1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:13,347 --> 00:00:17,101
We erkennen de beheerders
en traditionele eigenaren van het land

4
00:00:17,184 --> 00:00:18,936
waarover deze film is gemaakt.

5
00:00:19,019 --> 00:00:24,400
We erkennen hun voortdurende relatie
met land, water en cultuur,

6
00:00:24,483 --> 00:00:29,739
en betuigen respect aan hun voorouders,
vroeger, nu en in de toekomst.

7
00:00:39,415 --> 00:00:41,000
Bedankt.

8
00:00:47,840 --> 00:00:50,718
'We zijn in de greep
van een enorme wereldwijde crisis

9
00:00:50,801 --> 00:00:54,764
'en jullie laten het aan kinderen over
om je rotzooi op te ruimen.'

10
00:00:54,889 --> 00:00:57,725
Schoolkinderen hebben
vandaag de klas verlaten

11
00:00:57,808 --> 00:00:59,935
om te protesteren
tegen klimaatverandering.

12
00:01:00,019 --> 00:01:02,563
Ze eisen het ontslag van de premier

13
00:01:02,646 --> 00:01:04,648
en geen fossiele brandstoffen meer.

14
00:01:04,774 --> 00:01:06,066
ScoMo moet weg.

15
00:01:06,150 --> 00:01:07,485
Handel nu

16
00:01:10,321 --> 00:01:13,199
Meer dan 11.000 wetenschappers
uit de hele wereld

17
00:01:13,282 --> 00:01:16,994
hebben vandaag een noodtoestand
voor het klimaat uitgeroepen.

18
00:01:17,077 --> 00:01:20,372
Australië maakt dit jaar
de warmste en droogste zomer ooit door.

19
00:01:20,456 --> 00:01:24,543
Er is vanmorgen gewaarschuwd
voor het naderende bosbrandseizoen

20
00:01:24,668 --> 00:01:28,422
waarvan de autoriteiten vrezen
dat het het ergste ooit kan worden.

21
00:01:28,506 --> 00:01:31,842
Extreme omstandigheden komen eraan,

22
00:01:31,926 --> 00:01:34,261
veroorzaakt door klimaatverandering.

23
00:01:40,351 --> 00:01:43,270
Australië is een distillaat
van het werelddilemma

24
00:01:43,395 --> 00:01:46,023
als het om klimaatverandering gaat.

25
00:01:47,983 --> 00:01:50,194
Maar het verhaal snijdt geen hout

26
00:01:50,277 --> 00:01:53,989
tenzij je begrijpt
hoe Australië eigenlijk is.

27
00:01:59,829 --> 00:02:01,664
Vanaf het allereerste begin

28
00:02:01,747 --> 00:02:05,042
is het land afhankelijk geweest
van fossiele brandstoffen.

29
00:02:06,836 --> 00:02:09,672
We zijn
de grootste exporteur van steenkool,

30
00:02:09,755 --> 00:02:14,385
de grootste exporteur van gas
en je hoort steeds weer hetzelfde:

31
00:02:14,468 --> 00:02:18,597
'Zonder fossiele brandstoffen
hebben we niks.'

32
00:02:21,267 --> 00:02:25,312
We zijn ook een heel vlak, droog continent

33
00:02:25,396 --> 00:02:28,357
dat enorm kwetsbaar is
voor klimaatverandering.

34
00:02:30,484 --> 00:02:34,488
We wisten dat we de gevolgen
eerder zouden meemaken.

35
00:02:35,364 --> 00:02:40,536
En we hebben dat grotere plaatje genegeerd
ten koste van onszelf.

36
00:02:40,619 --> 00:02:43,330
Nu de catastrofale bosbranden
in Australië.

37
00:02:43,414 --> 00:02:47,626
Er woeden meer dan 200 branden
in twee van de dichtstbevolkte staten.

38
00:02:47,710 --> 00:02:50,337
Volgens klimaatwetenschappers
zijn de branden

39
00:02:50,421 --> 00:02:53,632
een waarschuwing voor wat er
over de hele wereld kan komen.

40
00:02:53,716 --> 00:02:55,968
Dit kan het nieuwe normaal worden.

41
00:03:04,768 --> 00:03:09,773
De grootste tragedie van dit vreselijke
Black Summer-bosbrandseizoen

42
00:03:09,857 --> 00:03:11,859
was dat we het zagen aankomen.

43
00:03:33,797 --> 00:03:38,594
Mijn eerste grote brand was in 1971.
Ik was pas 12 jaar oud.

44
00:03:40,137 --> 00:03:44,308
Vrienden belden dat het vuur
de heuvel op naar ons toe kwam

45
00:03:44,391 --> 00:03:49,355
en daar gingen we
met bijlen, harken en jutezakken.

46
00:03:53,108 --> 00:03:56,946
Geen mitsen en maren. Je deed het gewoon.

47
00:04:01,200 --> 00:04:03,535
In Australië zijn branden een constante.

48
00:04:03,619 --> 00:04:04,703
HÉ - jouw vuur

49
00:04:04,787 --> 00:04:07,998
Brandjes in de Blue Mountains,
aangewakkerd door de wind,

50
00:04:08,082 --> 00:04:11,210
troffen steden en dorpen
met verbazende snelheid.

51
00:04:11,293 --> 00:04:12,169
BRANDEND BOS

52
00:04:12,252 --> 00:04:14,338
Elk jaar zijn er bosbranden.

53
00:04:16,090 --> 00:04:17,883
Sommige jaren zijn heel erg.

54
00:04:19,969 --> 00:04:22,346
Andere jaren zijn minder erg.

55
00:04:23,806 --> 00:04:25,808
Maar elk jaar zijn er branden.

56
00:04:27,601 --> 00:04:29,770
Help ons.

57
00:04:29,853 --> 00:04:33,190
Het was in de beginjaren erg rudimentair.

58
00:04:34,108 --> 00:04:37,444
Takken pakken van bomen
om het vuur mee uit te slaan.

59
00:04:39,446 --> 00:04:41,699
Natte zakken, harken.

60
00:04:43,909 --> 00:04:46,203
Dat was mijn eerste grote brand

61
00:04:46,286 --> 00:04:49,999
en toen wist ik wat ik wilde worden.

62
00:04:52,793 --> 00:04:53,919
Ik was verkocht.

63
00:04:55,337 --> 00:04:58,590
GREG MULLINS
VOORMALIGE SECRETARIS-GENERAAL BRANDWEER

64
00:04:59,299 --> 00:05:02,052
Ik wilde niet per se de baas zijn,

65
00:05:02,136 --> 00:05:06,015
maar achteraf gezien
was het een honger naar kennis.

66
00:05:06,890 --> 00:05:10,894
De regering vond mij toen
het meest geschikt voor de baan

67
00:05:10,978 --> 00:05:13,647
en het was een groot voorrecht en een eer.

68
00:05:19,319 --> 00:05:24,199
Ik was gewend aan een lange aanloop
naar een ernstig brandseizoen.

69
00:05:25,701 --> 00:05:27,286
Mijn vader zou zeggen:

70
00:05:27,369 --> 00:05:29,621
'Die acacia bloeit een maand te vroeg.

71
00:05:29,705 --> 00:05:31,373
'Dan is het echt droog.

72
00:05:31,457 --> 00:05:34,084
'Kijk naar de bladkleur
van de banksiaboom.

73
00:05:34,168 --> 00:05:38,047
'Die moet dieper gaan voor water.
Hij laat zijn bladeren vallen.

74
00:05:38,130 --> 00:05:42,551
'Let op de mieren.
Welke kevers kwamen wanneer?'

75
00:05:43,844 --> 00:05:49,058
In 1994 werd het plotseling
heet, winderig en droog.

76
00:05:49,808 --> 00:05:52,186
Het regenwoud in Queensland droogt uit

77
00:05:52,269 --> 00:05:57,107
en dieren verhongeren na de droogste
drie maanden in meer dan 80 jaar.

78
00:05:57,191 --> 00:06:00,652
Ik realiseerde me
dat er iets niet goed zat.

79
00:06:05,824 --> 00:06:07,493
Pak ze allemaal, maat.

80
00:06:11,246 --> 00:06:14,792
New South Wales werd getroffen
door enorme gelijktijdige branden.

81
00:06:14,875 --> 00:06:16,043
O, mijn god.

82
00:06:17,336 --> 00:06:18,670
O, jee.

83
00:06:19,797 --> 00:06:23,175
Vuur. Het is vuur.

84
00:06:23,967 --> 00:06:27,262
Over deze brand
hebben bosbrandweermannen nachtmerries.

85
00:06:27,346 --> 00:06:32,226
Elke hectare van dit bos heeft veel
gortdroge brandstof die zo kan ontploffen.

86
00:06:32,309 --> 00:06:35,479
Er is grote angst
over hoe ver de verwoesting zal reiken.

87
00:06:35,562 --> 00:06:37,981
Bewoners strijden
om hun huizen te beschermen,

88
00:06:38,065 --> 00:06:41,652
maar voor sommigen werd de strijd te veel.

89
00:06:41,735 --> 00:06:45,030
Het is de beangstigendste ervaring
die je je kunt voorstellen.

90
00:06:48,826 --> 00:06:52,746
In 1994 verloor ik mijn huis
door een bosbrand die alles wegnam.

91
00:06:52,830 --> 00:06:55,290
Ik liep weg in de korte broek die ik droeg

92
00:06:55,374 --> 00:06:56,959
en wilde het vuur blussen.

93
00:06:57,042 --> 00:07:00,420
Mijn familie heeft het overleefd,
maar we verloren buren.

94
00:07:00,504 --> 00:07:02,464
We verloren vier mensen bij die brand.

95
00:07:09,847 --> 00:07:14,393
Ik heb de klimaatwetenschap zich
de afgelopen 30 jaar zien ontwikkelen.

96
00:07:15,894 --> 00:07:17,271
WETENSCHAPPER

97
00:07:17,354 --> 00:07:21,150
Hij staat bekend
als invloedrijk klimaatwetenschapper.

98
00:07:21,233 --> 00:07:22,734
Zijn naam: Tim Flannery.

99
00:07:22,818 --> 00:07:26,697
2007 AUSTRALIËR VAN HET JAAR-AWARDS

100
00:07:27,406 --> 00:07:30,868
We naderen een drempel
van gevaarlijke klimaatverandering.

101
00:07:30,951 --> 00:07:32,619
We moeten snel handelen.

102
00:07:34,288 --> 00:07:38,125
De wetenschappers zijn heel duidelijk
geweest over wat er gebeurt.

103
00:07:39,376 --> 00:07:42,546
Op de afbeelding van de aarde
zie je brandende lichten.

104
00:07:42,629 --> 00:07:45,424
Stel je al die fossiele brandstoffen voor.

105
00:07:45,507 --> 00:07:49,219
Die broeikasgassen houden warmte
dicht bij het aardoppervlak vast.

106
00:07:49,303 --> 00:07:51,638
Ze gedragen zich als een deken op een bed.

107
00:07:51,763 --> 00:07:54,433
De temperatuur blijft maar stijgen.

108
00:07:54,558 --> 00:07:58,437
Een nieuwe klimaatstudie
in Oost-Australië levert

109
00:07:58,520 --> 00:08:02,107
het sterkste bewijs tot nu toe
dat het broeikaseffect bestaat.

110
00:08:02,232 --> 00:08:05,068
Dit is de stijging
van het kooldioxidegehalte

111
00:08:05,152 --> 00:08:07,279
in de atmosfeer in die periode.

112
00:08:07,362 --> 00:08:10,073
Er is echt iets aan de hand.

113
00:08:10,157 --> 00:08:13,619
Ik begon te lezen
en te studeren en vragen te stellen

114
00:08:13,702 --> 00:08:18,290
en ontdekte een aantal vroege artikelen
over klimaatverandering en dacht:

115
00:08:18,373 --> 00:08:21,919
misschien hebben ze een punt.
En in de jaren daarna

116
00:08:22,002 --> 00:08:24,171
realiseerde ik me dat ze dat hadden.

117
00:08:26,215 --> 00:08:29,301
Je zou aannemen
dat er ongeveer eens per decennium

118
00:08:29,384 --> 00:08:32,763
een zeer verwoestende brand zou zijn
in New South Wales.

119
00:08:34,223 --> 00:08:39,436
Maar na 1994 kregen we steeds meer
van dit soort zware branden.

120
00:08:40,604 --> 00:08:43,774
Drie jaar later, in 1997,
raakten we huizen kwijt.

121
00:08:46,693 --> 00:08:51,281
Eerste kerstdag 2001, enorme branden.

122
00:08:51,949 --> 00:08:53,909
2002, nog meer branden.

123
00:08:55,369 --> 00:08:59,915
2003, de stad Canberra, brandweermannen
ontsnapten ternauwernood aan de dood.

124
00:09:02,834 --> 00:09:03,794
Ga.

125
00:09:03,919 --> 00:09:06,505
2009, Victoria.

126
00:09:07,631 --> 00:09:10,717
We kregen regelmatig
buitensporig brandgevaar,

127
00:09:10,801 --> 00:09:13,762
wat allemaal te maken had
met klimaatverandering.

128
00:09:14,596 --> 00:09:17,391
De branden werden steeds erger

129
00:09:17,474 --> 00:09:19,142
en ik wist dat dit

130
00:09:19,226 --> 00:09:22,938
precies was wat wetenschappers
hadden voorspeld voor Australië:

131
00:09:23,021 --> 00:09:27,526
langere brandseizoenen
en hevigere brandseizoenen.

132
00:09:27,609 --> 00:09:30,946
Dat was helaas wat ik zag.

133
00:09:31,029 --> 00:09:33,907
De gemeenschap is enigszins bezorgd dat

134
00:09:33,991 --> 00:09:37,786
opwarming van de aarde kan leiden
tot langdurige droogte.

135
00:09:37,911 --> 00:09:38,870
Vooral...

136
00:09:38,954 --> 00:09:42,624
Of dat een legitieme zorg is,

137
00:09:42,708 --> 00:09:45,419
is een zaak
waarover veel wordt gedebatteerd.

138
00:09:47,045 --> 00:09:51,425
Ik heb de afgelopen 14 jaar
de klimaatoorlogen in Australië gevolgd.

139
00:09:51,508 --> 00:09:53,635
MARIAN WILKINSON - JOURNALIST/AUTEUR

140
00:09:53,719 --> 00:09:57,431
Er zijn enorme plannen
om de kolenindustrie uit te breiden.

141
00:09:57,514 --> 00:10:01,935
Er is gezamenlijke inspanning geleverd
om de klimaatwetenschap

142
00:10:02,019 --> 00:10:03,895
te ondermijnen.

143
00:10:03,979 --> 00:10:05,188
DONKER ZONDER KOMPELS

144
00:10:05,272 --> 00:10:08,275
Kooldioxide heeft
geen invloed op de temperatuur.

145
00:10:08,358 --> 00:10:11,611
Precies het omgekeerde
van wat deze mensen beweren.

146
00:10:11,695 --> 00:10:14,573
Hun leugens en hun bedrog.

147
00:10:14,656 --> 00:10:16,408
Je vindt klimaatverandering onzin.

148
00:10:16,491 --> 00:10:21,204
Wat ik zei, was dat het idee
van de gevestigde klimaatwetenschap

149
00:10:21,288 --> 00:10:23,332
wat aromatisch is.

150
00:10:23,457 --> 00:10:25,083
TONY ABBOTT - VOORMALIGE PREMIER

151
00:10:27,336 --> 00:10:32,299
Ik was de eerste en tot op heden enige
secretaris-generaal Klimaat van Australië.

152
00:10:32,382 --> 00:10:33,967
Ik heb drie jaar gediend,

153
00:10:34,051 --> 00:10:36,553
het woord klimaatverandering bekendgemaakt

154
00:10:36,636 --> 00:10:40,265
en complexe wetenschap
voor iedereen begrijpelijk gemaakt.

