1 00:00:06,610 --> 00:00:12,700 ‪TRUYỀN THUYẾT VỀ HERCULES 2 00:00:19,790 --> 00:00:21,417 ‪- Nào, cạn ly. ‪- Cạn ly. 3 00:00:24,503 --> 00:00:28,299 ‪Hercules là đầu bếp nô lệ Mỹ gốc Phi ‪cho Tổng thống George Washington 4 00:00:28,382 --> 00:00:31,927 ‪trong khi nhà của Tổng thống ‪ở Philadelphia, Pennsylvania. 5 00:00:32,011 --> 00:00:34,388 ‪Và ông ấy là một đầu bếp rất điêu luyện. 6 00:00:35,514 --> 00:00:38,100 ‪Rất nhiều người từng ăn ‪ở nhà của Washington 7 00:00:38,184 --> 00:00:42,396 ‪đã ca tụng đồ ăn của ông trong ‪các tác phẩm, nhật ký và thư từ của họ. 8 00:00:43,147 --> 00:00:47,860 {\an8}‪Ông ấy nấu ngon đến nỗi kiếm được ra tiền ‪mỗi năm nhờ bán đồ ăn thừa. 9 00:00:47,943 --> 00:00:50,446 ‪Và ông ấy dùng số tiền đó để mua quần áo. 10 00:00:50,529 --> 00:00:53,282 ‪Có chuyện kể về ông ấy rằng, ‪sau khi hết ca, 11 00:00:53,365 --> 00:00:57,328 ‪ông ấy mặc đồ sang trọng, ‪cầm một cây gậy vàng, đi quanh thị trấn. 12 00:00:57,411 --> 00:00:59,497 ‪Nên ông ấy quả thực rất đặc biệt. 13 00:01:00,414 --> 00:01:03,793 ‪Làm sao Washington ‪đảm bảo rằng Hercules vẫn là nô lệ? 14 00:01:03,876 --> 00:01:07,797 ‪Khi Washington gọi Hercules ‪từ Mount Vernon tới Philadelphia, 15 00:01:07,880 --> 00:01:08,923 ‪đã có một vấn đề: 16 00:01:09,507 --> 00:01:13,260 ‪Luật tiểu bang nói nếu một người nô lệ ‪ở trên đất Pennsylvania 17 00:01:13,344 --> 00:01:16,055 ‪trong sáu tháng hoặc hơn, ‪họ sẽ tự động tự do. 18 00:01:17,681 --> 00:01:20,851 ‪Nên ông ấy sẽ gom hết ‪những người nô lệ ở Philadelphia 19 00:01:20,935 --> 00:01:23,020 ‪và đưa họ trở lại Mount Vernon 20 00:01:23,104 --> 00:01:26,816 ‪để bắt đầu lại thời gian đó, ‪và rồi đưa họ trở lại Philadelphia. 21 00:01:28,025 --> 00:01:30,903 ‪Washington có sợ rằng ‪Hercules sẽ bỏ trốn không? 22 00:01:31,487 --> 00:01:34,490 ‪Có dấu hiệu cho thấy ‪vào cuối nhiệm kỳ thứ hai, 23 00:01:34,573 --> 00:01:37,952 ‪ông ấy bắt đầu nghi ngờ ‪rằng Hercules có thể cố bỏ trốn. 24 00:01:39,203 --> 00:01:43,958 ‪Sự nghi ngờ của Washington mạnh đến nỗi ‪ông ấy cử Hercules về Mount Vernon thật, 25 00:01:44,041 --> 00:01:46,710 ‪nhưng không phải đến nhà bếp, ‪mà là cánh đồng. 26 00:01:47,962 --> 00:01:50,589 ‪Và đầu bếp trứ danh thế giới ‪giờ là lao công. 27 00:01:51,465 --> 00:01:53,259 ‪Rồi một ngày, ông ấy biến mất. 28 00:01:56,220 --> 00:01:58,889 ‪LOẠT PHIM TÀI LIỆU CỦA NETFLIX 29 00:02:44,560 --> 00:02:47,479 ‪CÁC ĐẦU BẾP KIẾN QUỐC 30 00:03:29,021 --> 00:03:30,898 ‪Philadelphia, Pennsylvania. 31 00:03:32,650 --> 00:03:36,487 ‪Tôi luôn liên tưởng Thành phố ‪của Tình Anh em với ý nghĩ về tự do. 32 00:03:37,613 --> 00:03:40,407 ‪Dân Giáo Hữu Hội định cư ‪đã dẫn đầu bãi bỏ nô lệ ở đây, 33 00:03:40,908 --> 00:03:44,328 ‪và Pennsylvania là bang đầu ‪ở Liên minh cấm chế độ nô lệ. 34 00:03:48,207 --> 00:03:51,001 ‪Nhưng giải phóng ‪là một quá trình từng bước, 35 00:03:51,085 --> 00:03:53,629 ‪và hồi Philly còn là thủ đô của đất nước, 36 00:03:54,129 --> 00:03:57,383 ‪hai đầu bếp đã nấu ra ‪các món ăn ngon nhất cả nước 37 00:03:57,466 --> 00:04:00,010 ‪vẫn là nô lệ của những nhà sáng lập ở đây. 38 00:04:00,678 --> 00:04:02,763 ‪Hercules phục vụ George Washington, 39 00:04:03,264 --> 00:04:06,392 ‪và người tên James Hemings ‪nấu cho Thomas Jefferson. 40 00:04:06,976 --> 00:04:09,478 ‪Và dù không có hình của những người này, 41 00:04:09,979 --> 00:04:13,816 ‪di sản của họ vẫn tồn tại mạnh mẽ ‪khắp California. 42 00:04:25,536 --> 00:04:30,541 ‪Ở một nơi gọi là Hatchet Hall, tôi đã gặp ‪Brian Dunsmoor và Martin Draluck, 43 00:04:31,041 --> 00:04:35,004 ‪hai đầu bếp tái hiện lại kỹ thuật ‪nấu nướng của Hercules và Hemings. 44 00:04:36,755 --> 00:04:40,759 ‪Hai người nô lệ đều là bậc thầy ‪của các bữa ăn tinh tế trên bếp lửa, 45 00:04:41,260 --> 00:04:42,928 ‪cách nấu gọi là nấu bếp củi. 46 00:04:47,975 --> 00:04:50,477 ‪Ý tôi là, ‪cái khó nhất là duy trì ngọn lửa, 47 00:04:50,561 --> 00:04:53,355 ‪và không tự giết mình, ‪kiểu vậy, anh biết đó, 48 00:04:53,439 --> 00:04:56,025 ‪khi đứng trước lửa ‪và bị sức nóng nung chảy. 49 00:04:57,401 --> 00:05:00,321 ‪Chúng tôi đã nấu hơn 1,000 món ‪từ khi mở cửa. 50 00:05:01,071 --> 00:05:04,533 ‪Với chúng tôi, chắc nó là về kỹ thuật, ‪thử thách bản thân, 51 00:05:04,616 --> 00:05:07,828 ‪chưa kể nó giống như một cây cầu 52 00:05:07,911 --> 00:05:10,539 ‪giúp chúng tôi kể câu chuyện muốn kể. 53 00:05:12,082 --> 00:05:17,004 ‪Vậy một phần trong cách hai người đưa ‪bối cảnh lịch sử này vào việc nấu nướng 54 00:05:17,087 --> 00:05:18,589 ‪là qua những bữa tối này. 55 00:05:19,214 --> 00:05:22,217 ‪Hercules và Hemings… 56 00:05:22,885 --> 00:05:27,139 ‪Hãy kể cho chúng tôi về họ và ‪nói thêm chút về các bữa tối này được chứ? 57 00:05:27,890 --> 00:05:31,518 ‪Có thể coi họ là hai đầu bếp ‪nổi tiếng đầu tiên của Mỹ. 58 00:05:31,602 --> 00:05:35,856 ‪Họ là nô lệ thuộc quyền sở hữu ‪của George Washington và Thomas Jefferson. 59 00:05:36,523 --> 00:05:40,319 {\an8}‪James Hemings đã đặc biệt đến Pháp ‪cùng Thomas Jefferson, 60 00:05:41,320 --> 00:05:42,946 {\an8}‪học nấu ăn chuyên nghiệp. 61 00:05:43,030 --> 00:05:48,369 ‪Vì hầu hết các câu chuyện của chế độ nô lệ ‪đều thất lạc hay chả được ghi lại từ đầu, 62 00:05:48,452 --> 00:05:53,665 ‪nên để có thể kể lại câu chuyện của họ là ‪động lực lớn nhất để làm các bữa tối này. 63 00:05:55,459 --> 00:05:58,879 ‪Tôi đang xem cái thực đơn này. ‪Nó có hình của ai thế? 64 00:05:58,962 --> 00:06:03,133 ‪Suốt thời gian dài, họ chả rõ đó là ‪James Hemings hay Hercules Caesar, 65 00:06:03,217 --> 00:06:07,137 ‪mãi đến gần đây, họ mới biết là ‪đó chả phải ai trong hai người ấy. 66 00:06:07,846 --> 00:06:11,517 ‪Nhưng bức hình tuyệt vời đến nỗi 67 00:06:11,600 --> 00:06:14,812 ‪bọn tôi chả thể chọn thứ gì khác ‪làm logo cho bữa tối. 68 00:06:15,521 --> 00:06:18,273 ‪Chúng tôi lấy cảm hứng ‪từ lịch sử ẩm thực Mỹ và 69 00:06:18,357 --> 00:06:24,363 {\an8}‪chúng tôi đang cố gắng học hỏi ‪cũng như dạy mọi người trong quá trình đó. 70 00:06:24,446 --> 00:06:27,408 ‪Đây, mọi người, đây là món thịt bê ô-liu. 71 00:06:27,491 --> 00:06:29,076 ‪- Cảm ơn. ‪- Có gì đâu, ăn ngon. 72 00:06:29,576 --> 00:06:30,411 ‪Đẹp quá. 73 00:06:30,494 --> 00:06:32,788 ‪Kể cho tôi câu chuyện về món này đi? 74 00:06:32,871 --> 00:06:36,792 ‪Chà, tôi nghĩ điều thú vị ‪về Hercules đó là 75 00:06:36,875 --> 00:06:39,545 ‪rõ là ông ấy ‪thuộc số đầu bếp nổi nhất lúc đó, 76 00:06:39,628 --> 00:06:42,339 ‪nhưng anh chả thể ‪tìm món nào ông ấy từng nấu. 77 00:06:42,423 --> 00:06:44,258 ‪Rồi anh có Martha Washington, 78 00:06:44,341 --> 00:06:48,095 ‪người có kiểu, thừa thãi các món ăn, ‪kiểu, cực kỳ nhiều ấy… 79 00:06:48,804 --> 00:06:50,222 ‪- Việc đó rất vô lý. ‪- Ừ. 80 00:06:50,305 --> 00:06:54,852 ‪Nên nhiều người có giả thuyết rằng nhiều ‪món được cho là của Martha Washington 81 00:06:55,352 --> 00:06:57,604 ‪thực ra là món của Hercules. 