1
00:00:06,110 --> 00:00:08,946
‎LOẠT PHIM CỦA NETFLIX

2
00:00:09,822 --> 00:00:11,240
‎Cùng điểm lại nào.

3
00:00:11,323 --> 00:00:16,120
‎Cho đến giờ thì bí kíp đã chỉ bạn cách
‎theo đuổi quyền lực, đè bẹp đối thủ,

4
00:00:16,203 --> 00:00:18,372
‎dùng sự bạo tàn
‎để ép con dân phải phục tùng,

5
00:00:18,956 --> 00:00:22,418
‎và thay thế sự thật khách quan
‎bằng thực tại do bạn định đoạt.

6
00:00:23,377 --> 00:00:26,255
‎Đã đến lúc thực hiện lời hứa đích thực
‎của chính thể bạo chúa

7
00:00:26,338 --> 00:00:28,841
‎bằng cách tái thiết đất nước
‎thành chốn địa đàng trần gian

8
00:00:28,924 --> 00:00:31,135
‎mà bạn hằng mơ tưởng.

9
00:00:31,218 --> 00:00:33,721
‎Vị bạo chúa càng nguy hiểm và cuốn hút

10
00:00:33,804 --> 00:00:36,640
‎thì càng tin rằng
‎họ đang tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.

11
00:00:36,724 --> 00:00:41,312
‎Thiết nghĩ đất nước cần quốc kỳ mới?
‎Chuyện nhỏ.

12
00:00:41,395 --> 00:00:43,689
‎Thích triển khai hệ thống giáo dục mới

13
00:00:43,773 --> 00:00:46,984
‎lấy bạn làm trọng tâm? Sao lại không?

14
00:00:47,068 --> 00:00:51,989
‎Cuốn bí kíp cho bạn mọi công cụ cần thiết
‎để dựng xây một xã hội lý tưởng

15
00:00:52,073 --> 00:00:55,826
‎và không ai quyết tâm làm được điều này
‎như Muammar Gaddafi,

16
00:00:56,535 --> 00:01:01,082
‎khi ông biến đổi toàn diện đất nước Libya
‎thành công trình để đời của mình,

17
00:01:01,791 --> 00:01:05,836
‎bất kể trở ngại nào ngáng đường.

18
00:01:06,837 --> 00:01:12,343
‎Gã Chó Điên của vùng Trung Đông này
‎ấp ủ mục tiêu khai mào Cách mạng Thế giới.

19
00:01:12,426 --> 00:01:14,720
‎Cứ noi gương ông ta,
‎bạn cũng sẽ nghiệm ra cách

20
00:01:14,804 --> 00:01:18,349
‎tạo dựng một thiên đường trường cửu
‎chốn trần gian,

21
00:01:18,432 --> 00:01:20,392
‎mà bạn chính là
‎ánh sáng dẫn đường chỉ lối.

22
00:01:32,988 --> 00:01:37,284
‎Tầm nhìn lập dị của Muammar Gaddafi
‎đã biến đổi đời sống của đồng bào cả nước

23
00:01:37,368 --> 00:01:41,705
‎theo hướng vừa tốt, vừa xấu,
‎lại vừa kỳ quặc.

24
00:01:41,789 --> 00:01:44,667
‎Gaddafi phần nào là một nhân vật bi thảm,

25
00:01:44,750 --> 00:01:48,379
‎vốn dĩ muốn thay đổi xã hội xung quanh,

26
00:01:48,462 --> 00:01:52,341
‎nhưng cuối cùng lại bắt đầu
‎tin vào câu chuyện của riêng mình.

27
00:01:52,424 --> 00:01:55,136
‎Ông ta nức tiếng là hủ bại và tham lam,

28
00:01:55,219 --> 00:01:58,556
‎rất hay chưng diện và ra vẻ kiểu cách.

29
00:01:59,807 --> 00:02:03,978
‎Khi viếng thăm nước khác,
‎ông ta luôn ngủ trong lều ở ngoài trời.

30
00:02:04,061 --> 00:02:06,856
‎Dẫu vậy, mặc cho những thói lạ đời ấy,

31
00:02:06,939 --> 00:02:12,736
‎biểu tượng cách mạng và thời trang này
‎đã thành công nắm quyền suốt 42 năm ròng.

32
00:02:13,529 --> 00:02:15,406
‎LÂU GẤP ĐÔI SADDAM HUSSEIN

33
00:02:15,489 --> 00:02:17,408
‎LÂU GẤP BỐN LẦN ADOLF HITLER

34
00:02:17,491 --> 00:02:19,243
‎LÂU GẤP NĂM LẦN IDI AMIN

35
00:02:19,326 --> 00:02:23,122
‎Trước khi tìm hiểu cách Gaddafi
‎cải biến Libya theo quan niệm của mình,

36
00:02:23,205 --> 00:02:25,916
‎có vài điều bạn nên biết.

37
00:02:26,083 --> 00:02:27,585
‎Mọi giải pháp tôi đều có ở đây.

38
00:02:31,422 --> 00:02:36,385
‎Hai bậc thân sinh của Muammar Gaddafi
‎vốn là dân du mục Bedouin thất học.

39
00:02:38,053 --> 00:02:40,764
‎Môi trường ấy quả thực rất khắc nghiệt.

40
00:02:41,515 --> 00:02:43,851
‎Libya thuộc nhóm quốc gia
‎nghèo nhất thế giới.

41
00:02:44,768 --> 00:02:49,607
‎Cách duy nhất để đổi đời là nhập ngũ,

42
00:02:50,274 --> 00:02:51,817
‎và Gaddafi đã làm như vậy.

43
00:02:51,901 --> 00:02:55,905
‎THÔNG TIN #2 - GADDAFI VƯƠN LÊN NẮM QUYỀN
‎BẰNG MỘT CUỘC ĐẢO CHÍNH Ở TUỔI 26

44
00:02:55,988 --> 00:03:00,784
‎Gaddafi xem vị quốc vương được phương Tây
‎chống lưng, Vua Idris, là cực kỳ hủ bại.

45
00:03:05,122 --> 00:03:06,790
‎Cuộc đảo chính hầu như không đổ máu,

46
00:03:07,583 --> 00:03:10,628
‎bởi Libya không có thể chế nào

47
00:03:10,711 --> 00:03:15,132
‎đủ hữu hiệu để đấu tranh bảo vệ nhà vua.

