1 00:00:12,180 --> 00:00:14,348 Het was een mooie herfstochtend… 2 00:00:14,432 --> 00:00:18,978 …en ik wist dat ik een stafvergadering had in het Pentagon. 3 00:00:20,313 --> 00:00:23,441 Het Pentagon is een groot gebouw. Het is enorm. 4 00:00:23,524 --> 00:00:27,361 Het is een van de grootste kantoorgebouwen ter wereld. 5 00:00:27,945 --> 00:00:30,573 Het heeft vijf kanten, vijf verdiepingen. 6 00:00:30,656 --> 00:00:35,787 Destijds werkte ik op de eerste verdieping aan de E-ring… 7 00:00:35,870 --> 00:00:38,831 …de buitenste ring van het Pentagon. 8 00:00:38,915 --> 00:00:42,043 Ik zei tegen mijn man: 'Ik ben laat. Ik ga snel weg… 9 00:00:42,126 --> 00:00:44,003 …want ik heb zo een vergadering.' 10 00:00:44,087 --> 00:00:47,632 Ik gaf iedereen een kus en zei: 'Ik zie jullie later weer.' 11 00:00:50,134 --> 00:00:55,348 We waren met ongeveer 16 in de stafvergadering. 12 00:00:56,015 --> 00:00:57,433 En toen ik het hoorde… 13 00:00:57,517 --> 00:01:01,896 …was dat het hardste geluid dat ik ooit had gehoord… 14 00:01:01,979 --> 00:01:03,231 …en het werd donker. 15 00:01:09,946 --> 00:01:15,284 51 MINUTEN NA DE EERSTE AANVAL OP HET WORLD TRADE CENTER 16 00:01:15,368 --> 00:01:17,370 Het was zo donker in de kamer… 17 00:01:18,538 --> 00:01:21,082 …dat je geen hand voor ogen zag. 18 00:01:21,707 --> 00:01:24,836 Ik wist dat ik aan de rechterkant van de tafel zat. 19 00:01:25,336 --> 00:01:28,881 Toen ik bijkwam, zat ik aan de linkerkant van de tafel. 20 00:01:28,965 --> 00:01:33,344 Ik weet niet of ik naar de andere kant van de tafel werd geblazen… 21 00:01:33,427 --> 00:01:36,055 …maar ik weet dat ik daar niet zat. 22 00:01:36,139 --> 00:01:38,266 Ik zat aan de rechterkant. 23 00:01:39,433 --> 00:01:42,061 Mijn hemel. 24 00:01:42,145 --> 00:01:45,022 We kijken naar live beelden uit Washington… 25 00:01:45,106 --> 00:01:47,942 …en er komt rook uit het Pentagon. 26 00:01:49,360 --> 00:01:50,361 Op dat moment… 27 00:01:50,444 --> 00:01:53,239 …nam mijn geest het over en zei: 'Wegwezen hier'. 28 00:01:54,448 --> 00:01:55,867 De brand ontstond… 29 00:01:55,950 --> 00:01:59,412 …zoals we nu zien, in het midden, waar de crash plaatsvond. 30 00:01:59,495 --> 00:02:00,955 Ik begon te kruipen. 31 00:02:01,455 --> 00:02:05,293 Toen ik door de deur kroop, pakte iemand mijn broek vast. 32 00:02:05,376 --> 00:02:08,045 Ik zei: 'Wie is dit?' En ze zei: 'Lois.' 33 00:02:08,129 --> 00:02:11,048 Ik zei: 'Lois, blijf bij me. Ik heb je.' 34 00:02:11,132 --> 00:02:14,218 Niet wetende dat er mensen achter Lois zaten. 35 00:02:14,719 --> 00:02:17,263 Dus toen ik door het Pentagon kroop… 36 00:02:17,346 --> 00:02:18,723 …waren er hokjes. 37 00:02:19,223 --> 00:02:23,060 Dus ik kroop onder een hokje en zei: 'We moeten verder.' 38 00:02:23,144 --> 00:02:26,272 Terwijl we verder kropen zei ze: 'Ik kan niet meer'.  39 00:02:26,898 --> 00:02:30,651 Ik zei: 'Lois, je moet wel. Ik moet je hieruit halen'. 40 00:02:33,571 --> 00:02:34,405 Sorry. 41 00:02:38,075 --> 00:02:38,951 Sorry. 42 00:02:41,245 --> 00:02:42,788 'Je kan niet achterblijven. 43 00:02:42,872 --> 00:02:45,833 Ik kan niet zeggen dat ik je achter heb gelaten.' 44 00:02:47,960 --> 00:02:49,712 Ze zei: 'Het lukt niet.' 45 00:02:49,795 --> 00:02:52,757 Ze zei dat haar panty aan haar benen bleef plakken… 46 00:02:52,840 --> 00:02:54,508 …omdat de vloer zo heet was. 47 00:02:55,134 --> 00:02:57,762 Ik zei: 'Klim op m'n rug, ik draag je wel.' 48 00:02:58,888 --> 00:03:01,891 Op dat moment wilde ik het opgeven. 49 00:03:03,684 --> 00:03:07,230 Maar dat kon niet, want ik had deze mensen bij me. 50 00:03:08,356 --> 00:03:11,525 Ik dacht: alsjeblieft, God, u moet ons hier weghalen. 51 00:03:11,609 --> 00:03:13,653 Het enige wat ik dacht was: 52 00:03:13,736 --> 00:03:16,489 Deze mensen zijn hier door mij. We gaan dood. 53 00:03:22,912 --> 00:03:25,498 Er was een soldaat, mijn kolonel en ik. 54 00:03:25,581 --> 00:03:28,042 En we sloegen op het raam. 55 00:03:28,918 --> 00:03:30,711 Het raam ging open… 56 00:03:31,837 --> 00:03:34,590 …en ik zag dat daar mannen stonden. 57 00:03:34,674 --> 00:03:36,550 Ze zeiden: 'Spring. We vangen je.' 58 00:03:39,011 --> 00:03:40,930 Dus we lieten die jonge soldaat… 59 00:03:41,013 --> 00:03:42,932 …uit het raam zakken… 60 00:03:43,015 --> 00:03:45,101 …omdat hij erg verbrand was. 61 00:03:45,184 --> 00:03:47,603 Hij was de eerste die we lieten zakken. 62 00:03:48,396 --> 00:03:52,316 Daarna lieten we Lois uit het raam zakken. 63 00:03:52,400 --> 00:03:55,111 En er was een andere vrouw achter haar. 64 00:03:55,194 --> 00:03:56,862 Ze kwam bij het raam… 65 00:03:56,946 --> 00:03:59,949 Ze keek me aan en zei: 'Kolonel, ik ben bang.' 66 00:04:00,032 --> 00:04:02,576 Ik zei: 'Maar je moet hier weg.' 67 00:04:02,660 --> 00:04:04,912 'Ik kan het niet. Je kan het wel.' 68 00:04:04,996 --> 00:04:10,293 Ik duwde haar vingers van de richel en liet haar vallen. 69 00:04:12,169 --> 00:04:13,546 De jongens vingen haar… 70 00:04:13,629 --> 00:04:16,299 …dus mijn kolonel en ik bleven achter. 71 00:04:16,924 --> 00:04:19,635 Hij zei: 'Oké. Het is tijd om te gaan.' 72 00:04:20,094 --> 00:04:22,513 Ik zei tegen hem: 'Als we stil zijn… 73 00:04:22,596 --> 00:04:26,392 …horen we misschien mensen en kunnen we die ook halen.' 74 00:04:26,475 --> 00:04:28,853 Dus we zaten in dat raam… 75 00:04:28,936 --> 00:04:32,481 …en het was zo stil. Je hoorde niets. 76 00:04:38,112 --> 00:04:40,406 Hij en ik schreeuwden… 77 00:04:40,489 --> 00:04:44,160 …en we sloegen op het raam en er kwam niemand. 78 00:04:47,246 --> 00:04:50,166 Toen gaf hij me een bevel. 79 00:04:50,666 --> 00:04:55,004 Hij zei: 'Kolonel, je gaat nu dat raam uit'. 80 00:04:55,504 --> 00:05:00,384 Het enige bevel in mijn militaire carrière dat ik niet wilde gehoorzamen. 81 00:05:01,052 --> 00:05:03,095 Ik wist dat er nog mensen waren. 82 00:05:05,056 --> 00:05:06,432 Maar ik moest gewoon. 83 00:05:09,268 --> 00:05:12,980 En toen ik uit het raam klom… 84 00:05:13,064 --> 00:05:14,982 …viel ik uiteindelijk… 85 00:05:15,483 --> 00:05:19,153 …en vanaf dat moment weet ik niet wat er gebeurd is. 86 00:05:20,279 --> 00:05:22,073 Ik had ernstige rookinhalatie. 87 00:05:22,156 --> 00:05:26,035 Ik had brandwonden op mijn rug en op mijn armen en benen. 88 00:05:26,535 --> 00:05:30,414 De verpleegsters en anderen vertellen me de rest van het verhaal. 89 00:05:32,291 --> 00:05:35,920 Een verpleegster zei: 'We dachten niet dat je het zou redden'. 90 00:05:36,003 --> 00:05:38,547 Ik was bewusteloos. 91 00:05:38,631 --> 00:05:42,093 Ze zei: 'We namen je mee naar een triagepost… 92 00:05:42,176 --> 00:05:44,303 …die buiten het Pentagon was.' 93 00:05:44,387 --> 00:05:46,472 En ze zei: 94 00:05:46,555 --> 00:05:49,725 'Deze persoon redt het niet. Ze moet naar het ziekenhuis.' 95 00:05:51,936 --> 00:05:55,022 Ik werd in een langskomende vrachtwagen gelegd. 96 00:05:55,106 --> 00:05:58,401 Ze stopten de vrachtwagen en legden me achterin. 97 00:05:58,484 --> 00:05:59,693 Een gewone vrachtwagen? 98 00:05:59,777 --> 00:06:03,447 Gewoon een vrachtwagen die langs het Pentagon reed… 99 00:06:03,531 --> 00:06:06,117 …en ze legden me in die vrachtwagen… 100 00:06:06,200 --> 00:06:08,577 …en de verpleegster stapte ook in. 101 00:06:08,661 --> 00:06:12,456 Ze bleven me reanimeren. 102 00:06:13,165 --> 00:06:15,501 Ik weet nog dat ik m'n ogen opendeed… 103 00:06:15,584 --> 00:06:17,503 …en dat was het wel. 104 00:06:24,885 --> 00:06:26,971 EEN NETFLIX-DOCUMENTAIREREEKS 105 00:07:15,227 --> 00:07:17,855 Tegenstrijdige berichten over het vliegtuig. 106 00:07:17,938 --> 00:07:20,232 Volgens een ooggetuige zag hij… 107 00:07:20,316 --> 00:07:23,986 …een klein vliegtuig toen hij over de 14th Street Bridge kwam. 108 00:07:24,111 --> 00:07:27,156 NEGEN MINUTEN VOOR DE AANSLAG OP HET PENTAGON 109 00:07:27,656 --> 00:07:31,535 United 93, het verkeer voor u is op één uur, 15 kilometer oostwaarts. 