82 00:06:57,688 --> 00:07:02,609 ‪Nên về nguyên bản, ‪món này là thịt cốt-lết bê được giã mềm, 83 00:07:03,110 --> 00:07:05,112 ‪cuộn với thịt cua, 84 00:07:05,195 --> 00:07:08,157 ‪và nấu trong nước sốt kem rượu xê-ret. 85 00:07:08,240 --> 00:07:11,285 ‪Cách làm của chúng tôi ‪là chế biến cả lá lách bê. 86 00:07:11,368 --> 00:07:14,621 ‪Và rồi phục vụ nó ‪với nước sốt kem rượu xê-ret, 87 00:07:14,705 --> 00:07:16,540 ‪cùng một ít nước dùng nấm. 88 00:07:16,623 --> 00:07:18,917 ‪Và chúng tôi dùng cua Bắc Mỹ. 89 00:07:23,505 --> 00:07:24,339 ‪Chà. 90 00:07:25,340 --> 00:07:26,592 ‪Mềm quá. 91 00:07:27,509 --> 00:07:28,385 ‪Rất ngon. 92 00:07:29,553 --> 00:07:32,473 ‪Và điều khá thú vị về món ăn này đó là 93 00:07:33,098 --> 00:07:39,938 ‪Hercules nổi về phong cách phục vụ Pháp, ‪nhưng không hẳn là kỹ thuật nấu Pháp. 94 00:07:40,022 --> 00:07:42,941 ‪Ông ấy sẽ làm nhiều món ăn kiểu Anh hơn, 95 00:07:43,025 --> 00:07:45,611 ‪trong khi James Heming ngược lại, biết đó. 96 00:07:45,694 --> 00:07:49,364 ‪Ông ấy thực sự nấu đồ ăn Pháp, ‪sau khi học nghề ở Pháp. 97 00:07:56,371 --> 00:07:58,415 ‪Chà. Nó như một món quà ấy. 98 00:07:59,416 --> 00:08:00,250 ‪Ồ, phải. 99 00:08:00,334 --> 00:08:02,085 ‪Vậy món này là gì nhỉ? 100 00:08:02,669 --> 00:08:04,338 ‪À, đây là thịt thỏ om, 101 00:08:04,838 --> 00:08:08,967 ‪và cà rốt nướng củi ‪với cháo yến mạch lứt vùng Midlands, 102 00:08:09,676 --> 00:08:12,346 ‪cùng sốt rượu Ma-đê-ra ‪làm đặc với bột và bơ. 103 00:08:12,930 --> 00:08:15,974 ‪Nên rõ đây là món tỏ lòng kính trọng ‪James Hemings. 104 00:08:18,143 --> 00:08:20,771 ‪Mối liên hệ với Hemings ‪chính là nồi sốt này, 105 00:08:20,854 --> 00:08:25,108 ‪sử dụng kiến thức về bếp lò ‪mà ông ấy mang về từ Pháp, 106 00:08:25,192 --> 00:08:27,236 ‪và có thể làm đặc sốt với bơ, 107 00:08:27,319 --> 00:08:30,531 ‪hay làm ra ‪những món sốt kem và bơ tinh tế. 108 00:08:34,535 --> 00:08:35,369 ‪Ngon tuyệt. 109 00:08:35,869 --> 00:08:38,497 ‪Vậy là khi Hemings trở về từ Pháp, 110 00:08:38,580 --> 00:08:41,208 ‪ông ấy đã dùng bếp lò để nấu. 111 00:08:41,291 --> 00:08:44,211 ‪Bếp lò mà Hemings mang về từ Pháp 112 00:08:44,294 --> 00:08:48,590 ‪là tiền thân của thứ ta đang có bây giờ. 113 00:08:48,674 --> 00:08:49,716 ‪- Hiểu. ‪- Nó kiểu… 114 00:08:49,800 --> 00:08:53,470 ‪Nếu họ không đem nó về đây, ‪ta sẽ gặp rắc rối lớn. 115 00:08:53,554 --> 00:08:57,724 ‪Thực ra bọn tôi không có bếp lò ‪ở nhà hàng, nhưng bọn tôi mô phỏng nó, 116 00:08:57,808 --> 00:09:01,395 ‪cơ bản là giữ thứ anh nấu ‪khỏi nguồn nhiệt nóng và trực tiếp. 117 00:09:04,106 --> 00:09:08,360 ‪Mọi người đón nhận ‪những bữa tối này thế nào? 118 00:09:08,443 --> 00:09:13,156 ‪Tôi nghĩ mọi người tham dự bữa tối ‪đều phản ứng rất tốt. 119 00:09:13,240 --> 00:09:18,870 ‪Vài người đọc về bữa tối và ‪họ đã không tham dự, họ không nghĩ nó hay. 120 00:09:18,954 --> 00:09:22,416 ‪Anh biết đấy, đó là một chủ đề nhạy cảm, 121 00:09:22,499 --> 00:09:26,128 ‪và nhiều người không muốn ‪nghe người khác nói về nó. Nên… 122 00:09:26,670 --> 00:09:28,422 ‪Anh nghĩ sao lại thế? 123 00:09:28,505 --> 00:09:30,048 ‪Người Mỹ như đà điểu ấy. 124 00:09:30,132 --> 00:09:34,386 ‪Kiểu họ cắm đầu vào cát ‪và giả vờ là mọi chuyện đều ổn. Nhỉ? 125 00:09:35,095 --> 00:09:38,473 ‪Ta chả có tội lỗi gì khi ngồi đây, ‪hiểu chứ? Nó… 126 00:09:39,099 --> 00:09:41,935 ‪Ta đang tiến bộ, ‪và mọi người cần biết điều đó. 127 00:09:42,019 --> 00:09:46,189 ‪Mọi người cần biết sự thật, ‪và họ có thể tự đưa ra ý kiến. 128 00:09:57,409 --> 00:10:01,246 ‪Món cuối của chúng ta, ‪trước hết là nhìn nó rất phức tạp, 129 00:10:02,581 --> 00:10:03,915 ‪nhưng đây là món gì? 130 00:10:03,999 --> 00:10:08,003 ‪Biến thể của một trong hai món ‪mà bọn tôi biết của James Hemings. 131 00:10:08,086 --> 00:10:09,254 ‪Đây là trứng tuyết. 132 00:10:09,755 --> 00:10:13,508 ‪Về cơ bản, nó là sữa trứng, ‪hoặc kem trứng sữa, 133 00:10:13,592 --> 00:10:15,844 ‪với một lòng trắng trứng trần. 134 00:10:15,927 --> 00:10:18,180 ‪- Một món ăn tuyệt đẹp. ‪- Nó rất đẹp. 135 00:10:18,263 --> 00:10:19,181 ‪Phải. 136 00:10:24,728 --> 00:10:26,605 ‪- Đỉnh. ‪- Mẻ ngon nhất của cậu. 137 00:10:28,231 --> 00:10:29,274 ‪Chà. 138 00:10:29,358 --> 00:10:30,567 ‪Kem trứng lạnh. 139 00:10:31,276 --> 00:10:32,444 ‪Không quá ngọt. 140 00:10:32,986 --> 00:10:35,656 ‪- Tôi thích hạt lựu để tạo kết cấu. ‪- Ừ. 141 00:10:36,490 --> 00:10:37,949 ‪Ăn nó mãn nguyện ghê. 142 00:10:43,830 --> 00:10:48,335 ‪Điều gì về di sản của hai đầu bếp này 143 00:10:48,418 --> 00:10:53,507 {\an8}‪đã thôi thúc hai người ‪muốn gìn giữ món ăn của họ? 144 00:10:53,590 --> 00:10:58,261 {\an8}‪Nhìn chung, số đầu bếp người Da đen tôi ‪có thể kể tên chỉ đếm trên đầu ngón tay, 145 00:10:58,345 --> 00:11:02,474 ‪chứ đừng nói là những người ‪có ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta ăn. 146 00:11:02,557 --> 00:11:07,104 ‪Nên, việc một người Da đen có thể ‪kể câu chuyện của họ rất quan trọng. 147 00:11:07,187 --> 00:11:10,816 ‪Khỏi bàn, hai người họ ‪là hai trong số đầu bếp quan trọng nhất 148 00:11:10,899 --> 00:11:13,485 ‪của lịch sử Mỹ, ‪và chưa từng được công nhận. 149 00:11:13,568 --> 00:11:16,905 ‪Và, anh biết đấy, ‪là những người đam mê và là đầu bếp, 150 00:11:17,406 --> 00:11:22,994 ‪chúng tôi cảm thấy đây là trọng trách ‪của mình để lao vào làm và duy trì nó. 151 00:11:31,086 --> 00:11:35,382 ‪Cả Hercules và James Hemings đều ‪bị bắt làm nô lệ tại đồn điền ở Virginia. 152 00:11:36,007 --> 00:11:40,095 {\an8}‪Nỗi ám ảnh với nguồn gốc đã đưa tôi ‪đến dãy núi Blue Ridge của bang, 153 00:11:40,178 --> 00:11:44,808 {\an8}‪nơi Thomas Jefferson xây nhà trên khu đất ‪rộng lớn ông đặt tên là Monticello. 154 00:11:45,559 --> 00:11:49,354 {\an8}‪James Hemings đã đến Monticello ‪cùng gia đình khi ông chín tuổi, 155 00:11:49,438 --> 00:11:52,190 ‪bao gồm cả em gái ông, Sally Hemings, 156 00:11:52,691 --> 00:11:55,652 ‪người về sau sẽ sinh ‪ít nhất sáu con cho Jefferson. 157 00:11:56,153 --> 00:11:58,447 ‪Monticello từng là đồn điền rộng lớn. 158 00:11:58,530 --> 00:12:02,701 {\an8}‪Trong suốt cuộc đời mình, ‪Jefferson đã bắt 607 người làm nô lệ, 159 00:12:02,784 --> 00:12:05,495 {\an8}‪và 400 người trong số đó ‪sẽ ở đồn điền này. 160 00:12:06,788 --> 00:12:10,625 ‪Chúng ta có biết ‪những người nô lệ đó ăn gì không? 