1
00:00:06,299 --> 00:00:10,887
Bu dizide bazı izleyicileri
rahatsız edebilecek

2
00:00:10,970 --> 00:00:15,808
şiddet içeren görüntüler bulunmaktadır.

3
00:00:27,862 --> 00:00:34,535
LOGAN ULUSLARARASI HAVALİMANI
BOSTON, MASSACHUSETTS

4
00:00:35,912 --> 00:00:38,664
SES KAYDI:
11 EYLÜL 2001

5
00:00:39,415 --> 00:00:40,500
YEREL SAATLE 7.59

6
00:00:40,583 --> 00:00:43,711
American 11, 3.500 fitte
sahanın kuzeyinde trafik var,

7
00:00:43,795 --> 00:00:46,964
3.000 fitte kal, sağdan dördüncü pist.

8
00:00:47,048 --> 00:00:48,382
Kalkış onaylandı.

9
00:01:01,062 --> 00:01:04,023
Çok güzel bir salı sabahıydı.

10
00:01:05,650 --> 00:01:09,445
Gökyüzü açıktı.
Masmaviydi, hiç bulut yoktu.

11
00:01:10,029 --> 00:01:11,739
Havacılıkta "severe clear" denir.

12
00:01:12,740 --> 00:01:17,370
Saat sekiz gibi, American Airlines'ın
11 sefer sayılı uçağının yakıtı dolmuştu.

13
00:01:17,453 --> 00:01:19,163
Los Angeles'a gidecekti.

14
00:01:19,247 --> 00:01:22,208
Boston Logan Havalimanı'ndan çıktı.
Kaçırıldı.

15
00:01:23,543 --> 00:01:26,087
YEREL SAATLE 8.13

16
00:01:26,170 --> 00:01:29,090
American 11, 350 irtifaya çıkıp orada kal.

17
00:01:30,216 --> 00:01:33,636
SESİN SAHİBİ: FAA KONTROLÖRÜ
BOSTON MERKEZİ

18
00:01:33,719 --> 00:01:36,639
American 11, 350 irtifaya çıkıp orada kal.

19
00:01:38,724 --> 00:01:40,560
American 11, Boston.

20
00:01:42,937 --> 00:01:44,355
Burası Athens.

21
00:01:44,856 --> 00:01:47,108
Burası Boston.
American 20'yi sola döndürdüm,

22
00:01:47,191 --> 00:01:49,318
irtifa alacaktı ama cevap vermiyor.

23
00:01:49,402 --> 00:01:51,112
Galiba sağa dönüyor.

24
00:01:52,864 --> 00:01:54,699
Kontrolörler iletişimi kaybetti

25
00:01:54,782 --> 00:01:58,786
ama hava korsanları New York'a gitmek için
Hudson Nehri'ni kullandı.

26
00:01:58,870 --> 00:02:00,163
YEREL SAATLE 8.19

27
00:02:00,246 --> 00:02:02,957
Üç numaralı kabin memuru.
Kokpitten cevap yok.

28
00:02:03,040 --> 00:02:05,209
Business class'ta biri bıçaklandı.

29
00:02:05,293 --> 00:02:08,171
Soluyamadığımız bir
aerosol sprey var sanırım.

30
00:02:08,254 --> 00:02:10,882
Bilemiyorum. Galiba uçak kaçırıldı.

31
00:02:12,592 --> 00:02:14,010
Adınız nedir?

32
00:02:14,093 --> 00:02:15,845
Adım Betty Ong.

33
00:02:16,721 --> 00:02:19,182
11 sefer sayılı uçakta kabin memuruyum.

34
00:02:19,265 --> 00:02:20,933
First class yolcularımız…

35
00:02:21,017 --> 00:02:23,728
First class mutfağından sorumlu
kabin görevlisi

36
00:02:23,811 --> 00:02:25,688
ve kabin amirimiz bıçaklandı.

37
00:02:27,064 --> 00:02:30,151
Kokpite de giremiyoruz, kapı açılmıyor.

38
00:02:31,110 --> 00:02:33,487
Başka birini aradınız mı?

39
00:02:33,988 --> 00:02:34,822
Hayır.

40
00:02:35,323 --> 00:02:38,326
Tıbbi müdahale gerek
ama doktor bulamıyoruz…

41
00:02:47,543 --> 00:02:50,755
2001'de Dünya Ticaret Merkezi'nde

42
00:02:50,838 --> 00:02:53,341
Güney Kule'de, 2. Kule'de çalışıyordum.

43
00:02:53,424 --> 00:02:55,009
101. kattaydım.

44
00:02:55,092 --> 00:02:56,469
KUZEY KULE - GÜNEY KULE

45
00:02:56,552 --> 00:02:59,013
Sanırım dört, beş yıl o binadaydık.

46
00:03:01,849 --> 00:03:05,228
Otelde çalışmaya 1981 yılında başladım.

47
00:03:05,311 --> 00:03:06,145
MÜHENDİS

48
00:03:06,229 --> 00:03:09,857
Adı Vista International'dı,
Marriott International Hotel oldu.

49
00:03:10,441 --> 00:03:14,153
Otelin mühendisiydim.
Bütün binanın bakımından sorumluydum.

50
00:03:16,530 --> 00:03:17,949
11 Eylül sabahında

51
00:03:18,032 --> 00:03:20,493
her zamanki gibi altı civarı işe vardım.

52
00:03:21,285 --> 00:03:23,913
Genelde sekiz gibi
departmanlar toplantı yapar.

53
00:03:23,996 --> 00:03:27,833
O günkü işlerin konuşulduğu
kısa bir toplantı.

54
00:03:28,334 --> 00:03:31,712
O günkü toplantıda patronum,

55
00:03:31,796 --> 00:03:33,839
otelde kalan bazı müşterilerin

56
00:03:33,923 --> 00:03:36,550
odalarıyla ilgili sorunları
olduğunu söyledi.

57
00:03:36,634 --> 00:03:40,096
Patron o iki müşteriye
odaklanmamızı istedi.

58
00:03:40,596 --> 00:03:41,764
İki hanımefendi.

59
00:03:41,847 --> 00:03:45,059
İsimleri Faye ve Leigh Gilmore.
Şikagolulardı.

60
00:03:46,394 --> 00:03:47,812
Leigh MS hastasıydı.

61
00:03:48,646 --> 00:03:50,398
Onu çok zayıflatmıştı.

62
00:03:50,481 --> 00:03:52,400
Tekerlekli sandalyeye mahkûmdu.

63
00:03:53,609 --> 00:03:57,280
Engelli insanları savunuyordu.

64
00:03:59,365 --> 00:04:03,911
Ben de patrona odaya gidip
müşterinin memnuniyeti sağlayacağımı,

65
00:04:03,995 --> 00:04:06,789
o günlük ihtiyaçlarını
karşılayacağımı söyledim.

66
00:04:06,872 --> 00:04:09,417
AMERICAN AIRLINES
GÜNEYDOĞU REZERVASYON OFİSİ

67
00:04:09,500 --> 00:04:10,751
CARY, KUZEY CAROLINA

68
00:04:10,835 --> 00:04:12,086
YEREL SAATLE 8.21

69
00:04:12,169 --> 00:04:15,339
American Airlines acil durum hattı,
acil durumunuz nedir?

70
00:04:15,423 --> 00:04:17,717
Ben American Airlines'dan Nydia.

71
00:04:17,800 --> 00:04:20,261
11 sefer sayılı uçağın kabin memuru

72
00:04:20,344 --> 00:04:25,141
temsilcilerimize pilotun,
herkesin bıçaklandığını söyledi.

73
00:04:26,475 --> 00:04:28,352
-11 sefer sayılı uçak mı?
-Evet.

74
00:04:30,396 --> 00:04:32,189
Hava Trafik Kontrol'e ulaştık.

75
00:04:32,273 --> 00:04:37,570
Doğrulanmış bir uçak kaçırma olarak
ele alıp uçak için trafiği açıyorlar.

76
00:04:37,653 --> 00:04:38,571
Tamam.

77
00:04:38,654 --> 00:04:40,448
Aktarıcısını kapatmış,

78
00:04:40,531 --> 00:04:43,617
irtifasını kesin olarak bilemiyoruz.

79
00:04:44,827 --> 00:04:47,246
O yüzden… Onlara göre…

80
00:04:47,330 --> 00:04:50,708
Ana radarda görüyorlar.
Alçaldığını düşünüyorlar.

81
00:04:58,299 --> 00:05:00,468
Lobiye girdim,

82
00:05:00,551 --> 00:05:06,182
82. kata çıkmak için
iki asansöre binmem gerekiyordu.

83
00:05:07,683 --> 00:05:13,022
Önce hızlı asansörle 78. kata çıkıyor,
sonra 82. kata çıkıyordum.

84
00:05:13,105 --> 00:05:15,149
Ofisime girdim

85
00:05:15,232 --> 00:05:18,319
ve çok şanslıydım
çünkü masam kulenin doğu tarafında…

86
00:05:18,402 --> 00:05:20,237
KUZEY KULE BÜROLARINDA ÇALIŞAN

87
00:05:20,321 --> 00:05:23,074
…cam kenarındaydı.

88
00:05:23,157 --> 00:05:27,703
Camdan baktığımda East River'ı, köprüleri

89
00:05:27,787 --> 00:05:31,123
ve Avrupa yönünü görebiliyordum.

90
00:05:34,168 --> 00:05:37,797
New York ve New Jersey Liman Başkanlığı

91
00:05:37,880 --> 00:05:40,424
Hukuk Departmanı'nda unvanım
daire başkanıydı.

92
00:05:41,926 --> 00:05:46,806
Ticaret Merkezi de
60'ların sonları, 70'lerin başlarında

93
00:05:46,889 --> 00:05:50,684
Liman Başkanlığınca yapılmıştı,
inşaat bitince merkezi oraya aldılar.

94
00:05:51,852 --> 00:05:54,605
Baş mimar Japon bir adamdı.

95
00:05:54,688 --> 00:05:56,482
İşin garibi, yüksekten korkardı

96
00:05:57,441 --> 00:06:00,694
ama bu iki devasa binayı dikti.

97
00:06:02,238 --> 00:06:05,991
Rockefeller'lar da dâhil,
New York'taki kudret simsarları

98
00:06:06,075 --> 00:06:08,953
alım satım ve dünya ticareti için
yapmak istedi

99
00:06:09,036 --> 00:06:11,372
ve "Dünya Ticaret Merkezi" adını koydu.

100
00:06:13,499 --> 00:06:16,460
İlk yapıldıklarında
mimari eleştirmenler beğenmedi.

101
00:06:16,544 --> 00:06:18,504
Şöyle şaka yapılırdı:

102
00:06:18,587 --> 00:06:23,259
"Empire State Binası, Chrysler Binası gibi
ünlü ve güzel binaların

103
00:06:23,342 --> 00:06:26,846
ve binaların kutularının yuvası
New York'a hoş geldiniz."

104
00:06:29,348 --> 00:06:31,767
Ama insanlar zamanla alıştı

105
00:06:31,851 --> 00:06:33,519
ve çok sevilir oldular.

106
00:06:33,602 --> 00:06:35,688
DÜNYANIN ZİRVESİ
SEYİR TERASI

107
00:06:35,771 --> 00:06:37,356
Pazartesiden cumaya

108
00:06:37,440 --> 00:06:41,026
o küçük 6,5 hektarlık alanda
70-80 bin insan olurdu.

109
00:06:41,110 --> 00:06:43,446
Şehir içinde şehir gibiydi.

110
00:06:45,531 --> 00:06:49,869
New York Soruşturma Dairesi'nde
Emniyet Müdür Yardımcısı'ydım.

111
00:06:49,952 --> 00:06:51,704
Saldırı günü operasyondaydık.

112
00:06:51,787 --> 00:06:54,457
Dünya Ticaret Merkezi'nde
vergi ödemek istemeyen…

113
00:06:54,540 --> 00:06:56,584
DÜNYA TİCARET MERKEZİ'NE 6 BLOK MESAFEDE

114
00:06:56,667 --> 00:06:58,627
…kötü bir adamdan rüşvet alacaktık.

115
00:06:59,545 --> 00:07:03,716
Dinleme cihazı takılmış bir grup dedektif
onunla orada buluşacaktı.

116
00:07:09,263 --> 00:07:11,098
American 11 mi arıyor?

117
00:07:11,182 --> 00:07:12,850
Telefonu açıp…

118
00:07:14,226 --> 00:07:17,521
Elimizde uçaklar var.
Sessiz kalın, bir şey olmayacak.