110 00:07:31,619 --> 00:07:33,746 Geen contact. We kijken, United 93. 111 00:07:36,790 --> 00:07:39,084 Hé. Iemand. 112 00:07:39,168 --> 00:07:40,586 Laat Cleveland bellen. 113 00:07:44,507 --> 00:07:47,885 United 93 was ook volgetankt. 114 00:07:47,968 --> 00:07:49,678 Op weg naar San Francisco. 115 00:07:49,762 --> 00:07:52,431 Hij was vertraagd en vertrok een paar minuten… 116 00:07:52,515 --> 00:07:55,976 …voordat vlucht 11 zich in de North Tower boorde. 117 00:07:56,810 --> 00:07:59,271 Mayday. Weg hier. 118 00:07:59,355 --> 00:08:01,941 We gaan hier allemaal dood. 119 00:08:03,817 --> 00:08:05,236 Heb je United 93? 120 00:08:05,319 --> 00:08:07,821 United 93, ten zuiden van Chardon? Afgedaald. 121 00:08:07,905 --> 00:08:09,823 Wat? -Zo te zien is hij gedaald. 122 00:08:09,907 --> 00:08:12,409 United 93, bevestig drie-vijf-nul. 123 00:08:12,493 --> 00:08:13,994 United 93, Cleveland. 124 00:08:15,329 --> 00:08:18,040 United 93, Cleveland. Identificeer jezelf. 125 00:08:19,625 --> 00:08:24,713 De kapers hadden audiocommunicatie uitgezonden. 126 00:08:24,797 --> 00:08:27,007 We denken dat ze dachten… 127 00:08:27,091 --> 00:08:29,969 …dat ze dat terugstuurde naar de cabine… 128 00:08:30,052 --> 00:08:33,222 …maar het ging naar de luchtverkeersleiding. 129 00:08:35,099 --> 00:08:36,433 STEM VAN DE KAPER 130 00:08:36,517 --> 00:08:39,103 Ga zitten en blijf zitten. 131 00:08:39,186 --> 00:08:41,897 We hebben een bom aan boord, dus… 132 00:08:46,777 --> 00:08:51,031 We horen berichten dat het Witte Huis wordt geëvacueerd. 133 00:08:51,115 --> 00:08:55,369 We weten niet precies waarom die beslissing is genomen. 134 00:08:55,452 --> 00:08:57,496 Dit is minder dan een uur… 135 00:08:57,580 --> 00:09:01,542 …na de dubbele explosie in New York, in het World Trade Center. 136 00:09:03,085 --> 00:09:05,004 Dit is een belangrijke ontwikkeling. 137 00:09:05,087 --> 00:09:10,467 De luchtvaartautoriteiten hebben al het luchtverkeer gestopt. 138 00:09:10,551 --> 00:09:13,846 Dit land is lamgelegd door deze terroristische aanslagen… 139 00:09:13,929 --> 00:09:15,639 …wat betreft vliegverkeer. 140 00:09:15,723 --> 00:09:18,350 Het vliegveld wordt geëvacueerd. 141 00:09:19,560 --> 00:09:22,104 Terroristen kunnen vliegtuigen kapen… 142 00:09:22,187 --> 00:09:24,857 …en op weg gaan naar bekende gebouwen. 143 00:09:24,940 --> 00:09:26,775 Misschien in andere steden. 144 00:09:28,068 --> 00:09:30,362 We horen ook dat het Capitool… 145 00:09:30,446 --> 00:09:32,990 …en de Treasury Building worden geëvacueerd. 146 00:09:33,449 --> 00:09:35,701 Later hoorden we dat vlucht 93… 147 00:09:35,784 --> 00:09:38,579 …op weg was naar het Witte Huis of het Capitool. 148 00:09:38,662 --> 00:09:40,914 De meesten denken het Capitool. 149 00:09:42,791 --> 00:09:46,420 De politie van het Capitool schreeuwde: 'Evacueren'. 150 00:09:47,004 --> 00:09:48,631 We renden het Capitool uit… 151 00:09:48,714 --> 00:09:52,134 …en ik vroeg de beveiliging waar ik naartoe moest… 152 00:09:52,217 --> 00:09:54,261 …en ze zeiden: 'Gewoon rennen.' 153 00:09:55,721 --> 00:10:01,810 En ik keek om en ik zag dat er rook kwam uit het Pentagon. 154 00:10:13,322 --> 00:10:14,657 Schat, ben je daar? 155 00:10:16,116 --> 00:10:17,785 Jack, neem op, lieverd. 156 00:10:17,868 --> 00:10:19,912 STEM VAN EEN PASSAGIER OP VLUCHT 93 157 00:10:19,995 --> 00:10:22,206 Ik wil zeggen dat ik van je hou. 158 00:10:22,289 --> 00:10:24,792 We hebben een probleempje in het vliegtuig. 159 00:10:27,252 --> 00:10:28,420 Ik hou van je. 160 00:10:28,504 --> 00:10:31,757 Zeg alsjeblieft tegen mijn kinderen dat ik van ze hou. 161 00:10:31,840 --> 00:10:33,759 Het spijt me zo, schat. 162 00:10:33,842 --> 00:10:36,970 Ik hoop dat ik je gezicht weer kan zien. 163 00:10:38,222 --> 00:10:39,598 Op vlucht 93… 164 00:10:39,682 --> 00:10:42,768 …hoorden de passagiers die konden spreken… 165 00:10:42,851 --> 00:10:44,978 …met hun geliefden op de grond… 166 00:10:45,062 --> 00:10:48,649 …wat er op de andere vluchten was gebeurd. 167 00:10:50,859 --> 00:10:56,323 En een dappere groep passagiers besloot de cockpit te bestormen. 168 00:10:58,867 --> 00:11:03,163 Dat vliegtuig stortte neer in Somerset County, Pennsylvania bij Shanksville. 169 00:11:05,040 --> 00:11:06,709 Alle 40 mensen kwamen om. 170 00:11:08,752 --> 00:11:11,088 United 93. Is daar al informatie over? 171 00:11:11,171 --> 00:11:12,381 Ja? Hij is neer. 172 00:11:12,464 --> 00:11:13,924 Neer? -Ja. 173 00:11:14,007 --> 00:11:17,428 Wanneer is hij geland? -Hij is niet geland. 174 00:11:17,511 --> 00:11:21,140 O, neergestort? -Ergens ten noordoosten van Camp David. 175 00:11:21,640 --> 00:11:24,143 Ten noordoosten van Camp David. -Meer weet ik niet. 176 00:11:24,226 --> 00:11:25,853 Ze weten niet precies waar. 177 00:11:30,190 --> 00:11:34,445 Ik moet altijd denken aan degenen van vlucht 93… 178 00:11:34,528 --> 00:11:38,073 …want ze hebben dat vliegtuig neergehaald en vele levens gered… 179 00:11:38,157 --> 00:11:39,450 …waaronder het mijne. 180 00:11:40,534 --> 00:11:43,287 Op vlucht 93 zat Wanda Green… 181 00:11:43,370 --> 00:11:46,665 …die de nicht was van mijn stafchef, Sandré Swanson. 182 00:11:47,750 --> 00:11:49,376 Het werd persoonlijk… 183 00:11:49,460 --> 00:11:52,212 …want Wanda was een van de stewardessen… 184 00:11:52,296 --> 00:11:56,550 …die ervoor zorgde dat het vliegtuig niet op het Capitool crashte. 185 00:11:57,760 --> 00:12:02,139 Het was zo'n persoonlijk en zo'n tragisch moment. 186 00:12:03,390 --> 00:12:04,933 Het zijn helden… 187 00:12:05,017 --> 00:12:09,646 …mensen wiens nalatenschap en wiens leven ik elke dag eer. 188 00:12:18,530 --> 00:12:23,827 Het verhaal krijgt steeds meer vorm. 189 00:12:24,661 --> 00:12:28,373 In mijn 30 jaar als journalist heb ik… 190 00:12:29,208 --> 00:12:30,709 …nog nooit zoiets gezien. 191 00:12:30,793 --> 00:12:34,129 Nog nooit verslag gedaan van zo'n grote gebeurtenis. 192 00:12:35,547 --> 00:12:36,465 Dit weten we. 193 00:12:36,548 --> 00:12:38,717 Iets voor 09.00 uur vanochtend… 194 00:12:38,801 --> 00:12:43,305 …vloog een vliegtuig tegen een van de twee torens van het World Trade Center. 195 00:12:43,388 --> 00:12:47,935 Een paar minuten later boorde een tweede vliegtuig zich in de andere toren. 196 00:12:48,018 --> 00:12:50,854 Beide wolkenkrabbers staan in brand. 197 00:12:53,440 --> 00:12:54,566 Echt niet. -Kom op. 198 00:12:55,359 --> 00:12:56,819 We moeten doorgaan. 199 00:12:56,902 --> 00:13:00,948 We zijn in trappenhuis B, toren twee op de 49e verdieping. 200 00:13:02,199 --> 00:13:04,284 Mayday. 201 00:13:06,370 --> 00:13:07,538 Wie roept dat? 202 00:13:09,248 --> 00:13:13,252 Op de radio horen we: 'Mayday. Ga het gebouw uit.' 203 00:13:13,836 --> 00:13:17,339 Opeens begon de North Tower heftig te schudden. 204 00:13:18,590 --> 00:13:21,718 Ineens een hard gebrul. Het schudde waar wij stonden. 205 00:13:21,802 --> 00:13:24,263 Het klonk twintig keer zo erg als onweer. 206 00:13:25,347 --> 00:13:28,559 Het was een raar, vreselijk, eng geluid. 207 00:13:31,937 --> 00:13:34,898 De plafondtegels vielen. 208 00:13:34,982 --> 00:13:37,943 Er kwam rook naar binnen. 209 00:13:39,862 --> 00:13:43,407 We wisten niet wat er gebeurde, maar we renden zo snel mogelijk. 210 00:13:43,907 --> 00:13:45,951 De rook kwam overal vandaan… 211 00:13:46,034 --> 00:13:50,247 …en was zo dik dat ik jou niet eens zou kunnen zien. 212 00:13:53,208 --> 00:13:57,504 We wisten het niet, maar wat er gebeurde was dat de South Tower instortte. 213 00:13:58,672 --> 00:14:02,301 EEN UUR EN DERTIEN MINUTEN NA DE EERSTE AANSLAG 214 00:14:05,846 --> 00:14:06,930 O, mijn god. 215 00:14:15,397 --> 00:14:16,398 We moeten rennen. 216 00:14:28,702 --> 00:14:31,538 Er is een enorme explosie geweest. 217 00:14:31,622 --> 00:14:35,667 We zien de rook omhoogstijgen. 218 00:14:36,793 --> 00:14:40,130 Ik zeg je, ik zie die tweede toren niet. 219 00:14:41,632 --> 00:14:43,675 Ik hoop dat ik dit overleef. 