1 00:00:06,944 --> 00:00:09,238 NETFLIX ORİJİNAL DİZİSİ 2 00:00:09,321 --> 00:00:12,783 Tarihin en meşhur diktatörlerinin güce erişmek için 3 00:00:12,867 --> 00:00:16,203 bu el kitabını kullandığını gördünüz. 4 00:00:16,996 --> 00:00:21,709 Onların izinden giderseniz siz de mutlak güç sahibi olabilirsiniz. 5 00:00:21,792 --> 00:00:24,754 Sert olmak iyidir, insanlar size saygı duyar. 6 00:00:26,630 --> 00:00:30,926 Ama bir kritere göre bu devler bile yetersiz kalıyor. 7 00:00:31,010 --> 00:00:37,058 Zorbaların karşılaştıkları sorun, kalıcı bir istikrar elde edememeleri. 8 00:00:39,935 --> 00:00:43,355 Ya el kitabının rejiminizi yalnız ölene kadar değil, 9 00:00:43,439 --> 00:00:46,567 ölümün ötesinde yaşatmanın anahtarı olduğunu söylesem? 10 00:00:46,650 --> 00:00:49,403 Bu zorba rüyasının eyleme geçirildiğini 11 00:00:49,487 --> 00:00:52,490 dünyanın en baskıcı ve izole ülkesinde görebilirsiniz. 12 00:00:52,573 --> 00:00:54,241 KUZEY KORE 13 00:00:54,325 --> 00:00:58,788 Kuzey Kore'nin kurucusu Kim İl Sung ve oğlu Kim Jong İl 14 00:00:58,871 --> 00:01:03,626 bugün hâlâ devam eden mutlak bir hâkimiyet sistemi kurdular 15 00:01:03,709 --> 00:01:07,463 ve ülkeyi ailelerinin yüceliğine bir tapınağa çevirdiler. 16 00:01:07,546 --> 00:01:10,800 Nükleer bir güce ve bir hapishane devletine de. 17 00:01:10,883 --> 00:01:14,720 Bir zorbanın yapabileceği en önemli şeyi yaptılar. 18 00:01:14,804 --> 00:01:16,055 İktidarda hayatta kaldılar. 19 00:01:16,138 --> 00:01:21,102 Zorbalığın en büyük ve zor hedefine ulaşmanın yolunu açıklama vakti geldi. 20 00:01:22,019 --> 00:01:23,062 Ölümsüzlük. 21 00:01:27,608 --> 00:01:32,029 SONSUZA DEK HÜKMET KİM HANEDANLIĞI 22 00:01:32,988 --> 00:01:35,241 Şimdiye kadar anlamışsınızdır. 23 00:01:35,324 --> 00:01:39,453 Bir zorba olarak hayatta kalmak için bir hareketten fazlası gerek. 24 00:01:39,537 --> 00:01:41,455 Hareketin kendisi olmalısınız. 25 00:01:48,337 --> 00:01:52,383 Antik zamanlara kadar uzanan zorbalığa has şeylerden biri de 26 00:01:52,466 --> 00:01:56,720 zorbanın etrafında oluşan birey kültüdür. 27 00:01:56,804 --> 00:02:02,309 Bu kült, zorbayı tüm bilgeliğin, tüm erdemlerin kaynağı gibi gösterir. 28 00:02:02,393 --> 00:02:03,686 BİREY KÜLTÜ 29 00:02:03,769 --> 00:02:06,856 Birçok birey kültü onu yaratan liderle ölse de 30 00:02:06,939 --> 00:02:10,401 Kuzey Kore'ninki üç nesildir ayakta. 31 00:02:10,484 --> 00:02:13,529 Ben Kuzey Kore'yi bir teokrasi olarak görüyorum. 32 00:02:13,612 --> 00:02:18,075 Tanrı gibi olduklarına dair bir algı yarattılar. 33 00:02:18,159 --> 00:02:21,912 İnsanlar da tıpkı dinî bir inanış gibi buna inandı. 34 00:02:22,496 --> 00:02:24,999 Ama Kim'lerin bunu nasıl yaptığını anlamak için 35 00:02:25,082 --> 00:02:28,502 hanedanlığın nasıl başladığını bilmeniz gerek. 36 00:02:29,003 --> 00:02:32,131 KİM İL SUNG 1948'DE KUZEY KORE'NİN İLK BAŞKANI OLDU 37 00:02:32,214 --> 00:02:36,886 30'lu yaşlarında Kim İl Sung Japonya karşıtı bir gerilla 38 00:02:36,969 --> 00:02:40,764 ve Kore'nin bağımsızlığı için savaşmasıyla meşhur. 39 00:02:40,848 --> 00:02:43,976 II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kore bağımsız oldu. 40 00:02:44,059 --> 00:02:48,898 Amerikan askerleri Kore'ye güneyden, Rus askerleriyse kuzeyden girdi. 41 00:02:49,690 --> 00:02:55,112 Sovyetler Birliği kuzeyde iktidara Kim İl Sung'u getirdi. 42 00:02:55,196 --> 00:02:58,908 KİM İL SUNG YÖNETİM SIRLARINI HARİKA BİR AKIL HOCASINDAN ÖĞRENDİ 43 00:02:58,991 --> 00:03:02,995 Stalin'in Sovyetler Birliği'ni idare etmek için kullandığı taktikleri 44 00:03:03,078 --> 00:03:04,622 Kim İl Sung da kullandı. 45 00:03:05,206 --> 00:03:08,584 Kim İl Sung'un yöntemlerinden biri de düzenli temizlikti. 46 00:03:08,667 --> 00:03:11,879 Gücün çekirdeğindeki insanlar ya öldürülürdü 47 00:03:11,962 --> 00:03:16,634 ya iktidarı hedefledikleri iddiasıyla Rus çalışma kamplarına gönderilirdi 48 00:03:16,717 --> 00:03:20,387 ya da ibret-i âlem ederek halk tetikte tutulurdu. 49 00:03:20,471 --> 00:03:25,142 1950'DE 4 MİLYON KİŞİYİ ÖLDÜREN KORE SAVAŞI'NI BAŞLATTI 50 00:03:26,060 --> 00:03:30,773 Kore Savaşı'nda bir tarafta Kuzey Kore ve Çin vardı, 51 00:03:30,856 --> 00:03:33,067 diğer tarafta Güney Kore, ABD ve BM. 52 00:03:33,692 --> 00:03:36,779 Kuzey Kore çıkmaza girmişti ve bozguna uğramıştı. 