1
00:00:06,068 --> 00:00:09,947
NETFLIX ORİJİNAL DİZİSİ

2
00:00:10,031 --> 00:00:11,115
GERÇEK

3
00:00:11,198 --> 00:00:13,159
Gerçek nedir?

4
00:00:13,242 --> 00:00:14,994
Ant içerim ki…

5
00:00:15,411 --> 00:00:20,124
Çocukken bazı gerçeklerin
tartışmasız olduğunu öğrendik.

6
00:00:21,083 --> 00:00:24,879
Ama kaotik bir dünyada
faaliyet gösteren bir zorbaysanız

7
00:00:24,962 --> 00:00:28,883
gerçekler çoğu zaman sakıncalı olur.

8
00:00:30,134 --> 00:00:33,512
Gerçek, despotlar ve diktatörler için
sorun teşkil eder

9
00:00:33,596 --> 00:00:36,474
çünkü gerçek tartışma yaratır.

10
00:00:36,557 --> 00:00:40,895
Gerçek, bize duyduğumuz hikâyeleri
sorguyabileceğimizi söyler.

11
00:00:42,146 --> 00:00:46,609
Ama çok az sayıda zorba gerçeğe karşı
bu adam kadar amansız bir mücadele verdi.

12
00:00:47,193 --> 00:00:48,569
Josef Stalin.

13
00:00:48,652 --> 00:00:50,237
SSCB DİKTATÖRÜ 1929-1953

14
00:00:50,321 --> 00:00:54,784
Propaganda, dezenformasyon
ve zekice başka numaralar kullanarak

15
00:00:54,867 --> 00:00:58,662
devasa Sovyetler Birliği üstünde
mutlak gücünü korudu.

16
00:01:00,206 --> 00:01:03,751
Stalin insanlara
gerçekliklerinin temellerini verdi.

17
00:01:04,502 --> 00:01:05,503
Çok basit.

18
00:01:05,586 --> 00:01:10,216
Devrimin çıkarlarını koruyorsa
gerçek demektir.

19
00:01:10,758 --> 00:01:14,887
Stalin, el kitabı sayesinde
halkın hayatını kontrol etmekle kalmadı…

20
00:01:15,012 --> 00:01:16,847
Artık kişisel özgürlük yok.

21
00:01:17,431 --> 00:01:19,934
…zihinlerini de kontrol etti.

22
00:01:24,271 --> 00:01:26,816
GERÇEKLERİ MANİPÜLE ET
JOSEF STALİN

23
00:01:26,899 --> 00:01:30,694
Sovyetler Birliği'ndeki
30 yıllık hükmü sırasında

24
00:01:30,778 --> 00:01:34,907
Stalin devletin gücüne meydan okuyan
tüm kurumları parçaladı.

25
00:01:34,990 --> 00:01:36,992
Nasıl başardığını anlamak için

26
00:01:37,076 --> 00:01:40,538
önce adamın kendisiyle ilgili
önemli bilgileri verelim.

27
00:01:40,621 --> 00:01:43,791
STALİN GÜRCİSTAN'DA DOĞDU
VE GERÇEK ADI STALİN DEĞİLDİ

28
00:01:43,874 --> 00:01:47,503
Stalin'in adı Yosif Cugaşvili'ymiş.

29
00:01:47,586 --> 00:01:53,259
Küçük bir Gürcü şehri olan Gori'de,
Rus İmparatorluğu'nun sınırında doğmuş.

30
00:01:53,884 --> 00:01:57,346
Stalin adını almaya
daha sonra karar vermiş.

31
00:01:57,429 --> 00:02:00,599
Stalin, Rusça stal kelimesinden geliyor.

32
00:02:00,683 --> 00:02:02,226
"Çelik" demek.

33
00:02:02,309 --> 00:02:03,561
STALİN TERÖRİSTTİ

34
00:02:03,644 --> 00:02:06,730
Stalin 20'lerinin başında
Bolşeviklere katıldı.

35
00:02:06,814 --> 00:02:10,109
Rus hükûmetini devirmeye çalışan
asi Marksistler.

36
00:02:10,317 --> 00:02:11,861
Şiddete karışıyorlardı.

37
00:02:11,944 --> 00:02:16,115
Stalin, küçük bir
terörist çetenin lideriydi.

38
00:02:16,323 --> 00:02:20,369
Stalin birkaç kez tutuklanıp
Sibirya'ya gönderildi

39
00:02:20,578 --> 00:02:23,164
ama kaçıp yeniden davaya katıldı.

40
00:02:23,247 --> 00:02:27,251
Hayatta kalanlar güçlendi.
Daha dayanıklı oldular.

41
00:02:27,334 --> 00:02:30,087
STALİN'İN BAŞARILARI
LENİN'İN DİKKATİNİ ÇEKTİ

42
00:02:30,171 --> 00:02:36,677
Stalin'in Lenin'in ilgisini çekme sebebi
iş bitirme becerisiyle alakalıydı.

43
00:02:36,760 --> 00:02:39,513
1917'de Bolşevikler başa geçtiğinde

44
00:02:39,597 --> 00:02:43,184
Lenin, Stalin'i
önemli bir bakanlığın başına getirdi.

45
00:02:43,392 --> 00:02:48,314
1922'de Stalin,
Komünist Parti Genel Sekreteri oldu.

46
00:02:48,397 --> 00:02:51,525
Bu, o zamanlar bürokratik bir pozisyondu.

47
00:02:52,067 --> 00:02:56,780
İnsanlar onu bir bürokrat olarak görüp
ciddiye almadılar.

48
00:02:56,864 --> 00:03:01,410
Stalin kendini bilerek
bu şekilde takdim ediyordu.