119
00:07:17,605 --> 00:07:19,440
Havalimanına dönüyoruz.

120
00:07:19,523 --> 00:07:20,900
SESİN SAHİBİ: HAVA KORSANI

121
00:07:20,983 --> 00:07:22,943
American 11, sen mi arıyorsun?

122
00:07:23,027 --> 00:07:25,821
Kimse kıpırdamasın.
Her şey yoluna girecek.

123
00:07:26,363 --> 00:07:30,701
Bir şey yapmaya kalkarsanız
kendinize ve uçağa zarar verirsiniz.

124
00:07:30,784 --> 00:07:32,036
Sessiz durun.

125
00:07:33,871 --> 00:07:35,247
YEREL SAATLE 8.37

126
00:07:35,331 --> 00:07:38,209
Boston Merkez, Trafik Yönetim Merkezi.
Bir sorunumuz var.

127
00:07:38,292 --> 00:07:41,545
Kaçırılmış bir uçak,
New York'a doğru gidiyor

128
00:07:41,629 --> 00:07:43,214
ve sizden istediğimiz…

129
00:07:43,297 --> 00:07:47,343
Birinin oraya F-16 falan gönderip
bize yardım etmesi lazım.

130
00:07:47,426 --> 00:07:49,303
Bu gerçek mi yoksa tatbikat mı?

131
00:07:49,386 --> 00:07:51,472
Hayır. Tatbikat ya da test değil.

132
00:07:51,555 --> 00:07:53,807
Tamam. Bir saniye. Tamam mı?

133
00:07:53,891 --> 00:07:54,725
Tamam.

134
00:07:55,601 --> 00:07:57,937
Hey.

135
00:07:58,020 --> 00:07:59,897
-Ciddiyim. Çok.
-Ne?

136
00:08:01,148 --> 00:08:02,024
YEREL SAATLE 8.38

137
00:08:02,107 --> 00:08:03,025
Ne?

138
00:08:03,984 --> 00:08:04,985
O neydi?

139
00:08:05,069 --> 00:08:07,530
Gerçek mi bu? Gerçek bir kaçırma olayı.

140
00:08:07,613 --> 00:08:09,198
SESİN SAHİBİ:
NEADS TEKNİSYENLERİ

141
00:08:14,286 --> 00:08:19,667
Dokuza çeyrek kala, ofiste çıt çıkmıyordu.

142
00:08:19,750 --> 00:08:20,960
KUZEY KULE

143
00:08:23,003 --> 00:08:26,465
Herkes makinelerinde çalışıyordu.

144
00:08:28,384 --> 00:08:30,761
Birdenbire

145
00:08:30,844 --> 00:08:35,057
çok büyük bir patlama sessizliği bozdu.

146
00:08:35,891 --> 00:08:37,518
8.46
FOX 5 NY CANLI YAYIN

147
00:08:37,601 --> 00:08:38,894
Ben de imza alsam?

148
00:08:46,652 --> 00:08:47,820
O neydi be?

149
00:08:48,904 --> 00:08:50,531
Uçak düştü sanki.

150
00:08:57,329 --> 00:09:01,458
-Bakın, orada!
-Bu tarafa gelin!

151
00:09:03,502 --> 00:09:04,628
Bu tarafa gelin!

152
00:09:06,088 --> 00:09:08,757
Beth! O ne öyle?

153
00:09:09,842 --> 00:09:12,595
Biri Dünya Ticaret Merkezi'ne mi çarptı?

154
00:09:12,678 --> 00:09:14,430
Ticaret Merkezi orası.

155
00:09:16,390 --> 00:09:17,600
Ha siktir!

156
00:09:18,267 --> 00:09:19,101
Siktir!

157
00:09:22,104 --> 00:09:23,981
Flaş haber, ekranlarınızdaki

158
00:09:24,064 --> 00:09:26,191
çok rahatsız edici bir görüntü.

159
00:09:26,275 --> 00:09:27,693
O bina Dünya Ticaret Merkezi

160
00:09:27,776 --> 00:09:30,070
ve doğrulanmamış bilgilere göre

161
00:09:30,154 --> 00:09:32,656
bir uçak, binalardan birine çarptı.

162
00:09:32,740 --> 00:09:33,699
Evet. Bu olay…

163
00:09:33,782 --> 00:09:36,452
Şüphesiz büyük bir patlama
ve yangın olmuştur.

164
00:09:36,535 --> 00:09:39,038
Binadan çok fazla siyah duman çıkıyor.

165
00:09:39,121 --> 00:09:40,289
Siyah duman…

166
00:09:40,372 --> 00:09:41,415
KUZEY KULE

167
00:09:41,498 --> 00:09:44,501
…yangının daha
kontrol altına alınmadığını gösterir.

168
00:09:45,919 --> 00:09:49,506
O zaman 62. kattaki ofisimdeydim.

169
00:09:50,507 --> 00:09:54,053
8.46'da aniden bir ses duyuldu

170
00:09:54,136 --> 00:09:57,765
ve bina sallanmaya başladı,
bunu daha önce hiç hissetmemiştim.

171
00:09:57,848 --> 00:10:00,643
Mühendisler binaların
kasırga gibi güçlü rüzgârlarda

172
00:10:00,726 --> 00:10:03,062
sallanmak üzere tasarlandığını söyledi.

173
00:10:03,145 --> 00:10:06,565
Öyle olmalıydı.
Yüksek olduklarından kaskatı olamazlardı.

174
00:10:07,066 --> 00:10:10,402
Ama bu farklıydı. O kadar sallanıyordu ki

175
00:10:10,486 --> 00:10:13,405
bir iki iş arkadaşım dengesini kaybedip

176
00:10:13,489 --> 00:10:15,199
dizlerinin üstüne düştü.

177
00:10:16,075 --> 00:10:20,037
Bina 20-30 saniye kadar sallandı.

178
00:10:21,664 --> 00:10:23,415
Sallanması durduğunda

179
00:10:23,499 --> 00:10:27,711
herkese dışarı çıkıp
merdivenlere koşmalarını söyledim.

180
00:10:27,795 --> 00:10:30,547
Ne olduğunu öğrenmeyi beklemeyin.

181
00:10:31,215 --> 00:10:33,175
Dışarı çıkın, sonra öğrenirsiniz.

182
00:10:35,135 --> 00:10:39,556
New York'un Financial District'inin
göbeğindeki bu iki binada

183
00:10:39,640 --> 00:10:41,892
on binlerce insan çalışıyor.

184
00:10:41,975 --> 00:10:43,936
KUZEY KULE - GÜNEY KULE

185
00:10:44,019 --> 00:10:46,355
Güney Kule'nin güney tarafındaydım,

186
00:10:46,438 --> 00:10:49,983
mümkün olduğunda uzaktaydım
ve bam diye bir ses duydum.

187
00:10:50,651 --> 00:10:52,653
Çok belirsiz bir sesti.

188
00:10:53,153 --> 00:10:56,448
Binanın batı ve kuzey taraflarında oturan
iş arkadaşlarım

189
00:10:56,532 --> 00:11:01,120
pencerelerin önünden geçerken
uçağın parçalarının sıcaklığını hissetmiş.

190
00:11:01,203 --> 00:11:03,455
Masalarındaki kâğıtlar da yanmış.

191
00:11:03,956 --> 00:11:06,709
O an binayı boşaltmak istediniz mi?

192
00:11:06,792 --> 00:11:08,544
Hayır. Aklıma bile gelmedi.

193
00:11:08,627 --> 00:11:10,879
Annem bana "Çıkıyor musun?" dedi.

194
00:11:10,963 --> 00:11:13,006
Annem dedi diye "Evet" dedim.

195
00:11:14,341 --> 00:11:18,762
Hepimiz Cessna gibi küçük bir uçak
kullanan birinin yoldan sapıp

196
00:11:18,846 --> 00:11:20,889
binaya çarptığını düşündük.

197
00:11:20,973 --> 00:11:25,102
Yolcu uçağı olduğunu başta anlayamadık.

198
00:11:25,686 --> 00:11:28,897
AON - KIDEMLİ BAŞKAN YARDIMCISI
DÉSIRÉE'NİN İŞ ARKADAŞI

199
00:11:28,981 --> 00:11:32,234
Çantamı toplarken
Jim Berger önümden geçti.

200
00:11:32,317 --> 00:11:35,487
Öncesinde bomba patladı dediğimi duymuş

201
00:11:35,571 --> 00:11:37,823
ve yanımıza gelip

202
00:11:37,906 --> 00:11:42,870
Kuzey Kule'ye uçak çarptığını
duyduğunu söyledi. Birinci Kule'ye.

203
00:11:44,955 --> 00:11:47,332
Doğruca binanın merkezine girmiş.

204
00:11:47,416 --> 00:11:51,170
Yani 92. kat ve üstündeyseniz çıkış yoktu,

205
00:11:51,253 --> 00:11:53,255
kullanacak merdiven yoktu.

206
00:11:53,839 --> 00:11:55,883
YEREL SAATLE 8.50

207
00:11:55,966 --> 00:11:58,343
911 GÖRÜŞMESİ

208
00:11:58,427 --> 00:12:00,471
İtfaiye 408. Yangın nerede?

209
00:12:00,554 --> 00:12:03,724
Merhaba. Dünya Ticaret Merkezi'nin
106. katındayım.

210
00:12:03,807 --> 00:12:05,142
Bir patlama oldu.

211
00:12:05,225 --> 00:12:07,269
Tamam. 106. kat mı?

212
00:12:07,978 --> 00:12:10,355
-Hangi bina? Birinci mi, İkinci mi?
-Birinci.

213
00:12:10,439 --> 00:12:13,525
Tamam. Mümkünse camları açıp bekleyin.

214
00:12:13,609 --> 00:12:16,236
Gelmemiz zaman alır
çünkü aşağıda yangın var.

215
00:12:16,320 --> 00:12:17,905
Camları kırmadan açamayız.

216
00:12:17,988 --> 00:12:19,823
Tamam. Bizi bekleyin.

217
00:12:19,907 --> 00:12:22,201
Tamam. Bekleyin. Geliyoruz.

218
00:12:22,284 --> 00:12:23,911
Tamam. Lütfen acele edin.

219
00:12:27,623 --> 00:12:32,252
Çok güzel başlayan o gün kararıyordu.

220
00:12:32,336 --> 00:12:34,588
Camın dışında kâğıtlar uçuşuyordu.

221
00:12:36,006 --> 00:12:39,051
İşte o zaman Jim "Eve gitme vakti" dedi.

222
00:12:39,134 --> 00:12:42,971
"Ne güzel. Saat 9.00 bile değil
ama eve gidiyoruz" diye düşündük.

223
00:12:43,055 --> 00:12:46,391
Ben asansöre giderken
Jim koridorda ilerledi.

224
00:12:46,475 --> 00:12:48,435
Katı bir daha kontrol ediyordu.

225
00:12:48,519 --> 00:12:52,397
Herkesin çıkıp kimsenin kalmadığından
emin olmaya gitti.

226
00:12:53,148 --> 00:12:54,733
Jim kurtulamadı.

227
00:13:01,156 --> 00:13:02,157
YEREL SAATLE 8.55

228
00:13:02,241 --> 00:13:05,577
Şu an size yaralılar hakkında
bilgi veremiyoruz.

229
00:13:05,661 --> 00:13:10,958
Bu korkunç olayın parçalarını
birleştirmeye ancak başlayabildik.

230
00:13:12,793 --> 00:13:13,919
Bina sallandı.

231
00:13:14,962 --> 00:13:16,421
Ne olduğunu bilmiyorduk.

232
00:13:16,505 --> 00:13:18,715
Otomatikman alarmlar çaldı

233
00:13:18,799 --> 00:13:22,761
ve alarmlar çalınca
asansörler falan kilitleniyor.

234
00:13:24,847 --> 00:13:27,307
Kötü bir şey olduğunu biliyorduk.

235
00:13:28,392 --> 00:13:32,437
Lobide dururken
bana doğru gelen bir kadın gördüm.

236
00:13:32,521 --> 00:13:34,606
İkiz Kuleler'den geliyordu.

237
00:13:35,816 --> 00:13:38,694
Çok kötü yanmıştı, "Aman tanrım" dedim.

238
00:13:39,278 --> 00:13:40,612
11 EYLÜL YANIK HASTALARI

239
00:13:40,696 --> 00:13:42,865
Biri kadını örtmek için havlu istedi

240
00:13:42,948 --> 00:13:45,492
çünkü derisi çok fena soyuluyordu.