53 00:03:37,821 --> 00:03:43,786 Geleneksel bir savaşta Kuzey Kore'nin ABD'yle aşık atamayacağını anladılar. 54 00:03:45,037 --> 00:03:46,372 Başka bir şey lazımdı. 55 00:03:47,581 --> 00:03:52,419 Hayatta kalmalarını garanti edecek çok caydırıcı bir şey. 56 00:03:53,629 --> 00:03:56,340 Bunu başarmak 50 yıldan uzun sürecekti. 57 00:03:56,799 --> 00:04:01,470 Zenginleştirilmiş uranyumun üstüne zorbalarda bulunmayan bir şey lazımdı. 58 00:04:02,346 --> 00:04:03,597 Ekip çalışması. 59 00:04:05,182 --> 00:04:08,769 Halkı kontrol altına alacak bir plan ve güçlü bir temel yoksa 60 00:04:08,852 --> 00:04:11,897 ebedî bir rejim kurmanız mümkün değil. 61 00:04:12,898 --> 00:04:13,899 İşte ilk adım. 62 00:04:15,567 --> 00:04:19,530 TAKTİK KRALLIĞINIZI İZOLE EDİN 63 00:04:20,114 --> 00:04:21,657 Vaktinde büyük bir düşünür 64 00:04:21,740 --> 00:04:24,952 "Adamın sadakati seçenekleriyle sınırlıdır." demiş. 65 00:04:27,705 --> 00:04:31,292 Yani sonsuza dek hükmetmek istiyorsanız tek şansınız bu. 66 00:04:32,376 --> 00:04:37,172 Kuzey Kore, halkını dünyanın kalanından başarıyla izole etme konusunda 67 00:04:37,256 --> 00:04:39,174 örnek teşkil ediyor. 68 00:04:40,301 --> 00:04:43,429 Kuzey Kore'de bilgiye erişim yok. 69 00:04:43,512 --> 00:04:48,100 Televizyonda yalnızca tek kanal var. Telefonlar dinleniyor. 70 00:04:48,183 --> 00:04:50,728 Kuzey Koreliler özgürce seyahat edemiyor. 71 00:04:50,811 --> 00:04:56,358 Ülke içinde serbestçe dolaşamıyor ve izin olmadan ülkeden ayrılamıyorlar. 72 00:04:57,067 --> 00:05:00,279 Peki ya bu tecrit programının fikir babası kim? 73 00:05:00,362 --> 00:05:03,282 Kuzey Kore'nin kurucusu Kim İl Sung. 74 00:05:03,949 --> 00:05:06,368 Stalin'in yardımıyla başa geçtikten sonra 75 00:05:06,452 --> 00:05:10,039 kendine has bir tiranlık kurmak için sabırsızlanıyordu. 76 00:05:10,122 --> 00:05:12,207 1950'lerin başlarında 77 00:05:12,291 --> 00:05:17,296 Kim İl Sung, Sovyet etkisinden rahatsız olmaya başladı 78 00:05:17,379 --> 00:05:21,842 ve yeni bir sayfa açması gerektiğinin farkına vardı. 79 00:05:21,925 --> 00:05:23,385 Öyle de yaptı. 80 00:05:23,469 --> 00:05:27,890 Cuçe adı verilen yeni bir ulusal ideoloji yarattı. 81 00:05:27,973 --> 00:05:30,225 CUÇE 82 00:05:30,309 --> 00:05:34,855 Cuçe "kendine yetmek" olarak çevirilebilir. 83 00:05:34,938 --> 00:05:39,360 Yani özetle "Her şeyi kendimiz yapacağız" diyordu. 84 00:05:40,402 --> 00:05:46,116 Koreliler yüzyıllardır dış güçlerin hâkimiyetiyle boğuşuyordu. 85 00:05:46,200 --> 00:05:47,618 Çinliler, Japonlar. 86 00:05:47,701 --> 00:05:53,624 Cuçe, onları kendilerini savunmayı düşünmeye itmek üzere yaratılmıştı. 87 00:05:53,707 --> 00:05:57,461 İzole olma hâlini millî bir gurura dönüştürmek içindi. 88 00:05:57,669 --> 00:05:59,922 Cuçe ilkelerine göre 89 00:06:00,005 --> 00:06:03,759 başka ülkelerle işbirliği yapmak ülkenin bağımsızlığını yıkardı 90 00:06:03,842 --> 00:06:06,470 ve hayatta kalmalarının tek yolu 91 00:06:06,553 --> 00:06:10,057 Yüce Lider Kim İl Sung'un hükmünde birleşmekti. 92 00:06:10,140 --> 00:06:13,227 Cuçe çok stratejik bir biçimde 93 00:06:13,310 --> 00:06:17,356 neden bu kadar izole olduklarını açıklamak için kullanıldı. 94 00:06:18,023 --> 00:06:23,112 Tecrit, ülkenin durumu hakkındaki memnuniyetsizliği konuşmayı 95 00:06:23,195 --> 00:06:25,823 engellemek için etkili bir araç. 96 00:06:25,906 --> 00:06:31,120 Kuzey Kore'yi bu tür bir bilgi akışına açmak bence çok yıkıcı olur. 97 00:06:32,538 --> 00:06:34,790 Gördünüz mü? Akıllıca. 98 00:06:34,873 --> 00:06:39,336 Uzun ve sağlıklı bir zorbalık için ülkenizi tecrit etmek iyi bir adım. 99 00:06:39,420 --> 00:06:43,674 Ama gözümüz daha yükseklerde. Asla bitmeyecek bir rejim inşa etmekte. 100 00:06:44,258 --> 00:06:47,511 Bunu yapabilmek için iyi bir veraset planı şart 101 00:06:47,594 --> 00:06:49,930 ve bu plan el kitabından onaylı. 102 00:06:50,013 --> 00:06:53,142 TAKTİK AİLE İÇİNDE TUTUN 103 00:06:55,644 --> 00:06:58,063 Hanedan yönetimi hem liderler için 104 00:06:58,147 --> 00:07:01,191 hem liderin yakın çevresinin koalisyon kurması için 105 00:07:01,275 --> 00:07:03,068 faydalı bir sistem. 106 00:07:03,152 --> 00:07:05,195 Mesele devamlılık. 107 00:07:05,279 --> 00:07:11,034 Koalisyon da size sadık kalacaktır çünkü armut dibine düşer. 