1
00:00:08,071 --> 00:00:10,532
Chúng ta đang ở những giai đoạn đầu tiên

2
00:00:10,615 --> 00:00:15,328
của việc cố gắng hiểu thứ mà ta gọi là sức khỏe tâm thần.

3
00:00:15,411 --> 00:00:18,164
Dù bạn thuộc chủng tộc, văn hóa hay tầng lớp nào,

4
00:00:18,248 --> 00:00:20,583
các vấn đề về sức khỏe tâm thần là vấn đề không của riêng ai.

5
00:00:21,251 --> 00:00:22,919
Tôi khổ sở vì chứng OCD.

6
00:00:23,002 --> 00:00:25,213
Tôi có thể thức dậy và mặc diện như ai

7
00:00:25,296 --> 00:00:29,092
nhưng trong lòng, tôi thấy hoàn toàn suy sụp.

8
00:00:29,801 --> 00:00:32,219
Mọi người nghĩ bạn bị ốm và rồi sẽ được chữa khỏi.

9
00:00:32,302 --> 00:00:34,097
Không hề như thế.

10
00:00:34,180 --> 00:00:37,767
Chẳng có ai không có người thân

11
00:00:37,850 --> 00:00:42,856
mà không bị trầm cảm, lo âu, tổn thương.

12
00:00:42,939 --> 00:00:44,816
CHỨNG TRẦM CẢM KIỂM SOÁT TÔI…

13
00:00:44,899 --> 00:00:47,861
Tin vui là không bao giờ là quá muộn để chữa trị.

14
00:00:50,321 --> 00:00:53,867
Đây là nơi những người khốn khổ có thể đến và khốn khổ.

15
00:00:55,910 --> 00:00:57,745
Chúng ta có cơ hội lớn.

16
00:00:57,829 --> 00:01:00,164
Bạn chỉ cần ở đúng chỗ.

17
00:01:01,541 --> 00:01:03,918
Ai cũng có gánh nặng.

18
00:01:04,002 --> 00:01:06,212
Ai cũng có một câu chuyện.

19
00:01:07,422 --> 00:01:12,051
Góc Khuất Trong Tôi

20
00:01:12,135 --> 00:01:14,596
Rất nhiều người trên khắp thế giới

21
00:01:14,679 --> 00:01:20,226
chịu nỗi đau về tâm thần, tâm lý, tình cảm nào đó…

22
00:01:20,310 --> 00:01:21,311
Vâng.

23
00:01:21,394 --> 00:01:23,062
…mà có thể họ không nhận ra,

24
00:01:23,146 --> 00:01:29,569
đặc biệt là vì năm nay hẳn đã cho ta thấy

25
00:01:29,652 --> 00:01:32,447
với một tấm gương lớn trước nhân loại…

26
00:01:32,530 --> 00:01:34,282
- Vâng. - …rằng chúng ta là ai.

27
00:01:34,365 --> 00:01:39,913
Vì vậy, dù bạn gặp vấn đề gì trước COVID-19

28
00:01:39,996 --> 00:01:43,124
thì sẽ trầm trọng hơn.

29
00:01:43,208 --> 00:01:45,668
Nên tôi nghĩ, với nhiều người,

30
00:01:45,752 --> 00:01:49,839
sự cách ly và cô đơn đã trở thành vấn đề lớn.

31
00:01:50,423 --> 00:01:55,970
Nó chắc chắn đã đặt một tấm gương lớn trước nỗi đau

32
00:01:56,054 --> 00:01:59,265
vì nỗi đau không chỉ là khi mất đi ai đó.

33
00:01:59,349 --> 00:02:03,019
Nỗi đau là khi mất đi bất cứ gì quan trọng.

34
00:02:03,102 --> 00:02:08,148
Vì thế, những đứa trẻ đau đớn vì không được tốt nghiệp trung học

35
00:02:08,232 --> 00:02:09,526
mà chúng luôn hướng tới.

36
00:02:09,609 --> 00:02:12,153
- Ở bên bạn bè. - Ở bên bạn bè.

37
00:02:12,237 --> 00:02:15,365
Và không có cuộc sống như ta vốn biết.

38
00:02:15,448 --> 00:02:20,828
Năm nay đã định hình chúng ta về mặt văn hóa

39
00:02:20,912 --> 00:02:24,040
theo cách mà tôi nghĩ rằng rất nhiều người chưa thể đối phó.

40
00:02:24,123 --> 00:02:26,668
Lúc đầu, nhiều người nói rằng nó san bằng khác biệt xã hội.

41
00:02:26,751 --> 00:02:28,962
- Tôi cực lực phản đối. - Nó không san bằng khác biệt xã hội.

42
00:02:29,045 --> 00:02:31,256
Những người khổ giờ còn khổ hơn.

43
00:02:31,339 --> 00:02:33,675
- Đúng thế. - Tôi nghĩ một điều

44
00:02:33,758 --> 00:02:35,260
mà chúng ta có thể đồng ý trên toàn cầu

45
00:02:35,343 --> 00:02:39,556
là ai cũng trải qua cùng một việc đó, nhưng phiên bản khác.

46
00:02:39,639 --> 00:02:44,561
Đúng vậy. Ý tưởng về những gì COVID-19 đã tác động tới mọi người…

47
00:02:45,770 --> 00:02:48,273
sẽ xuất hiện theo những cách…

48
00:02:49,899 --> 00:02:51,401
chưa từng tưởng tượng ra

49
00:02:51,484 --> 00:02:54,529
nếu ta đã cố gắng bám trụ và chống chọi

50
00:02:54,612 --> 00:02:56,239
cả trước khi nó xảy ra.

51
00:02:56,322 --> 00:03:01,452
Năm nay đã chứng minh rằng 99,9%, nếu không phải là 100% trong chúng ta

52
00:03:01,536 --> 00:03:05,582
- đã chính thức đều trải qua… - Một dạng tổn thương nào đó.

53
00:03:05,665 --> 00:03:06,958
- …một dạng tổn thương nào đó. - Vâng.

54
00:03:07,041 --> 00:03:09,002
Hay một dạng đau khổ, mất mát nào đó.

55
00:03:09,085 --> 00:03:11,546
- Vâng. - Tôi nghe ai đó nói:

56
00:03:11,629 --> 00:03:15,383
"Nỗi đau nếu không được chuyển hóa thì sẽ lan truyền".

57
00:03:15,466 --> 00:03:17,385
Về cơ bản, nó thể hiện rõ ra. Đúng không?

58
00:03:17,468 --> 00:03:22,724
Những người… Những người bị tổn thương, mà bị thế là dễ hiểu,

59
00:03:22,807 --> 00:03:24,976
do sự dạy dỗ, do môi trường của họ,

60
00:03:25,059 --> 00:03:27,520
những gì xảy ra với họ, điều họ được tiếp xúc, được thấy.

61
00:03:27,604 --> 00:03:31,399
Dù nó là gì mà bạn không chuyển hóa nó, không xử lý nó

62
00:03:31,482 --> 00:03:34,652
thì rồi nó cũng sẽ xuất hiện theo đủ cách khác nhau

63
00:03:34,736 --> 00:03:36,487
mà bạn không kiểm soát được và không biết khi nào.

64
00:03:36,571 --> 00:03:39,699
Nó bị tồn đọng và gặm nhấm tâm hồn ta.

65
00:03:39,782 --> 00:03:42,827
Nhưng bạn thực sự biết điều đó. Và việc này…

66
00:03:42,911 --> 00:03:45,830
Tôi là một trong những người đầu tiên nhận ra điều đó.

67
00:03:45,914 --> 00:03:50,418
Thứ nhất, lúc đầu tôi có nỗi sợ khi đi trị liệu. Sợ mất…

68
00:03:50,501 --> 00:03:52,045
Anh bắt đầu trị liệu khi nào?

69
00:03:52,128 --> 00:03:55,465
- Bốn năm trước. - Bốn năm thì cũng gần đây.

70
00:03:55,548 --> 00:03:57,091
Vâng, nhưng bốn năm trị liệu

71
00:03:57,175 --> 00:04:02,013
với một người chưa từng nghĩ mình cần hay làm trị liệu

72
00:04:02,096 --> 00:04:04,098
thì… đó là khoảng thời gian dài.

73
00:04:04,182 --> 00:04:07,977
Tôi cũng không ở trong môi trường được khuyến khích nói về chuyện đó.

74
00:04:08,061 --> 00:04:09,812
Nó gần như được nén lại.

75
00:04:09,896 --> 00:04:12,315
Được rồi, vậy điều gì khiến anh nghĩ anh cần nó?

76
00:04:14,192 --> 00:04:16,653
Quá khứ. Để chữa lành bản thân tôi từ quá khứ.

77
00:04:26,996 --> 00:04:30,208
Trong rất nhiều năm, tôi thậm chí còn không nghĩ về nó.

78
00:04:32,293 --> 00:04:35,046
Tôi không níu giữ nó. Tôi không biết là có nó.

79
00:04:45,598 --> 00:04:47,642
Tôi luôn muốn được bình thường.

80
00:04:47,725 --> 00:04:48,893
TRƯỜNG WETHERBY

81
00:04:48,977 --> 00:04:53,106
Không phải là "Hoàng tử Harry" mà chỉ là "Harry".

82
00:04:55,024 --> 00:04:56,818
Đó là một cuộc sống phức tạp.

83
00:04:59,654 --> 00:05:01,698
Nhưng tiếc là khi nghĩ về mẹ tôi,

84
00:05:01,781 --> 00:05:05,743
điều đầu tiên xuất hiện luôn là một việc lặp đi lặp lại.

85
00:05:10,123 --> 00:05:13,167
Ngồi yên trong xe, thắt đai an toàn,

86
00:05:13,251 --> 00:05:15,378
anh trai tôi cũng ở trong xe

87
00:05:15,461 --> 00:05:21,301
và mẹ tôi thì lái xe, với ba, bốn, năm chiếc xe máy đuổi theo

88
00:05:21,384 --> 00:05:23,511
chở các thợ săn ảnh.

89
00:05:23,595 --> 00:05:26,556
Và rồi nước mắt mẹ tôi ướt nhòa đến nỗi không thể lái xe.

90
00:05:26,639 --> 00:05:28,558
Chẳng có biện pháp bảo vệ.

91
00:05:31,102 --> 00:05:34,314
Một trong những cảm giác thường trực của tôi là sự bất lực.

92
00:05:34,397 --> 00:05:39,319
Còn quá nhỏ. Là nam nhưng còn quá nhỏ để giúp một phụ nữ.

93
00:05:39,402 --> 00:05:40,862
Trong trường hợp này là mẹ mình.

94
00:05:42,197 --> 00:05:43,615
Và điều đó ngày nào cũng xảy ra.

95
00:05:56,044 --> 00:05:58,338
- Đủ rồi. Cảm ơn. - Vâng.

96
00:05:58,421 --> 00:06:00,173
Cho chúng tôi chụp một bức đẹp nhé?

97
00:06:13,686 --> 00:06:15,563
Mỗi ngày cho tới khi mẹ tôi mất.

98
00:06:15,647 --> 00:06:18,191
Chúng tôi đang tiếp tục theo các diễn biến ở Paris…

99
00:06:18,274 --> 00:06:19,275
NGÀY 31/8/1997

100
00:06:19,359 --> 00:06:21,778
…nơi Công nương Diana bị thương nặng trong một tai nạn ô tô.

101
00:06:21,861 --> 00:06:23,947
Có vẻ như bạn bà, Dodi al-Fayed, đã chết.

102
00:06:24,030 --> 00:06:26,241
Có thể đã có tay săn ảnh liên quan đến vụ này,

103
00:06:26,324 --> 00:06:28,368
các thợ ảnh bám theo công nương.

104
00:06:28,451 --> 00:06:30,745
Theo vài báo cáo, người đó đi xe máy

105
00:06:30,828 --> 00:06:32,914
và đã liên quan đến vụ tai nạn.

106
00:06:34,123 --> 00:06:36,501
Khi mẹ tôi rời xa tôi ở tuổi 12,

107
00:06:36,584 --> 00:06:38,670
ngay trước sinh nhật lần thứ 13,

108
00:06:38,753 --> 00:06:40,588
tôi không muốn cuộc sống đó.

109
00:06:42,715 --> 00:06:48,638
Chia sẻ nỗi đau mất mẹ với thế giới.

110
00:06:51,307 --> 00:06:53,059
Với tôi, điều tôi nhớ nhất

111
00:06:53,142 --> 00:06:56,855
là tiếng móng ngựa đập trên vỉa hè.

112
00:06:56,938 --> 00:06:59,649
Dọc theo phố Mall, đường gạch đỏ.

113
00:06:59,732 --> 00:07:01,860
Lúc này, cả hai chúng tôi đều sốc.

114
00:07:05,363 --> 00:07:08,241
Tôi như mất hồn

115
00:07:08,324 --> 00:07:11,160
mà chỉ bước đi và làm những gì người ta mong tôi làm.

116
00:07:12,328 --> 00:07:18,293
Thể hiện một phần mười cảm xúc mà mọi người đang thể hiện.

117
00:07:18,960 --> 00:07:20,670
Charles.

118
00:07:20,753 --> 00:07:23,339
Tôi nói: "Đây là mẹ tôi. Các bạn chưa từng gặp mẹ tôi".

119
00:07:23,423 --> 00:07:25,633
William. William.

120
00:07:25,717 --> 00:07:27,427
Và trong khi anh nói…

121
00:07:27,510 --> 00:07:29,721
Tôi đang cố không rơi nước mắt…

122
00:07:29,804 --> 00:07:32,015
nhưng khi anh nói, tôi nghĩ,

123
00:07:32,098 --> 00:07:35,476
những ai ngưỡng mộ và yêu mến mẹ anh từ xa

124
00:07:35,560 --> 00:07:40,690
có lẽ còn nghĩ về việc mẹ anh mất nhiều hơn anh.

125
00:07:40,773 --> 00:07:41,941
Chắc chắn.