161 00:12:10,709 --> 00:12:13,211 ‪Có. Jefferson là người ghi chép rất tỉ mỉ. 162 00:12:13,712 --> 00:12:17,507 ‪Bọn tôi có hơn 65,000 tài liệu ‪có thông tin về cộng đồng nô lệ này. 163 00:12:17,591 --> 00:12:18,467 ‪Chà. 164 00:12:18,550 --> 00:12:22,888 ‪Bọn tôi biết rằng Jefferson chỉ cho ‪cộng đồng nô lệ khẩu phần ăn đạm bạc, 165 00:12:22,971 --> 00:12:27,309 ‪nên họ phải trồng vườn, họ phải bẫy ‪và săn bắn để bổ sung chế độ ăn uống. 166 00:12:28,435 --> 00:12:30,645 ‪Thế James Hemings đến đây từ bé à? 167 00:12:30,729 --> 00:12:34,065 ‪Phải. James Hemings đến đây ‪như một phần của thừa kế. 168 00:12:34,149 --> 00:12:38,278 ‪Ông ấy là anh của Sally Hemings. ‪Nên họ đến đây như một gia đình, 169 00:12:38,361 --> 00:12:43,283 ‪cùng các thành viên của đại gia đình để ‪bắt đầu công việc Jefferson giao cho họ. 170 00:12:44,284 --> 00:12:46,286 ‪Và vào thời điểm nào của cuộc đời, 171 00:12:46,369 --> 00:12:49,831 ‪Jefferson quyết định rằng ‪Hemings rất hợp với việc làm bếp? 172 00:12:49,915 --> 00:12:51,833 ‪Ban đầu James làm hầu và đầy tớ 173 00:12:51,917 --> 00:12:57,672 ‪và Jefferson bắt đầu nhận ra các đặc điểm ‪đó ở Hemings sẽ phát huy tốt trong bếp. 174 00:12:58,298 --> 00:13:01,510 ‪Nên khi Jefferson làm ‪Bộ trưởng Bộ ngoại giao ở Pháp, 175 00:13:01,593 --> 00:13:03,804 ‪ông ấy đưa Hemings 19 tuổi đi cùng 176 00:13:03,887 --> 00:13:06,306 ‪và đào tạo về nghệ thuật nấu ăn Pháp. 177 00:13:07,724 --> 00:13:10,602 ‪Vậy là Jefferson có tiếng tăm lừng lẫy 178 00:13:10,685 --> 00:13:13,814 ‪là một trong các tín đồ ẩm thực đầu tiên ‪của đất nước. 179 00:13:13,897 --> 00:13:18,151 ‪Jefferson là người đàn ông có ý tưởng ‪tham vọng về người Mỹ phải ra sao. 180 00:13:18,235 --> 00:13:21,571 ‪Và ông ấy làm điều đó qua kiến trúc, ‪thiết kế của mình, 181 00:13:21,655 --> 00:13:23,532 ‪và đặc biệt là thông qua đồ ăn. 182 00:13:24,407 --> 00:13:25,992 ‪Nếu anh đến Monticello, 183 00:13:26,076 --> 00:13:30,247 ‪anh sẽ có những món được mô tả ‪là mang nửa phong vị Virginia, nửa Pháp. 184 00:13:30,330 --> 00:13:35,877 ‪Hầu hết dân Virginia chưa đến Pháp. ‪Nhỉ? Họ không có các loại nước sốt tinh tế 185 00:13:35,961 --> 00:13:38,630 ‪và các món ngon ‪được phục vụ ở Monticello này. 186 00:13:40,340 --> 00:13:44,553 ‪Vậy khi James Hemings từ Paris về, ‪ông ấy đã đàm phán gì với Jefferson? 187 00:13:44,636 --> 00:13:47,681 ‪Khi từ Paris trở về, ‪họ đã đến Philadelphia. 188 00:13:48,223 --> 00:13:51,685 ‪Và James làm ở đó như một đầu bếp ‪trong nhà của Jefferson. 189 00:13:51,768 --> 00:13:54,396 ‪Philadelphia có rất đông ‪người Da đen tự do. 190 00:13:55,188 --> 00:13:59,484 ‪Và rốt cuộc James quyết định ông ấy ‪muốn tự do, và đàm phán với Jefferson. 191 00:13:59,568 --> 00:14:03,446 ‪Và câu trả lời của Jefferson là: ‪"Chà, tôi đã chi rất nhiều tiền 192 00:14:03,947 --> 00:14:07,576 ‪để đào tạo cậu nấu ‪món tôi muốn được phục vụ ở nhà tôi. 193 00:14:07,659 --> 00:14:11,329 ‪Cách duy nhất để cậu được tự do ‪là cậu đào tạo người khác". 194 00:14:11,413 --> 00:14:13,456 ‪Và rồi đó là em trai của James. 195 00:14:13,540 --> 00:14:16,960 ‪Và chìa khóa cho sự tự do đó ‪là ông ấy trở về Monticello, 196 00:14:17,043 --> 00:14:20,964 ‪đào tạo em trai để thay mình trong bếp ‪trước khi có sự tự do đó. 197 00:14:25,927 --> 00:14:30,140 ‪Tôi thấy bất ngờ là căn bếp ‪nơi James Hemings đào tạo em trai Peter, 198 00:14:30,223 --> 00:14:32,017 ‪vẫn còn hoạt động. 199 00:14:32,767 --> 00:14:36,521 ‪Và chính ở đây, ông đã phổ biến ‪các món ăn như khoai tây chiên, 200 00:14:36,605 --> 00:14:40,066 ‪kem và món đất nước chúng ta ‪rất ưa chuộng, nui phô mai. 201 00:14:42,986 --> 00:14:44,821 ‪Trước khi bàn về nui phô mai, 202 00:14:44,905 --> 00:14:47,866 ‪cô có thể giới thiệu qua ‪về căn bếp cho cháu 203 00:14:47,949 --> 00:14:50,744 ‪về cách mọi thứ hoạt động ở thế kỷ 18 chứ? 204 00:14:50,827 --> 00:14:57,250 {\an8}‪Ở căn bếp này, bếp củi chính là ‪quang cảnh chính luôn diễn ra. 205 00:14:57,334 --> 00:15:00,712 ‪Đó là một nơi luôn luôn đỏ lửa, 206 00:15:00,795 --> 00:15:05,216 ‪nên cậu có thể nướng bánh, ‪hay có thể nướng thịt ngay phía trước nó. 207 00:15:05,300 --> 00:15:07,385 ‪Nên nó thực sự là tâm điểm của bếp. 208 00:15:10,597 --> 00:15:14,684 ‪Và sau đó cậu có chỗ bệ gạch này ‪gọi là bếp lò. 209 00:15:14,768 --> 00:15:21,483 ‪Chúng được đặc biệt chế tạo để làm kem, ‪sốt, hay chiên sơ một cách hiệu quả. 210 00:15:25,070 --> 00:15:26,154 ‪Nay ta làm gì ạ? 211 00:15:26,237 --> 00:15:30,659 ‪Ta sẽ làm bánh nui, ‪thời đó họ đã gọi nó như thế. 212 00:15:32,786 --> 00:15:34,955 ‪Dĩ nhiên ta gọi nó là nui phô mai. 213 00:15:35,038 --> 00:15:40,669 ‪Món ăn ngon, tiêu chuẩn mà ta đều ‪yêu thích này có một lịch sử rất lâu đời. 214 00:15:48,468 --> 00:15:50,053 ‪Vậy là cô cho mì vào đây. 215 00:15:50,136 --> 00:15:54,474 ‪Phải. Và ở công thức đặc biệt này, ‪ta sẽ nấu chúng thật kỹ, 216 00:15:54,557 --> 00:15:58,478 ‪để chúng thật mềm, ta sẽ nấu chúng ‪trong một nửa sữa, một nửa nước, 217 00:15:58,561 --> 00:16:04,234 ‪đó là một sự kết hợp thú vị ‪và cực kỳ hiệu quả. 218 00:16:09,239 --> 00:16:10,949 ‪Nó dậy mùi nui phô mai rồi… 219 00:16:11,032 --> 00:16:13,952 ‪- Hẳn rồi ạ. ‪- …và đó là vì có sữa trong đó. 220 00:16:21,126 --> 00:16:24,254 ‪Một lớp nui này. 221 00:16:24,337 --> 00:16:26,131 ‪Cậu sẽ cho một lớp bơ vào. 222 00:16:26,631 --> 00:16:29,634 ‪Và dĩ nhiên là đừng dùng quá nhiều bơ. 223 00:16:29,718 --> 00:16:34,055 ‪Vậy làm sao mà nui phô mai trở nên ‪phổ biến khắp nơi qua nhà bếp này ạ? 224 00:16:34,889 --> 00:16:40,061 ‪Chà, nó bắt đầu, có lẽ là ở căn bếp này ‪với James, nhưng ông ấy đã truyền lại nó, 225 00:16:40,145 --> 00:16:43,565 ‪và nó đã truyền qua ‪nhiều thế hệ đầu bếp đã nấu ăn ở đây. 226 00:16:43,648 --> 00:16:49,404 ‪Chúng ta biết rằng ‪Jefferson đã mua nửa cân nui sống 227 00:16:49,487 --> 00:16:52,282 ‪sáu tháng trước khi qua đời vào năm 1826, 228 00:16:52,365 --> 00:16:57,037 ‪nên chắc hẳn ‪nó là món ăn cực kỳ được ưa chuộng ở đây. 229 00:16:57,120 --> 00:17:03,543 ‪Và đôi khi thật khó để biết phong cách ‪ẩm thực diễn ra và hình thành ra sao, 230 00:17:03,626 --> 00:17:07,797 ‪nhưng có lẽ James đã học nó ở Pháp. 231 00:17:09,132 --> 00:17:10,133 ‪Thơm quá. 232 00:17:11,051 --> 00:17:14,304 ‪Và ta sẽ cho nó vào một cái lò quay. 233 00:17:15,180 --> 00:17:18,183 ‪Đặt nó lên mấy viên gạch ‪rất cứng và nóng này. 234 00:17:24,189 --> 00:17:25,190 ‪Nui đó. 235 00:17:29,486 --> 00:17:31,780 ‪Rồi ta sẽ đậy nắp lại. 236 00:17:33,323 --> 00:17:35,283 ‪Và chúng ta sẽ thêm…  237 00:17:38,369 --> 00:17:39,329 ‪than… 238 00:17:39,412 --> 00:17:40,246 ‪Ồ, rồi. 239 00:17:40,330 --> 00:17:44,667 ‪…lên trên nồi này để nhiệt có thể… 240 00:17:46,086 --> 00:17:48,254 ‪nướng đều nó khắp xung quanh. 241 00:17:52,425 --> 00:17:55,720 ‪Thế việc nấu ăn với bếp củi ‪nguy hiểm sao vào thời ấy ạ? 242 00:17:56,221 --> 00:17:57,055 ‪Khá nguy hiểm. 243 00:17:57,138 --> 00:18:01,267 ‪Cậu nghe câu ngạn ngữ: "Không chịu được ‪nóng thì ra khỏi bếp" chưa? 244 00:18:01,351 --> 00:18:03,937 ‪- Hẳn rồi. ‪- Vậy đó. Lúc nào nó cũng nóng. 245 00:18:04,020 --> 00:18:09,067 ‪Các mối nguy hiểm, dĩ nhiên là do bỏng. ‪Phụ nữ từng mặc đồ dài. 246 00:18:09,150 --> 00:18:13,696 ‪Bị bỏng vì quần áo của họ bắt lửa ‪thực sự có thể là một vấn đề. 247 00:18:25,416 --> 00:18:27,293 ‪- Rồi, cô nghĩ xong chưa? ‪- Nào. 248 00:18:27,377 --> 00:18:31,714 ‪- Được rồi. ‪- Rồi. Nào, cái… nhấc lò. 249 00:18:32,215 --> 00:18:37,178 ‪Ta sẽ, một lần nữa , ‪nhấc thẳng nó lên và để sang một bên. 250 00:18:38,096 --> 00:18:40,723 ‪- Ôi, nó xèo xèo kìa! ‪- Nhìn ngon quá. 251 00:18:48,815 --> 00:18:50,191 ‪- Chào! ‪- Chào, Gayle. 