220 00:14:43,759 --> 00:14:45,135 Hij stort naar beneden. 221 00:14:46,470 --> 00:14:48,931 Daar komt 'ie. Ik sta achter een auto. 222 00:14:54,853 --> 00:14:57,940 Hij stortte als eerste in, ook al werd hij als tweede geraakt. 223 00:14:59,942 --> 00:15:02,361 Ik begon te rennen en opeens… 224 00:15:02,444 --> 00:15:06,990 …kwam er een enorme bal witte rook over me heen, als sprinkhanen 225 00:15:21,338 --> 00:15:24,049 Ik zag niets. Dus ik viel. 226 00:15:25,384 --> 00:15:26,802 En ik lag daar. 227 00:15:28,679 --> 00:15:30,973 Ik hoorde niets. Ik zag niets. 228 00:15:35,185 --> 00:15:37,270 Er renden mensen Liberty Street op. 229 00:15:37,354 --> 00:15:40,857 Liberty Street loopt naar Maiden Lane, waar onze kantoren waren… 230 00:15:40,941 --> 00:15:43,026 …en ze rennen Liberty Street op. 231 00:15:46,029 --> 00:15:48,824 En die modderwolk zat achter hen aan. 232 00:15:49,366 --> 00:15:51,034 Het leek alsof hij een mond had. 233 00:15:51,118 --> 00:15:55,205 En de wolk overspoelde hen, alsof het hen opat. 234 00:15:57,708 --> 00:15:58,583 Doorlopen. 235 00:16:01,461 --> 00:16:03,714 Oké. Nog niet. 236 00:16:08,051 --> 00:16:10,053 Anthony. Alles goed? -Ja. 237 00:16:10,554 --> 00:16:13,306 Laat me binnen. Alsjeblieft? Mijn god. 238 00:16:14,057 --> 00:16:16,059 Mijn god. 239 00:16:16,643 --> 00:16:17,477 Pas op. 240 00:16:19,396 --> 00:16:21,440 Je ziet die wolk op je afkomen… 241 00:16:21,523 --> 00:16:24,109 …en je denkt alleen maar: Shit. 242 00:16:27,070 --> 00:16:30,866 Ik stapte naar achter en terwijl ik richting de deur loop… 243 00:16:30,949 --> 00:16:33,702 …raakt de wolk het gebouw en het hele gebouw schudt. 244 00:16:34,119 --> 00:16:36,580 Je hoort glas breken. -Shit. 245 00:16:43,795 --> 00:16:47,466 Iedereen schreeuwt en het is gewoon chaos. 246 00:16:50,469 --> 00:16:53,138 En ik weet niet waar m'n undercoverteam is. 247 00:16:54,639 --> 00:16:57,309 Ik had al sinds het begin niets meer gehoord. 248 00:16:58,018 --> 00:17:00,854 Ik sta uit het raam te kijken en ik zeg: 249 00:17:00,937 --> 00:17:04,149 'Ik weet niet waar ze zijn. Er is vast iemand dood.' 250 00:17:04,649 --> 00:17:09,404 Wat ga ik hun moeder, vrouw, dochter, kind vertellen… 251 00:17:09,488 --> 00:17:12,574 …over hoe ik dit heb laten gebeuren… 252 00:17:12,657 --> 00:17:13,992 …en nu zijn ze dood. 253 00:17:14,076 --> 00:17:17,746 Dit zijn de mensen met wie ik gebarbecued had. 254 00:17:21,750 --> 00:17:22,793 Toen ik daar lag… 255 00:17:22,876 --> 00:17:26,546 …leek het alsof er een lichtstraal door de wolk kwam. 256 00:17:27,047 --> 00:17:31,510 Dus ik dacht: misschien ben ik dood en misschien komt God me halen. 257 00:17:34,471 --> 00:17:37,307 En opeens ging het open zoals de Rode Zee. 258 00:17:37,390 --> 00:17:42,771 En toen hoorde ik mensen schreeuwen en om hulp roepen. 259 00:17:43,605 --> 00:17:47,442 Yo, Mike. Mike, ik ben hier. 260 00:17:55,325 --> 00:17:57,035 Ik veegde m'n gezicht schoon. 261 00:17:57,494 --> 00:17:58,537 Ik was verdoofd. 262 00:18:09,214 --> 00:18:13,426 Twee mensen die in shock leken te zijn en die we meegesleept hadden… 263 00:18:13,510 --> 00:18:17,889 …waren van top tot teen bedekt met bruin roet. 264 00:18:20,600 --> 00:18:22,811 Ik kwam bij de Borders boekwinkel. 265 00:18:22,894 --> 00:18:27,566 We gebruikten de bijl om de winkel in te gaan en gingen naar Church Street. 266 00:18:34,990 --> 00:18:36,783 Toen ik de lucht kon zien… 267 00:18:36,867 --> 00:18:38,618 …draaide ik me om… 268 00:18:39,619 --> 00:18:42,873 …en zag ik de South Tower niet. 269 00:18:43,999 --> 00:18:45,750 En voor het eerst… 270 00:18:45,834 --> 00:18:48,795 …besefte ik wat er 10 of 15 minuten… 271 00:18:48,879 --> 00:18:52,299 …eerder gebeurd was. 272 00:18:54,301 --> 00:18:57,554 Ik wist dat er mensen vermist waren. 273 00:18:58,263 --> 00:19:02,225 Ik bad dat de negen mensen in mijn groep… 274 00:19:03,393 --> 00:19:05,061 …niet vermist waren. 275 00:19:07,063 --> 00:19:09,524 Mijn toren stond nog steeds, de North Tower… 276 00:19:10,150 --> 00:19:13,153 …met een groot gat van meerdere verdiepingen… 277 00:19:13,653 --> 00:19:16,156 …waar vlammen en rook uitkwamen. 278 00:19:19,993 --> 00:19:22,746 Ik hoorde dat ik weg moest. 279 00:19:22,829 --> 00:19:26,625 Dus ik wist dat in de toren een gevaarlijke plek was. 280 00:19:27,751 --> 00:19:31,213 Ik wist niet wat het was, maar ik wist dat we weg moesten… 281 00:19:31,296 --> 00:19:34,216 …en ik wist dat niemand de radio beantwoordde. 282 00:19:35,133 --> 00:19:39,221 Op de 19e verdieping werden we tegengehouden door een brandweerman… 283 00:19:39,304 --> 00:19:41,014 …die uit de gang kwam en zei: 284 00:19:41,097 --> 00:19:43,934 'Ik heb een stel burgers aan het eind van de hal. 285 00:19:44,017 --> 00:19:46,186 Ze gaan niet weg. Ik heb hulp nodig.' 286 00:19:46,269 --> 00:19:48,021 Oké. Tommy, luister goed. 287 00:19:48,104 --> 00:19:51,191 Ik stuur alle gewonden naar jou op 40. 288 00:19:51,274 --> 00:19:53,777 Je moet ze naar de liften brengen. 289 00:19:53,860 --> 00:19:56,529 Er komen tien tot vijftien mensen naar je toe. 290 00:19:56,613 --> 00:19:57,822 Ja. Oké. 291 00:19:58,782 --> 00:20:00,784 Tien burgers komen eraan. 292 00:20:02,244 --> 00:20:07,874 Sommigen deden buitengewoon onzelfzuchtige dingen. Ze zeiden: 293 00:20:07,958 --> 00:20:12,045 'Ik blijf achter en zorg dat iedereen eruit komt.' 294 00:20:16,049 --> 00:20:18,927 Ik heb een eed afgelegd en daar geloof ik in. 295 00:20:19,010 --> 00:20:24,182 Mijn eed is om mensen te helpen ook al kost het me mijn eigen leven. 296 00:20:25,809 --> 00:20:27,727 Het was voor ons allemaal nieuw. 297 00:20:28,311 --> 00:20:29,646 Er was geen plan. 298 00:20:31,064 --> 00:20:32,607 We gingen de gang in… 299 00:20:32,691 --> 00:20:35,026 …en alle lichten waren uit… 300 00:20:35,110 --> 00:20:38,905 …maar de noodverlichting werkte, dus je zag wel iets. 301 00:20:39,531 --> 00:20:41,658 Ik zag een grote man op de grond. 302 00:20:42,284 --> 00:20:45,370 Ik zei: 'Pakken jullie z'n benen… 303 00:20:45,453 --> 00:20:47,706 …en wij zijn armen, dan slepen we hem. 304 00:20:47,789 --> 00:20:48,707 Dat deden we. 305 00:20:48,790 --> 00:20:52,168 Drie trappen naar beneden en we kwamen in de lobby. 306 00:20:53,128 --> 00:20:55,547 Toen we daar kwamen, moesten we wachten. 307 00:20:55,630 --> 00:20:56,923 Er sprongen mensen. 308 00:21:09,978 --> 00:21:12,439 Er valt iemand. Er vallen mensen. 309 00:21:13,148 --> 00:21:15,275 O, mijn god. 310 00:21:26,328 --> 00:21:30,206 De mensen die bovenaan vastzaten, hadden geen keus. 311 00:21:32,000 --> 00:21:36,421 Ze moesten springen of levend verbranden omdat ze niet konden ontsnappen. 312 00:21:42,260 --> 00:21:45,972 Dat stoort me. Dat blijft me bij. 313 00:21:52,228 --> 00:21:55,106 Toen we op de binnenplaats kwamen, was het helemaal wit. 314 00:21:55,190 --> 00:21:58,443 Je zag misschien zo'n drie meter voor je. 315 00:21:59,611 --> 00:22:02,864 Ik vergeleek het met in een sneeuwstorm lopen. 316 00:22:04,991 --> 00:22:08,244 En toen hoorden we nog een hard geluid. 317 00:22:14,834 --> 00:22:16,252 Het gebrul was zo hard… 318 00:22:16,336 --> 00:22:20,256 …dat ik eerst dacht dat het nog een vliegtuig was. 319 00:22:21,591 --> 00:22:24,511 Ik rende twee stappen en toen werd het pikzwart… 320 00:22:25,303 --> 00:22:28,973 …en werd ik ondergedompeld in dikke zwarte rook. 321 00:22:42,028 --> 00:22:42,946 Mijn hemel. 322 00:22:48,535 --> 00:22:49,786 Er zijn geen woorden. 323 00:22:53,373 --> 00:22:57,043 Ik rende nog twee stappen en dook toen in elkaar. 324 00:22:57,127 --> 00:22:58,711 En op dat moment… 325 00:22:58,795 --> 00:23:01,297 …dacht ik dat er een vuurbal zou komen… 326 00:23:01,798 --> 00:23:04,384 …en dacht dat mijn einde was gekomen. 327 00:23:04,467 --> 00:23:06,302 Ik dacht dat het voorbij zou zijn. 328 00:23:07,345 --> 00:23:10,849 Ik dacht wat na en nam afscheid van mijn familie. 