1
00:00:06,027 --> 00:00:08,904
NETFLIX ORİJİNAL DİZİSİ

2
00:00:08,988 --> 00:00:12,408
Gördüğünüz gibi,
zorbalığın el kitabını takip ederek

3
00:00:12,491 --> 00:00:17,246
belirsizliğin arasından yükselip
ulusun kontrolünü ele geçirebilirsiniz.

4
00:00:18,330 --> 00:00:22,168
Ama ister inanın ister inanmayın,
güç elde etmek işin kolay kısmı.

5
00:00:25,171 --> 00:00:29,008
Hükmünüzün ilk günü
etrafınız düşman ve rakiplerle dolacak

6
00:00:29,091 --> 00:00:33,804
hızla ve muhtemelen şiddetle
rejiminize son vermek isteyecekler.

7
00:00:35,306 --> 00:00:39,101
Bu, en meşhur liderlerden birinin
zor yoldan öğrendiği bir ders.

8
00:00:41,187 --> 00:00:42,021
JÜL SEZAR

9
00:00:42,104 --> 00:00:46,901
Kendini diktatör ilan ettikten
iki yıl sonra müttefiklerince öldürüldü.

10
00:00:46,984 --> 00:00:48,819
Fazla mı antik geldi?

11
00:00:49,403 --> 00:00:51,530
Peki ya Kongo'dan Laurent Kabila?

12
00:00:51,614 --> 00:00:55,951
Kendi çocuk askerlerinden biri
isyan edip kendisini öldürdü.

13
00:00:56,035 --> 00:00:58,037
Bir de Liberya'dan Samuel Doe var.

14
00:00:59,121 --> 00:01:03,918
Rakip bir diktatör tarafından yakalanıp,
kamera önünde işkenceye edilip öldürüldü.

15
00:01:04,460 --> 00:01:06,879
Ama olası rakiplerinizi bastırmak için

16
00:01:06,962 --> 00:01:10,299
zorbanın el kitabını kullanıp
bu sondan kaçınabilirsiniz.

17
00:01:11,467 --> 00:01:14,678
Bu işi en iyi bilen insan ise
Bağdat Kasabı'ydı.

18
00:01:14,762 --> 00:01:16,597
Saddam Hüseyin.

19
00:01:16,680 --> 00:01:18,891
Irak'a 24 yıl hükmetti

20
00:01:20,059 --> 00:01:23,979
ve bu süreçte
tüm zorbaların izlediği mantrayı izledi.

21
00:01:24,063 --> 00:01:26,649
"Ya öl ya öldür."

22
00:01:32,530 --> 00:01:36,951
RAKİPLERİNİ BASTIR
SADDAM HÜSEYİN

23
00:01:37,034 --> 00:01:41,247
Silahımı alıp sonuna kadar savaşacağım.

24
00:01:41,330 --> 00:01:42,998
Saddam Hüseyin acımasızdı.

25
00:01:44,416 --> 00:01:47,753
İktidarın elinde kalacağından
emin olma şekli

26
00:01:47,837 --> 00:01:53,050
ona karşı çıkabileceğine dair
şüphe dahi duyduklarını öldürtmekti.

27
00:01:53,717 --> 00:01:59,265
Ama Saddam'ın, rakiplerini bastırmak için
el kitabını nasıl kullandığına geçmeden

28
00:01:59,348 --> 00:02:02,893
başa nasıl geçtiğine dair
birkaç kısa bilgi verelim.

29
00:02:03,394 --> 00:02:06,355
BİLGİ #1
SADDAM GENÇKEN DE ZORBAYDI

30
00:02:07,106 --> 00:02:12,069
Çok küçük yaştan itibaren
Saddam Hüseyin güce inanıyordu.

31
00:02:12,153 --> 00:02:15,531
Saddam gençken
yanında metal bir boruyla gezip

32
00:02:15,614 --> 00:02:20,035
başkalarını korkutup sindirmek için
bu metal boruyu kullanırmış.

33
00:02:20,119 --> 00:02:22,496
Ama küçük hayvanlara da işkence etmiş.

34
00:02:22,580 --> 00:02:26,792
SADDAM 20 YAŞINDA BAAS'A KATILDI
VE BAŞ İNFAZCILARINDAN OLDU

35
00:02:26,876 --> 00:02:30,671
Saddam 1959 yılında gerçekleştirilen

36
00:02:30,754 --> 00:02:36,427
Irak'ın lideri Abdülkerim Kasım'a
suikast teşebbüsünde yer almıştı.

37
00:02:36,510 --> 00:02:41,098
Bu sayede Baas Partisi'nde
bir nevi onur madalyası kazandı.

38
00:02:41,182 --> 00:02:45,477
1968'DE SADDAM HÜSEYİN'İN YARDIMIYLA
BAAS, DARBE YAPARAK BAŞA GELDİ

39
00:02:45,561 --> 00:02:51,859
Darbeden sonra kuzenlerinden biri
Ahmed Hasan el-Bekir cumhurbaşkanı oldu.

40
00:02:51,942 --> 00:02:55,988
Saddam da
cumhurbaşkanı yardımcılığına getirildi.

41
00:02:56,071 --> 00:02:58,866
Ama Saddam'ı
daha büyük şeyler bekliyordu.

42
00:02:58,949 --> 00:03:02,036
Saddam 10 sene
cumhurbaşkanı yardımcılığı yaptı

43
00:03:02,119 --> 00:03:05,497
ama aslında bu esnada
kendine müttefikler buluyor,

44
00:03:05,581 --> 00:03:10,169
hükûmetin farklı çevreleriyle
dostluklar kuruyordu.