241
00:13:46,159 --> 00:13:48,620
Sonradan öğrendim ki yakıt yakmış.

242
00:13:48,704 --> 00:13:51,790
-Asansör boşluğundan akmıştır.
-Evet. Asansörlerden.

243
00:13:52,708 --> 00:13:54,543
FAYE GILMORE
LEIGH'NİN ANNESİ

244
00:13:54,626 --> 00:13:58,005
Nedense şu kadınlar geldi aklıma
ve kendi kendime dedim ki

245
00:13:58,088 --> 00:14:02,759
"Yukarıdalar mı, bir baksam iyi olur
çünkü emin değilim."

246
00:14:02,843 --> 00:14:04,887
Asansör devre dışı olduğundan

247
00:14:04,970 --> 00:14:09,433
yük asansörüne gittim, bittim,
anahtarı kullanıp yukarı çıktım.

248
00:14:09,516 --> 00:14:13,604
Kapıyı açtığımda içerideydiler.
Üç kadın bekliyordu.

249
00:14:16,773 --> 00:14:18,317
Orada mahsur kalmışlardı.

250
00:14:18,817 --> 00:14:22,738
Kadınlardan biri koşarak odasına gidip
kapıyı kilitledi.

251
00:14:22,821 --> 00:14:25,157
-Niye, bilmiyorum. Korkmuştu.
-Korkudan.

252
00:14:25,908 --> 00:14:28,660
Peşinden gittim. Kapıya vurup dedim ki

253
00:14:28,744 --> 00:14:30,954
"Affedersiniz. Ne oluyor, bilmiyorum.

254
00:14:31,038 --> 00:14:33,749
Ama kötü bir şey. Ben de korkuyorum.

255
00:14:33,832 --> 00:14:35,125
Gitmemiz gerek."

256
00:14:35,208 --> 00:14:38,211
Ağlamaya başladı.
"Tamam, geleceğim" dedi.

257
00:14:39,838 --> 00:14:42,215
Onları güvenli bir yere götürdünüz.

258
00:14:42,716 --> 00:14:45,385
Sonrasında onlara ne oldu,
biliyor muydunuz?

259
00:14:45,469 --> 00:14:46,303
Hayır.

260
00:14:50,265 --> 00:14:53,226
Uçaklar normalde bu binalara
o kadar yakın olmuyor.

261
00:14:53,310 --> 00:14:56,229
O yükseklikte rüzgâr hızı da
çok fazla değil.

262
00:14:56,730 --> 00:14:59,107
-Uçuş koşulları neredeyse mükemmel.
-Mükemmel.

263
00:14:59,441 --> 00:15:00,567
KUZEY KULE

264
00:15:00,651 --> 00:15:04,321
Üst katlardan merdivenlere doluşan
bir sürü insan vardı.

265
00:15:04,404 --> 00:15:06,365
Ben girişte durmaya karar verdim.

266
00:15:06,448 --> 00:15:08,450
KUZEY KULE MERDİVEN BOŞLUĞU
11 EYLÜL 2001

267
00:15:08,533 --> 00:15:12,621
Birimimdeki insanların dokuzunun da
merdivenlere ulaştığını görmek istedim.

268
00:15:13,121 --> 00:15:17,209
Daire Başkanı olduğumdan
onlar benim mesuliyetim gibi gelmişti.

269
00:15:17,709 --> 00:15:22,756
Merdivenler çok kalabalıktı,
hiç hızlı hareket etmiyorlardı.

270
00:15:23,799 --> 00:15:25,258
20. katta

271
00:15:25,926 --> 00:15:30,806
ilk itfaiyeciyi gördük.
Biz inerken o yukarı çıkıyordu.

272
00:15:30,889 --> 00:15:33,475
Yolun kalanını tek sıra hâlinde inmeliydik

273
00:15:33,558 --> 00:15:37,062
çünkü Liman Başkanlığı polisi
ve itfaiyeciler

274
00:15:37,145 --> 00:15:41,149
binayı boşaltmak için
diğer taraftan yukarı çıkıyordu.

275
00:15:41,650 --> 00:15:43,694
İtfaiyeciler gördüğüme sevinmişim.

276
00:15:50,742 --> 00:15:52,077
SESİN SAHİBİ:
İTFAİYECİ

277
00:15:52,160 --> 00:15:54,204
Bilgin olsun, bulunduğum yerden

278
00:15:54,287 --> 00:15:58,250
Dünya Ticaret Merkezi binasından
çok duman çıktığını görüyorum.

279
00:15:58,333 --> 00:16:02,212
Elindeki her şeyi bu tarafa gönder Kate.

280
00:16:03,296 --> 00:16:07,342
11 Eylül sabahı
aslında işte olmaman gerekiyordu.

281
00:16:07,426 --> 00:16:10,178
Pazar gece ve pazartesi
24 saatlik vardiya yapmıştım.

282
00:16:10,262 --> 00:16:12,556
BİRİM ŞEFİ
NEW YORK İTFAİYE TEŞKİLATI 2. BİRİM

283
00:16:12,639 --> 00:16:13,849
11 Eylül de salıydı.

284
00:16:13,932 --> 00:16:17,436
MOTOR 24
MERDİVEN 5

285
00:16:18,228 --> 00:16:19,730
Motor 24'ün kaptanı

286
00:16:19,813 --> 00:16:22,190
onun vardiyasında çalışmamı istemişti.

287
00:16:23,650 --> 00:16:28,071
KUZEY KULE LOBİSİ
11 EYLÜL 2001

288
00:16:28,572 --> 00:16:30,032
Lobide camlar kırıktı.

289
00:16:30,115 --> 00:16:34,745
İçeri girdiğimizde
mermerdeki çatlakları görebiliyorduk.

290
00:16:34,828 --> 00:16:38,874
Asansörlerin yakınında cesetler gördüm.

291
00:16:38,957 --> 00:16:43,545
Asansör boşluğundan akan
jet yakıtı yüzünden ölmüşlerdi.

292
00:16:44,755 --> 00:16:46,673
Yukarı çıkıp yangınla savaşacak,

293
00:16:46,757 --> 00:16:49,551
mümkün olduğunca çok kişiyi
dışarı çıkaracaktık.

294
00:16:49,634 --> 00:16:51,720
Tek sıra hâlinde çıkmaya başladık

295
00:16:52,387 --> 00:16:56,808
ve bir sürü sivil tek sıra hâlinde
muntazam bir şekilde aşağı iniyordu.

296
00:16:56,892 --> 00:17:01,396
Sonunda 90. kattan bir adam bulduk,
yangını görmüştü.

297
00:17:01,480 --> 00:17:06,568
Daha çok yolumuz olduğunu o zaman anladım.

298
00:17:07,360 --> 00:17:08,612
GÜNEY KULE

299
00:17:08,695 --> 00:17:11,990
78. kattaki Gökyüzü Lobisi'ne
çok çabuk indim.

300
00:17:12,491 --> 00:17:14,201
Tıklım tıklımdı.

301
00:17:15,118 --> 00:17:20,415
Yaklaşık 400 kişi hızlı asansöre binip
aşağı inmek için lobide bekliyordu.

302
00:17:21,541 --> 00:17:25,295
Sanıyorum ki ben lobiye inen
son asansörlerden birine bindim.

303
00:17:26,379 --> 00:17:29,508
Belli ki… Çok üzücü bir şey oldu.

304
00:17:29,591 --> 00:17:31,635
Tekrarlıyorum, bir uçağın

305
00:17:31,718 --> 00:17:33,970
kulelerden birine çarptığı söyleniyor.

306
00:17:34,054 --> 00:17:35,055
Çabalarımız…

307
00:17:35,138 --> 00:17:36,473
YEREL SAATLE 9.02

308
00:17:36,556 --> 00:17:38,683
-Pencereden bakabilir misin?
-Evet.

309
00:17:38,767 --> 00:17:40,352
Yaklaşık 4.000 fit yükseklikte,

310
00:17:40,435 --> 00:17:42,854
havaalanından 8 km doğudaki
adamı görüyor musun?

311
00:17:42,938 --> 00:17:43,897
Evet, gördüm.

312
00:17:43,980 --> 00:17:46,108
Bak. Binaya doğru mu iniyor?

313
00:17:46,191 --> 00:17:48,860
-Çok da hızlı iniyor. Evet.
-Bu…

314
00:17:48,944 --> 00:17:52,739
4.500 fit oldu.
Tek hamlede 800 fit alçaldı.

315
00:17:52,823 --> 00:17:54,324
Bu da çarpacak.

316
00:18:00,831 --> 00:18:03,917
Sokağa çıktık,
yanımda üç iş arkadaşım vardı.

317
00:18:04,000 --> 00:18:06,128
Birbirimizi asansörde bulmuştuk.

318
00:18:06,211 --> 00:18:09,381
Liberty Street'te çıktığımızda

319
00:18:10,382 --> 00:18:14,511
on adım falan attık
ve Ingrid "Koşun!" diye bağırdı.

320
00:18:14,594 --> 00:18:16,138
Nedenini bile hatırlamıyor

321
00:18:16,221 --> 00:18:20,892
ama Liberty Street'ten
Zuccotti Park'taki Church Street'e koştuk.

322
00:18:22,102 --> 00:18:23,895
Saat 9.03'tü.

323
00:18:24,479 --> 00:18:26,857
YEREL SAATLE 9.03

324
00:18:26,940 --> 00:18:27,899
Şu an biliyorum

325
00:18:27,983 --> 00:18:32,445
çünkü 9.03'te United 175
Güney Kule'ye çarptı.

326
00:18:41,621 --> 00:18:43,165
Aman tanrım!

327
00:18:43,248 --> 00:18:45,083
NEW YORK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİSİ

328
00:18:45,167 --> 00:18:46,585
Aman tanrım!

329
00:18:46,668 --> 00:18:49,379
-Tanrım. Biri daha çarptı.
-Aman tanrım.

330
00:18:50,213 --> 00:18:52,007
Tanrım. Biri daha çarptı.

331
00:18:52,090 --> 00:18:53,925
Kasten yapılmış gibi duruyor.

332
00:18:54,009 --> 00:18:56,469
-Biri daha çarptı binaya.
-Vay canına.

333
00:18:57,137 --> 00:19:00,432
-Biri daha çarptı.
-Ticaret Merkezi'ne biri daha çarptı.

334
00:19:00,515 --> 00:19:03,810
Tüm bina yıkıldı resmen. Aman tanrım.

335
00:19:03,894 --> 00:19:04,728
AMATÖR KAYIT

336
00:19:10,859 --> 00:19:11,860
Hadi!

337
00:19:16,114 --> 00:19:17,449
Geliyor musun John?

338
00:19:21,203 --> 00:19:22,287
Bilmiyorum.

339
00:19:22,370 --> 00:19:24,581
Eğilin!

340
00:19:24,664 --> 00:19:26,625
-Ne oldu?
-Ne oluyor?

341
00:19:26,708 --> 00:19:28,627
Bir patlama daha olacak!

342
00:19:32,422 --> 00:19:33,298
Geri çekilin!

343
00:19:33,381 --> 00:19:34,799
Geri çekilelim.

344
00:19:37,260 --> 00:19:42,641
Yürüyün! Hadi! Yürüyün! Çabuk! Hadi!

345
00:19:42,724 --> 00:19:44,059
İkinci uçak…

346
00:19:49,731 --> 00:19:51,233
DC01, hadi.

347
00:19:52,484 --> 00:19:55,737
İki numaralı Dünya Ticaret Merkezi'nin
üst katlarında patlama oldu.

348
00:19:55,820 --> 00:19:59,491
İki numaralı Dünya Ticaret Merkezi,
üst katlarda patlama oldu.

349
00:20:09,960 --> 00:20:11,753
Dünya Ticaret Merkezi'ne

350
00:20:11,836 --> 00:20:15,840
ikinci bir uçağın çarptığı artık bariz.

351
00:20:15,924 --> 00:20:21,721
Şu an hayal bile edemediğimiz büyüklükte
bir terörist eylem gerçekleşmekte.

352
00:20:24,683 --> 00:20:26,977
İnsanların nefesi kesiliyordu.

353
00:20:27,060 --> 00:20:29,729
Sanki dünya başımıza yıkılıyordu.

354
00:20:31,147 --> 00:20:36,861
İnsanın beyni anlamsız bir şeye
anlam kazandırmaya çalışıyor.

355
00:20:36,945 --> 00:20:38,530
İnanılmazdı.