155
00:10:40,349 --> 00:10:43,643
Extreem weer zal
vaker voorkomen en heftiger worden,

156
00:10:43,769 --> 00:10:46,438
volgens het rapport
van de Klimaatcommissie.

157
00:10:46,563 --> 00:10:49,566
Maar de media werden helemaal gek.

158
00:10:49,649 --> 00:10:52,819
Critici noemden de Klimaatcommissie
'alarmistische onzin'.

159
00:10:52,903 --> 00:10:56,990
Deze mensen zijn wanhopig.
Klimaatverandering is een hoax.

160
00:10:57,074 --> 00:10:59,993
Eruit. Leugens.

161
00:11:00,077 --> 00:11:02,454
Toen werd
de conservatieve regering gekozen

162
00:11:02,579 --> 00:11:07,000
en hun allereerste actie was ons ontslaan.
Ze deden niet iets economisch.

163
00:11:07,084 --> 00:11:09,294
Ze wilden de Klimaatcommissie kwijt.

164
00:11:09,378 --> 00:11:10,295
FLANNERY'S LEUGENS

165
00:11:10,379 --> 00:11:11,630
We ontmaskeren hem.

166
00:11:11,713 --> 00:11:14,299
Het was net een stripverhaal.

167
00:11:17,928 --> 00:11:19,096
PARLEMENTSGEBOUW

168
00:11:19,179 --> 00:11:23,642
Mensen wilden eerder ingrijpen,
maar er zijn veel gevestigde belangen.

169
00:11:25,435 --> 00:11:26,937
SCOTT MORRISON - PREMIER

170
00:11:27,020 --> 00:11:30,232
Scott Morrison, die nu onze premier is,

171
00:11:30,315 --> 00:11:36,071
stond op in het parlement
en hield een brok steenkool omhoog.

172
00:11:36,363 --> 00:11:39,157
Voorzitter, dit is steenkool.
Wees niet bang.

173
00:11:39,241 --> 00:11:40,951
Rustig, het doet geen pijn.

174
00:11:41,034 --> 00:11:43,286
De minister kent de rekwisietenregel.

175
00:11:43,370 --> 00:11:44,246
Het is steenkool.

176
00:11:44,329 --> 00:11:45,539
Natuurlijk was dit

177
00:11:45,622 --> 00:11:48,542
geen vuil, stoffig brok steenkool.

178
00:11:48,625 --> 00:11:51,711
Dit brok steenkool was afkomstig
van de Minerals Council,

179
00:11:51,795 --> 00:11:55,340
dus het was netjes schoongemaakt voor

180
00:11:55,424 --> 00:11:57,634
in wezen een marketingpresentatie.

181
00:11:57,717 --> 00:12:01,096
Voorzitter, de tegenstanders hebben
een ideologische,

182
00:12:01,179 --> 00:12:03,932
pathologische angst voor steenkool.

183
00:12:04,015 --> 00:12:07,477
Er is geen officieel woord
voor kolenfobie, voorzitter,

184
00:12:07,561 --> 00:12:10,522
maar dat is de ziekte
van de tegenstanders.

185
00:12:10,605 --> 00:12:13,108
Banen en lichten uitschakelen,

186
00:12:13,191 --> 00:12:15,235
airco's uitschakelen

187
00:12:15,318 --> 00:12:18,905
en Australische gezinnen dwingen
om in het donker te koken

188
00:12:18,989 --> 00:12:22,075
ten gevolge van
hun donkere jaren-politiek, voorzitter.

189
00:12:22,159 --> 00:12:26,830
Banen gaan verloren. Baby's sterven
in het ziekenhuis als de stroom uitvalt.

190
00:12:26,913 --> 00:12:29,124
Dat is het constante refrein.

191
00:12:29,332 --> 00:12:32,127
We kunnen geen kinderen
uit school laten komen

192
00:12:32,210 --> 00:12:34,045
zonder een broodrooster in huis,

193
00:12:34,129 --> 00:12:35,505
VOORMALIGE VICEPREMIER

194
00:12:35,589 --> 00:12:37,632
zonder stroom, zonder koelkast.

195
00:12:39,259 --> 00:12:44,347
Maar een dieptepunt was
het debat over elektrische auto's.

196
00:12:44,806 --> 00:12:48,768
De reactie daarop van Scott Morrison was

197
00:12:48,852 --> 00:12:54,357
een spervuur van gespreksonderwerpen,
waarin onder andere werd gezegd...

198
00:12:54,483 --> 00:12:58,403
Hij zal je aanhanger niet trekken.
Hij zal je boot niet slepen.

199
00:12:58,487 --> 00:13:02,866
Hij brengt je niet naar
je favoriete campingplek met je gezin.

200
00:13:03,325 --> 00:13:09,039
Om zo'n infantiel debat te voeren
in een politieke campagne,

201
00:13:09,122 --> 00:13:14,836
bewees voor mij dat we in 2019
geen steek verder waren gekomen.

202
00:13:16,838 --> 00:13:19,591
Duizenden scholieren in het hele land

203
00:13:19,674 --> 00:13:21,843
laten politici weten dat ze het zat zijn.

204
00:13:21,927 --> 00:13:25,764
Ze eisen dat er wat tegen
klimaatverandering wordt gedaan en morgen

205
00:13:25,889 --> 00:13:28,183
zullen ze de school uitlopen.

206
00:13:33,104 --> 00:13:35,982
Ik was 16 toen ik ermee begon.

207
00:13:36,066 --> 00:13:39,819
Als men dat hoort, zegt men:
'Dat is heel jong.'

208
00:13:39,903 --> 00:13:43,490
Veel volwassen zeggen:

209
00:13:43,573 --> 00:13:47,285
'Je bent nog jong.
Je hebt veel gedaan. Ik ben trots op je.'

210
00:13:47,369 --> 00:13:51,081
'Je geeft me hoop', wat...
Laat me daar niet over beginnen.

211
00:13:51,164 --> 00:13:53,208
#DIT IS KLIMAATVERANDERING

212
00:13:53,291 --> 00:13:56,753
DAISY JEFFREY - KLIMAATACTIVIST

213
00:13:56,878 --> 00:14:01,174
Ik ontdekte dat er in Sydney
een klimaatprotest zou zijn en dacht:

214
00:14:01,299 --> 00:14:03,760
ik moet erbij zijn en mijn vrienden ook.

215
00:14:03,843 --> 00:14:07,514
We moeten zo veel mogelijk mensen
van school meenemen.

216
00:14:07,597 --> 00:14:10,976
Ik weet nog dat we naar het plein liepen
waar het werd gehouden

217
00:14:11,059 --> 00:14:13,478
en de hoek om kwamen.

218
00:14:14,771 --> 00:14:18,984
Het was gewoon een zee van bezwete

219
00:14:19,067 --> 00:14:20,527
tieners, weet je.

220
00:14:20,610 --> 00:14:23,113
Word wakker mensen
Jullie worden ook bedreigd

221
00:14:23,238 --> 00:14:28,368
Sydney is stilgezet door mensen
die woedend zijn over klimaatverandering.

222
00:14:28,451 --> 00:14:31,162
Miljoenen uit de hele wereld
nemen deel aan

223
00:14:31,288 --> 00:14:33,873
het grootste protest over onze planeet.

224
00:14:33,999 --> 00:14:37,043
We staan aan de rand
van de grootste catastrofe

225
00:14:37,127 --> 00:14:40,922
die de mensheid ooit heeft meegemaakt
en onze regering doet niks.

226
00:14:43,300 --> 00:14:45,468
Het is alsof je een orkest dirigeert.

227
00:14:47,345 --> 00:14:49,973
We willen een veilige toekomst. Mee eens?

228
00:14:53,643 --> 00:14:56,021
Dat publiek wordt de muziek, de energie

229
00:14:56,104 --> 00:14:59,774
in die impuls, die golf van hoop.

230
00:14:59,858 --> 00:15:02,611
Die golf bleef maar
over de menigte beuken.

231
00:15:02,694 --> 00:15:06,781
Iedereen was erg opgewonden.

232
00:15:06,865 --> 00:15:10,118
De bijeenkomst was nog niet eens begonnen.
Ons werk zat erop.

233
00:15:12,829 --> 00:15:17,000
De reactie van onze premier
kreeg veel publiciteit.

234
00:15:17,083 --> 00:15:20,670
We steunen het idee niet
dat kinderen niet naar school gaan

235
00:15:20,754 --> 00:15:25,383
om deel te nemen aan zaken
die buiten school kunnen worden aangepakt.

236
00:15:25,467 --> 00:15:30,430
Op scholen moet meer worden geleerd
en er moet minder activisme zijn.

237
00:15:31,514 --> 00:15:33,808
We dachten: rot toch op.

238
00:15:34,434 --> 00:15:37,729
Tegen deze volwassenen zeggen we:
'Lach ons maar uit,

239
00:15:37,854 --> 00:15:40,482
'val ons aan,
doe met ons wat jullie willen,

240
00:15:40,607 --> 00:15:43,610
'want jullie staan aan de foute kant
van de geschiedenis.'

241
00:15:43,693 --> 00:15:47,322
Er gingen meer dan 300.000 mensen
de straat op,

242
00:15:47,405 --> 00:15:50,492
wat je zult begrijpen
als je een Australiër bent.

243
00:15:50,575 --> 00:15:52,077
Australiërs protesteren niet.

244
00:15:55,997 --> 00:16:00,418
Beste dag van mijn leven.
Hier kan niks tegenop.

245
00:16:00,502 --> 00:16:03,463
Ik herinner me dat ik thuiskwam
en dacht: shit.

246
00:16:03,546 --> 00:16:06,341
We willen klimaatactie.
Wanneer willen we die? Nu.

247
00:16:06,424 --> 00:16:08,218
Laat me niet UITSTERVEN

248
00:16:08,301 --> 00:16:13,014
Het is hier warm.
Er zit te veel koolstof in de atmosfeer.

249
00:16:13,098 --> 00:16:15,266
Er was radiostilte vanuit het parlement.

250
00:16:20,438 --> 00:16:23,274
Maar de Murdoch-media
waren opeens niet stil.

251
00:16:23,400 --> 00:16:25,777
De zogenaamde activisten,
eerder anarchisten,

252
00:16:25,860 --> 00:16:28,196
protesteren tegenwoordig op straat.

253
00:16:28,279 --> 00:16:30,615
Leugens, desinformatie.

254
00:16:30,699 --> 00:16:32,617
Kinderen, volledig gehersenspoeld,

255
00:16:32,701 --> 00:16:36,079
zeggen precies het tegenovergestelde
van de waarheid.

256
00:16:36,162 --> 00:16:39,833
Het was de eerste keer
dat ik klimaatangst voelde

257
00:16:40,750 --> 00:16:44,379
omdat de mensen
die de afgelopen 30 jaar hadden geregeerd

258
00:16:44,462 --> 00:16:48,091
van deze crisis afwisten
en er bewust voor hadden gekozen

259
00:16:48,174 --> 00:16:49,718
om er niks aan te doen

260
00:16:49,801 --> 00:16:52,846
en te vechten tegen mensen
die er wel wat aan willen doen.

261
00:16:52,971 --> 00:16:56,891
Ik wil dat kinderen die hier opgroeien
positief denken over de toekomst.

262
00:16:56,975 --> 00:17:01,438
Maar ik wil niet dat onze kinderen
bang zijn voor dit soort problemen.

263
00:17:01,521 --> 00:17:05,400
Elke uitdaging bieden we het hoofd,
zoals we dat altijd hebben gedaan.

264
00:17:05,483 --> 00:17:08,445
Het voelt
alsof we slaapwandelen naar een ramp.

265
00:17:09,988 --> 00:17:12,490
Alle waarschuwingssignalen zijn er.

266
00:17:17,162 --> 00:17:20,248
Greg Mullins,
onze meest ervaren SG Brandweer,

267
00:17:20,331 --> 00:17:25,670
kwam in april naar ons toe en zei:
'We staan voor een ongekende ramp.'

268
00:17:25,754 --> 00:17:28,923
Twee jaar op rij, het droogste jaar ooit

269
00:17:29,007 --> 00:17:30,425
voor Oost-Australië.

270
00:17:34,387 --> 00:17:37,766
En dit jaar lijkt
het warmste jaar ooit te gaan worden.

271
00:17:39,893 --> 00:17:43,062
Hoe gaan we de brandsituatie beheersen?

272
00:17:43,980 --> 00:17:48,359
Dus we wilden dat Greg
met onze premier zou praten,

273
00:17:48,443 --> 00:17:51,446
want deze kwestie is een nationale ramp.

274
00:17:54,240 --> 00:17:58,286
We schreven de premier
in april 2019 en zeiden:

275
00:17:58,369 --> 00:17:59,913
'Premier,

276
00:18:00,038 --> 00:18:02,749
'we zijn bang
dat er een bosbrandramp op ons afkomt.

277
00:18:02,874 --> 00:18:04,918
'We zouden u graag ontmoeten.

278
00:18:05,001 --> 00:18:08,546
'Dit wordt schokkend.
Dit jaar hebben we zo veel mogelijk nodig.

279
00:18:08,630 --> 00:18:11,800
hulpdiensten zijn niet voorbereid
op extreem weer.

280
00:18:11,883 --> 00:18:15,345
'Het leger moet de brandweer ondersteunen.

281
00:18:15,470 --> 00:18:17,889
'Meer geld voor blusvliegtuigen.

282
00:18:17,972 --> 00:18:20,725
'Maar u moet hiervan
op de hoogte zijn, premier.'

283
00:18:22,268 --> 00:18:24,312
Hij was niet geïnteresseerd.

284
00:18:28,983 --> 00:18:32,487
In 2019 is het een sneeuwbal
die van de heuvel rolt.

285
00:18:32,570 --> 00:18:34,489
Hij wordt steeds groter.

286
00:18:34,572 --> 00:18:39,285
Er was gewoon geen vocht meer over.
We zagen de bossen doodgaan.

287
00:18:39,369 --> 00:18:42,330
Je had het vreselijke gevoel

288
00:18:42,413 --> 00:18:45,166
dat het ons allemaal inhaalde.

289
00:18:46,042 --> 00:18:47,919
Maar ik moet zeggen

290
00:18:48,002 --> 00:18:52,423
dat ik niet had voorspeld
hoe meedogenloos de branden zouden zijn

291
00:18:52,507 --> 00:18:53,925
naarmate de zomer vorderde.

292
00:18:54,050 --> 00:18:58,680
Australië was diep geschokt door
wat er in de Black Summer gebeurde.

293
00:19:06,187 --> 00:19:08,064
Ken je dat lage geluid

294
00:19:08,147 --> 00:19:11,317
van een drone als je film kijkt?

295
00:19:12,026 --> 00:19:15,280
Het volume neemt alleen maar toe.

296
00:19:15,363 --> 00:19:19,617
Je weet dat er iets komt
en dat het fout gaat.

297
00:19:19,701 --> 00:19:23,538
Zo was het.
Het was een zeer langzame brand.

298
00:19:24,706 --> 00:19:27,709
En toen was hij ineens enorm.

299
00:19:35,258 --> 00:19:37,969
De aanloop ernaartoe was beangstigend.

300
00:19:41,264 --> 00:19:46,394
Heel Victoria en New South Wales
werden heel erg droog.

301
00:19:46,477 --> 00:19:50,273
Het leek net een dreigende aanwezigheid.

302
00:19:56,404 --> 00:19:57,989
Ik ging het bos in

303
00:19:58,072 --> 00:20:01,993
omdat ik wilde vastleggen wat ik kon zien.

304
00:20:02,076 --> 00:20:06,456
BRUCE PASCOE - AUTEUR / MALLACOOTA

305
00:20:07,332 --> 00:20:11,336
Ik was echt bezorgd
omdat de bomen zo dicht op elkaar groeien.

306
00:20:12,545 --> 00:20:15,256
Driehonderd tot vijfhonderd bomen
per hectare.

307
00:20:18,051 --> 00:20:20,345
Het is een zeer licht ontvlambaar bos.