126
00:07:42,734 --> 00:07:45,653
Tôi rất phẫn nộ trước chuyện xảy ra với mẹ tôi

127
00:07:45,737 --> 00:07:50,074
và rằng chẳng hề có… chẳng hề có công lý.

128
00:07:50,158 --> 00:07:52,076
Sau đó chẳng có gì hết.

129
00:07:53,620 --> 00:07:56,289
Những người truy đuổi mẹ tôi vào hầm đó

130
00:07:56,372 --> 00:08:00,543
lại chụp ảnh bà chết ở ghế sau của xe đó.

131
00:08:01,294 --> 00:08:05,882
Trong lúc phẫn nộ, tôi chỉ muốn xông vào các tiệm tạp hóa.

132
00:08:05,965 --> 00:08:09,135
Giật hết những tờ tạp chí đáng ghê tởm rồi đốt thành đống lửa to.

133
00:08:09,219 --> 00:08:10,511
SỰ PHẪN NỘ VỀ ẢNH DIANA BỊ CHẾT

134
00:08:10,595 --> 00:08:12,680
THẬT ĐÁNG XẤU HỔ

135
00:08:12,764 --> 00:08:14,432
Tôi không muốn nghĩ đến mẹ mình

136
00:08:14,515 --> 00:08:16,142
vì nếu nghĩ đến

137
00:08:16,226 --> 00:08:19,604
thì sẽ nhớ đến việc tôi không thể làm mẹ sống lại.

138
00:08:19,687 --> 00:08:22,440
Điều đó chỉ khiến tôi buồn. Nghĩ đến chuyện buồn để làm gì?

139
00:08:22,524 --> 00:08:24,150
Nghĩ đến một người ta mà đã mất đi

140
00:08:24,234 --> 00:08:26,736
và không bao giờ gặp lại nữa để làm gì?

141
00:08:26,819 --> 00:08:30,198
Và tôi quyết định là không nói về chuyện đó.

142
00:08:30,281 --> 00:08:33,993
- Có ai nói về chuyện đó quanh anh không? - Chẳng ai nói.

143
00:08:38,248 --> 00:08:40,333
Bố thấy việc này được lập kế hoạch cẩn thận.

144
00:08:41,041 --> 00:08:44,963
Sau giai đoạn, không biết là bao nhiêu năm

145
00:08:45,046 --> 00:08:47,840
cứ che tai, bịt mắt và sống tiếp.

146
00:08:47,924 --> 00:08:49,842
Nếu người ta hỏi… Như tôi đã nói.

147
00:08:49,926 --> 00:08:52,637
Nếu người ta hỏi: "Khỏe không?" Tôi sẽ kiểu: "Ổn".

148
00:08:52,720 --> 00:08:56,057
Không vui, không buồn. Chỉ ổn. "Ổn" là… "Ổn" là câu trả lời dễ dàng.

149
00:08:58,351 --> 00:09:01,771
Nhưng đầu óc tôi rất hoang mang.

150
00:09:01,855 --> 00:09:05,358
Mỗi khi mặc bộ vest và đeo cà vạt và phải thực hiện bổn phận

151
00:09:05,441 --> 00:09:08,403
và kiểu phải: "Được rồi. Làm mặt nghiêm nghị".

152
00:09:08,486 --> 00:09:10,196
Soi gương. "Được rồi. Đi thôi".

153
00:09:10,280 --> 00:09:12,824
Trước khi rời nhà, tôi đã ướt đẫm mồ hôi. Nhịp tim tôi…

154
00:09:12,907 --> 00:09:18,496
Tinh thần tôi đã ở cơ chế chiến-hay-biến. Bị hoảng loạn, lo âu nặng.

155
00:09:18,580 --> 00:09:23,042
Và từ 28 đến có lẽ là 32 tuổi

156
00:09:23,126 --> 00:09:25,587
là khoảng thời gian ác mộng trong đời tôi.

157
00:09:27,130 --> 00:09:30,508
Tôi phát hoảng mỗi lần nhảy lên xe

158
00:09:30,592 --> 00:09:32,760
và mỗi lần tôi thấy máy ảnh.

159
00:09:33,219 --> 00:09:34,429
Anh thấy sao?

160
00:09:34,512 --> 00:09:35,972
Tôi cứ thế vã mồ hôi.

161
00:09:36,055 --> 00:09:37,932
Tôi thấy như nhiệt độ cơ thể mình

162
00:09:38,016 --> 00:09:40,643
cao hơn những người xung quanh hai đến ba độ.

163
00:09:41,811 --> 00:09:44,689
Tôi thuyết phục mình rằng mặt tôi đỏ rực

164
00:09:44,772 --> 00:09:47,150
và vì thế mọi người có thể biết tôi cảm thấy thế nào.

165
00:09:47,233 --> 00:09:49,777
Nhưng không ai biết tại sao. Tôi thấy xấu hổ.

166
00:09:49,861 --> 00:09:51,404
Bạn tin vào điều đó

167
00:09:51,487 --> 00:09:54,073
và cứ nghĩ mọi người đang nhìn tôi.

168
00:09:54,157 --> 00:09:58,369
Một giọt mồ hôi nhỏ xuống thì như mồ hôi túa ra khắp mặt.

169
00:10:00,747 --> 00:10:03,291
Cứ thế đổ mồ hôi. Và đầu tôi cứ nghĩ:

170
00:10:03,374 --> 00:10:06,461
"Thật xấu hổ. Họ đang nghĩ gì về mình?

171
00:10:06,544 --> 00:10:09,297
Họ không biết. Mình không thể nói với họ".

172
00:10:10,798 --> 00:10:13,718
Tất cả những nơi tôi đi, mỗi lần tôi gặp ai đó,

173
00:10:13,801 --> 00:10:16,221
gần như tôi bị rút kiệt sức.

174
00:10:16,304 --> 00:10:17,847
Nắm bắt cảm xúc của người khác.

175
00:10:17,931 --> 00:10:20,808
Cuối cùng, tôi bắt gặp ai đó đổ mồ hôi nhiều hơn tôi

176
00:10:20,892 --> 00:10:23,311
và tôi dừng lại, có thể nói chuyện với họ

177
00:10:23,394 --> 00:10:26,397
và mọi thứ bình tĩnh lại và tôi lại có thể tiếp tục.

178
00:10:27,649 --> 00:10:29,984
Tôi rất muốn uống rượu. Tôi rất muốn dùng ma túy.

179
00:10:30,068 --> 00:10:33,988
Tôi rất muốn làm những điều giúp tôi

180
00:10:34,072 --> 00:10:36,491
bớt đi những cảm giác đó.

181
00:10:36,574 --> 00:10:42,539
Nhưng tôi dần dần nhận ra rằng, được rồi, mình không uống từ thứ Hai đến thứ Sáu

182
00:10:42,622 --> 00:10:45,917
mà tôi uống lượng tương đương với cả tuần

183
00:10:46,000 --> 00:10:48,545
vào một ngày tối thứ Sáu hay thứ Bảy.

184
00:10:48,628 --> 00:10:51,673
Và tôi thấy mình uống không phải vì thích

185
00:10:51,756 --> 00:10:53,716
mà vì tôi cố che giấu điều gì đó.

186
00:10:53,800 --> 00:10:56,886
Vào thời điểm làm việc đó, anh có biết

187
00:10:56,970 --> 00:10:59,097
rằng mình đang cố che giấu điều gì đó?

188
00:10:59,180 --> 00:11:01,224
Không. Không hề biết điều đó.

189
00:11:02,850 --> 00:11:07,188
Chính là não tôi nói với tôi rằng tôi ở trong một trận chiến.

190
00:11:08,314 --> 00:11:10,859
Nhưng tôi không hề biết điều đó. Làm sao mà biết được?

191
00:11:13,111 --> 00:11:16,030
Giai đoạn hạnh phúc nhất trong đời tôi là mười năm trong quân ngũ.

192
00:11:16,990 --> 00:11:18,157
Đương nhiên là thế.

193
00:11:19,200 --> 00:11:22,203
Vì tôi được mặc đồng phục như mọi người.

194
00:11:23,037 --> 00:11:25,039
Tôi phải huấn luyện như bất cứ ai.

195
00:11:25,123 --> 00:11:27,584
Tôi bắt đầu từ xuất phát điểm như bất cứ ai.

196
00:11:27,667 --> 00:11:31,296
Không vì thân phận như vậy mà được ưu ái.

197
00:11:32,380 --> 00:11:33,756
Được rồi.

198
00:11:33,840 --> 00:11:36,134
Đó là nơi tôi thấy mình bình thường nhất,

199
00:11:36,217 --> 00:11:39,762
trong những năm là thanh niên, tôi thấy thoải mái nhất

200
00:11:39,846 --> 00:11:43,099
là ở Afghanistan, tránh xa truyền thông.

201
00:11:45,727 --> 00:11:50,481
Nhưng tôi phải đối mặt với quá khứ vì ở đó có nỗi phẫn nộ.

202
00:11:54,485 --> 00:11:58,489
Đến gần 30 tuổi, tôi bắt đầu đặt câu hỏi như:

203
00:11:58,573 --> 00:12:00,241
"Mình có thực sự nên ở đây?"

204
00:12:01,826 --> 00:12:05,788
Và đó là lúc tôi bỗng nói: "Mày không thể cứ trốn mãi được".

205
00:12:06,623 --> 00:12:10,460
Các thành viên gia đình nói: "Cứ hùa theo và cuộc sống của em sẽ dễ chịu hơn".

206
00:12:11,544 --> 00:12:15,465
Nhưng tôi lại rất giống mẹ tôi.

207
00:12:17,050 --> 00:12:22,430
Tôi thấy như mình nằm ngoài cái guồng đó

208
00:12:22,513 --> 00:12:24,224
nhưng vẫn kẹt ở đó.

209
00:12:26,976 --> 00:12:29,520
Cách duy nhất để giải phóng mình và thoát ra

210
00:12:29,604 --> 00:12:31,105
là nói sự thật.

211
00:12:36,945 --> 00:12:39,197
Tôi là đầu bếp từ lâu lắm rồi.

212
00:12:40,490 --> 00:12:43,243
Từ khi tôi còn bé, ai cũng biết tôi sẽ làm đầu bếp.

213
00:12:44,369 --> 00:12:47,413
Chào mọi người. Tôi là Bếp trưởng Rashad, người sáng lập của Black Food Collective.

214
00:12:47,497 --> 00:12:51,626
Tôi bắt đầu Black Food Collective năm 2017. Sự kiện đầu tiên là AfroTech.

215
00:12:52,293 --> 00:12:55,630
Tất cả mọi người chung tay giúp họ dỡ đồ trên xe nhé?

216
00:12:55,713 --> 00:12:57,257
- Hội nghị hôm nay thế nào? - Ổn.

217
00:12:57,340 --> 00:12:58,925
Không nên để mọi người xếp hàng ở đây.

218
00:12:59,008 --> 00:13:00,885
Điều còn thiếu trong ngành thực phẩm

219
00:13:00,969 --> 00:13:02,345
là các doanh nghiệp thực phẩm do người da đen sở hữu.

220
00:13:02,428 --> 00:13:04,722
Tôi là Bếp trưởng Rashad. Tôi đã tổ chức toàn bộ việc này.

221
00:13:04,806 --> 00:13:06,182
CUỘC THI CHOPPED CHAMPION BẾP TRƯỞNG RASHAD

222
00:13:06,266 --> 00:13:09,894
Món ăn có thể khiến người thuộc mọi tầng lớp ngồi cùng một bàn.

223
00:13:09,978 --> 00:13:11,855
- Của anh đây. - Cảm ơn. Tôi rất cảm kích.

224
00:13:11,938 --> 00:13:16,609
Người ta từng hay nói: "Anh nên là bếp trưởng hoặc người truyền giáo".

225
00:13:16,693 --> 00:13:19,487
Nhiệm vụ của chúng tôi là thành lập và phát triển các doanh nghiệp

226
00:13:19,571 --> 00:13:21,906
bằng cách cho họ thấy họ có thể thực sự tạo ra của cải

227
00:13:21,990 --> 00:13:24,075
trong cộng đồng và gia đình họ

228
00:13:24,158 --> 00:13:25,702
để nuôi sống họ cả đời.

229
00:13:27,287 --> 00:13:30,081
Mỗi khi tôi đứng trước mọi người và nói,

230
00:13:30,164 --> 00:13:33,334
người ta kiểu: "Chúa ơi. Điều anh nói thật đầy nhiệt huyết".

231
00:13:34,711 --> 00:13:37,005
Tôi bảo: "Đó không phải tôi".

232
00:13:39,382 --> 00:13:41,092
Đó không phải Rashad.

233
00:13:43,595 --> 00:13:45,847
Tôi được dạy cách che đậy rất giỏi.

234
00:13:45,930 --> 00:13:49,017
Tôi có thể thức dậy và mặc diện như ai

235
00:13:49,100 --> 00:13:53,313
nở nụ cười và vui vẻ

236
00:13:53,396 --> 00:13:57,734
nhưng trong lòng, tôi thấy hoàn toàn suy sụp.

237
00:13:59,777 --> 00:14:04,490
Những việc nhỏ hồi bé ảnh hưởng rất nhiều tới tôi.

238
00:14:04,574 --> 00:14:08,119
Hồi tôi còn rất nhỏ, cảnh sát ập vào nhà tôi

239
00:14:08,203 --> 00:14:10,788
và bố tôi đi tù.

240
00:14:12,332 --> 00:14:15,043
Tôi nhớ đã đến thăm bố trong tù.

241
00:14:15,960 --> 00:14:19,047
Trong khi lớn lên, tôi thấy rất nhiều thứ.

242
00:14:19,130 --> 00:14:21,049
Tôi có bạn bị nghiện ma túy.

243
00:14:21,132 --> 00:14:23,468
Tôi có bạn đi lòng vòng, lẩm bẩm một mình.