48
00:03:15,216 --> 00:03:17,927
‎THÔNG TIN #3
‎GADDAFI VỐN MANG THIỆN CHÍ (LÚC ĐẦU)

49
00:03:18,010 --> 00:03:21,639
‎Ban đầu có lẽ
‎Gaddafi đơn thuần chỉ muốn cải cách.

50
00:03:21,722 --> 00:03:24,767
‎Ông ta muốn hiện đại hóa toàn bộ đất nước.

51
00:03:25,434 --> 00:03:27,561
‎Từng được tung hô là một nhà giải phóng

52
00:03:27,645 --> 00:03:30,564
‎trên khắp các quốc gia Ả Rập và châu Phi,

53
00:03:31,440 --> 00:03:35,527
‎nhưng sau cùng
‎ông ta chẳng hứng thú giải phóng ai nữa,

54
00:03:35,611 --> 00:03:37,780
‎mà chuyển sang nô dịch họ.

55
00:03:37,863 --> 00:03:38,989
‎Bài học của Gaddafi

56
00:03:39,073 --> 00:03:43,953
‎mang lại cả thành công lẫn hiểm họa
‎trong việc dựng xây xã hội mới.

57
00:03:44,036 --> 00:03:47,957
‎Nếu bạn muốn thành công
‎thì cần có các quy tắc nền tảng,

58
00:03:48,040 --> 00:03:50,125
‎và việc của bạn là định ra chúng.

59
00:03:52,253 --> 00:03:56,131
‎CHIẾN THUẬT
‎HÃY LÀ LUẬT PHÁP

60
00:03:57,675 --> 00:04:01,387
‎Là người sáng lập xã hội mới,
‎bạn không chỉ là nguyên thủ quốc gia,

61
00:04:01,470 --> 00:04:05,099
‎mà còn là người khai sinh ra đất nước.
‎Và để thể hiện tình yêu thương,

62
00:04:05,182 --> 00:04:07,726
‎bạn cần phải mạnh tay
‎dìu dắt đàn con thơ của mình.

63
00:04:07,810 --> 00:04:10,980
‎Những nhà cai trị độc tài
‎thực thi quyền thống trị

64
00:04:11,063 --> 00:04:13,315
‎bằng cách hạn chế quyền dân chủ.

65
00:04:13,399 --> 00:04:17,278
‎Các nhà lãnh đạo thường sẽ tuyên bố rằng
‎đây là vì lợi ích của quốc gia và dân tộc.

66
00:04:18,070 --> 00:04:20,614
‎Suy cho cùng,
‎bạo chúa luôn biết đâu là tốt nhất.

67
00:04:23,325 --> 00:04:25,202
‎Sau khi lên nắm quyền vào năm 1979,

68
00:04:26,078 --> 00:04:28,831
‎Ayatollah Khomeini đã
‎bãi bỏ luật ly hôn của Iran

69
00:04:28,914 --> 00:04:32,459
‎và hạ tuổi kết hôn của nữ giới
‎xuống chỉ còn bảy tuổi.

70
00:04:33,252 --> 00:04:37,298
‎Dưới quyền Hitler, đảng Quốc Xã đã ra
‎chính sách chống thuốc lá nghiêm ngặt

71
00:04:37,381 --> 00:04:40,676
‎do cá nhân vị lãnh tụ rất ghét thuốc lá.

72
00:04:41,510 --> 00:04:44,638
‎Còn nhà độc tài Saparmurat Niyazov
‎của Turkmenistan

73
00:04:44,722 --> 00:04:49,018
‎thì cấm tiệt việc hát nhép
‎tại các buổi hòa nhạc vào năm 2006

74
00:04:49,101 --> 00:04:51,312
‎và khiến loài chó mất dạng ở thủ đô

75
00:04:51,395 --> 00:04:53,188
‎bởi chúng có mùi khó chịu.

76
00:04:56,817 --> 00:05:02,239
‎Như những nhà độc tài khác, Gaddafi biết
‎là phải đàn áp quyền tự do dân chủ,

77
00:05:02,323 --> 00:05:07,703
‎nên ông ta đã cấm quyền hội họp
‎và tự do ngôn luận.

78
00:05:07,786 --> 00:05:10,622
‎Cứ xử lý quốc sự đến đâu,
‎ông ta lại đặt luật đến đó.

79
00:05:11,665 --> 00:05:13,417
‎Theo luật Hồi giáo,

80
00:05:13,500 --> 00:05:17,254
‎Gaddafi ban lệnh cấm rượu
‎và cho đóng cửa mọi hộp đêm.

81
00:05:17,338 --> 00:05:18,839
‎Việc thuê người giúp việc,

82
00:05:18,922 --> 00:05:21,550
‎hành nghề bác sĩ hoặc luật sư tư nhân,

83
00:05:21,633 --> 00:05:24,136
‎và thậm chí gọi taxi cũng bị cấm,

84
00:05:24,970 --> 00:05:27,306
‎còn trong gia đình,
‎các hành vi bị cấm như ngoại tình

85
00:05:27,389 --> 00:05:30,559
‎nếu vi phạm
‎thì có thể bị quất roi và chặt tứ chi.

86
00:05:30,642 --> 00:05:33,771
‎Gaddafi còn cấm
‎cả các công đoàn, công nhân đình công

87
00:05:33,854 --> 00:05:38,817
‎để trấn áp triệt để kẻ thù chân chính
‎của xã hội mới này: lũ gà ngoại quốc.

88
00:05:41,236 --> 00:05:44,907
‎Gaddafi nói rằng người dân Libya
‎phải tự cung tự cấp lương thực.

89
00:05:45,449 --> 00:05:47,576
‎Đất nước nào phải tự do
‎nếu ăn đồ hải ngoại,

90
00:05:48,577 --> 00:05:53,457
‎và ông nói: "Hãy bắt đầu với món gà".
‎Toàn dân Libya phải tự nuôi gà.

91
00:05:54,333 --> 00:05:57,127
‎Nhưng giải phóng được cho người dân
‎khỏi thứ gia cầm mua ở cửa hàng

92
00:05:57,211 --> 00:05:58,462
‎thì cũng chẳng thấm tháp gì.

93
00:05:58,545 --> 00:06:04,093
‎Năm 1976, ông ta nhận ra rằng người dân
‎và mình không cùng chung tầm nhìn

94
00:06:04,176 --> 00:06:06,136
‎về cách cai trị một đất nước.