108 00:07:11,118 --> 00:07:15,330 Ama modern zorbalar için bir aile hanedanlığı kurmak zor. 109 00:07:15,414 --> 00:07:17,416 Bunu başaran da az. 110 00:07:18,959 --> 00:07:22,463 Bunu ne Saddam ve oğulları yapabildi ne Kaddafi. 111 00:07:22,546 --> 00:07:26,925 Ya Stalin'in çocukları? Vasili, Svetlana, Yakov ve Artyom? 112 00:07:27,009 --> 00:07:29,178 Hiç duydunuz mu? Ben de duymadım. 113 00:07:29,261 --> 00:07:30,846 ZORBA HAMURU YOK 114 00:07:31,430 --> 00:07:33,307 Kuzey Koreli alfa lideri olarak 115 00:07:33,390 --> 00:07:36,852 Kim İl Sung'un birey kültü büyümeye devam ediyordu. 116 00:07:37,603 --> 00:07:41,315 Bu rejimi istisna kılmakta kararlıydı. 117 00:07:41,398 --> 00:07:43,609 Kuzey Kore yönetimi için 118 00:07:43,692 --> 00:07:47,613 modern bir monarşi yaratmak gibi bir hayali vardı. 119 00:07:47,696 --> 00:07:51,575 Ama veraset söz konusu olduğunda monarşiler bile karışabilir. 120 00:07:51,658 --> 00:07:54,745 Kore tarihindeki kraliyet ailelerinde 121 00:07:54,828 --> 00:08:00,459 kralın birden fazla cariyesi olur ve çok sayıda olası vârisi çıkardı. 122 00:08:00,542 --> 00:08:02,794 Aynısı Kim İl Sung için de geçerliydi. 123 00:08:02,878 --> 00:08:06,089 Yani liderin çok mühim bir karar alması gerek. 124 00:08:06,632 --> 00:08:08,091 Hangi çocuğu seçse? 125 00:08:08,175 --> 00:08:10,928 Kim Pyong İl adında bir oğlu vardı 126 00:08:11,011 --> 00:08:14,223 ve olası veliahdı olarak görülüyordu. 127 00:08:14,306 --> 00:08:16,099 En sevdiği oğluydu. 128 00:08:16,183 --> 00:08:21,230 Kim İl Sung'un ölen ilk karısından daha çok sevdiği ikinci karısındandı. 129 00:08:21,313 --> 00:08:25,442 İlk oğlu Kim Jong İl'se açıkta bırakılıvermişti. 130 00:08:26,109 --> 00:08:30,072 Ama Kuzey Kore'nin müstakbel ikinci liderinin planları vardı. 131 00:08:30,155 --> 00:08:31,823 O ailede doğduysanız 132 00:08:31,907 --> 00:08:37,412 genç yaşta "ya öl ya öldür"ü düstur edinip dünyayı kurtlar sofrası belliyorsunuz. 133 00:08:37,496 --> 00:08:40,624 Ya mutlak güce sahipsiniz ya tamamen güçsüzsünüz. 134 00:08:40,707 --> 00:08:42,042 Bunun bir ortası yok. 135 00:08:42,626 --> 00:08:45,170 Kim Jong İl taht iddiasını kanıtlamak için 136 00:08:45,254 --> 00:08:47,881 doğru anı bulup fırsatı heba etmemeliydi. 137 00:08:49,800 --> 00:08:53,220 Güvenemediği yetkilileri bir kez daha temizlettikten sonra 138 00:08:53,303 --> 00:08:57,015 büyük patron Kim İl Sung'un doldurması gereken koltuklar vardı. 139 00:08:58,517 --> 00:09:03,897 Kuzey Kore'nin en önemli amacıyla mükellef Propaganda Bakanlığı da buna dâhildi. 140 00:09:03,981 --> 00:09:05,857 Amaç, Yüce Lider'i övmekti. 141 00:09:06,483 --> 00:09:10,028 Kim İl Sung Kuzey Kore film stüdyosunu ziyaret eder. 142 00:09:10,112 --> 00:09:13,532 Yanında 25 yaşındaki oğlu Kim Jong İl vardır. 143 00:09:14,157 --> 00:09:18,453 Stüdyo çalışanlarını etkisiz propaganda filmleri için haşlar 144 00:09:19,037 --> 00:09:21,248 ve vatana ihanet olduğunu söyler. 145 00:09:21,331 --> 00:09:25,836 Stüdyoyu elden geçirip eski ihtişamını geri getirmek için 146 00:09:25,919 --> 00:09:28,672 cesaretleri olup olmadığını sorar. 147 00:09:29,631 --> 00:09:31,508 Kimse cevap vermeyince 148 00:09:32,175 --> 00:09:35,554 Kim Jong İl bu görevi üstlenmeye gönüllü olur. 149 00:09:37,180 --> 00:09:42,269 Bu, Kim Jong İl'in yükselişinde en mühim olaylardan biri. 150 00:09:42,352 --> 00:09:47,107 İyi ve vefalı bir oğul olarak kendisine ihtiyaç duyulan anda 151 00:09:47,190 --> 00:09:49,735 genç yaşına rağmen cesurca öne çıkmıştı. 152 00:09:50,944 --> 00:09:54,573 Kim Jong İl hemen Kültür Sanat Yönetmeni unvanını alıp 153 00:09:54,656 --> 00:09:57,284 Kuzey Kore'nin kendine yetişini anlatan 154 00:09:57,367 --> 00:10:00,662 Kan Denizi adlı epik bir filmin yapımına koyulur. 155 00:10:00,746 --> 00:10:05,125 Filmde 1930'lu yıllarda Japon işgali altında acı çeken bir aile 156 00:10:05,208 --> 00:10:07,127 kahramanca bir direniş gösterir. 157 00:10:07,210 --> 00:10:11,214 Kim İl Sung'un yazdığı bir hikâyeden uyarlanmıştır. 158 00:10:13,634 --> 00:10:16,887 Yayınlandığında büyük övgüyle karşılanır. 159 00:10:16,970 --> 00:10:22,059 İki sene içinde Kim Jong İl, Propaganda Bakanlığı'nın başına geçer 160 00:10:22,142 --> 00:10:26,229 ve amaçsız bir çocuktan veliahda dönüşmeye başlar. 161 00:10:27,773 --> 00:10:32,069 1974'e gelindiğinde, iktidara gelmesine 20 yıl olsa da 162 00:10:32,152 --> 00:10:35,113 partiye başa geçecek kişinin o olduğu söylenir. 