45
00:03:11,295 --> 00:03:15,257
Saddam bir gün
Ahmed Hasan el-Bekir'e gitti,

46
00:03:15,341 --> 00:03:17,509
"Artık yaşlanıyorsun" dedi.

47
00:03:17,593 --> 00:03:22,640
"Sağlığın da çok iyi değilmiş.
Artık emekli olma vaktin geldi."

48
00:03:23,224 --> 00:03:24,808
Diğer bir deyişle…

49
00:03:24,892 --> 00:03:29,438
"Ya iktidarı güzellikle verirsin
ya idam edilirsin."

50
00:03:29,939 --> 00:03:34,068
Ertesi gün Ahmed Hasan el-Bekir
televizyonda "Emekli oluyorum" dedi.

51
00:03:34,151 --> 00:03:36,195
16 TEMMUZ 1979
CUMHURBAŞKANI OLDU

52
00:03:36,278 --> 00:03:40,616
Saddam'ın iktidara gelişini öğrendiniz,
bir de elinde tutuşuna bakalım.

53
00:03:40,699 --> 00:03:44,453
Her zorbanın önüne çıkan
ilk zorlukla başlayalım.

54
00:03:45,037 --> 00:03:49,959
Kasabaya yeni bir şerifin geldiğini
göstermeniz gerektiği an.

55
00:03:50,042 --> 00:03:52,962
TAKTİK
EGEMENLİK KURUN

56
00:03:55,464 --> 00:03:58,050
Diktatörlüklerin belli ritimleri vardır.

57
00:03:59,093 --> 00:04:02,805
Gücü ele geçirdikten hemen sonrası
çok dengesiz bir zamandır.

58
00:04:03,681 --> 00:04:06,934
İktidarda kalmak için
her an tetikte olmanız gerekir.

59
00:04:07,017 --> 00:04:09,353
Size rakip çıkma ihtimali olan herkesin

60
00:04:09,436 --> 00:04:14,441
mutlak bir biçimde kontrol altında tutulup
hadlerinin bildirilmesi gerekir.

61
00:04:15,109 --> 00:04:21,073
Buna tehlikeli hırsları olan
ilk ve en yakın müttefikleriniz de dâhil.

62
00:04:22,533 --> 00:04:26,537
En ufak bir ihmal,
anında başa çıkılmadığı sürece

63
00:04:26,620 --> 00:04:31,125
rakiplerinizde size dair
"Bu adam savunmasız" algısı uyandırabilir.

64
00:04:32,668 --> 00:04:36,672
Bu iyi gün dostları
pusuda sizi indirmeyi beklemeye başlar.

65
00:04:37,506 --> 00:04:39,174
Onlara bu fırsatı tanımayın.

66
00:04:39,967 --> 00:04:41,468
Bu adamlar tanımadı.

67
00:04:41,552 --> 00:04:46,640
Uzun Yürüyüş'te Mao'nun yanında olan
tüm generaller öldü.

68
00:04:47,725 --> 00:04:48,976
Birkaç yıl içinde.

69
00:04:51,020 --> 00:04:56,066
Küba'da Fidel Castro adına
devrime katılıp savaşan

70
00:04:56,150 --> 00:04:58,986
neredeyse her bir insan

71
00:04:59,987 --> 00:05:02,239
iki yıl içinde öldü.

72
00:05:02,990 --> 00:05:06,660
Peki ya Josef Stalin'in
Sovyet Rusya'daki ilk yoldaşları?

73
00:05:06,744 --> 00:05:07,745
Hepsi öldü.

74
00:05:08,746 --> 00:05:10,873
İŞTE LENİN
1924'TE ÖLDÜ

75
00:05:10,956 --> 00:05:11,999
Kısa sürede.

76
00:05:13,292 --> 00:05:16,128
Ama Saddam bunu ileriye taşıyıp

77
00:05:16,712 --> 00:05:19,131
sürpriz bir hamle yaptı.

78
00:05:19,798 --> 00:05:23,635
22 TEMMUZ 1979
SADDAM'IN İKTİDARA GELİŞİNİN 6. GÜNÜ

79
00:05:23,719 --> 00:05:25,220
Saddam'ın bir dostu ona

80
00:05:25,304 --> 00:05:29,850
yönetimi el-Bekir'den almasından
hoşnut olmayanlar olduğunu söylüyor.

81
00:05:31,602 --> 00:05:36,190
Saddam bunun üzerine
Baas Partisi mensuplarını çağırıp

82
00:05:36,273 --> 00:05:38,817
meclise gelmelerini istiyor.

83
00:05:43,405 --> 00:05:46,533
Saddam meşhur purosuyla geliyor.

84
00:05:49,203 --> 00:05:54,792
"Bu odada benim liderliğime
karşı çıkanlar varmış" diyor.

85
00:05:54,875 --> 00:05:56,710
Komplocular hayaller kuruyor.

86
00:05:58,462 --> 00:06:04,385
Sonra Baas'ın önde gelen
ve saygın isimlerinden Maşadi

87
00:06:05,094 --> 00:06:08,430
ezberlenmiş bir konuşma yapmaya başlıyor.

88
00:06:15,687 --> 00:06:21,610
Maşadi bu konuşmasında
Saddam Hüseyin'e ve Irak yönetimine karşı

89
00:06:21,693 --> 00:06:25,572
bir komplo ve darbe planladığını
itiraf ediyor.

90
00:06:25,656 --> 00:06:29,326
Tabii bu tamamen uydurmaydı.

