1 00:00:19,812 --> 00:00:21,773 Het was de ultieme missie… 2 00:00:21,856 --> 00:00:24,901 …de belangrijkste jacht ter wereld… 3 00:00:24,984 --> 00:00:28,488 …dan het vinden van Osama bin Laden in de nasleep van 9/11. 4 00:00:28,988 --> 00:00:30,239 Ik wil gerechtigheid. 5 00:00:31,032 --> 00:00:34,827 Er was vroeger een oude poster in het westen… 6 00:00:34,911 --> 00:00:37,830 …waar Wanted. Dead or Alive op stond. 7 00:00:37,914 --> 00:00:42,585 Het was een jacht waar de Verenigde Staten miljoenen… 8 00:00:42,668 --> 00:00:47,548 …zo niet tientallen miljoenen dollars instaken, jaar na jaar… 9 00:00:47,632 --> 00:00:53,596 …met een cast van duizenden Amerikaanse militaire inlichtingenanalisten… 10 00:00:53,679 --> 00:00:55,098 …inlichtingenofficieren. 11 00:00:55,181 --> 00:00:59,602 Hij was het belangrijkste doelwit, de meest opgejaagde man ter wereld… 12 00:01:02,647 --> 00:01:07,819 …en jaar naar jaar wisten de Verenigde Staten niet waar hij zat. 13 00:01:10,738 --> 00:01:14,826 9/11 was de meest rampzalige gebeurtenis… 14 00:01:14,909 --> 00:01:17,954 …in ons land sinds de Burgeroorlog. 15 00:01:18,663 --> 00:01:20,289 Duizenden Amerikanen werden gedood. 16 00:01:20,373 --> 00:01:22,834 Iconische gebouwen, zoals het World Trade Center… 17 00:01:22,917 --> 00:01:24,252 …stortten compleet in. 18 00:01:26,045 --> 00:01:28,798 Osama bin Laden was de personificatie van de vijand. 19 00:01:28,881 --> 00:01:29,966 Hij was de dader… 20 00:01:30,049 --> 00:01:33,386 …hij was de organisator van die catastrofale aanslag. 21 00:01:33,469 --> 00:01:36,264 Daarom wilde men dringend Bin Laden vinden… 22 00:01:36,347 --> 00:01:40,810 …zodat hij niet weer een soort 11 september kon opzetten. 23 00:01:42,270 --> 00:01:45,648 Ik weet heel goed dat Bin Laden en zijn vrienden… 24 00:01:45,731 --> 00:01:47,733 …Amerika weer kwaad willen doen. 25 00:01:48,234 --> 00:01:50,778 Bin Laden wil onze bondgenoten schaden. 26 00:01:50,862 --> 00:01:54,615 Hoe ik dat weet? Ik krijg dagelijks informatie… 27 00:01:54,699 --> 00:01:57,785 …waaruit blijkt dat dat zijn wens is. 28 00:01:59,120 --> 00:02:01,247 Ze hebben bloed aan hun handen… 29 00:02:01,330 --> 00:02:04,500 …van 11 september en van andere daden tegen Amerika… 30 00:02:04,584 --> 00:02:07,670 …in Kenia, Tanzania en Jemen. 31 00:02:08,880 --> 00:02:12,425 We moeten ze identificeren, ze vinden en ze pakken. 32 00:02:21,184 --> 00:02:26,105 De CIA komt in 2010 rond Labour Day naar het Witte Huis… 33 00:02:26,189 --> 00:02:29,525 …en laat de president weten dat er een gebied is… 34 00:02:31,277 --> 00:02:36,699 …een plek in Pakistan waarvan ze vermoeden dat het een locatie zou kunnen zijn… 35 00:02:37,241 --> 00:02:40,328 …waar Bin Laden kan wonen en zich kan verbergen. 36 00:02:41,913 --> 00:02:45,208 Amerikaanse inlichtingendiensten wisten iemand te vinden… 37 00:02:45,291 --> 00:02:49,212 …waarvan ze dachten dat ze hij een koerier was voor Al Qaida… 38 00:02:49,295 --> 00:02:54,759 …en een koerier voor Bin Laden in de jaren na 11 september. 39 00:02:57,178 --> 00:03:01,974 De Amerikaanse inlichtingendienst begon hem in Pakistan te volgen. 40 00:03:04,810 --> 00:03:07,939 Militaire acties in Pakistan waren enorm gevaarlijk… 41 00:03:08,022 --> 00:03:09,815 …enorm ingewikkeld… 42 00:03:09,899 --> 00:03:14,987 …maar waren al lang het middelpunt van de jacht op de leiders van Al Qaida. 43 00:03:15,071 --> 00:03:17,740 Khalid Sheikh Mohammed en andere leiders… 44 00:03:17,823 --> 00:03:20,451 …werden gevangengenomen in Pakistan. 45 00:03:22,119 --> 00:03:25,957 Ze vonden een witte SUV die de koerier gebruikte… 46 00:03:26,040 --> 00:03:30,962 …bij een bijzonder complex in Abbottabad… 47 00:03:31,045 --> 00:03:35,967 …een gemeenschap met de militaire academie van Pakistan. 48 00:03:36,592 --> 00:03:38,970 Een soort West Point van Pakistan. 49 00:03:41,681 --> 00:03:44,767 Dit was in het begin slechts indirect bewijs. 50 00:03:45,559 --> 00:03:47,353 Er was een persoon… 51 00:03:47,436 --> 00:03:50,982 …die men regelmatig over de binnenplaats zag rondlopen. 52 00:03:51,065 --> 00:03:53,234 Alsof hij fit wilde blijven… 53 00:03:53,317 --> 00:03:56,988 …binnen de grenzen van een kleine ruimte. 54 00:03:57,071 --> 00:04:00,658 Dit was iemand met de fysieke gestalte… 55 00:04:00,741 --> 00:04:04,245 …van hoe wij dachten dat Osama bin Laden eruitzag. 56 00:04:05,371 --> 00:04:08,165 De Amerikaanse inlichtingendienst dacht… 57 00:04:08,291 --> 00:04:11,877 …dat er 50 procent kans was dat Bin Laden daar zat. 58 00:04:19,051 --> 00:04:22,346 Toen de CIA deze informatie voordroeg… 59 00:04:22,430 --> 00:04:24,557 …zei president Obama al vroeg: 60 00:04:24,640 --> 00:04:26,851 'Als dit iets wordt… 61 00:04:27,560 --> 00:04:28,978 …wil ik opties.' 62 00:04:30,146 --> 00:04:33,941 Een daarvan was dat de Amerikanen… 63 00:04:35,192 --> 00:04:37,320 …met een aanvalsmacht… 64 00:04:37,403 --> 00:04:41,407 …van Amerikaanse mariniers het terrein in Abbottabad zouden invallen. 65 00:04:41,907 --> 00:04:44,952 Om met luchtvaartactiva, in dit geval helikopters… 66 00:04:45,036 --> 00:04:48,164 …de aanvalsmacht op het complex te laten landen… 67 00:04:48,247 --> 00:04:51,542 …het gebied te doorzoeken… 68 00:04:51,625 --> 00:04:53,377 …de bewoners identificeren… 69 00:04:53,461 --> 00:04:56,547 …en Osama Bin Laden te pakken als hij daar zou zijn. 70 00:04:56,630 --> 00:04:58,507 Als er weerstand zou zijn… 71 00:04:58,591 --> 00:05:01,594 …de nodige defensieve maatregelen nemen… 72 00:05:01,677 --> 00:05:05,723 …om onze uitvoerenden te beschermen en dan het terrein te verlaten. 73 00:05:05,806 --> 00:05:07,933 Dat is het in de meest simpele vorm. 74 00:05:11,103 --> 00:05:15,107 Dit was het soort operatie waar Amerikaanse troepen bekend mee waren… 75 00:05:15,191 --> 00:05:19,737 …maar het feit dat ze dit in Pakistan moesten uitvoeren… 76 00:05:19,820 --> 00:05:24,116 …de soevereine natie waar de Verenigde Staten niet hoorde te zijn… 77 00:05:24,200 --> 00:05:27,453 …voegde een enorme complexiteit toe. 78 00:05:34,377 --> 00:05:38,881 Er was altijd een enorme frustratie, ook met Pakistan. 79 00:05:40,674 --> 00:05:46,138 Er was geen twijfel dat er toevluchtsoorden waren in Pakistan. 80 00:05:48,599 --> 00:05:53,229 Pakistan speelde een dubbelspel en het duurde lang voordat de VS dat doorhad. 81 00:05:54,230 --> 00:05:58,150 Ze arresteerden veel Al Qaida-mensen in hun steden. 82 00:05:58,651 --> 00:06:02,613 Maar tegelijkertijd steunen ze de taliban en andere opstandelingen. 83 00:06:04,073 --> 00:06:07,159 Er was een reële angst in de Amerikaanse regering… 84 00:06:07,243 --> 00:06:11,789 …dat bepaalde aspecten van de Pakistaanse inlichtingendienst… 85 00:06:11,872 --> 00:06:16,502 …misschien Bin Laden hebben gesteund of beschermd… 86 00:06:16,585 --> 00:06:18,421 …in de jaren na 11 september. 87 00:06:19,922 --> 00:06:22,633 Pakistan is ook een kernmacht. 88 00:06:23,551 --> 00:06:28,431 Dit was een militaire actie die op veel verschillende manieren… 89 00:06:28,514 --> 00:06:30,558 …heel erg fout had kunnen gaan… 90 00:06:30,641 --> 00:06:34,812 …met veel ernstige geopolitieke gevolgen. 91 00:06:40,067 --> 00:06:42,111 Op de dag van de militaire actie… 92 00:06:42,194 --> 00:06:46,449 …kwamen de mensen uit Washington die betrokken waren bij het besluit… 93 00:06:46,532 --> 00:06:48,534 …samen in de Situation Room. 94 00:06:55,416 --> 00:06:58,085 Het begin van de inval loopt op rolletjes. 95 00:06:59,336 --> 00:07:03,716 De helikoptervlucht naar Pakistan blijft onopgemerkt. 96 00:07:05,634 --> 00:07:09,388 Ze komen precies op tijd aan bij het complex… 97 00:07:10,097 --> 00:07:14,059 …maar binnen een paar seconden… 98 00:07:14,143 --> 00:07:16,687 …beginnen de problemen. 99 00:07:18,189 --> 00:07:22,943 De helikopter daalde sneller dan de piloot dacht… 100 00:07:23,027 --> 00:07:27,740 …en stortte zowat neer op het dak van een gebouw. 101 00:07:27,823 --> 00:07:31,243 Het was duidelijk dat hij niet meer weg zou vliegen. 102 00:07:32,453 --> 00:07:35,831 De vraag is: 'Wat doe je met die helikopter… 103 00:07:35,915 --> 00:07:38,751 …en hoe krijg je de troepen weg die erin zaten?' 104 00:07:41,212 --> 00:07:45,007 Terug in Washington houdt men de adem in. 105 00:07:49,011 --> 00:07:54,183 Iedereen is ineens bang  dat ze een bloedbad gaan zien… 106 00:07:54,266 --> 00:07:59,688 …of dat mariniers gevangen worden genomen in een geallieerd land. 107 00:08:01,482 --> 00:08:04,735 Al deze vragen gonzen rond in de hoofden van de mensen… 108 00:08:05,236 --> 00:08:09,615 …en toch wordt het ook snel duidelijk via viceadmiraal McRaven… 109 00:08:09,698 --> 00:08:11,325 …dat de actie doorgaat. 110 00:08:11,408 --> 00:08:14,912 Het heeft de actie zelf niet gedwarsboomd. 111 00:08:17,081 --> 00:08:19,792 In de tijd die de aanvalsmacht nodig heeft… 112 00:08:19,875 --> 00:08:22,378 …om elke kamer te checken… 113 00:08:22,461 --> 00:08:26,465 …is het nog steeds onzeker of Bin Laden er echt is. 114 00:08:35,891 --> 00:08:40,646 Toen, de radio-oproep naar Washington, terug naar Afghanistan. 