje dożywocie

241
00:17:26,630 --> 00:17:31,384
po pierwszej sprawie w sądzie federalnym,
dotyczącej zamachów z 11 września.

242
00:17:31,968 --> 00:17:35,639
Obawiamy się, że nie każdy zatrzymany

243
00:17:35,722 --> 00:17:39,226
w Guantanamo będzie sam się bronił
i przyzna się do winy.

244
00:17:39,309 --> 00:17:43,105
Mogą wykorzystać proces jako platformę

245
00:17:43,188 --> 00:17:46,024
do potępiania Stanów Zjednoczonych

246
00:17:46,108 --> 00:17:50,570
i chwalenia działań Al-Kaidy
i innych grup terrorystycznych.

247
00:17:50,654 --> 00:17:54,574
To byłaby dla nich okazja
do głoszenia propagandy.

248
00:17:54,658 --> 00:17:57,119
Martwiliśmy się też o bezpieczeństwo.

249
00:17:57,202 --> 00:18:02,833
Istniało poważne zagrożenie
atakami terrorystycznymi podczas procesów.

250
00:18:04,417 --> 00:18:08,630
Problem z zatrzymanymi w Guantanamo
polegał na tym, że byli torturowani.

251
00:18:09,131 --> 00:18:11,466
A to rodziło mnóstwo pytań.

252
00:18:11,550 --> 00:18:15,554
Po pierwsze,
jak zareagowałaby na to ława przysięgłych?

253
00:18:15,637 --> 00:18:18,515
Po drugie,
zeznania uzyskiwano podczas tortur.

254
00:18:18,598 --> 00:18:21,893
Jak należy traktować takie zeznanie?

255
00:18:22,561 --> 00:18:27,732
Obrona miałaby silne argumenty
przeciw wykorzystaniu takich zeznań.

256
00:18:29,734 --> 00:18:33,738
Ośrodek do Spraw Praw Konstytucyjnych,
wraz z obroną,

257
00:18:33,822 --> 00:18:39,161
złożyły pozew o habeas corpus
w lutym 2002 roku.

258
00:18:39,244 --> 00:18:42,455
Negowaliśmy opinię rządu,
że zatrzymani nie mają prawa

259
00:18:42,539 --> 00:18:44,624
wiedzieć, dlaczego ich zatrzymano

260
00:18:44,708 --> 00:18:47,794
ani kwestionować przyczyn
tego zatrzymania.

261
00:18:48,378 --> 00:18:51,882
Ta sprawa
ostatecznie trafiła do Sądu Najwyższego.

262
00:18:53,341 --> 00:18:55,844
Sąd Najwyższy wysłuchał dziś argumentów

263
00:18:55,927 --> 00:18:58,305
w sprawie
sięgającej sedna wojny z terrorem.

264
00:18:58,388 --> 00:19:01,808
Chodzi o zatrzymanie
ponad 600 podejrzanych o terroryzm

265
00:19:01,892 --> 00:19:04,561
w bazie marynarki w zatoce Guantanamo.

266
00:19:05,854 --> 00:19:10,358
Sędziowie oceniali
legalność tych zatrzymań.

267
00:19:10,859 --> 00:19:14,696
W 2006 roku sąd orzekł,
że działania komisji są bezprawne,

268
00:19:14,779 --> 00:19:16,698
bo łamią prawo międzynarodowe.

269
00:19:16,781 --> 00:19:20,869
Zatrzymanych w wojnie z terroryzmem
chronią konwencje genewskie.

270
00:19:23,121 --> 00:19:26,291
W 2006 roku
uchwalono ustawę o komisjach wojskowych,

271
00:19:26,374 --> 00:19:30,545
która legalizowała wszystko,
co Sąd Najwyższy uznał za nielegalne

272
00:19:30,629 --> 00:19:34,341
kilka miesięcy wcześniej.
Między innymi odebranie habeas corpus.

273
00:19:34,424 --> 00:19:37,344
Odebrali wszystkim zatrzymanym
w Guantanamo prawo

274
00:19:37,427 --> 00:19:39,804
do kwestionowania legalności zatrzymania

275
00:19:39,888 --> 00:19:41,097
i ich traktowania.

276
00:19:41,598 --> 00:19:43,934
Habeas corpus pozwala pójść do sądu

277
00:19:44,017 --> 00:19:47,604
i powiedzieć, że traktują cię bezprawnie.
To wszystko.

278
00:19:47,687 --> 00:19:51,149
To tylko możliwość
wystąpienia przed sądem.

279
00:19:51,233 --> 00:19:57,280
Zaprzeczyć habeas corpus
to jak zaprzeczyć prawu.

280
00:19:58,531 --> 00:20:02,410
To uczynienie z Guantanamo tego,
co faktycznie mu zarzucano.

281
00:20:02,494 --> 00:20:04,663
Że to prawny odpowiednik kosmosu.

282
00:20:06,498 --> 00:20:09,417
Gdy Barack Obama objął urząd w 2009 roku,

283
00:20:09,501 --> 00:20:13,838
wydał dekret wykonawczy,
wstrzymujący prace wszystkich komisji,

284
00:20:13,922 --> 00:20:16,258
tych specjalnych procesów w Guantanamo,

285
00:20:16,341 --> 00:20:18,635
i likwidujący Guantanamo w ciągu roku.

286
00:20:19,719 --> 00:20:23,890
Wiele kwestii związanych z Guantanamo
utknęło w wieloletniej próżni,

287
00:20:23,974 --> 00:20:26,851
gdy administracja Obamy zastanawiała się,

288
00:20:26,935 --> 00:20:28,353
co z tym zrobić.

289
00:20:28,853 --> 00:20:32,065
Wojna w Afganistanie dobiega końca
i to musi być rok,

290
00:20:32,148 --> 00:20:35,944
w którym Kongres
zniesie ograniczenia transportu więźniów

291
00:20:36,027 --> 00:20:39,030
i zamkniemy więzienie w zatoce Guantanamo.

292
00:20:39,656 --> 00:20:41,616
Bo walczymy z terroryzmem

293
00:20:41,700 --> 00:20:44,995
nie tylko dzięki wywiadowi
i działaniom militarnym,

294
00:20:45,078 --> 00:20:48,164
ale też pozostając wierni
konstytucyjnym ideałom.

295
00:20:48,248 --> 00:20:50,125
Myślę, że administracja Obamy

296
00:20:50,208 --> 00:20:53,628
straciła motywację, by coś z tym zrobić.

297
00:20:53,712 --> 00:20:56,089
Mieli inne priorytety polityczne.

298
00:20:56,172 --> 00:20:58,967
LEHMAN BROTHERS

299
00:21:03,638 --> 00:21:06,057
Każdy ma prawo do sprawiedliwego procesu.

300
00:21:06,141 --> 00:21:09,811
Tego ode mnie oczekiwano.
Obrony klienta najlepiej jak umiem.

301
00:21:11,146 --> 00:21:16,985
Gdyby te techniki stosowano
wobec Amerykanina, obywatela USA

302
00:21:17,068 --> 00:21:22,157
czy dowolnego oskarżonego
w amerykańskim procesie, byłby to szok.

303
00:21:22,907 --> 00:21:25,493
Dorastałem w Wirginii,
chodziłem do szkoły,

304
00:21:25,577 --> 00:21:27,329
poznawałem Konstytucję i Kartę Praw.

305
00:21:27,412 --> 00:21:32,500
I chciałem wierzyć, że nasi przywódcy
uchwalą prawo sprawiedliwe dla wszystkich.

306
00:21:33,001 --> 00:21:35,086
„USTAWA O KOMISJACH WOJSKOWYCH Z 2006 R.”.

307
00:21:35,170 --> 00:21:38,590
Każdy, kto widział
ustawę o komisjach wojskowych z 2006 r.,

308
00:21:38,673 --> 00:21:43,303
uchwaloną przez rząd Busha
i ustawę o komisjach wojskowych z 2009 r.,

309
00:21:43,386 --> 00:21:45,430
uchwaloną przez rząd Obamy,

310
00:21:45,513 --> 00:21:50,143
stwierdzi, że ten system od początku
był skazany na porażkę.

311
00:21:51,770 --> 00:21:57,108
Stworzono tu niemal architekturę,
która bardzo utrudniała

312
00:21:57,609 --> 00:21:59,903
pracę obrońcy.

313
00:21:59,986 --> 00:22:01,279
Bardzo utrudniała.

314
00:22:02,489 --> 00:22:04,824
Było widać, że polityka rządu USA

315
00:22:04,908 --> 00:22:08,453
nie zakłada uczciwego procesu dla każdego.

316
00:22:09,037 --> 00:22:13,041
Chodzi o to,
by adwokaci wypadli wystarczająco dobrze,

317
00:22:13,124 --> 00:22:15,293
by wyglądało to wiarygodnie.

318
00:22:15,377 --> 00:22:17,796
Ale żeby nie wypadli zbyt dobrze.