91
00:06:29,410 --> 00:06:32,788
Maşadi'nin işkence gördüğünü
beyanlardan biliyoruz.

92
00:06:32,871 --> 00:06:37,626
Saddam, Maşadi'nin karısını ve kızlarını
hapishaneye getirip

93
00:06:37,709 --> 00:06:39,795
bir seçim yapmasını istemiş.

94
00:06:40,337 --> 00:06:41,755
Ya orada oturup

95
00:06:41,839 --> 00:06:46,927
gardiyanların karısına ve kızlarına
tecavüz edip öldürmesini izleyecekmiş

96
00:06:47,511 --> 00:06:49,805
ya da itiraf edecekmiş.

97
00:06:50,389 --> 00:06:53,308
Maşadi ikinci seçeneği seçti.

98
00:06:55,269 --> 00:06:59,231
Sonra Maşadi
tek tek isim okumaya başladı.

99
00:06:59,857 --> 00:07:05,654
İddiasına göre bu Baas yetkilileri
kendisinin suç ortağı komploculardı.

100
00:07:11,577 --> 00:07:14,538
Sonra sivil kıyafetli bir polis memuru

101
00:07:14,621 --> 00:07:18,167
adı okunan kişiye gidip
dışarıya çıkarıyordu.

102
00:07:21,628 --> 00:07:24,339
Bazıları "Yapma!" diye yalvarıyordu.

103
00:07:26,258 --> 00:07:29,470
İnanılmaz bir
sahte sadakat gösterisi başladı.

104
00:07:29,553 --> 00:07:32,681
Partimiz çok yaşa!
Saddam Hüseyin çok yaşa!

105
00:07:32,764 --> 00:07:34,308
Ama korku da vardı.

106
00:07:34,975 --> 00:07:41,315
Her an adlarının okunabileceğini düşünen
bu adamların korkusu görülebiliyordu.

107
00:07:43,650 --> 00:07:47,196
Toplantı salonunun dışında
atılanlar kaderlerini öğrenirler.

108
00:07:50,073 --> 00:07:52,868
20'den fazla kişi idama mahkûm edilir.

109
00:07:53,869 --> 00:07:57,289
Gerisi hapse gönderilir.
Yırttıklarını sanırlar.

110
00:07:57,873 --> 00:08:02,461
Ta ki infazı kendileri gerçekleştirmeye
zorlanana kadar.

111
00:08:03,545 --> 00:08:05,339
Bu sadistlik mi?

112
00:08:05,422 --> 00:08:06,423
Olabilir.

113
00:08:07,341 --> 00:08:09,092
Ama Irak'ın yeni liderinin

114
00:08:09,176 --> 00:08:13,305
otoritesini korumak için
yapacaklarına dair her şüpheyi giderdi.

115
00:08:17,226 --> 00:08:19,520
Eğer mesajı almayan varsa…

116
00:08:20,604 --> 00:08:26,985
O toplantının videosu herkese gönderildi.
Yurt dışındaki Irak elçilikleri de dâhil.

117
00:08:27,653 --> 00:08:28,987
Mesaj da şuydu.

118
00:08:29,071 --> 00:08:35,786
"Rejimlerine ve liderlerine
ihanet edenlere ne olacağını görün.

119
00:08:36,620 --> 00:08:38,914
Sonları işte böyle olur."

120
00:08:40,290 --> 00:08:42,918
Yeni bir çağ açmanın
bundan âlâ yolu mu olur?

121
00:08:44,044 --> 00:08:48,840
Ama artık rakipleriniz elinizi gördü
ve bahsi artırmak zorunda kalacaklar.

122
00:08:50,008 --> 00:08:52,469
Peki üstünlüğü nasıl elinizde tutarsınız?

123
00:08:53,971 --> 00:08:57,891
TAKTİK
HER YERDE OLUN

124
00:08:59,184 --> 00:09:01,311
Bir zorba olarak hayatta kalmak için

125
00:09:01,395 --> 00:09:05,816
her yerde gözünüz, kulağınız
ve adamlarınız olmalı.

126
00:09:06,400 --> 00:09:11,947
Bir diktatörün iktidarına karşı
tüm tehditleri durdurmasının

127
00:09:12,030 --> 00:09:15,492
etkin olan tek yolu
bunu gölgelerden yapmaktır.

128
00:09:16,159 --> 00:09:21,582
Bu yüzden her diktatörün en iyi dostu
etkili ve acımasız bir gizli polistir.

129
00:09:24,167 --> 00:09:29,798
1930'lardaki Büyük Terör esnasında
Josef Stalin'in gizli polisi NKVD

130
00:09:29,881 --> 00:09:35,053
Stalin'e ve onun rejimine karşı çıkan
neredeyse bir milyon halk düşmanının

131
00:09:35,137 --> 00:09:38,223
tutuklanıp infaz edilmesine önayak oldu.

132
00:09:39,766 --> 00:09:43,854
Uganda'da İdi Amin sadakat için
Devlet Soruşturma Teşkilatı'nı kullandı.

133
00:09:43,937 --> 00:09:50,152
Bu teşkilat kabile üyeleri, yerel suçlular
ve yabancı paralı askerlerden oluşuyordu.

134
00:09:50,485 --> 00:09:55,115
Haiti diktatörü "Papa Doc" Duvalier'in
infazcıları "Tonton Macoute" lakabını

135
00:09:55,198 --> 00:09:58,285
halk hikâyelerinde
yaramaz çocukları kaçırıp yiyen

136
00:09:58,368 --> 00:10:00,746
"öcü" karakterinden almıştı.