252 00:18:50,275 --> 00:18:52,485 ‪Ôi. Nhìn nó kìa, trông tuyệt quá. 253 00:18:52,569 --> 00:18:54,237 ‪- Nhìn ngon ghê. ‪- Thêm bơ. 254 00:18:54,320 --> 00:18:58,741 ‪Bọn cháu đang làm nui phô mai, và cháu ‪biết cô là hậu duệ của nhà Hemings. 255 00:18:58,825 --> 00:19:00,243 ‪Đúng vậy. 256 00:19:00,326 --> 00:19:03,788 {\an8}‪Tôi có họ hàng với cả gia đình Hemings. 257 00:19:03,872 --> 00:19:06,541 {\an8}‪James Hemings là ‪ông bác cố cố cố cố của tôi. 258 00:19:06,624 --> 00:19:09,669 ‪Em trai Peter của ông ấy ‪là ông cố cố cố của tôi. 259 00:19:09,752 --> 00:19:13,006 ‪Nên tôi thấy có kết nối đặc biệt ‪với nui phô mai này. 260 00:19:13,089 --> 00:19:15,466 ‪Chuẩn là vậy rồi. 261 00:19:15,550 --> 00:19:17,927 ‪Vậy chắc cô đã lớn lên ăn nui phô mai. 262 00:19:18,011 --> 00:19:19,179 ‪Ta đều vậy mà? 263 00:19:19,262 --> 00:19:20,763 ‪- Dạ, ta đều vậy nhỉ? ‪- Ừ. 264 00:19:20,847 --> 00:19:23,474 ‪Và cảm giác thế nào khi cô nhận ra 265 00:19:23,558 --> 00:19:26,936 ‪rằng mình là hậu duệ của một người, ‪hay của một gia đình 266 00:19:27,020 --> 00:19:28,938 ‪đã giúp phổ biến món này ở Mỹ? 267 00:19:29,022 --> 00:19:31,900 ‪Chà, đầu tiên, ‪hồi bé tôi không biết điều đó. 268 00:19:31,983 --> 00:19:34,110 ‪Tôi vừa mới biết nó gần đây thôi. 269 00:19:34,652 --> 00:19:37,405 ‪Giờ khi đã biết, ‪tôi tự hỏi tiền bản quyền đâu. 270 00:19:39,115 --> 00:19:41,659 ‪- Cảm ơn. ‪- Thực ra ta đều thắc mắc điều đó. 271 00:19:43,036 --> 00:19:47,498 ‪Ngoài ra thì, nghe này, ‪đó thực sự là một vinh dự. 272 00:19:47,582 --> 00:19:50,251 ‪Tôi đủ may mắn để biết về lịch sử đó, 273 00:19:50,835 --> 00:19:55,965 ‪nhưng người Mỹ Da đen nào cũng có ‪một thứ như thế trong lịch sử của họ. 274 00:19:56,049 --> 00:19:57,550 ‪Chỉ là họ chả biết thôi. 275 00:19:57,634 --> 00:20:01,471 ‪Nên tôi rất tự hào, vinh dự, ‪và mong được nếm vị nui phô mai này. 276 00:20:02,263 --> 00:20:06,184 ‪- Nếu cậu đưa tôi đĩa nếm thử… ‪- Nhìn ngon quá. 277 00:20:06,267 --> 00:20:09,562 ‪- Ôi trời. ‪- …ta sẽ ăn ngấu nghiến đấy. 278 00:20:09,646 --> 00:20:11,064 ‪Tôi háo hức quá. 279 00:20:14,776 --> 00:20:16,194 ‪Chà, thơm lắm luôn ấy. 280 00:20:16,277 --> 00:20:17,612 ‪Nhìn ngon thật. 281 00:20:23,534 --> 00:20:25,078 ‪Ôi, đậm đà ghê. 282 00:20:25,161 --> 00:20:25,995 ‪Ôi chao. 283 00:20:27,497 --> 00:20:28,748 ‪- Và… ‪- Béo ngậy nữa. 284 00:20:28,831 --> 00:20:31,542 ‪Và công thức này có từ bao lâu rồi, Leni? 285 00:20:31,626 --> 00:20:34,462 ‪Từ 200 năm trước. Và có thể là lâu hơn. 286 00:20:35,088 --> 00:20:37,006 ‪Chà. Biết cháu thích gì chứ? 287 00:20:37,090 --> 00:20:38,967 ‪Vì cô đã nấu nó với sữa, 288 00:20:39,050 --> 00:20:40,718 ‪nên nó tạo một sự mượt mà, 289 00:20:40,802 --> 00:20:44,973 ‪sang chảnh cho mì. Chắc từ giờ cháu sẽ ‪nấu nui phô mai kiểu này. 290 00:20:45,056 --> 00:20:49,352 ‪Ừ, không, tôi đã bắt đầu nấu như thế, ‪và tôi mê nó. Cực mê luôn ấy. 291 00:20:50,478 --> 00:20:53,356 ‪Vậy, Gayle, ‪cô nghĩ tổ tiên của cô sẽ nghĩ gì 292 00:20:53,439 --> 00:20:56,609 ‪về sự thật là ‪món ăn này trở nên phổ biến đến thế? 293 00:20:56,693 --> 00:20:57,568 ‪Ôi trời. 294 00:20:58,611 --> 00:21:01,739 ‪Chà, tôi sẽ cho cậu biết ‪tôi nghĩ sao về việc đó. 295 00:21:01,823 --> 00:21:04,450 ‪Tôi hơi choáng ngợp trước ý nghĩ 296 00:21:04,534 --> 00:21:09,664 ‪rằng tổ tiên của tôi đã giúp tạo ra ‪món ăn này tại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, 297 00:21:09,747 --> 00:21:11,624 ‪thứ đã thành món ăn chính ở Mỹ. 298 00:21:12,834 --> 00:21:15,503 ‪Tôi tự hào về sức chịu đựng của họ, 299 00:21:15,586 --> 00:21:19,173 ‪sự quyết tâm của họ và cá tính của họ. 300 00:21:19,716 --> 00:21:21,843 ‪Chắc không có ai có thể tưởng tượng 301 00:21:21,926 --> 00:21:25,179 ‪nó sẽ thế nào nếu phải sống dưới ‪những hoàn cảnh đó, 302 00:21:25,263 --> 00:21:28,725 ‪biết rằng mình sẽ không bao giờ ‪được tự do. 303 00:21:29,434 --> 00:21:32,937 ‪Và họ đã sống sót, và còn hơn thế nữa. 304 00:21:34,605 --> 00:21:36,774 ‪Vì ngày hôm nay tôi đang đứng đây, 305 00:21:36,858 --> 00:21:38,943 ‪ngày hôm nay ta đang đứng đây, 306 00:21:39,027 --> 00:21:42,030 ‪và tôi rất xúc động về việc đó, bởi vì họ, 307 00:21:42,113 --> 00:21:45,158 ‪vì sức mạnh của họ. ‪Ta thừa hưởng di sản của họ. 308 00:21:45,241 --> 00:21:47,410 ‪Nó rất ngon, tôi thích nui phô mai. 309 00:21:47,493 --> 00:21:51,122 ‪Ta có thể dùng nó làm biểu tượng, ‪nhưng hãy nghĩ về họ là ai, 310 00:21:51,205 --> 00:21:55,752 ‪sức mạnh, tính cách, sức chịu đựng của họ. ‪Nên, phải, tôi cực kỳ tự hào. 311 00:21:57,378 --> 00:21:59,881 ‪Không chỉ vì tôi xuất thân từ họ, 312 00:22:00,423 --> 00:22:03,843 ‪mà còn bởi vì họ đại diện ‪cho những gì tinh túy nhất 313 00:22:03,926 --> 00:22:05,595 ‪của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. 314 00:22:09,932 --> 00:22:11,225 ‪Rời khỏi Monticello, 315 00:22:11,309 --> 00:22:16,564 ‪tôi nghĩ rất nhiều về việc James Hemings ‪đã thấy sao khi phải đào tạo em trai 316 00:22:16,647 --> 00:22:18,191 ‪để đổi lấy tự do của mình, 317 00:22:18,983 --> 00:22:21,903 {\an8}‪và cuộc sống của ông ấy sau đó ‪như thế nào. 318 00:22:23,279 --> 00:22:24,989 ‪Thế Hemings đã ra sao? 319 00:22:25,823 --> 00:22:29,911 ‪Chuyện là Hemings không chỉ dạy ‪em trai Peter, mà cả những người khác, 320 00:22:29,994 --> 00:22:32,163 {\an8}‪ở Monticello cách nấu nướng. 321 00:22:32,246 --> 00:22:34,040 {\an8}‪Và rồi ông ấy được tự do. 322 00:22:36,918 --> 00:22:38,961 ‪Ông ấy đã đến Philadelphia, 323 00:22:39,045 --> 00:22:41,297 ‪và cuối cùng đến được Baltimore. 