244
00:14:23,551 --> 00:14:24,552
Tôi có…

245
00:14:25,637 --> 00:14:29,891
những người đó… những người da đen mà tôi biết

246
00:14:29,974 --> 00:14:32,810
cả ít tuổi hay nhiều tuổi hơn tôi đang đối mặt với…

247
00:14:34,562 --> 00:14:36,731
hoặc không đối mặt với gì cả.

248
00:14:38,650 --> 00:14:40,652
Khi nhìn họ…

249
00:14:44,489 --> 00:14:47,867
Khi nhìn họ, tôi thấy mình.

250
00:14:54,332 --> 00:14:58,086
Phần lớn mọi người đều có nhiều định kiến…

251
00:14:58,169 --> 00:14:59,170
GIỌNG CỦA TIẾN SĨ BRUCE PERRY

252
00:14:59,254 --> 00:15:00,296
THÀNH VIÊN CAO CẤP VIỆN ĐIỀU TRỊ TỔN THƯƠNG TRẺ EM

253
00:15:00,380 --> 00:15:02,215
…với những người khổ sở vì các vấn đề sức khỏe tâm thần.

254
00:15:02,298 --> 00:15:08,054
Nghịch lý nằm ở chỗ là chẳng có ai không có người thân

255
00:15:08,137 --> 00:15:10,390
mà không bị

256
00:15:10,473 --> 00:15:14,102
trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất cấm và bị phụ thuộc, tổn thương.

257
00:15:14,185 --> 00:15:18,731
Có lẽ đến 80% dân số gặp phải trong số bốn vấn đề đó.

258
00:15:19,607 --> 00:15:22,277
Người ta chẳng ngại ngần

259
00:15:22,360 --> 00:15:26,114
về việc nói rằng con họ bị ung thư và sẽ đi điều trị.

260
00:15:26,197 --> 00:15:28,825
Nhưng họ xấu hổ khi nói: "Con tôi bị trầm cảm

261
00:15:28,908 --> 00:15:30,827
và tôi phải đưa nó đi điều trị".

262
00:15:31,327 --> 00:15:34,080
Tôi nghĩ xã hội chúng ta còn một chặng đường dài phía trước.

263
00:15:35,582 --> 00:15:37,375
Tôi bẩm sinh đã thấy bất an

264
00:15:37,458 --> 00:15:40,712
khi dám nói ra suy nghĩ, nói thật về việc đó.

265
00:15:41,421 --> 00:15:43,590
"Im lặng". "Đừng nói điều đó". "Không, bình tĩnh".

266
00:15:43,673 --> 00:15:45,550
"Không, anh nói nhiều quá".

267
00:15:47,135 --> 00:15:52,056
Sau khi bị trầm cảm và lo âu, tôi mất niềm đam mê với nấu nướng.

268
00:15:52,140 --> 00:15:53,850
Nó hoàn toàn biến mất.

269
00:15:54,934 --> 00:15:56,519
Năm 2018, tôi thắng trong cuộc thi Chopped.

270
00:15:57,270 --> 00:15:59,814
Bếp trưởng Rashad Armstead, anh là nhà vô địch của Chopped.

271
00:16:00,398 --> 00:16:05,195
Dành một phút để tận hưởng chiến thắng trước khi đem 10.000 đô tới ngân hàng.

272
00:16:05,278 --> 00:16:06,571
Cảm ơn ông.

273
00:16:06,654 --> 00:16:09,240
Tôi còn không xem tập Chopped có tôi.

274
00:16:09,324 --> 00:16:13,578
Tôi nhớ mình đau đớn thế nào khi tham gia chương trình đó.

275
00:16:14,537 --> 00:16:18,291
Trong một năm, cuộc sống của tôi thay đổi hoàn toàn.

276
00:16:18,374 --> 00:16:23,254
Tôi ly dị, đóng cửa hai nhà hàng. Không có xe.

277
00:16:23,338 --> 00:16:24,797
Lịch sử tín dụng thì bết bát.

278
00:16:24,881 --> 00:16:28,092
Nói từ quan điểm của một người da đen,

279
00:16:28,176 --> 00:16:31,930
bạn làm quá nhiều việc đúng

280
00:16:32,013 --> 00:16:34,265
mà người ta bảo bạn phải làm,

281
00:16:34,349 --> 00:16:37,018
bạn phải là người như thế, phải cư xử như thế,

282
00:16:37,101 --> 00:16:39,270
phải sống như thế,

283
00:16:39,354 --> 00:16:42,482
không biết rằng có con sóng ngầm.

284
00:16:42,565 --> 00:16:45,276
Tiệm cho thuê xe nói tôi khớp với mô tả

285
00:16:45,360 --> 00:16:47,403
của một người đàn ông dùng thẻ tín dụng giả.

286
00:16:48,154 --> 00:16:50,865
Tôi bị giữ vài phút vì là người da đen.

287
00:16:50,949 --> 00:16:53,201
Anh này đỗ xe trái phép. Đăng lên Facebook.

288
00:16:53,284 --> 00:16:55,495
Tôi đỗ có hai giây. Tôi không phải đăng.

289
00:16:55,578 --> 00:16:58,164
Tôi tự bảo vệ vì nếu cô gọi cảnh sát…

290
00:16:58,248 --> 00:17:00,625
nếu cô gọi báo cảnh sát về một người

291
00:17:00,708 --> 00:17:03,086
vì họ đỗ xe hai giây thì thật bệnh hoạn.

292
00:17:03,169 --> 00:17:06,004
- Đúng. Một người làm rồi cả lũ làm. - Nhất là vì…

293
00:17:06,089 --> 00:17:08,383
Và nó khiến ta đôi khi muốn từ bỏ.

294
00:17:09,133 --> 00:17:12,387
Nó khiến ta muốn kháng cự mạnh mẽ hơn.

295
00:17:13,388 --> 00:17:16,265
Nhưng nó vẫn là một trong những điều mà bạn phải…

296
00:17:16,349 --> 00:17:19,851
bạn phải tìm niềm hi vọng trong bóng tối này.

297
00:17:22,938 --> 00:17:24,440
Trong cộng đồng da đen,

298
00:17:25,274 --> 00:17:29,779
rất nhiều năm, chúng tôi được dạy rằng hãy đi nhà thờ, nói với Chúa

299
00:17:30,613 --> 00:17:32,323
và tất cả sẽ ổn.

300
00:17:34,158 --> 00:17:37,954
Với cộng đồng da đen, trị liệu là điều cấm kị.

301
00:17:38,037 --> 00:17:39,122
Chúng tôi không làm điều đó.

302
00:17:40,790 --> 00:17:42,375
Nên tôi phải kìm nén tất cả.

303
00:17:43,877 --> 00:17:46,462
Giờ tôi đối mặt với trầm cảm và lo âu.

304
00:17:47,714 --> 00:17:49,465
Đôi khi, tôi muốn tự tử.

305
00:17:50,341 --> 00:17:52,844
Cảm giác nặng nề nhất đời tôi.

306
00:17:53,469 --> 00:17:55,305
Tôi thấy như mình bị tạ đè nặng.

307
00:17:55,930 --> 00:17:58,933
Vì tôi thực sự đang đi lại, cố bấu víu.

308
00:17:59,559 --> 00:18:00,977
Tôi thế này.

309
00:18:01,060 --> 00:18:03,730
"Được rồi. Cứ tiếp tục, tiếp tục đi".

310
00:18:04,480 --> 00:18:06,316
Những ký ức tuổi thơ trở về.

311
00:18:07,066 --> 00:18:09,527
Nỗi sợ hãi khiến tôi tê liệt.

312
00:18:11,529 --> 00:18:15,200
Tôi phải tiếp tục vì nếu không

313
00:18:15,283 --> 00:18:16,868
thì tôi phải làm gì?

314
00:18:18,161 --> 00:18:20,413
Tôi thấy mình như chuột hamster chạy trong cái vòng.

315
00:18:21,664 --> 00:18:23,750
Như tôi cứ chạy mãi mà vẫn giậm chân tại chỗ.

316
00:18:30,882 --> 00:18:33,593
Đi trị liệu. Tôi không biết là nó căng thẳng thế.

317
00:18:35,929 --> 00:18:38,389
Đầu tôi giờ có cả triệu thứ loạn xạ.

318
00:18:38,473 --> 00:18:39,474
Cứ…

319
00:18:41,768 --> 00:18:44,437
Nhất là vì tôi rất khó khăn khi ra khỏi giường vào buổi sáng.

320
00:18:44,520 --> 00:18:47,106
Đó là một trong những ngày mà tôi thấy thật vất vả

321
00:18:47,190 --> 00:18:50,527
khi phải thức dậy rồi cất bước lên.

322
00:18:51,611 --> 00:18:54,030
Vì mọi thứ nói… bảo tôi:

323
00:18:54,113 --> 00:18:56,199
"Hãy lên lịch lại. Làm cái này. Làm cái kia.

324
00:18:56,282 --> 00:18:59,911
Anh nên làm việc này, hãy ở trên giường, anh đáng được nghỉ".

325
00:18:59,994 --> 00:19:01,663
Toàn những việc hay ho.

326
00:19:02,163 --> 00:19:04,916
Nhưng… tôi phải cố vượt qua nó.

327
00:19:07,794 --> 00:19:10,880
Tôi rút ra được rằng khi bạn nói vài điều, bạn cho nó sự sống.

328
00:19:10,964 --> 00:19:14,259
Những điều mà tôi đôi khi cố tránh nói đến

329
00:19:14,342 --> 00:19:15,802
và tránh chia sẻ.

330
00:19:18,304 --> 00:19:19,722
Khi trị liệu, bạn phải chia sẻ điều đó

331
00:19:19,806 --> 00:19:21,975
nếu bạn thực sự muốn giải quyết.

332
00:19:22,809 --> 00:19:24,394
Nên tôi thấy nó khó chịu.

333
00:19:30,650 --> 00:19:33,111
Vâng, nó chắc chắn là căng thẳng

334
00:19:33,194 --> 00:19:34,404
nhưng mà…

335
00:19:35,738 --> 00:19:37,365
Là một trong những điều mà tôi…

336
00:19:37,448 --> 00:19:40,535
một vài tình huống mà tôi kể với cô ấy, cô ấy kiểu…

337
00:19:42,161 --> 00:19:43,204
"Chà.

338
00:19:43,288 --> 00:19:46,958
Đó thực sự là những dấu hiệu đáng báo động".

339
00:19:50,003 --> 00:19:52,171
Nó gợi lại rất nhiều cảm xúc.

340
00:19:53,006 --> 00:19:54,007
Trời.

341
00:19:58,344 --> 00:20:02,140
Đến mức mà nếu tôi không trung thực về việc mình ở đâu,

342
00:20:02,223 --> 00:20:05,560
nếu tôi không cảm thấy mọi thứ mình đang trải qua,

343
00:20:05,643 --> 00:20:09,105
nếu tôi cố nói dối hay cố che giấu nó,

344
00:20:09,189 --> 00:20:11,566
thì đó sẽ là một tình huống nguy hiểm.

345
00:20:11,649 --> 00:20:13,067
Phải ngừng che giấu.

346
00:20:13,151 --> 00:20:16,779
Tôi chỉ có thể thoát khỏi chuyện này nếu tháo bỏ mặt nạ.

347
00:20:19,657 --> 00:20:21,659
Sức khỏe của bộ não cũng quan trọng

348
00:20:21,743 --> 00:20:23,161
như cả cơ thể anh.

349
00:20:24,078 --> 00:20:25,830
Để có thể luyện nó như cơ bắp…

350
00:20:25,914 --> 00:20:28,458
Tôi biết não không phải cơ nhưng để luyện nó…

351
00:20:28,541 --> 00:20:31,419
Cũng như ta tập trung vào thể lực…

352
00:20:31,502 --> 00:20:33,254
- Vâng. - …ta nên tập trung…

353
00:20:33,338 --> 00:20:34,547
tập trung vào sức khỏe tâm thần.

354
00:20:34,631 --> 00:20:38,384
Hai việc đó không tách rời. Ta biết thế. Về bản chất, chúng ràng buộc lẫn nhau.

355
00:20:38,468 --> 00:20:40,845
Nhưng trong toàn xã hội, khắp thế giới,

356
00:20:40,929 --> 00:20:43,348
với thành kiến và mọi thứ gắn với nó,

357
00:20:43,431 --> 00:20:47,936
sức khỏe tâm thần gần như bị gạt ra, nhưng đó cũng là tổn thương vô hình.

358
00:20:48,019 --> 00:20:51,314
Những điều ta không thể thấy và không hiểu

359
00:20:51,397 --> 00:20:52,398
khiến ta sợ.

360
00:20:53,483 --> 00:20:57,570
Và thật khó để có thể nói về điều gì đó

361
00:20:57,654 --> 00:21:00,949
mà có lẽ là rất nhiều người không hiểu.

362
00:21:02,200 --> 00:21:04,661
Đúng rồi. Ra đòn.

363
00:21:06,746 --> 00:21:08,665
Đúng rồi. Cúi xuống!

364
00:21:09,791 --> 00:21:11,167
Hạ cằm xuống!

365
00:21:11,251 --> 00:21:14,212
Sáu tháng nữa là tôi dự Olympic.

366
00:21:14,295 --> 00:21:16,172
Tôi hiện đứng thứ ba thế giới

367
00:21:16,256 --> 00:21:19,008
và mọi người mong chờ tôi…

368
00:21:19,092 --> 00:21:21,302
không chỉ tới Tokyo mà còn giành huy chương vàng.

369
00:21:23,137 --> 00:21:25,348
Nhìn cô ấy trên sàn đấu, cô ấy có thể chơi cả trận,

370
00:21:25,431 --> 00:21:27,600
tung một đòn và thắng.

371
00:21:28,560 --> 00:21:30,436
Và nó như… Tôi thấy đó là một kiệt tác.

372
00:21:32,355 --> 00:21:33,690
…nhà vô địch,

373
00:21:33,773 --> 00:21:37,694
Virginia Fuchs!

374
00:21:44,492 --> 00:21:47,245
Hồi tôi còn nhỏ, tôi kiểu: "Con không có bệnh".

375
00:21:47,328 --> 00:21:48,663
Kiểu: "Con không ốm".