163 00:10:35,197 --> 00:10:37,908 Kim Jong İl'in saltanatı muhakkak. 164 00:10:37,991 --> 00:10:40,994 Özetle hanedanlığın vücut bulmuş hâli. 165 00:10:42,162 --> 00:10:45,123 Saltanatını sağlama alıp veliahdını seçme konusunda 166 00:10:45,207 --> 00:10:49,002 Kim İl Sung, hanedanlığın başarısı için üstüne düşeni yapmıştı. 167 00:10:50,253 --> 00:10:53,298 Ama yedeği sahneye çıkmadan önce 168 00:10:53,382 --> 00:10:57,302 Kim Jong İl, aile işini büyütmek için kendi rotasını çizmeliydi. 169 00:10:57,886 --> 00:11:03,684 Gereken yardımı bulamıyorsanız bazen dizginleri elinize almanız gerekir. 170 00:11:04,267 --> 00:11:08,647 TAKTİK İNSANLARI KAÇIRIN 171 00:11:09,398 --> 00:11:14,444 Kim Jong İl, insan kaçırmayı bir devlet aracı olarak geliştirdi. 172 00:11:14,528 --> 00:11:16,405 Hangi sebeple olursa olsun, 173 00:11:16,488 --> 00:11:19,783 ülkede birini istediğinde bu aracı çekinmeden kullandı. 174 00:11:20,409 --> 00:11:23,537 Kim Jong İl, Japon vatandaşlarını kaçırabilmek için 175 00:11:23,620 --> 00:11:25,789 casuslarına Japonca öğretti. 176 00:11:25,872 --> 00:11:31,503 Bazı durumlarda insanlar bir sahilden alınıp sırra kadem bastılar. 177 00:11:31,586 --> 00:11:37,134 Aileleri yıllar boyunca Kuzey Kore'de olduklarından bihaberdi. 178 00:11:38,135 --> 00:11:41,638 Ama Kuzey Kore sinemasının yükselen yıldızı Kim Jong İl için 179 00:11:41,722 --> 00:11:45,100 ülkesinin daha büyük bir kadro sorunu vardı. 180 00:11:45,183 --> 00:11:47,185 1970'lerde Kim Jong İl, 181 00:11:47,269 --> 00:11:51,606 Kuzey Kore'de başarılı olup dünyada alay konusu edilen filmler yaptı. 182 00:11:56,737 --> 00:12:01,783 Kim Jong İl gücün hikâyelerden geldiğini anlamıştı. 183 00:12:01,867 --> 00:12:07,789 Hikâye anlatıcılığı sevgisi rejimi idame etmek için kullanılabilirdi. 184 00:12:09,958 --> 00:12:14,671 Hollywood'un sırlarını çözmek isteyen Kim gece gündüz film izliyordu. 185 00:12:14,755 --> 00:12:17,632 Dünya çapında devasa bir korsan sistemi kurup, 186 00:12:17,716 --> 00:12:23,430 yayınlanan her filmi altyazıyla bastırıp izlemeye hazır önüne getirtti. 187 00:12:23,513 --> 00:12:27,684 Bu filmleri Pyongyang'da kimsenin erişemediği bir binada tutuyordu. 188 00:12:27,768 --> 00:12:31,897 Ama Kim Jong İl kısa süre içinde en büyük sorununu fark etti. 189 00:12:33,482 --> 00:12:36,276 Üstün kalite filmler üstün yetenek ister. 190 00:12:37,235 --> 00:12:39,821 Şu bahsettiğimiz taktik neydi? 191 00:12:39,905 --> 00:12:41,573 Doğru ya, insan kaçırmak. 192 00:12:43,825 --> 00:12:45,994 Sıra kimi kaçıracağınızı seçmekte. 193 00:12:47,078 --> 00:12:52,584 Kim Jong İl, Güney Kore'nin en sevilen oyuncularından birini kaçırttı. 194 00:12:52,667 --> 00:12:54,961 Choi Eun-hee'yi Hong Kong'da yakaladı. 195 00:12:55,545 --> 00:13:01,009 Bir şekilde eski kocası ve saygın yönetmen Shin Sang-ok'u 196 00:13:01,092 --> 00:13:04,429 eski eşini aramaya ikna edip onu da tutsak aldı. 197 00:13:05,555 --> 00:13:08,183 İkisini ayrı ayrı tutsak ediyor 198 00:13:08,266 --> 00:13:12,687 ve dirençlerini kırana kadar beş altı yıl kilit altında tutuyor. 199 00:13:13,688 --> 00:13:15,357 İkisini bir araya getiriyor. 200 00:13:15,440 --> 00:13:20,445 Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne katıldıklarını herkese ilan ediyor. 201 00:13:21,446 --> 00:13:22,864 Sonraki üç yıl boyunca 202 00:13:22,948 --> 00:13:28,912 Kim Jong İl'in katı denetimi altında Shin ve Choi 17 filme imza atıyor. 203 00:13:29,704 --> 00:13:35,252 Onları Kuzey Kore'de bir film endüstrisi yaratmaya zorladı. 204 00:13:41,091 --> 00:13:44,886 Shin'in filmleri Kim'in propagandasını desteklemeliydi 205 00:13:45,720 --> 00:13:48,598 ama aynı zamanda kuralları biraz bozabiliyordu. 206 00:13:49,808 --> 00:13:52,227 Bu da Kim'in gücünü artırıyordu. 207 00:13:52,310 --> 00:13:55,897 Kuzey Koreliler bu filmleri bu yüzden izliyordu. 208 00:13:55,981 --> 00:13:58,066 40 yıldır görmedikleri bir şeydi 209 00:13:58,149 --> 00:14:02,320 ama yine de ulusun hikâyesini geliştirmeye hizmet ediyordu. 210 00:14:02,404 --> 00:14:06,116 Ama hâlâ yalnızca veliaht olan Kim Jong İl'in bir sorunu vardı. 211 00:14:06,199 --> 00:14:10,036 Ulusun hikâyesi babasını merkez alıyordu. 