329 00:23:11,766 --> 00:23:15,145 Ik nam afscheid van m'n vrouw… 330 00:23:17,730 --> 00:23:20,442 …en toen heb ik gebeden en dat gebed was… 331 00:23:20,525 --> 00:23:22,527 …om dit snel en pijnloos te maken. 332 00:23:24,863 --> 00:23:27,782 Een catastrofe op het puntje van Manhattan. 333 00:23:37,292 --> 00:23:41,171 En toen werd het: 'Ik moet een telefoon vinden.' 334 00:23:41,254 --> 00:23:43,798 Ik vond uiteindelijk een werkende telefoon… 335 00:23:43,882 --> 00:23:47,135 …in een verlaten metrolijn bij Canal Street… 336 00:23:47,218 --> 00:23:48,887 …en kreeg mijn vrouw te pakken. 337 00:23:52,932 --> 00:23:54,476 Ik stortte in. 338 00:23:57,270 --> 00:23:59,814 En aan de andere kant gebeurde dat ook. 339 00:24:00,690 --> 00:24:04,694 En dus hebben we lang niets tegen elkaar gezegd. 340 00:24:04,777 --> 00:24:07,614 We hadden gewoon contact met elkaar. 341 00:24:07,697 --> 00:24:09,574 Het was heel belangrijk. 342 00:24:29,969 --> 00:24:32,722 Al die as viel op de grond. 343 00:24:32,805 --> 00:24:34,599 En het leek bijna op sneeuw… 344 00:24:34,682 --> 00:24:36,935 …omdat het zo zacht de grond raakte. 345 00:24:37,018 --> 00:24:39,979 Er liepen daar mensen in een waas rond. 346 00:24:44,817 --> 00:24:47,237 Als ik ze met iets van nu moet vergelijken… 347 00:24:47,320 --> 00:24:49,822 …is het die tv-serie The Walking Dead… 348 00:24:50,573 --> 00:24:53,993 Ik vroeg aan mensen wie ze waren en waar ze naartoe gingen… 349 00:24:54,077 --> 00:24:55,912 …en de meesten wisten het niet. 350 00:25:02,126 --> 00:25:04,671 Ik had veel moeite met ademhalen. 351 00:25:05,463 --> 00:25:08,633 Al dat puin was in m'n keel gezogen. 352 00:25:09,759 --> 00:25:13,096 Het was alsof iemand een sok in mijn keel stak. 353 00:25:15,098 --> 00:25:18,851 We kwamen een chef van de veiligheidsdivisie tegen… 354 00:25:18,935 --> 00:25:21,688 …die aangaf dat ik niets meer kon doen. 355 00:25:21,771 --> 00:25:23,648 De twee torens waren ingestort. 356 00:25:23,731 --> 00:25:26,442 Hij zei: 'Je leeft nog'. 357 00:25:30,446 --> 00:25:33,199 In het douanegebouw op World Trade Center Zes… 358 00:25:33,283 --> 00:25:35,994 …zit een overhang en daar zat ik in. 359 00:25:36,077 --> 00:25:40,456 Het midden van het gebouw was verwoest, maar de twee uiteinden stonden nog… 360 00:25:40,540 --> 00:25:42,625 …en ik zat onder een van die uiteinden. 361 00:25:43,751 --> 00:25:47,380 Een paar agenten  die vlak achter ons zaten zijn omgekomen. 362 00:25:58,224 --> 00:26:02,145 De omvang van deze ramp is niet te bevatten. 363 00:26:07,483 --> 00:26:10,236 Er was een bar waar veel mensen… 364 00:26:10,320 --> 00:26:12,363 …zaten te kijken naar het nieuws. 365 00:26:12,447 --> 00:26:14,282 We wilden daar naar binnen… 366 00:26:14,365 --> 00:26:17,327 …en toen zagen we George Bush praten. 367 00:26:17,410 --> 00:26:19,746 Toen lieten ze de beelden zien. 368 00:26:19,829 --> 00:26:22,206 Dat de vliegtuigen ertegenaan vlogen. 369 00:26:24,667 --> 00:26:27,462 Wist je toen pas dat het een vliegtuig was? 370 00:26:27,545 --> 00:26:28,546 Eerste keer. 371 00:26:29,255 --> 00:26:31,215 Ik wist het niet. Niets gezien. 372 00:26:32,175 --> 00:26:33,593 Wist niet wat het was. 373 00:26:44,562 --> 00:26:48,691 We gingen naar de Emma E. Booker basisschool… 374 00:26:48,775 --> 00:26:51,653 …waar de president wat kinderen zou ontmoeten… 375 00:26:51,736 --> 00:26:54,322 …een boek met hen zou lezen en zou speechen… 376 00:26:54,405 --> 00:26:56,616 …over het belang van onderwijs. 377 00:26:57,241 --> 00:26:59,285 Ik sta bij de deur van het lokaal… 378 00:26:59,369 --> 00:27:02,872 …waar de president en de directeur naartoe zouden gaan. 379 00:27:02,955 --> 00:27:05,583 En ik sta bij de president en de directeur… 380 00:27:05,667 --> 00:27:08,086 …toen Deb Loewer, marinekapitein… 381 00:27:08,169 --> 00:27:10,463 …en de directeur van de commandokamer… 382 00:27:10,546 --> 00:27:13,216 …en de nationale veiligheidsadviseur… 383 00:27:13,299 --> 00:27:14,676 …tegen de president zeiden: 384 00:27:14,759 --> 00:27:18,388 'Meneer, het lijkt erop dat een klein tweemotorig vliegtuigje… 385 00:27:18,471 --> 00:27:21,683 …tegen het World Trade Center in New York is gevlogen.' 386 00:27:21,766 --> 00:27:25,186 De president, de directeur en ik hadden dezelfde reactie. 387 00:27:25,269 --> 00:27:29,273 Wat een vreselijk ongeluk. De piloot heeft vast een hartaanval gehad. 388 00:27:29,357 --> 00:27:30,191 Goedemorgen. 389 00:27:31,818 --> 00:27:35,988 Daarna opende de directeur van de school de deur naar de klas… 390 00:27:36,072 --> 00:27:39,075 …en zij en de president liepen de klas in. 391 00:27:39,826 --> 00:27:41,744 En dat was maar een nanoseconde… 392 00:27:41,828 --> 00:27:44,455 …want kapitein Loewer zei toen: 393 00:27:44,539 --> 00:27:45,415 'O, mijn god. 394 00:27:45,498 --> 00:27:49,335 Er is nog een vliegtuig tegen de andere toren aangevlogen.' 395 00:27:51,504 --> 00:27:53,005 Rennen. -Ja. Rennen. 396 00:27:53,089 --> 00:27:55,591 Ik dacht echt na over wat ik ging zeggen. 397 00:27:55,675 --> 00:27:59,178 Ik opende de deur naar het lokaal en stapte het lokaal in. 398 00:28:00,722 --> 00:28:04,142 Toen de leerlingen hun boeken uit hun laatje pakten… 399 00:28:04,225 --> 00:28:08,312 …stapte ik naar voren en liep naar de president. 400 00:28:08,980 --> 00:28:10,273 Hij zag me niet. 401 00:28:10,356 --> 00:28:12,984 Ik fluisterde in zijn rechteroor: 402 00:28:13,067 --> 00:28:17,655 'Een tweede vliegtuig is tegen de tweede toren gevlogen. 403 00:28:17,739 --> 00:28:20,324 Amerika wordt aangevallen.' 404 00:28:37,341 --> 00:28:39,927 We kwamen aan bij Sarasota Aiport… 405 00:28:40,011 --> 00:28:42,472 …en we stapten uit de limousine… 406 00:28:42,555 --> 00:28:46,726 …en er gebeurde iets dat absoluut niet volgens protocol was. 407 00:28:46,809 --> 00:28:50,271 De motoren van Air Force One stonden al aan. 408 00:28:50,897 --> 00:28:53,691 Normaal gesproken start je de motoren pas… 409 00:28:53,775 --> 00:28:56,110 …als de president in het vliegtuig zit. 410 00:28:56,611 --> 00:28:59,197 Dit vliegtuig reed de landingsbaan af… 411 00:28:59,280 --> 00:29:03,701 …nog voor de deur dicht was en de president was gaan zitten. 412 00:29:11,125 --> 00:29:16,798 Dat is de Amerikaanse luchtmacht of een marinevliegtuig, gevechtsvliegtuig… 413 00:29:16,881 --> 00:29:21,511 …op patrouille in wat we de 'no-fly zone' noemen. 414 00:29:21,594 --> 00:29:24,180 Elk vliegtuig moest landen. 415 00:29:25,765 --> 00:29:28,851 De president werd gebeld door vicepresident Cheney… 416 00:29:28,935 --> 00:29:32,355 …die vroeg of de president toestemming wilde geven… 417 00:29:32,438 --> 00:29:34,565 …om vliegtuigen neer te schieten… 418 00:29:34,649 --> 00:29:37,985 …als ze zich niet hielden aan de regels. 419 00:29:38,486 --> 00:29:41,656 DICK-CHENEY VICEPRESIDENT VAN DE VERENIGDE STATEN 420 00:29:42,657 --> 00:29:46,369 De vicepresident heeft toestemming gegeven om te onderscheppen… 421 00:29:46,869 --> 00:29:50,456 …en ze neer te schieten als ze niet reageren. 422 00:29:52,625 --> 00:29:57,588 Toen we hoorden dat vlucht 93 neergestort was in Shanksville, Pennsylvania… 423 00:29:57,672 --> 00:30:01,008 …was dat kort nadat de president toestemming had gegeven. 424 00:30:01,092 --> 00:30:04,595 We vroegen ons af: 'Hadden wij dat vliegtuig neergeschoten?' 425 00:30:04,679 --> 00:30:06,013 Natuurlijk niet. 426 00:30:07,014 --> 00:30:11,185 Je kon de verwarring voelen, niet alleen je visie was vertroebeld. 427 00:30:11,269 --> 00:30:13,229 Die verwarring zat in de stemmen. 428 00:30:13,813 --> 00:30:17,024 De president was erg geagiteerd tegen me in Air Force One… 429 00:30:17,108 --> 00:30:19,151 …omdat hij naar Washington wilde. 430 00:30:19,235 --> 00:30:22,697 En ik zei: 'U wilt die beslissing nu niet nemen.' 431 00:30:22,780 --> 00:30:25,783 Praat met de piloot, praat met de geheime dienst. 432 00:30:25,867 --> 00:30:27,994 Ze wilden niet naar Washington. 