319
00:22:22,592 --> 00:22:26,388
Działanie tych komisji wojskowych
opracowano tak,

320
00:22:26,471 --> 00:22:28,306
by żadne informacje

321
00:22:28,390 --> 00:22:31,434
o traktowaniu tych ludzi

322
00:22:31,518 --> 00:22:36,398
nie wyszły na światło dzienne.
Chodziło o ukrycie zbrodni wojennych.

323
00:22:37,524 --> 00:22:38,733
Odmówiłem.

324
00:22:39,526 --> 00:22:41,486
To dla mnie nieetyczne.

325
00:22:42,153 --> 00:22:47,200
Odszedłem z armii.
Zrezygnowałem z roli oficera wojskowego.

326
00:22:49,244 --> 00:22:51,371
Z perspektywy wielu ludzi

327
00:22:51,454 --> 00:22:54,249
Chalid Szajch Muhammad to zło wcielone.

328
00:22:54,332 --> 00:22:57,502
Te okropne ataki na World Trade Center

329
00:22:57,585 --> 00:22:59,003
i Pentagon.

330
00:23:01,339 --> 00:23:06,344
Dlaczego obrona kogoś takiego
jest warta rezygnacji z pracy?

331
00:23:06,428 --> 00:23:08,054
Opuszczenia armii.

332
00:23:08,138 --> 00:23:09,722
Rozumiem.

333
00:23:10,807 --> 00:23:11,975
Naprawdę.

334
00:23:12,058 --> 00:23:16,271
Zrezygnowałem ze służby w wojsku.

335
00:23:16,813 --> 00:23:20,024
Ale w pewnym sensie nie zrezygnowałem.

336
00:23:20,108 --> 00:23:27,073
Stawałem w obronie czegoś. Tak to widzę.

337
00:23:27,157 --> 00:23:28,408
I musiałem to zrobić.

338
00:23:30,326 --> 00:23:33,413
Anton Myrer napisał kiedyś:

339
00:23:33,913 --> 00:23:37,917
„Jeśli masz wybór
między byciem dobrym żołnierzem

340
00:23:38,001 --> 00:23:41,629
a dobrym człowiekiem,
bądź dobrym człowiekiem”.

341
00:23:44,090 --> 00:23:46,593
Patrząc na Chalida Szajcha Muhammada

342
00:23:46,676 --> 00:23:49,179
można pytać, czemu sprawa jest otwarta?

343
00:23:49,679 --> 00:23:54,767
Myślę, że to,
że przetrzymujemy ludzi od 20 lat,

344
00:23:55,685 --> 00:23:57,020
bez rozstrzygnięcia,

345
00:23:57,687 --> 00:24:02,275
niektórzy mogą uznać za podstawę
do krytyki procesu komisji wojskowych.

346
00:24:02,358 --> 00:24:07,655
Dla mnie ukazuje to tylko trudności
w rozpatrywaniu spraw osób,

347
00:24:07,739 --> 00:24:11,534
które nadal zagrażają
bezpieczeństwu naszego kraju.

348
00:24:12,118 --> 00:24:14,370
Podkreśla to fakt,

349
00:24:14,454 --> 00:24:17,832
że nie tylko prezydent Bush
zmagał się z tymi problemami,

350
00:24:17,916 --> 00:24:22,670
ale prezydent Obama, prezydent Trump.
Czeka to też prezydenta Bidena.

351
00:24:22,754 --> 00:24:24,547
Jak zamknąć taką sprawę?

352
00:24:25,840 --> 00:24:29,511
Dzieje się to, bo torturowaliśmy ludzi.

353
00:24:29,594 --> 00:24:32,805
Minęło 20 lat,
a my wciąż zastanawiamy się,

354
00:24:32,889 --> 00:24:35,058
co zrobić z tymi ludźmi.

355
00:24:37,185 --> 00:24:39,562
Kilka lat temu byłem w podróży

356
00:24:39,646 --> 00:24:42,941
i poznałem dziennikarza,
który kiedyś był zatrzymanym.

357
00:24:43,024 --> 00:24:46,110
Powiedział o Guantanamo coś,
co utkwiło mi w pamięci.

358
00:24:46,611 --> 00:24:49,489
Guantanamo to nie miejsce,

359
00:24:50,823 --> 00:24:51,699
to idea.

360
00:24:54,035 --> 00:24:55,578
Moim zdaniem,

361
00:24:56,788 --> 00:24:59,207
ta idea ukazuje,
kim chcemy być jako Amerykanie.

362
00:24:59,832 --> 00:25:01,668
Bo Ameryka to też idea.

363
00:25:02,669 --> 00:25:04,879
I chcemy o nią walczyć.

364
00:25:05,797 --> 00:25:09,259
OD ROKU 2002 DO 2021
W GUANTANAMO PRZETRZYMYWANO 780 OSÓB.

365
00:25:09,342 --> 00:25:13,221
741 Z NICH WYPUSZCZONO
ZA RZĄDÓW TRZECH OSTATNICH PREZYDENTÓW.

366
00:25:13,304 --> 00:25:19,102
Z POZOSTAŁYCH 40 OSÓB
TYLKO DWIE SKAZAŁY KOMISJE WOJSKOWE.

367
00:25:22,063 --> 00:25:25,316
Dzięki naszym wspaniałym
żołnierzom i żołnierkom,

368
00:25:25,400 --> 00:25:29,028
personelowi cywilnemu i sojusznikom

369
00:25:29,112 --> 00:25:30,822
osiągamy założone cele.

370
00:25:31,489 --> 00:25:33,992
W związku z tym, od przyszłego miesiąca

371
00:25:34,075 --> 00:25:38,162
do końca roku wycofamy 10 000 żołnierzy

372
00:25:38,246 --> 00:25:39,747
z Afganistanu.

373
00:25:39,831 --> 00:25:44,127
A do przyszłego lata
sprowadzimy do domów 33 000 żołnierzy.

374
00:25:45,837 --> 00:25:48,172
Gdy rozmawiałem z prezydentem,

375
00:25:49,215 --> 00:25:52,802
jego instrukcje
na temat mojej służby w Afganistanie,

376
00:25:52,885 --> 00:25:54,470
gdzie miałem dowodzić,

377
00:25:54,554 --> 00:25:57,640
dotyczyły dokonania zwrotu
w przebiegu wojny.

378
00:25:57,724 --> 00:25:59,517
Przekazania jej Afgańczykom.

379
00:26:01,019 --> 00:26:06,816
Tak, by to oni przejęli odpowiedzialność
za bezpieczeństwo kraju.

380
00:26:08,318 --> 00:26:11,029
Nasza misja zmienia się
z walki na wsparcie.

381
00:26:11,863 --> 00:26:15,908
Ten proces transformacji
zostanie zakończony do 2014 roku.

382
00:26:15,992 --> 00:26:20,330
Afgańczycy będą odpowiedzialni
za własne bezpieczeństwo.

383
00:26:20,413 --> 00:26:22,832
Musieliśmy, jak mawiamy, „zamknąć teatr”.

384
00:26:23,499 --> 00:26:26,502
Gdy objąłem dowództwo, zapytałem:

385
00:26:26,586 --> 00:26:29,380
„Ile mamy placówek w Afganistanie?”.

386
00:26:31,215 --> 00:26:34,135
Licząc stanowiska bojowe,
posterunki bojowe,

387
00:26:34,218 --> 00:26:39,057
wysunięte bazy operacyjne
i bazy w całym Afganistanie,

388
00:26:39,140 --> 00:26:43,311
latem 2011 roku
mieliśmy tam ponad 800 placówek,

389
00:26:43,394 --> 00:26:49,192
niektóre małe, inne wielkie.
Dziesiątki tysięcy sił koalicyjnych.

390
00:26:49,942 --> 00:26:53,071
Myśliwce i transportowce
na dużych pasach startowych

391
00:26:53,154 --> 00:26:56,783
i mniejszych lotniskach w całym kraju.

392
00:26:56,866 --> 00:27:01,245
Musieliśmy to zlikwidować.
To było ogromne przedsięwzięcie.

393
00:27:02,330 --> 00:27:06,459
W końcu pozwolili mi sprowadzić
kilka tysięcy żołnierzy,

394
00:27:06,542 --> 00:27:10,630
którzy zajmowali się wyłącznie
demilitaryzacją baz, rozbiórką

395
00:27:10,713 --> 00:27:15,343
i przywracaniem gruntu do dawnego stanu.
Tak, byśmy nigdy nie widzieli talibów

396
00:27:15,426 --> 00:27:19,013
i ich czarnej flagi
na tle amerykańskiej bazy.

397
00:27:24,227 --> 00:27:26,604
Oto scena zbrodni z marca zeszłego roku,

398
00:27:26,688 --> 00:27:31,401
po zabójczym ataku w prowincji Wardak
na żołnierzy amerykańskich.

399
00:27:31,484 --> 00:27:35,947
To kolejny atak wewnętrzny.
Tak zwany „atak green-on-blue”.

400
00:27:40,410 --> 00:27:44,372
Na początku 2012 roku
w mediach społecznościowych pojawiło się

401
00:27:44,455 --> 00:27:49,085
nagranie amerykańskich żołnierzy
oddających mocz na martwych talibów.