49
00:03:01,493 --> 00:03:04,455
Böylece insanlar onu
tehdit olarak görmeyecekti.

50
00:03:05,206 --> 00:03:10,294
Stalin güç ve nüfuz sağlayan bir konuma
işte bu şekilde geldi.

51
00:03:10,377 --> 00:03:13,505
Ama zorbalık seviyesine çıkabilmesi için

52
00:03:13,589 --> 00:03:17,718
hâlâ rakiplerini alt edip
geçmişinden kurtulması gerekiyordu.

53
00:03:18,385 --> 00:03:23,182
Neyse ki zorbanın el kitabında
temiz bir sayfa açma taktiği de mevcut.

54
00:03:23,724 --> 00:03:26,685
TAKTİK
TARİHİ YENİDEN YAZIN

55
00:03:28,562 --> 00:03:30,522
Biri bir keresinde

56
00:03:30,606 --> 00:03:33,859
"Geçmişi kontrol eden
geleceği de kontrol eder" demiş.

57
00:03:37,321 --> 00:03:39,490
Stalin tarihten ders alıyordu.

58
00:03:39,573 --> 00:03:41,075
Arkasına yaslanıp

59
00:03:41,158 --> 00:03:46,956
tarihin kanunlarının işlemesine
bel bağlayamayacağını çok iyi biliyordu.

60
00:03:47,039 --> 00:03:49,041
Bunun dayatılması gerek.

61
00:03:49,667 --> 00:03:52,294
Hem Stalin için geçerli
hem bu adamlar için.

62
00:03:54,338 --> 00:03:57,174
Yönetimi sırasında
ulusal gururu onarmak için

63
00:03:57,258 --> 00:03:59,385
Hitler, üst komutadaki Nazilere

64
00:03:59,468 --> 00:04:02,888
işgal altındaki Avrupa'da
I. Dünya Savaşı anıtlarını yıkmalarını

65
00:04:02,972 --> 00:04:06,600
ve Almanya'nın yenilgisinin kanıtlarını
silmelerini istemişti.

66
00:04:06,976 --> 00:04:08,519
Kuzey Kore'deki Kim rejimi

67
00:04:08,602 --> 00:04:13,148
Kore Savaşı'nda ilk kurşunu
Güney Kore'nin attığını söylerken

68
00:04:13,232 --> 00:04:17,278
savaş aslında Kuzey Kore'nin
Seul'u işgaliyle başlamıştı.

69
00:04:19,071 --> 00:04:21,073
Mao, Büyük İleri Atılım yüzünden

70
00:04:21,156 --> 00:04:25,411
Çin vatandaşlarının
açlıktan öldüğünü inkâr etmişti.

71
00:04:26,036 --> 00:04:29,832
Ama kanıtlar bu kıtlığın
45 milyonu öldürdüğünü gösteriyordu.

72
00:04:30,666 --> 00:04:33,377
MOSKOVA 1923
STALİN DİKTATÖR OLMADAN 6 YIL ÖNCE

73
00:04:33,460 --> 00:04:36,964
1923 yılında
Vladimir Lenin'in sağlığı kötüleşir.

74
00:04:37,506 --> 00:04:42,094
Stalin, meslektaşları
Lev Kamenev ve Grigori Zinovyev'le

75
00:04:42,177 --> 00:04:44,430
yönetimin başına getirilir.

76
00:04:44,513 --> 00:04:47,808
Ama Stalin çoktan
sonraki hamlelerini planlıyordur.

77
00:04:50,894 --> 00:04:54,148
Stalin, Lenin'in vârisi olduğunu

78
00:04:54,356 --> 00:04:58,068
herkese ispatlamak zorundaydı.

79
00:04:58,777 --> 00:05:01,655
Vizyonlarının aynı olduğunu
göstermeliydi.

80
00:05:02,740 --> 00:05:06,243
Ama ufak bir sorunu vardır.

81
00:05:06,827 --> 00:05:10,039
Sonlara doğru Lenin,
Stalin'den pek emin değildi.

82
00:05:10,789 --> 00:05:14,543
"Stalin çok kaba, çok hoşgörüsüz" diyordu.

83
00:05:14,626 --> 00:05:19,214
"Böyle devam etmesine izin verilirse
partiyi bölmesinden korkuyorum."

84
00:05:20,424 --> 00:05:24,595
Ocak 1924. Lenin ölüm döşeğindedir.

85
00:05:24,678 --> 00:05:30,768
Artık Stalin ilişkilerini
daha verimli kılmak üzere kollarını sıvar.

86
00:05:31,810 --> 00:05:33,520
Lenin öldükten sonra

87
00:05:33,604 --> 00:05:37,024
Stalin derhâl dizginleri ele alıp
cenazesini planlar.

88
00:05:38,359 --> 00:05:42,529
Stalin, Leninizm üzerine
tutkulu söylevler vermeye başlar.

89
00:05:44,073 --> 00:05:48,285
Kızıl Meydan'ın ortasında
bir Lenin anıtı yapılmasına izin verir.

90
00:05:49,078 --> 00:05:52,289
Yakın ve kişisel ilişkilerini
kanıtlamak için

91
00:05:52,373 --> 00:05:56,043
Stalin, Lenin'le çekildikleri
kişisel bir fotoğrafı sızdırır.

92
00:05:57,503 --> 00:06:01,048
Ama önce görünüşüne rötuş yaptırıp
kendini büyütür,

93
00:06:01,131 --> 00:06:04,259
böylece Lenin
veliahdının yanında sönük kalır.