433 00:30:28,911 --> 00:30:31,581 Gelukkig waren er twee militairen aan boord. 434 00:30:31,664 --> 00:30:35,293 Ik zei: 'Ik wil de president naar een veilige plek brengen… 435 00:30:35,376 --> 00:30:37,962 …waar we kunnen beslissen wat we gaan doen.' 436 00:30:38,045 --> 00:30:41,090 We landden op de luchtmachtbasis Barksdale. 437 00:30:41,591 --> 00:30:45,595 Het viel ons op dat de straaljagers zo dicht bij ons waren… 438 00:30:45,678 --> 00:30:47,263 …ons begeleidden. 439 00:30:47,346 --> 00:30:50,850 Je zag de gezichten van de piloten. 440 00:30:52,018 --> 00:30:54,437 Ik vraag het Amerikaanse volk om met mij… 441 00:30:56,022 --> 00:30:57,690 …alle mensen te bedanken… 442 00:30:58,232 --> 00:31:01,903 …die hard hebben gevochten… 443 00:31:01,986 --> 00:31:04,280 …om onze medeburgers te redden… 444 00:31:05,239 --> 00:31:09,869 …en om samen met mij te bidden voor de slachtoffers en hun families. 445 00:31:10,620 --> 00:31:15,291 Toen gingen we van Barksdale naar de luchtmachtbasis Offutt in Nebraska. 446 00:31:16,459 --> 00:31:18,210 En in Nebraska… 447 00:31:18,294 --> 00:31:21,964 …gingen we naar een ondergrondse tunnel naar het Strategic Air Command. 448 00:31:22,048 --> 00:31:24,675 Het staat vol met flatscreen-tv's… 449 00:31:24,759 --> 00:31:27,803 …er stonden admiraals en generaals te praten… 450 00:31:27,887 --> 00:31:31,265 …en je hoort alle communicatie van de FAA en het leger. 451 00:31:31,349 --> 00:31:33,559 De president verstoorde die groep… 452 00:31:33,643 --> 00:31:36,938 …want niemand wist of ze moesten staan of zitten. 453 00:31:38,940 --> 00:31:41,192 In een andere kamer spraken we… 454 00:31:41,275 --> 00:31:42,693 …met Washington D.C.… 455 00:31:42,777 --> 00:31:46,989 …en hoorden we van George Tenet, Don Rumsfeld, Dick Cheney. 456 00:31:47,823 --> 00:31:49,784 We begrepen beter… 457 00:31:49,867 --> 00:31:53,829 …wat er gebeurde in Washington D.C., en de Andrews Air Force Base. 458 00:31:55,915 --> 00:32:00,795 Later gingen we met Air Force One terug naar Washington D.C. 459 00:32:01,796 --> 00:32:06,884 En terwijl we uit het raam van de Air Force One keken… 460 00:32:06,968 --> 00:32:09,095 …terwijl we Andrews binnenvlogen… 461 00:32:09,178 --> 00:32:12,473 …zag je de rook uit het Pentagon komen. 462 00:32:13,474 --> 00:32:15,142 De president zat naast me. 463 00:32:15,226 --> 00:32:17,937 Hij zei: 'Zo ziet oorlog in de 21e eeuw eruit.' 464 00:32:24,652 --> 00:32:27,321 Ik wilde echt op m'n post blijven… 465 00:32:27,405 --> 00:32:29,657 …toen de opperbevelhebber terugkwam. 466 00:32:29,740 --> 00:32:32,868 KAREN HUGHES COMMUNICATIEDIRECTEUR WITTE HUIS 467 00:32:34,829 --> 00:32:36,580 Bush stapt uit de helikopter… 468 00:32:37,081 --> 00:32:40,334 …komt naar ons, we begroeten hem en hij zegt geen woord. 469 00:32:40,418 --> 00:32:44,130 Hij knikt en loopt langs ons het Oval Office in… 470 00:32:44,213 --> 00:32:48,134 …van waaruit die avond een toespraak zal worden gehouden. 471 00:32:49,301 --> 00:32:53,431 Aanslagen kunnen de fundering van onze grootste gebouwen doen schudden… 472 00:32:53,931 --> 00:32:56,726 …maar ze kunnen de fundering van Amerika niet raken. 473 00:32:57,435 --> 00:32:59,186 Deze daden breken staal… 474 00:32:59,687 --> 00:33:02,648 …maar niet het staal  van Amerikaanse vastberadenheid. 475 00:33:04,650 --> 00:33:07,194 Hij maakte duidelijk dat we zouden reageren. 476 00:33:07,278 --> 00:33:08,821 Dit mocht niet. 477 00:33:08,904 --> 00:33:13,868 En de president twijfelde er niet aan dat dat militaire actie zou betekenen. 478 00:33:16,203 --> 00:33:18,497 Alberto Gonzales, raadsman van het Witte Huis… 479 00:33:18,581 --> 00:33:21,584 …was al aan het kijken naar alle zaken… 480 00:33:21,667 --> 00:33:24,920 …die overwogen moeten worden bij een oorlog. 481 00:33:25,963 --> 00:33:29,425 Het was een terroristische aanslag en het was Al Qaida. 482 00:33:37,641 --> 00:33:42,396 Als raadsman zat ik bij de vergaderingen van de Nationale Veiligheidsraad. 483 00:33:42,480 --> 00:33:47,026 Er werd gesproken over Al Qaida, dat ze iets spectaculairs wilden doen. 484 00:33:50,821 --> 00:33:53,949 We wisten meteen dat dit een oorlog was. 485 00:33:55,534 --> 00:33:57,703 Dit zou geen ordehandhaving zijn. 486 00:33:57,787 --> 00:34:01,415 We zouden niet de politie of de FBI gebruiken… 487 00:34:01,499 --> 00:34:02,958 …om dit te onderzoeken. 488 00:34:03,042 --> 00:34:06,837 We zouden ons leger, de FBI en de politie gebruiken. 489 00:34:08,923 --> 00:34:10,883 We wilden alles gebruiken. 490 00:34:10,966 --> 00:34:13,135 Onze economische macht… 491 00:34:13,219 --> 00:34:15,763 …en onze buitenlandse relaties. 492 00:34:15,846 --> 00:34:17,681 Zo gingen we reageren. 493 00:34:21,811 --> 00:34:25,106 god zegene Amerika 494 00:34:25,189 --> 00:34:29,610 mijn allerliefste thuis 495 00:34:29,693 --> 00:34:32,238 We gingen naar de trappen van het Capitool… 496 00:34:32,321 --> 00:34:35,407 …stonden daar samen en zongen 'God Bless America'. 497 00:34:35,491 --> 00:34:40,329 Mensen voelden een gevoel van eenheid en wilden erbij zijn. 498 00:34:43,082 --> 00:34:48,671 De stemming in het land was er een van angst, smart, verdriet en woede. 499 00:34:49,463 --> 00:34:54,176 En het was een moment waarop zoveel complexe emoties… 500 00:34:54,260 --> 00:34:55,803 …tegelijk samenkwamen. 501 00:34:55,886 --> 00:34:58,806 In veel opzichten een achtbaan. 502 00:34:59,473 --> 00:35:03,018 Bij de families en gemeenschappen die dierbaren kwijt waren… 503 00:35:03,102 --> 00:35:05,646 …was de rouw en het verdriet groot. 504 00:35:06,147 --> 00:35:10,901 En de angst, niet wetend wat er komen zou, was erg aanwezig. 505 00:35:11,527 --> 00:35:14,780 In het Capitool wisten we niet wat er aan de hand was… 506 00:35:14,864 --> 00:35:16,282 …en wat er zou komen. 507 00:35:16,365 --> 00:35:18,659 En dus was er angst bij iedereen. 508 00:35:19,994 --> 00:35:23,664 Vervolgens de woede, niet weten wie of wat, maar woede. 509 00:35:23,747 --> 00:35:27,751 Iedereen was boos, ook ik, over wie dit had gedaan. 510 00:35:28,210 --> 00:35:31,005 Ze moesten hiervoor veroordeeld worden. 511 00:35:32,298 --> 00:35:36,719 We rouwden, we hadden verdriet, we waren boos, we hadden veel pijn. 512 00:35:40,389 --> 00:35:47,062 DRIE DAGEN NA DE AANSLAGEN 513 00:35:49,148 --> 00:35:53,152 Amerika knielt vandaag… 514 00:35:53,944 --> 00:35:57,364 …in gebed voor de mensen wiens levens hier verloren zijn. 515 00:35:57,448 --> 00:35:58,657 We horen je niet. 516 00:35:59,450 --> 00:36:00,826 Ik hoor jullie. 517 00:36:06,999 --> 00:36:10,711 Ik hoor jullie, de rest van de wereld hoort jullie… 518 00:36:10,794 --> 00:36:12,087 …en de mensen… 519 00:36:15,591 --> 00:36:18,385 En de mensen die deze gebouwen sloopten… 520 00:36:18,886 --> 00:36:20,554 …zullen snel van ons horen. 521 00:36:27,436 --> 00:36:30,272 Hij was erg vastberaden. 522 00:36:30,356 --> 00:36:32,066 Hij had werk te doen. 523 00:36:32,149 --> 00:36:35,611 Hij wist waarom hij tot president was gekozen. 524 00:36:38,489 --> 00:36:42,243 Deze vijand jaagt op onschuldige en nietsvermoedende mensen… 525 00:36:42,326 --> 00:36:43,661 …en zoekt dan dekking. 526 00:36:46,080 --> 00:36:48,207 Maar dat kunnen ze niet eeuwig doen. 527 00:36:51,669 --> 00:36:54,880 De president wist dat dit gelukt was… 528 00:36:54,964 --> 00:36:56,382 …vanwege het feit… 529 00:36:56,465 --> 00:37:00,177 …dat de taliban in Afghanistan een toevluchtsoord hadden gecreëerd… 530 00:37:00,261 --> 00:37:04,556 …voor Al Qaida en ze deze aanslag daar succesvol konden voorbereiden. 531 00:37:05,349 --> 00:37:08,060 En de president nam al heel snel de beslissing… 532 00:37:08,143 --> 00:37:10,938 …dat we niet alleen de aanslagplegers zouden vinden… 533 00:37:11,021 --> 00:37:15,276 …maar ook degenen die ze huisvestten en hielpen met plannen. 534 00:37:15,359 --> 00:37:18,487 En mensen de kans gaf om deze aanslagen uit te voeren. 