308
00:20:20,428 --> 00:20:24,474
Elke brand daar gaat
gewoon af als een bom.

309
00:20:31,773 --> 00:20:33,566
Slechts 13 dagen na de winter

310
00:20:33,650 --> 00:20:37,278
zijn er minstens 40 bosbranden
in de staat.

311
00:20:37,362 --> 00:20:40,907
De boodschap van de overheid
is duidelijk. 'Bereid je voor.'

312
00:20:43,076 --> 00:20:45,703
Ik werkte bij de kranten aan de kust.

313
00:20:47,705 --> 00:20:50,500
We begonnen al over branden te rapporteren

314
00:20:50,750 --> 00:20:53,503
in september.

315
00:20:55,046 --> 00:20:55,922
ERGSTE OOIT

316
00:20:56,005 --> 00:20:56,881
BRANDDREIGING

317
00:20:56,965 --> 00:21:00,426
Iedereen was weg
om branden te fotograferen.

318
00:21:04,472 --> 00:21:07,058
ANGST VOOR BOSBRANDEN

319
00:21:08,393 --> 00:21:11,854
Ze begonnen overal.
De telefoon bleef maar gaan...

320
00:21:11,938 --> 00:21:14,565
'Kijk, weer een brand.'

321
00:21:16,025 --> 00:21:19,362
En dus heerste het gevoel
dat er iets kon gebeuren.

322
00:21:19,445 --> 00:21:21,948
Hier was het echt heel droog.

323
00:21:23,324 --> 00:21:25,576
Tijdens mijn dagelijkse wandelingen

324
00:21:25,660 --> 00:21:29,747
merkte ik dat de planten begonnen
te verwelken en dood te gaan.

325
00:21:30,873 --> 00:21:33,292
Tegen november

326
00:21:33,418 --> 00:21:37,130
leek de grond wel beton, serieus.

327
00:21:37,213 --> 00:21:38,965
Ieders gazon was dood.

328
00:21:43,052 --> 00:21:45,263
Mallacoota ligt erg afgelegen.

329
00:21:45,930 --> 00:21:51,728
Veel oude lokale bewoners waren heel bang

330
00:21:51,811 --> 00:21:54,105
dat dit het jaar zou worden.

331
00:22:00,361 --> 00:22:05,700
Maar de grootste alarmbel ging af
toen het regenwoud in brand stond.

332
00:22:06,743 --> 00:22:08,911
Die bossen hebben nooit in brand gestaan.

333
00:22:15,251 --> 00:22:20,256
We zijn direct getuige
van zo veel veranderingsprocessen

334
00:22:20,339 --> 00:22:22,133
die om ons heen spelen.

335
00:22:25,219 --> 00:22:27,555
We zitten eigenlijk midden

336
00:22:27,638 --> 00:22:31,142
in dit stuk
van een van de oudste bossen op aarde.

337
00:22:31,267 --> 00:22:32,268
ECOLOOG

338
00:22:36,230 --> 00:22:39,609
Onveranderd gedurende
tientallen miljoenen jaren.

339
00:22:42,695 --> 00:22:48,326
Tijdens continenten die uiteenvielen
en asteroïden die de wereld raakten

340
00:22:48,409 --> 00:22:52,497
zijn die bomen als een boog
door tijd en ruimte geweest.

341
00:22:55,166 --> 00:22:59,879
Maar ten gevolge
van de klimaatveranderingen

342
00:22:59,962 --> 00:23:01,172
drogen ze uit.

343
00:23:03,132 --> 00:23:06,427
Het is een proces
van een ver verleden afwikkelen,

344
00:23:06,511 --> 00:23:09,263
van een tapijt uittrekken
onder deze soorten,

345
00:23:09,347 --> 00:23:12,350
die altijd de voorwaarden hadden
die ze nodig hadden

346
00:23:12,433 --> 00:23:14,852
vanaf de tijd van de dinosauriërs.

347
00:23:17,146 --> 00:23:22,944
De branden van Black Summer woedden
in dit oude toevluchtsoord voor dieren.

348
00:23:35,873 --> 00:23:39,293
Er zijn momenteel
51 actieve brandzones in de staat,

349
00:23:39,377 --> 00:23:40,753
waarvan 23 niet bedwongen.

350
00:23:40,837 --> 00:23:44,882
De aanhoudende bosbranddreiging valt samen
met een gevaarlijke hittegolf

351
00:23:44,966 --> 00:23:50,096
die de plaatselijke brandweer dwingt om
een ongekende noodsituatie af te kondigen.

352
00:23:52,181 --> 00:23:56,561
Ik werk al 60 tot 65 jaar
bij de plattelandsbrandweer...

353
00:23:57,145 --> 00:23:59,647
-Zo'n 60 jaar.
-65.

354
00:23:59,730 --> 00:24:02,817
Ik heb branden bestreden
in New South Wales en Victoria

355
00:24:02,900 --> 00:24:06,154
en had nog nooit zoiets gezien.

356
00:24:12,702 --> 00:24:15,746
Die brand begon en hield nooit op.

357
00:24:20,042 --> 00:24:22,628
Ze bestreden hem met bommenwerpers.

358
00:24:25,631 --> 00:24:27,717
Grote tankvliegtuigen.

359
00:24:29,093 --> 00:24:33,514
Wat ze ook deden,
het vuur baande zich een weg naar de kust.

360
00:24:33,598 --> 00:24:36,559
Grote vlammenzeeën vormen samen

361
00:24:36,642 --> 00:24:41,314
één grote brand en iedereen is zeer alert.

362
00:24:41,397 --> 00:24:45,318
We wisten dat wij vroeg of laat
aan de beurt zouden zijn.

363
00:24:47,445 --> 00:24:51,490
Ik herinner me
dat ik tegen mensen zei: 'Dit is serieus.

364
00:24:51,574 --> 00:24:54,452
'Deze brand zal Cobargo treffen.'

365
00:24:55,828 --> 00:24:59,790
Ik wist niet
dat dat binnen enkele uren zou zijn.

366
00:25:01,167 --> 00:25:03,586
Om ongeveer 4.00 uur...

367
00:25:03,669 --> 00:25:05,463
Het was om 3.00 uur.

368
00:25:05,546 --> 00:25:11,219
Om 3.00 uur werd ik wakker en ging ik
naar buiten. Het voelde onwerkelijk.

369
00:25:13,137 --> 00:25:18,309
De hele westelijke skyline had
zo'n griezelige rode gloed.

370
00:25:18,392 --> 00:25:19,685
Ja.

371
00:25:19,769 --> 00:25:22,146
Ik kwam binnen, maakte Mary wakker en zei:

372
00:25:22,230 --> 00:25:27,026
'Sta op, schat. Ga ontbijten.
Dit vuur gaat toeslaan.'

373
00:25:30,446 --> 00:25:32,240
O, het is veel donkerder.

374
00:25:32,323 --> 00:25:33,199
Mama.

375
00:25:33,324 --> 00:25:36,327
O, het is veel donkerder.

376
00:25:37,995 --> 00:25:41,916
Op 30 december riep de brandweer
een spoedvergadering bijeen.

377
00:25:44,126 --> 00:25:48,422
Er waren nog ongeveer 7000 toeristen
in de stad.

378
00:25:51,884 --> 00:25:54,595
Er werd aangekondigd
dat men moest vertrekken.

379
00:25:54,679 --> 00:25:56,138
Velen gingen niet weg.

380
00:25:59,016 --> 00:26:01,727
Ik ging het caravanpark rond
en vroeg mensen

381
00:26:01,811 --> 00:26:04,272
wat ze dachten van die dreigende lucht.

382
00:26:06,440 --> 00:26:09,443
Ik denk echt dat er een gevoel was van:

383
00:26:09,527 --> 00:26:13,281
ik ben hier op vakantie
en het komt wel goed.

384
00:26:14,782 --> 00:26:19,287
Op dat moment dacht iedereen nog
dat het niet zou gebeuren.

385
00:26:24,000 --> 00:26:27,169
Je denkt niet dat het echt gaat gebeuren.

386
00:26:27,253 --> 00:26:29,630
Op een gegeven moment
maakte ik mijn auto nat

387
00:26:29,714 --> 00:26:31,924
en een domme vrouw zei tegen me:

388
00:26:32,008 --> 00:26:35,011
'Waarom verspil je water?
Je hebt je auto niet nodig.

389
00:26:35,094 --> 00:26:37,388
'Waarom was je je auto?'

390
00:26:37,471 --> 00:26:40,641
Ik zei: 'Zo vat hij geen vlam
door de sintels.'

391
00:26:40,766 --> 00:26:42,226
Ik zei: 'Woon je hier?'

392
00:26:42,310 --> 00:26:44,812
Ze zei: 'Ik ben op visite.'
Ik zei: 'Ga naar huis.'

393
00:26:46,022 --> 00:26:48,733
Op vakantie terwijl er thuis brand is.

394
00:26:48,816 --> 00:26:51,277
Scott Morrison ontspant zich op Hawaï

395
00:26:51,360 --> 00:26:55,740
terwijl het land
een ongekende bosbrandramp doormaakt.

396
00:26:56,824 --> 00:27:00,619
Toen ik Scott Morrison
op vakantie naar Hawaï zag gaan

397
00:27:00,703 --> 00:27:04,498
tijdens deze ramp waartegen we
heel veel hadden kunnen doen

398
00:27:04,582 --> 00:27:08,836
om het minder erg te laten zijn
dan het was, moest ik bijna huilen.

399
00:27:08,919 --> 00:27:10,671
PREMIER - Vrolijk kerstfeest

400
00:27:10,755 --> 00:27:12,673
Hij breekt zijn vakantie af,

401
00:27:12,757 --> 00:27:17,720
die zijn kantoor dagenlang
niet heeft willen bevestigen of ontkennen.

402
00:27:17,803 --> 00:27:20,973
Ik denk
dat het vanaf het begin duidelijk was

403
00:27:21,057 --> 00:27:24,185
dat toen de branden serieus
begonnen te worden

404
00:27:24,268 --> 00:27:29,523
Scott Morrison de ernst
van de situatie niet begreep.

405
00:27:29,648 --> 00:27:32,985
Ik snap dat mensen boos werden
toen ze hoorden

406
00:27:33,069 --> 00:27:35,404
dat ik vakantie vierde met mijn gezin

407
00:27:35,488 --> 00:27:38,115
terwijl hun gezinnen
onder grote druk stonden.

408
00:27:38,199 --> 00:27:41,285
Ze weten dat ik daar geen slang
ga staan vasthouden.

409
00:27:41,410 --> 00:27:42,953
Ik ben geen brandweerman.

410
00:27:47,375 --> 00:27:51,545
Hij zag het
door een puur politieke lens, denk ik.

411
00:27:53,339 --> 00:27:55,800
De branden mochten geen probleem vormen,

412
00:27:55,883 --> 00:27:59,095
een groot nationaal probleem,
want hij vreesde

413
00:27:59,178 --> 00:28:01,722
dat het de klimaatkwestie zou blootleggen.

414
00:28:01,806 --> 00:28:05,601
Australië bestrijdt al
hevige branden zolang

415
00:28:05,684 --> 00:28:08,854
Australië een natie is
en zelfs lang daarvoor.

416
00:28:09,271 --> 00:28:13,526
Hij werd erg beïnvloed
door de macht van de Murdoch-media.

417
00:28:13,609 --> 00:28:17,988
Branden zijn onlosmakelijk verbonden
met ons landschap. Dat was altijd al zo.

418
00:28:18,114 --> 00:28:21,492
Mensen in de politiek namen deze jongens,

419
00:28:21,617 --> 00:28:24,453
deze vrouwen heel serieus.

420
00:28:24,578 --> 00:28:28,999
Veroorzaakt klimaatverandering
deze branden? Nee.

421
00:28:29,166 --> 00:28:30,376
De leugens.

422
00:28:30,501 --> 00:28:33,421
We weten dat iemand
de bosbranden aansteekt.

423
00:28:33,504 --> 00:28:37,550
Ja, brandstichting. Ze zeiden:
'Deze branden zijn aangestoken.'

424
00:28:37,633 --> 00:28:40,010
Klimaatverandering kan
geen branden veroorzaken,

425
00:28:40,136 --> 00:28:42,763
want vele worden opzettelijk aangestoken.

426
00:28:42,888 --> 00:28:46,642
Feit is dat Australië
een brandstichtingsprobleem heeft

427
00:28:46,725 --> 00:28:49,228
dat niet gelinkt is
aan opwarming van de aarde

428
00:28:49,311 --> 00:28:52,273
of hoe je de boeman
tegenwoordig ook noemt.

429
00:28:52,356 --> 00:28:54,942
#Brandstichtingsalarm geen #klimaatalarm

430
00:28:55,067 --> 00:28:58,279
Klimaatontkenners, word wakker.
#Brandstichtingsalarm

431
00:28:58,404 --> 00:29:01,407
Walgelijk dat mensen dit doen.
God zegene Australië.

432
00:29:01,490 --> 00:29:02,992
Wat een flauwekul.

433
00:29:03,075 --> 00:29:06,871
Ze konden niet accepteren
dat we de ergste branden ooit hadden,

434
00:29:06,954 --> 00:29:09,748
die duidelijk kwamen
door klimaatverandering.

435
00:29:09,832 --> 00:29:13,919
Tot aan de tragedie van oudejaarsavond

436
00:29:14,003 --> 00:29:17,089
snapte de overheid het niet echt.

437
00:29:27,516 --> 00:29:31,312
Mensen, gemeenschappen worden afgesneden.
Ze zitten in de val.

438
00:29:32,271 --> 00:29:35,357
Het vuur naderde hier vanuit elke hoek.

439
00:29:35,441 --> 00:29:37,693
Als je ging slapen, zag je het vuur

440
00:29:37,776 --> 00:29:40,279
en als je opstond, was het er nog,

441
00:29:40,362 --> 00:29:41,947
dichterbij dan het was

442
00:29:42,031 --> 00:29:44,533
en het matte je gewoon af.

443
00:29:50,164 --> 00:29:52,374
Je moet geluk hebben

444
00:29:52,458 --> 00:29:55,085
en Mallacoota had geen geluk.

445
00:30:03,928 --> 00:30:06,472
Waar zijn mijn sleutels?
Heeft iemand ze gezien?

446
00:30:06,555 --> 00:30:08,641
Geen zorgen. We zetten u in deze auto.

447
00:30:08,724 --> 00:30:10,476
-Dat is mijn auto.
-Geen zorgen.

448
00:30:10,559 --> 00:30:12,686
-Ik krijg hem niet open.
-Maakt niet uit.

449
00:30:12,770 --> 00:30:13,771
Ga.

450
00:30:13,854 --> 00:30:17,608
Er ging een sirene af.
En onze telefoons rinkelden.

451
00:30:18,734 --> 00:30:22,321
Het was: 'Nu evacueren.'

452
00:30:25,115 --> 00:30:29,119
Ik draaide me om
en daar kwam het op me af.

453
00:30:30,496 --> 00:30:31,789
Ga.

454
00:30:31,872 --> 00:30:33,290
Die rode gloed.

455
00:30:33,374 --> 00:30:34,708
Ga.

456
00:30:35,334 --> 00:30:38,921
Het was oranje en rokerig.

457
00:30:39,004 --> 00:30:41,757
Er was bliksem in de lucht.

458
00:30:48,472 --> 00:30:51,016
Er reden auto's naar Bastion Point Beach.

459
00:30:51,141 --> 00:30:53,102
Mensen maakten zich klaar op de kade

460
00:30:53,185 --> 00:30:55,813
en anderen gingen naar de Hall.

461
00:30:56,730 --> 00:31:01,277
Er is een foto van een lokale vrouw
die haar hondje vasthoudt.

462
00:31:01,360 --> 00:31:05,281
Ze wilde weg, maar ze wilde ook blijven.

463
00:31:05,364 --> 00:31:08,367
'Ik wil blijven, ik woon hier,
ik hoor hier thuis.'