95
00:06:06,220 --> 00:06:09,515
‎Và ông ta ngày càng trở nên chuyên quyền.
‎Các cuộc bầu cử biến mất,

96
00:06:09,598 --> 00:06:13,560
‎quyền thế ngày càng bị những bầy tôi
‎trung thành với chính quyền chiếm cứ.

97
00:06:13,644 --> 00:06:17,481
‎Ngày càng giống
‎một chế độ độc tài điển hình.

98
00:06:17,564 --> 00:06:19,566
‎Dẫu nhiều người dân Libya chấp nhận

99
00:06:19,650 --> 00:06:24,696
‎Gaddafi là nhà lãnh đạo tuyệt đối,
‎song vẫn có những người phản kháng.

100
00:06:27,366 --> 00:06:29,535
‎Khi Gaddafi ngày càng
‎bành trướng sự đàn áp,

101
00:06:29,618 --> 00:06:32,913
‎các nhóm biểu tình là học sinh, sinh viên
‎cũng xuống đường phản đối,

102
00:06:32,996 --> 00:06:35,707
‎yêu cầu hoàn trả sự tự do.

103
00:06:37,793 --> 00:06:40,129
‎Chính quyền lâm vào thời kỳ khủng hoảng.

104
00:06:41,130 --> 00:06:45,384
‎Gaddafi chỉ có thể chọn một:
‎Tuân theo dân ý hay chủ ý.

105
00:06:46,427 --> 00:06:51,181
‎Ngày 7 tháng 4 năm 1976,
‎ông ta đưa ra một quyết định hiển nhiên.

106
00:06:51,890 --> 00:06:56,937
‎Gaddafi cử quân đội tiến vào các thành phố
‎Tripoli và Benghazi để đàn áp biểu tình.

107
00:06:57,020 --> 00:06:59,731
‎Nhiều người bị bắt
‎sau đó đã được trả tự do,

108
00:06:59,815 --> 00:07:01,525
‎nhưng số khác thì không may mắn như vậy.

109
00:07:02,067 --> 00:07:05,529
‎Để làm gương cho những kẻ
‎dám lên tiếng chống lại chế độ,

110
00:07:05,612 --> 00:07:08,407
‎một số người đã bị buộc tội phản quốc.

111
00:07:08,490 --> 00:07:10,909
‎Một năm sau,
‎vào ngày kỷ niệm cuộc biểu tình,

112
00:07:10,993 --> 00:07:14,246
‎hai sinh viên Omar Dabob
‎và Muhammed Ben Sa-oud

113
00:07:14,329 --> 00:07:19,418
‎đã bị treo cổ vì tham dự biểu tình
‎với sự có mặt của một vị khách đặc biệt.

114
00:07:22,754 --> 00:07:27,718
‎Từ đó trở đi, Gaddafi tuyên bố
‎ngày 7 tháng 4 là quốc lễ.

115
00:07:27,801 --> 00:07:29,887
‎Và còn cách nào hay hơn để mừng lễ mỗi năm

116
00:07:29,970 --> 00:07:33,390
‎bằng việc vây bắt những người chống đối
‎khắp mọi miền đất nước.

117
00:07:33,474 --> 00:07:35,726
‎Đó là một truyền thống hằng năm mới
‎để định rõ rằng

118
00:07:35,809 --> 00:07:41,648
‎từ giờ trở đi, nhà lãnh đạo là luật
‎và luật là phải tuân theo.

119
00:07:42,649 --> 00:07:45,110
‎Việc thiết lập luật lệ
‎chỉ mới là khởi đầu thôi,

120
00:07:45,194 --> 00:07:47,863
‎để hé lộ tiềm năng đích thực
‎của xã hội mới

121
00:07:47,946 --> 00:07:50,824
‎thì sẽ cần những hành động táo bạo hơn,

122
00:07:50,908 --> 00:07:51,867
‎nên hãy nghĩ lớn.

123
00:07:53,327 --> 00:07:57,039
‎CHIẾN THUẬT
‎DỰNG XÂY DI SẢN

124
00:07:59,208 --> 00:08:01,627
‎Các bạo chúa
‎thường có nhiều công trình vĩ đại.

125
00:08:01,710 --> 00:08:05,130
‎Cũng là cách để họ đạt đến sự bất diệt,

126
00:08:05,839 --> 00:08:08,634
‎như để ngày ngày gợi nhắc
‎về sự vĩ đại của họ.

127
00:08:09,968 --> 00:08:11,595
‎Công trình mà chọn khéo

128
00:08:11,678 --> 00:08:15,682
‎thì chúng có thể giúp
‎nâng tầm quốc gia lẫn hình ảnh của bạn.

129
00:08:17,184 --> 00:08:19,144
‎Hitler và đảng Quốc Xã tỏ ra

130
00:08:19,228 --> 00:08:22,773
‎mình là lực lượng thúc đẩy việc xây dựng
‎hệ thống đường cao tốc Autobahn,

131
00:08:22,856 --> 00:08:25,901
‎giúp liên thông đường bộ
‎trên toàn nước Đức.

132
00:08:26,860 --> 00:08:31,365
‎Joseph Stalin thì cho xây
‎hệ thống tàu điện ngầm Moskva tối tân

133
00:08:31,448 --> 00:08:35,661
‎là điềm báo thắng lợi của chủ nghĩa xã hội
‎khi đi vào hoạt động năm 1931.

134
00:08:36,411 --> 00:08:39,164
‎Còn nhà độc tài người Romania
‎là Nicolae Ceaușescu

135
00:08:39,248 --> 00:08:44,002
‎thì san bằng 1/5 thủ đô Bucharest
‎để xây Cung Nghị viện.

136
00:08:44,086 --> 00:08:46,380
‎Mất 13 năm trời mới hoàn công.

137
00:08:46,463 --> 00:08:51,051
‎Tiêu tốn ba tỷ đô-la
‎và cướp đi 3.000 sinh mạng công nhân.

138
00:08:51,134 --> 00:08:55,514
‎Tiếc là ông ta đã bị hạ bệ và xử tử
‎trước khi việc xây dựng hoàn thành.

139
00:08:57,224 --> 00:09:01,228
‎Gaddafi có tham vọng lớn lao riêng
‎v‎à lợi thế chủ chốt

140
00:09:01,311 --> 00:09:02,688
‎để hiện thực hóa chúng.

141
00:09:02,771 --> 00:09:05,607
‎Gaddafi sở hữu
‎một nền kinh tế giàu dầu mỏ.

142
00:09:05,691 --> 00:09:08,902
‎Tiền chui ra từ lòng đất và rót thẳng
‎vào tài khoản ngân hàng của ông ta.