94
00:06:04,885 --> 00:06:07,846
Sonra iki figür birbirine yaklaştırılır.

95
00:06:07,930 --> 00:06:14,019
Bir de üstüne Stalin'in cildi düzeltilir
ve çiçek hastalığı lekeleri silinir.

96
00:06:14,103 --> 00:06:18,607
Çocukken geçirdiği bir kazada
incinen kolu da uzatılır.

97
00:06:19,149 --> 00:06:22,236
Tarihin ilk Photoshop'larından biri.

98
00:06:23,237 --> 00:06:27,991
Stalin'in Lenin'le ilişkisini
farklı lanse etme çabası meyve verir.

99
00:06:28,075 --> 00:06:29,701
Sonraki beş yıl boyunca

100
00:06:29,785 --> 00:06:33,122
Stalin, Sovyet hükûmetindeki
pozisyonunu güçlendirip

101
00:06:33,330 --> 00:06:38,001
mutlak güce giden yolda
tüm rakiplerini saha dışı eder.

102
00:06:38,085 --> 00:06:41,088
Sovyetler Birliği'nin tek lideri oldu.

103
00:06:41,797 --> 00:06:47,302
O andan itibaren Stalin,
kendi Komünist Parti tarihini yazdı

104
00:06:48,011 --> 00:06:51,348
ve herkese bu tarih anlayışı öğretildi.

105
00:06:52,349 --> 00:06:55,310
Ama geçmişi baştan yazmak
bir yere kadar.

106
00:06:55,394 --> 00:07:00,190
Hele ki halkınızın
başka yeni kaynaklara erişimi varsa.

107
00:07:00,274 --> 00:07:04,987
Eğer gerçekle savaşı kazanmak istiyorsanız
daha yeni başlıyorsunuz.

108
00:07:05,070 --> 00:07:08,240
TAKTİK
HER ŞEYİ SANSÜRLEYİN

109
00:07:11,910 --> 00:07:15,289
Bir liderin sahip olduğu
en güçlü araçlardan biri

110
00:07:15,372 --> 00:07:17,166
bilgiyi kontrol etmektir.

111
00:07:18,750 --> 00:07:23,338
Bilgi kanallarını kapatmayı
başarabilirseniz

112
00:07:23,547 --> 00:07:27,885
tercih ettiğiniz algıyı yaratabilir

113
00:07:27,968 --> 00:07:31,722
ve vatandaşlarınızı
bu gerçekliğin içinde yaşatabilirsiniz.

114
00:07:32,681 --> 00:07:35,267
Stalin bunu yalnız yapmak zorunda kalmadı.

115
00:07:36,643 --> 00:07:38,270
Avantajlı başlamıştı.

116
00:07:38,353 --> 00:07:42,149
Stalin zaten
totaliter bir diktatörlük miras almıştı.

117
00:07:42,900 --> 00:07:46,487
Kitle iletişim araçları
zaten kontrolleri altındaydı.

118
00:07:46,570 --> 00:07:49,573
Çarlık döneminde de
elbette sansür mevcuttu

119
00:07:49,656 --> 00:07:53,243
ama Stalin dönemiyle karşılaştırınca
devede kulak kalır.

120
00:07:54,244 --> 00:07:56,288
Yasak konulara gelince

121
00:07:57,372 --> 00:07:59,458
Stalin her şeyi düşünmüştü.

122
00:07:59,541 --> 00:08:01,877
Kişisel gelir, yasak konu.

123
00:08:01,960 --> 00:08:07,174
Zamlar, yiyecek kıtlığıyla ilgili konular
veya açlıktan bahsetmek kesinlikle yasak.

124
00:08:07,257 --> 00:08:11,011
Suç istatistikleri,
işsizlik veya evsizlik konuları skandal.

125
00:08:11,094 --> 00:08:15,015
Deprem gibi doğal,
uçak kazası gibi insan yapımı felaketler,

126
00:08:15,098 --> 00:08:18,143
hapishane koşulları,
yabancı ürün reklamları.

127
00:08:18,227 --> 00:08:19,561
Durun, dahası var.

128
00:08:20,103 --> 00:08:23,732
Yetkililerin ve eşlerinin adları,
ilaçlara erişim,

129
00:08:23,815 --> 00:08:29,363
Elbette Kremlin mimarisine dair her şey
ve Borşov Tiyatrosu onarımları.

130
00:08:31,240 --> 00:08:34,243
Stalin'in yönetiminde kütüphaneler…

131
00:08:34,326 --> 00:08:35,369
SANSÜRLÜ SAHNE

132
00:08:35,452 --> 00:08:39,289
…devletin zararlı bulduğu metinleri
ya yok etti ya da kısıtladı.

133
00:08:40,040 --> 00:08:43,502
Bu şekilde Sovyet halkının
kolayca kayabilecek akıllarını

134
00:08:43,585 --> 00:08:46,672
Sherlock Holmes gibi
karakterlerden korudular.

135
00:08:46,755 --> 00:08:50,384
Neden mi Sherlock Holmes?
Sherlock Holmes başına buyruk.

136
00:08:50,926 --> 00:08:55,639
Stalinizm'in kolektif anlayışı için
fazla bireysel kaçıyor.

137
00:08:55,722 --> 00:08:58,392
Bir de Robinson Crusoe.

138
00:08:58,475 --> 00:09:01,144
Robinson Crusoe kapitalist bir kahraman.

139
00:09:01,228 --> 00:09:04,565
Girişimci. Başının çaresine bakıyor.
Hayatta kalıyor.

140
00:09:06,191 --> 00:09:08,318
Kitap sansürlemek aşırı geldiyse

141
00:09:09,695 --> 00:09:13,323
siz bir de
kriz anında neler olacağını görün.