356
00:20:39,823 --> 00:20:42,701
Ve bu daha başlangıçtı.

357
00:20:45,578 --> 00:20:48,290
Kaçırılan üçüncü uçak
Washington'a gidiyor.

358
00:20:48,373 --> 00:20:51,543
Langley'yi toplayıp
Washington civarına gönder.

359
00:20:58,174 --> 00:21:00,218
NETFLIX BELGESEL DİZİSİ

360
00:21:40,467 --> 00:21:44,763
1. KISIM
KIRMIZI ALARM

361
00:21:52,562 --> 00:21:54,856
11 Eylül 2001 saldırıları

362
00:21:54,939 --> 00:21:58,568
insanlık tarihindeki
en önemli terörist saldırılarıydı.

363
00:22:01,404 --> 00:22:06,284
11 Eylül tarihinde
saldırılardan sonraki saatlerdeki

364
00:22:06,785 --> 00:22:11,122
o yoğun kargaşa, karmaşa, kaos
ve belirsizlik hislerini

365
00:22:11,206 --> 00:22:14,000
yeniden kafamızda canlandırmak zordur.

366
00:22:14,084 --> 00:22:18,046
Bize kimin neden saldırdığını
ya da başka ne saldırısı olacağını

367
00:22:18,129 --> 00:22:20,632
hiç kimse bilmiyordu.

368
00:22:21,466 --> 00:22:25,720
Bu da o dönemin
temel sorusunu ortaya çıkardı:

369
00:22:25,804 --> 00:22:27,931
"Bizden neden nefret ediyorlar?"

370
00:22:31,893 --> 00:22:33,978
İkiz Kuleler saldırısı,

371
00:22:34,062 --> 00:22:37,607
Amerikan gücünü temsil eden
sembollere yapılan

372
00:22:37,690 --> 00:22:42,654
aralıksız saldırıların yaşandığı günün
açılışı olan yaylım ateşiydi.

373
00:22:44,697 --> 00:22:45,615
USAME BİN LADİN

374
00:22:45,698 --> 00:22:49,452
Usame Bin Ladin'in müritleri
veya yandaşlarınca gerçekleştirilen

375
00:22:49,536 --> 00:22:50,703
bir operasyondu.

376
00:22:52,914 --> 00:22:54,374
Bana kalırsa terörizm,

377
00:22:54,457 --> 00:22:56,793
temel siyasi değişim
sağlamak için tasarlanmış…

378
00:22:56,876 --> 00:22:58,586
KIDEMLİ ÜYE - DIŞ İLİŞKİLER KONSEYİ

379
00:22:58,670 --> 00:23:01,881
…şiddet ya da şiddet tehdidi olarak
tanımlanabilir.

380
00:23:03,174 --> 00:23:06,886
Tüm teröristler kendilerini,
avcı saldırganlara karşı

381
00:23:06,970 --> 00:23:10,849
savunma görevi verilmiş
isteksiz savaşçılar olarak görür.

382
00:23:11,391 --> 00:23:14,602
Şiddet kullanmaktan başka seçenekleri
yokmuş gibi hissederler.

383
00:23:16,438 --> 00:23:18,606
Bin Ladin'in düşüncesi de buydu,

384
00:23:18,690 --> 00:23:21,317
terörizmin tarihin gidişatını
değiştirebileceği.

385
00:23:26,072 --> 00:23:30,452
Ama 11 Eylül'e giden yol
onlarca yıl önce başladı.

386
00:23:30,535 --> 00:23:32,454
Soğuk Savaş'ın göbeğinde

387
00:23:32,537 --> 00:23:35,915
Sovyetlerin 1979'da
Afganistan'ı istila etmesiyle.

388
00:23:36,916 --> 00:23:39,335
Her şey orada başladı.

389
00:23:43,173 --> 00:23:45,133
SOVYETLER AFGANİSTAN'A AKIN ETTİ

390
00:23:49,262 --> 00:23:53,433
Bence bunun tarihte
inanılmaz bir dönüm noktası olduğunu

391
00:23:53,516 --> 00:23:54,934
kimse kavrayamadı.

392
00:23:57,395 --> 00:24:01,733
Bu kadar önemli bir olay olacağını da
hiç kimse tahmin edemezdi.

393
00:24:01,816 --> 00:24:05,695
20. yüzyılın kalanını etkilemekle kalmadı,

394
00:24:05,778 --> 00:24:10,867
21. yüzyılın ilk on yıllarının
gidişatını da belirledi.

395
00:24:11,493 --> 00:24:15,038
Sovyet birlikleri, bugün
Afganistan'ın başkenti Kabil'de

396
00:24:15,121 --> 00:24:16,873
meydan muharebeleri yaptı.

397
00:24:16,956 --> 00:24:19,792
Sovyetler Birliği,
Müslüman isyancıları bastırmak için

398
00:24:19,876 --> 00:24:21,628
tank ve savaş helikopterleri gönderdi.

399
00:24:23,213 --> 00:24:28,468
Ben Sovyet işgaline karşı
Afgan direnişinde yer almış

400
00:24:28,551 --> 00:24:30,303
eski bir CIA ajanıyım.

401
00:24:31,054 --> 00:24:33,097
O zamanlarda Amerikalılar

402
00:24:33,181 --> 00:24:36,935
Afganistan'ın yerini bulmak için

403
00:24:37,018 --> 00:24:39,270
dünya atlaslarına koştururdu.

404
00:24:39,354 --> 00:24:41,022
Bizim niye umurumuzdaydı?

405
00:24:41,523 --> 00:24:45,985
Washington'dakilerin umurundaydı

406
00:24:46,069 --> 00:24:47,987
çünkü Sovyetler Birliği,

407
00:24:48,071 --> 00:24:51,366
yani 1948'den beri devam eden

408
00:24:51,449 --> 00:24:56,287
ve en az on trilyon dolara mal olmuş

409
00:24:56,371 --> 00:25:00,500
o Soğuk Savaş'ın diğer tarafı

410
00:25:01,084 --> 00:25:05,296
pervasızca sınırlarının dışına çıkmıştı.

411
00:25:05,380 --> 00:25:10,510
Her Amerikan başkanı,
her Amerikan hükûmeti için karar basitti.

412
00:25:10,593 --> 00:25:13,304
Bir şey yapmalı, karşılık vermeliydiler.

413
00:25:14,055 --> 00:25:17,058
Sovyet liderleri, tanıdıkları tek ahlakın

414
00:25:17,141 --> 00:25:21,646
kendi davalarına, yani dünya devrimine
yardım edecek olan ahlak olduğunu

415
00:25:21,729 --> 00:25:23,064
alenen ilan etti.

416
00:25:26,109 --> 00:25:27,318
Ronald Reagan gelip…

417
00:25:27,402 --> 00:25:28,361
CIA ESKİ BAŞKANI

418
00:25:28,444 --> 00:25:31,948
…Merkezî İstihbarat'a
yeni bir başkan atadı, Bill Casey.

419
00:25:32,448 --> 00:25:34,826
Bill Casey beni ofisine çağırıp dedi ki,

420
00:25:34,909 --> 00:25:38,705
"Afganistan'a gitmeni istiyorum.
Yılda bir milyar dolar veririm.

421
00:25:38,788 --> 00:25:40,582
Kazanmalarını sağlamanı istiyorum.

422
00:25:40,665 --> 00:25:43,376
Son bir Afgan kalana kadar
savaş istemiyoruz,

423
00:25:43,459 --> 00:25:46,421
gidip onları oradan atmanı istiyoruz.

424
00:25:46,504 --> 00:25:49,048
Bir milyar yetmezse daha fazla veririm."

425
00:25:49,132 --> 00:25:51,759
O andan itibaren işler ciddiye binmişti.

426
00:25:51,843 --> 00:25:54,596
Kesinlikle geri dönüş yoktu.

427
00:25:56,764 --> 00:26:02,270
1985'e kadar muhtemelen
bir milyon Afgan öldürülmüştü.

428
00:26:02,353 --> 00:26:06,482
1,5 milyon yaralanmış ya da sakatlanmıştı.

429
00:26:06,566 --> 00:26:09,944
Bir milyon İran'a sürgün edilmiş,

430
00:26:10,570 --> 00:26:13,364
iki milyon da Pakistan'a sürgün edilmişti.

431
00:26:14,449 --> 00:26:18,036
O zamanki nüfusu 13 milyon kadardı,

432
00:26:18,119 --> 00:26:20,788
yani üçte biri ya öldürülmüş,
ya yaralanmış

433
00:26:20,872 --> 00:26:22,498
ya da sürgün edilmişti.

434
00:26:23,833 --> 00:26:27,420
Karar verilmişti. Bu savaşa girecektik.

435
00:26:27,503 --> 00:26:30,340
Bir an önce işe girişip
buna bir son vermeliydik.

436
00:26:32,342 --> 00:26:36,638
Amerika önemli yıllarda,
yani 84, 85 ve 86'da…

437
00:26:36,721 --> 00:26:37,805
YAZAR "TALİBAN"

438
00:26:37,889 --> 00:26:40,600
…mücahitlere milyarlarca dolar verdi.

439
00:26:44,354 --> 00:26:48,149
Mücahitler, ülkelerini
Sovyet işgalinden kurtarmak için

440
00:26:48,232 --> 00:26:53,363
İslam'a dayanarak ayaklanan Afganlardı.

441
00:26:54,697 --> 00:26:59,744
Cihat, Müslümanların
zulme, diktatörlüğe, otoriter rejime

442
00:26:59,827 --> 00:27:04,916
ve Müslüman bölgeleri fethetmek isteyen
gayrimüslimlere karşı verdiği mücadeleydi.

443
00:27:07,794 --> 00:27:10,129
Savaştaki Afganlara

444
00:27:10,213 --> 00:27:13,925
on binlerce ton mühimmat,

445
00:27:14,008 --> 00:27:18,805
para ve başka şeyler götürmenin zorlukları
hayal edilemez.

446
00:27:19,889 --> 00:27:25,353
Afgan tarafında
yedi farklı parti lideri vardı.

447
00:27:25,978 --> 00:27:30,692
Hem etnik grupları hem kabileleri
temsil ediyorlardı

448
00:27:30,775 --> 00:27:36,447
ve köktenci ya da ılımlı olmalarına göre
ayrılmışlardı.

449
00:27:36,531 --> 00:27:37,699
AFGAN KÖKTENCİLER

450
00:27:37,782 --> 00:27:42,120
Dört köktencinin arasında
Kara Prens Gulbeddin Hikmetyar da vardı.

451
00:27:42,203 --> 00:27:44,122
Hep siyah sarık takardı

452
00:27:44,205 --> 00:27:49,585
ve birkaç komutanı hariç
dünyadaki herkes ondan nefret ederdi.

453
00:27:51,921 --> 00:27:55,883
Özellikle bir kişinin
çok fazla yandaşı var gibi görünüyor.

454
00:27:56,384 --> 00:27:59,011
Adı Gulbeddin Hikmetyar.

455
00:27:59,095 --> 00:28:00,179
Kendisi 33 yaşında

456
00:28:00,263 --> 00:28:02,890
ve Kabil Üniversitesi'nde
mühendislik okumuş.

457
00:28:05,476 --> 00:28:10,314
Çok kötü bir nam salmıştı.
Kabil Üniversitesi'nde okumuştu.

458
00:28:10,982 --> 00:28:13,401
Hiç unutmam, bir söylenti vardı.

459
00:28:13,484 --> 00:28:16,487
Kızların suratına asit fırlatma modasını

460
00:28:16,571 --> 00:28:19,282
onun başlattığı söyleniyordu.

461
00:28:19,365 --> 00:28:21,868
Kadınlar o zamanlar
başlarını bağlamıyordu.

462
00:28:22,910 --> 00:28:26,831
Etek, elbise giyiyor,
üniversiteye gidiyorlardı.

463
00:28:37,717 --> 00:28:42,346
Aleyhine yazılar yazdığım için
Hikmetyar beni ölüme mahkûm etti.

464
00:28:42,930 --> 00:28:46,225
GULBEDDİN HİKMETYAR
ESKİ MÜCAHİT LİDERİ

465
00:28:46,309 --> 00:28:49,729
Silah tutmaktan başka çaremizin
olmadığı bir gün geldi.

466
00:28:49,812 --> 00:28:54,525
Savaşla karşı karşıyaydık
ve silah tutmak tek çaremizdi.

467
00:28:55,443 --> 00:28:57,069
Sovyetler, Afganistan

468
00:28:57,153 --> 00:28:59,739
uydu devletlerinden biri olsun istiyordu.