402
00:27:50,294 --> 00:27:53,881
Po pierwsze, to nie jesteśmy my.
Nie robimy takich rzeczy.

403
00:27:53,965 --> 00:27:56,217
Ale tu mamy nagranie

404
00:27:56,300 --> 00:27:59,178
i są tam też nieprzyzwoite komentarze

405
00:27:59,262 --> 00:28:00,888
podczas oddawania moczu.

406
00:28:01,764 --> 00:28:04,600
Rozwścieczyło to
wszystkich w Afganistanie.

407
00:28:04,684 --> 00:28:06,269
Afgański rząd,

408
00:28:06,352 --> 00:28:09,147
afgańskie dowództwo

409
00:28:09,230 --> 00:28:10,815
i mnie też.

410
00:28:13,735 --> 00:28:18,573
W ciągu tygodnia afgański żołnierz
zaatakował swoich francuskich doradców

411
00:28:18,656 --> 00:28:21,325
i zabił czterech na miejscu.

412
00:28:21,409 --> 00:28:24,370
Piąty zmarł później. Wielu też ranił.

413
00:28:27,248 --> 00:28:29,083
Początkowo, gdy Brytyjczycy i Amerykanie

414
00:28:29,167 --> 00:28:32,670
szkolili Afgańskie Siły Bezpieczeństwa,
mieli wspólne bazy.

415
00:28:32,754 --> 00:28:36,841
Wstawali, jedli śniadanie,
ćwiczyli i jedli kolację razem.

416
00:28:36,924 --> 00:28:40,219
Tworzyły się prawdziwe więzi
i silne relacje.

417
00:28:40,303 --> 00:28:43,097
Ale talibowie szybko zrozumieli,
że łatwo mogą

418
00:28:43,181 --> 00:28:46,642
zabijać siły koalicyjne

419
00:28:46,726 --> 00:28:48,478
i hamować szkolenie.

420
00:28:50,021 --> 00:28:52,440
Od 2008 czy 2009 roku

421
00:28:52,523 --> 00:28:56,486
coraz częściej słyszało się,
że afgańscy żołnierze

422
00:28:56,569 --> 00:28:58,613
wstawali w środku nocy

423
00:28:58,696 --> 00:29:01,699
i zabijali kilku
Brytyjczyków lub Amerykanów.

424
00:29:01,783 --> 00:29:04,744
Czasem ktoś był urażony rozkazem,
który otrzymał.

425
00:29:04,827 --> 00:29:08,456
Albo urażony wymierzoną mu karą.

426
00:29:08,956 --> 00:29:10,833
Stało się to tak powszechne,

427
00:29:10,917 --> 00:29:13,544
że te siły musiały zostać rozdzielone.

428
00:29:15,254 --> 00:29:19,383
Nasi doradcy i żołnierze
byli atakowani i mordowani

429
00:29:19,467 --> 00:29:22,720
przez ludzi, których próbowali przygotować

430
00:29:22,804 --> 00:29:24,180
do obrony ich kraju.

431
00:29:24,889 --> 00:29:27,517
To mogło poważnie naruszyć

432
00:29:27,600 --> 00:29:31,187
jedność i spójność

433
00:29:31,270 --> 00:29:33,105
sił koalicyjnych.

434
00:29:33,606 --> 00:29:36,317
Nigdy nie rozwiązaliśmy tego problemu.

435
00:29:38,861 --> 00:29:42,281
Afgańczycy potrafią i będą walczyć.

436
00:29:42,365 --> 00:29:46,035
Walczą i umierają za swój kraj.

437
00:29:47,328 --> 00:29:50,832
Jeśli spojrzymy na straty, jakie ponieśli,

438
00:29:50,915 --> 00:29:53,167
bywały okresy,

439
00:29:53,251 --> 00:29:56,879
gdy te straty były tak wielkie,
że martwiliśmy się,

440
00:29:56,963 --> 00:30:00,299
że nie da się ich uzupełnić.

441
00:30:01,384 --> 00:30:03,553
Ponieśli ogromne straty.

442
00:30:03,636 --> 00:30:07,390
A my relatywnie niewielkie.

443
00:30:07,473 --> 00:30:10,309
Choć każda z nich to tragedia.

444
00:30:10,393 --> 00:30:12,395
Ale oni tracili dużo więcej.

445
00:30:12,478 --> 00:30:15,189
Całymi latami.

446
00:30:15,940 --> 00:30:20,486
Nikt nie może zarzucić Afgańczykom,
że nie są wojownikami.

447
00:30:27,076 --> 00:30:29,620
Gdy amerykańskie wojska wracały do domu

448
00:30:30,121 --> 00:30:34,709
i nasz ślad na ich ziemi się zmniejszył,

449
00:30:34,792 --> 00:30:40,548
dowódcy amerykańscy
znów wrócili do nalotów.

450
00:30:40,631 --> 00:30:46,012
Tym razem wiele ataków prowadziły drony,

451
00:30:46,095 --> 00:30:48,890
w celu niszczenia fortyfikacji talibów.

452
00:30:53,144 --> 00:30:56,689
Za zmianą taktyki poszedł wyraźny wzrost

453
00:30:57,231 --> 00:30:58,566
ofiar cywilnych.

454
00:30:59,233 --> 00:31:00,776
Efekt był taki,

455
00:31:00,860 --> 00:31:07,366
że coraz więcej ludzi przeciwstawiało się
siłom amerykańskim i afgańskim

456
00:31:08,451 --> 00:31:10,536
i wstępowało w szeregi talibów.

457
00:31:16,292 --> 00:31:19,253
Użycie dronów i innych ataków powietrznych

458
00:31:19,337 --> 00:31:22,214
wyraźnie wzrosło w 2009 roku.

459
00:31:22,298 --> 00:31:26,469
I stało się dużo powszechniejsze

460
00:31:26,552 --> 00:31:29,639
za prezydentury Obamy.

461
00:31:31,599 --> 00:31:35,770
Pan Obama wysyłał drony dużo agresywniej
niż prezydent Bush.

462
00:31:35,853 --> 00:31:39,231
I nie zamierzał za to przepraszać.

463
00:31:39,315 --> 00:31:42,818
Z pola walki usunięto dziesiątki dowódców,
szkoleniowców,

464
00:31:42,902 --> 00:31:45,655
twórców bomb i agentów Al-Kaidy.

465
00:31:45,738 --> 00:31:48,074
Pakistańscy urzędnicy twierdzą,

466
00:31:48,157 --> 00:31:52,161
że w tym roku drony uderzyły
w 100 rzekomych celów wojskowych

467
00:31:52,244 --> 00:31:55,957
w pakistańskim regionie plemiennym
wzdłuż granicy afgańskiej.

468
00:32:01,295 --> 00:32:04,590
Anwar al-Awlaki,
urodzony w Ameryce członek Al-Kaidy,

469
00:32:04,674 --> 00:32:09,053
który przebywał w Jemenie
i był uważany za poważne zagrożenie

470
00:32:09,136 --> 00:32:11,514
przez służby bezpieczeństwa,
został zabity.

471
00:32:11,597 --> 00:32:15,142
Wywiad całymi miesiącami
śledził al-Awlakiego w Jemenie.

472
00:32:16,811 --> 00:32:19,689
W piątek dron CIA namierzył cel.

473
00:32:20,690 --> 00:32:25,236
Anwar al-Awlaki został zabity
przez amerykańskie drony.

474
00:32:26,696 --> 00:32:30,908
Anwar al-Awlaki był imamem w San Diego,

475
00:32:30,992 --> 00:32:35,997
gdy porywacze al-Hazmi i al-Mihdhar
przebywali w San Diego.

476
00:32:36,497 --> 00:32:42,545
Parokrotnie widziano ich
w jego towarzystwie.

477
00:32:42,628 --> 00:32:47,341
Awlaki stał się znany po 11 września.

478
00:32:47,425 --> 00:32:51,554
Został bardzo radykalnym kaznodzieją.

479
00:32:54,640 --> 00:32:59,895
Rząd przyznał sobie prawo
do zabicia amerykańskiego obywatela.

480
00:33:00,396 --> 00:33:01,731
Bez uczciwego procesu.

481
00:33:01,814 --> 00:33:08,029
Bez sprawdzenia w sądzie,
czy decyzja o zabójstwie była legalna

482
00:33:08,112 --> 00:33:09,780
i oparta na faktach.

483
00:33:09,864 --> 00:33:14,952
Czy nie można było użyć innych metod.

484
00:33:17,288 --> 00:33:20,833
Nie było praktycznie żadnych dyskusji

485
00:33:20,916 --> 00:33:27,673
nad tym, co to znaczy, że mamy program
pozasądowych egzekucji,

486
00:33:28,299 --> 00:33:33,220
w ramach którego zabijamy podejrzanych
bez nadzoru sądowego.

487
00:33:33,304 --> 00:33:36,348
PRAWDZIWI TERRORYŚCI TO USA

488
00:33:42,021 --> 00:33:45,649
Wiele osób powie,
że ataki dronów były bardzo użyteczne.