376
00:21:49,706 --> 00:21:51,040
Đưa tay lên.

377
00:21:52,709 --> 00:21:54,711
Hồi trung học, tôi bị chứng biếng ăn.

378
00:21:54,794 --> 00:21:59,299
Mới đầu, tôi chỉ ăn kiêng rồi trở nên khắc nghiệt hơn

379
00:21:59,382 --> 00:22:01,050
và tôi thích kết quả của mình.

380
00:22:03,011 --> 00:22:05,638
Tới mức tôi giảm cân nhiều quá

381
00:22:05,722 --> 00:22:08,308
đến nỗi bác sĩ và bố mẹ tôi lo rằng

382
00:22:08,391 --> 00:22:11,603
tôi có thể bị chết hay đại loại là tự khiến mình chết đói.

383
00:22:11,686 --> 00:22:13,438
Họ cho tôi đi điều trị nội trú.

384
00:22:15,023 --> 00:22:17,942
Bác sĩ ở đó phát hiện

385
00:22:18,026 --> 00:22:21,029
thực sự điều gây ra chứng biếng ăn

386
00:22:21,112 --> 00:22:24,866
là một bệnh có tên là rối loạn ám ảnh cưỡng chế - OCD.

387
00:22:27,035 --> 00:22:28,703
COLORADO SPRINGS THÀNH PHỐ OLYMPIC, MỸ

388
00:22:28,786 --> 00:22:30,622
NGÔI NHÀ ĐẦY TỰ HÀO CỦA QUYỀN ANH HOA KỲ

389
00:22:36,669 --> 00:22:40,048
Khi tôi ở Colorado Springs và có một phòng riêng,

390
00:22:40,131 --> 00:22:42,300
đôi khi, tôi cảm giác phòng này gần như một nhà tù.

391
00:22:42,383 --> 00:22:43,718
LAU GIÀY THI ĐẤU

392
00:22:43,801 --> 00:22:45,386
RĂNG DỌN DẸP

393
00:22:45,470 --> 00:22:48,014
Như thể chứng OCD kiểm soát hết.

394
00:22:48,097 --> 00:22:49,515
Không có ai khác.

395
00:22:51,517 --> 00:22:56,314
Và tôi quanh quẩn lau dọn đến tận 5:00 sáng.

396
00:22:58,274 --> 00:23:00,026
Tôi cần đôi giày để tập luyện

397
00:23:00,109 --> 00:23:02,278
nhưng nó phải sạch tôi mới đi.

398
00:23:03,029 --> 00:23:06,783
Tôi rất hay giặt giày vì tôi nghĩ

399
00:23:07,492 --> 00:23:09,494
đế giày rất bẩn.

400
00:23:11,454 --> 00:23:14,165
Nên, tôi ghét cảm giác đi giày bẩn.

401
00:23:15,750 --> 00:23:16,751
Chết tiệt.

402
00:23:17,377 --> 00:23:18,378
Nên…

403
00:23:19,879 --> 00:23:21,548
chiếc giày chạm vào tay tôi.

404
00:23:21,631 --> 00:23:23,716
Nên giờ tôi phải đi rửa tay.

405
00:23:23,800 --> 00:23:25,802
Đây là cái vòng luẩn quẩn.

406
00:23:25,885 --> 00:23:28,721
Khi tôi vệ sinh thứ gì, trong lúc làm thì tôi bị bẩn.

407
00:23:29,556 --> 00:23:31,391
Rồi tôi lại đi làm sạch người mình.

408
00:23:37,564 --> 00:23:40,400
Được rồi. Cần xà phòng.

409
00:23:50,368 --> 00:23:52,120
Tôi tưởng sẽ mất mười phút nhưng…

410
00:23:52,203 --> 00:23:54,497
Một lần nữa, tôi luôn tự nhủ khi chuyện này xảy ra,

411
00:23:54,581 --> 00:23:56,082
thì nó thay đổi mọi thứ.

412
00:24:01,087 --> 00:24:06,009
Rất nhiều lần, xà phòng nhất định phải rơi xuống tay tôi đúng kiểu…

413
00:24:07,510 --> 00:24:10,471
nếu không thì sẽ không sạch theo ý tôi.

414
00:24:14,100 --> 00:24:16,853
Tôi thấy như mình phải dùng hai loại xà phòng để rửa.

415
00:24:17,729 --> 00:24:20,481
Một lần nữa, tôi không biết tại sao nhưng não bảo tôi như vậy.

416
00:24:21,733 --> 00:24:23,234
Ờ, đó là chỗ cái giày chạm vào tay tôi.

417
00:24:24,152 --> 00:24:26,362
Chạm vào chỗ cổ tay nên tôi cố khiến nó

418
00:24:26,446 --> 00:24:29,282
rơi vào cổ tay tôi… đúng vào chỗ cái giày chạm vào.

419
00:24:33,494 --> 00:24:34,787
Vậy là…

420
00:24:34,871 --> 00:24:37,498
Vấn đề với chứng OCD là nó như cái bẫy.

421
00:24:37,582 --> 00:24:39,417
"Dừng lại", tôi cứ nói với mình thế. Mà tôi không thể.

422
00:24:39,500 --> 00:24:41,920
Cứ như tôi bị kẹt trong cái vòng vệ sinh luẩn quẩn.

423
00:24:42,712 --> 00:24:44,631
Và dù tôi có muốn thoát ra, tôi muốn dừng…

424
00:24:45,465 --> 00:24:46,466
Gần được rồi.

425
00:24:46,549 --> 00:24:50,136
…tâm trí tôi bảo: "Không, một lần nữa. Không, một lần nữa".

426
00:24:50,845 --> 00:24:54,015
Với tôi, nếu không rửa tay đúng cách,

427
00:24:54,641 --> 00:24:57,936
thì sẽ có cảm giác rất khó chịu trong người

428
00:24:58,436 --> 00:25:01,523
như đầu óc mụ mẫm, cơ bị căng cứng.

429
00:25:02,857 --> 00:25:05,151
Ta… ta không thể suy nghĩ sáng suốt.

430
00:25:05,568 --> 00:25:06,861
Và nó không dừng lại.

431
00:25:09,697 --> 00:25:12,200
Gần như cả đời, tôi giấu điều đó.

432
00:25:12,283 --> 00:25:16,621
Và nó khiến tôi bất an hơn.

433
00:25:17,455 --> 00:25:18,665
Tôi không thích bản thân mình.

434
00:25:20,124 --> 00:25:22,293
Tôi giấu nó quá lâu vì tôi nghĩ người ta sẽ phán xét tôi

435
00:25:22,377 --> 00:25:24,212
và rồi nghĩ tôi là kẻ điên.

436
00:25:25,964 --> 00:25:28,716
Việc công khai giúp tôi hiểu thêm về nó.

437
00:25:28,800 --> 00:25:30,718
Khi tôi nói với mọi người, họ kiểu: "Sao cô làm thế?"

438
00:25:30,802 --> 00:25:32,804
và nó khiến tôi nghĩ: "Sao mình làm thế?"

439
00:25:32,887 --> 00:25:36,766
Tôi phải nghĩ tại sao mình làm thế và rồi tôi hiểu tại sao và kiểu:

440
00:25:36,849 --> 00:25:37,934
"Được rồi".

441
00:25:38,017 --> 00:25:39,602
- Vâng. - Thấy không?

442
00:25:40,144 --> 00:25:42,981
Thấy cô đang làm gì chứ?

443
00:25:43,064 --> 00:25:45,567
Tôi không thích dây quấn tay chạm xuống đất.

444
00:25:46,359 --> 00:25:48,653
Các bạn cùng đội thì mặc kệ. Họ kiểu…

445
00:25:48,736 --> 00:25:50,488
Lúc họ quấn tay, nó chạm xuống đất.

446
00:25:50,572 --> 00:25:52,949
Và tôi kiểu: "Không!"

447
00:25:53,032 --> 00:25:56,536
Hay khi Derwin tháo đai tay của tôi, chúng tôi phải đảm bảo nó không chạm đất.

448
00:25:56,619 --> 00:25:59,747
Cuối cùng, anh ấy cũng biết. Anh ấy vắt nó lên vai.

449
00:25:59,831 --> 00:26:02,834
Mất một thời gian anh ấy mới biết nhưng giờ anh ấy đã biết.

450
00:26:03,376 --> 00:26:06,254
Mặt đất giống như nham thạch. Nham thạch bẩn.

451
00:26:06,337 --> 00:26:08,131
Tôi nói như vậy.

452
00:26:10,174 --> 00:26:14,095
Vấn đề với chứng OCD là nhiều người sợ bẩn

453
00:26:14,178 --> 00:26:17,891
có thể là vì sợ ốm và chết.

454
00:26:17,974 --> 00:26:19,392
Đó không hẳn là nỗi sợ của tôi.

455
00:26:19,475 --> 00:26:21,477
Tôi không lo rằng: "Chúa ơi, máu của cô ấy trong miệng tôi.

456
00:26:21,561 --> 00:26:23,146
Tôi sẽ mắc bệnh, ốm và chết".

457
00:26:23,229 --> 00:26:24,647
Đó không phải điều tôi lo.

458
00:26:24,731 --> 00:26:26,608
Nỗi lo lắng của tôi thường là

459
00:26:26,691 --> 00:26:31,112
cảm giác bẩn thỉu, kinh tởm khiến tôi thấy mình là người bẩn thỉu, kinh tởm.

460
00:26:33,781 --> 00:26:36,409
OCD là những suy nghĩ lặp lại

461
00:26:36,492 --> 00:26:38,494
gây ra căng thẳng, lo âu và sợ hãi…

462
00:26:38,578 --> 00:26:40,496
GIỌNG CỦA BÁC SĨ ANGELA SMITH NHÀ TÂM LÝ HỌC LÂM SÀNG

463
00:26:40,580 --> 00:26:44,667
…và hành vi lặp lại nhằm giảm sự căng thẳng đó.

464
00:26:46,377 --> 00:26:48,630
Có nhiều loại OCD.

465
00:26:48,713 --> 00:26:52,133
Mọi người quen nhất với ám ảnh trật tự và đối xứng

466
00:26:52,217 --> 00:26:54,302
hoặc nhu cầu làm mọi việc thật chuẩn.

467
00:26:54,928 --> 00:26:58,848
Với OCD sợ bẩn, họ sợ sự kinh tởm.

468
00:27:04,354 --> 00:27:07,607
Cảm giác kinh tởm rất khó chịu.

469
00:27:07,690 --> 00:27:10,235
Nó không thể chịu nổi, dai dẳng mãi

470
00:27:10,318 --> 00:27:15,740
và thói quen đó là để thoát khỏi cảm giác khó chịu.

471
00:27:20,245 --> 00:27:22,872
Tôi vốn luôn có khả năng

472
00:27:22,956 --> 00:27:25,792
không để OCD tác động khi tôi chơi quyền anh.

473
00:27:26,626 --> 00:27:29,295
Nhưng tháng Hai vừa qua thì khác hẳn.

474
00:27:30,630 --> 00:27:33,424
Tôi có ba ngày có lẽ chỉ ngủ hai tiếng.

475
00:27:34,133 --> 00:27:36,844
Tôi ở trong phòng tập và có gì chạm vào da tôi,

476
00:27:36,928 --> 00:27:38,846
tôi sẽ đi rửa nó nhưng…

477
00:27:38,930 --> 00:27:40,932
tôi rửa cái chỗ bé tẹo

478
00:27:41,015 --> 00:27:43,726
mà chạm xuống đất hai giây.

479
00:27:43,810 --> 00:27:46,020
Tôi rửa một chỗ bé tẹo có lẽ là trong 30 phút

480
00:27:46,104 --> 00:27:48,439
rồi tôi đi giặt quần áo.

481
00:27:48,523 --> 00:27:50,191
Nhưng quần áo không ổn

482
00:27:50,275 --> 00:27:52,318
nên tôi phải giặt lại vài lần.

483
00:27:52,402 --> 00:27:53,903
Tình hình trầm trọng lên như thế.

484
00:27:54,529 --> 00:27:58,741
Quá trình tắm rửa ngày càng trầm trọng hơn.

485
00:27:58,825 --> 00:28:00,076
Giờ phải mất cả tiếng.

486
00:28:00,743 --> 00:28:02,996
Trước đây, tôi dùng một bông tắm cho một lần tắm

487
00:28:03,079 --> 00:28:05,623
và giờ tôi bắt đầu dùng mười cái cho một lần tắm.

488
00:28:05,707 --> 00:28:07,292
Năm bánh xà phòng cho một lần tắm.

489
00:28:07,375 --> 00:28:10,128
Tôi dùng hết những chai sữa tắm lớn.

490
00:28:10,211 --> 00:28:12,005
Tôi dùng hết hai chai trong một lần tắm.

491
00:28:12,088 --> 00:28:15,216
Tôi cũng không ăn vì không có thời gian mà đi ăn.

492
00:28:15,300 --> 00:28:17,594
Tôi phải tắm trước buổi tập tiếp theo.

493
00:28:18,469 --> 00:28:21,681
Tôi nỗ lực tìm kiếm cảm giác đó đến nỗi trong quá trình đó,

494
00:28:21,764 --> 00:28:24,350
cơ của tôi cứng lại và tôi kiểu…

495
00:28:24,434 --> 00:28:27,103
thở mạnh đến nỗi gần giống tập thể dục.

496
00:28:27,186 --> 00:28:31,524
Như thể tôi làm việc 24/7, không ngừng với một tiếng để ngủ.

497
00:28:32,901 --> 00:28:33,985
Nếu không ngủ ba ngày,

498
00:28:34,068 --> 00:28:36,321
bạn bị ảo giác và không thể minh mẫn.

499
00:28:36,404 --> 00:28:40,283
Và đêm thứ ba, tôi mắc kẹt với nó.

500
00:28:41,784 --> 00:28:43,870
Tôi cứ tiếp tục làm thế và tình hình không thay đổi.