143
00:09:09,486 --> 00:09:13,407
‎Sau năm 1973,
‎giá dầu mỏ toàn cầu tăng gấp bốn lần.

144
00:09:13,615 --> 00:09:16,285
‎Ông ta kiếm được bộn tiền,

145
00:09:16,910 --> 00:09:21,290
‎và có thể toàn quyền
‎sử dụng số tiền đó theo ý muốn.

146
00:09:21,373 --> 00:09:24,459
‎NGÀY 28 THÁNG 8 NĂM 1984
‎SA MẠC SAHARA, LIBYA

147
00:09:24,543 --> 00:09:27,546
‎Nhân danh Thánh Allah,
‎chúng con xin đặt xuống viên đá móng này

148
00:09:27,629 --> 00:09:29,423
‎để thi công Con sông Nhân tạo Vĩ đại.

149
00:09:30,007 --> 00:09:32,426
‎Nước ngọt lúc ấy
‎đã trở nên khan hiếm ở Libya,

150
00:09:33,051 --> 00:09:37,055
‎nên khi biết rằng ở miền Nam Libya
‎có những tầng ngậm nước khổng lồ,

151
00:09:37,139 --> 00:09:39,850
‎Gaddafi đã bắt đầu khai thác chúng.

152
00:09:39,933 --> 00:09:44,146
‎Một con sông nhân tạo có thể
‎sẽ biến sa mạc thành đất canh tác.

153
00:09:45,314 --> 00:09:49,318
‎Còn biểu tượng cho một xã hội mới nào
‎sánh bằng việc khiến sa mạc nở hoa?

154
00:09:51,111 --> 00:09:55,073
‎Dự tính của Gaddafi là khoan vào
‎tầng ngậm nước hóa thạch của Nubia,

155
00:09:55,157 --> 00:09:59,369
‎rồi vận chuyển nước từ đó lên Bắc Libya
‎qua các con đập và đường ống khổng lồ.

156
00:10:00,162 --> 00:10:01,496
‎Hết sức đồ sộ.

157
00:10:01,580 --> 00:10:04,166
‎Các đường ống có kích thước khổng lồ,

158
00:10:04,249 --> 00:10:07,169
‎thật sự là dài đến
‎hàng trăm, hàng vạn cây số.

159
00:10:07,252 --> 00:10:09,004
‎Không hề rẻ chút nào,

160
00:10:09,921 --> 00:10:14,134
‎nhưng Gaddafi nhìn nhận dự án này
‎là vinh quang tột đỉnh

161
00:10:14,217 --> 00:10:17,429
‎sẽ giúp cung cấp phần lớn nguồn nước ngọt
‎cho Libya suốt nhiều thập kỷ.

162
00:10:17,512 --> 00:10:20,849
‎Ông ta còn bắt đầu gọi
‎đây là kỳ quan thế giới thứ tám.

163
00:10:22,100 --> 00:10:25,437
‎Buồn thay,
‎việc xây dựng đã gặp phải trục trặc.

164
00:10:25,520 --> 00:10:28,940
‎Có đủ các loại vấn đề.
‎Tham nhũng đã là cố hữu,

165
00:10:29,024 --> 00:10:33,111
‎nên có rất nhiều đường ống
‎đã phát nổ, vân vân…

166
00:10:33,195 --> 00:10:37,074
‎Con sông Nhân tạo Vĩ đại
‎mất gần ba thập kỷ mới hoàn thành

167
00:10:37,157 --> 00:10:40,243
‎và một số chuyên gia tin rằng
‎trữ lượng nước ngầm sẽ cạn kiệt

168
00:10:40,327 --> 00:10:42,162
‎trước khi thế kỷ này kết thúc.

169
00:10:43,997 --> 00:10:46,375
‎Nhưng đó sẽ là vấn đề của người khác.

170
00:10:48,210 --> 00:10:51,046
‎Con sông Nhân tạo Vĩ đại
‎là một trong số rất ít dự án

171
00:10:51,129 --> 00:10:53,965
‎được lòng người dân Libya.

172
00:10:54,049 --> 00:10:59,096
‎Nó là một dự án gây thanh thế
‎mà ông có thể nhận là của mình.

173
00:10:59,596 --> 00:11:01,973
‎Nhưng trí nhớ con người lại rất ngắn hạn.

174
00:11:02,057 --> 00:11:06,687
‎Bạn cần đảm bảo rằng họ không bao giờ quên
‎mình được hưởng phép màu‎ ‎là nhờ ơn ai.

175
00:11:07,312 --> 00:11:08,605
‎Bằng cách nào ư?

176
00:11:09,356 --> 00:11:13,110
‎Tôi tin rằng trẻ em là tương lai đất nước,
‎nên hãy dạy dỗ chúng cho tốt.

177
00:11:13,610 --> 00:11:17,531
‎CHIẾN THUẬT
‎GIÁO DƯỠNG GIỚI TRẺ

178
00:11:18,156 --> 00:11:24,246
‎Mọi nhà độc tài đều cần
‎một lượng dân số có thể đọc, viết

179
00:11:24,329 --> 00:11:29,626
‎để họ có thể lãnh phần việc thấp kém
‎và kiếm tiền cho nhà độc tài.

180
00:11:31,461 --> 00:11:34,297
‎Cái mà nhà độc tài không muốn

181
00:11:34,381 --> 00:11:39,761
‎là dân số có học thức cao
‎mà sau này có thể trở thành kẻ địch.

182
00:11:39,845 --> 00:11:44,307
‎Để xã hội mới được thành công,
‎bạn phải bắt đầu từ sớm.

183
00:11:44,391 --> 00:11:48,562
‎Ở Libya, việc dạy chữ và tuyên truyền
‎luôn song hành.

184
00:11:49,479 --> 00:11:54,067
‎Và Gaddafi chỉ bắt buộc các mầm non
‎của đất nước đọc một quyển sách duy nhất

185
00:11:54,693 --> 00:11:58,363
‎được viết bởi… bạn đoán xem…
‎chính ông ta chứ ai nữa.

186
00:11:59,239 --> 00:12:01,658
‎SÁCH XANH

187
00:12:01,742 --> 00:12:05,370
‎Sách xanh‎ là Kinh thánh Libya của Gaddafi.

188
00:12:06,580 --> 00:12:09,166
‎Gaddafi liên tục trích dẫn lời sách.

189
00:12:09,249 --> 00:12:11,460
‎các bảng thông cáo cũng vậy.