489
00:33:45,733 --> 00:33:47,735
Trafiły cele „A, B i C”.

490
00:33:47,818 --> 00:33:51,072
Ale ja twierdzę,
że gdy zlikwidowały te trzy cele,

491
00:33:51,155 --> 00:33:54,116
stworzyły 33 000 nowych.

492
00:34:03,793 --> 00:34:06,087
Bo ataki dronów nie były sprawiedliwe.

493
00:34:06,170 --> 00:34:10,925
Niewinne ofiary ataków dronów
liczą się w tysiącach.

494
00:34:15,888 --> 00:34:17,890
THE ATLANTIC

495
00:34:18,265 --> 00:34:21,977
Byłam w szoku, gdy pytaliśmy:
„Kto jest uzasadnionym celem?”.

496
00:34:22,061 --> 00:34:25,523
Jeśli zdejmie się z tego całą otoczkę,
okazuje się,

497
00:34:25,606 --> 00:34:28,275
że uzasadnionym celem był każdy mężczyzna

498
00:34:28,359 --> 00:34:31,320
w określonym przedziale wiekowym.

499
00:34:34,031 --> 00:34:38,285
Jeśli bezkarnie zabija się ludzi,
tworzy się jeszcze więcej celów.

500
00:34:39,870 --> 00:34:43,165
Używając broni takiej jak dron Predator,

501
00:34:43,249 --> 00:34:48,587
nasze siły mogą przeprowadzać
precyzyjne ataki na terrorystów,

502
00:34:48,671 --> 00:34:50,381
oszczędzając niewinne życia.

503
00:34:50,464 --> 00:34:52,967
Krótko mówiąc, te ataki ratują życia.

504
00:34:54,218 --> 00:34:56,804
Co więcej, działania Ameryki są legalne.

505
00:34:57,721 --> 00:34:59,515
Zaatakowano nas 11 września.

506
00:35:00,224 --> 00:35:04,228
W ciągu tygodnia Kongres
zatwierdził użycie siły.

507
00:35:05,146 --> 00:35:06,856
- …przyjęcie zaręczynowe.
- Tak.

508
00:35:06,939 --> 00:35:08,315
To było przyjęcie zaręczynowe.

509
00:35:09,984 --> 00:35:12,611
Kiedy było to przyjęcie?

510
00:35:12,695 --> 00:35:14,113
To oficjalny dokument?

511
00:35:16,782 --> 00:35:20,077
Gdy wracam do wioski,

512
00:35:20,161 --> 00:35:24,331
nie jest już taka sama.
Jest jak obca wioska.

513
00:35:24,415 --> 00:35:26,333
Miałem w niej wielu przyjaciół.

514
00:35:26,417 --> 00:35:31,755
Niektórzy ludzie
musieli przejść amputacje po nalocie.

515
00:35:31,839 --> 00:35:35,134
Ich ciała były całe we krwi.

516
00:35:35,217 --> 00:35:37,761
Nie mają rąk ani nóg.

517
00:35:37,845 --> 00:35:44,310
A ich skóra rozciąga się
z powodu poparzeń.

518
00:35:44,393 --> 00:35:49,690
I faluje, jakby zwisał im z ręki
jakiś materiał.

519
00:35:52,443 --> 00:35:56,780
Nie zapomnę tego cierpienia
nawet za 100 lat.

520
00:35:56,864 --> 00:35:59,992
Jeśli Bóg da, zemścimy się.

521
00:36:01,827 --> 00:36:06,624
Jak widzicie,
ich umysły są teraz pełne nienawiści.

522
00:36:06,707 --> 00:36:08,250
Tworzycie terrorystów.

523
00:36:08,334 --> 00:36:11,754
Zmusiliście tych niewinnych ludzi
do zostania terrorystami,

524
00:36:11,837 --> 00:36:15,049
bo prowadzicie politykę
zabijania naszych dzieci.

525
00:36:16,508 --> 00:36:20,471
Mówią: „Skoro i tak czeka nas śmierć,
wolimy umrzeć w walce”.

526
00:36:20,554 --> 00:36:21,847
Dołączają do talibów.

527
00:36:38,447 --> 00:36:43,285
Uważa pan, że Amerykanie nadal powinni być
w Afganistanie i zapewniać stabilizację?

528
00:36:43,369 --> 00:36:48,374
Do pewnego stopnia, ale w pewnym momencie
trzeba zapytać: będą tam jeszcze 200 lat?

529
00:36:48,457 --> 00:36:52,461
Co się tam dzieje? To trwa już długo.

530
00:36:52,544 --> 00:36:56,048
Niepotrzebnie się w to mieszaliśmy.

531
00:36:56,131 --> 00:37:00,511
Nasi genialni myśliciele
nie mieli pojęcia, co robią.

532
00:37:00,594 --> 00:37:02,888
I mamy bałagan.

533
00:37:04,473 --> 00:37:07,893
Afganistan to absolutna katastrofa.

534
00:37:09,436 --> 00:37:11,313
Czemu nie ma tam Rosji?

535
00:37:11,814 --> 00:37:14,275
Czemu nie ma tam Indii?

536
00:37:14,775 --> 00:37:16,235
Czemu nie ma Pakistanu?

537
00:37:16,318 --> 00:37:18,654
Co my tam robimy? Dzieli nas 10 000 km.

538
00:37:18,737 --> 00:37:21,532
WYCOFAJMY SIĘ Z AFGANISTANU.
ODBUDUJMY USA.

539
00:37:21,615 --> 00:37:23,200
Trump dał do zrozumienia,

540
00:37:23,284 --> 00:37:25,953
że chce wycofać wojska.

541
00:37:26,537 --> 00:37:32,501
Amerykanie są zmęczeni
wojną bez zwycięstwa.

542
00:37:33,460 --> 00:37:37,548
Nigdzie nie widać tego bardziej
niż na wojnie w Afganistanie.

543
00:37:38,257 --> 00:37:41,635
Rozmawiałem z wieloma
amerykańskimi dyplomatami

544
00:37:41,719 --> 00:37:46,432
i dali mi do zrozumienia,
że Trump miał to gdzieś.

545
00:37:46,932 --> 00:37:48,600
Gdybym chciał wygrać,

546
00:37:49,101 --> 00:37:53,230
Afganistan zostałby starty
z powierzchni ziemi.

547
00:37:53,314 --> 00:37:56,400
Wojna skończyłaby się po 10 dniach.

548
00:37:56,483 --> 00:37:58,402
Nie tylko chciał wycofać wojska,

549
00:37:58,485 --> 00:38:00,946
ale mówił: „Do diabła z Afgańczykami”.

550
00:38:01,530 --> 00:38:03,240
Mówił: „Pieprzyć Afgańczyków.

551
00:38:03,824 --> 00:38:07,953
Nigdy nie przestaną walczyć.
Nie ma dla nich nadziei. Wyjeżdżamy”.

552
00:38:08,746 --> 00:38:13,375
Talibowie słuchali tych słów.
To była muzyka dla ich uszu.

553
00:38:15,294 --> 00:38:20,215
Pan Trump powiedział,
że talibowie to silni ludzie

554
00:38:20,299 --> 00:38:25,220
i Amerykanie też są silni.

555
00:38:25,304 --> 00:38:30,851
Silni ludzie
powinni uścisnąć sobie dłonie…

556
00:38:30,934 --> 00:38:32,770
BYŁY LIDER TALIBÓW

557
00:38:32,853 --> 00:38:35,647
…i się porozumieć.

558
00:38:36,732 --> 00:38:38,192
Zakochali się w Trumpie.

559
00:38:38,275 --> 00:38:41,528
Myśleli: „To nasz gość w Białym Domu”.

560
00:38:41,612 --> 00:38:45,824
TALIBOWIE CHWALĄ TWEETA TRUMPA,
W KTÓRYM OBIECUJE WYCOFANIE WOJSK

561
00:38:47,076 --> 00:38:50,120
LUTY 2020 ROKU

562
00:38:51,205 --> 00:38:53,165
ROZMOWY POKOJOWE USA Z TALIBAMI

563
00:38:53,248 --> 00:38:55,584
Nie przejmuj się. Nie ma sprawy.

564
00:38:57,044 --> 00:38:58,712
Tak. Chodź.

565
00:39:00,672 --> 00:39:01,924
Dobrze. A pan?

566
00:39:08,138 --> 00:39:13,727
Zastanawiam się
jak taka potężna demokracja,

567
00:39:13,811 --> 00:39:15,813
jak Stany Zjednoczone,

568
00:39:15,896 --> 00:39:21,360
może rozmawiać z grupą terrorystyczną,
która zabiła 5000 ich żołnierzy,

569
00:39:21,443 --> 00:39:24,071
o kwestiach politycznych w Afganistanie.

570
00:39:24,154 --> 00:39:25,864
To naprawdę mnie zaskoczyło.

571
00:39:26,365 --> 00:39:29,952
Po 18 miesiącach rozmów
i prawie dwóch dekadach wojny,

572
00:39:30,035 --> 00:39:33,705
Amerykanie i afgańscy talibowie
podpisali porozumienie,

573
00:39:33,789 --> 00:39:37,793
które ma doprowadzić do pokoju
i wycofania wojsk z Afganistanu.