212 00:14:10,120 --> 00:14:14,499 Ebedî, ilahi ve hâlâ hayatta olan lider Kim İl Sung'u. 213 00:14:17,002 --> 00:14:18,086 Zor iş. 214 00:14:18,169 --> 00:14:21,423 Bir tanrının tahtında hak iddianızı nasıl kanıtlarsınız? 215 00:14:21,506 --> 00:14:25,677 TAKTİK İLAHİ OLDUĞUNUZU GÖSTERİN 216 00:14:26,469 --> 00:14:28,513 Zavallı Kim Jong İl. 217 00:14:28,597 --> 00:14:32,517 Babasının birey kültünü oturtmakta o kadar iyi bir iş çıkarmıştı ki 218 00:14:32,601 --> 00:14:35,103 kendi birey kültüne vakit kalmamıştı. 219 00:14:35,186 --> 00:14:37,230 KİM JONG İL BAŞA GEÇMEDEN 13 YIL ÖNCE 220 00:14:37,314 --> 00:14:43,445 Kim Jong İl, babası gibi sosyal, karizmatik ve dışa dönük değildi. 221 00:14:43,528 --> 00:14:46,239 Daha çok perde arkasındaydı. 222 00:14:46,907 --> 00:14:51,328 Kim Jong İl'e, Kuzey Kore için ilk liderinin ötesinde bir hikâye şarttı. 223 00:14:51,411 --> 00:14:52,829 Meşruiyet kazanmalıydı. 224 00:14:53,246 --> 00:14:54,080 BAEKDU DAĞI 225 00:14:54,164 --> 00:14:58,877 O plan da burada, Kuzey Kore'nin en kutsal yerinde başlıyor. 226 00:14:58,960 --> 00:15:00,503 Baekdu Dağı'nda. 227 00:15:01,171 --> 00:15:08,094 Efsaneye göre, burası tanrı kral Dangun'un ve Kore medeniyetinin doğduğu yer. 228 00:15:09,137 --> 00:15:15,518 Kim ailesi efsanelerinin çoğu Baekdu Dağı'nı merkezine alıyor. 229 00:15:16,227 --> 00:15:20,774 Kim İl Sung'un resmî biyografisine göre ülkesi bağımsızlık kazanmadan önce 230 00:15:20,857 --> 00:15:25,320 Kim'in birliği Baekdu'nun eteklerinde bir ana üste Japonlarla savaşmıştı. 231 00:15:25,403 --> 00:15:29,324 Ama çoğu uzmana göre bu olay Mançurya'ya 320 kilometre ötede olmuş. 232 00:15:30,408 --> 00:15:36,081 Tahttaki hak iddiasını güçlendirmek için Kim Jong İl kendini aile efsanesine ekler. 233 00:15:36,164 --> 00:15:39,751 Kim Jong İl, 1941'de Rusya'da doğmuştu. 234 00:15:40,251 --> 00:15:43,088 Ama bu kabul edilemezdi, Koreli olmalıydı. 235 00:15:43,171 --> 00:15:46,883 O yüzden Baekdu Dağı'nda doğduğunu yazdılar. 236 00:15:47,801 --> 00:15:52,681 Medyada, kitaplarda, şarkılarda ve okullarda öğretilen resmî bilgi şu. 237 00:15:52,764 --> 00:15:57,978 Kim Kong İl'in doğumunun müjdesini gökten inen bir kırlangıcın vermiş. 238 00:15:58,061 --> 00:16:02,899 Kış aylarının kapalı gökyüzü aydınlanmış, parlak bir çifte gökkuşağı çıkmış. 239 00:16:02,983 --> 00:16:05,110 Gökte yeni bir yıldız belirmiş. 240 00:16:05,777 --> 00:16:08,738 Kim İl Sung'un askerleri öyle etkilenmiş ki 241 00:16:08,822 --> 00:16:11,324 kendilerini şarkı söylemekten alamamışlar. 242 00:16:13,368 --> 00:16:14,869 Ama bununla niye yetinesiniz? 243 00:16:15,286 --> 00:16:17,205 Kim Jong İl iktidara yükseldikçe 244 00:16:17,288 --> 00:16:21,042 zaman içinde hayat hikâyesini baştan yazdırdı. 245 00:16:21,126 --> 00:16:25,296 İnsanüstü güçlere sahipmiş gibi görünmesi büyük önem taşıyordu. 246 00:16:25,380 --> 00:16:28,133 Hikâyeler giderek daha çok saçmaladı. 247 00:16:28,717 --> 00:16:31,302 Kuzey Kore hükûmeti yükselen liderle ilgili 248 00:16:31,386 --> 00:16:35,890 bazı önemli gerçekleri paylaştığı basın açıklamaları yapmaya başladı. 249 00:16:37,851 --> 00:16:41,771 Üç haftalıkken yürümeyi, sekiz haftalıkken konuşmayı öğrenmişti. 250 00:16:44,107 --> 00:16:46,109 Havayı kontrol edebiliyordu. 251 00:16:46,985 --> 00:16:50,321 Mahirane biçimde 1.500 kitap yazmıştı. 252 00:16:50,405 --> 00:16:55,243 İlk kez golf oynadığında topu 11 deliğe de tek vuruşta sokmuştu. 253 00:16:57,037 --> 00:16:59,539 Fizyolojik açıdan o kadar mükemmeldi ki 254 00:16:59,622 --> 00:17:04,210 hiçbir şekilde dışkı üretmiyordu ve tuvaleti kullanmıyordu. 255 00:17:06,087 --> 00:17:10,425 İnsanlığa son hediyesi de hamburgeri icat etmiş olmasıydı. 256 00:17:11,051 --> 00:17:12,677 İstediğiniz kadar gülün 257 00:17:12,761 --> 00:17:15,722 ama el kitabında her deliliğin bir usulü var. 258 00:17:15,930 --> 00:17:20,518 Bu mitoloji, Kim Jong İl'in yönetimde ilahi bir hakkı olduğu fikrini 259 00:17:20,602 --> 00:17:22,854 desteklemek için yaratıldı. 260 00:17:24,314 --> 00:17:27,817 Rasyonel biçimde bakarsanız tabii ki mantıklı değil. 261 00:17:27,901 --> 00:17:31,321 Ama Kuzey Koreliler için bu bir mantık meselesi değil. 262 00:17:31,404 --> 00:17:32,864 İnanç meselesi. 263 00:17:33,907 --> 00:17:39,245 Ebedî lider Kim İl Sung hastalanıp Kim Jong İl kaderle buluşmasına yaklaşınca 264 00:17:39,329 --> 00:17:41,748 bu inancın sınanması gerekti. 