535 00:37:19,029 --> 00:37:20,990 Om Al Qaida te vernietigen… 536 00:37:21,073 --> 00:37:24,076 …of minstens zwaar te reduceren, vonden we… 537 00:37:24,159 --> 00:37:27,329 …het belangrijk om de taliban schade toe te brengen. 538 00:37:27,871 --> 00:37:30,749 GEZOCHT DOOD OF LEVEND OSAMA BIN LADEN 539 00:37:31,834 --> 00:37:34,420 Wat ik veel hoorde, was wraak. 540 00:37:34,503 --> 00:37:36,005 Woede en wraak. 541 00:37:37,506 --> 00:37:40,050 DE VRIJHEID WORDT VERDEDIGD 542 00:37:40,134 --> 00:37:41,176 Wraak. 543 00:37:41,260 --> 00:37:44,305 Ik wil wraak nemen. -Ze weten wie hierachter zit. 544 00:37:44,388 --> 00:37:47,391 Ze weten welk land al deze mensen steunt. 545 00:37:47,474 --> 00:37:51,645 Ze moeten ze verslaan. Terug naar het stenen tijdperk. Dit is belachelijk. 546 00:37:51,729 --> 00:37:53,480 We moeten hen bombarderen. 547 00:37:53,981 --> 00:37:54,898 Echt waar. 548 00:37:54,982 --> 00:37:59,320 De vijand moet uitgeroeid worden en je kan niet met de vijand praten. 549 00:37:59,403 --> 00:38:02,990 Dit staan we niet toe. Wij zijn het grootste land. 550 00:38:03,073 --> 00:38:04,199 We willen reageren. 551 00:38:04,283 --> 00:38:06,869 Hier kom je niet mee weg. 552 00:38:06,952 --> 00:38:09,496 Niet alleen degenen die terroristen herbergen… 553 00:38:09,580 --> 00:38:11,707 …maar zij die op welke manier ook… 554 00:38:11,790 --> 00:38:16,253 …hulp bieden of ondersteuning geven… 555 00:38:17,796 --> 00:38:20,716 …zullen nu de toorn van ons land ondergaan. 556 00:38:20,799 --> 00:38:23,385 Is dit het begin van een oorlog tegen terrorisme? 557 00:38:23,469 --> 00:38:26,388 Ik denk het wel en met Gods zege is het dat ook. 558 00:38:26,472 --> 00:38:30,225 De tijd om te praten is voorbij. Het is tijd voor actie. 559 00:38:35,773 --> 00:38:37,608 De advocaten in het Witte Huis… 560 00:38:37,691 --> 00:38:41,320 …werkten samen met John Ashcroft en de advocaten van Justitie. 561 00:38:41,403 --> 00:38:43,197 De president vroeg ons: 562 00:38:43,280 --> 00:38:45,783 'Kan ik iets doen om Amerika te beschermen? 563 00:38:45,866 --> 00:38:48,160 Hoe kan ik mezelf verdedigen? 564 00:38:48,243 --> 00:38:50,829 Kan ik iets doen als reactie op deze aanval? 565 00:38:50,913 --> 00:38:53,082 Kan ik iets doen om… 566 00:38:53,165 --> 00:38:56,293 …de daders van deze aanslagen te straffen?' 567 00:38:56,877 --> 00:38:59,963 Dus we keken al snel naar de presidentiële noodbevoegdheid… 568 00:39:00,047 --> 00:39:03,258 …zowel op zijn wettelijke als grondwettelijke macht… 569 00:39:03,342 --> 00:39:04,718 …als opperbevelhebber. 570 00:39:04,802 --> 00:39:07,596 Dat geeft de president veel macht… 571 00:39:07,679 --> 00:39:12,142 …maar meestal in geval van zelfverdediging zoals na de aanslag die dag. 572 00:39:13,769 --> 00:39:17,231 De president wist dat hij met militaire acties moest komen. 573 00:39:17,815 --> 00:39:21,443 De vraag is, heb je bevoegdheid van het congres nodig? 574 00:39:22,194 --> 00:39:26,490 Dit lag buiten de normale structuur van een oorlog. 575 00:39:26,990 --> 00:39:29,993 Kun je een terroristische groep de oorlog verklaren? 576 00:39:30,077 --> 00:39:34,039 Heeft Washington het institutioneel inzicht… 577 00:39:34,123 --> 00:39:35,624 …van wat dat betekent? 578 00:39:35,707 --> 00:39:40,295 Moeten we naar het Congres om terroristen de oorlog te verklaren? 579 00:39:41,296 --> 00:39:44,383 De president wilde het Congres erbij betrekken. 580 00:39:44,466 --> 00:39:47,094 Er was een debat over 'Wat betekent dat?' 581 00:39:47,177 --> 00:39:50,764 En hij had kunnen zeggen dat het ook zonder hen kon… 582 00:39:50,848 --> 00:39:54,393 …maar hij wilde ze erbij betrekken, dus we zochten iets… 583 00:39:54,476 --> 00:39:56,937 …waar het Congres op kon reageren. 584 00:39:57,020 --> 00:39:58,730 Zowel het Huis als de Senaat. 585 00:39:58,814 --> 00:40:01,650 Dat was de bevoegdheid tot macht. 586 00:40:03,277 --> 00:40:06,280 Het gevoel was dat als we militaire middelen wilden gebruiken… 587 00:40:06,363 --> 00:40:11,618 …we de steun van het congres nodig hadden, zowel politiek als financieel. 588 00:40:12,744 --> 00:40:17,416 Daarmee steunden we ook de grondwettelijke macht van de president. 589 00:40:18,584 --> 00:40:20,169 PUBLIEKRECHT 590 00:40:20,252 --> 00:40:23,046 Ik besloot dat Tim Flanagan… 591 00:40:23,130 --> 00:40:25,382 …de AUMF zou gaan opstellen… 592 00:40:25,466 --> 00:40:27,718 …en zou samenwerken met het Congres. 593 00:40:28,385 --> 00:40:31,221 De president heeft grondwettelijke macht… 594 00:40:31,305 --> 00:40:35,017 …om als opperbevelhebber te functioneren. Dat vonden we belangrijk. 595 00:40:35,851 --> 00:40:38,729 Daarmee konden we achter Al Qaida gaan… 596 00:40:38,812 --> 00:40:43,192 …en degenen die Al Qaida hielpen bij het uitvoeren van deze aanvallen. 597 00:40:44,651 --> 00:40:47,362 Het is dus een vrij algemene bevoegdheid. 598 00:40:48,447 --> 00:40:51,158 Het Congres heeft de ravage bij het Pentagon bezocht… 599 00:40:51,241 --> 00:40:54,119 …en beloofde dat de president krijgt wat hij wil. 600 00:40:54,536 --> 00:40:57,706 Achter gesloten deuren kibbelen democraten en republikeinen… 601 00:40:57,789 --> 00:41:01,418 …over wat sommigen zien als de bevoegdheid van de president. 602 00:41:01,502 --> 00:41:05,380 Deze ontwerpresolutie staat het gebruik van strijdkrachten toe… 603 00:41:05,464 --> 00:41:07,841 …tegen iedereen die heeft geholpen… 604 00:41:07,925 --> 00:41:10,594 …bij de aanslagen of ze uitgevoerd heeft… 605 00:41:10,677 --> 00:41:14,264 …en om toekomstige terroristische daden te voorkomen. 606 00:41:16,016 --> 00:41:18,560 Veel leden van het Congres dachten: 607 00:41:18,644 --> 00:41:21,939 Wat doen we? Hoe doen we het? Wat is het juiste antwoord? 608 00:41:22,439 --> 00:41:27,694 We kregen een concept bevoegdheid om middelen te gebruiken. 609 00:41:27,778 --> 00:41:32,824 En dus ging het na 11 september veel over die bevoegdheid. 610 00:41:34,785 --> 00:41:38,580 De AUMF is de bevoegdheid om militaire middelen te gebruiken. 611 00:41:39,039 --> 00:41:41,166 In dit geval waren het zestig woorden. 612 00:41:41,500 --> 00:41:45,629 Er staat: 'De president is bevoegd om middelen te gebruiken.' 613 00:41:46,129 --> 00:41:48,340 Er stond niet waar, wanneer en hoe. 614 00:41:48,423 --> 00:41:53,720 Er stond alleen 'Tegen elke natie, organisatie, verenigde krachten… 615 00:41:53,804 --> 00:41:57,015 …of individuen die te maken hebben met 9/11 616 00:41:58,892 --> 00:42:00,936 Als hij denkt dat er een oorlog moet komen… 617 00:42:01,019 --> 00:42:04,815 …breng dat dan naar het Congres. Laat ons eraan werken… 618 00:42:04,898 --> 00:42:08,735 …en als wij besluiten dat het goed is en dat is wat we moeten doen… 619 00:42:08,819 --> 00:42:12,197 …en het is het beste dat de VS oorlog gaat voeren… 620 00:42:12,281 --> 00:42:15,993 …dan stemt het Congres ermee in. Maar de AUMF was zo algemeen. 621 00:42:16,952 --> 00:42:19,496 Al Qaida werd niet genoemd. 622 00:42:20,497 --> 00:42:23,834 Ik was er steeds tegen. Ik vond het te algemeen. 623 00:42:24,334 --> 00:42:27,296 Veel leden zeiden: 'Ja, maar we moeten het doen. 624 00:42:28,338 --> 00:42:31,091 Toen zei ik: 'Dit gaat over onze grondwet… 625 00:42:31,174 --> 00:42:34,177 …en we kunnen niet zomaar een bevoegdheid weggeven.' 626 00:42:35,053 --> 00:42:37,514 Die gesprekken vonden plaats op het moment… 627 00:42:37,598 --> 00:42:40,851 … dat de herdenking gepland werd in de Nationale Kathedraal. 628 00:42:42,269 --> 00:42:44,313 Het was een regenachtige dag. 629 00:42:47,816 --> 00:42:49,484 Ik ging naar de kathedraal… 630 00:42:49,610 --> 00:42:53,989 …en het hoofd van de kathedraal heette dominee Nathan Baxter. 631 00:42:54,573 --> 00:42:55,949 In zijn grafrede zei hij: 632 00:42:56,033 --> 00:42:59,119 'Laat ons niet het kwaad worden dat we betreuren.' 