324 00:22:43,091 --> 00:22:44,550 ‪Ở Baltimore ông ấy sao? 325 00:22:45,218 --> 00:22:49,889 ‪Ông ấy là người phục vụ hoặc chủ nhà hàng ‪ở Baltimore, ở đó một thời gian, 326 00:22:49,972 --> 00:22:53,518 ‪và cuối cùng, ‪Jefferson nhận được tin là ông ấy đã chết. 327 00:22:53,601 --> 00:22:55,228 ‪Ông ấy uống rượu tới chết. 328 00:22:57,647 --> 00:23:01,609 ‪Giờ, một số sử gia tranh luận ‪rằng liệu việc đó có thật hay không, 329 00:23:01,692 --> 00:23:05,154 ‪dù đó là tự sát hay chỉ là ‪vô tình uống rượu đến chết, 330 00:23:05,238 --> 00:23:07,115 ‪nhưng rốt cuộc là ông ấy chết. 331 00:23:10,368 --> 00:23:13,663 ‪Tôi tin rằng ông ấy sẽ là ‪đầu bếp Nhà Trắng của Jefferson 332 00:23:13,746 --> 00:23:17,708 ‪nếu sống thêm vài tháng nữa. ‪Tôi nghĩ Jefferson sẽ cố gọi ông ấy. 333 00:23:17,792 --> 00:23:20,128 ‪Ông ấy đã đầu tư rất nhiều vào Hemings, 334 00:23:20,211 --> 00:23:23,256 ‪và rất tôn trọng tài năng, ‪và mê đồ ăn của ông ấy. 335 00:23:24,507 --> 00:23:27,593 ‪Vậy, đây là giăm bông Virginia, hẳn rồi. 336 00:23:28,094 --> 00:23:32,765 ‪Đây là thứ được phục vụ cho Jefferson ‪và Washington bởi đầu bếp nô lệ của họ? 337 00:23:32,849 --> 00:23:37,478 ‪Dĩ nhiên. Chuyện là, giăm bông Virginia ‪rất nổi tiếng vào thời đó và bây giờ. 338 00:23:37,562 --> 00:23:40,857 ‪Và khi tổng thống chiêu đãi, ‪họ muốn đem ra thứ ngon nhất 339 00:23:40,940 --> 00:23:45,403 ‪mà họ có từ bang quê nhà của họ, ‪và giăm bông Virginia có tiếng tăm đó. 340 00:23:45,987 --> 00:23:48,072 ‪Nên ngoài giăm bông Virginia, 341 00:23:48,156 --> 00:23:51,534 ‪anh có thể có thịt bò, cá, ‪các món ăn được ưa chuộng khác, 342 00:23:51,617 --> 00:23:54,745 ‪nhưng chắc chắn giăm bông Virginia ‪là ngôi sao sáng. 343 00:23:54,829 --> 00:23:56,414 ‪Chà, vậy ta thử chút nhỉ? 344 00:23:56,497 --> 00:23:57,874 ‪- Dĩ nhiên! ‪- Vâng. 345 00:24:09,719 --> 00:24:10,553 ‪Rất ngon. 346 00:24:10,636 --> 00:24:12,597 ‪- Ngon nhỉ? ‪- Cái tôi đang nói đó. 347 00:24:13,431 --> 00:24:18,227 ‪Thế, Hercules, đầu bếp nô lệ của ‪Washington. Chuyện gì xảy ra với ông ấy? 348 00:24:19,312 --> 00:24:22,356 ‪Có dấu hiệu cho thấy ‪vào cuối nhiệm kỳ thứ hai, 349 00:24:22,440 --> 00:24:26,360 ‪Washington bắt đầu nghi ngờ ‪rằng Hercules có thể cố bỏ trốn. 350 00:24:26,444 --> 00:24:28,905 ‪Ông ấy cử Hercules về Mount Vernon thật. 351 00:24:28,988 --> 00:24:33,367 ‪Có ghi chép là Hercules thực sự lao động ‪khổ sai trên đồng ở Mount Vernon. 352 00:24:33,451 --> 00:24:34,785 ‪Hercules muốn tự do. 353 00:24:34,869 --> 00:24:38,122 ‪Nên ông ấy đợi đến ‪sinh nhật lần thứ 65 của Washington, 354 00:24:38,206 --> 00:24:43,169 ‪có một lễ kỷ niệm lớn được lên kế hoạch, ‪và lúc mọi thứ diễn ra, ông ấy biến mất. 355 00:24:43,252 --> 00:24:47,173 ‪Washington, người rất dễ nổi nóng, ‪đã rất tức giận về việc này. 356 00:24:47,256 --> 00:24:51,677 ‪Ông ấy viết thư cho các cộng sự, ‪cố tìm ra chỗ ở của Hercules, 357 00:24:51,761 --> 00:24:54,639 ‪thậm chí cả một năm ‪sau khi Hercules trốn thoát. 358 00:24:54,722 --> 00:24:56,349 ‪Họ chả thể bắt được ông ấy. 359 00:24:56,432 --> 00:25:00,686 ‪Phải đến tận năm 1801, ‪cùng năm mà Hemings qua đời, 360 00:25:00,770 --> 00:25:04,982 ‪Hercules bị nhìn thấy ở New York ‪bởi Thị trưởng của New York, 361 00:25:05,066 --> 00:25:07,109 ‪người từng làm với Washington. 362 00:25:07,193 --> 00:25:11,614 ‪Và ông ấy báo cho Martha Washington, ‪vì lúc đó Washington đã qua đời, 363 00:25:11,697 --> 00:25:15,243 ‪về chỗ ở của Hercules, ‪mà đó là lần cuối ta nghe về Hercules. 364 00:25:16,619 --> 00:25:19,038 ‪Ta không biết chuyện xảy ra với Hercules, 365 00:25:19,121 --> 00:25:23,209 ‪nhưng có vài bằng chứng gần đây ‪cho thấy ông ấy đã ở New York này? 366 00:25:23,292 --> 00:25:28,381 ‪Phải, nhờ các nghiên cứu kiên trì bởi một ‪nhà phả hệ học tận tâm và vài người khác, 367 00:25:28,464 --> 00:25:31,092 ‪ta đã biết rằng Hercules đã ở New York, 368 00:25:31,175 --> 00:25:36,013 ‪ông ấy lấy tên ‪của người chủ nô trước Washington, 369 00:25:36,097 --> 00:25:39,433 ‪người đó tên là John Posey. ‪Và tự xưng là Hercules Posey. 370 00:25:39,517 --> 00:25:42,520 ‪Ta biết rằng ‪ông ấy đã sống ở nhiều nơi ở New York, 371 00:25:42,603 --> 00:25:45,815 ‪và được ghi nhận ‪là làm đầu bếp và lao công, 372 00:25:45,898 --> 00:25:50,069 ‪và cuối cùng qua đời vào ngày 15 ‪tháng Năm năm 1812 vì bệnh lao phổi, 373 00:25:50,152 --> 00:25:52,572 ‪căn bệnh mà ngày nay ta gọi là bệnh lao. 374 00:25:53,072 --> 00:25:57,243 ‪Và hài cốt của ông ấy được chôn ‪ở đâu đó tại Thành phố New York. 375 00:25:57,326 --> 00:26:01,539 ‪Chả rõ chính xác ở đâu mà ông ấy đã ‪dành những ngày cuối đời ở New York. 376 00:26:02,039 --> 00:26:04,208 ‪Vậy là ông ấy vẫn đâu đó quanh đây với ta. 377 00:26:04,292 --> 00:26:08,045 ‪Ông ấy vẫn ở đây với ta, và chắc đó là ‪phép ẩn dụ hay cho cuộc đời ông ấy, 378 00:26:08,129 --> 00:26:12,967 ‪và cả các đầu bếp Mỹ gốc Phi đáng kính, vì ‪theo nhiều cách, họ vẫn ẩn nấp giữa đời, 379 00:26:13,467 --> 00:26:16,512 ‪không hoàn toàn được chấp nhận ‪hay công nhận. 380 00:26:16,596 --> 00:26:19,265 ‪Và một phần nỗ lực của chúng ta ở đây 381 00:26:19,348 --> 00:26:22,310 ‪là thực sự cho thấy đóng góp của họ ‪với ẩm thực Mỹ, 382 00:26:22,393 --> 00:26:26,439 ‪và cho thấy họ đặt nền tảng ‪cho các món ăn mà ta yêu ngày nay ra sao. 383 00:26:34,113 --> 00:26:36,866 ‪Không chỉ mình ‪huyền thoại ẩm thực Hercules 384 00:26:36,949 --> 00:26:39,744 ‪có đóng góp bị mất ‪trong bóng tối của New York. 385 00:26:41,454 --> 00:26:44,624 ‪Khi tìm hiểu sâu hơn ‪về lịch sử ẩm thực của Big Apple, 386 00:26:45,124 --> 00:26:49,670 ‪tôi phát hiện ra vào những năm 1800, ‪món hàu đã rất nổi tiếng trong thành phố. 387 00:26:50,921 --> 00:26:54,425 ‪Và một người Da đen tự do ‪tên là Thomas Downing 388 00:26:54,508 --> 00:26:57,553 ‪đã xây dựng cả một đế chế ‪ở trung tâm Phố Wall 389 00:26:58,054 --> 00:27:01,140 ‪và được biết đến ‪như vị vua hàu của thành phố. 390 00:27:04,560 --> 00:27:08,606 {\an8}‪"Công thức Hàu Hầm New York, ‪khoảng năm 1826, cho Thomas Downing". 391 00:27:09,982 --> 00:27:15,196 ‪Bạn tôi, đầu bếp Omar Tate đã cống hiến ‪kỹ năng và nghệ thuật cho Thomas Downing 392 00:27:15,279 --> 00:27:18,115 ‪và các doanh nhân Da đen khác ‪ở các bang Trung-Đại Tây Dương. 393 00:27:20,534 --> 00:27:23,329 ‪"Làm từ hàu lấy bằng tay, ‪lấy nhiều nhất có thể. 394 00:27:23,829 --> 00:27:27,917 ‪Muối biển, chanh và trầm tích khoáng sản ‪chất cao đến ủng và hơn thế. 395 00:27:29,251 --> 00:27:31,087 ‪Thời gian nấu, lâu thật lâu. 396 00:27:34,090 --> 00:27:36,008 ‪Thêm kem và để nó cạn bớt. 397 00:27:36,092 --> 00:27:39,136 ‪Cạn cho đến khi chỉ còn màu nâu. ‪Ngậy và đầy tràn. 398 00:27:39,220 --> 00:27:43,391 ‪Đến khi nó cạn và không còn trắng. ‪Đến khi nó làm bớt khổ đau của bạn. 399 00:27:43,474 --> 00:27:47,603 ‪Đến khi nó rút lại thời gian giữa ‪lần cuối bạn gặp vợ, con, mẹ của bạn. 400 00:27:48,104 --> 00:27:50,064 ‪Để nó cạn bớt, từ từ, kiên nhẫn. 401 00:27:53,734 --> 00:27:56,278 ‪Mẹo hay. Canh thật cẩn thận. 402 00:27:56,362 --> 00:27:58,197 ‪Kem sẽ dâng và tràn ra ngoài. 403 00:27:58,280 --> 00:28:00,324 ‪Phục vụ nóng ngay". 404 00:28:04,662 --> 00:28:06,872 ‪Trong mười năm qua gì đó, 405 00:28:06,956 --> 00:28:09,917 ‪anh đã nấu ăn ở các nhà hàng cao cấp nhất 406 00:28:10,000 --> 00:28:11,293 ‪ở New York và Philly. 407 00:28:11,877 --> 00:28:14,880 ‪Vậy, là một đầu bếp, ‪sứ mệnh của anh là gì? 408 00:28:14,964 --> 00:28:20,177 ‪Tôi coi mình là đầu bếp di sản dân Da đen, ‪và tôi đang cố định hình lại nó là gì, 409 00:28:20,678 --> 00:28:23,514 ‪cái ta bày ra trong giới ẩm thực ‪khi là người Mỹ gốc Phi. 410 00:28:23,597 --> 00:28:28,978 ‪Tôi nghĩ đôi khi mọi người ‪nhìn vào ẩm thực của người Da đen, 411 00:28:29,061 --> 00:28:32,565 ‪là đầu bếp, họ sẽ nói: ‪"Ừ, anh sẽ làm món miền Nam, gà rán". 