265 00:17:44,209 --> 00:17:45,126 KITLIK BAŞLIYOR 266 00:17:45,210 --> 00:17:50,340 1990'da bir dizi talihsizlik yaşandı. Kötü mahsuller, kötü yönetim… 267 00:17:50,423 --> 00:17:57,222 Hepsi bir araya gelip sistemi çökertti ve geniş çaplı bir kıtlığa sebep oldu. 268 00:17:57,305 --> 00:18:01,768 Hanedanınızı sağlamlaştırmaya çalışırken son ihtiyacınız olan şey. 269 00:18:01,851 --> 00:18:06,940 Ama efsane zorbaları diğerlerinden ayıran sorunların onları yıldıramamasıdır. 270 00:18:07,440 --> 00:18:11,194 TAKTİK İNSANLARI AÇ BIRAKIN 271 00:18:12,112 --> 00:18:16,533 Sonsuza dek hükmetmek istiyorsanız açlığı avantajınıza kullanabilirsiniz. 272 00:18:17,784 --> 00:18:21,371 Fakir, aç ve izole insanlar tehdit teşkil etmez. 273 00:18:21,454 --> 00:18:24,999 Açlıktan ölen insanlar hükûmete karşı isyancıları beslemez. 274 00:18:25,083 --> 00:18:26,709 Mücadeleye mecalleri olmaz. 275 00:18:26,793 --> 00:18:30,171 Ne kadar acı olsa da insanları aç bırakmak işe yarıyor. 276 00:18:30,588 --> 00:18:33,424 İster beğenin ister beğenmeyin, sonuçlar ortada. 277 00:18:33,508 --> 00:18:36,553 Stalin, Ukrayna'daki kıtlıktan faydalanıp 278 00:18:36,636 --> 00:18:41,266 Sovyetler Birliği'ni bir arada tutmak için bağımsızlık düşüncesini bastırdı. 279 00:18:41,683 --> 00:18:46,813 Çin'de on milyonlarca insan Mao Zedong'un Büyük İleri Atılım'ıyla öldü 280 00:18:46,896 --> 00:18:49,607 ama bu, iktidarını sarsmaya yetmedi. 281 00:18:50,191 --> 00:18:53,403 Etiyopyalı diktatör Mengistu Haile Mariam 282 00:18:53,486 --> 00:18:57,282 1980'lerin başında ülkesinde çıkan korkunç kıtlığı atlatıp 283 00:18:57,365 --> 00:18:59,367 sekiz yıl daha başta kaldı. 284 00:19:01,202 --> 00:19:04,581 Kim ailesi aslında hiçbir zaman kendi halkını besleyemedi. 285 00:19:04,664 --> 00:19:09,085 Her ne kadar bunu yapabildikleri mitini korumaya çalışsalar da. 286 00:19:09,961 --> 00:19:15,216 Kuzey Kore çok uzun zamandır mal tedariği konusunda 287 00:19:15,300 --> 00:19:18,803 Sovyet himayesine bel bağlamıştı. 288 00:19:18,887 --> 00:19:21,764 Ama 90'ların başında Sovyetler Birliği dağıldı 289 00:19:21,848 --> 00:19:24,726 ve Kuzey Kore'nin ekonomisi de onu takip etti. 290 00:19:24,809 --> 00:19:30,982 Bu da bir domino etkisi yarattı ve trajediler peş peşe birbirini izledi. 291 00:19:31,065 --> 00:19:35,111 Yüz binlerce Kuzey Koreli açlıktan öldü. 292 00:19:35,195 --> 00:19:37,822 Bu ılımlı bir tahmin, asıl rakam daha yüksek. 293 00:19:38,656 --> 00:19:41,618 Bana sorarsanız en kötü dönem buydu. 294 00:19:42,076 --> 00:19:43,077 8 TEMMUZ 1994 295 00:19:43,161 --> 00:19:45,997 Doğal olarak tam da bu anda 296 00:19:46,080 --> 00:19:50,543 Kuzey Kore'nin sözde ölümsüz ilk lideri Kim İl Sung'un 297 00:19:50,627 --> 00:19:52,921 nihayet öleceği tuttu. 298 00:19:56,633 --> 00:19:58,885 1994'te Kim İl Sung'un ölümü 299 00:19:59,510 --> 00:20:04,057 Kuzey Korelilerin büyük çoğunluğu için çok trajik bir olaydı. 300 00:20:04,140 --> 00:20:06,768 İnsanlar yas tutuyordu. 301 00:20:06,851 --> 00:20:11,689 Sıradan bir yas tutma değildi. Sanki Mesih ölmüş gibiydi. 302 00:20:12,523 --> 00:20:14,192 Daha kötüsü Kim Jong İl 303 00:20:14,275 --> 00:20:18,196 ebedî hanedanlık hayalinin sallantıda olduğunu görmüştü. 304 00:20:18,947 --> 00:20:24,452 Milyonlarca vatandaş öldükten sonra, yemek yokken nasıl ayakta kalırsınız? 305 00:20:25,745 --> 00:20:27,622 Kim Jong İl hikâyelere döndü. 306 00:20:27,705 --> 00:20:32,627 Ülkenin ABD saldırganlığı tehdidi altında olduğu fikrini 307 00:20:32,710 --> 00:20:35,129 herkese aşılaması gerekiyordu. 308 00:20:35,213 --> 00:20:40,426 Çözüm olarak yeniden Kore Savaşı'nı gündeme getirdi. 309 00:20:40,510 --> 00:20:43,680 Savaşta olan ülke birlik olmak zorundadır. 310 00:20:43,763 --> 00:20:45,974 Propaganda kampanyaları başlattı. 311 00:20:46,057 --> 00:20:48,768 Kim İl Sung'ı ve gerillaları anmak için 312 00:20:48,851 --> 00:20:53,064 insanlara günde bir ya da iki öğün yemelerini öğütledi. 313 00:20:54,315 --> 00:20:57,277 İlham verici fedakârlıklar da bu işin bir parçası. 314 00:20:57,944 --> 00:21:01,155 Boş vakitlerinizde neler yaptığınız size kalmış. 315 00:21:01,239 --> 00:21:05,034 Kim Jong İl'in fahiş ve pahalı zevkleri vardı. 316 00:21:05,118 --> 00:21:09,789 Sanırım yalnızca konyak için yılda 800.000 dolardan fazla harcıyordu. 