142
00:09:13,407 --> 00:09:15,242
1920'lerin sonlarında

143
00:09:15,325 --> 00:09:18,537
ekonomiyi güçlendirmek üzere
gelir elde edebilmek adına

144
00:09:18,620 --> 00:09:21,540
Stalin, Sovyet tarımını
yeniden şekillendirmek,

145
00:09:21,623 --> 00:09:26,253
ve insanları kolektif çiftliklere
göndermek üzere bir süreç başlattı.

146
00:09:27,045 --> 00:09:29,840
Şehirleri, orduyu ve ihracatı
karşılamak adına

147
00:09:29,923 --> 00:09:33,343
köylüleri üretim yapmaya
zorlama kararı aldılar.

148
00:09:34,761 --> 00:09:36,471
Sonucunda kıtlık çıktı.

149
00:09:36,555 --> 00:09:39,516
UKRAYNA 1931
STALİN DİKTATÖR OLDUKTAN 2 YIL SONRA

150
00:09:40,726 --> 00:09:44,688
Sadece Ukrayna'da
milyonlarca insan açlıktan ölmüştü.

151
00:09:44,771 --> 00:09:46,231
Yamyamlık başladı.

152
00:09:46,898 --> 00:09:52,863
Bunların hiçbiri basına yansımadı
ve insanlar bunun olduğunu bilmiyordu.

153
00:09:52,946 --> 00:09:56,033
Stratejisinin hatalı olduğunu
kabul etmek yerine

154
00:09:56,116 --> 00:10:00,078
Stalin milyonlarca hayatı
feda etmeye karar verdi.

155
00:10:00,662 --> 00:10:06,251
Kendince daha önemli bir amaç olan
sosyalist sistemi korumak uğruna.

156
00:10:06,460 --> 00:10:09,171
Stalin kendi gerçekliğini yarattı.

157
00:10:09,379 --> 00:10:14,134
Her şey kontrol altında.
Her şey yerine oturmak üzere.

158
00:10:14,217 --> 00:10:20,974
Bu esnada Stalin
Ukrayna'yı dış dünyaya kapattı.

159
00:10:21,808 --> 00:10:28,565
Ama uluslararası basın bir şekilde
akbabalar gibi haberin başına üşüşecekti.

160
00:10:29,358 --> 00:10:33,737
El kitabını izlerseniz
bu sorunla yalnız yüzleşmezsiniz.

161
00:10:34,988 --> 00:10:37,991
TAKTİK
YABANCILARI BAŞTAN ÇIKARIN

162
00:10:38,909 --> 00:10:40,535
DİKTATÖR OLDUKTAN 3 YIL SONRA

163
00:10:40,619 --> 00:10:45,707
1930'larda Batı'daki birçok insan,
özellikle liberaller ve solcular,

164
00:10:45,791 --> 00:10:50,671
Sovyetler Birliği'nin kapitalist buhrana
bir alternatif sağladığına inanıyordu.

165
00:10:50,754 --> 00:10:54,216
O yüzden Sovyetler'le ilgili
kötü haberlere inanmıyorlardı.

166
00:10:55,384 --> 00:11:01,139
Stalin'in selefi Lenin'in
sürpriz müttefikler için bir lafı varmış.

167
00:11:02,849 --> 00:11:04,393
Kullanışlı salaklar.

168
00:11:05,477 --> 00:11:08,939
Mevcut bir zayıflıklarından
nemalanıyorsunuz.

169
00:11:09,648 --> 00:11:11,817
Egolarına oynayıp para veriyorsunuz.

170
00:11:12,401 --> 00:11:16,154
Böylece söylemlerinize destek alıyorsunuz.

171
00:11:16,238 --> 00:11:21,743
Bu da rejiminize
kredibilite ve meşruiyet kazandırıyor.

172
00:11:21,827 --> 00:11:25,080
Bunun farkında olan tek zorba
Stalin değildi.

173
00:11:27,207 --> 00:11:29,042
Hitler'in ilk savunucuları

174
00:11:29,126 --> 00:11:32,129
Windsor Dükü ve Düşesi
ve Charles Lindbergh'di.

175
00:11:32,212 --> 00:11:34,339
İmajını kurmasına yardım ettiler.

176
00:11:34,589 --> 00:11:38,343
Dünya, Fidel Castro'nun
Küba'daki zorbalığına sırt çevirdiğinde

177
00:11:38,427 --> 00:11:41,221
Kolombiyalı yazar Gabriel García Márquez

178
00:11:41,304 --> 00:11:44,057
yakın dostluklarına
ve onu savunmaya devam etti.

179
00:11:45,100 --> 00:11:48,979
Kuzey Kore'den Kim Jong Un
kendine beklenmedik bir dost buldu.

180
00:11:49,062 --> 00:11:52,023
Eski NBA yıldızı Dennis Rodman.

181
00:11:55,193 --> 00:11:57,070
Stalin bu taktiği ileri taşır.

182
00:11:57,154 --> 00:12:00,282
Bir dizi solcu yazar ve düşünürü
ülkeye davet eder.

183
00:12:00,365 --> 00:12:05,036
Aralarında George Bernard Shaw,
H.G. Wells, Jean-Paul Sartre da vardır.

184
00:12:05,120 --> 00:12:09,040
Gelip hayallerindeki
sosyalist ütopyayı görmelerini ister.

185
00:12:09,750 --> 00:12:12,294
Ama dünyayı
kendi gerçeğine inandırmak için

186
00:12:12,377 --> 00:12:16,339
Stalin'in güvenilir ve nüfuzlu birine
ihtiyacı vardır.