190
00:12:12,127 --> 00:12:13,879
‎Dù chỉ là những ý nghĩ vu vơ,

191
00:12:14,796 --> 00:12:18,967
‎nhưng vì là ý nghĩ của Gaddafi
‎nên chẳng ai được chất vấn.

192
00:12:19,050 --> 00:12:23,013
‎Nhưng đâu thể để vài lời phê bình
‎ngáng đường tương lai của đất nước.

193
00:12:25,807 --> 00:12:30,854
‎Lũ trẻ sẽ làm bài kiểm tra
‎về ‎Sách Xanh‎ của Gaddafi,

194
00:12:30,937 --> 00:12:34,524
‎phân tích câu từ và hàm ý của ông ta.

195
00:12:34,608 --> 00:12:36,693
‎Giáo án vậy mới là thông minh chứ.

196
00:12:37,360 --> 00:12:42,073
‎Sự thiên tài trong hệ thống giáo dục
‎của Gaddafi nằm trong những điều nó dạy

197
00:12:42,157 --> 00:12:44,409
‎lẫn không dạy cho trẻ em Libya.

198
00:12:45,452 --> 00:12:50,332
‎Trong xã hội Libya mới này, lịch sử
‎trước thời Gaddafi cai trị không được dạy,

199
00:12:50,415 --> 00:12:54,085
‎vì quá khứ tồi tệ thì học làm gì cơ chứ?

200
00:12:54,169 --> 00:12:57,923
‎Địa lý cũng khỏi đi, không muốn người ta
‎nghĩ về thế giới hay tìm đường thoát.

201
00:12:58,548 --> 00:13:00,884
‎Dẹp cả tiếng nước ngoài nhé,
‎không cần thiết.

202
00:13:01,760 --> 00:13:05,764
‎Và bởi Gaddafi xem đơn vị đo lường
‎như biểu tượng của sự đàn áp phương Tây,

203
00:13:05,847 --> 00:13:07,808
‎ông ta cấm luôn hệ mét.

204
00:13:07,891 --> 00:13:09,518
‎Nên có lẽ không phải tất cả đều tệ.

205
00:13:10,644 --> 00:13:13,897
‎Nhưng đôi khi
‎dẫu kế hoạch có tỉ mỉ đến đâu,

206
00:13:13,980 --> 00:13:17,234
‎thì chưa chắc
‎tụi nhỏ đã học được điều ta muốn.

207
00:13:17,317 --> 00:13:21,446
‎Thế nên Gaddafi mới thích
‎thêm vào những bài học trực tiếp lạ đời

208
00:13:21,530 --> 00:13:24,324
‎chỉ để đảm bảo rằng
‎người dân hiểu thấu thông điệp.

209
00:13:25,242 --> 00:13:27,160
‎Mùa hè năm 1984,

210
00:13:27,244 --> 00:13:29,830
‎hàng nghìn học sinh ở thành phố Benghazi

211
00:13:29,913 --> 00:13:32,874
‎được bảo là chúng sẽ tham dự
‎một buổi dã ngoại rất đặc biệt.

212
00:13:33,500 --> 00:13:35,168
‎Lũ trẻ được tống lên các xe buýt

213
00:13:35,252 --> 00:13:38,547
‎và chở đến sân vận động bóng rổ lộ thiên
‎của thành phố.

214
00:13:38,630 --> 00:13:42,384
‎Nhưng điều chúng sắp sửa thấy
‎lại là một trận bóng khác hẳn.

215
00:13:43,301 --> 00:13:47,347
‎Điểm thu hút chính:
‎Al-Sadek Hamed Al-Shuwehdy.

216
00:13:48,139 --> 00:13:51,601
‎Bị cáo đã thú nhận hành vi khủng bố.

217
00:13:51,685 --> 00:13:55,522
‎Một kỹ sư 30 tuổi
‎mới đi du học từ Mỹ về không lâu.

218
00:13:57,023 --> 00:13:59,943
‎Khán giả được bảo rằng
‎họ sẽ chứng kiến phiên tòa xét xử,

219
00:14:00,694 --> 00:14:02,529
‎nhưng án tội vốn đã kết rồi.

220
00:14:03,738 --> 00:14:08,159
‎Khi đám đông hiểu được điều gì sắp xảy ra,
‎một số đã cầu xin sự khoan hồng,

221
00:14:08,743 --> 00:14:09,995
‎một số khác lại ăn mừng,

222
00:14:10,745 --> 00:14:12,247
‎nhưng có gì đó sai sai.

223
00:14:13,331 --> 00:14:15,667
‎Kẻ bị kết án lại không chết.

224
00:14:16,835 --> 00:14:18,920
‎Từ trong đám đông,
‎một người phụ nữ xuất hiện,

225
00:14:19,880 --> 00:14:22,090
‎tên bà ta là Huda Ben Amer.

226
00:14:23,550 --> 00:14:27,178
‎Kéo mạnh một phát,
‎bà ta kết thúc công việc.

227
00:14:28,889 --> 00:14:32,392
‎Thế là bà ta nổi lên
‎với cái danh Huda Đao phủ.

228
00:14:32,475 --> 00:14:35,937
‎Hành vi giúp chính quyền
‎sát hại một nạn nhân vô tội

229
00:14:36,396 --> 00:14:38,148
‎là khởi đầu cho sự nghiệp chính trị

230
00:14:38,231 --> 00:14:41,818
‎và bà ta trở thành
‎Bộ trưởng Bộ Thể thao và Du lịch.

231
00:14:42,569 --> 00:14:47,365
‎Một phần thưởng thích đáng
‎khi làm gương cho giới trẻ đất nước,

232
00:14:47,449 --> 00:14:49,159
‎nhất là những bé gái.

233
00:14:49,242 --> 00:14:52,454
‎Nhưng tấm gương sáng ngời của Huda
‎cũng cho thấy rằng

234
00:14:52,537 --> 00:14:56,333
‎một người phụ nữ có thể mạnh mẽ,
‎thậm chí máu lạnh đến thế nào.

235
00:14:56,416 --> 00:14:59,836
‎Vậy nên trên con đường
‎dựng xây xã hội mới,

236
00:14:59,920 --> 00:15:03,214
‎bạn cần đặc biệt chú ý đến phái nữ.

237
00:15:04,007 --> 00:15:07,969
‎CHIẾN THUẬT
‎DÀN XẾP PHỤ NỮ ĐÚNG CHỖ

238
00:15:09,721 --> 00:15:14,559
‎Tất cả những nhà độc tài lớn
‎trong lịch sử hiện đại đều là đàn ông.