501
00:28:43,953 --> 00:28:45,914
Cảm giác cần sạch sẽ không thay đổi

502
00:28:45,997 --> 00:28:48,625
và tôi trở nên chán nản với bản thân.

503
00:28:48,708 --> 00:28:50,793
Như kiểu: "Dừng lại đi!" Tôi quát mình như vậy.

504
00:28:50,877 --> 00:28:53,254
Tôi khóc. Tôi kiểu: "Ôi Chúa ơi, sao tôi không dừng được?"

505
00:28:53,338 --> 00:28:55,965
Và tôi cứ đi đi lại lại.

506
00:28:56,466 --> 00:28:57,717
Rất tùy tiện.

507
00:28:57,800 --> 00:29:01,221
Tôi không biết phải làm gì. Tôi bị kẹt trong cái bẫy đó.

508
00:29:01,304 --> 00:29:04,224
Giờ bạn không thể chơi quyền anh, không thể giao lưu.

509
00:29:04,307 --> 00:29:06,893
Tôi kiểu: "Giờ tôi cũng không thể sống".

510
00:29:06,976 --> 00:29:09,187
Vì nếu bạn đứng lên để cố sống,

511
00:29:09,270 --> 00:29:11,272
bạn sẽ kẹt trong cái bẫy đó và không thoát nổi.

512
00:29:12,649 --> 00:29:16,402
Tôi trở nên kiệt sức, đến lúc đó, tôi kích động nói oang oang.

513
00:29:16,903 --> 00:29:18,905
Tôi gần như ngã xuống sàn.

514
00:29:19,739 --> 00:29:23,409
Và lúc đó tôi kiểu: "Tôi thực sự rất cần được trợ giúp

515
00:29:23,493 --> 00:29:27,205
và nên làm ngay trước khi quá muộn".

516
00:29:33,044 --> 00:29:35,213
Những từ khác cô đã nghe

517
00:29:35,296 --> 00:29:39,175
mà liên quan đến thành kiến với sức khỏe tâm thần là gì?

518
00:29:39,259 --> 00:29:40,426
- Điên. - Điên.

519
00:29:40,510 --> 00:29:41,928
- Mất trí. - Mất trí.

520
00:29:42,011 --> 00:29:43,846
- Mất bình tĩnh. - Anh bị thần kinh rồi.

521
00:29:43,930 --> 00:29:45,515
Vâng. Suy nhược thần kinh.

522
00:29:45,598 --> 00:29:49,352
- Vâng. - Thành kiến…

523
00:29:50,728 --> 00:29:53,648
bị gắn mác là "kẻ bất thường"

524
00:29:53,731 --> 00:29:56,651
là đỉnh điểm khi nói đến sức khỏe tâm thần.

525
00:29:56,734 --> 00:29:58,778
Hãy xem bao nhiêu năm

526
00:29:58,862 --> 00:30:01,197
người ta đã cố gắng giấu điều này với gia đình mình

527
00:30:01,281 --> 00:30:03,449
và không muốn ai biết.

528
00:30:03,533 --> 00:30:05,368
Nếu bố mẹ bạn không muốn nói về chuyện đó

529
00:30:05,451 --> 00:30:06,995
và bạn bè của bạn không thể nhắc bạn về chuyện đó

530
00:30:07,078 --> 00:30:09,372
thì không có lý do gì để bạn nói: "Khoan đã.

531
00:30:09,455 --> 00:30:11,624
Có lẽ tôi là sản phẩm do bố mẹ nuôi dạy".

532
00:30:11,708 --> 00:30:16,087
Vâng. Và những ai đã giữ một bí mật

533
00:30:16,170 --> 00:30:18,464
sống trong nỗi xấu hổ, để,

534
00:30:19,382 --> 00:30:23,803
để sự im lặng đó tạo nên thành kiến về bạn

535
00:30:24,345 --> 00:30:27,682
và phá vỡ rào cản xấu hổ cho chính bạn.

536
00:30:28,266 --> 00:30:30,935
Bạn nhận ra rằng khi bạn chia sẻ câu chuyện,

537
00:30:31,519 --> 00:30:35,023
nó cho phép người khác không chỉ nhìn bạn khác đi

538
00:30:35,106 --> 00:30:36,774
mà bạn nhìn mình cũng khác

539
00:30:36,858 --> 00:30:38,776
và cuối cùng bạn giúp nhiều người khác.

540
00:30:38,860 --> 00:30:40,987
Vậy tôi thích những khoảnh khắc tỉnh ngộ

541
00:30:41,070 --> 00:30:43,948
và có thể chia sẻ câu chuyện

542
00:30:44,032 --> 00:30:47,994
cho phép mọi người thấy bản thân ở người khác.

543
00:30:48,077 --> 00:30:51,706
Và mỗi khi tôi thấy ai đó như Lady Gaga

544
00:30:51,789 --> 00:30:53,791
công khai và nói về chuyện đó,

545
00:30:53,875 --> 00:30:57,337
tôi biết đó là điều tuyệt vời vì nó cho phép người ta nói:

546
00:30:57,420 --> 00:31:02,050
"Cô hả? Cả cô với những gì cô có và tiếp xúc hả?"

547
00:31:02,133 --> 00:31:06,221
Đó là mục đích, là để mọi người công khai.

548
00:31:06,721 --> 00:31:12,602
Xin hãy chào đón Lady Gaga có một không hai!

549
00:31:18,233 --> 00:31:21,653
Khi tôi gặp Oprah và chúng tôi trò chuyện…

550
00:31:22,820 --> 00:31:24,322
Sức khỏe tâm thần là cuộc khủng hoảng.

551
00:31:25,281 --> 00:31:27,992
Thuốc đã giúp cô?

552
00:31:28,076 --> 00:31:30,078
Thuốc đã giúp tôi rất nhiều. Ý tôi là…

553
00:31:30,161 --> 00:31:33,873
Và sau đó, cô ấy trở lại phòng đó với tôi.

554
00:31:33,957 --> 00:31:37,794
Cô thật yếu đuối, chân thành, trung thực…

555
00:31:37,877 --> 00:31:40,213
Chúng tôi khóc và ôm nhau.

556
00:31:41,172 --> 00:31:45,009
Tôi cảm thấy mình ở bên một người an toàn.

557
00:31:46,261 --> 00:31:50,265
Đã có thời gian, đầu óc tôi rất lộn xộn

558
00:31:50,348 --> 00:31:52,308
mà giờ tôi vẫn đang giải quyết.

559
00:31:52,392 --> 00:31:53,393
Và…

560
00:31:54,269 --> 00:31:58,189
tôi đang cố gắng đảm bảo rằng mình tri ân bằng trải nghiệm đó

561
00:31:58,273 --> 00:31:59,524
thay vì chỉ

562
00:32:00,233 --> 00:32:02,402
tôi không biết nữa, chặn lại và giả vờ.

563
00:32:03,236 --> 00:32:05,238
Không thể đọc được, không thể đọc

564
00:32:05,321 --> 00:32:08,950
Không, anh ấy không thể đọc được Vẻ mặt tỉnh bơ của tôi

565
00:32:09,033 --> 00:32:10,869
Cô ấy hiểu tôi theo cách chẳng giống ai

566
00:32:17,792 --> 00:32:19,377
Tôi nghĩ tôi có vấn đề

567
00:32:19,460 --> 00:32:21,546
về sức khỏe tâm thần hồi còn rất nhỏ.

568
00:32:21,629 --> 00:32:23,798
Hồi còn nhỏ, tôi hay cắt rạch cơ thể mình.

569
00:32:25,466 --> 00:32:30,138
Tôi có trải nghiệm bị lạm dụng…

570
00:32:31,139 --> 00:32:34,893
và thực sự rất khó nói ra

571
00:32:35,518 --> 00:32:38,646
theo cách mà tôi thấy an toàn khi giới trẻ nghe được

572
00:32:38,730 --> 00:32:42,442
hoặc thậm chí là người già, về lý do ai đó cắt rạch thân thể mình.

573
00:32:43,568 --> 00:32:47,030
Tôi tin rằng với tôi, những thôi thúc đó

574
00:32:47,113 --> 00:32:51,117
xuất phát từ nhu cầu thể hiện nỗi đau nội tâm của tôi.

575
00:32:51,201 --> 00:32:52,577
Hãy lắng nghe

576
00:32:52,660 --> 00:32:54,746
CÁI KẾT CAY ĐẮNG NGÀY 20 THÁNG 1 NĂM 2006

577
00:32:54,829 --> 00:32:58,833
Tôi có tham vọng thật bệnh hoạn

578
00:33:02,253 --> 00:33:04,505
Lúc đó tôi 19 tuổi…

579
00:33:04,589 --> 00:33:05,673
STEFANI TRỰC TIẾP

580
00:33:05,757 --> 00:33:09,969
…và tôi làm trong ngành này,

581
00:33:10,678 --> 00:33:12,847
một nhà sản xuất nói với tôi…

582
00:33:14,474 --> 00:33:15,808
"Cởi quần áo ra".

583
00:33:17,644 --> 00:33:18,978
Và tôi từ chối.

584
00:33:20,897 --> 00:33:22,106
Và tôi bỏ đi.

585
00:33:23,399 --> 00:33:24,400
Và…

586
00:33:25,735 --> 00:33:28,905
họ bảo rằng sẽ đốt hết nhạc của tôi.

587
00:33:31,658 --> 00:33:32,951
Và họ không ngừng…

588
00:33:37,705 --> 00:33:41,125
Họ không ngừng yêu cầu tôi, tôi cứ chết lặng và…

589
00:33:46,047 --> 00:33:48,007
Tôi không… Tôi còn không nhớ nổi.

590
00:33:54,722 --> 00:33:56,766
Tôi sẽ không nói tên gã đó.

591
00:33:58,685 --> 00:34:00,478
Tôi hiểu phong trào Me Too.

592
00:34:00,562 --> 00:34:04,899
Tôi hiểu rằng có vài người thấy thoải mái với việc này

593
00:34:04,983 --> 00:34:06,317
mà tôi thì không.

594
00:34:08,111 --> 00:34:11,030
Tôi không bao giờ muốn gặp kẻ đó nữa.

595
00:34:11,113 --> 00:34:12,448
LADY GAGA CỞI MỞ VỀ VIỆC BỊ RỐI LOẠN CĂNG THẲNG SAU SANG CHẤN

596
00:34:12,532 --> 00:34:13,950
SAU KHI BỊ TẤN CÔNG TÌNH DỤC THỜI THIẾU NIÊN

597
00:34:14,033 --> 00:34:17,120
Cái hệ thống này đầy rẫy lạm dụng và nguy hiểm.

598
00:34:17,202 --> 00:34:18,454
"TÔI ĐÃ BỊ TỔN THƯƠNG THEO NHIỀU CÁCH KHÁC NHAU…

599
00:34:18,537 --> 00:34:19,789
NHƯNG TÔI ĐÃ SỐNG SÓT VÀ TIẾN BƯỚC".

600
00:34:19,872 --> 00:34:22,876
Nhiều năm sau, tôi đến bệnh viện. Họ đưa bác sĩ tâm thần đến.

601
00:34:23,459 --> 00:34:25,545
Tôi nói: "Hãy đưa bác sĩ thật đến".

602
00:34:27,296 --> 00:34:30,925
Tôi nói: "Sao có bác sĩ tâm thần ở đây? Người tôi tê cứng rồi".

603
00:34:31,008 --> 00:34:33,928
Đầu tiên, tôi thấy đau toàn thân.

604
00:34:34,012 --> 00:34:35,680
Rồi tôi tê dại.

605
00:34:37,390 --> 00:34:43,354
Rồi tôi ốm hàng tuần dài sau đó

606
00:34:43,438 --> 00:34:47,233
và tôi nhận ra đó cũng là nỗi đau tôi cảm thấy

607
00:34:47,901 --> 00:34:51,821
khi kẻ cưỡng hiếp tôi bỏ mặc tôi ở góc phòng khi đang có thai.

608
00:34:52,947 --> 00:34:54,574
Nhà của bố mẹ tôi.

609
00:34:55,700 --> 00:34:57,118
Vì tôi nôn mửa.

610
00:34:58,203 --> 00:34:59,287
Và ốm.

611
00:35:00,413 --> 00:35:01,748
Vì tôi bị lạm dụng.

612
00:35:01,831 --> 00:35:04,250
Tôi bị nhốt trong studio nhiều tháng.

613
00:35:09,881 --> 00:35:12,425
LADY GAGA MIÊU TẢ TRIỆU CHỨNG RỐI LOẠN CĂNG THẲNG LÀ:

614
00:35:12,508 --> 00:35:14,093
"CẢ NGƯỜI TÔI ĐAU ĐỚN"

615
00:35:14,177 --> 00:35:15,929
Tôi muốn…

616
00:35:16,512 --> 00:35:21,309
có thể nói với khán giả đang xem rằng giờ tôi đã lau khô nước mắt.

617
00:35:21,392 --> 00:35:23,269
Và tôi bước tiếp. Như… Bạn thấy chứ?

618
00:35:23,353 --> 00:35:24,687
Kiểu như…

619
00:35:24,771 --> 00:35:26,481
Mở mắt ra. Tôi được dạy làm thế này.

620
00:35:26,564 --> 00:35:29,442
Bạn ưỡn vai ra sau. Bạn mở mắt ra.

621
00:35:29,526 --> 00:35:30,777
Nó giúp bạn điều hòa.

622
00:35:32,111 --> 00:35:36,032
Tôi biết mình đang ở đâu. Tôi ở tầng hầm của văn phòng mình.

623
00:35:37,534 --> 00:35:38,535
Và…

624
00:35:39,494 --> 00:35:41,913
Bạn có thể vực dậy sau những việc như thế.

625
00:35:41,996 --> 00:35:43,331
Nhưng khi nó…

626
00:35:43,831 --> 00:35:45,667
nó tác động rất mạnh đến bạn…

627
00:35:47,085 --> 00:35:49,754
nó có thể khiến bạn thay đổi.

628
00:35:49,837 --> 00:35:53,174
Tôi đã bị suy sụp nặng.