187
00:12:17,382 --> 00:12:19,217
Walter Duranty gibi.

188
00:12:19,301 --> 00:12:21,344
NEW YORK TIMES MOSKOVA BÜRO ŞEFİ

189
00:12:21,636 --> 00:12:25,891
Duranty, 1922 'den beri
New York Times'ın Moskova şubesiydi.

190
00:12:25,974 --> 00:12:28,310
Ama meslektaşları arasında

191
00:12:28,393 --> 00:12:33,565
Duranty prensiplerinden çok
çapkınlığı ve tahta bacağıyla bilinirdi.

192
00:12:34,900 --> 00:12:39,529
Duranty'nin hırsı ve zayıf etik anlayışı
Kremlin'in kulağına ulaşınca

193
00:12:39,613 --> 00:12:43,825
Stalin bu gazetecinin potansiyelini görür.

194
00:12:43,909 --> 00:12:47,788
Böylece ilgileri mevcut kıtlıktan
başka yöne çekebilecektir.

195
00:12:48,747 --> 00:12:52,667
Stalin, Duranty'ye Kremlin'de
özel bir röportaj teklif eder.

196
00:12:54,544 --> 00:12:59,758
Bu röportajda komünizmin harikalarını
ve Sovyet kalkınması planlarını anlatır.

197
00:13:00,675 --> 00:13:03,345
Duranty bu bilgiler için minnettardır.

198
00:13:03,428 --> 00:13:06,932
Sovyet lideriyle ilgili
çok olumlu haberler yazar.

199
00:13:08,099 --> 00:13:10,477
Duranty, Ukrayna'ya davet alır.

200
00:13:11,102 --> 00:13:14,147
Burası çoğu yabancı gazeteciye yasaktır.

201
00:13:14,231 --> 00:13:16,149
Onu Ukrayna'ya götürmüşler

202
00:13:16,233 --> 00:13:19,903
ve özellikle
kıtlığın olmadığı yerleri göstermişler.

203
00:13:22,364 --> 00:13:25,075
Ama kırsalın derinliklerine ilerledikçe

204
00:13:26,993 --> 00:13:29,621
gerçek inkâr edilemez hâle gelir.

205
00:13:31,414 --> 00:13:33,208
Peki Duranty gerçeği yazdı mı?

206
00:13:34,793 --> 00:13:35,794
Hayır.

207
00:13:37,712 --> 00:13:42,425
Kıtlık laflarının abartı olduğuna dair
yazılar yazmaya devam eder.

208
00:13:43,009 --> 00:13:47,389
İlginçtir ki, Duranty'nin yalan haberleri
ona Pulitzer Ödülü kazandırırken

209
00:13:48,723 --> 00:13:52,602
Stalin'in de
dünya çapında itibarını düzeltir.

210
00:13:54,896 --> 00:13:57,399
Artık sansür de uyguladığınıza

211
00:13:57,482 --> 00:14:00,652
ve yabancı basında
imajınız düzeltildiğine göre

212
00:14:01,236 --> 00:14:04,155
gerçeğe açtığınız savaşı
ileri taşıma vakti.

213
00:14:04,739 --> 00:14:09,661
Bunu yapabilmek için de
en kutsal kurumu hedef almanız gerekiyor.

214
00:14:10,161 --> 00:14:14,875
TAKTİK
TANRIYI YOK EDİN

215
00:14:17,711 --> 00:14:22,716
Din genellikle
cevaplanamayan sorulara cevap verir.

216
00:14:25,093 --> 00:14:28,263
Hayatın anlamı ne? Neden buradayız?

217
00:14:29,347 --> 00:14:33,476
Ama bir zorbaysanız
ruhani gerçek için tek kaynağa yer vardır.

218
00:14:34,686 --> 00:14:38,315
Tanrı biliyor ya, o da sizsiniz.

219
00:14:39,274 --> 00:14:42,444
Stalin, dini tamamen yıkmak istedi.

220
00:14:43,403 --> 00:14:49,200
Yalnızca dinî doktrinler yüzünden
veya kitlelerin afyonu olduğu için değil.

221
00:14:49,284 --> 00:14:51,244
Kiliseye karşı olma sebebi

222
00:14:51,328 --> 00:14:55,916
kilisenin elinde altın, mücevher
ve değerli sanat eserleri olmasıydı.

223
00:14:56,124 --> 00:15:02,380
Sovyet devletini kurmak için
Stalin'in bu servete ihtiyacı vardı.

224
00:15:03,131 --> 00:15:07,677
Ama insanları inançtan uzaklaştırmak için
dini baskı altına almak yetmez.

225
00:15:08,845 --> 00:15:10,555
Yerine bir şey koymalısınız.

226
00:15:11,473 --> 00:15:16,019
Sovyetleri Birliği,
din yerine kendi dogmasını yarattı.

227
00:15:16,102 --> 00:15:19,272
Adına Marksizm-Leninizm dediler.

228
00:15:19,356 --> 00:15:20,941
Noel ve Paskalya yerine…

229
00:15:21,608 --> 00:15:24,152
Sovyetler kendi bayramlarını yarattılar.

230
00:15:26,029 --> 00:15:27,697
1 Mayıs, İşçi Bayramı

231
00:15:27,781 --> 00:15:32,202
ve 7 Kasım'da
Bolşeviklerin başa geçişinin yıl dönümü.

232
00:15:33,286 --> 00:15:35,413
İsa ve havarilerinin yerine

233
00:15:35,622 --> 00:15:40,919
Stalin rejimi, halkın sayıp öykünmesi için
yeni komünist şehitleri öne çıkardı.