239
00:15:15,977 --> 00:15:20,106
‎Trong một đoàn thể,
‎họ thấy phụ nữ cần thiết đấy,

240
00:15:20,190 --> 00:15:24,402
‎nhưng họ cũng xem phụ nữ là hiểm họa.

241
00:15:25,236 --> 00:15:30,867
‎Lối tư duy của nhà độc tài
‎hưởng ứng sự khôi phục hệ thống cấp bậc

242
00:15:30,951 --> 00:15:35,538
‎mà trong đó,
‎phái nam đứng đầu trật tự xã hội.

243
00:15:36,790 --> 00:15:40,001
‎Nhưng Gaddafi muốn được nhìn nhận
‎là một bạo chúa hiện đại,

244
00:15:40,085 --> 00:15:43,254
‎dựng xây nên xã hội hoàn hảo
‎cho mọi con dân.

245
00:15:43,338 --> 00:15:48,510
‎Nhìn chung, Gaddafi cho rằng
‎nữ giới nên bình đẳng với nam giới.

246
00:15:48,593 --> 00:15:51,096
‎Nên trong suốt thời gian cai trị,

247
00:15:51,179 --> 00:15:55,892
‎ông ta đã cố gắng đề bạt phụ nữ,
‎ít nhất thì mặt ngoài là vậy.

248
00:15:55,976 --> 00:15:59,854
‎Muốn thể hiện việc đề bạt phụ nữ
‎thì còn gì hơn thế này?

249
00:16:01,022 --> 00:16:04,484
‎Ông ta có một đội cận vệ nữ kỳ lạ.

250
00:16:05,735 --> 00:16:09,406
‎Cứ như bước ra từ phim James Bond vậy.

251
00:16:09,489 --> 00:16:14,369
‎Khi ngài Gaddafi xuất hiện,
‎Libya trở nên tự do hơn.

252
00:16:14,452 --> 00:16:16,871
‎Trước đó, phụ nữ không được tự do.

253
00:16:18,123 --> 00:16:20,041
‎Họ hộ tống ông ta xuất ngoại.

254
00:16:20,125 --> 00:16:22,544
‎Gaddafi là bậc thầy
‎thao túng truyền thông,

255
00:16:22,627 --> 00:16:26,423
‎ông ta biết chính xác
‎điều gì sẽ lọt vào ống kính báo giới

256
00:16:26,506 --> 00:16:27,924
‎và được đưa lên màn ảnh nhỏ.

257
00:16:28,883 --> 00:16:30,385
‎Nhưng ở chốn riêng tư

258
00:16:30,468 --> 00:16:33,096
‎thì mọi thứ chẳng phù hợp
‎để chiếu trên khung giờ vàng cho lắm.

259
00:16:33,179 --> 00:16:38,018
‎Nhiều người đâu biết rằng
‎những cận vệ ấy là một harem.

260
00:16:42,105 --> 00:16:44,691
‎Những thành viên mới
‎của Vệ sĩ Amazon được chiêu mộ

261
00:16:44,774 --> 00:16:47,610
‎trong các chuyến công du khắp nước
‎của Gaddafi.

262
00:16:47,694 --> 00:16:51,990
‎Ông ta mê những thiếu nữ xinh đẹp,
‎một số người còn chưa đầy 14 tuổi.

263
00:16:52,782 --> 00:16:57,037
‎Trinh sát viên trong đội cận vệ hiện thời
‎luôn kiếm tìm những gương mặt mới.

264
00:16:57,787 --> 00:17:02,417
‎Thành viên mới sẽ được mời đến
‎tiệc chiêu đãi riêng để gặp vị lãnh đạo.

265
00:17:02,500 --> 00:17:06,337
‎Nếu được vỗ đầu
‎thì nghĩa là người phụ nữ đó đã được chọn

266
00:17:06,421 --> 00:17:09,007
‎và sẽ mau chóng biến mất.

267
00:17:12,635 --> 00:17:14,596
‎Và dù muốn hay không,

268
00:17:14,679 --> 00:17:18,433
‎cô ấy sẽ thành một "đồng trinh cách mạng"
‎theo cách gọi của Gaddafi,

269
00:17:19,476 --> 00:17:21,853
‎với bổn phận
‎phụng sự vị lãnh đạo của mình.

270
00:17:23,897 --> 00:17:27,275
‎Những phụ nữ ấy thường bị Gaddafi
‎lạm dụng và hãm hiếp.

271
00:17:28,109 --> 00:17:31,279
‎Đôi khi họ được phép về lại với gia đình,

272
00:17:31,362 --> 00:17:36,242
‎nhưng trong xã hội Hồi giáo truyền thống,
‎đa phần họ sẽ bị xa lánh.

273
00:17:37,202 --> 00:17:41,414
‎Theo cách này, Gaddafi đã lạm dụng
‎hàng nghìn phụ nữ suốt nhiều năm.

274
00:17:44,292 --> 00:17:47,212
‎Tất cả đều nằm trong
‎tầm nhìn về thế giới hoàn hảo của Muammar,

275
00:17:48,213 --> 00:17:51,257
‎mà trong đó, vinh dự lớn nhất
‎là được phụng sự Libya,

276
00:17:52,050 --> 00:17:54,052
‎và chính là phụng sự ông ta.

277
00:17:54,135 --> 00:17:56,012
‎Gaddafi chính là đất nước.

278
00:17:56,096 --> 00:18:00,266
‎Các nhà độc tài luôn nhìn nhận
‎đất nước là độc quyền sở hữu của họ.

279
00:18:00,350 --> 00:18:03,478
‎Họ sở hữu từ của cải đến người dân

280
00:18:03,561 --> 00:18:06,689
‎và thân xác người dân thuộc về ông ta
‎để mà tùy ý sử dụng.

281
00:18:06,773 --> 00:18:09,359
‎Nếu bạn là Muammar Gaddafi
‎thì dường như giờ đây

282
00:18:09,442 --> 00:18:12,278
‎bạn đã có mọi thứ cần thiết
‎cho một xã hội mới.

283
00:18:12,362 --> 00:18:14,781
‎Tiền bạc, thần dân trung thành,

284
00:18:14,864 --> 00:18:19,202
‎vật biểu tượng cụ thể về sự vĩ đại
‎và bao cơ hội tận hưởng khoái lạc,

285
00:18:19,285 --> 00:18:21,871
‎nhưng giờ chưa phải lúc
‎để ngủ quên trên chiến thắng

286
00:18:21,955 --> 00:18:26,501
‎khi ngoài kia có cả thế giới chưa biết đến
‎con đường đến vinh quang quốc gia của bạn.