412 00:28:32,648 --> 00:28:34,608 ‪Còn nhiều chuyện để kể hơn thế. 413 00:28:36,402 --> 00:28:41,991 ‪Một trong những khám phá ‪mà anh đã nghiên cứu là Thomas Downing. 414 00:28:45,911 --> 00:28:48,873 ‪Thomas Downing là người đã xây dựng nên 415 00:28:48,956 --> 00:28:53,669 ‪một nhà hàng hàu ngon nhất New York ở ‪Phố Wall từ thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 19, 416 00:28:53,753 --> 00:28:58,090 ‪trong thời gian mà hầu hết ‪người Mỹ gốc Phi ở đây vẫn là nô lệ. 417 00:29:00,134 --> 00:29:04,138 ‪Nó giống như một câu chuyện phi thường ‪mà mọi người không biết tới. 418 00:29:04,221 --> 00:29:08,225 ‪Là một thành phố hàu, hàu ở khắp nơi, ‪biết đó, chất đống trên đường, 419 00:29:08,309 --> 00:29:10,352 ‪vỏ hàu trên khắp vỉa hè. 420 00:29:10,436 --> 00:29:15,399 ‪Ta đã từng dùng vỏ hàu ‪để làm vữa trát cho các tòa nhà. 421 00:29:15,483 --> 00:29:16,317 ‪Phải. 422 00:29:16,400 --> 00:29:19,320 ‪Vậy đây là hoàn cảnh ‪mà Downing bước vào nhỉ? 423 00:29:19,403 --> 00:29:25,451 ‪Ừ. Nhưng ông ấy bắt đầu bằng việc thu lượm ‪và thu hoạch, và rồi bán nó nhỏ lẻ, 424 00:29:25,534 --> 00:29:27,203 ‪và rồi xây dựng từ đó. 425 00:29:28,037 --> 00:29:29,789 ‪Người ta bán hàu ngoài phố. 426 00:29:30,331 --> 00:29:34,919 ‪Vậy là về cơ bản, nó tương đương ‪như một quầy bán xúc xích ngày nay. 427 00:29:35,002 --> 00:29:36,378 ‪- Nhỉ? ‪- Chuẩn. Phải. 428 00:29:36,462 --> 00:29:42,176 ‪Tôi đọc rằng vào thời ấy, trung bình ‪người dân New York ăn 600 con hàu mỗi năm. 429 00:29:42,885 --> 00:29:46,514 ‪Chúng bao nhiêu nhỉ, kiểu, ‪nửa xu ấy, biết đó, thời đó ấy? 430 00:29:47,014 --> 00:29:48,224 ‪Đúng là xa xỉ. 431 00:29:48,307 --> 00:29:49,225 ‪Chà, 432 00:29:49,850 --> 00:29:53,938 ‪vậy ta nên khám phá khía cạnh ẩm thực ‪trong công việc của anh chứ? 433 00:29:57,107 --> 00:29:58,943 ‪Ý tôi là, đặc biệt với món này, 434 00:29:59,652 --> 00:30:03,989 ‪vì Thomas Downing rất độc đáo và ‪rất đặc trưng trong câu chuyện New York, 435 00:30:04,073 --> 00:30:07,451 ‪tôi muốn kết hợp mọi thứ độc đáo ‪và đặc trưng của New York nói chung. 436 00:30:07,535 --> 00:30:10,454 ‪Nên với món này, có hai kiểu chế biến hàu. 437 00:30:10,538 --> 00:30:13,332 ‪Món hàu hầm rất phổ biến vào thế kỷ 19. 438 00:30:13,415 --> 00:30:17,253 ‪Nên là món súp này có kem, cỏ xạ hương, 439 00:30:17,336 --> 00:30:18,546 ‪một chút… 440 00:30:18,629 --> 00:30:23,175 ‪Ừ. Kem, cỏ xạ hương, tiêu đen, ‪mỡ hàu, một thành phần rất đặc biệt. 441 00:30:23,259 --> 00:30:27,555 ‪Đó là hàu được luộc ở, kiểu, ‪nhiệt độ 140 độ trong vài giờ, 442 00:30:27,638 --> 00:30:32,059 ‪hòa trộn đến khi ‪tất cả các hương vị hòa vào dầu. 443 00:30:32,142 --> 00:30:36,397 ‪Đó là vị hàu rất nguyên chất và tinh khiết ‪mà tôi dùng để nấu rau củ. 444 00:30:36,480 --> 00:30:39,900 ‪Các loại rau là tỏi, hành tây và cần tây. 445 00:30:39,984 --> 00:30:43,112 ‪Nên nó như kiểu một lớp hàu khác ‪trên chính nó. 446 00:30:43,195 --> 00:30:44,154 ‪Hàu trên hàu. 447 00:30:44,238 --> 00:30:45,614 ‪Được rồi, chà, 448 00:30:45,698 --> 00:30:46,949 ‪chúc ta ngon miệng. 449 00:30:47,032 --> 00:30:48,158 ‪Chúc mừng, anh bạn. 450 00:30:49,159 --> 00:30:50,035 ‪Chúc mừng. 451 00:30:54,206 --> 00:30:56,292 ‪- Ôi, chà. ‪- Phải, anh nghĩ sao? 452 00:30:56,375 --> 00:30:57,626 ‪Cực kỳ ngon, bạn ạ. 453 00:30:58,127 --> 00:31:02,298 ‪Tôi thật sự cảm nhận được ‪vị béo ngậy của món mỡ hàu đó. 454 00:31:02,381 --> 00:31:06,468 ‪Nó làm tăng độ nồng ‪và tinh tế của món súp. 455 00:31:06,969 --> 00:31:09,221 ‪- Tôi rất vui với món này. ‪- Đúng chứ? 456 00:31:09,722 --> 00:31:13,392 ‪Đây thực sự là lần đầu tiên ‪tôi ngồi và ăn nó với ai đó, nên… 457 00:31:13,475 --> 00:31:15,102 ‪Tôi cũng hào hứng như anh. 458 00:31:20,941 --> 00:31:22,276 ‪Tôi mê vị táo ở đó. 459 00:31:22,943 --> 00:31:24,695 ‪Thật tươi mát khi ăn nó. 460 00:31:25,237 --> 00:31:26,280 ‪Ngon lắm. 461 00:31:26,363 --> 00:31:27,197 ‪Rất ngon. 462 00:31:28,240 --> 00:31:31,452 ‪Nó có vị như đá vôi và thảo mộc, và táo. 463 00:31:32,411 --> 00:31:35,247 ‪Hãy nói thêm chút về ông ấy ‪như một chủ nhà hàng, 464 00:31:35,331 --> 00:31:37,583 ‪vì theo tôi được biết, anh biết đấy, 465 00:31:37,666 --> 00:31:40,252 ‪rõ ràng là hồi đó có rất nhiều quán hàu. 466 00:31:40,336 --> 00:31:43,881 ‪Nhưng nhà hàng của ông ấy là một nơi mà, 467 00:31:43,964 --> 00:31:47,968 ‪biết đó, các chủ ngân hàng, ‪luật sư và chính trị gia đều đến ăn. 468 00:31:48,052 --> 00:31:50,888 ‪Chính xác một trăm phần trăm. ‪Ý tôi là, theo tôi, 469 00:31:51,430 --> 00:31:55,809 ‪Thomas Downing nhìn quán bar rẻ tiền, ‪nói: "Ta cần quán cốc-tai". Hiểu chứ? 470 00:31:57,394 --> 00:31:59,480 ‪Câu chuyện này khá là hay, 471 00:31:59,563 --> 00:32:03,108 ‪vì dưới tầng hầm ‪của nhà hàng cực kỳ sang trọng đó, 472 00:32:03,651 --> 00:32:06,779 ‪Thomas Downing và con trai George 473 00:32:06,862 --> 00:32:12,242 ‪đã giúp đỡ che giấu ‪những người nô lệ chạy trốn. 474 00:32:12,326 --> 00:32:13,160 ‪Ừ. 475 00:32:13,243 --> 00:32:18,582 ‪Và sự kết hợp của điều đó khiến Downing, ‪với tôi, là một biểu tượng… 476 00:32:18,666 --> 00:32:21,752 ‪- Ông ấy là anh hùng. ‪- Ý là thật sự, tôi mê phần đó. 477 00:32:21,835 --> 00:32:25,798 ‪Ông ấy có thể lèo lái ‪cả hai thế giới đó một cách trôi chảy. 478 00:32:25,881 --> 00:32:30,928 ‪Đến nỗi khi ông ấy qua đời, ‪Phòng Thương mại ngừng hoạt động một ngày. 479 00:32:31,011 --> 00:32:32,179 ‪Đúng đấy. 480 00:32:32,262 --> 00:32:35,224 ‪Ý là, tin đồn… ‪Có cỡ 1,000 người ở đám tang ông ấy. 481 00:32:35,307 --> 00:32:36,892 ‪Ý tôi là, chà, nhỉ? 482 00:32:36,976 --> 00:32:41,271 ‪Mà sao anh thấy việc gìn giữ món ăn ‪và di sản của ông ấy rất quan trọng? 483 00:32:41,939 --> 00:32:44,024 ‪Tôi chưa hề ăn hàu đến năm 22 tuổi. 484 00:32:44,108 --> 00:32:44,942 ‪Chà. 485 00:32:45,025 --> 00:32:48,487 ‪Và tôi chỉ trải nghiệm nó ‪khi thành đầu bếp chuyên nghiệp 486 00:32:48,570 --> 00:32:50,698 ‪và bắt đầu làm ở nhà hàng sang ở Philly. 487 00:32:51,198 --> 00:32:54,368 ‪Và chúng tôi chỉ phục vụ ‪những người da trắng, 488 00:32:54,451 --> 00:32:57,454 ‪nên có vẻ với tôi ‪hàu chỉ dành cho dân da trắng ấy? 489 00:32:57,538 --> 00:33:01,291 ‪Với tôi, nó là về việc đòi lại điều đó, 490 00:33:01,375 --> 00:33:04,586 ‪vì nó không chỉ là lịch sử của chúng ta, 491 00:33:05,087 --> 00:33:08,465 ‪mà phần tốt đẹp của nó ‪cũng là lịch sử của chúng ta. 492 00:33:08,549 --> 00:33:12,219 ‪Và Thomas Downing hoàn toàn ‪và 100% là người đã làm việc đó. 493 00:33:15,597 --> 00:33:18,308 ‪Nhưng Thomas Downing ‪đã không thành công thế 494 00:33:18,809 --> 00:33:21,729 ‪nếu thiếu tầng lớp lao động Da đen ‪bán hàu ủng hộ. 495 00:33:22,479 --> 00:33:26,275 {\an8}‪Và họ xây dựng cộng đồng của mình ‪trên bờ biển của Đảo Staten 496 00:33:26,358 --> 00:33:28,318 {\an8}‪và gọi nó là "Sandy Ground". 