234
00:15:41,628 --> 00:15:42,921
Bu çocuk gibi.

235
00:15:44,047 --> 00:15:47,342
Hikâyeye göre
13 yaşındaki Pavlik Morozov

236
00:15:47,425 --> 00:15:53,848
Ural Dağları'nın küçük bir köyünde yaşayan
örnek bir öğrenci ve genç bir komünistmiş.

237
00:15:53,932 --> 00:15:57,644
Büyük Kıtlık esnasında
bir gün devlete sadakati sınanmış.

238
00:15:59,688 --> 00:16:04,109
Babasının tahıl istifleyip
kâr amaçlı sattığını öğrenince

239
00:16:06,611 --> 00:16:10,156
küçük Pavlik vatansever bir seçim yapmış.

240
00:16:11,032 --> 00:16:15,370
Babasının suçlarını
yerel gizli polise ihbar etmiş.

241
00:16:19,165 --> 00:16:24,254
Ama amcası, dedesi ve kuzeni
bu durumdan pek etkilenmemişler.

242
00:16:25,630 --> 00:16:29,843
Küçük Pavlik'i
bir ormanda sıkıştırıp öldürmüşler.

243
00:16:33,847 --> 00:16:37,142
Sovyet gazeteleri
korkunç suçtan bahsetmeye başlayınca

244
00:16:37,726 --> 00:16:39,769
Pavlik bir halk kahramanı olmuştu.

245
00:16:41,021 --> 00:16:43,023
Akrabaları da idam edilmişti.

246
00:16:44,858 --> 00:16:47,986
Stalin, Pavlik'in hikâyesinin
unutulmamasını sağladı.

247
00:16:48,528 --> 00:16:54,951
Yiğitliği şarkılara, oyunlara,
kitaplara, hatta operaya konu oldu.

248
00:16:57,245 --> 00:16:59,706
Ama bu hikâyenin başka bir yüzü var.

249
00:17:00,832 --> 00:17:02,500
Hikâye muhtemelen yalan.

250
00:17:02,584 --> 00:17:05,420
Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra
öğrendik ki

251
00:17:05,503 --> 00:17:09,340
Pavlik Morozov
propaganda amaçlı kullanılmak için

252
00:17:09,841 --> 00:17:12,093
Sovyetler tarafından yaratılmış.

253
00:17:13,678 --> 00:17:17,599
Ama bunun önemi olduğunu sanıyorsanız
iyi dinlememişsiniz demektir.

254
00:17:18,516 --> 00:17:22,854
Dinin yerine devleti koyduğunuzda
gerçeğiniz kutsal olur.

255
00:17:23,730 --> 00:17:28,651
Ama halkınızın bir kesimi
inatla başka gerçekleri dinleyebilir.

256
00:17:28,735 --> 00:17:31,196
Sözde bilimsel gerçekler.

257
00:17:31,279 --> 00:17:34,949
Merak etmeyin, onun da çaresi var.

258
00:17:35,033 --> 00:17:38,870
TAKTİK
BİLİMİ YOZLAŞTIRIN

259
00:17:41,956 --> 00:17:47,462
Objektif gerçeklerin bulunduğu
bilim ve araştırma kültürü

260
00:17:47,545 --> 00:17:52,842
ve sonuçların ideolojilerden değil,
gerçeklerden edinildiği bir sistem

261
00:17:52,926 --> 00:17:54,385
zorbaların kâbusudur.

262
00:17:54,469 --> 00:17:56,137
Tabii öyle olur

263
00:17:56,221 --> 00:17:59,390
çünkü bilim insanları
bilimin üstünlüğüne inanıyor.

264
00:17:59,974 --> 00:18:02,268
Ama bu kabul edilemez.

265
00:18:04,521 --> 00:18:09,651
İspanyol diktatör Francisco Franco
bilimsel araştırma kurulunu feshedip

266
00:18:09,734 --> 00:18:11,694
partisinin ve kendisinin

267
00:18:11,778 --> 00:18:16,116
Hristiyan inançlarla çeliştiğini düşündüğü
evrim gibi teorileri reddetti.

268
00:18:16,491 --> 00:18:21,121
Hitler ve Üçüncü Reich
ne alanda bilim yapılabileceğini sınırladı

269
00:18:21,204 --> 00:18:25,125
ve bir aşamada göreliliği
ve kuantum mekaniğini reddedip

270
00:18:25,208 --> 00:18:27,752
Aryan fiziği gibi alanları benimsediler.

271
00:18:28,044 --> 00:18:30,046
Gambia Devlet Başkanı Yahya Jammeh

272
00:18:30,130 --> 00:18:35,176
söylenene göre HIV'li binlerce insanı
geleneksel tedavileri reddedip

273
00:18:35,260 --> 00:18:41,307
virüsü üç günde öldüreceğini iddia ettiği
ve kendi tedavisini kullanmaya itti.

274
00:18:41,391 --> 00:18:43,726
Söylemeye gerek bile yok, işe yaramadı.

275
00:18:45,270 --> 00:18:48,148
Stalin'in bilimsel disiplinlere
bakış açısı

276
00:18:48,231 --> 00:18:52,527
ideolojik dogmaları tarafından
dikte ediliyordu.

277
00:18:52,610 --> 00:18:56,948
Belli gerçekler ideolojisine uymazsa
bunları görmezden geliyordu

278
00:18:57,031 --> 00:19:00,577
ve bilim insanlarını da
aynısını yapmaya teşvik ediyordu.

279
00:19:00,660 --> 00:19:05,331
Bunu en iyi anlayanlardan biri
devrimci biyolog Trofim Lisenko'ydu.