464
00:31:08,993 --> 00:31:10,035
En daar waren we.

465
00:31:10,119 --> 00:31:13,080
We moesten beslissen
of we gingen of bleven,

466
00:31:13,163 --> 00:31:14,999
alsof er een monster op ons afkwam.

467
00:31:21,255 --> 00:31:23,591
En de wind. Ik kan niet meer tegen wind.

468
00:31:23,674 --> 00:31:25,843
Ik kan er niet in zijn. Dan denk ik aan

469
00:31:25,926 --> 00:31:29,388
dat gehuil dat langs mijn oren gaat.

470
00:31:33,726 --> 00:31:36,437
Je kon het horen. Er was een...

471
00:31:36,520 --> 00:31:38,105
Het was als een draak...

472
00:31:43,444 --> 00:31:47,364
En toen werd alles pikzwart.

473
00:31:52,453 --> 00:31:56,874
Dit is Mallacoota om 9.13 uur.

474
00:31:56,957 --> 00:32:00,085
Absoluut ongelooflijk. Pikzwart.

475
00:32:00,169 --> 00:32:02,838
Er vallen sintels uit de lucht.

476
00:32:03,255 --> 00:32:07,092
Een vriendin van mij sms'te me en zei:
'Gaat het met je?'

477
00:32:08,385 --> 00:32:12,848
Ik maakte wat foto's
om naar haar te sturen.

478
00:32:15,643 --> 00:32:18,979
Ze zei tegen me:
'Is deze gisteravond gemaakt?'

479
00:32:19,063 --> 00:32:21,565
Ik zei: 'Nee, het is nu.'

480
00:32:22,566 --> 00:32:24,526
Dit is nu echt eng.

481
00:32:24,610 --> 00:32:27,029
Je kon geen hand voor ogen zien.

482
00:32:27,112 --> 00:32:31,533
De wind steekt op
en duwt het vuur recht op ons af.

483
00:32:31,617 --> 00:32:34,787
De reden dat de lucht echt pikzwart wordt,

484
00:32:34,870 --> 00:32:39,249
is omdat al het roet
dat ontstaat door het vuur

485
00:32:39,333 --> 00:32:41,835
eigenlijk voor het vuurfront uit gaat.

486
00:32:41,919 --> 00:32:43,754
Dus dat is wat je als eerste raakt.

487
00:32:45,964 --> 00:32:48,717
En dan, als het vuurfront dichterbij komt,

488
00:32:48,801 --> 00:32:53,555
trekt het roet weg
en krijg je een intens rode lucht.

489
00:33:10,072 --> 00:33:12,032
Ik zat buiten bij de Hall.

490
00:33:12,616 --> 00:33:14,785
Ik wilde zo veel mogelijk zien.

491
00:33:20,833 --> 00:33:24,211
Maar een CFA-vrijwilliger tikte me
op de schouder en zei:

492
00:33:24,294 --> 00:33:25,671
'Je moet naar binnen.'

493
00:33:31,635 --> 00:33:34,471
In de Hall was het echt claustrofobisch.

494
00:33:34,555 --> 00:33:38,016
Je kon niet naar buiten kijken
door de verduisterde ramen.

495
00:33:38,100 --> 00:33:41,437
Je kon alleen het vuur zien
door de dakramen.

496
00:33:41,520 --> 00:33:44,565
Dus je kon de rode gloed
en het flikkeren zien.

497
00:33:44,648 --> 00:33:46,900
En we gingen gewoon liggen.

498
00:33:46,984 --> 00:33:51,321
Ik herinner me dat ik gewoon ging liggen

499
00:33:51,405 --> 00:33:54,116
en dacht: hoe komen we hieruit?

500
00:33:54,199 --> 00:33:56,368
Hoe komen we hier nou uit?

501
00:33:56,452 --> 00:34:00,914
Toen besefte ik ook dat ik mijn kind
in deze situatie had gebracht, dus...

502
00:34:00,998 --> 00:34:04,293
Misschien is mijn fantasie groot,
maar het was echt...

503
00:34:05,169 --> 00:34:07,421
Wat je echt niet wist,

504
00:34:07,504 --> 00:34:09,923
was of je het er levend
van af zou brengen,

505
00:34:10,007 --> 00:34:13,802
want het had erger kunnen worden. Ja.

506
00:34:17,264 --> 00:34:20,225
Het was alsof je
in een neerstortend vliegtuig zat.

507
00:34:20,309 --> 00:34:22,102
Zo voelde het.

508
00:34:27,274 --> 00:34:31,069
De zijkant van ons huis was heel erg heet

509
00:34:31,153 --> 00:34:33,864
en de sintels raakten me,
kleine rode sintels.

510
00:34:33,947 --> 00:34:39,077
De hitte was enorm,
dus ik spoelde mezelf af.

511
00:34:40,996 --> 00:34:43,582
Ik was geschokt door de hevigheid ervan.

512
00:34:45,459 --> 00:34:50,005
Na slechts een half uur
hadden we geen water meer.

513
00:34:50,088 --> 00:34:51,298
U moet evacueren.

514
00:34:52,925 --> 00:34:54,176
U moet evacueren.

515
00:34:54,259 --> 00:34:57,554
We hadden geen water meer, geen stroom

516
00:34:57,638 --> 00:34:59,807
en we hadden geen brandweerauto's.

517
00:35:00,474 --> 00:35:04,061
Alle communicatie viel uit.
Onze radio's deden het niet meer.

518
00:35:04,144 --> 00:35:06,021
De stad was in groot gevaar.

519
00:35:10,192 --> 00:35:12,736
Ik zei tegen Mary: 'Daar gaat het huis.

520
00:35:15,405 --> 00:35:16,865
'Daar gaat de winkel.'

521
00:35:18,784 --> 00:35:21,078
Het was bijna surrealistisch.

522
00:35:30,712 --> 00:35:32,631
Jezus.

523
00:35:32,714 --> 00:35:36,260
Het gebrul en het lawaai ervan
was verschrikkelijk.

524
00:35:36,343 --> 00:35:40,347
Ik noemde het een wreed monster.

525
00:35:40,889 --> 00:35:42,099
Wauw.

526
00:35:43,183 --> 00:35:44,476
Ja.

527
00:35:46,019 --> 00:35:49,606
Voor een individu dat wordt geconfronteerd
met een bosbrand,

528
00:35:49,690 --> 00:35:55,195
gedraagt het vuur zich bijna als een dier,
een roofdier dat met je speelt.

529
00:35:55,737 --> 00:35:58,866
Je ziet het langzaam en
ongevaarlijk voortkruipen.

530
00:35:58,949 --> 00:36:02,828
Wauw. Kangoeroe.
Oké, hij komt deze kant op.

531
00:36:02,953 --> 00:36:04,538
Binnen een uur verandert het.

532
00:36:04,621 --> 00:36:07,040
Het huis van buren brandt af
en jouw huis niet.

533
00:36:10,794 --> 00:36:13,881
Of jouw huis kan afbranden
en alles eromheen niet.

534
00:36:16,884 --> 00:36:20,387
Die stress is psychisch erg schadelijk.

535
00:36:22,306 --> 00:36:25,851
Als de brand komt,
is dat natuurlijk een ramp.

536
00:36:30,147 --> 00:36:33,609
Normaal komen flashbacks
vaker voor op nevelige dagen,

537
00:36:33,692 --> 00:36:35,360
wanneer het niet zo helder is

538
00:36:35,986 --> 00:36:38,280
en je omhoogkijkt naar de bergkam.

539
00:36:39,114 --> 00:36:41,491
Het triggert iets.
Ik zie alleen maar vlammen.

540
00:36:50,459 --> 00:36:52,085
Het gebrul van het vuur was...

541
00:36:52,169 --> 00:36:55,047
Er zijn geen woorden voor
om het te beschrijven.

542
00:36:55,130 --> 00:36:57,049
We moesten gewoon schreeuwen.

543
00:36:57,132 --> 00:36:59,092
We konden niet met elkaar praten.

544
00:36:59,176 --> 00:37:02,596
We gebruikten handgebaren
en schreeuwden in elkaars oor.

545
00:37:08,644 --> 00:37:11,355
De bomen zijn
zo'n twee tot drie etages hoog.

546
00:37:11,438 --> 00:37:13,899
De vlammen kwamen er drie etages bovenuit,

547
00:37:13,982 --> 00:37:17,486
sloegen om zich heen en gedroegen zich
als een wervelwind boven ons.

548
00:37:17,569 --> 00:37:20,197
Alles werd gewoon meegenomen.

549
00:37:20,280 --> 00:37:23,158
Takken, zo dik als je arm,
landden naast ons.

550
00:37:31,750 --> 00:37:33,335
Ik probeerde te ademen

551
00:37:33,460 --> 00:37:37,464
en deed mijn masker af,
maar toen kon ik niet ademen.

552
00:37:37,547 --> 00:37:39,299
Ik kon niks doen.

553
00:37:39,383 --> 00:37:41,843
Ik was op dat moment helemaal in paniek.

554
00:37:43,762 --> 00:37:46,390
Ik zag vogels uit de lucht vallen.

555
00:37:47,641 --> 00:37:51,520
Ja, de valkparkieten stonden in brand
en vielen uit de lucht.

556
00:37:56,483 --> 00:37:58,735
Je kon er niks tegen doen.

557
00:37:58,819 --> 00:38:00,904
Het was gewoon overleven.

558
00:38:02,322 --> 00:38:04,533
Ik wist dat er veel verloren zou gaan.

559
00:38:07,160 --> 00:38:10,247
Naar het zuiden waren bosbranden.
Naar het westen.

560
00:38:10,330 --> 00:38:11,331
Naar het noorden.

561
00:38:11,415 --> 00:38:13,208
Alle wegen werden afgesloten.

562
00:38:13,291 --> 00:38:14,292
WEG AFGESLOTEN

563
00:38:14,376 --> 00:38:18,588
Gezinnen zitten vast op het strand,
terwijl het vuur hen omringt.

564
00:38:25,387 --> 00:38:29,057
De dikke rook verstikt de hele kust,

565
00:38:29,141 --> 00:38:31,685
waardoor ademhalen moeilijk is.

566
00:38:36,314 --> 00:38:41,528
De branden bereikten me pas echt
toen de rook Sydney binnenkwam.

567
00:38:44,948 --> 00:38:47,743
Je maakte een ochtendwandeling,

568
00:38:47,826 --> 00:38:49,995
je ontmoette je vrienden,

569
00:38:50,078 --> 00:38:52,622
en dan moest je zo zwaar ademhalen.

570
00:38:53,749 --> 00:38:56,793
Het was echt ontmoedigend voor mij.

571
00:38:56,877 --> 00:38:59,087
Ik schreef over klimaatverandering

572
00:38:59,921 --> 00:39:05,886
en toen moest ik het ervaren
in mijn dagelijkse leven.

573
00:39:11,016 --> 00:39:13,727
De rookpluim
die wordt gegenereerd door het inferno

574
00:39:13,810 --> 00:39:17,314
beslaat 5,5 miljoen vierkante kilometer.

575
00:39:17,397 --> 00:39:19,399
Dat is de grootte van Europa.

576
00:39:20,358 --> 00:39:23,612
De psychologische impact was verstikkend.

577
00:39:23,695 --> 00:39:25,739
Ze zeggen: 'Sluit ramen en deuren af.'

578
00:39:25,822 --> 00:39:27,449
DR. REBECCA MCGOWAN - HUISARTS

579
00:39:27,532 --> 00:39:29,034
Dat houdt de rook niet tegen.

580
00:39:29,785 --> 00:39:31,870
Het was gewoon verraderlijk.

581
00:39:38,627 --> 00:39:41,379
In het verleden kon je
in het bosbrandseizoen

582
00:39:41,463 --> 00:39:44,716
een week rook hebben
en dat was dan een ernstige brand.

583
00:39:44,800 --> 00:39:50,472
Dit was drie maanden lang
de allerdikste rook.

584
00:39:56,645 --> 00:40:00,357
Het was gewoon overal.
Je kon er niet uitkomen.

585
00:40:02,609 --> 00:40:05,445
En ik was zo moe. Echt ongewoon moe.

586
00:40:05,529 --> 00:40:08,198
Mensen bleven maar tegen me zeggen:

587
00:40:08,281 --> 00:40:11,118
'Je bent zwanger en hebt een peuter,

588
00:40:11,201 --> 00:40:12,744
'dus daar word je moe van.'

589
00:40:12,828 --> 00:40:14,704
Maar je wordt moe van de hitte

590
00:40:14,788 --> 00:40:17,415
en je wordt moe
van het dieper moeten ademen.

591
00:40:21,461 --> 00:40:25,132
Bij een zwangere vrouw
draait het hele systeem op volle toeren.

592
00:40:25,215 --> 00:40:29,678
Dus ze ademt sneller en haalt dieper adem.

593
00:40:30,220 --> 00:40:33,348
Ze inhaleert die giftige rook.

594
00:40:33,431 --> 00:40:36,852
De kleine rookdeeltjes reizen
door haar lichaam

595
00:40:36,935 --> 00:40:39,437
en komen vast te zitten in de placenta,

596
00:40:39,521 --> 00:40:42,566
het filtersysteem,
waar we allemaal door zijn gegroeid.

597
00:40:47,154 --> 00:40:49,906
Mijn vriendin
die in de verloskunde werkte, zei:

598
00:40:49,990 --> 00:40:52,033
'Het klinkt niet goed.'

599
00:40:53,160 --> 00:40:55,579
Dus ik ging naar het ziekenhuis.

600
00:40:57,497 --> 00:41:00,125
'Deze baby moet binnen 24 uur komen,

601
00:41:00,208 --> 00:41:03,003
'want het risico op doodgeboorte
is reëel.'

602
00:41:03,086 --> 00:41:05,589
Dat is behoorlijk confronterend nieuws.

603
00:41:07,799 --> 00:41:11,928
Op het moment dat Saga werd geboren,
stond het dorp Cobargo,

604
00:41:12,012 --> 00:41:14,306
op slechts 200 kilometer afstand,
in brand.

605
00:41:14,389 --> 00:41:15,891
De lucht was vol rook.

606
00:41:15,974 --> 00:41:18,101
Mensen vierden nieuwjaar

607
00:41:18,185 --> 00:41:20,312
buiten het ziekenhuis.

608
00:41:20,395 --> 00:41:21,980
Het was echt een bizarre tijd.

609
00:41:25,317 --> 00:41:28,236
Met een gewicht
van iets minder dan twee kilogram

610
00:41:28,320 --> 00:41:31,615
werd Saga Snow
met 36 weken te vroeg geboren,

611
00:41:31,698 --> 00:41:35,452
want ze wilde
geen van de festiviteiten missen.

612
00:41:35,535 --> 00:41:38,872
De baby was klein, te vroeg

613
00:41:38,955 --> 00:41:41,958
en had ademhalingsproblemen.

614
00:41:42,751 --> 00:41:45,378
Leuk kastje met temperatuurregeling.

615
00:41:45,462 --> 00:41:50,133
De verloskundige vroeg meteen: 'Rookt u?'

616
00:41:50,217 --> 00:41:52,636
'Rookt u? Hebt u ooit gerookt?'

617
00:41:52,761 --> 00:41:56,890
Ze zei: 'Nee, ik heb nooit gerookt.
Waarom vraag je me dat steeds?'

618
00:41:57,015 --> 00:41:59,351
De placenta die aan de baby vastzat,

619
00:41:59,434 --> 00:42:03,563
was grijs en kruimelig
en zag er walgelijk uit.

620
00:42:03,647 --> 00:42:07,317
We hebben allemaal wel foto's gezien
van de longen van rokers.

621
00:42:07,400 --> 00:42:11,655
Ze staan op Australische sigarettenpakjes.
Zo zag die placenta eruit.

622
00:42:17,118 --> 00:42:20,538
Ze lag 17 dagen op de ic.

623
00:42:21,539 --> 00:42:24,417
Je houdt je baby niet vast. Je bent...