137
00:10:03,915 --> 00:10:08,962
Irak'ta gizli bir polis fikri 1964'te,
Jihaz Hanin'le başladı.

138
00:10:09,046 --> 00:10:12,841
Jihaz Hanin
Saddam'ın kurduğu bir güvenlik timiydi.

139
00:10:13,842 --> 00:10:20,015
Saddam başa geçtikten sonra
çok gizli ve özel bir alt birim kurdu.

140
00:10:20,098 --> 00:10:23,727
Bu timdeki herkes
Saddam'a sadakat yemini etmiş

141
00:10:23,810 --> 00:10:28,899
ve Saddam'ın aşiretinden ve ailesinden
onunla kan bağı olan insanlar.

142
00:10:30,901 --> 00:10:35,697
Irak'ta 1970'lerde
herkes bu insanları tanıyordu.

143
00:10:35,781 --> 00:10:40,285
Hepsi tektip arabalar sürüyor,
tektip kıyafetler giyiyordu.

144
00:10:40,369 --> 00:10:42,287
Bıyık kesimleri bile aynıydı.

145
00:10:42,371 --> 00:10:45,123
BIYIK

146
00:10:45,207 --> 00:10:46,291
ANLADINIZ İŞTE

147
00:10:46,375 --> 00:10:48,627
Yani o kadar da gizli değildi.

148
00:10:49,544 --> 00:10:52,506
Ama gizli polisinize
ne kadar güç verirseniz verin,

149
00:10:52,589 --> 00:10:55,801
rakiplerinize nefes aldırmamak için
bir şey daha lazım.

150
00:10:57,052 --> 00:10:59,971
Güvenilir bir muhbir ağı.

151
00:11:00,847 --> 00:11:04,393
Saddam yönetimindeki Irak'ta
casusluk çok yaygındı.

152
00:11:04,476 --> 00:11:09,523
Herkes herkesi gözetliyordu.
Baasçılar her yerde sizi izliyordu.

153
00:11:09,606 --> 00:11:11,316
Örneğin benim ailemde

154
00:11:11,400 --> 00:11:15,612
annemle babamın konuşmasının tek yolu
bahçenin ortasına gitmekti.

155
00:11:16,446 --> 00:11:21,952
Uzakta radyoyu son ses açar
birbirlerine fısıldarlardı.

156
00:11:22,661 --> 00:11:25,080
80'lerde böyle iletişim kuruyorlardı.

157
00:11:26,581 --> 00:11:32,045
El kitabı "Her yerde olun" derken
sadece ülke sınırlarını kastetmiyor.

158
00:11:32,879 --> 00:11:35,924
Muhalifler başka ülkelere gittiğinde

159
00:11:36,007 --> 00:11:41,972
Saddam nerede olurlarsa olsunlar
ulaşabileceğini bilmelerini sağlardı.

160
00:11:43,390 --> 00:11:48,603
Bu da bizi Irak eski başbakanı
Abdürrezzak el-Naif'e getiriyor.

161
00:11:50,230 --> 00:11:55,694
El-Naif ilerici bir politikacı
ve yıllardır Saddam'ın düşmanıydı.

162
00:11:56,820 --> 00:11:59,656
Ama Saddam ve Baas başa geçtikten sonra

163
00:12:01,324 --> 00:12:04,119
el-Naif ailesiyle birlikte
kaçmak zorunda kalır.

164
00:12:06,538 --> 00:12:10,292
Büyük Britanya'ya taşınıp
konuşmaya başlar

165
00:12:10,375 --> 00:12:12,711
ve hükûmeti alenen eleştirir.

166
00:12:13,336 --> 00:12:15,797
Bundan memnun olmayan Saddam

167
00:12:15,881 --> 00:12:19,843
en büyük eleştirmenini susturmak için
başka yollar aramaya başlar.

168
00:12:22,679 --> 00:12:27,100
İki dost canlısı suikastçı
el-Naif'i ziyaret eder.

169
00:12:34,191 --> 00:12:36,443
Ama yanlışlıkla karısını vururlar.

170
00:12:37,235 --> 00:12:41,239
Gerçi karısı hayatta kalır
ve tetikçiler de tutuklanır.

171
00:12:44,034 --> 00:12:49,289
Bunun üzerine Saddam, Irak'tan Londra'ya
gizli polisinden seçkin ajanlar gönderir.

172
00:12:51,458 --> 00:12:56,755
İşlerinde uzman bu profesyoneller
el-Naif konusunda muhbirleri sıkıştırır.

173
00:12:58,089 --> 00:13:01,051
Saldırmak için uygun anı beklerler.

174
00:13:03,720 --> 00:13:06,181
Bu sefer hedefi ıskalamazlar.

175
00:13:09,100 --> 00:13:13,313
Suikast, Saddam'ın muhaliflerine
tüyler ürpertici bir mesaj verir.

176
00:13:14,022 --> 00:13:17,692
"Nereye kaçarsanız kaçın,
Saddam sizi bulur."

177
00:13:19,694 --> 00:13:22,113
Katliam ve karmaşa iyi bir taktiktir.

178
00:13:22,197 --> 00:13:25,992
Ama Saddam sırtını korkuya yaslamadı,
siz de yaslamamalısınız.

179
00:13:26,868 --> 00:13:28,703
Kitaptaki bir sonraki taktikle

180
00:13:28,787 --> 00:13:32,332
rakibinizin başka bir zayıflığından
faydalanacaksınız.

181
00:13:32,415 --> 00:13:33,542
Açgözlülüklerinden.