574
00:39:42,005 --> 00:39:43,924
Trump obiecał talibom,

575
00:39:44,007 --> 00:39:49,304
że wycofa wszystkie amerykańskie wojska
do 1 maja 2021 roku.

576
00:39:50,013 --> 00:39:54,143
Afgański rząd uwolnił prawie 5000 talibów

577
00:39:54,226 --> 00:39:57,312
i zobowiązał się
uwolnić w sierpniu jeszcze więcej.

578
00:40:00,649 --> 00:40:03,569
Umowę zawierali Amerykanie z talibami.

579
00:40:03,652 --> 00:40:05,904
Rząd Afganistanu pominięto.

580
00:40:06,530 --> 00:40:10,159
Talibowie zgodzili się
nie atakować amerykańskich sił,

581
00:40:10,242 --> 00:40:13,787
ale nie obiecywali, że nie będą atakować
afgańskiego rządu.

582
00:40:16,081 --> 00:40:17,082
Co więc zrobili?

583
00:40:19,251 --> 00:40:22,421
Zorganizowali kampanię zabójstw.

584
00:40:25,299 --> 00:40:28,218
Przemoc i rozlew krwi
wstrząsają Afganistanem,

585
00:40:28,302 --> 00:40:34,016
zagrażając rozmowom pokojowym,
które mają zakończyć najdłuższą wojnę USA.

586
00:40:36,810 --> 00:40:39,521
Bardzo agresywnie,

587
00:40:39,605 --> 00:40:45,194
ale i precyzyjnie, uderzyli w serce
afgańskiego społeczeństwa obywatelskiego.

588
00:40:45,277 --> 00:40:49,323
Grupę zwaną „pokoleniem 2001 roku”.

589
00:40:51,909 --> 00:40:53,285
To były kobiety,

590
00:40:54,161 --> 00:40:57,539
nauczyciele, profesorowie.

591
00:41:02,753 --> 00:41:06,340
Boże, zabili tylu dziennikarzy.

592
00:41:07,382 --> 00:41:11,595
Bijące serce afgańskiej demokracji.

593
00:41:11,678 --> 00:41:14,431
Ścigali tych ludzi jednego po drugim.

594
00:41:14,515 --> 00:41:16,642
To było straszne.

595
00:41:27,319 --> 00:41:29,696
POROZUMIENIE POKOJOWE DLA AFGANISTANU

596
00:41:30,822 --> 00:41:36,328
Podpisaliśmy z talibami porozumienie.
Mieliśmy spotkać się z Afgańczykami,

597
00:41:36,411 --> 00:41:37,913
w tym z rządem,

598
00:41:37,996 --> 00:41:40,415
i negocjować warunki porozumienia,

599
00:41:40,499 --> 00:41:44,127
obejmującego stałe zawieszenie broni.

600
00:41:46,338 --> 00:41:49,049
WEWNĄTRZAFGAŃSKIE ROZMOWY POKOJOWE
12 WRZEŚNIA 2020 ROKU

601
00:41:49,132 --> 00:41:52,052
I obserwowaliśmy,

602
00:41:52,135 --> 00:41:55,222
jak Afgańczycy usiedli przy jednym stole.

603
00:41:58,100 --> 00:41:59,935
Wyobraźcie sobie te negocjacje.

604
00:42:01,562 --> 00:42:05,566
Z jednej strony mamy
nieprzejednanych przywódców talibów,

605
00:42:05,649 --> 00:42:10,445
którzy ostatnie lata, niemal dekadę,

606
00:42:10,529 --> 00:42:12,990
spędzili w więzieniu w Guantanamo.

607
00:42:15,576 --> 00:42:18,203
Ludzie, którzy wczoraj nas zabijali,

608
00:42:18,287 --> 00:42:21,206
dziś urządzają sobie z nami pogawędki.

609
00:42:23,375 --> 00:42:27,838
Byli aroganccy.
Zbyt ufni w swoje zasoby i technologię.

610
00:42:29,256 --> 00:42:32,384
Byli bardzo pewni siebie. Wręcz aroganccy.

611
00:42:32,467 --> 00:42:35,053
Powiedzieli afgańskim negocjatorom:

612
00:42:35,137 --> 00:42:38,724
„Układanie się z wami
zajmie nam więcej czasu

613
00:42:38,807 --> 00:42:41,602
niż po prostu zajęcie Kabulu”.

614
00:42:42,227 --> 00:42:43,979
Naprawdę zuchwali.

615
00:42:45,188 --> 00:42:49,568
Amerykanie stosowali w Afganistanie
różne strategie

616
00:42:49,651 --> 00:42:53,697
i różnego typu sprzęt wojskowy.

617
00:42:54,197 --> 00:42:56,783
I ponosili porażki na każdym kroku.

618
00:42:56,867 --> 00:43:02,623
Nie odnieśli zwycięstwa, na które liczyli.

619
00:43:03,665 --> 00:43:05,000
To jedna strona stołu.

620
00:43:06,585 --> 00:43:11,965
Po jego drugiej stronie
mamy przedstawicielkę afgańskiego rządu.

621
00:43:15,469 --> 00:43:18,722
Fawzia Koofi to niesamowita kobieta.

622
00:43:18,805 --> 00:43:22,392
Uosabia zmiany,

623
00:43:22,476 --> 00:43:25,020
które zaszły w Afganistanie przez 20 lat.

624
00:43:26,938 --> 00:43:29,441
Podczas swojej kadencji, a także potem,

625
00:43:29,524 --> 00:43:31,943
stała na czele działań

626
00:43:32,027 --> 00:43:34,655
na rzecz praw kobiet w tym kraju.

627
00:43:35,739 --> 00:43:38,784
Niesamowite w jej historii jest to,

628
00:43:38,867 --> 00:43:42,371
że tuż przed rozpoczęciem
rozmów pokojowych

629
00:43:43,121 --> 00:43:44,665
ktoś próbował ją zabić.

630
00:43:48,543 --> 00:43:52,798
Mieliśmy spotkać się w niedzielę.
A to było w piątek.

631
00:43:55,050 --> 00:43:57,719
Samochód zablokował nam drogę.

632
00:43:57,803 --> 00:44:01,014
I nagle ktoś zaczął z niego strzelać.

633
00:44:01,682 --> 00:44:05,936
Po kilku sekundach zorientowałam się,
że zostałam postrzelona.

634
00:44:06,019 --> 00:44:08,438
Zaczęłam krwawić

635
00:44:08,522 --> 00:44:10,482
i nie mogłam ruszyć ręką.

636
00:44:11,525 --> 00:44:13,652
Pocisk trafił tutaj…

637
00:44:15,779 --> 00:44:16,613
tutaj,

638
00:44:17,489 --> 00:44:23,328
poszedł tędy, uszkodził kość
i utknął tutaj.

639
00:44:23,412 --> 00:44:25,205
Stąd go wyciągnęli.

640
00:44:26,373 --> 00:44:30,127
Moja córka powtarzała mi:
„Nie zamykaj oczu”.

641
00:44:30,210 --> 00:44:33,672
Bo po utracie krwi
można stracić przytomność.

642
00:44:33,755 --> 00:44:35,632
Nie pozwalała mi zasnąć.

643
00:44:36,383 --> 00:44:39,010
To miało związek z rozmowami pokojowymi,

644
00:44:39,094 --> 00:44:41,221
bo wiedzieli, że tam będę.

645
00:44:41,304 --> 00:44:43,557
Prawdopodobnie się mnie bali.

646
00:44:45,684 --> 00:44:49,980
To pokazuje skalę przemocy
i wojny w Afganistanie.

647
00:44:50,063 --> 00:44:53,191
I pokazuje,
jak ważny jest proces pokojowy,

648
00:44:53,275 --> 00:44:56,194
który ma zatrzymać rozlew krwi.

649
00:44:57,571 --> 00:44:59,281
Jak wiele innych Afganek,

650
00:44:59,364 --> 00:45:02,951
widziałam,
jak talibowie biją kobiety na ulicy za to,

651
00:45:03,034 --> 00:45:06,037
że nie nosiły hidżabu czy burki.

652
00:45:06,538 --> 00:45:10,542
Albo dlatego, że poszły do lekarza
bez męskiego towarzysza.

653
00:45:11,626 --> 00:45:15,172
Afganistan to jeden z najmniej
przyjaznych kobietom krajów.

654
00:45:15,255 --> 00:45:18,508
Co jeszcze poświęcimy w imię pokoju?

655
00:45:22,554 --> 00:45:25,432
KWIECIEŃ 2021 ROKU

656
00:45:27,851 --> 00:45:30,520
Prezydent Biden zdecydował, że wyjeżdżamy.

657
00:45:31,772 --> 00:45:34,357
Nie będziemy gnać do domu.

658
00:45:34,441 --> 00:45:37,527
Zrobimy to odpowiedzialnie,
celowo i bezpiecznie.