633 00:42:59,995 --> 00:43:01,371 Op dat moment… 634 00:43:02,456 --> 00:43:03,540 …wist ik het. 635 00:43:05,083 --> 00:43:07,586 Ik kon niemand de bevoegdheid geven… 636 00:43:07,669 --> 00:43:09,880 …die zo algemeen was. 637 00:43:17,304 --> 00:43:19,848 Ik stem voor deze resolutie. 638 00:43:20,599 --> 00:43:24,436 De beschaafde samenleving wil al lang het gebruik van geweld stoppen… 639 00:43:24,519 --> 00:43:28,148 …maar de daders van terrorisme en staten die ze herbergen… 640 00:43:28,357 --> 00:43:30,984 …zijn vijanden van de beschaafde samenleving. 641 00:43:31,068 --> 00:43:33,945 Ze begrijpen alleen het gebruik van geweld… 642 00:43:34,029 --> 00:43:37,491 …en het is tijd om met hen te praten op hun voorwaarden. 643 00:43:37,991 --> 00:43:42,204 Deze resolutie geeft de president de macht… 644 00:43:42,788 --> 00:43:46,917 …om de kracht van de Amerikaanse macht in het buitenland toe te passen. 645 00:43:47,000 --> 00:43:48,835 We komen achter je aan… 646 00:43:49,544 --> 00:43:52,172 …en de woede van de hel komt met ons mee. 647 00:43:54,716 --> 00:43:58,011 Ik was de enige in het Huis en de Senaat die nee stemde… 648 00:43:58,095 --> 00:44:00,847 …op de bevoegdheid om militaire middelen te gebruiken… 649 00:44:00,931 --> 00:44:02,933 …met betrekking tot 9/11. 650 00:44:03,016 --> 00:44:04,643 Niemand in de Senaat? 651 00:44:04,726 --> 00:44:06,144 Niemand in de Senaat. 652 00:44:07,062 --> 00:44:10,899 Dame uit Californië mag anderhalve minuut spreken. 653 00:44:11,400 --> 00:44:15,862 Meneer de Spreker, leden, ik sta hier vandaag met een zwaar hart… 654 00:44:16,571 --> 00:44:19,658 …vol verdriet voor de families en geliefden… 655 00:44:19,741 --> 00:44:22,119 …die zijn omgekomen en gewond geraakt. 656 00:44:22,577 --> 00:44:27,124 Alleen de meest dwazen en hartelozen zouden het verdriet niet begrijpen… 657 00:44:27,249 --> 00:44:31,253 …dat ons volk en miljoenen over de hele wereld heeft aangegrepen. 658 00:44:32,921 --> 00:44:35,298 11 september veranderde de wereld. 659 00:44:35,674 --> 00:44:38,176 Onze diepste angsten achtervolgen ons. 660 00:44:39,010 --> 00:44:41,096 Toch ben ik ervan overtuigd… 661 00:44:41,179 --> 00:44:46,935 …dat militaire actie geen verdere daden van internationaal terrorisme… 662 00:44:47,018 --> 00:44:48,645 …tegen de VS zal voorkomen. 663 00:44:52,023 --> 00:44:55,152 Toen ik terugkwam in m'n kantoor de doodsbedreigingen… 664 00:44:55,277 --> 00:44:57,612 …je wil niet weten wat er gebeurde. 665 00:44:57,696 --> 00:44:59,114 Waar het op neer kwam… 666 00:44:59,197 --> 00:45:02,743 …dat er meer dan 60.000 e-mails, telefoontjes, brieven waren. 667 00:45:02,909 --> 00:45:07,664 Zo'n 50 procent waren letterlijk doodsbedreigingen… 668 00:45:07,748 --> 00:45:11,001 …vijandige opmerkingen, mensen die me uitscholden. 669 00:45:11,084 --> 00:45:15,255 Ze noemden me een verrader. 'Je moet opgehangen worden.' 670 00:45:27,100 --> 00:45:30,937 Emoties zijn normaal. Dat hoort bij de menselijke natuur. 671 00:45:31,730 --> 00:45:35,484 Maar we moeten dat ook afwegen tegen ons rationele denken. 672 00:45:36,735 --> 00:45:41,281 We moeten ervoor zorgen dat we geen irrationele beslissingen nemen… 673 00:45:41,364 --> 00:45:43,867 …als onze emoties zo hoog oplopen. 674 00:45:47,829 --> 00:45:50,916 Zoveel mensen denken dat als je het oneens bent… 675 00:45:50,999 --> 00:45:55,545 …dat je verraad pleegt in tijden van nationale veiligheid. 676 00:45:55,712 --> 00:46:00,175 En ik zeg: 'Wacht even. Dan wil je dat iemand nee zegt.' 677 00:46:00,258 --> 00:46:02,427 Dan wil je dat je gekozen bestuurders… 678 00:46:02,511 --> 00:46:05,013 …boven de woede uitstijgen… 679 00:46:05,096 --> 00:46:08,183 …en rationeel denken en reageren. 680 00:46:08,266 --> 00:46:11,645 En je kan deze troepen niet eeuwig in gevaar brengen. 681 00:46:15,524 --> 00:46:19,486 De militaire scenario's van de president zijn uitgebreid. 682 00:46:21,238 --> 00:46:26,368 Een hooggeplaatste officier vertelt dat er zelfs grondtroepen bijzitten. 683 00:46:30,205 --> 00:46:31,498 Op 14 september… 684 00:46:31,581 --> 00:46:33,917 …toen ik in het Oval Office was… 685 00:46:34,000 --> 00:46:37,587 …kwam de president naar me toe en zei nadat iedereen weg was: 686 00:46:37,671 --> 00:46:42,300 'Andy, ik wil morgen de oorlogsraad bijeenroepen in Camp David.' 687 00:46:48,431 --> 00:46:52,519 De hoofdpersonen waren er. Onder meer advocaten… 688 00:46:53,228 --> 00:46:55,939 …de directeur van de FBI, Defensie natuurlijk… 689 00:46:56,022 --> 00:46:58,441 …Buitenlandse Zaken, de vicepresident. 690 00:46:59,776 --> 00:47:03,446 Het was duidelijk dat we oorlog gingen voeren. 691 00:47:05,156 --> 00:47:06,950 Wat houdt dat in? 692 00:47:07,033 --> 00:47:09,953 De president zei: 'Ik wil geen dure raket afvuren… 693 00:47:10,036 --> 00:47:11,621 …op een goedkope tent. 694 00:47:11,705 --> 00:47:14,374 Dat is niet het signaal dat we willen afgeven.' 695 00:47:14,457 --> 00:47:17,669 Het was een flinke discussie over wat het betekende. 696 00:47:20,088 --> 00:47:22,632 De president nodigde elke wereldleider uit. 697 00:47:22,716 --> 00:47:26,261 Hij zei: 'Dit is je kans om voor ons te zijn of tegen ons. 698 00:47:26,928 --> 00:47:29,347 Als je niet voor ons bent, ben je tegen ons.' 699 00:47:30,223 --> 00:47:36,479 Onder onze tranen ligt de sterke vastberadenheid van Amerika… 700 00:47:37,564 --> 00:47:39,107 …om deze oorlog te winnen. 701 00:47:39,691 --> 00:47:40,817 En we zullen winnen. 702 00:47:44,821 --> 00:47:48,450 Amerikanen vragen: 'Wie heeft ons land aangevallen?' 703 00:47:48,950 --> 00:47:50,952 Het bewijs dat we hebben… 704 00:47:51,036 --> 00:47:55,373 …wijst op een verzameling losse terroristische organisaties… 705 00:47:55,874 --> 00:47:57,292 …onder de naam Al Qaida. 706 00:47:59,711 --> 00:48:03,381 De leiders van Al Qaida hebben grote invloed in Afghanistan… 707 00:48:03,465 --> 00:48:08,094 …en helpen het talibanregime met de controle over het land. 708 00:48:09,387 --> 00:48:12,599 In Afghanistan zien we Al-Qaida's visie op de wereld. 709 00:48:15,185 --> 00:48:18,647 Iedereen vertrouwde erop dat de oorlog succesvol zou zijn. 710 00:48:18,730 --> 00:48:22,525 Daar was geen twijfel over, maar wel over hoelang het zou duren. 711 00:48:30,742 --> 00:48:35,664 Afghanistan was een complexe uitdaging voor het Amerikaanse leger. 712 00:48:35,747 --> 00:48:39,709 Het is een door land omgeven land aan de andere kant van de wereld. 713 00:48:39,793 --> 00:48:41,753 Het is geografisch erg uitdagend. 714 00:48:41,878 --> 00:48:45,173 Er zijn steile bergketens die het halve land omringen. 715 00:48:46,216 --> 00:48:49,886 Het wordt omringd door landen die een gespannen relatie hebben… 716 00:48:49,970 --> 00:48:52,430 …met de VS, als ze die al hebben. 717 00:48:53,306 --> 00:48:55,809 Pakistan, Iran… 718 00:48:55,892 --> 00:48:59,938 …voormalige Sovjetrepublieken zoals Tadzjikistan, China. 719 00:49:00,897 --> 00:49:04,484 En hoe krijg je de troepen binnen? 720 00:49:05,610 --> 00:49:08,571 De enige verdediging tegen terrorisme is de aanval. 721 00:49:10,198 --> 00:49:12,993 Je moet het gevecht gewoon naar hen toe brengen. 722 00:49:13,451 --> 00:49:14,869 Hoe doe je dat? 723 00:49:14,953 --> 00:49:18,456 Je doet het niet met conventionele vaardigheden. 724 00:49:18,540 --> 00:49:21,251 Je doet het met onconventionele mogelijkheden. 725 00:49:29,300 --> 00:49:32,637 En er zijn duidelijk troepen op de grond… 726 00:49:32,721 --> 00:49:36,391 …die het land van Al Qaida willen bevrijden… 727 00:49:36,474 --> 00:49:38,601 …en van de taliban willen bevrijden. 728 00:49:40,228 --> 00:49:45,233 Wat uiteindelijk in het Pentagon, de CIA aan begint te slaan… 729 00:49:45,316 --> 00:49:50,321 …is een plan om gebruik te maken van Afghaanse verzetsstrijders… 730 00:49:52,157 --> 00:49:54,117 …de Noordelijke Alliantie. 731 00:49:56,786 --> 00:50:01,249 TRAININGSKAMP NOORDELIJKE ALLIANTIE 732 00:50:03,334 --> 00:50:05,086 De leider van die beweging… 733 00:50:05,170 --> 00:50:08,882 …was een dappere strijder tegen de Sovjetbezetting… 734 00:50:08,965 --> 00:50:10,884 …genaamd Ahmed Shah Massoud. 