182
00:13:33,625 --> 00:13:37,337
TAKTİK
SADAKATİ SATIN ALIN

183
00:13:38,964 --> 00:13:43,593
Sevginin satın alınamayacağını söyleyen
muhtemelen yeterince denememiştir.

184
00:13:46,471 --> 00:13:49,683
Yakın çevrenizin sadakatini sağlamak
aslında çok kolay.

185
00:13:50,392 --> 00:13:53,562
Başkalarından alabileceklerinden
çok daha fazlasını

186
00:13:53,645 --> 00:13:57,274
liderlerinden alabileceklerini
bilmeleri gerek.

187
00:13:58,567 --> 00:14:01,862
İktidarda kalmanın etkili yolu

188
00:14:01,945 --> 00:14:07,284
koalisyona rüşvet verip
yozlaşmaları için fırsatlar sağlamaktır.

189
00:14:07,367 --> 00:14:08,785
Pahalıymış.

190
00:14:08,869 --> 00:14:10,954
Peki bu para nereden geliyor?

191
00:14:12,247 --> 00:14:17,961
Bu rejimlerin birçoğu
oldukça komplike kleptokrasi rejimleri.

192
00:14:18,879 --> 00:14:21,172
Peki kleptokrasi nedir?

193
00:14:21,256 --> 00:14:25,719
Dükkândan meyve şarabı çalarken yakalanan
okul arkadaşınızdan bahsetmiyorum.

194
00:14:26,511 --> 00:14:31,433
Kleptokrasi, ulusunuzun tüm kaynaklarını
çalmak anlamına geliyor.

195
00:14:32,267 --> 00:14:35,812
Birinci adım.
Doğal kaynaklarınızı kamulaştırın.

196
00:14:35,896 --> 00:14:38,064
Petrol, altın, doğal gaz.

197
00:14:38,148 --> 00:14:42,861
Bir ederi varsa
devletin, yani sizin kontrolünüzde olmalı.

198
00:14:42,944 --> 00:14:45,530
İkinci adım. Başa adamlarınızı getirin.

199
00:14:45,614 --> 00:14:48,408
Hakeme para yedirmeden
büyük maça çıkılmaz.

200
00:14:48,491 --> 00:14:50,452
Ülkenizi soymadan önce

201
00:14:50,535 --> 00:14:54,331
tüm karar mercilerinin
tarafınızda olduğuna emin olun.

202
00:14:54,414 --> 00:14:57,125
Üçüncü adım. Ticareti ele geçirin.

203
00:14:57,208 --> 00:15:01,463
Fiyatları şişirin,
talebi artırmak için mal saklayın,

204
00:15:01,546 --> 00:15:04,341
fahiş vergiler almaya başlayın.

205
00:15:04,424 --> 00:15:06,343
Sonra nakit akışını izleyin.

206
00:15:06,426 --> 00:15:10,680
Fakir bir çobanın oğlu olan Saddam Hüseyin
bu tekniği mükemmelleştirerek

207
00:15:10,764 --> 00:15:14,726
net servetini iki milyar dolara çıkardı.

208
00:15:14,809 --> 00:15:15,977
Hiç fena değil.

209
00:15:16,811 --> 00:15:19,898
Ama paraları cebinize atmak
ne kadar cazip olsa da

210
00:15:19,981 --> 00:15:22,859
akıllı bir zorba
paylaşmanın önemini bilir.

211
00:15:22,943 --> 00:15:26,613
Saddam, devletin petrol parasını,
kaynaklarını çaldı.

212
00:15:26,696 --> 00:15:30,492
Ama bu gelirleri sadece
kendini zenginleştirmek için değil,

213
00:15:30,575 --> 00:15:32,953
hamilik için de kullandı.

214
00:15:33,036 --> 00:15:36,456
Üst düzey parti mensuplarının
sadakatini satın aldı.

215
00:15:37,499 --> 00:15:39,542
Tüm bu cömertlik ucuza gelmez.

216
00:15:40,418 --> 00:15:43,380
Ama bu taktiği atlarsanız
günahı sizin boynunuza.

217
00:15:43,463 --> 00:15:50,136
Bazı zorbalar devletin ve halkın parasını
öyle bir iç ederler ki

218
00:15:50,220 --> 00:15:54,474
yakın çevrelerini besleyecek
paraları kalmaz.

219
00:15:54,557 --> 00:15:57,310
Ondan sonra da çok uzun yaşamazlar.

220
00:15:57,394 --> 00:16:02,565
Aklınız varsa halkla paylaşmak üzere de
kenara para koyarsınız.

221
00:16:03,441 --> 00:16:06,778
Saddam'ın yaptığı
en meşhur şeylerden biri

222
00:16:06,861 --> 00:16:09,906
Iraklıları evlerinde
sürpriz ziyaret etmesiydi.

223
00:16:11,074 --> 00:16:13,743
İlk yaptığı şey
buzdolaplarını açmak olurdu.

224
00:16:13,827 --> 00:16:20,125
Tüm Iraklılara yemek getiren adam
olduğuna dair bir algısı vardı.

225
00:16:20,709 --> 00:16:23,378
Boş bir buzdolabı görünce

226
00:16:23,878 --> 00:16:27,799
millete hediyeler yağdırdığını göstermeyi
asla ihmal etmezdi.

227
00:16:27,882 --> 00:16:32,429
Yani bir cazibesi vardı
ama bu cazibe korkuyla karışıktı.

228
00:16:37,934 --> 00:16:44,232
Burada nihai amaç halktan insanlara
"Hayır, her şey yolunda" dedirtmek.