659
00:45:38,278 --> 00:45:42,783
Skoordynujemy te działania
z naszymi sojusznikami i partnerami,

660
00:45:43,283 --> 00:45:46,745
którzy teraz mają w Afganistanie
więcej wojsk niż my.

661
00:45:48,622 --> 00:45:53,001
Nie wyjedziemy 1 maja,
ale wyjedziemy przed 11 września,

662
00:45:53,084 --> 00:45:55,003
czyli przed 20 rocznicą.

663
00:45:55,921 --> 00:45:56,922
Żadnych warunków.

664
00:45:58,215 --> 00:46:02,511
Talibowie nie muszą robić A, B, C ani D.
Wyjeżdżamy i już.

665
00:46:06,264 --> 00:46:12,187
Byłem w Kabulu w grudniu 2020 roku.
Rozmawiałem z prezydentem Ghanim.

666
00:46:13,063 --> 00:46:14,314
Czuli się porzuceni.

667
00:46:14,397 --> 00:46:17,025
Mówili: „Kochamy Amerykanów.

668
00:46:17,108 --> 00:46:18,777
Mamy wolne wybory.

669
00:46:18,860 --> 00:46:21,196
Jesteśmy funkcjonującą demokracją.

670
00:46:21,279 --> 00:46:23,240
Wierzymy w to co wy”.

671
00:46:24,658 --> 00:46:28,537
Będąc tam, czułem ich strach.

672
00:46:31,623 --> 00:46:34,501
To było takie:
„Boże. Amerykanie wyjeżdżają.

673
00:46:35,126 --> 00:46:38,713
Talibowie zostają, są wśród nas
i nas dopadną.

674
00:46:38,797 --> 00:46:41,925
A jeśli nie pojawi się to
na ekranach telewizyjnych,

675
00:46:42,634 --> 00:46:44,094
świata to nie obejdzie”.

676
00:46:53,311 --> 00:46:57,357
Stany osiągnęły to,
po co pojechały do Afganistanu.

677
00:46:57,858 --> 00:47:00,485
Mieliśmy dopaść tych,
którzy nas zaatakowali,

678
00:47:00,986 --> 00:47:03,488
wymierzyć sprawiedliwość bin Ladenowi

679
00:47:03,989 --> 00:47:08,410
i zmniejszyć zagrożenie terroryzmem,
by Afganistan nie stał się bazą,

680
00:47:08,493 --> 00:47:12,455
z której będą prowadzone kolejne ataki.

681
00:47:12,539 --> 00:47:15,792
Osiągnęliśmy te cele. Po to tam byliśmy.

682
00:47:16,376 --> 00:47:19,880
Nie pojechaliśmy do Afganistanu,
by budować państwo.

683
00:47:20,881 --> 00:47:25,051
Prawem i odpowiedzialnością Afgańczyków

684
00:47:25,135 --> 00:47:28,889
jest decydowanie o ich przyszłości
i o ich kraju.

685
00:47:29,848 --> 00:47:33,727
Talibowie błyskawicznie przejmują
miasta i dzielnice.

686
00:47:34,311 --> 00:47:38,857
Talibowie powiedzieli w piątek,
że przejęli kontrolę nad 85% Afganistanu,

687
00:47:38,940 --> 00:47:41,985
a ich bojownicy wkrótce przejmą
strategiczne rejony.

688
00:47:43,528 --> 00:47:46,615
Mam pytanie do tych,
którzy chcą, byśmy tam zostali.

689
00:47:47,282 --> 00:47:48,617
Ile jeszcze?

690
00:47:48,700 --> 00:47:53,121
Ile tysięcy amerykańskich córek i synów
narazimy na niebezpieczeństwo?

691
00:47:54,039 --> 00:47:56,124
Jak długo mają tam zostać?

692
00:47:57,959 --> 00:48:01,796
Amerykańscy urzędnicy mówią,
że ostatni żołnierze sił USA i NATO

693
00:48:01,880 --> 00:48:05,258
opuścili bazę lotniczą Bagram
w Afganistanie

694
00:48:05,342 --> 00:48:07,969
i przekazali ją siłom afgańskim.

695
00:48:11,806 --> 00:48:14,267
Mam pytanie. Gdzie są humanitaryści?

696
00:48:14,851 --> 00:48:17,520
Dlaczego nie protestują

697
00:48:17,604 --> 00:48:21,149
przeciw temu wycofaniu się z Afganistanu?

698
00:48:21,232 --> 00:48:25,320
Wycofaniu,
które już skutkuje ogromnym cierpieniem.

699
00:48:25,403 --> 00:48:30,450
Już po podpisaniu porozumienia z talibami,

700
00:48:30,533 --> 00:48:33,703
doszło do ataku na szpital położniczy,

701
00:48:33,787 --> 00:48:37,457
gdzie talibowie zabijali niemowlęta
i przyszłe matki.

702
00:48:37,540 --> 00:48:41,211
Widzieliśmy ataki na targi,
gdzie zginęło wielu Afgańczyków.

703
00:48:41,294 --> 00:48:44,089
I na Uniwersytet Amerykański w Kabulu,

704
00:48:44,172 --> 00:48:47,676
gdzie bezlitośnie zastrzelono
młodych ludzi, w tym kobiety,

705
00:48:47,759 --> 00:48:50,804
którzy chcieli zbudować lepszą przyszłość

706
00:48:50,887 --> 00:48:52,764
dla przyszłych pokoleń.

707
00:48:52,847 --> 00:48:55,934
Pytam więc, gdzie jest oburzenie?

708
00:48:56,017 --> 00:48:57,477
Gdzie są humanitaryści

709
00:48:57,560 --> 00:49:01,022
i czemu nie przeszkadza im,
że dajemy wolną rękę

710
00:49:01,106 --> 00:49:02,774
organizacji terrorystycznej,

711
00:49:02,857 --> 00:49:08,989
która wdraża właśnie
swój brutalny i morderczy plan?

712
00:49:13,743 --> 00:49:17,580
Gdy Amerykanie opuszczą Afganistan,

713
00:49:18,164 --> 00:49:20,834
międzynarodowy terroryzm powróci.

714
00:49:20,917 --> 00:49:23,461
Wszystko, co zainwestowano w Afganistan

715
00:49:23,545 --> 00:49:26,715
w ciągu ostatnich 19 lat, przepadnie.

716
00:49:28,216 --> 00:49:31,886
BAZA SZKOLENIOWA ARMII AFGAŃSKIEJ
2021 ROK

717
00:49:42,272 --> 00:49:44,441
Talibowie uważają,

718
00:49:44,524 --> 00:49:47,360
że wygrali tę wojnę,

719
00:49:47,444 --> 00:49:49,738
Stany Zjednoczone uciekają

720
00:49:49,821 --> 00:49:53,366
i należy oddać im klucze
do bram tego kraju,

721
00:49:54,451 --> 00:49:58,163
by mogli tu założyć własny emirat.

722
00:50:02,208 --> 00:50:04,961
Nawet jeśli Amerykanie odejdą,
jesteśmy gotowi

723
00:50:06,421 --> 00:50:08,423
spełnić swój obowiązek.

724
00:50:09,257 --> 00:50:13,094
Będziemy bronić naszego kraju,
póki starczy nam krwi.

725
00:50:13,178 --> 00:50:15,555
Nie oddamy go talibom.

726
00:50:16,473 --> 00:50:18,433
To nasza walka. To mój kraj.

727
00:50:18,516 --> 00:50:22,437
To mój naród. To moja armia.
Pamiętajcie tę twarz.

728
00:50:23,229 --> 00:50:25,732
To nie jest stary Afganistan.

729
00:50:25,815 --> 00:50:27,108
To nowe pokolenie.

730
00:50:27,192 --> 00:50:30,570
To nowi ludzie, młode pokolenie

731
00:50:31,196 --> 00:50:32,822
i nowa armia.

732
00:50:36,117 --> 00:50:39,996
Na początku wstąpiłem do wojska
przez bezradność.

733
00:50:40,080 --> 00:50:41,873
Teraz sytuacja jest lepsza.

734
00:50:41,956 --> 00:50:45,418
Zaciągnęliśmy się, by bronić naszego domu.

735
00:50:45,502 --> 00:50:47,170
Musimy bronić naszego kraju.

736
00:50:54,052 --> 00:51:00,183
Według talibów afgański rząd

737
00:51:00,266 --> 00:51:03,269
to wynik okupacji Afganistanu.

738
00:51:04,312 --> 00:51:08,191
Gdy Amerykanie wyjadą,

739
00:51:08,274 --> 00:51:12,612
należy też zniszczyć efekt ich okupacji

740
00:51:12,695 --> 00:51:16,241
i utworzyć nowy rząd,

741
00:51:16,324 --> 00:51:19,744
który jest akceptowalny
dla całego Afganistanu.

742
00:51:22,997 --> 00:51:26,626
Mój przekaz
dla krwiożerczych talibów jest taki,

743
00:51:26,709 --> 00:51:31,965
że straciłam już jedno dziecko w wojsku,

744
00:51:32,048 --> 00:51:35,510
gdy broniło tego kraju.