287
00:18:27,502 --> 00:18:29,295
‎Sao phải giữ cho riêng mình chứ?

288
00:18:30,046 --> 00:18:33,383
‎CHIẾN THUẬT
‎XUẤT KHẨU CÁCH MẠNG

289
00:18:34,008 --> 00:18:37,011
‎Trở thành người thống trị tuyệt đối
‎là chiến công ấn tượng đấy,

290
00:18:37,095 --> 00:18:40,682
‎nhưng tạo ra một phong trào toàn cầu,
‎như thế mới là huyền thoại,

291
00:18:40,765 --> 00:18:45,270
‎vì thế nên các bạo chúa tham vọng nhất
‎rất thích bành trướng thế lực.

292
00:18:47,981 --> 00:18:51,025
‎Vào năm 1940, Adolf Hitler
‎thiết lập một chính quyền bù nhìn

293
00:18:51,109 --> 00:18:53,570
‎được gọi là chính phủ Vichy
‎khi đã chiếm đóng nước Pháp,

294
00:18:53,653 --> 00:18:56,573
‎tiến hành tước bỏ quyền công dân
‎của người Do Thái tại Pháp

295
00:18:56,656 --> 00:19:00,451
‎và thảm sát hơn 70.000 người Do Thái
‎ở các trại tập trung.

296
00:19:01,619 --> 00:19:05,290
‎Sau Thế chiến II,
‎Joseph Stalin đã tích cực ủng hộ

297
00:19:05,373 --> 00:19:09,294
‎việc trải rộng chính quyền Cộng sản
‎ra khắp các nước Đông Âu và Baltic,

298
00:19:09,377 --> 00:19:12,505
‎tạo nên một vùng đệm
‎gồm các quốc gia thân thiết với ông ta,

299
00:19:13,006 --> 00:19:15,049
‎và Mao Trạch Đông bên Trung Quốc
‎đã viện trợ

300
00:19:15,133 --> 00:19:18,011
‎vũ khí, tiền bạc và quân nhu
‎cho miền Bắc Việt Nam

301
00:19:18,094 --> 00:19:21,514
‎như một phần
‎trong kế hoạch thống trị Đông Nam Á.

302
00:19:22,849 --> 00:19:26,686
‎Nhưng một số bạo chúa
‎lại gặp khó khăn trong việc kết giao.

303
00:19:27,729 --> 00:19:28,897
‎Ông ta đã dốc sức

304
00:19:28,980 --> 00:19:31,691
‎để trở thành tâm điểm chú ý
‎tại các quốc gia Ả Rập.

305
00:19:31,774 --> 00:19:34,319
‎Các lãnh tụ khinh miệt ông ta.

306
00:19:34,569 --> 00:19:37,488
‎Nhưng mặc cho thế giới nghĩ gì,

307
00:19:37,572 --> 00:19:39,240
‎thì vẫn sẽ luôn có vài nhóm người

308
00:19:39,324 --> 00:19:42,619
‎sẽ để tâm đến bạn
‎và hầu bao rủng rỉnh của bạn.

309
00:19:46,497 --> 00:19:49,959
‎Gaddafi đã tài trợ
‎cho rất nhiều phong trào ly khai.

310
00:19:50,668 --> 00:19:52,212
‎Trên toàn cầu,

311
00:19:52,295 --> 00:19:55,089
‎cứ khi nào có một nhóm cách mạng
‎cần đến tiền mặt,

312
00:19:55,173 --> 00:19:57,008
‎Gaddafi luôn sẵn lòng trợ cấp.

313
00:19:57,800 --> 00:20:00,970
‎Tuy vậy, hiểm họa của việc
‎kết giao nhầm "bạn"

314
00:20:02,096 --> 00:20:04,849
‎là người ta sẽ nhìn vào bằng hữu
‎để đánh giá bạn.

315
00:20:05,099 --> 00:20:06,851
‎Tầm 2:00 sáng tại Berlin,

316
00:20:06,935 --> 00:20:10,396
‎một quả bom đã phát nổ
‎tại vũ trường La Belle đông đúc.

317
00:20:10,480 --> 00:20:13,149
‎Cảnh sát cho biết
‎bên trong có khoảng 500 người,

318
00:20:13,233 --> 00:20:17,445
‎nhiều người trong số đó là
‎lính Mỹ đang nghỉ phép. Quả bom phát nổ…

319
00:20:17,528 --> 00:20:20,323
‎Những kẻ sát nhân này
‎chẳng thể tiến hành tội ác

320
00:20:20,406 --> 00:20:22,367
‎nếu không có sự bảo hộ và hậu thuẫn

321
00:20:22,450 --> 00:20:25,745
‎từ những chính quyền như
‎chính quyền của Đại tá Gaddafi tại Libya.

322
00:20:26,454 --> 00:20:28,623
‎Gaddafi là một tay khủng bố.

323
00:20:29,332 --> 00:20:34,212
‎Ông ta muốn được thế giới kính nể
‎khi đi khủng bố tất cả mọi người.

324
00:20:35,046 --> 00:20:39,634
‎Chúng tôi từ chối cúi đầu trước nước Mỹ.

325
00:20:40,760 --> 00:20:42,053
‎Người khôn nói ít hiểu nhiều:

326
00:20:42,136 --> 00:20:47,100
‎Khủng bố đồng bào quê nhà thì dễ hơn việc
‎gây chiến với toàn thể phương Tây nhiều.

327
00:20:47,684 --> 00:20:51,646
‎Không ai có thể giết hại công dân Mỹ
‎rồi khoe khoang. Không một ai cả.

328
00:20:54,732 --> 00:20:58,403
‎Việc người Mỹ trả đũa và ném bom Libya,

329
00:20:58,486 --> 00:21:00,154
‎thật sự là một cú sốc với ông ta,

330
00:21:00,238 --> 00:21:02,448
‎bởi ông ta cứ ngỡ
‎mình không bao giờ sai lầm.

331
00:21:04,617 --> 00:21:08,162
‎Khi ánh bình minh ló rạng
‎trên đống hoang tàn do bom Mỹ,

332
00:21:08,246 --> 00:21:11,833
‎Washington cho biết mục tiêu là
‎các căn cứ quân sự hoặc trại khủng bố.