229
00:16:45,483 --> 00:16:46,818
"Bu diktatör iyi biri.

230
00:16:46,901 --> 00:16:51,448
Doğru hareketlerde bulunuyor,
doğru politikaları güdüyor, seviyorum."

231
00:16:52,198 --> 00:16:56,161
Kim sevilmek istemez ki?
Ama hemen yumuşamayın.

232
00:16:56,244 --> 00:17:00,874
Yakın çevreniz eylemin parçası olunca
daha fazlasını istemeye başlayacak.

233
00:17:01,583 --> 00:17:07,714
Patronun siz olduğunu hatırlatacak
yeni bir yeti geliştirmenin vakti geldi.

234
00:17:07,797 --> 00:17:10,592
TAKTİK
AKIL OYUNLARINDA UZMAN OLUN

235
00:17:16,389 --> 00:17:17,891
En başarılı diktatörler

236
00:17:17,974 --> 00:17:22,353
en yakın iş birlikçileri de dâhil,
etraflarındaki herkesi

237
00:17:22,437 --> 00:17:24,814
daimi aşağılamaya çalışırlar.

238
00:17:24,898 --> 00:17:29,235
Oyunun kurallarını belli etmek için
bunu en baştan yapmaya başlarlar.

239
00:17:29,861 --> 00:17:33,156
-Bırakırsam yanımda olacak mısın?
-Tabii ki Dick.

240
00:17:33,239 --> 00:17:36,743
Senin yanındayım, yeter ki beni bırak.
Ne istersen yaparım.

241
00:17:36,826 --> 00:17:40,497
Peki bu tip davranışlar
zorbalar için niye önemli?

242
00:17:41,039 --> 00:17:43,416
Çünkü hepsi patolojik narsistler.

243
00:17:44,000 --> 00:17:46,127
Zorbalar içten içe özgüvensizdir.

244
00:17:46,878 --> 00:17:50,256
Her türlü eleştiriye tepkileri saldırıdır.

245
00:17:50,799 --> 00:17:54,761
Başkasının daha iyi iş çıkaracağının
düşünülmesini istemezsiniz.

246
00:17:54,844 --> 00:17:57,138
Diktatörler fikirleri sevmez.

247
00:17:58,056 --> 00:18:02,310
Rakiplerinizi korkutup
dengelerini bozmak daha iyidir.

248
00:18:02,393 --> 00:18:06,981
Saddam aynı zamanda bakan olan
en yakın dostlarından birini

249
00:18:07,065 --> 00:18:08,775
nasıl öldürdüğünü anlatırmış.

250
00:18:08,858 --> 00:18:11,820
Karısı Saddam'a gidip
"Lütfen onu bırak" demiş.

251
00:18:11,903 --> 00:18:14,948
Saddam da "Yarın eve gelecek" diye
cevap vermiş.

252
00:18:15,532 --> 00:18:16,825
Ertesi gün…

253
00:18:18,868 --> 00:18:22,497
Saddam adamın cesedini
parça parça doğrayıp

254
00:18:22,580 --> 00:18:24,457
karısına tabutla göndermiş.

255
00:18:26,292 --> 00:18:29,295
Böyle hikâyeler
kontrol için kullanılıyordu.

256
00:18:29,379 --> 00:18:31,589
Doğru olup olmamaları önemli değildi.

257
00:18:31,673 --> 00:18:34,717
Önemli olan
bunları yapabileceğini göstermekti.

258
00:18:34,801 --> 00:18:35,635
Mümkündü.

259
00:18:36,594 --> 00:18:38,596
Size bir hikâye anlatayım.

260
00:18:38,680 --> 00:18:42,559
80'lerin başında bir gün
Saddam bir grup bakana

261
00:18:42,642 --> 00:18:46,104
bilinmeyen bir istikamete
yola çıkmaları emrini veriyor.

262
00:18:46,688 --> 00:18:49,315
Siyah camlı siyah bir otobüse bindirilip

263
00:18:49,399 --> 00:18:52,861
Bağdat sokaklarında
yavaş yavaş daireler çiziyorlar.

264
00:18:53,778 --> 00:18:57,574
Şehrin dışında bir saraya varıyorlar.

265
00:18:57,657 --> 00:19:02,871
Üstünde isimleri yazan zarflara
tüm eşyalarını koymaları söyleniyor.

266
00:19:03,454 --> 00:19:06,124
Dezenfektanla yıkanıyorlar

267
00:19:06,207 --> 00:19:09,502
ve saatler boyu
sessizce beklemeye zorlanıyorlar.

268
00:19:12,297 --> 00:19:17,093
Durun, bunu anlamanız için
o dönemde ne olduğunu bilmeniz gerek.

269
00:19:17,427 --> 00:19:21,014
İRAN-IRAK SAVAŞI

270
00:19:21,097 --> 00:19:25,560
1979'da İran'da Ayetullah Humeyni,
İran İslam Devrimi'ni gerçekleştirdi

271
00:19:26,311 --> 00:19:29,898
ve bu durum Saddam'ı
çok endişelendiriyordu.

272
00:19:31,065 --> 00:19:33,151
Bu yeni İran rejimi

273
00:19:33,234 --> 00:19:37,697
isyan ve ayaklanmaları teşvik ediyor,
Saddam'ı devirmeye çalışıyordu.

274
00:19:38,364 --> 00:19:42,243
Bunu yapmak için kaynakları da vardı.

275
00:19:42,327 --> 00:19:45,413
Saddam hiç beklemeden
İran'a saldırmaya karar verdi.

276
00:19:46,664 --> 00:19:50,793
Bunun kısa bir savaş olacağına inanıyordu.