745
00:51:35,593 --> 00:51:40,890
I nigdy nie przestanę wspierać
Afgańskiej Armii Narodowej.

746
00:51:42,475 --> 00:51:48,481
Wychowam pozostałe dzieci
i będę je zachęcać do wstąpienia do ANA,

747
00:51:48,565 --> 00:51:53,736
żeby walczyły
z tymi ciemiężcami i krwiopijcami

748
00:51:53,820 --> 00:51:56,489
i połamały im szczęki.

749
00:51:59,200 --> 00:52:04,581
Zależy nam na dobrych relacjach

750
00:52:04,664 --> 00:52:08,418
z Amerykanami i NATO.

751
00:52:08,918 --> 00:52:13,506
W porozumieniu,
które talibowie podpisali z Amerykanami,

752
00:52:13,590 --> 00:52:20,388
widać,
że talibowie poszli na duże ustępstwa,

753
00:52:20,471 --> 00:52:24,142
rezygnując z relacji z Al-Kaidą
i innymi grupami.

754
00:52:24,225 --> 00:52:27,312
To był duży kompromis.

755
00:52:28,479 --> 00:52:33,651
Talibowie zrezygnowali z tych relacji,
by negocjacje się powiodły

756
00:52:33,735 --> 00:52:39,407
i mówią, że nie utrzymujemy już relacji
z Al-Kaidą i innymi grupami.

757
00:52:42,243 --> 00:52:47,540
Amerykanie podjęli decyzję

758
00:52:47,624 --> 00:52:50,418
o wycofaniu swoich sił po 20 latach,

759
00:52:50,501 --> 00:52:54,881
ale wyszkolili nas profesjonalnie
i nie będzie problemów.

760
00:52:54,964 --> 00:52:58,384
Jesteśmy gotowi
samodzielnie bronić naszego kraju.

761
00:53:02,263 --> 00:53:05,642
15 SIERPNIA 2021 R.
TALIBOWIE ZAJĘLI KABUL, STOLICĘ KRAJU.

762
00:53:05,725 --> 00:53:08,478
ODZYSKALI KONTROLĘ NAD AFGANISTANEM
PO 20 LATACH WOJNY.

763
00:53:08,561 --> 00:53:10,813
11 września zmienił świat.

764
00:53:13,233 --> 00:53:15,610
Nasz kraj jest w żałobie.

765
00:53:16,277 --> 00:53:19,072
Niektórzy muszą powiedzieć:
„Zróbmy krok w tył.

766
00:53:19,155 --> 00:53:21,282
Zatrzymajmy się na chwilę

767
00:53:21,783 --> 00:53:25,745
i zastanówmy się
nad konsekwencjami naszych działań,

768
00:53:26,329 --> 00:53:29,916
by to nie wymknęło się spod kontroli”.

769
00:53:32,961 --> 00:53:35,797
Upoważnienia do użycia sił zbrojnych

770
00:53:35,880 --> 00:53:38,299
używano ponad 41 razy

771
00:53:39,133 --> 00:53:41,344
w 19 krajach,

772
00:53:41,844 --> 00:53:44,013
które nie są związane z 11 września.

773
00:53:44,097 --> 00:53:48,685
Używano go też
do wewnętrznego szpiegowania w USA.

774
00:53:49,269 --> 00:53:53,398
A także w Somalii, Jemenie
i innych miejscach.

775
00:53:53,481 --> 00:53:57,652
Używano go na całym świecie
jako podstawy do użycia siły,

776
00:53:57,735 --> 00:54:01,239
bombardowania
i prowadzenia działań wojennych.

777
00:54:01,322 --> 00:54:03,449
To niezgodne z konstytucją.

778
00:54:04,158 --> 00:54:06,577
To przygotowuje grunt pod wieczną wojnę.

779
00:54:08,579 --> 00:54:11,124
Nigdy nie podejrzewałem, że po dziś dzień

780
00:54:11,207 --> 00:54:14,294
upoważnienie do użycia sił zbrojnych
będzie podstawą,

781
00:54:14,377 --> 00:54:16,796
a przynajmniej wymówką władz,

782
00:54:16,879 --> 00:54:19,590
do użycia siły
przeciw grupom terrorystycznym.

783
00:54:19,674 --> 00:54:24,762
Nie spodziewaliśmy się tego.
Sądziliśmy, że mamy dopaść Al-Kaidę.

784
00:54:24,846 --> 00:54:27,765
I na tym zadanie się zakończy.

785
00:54:27,849 --> 00:54:30,727
Że gdy będziemy mieć pewność,
że Afganistan

786
00:54:30,810 --> 00:54:35,773
nie jest już azylem dla terrorystów,
to zakończy stosowanie tego upoważnienia.

787
00:54:35,857 --> 00:54:39,193
Chodziło o Al-Kaidę
i odpowiedzialnych za 11 września.

788
00:54:39,819 --> 00:54:41,946
A jest to stosowane do dziś.

789
00:54:42,030 --> 00:54:43,990
To musi się kiedyś skończyć.

790
00:54:48,619 --> 00:54:52,290
STANY WYDAŁY NA WOJNĘ W AFGANISTANIE
PONAD 2,3 BILIONA DOLARÓW.

791
00:54:52,373 --> 00:54:55,835
ZGINĘŁO PONAD 2400 ŻOŁNIERZY USA.
RANNYCH ZOSTAŁO CO NAJMNIEJ 50 000.

792
00:54:55,918 --> 00:55:00,757
ZGINĘŁO CO NAJMNIEJ 150 000 AFGAŃCZYKÓW,
W TYM WIELU CYWILÓW.

793
00:55:08,598 --> 00:55:14,479
11 września jest pod wieloma względami
wyraźną linią podziału

794
00:55:14,562 --> 00:55:17,231
między XX i XXI wiekiem.

795
00:55:17,315 --> 00:55:22,070
To pod wieloma względami
początek współczesnej historii.

796
00:55:23,654 --> 00:55:27,742
Głównym efektem 11 września było to,
że Ameryka zaczęła się bać.

797
00:55:28,951 --> 00:55:31,788
Dziś wąglik, jutro jakieś inne zagrożenie.

798
00:55:31,871 --> 00:55:34,248
Co się dzieje? Kiedy to się skończy?

799
00:55:34,791 --> 00:55:39,212
Widzimy to w architekturze budynków

800
00:55:39,295 --> 00:55:43,925
i przestrzeni publicznej, w której żyjemy.

801
00:55:44,008 --> 00:55:48,096
Wpłynęło to
na nasze zaufanie do instytucji,

802
00:55:48,679 --> 00:55:51,808
przez porażki rządu
w okresie przed 11 września.

803
00:55:52,433 --> 00:55:53,351
Drodzy koledzy,

804
00:55:53,434 --> 00:55:57,438
moje dzisiejsze oświadczenie
jest poparte solidnymi źródłami.

805
00:55:58,648 --> 00:56:01,692
Porażki amerykańskiego wywiadu i mediów

806
00:56:01,776 --> 00:56:04,195
przed wojną w Iraku

807
00:56:04,278 --> 00:56:10,118
zmieniły sposób,
w jaki Amerykanie patrzą na rząd i media.

808
00:56:10,201 --> 00:56:13,371
I komu ufają.

809
00:56:14,247 --> 00:56:16,290
Wiesz w ogóle, o czym my mówimy?

810
00:56:16,374 --> 00:56:19,752
Czytałeś raport cztery lata temu
i myślisz, że rozumiesz.

811
00:56:19,836 --> 00:56:24,757
11 września był w pewnym sensie
pierwszą współczesną teorią spiskową.

812
00:56:27,051 --> 00:56:33,266
Pieniądze z Departamentu Bezpieczeństwa,
które płynęły w miliardowych kwotach

813
00:56:33,349 --> 00:56:38,104
w formie dotacji
na rzecz władz lokalnych i stanowych,

814
00:56:38,187 --> 00:56:42,567
w pewnym sensie
sprowadziły tę wojnę na nasz grunt.

815
00:56:44,902 --> 00:56:50,867
To jedna z dwóch lub trzech dat
w historii Ameryki,

816
00:56:50,950 --> 00:56:55,163
która zmieniła
całą resztę naszej historii.

817
00:57:06,007 --> 00:57:09,302
Niestety, uważam,
że gdyby Osama bin Laden wciąż żył,

818
00:57:09,385 --> 00:57:12,180
byłby szczęśliwy.
A przynajmniej zadowolony.

819
00:57:12,263 --> 00:57:15,766
Przedsięwzięcie,
które zapoczątkował w 1988 roku,

820
00:57:16,267 --> 00:57:19,020
przetrwało ponad trzy dekady.

821
00:57:19,103 --> 00:57:22,273
I stawiło czoła
najbardziej zaawansowanej armii

822
00:57:22,356 --> 00:57:24,984
w historii ludzkości, Stanom Zjednoczonym.

823
00:57:28,446 --> 00:57:30,656
11 września była jedna Al-Kaida.