115 00:08:41,397 --> 00:08:45,734 'Voor God en land, Geronimo, Geronimo, Geronimo.' 116 00:08:47,528 --> 00:08:50,656 Dat was het codewoord dat Bin Laden gevonden was. 117 00:08:51,615 --> 00:08:55,202 De mariniers in Abbottabad bevestigen: 118 00:08:55,286 --> 00:08:57,955 'Osama bin Laden gedood in actie.' 119 00:08:58,455 --> 00:09:02,626 Dat gaat terug naar Washington en ze beseffen voor het eerst… 120 00:09:02,710 --> 00:09:06,046 …dat ze denken dat ze Bin Laden te pakken hebben. 121 00:09:11,969 --> 00:09:14,680 De mariniers waren zo'n 40 minuten op de grond… 122 00:09:14,763 --> 00:09:15,973 …in Abbottabad. 123 00:09:18,267 --> 00:09:21,729 Er was al een stel reservehelikopters… 124 00:09:21,812 --> 00:09:24,356 …in de buurt. 125 00:09:24,982 --> 00:09:28,277 En dus vernietigden ze de neergestorte helikopter. 126 00:09:31,572 --> 00:09:32,865 En ze vlogen weg… 127 00:09:32,948 --> 00:09:35,451 …met al het bewijs die ze konden dragen… 128 00:09:35,534 --> 00:09:38,662 …en de man waarvan ze dachten dat hij Osama bin Laden was… 129 00:09:38,746 --> 00:09:41,498 …in een lijkzak op de vloer van de helikopter. 130 00:09:43,083 --> 00:09:47,755 Nu is de vraag: 'Hoe kun je bevestigen dat dit echt Osama bin Laden is?' 131 00:09:49,214 --> 00:09:53,594 Ze hadden CIA-mensen die Bin Laden kenden… 132 00:09:53,677 --> 00:09:56,221 …die Bin Laden al een tijd achtervolgden… 133 00:09:56,305 --> 00:09:59,016 …en het lichaam identificeerden. 134 00:09:59,099 --> 00:10:03,187 Ze lieten een marinier naast het lichaam van Bin Laden liggen… 135 00:10:03,270 --> 00:10:05,022 …om zijn lengte te bepalen. 136 00:10:06,565 --> 00:10:10,277 Z'n gezicht was te beschadigd door geweervuur… 137 00:10:10,361 --> 00:10:12,738 …om hem zo te identificeren… 138 00:10:12,821 --> 00:10:17,493 …maar ze dachten dat ze hem konden identificeren aan de hand van z'n oren. 139 00:10:41,725 --> 00:10:42,559 Goedenavond. 140 00:10:43,686 --> 00:10:47,564 Vanavond kan ik het Amerikaanse volk en de wereld melden… 141 00:10:48,232 --> 00:10:52,277 …dat de Verenigde Staten tijdens een militaire actie Osama bin Laden… 142 00:10:52,361 --> 00:10:54,697 …de leider van Al Qaida, hebben gedood. 143 00:10:54,780 --> 00:10:59,034 boven het land van de vrijgevochtenen 144 00:11:00,077 --> 00:11:05,749 en het thuis van de moedigen 145 00:11:07,418 --> 00:11:09,586 Als ik West Executive Avenue oploop… 146 00:11:09,670 --> 00:11:12,381 …kijk ik naar rechts naar Pennsylvania Avenue. 147 00:11:15,050 --> 00:11:19,513 Die staat vol met honderden, zo niet duizenden mensen… 148 00:11:20,305 --> 00:11:22,808 …die op straat juichen, rondrennen… 149 00:11:22,933 --> 00:11:24,351 …elkaar feliciteren. 150 00:11:25,227 --> 00:11:29,648 Iedereen die het nieuws het afgelopen half uur tot 45 minuten heeft gehoord. 151 00:11:29,732 --> 00:11:33,694 Die zijn letterlijk spontaan de straten van Washington opgegaan… 152 00:11:33,777 --> 00:11:37,448 …om hun emoties hierover te uiten. 153 00:11:37,531 --> 00:11:40,159 En ik was overweldigd. 154 00:11:40,242 --> 00:11:43,662 god zegene Amerika 155 00:11:43,746 --> 00:11:45,581 …vrijheid en gerechtigheid 156 00:11:45,664 --> 00:11:48,041 Het was behoorlijk ingrijpend… 157 00:11:48,125 --> 00:11:51,837 …over wat dit moment voor zoveel Amerikanen betekende. 158 00:11:54,381 --> 00:11:56,800 Goed gedaan. Het was hem. 159 00:11:56,884 --> 00:11:59,219 Goed gedaan, nationaal veiligheidsteam. 160 00:11:59,303 --> 00:12:01,513 Bedankt. Ja. Trots op jullie. 161 00:12:02,306 --> 00:12:04,099 Jullie hebben het goed gedaan. 162 00:12:04,933 --> 00:12:06,894 Het was een bijzondere avond. 163 00:12:06,977 --> 00:12:08,145 En aan het eind… 164 00:12:08,228 --> 00:12:12,274 …schudde ik de hand van de kolonel en toen gingen we door. 165 00:12:12,357 --> 00:12:15,235 Er was geen high five of feest. 166 00:12:15,319 --> 00:12:17,821 Ja, dit is heel belangrijk… 167 00:12:17,905 --> 00:12:21,325 …maar er zijn nog 12 acties gaande in Afghanistan. 168 00:12:21,408 --> 00:12:24,745 Een aantal daarvan waren in veel opzichten… 169 00:12:24,828 --> 00:12:28,957 …lastiger en riskanter dan degene die net was uitgevoerd. 170 00:12:30,584 --> 00:12:36,256 De dood van Bin Laden betekende in veel opzichten het einde van Al Qaida… 171 00:12:36,757 --> 00:12:41,261 …maar niet het einde van de dreiging die Al Qaida op de wereld had ontketend. 172 00:12:47,392 --> 00:12:49,812 De oorlog in Afghanistan… 173 00:12:49,895 --> 00:12:53,357 …de instabiliteit in Irak, is nu in veel opzichten… 174 00:12:53,440 --> 00:12:57,486 …langer doorgegaan na de dood van Bin Laden… 175 00:12:57,569 --> 00:13:00,656 …dan voordat Bin Laden werd vermoord. 176 00:13:07,830 --> 00:13:10,082 EEN NETFLIX -DOCUMENTAIREREEKS 177 00:13:56,962 --> 00:13:59,214 George Mason University Law School… 178 00:13:59,298 --> 00:14:02,092 …ligt een paar kilometer van het Pentagon. 179 00:14:04,511 --> 00:14:08,223 Zoals de meeste Amerikanen was ik natuurlijk geschokt, boos… 180 00:14:08,307 --> 00:14:11,560 …al die emoties die mensen nog steeds voelen. 181 00:14:13,020 --> 00:14:15,480 Ik weet nog dat ik dacht dat ik iets moest doen… 182 00:14:15,564 --> 00:14:17,691 …dat ik mee moest helpen. 183 00:14:17,774 --> 00:14:19,735 Ik las een krantenartikel… 184 00:14:19,818 --> 00:14:22,154 …in mijn derde jaar op de universiteit… 185 00:14:22,237 --> 00:14:24,948 …over de impact die auditeur-militairen hadden… 186 00:14:25,032 --> 00:14:27,200 …tijdens de Neurenberg-processen… 187 00:14:27,284 --> 00:14:31,371 …met betrekking tot het bevorderen van de rechtsstaat en de principes… 188 00:14:31,455 --> 00:14:35,626 …die momenteel wereldwijd worden toegepast, in theorie tenminste… 189 00:14:35,709 --> 00:14:39,171 …omdat het gaat over een eerlijk proces voor verdachten… 190 00:14:39,254 --> 00:14:41,256 …en dat leek me wel wat. 191 00:14:47,596 --> 00:14:50,265 Toen ik terugkwam uit Irak na een korte tour… 192 00:14:50,349 --> 00:14:53,644 …werkte ik in Duitsland als militair pro-Deoadvocaat… 193 00:14:53,727 --> 00:14:56,396 …voor soldaten die voor de krijgsraad verschenen. 194 00:14:57,147 --> 00:15:00,400 Ik weet nog dat ik mijn hond aan het uitlaten was… 195 00:15:00,484 --> 00:15:04,529 …toen ik gebeld werd door het plaatsingsbureau. 196 00:15:04,613 --> 00:15:07,449 'Jason, we hebben een leuke opdracht voor je. 197 00:15:08,742 --> 00:15:10,494 Wat denk je van Guantánamo Bay?' 198 00:15:12,412 --> 00:15:13,747 Dit was in 2011. 199 00:15:14,331 --> 00:15:16,959 Tien jaar na 9/11. 200 00:15:17,960 --> 00:15:21,630 Er was veel bekend geworden over de martelmemo's… 201 00:15:22,422 --> 00:15:25,008 …en de problemen die te maken hebben… 202 00:15:25,092 --> 00:15:29,388 …met een agressieve Amerikaanse houding tegen de oorlog tegen terreur. 203 00:15:29,471 --> 00:15:31,807 Veel Amerikaanse burgerlijke vrijheden. 204 00:15:33,600 --> 00:15:37,562 Later hoorde ik dat ik zou gaan werken als ondersteunend advocaat… 205 00:15:37,646 --> 00:15:41,608 …voor Khalid Sheikh Mohammed, het zelfbenoemde brein van 9/11. 206 00:15:43,986 --> 00:15:45,737 Hij wordt ervan beschuldigd… 207 00:15:45,821 --> 00:15:49,116 …dat hij de gebeurtenissen van 9/11 had gecoördineerd… 208 00:15:49,199 --> 00:15:51,868 …en dat hij degene was die alles had gepland. 209 00:15:53,704 --> 00:15:56,415 Khalid Sheikh Mohammed werd in 2003 gevangengenomen… 210 00:15:56,498 --> 00:15:59,167 …door Pakistaanse troepen in Rawalpindi. 211 00:16:00,585 --> 00:16:02,671 Hij werd vastgehouden door de CIA… 212 00:16:02,754 --> 00:16:06,842 …op verschillende locaties buiten de VS, zwarte locaties genoemd… 213 00:16:06,967 --> 00:16:11,096 …en onderworpen aan verbeterde ondervragingstechnieken… 214 00:16:11,680 --> 00:16:13,724 …ook wel marteling genoemd. 215 00:16:14,850 --> 00:16:18,645 NIET EERDER GEPUBLICEERDE FOTO UIT GUANTÁNAMO BAY 216 00:16:18,729 --> 00:16:21,773 Hij werd gedwongen wakker te blijven. 217 00:16:22,274 --> 00:16:26,111 Schijnbaar tot aan 180 uur toe. 218 00:16:26,194 --> 00:16:30,282 Volgens vrijgegeven dossiers 183 waterboard sessies. 219 00:16:32,743 --> 00:16:34,619 Hij belandde in Guantánamo Bay. 220 00:16:37,039 --> 00:16:42,044 Wat was je reactie toen je hoorde dat je hem zou verdedigen? 221 00:16:42,127 --> 00:16:44,671 In dit specifieke geval… 222 00:16:44,755 --> 00:16:47,758 …is het opkomen van de rechten van gedetineerden… 223 00:16:47,841 --> 00:16:51,094 …natuurlijk een politiek gevoelig onderwerp. 224 00:16:51,762 --> 00:16:53,680 Het gaat niet om de cliënt. 225 00:16:53,764 --> 00:16:56,224 Het gaat om voor je rechten opkomen. 226 00:16:56,308 --> 00:16:59,895 Het Witte Huis wil dat het Congres de grenzen bepaalt… 227 00:16:59,978 --> 00:17:03,482 …van de ondervraging en het vervolgen van terroristen… 228 00:17:03,565 --> 00:17:06,193 …door militaire commissies. 229 00:17:07,194 --> 00:17:10,280 Waarom worden de gedetineerden niet in de VS berecht? 230 00:17:10,363 --> 00:17:13,075 We hebben een goed strafrechtsysteem. 231 00:17:13,158 --> 00:17:15,410 Dat is een terechte vraag. 