277
00:19:50,877 --> 00:19:54,255
Bir aya kalmadan
rejimin parçalanacağını düşünüyordu.

278
00:19:55,381 --> 00:20:01,679
Saddam Hüseyin'in İran'a açtığı savaş
üç gün değil, tam on aydır devam ediyor.

279
00:20:02,180 --> 00:20:05,934
Bakanlar arasında fısıltılar vardı.

280
00:20:06,017 --> 00:20:10,563
"Bir çıkmaza girdik.
Nerede son bulacak?" diyorlardı.

281
00:20:11,773 --> 00:20:15,443
Huzursuz müttefikleri
saçma fikirlere kapılmadan önce

282
00:20:15,526 --> 00:20:19,113
Saddam onlara
biraz terbiye verme kararı aldı.

283
00:20:19,197 --> 00:20:24,077
Saddam'ın bakanlarının sessizce
saatlerce beklediği saraya dönelim.

284
00:20:24,869 --> 00:20:27,121
Nihayet Saddam gelir.

285
00:20:28,039 --> 00:20:31,042
30 dakika boyunca konuşur.

286
00:20:31,626 --> 00:20:36,047
Liderlerinin gaddarlığını bilen adamlar
kendilerini en kötüsüne hazırlarlar.

287
00:20:38,675 --> 00:20:43,680
Onun yerine Saddam
onları ziyafet sofrasına davet eder.

288
00:20:45,598 --> 00:20:50,353
Her birinin cebine 1.000 dolar sıkıştırıp
evlerine geri gönderir.

289
00:20:51,646 --> 00:20:53,356
Ama mesaj açıktır.

290
00:20:54,065 --> 00:20:56,651
Bir dahakine
bu kadar şanslı olmayabilirler.

291
00:21:00,280 --> 00:21:04,742
Gücünü ve otoritesini gösterme,
korku aşılama yolu buydu.

292
00:21:04,826 --> 00:21:07,662
Psikolojik bir manipülasyondu.

293
00:21:08,288 --> 00:21:11,374
Korkuyu her daim canlı tutuyordu.

294
00:21:11,457 --> 00:21:14,335
Bunu da bilerek yapıyordu.

295
00:21:15,044 --> 00:21:18,339
İşler zora girdiğinde
elinizdeki tek şey korkudur.

296
00:21:18,423 --> 00:21:21,551
İran-Irak Savaşı sekiz yıl sürdü.

297
00:21:22,927 --> 00:21:25,054
Saddam çok askerini kaybetti.

298
00:21:25,138 --> 00:21:31,394
Nihayetinde Humeyni tüm dünyanın gözünde
daha popüler ve daha güçlü hâle geldi.

299
00:21:31,477 --> 00:21:32,937
Ne kadar sinir bozucu.

300
00:21:33,021 --> 00:21:36,691
Başarısızlığa mahkûm planlarınız
ulusu felakete sürüklediğinde

301
00:21:36,774 --> 00:21:40,570
iktidarınıza gelecek
daha büyük tehditlere hazır olun.

302
00:21:41,571 --> 00:21:44,282
En beklenmedik yerlerden çıkabilirler.

303
00:21:44,365 --> 00:21:48,578
Gücünüzü korumak için
neler yapabileceğinizi gösterme vakti.

304
00:21:48,661 --> 00:21:52,206
TAKTİK
HERKES HARCANABİLİRDİR

305
00:21:53,750 --> 00:21:57,670
Bir zorba olarak hayatta kalmak,
zor kararlar vermek demektir.

306
00:21:57,754 --> 00:22:00,757
Duygularınızın buna mani olmasına
izin veremezsiniz.

307
00:22:01,299 --> 00:22:03,134
Söz konusu akrabanız bile olsa.

308
00:22:03,217 --> 00:22:10,141
Saddam'ın aile üyelerinden gelebilecek
ihanetin ve isyanın ihtimaline bile

309
00:22:10,224 --> 00:22:11,851
tahammülü yoktu.

310
00:22:12,769 --> 00:22:15,355
Onları tutuklamaktan, tutsak almaktan,

311
00:22:15,438 --> 00:22:18,107
infaz ya da işkence etmekten
imtina etmezdi.

312
00:22:18,858 --> 00:22:22,737
Ailenizden ne olursa olsun
yanınızda olmalarını beklemek çok mu?

313
00:22:23,321 --> 00:22:24,447
Tabii ki değil.

314
00:22:28,034 --> 00:22:31,496
İlk Körfez Savaşı'nda
koalisyon güçlerince ezildikten sonra

315
00:22:31,579 --> 00:22:33,748
Saddam otoritesini pekiştirmeliydi.

316
00:22:34,874 --> 00:22:38,002
Bu, en sevdiklerini
öldürmek demek olsa bile.

317
00:22:38,086 --> 00:22:40,338
Saddam'ın iki kızı

318
00:22:40,421 --> 00:22:45,635
Hüseyin Kamil ve Saddam Kamil adlı
iki kardeşle evlilerdi.

319
00:22:45,718 --> 00:22:48,846
Hepsi ikinci üçüncü dereceden kuzendi.

320
00:22:48,930 --> 00:22:54,268
Saddam, Irak'ın nükleer silah programını
Hüseyin Kamil'in ellerine verdi.

321
00:22:54,769 --> 00:22:58,815
Hüseyin neredeyse
Saddam'ın aklını başından almıştı.

322
00:22:58,898 --> 00:23:03,611
Saddam "Bu harika bir genç" diye düşündü.