497 00:33:31,321 --> 00:33:36,326 ‪Cô cho cháu biết điều gì đã làm Sandy ‪Ground trở nên đặc biệt trong lịch sử nhé? 498 00:33:38,078 --> 00:33:43,459 {\an8}‪Sandy Ground là cộng đồng người Mỹ gốc Phi ‪luôn có người ở lâu đời nhất 499 00:33:43,542 --> 00:33:45,169 {\an8}‪ở Hoa Kỳ, 500 00:33:45,252 --> 00:33:49,923 ‪được định cư bởi những người Da đen tự do ‪và con cháu vẫn sống trong cộng đồng. 501 00:33:54,344 --> 00:33:57,222 ‪New York từng cung cấp hàu cho thế giới, 502 00:33:57,306 --> 00:33:59,558 ‪và là một cộng đồng nuôi hàu, 503 00:33:59,641 --> 00:34:02,561 ‪nó đã tăng lên 180 hộ gia đình, 504 00:34:03,103 --> 00:34:05,355 ‪hai nhà thờ, và hai trường học. 505 00:34:05,439 --> 00:34:09,276 ‪Ngay ở đây, ‪trên bờ biển phía Nam Đảo Staten. 506 00:34:10,194 --> 00:34:14,448 ‪Họ đã có thể thu hoạch đủ hàu ‪để có thể sinh sống 507 00:34:15,616 --> 00:34:17,826 ‪và cậu biết đó, chăm sóc gia đình họ. 508 00:34:20,412 --> 00:34:23,832 ‪Lớn lên ở Sandy Ground ‪đã cho tôi sự tự tin rằng tôi cần 509 00:34:23,916 --> 00:34:26,418 ‪đi đến bất cứ nơi nào tôi muốn đi. 510 00:34:26,502 --> 00:34:30,464 ‪Và nhờ cộng đồng hàu đó, 511 00:34:31,006 --> 00:34:33,759 ‪với tất cả những người nhìn giống tôi, 512 00:34:34,301 --> 00:34:37,888 ‪giúp tôi biết rằng ‪tôi có thể trở thành bất cứ ai tôi muốn. 513 00:34:39,681 --> 00:34:42,684 ‪Đó cũng là một phần quan trọng ‪trong di sản của ta. 514 00:34:43,310 --> 00:34:44,144 ‪Cháu nghĩ, 515 00:34:45,020 --> 00:34:48,941 ‪thường khi ta nói về tổ tiên ‪và lịch sử của chúng ta, 516 00:34:49,566 --> 00:34:53,695 ‪ta thường nói về nó ‪theo cách khiến nó cảm giác như thể 517 00:34:53,779 --> 00:34:55,823 ‪ta đều đã bị xóa sổ. 518 00:34:56,365 --> 00:34:59,159 ‪Và những gì cô nói có phần đúng hơn, đó là 519 00:34:59,701 --> 00:35:01,870 ‪di sản của họ vẫn sống mãi trong ta. 520 00:35:01,954 --> 00:35:07,167 ‪Sandy Ground được chứng nhận ‪là địa danh lịch sử của bang và quốc gia. 521 00:35:07,251 --> 00:35:11,421 ‪Nên sẽ luôn có một bản ghi chép ‪cho những ai muốn tìm nó. 522 00:35:12,297 --> 00:35:15,801 ‪Các cộng đồng thay đổi, ‪nhưng lịch sử thì vẫn vậy. 523 00:35:29,523 --> 00:35:33,068 ‪Khi nghĩ về Thành phố New York, ‪tôi nghĩ về tham vọng. 524 00:35:35,195 --> 00:35:39,449 ‪Và tinh thần của Thomas Downing ‪và dân Da đen bán hàu vẫn còn sống mãi 525 00:35:39,533 --> 00:35:41,118 ‪ở trái tim của Brooklyn, 526 00:35:42,244 --> 00:35:44,204 ‪ở Bed-Stuy "chiến đấu hay chết". 527 00:35:58,594 --> 00:36:00,554 ‪- Chào, ổn chứ? ‪- Gã khốn cạy hàu. 528 00:36:00,637 --> 00:36:02,639 ‪- Gã khốn cạy hàu à. ‪- Thử hàu chứ? 529 00:36:02,723 --> 00:36:03,724 ‪- Được. ‪- Được à? 530 00:36:03,807 --> 00:36:05,267 ‪Tôi chưa từng ăn hàu. 531 00:36:05,809 --> 00:36:06,727 ‪Được rồi. 532 00:36:07,352 --> 00:36:09,104 ‪- Của các bạn đây. ‪- Cảm ơn. 533 00:36:10,230 --> 00:36:11,106 ‪Ôi. 534 00:36:12,649 --> 00:36:13,734 ‪- Tươi đó. ‪- Ngon. 535 00:36:15,569 --> 00:36:16,486 ‪Tôi thích nó. 536 00:36:17,112 --> 00:36:20,824 ‪Ben Harney được biết đến rộng rãi ‪ở đây là "gã khốn cạy hàu xịn" 537 00:36:20,908 --> 00:36:23,619 ‪và xe hàu của anh ấy ‪đã đưa nó trở về tít tận 538 00:36:23,702 --> 00:36:26,205 ‪thuở ban đầu di sản của Thomas Downing. 539 00:36:26,830 --> 00:36:28,999 ‪Khỏe chứ, mấy anh? Thử tí hàu không? 540 00:36:30,000 --> 00:36:31,543 ‪Thử. Tôi sẽ thử một con. 541 00:36:31,627 --> 00:36:33,754 ‪- Chà, ừ. Chính là nó. ‪- Hàu bé bỏng. 542 00:36:33,837 --> 00:36:35,672 ‪Hàu làm tăng ham muốn đó. 543 00:36:35,756 --> 00:36:38,008 ‪- Tin đồn là thế. Nhỉ? ‪- Ừ, là thật à? 544 00:36:38,091 --> 00:36:39,343 ‪Ai cũng nói thế. 545 00:36:39,426 --> 00:36:42,095 ‪- Ta có người anh em bán hàu. ‪- Thật chứ? 546 00:36:42,179 --> 00:36:43,013 ‪Đúng đấy. 547 00:36:43,096 --> 00:36:46,350 ‪Nói nè, đây là lần đầu tôi ăn hàu đó, ‪anh biết mà, nhỉ? 548 00:36:46,850 --> 00:36:48,560 ‪Mong là anh có thể nuốt nó. 549 00:36:48,644 --> 00:36:49,603 ‪Đừng lo vụ đó. 550 00:36:49,686 --> 00:36:51,688 ‪Ừ, người anh em này bán hàu đó. 551 00:36:51,772 --> 00:36:55,025 ‪- Ngon đó nhé. Ta biết nấu mà. ‪- Ta đâu thể làm sai. Ừ. 552 00:36:55,525 --> 00:36:58,445 ‪- Cho nó vào miệng, như cái xẻng ấy. ‪- Vứt nó lại. 553 00:36:58,528 --> 00:36:59,488 ‪Bỏ nó xuống đi. 554 00:36:59,988 --> 00:37:03,033 ‪- Anh làm tôi sợ đó. Nói nghe. ‪- Có gì đâu mà sợ. 555 00:37:03,116 --> 00:37:04,201 ‪- Sẵn sàng? ‪- Ừ, anh? 556 00:37:04,284 --> 00:37:06,662 ‪Bọn tôi làm cho Brooklyn vì ở Brooklyn. 557 00:37:06,745 --> 00:37:09,790 ‪- Thế chứ. Tôi ưng… Bạn tôi đó. ‪- Một, hai, ba. Nào. 558 00:37:13,377 --> 00:37:15,629 ‪Vị như ngoài biển. Như đại dương ấy. 559 00:37:15,712 --> 00:37:16,630 ‪Xịn đấy. 560 00:37:18,715 --> 00:37:23,929 ‪Thế anh đã giới thiệu món hàu ‪cho bao nhiêu người ăn nó lần đầu rồi? 561 00:37:24,012 --> 00:37:29,017 ‪Đủ mọi loại người, ‪đàn ông, phụ nữ, trẻ em, hiểu chứ? 562 00:37:29,101 --> 00:37:31,436 {\an8}‪Một trong mấy việc tôi thích làm, 563 00:37:31,520 --> 00:37:33,939 {\an8}‪là chặn ai đó và hỏi: "Này, ăn hàu chứ?" 564 00:37:34,022 --> 00:37:35,565 {\an8}‪Và họ kiểu: "Eo, hàu á?" 565 00:37:35,649 --> 00:37:38,068 ‪Rồi tôi nói: "Bạn đã từng ăn hàu chưa?" 566 00:37:38,151 --> 00:37:41,238 ‪Và họ nói: ‪"Chưa, nhưng tôi không thích nó". 567 00:37:41,321 --> 00:37:43,865 ‪"Chưa thử sao biết là không thích?" 568 00:37:43,949 --> 00:37:45,826 ‪Vậy kể cho tôi về cái tên đi. 569 00:37:45,909 --> 00:37:48,870 ‪Anh có một cái tên rất hay, ‪Gã khốn Cạy hàu Xịn. 570 00:37:48,954 --> 00:37:52,207 ‪Tôi đã từng đi khắp nơi, ‪và mọi người sẽ luôn kiểu: 571 00:37:52,291 --> 00:37:54,167 ‪"Cậu là gã khốn cạy hàu tệ hả?" 572 00:37:54,251 --> 00:37:57,504 ‪Họ cứ đùa thế suốt ấy? ‪Nên sau một thời gian, tôi kiểu: 573 00:37:57,587 --> 00:38:01,717 ‪"Biết gì chứ? Nó thực sự phù hợp đó, ‪nghe rất hay và đơn giản". 574 00:38:01,800 --> 00:38:03,302 ‪Tôi là gã khốn cạy hàu! 575 00:38:03,385 --> 00:38:05,804 ‪- Ừ, không. Tên ấn tượng mà. ‪- Đấy? Ừ. 576 00:38:05,887 --> 00:38:08,056 ‪Tuyệt, chà, ta nếm thử thôi nhỉ? 577 00:38:08,140 --> 00:38:09,266 ‪- Được chứ. ‪- Rồi. 578 00:38:09,349 --> 00:38:10,309 ‪Ừ. 579 00:38:10,392 --> 00:38:12,477 ‪Anh có nghi thức chứ, cụng hàu nhé? 580 00:38:12,561 --> 00:38:13,937 ‪- Ừ, cụng hàu. ‪- Ừ, hay. 581 00:38:14,021 --> 00:38:15,272 ‪Cụng hàu. Cảm ơn. 582 00:38:22,696 --> 00:38:24,364 ‪- Thấy sao? ‪- Tôi mê lắm. 583 00:38:25,490 --> 00:38:26,408 ‪Đỉnh cao. 584 00:38:28,452 --> 00:38:29,494 ‪Trôi tuột luôn. 585 00:38:30,120 --> 00:38:32,039 ‪Ừ, tôi sẽ ăn với sốt ‪mignonette. 