232 00:17:15,494 --> 00:17:19,956 En er zijn terroristen in de Verenigde Staten berecht. 233 00:17:20,040 --> 00:17:23,376 Een belangrijk voorbeeld is Zacarias Moussaoui. 234 00:17:23,460 --> 00:17:26,546 Zacarias Moussaoui zit een levenslange celstraf uit… 235 00:17:26,630 --> 00:17:31,384 …na zijn veroordeling in het eerste 9/11 proces in dit land. 236 00:17:31,968 --> 00:17:35,639 Waar we ons zorgen om maken, is dat niet elke gedetineerde… 237 00:17:35,722 --> 00:17:39,226 …in Guantánamo zichzelf vertegenwoordigt en schuld zal bekennen. 238 00:17:39,309 --> 00:17:43,105 Ze zouden dit proces als platform kunnen gebruiken… 239 00:17:43,188 --> 00:17:46,024 …om de Verenigde Staten te veroordelen… 240 00:17:46,108 --> 00:17:50,570 …en Al Qaida en andere terroristische groeperingen te prijzen… 241 00:17:50,654 --> 00:17:54,574 …omdat het een propagandamogelijkheid zou zijn voor deze mensen. 242 00:17:54,658 --> 00:17:57,160 We maakten ons ook zorgen om de veiligheid. 243 00:17:57,244 --> 00:18:01,748 Er waren ernstige zorgen over aanslagen van terroristische groeperingen… 244 00:18:01,832 --> 00:18:03,542 …tijdens dat proces. 245 00:18:04,501 --> 00:18:08,672 Het probleem met de Guantánamo- gedetineerden was dat ze werden gemarteld. 246 00:18:09,172 --> 00:18:11,341 En dat leverde veel vragen op… 247 00:18:11,424 --> 00:18:15,554 …waarvan de eerste was, wat als een jury dat hoort. 248 00:18:15,637 --> 00:18:18,598 De tweede is dat bekentenissen kwamen na marteling… 249 00:18:18,682 --> 00:18:21,893 …en wat betekent dat voor de bekentenis zelf? 250 00:18:22,561 --> 00:18:25,564 En de verdediging zou sterk tegen de introductie… 251 00:18:25,647 --> 00:18:27,732 …hiervan kunnen pleiten. 252 00:18:29,734 --> 00:18:33,738 Het Centrum voor Grondwettelijke Rechten spande met een mederaadsman… 253 00:18:33,822 --> 00:18:39,119 …een habeas procedure aan in de weken na 9/11, in februari 2002… 254 00:18:39,202 --> 00:18:42,289 …waarin ze zeiden dat gedetineerden het recht hebben… 255 00:18:42,372 --> 00:18:44,875 …om te weten waarom ze werden vastgehouden… 256 00:18:44,958 --> 00:18:47,794 …of om hun detentie aan te vechten. 257 00:18:48,378 --> 00:18:51,882 Die zaak kwam uiteindelijk terecht bij het Hooggerechtshof. 258 00:18:53,341 --> 00:18:55,844 Het Hooggerechtshof heeft argumenten gehoord… 259 00:18:55,927 --> 00:18:58,388 …in een belangrijke zaak in de oorlog tegen terreur. 260 00:18:58,471 --> 00:19:01,808 De detentie van meer dan 600 verdachten van terrorisme… 261 00:19:01,892 --> 00:19:05,103 …op de Amerikaanse marinebasis in Guantánamo Bay, Cuba. 262 00:19:05,854 --> 00:19:10,192 De rechters bekeken de rechtmatigheid van die detenties. 263 00:19:10,859 --> 00:19:14,571 In 2006 zegt het hof dat de militaire commissies onwettig zijn… 264 00:19:14,654 --> 00:19:16,740 …omdat ze het internationale recht schenden. 265 00:19:16,823 --> 00:19:20,911 Deze gedetineerden zijn beschermd door de Geneefse Conventies. 266 00:19:23,121 --> 00:19:26,249 Eind 2006 werd de Military Commissions Act aangenomen… 267 00:19:26,333 --> 00:19:29,961 …zodat alles wat het Hooggerechtshof een paar maanden eerder zei… 268 00:19:30,045 --> 00:19:31,963 …gelegaliseerd kon worden. 269 00:19:32,047 --> 00:19:34,341 Onder andere het schrappen van habeas corpus. 270 00:19:34,424 --> 00:19:37,344 De gedetineerden in Guantánamo verloren het recht… 271 00:19:37,427 --> 00:19:41,473 …om de wettigheid van hun detentie en hun behandeling aan te vechten. 272 00:19:41,556 --> 00:19:43,934 Habeas corpus is het recht naar de rechter te gaan. 273 00:19:44,017 --> 00:19:47,604 Om te zeggen dat wat je wordt aangedaan illegaal is. Dat is alles. 274 00:19:47,687 --> 00:19:51,149 Het is niets meer dan de kans om naar de rechtbank te gaan. 275 00:19:51,233 --> 00:19:57,280 Dus als je als advocaat habeas corpus ontkent, ontken je de wet. 276 00:19:58,531 --> 00:20:02,410 Dan maak je van Guantánamo wat mensen al zeiden dat het was… 277 00:20:02,494 --> 00:20:04,746 …een legaal equivalent van het heelal. 278 00:20:06,498 --> 00:20:09,417 Toen Barack Obama in 2009 aantrad… 279 00:20:09,501 --> 00:20:13,922 …gaf hij een presidentieel bevel om de militaire commissies te stoppen… 280 00:20:14,005 --> 00:20:16,174 …die rechtszaken in Guantánamo… 281 00:20:16,258 --> 00:20:19,135 …en Guantánamo moest binnen een jaar dicht. 282 00:20:19,219 --> 00:20:23,848 Veel van de Guantánamo-zaken gingen een jarenlange onzekere periode in… 283 00:20:23,932 --> 00:20:26,851 …terwijl de regering Obama probeerde te besluiten… 284 00:20:26,935 --> 00:20:28,603 …wat ze gingen doen. 285 00:20:28,687 --> 00:20:33,108 Nu de oorlog in Afghanistan eindigt, moet dit het jaar zijn dat het Congres… 286 00:20:33,191 --> 00:20:35,944 …de beperkingen van de gedetineerden opheft… 287 00:20:36,027 --> 00:20:39,030 …en we de gevangenis in Guantánamo Bay sluiten. 288 00:20:39,656 --> 00:20:42,450 Omdat we terrorisme niet alleen bestrijden… 289 00:20:42,534 --> 00:20:44,995 …door inlichtingen en militaire acties… 290 00:20:45,078 --> 00:20:48,164 …maar door trouw te blijven aan onze grondwet. 291 00:20:48,248 --> 00:20:50,125 Ik denk dat de regering Obama… 292 00:20:50,208 --> 00:20:53,461 …de drijfveer om er iets aan te doen verloor. 293 00:20:53,712 --> 00:20:56,131 Ze hadden andere politieke prioriteiten. 294 00:21:03,596 --> 00:21:06,141 Iedereen heeft recht op een eerlijk proces. 295 00:21:06,224 --> 00:21:09,811 En dat doe ik. Ik verdedig mijn cliënt zo goed mogelijk. 296 00:21:11,146 --> 00:21:16,985 Als deze technieken worden toegepast op een Amerikaans staatsburger… 297 00:21:17,068 --> 00:21:19,738 …op een crimineel in een Amerikaans proces… 298 00:21:20,363 --> 00:21:22,157 …zou dat het geweten schokken. 299 00:21:22,907 --> 00:21:25,452 Als je opgroeit en naar school gaat… 300 00:21:25,535 --> 00:21:27,329 …en je leert over de grondwet… 301 00:21:27,412 --> 00:21:30,957 …dan wil je geloven dat onze leiders een wet zouden aannemen… 302 00:21:31,041 --> 00:21:32,917 …die voor iedereen eerlijk is. 303 00:21:35,170 --> 00:21:38,590 Iedereen die de Militaire Commissions Act van 2006 heeft bekeken… 304 00:21:38,673 --> 00:21:43,386 …aangenomen door de regering Bush en de Militaire Commissions Act van 2009… 305 00:21:43,470 --> 00:21:45,430 …aangenomen door president Obama… 306 00:21:45,513 --> 00:21:50,143 …ziet dat dit hele systeem vanaf dag één gedoemd is te falen. 307 00:21:51,770 --> 00:21:57,108 Er was een constructie bedacht die het heel lastig maakte… 308 00:21:57,609 --> 00:22:01,279 …om je taak als verdediging uit te voeren. Heel lastig. 309 00:22:02,489 --> 00:22:04,824 Het beleid van de Amerikaanse regering… 310 00:22:04,908 --> 00:22:08,453 …draaide duidelijk niet om een eerlijk proces voor iemand. 311 00:22:09,120 --> 00:22:13,041 Het zorgt ervoor dat de advocaten hun werk net goed genoeg doen… 312 00:22:13,124 --> 00:22:15,293 …zodat het proces legitiem lijkt. 313 00:22:15,377 --> 00:22:17,796 Maar ze moeten het niet te goed doen. 314 00:22:22,592 --> 00:22:26,388 Dit militaire commissieproces is ontworpen… 315 00:22:26,471 --> 00:22:31,434 …om te zorgen dat er nooit informatie over de slechte behandeling van deze mannen… 316 00:22:31,518 --> 00:22:34,020 …het licht ziet. 317 00:22:34,646 --> 00:22:36,189 Oorlogsmisdaden verbergen. 318 00:22:37,649 --> 00:22:38,733 En dus zei ik nee. 319 00:22:39,526 --> 00:22:41,486 Het is onethisch als ik dit doe. 320 00:22:42,153 --> 00:22:47,200 Ik heb ontslag genomen bij het Amerikaanse leger als officier in actieve dienst. 321 00:22:49,160 --> 00:22:51,496 Vanuit het perspectief van veel mensen… 322 00:22:51,579 --> 00:22:54,249 …kan het niet erger dan Khalid Sheikh Mohammed. 323 00:22:54,332 --> 00:22:57,502 Toch? De gruwelijke aanslag op het World Trade Center… 324 00:22:57,585 --> 00:22:58,920 …en op het Pentagon. 325 00:23:01,339 --> 00:23:06,344 Hoe is het verdedigen van die man het voor jou waard om ontslag te nemen? 326 00:23:06,428 --> 00:23:08,054 Weggaan bij het leger. 327 00:23:08,138 --> 00:23:09,722 Ja. Dat begrijp ik. 328 00:23:10,807 --> 00:23:11,975 Dat begrijp ik. 329 00:23:12,058 --> 00:23:16,271 Ik verliet de actieve dienst in het leger. 330 00:23:16,813 --> 00:23:20,024 Maar in zekere zin verliet ik niets. 331 00:23:20,108 --> 00:23:24,737 Het is echt opkomen voor iets. De manier… 332 00:23:26,614 --> 00:23:28,408 Het is iets wat ik moest doen. 333 00:23:30,326 --> 00:23:33,413 Er staat een mooi citaat in een boek van Anton Myrer. 334 00:23:33,913 --> 00:23:37,917 'Als je de keuze hebt tussen een goede soldaat zijn… 335 00:23:38,001 --> 00:23:39,377 …en een goed mens… 336 00:23:40,420 --> 00:23:41,921 …wees dan een goed mens.' 337 00:23:44,090 --> 00:23:46,593 Als je naar Khalid Sheikh Mohammed kijkt… 338 00:23:46,676 --> 00:23:49,179 …waarom is die zaak dan nog steeds niet klaar? 339 00:23:49,679 --> 00:23:54,767 Het feit dat er mensen al bijna 20 jaar in hechtenis zitten… 340 00:23:55,685 --> 00:23:57,020 …zonder uitspraak… 341 00:23:57,687 --> 00:24:02,275 …beschouwen sommigen als kritiek op het militaire commissieproces. 