317 00:21:09,872 --> 00:21:14,252 Halk iddialara göre pazarlarda bebek eti satarken 318 00:21:14,335 --> 00:21:20,174 Kim Jong İl'in köşkleri, özel aşçıları var ve tonlarca alkol ithal ediyor. 319 00:21:20,258 --> 00:21:26,389 Kendisi ve küçük bir grup insan mümkün olabilecek en lüks hayatı yaşıyor. 320 00:21:27,974 --> 00:21:30,143 Ama vatandaşları ölüyor. 321 00:21:31,227 --> 00:21:36,274 Ama Sevgili Lider büyük bir beceriyle açlığı avantajına kullanmasına rağmen 322 00:21:36,357 --> 00:21:40,069 Kim ailesinin ebedî rejimi hâlâ sağlam değil. 323 00:21:40,153 --> 00:21:46,117 Herkes Kim Jong İl'in tecrübesiz olduğunu, babası gibi karizmatik ve ilahi olmadığını 324 00:21:46,200 --> 00:21:50,997 ve er ya da geç başarısız olduğunda rejimin çökeceğini düşünüyordu. 325 00:21:51,080 --> 00:21:54,042 Ama Kim Jong İl kendinden şüphe duyanları 326 00:21:54,125 --> 00:21:58,212 el kitabının en son ve en vurucu taktiğini kullanarak 327 00:21:58,296 --> 00:22:02,550 kıtlık çeken bir ulusu durdurulamaz bir güce çevirerek şaşırttı. 328 00:22:02,633 --> 00:22:05,386 TAKTİK NÜKLEER SİLAHLARI KULLANIN 329 00:22:07,388 --> 00:22:10,183 Zorba olmakla ilgili acı bir gerçek var ki 330 00:22:10,266 --> 00:22:14,020 er geç dünyanın sizsiz daha iyi olacağını düşünüp 331 00:22:14,103 --> 00:22:17,565 işinize burnunu sokan dış mihraklar karşınıza çıkacaktır. 332 00:22:17,648 --> 00:22:20,234 Birçok meşhur zorba bunun kurbanı oldu. 333 00:22:21,110 --> 00:22:25,740 Örneğin 2003'te ABD işgaliyle koltuğundan indirilen Saddam Hüseyin 334 00:22:25,823 --> 00:22:29,660 Amerikan güçlerince ele geçirilip üç yıl sonra idam edildi. 335 00:22:29,744 --> 00:22:34,499 Adolf Hitler'in hükümdarlığı 1945'te Müttefiklerin Berlin'i kuşatıp 336 00:22:34,582 --> 00:22:38,127 bir zamanın güçlü Führer'ini intihara sürüklemesiyle bitti. 337 00:22:38,211 --> 00:22:40,588 Muammer Kaddafi'yi unutmayalım. 338 00:22:40,671 --> 00:22:45,051 2011'deki NATO bombalarıyla sonu olması gerekenden çabuk gelmişti. 339 00:22:46,886 --> 00:22:50,056 Onların talihsizliklerini yaşamamak için 340 00:22:50,139 --> 00:22:52,683 tek yolunuz en büyük caydırıcıyı kullanmak. 341 00:22:56,562 --> 00:23:00,191 Kim ailesi, nükleer silahlarına "kıymetli kılıç" diyor. 342 00:23:00,274 --> 00:23:01,484 Aileyi koruyorlar. 343 00:23:01,567 --> 00:23:02,819 Nükleer silahların 344 00:23:02,902 --> 00:23:08,408 Kuzey Kore'yi Kim ailesinin yönetiminde ve bir bütün olarak tutma stratejisindeki 345 00:23:08,491 --> 00:23:10,701 etkisi çok büyük. 346 00:23:14,622 --> 00:23:18,709 Peki nasıl nükleer bir güç olursunuz? 347 00:23:18,793 --> 00:23:23,631 Öncelikle birinci sınıf bilim insanları, birkaç yüz kilo uranyum, 348 00:23:23,714 --> 00:23:27,635 bir üretim tesisi ve bir sürü nakit para şart. 349 00:23:27,718 --> 00:23:30,012 Basit mi göründü? Değil. 350 00:23:30,638 --> 00:23:33,015 Nükleer silah yapmak için uranyumunuzu 351 00:23:33,099 --> 00:23:39,230 malum sebeplerden sıkı denetimleri olan özel santrifüjlerde işlemeniz gerek. 352 00:23:39,313 --> 00:23:43,484 İşlemin tamamlanması aylar sürüyor ve kazalar süreci yavaşlatabiliyor. 353 00:23:44,569 --> 00:23:45,903 Sabotajlar da. 354 00:23:47,488 --> 00:23:49,240 Sonra teslimatı çözmek gerek. 355 00:23:49,866 --> 00:23:54,245 Uçaklardan aşağı bırakabilirsiniz, kısa menzilli füzelerle atabilirsiniz, 356 00:23:54,328 --> 00:23:55,955 denizaltı kullanabilirsiniz 357 00:23:56,038 --> 00:24:00,376 ya da tüm dünyanın tercihi balistik füzeler işe yarayabilir. 358 00:24:01,335 --> 00:24:02,962 Ama çalışacağından emin olun. 359 00:24:03,045 --> 00:24:07,383 Tüm dünyanın görebileceği bazı testler yapmanız gerekecek 360 00:24:07,967 --> 00:24:11,846 ve siz uygulamaya geçemeden sizi durdurmaya çalışacaklar. 361 00:24:12,763 --> 00:24:14,015 Yarış başlasın. 362 00:24:15,183 --> 00:24:16,851 Kuzey Kore'deki her şey gibi 363 00:24:16,934 --> 00:24:19,937 Kim'lerin nükleer hedefleri de bir aile meselesiydi. 364 00:24:20,021 --> 00:24:22,023 Kim İl Sung ölmeden önce 365 00:24:22,106 --> 00:24:25,693 nükleer materyal toplamaya çoktan başlamıştı. 366 00:24:26,277 --> 00:24:27,236 Bu birinci adım. 367 00:24:27,320 --> 00:24:30,198 Ama 40 senelik araştırma ve geliştirme sonrası 368 00:24:30,281 --> 00:24:32,700 program bir türlü uygulamaya konulamadı. 369 00:24:32,783 --> 00:24:34,869 Öldüğünde nükleer silah yoktu. 