629
00:35:53,716 --> 00:35:56,761
Và trong vài năm,

630
00:35:56,844 --> 00:35:59,681
tôi không còn là cô gái đó nữa.

631
00:36:02,350 --> 00:36:03,560
LADY GAGA HỦY PHẦN CÒN LẠI CỦA TOUR DIỄN JOANNE

632
00:36:03,643 --> 00:36:04,686
DO BỊ "QUÁ TỔN THƯƠNG"

633
00:36:04,769 --> 00:36:06,771
Cảm giác khi tôi thấy đau đớn…

634
00:36:06,855 --> 00:36:08,314
LADY GAGA HỦY NGÀY LƯU DIỄN DO BỊ ĐAU CƠ XƠ HÓA

635
00:36:08,398 --> 00:36:10,400
…giống cảm giác sau khi bị cưỡng hiếp.

636
00:36:10,984 --> 00:36:13,820
Tôi phải chụp cộng hưởng từ và các thứ nhiều lần.

637
00:36:13,903 --> 00:36:15,738
Họ không thể… Họ không phát hiện ra gì cả.

638
00:36:16,281 --> 00:36:17,282
Nhưng…

639
00:36:18,867 --> 00:36:20,368
cơ thể bạn vẫn nhớ.

640
00:36:22,996 --> 00:36:24,998
Tôi không cảm thấy gì cả.

641
00:36:25,623 --> 00:36:28,710
XE CHỞ KHÁCH MIỄN PHÍ

642
00:36:28,793 --> 00:36:30,628
Tôi tự tách mình ra.

643
00:36:32,630 --> 00:36:34,716
Như thể não bạn bị mất kết nối.

644
00:36:36,301 --> 00:36:38,845
Và bạn không hiểu sao chẳng ai khác phát hoảng

645
00:36:38,928 --> 00:36:43,099
nhưng bạn lại bị… hoang tưởng cực đoan.

646
00:36:45,977 --> 00:36:48,271
Có cảm giác rất thật

647
00:36:48,354 --> 00:36:51,482
rằng một đám mây đen

648
00:36:51,566 --> 00:36:54,444
theo bạn đi khắp nơi,

649
00:36:54,527 --> 00:36:57,530
bảo bạn rằng bạn vô dụng và nên chết đi.

650
00:36:57,614 --> 00:37:02,327
Tôi từng hay la hét và đập người vào tường.

651
00:37:03,161 --> 00:37:05,038
Biết tại sao tự rạch thân thể mình là không tốt chứ?

652
00:37:05,121 --> 00:37:07,248
Bạn biết tại sao đập người vào tường là không tốt chứ?

653
00:37:07,332 --> 00:37:09,250
Bạn biết tại sao tự hại mình là không tốt chứ?

654
00:37:09,334 --> 00:37:11,169
Vì nó khiến bạn thấy tệ hơn.

655
00:37:11,669 --> 00:37:13,796
Bạn nghĩ mình sẽ thấy đỡ hơn

656
00:37:13,880 --> 00:37:16,633
vì bạn cho ai đó thấy: "Này, nhìn đi, tôi đang đau đớn".

657
00:37:16,716 --> 00:37:17,717
Chẳng ích gì.

658
00:37:18,259 --> 00:37:22,680
Tôi luôn nói với mọi người: "Hãy nói với ai đó. Đừng thể hiện với họ".

659
00:37:23,806 --> 00:37:29,437
Lý do tôi đã tự rạch thân thể cho tới thời gian gần đây

660
00:37:29,520 --> 00:37:33,650
là vì quá trình bình phục sức khỏe tâm thần của tôi

661
00:37:33,733 --> 00:37:37,320
vốn là…

662
00:37:38,530 --> 00:37:39,822
sự tiến bộ từ từ.

663
00:37:40,323 --> 00:37:41,324
Và…

664
00:37:42,909 --> 00:37:46,329
dù tôi có sáu tháng rực rỡ…

665
00:37:48,122 --> 00:37:53,711
chỉ cần một lần kích động để…

666
00:37:55,213 --> 00:37:56,297
cảm thấy tệ.

667
00:37:57,048 --> 00:37:59,425
Và khi tôi nói "cảm thấy tệ", nghĩa là

668
00:37:59,509 --> 00:38:04,264
muốn cắt rạch thân thể, nghĩ đến cái chết, tự hỏi liệu mình có làm thế không.

669
00:38:06,766 --> 00:38:08,393
Tôi đã học đủ cách

670
00:38:08,893 --> 00:38:10,562
để kéo mình ra khỏi đó.

671
00:38:13,481 --> 00:38:16,651
Tình hình bắt đầu thay đổi từ từ. Mất hai năm rưỡi.

672
00:38:17,443 --> 00:38:19,445
Cô làm gì vào thời gian đó?

673
00:38:19,529 --> 00:38:21,281
Tôi giành một giải Oscar.

674
00:38:22,574 --> 00:38:24,117
- Tuyệt. - Không ai biết.

675
00:38:24,200 --> 00:38:26,160
Lady Gaga, Mark Ronson

676
00:38:26,244 --> 00:38:28,872
Anthony Rossomando và Andrew Wyatt.

677
00:38:30,498 --> 00:38:32,000
Cảm ơn rất nhiều.

678
00:38:33,167 --> 00:38:36,713
Cảm ơn Viện hàn lâm rất nhiều vì vinh dự lớn lao này.

679
00:38:37,255 --> 00:38:40,049
Những ai đang ở nhà và đang khổ sở,

680
00:38:40,133 --> 00:38:42,343
tôi muốn nói rằng đầu tiên, điều quan trọng

681
00:38:42,427 --> 00:38:45,597
rằng bạn luôn ở bên ít nhất một người trân trọng bạn.

682
00:38:45,680 --> 00:38:49,100
Khi tôi nói "trân trọng bạn" nghĩa là người đó tin bạn,

683
00:38:49,183 --> 00:38:52,687
thương bạn và nói với bạn rằng nỗi đau của bạn không phải chuyện thường

684
00:38:52,770 --> 00:38:54,147
và nó có thật.

685
00:38:55,690 --> 00:38:56,858
Rồi tôi sẽ nói rằng

686
00:38:56,941 --> 00:39:00,028
có một cách để bạn điều hòa bản thân.

687
00:39:01,738 --> 00:39:03,114
- Xin chào! - Chào.

688
00:39:03,198 --> 00:39:04,574
Anh khỏe không?

689
00:39:04,657 --> 00:39:07,076
- Chào. Cô khỏe không? - Anh thấy thế nào?

690
00:39:07,827 --> 00:39:09,204
Nếu tôi tập trung,

691
00:39:09,287 --> 00:39:11,956
và tôi nghĩ: "Được rồi, mình sẽ thức dậy.

692
00:39:12,040 --> 00:39:15,376
Mình sẽ trị liệu, tập chú tâm, tập biết ơn

693
00:39:15,460 --> 00:39:17,629
và tôi sẽ vận động cơ thể, sẽ ăn

694
00:39:17,712 --> 00:39:20,298
và sẽ làm những việc mà tôi biết là tốt cho tôi".

695
00:39:20,381 --> 00:39:22,342
Tôi sẽ chơi piano. Tôi sẽ hát một chút.

696
00:39:22,425 --> 00:39:25,136
Tôi sẽ đánh răng. Tôi sẽ đảm bảo là mình sẽ tắm.

697
00:39:25,220 --> 00:39:27,138
Một cách chú tâm, tất cả.

698
00:39:27,222 --> 00:39:29,724
Nếu tôi tập những kỹ năng này liên tục và đầy đủ,

699
00:39:29,807 --> 00:39:33,394
nếu tôi cứ tiến bước và nghĩ: "Stefani, dũng cảm lên".

700
00:39:33,478 --> 00:39:35,480
Mày phải dũng cảm hơn. Thở là dũng cảm.

701
00:39:35,563 --> 00:39:37,273
Tiến bước là dũng cảm hơn.

702
00:39:37,357 --> 00:39:41,277
Và tôi đi, loáng một cái, tôi đang đứng ở sân sau

703
00:39:41,361 --> 00:39:45,073
và tôi… và tôi nghĩ: "Được rồi. Mình trở lại rồi".

704
00:39:46,324 --> 00:39:47,659
Tôi tin vào…

705
00:39:48,660 --> 00:39:50,203
việc ăn suốt ngày.

706
00:39:50,286 --> 00:39:53,373
Tôi nghĩ nó rất quan trọng với não.

707
00:39:53,957 --> 00:39:55,708
Tôi sẽ cân nhắc điều này,

708
00:39:57,168 --> 00:39:58,169
một kĩ năng.

709
00:40:01,130 --> 00:40:02,131
Dinh dưỡng.

710
00:40:03,841 --> 00:40:06,803
Dinh dưỡng, khi tôi thêm tương ớt vào súp-lơ.

711
00:40:07,804 --> 00:40:11,266
Vẫn là dinh dưỡng nếu súp-lơ trông…

712
00:40:12,267 --> 00:40:13,518
như thế này?

713
00:40:14,727 --> 00:40:16,479
Tôi đổ tương ớt vào mọi thứ.

714
00:40:17,230 --> 00:40:18,314
Thật bất thường.

715
00:40:19,691 --> 00:40:22,527
Điều thú vị là đường mà tôi đi.

716
00:40:22,610 --> 00:40:26,030
Cảm giác như tôi muốn cắt rạch thân thể mình

717
00:40:26,114 --> 00:40:29,576
và cảm giác không muốn thực sự rất gần nhau.

718
00:40:31,661 --> 00:40:33,746
Ai cũng nghĩ nó phải là một đường thẳng

719
00:40:33,830 --> 00:40:36,207
và nó như là, bạn biết đấy,

720
00:40:36,291 --> 00:40:39,335
khi mà người ta nhiễm virus, bị ốm và rồi sẽ được chữa khỏi.

721
00:40:39,419 --> 00:40:40,837
Không phải như thế.

722
00:40:40,920 --> 00:40:42,714
Không hề như thế,

723
00:40:42,797 --> 00:40:45,300
và thực ra, nó khiến người ta bị kẹt.

724
00:40:45,383 --> 00:40:49,012
Nó khiến người ta bị kẹt vì họ quá nản lòng.

725
00:40:49,095 --> 00:40:50,805
Tôi đã bị thế. Bạn chán nản với bản thân.

726
00:40:50,889 --> 00:40:53,766
"Tại sao tôi không đỡ? Tôi bị sao vậy?"

727
00:40:54,642 --> 00:40:58,605
Bạn biết không? Bạn không bị sao cả.

728
00:40:58,688 --> 00:41:01,566
Nhưng có vài suy nghĩ không đúng.

729
00:41:02,066 --> 00:41:04,402
Và đó là điều bạn phải chú ý

730
00:41:04,485 --> 00:41:06,487
và chuyện đó cũng không dễ.

731
00:41:12,577 --> 00:41:15,330
Năm nay rất thú vị.

732
00:41:16,039 --> 00:41:18,291
Tôi trải qua vụ ly dị, phá sản doanh nghiệp.

733
00:41:18,374 --> 00:41:19,459
Trải qua COVID.

734
00:41:21,544 --> 00:41:23,546
Từ chỗ ngủ nhờ trên sofa nhà dì tôi…

735
00:41:26,341 --> 00:41:28,760
…và thực sự vô gia cư, phá sản, rỗng túi,

736
00:41:28,843 --> 00:41:31,721
đến chỗ nỗ lực để trở lại…

737
00:41:31,804 --> 00:41:35,350
Giờ tôi đã có nhà riêng và lại có thể tự lo cho mình.

738
00:41:35,433 --> 00:41:37,268
Nó khiến tôi vô cùng tự hào.

739
00:41:38,061 --> 00:41:41,314
Tôi phải quay lại Oakland vì tôi phải làm việc trở lại.

740
00:41:41,397 --> 00:41:42,607
SÁCH DẠY NẤU ĂN DỄ THỰC HÀNH CỦA SARAH RAWLS

741
00:41:42,690 --> 00:41:45,026
Chúng tôi đang nấu cho khoảng 750 người một tuần.

742
00:41:46,277 --> 00:41:50,114
Có thời gian, việc trị liệu khá khó khăn vì tôi không chi trả nổi.

743
00:41:50,198 --> 00:41:55,203
Tôi phải tìm các cách khác để tiếp tục chữa trị.

744
00:41:55,286 --> 00:41:59,749
Và việc giúp Black Food Collective, giúp các doanh nghiệp đó,

745
00:41:59,832 --> 00:42:04,837
đó là một phần rất quan trọng trong quá trình chữa lành của tôi.

746
00:42:06,172 --> 00:42:09,092
Dỡ đồ trong những thùng đó,

747
00:42:09,175 --> 00:42:11,678
thật là cảm xúc buồn vui lẫn lộn.

748
00:42:12,470 --> 00:42:16,057
Tôi phải dỡ rất nhiều đồ mà tôi không muốn động vào.

749
00:42:17,183 --> 00:42:21,020
Tôi về nhà trong giai đoạn đầu của đợt đầu tiên.

750
00:42:21,104 --> 00:42:24,023
Tôi không biết làm sao để liên lạc với gia đình và bảo họ

751
00:42:24,107 --> 00:42:28,194
chính xác mình trầm cảm và lo âu nặng đến mức nào.

752
00:42:28,278 --> 00:42:32,031
Vì đôi khi, tôi không tìm được từ để diễn tả nó.

753
00:42:32,115 --> 00:42:36,160
Như kiểu tôi muốn nói nhưng không tìm được từ phù hợp

754
00:42:36,244 --> 00:42:39,330
để họ có thể hiểu điều tôi nói.

755
00:42:39,414 --> 00:42:44,752
Nhưng họ cố ép mình vào bong bóng của tôi.

756
00:42:44,836 --> 00:42:48,006
Tôi mừng vì họ làm thế vì đôi khi tôi cứ

757
00:42:48,506 --> 00:42:52,969
ở mãi trong thế giới riêng đến nỗi không thấy bên ngoài.