342 00:24:02,358 --> 00:24:07,655 Voor mij gaat het over de problemen van het omgaan met deze figuren… 343 00:24:07,739 --> 00:24:11,659 …die een bedreiging blijven vormen voor de veiligheid van ons land. 344 00:24:12,160 --> 00:24:14,370 Dat wordt weerspiegeld door het feit… 345 00:24:14,454 --> 00:24:17,957 …dat niet alleen president Bush met deze problemen worstelde… 346 00:24:18,041 --> 00:24:20,293 …maar ook Obama en Trump. 347 00:24:20,376 --> 00:24:22,670 Zelf voor president Biden wordt het lastig. 348 00:24:22,754 --> 00:24:24,547 Hoe komen we tot een conclusie? 349 00:24:25,840 --> 00:24:29,511 Dit gebeurt er nu omdat er gemarteld is. 350 00:24:29,594 --> 00:24:32,805 Twintig jaar na 11 september weten we nog steeds niet… 351 00:24:32,889 --> 00:24:35,141 …wat we moeten met de mensen die ons aanvielen. 352 00:24:37,185 --> 00:24:39,562 Ik was een paar jaar geleden op reis… 353 00:24:39,646 --> 00:24:42,941 …en ik kwam een journalist tegen die vast had gezeten. 354 00:24:43,024 --> 00:24:46,110 Hij zei iets dat me altijd bijgebleven is over Guantánamo. 355 00:24:46,611 --> 00:24:49,489 Guantánamo is geen plek… 356 00:24:50,823 --> 00:24:51,991 …maar een concept. 357 00:24:54,035 --> 00:24:55,453 En het is een concept… 358 00:24:56,788 --> 00:24:59,207 …over wie we als Amerikanen willen zijn. 359 00:24:59,832 --> 00:25:01,751 Want Amerika is ook een concept. 360 00:25:02,669 --> 00:25:04,879 We willen vechten voor dat concept. 361 00:25:05,797 --> 00:25:09,259 SINDS 2002 ZIJN ER BIJNA 780 GEDETINEERDEN VASTGEHOUDEN OP GUANTÁNAMO 362 00:25:09,342 --> 00:25:13,221 741 ZIJN ER VRIJKOMEN ONDER DE VORIGE DRIE REGERINGEN 363 00:25:13,304 --> 00:25:19,102 VAN DE 40 DIE ER NOG ZIJN, ZIJN ER TWEE VEROORDEELD DOOR MILITAIRE COMMISSIES. 364 00:25:22,063 --> 00:25:25,316 Dankzij onze buitengewone mannen en vrouwen in uniform… 365 00:25:25,400 --> 00:25:29,070 …ons burgerpersoneel en onze vele coalitiepartners… 366 00:25:29,153 --> 00:25:30,863 …bereiken we onze doelen. 367 00:25:31,489 --> 00:25:33,992 Met als gevolg dat we vanaf volgende maand… 368 00:25:34,075 --> 00:25:38,162 …voor het einde van het jaar 10.000 van onze manschappen uit Afghanistan… 369 00:25:38,246 --> 00:25:39,747 … kunnen weghalen… 370 00:25:39,831 --> 00:25:44,836 …en voor volgend jaar zomer komen er in totaal 33.000 manschappen naar huis. 371 00:25:45,837 --> 00:25:48,423 In mijn gesprekken met de president… 372 00:25:49,173 --> 00:25:52,802 …waren zijn instructies aan mij toen ik naar Afghanistan ging… 373 00:25:52,885 --> 00:25:54,470 …om commandant te worden… 374 00:25:54,554 --> 00:25:57,640 …om de oorlog te kantelen. 375 00:25:57,724 --> 00:25:59,517 Draag het over aan de Afghanen. 376 00:26:01,019 --> 00:26:05,356 Laat hen uiteindelijk verantwoordelijk worden… 377 00:26:05,440 --> 00:26:07,442 …voor de veiligheid van het land. 378 00:26:08,318 --> 00:26:11,029 Onze missie verandert van gevecht naar steun. 379 00:26:11,863 --> 00:26:15,908 Tegen 2014 is dit overgangsproces voltooid. 380 00:26:15,992 --> 00:26:20,330 Het Afghaanse volk is dan verantwoordelijk voor hun eigen veiligheid. 381 00:26:20,413 --> 00:26:22,832 We moesten het oorlogstoneel afsluiten. 382 00:26:23,499 --> 00:26:26,502 En op de dag dat ik het bevel kreeg, vroeg ik: 383 00:26:26,586 --> 00:26:29,380 'Hoeveel bases hebben we in Afghanistan?' 384 00:26:31,215 --> 00:26:34,135 Als je gevechtsposten telt, buitenposten… 385 00:26:34,218 --> 00:26:39,057 …vooruitgeschoven bases en bases in Afghanistan waren er in de zomer van 2011… 386 00:26:39,140 --> 00:26:43,311 …meer dan 800 van deze bases in een of andere vorm. 387 00:26:43,394 --> 00:26:47,023 Sommigen waren heel klein, anderen heel groot… 388 00:26:47,148 --> 00:26:49,192 …tienduizenden coalitietroepen… 389 00:26:49,275 --> 00:26:53,071 …met gevechts- en transportvliegtuigen, grote landingsbanen… 390 00:26:53,529 --> 00:26:56,783 …en vliegvelden op tal van locaties in het land. 391 00:26:56,866 --> 00:26:58,284 Die moesten dicht. 392 00:26:58,910 --> 00:27:01,245 En dat was een enorme onderneming. 393 00:27:02,372 --> 00:27:06,501 Ik kreeg uiteindelijk toestemming om duizenden troepen te laten komen… 394 00:27:06,584 --> 00:27:10,672 …die alleen maar bases demilitariseerden en de constructies afbraken… 395 00:27:10,755 --> 00:27:12,715 …en alles leeg achterlaten… 396 00:27:12,799 --> 00:27:15,343 …zodat we nooit het beeld zouden zien… 397 00:27:15,426 --> 00:27:19,013 …van de zwarte talibanvlag op een Amerikaanse basis. 398 00:27:24,227 --> 00:27:26,604 Zo zag het er in maart vorig jaar uit… 399 00:27:26,688 --> 00:27:31,401 …na een dodelijke aanval op Amerikaanse troepen in de provincie Wardak. 400 00:27:31,484 --> 00:27:33,027 Weer een insideraanslag. 401 00:27:33,111 --> 00:27:35,655 Ook bekend als een 'groen-op-blauw' aanslag. 402 00:27:40,410 --> 00:27:44,372 Begin 2012 dook er op social media een video op… 403 00:27:44,455 --> 00:27:49,210 …van Amerikaanse troepen die op Afghaanse en taliban slachtoffers urineerden. 404 00:27:50,294 --> 00:27:53,881 Ten eerste, dat is niet wie we zijn. Zoiets doen we niet. 405 00:27:53,965 --> 00:27:56,217 Maar hier is dus die video… 406 00:27:56,300 --> 00:27:59,178 …waar ook obsceen commentaar wordt geleverd… 407 00:27:59,262 --> 00:28:00,888 …tijdens het urineren. 408 00:28:01,764 --> 00:28:04,600 Dit maakte iedereen in Afghanistan woest. 409 00:28:04,684 --> 00:28:06,269 De Afghaanse regering… 410 00:28:06,352 --> 00:28:10,815 …de Afghaanse militaire autoriteiten en mijzelf.. 411 00:28:13,735 --> 00:28:16,738 Binnen een week viel een woedende Afghaanse soldaat… 412 00:28:16,821 --> 00:28:18,573 …zijn Franse adviseurs aan… 413 00:28:18,656 --> 00:28:21,325 …en doodde er ter plekke vier. 414 00:28:21,409 --> 00:28:24,370 Een vijfde stierf later en hij verwondde er een aantal. 415 00:28:27,248 --> 00:28:29,625 Toen de Britten en Amerikanen… 416 00:28:29,709 --> 00:28:32,670 …de Afghaanse Veiligheidstroepen trainden, deelden ze bases. 417 00:28:32,754 --> 00:28:36,841 Ze werden samen wakker, ontbeten, sporten samen, aten samen. 418 00:28:36,924 --> 00:28:40,219 En er werden hechte banden en sterke relaties gevormd. 419 00:28:40,303 --> 00:28:43,598 Maar de taliban beseften al snel dat je zo makkelijk… 420 00:28:43,681 --> 00:28:46,642 …coalitietroepen kan doden… 421 00:28:46,726 --> 00:28:48,478 …en de training kan stoppen. 422 00:28:50,021 --> 00:28:52,440 Vanaf 2008, 2009… 423 00:28:52,523 --> 00:28:56,486 …hoorde je steeds vaker over een Afghaanse soldaat… 424 00:28:56,569 --> 00:28:58,613 …die 's nachts wakker werd… 425 00:28:58,696 --> 00:29:01,699 …en dan Britse of Amerikaanse soldaten neerschoot. 426 00:29:01,783 --> 00:29:04,702 Soms voelde iemand zich beledigd… 427 00:29:04,827 --> 00:29:08,539 …door iets wat hij moest doen of omdat hij gedisciplineerd werd. 428 00:29:08,956 --> 00:29:13,085 Het werd zo erg dat de twee groepen volledig gescheiden moesten worden. 429 00:29:15,254 --> 00:29:19,383 Onze adviseurs of onze troepen worden aangevallen en vermoord… 430 00:29:19,467 --> 00:29:22,720 …door de individuen die we willen leren… 431 00:29:22,804 --> 00:29:24,222 …zichzelf te verdedigen. 432 00:29:24,889 --> 00:29:27,517 Dit kon ervoor zorgen… 433 00:29:27,600 --> 00:29:33,105 …dat de samenhang van de coalitie van binnenuit uitgehold werd. 434 00:29:33,606 --> 00:29:36,317 We hebben dit nooit helemaal kunnen stoppen. 435 00:29:38,861 --> 00:29:42,281 De Afghanen kunnen en zullen vechten. 436 00:29:42,365 --> 00:29:46,035 Ze hebben altijd gevochten en zijn gestorven voor hun land. 437 00:29:47,328 --> 00:29:50,832 Als je kijkt naar hun aantal slachtoffers… 438 00:29:50,915 --> 00:29:53,167 …dan zijn er tijden geweest… 439 00:29:53,251 --> 00:29:56,879 …dat we bang waren dat die aantallen zo groot waren… 440 00:29:57,338 --> 00:30:00,299 …dat ze letterlijk niet vervangen konden worden. 441 00:30:01,384 --> 00:30:03,553 Ze hebben enorme verliezen geleden… 442 00:30:03,636 --> 00:30:07,390 …in een tijd waar er bij ons relatief weinig waren. 443 00:30:07,473 --> 00:30:10,309 Elk verlies is een tragedie. 444 00:30:10,393 --> 00:30:12,395 Maar het zijn er zoveel bij hen. 445 00:30:12,478 --> 00:30:15,189 En dat is al jaren zo. 446 00:30:15,940 --> 00:30:20,903 Ik denk niet dat je van Afghanen kunt zeggen dat ze geen vechters zijn. 447 00:30:27,076 --> 00:30:29,704 Toen de Amerikaanse troepen naar huis gingen… 448 00:30:30,121 --> 00:30:34,709 …en onze voetafdruk kleiner werd, toen de golf eindigde… 449 00:30:34,792 --> 00:30:40,464 …vielen Amerikaanse commandanten weer terug op luchtaanvallen… 450 00:30:40,548 --> 00:30:46,012 …en in dit geval vaak afgeschoten door onbemande drones… 451 00:30:46,095 --> 00:30:48,890 …om talibanbolwerken terug te drijven. 452 00:30:53,144 --> 00:30:56,689 Deze verandering van tactiek betekende een aanzienlijke toename… 453 00:30:57,148 --> 00:30:58,566 …van burgerslachtoffers. 