333
00:21:13,584 --> 00:21:16,212
‎Sai lầm này dẫn đến
‎sự ngưng trệ hoàn toàn.

334
00:21:16,296 --> 00:21:19,007
‎Khởi đầu của kết thúc đây sao?
‎Chưa nhanh thế đâu.

335
00:21:19,090 --> 00:21:22,635
‎Khi đang ngồi trên một trong mười
‎trữ lượng dầu mỏ giàu nhất thế giới,

336
00:21:22,719 --> 00:21:25,680
‎bạn thừa sức
‎chịu được đôi ba thất sách lặt vặt,

337
00:21:25,763 --> 00:21:27,098
‎nhưng bạn sẽ thấy,

338
00:21:27,181 --> 00:21:31,102
‎cuốn bí kíp sẽ giúp bạn duy trì quyền lực
‎miễn là bạn lưu tâm đến các bài học.

339
00:21:31,185 --> 00:21:34,105
‎Muammar phải ăn quả đắng
‎mới học được điều này.

340
00:21:34,188 --> 00:21:37,608
‎CHIẾN THUẬT
‎KHƯ KHƯ KHẨU SÚNG, GIỮ VỮNG LẬP TRƯỜNG

341
00:21:38,192 --> 00:21:40,069
‎Gaddafi có nhiều lợi thế,

342
00:21:40,153 --> 00:21:43,990
‎của cải, quyền lực,
‎gu thời trang không chê vào đâu được

343
00:21:44,073 --> 00:21:46,534
‎và tầm nhìn để tạo ra một xã hội lý tưởng.

344
00:21:46,617 --> 00:21:48,578
‎Nhưng vào đầu thiên niên kỷ mới,

345
00:21:49,287 --> 00:21:51,706
‎Mỹ đã tiến hành cuộc chiến
‎chống lại Saddam Hussein,

346
00:21:51,789 --> 00:21:57,086
‎và cuộc đời của nhà độc tài Trung Đông
‎bắt đầu biến hóa khôn lường.

347
00:21:57,170 --> 00:22:00,965
‎Cuộc chiến chống khủng bố chỉ mới bắt đầu.

348
00:22:01,049 --> 00:22:05,178
‎Khi sa cơ lỡ vận, cuốn bí kíp nhấn mạnh
‎bạn phải kiên trì giữ vững kế hoạch.

349
00:22:06,095 --> 00:22:08,222
‎Gaddafi lại chọn một lối đi khác.

350
00:22:12,935 --> 00:22:15,188
‎Ông ta thay đổi chính sách…

351
00:22:17,482 --> 00:22:21,152
‎để lấy lòng các quốc gia phương Tây.

352
00:22:22,779 --> 00:22:25,615
‎Tự do ngôn luận,
‎tự do hội họp và tự do báo chí.

353
00:22:25,698 --> 00:22:28,159
‎Ông ta ngừng tra tấn người dân!

354
00:22:29,327 --> 00:22:31,454
‎Làm vậy thì tử tế đấy,

355
00:22:32,622 --> 00:22:35,750
‎nhưng tra tấn mới là cách hay
‎để ngăn chặn những người chống đối.

356
00:22:36,834 --> 00:22:38,336
‎Vậy hậu quả là gì?

357
00:22:39,212 --> 00:22:43,174
‎Những sự nới lỏng này trở thành cơ chế

358
00:22:43,257 --> 00:22:45,385
‎để người dân tổ chức lật đổ chính quyền.

359
00:22:46,886 --> 00:22:48,221
‎Cũng là tất yếu thôi,

360
00:22:48,304 --> 00:22:51,641
‎những cải cách được giác ngộ ấy
‎rồi cũng sẽ được nhìn nhận

361
00:22:51,724 --> 00:22:55,019
‎theo bản chất vốn dĩ: Sự yếu đuối.

362
00:22:55,103 --> 00:22:57,563
‎Đại tá Gaddafi,
‎quân đội đang ruồng bỏ ngài sao?

363
00:22:59,107 --> 00:23:00,817
‎Tôi quên tiếng Anh rồi.

364
00:23:02,443 --> 00:23:06,823
‎Họ nổi dậy chống lại ông ta.
‎Các quốc gia phương Tây bàng quan

365
00:23:06,906 --> 00:23:08,699
‎và ông ta tiêu đời.

366
00:23:08,783 --> 00:23:11,411
‎Sau cùng,
‎khi bị phiến quân dồn vào chân tường,

367
00:23:11,994 --> 00:23:16,082
‎ông ta nói: "Ta chưa làm gì cả.
‎Sao các người lại đối xử với ta như vậy?"

368
00:23:16,791 --> 00:23:20,378
‎Quả là một câu hỏi hay ho
‎áp dụng được trong mọi tình thế.

369
00:23:22,046 --> 00:23:27,051
‎Lão giết anh trai và em họ tôi.
‎Giết bạn bè tôi.

370
00:23:27,135 --> 00:23:29,011
‎Đốt trụi nhà tôi.

371
00:23:29,095 --> 00:23:32,265
‎Nhưng có thể nói rằng sau cùng,
‎nguyên nhân diệt vong của Gaddafi

372
00:23:32,348 --> 00:23:37,395
‎là ông ta đã mặc cuốn bí kíp,
‎trở nên yếu mềm và phải trả giá đắt.

373
00:23:37,478 --> 00:23:41,149
‎Dĩ nhiên, cuối cùng
‎ông ta đã bị săn lùng và giết chết.

374
00:23:42,817 --> 00:23:44,235
‎Nhưng chớ nản lòng,

375
00:23:44,318 --> 00:23:46,571
‎cuốn bí kíp còn chỉ ra một lối đi khác,

376
00:23:46,654 --> 00:23:50,199
‎một cánh cổng để đạt được
‎giấc mộng tối thượng của bạo chúa:

377
00:23:50,283 --> 00:23:52,326
‎Một chính quyền vĩnh hằng.

378
00:23:52,410 --> 00:23:57,039
‎Chương cuối đang chờ bạn
‎tại Vương quốc Bắc Triều Tiên ẩn dật,

379
00:23:57,123 --> 00:24:00,543
‎nơi mà triều đại nhà Kim đã phá giải bí ẩn
‎dẫn đến sự cai trị bất diệt.

380
00:24:01,335 --> 00:24:03,504
‎Bạn đã sẵn sàng thành thần chưa nào?

381
00:24:28,529 --> 00:24:33,326
‎Biên dịch: Phạm Thị Lan Phương