469
00:28:59,822 --> 00:29:01,324
Buyrukları buydu.

470
00:29:02,033 --> 00:29:05,787
Ülkeyi kurtarma mücadeleme
burada başladım.

471
00:29:05,870 --> 00:29:09,081
Her şey dinî görevlerim uğrunaydı.

472
00:29:09,165 --> 00:29:13,002
Motivasyonum inançlarım
ve onları savunmaktı.

473
00:29:15,463 --> 00:29:16,881
Sovyet birlikleri geldi.

474
00:29:16,964 --> 00:29:20,551
Bazıları Sovyet birliklerinin
Afganistan'daki varlığını

475
00:29:20,635 --> 00:29:24,514
kendi özgürlük ve egemenliklerine
tehdit olarak değerlendirdi.

476
00:29:24,597 --> 00:29:29,060
Tüm dünya tehlike hissetti.
Etraftaki ülkeler tehlike hissetti.

477
00:29:29,143 --> 00:29:35,441
İran, Pakistan ve Körfez ülkeleri
hep tehlike hissetti.

478
00:29:35,525 --> 00:29:38,110
Avrupa, Amerika ve Batı tehlike hissetti.

479
00:29:39,737 --> 00:29:43,574
Afganların direnebileceğini düşünmediler.

480
00:29:43,658 --> 00:29:47,370
Ama beklentilerinin aksine
direniş burada başladı.

481
00:29:51,165 --> 00:29:53,125
Bu adamlarla görüşme sebebiniz

482
00:29:53,209 --> 00:29:56,420
birinin kız kardeşinizle
evlenecek olması değil.

483
00:29:56,504 --> 00:29:58,631
Gerekeni yapıyorlardı.

484
00:30:00,216 --> 00:30:02,093
O sistem üzerinden çalışınca

485
00:30:02,176 --> 00:30:04,470
mallar savaşan komutanlara gidiyordu,

486
00:30:04,554 --> 00:30:07,473
Ahmed Şah Mesud da dâhil.

487
00:30:07,557 --> 00:30:10,017
Ona ayda 250.000 dolar veriyordum.

488
00:30:13,896 --> 00:30:18,192
Çok geçmeden nakliyatlar
Karaçi Limanı'na gelip,

489
00:30:18,276 --> 00:30:22,613
sistemden geçip
Afganistan'a girmeye başladı.

490
00:30:23,197 --> 00:30:28,244
Amerikan gücü,
100 yıllık Enfield tüfekle başlayıp

491
00:30:28,327 --> 00:30:32,498
sandık sandık AK-47,

492
00:30:33,082 --> 00:30:38,045
82 milimetre havan,
107 ve 122 milimetre füze,

493
00:30:38,129 --> 00:30:41,173
herkesin sevgilisi serbest uçuşlu roket

494
00:30:41,257 --> 00:30:43,301
ve geri tepmesiz tüfeklere geçti.

495
00:30:45,720 --> 00:30:49,682
ARAP GEÇLİĞİ OMUZ OMUZA SAVAŞIYOR

496
00:30:49,765 --> 00:30:52,226
Çok iyi hatırlıyorum, 1988'de

497
00:30:52,310 --> 00:30:55,062
yabancı muhabirlerle
kısa bir yolculuk için

498
00:30:55,146 --> 00:30:58,107
sınırı geçip Afganistan'a girmiştik.

499
00:30:58,190 --> 00:31:04,614
Afganistan'dan tek sıra hâlinde çıkıp
Pakistan'a giren savaşçılar gördüm.

500
00:31:04,697 --> 00:31:08,242
Dinlenmeye gittiklerini söylemişlerdi.

501
00:31:08,326 --> 00:31:11,412
Hatırlıyorum da, bu savaşçıların

502
00:31:11,495 --> 00:31:16,709
çoğunlukla Arap, Endonezyalı, Filipinli,
yani dünyanın dört bir yanından olduğunu

503
00:31:16,792 --> 00:31:18,628
öğrendiğimde çok şaşırmıştım.

504
00:31:20,713 --> 00:31:25,384
Bir noktada cihada

505
00:31:25,468 --> 00:31:29,889
bir grup genç Arap katıldı.

506
00:31:29,972 --> 00:31:31,724
Çok kalabalık değildiler.

507
00:31:32,767 --> 00:31:34,852
Birkaç delikanlıydı.

508
00:31:36,854 --> 00:31:40,691
Anavatanları meseleyi ciddiye almadı.

509
00:31:42,151 --> 00:31:46,989
Batı, gelip savaşa katılmalarına
aldırış etmedi.

510
00:31:47,907 --> 00:31:50,618
Çok az kişiydiler.

511
00:31:51,202 --> 00:31:53,913
Bir iki karakolları vardı.

512
00:31:56,082 --> 00:31:58,542
Onlara El-Kaide dediler.

513
00:32:10,721 --> 00:32:15,017
Usame bin Ladin, çok modern olan
bin Ladin ailesinin bir ferdiydi.

514
00:32:15,101 --> 00:32:19,730
Bu aile Suudi Arabistan'da
büyük müteahhit ve iş adamlarıydı.

515
00:32:20,856 --> 00:32:25,820
Ama o, İslam için bir şey yapıp
cihat başlatmayı arzuluyordu.

516
00:32:30,866 --> 00:32:36,414
Peşaver'e ailesinin
inşaat ekipmanıyla geldi

517
00:32:36,497 --> 00:32:41,460
ve mücahitlerin tünel,
cephanelik gibi şeyler

518
00:32:41,544 --> 00:32:43,337
yapmasına yardım etti.

519
00:32:43,421 --> 00:32:47,883
Afganların Sovyetlere karşı savaşını
destekleyenlerden

520
00:32:47,967 --> 00:32:51,387
çok çabuk hürmet ve destek kazandı.

521
00:32:54,056 --> 00:32:57,852
Usame bin Ladin, Afganistan'daydı.

522
00:32:58,477 --> 00:33:01,689
El-Kaide'ye dönüşecek bir şey kurdu.

523
00:33:01,772 --> 00:33:05,776
Aslında adamlarının olduğu bir gruptu.

524
00:33:05,860 --> 00:33:10,781
CIA ya da başkaları için
hiçbir zaman büyük bir mesele olmadı.

525
00:33:20,332 --> 00:33:22,793
1980'lerde Soğuk Savaş

526
00:33:23,627 --> 00:33:26,881
ve Sovyetler Birliği tehdidine
kafayı takmıştık.

527
00:33:28,215 --> 00:33:32,344
MEDRESE
AFGAN-PAKİSTAN SINIRI YAKINI

528
00:33:32,428 --> 00:33:33,971
Ama perde arkasında

529
00:33:34,055 --> 00:33:37,266
pek anlaşılmasa ve önemi kavranmasa da

530
00:33:37,349 --> 00:33:40,519
siyaset ve din birleşiyordu.

531
00:33:43,522 --> 00:33:47,735
Kırsaldaki camilerde öğretmenler
cihadın niye vacip olduğunu anlatıp

532
00:33:47,818 --> 00:33:50,404
insanlara savaşa katılmalarını söylüyor.

533
00:33:51,447 --> 00:33:53,115
Dünyadaki Müslümanlara

534
00:33:53,199 --> 00:33:57,161
Afganistan'da savaşa katılma

535
00:33:57,244 --> 00:34:02,666
ve mücahitlere, kutsal savaşçılara
maddi destek verme çağrısının

536
00:34:02,750 --> 00:34:05,836
terörizmin doğasını nasıl değiştirdiğini
anlayamadık.

537
00:34:07,588 --> 00:34:09,423
BURHANEDDİN RABBANİ
AFGAN SİYASETÇİ

538
00:34:09,507 --> 00:34:12,510
O günlerde Afganlar ısrarla
Stinger füzesi istiyordu,

539
00:34:12,593 --> 00:34:17,431
Amerikan siyasetçiler
ve CIA yetkilileri de öyle.

540
00:34:17,515 --> 00:34:19,809
Başkan Reagan nihayet

541
00:34:19,892 --> 00:34:22,895
sayılı miktarda
Stinger füzesi vermeyi kabul etti.

542
00:34:22,978 --> 00:34:28,526
Son teknoloji ürünü füzelerdi
ve onlarla Sovyet uçaklarını vuracaklardı.

543
00:34:28,609 --> 00:34:30,736
Sovyet havaalanlarına inerken

544
00:34:30,820 --> 00:34:33,531
uçakları düşürmek üzere eğitildiler.

545
00:34:34,448 --> 00:34:38,994
Stinger'ları getirdim.
Eylülde ilk takımı gönderdik.

546
00:34:39,078 --> 00:34:42,123
Celalabad'ın hemen dışında
bir avcı imha grubu,

547
00:34:42,206 --> 00:34:45,334
Sovyet MI-24 Deltaların

548
00:34:45,417 --> 00:34:48,546
Kabil'den Celalabad'a
gelmesini bekliyorlardı.

549
00:34:48,629 --> 00:34:52,049
Bizim adamlar çıkıp ateş ettiler.

550
00:34:52,133 --> 00:34:56,762
Nişancı ateş etti
ve gökyüzünde bir yay gibi ilerledi,

551
00:34:56,846 --> 00:35:02,726
arkasında beyaz bir duman bulutu bıraktı
ve ilk helikopteri bam diye patlattı.

552
00:35:03,310 --> 00:35:07,356
Ondan sonra Afgan direnişinin tutumu

553
00:35:07,439 --> 00:35:10,818
sabırla şehitliği beklemekken

554
00:35:10,901 --> 00:35:14,530
"Yemişim sabrı.
Gidip biraz bela çıkaralım" oldu.

555
00:35:15,114 --> 00:35:16,073
İşe yaradı.

556
00:35:16,157 --> 00:35:20,995
Biz Stinger'ı soktuktan sonra
Sovyetlerin oradan gidene kadar

557
00:35:21,078 --> 00:35:22,496
tek bir iyi günü olmadı.

558
00:35:22,580 --> 00:35:24,957
Bu kadardı. Savaş değişmişti.

559
00:35:25,040 --> 00:35:28,252
Son Sovyet askerleri
dokuz yıllık savaşın ardından

560
00:35:28,335 --> 00:35:30,045
Afganistan'dan ayrıldı.

561
00:35:30,129 --> 00:35:32,715
Dokuz yıllık işgal ve ölüm.

562
00:35:32,798 --> 00:35:35,259
En az 15.000 Sovyet ile

563
00:35:35,342 --> 00:35:38,804
binlerce Afgan isyancı ve sivil öldürüldü.

564
00:35:38,888 --> 00:35:42,683
Tanklardaki askerler
el sallıyor, gülümsüyor, bağırıyordu.

565
00:35:42,766 --> 00:35:45,311
Gidiyorlardı ve ferahlamıştılar.

566
00:35:45,895 --> 00:35:48,480
SOVYETLERİN AFGANİSTAN'DAN ÇEKİLMESİ
15 ŞUBAT 1989

567
00:35:48,564 --> 00:35:52,610
Sovyetlerin gidişini görmek için
o sabah Afgan topraklarına gitmiştim.

568
00:35:52,693 --> 00:35:55,946
Tamamen sembolikti ama oradaydım.

569
00:35:56,030 --> 00:35:59,867
Onlar gitti, ben döndüm,
o gece ışığımı söndürdüm

570
00:35:59,950 --> 00:36:05,706
ve bir kilometre kadar öteden
KGB'ye mesajım buydu,

571
00:36:05,789 --> 00:36:07,750
"Oyun bitti beyler. Kaybettiniz."

572
00:36:10,044 --> 00:36:13,839
Cesur mücahitlerin liderliğindeki
Müslüman ordularının

573
00:36:13,923 --> 00:36:16,175
Sovyetleri yenmiş olması

574
00:36:16,258 --> 00:36:19,845
Müslüman dünyasında
yaygın bir düşünce oldu.

575
00:36:20,888 --> 00:36:23,140
ÇOK YAŞA AFGAN-SOVYET DOSLUĞU

576
00:36:23,224 --> 00:36:25,893
Gözyaşlarım aktı.

577
00:36:28,187 --> 00:36:31,690
Namaz kılarken bile ağlıyordum.

578
00:36:31,774 --> 00:36:38,656
İki gün boyunca ağlayıp durdum.

579
00:36:39,657 --> 00:36:44,078
En büyük hayallerimden birini
beklenmedik bir şekilde

580
00:36:44,161 --> 00:36:48,457
ve olması gerekenden önce
başarmışım gibiydi.