454 00:30:59,233 --> 00:31:00,776 Het gevolg is dat… 455 00:31:00,860 --> 00:31:07,408 …meer mensen zich tegen de Amerikaanse en Afghaanse troepen keren… 456 00:31:08,367 --> 00:31:10,953 …en ze in de armen van de taliban drijft. 457 00:31:16,292 --> 00:31:19,253 Het gebruik van drones en andere luchtaanvallen… 458 00:31:19,337 --> 00:31:22,214 …nam een vlucht in 2009… 459 00:31:22,298 --> 00:31:26,469 …en werd nog groter… 460 00:31:26,552 --> 00:31:29,639 …en verankerd onder het presidentschap van Obama. 461 00:31:31,599 --> 00:31:35,770 Mr Obama heeft drones agressiever ingezet dan president Bush. 462 00:31:35,853 --> 00:31:39,231 Daarvoor bood de president geen excuses aan. 463 00:31:39,315 --> 00:31:42,818 Tientallen hoogopgeleide Al Qaida-commandanten, trainers… 464 00:31:42,902 --> 00:31:46,072 …bommenmakers en spionnen zijn onschadelijk gemaakt. 465 00:31:46,155 --> 00:31:48,074 Volgens Pakistaanse functionarissen… 466 00:31:48,157 --> 00:31:52,244 …hebben US drones meer dan 100 vermeende militaire doelwitten geraakt… 467 00:31:52,328 --> 00:31:55,957 …in Pakistans stammengebied langs de Afghaanse grens. 468 00:32:01,295 --> 00:32:04,507 Anwar al-Awlaki, de in Amerika geboren al-Qaida-agent… 469 00:32:04,590 --> 00:32:05,925 …die in Jemen woont… 470 00:32:06,008 --> 00:32:08,928 …en volgens de binnenlandse veiligheidsdienst een bedreiging is… 471 00:32:09,011 --> 00:32:11,514 …voor binnenlandse veiligheid, is vermoord. 472 00:32:11,806 --> 00:32:15,726 Al-Awlaki is maandenlang gevolgd rond zijn schuilplaats in Jemen. 473 00:32:16,727 --> 00:32:19,689 Vrijdag vond een drone het doelwit. 474 00:32:20,564 --> 00:32:25,236 Anwar al-Awlaki werd gedood door Amerikaanse droneaanvallen. 475 00:32:26,696 --> 00:32:30,324 Anwar al-Awlaki was imam in San Diego… 476 00:32:30,992 --> 00:32:32,743 …in de tijd dat de kapers… 477 00:32:32,827 --> 00:32:35,997 …Al-Hazmi en al-Mihdhar in San Diego woonden. 478 00:32:36,497 --> 00:32:42,545 Ik geloof dat ze een paar keer in zijn gezelschap zijn gezien. 479 00:32:42,628 --> 00:32:47,341 Awlaki werd bekend na 9/11. 480 00:32:47,425 --> 00:32:51,345 Hij werd een radicale prediker. 481 00:32:54,640 --> 00:32:59,895 De regering beweerde dat ze het recht hadden om een Amerikaans burger te doden… 482 00:33:00,312 --> 00:33:01,731 …zonder proces… 483 00:33:01,814 --> 00:33:07,945 …zonder eerst te kijken of de beslissing om te doden legaal was… 484 00:33:08,029 --> 00:33:09,780 …door feiten ondersteund… 485 00:33:09,864 --> 00:33:15,077 …of dat een ander middel, behalve het doden, gebruikt had kunnen worden. 486 00:33:17,288 --> 00:33:20,833 Bijna niemand vroeg zich af… 487 00:33:20,916 --> 00:33:27,673 …wat het betekent dat we een programma hebben voor buitengerechtelijke moord. 488 00:33:28,299 --> 00:33:33,637 Het vermoorden van terrorismeverdachten zonder een vorm van rechterlijk toezicht. 489 00:33:42,021 --> 00:33:45,983 Veel mensen zullen zeggen dat de droneaanvallen erg nuttig waren. 490 00:33:46,067 --> 00:33:47,777 Ze raakten doelwit A, B en C… 491 00:33:47,860 --> 00:33:51,072 …maar mijn argument was dat ze na die drie doelwitten… 492 00:33:51,155 --> 00:33:54,116 …er nog 3300 meer creëerden. 493 00:34:03,959 --> 00:34:06,087 De droneaanvallen zijn niet eerlijk. 494 00:34:06,170 --> 00:34:10,925 De droneaanvallen hadden als nevenschade duizenden doden. 495 00:34:18,349 --> 00:34:21,977 Ik was geschokt toen we zeiden: 'Wat is een legitiem doelwit?' 496 00:34:22,061 --> 00:34:25,523 En uiteindelijk, als je alle ruis eruit haalt… 497 00:34:25,606 --> 00:34:28,275 …was elke man boven een bepaalde leeftijd… 498 00:34:28,359 --> 00:34:31,320 …en onder een bepaalde leeftijd een goed doelwit. 499 00:34:34,031 --> 00:34:38,285 Als je straffeloos mensen doodt, creëer je veel meer doelwitten. 500 00:34:39,870 --> 00:34:43,165 Met wapens als de predatordrone in ons arsenaal… 501 00:34:43,249 --> 00:34:48,504 …kunnen onze troepen precisieaanvallen uitvoeren in moeilijk bereikbare gebieden… 502 00:34:48,587 --> 00:34:50,381 …en onschuldige levens sparen. 503 00:34:50,464 --> 00:34:52,967 Simpel gezegd hebben deze aanvallen levens gered. 504 00:34:54,051 --> 00:34:56,804 Bovendien zijn de acties van Amerika legaal. 505 00:34:57,721 --> 00:34:59,515 We zijn aangevallen op 9/11. 506 00:35:00,224 --> 00:35:04,228 Binnen een week stemde het Congres in met het gebruik van geweld. 507 00:35:05,146 --> 00:35:06,856 …je verlovingsfeest. 508 00:35:06,939 --> 00:35:08,315 Er was een verlovingsfeest. 509 00:35:09,984 --> 00:35:12,611 Wat was de datum van het verlovingsfeest? 510 00:35:12,695 --> 00:35:14,113 Is dit het document? 511 00:35:16,782 --> 00:35:20,077 Als ik terugga naar mijn dorp… 512 00:35:20,161 --> 00:35:24,290 …voelt het niet meer hetzelfde. Het voelt als een ander dorp. 513 00:35:24,373 --> 00:35:26,333 Ik had veel vrienden in het dorp. 514 00:35:26,417 --> 00:35:31,755 Ik zag dat veel mensen ledematen verloren vanwege de bomaanslagen. 515 00:35:31,839 --> 00:35:35,134 Hun lichamen waren bedekt met bloed… 516 00:35:35,217 --> 00:35:37,761 …en ze hebben geen handen of voeten… 517 00:35:37,845 --> 00:35:44,310 …en hun huid was uitgerekt door het vuur. 518 00:35:44,393 --> 00:35:49,690 Dat hing daar, alsof er een doek over een arm hing. 519 00:35:52,276 --> 00:35:56,780 Ik zal dit lijden nooit vergeten, ook al word ik 100 jaar. 520 00:35:56,864 --> 00:35:59,825 We nemen onze wraak, als God het wil. 521 00:36:01,827 --> 00:36:06,624 Je ziet hoe hun geest nu vol haat zit. 522 00:36:06,707 --> 00:36:08,250 Jullie creëren de terroristen. 523 00:36:08,334 --> 00:36:11,754 Door jullie worden die onschuldige mensen terroristen… 524 00:36:11,837 --> 00:36:15,049 …want het was jullie beleid om onze kinderen te doden. 525 00:36:16,508 --> 00:36:20,471 Ze zeggen: 'Als de dood ons enige lot is, sterven we liever'. 526 00:36:20,554 --> 00:36:21,972 Ze gaan bij de taliban. 527 00:36:38,530 --> 00:36:42,117 Vind je dat Amerikanen in Afghanistan moeten blijven… 528 00:36:42,201 --> 00:36:43,285 …voor stabiliteit? 529 00:36:43,369 --> 00:36:45,955 Ik zou het er niet mee oneens zijn… 530 00:36:46,038 --> 00:36:48,624 …maar blijven ze er dan de komende 200 jaar? 531 00:36:48,707 --> 00:36:52,419 Er moet iets gebeuren. Het gaat lang duren. 532 00:36:52,503 --> 00:36:56,173 We hebben een grote fout gemaakt door erbij betrokken te raken. 533 00:36:56,257 --> 00:37:00,511 We hadden briljante denkers die niet wisten wat ze deden. 534 00:37:00,594 --> 00:37:02,888 En het is een puinhoop. 535 00:37:04,473 --> 00:37:07,893 Afghanistan is een totale ramp. 536 00:37:09,436 --> 00:37:11,313 Waarom is Rusland er niet? 537 00:37:11,814 --> 00:37:14,316 Waarom is India er niet? 538 00:37:14,400 --> 00:37:16,277 Waarom is Pakistan er niet? 539 00:37:16,360 --> 00:37:19,363 Waarom wij, we wonen er 11.000 kilometer vandaan? 540 00:37:21,615 --> 00:37:23,200 Trump maakte duidelijk… 541 00:37:23,284 --> 00:37:25,953 …publiekelijk en privé dat hij daar weg wilde. 542 00:37:26,537 --> 00:37:32,501 Het Amerikaanse volk is moe van een oorlog zonder overwinning. 543 00:37:33,460 --> 00:37:37,548 Nergens is dit duidelijker dan bij de oorlog in Afghanistan. 544 00:37:38,257 --> 00:37:41,635 Ik heb veel Amerikaanse diplomaten gesproken… 545 00:37:41,719 --> 00:37:46,432 …die me duidelijk maakten dat het Trump geen bal kon schelen. 546 00:37:46,932 --> 00:37:49,018 Als ik die oorlog wilde winnen… 547 00:37:49,101 --> 00:37:53,230 …zou Afghanistan van de aardbodem worden geveegd. Verdwenen. 548 00:37:53,314 --> 00:37:56,400 Dat zou in tien dagen gebeurd zijn. 549 00:37:56,483 --> 00:38:00,946 Hij wilde er niet alleen weg, maar hij zei: 'Naar de hel met de Afghanen.' 550 00:38:01,530 --> 00:38:03,240 'Fuck the Afghans', zei hij. 551 00:38:03,824 --> 00:38:05,242 'Ze blijven vechten. 552 00:38:05,326 --> 00:38:07,953 Er is geen hoop voor ze. Wij gaan weg.' 553 00:38:08,746 --> 00:38:11,206 De taliban luisterden mee en hoorden dat. 554 00:38:11,790 --> 00:38:13,375 Het klonk als muziek in hun oren. 555 00:38:15,294 --> 00:38:20,215 Mr Trump zei dat de taliban sterke mensen zijn… 556 00:38:20,299 --> 00:38:25,220 …en wij zijn ook sterke mensen. 557 00:38:25,304 --> 00:38:32,269 Sterke mensen moeten handen schudden met sterke mensen… 558 00:38:32,853 --> 00:38:35,647 …en samen over grote ruimtes vliegen. 559 00:38:36,732 --> 00:38:38,192 Ze werden verliefd op Trump. 560 00:38:38,275 --> 00:38:41,528 Ze dachten echt: 'Hij is onze man in het Witte Huis.' 561 00:38:41,612 --> 00:38:45,824 TALIBAN JUICHEN OM TWEET TRUMP OVER VERVROEGDE TERUGTREKKING 562 00:38:51,205 --> 00:38:53,165 VREDESONDERHANDELINGEN TUSSEN VS EN TALIBAN 563 00:38:53,332 --> 00:38:55,709 Nee. Laat maar. Geen probleem. 564 00:38:57,044 --> 00:38:58,670 Ja? Kom op. 565 00:39:00,672 --> 00:39:01,924 Hoe gaat het? 566 00:39:08,138 --> 00:39:13,727 Voor mij is de vraag hoe zo'n grote democratie… 567 00:39:13,811 --> 00:39:15,813 …als de Verenigde Staten… 568 00:39:15,896 --> 00:39:21,360 …met een terroristische groep die 5000 soldaten heeft gedood… 569 00:39:21,443 --> 00:39:24,071 …over de politieke problemen in Afghanistan praat. 