824
00:57:31,157 --> 00:57:35,286
Dziś na liście Departamentu Stanu
są przynajmniej cztery

825
00:57:35,369 --> 00:57:39,207
organizacje terrorystyczne,
które mają podobną ideologię.

826
00:57:39,290 --> 00:57:43,294
Które uważają bin Ladena
za bohatera i mentora.

827
00:57:43,377 --> 00:57:46,255
Za wzór do naśladowania.

828
00:57:47,215 --> 00:57:48,758
Hasło „wojna z terrorem”

829
00:57:48,841 --> 00:57:52,345
było przekonującym wezwaniem do walki,

830
00:57:52,428 --> 00:57:54,305
ale było bardzo mylące.

831
00:57:55,890 --> 00:58:00,102
Powinno brzmieć „wojna z terroryzmem”.
Wtedy skupiałoby się na grupie,

832
00:58:00,186 --> 00:58:03,147
na osobach
odpowiedzialnych za ataki z 11 września,

833
00:58:03,231 --> 00:58:05,316
które wciąż nam zagrażają.

834
00:58:05,942 --> 00:58:08,611
Wojna z terrorem to wojna ze wszystkim,
czego się boimy.

835
00:58:11,113 --> 00:58:14,325
Nie chcę usprawiedliwiać
wydania bilionów dolarów,

836
00:58:14,408 --> 00:58:17,870
ani wyjaśniać wszystkich elementów,

837
00:58:18,579 --> 00:58:20,915
które były częścią tych 20 lat wojny.

838
00:58:21,624 --> 00:58:26,671
Ale dziś ponad 40% uczniów w Afganistanie
to kobiety.

839
00:58:26,754 --> 00:58:30,925
Liczba afgańskich dzieci, które umierają
przy porodzie, wyraźnie spada.

840
00:58:31,008 --> 00:58:33,844
Dostęp do opieki medycznej jest łatwiejszy

841
00:58:33,928 --> 00:58:35,721
dla Afgańczyków w całym kraju.

842
00:58:37,056 --> 00:58:40,393
Możliwości zdobycia rzetelnej edukacji
przez Afgańczyków,

843
00:58:41,269 --> 00:58:45,648
nie tylko na poziomie podstawowym,
ale również szkoły średniej i studiów,

844
00:58:45,731 --> 00:58:47,275
są dużo większe.

845
00:58:48,734 --> 00:58:51,195
Niektórzy powiedzą, że nie było warto.

846
00:58:52,405 --> 00:58:55,116
Ale gdy widzi się Afganki
w drodze do szkoły

847
00:58:55,199 --> 00:58:57,285
albo na kierowniczych stanowiskach,

848
00:58:57,368 --> 00:59:02,665
albo elementy afgańskiej gospodarki,
które zaczynają konkurować

849
00:59:02,748 --> 00:59:05,960
z firmami z krajów rozwiniętych…

850
00:59:09,672 --> 00:59:11,924
Uważam, że widać postęp.

851
00:59:30,318 --> 00:59:33,070
NIE ZAPOMNIMY

852
00:59:33,154 --> 00:59:36,782
BRIAN G. MCALEESE
JOHN K. MCAVOY, THOMAS J. MCCANN

853
00:59:38,576 --> 00:59:40,119
Trzeba znać historię.

854
00:59:40,620 --> 00:59:44,582
I mieć pełną wiedzę o tym,
co doprowadziło do ataków,

855
00:59:45,124 --> 00:59:47,335
jak przebiegły i co działo się potem.

856
00:59:47,835 --> 00:59:51,631
Należy wiedzieć o tym, co dobre, złe,
paskudne i realne.

857
00:59:57,261 --> 01:00:01,891
POMNIK I MUZEUM OFIAR 11 WRZEŚNIA
NOWY JORK

858
01:00:03,517 --> 01:00:07,229
JOANNE MARIE AHLADIOTIS
DEANNA LYNN GALANTE I JEJ DZIECKO

859
01:00:07,313 --> 01:00:09,315
HASHMUKH C. PARMAR
W. DAVID BAUER

860
01:00:11,150 --> 01:00:13,986
DÉSIRÉE BOUCHAT
PRZETRWAŁA ZAMACH Z 11 WRZEŚNIA

861
01:00:14,070 --> 01:00:18,282
Gdyby zapytano mnie po 11 września:
„Jak się czujesz?”,

862
01:00:18,783 --> 01:00:22,161
powiedziałabym:
„Dobrze. Żyję. Nic mi nie jest”.

863
01:00:22,870 --> 01:00:24,955
Nie rozumiałam, że nie jest dobrze.

864
01:00:25,748 --> 01:00:28,542
Byłam zombie.

865
01:00:31,754 --> 01:00:35,591
Zrozumiałem to dopiero w 2006 roku.

866
01:00:36,592 --> 01:00:39,512
Gdy otwarto muzeum.

867
01:00:42,014 --> 01:00:45,101
Zrozumiałam wtedy,
że potrzebuję o tym opowiedzieć.

868
01:00:45,184 --> 01:00:49,897
Potrzebowałam mówić
o ofiarach i wydarzeniach.

869
01:00:50,439 --> 01:00:51,899
Podzielić się tym.

870
01:01:01,826 --> 01:01:07,790
BRENDA BERKMAN
EMERYTOWANA KAPITAN STRAŻY POŻARNEJ

871
01:01:14,171 --> 01:01:16,382
Mam nadzieję,
że zapamiętamy z 11 września to,

872
01:01:16,465 --> 01:01:21,429
jak nasz kraj próbował się zjednoczyć,

873
01:01:21,512 --> 01:01:23,848
by pomóc sobie nawzajem.

874
01:01:23,931 --> 01:01:28,519
Zanim zdecydowaliśmy się zemścić,

875
01:01:28,602 --> 01:01:32,773
podjąć działania przeciw winnym.

876
01:01:33,691 --> 01:01:36,861
11 września może nas wiele nauczyć,

877
01:01:36,944 --> 01:01:41,115
ale nigdy nie powinniśmy myśleć,
że nienawiść

878
01:01:42,366 --> 01:01:45,953
to dobra odpowiedź.

879
01:01:46,746 --> 01:01:48,873
Tylko miłość.

880
01:01:54,253 --> 01:01:55,129
To wszystko.

881
01:02:01,051 --> 01:02:04,680
W każdą rocznicę 11 września
przeżywam to na nowo.

882
01:02:05,723 --> 01:02:08,851
Tego nie da się zapomnieć. Nigdy.

883
01:02:10,478 --> 01:02:12,646
To przywiera jak klej.

884
01:02:12,730 --> 01:02:14,398
Nigdy się tego nie zapomina.

885
01:02:17,735 --> 01:02:19,111
FAYE GILMORE
MATKA LEIGH

886
01:02:19,195 --> 01:02:20,029
LEIGH GILMORE

887
01:02:20,112 --> 01:02:24,366
Ale cieszę się,
że mogłem poznać Leigh i Faye.

888
01:02:29,330 --> 01:02:32,291
Gdy je spotkałem, zmieniło się moje życie.

889
01:02:32,374 --> 01:02:34,335
Gdy dowiedziałem się, że żyją.

890
01:02:35,085 --> 01:02:39,340
Utrzymaliśmy kontakt
i stały się moją rodziną.

891
01:02:39,423 --> 01:02:40,633
To piękne.

892
01:02:40,716 --> 01:02:43,511
Do dziś Faye jest moją mamą z Chicago.

893
01:02:45,262 --> 01:02:48,182
To wspaniała osoba.

894
01:02:50,893 --> 01:02:57,066
DZIEŃ PAMIĘCI 11 WRZEŚNIA

895
01:03:01,529 --> 01:03:04,698
Andrew Anthony Abate.

896
01:03:05,533 --> 01:03:08,702
Vincent Paul Abate.

897
01:03:09,870 --> 01:03:12,665
Laurence Christopher Abel.

898
01:03:13,833 --> 01:03:15,751
Alona Abraham.

899
01:03:16,919 --> 01:03:20,756
William F. Abrahamson.

900
01:03:21,882 --> 01:03:24,176
Richard Anthony Aceto.

901
01:03:25,135 --> 01:03:28,806
Heinrich Bernhard Ackermann.

902
01:03:29,974 --> 01:03:32,560
Paul Acquaviva.

903
01:03:33,853 --> 01:03:35,813
Christian Adams.

904
01:03:59,420 --> 01:04:06,176
Ameryka w najlepszym wydaniu
to wiara w równość dla wszystkich.

905
01:04:13,851 --> 01:04:15,352
W islamie

906
01:04:15,436 --> 01:04:19,440
jedno z 99 imion Boga brzmi As-Salam.

907
01:04:19,523 --> 01:04:20,858
To znaczy „pokój”.

908
01:04:23,569 --> 01:04:26,405
„Pokój” to jedno z imion Boga.

909
01:04:27,323 --> 01:04:31,285
Jaką większą ambicję
może mieć w życiu człowiek,

910
01:04:31,869 --> 01:04:37,625
niż zaprowadzić prawdziwy, trwały pokój?

911
01:05:42,481 --> 01:05:45,484
Napisy: Paweł Awdejuk