581
00:36:49,875 --> 00:36:55,047
En büyük hayalimi başarmıştım,

582
00:36:56,298 --> 00:36:59,551
son işgalci asker de ülkeden ayrılmıştı.

583
00:36:59,635 --> 00:37:02,471
Bu kadar çabuk olmasını beklemiyordum.

584
00:37:02,554 --> 00:37:07,851
Emindim. Sovyetlerin ülkede yenileceğine
inanıyordum. Ama bu kadar çabuk değil.

585
00:37:09,186 --> 00:37:10,813
Böyle düşünüyordum.

586
00:37:14,066 --> 00:37:17,611
Hikmetyar, er ya da geç
onu öldürteceğime inanıyordu.

587
00:37:18,112 --> 00:37:21,240
Gulbeddin Hikmetyar'la son görüşmemizde

588
00:37:21,865 --> 00:37:24,118
bana dedi ki, "Beni öldürmeye geldin."

589
00:37:24,618 --> 00:37:26,161
Ben de dedim ki,

590
00:37:26,245 --> 00:37:30,749
"Hayır mühendis.
Seni bugün öldürmeyeceğim."

591
00:37:34,378 --> 00:37:37,298
90'ların başındaki Amerika'yı
hatırlasanıza.

592
00:37:37,381 --> 00:37:38,841
Muzafferdik.

593
00:37:38,924 --> 00:37:40,926
Başkan Bush, ilk Başkan Bush,

594
00:37:41,010 --> 00:37:45,097
dünyaya demokrasiyi,
batılı liberal devletin ihtişamını

595
00:37:45,180 --> 00:37:50,394
ve kapitalizmi yayacak
yeni bir dünya düzenini başlatıyordu.

596
00:37:51,061 --> 00:37:52,479
Yani dikkatli değildik.

597
00:37:52,563 --> 00:37:55,983
Kendi gözümüzden gördüğümüz dünyaya
odaklanmıştık.

598
00:37:56,066 --> 00:38:00,779
Demokratik ve maddeci bir dünyaya.

599
00:38:02,823 --> 00:38:06,452
Dinin gücünü anlayamadık, kavrayamadık.

600
00:38:06,535 --> 00:38:10,372
Afganistan'da yaşananların
her şeyin sonu değil,

601
00:38:10,456 --> 00:38:14,626
çok daha ciddi ve önemli bir şeyin
başlangıcı olduğunu anlamadık.

602
00:38:15,753 --> 00:38:19,256
Özellikle de Saddam Hüseyin'in
Kuveyt'i istilasından sonra.

603
00:38:19,757 --> 00:38:21,550
Irak sabah Kuveyt'i istila etti.

604
00:38:21,633 --> 00:38:22,926
IRAK İSTİLASI
2 AĞUSTOS 1990

605
00:38:23,010 --> 00:38:25,679
Kusursuzca yürütülen istila
tüm dünyayı şaşırttı.

606
00:38:25,763 --> 00:38:27,306
Saldırı, Irak'ın Kuveyt'le

607
00:38:27,389 --> 00:38:31,977
tartışmalı petrol yatağı görüşmelerini
kesmesinden saatler sonra gerçekleşti.

608
00:38:32,061 --> 00:38:34,855
Başka ülkelerle birlikte
ABD ve Birleşik Krallık

609
00:38:34,938 --> 00:38:37,691
Saddam Hüseyin'e
ve Irak'ın Kuveyt'i işgaline

610
00:38:37,775 --> 00:38:39,026
hemen tepki verdi.

611
00:38:39,109 --> 00:38:40,903
Suudi Arabistan'ı

612
00:38:40,986 --> 00:38:43,822
ve Arap Yarımadası'nın kalanını

613
00:38:43,906 --> 00:38:47,076
Irak'ın dünyanın
petrol kaynakları üzerindeki

614
00:38:47,159 --> 00:38:50,579
kontrolünü artırma girişiminden
korumak için

615
00:38:50,662 --> 00:38:53,082
savaş gemisi ve kara kuvvetleri gönderdi.

616
00:38:57,044 --> 00:38:58,587
FBI'a geldiğimde

617
00:38:58,670 --> 00:39:04,343
terörist grupları
üzerinde çalıştığım bir şeydi.

618
00:39:04,426 --> 00:39:09,098
Hamas, Hizbullah,
Filistin İslami Cihat Örgütü gibi gruplar

619
00:39:09,181 --> 00:39:10,682
çok ilgimi çekiyordu.

620
00:39:10,766 --> 00:39:12,267
ALI SOUFAN
ESKİ FBI AJANI

621
00:39:12,351 --> 00:39:17,231
Farklı röportajlar veren
tuhaf adam da ilgimi çekiyordu.

622
00:39:17,731 --> 00:39:20,359
Gelecek planlarınız nedir?

623
00:39:23,070 --> 00:39:26,281
Basında görüp duyacaksınız.

624
00:39:27,449 --> 00:39:28,450
Kısmetse.

625
00:39:31,120 --> 00:39:33,038
O kim? Niyeti ne?

626
00:39:33,122 --> 00:39:36,750
O zaman ABD hükûmetindekilerle konuşunca

627
00:39:36,834 --> 00:39:39,378
çoğu onun için yatırımcı derdi.

628
00:39:39,461 --> 00:39:42,881
Dünyanın her yerindeki İslami uğraşları
finanse ediyordu

629
00:39:42,965 --> 00:39:45,592
ama daha kötü bir yönü vardı.

630
00:39:47,803 --> 00:39:53,475
Usame bin Ladin,
ABD'yle savaşmasının ardındaki

631
00:39:53,559 --> 00:39:57,146
dini gerekçelerini
müritlerini anlatmakta çok zorlandı.

632
00:39:57,229 --> 00:40:01,024
Sonuçta ABD mücahitlere el uzatmıştı,

633
00:40:01,108 --> 00:40:05,446
Afganların Sovyet komünistleri
yenmesine yardım etmişti.

634
00:40:07,281 --> 00:40:09,575
Saddam Hüseyin'in Kuveyt'i işgali

635
00:40:09,658 --> 00:40:13,203
Usame bin Ladin gibi insanların
gözünü açtı.

636
00:40:13,287 --> 00:40:15,581
"Bakın, biz demiştik" dediler.

637
00:40:15,664 --> 00:40:19,418
"ABD, Müslüman topraklarını
işgal etmek istiyordu."

638
00:40:19,501 --> 00:40:20,752
MEKKE

639
00:40:20,836 --> 00:40:23,213
"İki kutsal mekânın topraklarını da."

640
00:40:23,297 --> 00:40:24,465
MEDİNE

641
00:40:24,548 --> 00:40:27,676
"Petrolü ve Müslümanların servetini
çalabilmek için."

642
00:40:30,137 --> 00:40:32,806
Bu da Usame bin Ladin'in kafasında

643
00:40:32,890 --> 00:40:35,309
ABD'nin Sovyetler Birliği'yle aynı olduğu

644
00:40:35,392 --> 00:40:40,272
ve Suudi Arabistan'ı koruma bahanesiyle
Müslüman halklara boyun eğdirmeye

645
00:40:40,355 --> 00:40:43,859
ve Müslümanların
değerli doğal kaynaklarının,

646
00:40:43,942 --> 00:40:47,821
yani o bölgedeki petrol
ve doğal gaz rezervlerinin kontrolünü

647
00:40:47,905 --> 00:40:50,782
ele geçirmeye çalıştığı
fikrini güçlendirdi.

648
00:40:51,283 --> 00:40:54,912
Kendini tek tabanca olarak gösterdi.

649
00:40:54,995 --> 00:40:57,748
Dinine çok bağlı olan,

650
00:40:57,831 --> 00:41:02,085
kültürel homojenlik eğilimine,
Batı nüfuzu ve egemenliğine

651
00:41:02,169 --> 00:41:05,380
karşı çıkan biri olarak. O kişi "Yeter!

652
00:41:05,881 --> 00:41:09,426
Bizim kendi inancımız,
kendi yaşama şeklimiz var

653
00:41:09,510 --> 00:41:12,513
ve biz bunu reddediyoruz
ama bize dayatıyorsunuz.

654
00:41:12,596 --> 00:41:15,766
O yüzden tek çaremiz
savaşıp karşılık vermek" diyordu.

655
00:41:17,643 --> 00:41:22,689
Amerika Birleşik Devletleri'ne
cihat ilan etmeye karar verdi.

656
00:41:24,316 --> 00:41:28,904
Müslüman dünyasını uyandırma fırsatının
bu olduğunu düşündü.

657
00:41:28,987 --> 00:41:34,409
Diğer süper gücü de yenmeyi
düşünmeye başlamanın vaktiydi artık.

658
00:41:40,499 --> 00:41:42,417
PATLAMA DÜNYA TİCARET MERKEZİ'Nİ SALLADI

659
00:41:43,252 --> 00:41:48,966
26 ŞUBAT 1993

660
00:41:50,384 --> 00:41:52,511
Saat 12.15 civarı

661
00:41:52,594 --> 00:41:55,764
Dünya Ticaret Merkezi'nde patlama yaşandı.

662
00:41:55,847 --> 00:41:57,266
Patlama sonucunda

663
00:41:57,349 --> 00:42:01,186
Birinci Kule'nin altındaki otoparkta
birkaç kat çöktü.

664
00:42:01,270 --> 00:42:03,480
Merdiven boşluğundan çıkıyorlar.

665
00:42:03,564 --> 00:42:07,776
Duman dolu merdiven boşluğunda
sendeleyerek ve öksürerek yaptıkları

666
00:42:07,859 --> 00:42:09,987
iki saatlik yolculuğun mutlu sonu.

667
00:42:10,070 --> 00:42:13,949
Ülkenin en yüksek ikinci binasını
sallayan patlamada

668
00:42:14,032 --> 00:42:17,160
beş kişi öldü,
200'den fazla kişi yaralandı.

669
00:42:18,537 --> 00:42:22,124
El-Kaide beş yıl öncesinde
kurulmuş olmasına rağmen

670
00:42:22,207 --> 00:42:25,627
Dünya Ticaret Merkezi'ne yapılan
ilk bombalama ondan bağımsızdı.

671
00:42:26,128 --> 00:42:29,339
El-Kaide'yle hiçbir alakası yoktu
demek değil bu.

672
00:42:29,423 --> 00:42:32,593
El-Kaide aktif olarak yer almamıştı.

673
00:42:32,676 --> 00:42:36,388
O aşamada El-Kaide
hâlâ hazırlık ve plan yapıyordu.

674
00:42:38,432 --> 00:42:42,102
Kör Şeyh Ömer Abdurrahman'ın
müritleri ya da yandaşlarınca

675
00:42:42,185 --> 00:42:44,730
gerçekleştirilmiş bir operasyondu.

676
00:42:44,813 --> 00:42:49,026
Bin Laden onu
mürşitlerinden biri olarak görüyordu.

677
00:42:50,652 --> 00:42:52,029
Ömer Abdurrahman

678
00:42:52,112 --> 00:42:55,157
Mısır'dan kaçıp Amerika'ya gelmişti

679
00:42:55,240 --> 00:43:00,037
çünkü Amerikan hükûmeti
bizim tarafımızda olduğuna inanıyordu.

680
00:43:00,120 --> 00:43:04,458
Bu adam Sovyetlere karşı savaşmış,
onları yenmeye yardım etmişti.

681
00:43:05,375 --> 00:43:09,963
Amerika'ya karşı düşmanlık beslemesi
imkânsızdı.

682
00:43:10,047 --> 00:43:11,673
Yanıldılar.

683
00:43:14,217 --> 00:43:16,303
Biliyoruz ki Remzi Ahmed Yusuf,

684
00:43:16,386 --> 00:43:20,641
yani 1993'te Dünya Ticaret Merkezi'ndeki
bombalı saldırının fikir babası

685
00:43:20,724 --> 00:43:23,769
60.000 kişiyi öldürmek amacıyla

686
00:43:23,852 --> 00:43:26,855
bir kuleyi diğerinin üzerine
devirmeyi amaçlamıştı.

687
00:43:26,938 --> 00:43:29,483
Teröristlerin daha önce düşündüklerinden

688
00:43:29,566 --> 00:43:31,652
bambaşka bir boyutta düşünüyordu.

689
00:43:32,152 --> 00:43:34,154
Amcası Halid Şeyh Muhammed de öyle.

690
00:43:34,988 --> 00:43:37,658
HALİD ŞEYH MUHAMMED

691
00:43:37,741 --> 00:43:42,579
En başta Halid Şeyh Muhammed
Dünya Ticaret Merkezi'ni yok etmek istedi.