570 00:39:24,154 --> 00:39:25,864 Dat was echt een verrassing. 571 00:39:26,365 --> 00:39:29,952 Na 18 maanden gesprekken en bijna twee decennia oorlog… 572 00:39:30,035 --> 00:39:33,705 …hebben de VS en de Afghaanse taliban een langverwachte deal getekend… 573 00:39:33,789 --> 00:39:37,960 …die leidt naar vrede en het vertrek van buitenlandse troepen. 574 00:39:42,005 --> 00:39:43,924 Trump sloot een deal met de taliban… 575 00:39:44,007 --> 00:39:49,304 …waarbij alle Amerikaanse troepen zich voor 1 mei 2021 terugtrekken. 576 00:39:50,013 --> 00:39:54,143 De Afghaanse regering heeft bijna 5000 talibangevangenen vrijgelaten… 577 00:39:54,226 --> 00:39:57,312 …en zal in augustus nog meer gevangen vrijlaten. 578 00:40:00,649 --> 00:40:03,569 De deal was tussen de Amerikanen en de taliban… 579 00:40:03,652 --> 00:40:05,863 …en de Afghaanse regering was er buiten gelaten. 580 00:40:06,405 --> 00:40:10,200 De taliban beloofden de Amerikaanse troepen niet aan te vallen… 581 00:40:10,284 --> 00:40:13,787 …maar niet dat ze Afghaanse regering niet aan zouden vallen. 582 00:40:16,165 --> 00:40:17,416 Dus wat deden ze? 583 00:40:19,251 --> 00:40:22,421 Ze voerden een moordcampagne uit. 584 00:40:25,299 --> 00:40:28,218 Geweld en bloedvergieten treffen delen van Afghanistan… 585 00:40:28,302 --> 00:40:29,761 …verstoren vredesbesprekingen… 586 00:40:29,845 --> 00:40:34,057 …en toekomstige onderhandelingen om Amerika's langste oorlog beëindigen. 587 00:40:36,810 --> 00:40:39,521 Ze richtten zich heel agressief… 588 00:40:39,605 --> 00:40:45,194 …maar heel precies op het hart van de Afghaanse samenleving. 589 00:40:45,277 --> 00:40:49,323 Wat mensen de generatie van 2001 zouden noemen. 590 00:40:51,909 --> 00:40:53,160 Het waren de vrouwen… 591 00:40:54,161 --> 00:40:57,539 …onderwijzers, leraren, professoren. 592 00:41:02,753 --> 00:41:05,756 Ze hebben zoveel reporters vermoord, zoveel journalisten. 593 00:41:07,382 --> 00:41:11,595 Mensen die het kloppende hart van de Afghaanse democratie zijn. 594 00:41:11,678 --> 00:41:14,431 Ze gingen achter die mensen aan, een voor een. 595 00:41:14,515 --> 00:41:16,642 En dat was heel eng. 596 00:41:30,822 --> 00:41:36,495 We hebben een overeenkomst gesloten met de taliban om met andere Afghanen… 597 00:41:36,578 --> 00:41:40,415 …waaronder de regering te onderhandelen over een politieke regeling… 598 00:41:40,499 --> 00:41:44,127 …en in te stemmen met een permanent staakt-het-vuren. 599 00:41:46,338 --> 00:41:49,049 INTRA-AFGHAANSE ONDERHANDELINGEN 12 SEPTEMBER 2020 600 00:41:49,132 --> 00:41:51,426 En we zijn nu… 601 00:41:51,510 --> 00:41:55,222 …getuige van Afghanen die tegenover elkaar aan tafel zitten. 602 00:41:58,058 --> 00:42:00,269 Stel je de onderhandelingstafel voor. 603 00:42:01,562 --> 00:42:05,566 Aan de ene kant heb je deze niet-aangepaste talibanleiders… 604 00:42:05,649 --> 00:42:10,445 …die de afgelopen jaren, bijna een decennium lang… 605 00:42:10,529 --> 00:42:12,990 …in Guantánamo hebben gezeten. 606 00:42:15,576 --> 00:42:18,203 De mensen die ons gisteren vermoordden… 607 00:42:18,287 --> 00:42:21,206 …behandelen ons vandaag vriendelijk en praten met ons. 608 00:42:23,375 --> 00:42:27,838 Ze waren arrogant als het om hun middelen en technologie ging. 609 00:42:29,256 --> 00:42:32,384 Ze waren erg zelfverzekerd. Ik bedoel, echt arrogant. 610 00:42:32,718 --> 00:42:35,053 Ze zeiden tegen de Afghaanse onderhandelaars: 611 00:42:35,137 --> 00:42:38,724 'Het duurt langer om een vredesakkoord met jullie te sluiten… 612 00:42:38,807 --> 00:42:41,602 …dan om Kabul in te nemen.' 613 00:42:42,227 --> 00:42:43,979 Ze waren heel brutaal. 614 00:42:45,188 --> 00:42:49,484 Militair gezien hebben de Amerikanen verschillende strategieën… 615 00:42:49,568 --> 00:42:53,697 …en militaire middelen gebruikt in Afghanistan. 616 00:42:54,197 --> 00:42:56,783 Maar ze faalden bij elke stap. 617 00:42:56,867 --> 00:43:02,623 Ze bereikten niet het succes waar ze op hoopten. 618 00:43:03,790 --> 00:43:04,916 Dat is één kant. 619 00:43:06,585 --> 00:43:09,171 Aan de andere kant van de tafel… 620 00:43:09,755 --> 00:43:11,965 …de vertegenwoordiger van de Afghaanse regering. 621 00:43:15,469 --> 00:43:18,722 Fawzia Koofi is echt een geweldige vrouw. 622 00:43:18,805 --> 00:43:22,392 En ze personifieert alle veranderingen… 623 00:43:22,476 --> 00:43:25,020 …die Afghanistan de afgelopen 20 jaar zijn overkomen. 624 00:43:26,938 --> 00:43:29,441 Tijdens haar tijd in het parlement en daarna… 625 00:43:29,524 --> 00:43:31,943 …is ze een van de grote leiders… 626 00:43:32,027 --> 00:43:34,696 …in de strijd voor vrouwenrechten in dat land. 627 00:43:35,739 --> 00:43:38,784 Het verbluffende feit over Fawzia Koofi… 628 00:43:38,867 --> 00:43:42,371 …was dat net voor de vredesgesprekken begonnen… 629 00:43:43,121 --> 00:43:44,665 …iemand haar wilde vermoorden. 630 00:43:48,543 --> 00:43:50,295 We zouden zondag komen. 631 00:43:50,921 --> 00:43:52,798 Dit gebeurde op een vrijdag. 632 00:43:55,050 --> 00:43:57,719 Er was een auto die onze weg blokkeerde. 633 00:43:57,803 --> 00:44:01,014 En opeens schiet iemand uit de auto. 634 00:44:01,682 --> 00:44:05,936 Na een paar seconden besef je dat je bent neergeschoten. 635 00:44:06,019 --> 00:44:08,438 Toen begon het bloeden… 636 00:44:08,522 --> 00:44:10,524 …en kon ik mijn hand niet bewegen. 637 00:44:11,525 --> 00:44:13,652 Dus de kogel raakte hier… 638 00:44:15,779 --> 00:44:16,613 …hier… 639 00:44:17,489 --> 00:44:23,328 …en toen helemaal hier. Een breuk hier en de kogel vast hier. 640 00:44:23,412 --> 00:44:25,205 Ze hebben het hier weggehaald. 641 00:44:26,373 --> 00:44:30,127 Mijn dochter hield me wakker door te zeggen: 'Hou je ogen open.' 642 00:44:30,210 --> 00:44:33,672 Want na veel bloedverlies kon ik bewusteloos raken. 643 00:44:33,755 --> 00:44:35,632 En ze hield me wakker. 644 00:44:36,383 --> 00:44:38,927 Dit had te maken met de vredesbesprekingen… 645 00:44:39,010 --> 00:44:41,221 …want ze wisten dat ik hier zou zijn. 646 00:44:41,304 --> 00:44:43,557 Ze waren vast bang voor mijn stem. 647 00:44:45,684 --> 00:44:49,980 Dit geeft de omvang van het geweld en de oorlog in Afghanistan aan. 648 00:44:50,063 --> 00:44:53,150 En dit geeft het belang aan van het proces… 649 00:44:53,233 --> 00:44:56,194 …het vredesproces om dit bloedvergieten te stoppen. 650 00:44:57,529 --> 00:44:59,364 Net als vele Afghaanse vrouwen… 651 00:44:59,448 --> 00:45:02,951 …zag ik hoe taliban vrouwen op straat sloegen… 652 00:45:03,034 --> 00:45:06,246 …omdat ze geen echte hijab of boerka droegen. 653 00:45:06,538 --> 00:45:10,542 Omdat ze naar een dokter gingen zonder mannelijke begeleider. 654 00:45:11,626 --> 00:45:15,172 Afghanistan is een van de slechtste landen om een vrouw te zijn. 655 00:45:15,255 --> 00:45:18,508 Hoeveel meer compromissen sluiten we nog voor de vrede? 656 00:45:27,851 --> 00:45:30,520 President Biden heeft besloten dat we weggaan. 657 00:45:31,772 --> 00:45:34,357 We gaan niet haastig weg. 658 00:45:34,441 --> 00:45:37,527 We doen het op een verantwoorde en veilige manier. 659 00:45:38,278 --> 00:45:42,783 En we zullen het doen in volledig overleg met onze bondgenoten en partners… 660 00:45:43,283 --> 00:45:46,745 …die nu meer troepen in Afghanistan hebben dan wij. 661 00:45:48,622 --> 00:45:52,959 We vertrekken niet voor 1 mei, maar we zijn wel weg voor 11 september… 662 00:45:53,084 --> 00:45:55,003 …de twintigste verjaardag. 663 00:45:55,921 --> 00:45:56,922 Geen voorwaarden. 664 00:45:58,173 --> 00:46:01,009 De taliban hoeven niet A , B, C, D of E te doen. 665 00:46:01,676 --> 00:46:02,511 Wij zijn weg. 666 00:46:06,264 --> 00:46:10,185 Ik ging naar Kabul in december 2020. 667 00:46:10,685 --> 00:46:12,479 Ik heb president Ghani gezien. 668 00:46:13,104 --> 00:46:17,025 Ze voelden zich in de steek gelaten. 'We houden van de Amerikanen. 669 00:46:17,108 --> 00:46:18,735 We hebben verkiezingen. 670 00:46:18,860 --> 00:46:21,238 We zijn een democratie middenin Azië. 671 00:46:21,321 --> 00:46:23,156 We geloven in wat jij gelooft.' 672 00:46:24,658 --> 00:46:28,537 Wat ik voelde toen ik daar was, was angst. 673 00:46:31,623 --> 00:46:34,501 'Lieve help. De Amerikanen gaan weg… 674 00:46:34,960 --> 00:46:38,713 …de taliban zijn hier, ze zijn onder ons en ze jagen ons op. 675 00:46:38,797 --> 00:46:41,842 En als het niet op de tv komt… 676 00:46:42,634 --> 00:46:44,094 …geeft de wereld er niet om. 677 00:46:53,311 --> 00:46:57,357 De Verenigde Staten hebben gedaan wat we gingen doen in Afghanistan. 678 00:46:57,858 --> 00:47:00,819 De terroristen te pakken die ons op 9/11 aanvielen… 679 00:47:00,902 --> 00:47:03,488 …en om af te rekenen met Osama bin Laden… 680 00:47:03,989 --> 00:47:08,410 …en de terreurdreiging te verlagen en voorkomen dat Afghanistan een basis wordt… 681 00:47:08,493 --> 00:47:12,455 …van waaruit aanslagen op de Verenigde Staten konden worden voortgezet. 682 00:47:12,539 --> 00:47:15,792 We hebben die doelen bereikt. Daarom gingen we. 683 00:47:16,376 --> 00:47:19,796 We zijn niet naar Afghanistan gegaan om een land te bouwen. 