624
00:42:24,501 --> 00:42:27,587
Je steekt je hand in de couveuse
en houdt haar hand vast.

625
00:42:27,671 --> 00:42:31,258
Ik krijg haar nog steeds in slaap
door haar hand vast te houden,

626
00:42:31,341 --> 00:42:34,678
want dat heeft ze geleerd
in die eerste weken.

627
00:42:40,934 --> 00:42:44,437
Ze zat ruim onder het eerste percentiel
in geboortegewicht

628
00:42:44,521 --> 00:42:47,524
en het duurt lang
om de achterstand in te lopen.

629
00:42:49,526 --> 00:42:52,570
Als ze met 18 maanden
nog steeds achterloopt,

630
00:42:52,654 --> 00:42:55,073
overwegen ze
om haar groeihormonen te geven.

631
00:42:56,157 --> 00:42:58,952
De jonge vrouwen
die met hun baby's bij me komen,

632
00:42:59,035 --> 00:43:03,707
zeggen dat zij niet de enigen zijn
en dat in hun moedergroep

633
00:43:03,790 --> 00:43:06,793
meer baby's getroffen zijn door de rook

634
00:43:06,876 --> 00:43:08,420
en te vroeg geboren zijn.

635
00:43:08,503 --> 00:43:11,214
Vrouwen moeten na de bevalling terugkomen

636
00:43:11,298 --> 00:43:16,303
om die kruimelige, door rook aangetaste
placenta's eruit te laten schrapen.

637
00:43:17,470 --> 00:43:19,639
Je kunt zien hoe klein ze daar is.

638
00:43:19,723 --> 00:43:24,269
De oorsprong van het leven
is nu eigenlijk een waarschuwing.

639
00:43:24,352 --> 00:43:27,230
Baby's worden blootgesteld aan het effect

640
00:43:27,314 --> 00:43:31,401
van de opwarming van de aarde,
de klimaatverandering.

641
00:43:31,484 --> 00:43:32,652
Welterusten, Saga.

642
00:43:47,459 --> 00:43:52,756
In Australië is weer dat bosbranden
kan veroorzaken altijd lastig geweest,

643
00:43:52,839 --> 00:43:56,343
maar wat deze zomer anders was,
was dat meerdere branden

644
00:43:57,260 --> 00:43:59,346
hun eigen weersysteem vormden.

645
00:44:03,141 --> 00:44:06,353
Met enorme branden
drijft de toenemende hitte

646
00:44:06,436 --> 00:44:10,857
de rookkolom tien, 12, 13 kilometer
de stratosfeer in.

647
00:44:12,984 --> 00:44:17,572
De waterdamp in de rook vormt een wolk.

648
00:44:17,655 --> 00:44:20,158
De branden creëren hun eigen onweersbuien.

649
00:44:22,369 --> 00:44:25,997
Ze zijn erg gevaarlijk en eng
als je je daaronder bevindt.

650
00:44:29,417 --> 00:44:31,711
Ongelooflijke wind uit alle richtingen.

651
00:44:31,795 --> 00:44:34,881
Brand en rot op, alsjeblieft.

652
00:44:36,216 --> 00:44:38,760
De vonken in de convectiekolom

653
00:44:38,843 --> 00:44:41,513
gaan tot acht tot 12 kilometer hoogte.

654
00:44:41,763 --> 00:44:45,558
Ze schieten vonken
tot 30 kilometer vanaf de bliksem,

655
00:44:45,642 --> 00:44:47,018
maar er is geen regen.

656
00:44:47,685 --> 00:44:49,062
Zie je de wind draaien?

657
00:44:49,145 --> 00:44:50,271
Ja, toch?

658
00:44:53,274 --> 00:44:57,654
Mijn vader zei eens: 'Ik denk dat ik
er een zag tijdens de hittegolf van 1939.'

659
00:44:59,030 --> 00:45:01,616
Ik dacht dat ik er een zag in 1975.

660
00:45:04,119 --> 00:45:05,954
Dat was een mythe bij de brandweer.

661
00:45:06,037 --> 00:45:07,914
Weinig mensen hebben ze gezien.

662
00:45:08,873 --> 00:45:11,292
Ik zag er vorige zomer een stuk of tien.

663
00:45:16,089 --> 00:45:18,425
Het klopt: brand kan eigen weer genereren,

664
00:45:18,508 --> 00:45:21,177
want dit ziet eruit
als een enorme donderkop.

665
00:45:22,095 --> 00:45:25,098
Het lijkt alsof er
een atoombom is afgegaan.

666
00:45:25,181 --> 00:45:28,017
Hij is enorm.

667
00:45:28,101 --> 00:45:29,769
Pyroconvectieve stormen...

668
00:45:29,853 --> 00:45:31,729
'Zeldzaam.' Nou, nu niet meer.

669
00:45:34,441 --> 00:45:38,027
Ik bluste branden als vrijwilliger,
maar ik was overal.

670
00:45:39,362 --> 00:45:41,114
Ik hou hier niet van. Nee.

671
00:45:41,197 --> 00:45:42,866
-Uit.
-Ja.

672
00:45:42,949 --> 00:45:45,452
Ik had me in het verleden nooit

673
00:45:45,535 --> 00:45:48,204
bijna machteloos gevoeld,

674
00:45:48,288 --> 00:45:50,165
zoals afgelopen voorjaar en zomer.

675
00:45:52,834 --> 00:45:55,420
Schiet op. Iedereen eruit.

676
00:45:59,841 --> 00:46:01,718
Ik was in Batemans Bay.

677
00:46:01,801 --> 00:46:05,180
We wachtten op instructies
en kwamen even op adem.

678
00:46:07,015 --> 00:46:09,642
Je kon niet ver kijken
door de oranje rook.

679
00:46:09,726 --> 00:46:11,144
Alles was donker.

680
00:46:11,227 --> 00:46:14,647
Het was waarschijnlijk 14.00 uur,
maar het leek wel nacht.

681
00:46:17,650 --> 00:46:20,862
Toen zag ik iets bewegen
langs de kant van de weg.

682
00:46:21,863 --> 00:46:25,241
Ik liep ernaartoe.
Het was een kudde kangoeroes.

683
00:46:29,287 --> 00:46:32,457
De snelheid van dat vuur
met zijn pyroconvectieve storm

684
00:46:32,540 --> 00:46:34,042
dreef ze alle kanten op.

685
00:46:34,125 --> 00:46:37,587
Ze konden nergens heen
en kwamen brandend uit het bos

686
00:46:37,670 --> 00:46:39,380
en vielen dood neer op de weg.

687
00:46:39,464 --> 00:46:40,757
Dat sloeg alles.

688
00:46:40,840 --> 00:46:43,801
Kangoeroes weten wat te doen bij brand.
Ze zijn snel.

689
00:46:43,885 --> 00:46:45,512
Ik...

690
00:46:48,723 --> 00:46:50,600
Wat doe je... Ik weet het niet.

691
00:46:51,476 --> 00:46:53,520
Ja, de wereld is veranderd.

692
00:47:31,558 --> 00:47:34,936
De afgelopen 25, 26 jaar is er elk jaar

693
00:47:35,019 --> 00:47:38,189
een conferentie geweest van de partijen.

694
00:47:38,273 --> 00:47:40,858
Daar nam men besluiten,
zoals het Kyoto-protocol

695
00:47:40,942 --> 00:47:43,528
en het klimaatakkoord van Parijs.

696
00:47:43,611 --> 00:47:45,989
In 2019 was het de COP25.

697
00:47:47,115 --> 00:47:50,159
De COP25-klimaatconferentie
is bezig in Madrid.

698
00:47:50,243 --> 00:47:52,453
Volgens een rapport
is het vorige decennium

699
00:47:52,537 --> 00:47:55,498
zeker het heetste ooit geweest.

700
00:47:55,707 --> 00:48:00,503
VN-secretaris-generaal António Guterres
roept op tot onmiddellijke actie.

701
00:48:00,587 --> 00:48:05,883
Greenpeace had me uitgenodigd
om bij de conferentie aanwezig te zijn.

702
00:48:05,967 --> 00:48:09,637
Ik had geen spijkerbroek
en ging naar de Europese winter.

703
00:48:09,721 --> 00:48:12,056
Ik dacht: ik ga er maar een kopen.

704
00:48:12,140 --> 00:48:15,351
Ik weet nog dat ik in de stad was
met mijn moeder

705
00:48:15,435 --> 00:48:20,690
en dat er as naar beneden viel
en de lucht oranje was.

706
00:48:20,773 --> 00:48:24,944
We dachten: er moet iets uitkomen.

707
00:48:25,028 --> 00:48:27,030
We moeten voor verandering zorgen.

708
00:48:29,449 --> 00:48:32,243
Ik nam het vliegtuig naar Madrid

709
00:48:32,327 --> 00:48:36,456
en verbleef in een hostel
met andere kinderen uit de hele wereld.

710
00:48:36,539 --> 00:48:37,540
Wat willen we?

711
00:48:37,624 --> 00:48:38,583
Gerechtigheid.

712
00:48:38,666 --> 00:48:40,209
-Wanneer willen we het?
-Nu.

713
00:48:40,293 --> 00:48:43,463
We waren er van 8.00 uur tot 20.00 uur.

714
00:48:43,546 --> 00:48:46,466
Fossielebrandstofbedrijven
financierden de conferentie.

715
00:48:46,549 --> 00:48:48,468
Hun namen stonden overal.

716
00:48:51,471 --> 00:48:53,473
Elk land had zijn eigen paviljoen.

717
00:48:53,556 --> 00:48:56,934
Men probeerde te tonen
wat men deed wat betreft het klimaat.

718
00:48:58,770 --> 00:49:00,021
Wat had Australië?

719
00:49:00,104 --> 00:49:02,732
Australië had geen paviljoen, weet ik nog.

720
00:49:03,524 --> 00:49:08,029
Onze minister van Energie, Angus Taylor,

721
00:49:08,112 --> 00:49:11,824
stond op voor de hele wereld

722
00:49:11,908 --> 00:49:17,747
terwijl zijn eigen land in brand stond
en zei dat Australië een bijdrage leverde.

723
00:49:17,830 --> 00:49:21,167
We zijn al op schema om de doelen

724
00:49:21,250 --> 00:49:23,586
te halen die gesteld zijn voor 2030,

725
00:49:23,670 --> 00:49:26,964
net zoals de Kyoto-doelstellingen.

726
00:49:27,048 --> 00:49:29,133
Het was beschamend. Het was...

727
00:49:29,217 --> 00:49:31,719
Het was vernederend.

728
00:49:34,847 --> 00:49:38,017
Deze regering doet niks voor het klimaat,

729
00:49:38,101 --> 00:49:41,187
ook al staat ons land in brand
door hun passiviteit.

730
00:49:43,898 --> 00:49:47,985
Lobbyisten van fossiele brandstoffen
konden de regeringscabines inlopen

731
00:49:48,069 --> 00:49:51,739
terwijl autochtone activisten en jongeren
werden buitengesloten.

732
00:49:52,824 --> 00:49:56,035
Jullie moeten je schamen.

733
00:49:56,369 --> 00:49:58,996
We zagen die onderhandelingen stuklopen.

734
00:50:00,164 --> 00:50:03,835
We zijn teleurgesteld dat we
weer geen akkoord hebben bereikt.

735
00:50:03,918 --> 00:50:09,799
Dit wordt echt heel zorgelijk
voor veel landen.

736
00:50:11,634 --> 00:50:15,596
Toen we terugkwamen in Australië,
hadden we niet veel hoop meer.

737
00:50:16,848 --> 00:50:18,433
De branden waren overal.

738
00:50:20,727 --> 00:50:24,188
Het was gewoon verschrikkelijk
en ik was echt opgebrand.

739
00:50:24,272 --> 00:50:25,773
De wanhoop sloeg toe.

740
00:50:25,857 --> 00:50:28,401
Bij mij ook, maar ik ging toch door.

741
00:50:29,527 --> 00:50:31,529
Ik huilde drie dagen lang.

742
00:50:38,494 --> 00:50:41,080
Ik was zeer geschokt door de omvang.

743
00:50:41,164 --> 00:50:43,583
Als je me voor de branden had gevraagd

744
00:50:43,666 --> 00:50:47,044
hoe groot het percentage
verbrand bosgebied zou zijn,

745
00:50:47,128 --> 00:50:49,505
zou ik maximaal 5% hebben gezegd.

746
00:50:50,882 --> 00:50:52,717
Maar om 21% verbrand te zien,

747
00:50:52,800 --> 00:50:55,178
is alsof er een drempel overschreden is.

748
00:50:56,804 --> 00:50:58,598
Een nieuw tijdperk is begonnen.

749
00:51:04,228 --> 00:51:08,775
Die branden hadden
tien keer meer verbrand dan ooit tevoren.

750
00:51:10,026 --> 00:51:13,404
De impact was niet te bevatten.

751
00:51:18,326 --> 00:51:21,579
Je rijdt honderden kilometers
in New South Wales

752
00:51:21,662 --> 00:51:23,956
en ziet alleen zwartgeblakerde aarde.

753
00:51:32,215 --> 00:51:35,802
Drie miljard dieren kwamen om.

754
00:51:37,345 --> 00:51:39,305
Jij pakt hem op en ik...

755
00:51:42,934 --> 00:51:46,312
O, mijn god. We gaan er zo vandoor.

756
00:51:46,395 --> 00:51:47,730
Ja.

757
00:51:47,814 --> 00:51:49,148
Oké. Godzijdank.

758
00:52:13,214 --> 00:52:16,843
We zagen plekken branden
die nooit eerder hadden gebrand.

759
00:52:16,926 --> 00:52:20,805
Miljoenen jaren oude bossen
waar dinosauriërs vroeger liepen,

760
00:52:20,888 --> 00:52:25,226
die altijd te nat en te koud waren geweest
om te branden, branden nu.

761
00:52:32,608 --> 00:52:35,903
Meestal krijg je bij een brand
zwartheid en grijsheid.

762
00:52:38,656 --> 00:52:40,950
Maar de bomen waren zo heet verbrand

763
00:52:41,033 --> 00:52:44,620
dat het leek alsof het had gesneeuwd
toen de brand voorbij was

764
00:52:44,704 --> 00:52:47,373
omdat de as sneeuwwit was.

765
00:52:51,544 --> 00:52:53,254
Zo zag het eruit.

766
00:52:58,092 --> 00:53:01,554
Het was bijna
alsof je de apocalyps inliep of zo.

767
00:53:01,637 --> 00:53:03,180
Iedereen was wat verdwaasd.

768
00:53:06,976 --> 00:53:12,607
Het eerste wat we zagen, was dat
alle huizen in de stad gewoon weg waren.

769
00:53:16,986 --> 00:53:18,946
Dus ik begon met fotograferen.

770
00:53:31,584 --> 00:53:35,004
In januari waren er mensen
die op vakantie waren

771
00:53:35,129 --> 00:53:38,341
en moesten worden gered
door het leger, de marine.

772
00:53:45,806 --> 00:53:48,351
Ongelooflijke taferelen
voor een land als dit.

773
00:53:58,653 --> 00:54:00,488
Ik heb mensen zonder huis gezien.

774
00:54:00,571 --> 00:54:04,533
We hebben op tv gezien
dat ze werden geïnterviewd en zo.

775
00:54:04,617 --> 00:54:08,746
Maar totdat het je overkomt,
heb je vast geen idee hoe het is.

776
00:54:08,829 --> 00:54:13,250
Het is laag op laag op laag van...

777
00:54:13,334 --> 00:54:15,211
Van ermee omgaan. Het is niet...

778
00:54:15,294 --> 00:54:19,882
Je hebt de eerste schok,

779
00:54:19,966 --> 00:54:22,551
de wanhoop
dat je alles kwijt bent wat je bezat.

780
00:54:22,635 --> 00:54:23,886
Ik heb geen foto's.

781
00:54:23,970 --> 00:54:28,265
Ik heb niks van mijn moeder,
mijn vader, mijn grootouders, niks.