280
00:19:06,082 --> 00:19:08,376
ZİRAİ BİYOLOG VE GENETİKÇİ

281
00:19:08,585 --> 00:19:13,464
Lisenko, Sovyetler Birliği'nin
süregelen yiyecek kıtlığının çözümünün

282
00:19:13,548 --> 00:19:17,051
bitkilere Marksist ilkeler uygulamak
olduğu kanısındaydı.

283
00:19:17,135 --> 00:19:18,386
Saçma şeyler yaptı.

284
00:19:18,469 --> 00:19:22,098
Örneğin bir ekini soğuğa maruz bırakınca

285
00:19:22,182 --> 00:19:25,977
sonraki nesillerin
soğuğa dayanıklı olacağını düşünürdü.

286
00:19:26,561 --> 00:19:28,229
Bu tabii ki çok saçma.

287
00:19:28,938 --> 00:19:33,443
Ama bu fikrin Marksist ilkelere
daha yakın olduğunu söyledi.

288
00:19:33,943 --> 00:19:35,653
Stalin'in de hoşuna gitti.

289
00:19:37,030 --> 00:19:40,283
Stalin, Lisenko'yu
Kremlin'e konuşma yapmaya davet eder.

290
00:19:40,992 --> 00:19:43,703
Lisenko modern genetiğe saldırıp

291
00:19:43,786 --> 00:19:46,789
ülkenin bilim insanlarının
sadakatini sorgular

292
00:19:46,873 --> 00:19:53,171
ve kendi devrimci teorilerinin
Sovyetler'de açlığı çözeceğini vadeder.

293
00:19:54,422 --> 00:19:56,841
Bu duydukları Stalin'in hoşuna gider.

294
00:19:57,425 --> 00:20:01,930
Birkaç yıl içinde
diğer tüm genetik teorileri yasaklanır.

295
00:20:02,013 --> 00:20:06,100
Profesörler görevlerinden alınır
ve laboratuvarlar kapatılır.

296
00:20:07,727 --> 00:20:11,022
İtiraz eden herkesin kökü kazınır.

297
00:20:12,941 --> 00:20:19,447
Bunun sonucunda Sovyet biliminde,
özellikle de Sovyet biyolojisinde,

298
00:20:19,530 --> 00:20:21,241
çok büyük bir savaş başladı.

299
00:20:22,075 --> 00:20:27,330
Stalin propaganda amaçlı Lisenko'yu
bir bilim dâhisi ve devrimcisi addeder.

300
00:20:28,081 --> 00:20:32,210
Ama pratikte
Lisenko'nun teorileri tamamen çöker.

301
00:20:32,418 --> 00:20:36,297
Sovyet halkında
daha fazla ölüm ve zorluğa yol açar.

302
00:20:36,965 --> 00:20:41,928
Tabii ki Lisenko
1964'e kadar görevinde kalır.

303
00:20:42,011 --> 00:20:45,723
Stalin, Lisenko'nun
belli bir disiplinin gerçeklerini

304
00:20:45,807 --> 00:20:51,020
eğip bükme yeteneğini
sadakatin bir göstergesi kabul etti.

305
00:20:52,647 --> 00:20:58,736
Ve Stalin için bu sadakat göstergesi
bilimsel gerçeklerden daha önemliydi.

306
00:21:00,613 --> 00:21:01,614
Bakalım.

307
00:21:02,156 --> 00:21:05,952
Bilimi kötüleyip dinleri yok ettikten,
tarihi baştan yazdıktan

308
00:21:06,035 --> 00:21:09,580
ve bazı sorunlu gerçekleri
propagandayla değiştirdikten sonra

309
00:21:09,664 --> 00:21:12,375
gerçeğe açtığınız savaş
meyve veriyor olmalı.

310
00:21:12,959 --> 00:21:17,547
Ama halkınızın zihni ve hayatı üzerinde
mutlak kontrol yolunda

311
00:21:17,630 --> 00:21:20,341
önünüzde bir engel daha var.

312
00:21:20,425 --> 00:21:23,052
Halkınızın birbirine olan inancı.

313
00:21:23,136 --> 00:21:25,680
Vatandaşların birbiriyle ilişkileri.

314
00:21:25,763 --> 00:21:28,683
Otoriter bir sistemde bu bir tehdittir.

315
00:21:28,766 --> 00:21:35,148
Baştaki kişiye sadakat ve itaatten
daha değerli bir ilke ve değer olması

316
00:21:35,231 --> 00:21:36,733
mümkün değildir.

317
00:21:37,317 --> 00:21:42,572
Bu tehdidi yok etmek için
mideniz sağlam olmalı, yani hazır olun.

318
00:21:42,655 --> 00:21:46,617
TAKTİK
GÜVENİ YOK EDİN

319
00:21:48,995 --> 00:21:54,834
Güvensizlik olgusu
son derece güçlü bir araç.

320
00:21:55,585 --> 00:21:58,379
Kimseye güveniniz kalmadıysa

321
00:21:58,463 --> 00:22:02,717
kendinizi bile isteye
devletin himayesine bırakırsınız

322
00:22:02,800 --> 00:22:05,094
çünkü kalan herkes şüphelidir.

323
00:22:06,846 --> 00:22:10,683
Stalin gerçekle savaşmak için
bu kadar çaba harcadıktan sonra

324
00:22:10,892 --> 00:22:14,854
başardığını düşünebilirsiniz
ama bir zorbanın işi asla bitmez.