684 00:47:20,881 --> 00:47:25,051 Het is het recht en verantwoordelijkheid van het Afghaanse volk… 685 00:47:25,135 --> 00:47:28,889 …om hun toekomst te bepalen en hoe ze hun land willen besturen. 686 00:47:29,848 --> 00:47:34,227 De taliban nemen in snel tempo steden en districten over. 687 00:47:34,311 --> 00:47:38,857 Vrijdag zeiden de taliban dat ze de controle hadden over 85% van Afghanistan… 688 00:47:38,940 --> 00:47:41,985 …en strijders verstevigen hun grip in strategische gebieden. 689 00:47:43,528 --> 00:47:46,615 Ik vraag degenen die willen dat we blijven: 690 00:47:47,282 --> 00:47:48,617 Hoeveel nog? 691 00:47:48,700 --> 00:47:52,203 Hoeveel meer van Amerika's dochters en zonen… 692 00:47:52,287 --> 00:47:53,955 …wilt u riskeren? 693 00:47:54,039 --> 00:47:56,124 Hoelang moeten ze blijven? 694 00:47:57,959 --> 00:47:59,377 Defensiemedewerkers… 695 00:47:59,461 --> 00:48:01,880 …zeggen dat de laatste Amerikaanse en NAVO-troepen… 696 00:48:02,005 --> 00:48:05,258 …de militaire luchtmachtbasis Bagram hebben verlaten… 697 00:48:05,342 --> 00:48:07,969 …en overhandigd aan de Afghaanse strijdkrachten. 698 00:48:11,806 --> 00:48:14,351 Waar zijn de idealisten? 699 00:48:14,851 --> 00:48:17,520 Waarom komen de idealisten niet in opstand… 700 00:48:17,604 --> 00:48:21,149 …over deze terugtrekking uit Afghanistan? 701 00:48:21,232 --> 00:48:25,320 Een terugtrekking die al enorm leed veroorzaakt. 702 00:48:25,403 --> 00:48:30,450 Nadat de Verenigde Staten de overeenkomst met de taliban tekende… 703 00:48:30,533 --> 00:48:33,703 …zagen we een aanval op een kraamkliniek… 704 00:48:33,787 --> 00:48:37,457 …waarin de taliban baby's en aanstaande moeders doodde. 705 00:48:37,540 --> 00:48:41,211 Aanvallen op markten die tientallen Afghanen doodden. 706 00:48:41,294 --> 00:48:44,089 Een aanval op de Amerikaanse universiteit in Kabul… 707 00:48:44,172 --> 00:48:47,842 …waar zonder pardon jonge mensen werden neergeschoten… 708 00:48:47,926 --> 00:48:50,804 …die een betere toekomst wilden opbouwen… 709 00:48:50,887 --> 00:48:52,847 …voor nieuwe generaties Afghanen. 710 00:48:52,931 --> 00:48:55,934 Dus ik wil vragen, waar is de verontwaardiging? 711 00:48:56,017 --> 00:48:57,477 Waar zijn de idealisten… 712 00:48:57,560 --> 00:49:02,774 …en waarom vinden ze het niet erg dat wij deze organisatie versterken? 713 00:49:02,857 --> 00:49:06,903 Deze terroristen met een brute en moorddadige agenda… 714 00:49:06,987 --> 00:49:08,822 …terwijl wij naar huis gaan? 715 00:49:13,743 --> 00:49:17,580 Zodra de Amerikanen Afghanistan verlaten en hun troepen niet hier zijn… 716 00:49:18,164 --> 00:49:20,834 …komt het internationale terrorisme terug. 717 00:49:20,917 --> 00:49:23,461 En al die investeringen in Afghanistan… 718 00:49:23,545 --> 00:49:26,715 …van de afgelopen 19 jaar, zijn dan allemaal weg. 719 00:49:28,216 --> 00:49:31,886 AFGHAANSE LEGER TRAININGSBASIS 2021 720 00:49:33,054 --> 00:49:36,141 GENERAAL YASIN ZIA AFGHAANS NATIONAAL LEGER 721 00:49:42,272 --> 00:49:44,441 Het enige dat bestaat… 722 00:49:44,524 --> 00:49:47,360 …is dat de taliban geloven dat ze deze oorlog hebben gewonnen… 723 00:49:47,444 --> 00:49:49,738 …de Verenigde Staten vluchten… 724 00:49:49,821 --> 00:49:53,366 …en dat zij de sleutels van de deur moeten krijgen… 725 00:49:54,451 --> 00:49:58,163 …zodat ze hun eigen emiraat kunnen vestigen. 726 00:50:02,167 --> 00:50:04,961 Zelfs als de Amerikanen weg zijn, zijn we klaar… 727 00:50:06,421 --> 00:50:08,423 …om onze plichten te vervullen. 728 00:50:09,257 --> 00:50:13,094 We zullen ons land verdedigen zolang er bloed in ons lichaam zit. 729 00:50:13,178 --> 00:50:15,555 We geven ons land niet aan de taliban. 730 00:50:16,473 --> 00:50:18,433 Dit is ons gevecht. Dit is mijn land. 731 00:50:18,516 --> 00:50:21,061 Dit is mijn volk. Dit is mijn leger. 732 00:50:21,352 --> 00:50:22,729 Onthoud dit gezicht. 733 00:50:23,229 --> 00:50:27,108 Dit is niet het oude Afghanistan. Dit is de nieuwe generatie. 734 00:50:27,192 --> 00:50:30,570 Dit is het nieuwe volk, de nieuwe jonge generatie… 735 00:50:31,196 --> 00:50:32,822 …en het nieuwe leger. 736 00:50:36,117 --> 00:50:39,954 Toen ik bij het leger kwam, was het vanwege hulpeloosheid. 737 00:50:40,038 --> 00:50:41,873 Maar nu is onze situatie beter. 738 00:50:41,956 --> 00:50:45,418 We zijn bij het leger omdat er te veel ellende is. 739 00:50:45,502 --> 00:50:47,170 We moeten ons land verdedigen. 740 00:50:54,052 --> 00:51:00,183 De logica en redenering van de taliban is dat de regering van Afghanistan… 741 00:51:00,266 --> 00:51:03,269 …het resultaat is van de bezetting van Afghanistan. 742 00:51:04,312 --> 00:51:08,191 Als de Amerikanen weggaan… 743 00:51:08,274 --> 00:51:12,612 …moet de uitkomst van hun bezetting ook vernietigd worden… 744 00:51:12,695 --> 00:51:16,241 …en moet er een nieuwe regering komen. 745 00:51:16,324 --> 00:51:19,744 Dat is acceptabel voor alle mensen in Afghanistan. 746 00:51:22,997 --> 00:51:26,626 Mijn boodschap aan de bloedzuiger taliban… 747 00:51:26,709 --> 00:51:31,965 …is dat ik een van mijn kinderen in het leger heb verloren… 748 00:51:32,048 --> 00:51:35,510 …terwijl het land verdedigd werd… 749 00:51:35,593 --> 00:51:40,890 …en ik blijf het Afghaanse Nationale Leger altijd steunen. 750 00:51:42,475 --> 00:51:48,481 Ik zal m'n overgebleven kinderen opvoeden en overdragen aan de ANA… 751 00:51:48,565 --> 00:51:53,736 …zodat ze vechten tegen de onderdrukker en bloedzuigende vijanden van het land… 752 00:51:53,820 --> 00:51:56,489 …en hun kaken breken. 753 00:51:59,200 --> 00:52:04,581 Ik verzeker u dat we goede relaties willen… 754 00:52:04,664 --> 00:52:08,418 …met de Amerikanen en de NAVO. 755 00:52:08,918 --> 00:52:13,506 In de overeenkomst tussen de taliban en de Amerikanen… 756 00:52:13,590 --> 00:52:20,388 …vind je dat enorme ding dat de taliban hebben opgegeven. 757 00:52:20,471 --> 00:52:24,142 De relatie met Al Qaida en andere groepen. 758 00:52:24,225 --> 00:52:27,312 Dit was het grootste om op te geven. 759 00:52:28,479 --> 00:52:33,651 Taliban deden dat om de onderhandelingen te laten slagen. 760 00:52:33,735 --> 00:52:39,407 Ze zeiden dat we geen relaties mochten hebben met Al Qaida en andere groepen. 761 00:52:42,243 --> 00:52:47,540 De Amerikanen hebben de beslissing genomen… 762 00:52:47,624 --> 00:52:50,418 …om hun troepen na 20 jaar terug te trekken. 763 00:52:50,501 --> 00:52:54,964 Ze hebben ons professioneel getraind en er zullen geen problemen ontstaan. 764 00:52:55,048 --> 00:52:58,509 We zijn klaar om ons land zelf te verdedigen. 765 00:53:02,639 --> 00:53:05,183 OP 15 AUGUSTUS 2021 VEROVERDEN DE TALIBAN KABUL 766 00:53:05,266 --> 00:53:08,561 ZE HEBBEN DE MACHT IN HET LAND OVERGENOMEN NA 20 JAAR OORLOG 767 00:53:08,645 --> 00:53:10,813 11 september veranderde de wereld. 768 00:53:13,233 --> 00:53:15,610 Ons land verkeert in een staat van rouw. 769 00:53:16,277 --> 00:53:19,155 Sommigen zeggen dat we een stapje terug moeten doen. 770 00:53:19,239 --> 00:53:21,366 Laten we even pauzeren… 771 00:53:21,783 --> 00:53:25,745 …en nadenken over de gevolgen van onze acties… 772 00:53:26,329 --> 00:53:29,958 …zodat dit niet uit de hand loopt. 773 00:53:32,961 --> 00:53:35,797 De bevoegdheid om militair geweld te gebruiken… 774 00:53:35,880 --> 00:53:38,299 …is al 41 keer gebruikt… 775 00:53:39,133 --> 00:53:41,344 …in ongeveer 19 landen… 776 00:53:41,844 --> 00:53:44,013 …zonder relatie met 9/11. 777 00:53:44,097 --> 00:53:48,685 Het wordt ook gebruikt voor spionage in de Verenigde Staten. 778 00:53:49,269 --> 00:53:53,398 Het wordt gebruikt in Somalië, Jemen, noem maar op. 779 00:53:53,481 --> 00:53:57,652 Het wordt overal ter wereld gebruikt als basis om geweld te gebruiken… 780 00:53:57,735 --> 00:54:01,239 …en militaire operaties uit te voeren. 781 00:54:01,322 --> 00:54:03,449 Dat is ongrondwettelijk. 782 00:54:04,158 --> 00:54:06,577 Het is het toneel voor eeuwige oorlog. 783 00:54:08,579 --> 00:54:11,249 Ik had nooit verwacht… 784 00:54:11,332 --> 00:54:14,294 …dat deze bevoegdheid nog steeds wordt gebruikt… 785 00:54:14,377 --> 00:54:16,754 …of wordt aangehaald door de regering… 786 00:54:16,879 --> 00:54:19,590 …om geweld te gebruiken tegen terroristische groeperingen. 787 00:54:19,674 --> 00:54:21,676 Dat hadden we nooit verwacht. 788 00:54:21,759 --> 00:54:24,762 We dachten dat we achter Al Qaida aan gingen. 789 00:54:24,846 --> 00:54:27,765 En als we dat doen, is ons werk gedaan. 790 00:54:27,849 --> 00:54:30,727 En als we er zeker van zijn dat we Afghanistan… 791 00:54:30,810 --> 00:54:33,688 …als toevluchtsoord hebben geëlimineerd, zou dat het einde zijn… 792 00:54:33,771 --> 00:54:35,773 …van deze bevoegdheid. 793 00:54:35,857 --> 00:54:39,193 Het was bedoeld om achter Al Qaida aan te gaan. 794 00:54:39,861 --> 00:54:41,946 Maar het wordt nog steeds gebruikt. 795 00:54:42,030 --> 00:54:43,740 Het moet een keer ophouden. 