782
00:54:28,349 --> 00:54:31,894
Alsof een heel deel van mijn leven
is weggevaagd.

783
00:54:42,571 --> 00:54:46,325
De voormalige SG Brandweer
van New South Wales Greg Mullins

784
00:54:46,409 --> 00:54:50,746
eist maatregelen
om toekomstige rampen te voorkomen.

785
00:54:50,830 --> 00:54:52,957
We moeten praten over klimaatverandering

786
00:54:53,082 --> 00:54:55,960
omdat onze bosbrandsituatie in Australië

787
00:54:56,043 --> 00:54:57,795
voorgoed is veranderd.

788
00:55:00,798 --> 00:55:05,594
Wat de ex-brandweercommandant zegt,
is overduidelijk absurd.

789
00:55:05,720 --> 00:55:10,224
EX-COMMANDANTEN ZEGGEN
DAT PREMIER HEEFT GEFAALD ALS LEIDER

790
00:55:10,307 --> 00:55:12,935
Ze zeiden dat ik niet had moeten praten

791
00:55:13,019 --> 00:55:16,272
over klimaatverandering
toen mensen leden tijdens de branden.

792
00:55:16,355 --> 00:55:18,107
Zover zijn we gekomen.

793
00:55:18,190 --> 00:55:22,319
Met hysterie
en volkomen feitenloze tirades

794
00:55:22,403 --> 00:55:25,823
kun je worden verheven
tot een heroïsche status.

795
00:55:27,867 --> 00:55:28,909
Het boeit me niet.

796
00:55:30,619 --> 00:55:34,749
Ik doe dit werk en weet
dat wanneer mensen een verlies lijden,

797
00:55:34,832 --> 00:55:37,460
ze meteen willen weten waarom.

798
00:55:41,464 --> 00:55:44,550
Ze willen weten wat er is gebeurd. Meteen.

799
00:55:56,979 --> 00:55:59,648
Ik wil er nu niet naar kijken.

800
00:55:59,732 --> 00:56:01,817
COBARGO - HISTORISCH DORP

801
00:56:08,115 --> 00:56:10,284
Ze zijn van originele bedrijven
in Cobargo.

802
00:56:10,367 --> 00:56:13,454
Brian Ayliffe van de overkant
woonde hier 48 jaar.

803
00:56:13,537 --> 00:56:15,247
Dat was een familiebedrijf. Weg.

804
00:56:15,331 --> 00:56:16,582
COBARGO - 2 JANUARI 2020

805
00:56:16,665 --> 00:56:21,754
We hoorden een gerucht dat er
een aantal auto's door de stad reden.

806
00:56:23,297 --> 00:56:28,094
Waarom rijden er
vier geblindeerde SUV's door de stad?

807
00:56:28,177 --> 00:56:31,680
Een belangrijk iemand met beveiliging.

808
00:56:34,100 --> 00:56:36,769
Dus we zeiden allemaal:
'De premier is er.'

809
00:56:39,814 --> 00:56:42,149
Het was geen leider die zei:

810
00:56:42,233 --> 00:56:44,485
'Dit is een noodgeval.
Wat moeten we doen?'

811
00:56:44,568 --> 00:56:47,738
Hij stapte uit
en begon selfies te maken met mensen.

812
00:56:49,657 --> 00:56:53,577
Een glimlach. Deze kant op kijken.
Goed zo. Hartelijk dank.

813
00:56:53,661 --> 00:56:55,162
-Bedankt.
-Goed van je.

814
00:56:55,246 --> 00:56:58,290
Hij zei: 'Hoe gaat het?
Niet goed. Volgende.

815
00:56:58,374 --> 00:57:00,751
'Hoe gaat het? Niet goed. Volgende.'

816
00:57:03,462 --> 00:57:06,048
Dat deed mijn bloed koken. Echt waar.

817
00:57:06,132 --> 00:57:08,050
Mijn huis lag in puin

818
00:57:08,134 --> 00:57:10,469
en hij maakt glimlachend
selfies met mensen.

819
00:57:10,553 --> 00:57:12,721
Ik vond dat buitengewoon tactloos.

820
00:57:14,098 --> 00:57:18,269
Hij kwam naar me toe en vroeg:
'Hoe gaat het met je?'

821
00:57:18,352 --> 00:57:20,187
Ik was vreselijk boos.

822
00:57:20,271 --> 00:57:21,856
Hallo. Hoe gaat het?

823
00:57:21,939 --> 00:57:25,359
Ik schud alleen uw hand
als u meer geld geeft aan de brandweer.

824
00:57:25,442 --> 00:57:28,988
Zo veel mensen hier zijn hun huis kwijt.

825
00:57:29,071 --> 00:57:31,574
We hebben bedden nodig.
Die zijn er niet genoeg.

826
00:57:31,657 --> 00:57:32,658
Meer hulp graag.

827
00:57:32,741 --> 00:57:34,451
Dat begrijpen we.

828
00:57:35,911 --> 00:57:41,250
Waarom hadden we maar vier wagens
om onze stad te verdedigen, premier?

829
00:57:41,333 --> 00:57:43,627
Verdomme, je bent een idioot, man.

830
00:57:43,711 --> 00:57:45,838
Je krijgt hier geen stemmen.

831
00:57:45,921 --> 00:57:49,508
Je bent gek dat je mensen meeneemt
hiernaartoe. Donder op.

832
00:57:49,592 --> 00:57:53,095
Hoe zit het met de mensen
die nu dood zijn, premier?

833
00:57:53,179 --> 00:57:55,181
Je bent hier niet welkom, eikel.

834
00:57:57,391 --> 00:57:58,601
Bent u van de media?

835
00:57:58,684 --> 00:58:01,604
Zeg tegen de premier
dat hij moet oprotten van Nelligen.

836
00:58:01,687 --> 00:58:05,274
We vinden het erg leuk
om die...wat aan te doen.

837
00:58:05,357 --> 00:58:06,942
Hartelijk bedankt.

838
00:58:09,361 --> 00:58:11,572
De bosbrandencrisis ontbrandt op straat.

839
00:58:11,655 --> 00:58:13,073
WIJ NEGEREN MULLINS NIET

840
00:58:13,157 --> 00:58:14,366
Ons land staat in brand.

841
00:58:14,450 --> 00:58:15,367
JANUARI 2020

842
00:58:15,451 --> 00:58:17,995
We vertellen het de politici al tien jaar

843
00:58:18,078 --> 00:58:19,413
en ze luisteren niet.

844
00:58:19,496 --> 00:58:23,959
Onze premier ontkent klimaatverandering.
Dit is echt.

845
00:58:24,043 --> 00:58:25,294
We zullen opstaan.

846
00:58:25,377 --> 00:58:26,337
AUSTRALIË BRANDT

847
00:58:26,420 --> 00:58:29,131
Australiërs begonnen de straat op te gaan

848
00:58:29,256 --> 00:58:32,384
op zo'n korte termijn
om echt verandering te eisen.

849
00:58:32,468 --> 00:58:35,012
Mensen waren boos, bang voor hun leven.

850
00:58:35,137 --> 00:58:38,599
Dit laat zien
hoe woest iedereen is hier in Australië.

851
00:58:38,682 --> 00:58:39,558
SCHIET OP, SLOME

852
00:58:39,683 --> 00:58:44,104
Naar schatting 20.000 eisen actie
op het gebied van klimaatbeleid.

853
00:58:44,188 --> 00:58:46,106
Mensen namen een standpunt in.

854
00:58:46,232 --> 00:58:49,735
Mensen voor wie het klimaat
niet echt prioriteit had.

855
00:58:49,818 --> 00:58:52,529
Ik zal beleid maken
dat strookt met wat de regering

856
00:58:52,655 --> 00:58:55,241
en ik denken
dat in het belang is van Australië.

857
00:58:55,324 --> 00:58:56,909
Is dat niet veranderd?

858
00:58:56,992 --> 00:58:59,787
Ik was iemand die het waarschijnlijk

859
00:58:59,870 --> 00:59:02,873
met u eens was
toen we naar de stembus gingen.

860
00:59:02,957 --> 00:59:06,543
Ik denk nu echter zoals steeds meer mensen

861
00:59:06,627 --> 00:59:09,797
dat er meer moet gebeuren.
Tijd voor actie.

862
00:59:09,880 --> 00:59:11,715
Het is geen tijd om te kletsen

863
00:59:11,799 --> 00:59:14,343
en te zeggen
dat we dit later wel bespreken.

864
00:59:14,426 --> 00:59:19,014
Toen het grote besef begon door te dringen

865
00:59:19,098 --> 00:59:23,102
dat we niet zomaar
broeikasgassen kunnen uitstoten

866
00:59:23,185 --> 00:59:28,065
in de atmosfeer was dat een grote schok.

867
00:59:28,148 --> 00:59:31,986
Sleutelfiguren van de National Party
hebben de Morrison-regering gedwongen

868
00:59:32,069 --> 00:59:35,281
om een CO2-uitstoot van nul
te beloven in 2050.

869
00:59:35,364 --> 00:59:38,617
Waarom niet ambitieus zijn?
Waarom geen moedig doel?

870
00:59:40,786 --> 00:59:43,289
Maar net toen men dacht

871
00:59:43,372 --> 00:59:46,667
dat we eindelijk
een serieus debat zouden krijgen

872
00:59:46,750 --> 00:59:50,921
over het klimaatveranderingsbeleid
in dit land, kwam COVID.

873
00:59:58,887 --> 01:00:00,639
BLIJF STERK VICTORIA

874
01:00:06,353 --> 01:00:08,397
Ik keek met grote verbazing toe

875
01:00:08,480 --> 01:00:11,442
hoe de regering Morrison
de COVID-crisis aanpakte.

876
01:00:13,819 --> 01:00:16,864
Nu luisterden ze
naar de gezondheidsfunctionaris.

877
01:00:18,157 --> 01:00:21,076
Australië riep zelfs een pandemie uit

878
01:00:21,160 --> 01:00:23,370
12 dagen voor de WHO dat deed.

879
01:00:23,454 --> 01:00:24,330
HET IS OORLOG

880
01:00:24,413 --> 01:00:27,374
Hotelquarantaine voor
alle reizigers naar Australië

881
01:00:27,458 --> 01:00:28,834
is in gang gezet

882
01:00:28,917 --> 01:00:32,880
terwijl het leger de strikte,
verplichte isolatie handhaaft.

883
01:00:32,963 --> 01:00:34,965
Strikte liefdesregels - GEEN LOL MEER

884
01:00:35,049 --> 01:00:38,510
We hadden een strenge lockdown
die grote economische impact had.

885
01:00:38,594 --> 01:00:41,347
De regering werd opeens socialistisch

886
01:00:41,430 --> 01:00:44,266
door het subsidiëren
van de lonen van mensen.

887
01:00:44,350 --> 01:00:48,020
De uitgaven als reactie
op het coronavirus zijn historisch.

888
01:00:48,103 --> 01:00:50,230
Elke regering moest hard werken,

889
01:00:50,314 --> 01:00:52,858
maar van een rechtse regering
verbaasde me dat.

890
01:00:52,941 --> 01:00:57,363
Australië op schema
om een ramp te voorkomen

891
01:00:57,446 --> 01:00:58,822
Ik dacht: dit is geweldig.

892
01:00:58,906 --> 01:01:01,617
Er komt vast ook actie
wat betreft klimaatverandering,

893
01:01:01,700 --> 01:01:04,036
want de bosbranden
hadden iedereen geschokt.

894
01:01:04,745 --> 01:01:08,123
We zagen hoe de regering optrad.
Nu weten we dat het kan.

895
01:01:08,207 --> 01:01:11,627
We krijgen een snapshot
van onze postcoronaviruseconomie.

896
01:01:11,710 --> 01:01:15,756
En opzienbarend nieuws:
de cijfers wedijveren met die van na WOII.

897
01:01:15,839 --> 01:01:17,383
economie 35 miljard verloren

898
01:01:17,466 --> 01:01:19,968
Australië deed iets heel interessants

899
01:01:20,052 --> 01:01:23,347
als men naar het economische herstel keek.

900
01:01:23,430 --> 01:01:27,226
Wat gaat de wereld doen
om uit de COVID-recessie te komen?

901
01:01:27,309 --> 01:01:29,561
Niet te laat
om klimaat centraal te stellen

902
01:01:29,645 --> 01:01:33,816
Men begon te praten
over een groen COVID-herstel.

903
01:01:33,899 --> 01:01:35,609
Premier: 'groen' herstel

904
01:01:35,692 --> 01:01:40,447
We kunnen niet vanuit
de COVID-koekenpan het klimaatvuur in.

905
01:01:40,572 --> 01:01:43,367
De economie van onze generatie
zal moeten herstellen

906
01:01:43,450 --> 01:01:45,244
en voor velen is de grote vraag:

907
01:01:45,327 --> 01:01:48,956
waar halen we de energie vandaan?
Waar vinden we nieuwe banen?

908
01:01:49,039 --> 01:01:53,377
Er hadden 76.000 banen kunnen
worden gecreëerd in de duurzame energie.

909
01:01:53,460 --> 01:01:55,504
Men had zoveel kunnen doen.

910
01:01:55,587 --> 01:02:01,552
In plaats daarvan sprak de premier
over een door gas geleid herstel.

911
01:02:01,885 --> 01:02:03,303
Heel erg bedankt.

912
01:02:03,387 --> 01:02:06,390
Er is geen serieus energietransitieplan
voor een economie

913
01:02:06,473 --> 01:02:10,436
zoals die van Australië
waarbij geen gas wordt gebruikt.

914
01:02:11,645 --> 01:02:14,398
Dus, ja, dames en heren, mama's en papa's,

915
01:02:14,481 --> 01:02:16,275
jongens en meisjes,

916
01:02:16,358 --> 01:02:17,985
laten we meer methaan winnen.

917
01:02:18,068 --> 01:02:22,573
We moeten gas hebben.
We moeten nieuwe voorraden aanboren.

918
01:02:22,656 --> 01:02:27,202
We moeten meer gas
zo efficiënt mogelijk op de markt krijgen.

919
01:02:27,286 --> 01:02:31,206
Ik keek naar de toespraak op tv

920
01:02:31,290 --> 01:02:36,462
en wachtte tot de premier
het woord 'klimaatverandering' uitsprak.

921
01:02:37,004 --> 01:02:39,089
Ik waardeer uw geduld vanmorgen.

922
01:02:39,173 --> 01:02:44,887
Ik wachtte tot hij uitlegde
hoe klimaatverandering paste in

923
01:02:44,970 --> 01:02:46,722
dit door gas geleide herstel.

924
01:02:47,347 --> 01:02:52,102
Zijn toespraak ging maar door
tot het einde.

925
01:02:52,186 --> 01:02:54,980
Hij gebruikt het woord
'klimaatverandering' niet.

926
01:02:55,063 --> 01:02:58,192
Hij noemt nooit
het woord 'klimaatverandering'.

927
01:02:58,275 --> 01:03:00,694
We moeten het gas krijgen.

928
01:03:01,528 --> 01:03:03,739
Hij gaf een boodschap af.

929
01:03:03,822 --> 01:03:08,744
'We gaan onze inzet
op fossiele brandstoffen verdubbelen.'

930
01:03:09,828 --> 01:03:13,165
Mike Cannon-Brookes...
Het is niet goed genoeg, toch?

931
01:03:13,248 --> 01:03:15,250
Het zijn de geijkte gesprekspunten.

932
01:03:15,334 --> 01:03:17,669
Ik vind het lachwekkend als politici...

933
01:03:17,753 --> 01:03:19,338
Darren, met alle respect.

934
01:03:19,421 --> 01:03:22,591
...zeggen niet van plannen te houden.
Dat is hun werk.

935
01:03:22,674 --> 01:03:25,969
We proberen te plannen
voor de komende 20 tot 30 jaar.

936
01:03:26,053 --> 01:03:28,597
Ik denk dat we het gesprek moeten aangaan.