692
00:43:43,163 --> 00:43:46,333
Akrabası Remzi Yusuf yakalandığında

693
00:43:46,416 --> 00:43:50,796
onu helikoptere koyup
hapse girmesi için New York'a getirdiler.

694
00:43:51,755 --> 00:43:54,007
Dünya Ticaret Merkezi'ni gösterip

695
00:43:54,091 --> 00:43:56,301
"Bak, hâlâ ayakta" dediler.

696
00:43:57,469 --> 00:44:01,056
"Daha çok param olsaydı olmazdı" dedi.

697
00:44:01,807 --> 00:44:08,230
1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısının
ehemmiyetini vurgulayan şey, bana kalırsa,

698
00:44:08,313 --> 00:44:11,441
tek bir kez yaşanan bir olay olmamasıydı

699
00:44:11,525 --> 00:44:15,779
çünkü haziran ayında, Haziran 1993'te
bir plan daha ortaya çıkarıldı.

700
00:44:19,783 --> 00:44:22,828
Kariyerimin büyük kısmında NCIS ajanıydım.

701
00:44:24,329 --> 00:44:27,582
Müdür yardımcısı asistanlığına kadar
tırmandım.

702
00:44:27,666 --> 00:44:29,710
O pozisyonda temel sorumluluğum

703
00:44:29,793 --> 00:44:32,504
Donanma, Deniz Piyadeleri için
tehdit uyarılarıydı.

704
00:44:34,005 --> 00:44:36,675
Benim baktığım grup

705
00:44:36,758 --> 00:44:41,221
Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'e
suikast düzenleyip

706
00:44:41,304 --> 00:44:44,891
Holland ve Lincoln tünellerini
havaya uçurmak istiyordu.

707
00:44:44,975 --> 00:44:48,186
Federal binadaki,
yani 26 Federal Plaza'daki

708
00:44:48,270 --> 00:44:49,521
bekçileri vurup

709
00:44:49,604 --> 00:44:53,316
binayı havaya uçurmak için içeri
patlayıcı dolu bir kamyon sokacaklardı.

710
00:44:54,151 --> 00:44:58,280
New York'ta bize saldırmak için
başka sembolik yerlere bakıyorlardı.

711
00:44:59,197 --> 00:45:02,951
Müşterek terörizm timi üyeleri
bu sabah fıçılarca kanıt ele geçirdi,

712
00:45:03,034 --> 00:45:05,245
New York ve New Jersey'de
sekiz kişiyi tutukladı.

713
00:45:05,328 --> 00:45:08,999
Şüphelilerin Şeyh Ömer Abdurrahman'la
bağlantılı olduğu söyleniyor.

714
00:45:09,082 --> 00:45:12,085
Grubu son anda indirdiler.

715
00:45:12,169 --> 00:45:19,134
Mahkemede kanıt olarak gösterilen
kamera kayıtları var.

716
00:45:19,217 --> 00:45:22,012
Bir adam namaz kılıyor,

717
00:45:22,095 --> 00:45:26,725
yanında başka biri de bombayı hazırlıyor.

718
00:45:26,808 --> 00:45:29,060
Onları son anda durdurdular.

719
00:45:29,144 --> 00:45:31,229
ŞEYH ŞEHİRDE MEKÂN ARADI

720
00:45:31,313 --> 00:45:36,026
Sonunda on kişiyi adalete teslim ettik.

721
00:45:39,404 --> 00:45:40,572
CİHAT KAHRAMANI

722
00:45:40,655 --> 00:45:44,743
FBI ve istihbarat camiasındakiler
cihat tehdidine odaklanmaya başladı.

723
00:45:44,826 --> 00:45:49,164
O zaman Usame bin Ladin, Sudan'daydı.

724
00:45:49,247 --> 00:45:50,207
HARTUM, SUDAN

725
00:45:50,290 --> 00:45:55,670
ABD'ye alenen cihat ve savaş
ilan ediyordu.

726
00:45:56,338 --> 00:45:59,049
Sudanlılar, Amerikalılara
"Onu istiyor musunuz?" dedi.

727
00:45:59,132 --> 00:46:04,054
Biz de "Elimizde bir şey yapacak kadar
kanıt yok, yani istemiyoruz" dedik.

728
00:46:04,137 --> 00:46:09,309
Sonra Sudanlılar dedi ki
"Ya Afganistan'a giderse?"

729
00:46:09,392 --> 00:46:11,478
Suudi ve Amerikalılar dedi ki,

730
00:46:12,562 --> 00:46:14,272
"Ne güzel bir fikir!

731
00:46:14,773 --> 00:46:18,318
Orası çok uzak.
Orada ne sorun çıkarabilir ki?"

732
00:46:27,077 --> 00:46:30,747
Biz 1989'da
Afganistan'dan ayrıldıktan sonra

733
00:46:30,831 --> 00:46:33,375
muhatap olduğumuz tüm partiler

734
00:46:33,458 --> 00:46:37,170
statü kazanmak için uğraşmaya başladı.

735
00:46:37,254 --> 00:46:40,841
Aslına bakılırsa biz çekip gittik.

736
00:46:41,341 --> 00:46:45,178
Zafer sonrası bakımı

737
00:46:45,262 --> 00:46:49,599
muhtemelen hiç kimse düşünmedi

738
00:46:49,683 --> 00:46:51,309
ve bu başarısız devletti.

739
00:46:58,859 --> 00:47:03,697
1989 yılında Sovyetler geri çekildi.

740
00:47:04,197 --> 00:47:07,450
Afganistan'da siyasi bir uzlaşma olmayınca

741
00:47:07,534 --> 00:47:09,953
hemen iç savaş çıktı.

742
00:47:11,913 --> 00:47:14,541
Kabil iç savaşta resmen yok edildi.

743
00:47:18,503 --> 00:47:20,046
Afganistan'a gittiğinde,

744
00:47:20,130 --> 00:47:22,173
Sovyetlerin çekilmesinden sonra

745
00:47:22,257 --> 00:47:28,805
mücahitler ve savaş ağaları arasında
çıkan savaşı kazanan

746
00:47:28,889 --> 00:47:31,975
yeni bir grup vardı.

747
00:47:33,351 --> 00:47:35,353
O grubun adı Taliban'dı.

748
00:47:40,358 --> 00:47:44,279
İyi işler yapacak,
Afganistan'a barış getirecek

749
00:47:44,362 --> 00:47:46,239
bir güç olarak ortaya çıktılar.

750
00:47:46,323 --> 00:47:48,825
Başlangıçta öyle de yaptılar.

751
00:47:51,202 --> 00:47:55,665
Çünkü Kandehar'a geldiklerinde
önemsiz savaş ağalarını defettiler.

752
00:47:56,708 --> 00:48:00,545
1990'larda Afganistan… Tarif etmesi zor.

753
00:48:01,421 --> 00:48:06,134
Bambaşka bir dünyaydı.
Tamamen yok olmuştu.

754
00:48:07,260 --> 00:48:10,263
Taliban yabancıları pek kabul etmiyordu.

755
00:48:10,347 --> 00:48:12,307
NEW YORK TIMES ORTA DOĞU MUHABİRİ

756
00:48:12,390 --> 00:48:15,894
Ben şanslıydım. Vize aldım ve girdim.
Başkente gittim.

757
00:48:15,977 --> 00:48:18,980
Tüm yollar havaya uçurulmuştu,
çukurlar vardı.

758
00:48:19,064 --> 00:48:22,025
Her yerde devrilmiş, bozuk, paslanmış

759
00:48:22,108 --> 00:48:26,529
Sovyet zırhlı araçları ve tanklar vardı.

760
00:48:26,613 --> 00:48:28,281
Kabil yolu boyunca.

761
00:48:28,365 --> 00:48:32,285
Savaş biteli on yıl olmuştu
ama kimse temizlememişti.

762
00:48:32,911 --> 00:48:35,205
Otelime gittim. Pencere yoktu.

763
00:48:35,288 --> 00:48:37,832
Su akmıyordu, elektrik yoktu.

764
00:48:38,750 --> 00:48:40,126
Sokakta kadın yoktu.

765
00:48:40,210 --> 00:48:43,338
Kadınların tek başlarına yürümesi yasaktı.

766
00:48:43,421 --> 00:48:47,592
Yanlarında ya kocaları
ya da ailenin bir erkek ferdi olmalıydı.

767
00:48:48,259 --> 00:48:50,178
Nadiren bir kadın görürdün

768
00:48:50,261 --> 00:48:53,807
ve dışarıdaysa kendini baştan ayağa örten
çarşaf giymiş olurdu,

769
00:48:53,890 --> 00:48:54,975
yüzünü göremezdin.

770
00:48:55,058 --> 00:48:58,311
Kızların okula gitmesi yasaktı.

771
00:49:01,856 --> 00:49:05,568
Taliban şehrin en kötü,
en sert adamlarıydı.

772
00:49:05,652 --> 00:49:07,362
İç savaşı sona erdirmişlerdi

773
00:49:07,445 --> 00:49:10,073
ama topluma zalimce, orta çağdan kalma

774
00:49:10,156 --> 00:49:13,118
bir tür barış dayatıyorlardı.

775
00:49:13,702 --> 00:49:14,869
İlk gecemde

776
00:49:14,953 --> 00:49:18,415
Taliban'dan biri kapımı çalıp şöyle dedi:

777
00:49:18,498 --> 00:49:23,503
"Yarın bir ampütasyona
ve idama gelmeni istiyoruz."

778
00:49:25,588 --> 00:49:29,801
Birkaç muhabirle birlikte
Kabil stadyumuna gittik

779
00:49:29,884 --> 00:49:33,138
ve bizi futbol sahasında
orta sahaya götürdüler.

780
00:49:33,763 --> 00:49:35,515
Ampütasyon bir tür ısınmaydı.

781
00:49:35,598 --> 00:49:40,478
Bunu yaptılar,
herkesin önünde adamın elini kestiler.

782
00:49:40,562 --> 00:49:42,647
Sonra adamı idama getirdiler.

783
00:49:42,731 --> 00:49:46,359
Bu da kâbus falan gibi bir şeydi.

784
00:49:51,406 --> 00:49:53,825
Gözleri bağlıydı,
sahanın ortasına koydular.

785
00:49:53,908 --> 00:49:57,037
Sulama üzerine bir çekişmede
birini öldürmüş.

786
00:49:57,120 --> 00:49:59,039
Maktulün ailesi oradaydı,

787
00:49:59,122 --> 00:50:00,999
adamın ailesi oradaydı

788
00:50:01,082 --> 00:50:04,544
ve ailesi hüngür hüngür ağlıyor,
merhamet diliyordu.

789
00:50:04,627 --> 00:50:06,755
"Lütfen onu bağışlayın."

790
00:50:06,838 --> 00:50:09,424
Maktulün ailesi de "Hayır" diyordu.

791
00:50:09,507 --> 00:50:14,971
Taliban, maktulün kardeşine tüfek verdi,

792
00:50:15,472 --> 00:50:17,182
adam sahanın ortasına gitti.

793
00:50:17,265 --> 00:50:21,311
Tüm bunlar olurken
hoparlörde Kur'an okunuyordu.

794
00:50:22,187 --> 00:50:25,315
Maktulün kardeşi tüfeği alıp adamı vurdu.

795
00:50:25,815 --> 00:50:29,277
Adam düştü,
el arabasıyla götürdüler ve bitti.

796
00:50:31,196 --> 00:50:33,198
Orada durum böyleydi.

797
00:50:38,369 --> 00:50:42,957
Afganistan İslam Emirliği'nin
Afganistan'daki hâkimiyeti

798
00:50:43,041 --> 00:50:48,046
baştan sona neredeyse yedi yıl sürdü.

799
00:50:48,129 --> 00:50:53,843
Afganistan halkının
o döneme ait güzel anıları vardır.

800
00:50:53,927 --> 00:50:55,929
CELALEDDİN ŞİNVARİ
ESKİ TALİBAN LİDERİ

801
00:50:56,012 --> 00:50:58,932
Şahsen ben güven hissini hatırlıyorum.

802
00:50:59,015 --> 00:51:03,186
Afganistan'a güvenlik hâkimdi.

803
00:51:03,770 --> 00:51:10,527
O zamanlar hiçbir Afgan
şahsi husumeti yüzünden

804
00:51:10,610 --> 00:51:13,238
başkasını öldüremezdi.