323
00:23:03,694 --> 00:23:08,241
"Bir gün benim yerime bile geçebilir."

324
00:23:08,324 --> 00:23:11,160
Bu da Saddam'ın en büyük oğlu,

325
00:23:11,244 --> 00:23:15,289
psikopatlığıyla meşhur Uday'ı
pek memnun eden bir haber değildi.

326
00:23:15,373 --> 00:23:20,211
Uday gerçekten acımasız ve sadist biriydi.

327
00:23:20,294 --> 00:23:22,880
Hüseyin Kamil'i çok kıskanıyordu.

328
00:23:22,964 --> 00:23:25,341
Hüseyin Kamil yavaş yavaş

329
00:23:25,425 --> 00:23:31,597
Uday'ın onun için işleri
çok zorlaştıracağını sezmeye başlıyor.

330
00:23:31,681 --> 00:23:34,725
Er ya da geç onu öldürecek.

331
00:23:36,769 --> 00:23:38,729
Bir gece karanlık çöktükten sonra

332
00:23:38,813 --> 00:23:41,899
kardeşler eşleriyle birlikte
Ürdün'e kaçarlar.

333
00:23:41,983 --> 00:23:45,903
Bunu duyan Saddam
haberlerden hiç memnun olmaz.

334
00:23:45,987 --> 00:23:49,699
Özellikle de Hüseyin Kamil'in
iltica talep ettiğini

335
00:23:49,782 --> 00:23:54,120
ve Irak'ın kimyasal silahları hakkında
CIA'yle konuştuğunu duyunca.

336
00:23:54,871 --> 00:23:57,415
Ama Saddam'ın bir planı vardır.

337
00:23:59,792 --> 00:24:01,502
Kızlarını arar

338
00:24:01,586 --> 00:24:05,673
ve eve dönerlerse
Kamil kardeşleri bağışlayacağını söyler.

339
00:24:05,756 --> 00:24:09,677
Hepsi Bağdat'a döndüğüne göre
çok ikna edici konuşmuş olmalı.

340
00:24:10,303 --> 00:24:14,390
Ama Saddam onları kucaklamak yerine
başka bir şekilde karşılar.

341
00:24:15,475 --> 00:24:18,227
Kızlarını Kamil kardeşlerden
boşanmaya zorlar.

342
00:24:18,311 --> 00:24:20,438
Birkaç gün sonra Saddam hükûmeti

343
00:24:20,521 --> 00:24:25,359
kardeşlerin kendi mülklerinde
aile içi bir çatışmada öldüğünü söyler.

344
00:24:25,443 --> 00:24:28,112
Ama başkaları farklı bir hikâye anlatır.

345
00:24:28,196 --> 00:24:30,865
Saddam'ın Kamil kardeşleri öldürmek için

346
00:24:30,948 --> 00:24:34,619
oğulları Uday ve Kusay'la
bir ölüm mangası gönderdiği söylenir.

347
00:24:37,455 --> 00:24:40,583
Ne bekliyordunuz?
Hareketlerin sonuçları olur.

348
00:24:41,626 --> 00:24:44,545
Sonrası daha da trajik.

349
00:24:45,213 --> 00:24:49,175
Cesetleri alıp bir arabaya bağlıyorlar

350
00:24:49,258 --> 00:24:52,428
ve Saddam'ın damatlarının bedenlerini

351
00:24:52,512 --> 00:24:56,390
şehrin dört bir yanında gezdiriyorlar.

352
00:24:57,099 --> 00:25:00,061
Tüm ülkeyi dehşete düşürmüştü.

353
00:25:00,144 --> 00:25:04,148
"Bana itaatsizlik ederlerse
kendi damatlarıma bile

354
00:25:04,732 --> 00:25:06,150
bunu yapabilirim."

355
00:25:07,026 --> 00:25:08,694
Acımasızca mı? Evet.

356
00:25:09,570 --> 00:25:15,201
Ama Saddam, hükmünün sonuna kadar
rakiplerini böyle kontrol altında tuttu.

357
00:25:16,786 --> 00:25:18,955
Hiçbir şey sonsuza dek sürmez.

358
00:25:20,456 --> 00:25:22,041
Ama hayatta kalmak için…

359
00:25:22,375 --> 00:25:23,417
IRAK'I 24 YIL YÖNETTİ

360
00:25:23,501 --> 00:25:27,547
…hain rakiplerden daha zor tehditlerle
başa çıkmanız gerekecek.

361
00:25:27,630 --> 00:25:31,384
Çünkü bu tehditler
halkınızın içinden gelecek.

362
00:25:32,218 --> 00:25:33,219
Ama korkmayın.

363
00:25:33,803 --> 00:25:38,641
El kitabının huzursuz halkı
kontrol altında tutmak için tüyoları var.

364
00:25:38,724 --> 00:25:40,560
Ama pek hoş değiller.

365
00:25:40,643 --> 00:25:42,728
Bir sonraki durak Uganda.

366
00:25:42,812 --> 00:25:46,566
Saltanatını korumak için
korku sanatında uzmanlaşan adam.

367
00:25:46,774 --> 00:25:49,235
İzinden gitmeye hazır mısınız?

368
00:25:49,318 --> 00:25:50,820
Bu insanlara ne olacak?

369
00:25:50,903 --> 00:25:54,115
Hepsi ateşe oturmuş gibi olacaklar.

370
00:25:54,198 --> 00:25:56,367
-Onlara ne yapacaksınız?
-Görürsünüz.

371
00:26:25,354 --> 00:26:28,190
Alt yazı çevirmeni: Doğa Uludağ