937
01:03:28,680 --> 01:03:31,058
Er is een bredere visie nodig
voor Australië.

938
01:03:31,141 --> 01:03:33,727
We kunnen een duurzame supermacht worden.

939
01:03:33,810 --> 01:03:38,857
Het is nieuws dat binnenkwam vanaf de
zijlijn van de VN-klimaattop in New York.

940
01:03:38,941 --> 01:03:40,526
ONDERNEMER

941
01:03:40,609 --> 01:03:42,402
Mike Cannon-Brookes bevestigt

942
01:03:42,486 --> 01:03:45,822
dat hij gaat investeren
in 's werelds grootste zonnepark.

943
01:03:49,618 --> 01:03:52,704
Australië heeft
het exporteren van energie in zijn DNA.

944
01:03:54,206 --> 01:03:56,250
Zo moeten we het verhaal vertellen.

945
01:03:58,252 --> 01:03:59,753
Waarom exporteren we energie?

946
01:03:59,836 --> 01:04:01,880
OLIE - KOLEN - GAS

947
01:04:01,964 --> 01:04:04,132
We hebben veel grondstoffen.

948
01:04:06,260 --> 01:04:09,846
In plaats van ze uit te graven,
kunnen we ze uit de lucht halen.

949
01:04:10,597 --> 01:04:13,767
We hebben een landmassa
die groter is dan de VS.

950
01:04:13,850 --> 01:04:17,396
We zijn het zonnigste land
buiten Sub-Saharaans Afrika.

951
01:04:17,479 --> 01:04:21,191
Je zou de hele aarde vijf keer
van stroom kunnen voorzien.

952
01:04:22,442 --> 01:04:24,861
-Je bent een kenner van mondiale markten.
-Ja.

953
01:04:24,945 --> 01:04:28,282
Waar moet steenkool naartoe, volgens jou?

954
01:04:29,449 --> 01:04:31,285
Nou, het moet weg.

955
01:04:32,327 --> 01:04:33,787
Heel eenvoudig. Luister...

956
01:04:33,870 --> 01:04:36,415
Het boeit me niet
wat u van het klimaat vindt.

957
01:04:36,498 --> 01:04:38,375
We moeten een ommekeer maken

958
01:04:38,458 --> 01:04:42,254
van de export van kolen en gas
naar de export van duurzame energie,

959
01:04:42,838 --> 01:04:45,882
want de rest van de wereld
zal dit ontdekken.

960
01:04:45,966 --> 01:04:50,304
Dan blijven wij dingen exporteren
die niemand nodig heeft.

961
01:04:50,387 --> 01:04:51,638
Dat zien we aankomen,

962
01:04:51,722 --> 01:04:54,975
maar we hebben
dat verhaaltje nog niet door

963
01:04:55,058 --> 01:04:59,396
wat betreft de mythe dat Australië
fossiele brandstoffen nodig heeft.

964
01:04:59,479 --> 01:05:02,190
Dat is een uitdaging
voor onze nationale psyche.

965
01:05:05,861 --> 01:05:08,739
In Australië kun je niet praten

966
01:05:08,822 --> 01:05:13,243
over het opwekken van elektriciteit
en kolen negeren.

967
01:05:13,327 --> 01:05:16,538
Steenkool blijft
een belangrijke rol spelen

968
01:05:16,622 --> 01:05:19,374
in onze economie voor de komende decennia.

969
01:05:19,458 --> 01:05:21,168
Dat betekent banen.

970
01:05:26,006 --> 01:05:28,967
Gemeenschappen staren
in de loop van een geweer.

971
01:05:31,720 --> 01:05:34,139
Politici aan beide kanten
van het parlement

972
01:05:34,222 --> 01:05:36,224
zeggen op te komen voor gemeenschappen,

973
01:05:36,308 --> 01:05:40,646
maar ik betwijfel dat. Ik denk
dat ze tegen die gemeenschappen liegen.

974
01:05:43,065 --> 01:05:46,109
Mijn grootvader was mijnbouwingenieur.

975
01:05:47,778 --> 01:05:52,240
Hij kwam hier in de jaren 70
met zijn vrouw. Dramatische echtscheiding.

976
01:05:55,452 --> 01:05:58,038
In de jaren 80 werd hij ontslagen.

977
01:05:58,121 --> 01:06:00,874
Zo zat hij ineens zonder werk.

978
01:06:00,957 --> 01:06:05,671
Iets waar zijn familie
al generaties lang in werkte.

979
01:06:06,672 --> 01:06:10,467
Iets wat een integraal onderdeel
van zijn identiteit was geweest.

980
01:06:12,094 --> 01:06:15,389
We waren heel close
en hij vertelde verhalen

981
01:06:15,472 --> 01:06:17,974
over zijn tijd in de mijnen,
over zijn vrienden,

982
01:06:18,058 --> 01:06:19,434
wat het voor hem betekende.

983
01:06:27,025 --> 01:06:30,404
Ik heb het geluk gehad
om van deze ervaringen te leren,

984
01:06:30,487 --> 01:06:34,449
om te leren over de economische
afhankelijkheid van deze industrie

985
01:06:34,533 --> 01:06:37,911
en over de afhankelijkheid
van een stad ervan.

986
01:06:39,538 --> 01:06:43,792
Ik zou graag een weg zien
uit die fossiele brandstoffen voor hen.

987
01:06:46,545 --> 01:06:48,839
Trots zijn op die industrie
is geen probleem.

988
01:06:52,008 --> 01:06:53,844
Mijnbouw is geen slechte zaak.

989
01:06:53,927 --> 01:06:56,638
We hebben mijnbouw nodig in Australië.

990
01:06:56,722 --> 01:06:59,141
Als je batterijen en panelen wilt maken

991
01:06:59,224 --> 01:07:03,812
en windturbines,
dan heb je staal, goud, koper,

992
01:07:03,895 --> 01:07:07,357
nikkel, zeldzame aardmetalen,
lithium en ook zilver nodig.

993
01:07:07,441 --> 01:07:09,192
We hebben veel in Australië.

994
01:07:12,946 --> 01:07:14,865
Daarom vertellen we het verhaal:

995
01:07:14,948 --> 01:07:17,075
'Het gaat over energie die we exporteren.

996
01:07:17,159 --> 01:07:18,702
'Dat kunnen we blijven doen.'

997
01:07:20,787 --> 01:07:24,583
Maar we moeten bewijzen
dat we duurzame energie kunnen exporteren,

998
01:07:24,666 --> 01:07:26,918
in grote hoeveelheden.

999
01:07:27,252 --> 01:07:30,255
Het exporteren
van zon en wind lijkt moeilijk.

1000
01:07:30,338 --> 01:07:33,091
We zetten geen spiegel neer
en sturen het ergens heen.

1001
01:07:33,175 --> 01:07:37,345
We blazen de wind geen andere kant op,
zodat ze die elders kunnen opvangen.

1002
01:07:38,555 --> 01:07:40,474
We moeten nog bedenken hoe.

1003
01:07:40,557 --> 01:07:43,226
Dat is een probleem
dat Australië moet oplossen.

1004
01:07:43,310 --> 01:07:44,478
Het beste gedeelte:

1005
01:07:44,561 --> 01:07:47,898
het kost ongeveer
22 miljard Australische dollar

1006
01:07:47,981 --> 01:07:49,149
en het is mogelijk.

1007
01:07:50,901 --> 01:07:52,611
Miljardair Mike Cannon-Brookes

1008
01:07:52,694 --> 01:07:55,781
heeft plannen
voor het grootste zonnepark...

1009
01:07:55,864 --> 01:08:00,494
Het moet stroom gaan opwekken
die naar Singapore wordt overgebracht.

1010
01:08:00,619 --> 01:08:03,497
We hebben het
over een enorme hoeveelheid stroom

1011
01:08:03,580 --> 01:08:07,793
die een enorme afstand
van 3500 kilometer moet afleggen

1012
01:08:07,876 --> 01:08:09,920
door behoorlijk lastige wateren.

1013
01:08:10,003 --> 01:08:14,049
Dus behalve 's werelds grootste zonnepark

1014
01:08:14,132 --> 01:08:18,428
en 's werelds langste
onderzeese hoogspanningskabel

1015
01:08:18,512 --> 01:08:22,140
moeten we ook
's werelds grootste batterij bouwen.

1016
01:08:25,435 --> 01:08:31,399
Als dit werkt, en dat zal het,
zullen er 50 kabels vanuit Australië

1017
01:08:31,483 --> 01:08:34,736
grote hoeveelheden energie
naar Azië exporteren.

1018
01:08:34,820 --> 01:08:37,948
We hebben een van de beste bronnen

1019
01:08:38,031 --> 01:08:41,034
voor de toekomst van de aarde
zonder ons DNA te veranderen.

1020
01:08:42,869 --> 01:08:44,996
De hele aarde wordt uitgedaagd.

1021
01:08:45,080 --> 01:08:47,916
Het is de existentiële crisis
voor de mensheid.

1022
01:08:47,999 --> 01:08:50,001
Klimaatverandering raakt de economie.

1023
01:08:50,085 --> 01:08:52,337
Het raakt bedrijven, particulieren.

1024
01:08:52,420 --> 01:08:55,757
Het bedrijfsleven moet
het probleem niet negeren

1025
01:08:55,841 --> 01:08:58,927
en moet zich uitspreken
in het regeringsvacuüm.

1026
01:08:59,010 --> 01:09:01,263
Er bestaat geen twijfel over dat we

1027
01:09:01,346 --> 01:09:04,099
op een keerpunt staan
wat betreft klimaatverandering.

1028
01:09:04,182 --> 01:09:09,980
Sommige bedrijven maken vorderingen
met een grote energietransitie.

1029
01:09:10,063 --> 01:09:13,942
Maar mensen begrijpen niet echt
de absolute urgentie hiervan.

1030
01:09:17,153 --> 01:09:19,573
De gemiddelde temperaturen op aarde

1031
01:09:19,656 --> 01:09:23,535
ligt nu 1,1 graad boven wat
men het pre-industriële gemiddelde noemt.

1032
01:09:23,618 --> 01:09:26,371
Dus eigenlijk
waar ze 200 jaar geleden waren.

1033
01:09:26,454 --> 01:09:29,708
Australië, dat zo gevoelig is
voor klimaatverandering,

1034
01:09:29,791 --> 01:09:32,085
is echter bijna 1,5 graad warmer.

1035
01:09:35,380 --> 01:09:39,009
We wisten dat we de gevolgen
eerder zouden voelen dan anderen.

1036
01:09:41,428 --> 01:09:45,724
We krijgen in Australië te maken met
een beangstigende toekomst: bosbranden.

1037
01:09:47,851 --> 01:09:52,939
Black Summer-omstandigheden kwamen
in het verleden eens in de 400 jaar voor.

1038
01:09:53,899 --> 01:09:56,526
Vanaf nu verwachten we het
eens in de acht jaar.

1039
01:09:59,696 --> 01:10:01,823
Ons klimaat is voorgoed veranderd.

1040
01:10:01,907 --> 01:10:05,702
Het wordt nooit meer
zoals toen ik een kind was.

1041
01:10:06,745 --> 01:10:09,122
We krijgen nu weer dat geen mens

1042
01:10:09,205 --> 01:10:11,207
ooit op dit continent heeft gezien.

1043
01:10:13,460 --> 01:10:17,589
In 2019 was er één brand
nabij de grens van Victoria,

1044
01:10:17,672 --> 01:10:21,843
waar een pyroconvectieve storm
een brandweerauto van acht ton oppikte

1045
01:10:21,927 --> 01:10:25,889
en op zijn dak liet vallen,
waarbij een jonge brandweerman over...

1046
01:10:29,267 --> 01:10:31,561
Ja, hij kwam om het leven, dus...

1047
01:10:34,689 --> 01:10:38,485
Sorry, het is zwaar
om aan andere brandweermannen te denken

1048
01:10:38,568 --> 01:10:40,570
die het leven lieten tijdens hun werk.

1049
01:10:40,654 --> 01:10:43,156
Dat is negen van hen
recentelijk overkomen.

1050
01:10:47,619 --> 01:10:51,247
Ik heb over de hele wereld bosbranden
bestudeerd. Hoe we handelen.

1051
01:10:51,331 --> 01:10:54,209
We kunnen de slechtste jaren
niet meer aan.

1052
01:10:55,710 --> 01:10:59,923
Er zijn branden op plaatsen als Groenland,

1053
01:11:00,006 --> 01:11:03,176
de poolcirkel,
waar ze voorheen nooit voorkwamen.

1054
01:11:06,888 --> 01:11:09,474
En ik kijk naar Californië.

1055
01:11:10,642 --> 01:11:14,521
Twee keer zo veel verbrand
als in hun ergste brandseizoen.

1056
01:11:20,402 --> 01:11:23,446
Oregon stond in brand.
De staat Washington.

1057
01:11:24,322 --> 01:11:26,449
De hele westkust.

1058
01:11:31,663 --> 01:11:33,498
Er is iets mis.

1059
01:11:33,581 --> 01:11:35,917
Er is echt iets mis.

1060
01:11:39,838 --> 01:11:42,841
Klimaatverandering maakt me bang.

1061
01:11:44,467 --> 01:11:47,512
De opwarming die in het systeem zit,
is niet te stoppen.

1062
01:11:48,555 --> 01:11:50,640
Er is verandering die onvermijdelijk is.

1063
01:11:50,724 --> 01:11:53,810
Het is uiterst belangrijk
dat mensen dat begrijpen,

1064
01:11:53,935 --> 01:11:56,604
ook wat de gevolgen daarvan zijn.

1065
01:11:56,688 --> 01:11:59,399
We zijn nu dicht bij
een aantal kantelpunten

1066
01:11:59,482 --> 01:12:02,360
die ik jaren geleden in
The Weather Makers beschreef

1067
01:12:02,444 --> 01:12:06,948
en waardoor de wereld moet inzetten
op 1,5 graad opwarming in 2030.

1068
01:12:07,699 --> 01:12:10,452
Hoe ziet anderhalve graad Celsius eruit?

1069
01:12:10,535 --> 01:12:12,537
Anderhalve graad is een wereld waarin

1070
01:12:12,620 --> 01:12:15,498
we de gevolgen hebben
van hittegolven, megabranden

1071
01:12:15,582 --> 01:12:17,167
en andere dingen.

1072
01:12:17,876 --> 01:12:21,129
Maar de Groenlandse ijskap smelt
relatief langzaam

1073
01:12:21,212 --> 01:12:23,465
en we krijgen een zeespiegelstijging,

1074
01:12:23,548 --> 01:12:26,342
maar op een lager niveau.
Geen geweldige wereld.

1075
01:12:26,426 --> 01:12:29,345
De wereld die we achterlieten
bij één graad opwarming

1076
01:12:29,429 --> 01:12:31,306
of minder dan één graad was beter.

1077
01:12:31,389 --> 01:12:34,476
Maar daarmee vergeleken
is twee graden zeer ernstig.

1078
01:12:34,559 --> 01:12:40,065
Dus we moeten zorgen
dat we die anderhalve graad halen.

1079
01:12:40,148 --> 01:12:42,525
Hoe ziet een wereld van twee graden eruit?

1080
01:12:42,609 --> 01:12:45,278
Een wereld van twee graden
is een catastrofe.

1081
01:12:47,697 --> 01:12:51,659
Het is een wereld waarin
de Groenlandse ijskap snel smelt

1082
01:12:51,743 --> 01:12:53,995
en de West-Antarctische ijskap vergaat.

1083
01:12:54,079 --> 01:12:56,122
Daardoor stijgt de zeespiegel.

1084
01:13:00,293 --> 01:13:02,462
In die wereld sterft het Amazoneregenwoud

1085
01:13:02,545 --> 01:13:05,465
en verandert het
in een savanne of een bos.

1086
01:13:06,674 --> 01:13:09,511
Waar de permafrost zo snel wegsmelt

1087
01:13:09,594 --> 01:13:12,597
dat er hoeveelheden methaan
in de atmosfeer terechtkomen.