370 00:24:34,952 --> 00:24:40,917 Yani babasının başlattığı nükleer program Kim Jong İl'e miras kalmıştı. 371 00:24:41,000 --> 00:24:45,546 Kim Jong İl, babasının nükleer hayallerini gerçekleştirmeye kararlıydı. 372 00:24:46,214 --> 00:24:52,428 Ama Kuzey Kore ekonomik krizde olduğu için buna ayıracak bir ton parası yoktu. 373 00:24:52,512 --> 00:24:55,932 Bu yüzden girişimci olmak zorundaydı. 374 00:24:56,015 --> 00:24:59,560 Kuzey Kore bu nükleer programı finanse etmek için 375 00:24:59,644 --> 00:25:04,857 yasa dışı ticaret, korsan, uyuşturucu, kaçakçılık ve para aklamaya başvurdu. 376 00:25:04,941 --> 00:25:09,195 Kuzey Kore kullanılabilecek her tür yasa dışı yöntemi kullandı. 377 00:25:10,071 --> 00:25:14,116 2009'da Kim Jong İl ikinci adımı attı. 378 00:25:14,200 --> 00:25:18,204 Kuzey Kore, başarılı bir yeraltı nükleer testi yürüttü 379 00:25:18,746 --> 00:25:23,793 ve aynı zamanda Japonya yakınlarında sulara inen bir dizi füze ateşledi. 380 00:25:23,876 --> 00:25:26,587 Ama ailenin batıdaki büyük düşmanı Amerika 381 00:25:26,671 --> 00:25:29,173 hâlâ erişilmez konumda. 382 00:25:30,591 --> 00:25:32,760 Clinton yönetimi sırasında 383 00:25:32,843 --> 00:25:37,223 Kuzey Korelilerin ne yaptığını anlamaya çok uğraştık. 384 00:25:37,306 --> 00:25:39,850 Güney Kore Cumhurbaşkanı Kim Dae Jung 385 00:25:39,934 --> 00:25:42,270 bana "Bu adam deli değil" dedi. 386 00:25:42,353 --> 00:25:46,482 "Çok zeki bir adam ve ona bu gözle bakmanız gerek." 387 00:25:47,525 --> 00:25:51,070 Ama Kim Jong İl'in tam olarak ne düşündüğüne bakarsak 388 00:25:51,153 --> 00:25:57,159 nükleer silahlara eğilmesinin sebebi ülkesini korumak istemesiydi. 389 00:25:57,243 --> 00:26:01,455 2011 yılında ölene kadar bu şekilde devam etti. 390 00:26:01,539 --> 00:26:04,542 ARALIK 2011 391 00:26:04,625 --> 00:26:06,168 Yoğun bir kar fırtınasında 392 00:26:06,252 --> 00:26:09,839 binlerce Kuzey Koreli Kim Jong İl'e son vedalarını etti. 393 00:26:09,922 --> 00:26:13,509 Sevgili Lider'in tabutunu bir cenaze alayı taşıdı. 394 00:26:14,218 --> 00:26:19,348 Ama ölümsüz bir rejimin en güzel yanı ölümün çok büyük bir sorunun olmaması. 395 00:26:21,183 --> 00:26:25,646 Meşaleyi Kim Jon İl'den oğlu Kim Jong Un'un alma vakti. 396 00:26:26,647 --> 00:26:28,441 Kim Jong Un başa geçince 397 00:26:29,442 --> 00:26:34,030 nükleer silahların ve kıtalararası füze teknolojisinin 398 00:26:34,113 --> 00:26:36,407 testlerini hızlandırmaya koyuldu. 399 00:26:37,783 --> 00:26:40,995 Kore Savaşı bittikten 64 yıl sonra 400 00:26:41,579 --> 00:26:44,665 Kim Jong Un nihayet işi bitirdi. 401 00:26:45,541 --> 00:26:48,252 2017'de nükleer testlerini yaptılar. 402 00:26:48,336 --> 00:26:51,797 ABD'yi vurabilecek bir hidrojen bombası olduğunu söylediler. 403 00:26:51,881 --> 00:26:54,258 Dedesi çok gurur duyardı. 404 00:26:54,342 --> 00:26:58,596 Sonsuza dek hükmetmek için kurduğu rejim çok büyük bir güvence edinmişti. 405 00:26:58,679 --> 00:27:00,640 Kuzey Kore bir nükleer güç. 406 00:27:00,723 --> 00:27:05,478 Bu da Kim ailesine güçlerini ve otoritelerini idame ettirme 407 00:27:05,561 --> 00:27:10,316 ve hanedanlıklarını devam ettirme fırsatını sağlıyor. 408 00:27:10,399 --> 00:27:12,735 Bu sistem bu şekilde devam ediyor. 409 00:27:15,237 --> 00:27:18,949 Bu diktatörlüğün farkı bu olabilir. 410 00:27:19,033 --> 00:27:20,534 Bitmiyor. 411 00:27:20,618 --> 00:27:23,579 Yüce Lider diktatörlüğü devam etti. 412 00:27:23,871 --> 00:27:26,791 İşte her şey bu kadar basit. 413 00:27:26,874 --> 00:27:28,501 Bu el kitabı oldukça 414 00:27:28,584 --> 00:27:32,213 beş parasız, kimsesiz biriyken mutlak hâkim olabilirsiniz. 415 00:27:32,296 --> 00:27:35,049 Yolunuza çıkan tüm rakiplerinizi ezip 416 00:27:35,132 --> 00:27:38,427 halkınızın zihnini ve bedenini kontrol edebilir, 417 00:27:38,511 --> 00:27:40,721 mükemmel toplumu yaratabilir 418 00:27:40,805 --> 00:27:44,016 ve en güçlü silahı kullanarak ebediyen hükmedebilirsiniz. 419 00:27:44,809 --> 00:27:46,852 Hadi, neden duruyorsunuz? 420 00:27:46,936 --> 00:27:49,146 Nasıl bir insan zorba olabilir? 421 00:27:52,566 --> 00:27:54,568 İç karartıcı bir cevap vereceğim. 422 00:27:56,696 --> 00:27:59,115 Herkes zorba olabilir. 423 00:28:04,286 --> 00:28:05,913 Denemeye hazır mısınız? 424 00:28:43,117 --> 00:28:46,328 Alt yazı çevirmeni: Doğa Uludağ