735 00:50:11,885 --> 00:50:15,889 Massoud werd door zijn volgelingen vereerd, maar met een goede reden. 736 00:50:16,431 --> 00:50:19,476 Hij was een geduchte commandant op het slagveld. 737 00:50:20,435 --> 00:50:25,190 Hij kon de taliban op afstand houden in heel Noord-Afghanistan. 738 00:50:26,107 --> 00:50:30,403 VOORMALIG VICE-PRESIDENT VAN AFGHANISTAN BROER VAN AHMAD SHAH MASSOUD 739 00:50:32,822 --> 00:50:37,827 Hoe was het om met je broer te werken? 740 00:50:39,412 --> 00:50:43,041 Ik vond mijn broer een echte held. 741 00:50:43,792 --> 00:50:49,380 Hij handelde altijd eervol en gaf mensen veel zelfvertrouwen. 742 00:50:49,464 --> 00:50:55,261 Het voelde alsof we een kampioen hadden die nooit verslagen zou worden. 743 00:50:56,721 --> 00:51:01,935 Mijn broer had een sterk moreel kompas… 744 00:51:02,644 --> 00:51:05,396 …en was een erg gelovig man. 745 00:51:06,356 --> 00:51:09,567 Hij dacht altijd aan vrijheid voor Afghanistan. 746 00:51:12,112 --> 00:51:16,407 Ten tijde van de taliban was de armoede wijdverspreid… 747 00:51:16,491 --> 00:51:18,409 …en er was geen onderwijs. 748 00:51:18,493 --> 00:51:22,455 Er was geen gezondheidszorg voor mensen, geen economie… 749 00:51:22,539 --> 00:51:24,374 …er was geen bestuur. 750 00:51:27,252 --> 00:51:29,504 Ze onderdrukten mensen. 751 00:51:30,255 --> 00:51:32,799 Ze hadden een totale misvatting van religie. 752 00:51:35,176 --> 00:51:38,555 Het enige waar ze over spraken was vrouwen onderdrukken… 753 00:51:38,638 --> 00:51:41,141 …en niemand mocht zich uitspreken. 754 00:51:41,641 --> 00:51:44,269 Het was een dictatoriaal religieus systeem. 755 00:51:45,186 --> 00:51:49,607 Daarom stevende Afghanistan af op een crisis… 756 00:51:49,691 --> 00:51:52,652 …en was het een centrum van internationaal terrorisme geworden… 757 00:51:53,319 --> 00:51:55,905 …en vooral van drugshandel. 758 00:51:58,116 --> 00:52:00,618 Mijn broer besloot samen met mensen in het noorden… 759 00:52:00,702 --> 00:52:05,665 …een coalitie te vormen om tegen de taliban te vechten. 760 00:52:19,804 --> 00:52:22,724 Een paar dagen voor de aanslagen van 11 september… 761 00:52:22,849 --> 00:52:27,103 …kwamen twee Al-Qaida zelfmoordterroristen vermomd als Westerse journalisten… 762 00:52:27,187 --> 00:52:29,272 …Massoud interviewen. 763 00:52:32,358 --> 00:52:35,987 En in hun videocamera zat een enorme bom… 764 00:52:36,529 --> 00:52:38,531 …en Massoud werd vermoord. 765 00:52:41,201 --> 00:52:44,662 Het was een tactisch briljante zet van Osama bin Laden… 766 00:52:44,746 --> 00:52:49,000 …en de leiders van Al Qaida om de rivaal uit te schakelen… 767 00:52:49,083 --> 00:52:52,212 …de grootste dreiging op het slagveld voor de taliban… 768 00:52:52,295 --> 00:52:54,130 …en voor Mullah Omars regering. 769 00:52:54,214 --> 00:52:58,551 Ze wisten dat als de Amerikanen Afghanistan zouden aanvallen… 770 00:52:58,635 --> 00:53:03,223 …iemand als Massoud een belangrijke bondgenoot zou zijn. 771 00:53:07,936 --> 00:53:10,730 Al Qaida en de taliban… 772 00:53:10,813 --> 00:53:13,274 …geloofden dat het grootste obstakel… 773 00:53:13,358 --> 00:53:16,694 …om van Afghanistan een centrum van internationaal terrorisme te maken… 774 00:53:16,778 --> 00:53:19,697 …mijn broer was, Amir Sahib Ahmad Shah Massoud. 775 00:53:19,781 --> 00:53:23,076 Daarom besloten ze hem uit de weg te ruimen. 776 00:53:28,915 --> 00:53:31,167 In 2001 op 9/11… 777 00:53:31,251 --> 00:53:34,462 …werd 90 procent van Afghanistan bezet door de taliban. 778 00:53:34,545 --> 00:53:38,049 De tien procent die over was, was dus een heel klein stukje… 779 00:53:38,132 --> 00:53:39,801 …in het uiterste noorden. 780 00:53:41,177 --> 00:53:43,179 Toen de aanslagen plaatsvonden… 781 00:53:43,263 --> 00:53:45,807 …zei mijn redacteur tegen me: 782 00:53:45,890 --> 00:53:48,643 'Ga naar Noord-Afghanistan, naar de rebellen. 783 00:53:48,726 --> 00:53:50,728 Ik weet niet hoe, maar doe het.' 784 00:53:50,812 --> 00:53:53,022 Ik vloog naar Tadzjikistan… 785 00:53:53,690 --> 00:53:58,444 …en kwam in het kleine stukje dat van de Noordelijke Alliantie was. 786 00:53:58,945 --> 00:54:00,780 En er was een frontlinie… 787 00:54:00,863 --> 00:54:03,533 …die uit de Eerste Wereldoorlog leek te komen. 788 00:54:04,409 --> 00:54:07,996 Als je over de frontlinie keek, zag je op 250 meter de taliban. 789 00:54:08,496 --> 00:54:10,290 Ze zaten in de loopgraven. 790 00:54:14,377 --> 00:54:15,837 Toen kwamen de B-52's. 791 00:54:18,214 --> 00:54:21,509 En ik had een lemen hut gehuurd. 792 00:54:21,592 --> 00:54:24,429 Een van de mooiere hutten, omdat hij ramen had. 793 00:54:24,512 --> 00:54:27,640 Ik herinner me dat het rond vijf uur 's ochtends was… 794 00:54:27,724 --> 00:54:32,186 …en ik werd gewekt door het rammelen van de ramen. 795 00:54:32,270 --> 00:54:34,522 Het voelde als een aardbeving. 796 00:54:34,814 --> 00:54:39,110 Ik dacht dat het een aardbeving was. Het is een actieve aardbevingszone. 797 00:54:39,193 --> 00:54:40,403 Het waren de bommen. 798 00:54:44,824 --> 00:54:47,452 Ik keek naar de loopgraven van de taliban… 799 00:54:47,535 --> 00:54:52,665 …en de B-52's bombardeerden de loopgraven over de hele linie. 800 00:54:52,832 --> 00:54:56,711 Je zag gigantische zwarte cirkels. 801 00:54:57,920 --> 00:55:03,343 De hele hemel was doorkruist met de condensstrepen van de B-52's. 802 00:55:03,426 --> 00:55:05,636 Het zag eruit als moderne kunst. 803 00:55:06,137 --> 00:55:09,724 Ze vlogen heel lang rond en lieten een zware bom vallen. 804 00:55:13,394 --> 00:55:15,772 Ze bombardeerden meerdere dagen… 805 00:55:15,855 --> 00:55:18,358 …en uiteindelijk brak de talibanlinie. 806 00:55:21,903 --> 00:55:26,824 NOORDELIJKE ALLIANTIE NEEMT KABUL IN 13 NOVEMBER 2001 807 00:55:26,908 --> 00:55:30,286 De taliban stapten in hun trucks, laadden hun wapens in… 808 00:55:30,370 --> 00:55:33,456 …en gingen naar hun spirituele basis in Kandahar. 809 00:55:37,460 --> 00:55:41,714 Het talibanregime zat in Kandahar. 810 00:55:41,798 --> 00:55:44,008 Daar hielden ze tot het laatst vol. 811 00:55:48,262 --> 00:55:49,806 In december 2001… 812 00:55:49,889 --> 00:55:52,517 …dacht de VS dat ze Bin Laden te pakken hadden… 813 00:55:52,600 --> 00:55:53,976 …in de bergen van Tora Bora. 814 00:55:55,436 --> 00:55:59,732 De geheime dienst licht de Amerikaanse en Afghaanse troepen in… 815 00:55:59,816 --> 00:56:03,069 …maar op onverklaarbare wijze… 816 00:56:03,152 --> 00:56:06,322 …stuurt de VS geen grote groep speciale eenheden… 817 00:56:06,406 --> 00:56:10,118 …om Bin Laden te vangen of te doden. 818 00:56:10,201 --> 00:56:13,621 Het wordt overgelaten aan een zootje Afghaanse strijders… 819 00:56:13,704 --> 00:56:16,707 …met een klein aantal Amerikaanse adviseurs. 820 00:56:16,791 --> 00:56:18,835 Een raadselachtige beslissing. 821 00:56:19,710 --> 00:56:25,216 Het is in veel opzichten onverklaarbaar. Het brein van de aanslagen van 9/11… 822 00:56:25,299 --> 00:56:31,556 …de leider van Al Qaida, is binnen handbereik van de Amerikaanse troepen… 823 00:56:31,639 --> 00:56:35,852 …en we doen niet veel moeite om hem te pakken. 824 00:56:39,689 --> 00:56:41,566 Het was de ultieme missie… 825 00:56:41,649 --> 00:56:46,863 …de belangrijkste jacht ter wereld, om Osama bin Laden te vinden. 826 00:56:47,738 --> 00:56:51,909 Hij was het belangrijkste doelwit, de meest opgejaagde man ter wereld. 827 00:56:52,994 --> 00:56:56,372 We wisten dat het opnieuw kon gebeuren… 828 00:56:56,456 --> 00:56:59,876 …dat er weer een aanslag kon plaatsvinden. 829 00:57:01,878 --> 00:57:04,172 Hij zou in een grot zitten… 830 00:57:04,714 --> 00:57:06,132 …of hij zou dood zijn. 831 00:57:07,008 --> 00:57:09,051 Hij zou in Pakistan zitten. 832 00:57:09,135 --> 00:57:12,805 Ik weet alleen maar dat hij op de vlucht is. 833 00:58:18,287 --> 00:58:21,207 Ondertiteld door: Marjolijn Mellor