1088
01:13:12,680 --> 01:13:14,307
Dan zal de temperatuur

1089
01:13:14,390 --> 01:13:16,684
blijven stijgen, wat we ook doen.

1090
01:13:23,149 --> 01:13:26,152
Het is een wereld van enorme ontwrichting.

1091
01:13:26,236 --> 01:13:30,240
Onze economie, onze voedselzekerheid,
onze waterzekerheid,

1092
01:13:30,323 --> 01:13:34,994
onze vrede zullen worden bedreigd
door ongekende verandering.

1093
01:13:38,957 --> 01:13:40,416
Dus wat moeten we doen?

1094
01:13:41,042 --> 01:13:45,130
Zet zonnepanelen op je dak
en verminder je uitstoot. Dat is geweldig,

1095
01:13:45,213 --> 01:13:47,132
maar de fossielebrandstofindustrie

1096
01:13:47,215 --> 01:13:49,676
of een ander mag niet zeggen
dat dat genoeg is.

1097
01:13:49,759 --> 01:13:51,636
Het is niet mijn probleem.

1098
01:13:51,719 --> 01:13:53,930
Het probleem is collectief. We moeten

1099
01:13:54,013 --> 01:13:55,765
samen een oplossing vinden.

1100
01:13:57,350 --> 01:13:59,269
Dat zien we niet.

1101
01:13:59,352 --> 01:14:02,981
Staten opereren afzonderlijk,
bedrijven opereren afzonderlijk,

1102
01:14:03,064 --> 01:14:05,942
en we kunnen niet garanderen
wat het oplevert.

1103
01:14:06,025 --> 01:14:08,444
Dit moment heeft leiderschap nodig.

1104
01:14:08,528 --> 01:14:11,614
Echt. We kunnen handelen en ons deel doen,

1105
01:14:11,698 --> 01:14:15,285
maar zonder regeringsleiderschap
komt het niet goed.

1106
01:14:16,202 --> 01:14:19,080
De premier voelt de hitte
van klimaatverandering,

1107
01:14:19,164 --> 01:14:21,457
voorafgaand aan een VN-top
van wereldleiders.

1108
01:14:21,583 --> 01:14:23,626
De druk op Scott Morrison neemt toe

1109
01:14:23,710 --> 01:14:26,796
om de netto-nul-emissiedoelstelling
te halen in 2050.

1110
01:14:27,422 --> 01:14:33,303
Houdt u Australië aan het behalen van
de netto-nul-emissiedoelstelling in 2050?

1111
01:14:33,428 --> 01:14:38,349
Het is ons beleid om dat
in de tweede helft van de eeuw te halen.

1112
01:14:38,433 --> 01:14:42,478
Zoals ik al heb geschetst,
streven we naar netto nul.

1113
01:14:43,563 --> 01:14:47,150
Het liefst zien we dat in 2050 gebeuren,
zoals ik al zei.

1114
01:14:47,233 --> 01:14:50,862
Het kan eerder met
belangrijke technologische verandering.

1115
01:14:50,945 --> 01:14:53,656
Maar zonder technologische verandering

1116
01:14:53,740 --> 01:14:55,909
is het maar een stukje papier.

1117
01:14:57,368 --> 01:15:00,663
Het is alsof het deze regering
niks interesseert.

1118
01:15:02,999 --> 01:15:05,835
Ik snap het niet, want wat mij motiveert,

1119
01:15:05,919 --> 01:15:07,378
is aan de toekomst denken.

1120
01:15:11,299 --> 01:15:14,052
Ik heb jarenlang voor de overheid gewerkt.

1121
01:15:15,303 --> 01:15:19,140
Je brengt veel offers
en wordt er niet rijk van.

1122
01:15:19,224 --> 01:15:23,186
Dus het is een beetje een roeping
en het gaat om het grotere goed.

1123
01:15:23,269 --> 01:15:26,731
Mijn beroep was het oplossen
van andermans problemen.

1124
01:15:26,814 --> 01:15:29,984
...van ongeveer 50 kilometer afstand
te zien.

1125
01:15:30,068 --> 01:15:32,612
De vlammen waren 15, 20 meter hoog.

1126
01:15:32,695 --> 01:15:35,406
Wanneer er problemen zijn,
bellen ze de brandweer.

1127
01:15:35,490 --> 01:15:38,243
We komen opdagen en verhelpen problemen.

1128
01:15:39,827 --> 01:15:43,665
Ik weet nog dat ik 's nachts
naar een brandend magazijn ging

1129
01:15:43,748 --> 01:15:46,167
met een oude, ervaren brandweerman.

1130
01:15:46,251 --> 01:15:48,795
Ik was nog jong en zei:
'Wat moeten we doen?'

1131
01:15:48,878 --> 01:15:53,675
Hij zei: 'Hoe eet je een olifant, knul?
Je begint met de eerste hap.

1132
01:15:54,926 --> 01:15:57,053
'Begin gewoon. We komen er wel uit.'

1133
01:15:59,305 --> 01:16:03,601
Zo denk ik dus. Dat moeten we doen
met klimaatverandering.

1134
01:16:04,811 --> 01:16:07,855
We wachten niet op de klimaatontkenners.

1135
01:16:07,981 --> 01:16:10,525
Als ze het niet snappen,
zullen ze dat vast nooit.

1136
01:16:11,067 --> 01:16:14,195
We moeten een wereld redden
en dat gaan we doen.

1137
01:16:15,363 --> 01:16:17,490
We hebben 20 tot 30 jaar opwarming

1138
01:16:17,573 --> 01:16:19,701
en zolang we de uitstoot verminderen

1139
01:16:19,784 --> 01:16:24,122
tot nul in 2050, zal de opwarming volgens
klimaatwetenschappers stabiliseren

1140
01:16:24,205 --> 01:16:27,250
en daarna langzaam verminderen.

1141
01:16:27,333 --> 01:16:31,629
Ik zal het niet zien, maar mijn
kleinkinderen wel en ik wil ze beschermen.

1142
01:16:34,424 --> 01:16:37,051
Het is niet oké.

1143
01:16:37,135 --> 01:16:41,848
Deze mensen en bedrijven verbranden
letterlijk onze toekomst.

1144
01:16:42,598 --> 01:16:46,311
De klimaatcrisis raakt iedereen.

1145
01:16:49,939 --> 01:16:53,860
De opmerking die ik het vaakst
van andere volwassenen kreeg, was:

1146
01:16:53,943 --> 01:16:56,946
'Je geeft me hoop'
en: 'Jouw generatie gaat ons redden.'

1147
01:16:57,030 --> 01:17:01,075
Ik dacht: geweldig. Bedankt.
We zouden dit niet moeten hoeven doen.

1148
01:17:01,159 --> 01:17:05,538
Als kinderen zijn we niet toegerust
om met deze scenario's om te gaan.

1149
01:17:05,621 --> 01:17:09,125
We zouden ons druk moeten maken om school,

1150
01:17:09,208 --> 01:17:11,461
onze volgende opdracht
of identiteitscrisis.

1151
01:17:11,544 --> 01:17:14,422
Nu proberen we de wereld te redden.

1152
01:17:14,505 --> 01:17:16,215
Ben je boos op ons?

1153
01:17:18,968 --> 01:17:22,055
Ik ben niet boos op de oudere generaties.

1154
01:17:22,138 --> 01:17:27,018
Ik ben boos op machthebbers
die opzettelijk leugens verspreiden,

1155
01:17:27,101 --> 01:17:32,565
opzettelijk onjuiste informatie geven,
zodat men niet kan eisen wat juist is.

1156
01:17:32,648 --> 01:17:36,277
Ik ben boos op mensen
die ongelooflijk rijk zijn

1157
01:17:36,361 --> 01:17:40,698
en tientallen jaren kennis hebben
over deze broeiende crisis

1158
01:17:40,782 --> 01:17:43,076
en er niet alleen niks tegen doen,

1159
01:17:43,159 --> 01:17:46,412
maar die exploiteren
voor eigenbelang en gewin.

1160
01:17:49,540 --> 01:17:55,505
Dit is het grootste obstakel
waarmee mijn generatie te maken krijgt

1161
01:17:55,588 --> 01:18:00,593
wat betreft een veilige toekomst
en zelf kinderen kunnen krijgen.

1162
01:18:02,970 --> 01:18:07,183
Dat is iets waar ik bang voor ben.
Zelf kinderen krijgen.

1163
01:18:07,266 --> 01:18:11,813
Want ik wil ze niet geboren laten worden
in een onveilige wereld,

1164
01:18:11,896 --> 01:18:16,150
waarin ze geen goede toekomst
zullen krijgen,

1165
01:18:16,234 --> 01:18:18,861
zoals ik het geluk heb gehad te hebben.

1166
01:18:18,945 --> 01:18:20,905
Twee, één. Ga.

1167
01:18:22,240 --> 01:18:24,158
Mensen vinden het ongelooflijk.

1168
01:18:24,242 --> 01:18:29,247
Jongeren gebruiken hun macht, hun stem.

1169
01:18:29,330 --> 01:18:31,499
SCHOOLSTAKING VOOR HET KLIMAAT

1170
01:18:31,582 --> 01:18:32,917
-Wanneer?
-Nu.

1171
01:18:33,000 --> 01:18:34,794
-Wat willen we?
-Klimaatactie.

1172
01:18:34,877 --> 01:18:36,587
-Wanneer willen we het?
-Nu.

1173
01:18:36,671 --> 01:18:38,464
-Wat willen we?
-Klimaatactie.

1174
01:18:38,548 --> 01:18:40,258
-Wanneer willen we het?
-Nu.

1175
01:18:41,384 --> 01:18:46,055
Ik deed mee uit een gevoel van noodzaak
in plaats van het te willen.

1176
01:18:46,139 --> 01:18:48,433
SLUIT ZE - KOLEN ZIJN NIET SCHOON

1177
01:18:48,516 --> 01:18:51,894
Ik vind het vooral

1178
01:18:51,978 --> 01:18:56,566
tragisch dat ik de pech heb
er deel van uit te moeten maken.

1179
01:19:06,284 --> 01:19:08,411
Mijn moeder leerde me over land.

1180
01:19:10,371 --> 01:19:12,165
BRUCE PASCOE - AUTEUR / MALLACOOTA

1181
01:19:12,248 --> 01:19:15,376
We identificeren ons
als Aboriginal vanwege dit en dat.

1182
01:19:15,460 --> 01:19:17,044
Deze familie, die familie.

1183
01:19:18,087 --> 01:19:23,092
Het is duidelijk dat het overgrote deel
van mijn genen uit Cornwall komt.

1184
01:19:24,677 --> 01:19:28,973
Ik ben in Cornwall geweest,
maar mijn hart maakte geen sprongetje.

1185
01:19:31,726 --> 01:19:34,687
Ik kwam terug naar Australië en weet

1186
01:19:34,770 --> 01:19:38,107
dat dit in mijn bloed zit.

1187
01:19:38,983 --> 01:19:44,155
Ik heb steeds geschreven.
Ik heb 33 boeken over het land geschreven.

1188
01:19:47,742 --> 01:19:51,871
De aarde is de moeder
van alle Aboriginals.

1189
01:19:51,954 --> 01:19:55,500
We behandelen de aarde
als onze moeder. Dat is onze wet.

1190
01:19:55,583 --> 01:19:59,545
Als we de aarde
allemaal zo zouden respecteren,

1191
01:19:59,629 --> 01:20:03,591
dan zouden we die
niet zo beschadigen als nu.

1192
01:20:13,976 --> 01:20:17,980
Ik denk dat we
hier al 250 jaar naartoe groeien.

1193
01:20:20,816 --> 01:20:25,196
Europeanen hadden
zo weinig respect voor Aboriginals.

1194
01:20:26,113 --> 01:20:31,577
Toen de eerste Europeanen hier kwamen,
troffen ze een lief en open land aan.

1195
01:20:33,079 --> 01:20:34,956
Het was aangenaam.

1196
01:20:35,039 --> 01:20:37,917
Ze zeiden
dat het op een vriendelijk park leek.

1197
01:20:38,000 --> 01:20:40,878
Dat was het ook

1198
01:20:40,962 --> 01:20:44,674
omdat de mensen hier
vriendelijke mannen en vrouwen waren.

1199
01:20:46,717 --> 01:20:51,847
Maar de Europeanen stopten
met de methode die het zo had gemaakt.

1200
01:20:55,142 --> 01:21:00,189
Inheemse Australiërs beheerden
dit land minstens 40.000 jaar.

1201
01:21:02,149 --> 01:21:04,402
Het werd zorgvuldig beheerd.

1202
01:21:07,446 --> 01:21:09,824
Toen kwamen de Europeanen.

1203
01:21:09,907 --> 01:21:13,411
We pakten de vuurstok af
van de Aboriginals

1204
01:21:13,494 --> 01:21:16,831
en veranderden het landschap drastisch.

1205
01:21:24,422 --> 01:21:27,800
Nu hebben we te maken
met de gevolgen van deze bosbranden

1206
01:21:27,883 --> 01:21:30,553
door klimaatverandering.
We moeten erkennen

1207
01:21:30,636 --> 01:21:32,805
dat het land echt veranderd is.

1208
01:21:34,724 --> 01:21:40,605
Dat de oude praktijken in het nieuwe
regime misschien niet zo effectief zijn.

1209
01:21:42,356 --> 01:21:47,069
We moeten samen weer leren
hoe we dit land moeten beheren

1210
01:21:47,153 --> 01:21:49,447
op die zeer grote schaal.

1211
01:21:52,491 --> 01:21:54,952
Dit is het kritieke moment
voor de mensheid.

1212
01:21:55,036 --> 01:21:57,246
Ik laat de toekomst van mijn kinderen

1213
01:21:57,330 --> 01:22:00,082
niet verpesten door laksheid.

1214
01:22:00,166 --> 01:22:03,210
Wat ik ook vanbinnen voel,
het zal daar blijven,

1215
01:22:03,294 --> 01:22:06,047
want ik zal vechten tot het laatst.

1216
01:22:06,130 --> 01:22:09,342
Je kunt nooit zeggen
dat je genoeg hebt gedaan.

1217
01:22:13,763 --> 01:22:15,931
Dit is een lang gesprek.

1218
01:22:18,476 --> 01:22:20,895
We gaan elkaar pijn doen, elkaar kwetsen.

1219
01:22:20,978 --> 01:22:22,104
We moeten het dragen.

1220
01:22:25,524 --> 01:22:27,568
Er zal teleurstelling zijn, hoop.

1221
01:22:27,652 --> 01:22:30,529
Dat zal allemaal gebeuren.
We moeten geduldig blijven.

1222
01:22:34,450 --> 01:22:38,621
Deze strijd is zo'n grote strijd.

1223
01:22:38,704 --> 01:22:42,124
Maar ik heb gezien
dat er belangrijke dingen zijn gedaan

1224
01:22:42,208 --> 01:22:45,836
in omstandigheden waarin niemand
verwachtte dat het zou gebeuren.

1225
01:22:46,837 --> 01:22:49,215
Dus natuurlijk kunnen we het.

1226
01:22:51,133 --> 01:22:55,096
In 2019 is in het Amazonegebied
890.000 hectare regenwoud verbrand

1227
01:22:55,179 --> 01:22:58,933
In 2020 is in Californië
1,8 miljoen hectare bos verbrand

1228
01:22:59,016 --> 01:23:04,939
Tijdens de Australische Black Summer
is 24 miljoen hectare bos verbrand

1229
01:23:06,774 --> 01:23:09,694
Premier Scott Morrison

1230
01:23:09,777 --> 01:23:13,406
wilde niet worden geïnterviewd
voor deze film.

1231
01:24:39,658 --> 01:24:41,660
Ondertiteld door: Anja Frederiks-Konings

1232
01:24:41,786 --> 01:24:43,788
Creatief Supervisor
Maaike van der Heijden