758
00:43:00,351 --> 00:43:01,811
Mẹ muốn đun nóng dầu chứ?

759
00:43:01,895 --> 00:43:03,813
- Ước gì ta có mỡ gà. - Mẹ biết cách làm.

760
00:43:03,897 --> 00:43:05,440
- Lẽ ra phải làm như thế. - Không.

761
00:43:05,523 --> 00:43:07,901
Mẹ chưa từng có nó? Thấy không?

762
00:43:07,984 --> 00:43:09,777
- Ẩu lắm. - Mẹ không biết là phải thế.

763
00:43:09,861 --> 00:43:10,862
Thật hả?

764
00:43:11,446 --> 00:43:12,906
- Nó nói sao? - Anh phải dạy em

765
00:43:12,989 --> 00:43:16,367
cách nướng thịt mà người không ám khói.

766
00:43:18,036 --> 00:43:21,581
Hồi tôi còn bé, bố mẹ tôi là phao cứu sinh duy nhất của tôi.

767
00:43:23,541 --> 00:43:26,336
Mẹ tôi là người duy nhất trong số chị em gái của bà vẫn có chồng.

768
00:43:26,836 --> 00:43:29,839
Bà đã trải qua nhiều việc mà với nhiều người thì có lẽ đã suy sụp.

769
00:43:31,090 --> 00:43:33,801
Nhìn kìa. Đúng thế.

770
00:43:34,552 --> 00:43:36,888
Hồi bé, Rashad rất nhạy cảm và hòa đồng.

771
00:43:37,430 --> 00:43:39,390
Nó luôn là người dẫn đầu.

772
00:43:39,474 --> 00:43:40,475
Dù còn bé,

773
00:43:40,558 --> 00:43:42,435
nó luôn dẫn đầu nhóm.

774
00:43:42,518 --> 00:43:44,479
Đôi khi nó hơi trầm tính…

775
00:43:45,813 --> 00:43:47,315
không nói nhiều lắm.

776
00:43:47,899 --> 00:43:52,487
Hồi nó còn nhỏ hơn, là thiếu niên, tôi thấy có chút dấu hiệu.

777
00:43:52,570 --> 00:43:56,699
Nhưng vấn đề xuất hiện rõ ràng sau khi nó kết hôn.

778
00:43:56,783 --> 00:43:59,619
Đó là khi tôi nhận ra rằng mọi thứ bắt đầu trỗi dậy.

779
00:44:00,370 --> 00:44:03,164
Và tình hình rất tệ. Đó là khoảng thời gian đen tối.

780
00:44:03,665 --> 00:44:04,958
Khoảng thời gian rất đen tối.

781
00:44:05,041 --> 00:44:09,128
Dù nó cố thể hiện hay lột tả điều gì. Vì tôi hiểu con mình.

782
00:44:10,672 --> 00:44:13,258
Nó khổ sở. Nó vô cùng khổ sở.

783
00:44:13,841 --> 00:44:17,428
Như thể cuộc đời điên loạn,

784
00:44:17,845 --> 00:44:20,390
điên đến nỗi mà tôi

785
00:44:20,974 --> 00:44:24,435
mà tôi kiểu như bị bế tắc.

786
00:44:25,061 --> 00:44:28,898
Tôi bị lo âu gấp mười lần.

787
00:44:28,982 --> 00:44:30,817
Mỗi ngày, nhưng tôi không thể…

788
00:44:31,276 --> 00:44:33,778
Tôi không thể ngồi đó và để cơn lo âu ập đến.

789
00:44:33,862 --> 00:44:36,030
Tôi phải tiến bước khi cơn lo âu ập đến.

790
00:44:36,114 --> 00:44:38,783
Tôi vẫn phải tiến bước khi bị trầm cảm.

791
00:44:38,867 --> 00:44:42,078
Và đôi khi, ta không có từ ngữ

792
00:44:42,161 --> 00:44:45,582
hoặc không thể tìm được từ phù hợp để giao tiếp cho đúng.

793
00:44:45,665 --> 00:44:46,666
Đúng thế.

794
00:44:46,749 --> 00:44:49,544
Có những khoảnh khắc vô cùng tồi tệ

795
00:44:50,169 --> 00:44:52,297
mà tôi gần như bị cầm tù.

796
00:44:58,761 --> 00:45:00,263
Và không thoát ra nổi.

797
00:45:03,474 --> 00:45:04,809
- Ừ. - Mẹ biết.

798
00:45:06,144 --> 00:45:08,563
- Ừ. - Mẹ cảm thấy điều đó.

799
00:45:08,646 --> 00:45:10,899
- Ừ. Bố mẹ cảm thấy. Bố mẹ biết. - Mẹ cảm thấy.

800
00:45:12,442 --> 00:45:15,612
Tôi thấy tình hình trở nên hơi khó khăn.

801
00:45:16,821 --> 00:45:20,241
Lúc đầu con tôi mới gặp chuyện, tôi không có mặt nhiều.

802
00:45:20,325 --> 00:45:22,285
Tôi nói chuyện với nó…

803
00:45:23,369 --> 00:45:25,788
nhưng không nói chuyện nhiều

804
00:45:25,872 --> 00:45:28,499
vì tôi cố gắng cho nó không gian và cho nó biết chúng tôi ổn

805
00:45:28,583 --> 00:45:29,792
và nó phải,

806
00:45:29,876 --> 00:45:31,961
nó là đàn ông, nó phải làm việc cần làm.

807
00:45:32,045 --> 00:45:34,047
Nên chúng tôi lùi lại.

808
00:45:34,130 --> 00:45:37,383
Con không muốn bố mẹ cảm thấy…

809
00:45:38,468 --> 00:45:40,303
Bất cứ gì bố mẹ làm…

810
00:45:41,471 --> 00:45:44,807
là sai hay bố mẹ thấy có lỗi về việc đó vì…

811
00:45:46,476 --> 00:45:48,853
Vì không phải thế. Không phải tại bố mẹ.

812
00:45:48,937 --> 00:45:51,523
Là tại mọi thứ khác, mọi người xung quanh

813
00:45:51,606 --> 00:45:55,485
cứ tác động và đảo lộn mọi thứ.

814
00:45:57,111 --> 00:45:59,489
Bố mắc kẹt vào vài tình huống nào đó

815
00:45:59,572 --> 00:46:04,994
và không thực sự hiểu các con hồi đó.

816
00:46:05,078 --> 00:46:08,039
Không thực sự nhận ra rằng nhiều việc

817
00:46:08,748 --> 00:46:12,001
đã gây ra tác động lớn tới các con.

818
00:46:12,085 --> 00:46:14,587
- Rất lớn. - Bố biết như vậy.

819
00:46:15,838 --> 00:46:18,424
Nhưng con biết giờ bố mẹ ở bên con.

820
00:46:19,509 --> 00:46:21,511
Con biết là bố yêu con.

821
00:46:22,387 --> 00:46:25,682
Dù con trải qua điều gì, bố luôn bên con.

822
00:46:29,978 --> 00:46:33,773
Gia đình đóng vai trò cốt yếu trong việc bình phục của đa số mọi người.

823
00:46:34,315 --> 00:46:36,442
Một gia đình yêu thương có thể học…

824
00:46:36,526 --> 00:46:38,152
GIỌNG CỦA KEN DUCKWORTH GIÁM ĐỐC CHUYÊN MÔN

825
00:46:38,236 --> 00:46:39,654
LIÊN MINH QUỐC GIA VỀ BỆNH TÂM THẦN

826
00:46:39,737 --> 00:46:42,490
…và giải quyết vấn đề là một nguồn lực tối cần thiết.

827
00:46:44,242 --> 00:46:46,870
Nhưng nếu bạn có một gia đình sẵn sàng học hỏi

828
00:46:47,370 --> 00:46:50,707
và không làm bạn xấu hổ vì yếu đuối

829
00:46:50,790 --> 00:46:53,418
mà luôn đồng hành với bạn,

830
00:46:54,085 --> 00:46:56,713
thì kết quả bạn thu được rất lớn lao.

831
00:46:59,507 --> 00:47:02,010
Không phải là "Bị sao thế?" Đó không phải câu hỏi đúng.

832
00:47:02,093 --> 00:47:06,180
Mà là điều gì đã xảy ra để khiến người đó

833
00:47:06,264 --> 00:47:10,977
có hành vi cố chấp và bất biến như vậy.

834
00:47:11,060 --> 00:47:14,189
Vậy cái tiểu đề hay bất cứ gì cô muốn gọi nó…

835
00:47:14,272 --> 00:47:16,191
- Vâng. - …giờ đã hằn trong não tôi.

836
00:47:16,274 --> 00:47:18,610
- "Anh đã gặp chuyện gì?" - Mỗi khi có gì đó xảy ra, mỗi khi…

837
00:47:18,693 --> 00:47:23,114
Cả khi tôi là người phải nhận sự ghét bỏ, sự cay độc,

838
00:47:23,198 --> 00:47:25,617
tôi nhớ điều đó vì…

839
00:47:25,700 --> 00:47:27,285
- "Anh đã gặp chuyện gì vậy?" - Anh đã gặp chuyện gì vậy?

840
00:47:27,368 --> 00:47:28,369
Họ đã gặp chuyện gì vậy?

841
00:47:28,453 --> 00:47:31,581
Vì câu "Anh đã gặp chuyện gì vậy?" không mang tính kết tội.

842
00:47:31,664 --> 00:47:37,712
Nó là "Hãy kể cho tôi anh đã gặp chuyện gì?" thay vì "Anh bị sao vậy?"

843
00:47:37,795 --> 00:47:41,299
Tôi thấy nó đúng với mọi người.

844
00:47:43,593 --> 00:47:46,554
Điều duy nhất cho tới giờ vẫn khiến tôi khóc,

845
00:47:46,971 --> 00:47:50,058
dù sống qua sáu thập kỷ, là sự công nhận…

846
00:47:51,726 --> 00:47:55,897
…khi lần đầu tôi từ hạt Attala, Mississippi, đến Milwaukee

847
00:47:56,606 --> 00:47:59,943
và chưa từng xa bà tôi.

848
00:48:00,735 --> 00:48:07,617
Bỗng dưng tôi bị tống vào xe đưa tới Milwaukee

849
00:48:08,034 --> 00:48:10,912
và họ bảo rằng tôi không được gặp lại bà nữa.

850
00:48:11,538 --> 00:48:13,581
Giờ tôi sẽ phải sống với mẹ,

851
00:48:13,665 --> 00:48:15,542
người mẹ mà tôi gần như không quen.

852
00:48:16,209 --> 00:48:18,795
Và… Vì mẹ tôi thuộc đối tượng trong cuộc di dân lớn

853
00:48:18,878 --> 00:48:22,757
đã lên phía bắc và để lại con cho mẹ mình.

854
00:48:24,759 --> 00:48:28,096
Mẹ tôi ở nhờ nhà của một phụ nữ trung lưu

855
00:48:28,179 --> 00:48:31,099
da rất sáng, có thể tưởng nhầm là da trắng.

856
00:48:32,141 --> 00:48:35,979
Giây phút đầu tiên tôi bước vào, tôi biết ngay

857
00:48:36,813 --> 00:48:38,898
bà ấy không thích tôi vì màu da của tôi.

858
00:48:38,982 --> 00:48:41,317
Và ngay đêm đầu tiên đó,

859
00:48:42,151 --> 00:48:43,528
bà ấy không cho tôi vào nhà.

860
00:48:44,904 --> 00:48:50,034
Có hàng hiên nhỏ sát với đường phố.

861
00:48:50,118 --> 00:48:52,495
Tôi phải ngủ trên sofa ở đó.

862
00:48:52,579 --> 00:48:54,038
Và mẹ tôi…

863
00:48:55,582 --> 00:48:57,000
đã có một đứa con nữa…

864
00:48:57,625 --> 00:48:59,669
Đó là khi tôi gặp em cùng cha khác mẹ…

865
00:49:01,421 --> 00:49:02,547
Không bảo vệ tôi,

866
00:49:02,630 --> 00:49:05,216
không nói: "Không, con tôi phải vào nhà".

867
00:49:06,009 --> 00:49:07,719
Và chính khoảnh khắc đó,

868
00:49:08,428 --> 00:49:12,140
khi mẹ tôi nói: "Được, con sẽ ngủ ở đây, ngoài này",

869
00:49:14,142 --> 00:49:15,768
tôi biết mình đơn độc.

870
00:49:16,936 --> 00:49:18,396
Hôm nay, trên Chương trình Oprah Winfrey,

871
00:49:18,479 --> 00:49:20,732
chúng ta sẽ giúp mọi người gặp lại người thầy cô mà họ yêu quý,

872
00:49:20,815 --> 00:49:24,485
vài người trong đó, họ đã không gặp mười, 20 và thậm chí là 30 năm.

873
00:49:24,569 --> 00:49:27,488
Nhưng trước tiên, tôi muốn kể cho các bạn về người giáo viên mà tôi yêu quý.

874
00:49:28,072 --> 00:49:31,075
Bạn muốn tôi khóc hả? Đó là những người thầy cô đã cứu tôi.

875
00:49:31,159 --> 00:49:32,368
Mary Duncan?

876
00:49:33,745 --> 00:49:35,705
Cô Duncan!

877
00:49:46,341 --> 00:49:50,511
Nếu cả lớp toàn học sinh như Oprah

878
00:49:50,595 --> 00:49:52,639
thì chẳng còn gì hạnh phúc bằng.

879
00:49:52,722 --> 00:49:56,434
Nhiều năm trong đời,

880
00:49:56,517 --> 00:49:59,395
đó là nơi duy nhất tôi cảm nhận mình được yêu thương.

881
00:50:02,148 --> 00:50:06,402
Đó là lý do trong rất nhiều năm tôi muốn làm giáo viên.

882
00:50:07,153 --> 00:50:11,741
Để có thể cho những em bé khác điều các thầy cô đã cho tôi.

883
00:50:11,824 --> 00:50:16,371
Lý do tôi yêu cô Duncan đến vậy là cô giúp tôi phát huy những gì tốt nhất.