796 00:54:48,536 --> 00:54:51,497 DE OORLOG IN AFGHANISTAN KOSTTE DE VS MEER DAN TWEE BILJOEN DOLLAR 797 00:54:51,581 --> 00:54:53,875 MEER DAN 2448 AMERIKAANSE MILITAIREN KWAMEN OM. 798 00:54:53,958 --> 00:54:58,796 MINSTENS 150.000 AFGHANEN ZIJN GEDOOD, VEEL VAN HEN BURGERS 799 00:55:08,598 --> 00:55:14,479 9/11 is in veel opzichten net zo'n duidelijke grens… 800 00:55:14,562 --> 00:55:17,315 …als die tussen de 20e en de 21e eeuw. 801 00:55:17,398 --> 00:55:22,070 Het is in veel opzichten het begin van onze moderne geschiedenis. 802 00:55:23,654 --> 00:55:27,742 Het grootste wat 9/11 deed, was Amerika bang maken. 803 00:55:28,951 --> 00:55:31,788 Vandaag is het antrax, morgen een andere bedreiging. 804 00:55:31,871 --> 00:55:34,248 Wat is het? Wanneer houdt het op? 805 00:55:34,874 --> 00:55:38,961 We zien dat in de architectuur van gebouwen… 806 00:55:39,045 --> 00:55:43,925 …en de openbare ruimtes waarin we ons leven doorbrengen. 807 00:55:44,008 --> 00:55:48,096 Het heeft ons vertrouwen in instellingen aangetast… 808 00:55:48,679 --> 00:55:51,766 …het falen van de Amerikaanse regering in de aanloop naar 9/11. 809 00:55:52,517 --> 00:55:56,396 Elke verklaring die ik vandaag afleg, wordt gesteund door bronnen… 810 00:55:56,479 --> 00:55:57,647 …solide bronnen. 811 00:55:57,939 --> 00:56:01,692 Het falen van de Amerikaanse inlichtingendienst en de media… 812 00:56:01,776 --> 00:56:04,278 …in de aanloop naar de oorlog in Irak… 813 00:56:04,362 --> 00:56:10,118 …veranderde de manier waarop Amerikanen naar de regering en de media keken… 814 00:56:10,201 --> 00:56:13,371 …en wie ze vertrouwden. 815 00:56:14,205 --> 00:56:16,290 Weet je waar we het over hebben? 816 00:56:16,374 --> 00:56:19,710 Je hebt vier jaar geleden een rapport gelezen en nu weet je alles. 817 00:56:19,836 --> 00:56:24,757 9/11 was in zekere zin de moderne complottheorie. 818 00:56:27,051 --> 00:56:33,266 De miljarden dollars van de binnenlandse veiligheidsdienst… 819 00:56:33,349 --> 00:56:38,104 …aan subsidies voor lokale en nationale wetshandhavers die ze militariseerden… 820 00:56:38,187 --> 00:56:42,400 …bracht die eigen oorlog in veel opzichten naar huis. 821 00:56:44,902 --> 00:56:50,867 Dit is een van de twee of drie data in de Amerikaanse geschiedenis… 822 00:56:50,950 --> 00:56:55,163 …die de rest van de Amerikaanse geschiedenis heeft veranderd. 823 00:57:06,007 --> 00:57:09,260 Helaas denk ik dat als Osama bin Laden nog zou leven… 824 00:57:09,343 --> 00:57:11,929 …hij een gelukkig man zou zijn of tenminste tevreden. 825 00:57:12,263 --> 00:57:15,766 De onderneming die hij in 1988 begon… 826 00:57:16,267 --> 00:57:19,020 …bestaat al meer dan drie decennia. 827 00:57:19,103 --> 00:57:22,273 Het heeft het meest geavanceerde leger… 828 00:57:22,356 --> 00:57:24,984 …in de geschiedenis uitgedaagd, de Verenigde Staten. 829 00:57:28,446 --> 00:57:30,114 Op 9/11 was er één Al Qaida. 830 00:57:30,990 --> 00:57:35,119 Vandaag staan er vier keer zoveel buitenlandse terroristenorganisaties… 831 00:57:35,203 --> 00:57:39,332 …op de lijst van het ministerie van BZ die de Al Qaida-ideologie delen. 832 00:57:39,415 --> 00:57:43,294 Die Bin Laden nog steeds als hun held en mentor beschouwen… 833 00:57:43,377 --> 00:57:46,255 …als de persoon die ze nastreven. 834 00:57:47,215 --> 00:57:49,008 De zin 'De oorlog tegen terreur'… 835 00:57:49,091 --> 00:57:52,345 …was een enorm dwingende oproep tot strijd… 836 00:57:52,428 --> 00:57:54,263 …maar het was enorm misleidend. 837 00:57:55,890 --> 00:58:00,102 Het had de oorlog tegen terrorisme moeten zijn. Dat was dan op de groep gericht… 838 00:58:00,186 --> 00:58:03,147 …op de personen van de aanslagen op 11 september… 839 00:58:03,231 --> 00:58:05,316 …die ons bleven bedreigen. 840 00:58:05,942 --> 00:58:08,611 Maar een oorlog tegen terreur, is alles wat ons bang maakt. 841 00:58:11,113 --> 00:58:14,408 Ik ga geen biljoen dollar aan investeringen rechtvaardigen… 842 00:58:14,492 --> 00:58:17,870 …of proberen alle stukjes uit te leggen… 843 00:58:18,579 --> 00:58:20,915 …die in 20 jaar oorlog zijn gegaan. 844 00:58:21,624 --> 00:58:26,671 Maar vandaag is meer dan 40% van de schoolkinderen in Afghanistan een meisje. 845 00:58:26,754 --> 00:58:31,008 Het aantal kinderen dat tijdens de bevalling sterft, is sterk afgenomen. 846 00:58:31,092 --> 00:58:33,928 De toegang tot medische zorg is enorm uitgebreid… 847 00:58:34,011 --> 00:58:35,930 …naar Afghanen in het hele land. 848 00:58:36,973 --> 00:58:40,393 De kansen voor Afghanen om een goede opleiding te krijgen… 849 00:58:41,269 --> 00:58:43,187 …niet alleen de basisschool… 850 00:58:43,271 --> 00:58:47,483 …maar ook de middelbare school en universiteit is enorm toegenomen. 851 00:58:48,734 --> 00:58:51,654 Sommigen zullen zeggen dat het het niet waard was. 852 00:58:52,405 --> 00:58:55,199 Maar als je jonge vrouwen naar school ziet gaan… 853 00:58:55,283 --> 00:58:57,201 …of je ziet vrouwen leidinggeven… 854 00:58:57,285 --> 00:59:02,665 …of je ziet aspecten van de Afghaanse economie steeds meer concurreren… 855 00:59:02,748 --> 00:59:05,960 …met andere elementen in de ontwikkelde wereld… 856 00:59:09,589 --> 00:59:11,924 …vind ik dat er vooruitgang is geboekt. 857 00:59:30,318 --> 00:59:33,070 NOOIT VERGETEN 858 00:59:38,576 --> 00:59:40,119 Leer de geschiedenis. 859 00:59:40,620 --> 00:59:44,582 Het is belangrijk om te weten wat leidde tot 9/11… 860 00:59:45,207 --> 00:59:47,335 …9/11 zelf, de nasleep. 861 00:59:47,835 --> 00:59:51,756 Het is belangrijk om het goede, het slechte, het lelijke te kennen. 862 01:00:11,150 --> 01:00:13,986 DÉSIRÉÉ BOUCHAT OVERLEVENDE  9/11 863 01:00:14,070 --> 01:00:18,282 Als je na 11 september had gevraagd: 'Hoe gaat het?' 864 01:00:18,783 --> 01:00:22,161 Dan had ik gezegd: 'Prima, Ik leef nog.' 865 01:00:22,912 --> 01:00:25,039 Ik wist niet dat het niet goed ging. 866 01:00:25,748 --> 01:00:28,542 Ik was een functionerende zombie. 867 01:00:31,754 --> 01:00:35,591 In 2006 begreep ik het echt. 868 01:00:36,592 --> 01:00:39,512 Toen werd het museum geopend. 869 01:00:42,014 --> 01:00:45,101 Toen begreep ik dat ik het verhaal moest vertellen. 870 01:00:45,184 --> 01:00:49,897 Ik moest praten over de mensen die we verloren, over de gebeurtenissen. 871 01:00:50,439 --> 01:00:51,899 En dat moest ik delen. 872 01:01:01,826 --> 01:01:07,790 BRENDA BERKMAN HOOFDINSPECTEUR FDNY, GEPENSIONEERD 873 01:01:14,171 --> 01:01:16,382 Wat we hopelijk niet vergeten van 9/11… 874 01:01:16,465 --> 01:01:21,429 …is hoe ons land probeerde samen te komen op 9/11… 875 01:01:21,512 --> 01:01:23,848 …en elkaar te helpen. 876 01:01:23,931 --> 01:01:28,519 Dit was voor we besloten om wraak te nemen… 877 01:01:28,602 --> 01:01:32,773 …of actie te ondernemen tegen degene die verantwoordelijk was. 878 01:01:33,691 --> 01:01:36,861 We kunnen zoveel lessen leren van 9/11… 879 01:01:36,944 --> 01:01:41,115 …maar we moeten niet denken dat haat… 880 01:01:42,366 --> 01:01:45,953 …ooit een goede reactie is. 881 01:01:46,746 --> 01:01:48,873 Alleen liefde is dat. 882 01:01:54,253 --> 01:01:55,129 Dat is het. 883 01:02:01,177 --> 01:02:04,680 Elke 9/11 herdenkingsdag is weer als nieuw. 884 01:02:05,723 --> 01:02:08,851 Je vergeet het nooit. En dat doe ik nooit. 885 01:02:10,478 --> 01:02:12,646 Het blijft als lijm aan je plakken. 886 01:02:12,730 --> 01:02:14,398 Je vergeet het nooit. 887 01:02:17,818 --> 01:02:20,029 FAYE GILMORE, LEIGHS MOEDER 888 01:02:20,112 --> 01:02:24,366 Maar mijn echte vreugde is dat ik Leigh en Faye heb leren kennen. 889 01:02:29,330 --> 01:02:32,291 Mijn hele leven veranderde nadat ik ze ontmoette… 890 01:02:32,374 --> 01:02:34,460 …wetende dat ze leefden. 891 01:02:35,085 --> 01:02:39,340 We hielden contact met elkaar en ze werden mijn familie. 892 01:02:39,423 --> 01:02:40,633 Dat is mooi. 893 01:02:40,716 --> 01:02:43,511 En nog steeds is Faye mijn moeder uit Chicago. 894 01:02:45,262 --> 01:02:48,182 Ze is zo'n mooi persoon, weet je? 895 01:02:50,893 --> 01:02:52,895 11 SEPTEMBER HERDENKINGSDAG 896 01:03:01,529 --> 01:03:04,615 Andrew Anthony Abate. 897 01:03:05,533 --> 01:03:08,702 Vincent Paul Abate. 898 01:03:09,870 --> 01:03:12,581 Laurence Christopher Abel. 899 01:03:13,833 --> 01:03:15,751 Alona Abraham. 900 01:03:16,919 --> 01:03:20,756 William F. Abrahamson. 901 01:03:21,882 --> 01:03:24,176 Richard Anthony Aceto. 902 01:03:25,135 --> 01:03:28,806 Heinrich Bernhard Ackermann. 903 01:03:29,974 --> 01:03:32,560 Paul Acquaviva. 904 01:03:33,769 --> 01:03:35,729 Christian Adams. 905 01:03:59,420 --> 01:04:01,046 Amerika op z'n best… 906 01:04:01,547 --> 01:04:06,302 …is een Amerika dat gelooft in gelijkheid voor iedereen. 907 01:04:13,851 --> 01:04:15,352 In de islam… 908 01:04:15,436 --> 01:04:19,440 …is een van Gods 99 namen As-Salam… 909 01:04:19,523 --> 01:04:20,858 …wat 'vrede' betekent. 910 01:04:23,569 --> 01:04:26,405 'Vrede' is een van Gods namen. 911 01:04:27,323 --> 01:04:30,701 Welke grotere ambitie kan een mens hebben… 912 01:04:31,869 --> 01:04:37,625 …dan een echte, blijvende, permanente vrede? 913 01:05:42,481 --> 01:05:46,402 Ondertiteld door: Marjolijn Mellor