325
00:22:14,937 --> 00:22:16,898
MOSKOVA 1934
DİKTATÖR OLDUKTAN 5 YIL SONRA

326
00:22:16,981 --> 00:22:19,275
Aslına bakarsanız 1934'te

327
00:22:19,359 --> 00:22:23,529
Stalin'in hâlâ gücü tutmakta
sorunları vardı.

328
00:22:23,613 --> 00:22:26,866
Tüm düşmanlar yok edilmemişti.

329
00:22:26,949 --> 00:22:30,370
Moskova'da göstermelik duruşmalarla

330
00:22:30,453 --> 00:22:33,539
Komünist Parti'nin önde gelenlerinin

331
00:22:33,623 --> 00:22:37,502
Sovyet karşıtı komplonun
parçası olmak suçuyla yargılanması

332
00:22:37,585 --> 00:22:39,087
bir süreç başlattı.

333
00:22:40,213 --> 00:22:43,132
Ama halkını birbirlerine
düşman etmeye gelince

334
00:22:43,216 --> 00:22:46,594
hükûmetin temizlenmesi
daha yalnızca başlangıçtı.

335
00:22:46,719 --> 00:22:51,808
Devrimin kahramanları
vatan haini olabiliyorsa

336
00:22:52,600 --> 00:22:54,519
başka kim hain olabilirdi?

337
00:22:55,228 --> 00:22:58,231
Cevap basitti, herkes.

338
00:22:58,940 --> 00:23:03,611
"Devletimize karşı
büyük bir komplo düzenleniyor" deniyordu.

339
00:23:03,694 --> 00:23:06,906
"Sizin işiniz bu komplocuları bulmak."

340
00:23:07,657 --> 00:23:09,575
Sadık vatandaş ne yapsın?

341
00:23:09,659 --> 00:23:11,869
Komşular komşuları ihbar etti.

342
00:23:11,953 --> 00:23:14,622
Çocuklar ailelerini ihbara başladı.

343
00:23:14,831 --> 00:23:18,584
Bunların hepsi çığ gibi büyüyüverdi.

344
00:23:18,668 --> 00:23:19,877
BÜYÜK TERÖR

345
00:23:19,961 --> 00:23:20,962
Büyük Terör.

346
00:23:22,588 --> 00:23:26,926
Büyük Terör esnasında
750.000'den fazla insan öldürüldü.

347
00:23:27,009 --> 00:23:30,555
Bunların hepsi
Stalin'in büyük planının parçasıydı.

348
00:23:31,055 --> 00:23:32,140
Bir bildiri yazdı.

349
00:23:33,057 --> 00:23:37,228
Yüz kişiyi öldürürseniz
ve bunlardan yalnız beşi halk düşmanıysa

350
00:23:38,438 --> 00:23:40,356
bu fena bir oran değildi.

351
00:23:40,440 --> 00:23:43,943
Stalin'in modeli buydu.
Çok fazla öldürmeniz sorun değildi.

352
00:23:47,071 --> 00:23:48,656
Az öldürmeniz sorundu.

353
00:23:48,739 --> 00:23:51,242
Diğer vatandaşlara yapılan suçlamaların

354
00:23:51,325 --> 00:23:55,163
doğru olmadığını
söylemeye yeltenen birileri olursa

355
00:23:55,246 --> 00:23:56,873
cevap çok basitti.

356
00:23:58,583 --> 00:24:01,127
Neyin doğru olduğuna parti karar verir.

357
00:24:01,836 --> 00:24:05,506
Bu diktatörlüklerde
daha büyük bir gerçek var ki

358
00:24:05,590 --> 00:24:08,092
o da gücün gerçeği.

359
00:24:09,010 --> 00:24:13,055
Milyonlarca vatandaşı için
gerçeği baştan tanımlayarak

360
00:24:13,139 --> 00:24:18,394
Stalin, Sovyetler Birliği üzerindeki
mutlak gücü 15 yıl daha korudu.

361
00:24:18,478 --> 00:24:23,399
Tüm bunlardan sonra kötü biri olarak
hatırlandığını düşünebilirsiniz

362
00:24:23,483 --> 00:24:26,861
ama gerçek bundan daha karmaşık.

363
00:24:28,779 --> 00:24:32,158
Birçok insan
Stalin'i büyük bir lider olarak görüyor.

364
00:24:32,241 --> 00:24:36,621
Ama Sovyet halkını tarım toplumundan
endüstriyel topluma taşımanın bedeli

365
00:24:36,704 --> 00:24:38,831
çok ama çok sayıda hayat oldu.

366
00:24:39,665 --> 00:24:44,086
Başarıyı hedefe ulaşmak olarak
tanımlayacak olursanız

367
00:24:44,962 --> 00:24:46,464
Stalin çok başarılıydı.

368
00:24:51,010 --> 00:24:54,347
Stalin'in inanılmaz hükmünün
sırrını öğrendiniz.

369
00:24:54,722 --> 00:24:57,934
Ama zorbalık yalnızca
zihinleri kontrol etmek değildir.

370
00:24:58,476 --> 00:25:02,396
Toplumu kendi suretinizde
baştan yaratabilme gücüdür.

371
00:25:02,480 --> 00:25:05,274
Bu adamdan öğrenin. Muammer Kaddafi.

372
00:25:05,358 --> 00:25:08,027
Vizyonu ve milyarlarca petrol geliriyle

373
00:25:08,110 --> 00:25:11,822
çöl ülkesi olan Libya'yı
kendi tapınağına çevirdi.

374
00:25:11,906 --> 00:25:13,658
Tüm halkım beni seviyor.

375
00:25:14,200 --> 00:25:16,702
Ne ters gidebilir ki?

376
00:25:49,026 --> 00:25:51,028
Alt yazı çevirmeni: Doğa Uludağ