805
00:51:15,865 --> 00:51:18,868
Taliban milis güçleri olarak bilinen
Müslüman radikaller

806
00:51:18,952 --> 00:51:20,912
kadın haklarını ayaklar altına almak

807
00:51:20,995 --> 00:51:23,498
ve en modern zevkleri
yasaklamakla kalmadı,

808
00:51:24,415 --> 00:51:26,835
büyük kısmını ele geçirdiklerinden beri

809
00:51:26,918 --> 00:51:30,797
Afganistan'ı dünyanın en tehlikeli
bazı teröristlerinin sığınağı yaptı.

810
00:51:36,761 --> 00:51:38,596
EL-KAİDE EĞİTİM KAMPI
AFGANİSTAN

811
00:51:38,680 --> 00:51:42,934
Usame bin Ladin, sözde liderleri
Molla Ömer için çok şey yapmıştı.

812
00:51:43,017 --> 00:51:45,228
Molla Ömer'in konumunu güçlendirdi.

813
00:51:45,728 --> 00:51:50,066
Molla Ömer ona Afgan topraklarından

814
00:51:50,150 --> 00:51:54,112
Amerika'ya saldırı başlatmayacağına
söz verdirmişti.

815
00:51:54,195 --> 00:51:58,324
Usame'nin hiçbir şey yapmadan
boş boş oturmayacağı biliniyordu.

816
00:51:59,534 --> 00:52:03,872
Suudi Arabistan'a ilk ABD birliklerinin
konuşlandırılmasının 8. yıl dönümünde

817
00:52:03,955 --> 00:52:06,666
bin Ladin,
Doğu Afrika'daki ABD elçiliklerine

818
00:52:06,749 --> 00:52:09,294
eş zamanlı saldırı gerçekleştirdi.

819
00:52:12,547 --> 00:52:15,717
NAİROBİ
DARÜSSELAM

820
00:52:27,812 --> 00:52:32,233
DARÜSSELAM, TANZANYA

821
00:52:34,027 --> 00:52:37,280
Saldırıların eş zamanlı olması,
teröristlerin her an

822
00:52:37,363 --> 00:52:40,700
birden çok yere saldırabileceği
tehdidini artırdı.

823
00:52:42,785 --> 00:52:47,457
Bu terörist eylemleri tiksindirici.
İnsanlık dışı.

824
00:52:47,957 --> 00:52:51,461
Sorumluları adalete teslim etmek için

825
00:52:52,128 --> 00:52:55,048
ne olursa olsun, ne kadar sürerse sürsün

826
00:52:55,548 --> 00:52:58,509
elimizdeki tüm imkânları kullanacağız.

827
00:53:01,721 --> 00:53:03,431
22 AĞUSTOS 1998

828
00:53:03,514 --> 00:53:07,060
El-Kaide'nin her şeyi bırakıp
gitmeyeceğini biliyorduk.

829
00:53:07,143 --> 00:53:09,479
Başka bir şey yapmaya çalışacaklardı.

830
00:53:10,146 --> 00:53:10,980
ÜRDÜN

831
00:53:11,064 --> 00:53:15,276
Ürdün'de birkaç oteli bombalamayı
planladıklarına dair istihbarat aldık.

832
00:53:15,360 --> 00:53:18,821
Ayrıca Ürdün Nehri'nde
vaftiz töreni yaparken

833
00:53:18,905 --> 00:53:21,324
Papa II. John Paul'a suikast düzenlemeyi

834
00:53:21,407 --> 00:53:27,497
ve İsrail'den Ürdün'e giden hacılara
sınırda saldırmayı planlıyorlardı.

835
00:53:27,580 --> 00:53:33,253
Bu çok büyük bir plandı
ve tüm grubu ele geçirdik.

836
00:53:35,046 --> 00:53:36,422
Yılın ilk gününden önce

837
00:53:36,506 --> 00:53:41,803
bir terör eylemi olmasını bekliyor
ya da bunun için endişeleniyor musunuz?

838
00:53:41,886 --> 00:53:43,012
22 ARALIK 1999

839
00:53:43,096 --> 00:53:47,850
Ciddi bir alarm durumundayız
ve çok çalışıyoruz.

840
00:53:48,476 --> 00:53:51,104
Ama Amerikalılara şunu söylemek isterim,

841
00:53:51,187 --> 00:53:54,482
işlerine baksınlar ve bayramı kutlasınlar.

842
00:53:56,609 --> 00:53:58,611
ABD GEMİSİNE SALDIRI

843
00:53:58,695 --> 00:54:00,613
Pentagon yetkilileri, NBC News'e

844
00:54:00,697 --> 00:54:05,535
bir canlı bomba, ABD Donanma Muhribi
USS Cole'a saldırdığında

845
00:54:05,618 --> 00:54:10,206
en az dört gemicinin öldüğünü,
30 kişinin de yaralandığını söyledi.

846
00:54:10,707 --> 00:54:12,542
İçinde iki El-Kaide üyesi olan

847
00:54:12,625 --> 00:54:14,460
küçük bir tekne, bir sandal

848
00:54:14,544 --> 00:54:17,922
USS Cole Aden, Yemen'de
yakıt için beklerken

849
00:54:18,006 --> 00:54:20,174
geminin göbeğine yanaşmış.

850
00:54:21,175 --> 00:54:25,847
Göbek dediğim, geminin orta kısmı.
Orada da kafetarya varmış.

851
00:54:26,347 --> 00:54:28,808
Patlama büyüktü, epey bir hasar bıraktı

852
00:54:28,891 --> 00:54:33,646
ve o gün Aden, Yemen'de 17 denizci öldü.

853
00:54:38,401 --> 00:54:40,278
BUSH GALİP

854
00:54:40,987 --> 00:54:44,991
Tehdit uyarıları yüzünden
o yaz zaten kırmızı alarmdaydık.

855
00:54:46,200 --> 00:54:50,788
Bir yerde bir tür saldırı
olmasını bekliyorduk.

856
00:54:50,872 --> 00:54:54,125
Nasıl, nerede olacağını bilmiyorduk.

857
00:54:54,959 --> 00:54:56,878
Çok fazla veri alıyorduk.

858
00:54:56,961 --> 00:55:00,715
Yani bir istihbarat aldığında

859
00:55:00,798 --> 00:55:03,217
anormallik, uydurma veya yanlış olabilir,

860
00:55:03,301 --> 00:55:05,928
kulak misafiri olunmuş
bir konuşmadan öğrenilmiş

861
00:55:06,012 --> 00:55:08,348
ve doğrulanmamış olabilir.

862
00:55:08,431 --> 00:55:13,478
Bir şeyler olduğunu gösteren
ve uyarı mahiyetinde olan

863
00:55:13,561 --> 00:55:17,857
çok fazla sayıda istihbarat alıyorduk.

864
00:55:18,524 --> 00:55:19,525
CIA GENEL MERKEZİ

865
00:55:19,609 --> 00:55:21,819
Her hükûmette bürokratik rekabet vardır.

866
00:55:21,903 --> 00:55:24,030
Genelde tarihî kökenleri olur.

867
00:55:24,113 --> 00:55:28,451
Genelde çok kişisel bir hâl alırlar.

868
00:55:28,534 --> 00:55:32,288
Bir çok ajans terörizmi önlüyordu.

869
00:55:32,872 --> 00:55:34,540
Bu işi iyi yapıyorlardı

870
00:55:34,624 --> 00:55:37,710
ama birbirleriyle
iş birliği yapmıyorlardı.

871
00:55:40,880 --> 00:55:44,092
Amerika'da 90'ların sonunu
bir düşünmek lazım.

872
00:55:44,175 --> 00:55:47,845
Monica Lewinsky
ve Başkan Clinton skandalının

873
00:55:47,929 --> 00:55:50,807
her adımı takip etmekle meşguldük.

874
00:55:50,890 --> 00:55:55,228
Bu dönemde
Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında

875
00:55:55,311 --> 00:55:57,814
birçok şekilde büyük çatlaklar oluşuyordu.

876
00:55:57,897 --> 00:56:00,817
Yani Amerika'da yaşananlara çok odaklıydık

877
00:56:00,900 --> 00:56:03,152
ve ajanslar arasındaki
yetki alanı kavgasının

878
00:56:03,236 --> 00:56:07,448
ya da önemli şahıslar arasındaki
kişisel husumetlerin farkında değildik.

879
00:56:07,532 --> 00:56:13,454
Ama bin Ladin arka planda
dikkatle, özenle, yavaşça

880
00:56:13,538 --> 00:56:16,332
dünyayı değiştirecek bir
terörist operasyonunu

881
00:56:16,958 --> 00:56:21,504
hayata geçirmek için
parçaları bir araya getiriyordu.

882
00:56:23,423 --> 00:56:25,174
11 EYLÜL 2001

883
00:56:34,600 --> 00:56:36,477
İLK SALDIRIDAN 25 DAKİKA SONRA

884
00:56:36,561 --> 00:56:40,565
Burada birkaç sorunumuz var,
durum hızla ciddileşiyor.

885
00:56:47,947 --> 00:56:50,783
SESİN SAHİBİ:
AMERICAN AIRLINES GÖREVLİSİ

886
00:56:50,867 --> 00:56:52,452
American sevk birimi, Jim McDonald.

887
00:56:52,535 --> 00:56:55,121
Indianapolis Merkez,
American 77'ye ulaştınız mı?

888
00:56:55,204 --> 00:56:59,250
Hayır ama Dünya Ticaret Merkezi'ne
ikinci bir uçak çarpmış olabilir.

889
00:57:01,627 --> 00:57:04,505
American 11'in kaçırıldığından
haberiniz var mı?

890
00:57:05,965 --> 00:57:09,135
-American 11 mi?
-Evet. Kaçırıldı.

891
00:57:09,844 --> 00:57:11,471
Boston'dan LA'ya gidiyordu.

892
00:57:11,554 --> 00:57:12,388
KUZEY KULE

893
00:57:12,472 --> 00:57:15,475
77 de Dulles'tan LA'ya gidiyor.

894
00:57:18,561 --> 00:57:19,770
YEREL SAATLE 9.18

895
00:57:19,854 --> 00:57:21,022
American 77 az önce

896
00:57:21,105 --> 00:57:24,317
Charleston, Batı Virginia'nın
batısındaydı.

897
00:57:24,400 --> 00:57:26,903
Uçağın kaçırılmış olabileceğine
inanıyoruz.

898
00:57:28,571 --> 00:57:29,655
YEREL SAATLE 9.21

899
00:57:29,739 --> 00:57:31,908
Washington'a doğru gidiyor.

900
00:57:31,991 --> 00:57:35,203
Foxy, Langley'yi toplayıp
Washington civarına gönder.

901
00:57:35,286 --> 00:57:36,120
Anlaşıldı.

902
00:57:37,705 --> 00:57:40,082
Bu adama Indianapolis Merkez bakıyormuş.

903
00:57:40,166 --> 00:57:41,000
Hangi adama?

904
00:57:41,083 --> 00:57:42,919
-American 77.
-Tamam.

905
00:57:43,002 --> 00:57:49,967
Ama uçuş seviyesi 350'de
radarı, iletişimi, her şeyi kaybetmişler

906
00:57:50,051 --> 00:57:52,929
ve nerede, ne oldu, bilmiyorlar.

907
00:57:53,513 --> 00:57:57,517
Son rapora göre uçak, Beyaz Saray'ın
dokuz kilometre güney doğusunda.

908
00:57:57,600 --> 00:58:00,561
-Dokuz kilometre güney doğusunda mı?
-Evet. Doğuda.

909
00:58:00,645 --> 00:58:01,646
Uzaklaşıyor mu?

910
00:58:01,729 --> 00:58:03,689
Evet. Uçak uzaklaşıyor.

911
00:58:03,773 --> 00:58:05,858
-Beyaz Saray'dan?
-Evet.

912
00:58:07,652 --> 00:58:10,863
Beyaz Saray'ın orada.
Avcı uçaklarını gönder. Hadi Fox.

913
00:58:10,947 --> 00:58:13,908
YEREL SAATLE 9.36

914
00:58:13,991 --> 00:58:19,705
Personel toplantısında
yaklaşık 16 kişiydik

915
00:58:19,789 --> 00:58:21,332
ve bana geldiğinde

916
00:58:21,415 --> 00:58:25,878
o ana dek hiç duymadığım kadar
yüksek bir ses duydum.

917
00:58:25,962 --> 00:58:27,213
Sonra her şey karardı.

918
00:59:27,607 --> 00:59:30,067
Alt yazı çevirmeni: Yasemin Memiş