884
00:50:16,454 --> 00:50:19,040
Đó là năm mà tôi biết mình có thể là ai đó.

885
00:50:19,123 --> 00:50:21,834
Cô khiến tôi thấy mình quan trọng

886
00:50:21,918 --> 00:50:25,713
và tôi nghĩ mọi trẻ em cần phải thấy mình có giá trị.

887
00:50:25,797 --> 00:50:30,176
Và tôi luôn, nhờ có cô mà em thấy mình có thể gánh cả thế giới.

888
00:50:30,260 --> 00:50:35,098
Vì kết nối với bất cứ ai quan tâm về bạn

889
00:50:35,181 --> 00:50:37,475
tạo nên ý nghĩa vô cùng lớn.

890
00:50:37,559 --> 00:50:39,394
Với tôi, đó là những thầy cô giáo.

891
00:50:39,477 --> 00:50:42,689
Và đó là lý do tôi biết trường học rất quan trọng.

892
00:50:42,772 --> 00:50:46,776
Giáo dục không thể cứu bạn nhưng có thể an ủi bạn.

893
00:50:47,485 --> 00:50:51,030
Với tôi, đó là niềm an ủi lớn

894
00:50:51,573 --> 00:50:53,241
khi tạo ra…

895
00:50:55,869 --> 00:50:59,205
giá trị và sự trân trọng mà tôi không hề thấy ở nhà.

896
00:51:00,081 --> 00:51:01,249
Tôi không hề thấy.

897
00:51:02,458 --> 00:51:03,585
Không hề.

898
00:51:03,668 --> 00:51:05,753
NGÀY 20/8/2006

899
00:51:05,837 --> 00:51:08,298
Cô đưa các cháu tới đây để nói

900
00:51:08,381 --> 00:51:11,634
rằng các cháu sẽ thuộc lớp đầu tiên

901
00:51:11,718 --> 00:51:12,844
của Học viện Lãnh đạo…

902
00:51:14,554 --> 00:51:15,847
HỌC VIỆN LÃNH ĐẠO OPRAH WINFREY CHO NỮ SINH

903
00:51:15,930 --> 00:51:17,015
MEYERTON, NAM PHI

904
00:51:17,098 --> 00:51:23,187
Năm 2007, tôi mở Học viện Lãnh đạo Oprah Winfrey ở Nam Phi

905
00:51:23,271 --> 00:51:28,151
cho các nữ sinh có ý chí nhưng thiếu phương tiện.

906
00:51:30,486 --> 00:51:33,948
Hai lớp đầu tiên của trường do tôi đích thân chọn.

907
00:51:34,032 --> 00:51:37,911
Tôi đến các làng và khu da đen

908
00:51:37,994 --> 00:51:42,457
chọn những bé gái có khát vọng

909
00:51:42,540 --> 00:51:44,709
muốn có điều tốt đẹp hơn trong đời.

910
00:51:44,792 --> 00:51:46,377
Thưa quý vị,

911
00:51:46,461 --> 00:51:50,882
các con gái của Học viện Lãnh đạo Oprah Winfrey cho Nữ sinh.

912
00:51:50,965 --> 00:51:53,718
Nhưng vào ngay tuần học đầu tiên,

913
00:51:53,801 --> 00:51:58,848
tôi nhận thấy một số em có hành vi lạ.

914
00:51:58,932 --> 00:52:00,975
Tôi kiểu: "Mấy cô bé đó sao vậy?

915
00:52:01,059 --> 00:52:03,394
Chúng không thể tập trung, không thể chú ý".

916
00:52:03,478 --> 00:52:06,898
Nên tôi gọi cho Tiến sĩ Bruce Perry

917
00:52:06,981 --> 00:52:11,819
và ông ấy nói với tôi: "Các bé gái của cô bị tổn thương.

918
00:52:12,820 --> 00:52:18,576
Chúng đã quen với những xáo trộn mà não không chịu nổi

919
00:52:18,660 --> 00:52:22,997
để ở một nơi yên bình, yêu thương và đầy đủ sự hỗ trợ thế này".

920
00:52:24,499 --> 00:52:26,751
Lúc đó, tôi không hiểu trầm cảm.

921
00:52:27,919 --> 00:52:33,967
Chúng tôi không được chuẩn bị để đối phó với tổn thương hay bệnh tâm thần,

922
00:52:34,759 --> 00:52:36,928
trầm cảm, lo âu.

923
00:52:41,849 --> 00:52:45,562
Mỗi năm, tôi quay lại đó và dạy một khóa có tên Cuộc sống 101.

924
00:52:47,981 --> 00:52:52,068
Tôi dùng sách của Michael Singer, Cởi trói linh hồn.

925
00:52:52,151 --> 00:52:55,280
Ông ấy nói về những cái gai mà ta đều mang trong mình.

926
00:52:56,197 --> 00:53:00,743
Những điều xảy ra trong cuộc sống bị che đậy, kìm nén

927
00:53:00,827 --> 00:53:02,996
mà bạn không giải quyết

928
00:53:03,079 --> 00:53:07,166
đưa bạn vào những tình huống mà bạn không hiểu sao nó xảy ra.

929
00:53:07,250 --> 00:53:09,586
Đó là cái gai bị chà xát lên.

930
00:53:10,169 --> 00:53:13,882
Vậy đâu là cái gai trong bạn cần được lấy ra?

931
00:53:14,549 --> 00:53:18,011
Bé gái đầu tiên nói: "Cái gai của cháu là sự tức giận.

932
00:53:18,970 --> 00:53:21,556
Cháu vô cùng tức giận".

933
00:53:22,473 --> 00:53:24,475
Đây là lớp có 72 bé gái.

934
00:53:24,559 --> 00:53:26,144
"Cháu vô cùng tức giận".

935
00:53:26,769 --> 00:53:29,105
Bé nói: "Vì lúc cháu bốn tuổi…

936
00:53:30,523 --> 00:53:33,943
cháu cố nói với bà cháu rằng chú của cháu sàm sỡ cháu.

937
00:53:36,070 --> 00:53:39,616
Và bà nói: 'Này cháu, cháu nói gì thế? Đó là chú của cháu đấy'.

938
00:53:40,200 --> 00:53:43,912
Bà phớt lờ cháu. Khi cháu bảy tuổi, người chú đó cưỡng hiếp cháu".

939
00:53:45,705 --> 00:53:46,956
Và cô bé nói…

940
00:53:53,004 --> 00:53:54,672
"Mỗi lần cháu về nhà…

941
00:53:57,091 --> 00:53:58,801
cháu vẫn phải ở cùng người chú đó.

942
00:54:01,054 --> 00:54:03,473
Và bà cháu biết.

943
00:54:05,433 --> 00:54:07,560
Và cháu không thể làm được gì.

944
00:54:07,644 --> 00:54:10,271
Và cháu rất tức giận".

945
00:54:12,190 --> 00:54:17,612
Tất cả im lặng vì không ai tin cô bé nói ra điều đó.

946
00:54:19,030 --> 00:54:22,200
Tôi nói: "Chà, cháu không phải cô bé duy nhất có câu chuyện đó.

947
00:54:23,034 --> 00:54:26,412
Cô chắc chắn cháu không phải cô bé duy nhất có câu chuyện đó.

948
00:54:26,913 --> 00:54:30,416
Và cô muốn bất cứ bé gái nào trong phòng này…

949
00:54:34,420 --> 00:54:36,172
có câu chuyện như vậy thì đứng dậy.

950
00:54:39,175 --> 00:54:41,135
Cô muốn các cháu đứng lên vì bạn ấy.

951
00:54:41,928 --> 00:54:44,055
Khi đứng lên vì bạn ấy, các cháu đứng lên vì mình

952
00:54:44,138 --> 00:54:46,099
vì bà của bạn ấy không đứng lên bảo vệ bạn ấy.

953
00:54:46,182 --> 00:54:47,934
Ai sẽ đứng lên bảo vệ bạn ấy?

954
00:54:48,017 --> 00:54:51,604
Nhưng cô chỉ muốn các cháu đứng lên nếu hiểu bạn ấy nói gì

955
00:54:52,105 --> 00:54:54,357
và các cháu có câu chuyện tương tự".

956
00:54:54,858 --> 00:55:00,613
Trong lớp học 20… 72 học sinh, có 24 bé gái đứng lên.

957
00:55:05,368 --> 00:55:08,371
Lúc lên chín, mười, 11 và 12 tuổi…

958
00:55:09,789 --> 00:55:13,084
tôi bị anh họ 19 tuổi cưỡng hiếp.

959
00:55:15,670 --> 00:55:17,755
Tôi không biết cưỡng hiếp là gì.

960
00:55:18,590 --> 00:55:21,050
Tất nhiên tôi không biết từ đó.

961
00:55:21,134 --> 00:55:24,470
Tôi không biết quan hệ tình dục là gì. Tôi không biết…

962
00:55:24,554 --> 00:55:26,514
Tôi không biết do đâu mà có em bé.

963
00:55:26,598 --> 00:55:28,558
Tôi còn không biết chuyện gì xảy ra với mình.

964
00:55:31,603 --> 00:55:33,146
Và tôi giữ bí mật đó.

965
00:55:38,735 --> 00:55:39,903
Và…

966
00:55:44,115 --> 00:55:45,992
đó là điều mà tôi chấp nhận.

967
00:55:49,370 --> 00:55:51,873
Rằng một bé gái không an toàn…

968
00:55:56,586 --> 00:55:58,046
trong một thế giới toàn đàn ông.

969
00:56:02,800 --> 00:56:06,971
Bạn không thể bình an mà vượt qua tổn thương thời thơ ấu.

970
00:56:07,597 --> 00:56:11,476
Bạn có thể vượt qua và tìm ra cách của mình

971
00:56:11,559 --> 00:56:13,686
nhưng trong quá trình đó, chắc chắn phải có đau đớn…

972
00:56:13,770 --> 00:56:14,812
GIỌNG CỦA TIẾN SĨ BRUCE PERRY

973
00:56:14,896 --> 00:56:15,897
THÀNH VIÊN CAO CẤP VIỆN ĐIỀU TRỊ TỔN THƯƠNG TRẺ EM

974
00:56:15,980 --> 00:56:17,524
…và tôi nghĩ sẽ có những vết sẹo và những thử thách.

975
00:56:18,149 --> 00:56:20,151
Tôi nghĩ đây là điều rất quan trọng

976
00:56:20,235 --> 00:56:21,528
để mọi người hiểu,

977
00:56:21,611 --> 00:56:24,072
rằng ai cũng mang theo gì đó.

978
00:56:24,531 --> 00:56:28,493
Ai cũng có gánh nặng. Ta chỉ không biết nó là gì.

979
00:56:29,327 --> 00:56:31,871
Vì thế mà điều quan trọng khi bạn điều trị sức khỏe tâm thần

980
00:56:31,955 --> 00:56:33,957
là tìm hiểu câu chuyện của ai đó.

981
00:56:35,792 --> 00:56:37,377
Việc kể chuyện,

982
00:56:37,460 --> 00:56:41,714
có thể nói ra: "Đây là điều xảy ra với tôi"

983
00:56:42,757 --> 00:56:44,342
là cực kỳ quan trọng.

984
00:56:45,760 --> 00:56:49,097
Tôi không kể chuyện này vì bản thân mình.

985
00:56:50,265 --> 00:56:52,475
Vì nói thật, rất khó nói.

986
00:56:53,226 --> 00:56:55,144
Tôi thấy rất xấu hổ về nó.

987
00:56:56,271 --> 00:56:59,899
Làm sao tôi giải thích với mọi người rằng tôi có đặc quyền, có tiền,

988
00:56:59,983 --> 00:57:02,569
có sức ảnh hưởng mà lại khốn khổ?

989
00:57:02,652 --> 00:57:04,362
Sao lại thế được?

990
00:57:05,238 --> 00:57:08,533
Điều tôi quan tâm là tôi không ở đây để kể chuyện của mình

991
00:57:08,616 --> 00:57:10,827
vì muốn người ta khóc thương mình. Tôi ổn.

992
00:57:12,912 --> 00:57:15,123
Mà là mở lòng vì người khác.

993
00:57:15,707 --> 00:57:18,501
Vì tôi nói với bạn rằng tôi trải qua điều đó và nhiều người cần được giúp.

994
00:57:20,962 --> 00:57:25,717
Vậy, một phần trong việc chữa lành là được nói với các bạn.

995
00:57:32,181 --> 00:57:34,058
Tôi không sợ nữa.

996
00:57:35,518 --> 00:57:39,314
Vì tôi không sợ nói rằng, này, tôi bị trầm cảm.

997
00:57:40,273 --> 00:57:41,941
Vâng, tôi có lo âu,

998
00:57:42,859 --> 00:57:45,862
và có những lúc tôi không thiết tha gì cả.

999
00:57:47,155 --> 00:57:49,908
Có những lúc tôi tức giận, buồn

1000
00:57:49,991 --> 00:57:52,452
và quá xúc động, tôi có hết.

1001
00:57:53,453 --> 00:57:56,539
Tất cả đều là tôi. Tôi cảm nhận rõ từng chút một.

1002
00:57:57,040 --> 00:57:59,751
Nhưng biết sao không, tôi mừng vì mình cảm thấy điều đó.

1003
00:58:00,501 --> 00:58:04,214
Tôi nghĩ những người thừa nhận mình có khó khăn về sức khỏe tâm thần,

1004
00:58:04,297 --> 00:58:05,840
họ như siêu anh hùng.

1005
00:58:06,758 --> 00:58:09,093
Nếu bạn trải qua gì đó

1006
00:58:09,177 --> 00:58:12,222
không có nghĩa các con của bạn hay mọi người khác

1007
00:58:12,305 --> 00:58:13,890
cũng phải trải qua giống bạn.

1008
00:58:15,642 --> 00:58:19,771
Tôi biết mình có trách nhiệm và nghĩa vụ phá vỡ cái vòng đó.

1009
00:59:30,508 --> 00:59:32,510
Biên dịch: Nhung Vũ