586 00:38:39,046 --> 00:38:40,380 ‪- Ồ, ngon thật. ‪- Nhỉ? 587 00:38:41,340 --> 00:38:44,676 ‪Nó có mấy miếng vụn nhỏ, ‪mà anh thực sự có thể nhai ấy. 588 00:38:45,302 --> 00:38:47,304 ‪- Ừ, nó hơi lạo xạo. Phải. ‪- Ừ. 589 00:38:47,387 --> 00:38:52,726 ‪Tại sao việc đến Bed-Stuy để bắt đầu ‪bán xe hàu lại quan trọng với anh? 590 00:38:52,809 --> 00:38:56,772 ‪Đây là quê hương tôi và hiện giờ, ‪nơi này bỗng dưng nổi tiếng, 591 00:38:56,855 --> 00:39:00,442 ‪nó thực sự trở thành một nơi hợp thời. 592 00:39:00,525 --> 00:39:05,030 ‪Và vì thế, với tôi, việc giới thiệu ‪món hàu đến khu vực mà tôi lớn lên 593 00:39:05,113 --> 00:39:09,659 ‪và đến những người tôi đã lớn lên cùng ‪là việc rất quan trọng vì 594 00:39:09,743 --> 00:39:12,704 ‪nó luôn luôn được coi ‪là một món ăn thượng lưu. 595 00:39:12,788 --> 00:39:16,750 ‪Người ở quê tôi, họ quen với cua, 596 00:39:16,833 --> 00:39:18,668 ‪họ quen với tôm, 597 00:39:18,752 --> 00:39:22,339 ‪họ quen với tôm hùm ‪và họ sẽ phát điên vì chúng. 598 00:39:22,422 --> 00:39:26,593 ‪Mà hàu kiểu: "Eo, bọn tôi chả làm thế. ‪Bọn tôi chả ăn nó". Hiểu chứ? 599 00:39:26,676 --> 00:39:30,472 ‪Và tôi kiểu tại sao? Ta làm mọi thứ. ‪Chả có gì mà ta không làm. 600 00:39:30,555 --> 00:39:33,934 ‪Chả có gì ‪mà bọn tôi không làm được, hiểu chứ? 601 00:39:42,025 --> 00:39:43,527 ‪Tôi liên tục ngạc nhiên 602 00:39:43,610 --> 00:39:48,156 ‪bởi sức mạnh của sự sáng tạo và quyết tâm ‪của người Mỹ Da đen chúng tôi. 603 00:39:48,240 --> 00:39:54,413 ‪Và vào thế kỷ 19, ít nơi có nhiều cơ hội ‪cho chúng tôi hơn Philadelphia. 604 00:39:55,705 --> 00:40:00,544 ‪Chúng tôi được tự do ở đây cỡ 80 năm trước ‪khi Tuyên ngôn Giải phóng được ban hành. 605 00:40:02,504 --> 00:40:06,133 {\an8}‪Và Philly là tổ ấm di sản phong phú ‪của các doanh nhân Da đen‪, 606 00:40:06,633 --> 00:40:09,678 ‪từ những người bán rong ‪bán món hầm tiêu trứ danh, 607 00:40:10,178 --> 00:40:13,098 ‪đến các nhà thượng lưu Da đen ‪làm dịch vụ ăn uống. 608 00:40:16,476 --> 00:40:20,689 ‪Vậy là ta đang ở Philly, ‪nơi là cội rễ của cô. 609 00:40:20,772 --> 00:40:22,607 {\an8}‪Cô kể về gia đình được chứ? 610 00:40:22,691 --> 00:40:27,279 {\an8}‪Ừ, tôi đến từ gia đình người Da đen ‪vĩ đại làm dịch vụ ăn uống ở Philadelphia. 611 00:40:27,362 --> 00:40:29,573 ‪Làm nhiều nghiên cứu, tôi mới biết 612 00:40:29,656 --> 00:40:32,784 ‪là dịch vụ ăn uống ‪được bắt đầu bởi người Mỹ gốc Phi, 613 00:40:32,868 --> 00:40:34,786 ‪các doanh nhân vĩ đại những năm 1800, 614 00:40:35,287 --> 00:40:39,207 ‪và nhà tôi là một trong ‪những người tiên phong, nhà Dutrieuille. 615 00:40:39,291 --> 00:40:42,711 ‪Đây là bức ảnh đầu tiên ‪tôi thấy về gia đình mà tôi kiểu: 616 00:40:42,794 --> 00:40:45,422 ‪- "Khoan. Nhìn mọi người thế này à?" ‪- Ừ. 617 00:40:45,505 --> 00:40:49,843 ‪"Sao ta chả biết gì? Chuyện của cô ấy ‪là gì? Cô ấy ở đâu đến? Họ làm gì?" 618 00:40:49,926 --> 00:40:52,804 ‪- Nên tôi yêu ảnh này. Nó nói rất nhiều. ‪- Cô ấy tuyệt quá. 619 00:40:52,888 --> 00:40:53,722 ‪Phải. 620 00:40:53,805 --> 00:40:57,100 ‪Đây là ông cố cố của tôi, ‪Albert Dutrieuille. 621 00:40:57,184 --> 00:40:58,560 ‪- Rất đẹp trai. ‪- Phải. 622 00:40:59,686 --> 00:41:01,480 ‪Tôi yêu nó, chụp bếp rất đẹp. 623 00:41:01,563 --> 00:41:06,401 ‪Nó cho anh cái nhìn thoáng qua về người ‪làm và mọi thứ trong bếp hồi đó thế nào. 624 00:41:06,485 --> 00:41:09,154 ‪Và quy mô nữa, đó là một nhà bếp rất lớn. 625 00:41:09,237 --> 00:41:12,449 ‪- Ừ. ‪- Rõ ràng họ là khá ngăn nắp. 626 00:41:12,532 --> 00:41:14,618 ‪- Họ mặc đồng phục tinh tươm. ‪- Ừ. 627 00:41:15,452 --> 00:41:16,286 ‪Tôi thích nó. 628 00:41:17,579 --> 00:41:19,206 ‪Và sao cô tìm được cái này? 629 00:41:19,706 --> 00:41:23,793 ‪Chà, ban đầu bố tôi gửi cho tôi ‪một bức ảnh ông tìm thấy với, biết đó, 630 00:41:23,877 --> 00:41:27,506 ‪nhà này mặc áo lông sang xịn và xe hơi. ‪Và bố tôi kiểu, hóa ra 631 00:41:27,589 --> 00:41:31,676 ‪bố mẹ của bà tôi kinh doanh ‪dịch vụ ăn uống rất thành công. 632 00:41:31,760 --> 00:41:34,804 ‪Tôi nghĩ: "Hay thật". ‪Và tôi tưởng nó dừng lại ở đó. 633 00:41:34,888 --> 00:41:38,975 ‪Và rồi năm ngoái, một người anh họ ‪của bố tôi đã qua đời. 634 00:41:39,059 --> 00:41:42,729 ‪Bác ấy sống ở căn nhà ‪nơi từng điều hành ngành dịch vụ ăn uống. 635 00:41:43,230 --> 00:41:47,526 ‪Bác nói với tôi về việc xuống tầng hầm ‪và xem tất cả đồ dịch vụ ăn uống. 636 00:41:48,235 --> 00:41:49,736 ‪Và tôi kiểu: "Từ, chờ đã. 637 00:41:50,237 --> 00:41:54,199 ‪Nhà này vẫn còn trong gia đình, ‪vẫn có đồ dịch vụ ăn uống khắp nơi?" 638 00:41:54,282 --> 00:41:56,701 ‪Câu đầu tiên tôi hỏi: ‪"Có thực đơn chứ ạ?" 639 00:41:57,202 --> 00:41:59,538 ‪Là tín đồ ẩm thực và làm ở lĩnh vực đó, 640 00:41:59,621 --> 00:42:03,166 ‪tôi kiểu, tôi cần một thực đơn ‪để tái hiện trải nghiệm này. 641 00:42:03,250 --> 00:42:05,460 ‪Dưa bở có trong rất nhiều thực đơn. 642 00:42:05,544 --> 00:42:09,297 ‪Nước dùng Bellevue, nó có trong ‪nhiều thực đơn kết hợp với nhau. 643 00:42:09,381 --> 00:42:12,217 ‪Giăm bông Virginia và rau, ‪ảnh hưởng từ miền Nam. 644 00:42:12,717 --> 00:42:14,678 ‪Xúc xích Đức và bắp cải, tôi nghĩ nó hay. 645 00:42:14,761 --> 00:42:17,180 ‪Ừ, kiểu ảnh hưởng của Đức, đúng không? 646 00:42:17,264 --> 00:42:18,223 ‪Phải rồi. 647 00:42:18,306 --> 00:42:22,018 ‪Nó trải dài từ các món đơn giản ‪đến khá xa xỉ với trứng cá muối, 648 00:42:22,102 --> 00:42:25,981 ‪thịt thăn bò, ớt nhồi, ‪nó thực sự rất tuyệt. 649 00:42:26,064 --> 00:42:30,318 ‪Biết đó, tôi rất ấn tượng về thực đơn này, ‪vì nó thực sự 650 00:42:30,402 --> 00:42:33,321 ‪là câu chuyện về… nước Mỹ. 651 00:42:33,822 --> 00:42:36,866 ‪- Họ kinh doanh lớn ra sao? ‪- Họ đã rất thành công. 652 00:42:36,950 --> 00:42:41,204 ‪Nó được ghi lại như một ngành kinh doanh ‪sinh lời, nổi khắp Philadelphia. 653 00:42:41,288 --> 00:42:44,833 ‪Chúng tôi đã đi trước. ‪Chúng tôi dẫn đầu xu hướng, làm việc. 654 00:42:44,916 --> 00:42:49,879 ‪Thứ ta gọi là dịch vụ ăn uống ngày nay đã ‪bắt đầu bởi nhà tôi và các nhà khác hồi đó 655 00:42:49,963 --> 00:42:53,258 ‪và biết là, chúng tôi thiết lập nó, ‪sở hữu doanh nghiệp, 656 00:42:54,384 --> 00:42:57,012 ‪khởi đầu ngành này. Điều đó thật tuyệt. 657 00:43:00,640 --> 00:43:03,852 ‪Để chúc mừng lịch sử đó ‪ở Thành phố của Tình Anh em, 658 00:43:03,935 --> 00:43:06,605 ‪bạn tôi, Omar Tate, một người gốc Philly, 659 00:43:06,688 --> 00:43:10,442 ‪đã nấu tiệc lấy cảm hứng từ lịch sử ẩm ‪thực đa dạng của dân Da đen Philadelphia. 660 00:43:11,443 --> 00:43:17,574 ‪Tiệc tham gia bởi các đầu bếp, sử gia, và ‪hậu duệ khác của nhà dịch vụ Dutrieuille. 661 00:43:18,908 --> 00:43:19,743 ‪Chào mừng tất cả. 662 00:43:20,327 --> 00:43:21,661 ‪- Cảm ơn. ‪- Cảm ơn. 663 00:43:21,745 --> 00:43:25,915 ‪Cảm ơn tất cả đã đến bữa ăn rất đặc biệt ‪mà bọn tôi đã chuẩn bị này. 664 00:43:26,583 --> 00:43:30,211 ‪Nó rất đặc biệt với tôi ‪vì tôi lớn lên ở Philadelphia này. 665 00:43:30,295 --> 00:43:33,548 ‪Và ở Philadelphia này ‪có một lịch sử rất phong phú. 666 00:43:33,632 --> 00:43:37,385 ‪Những thứ này rất quan trọng, ‪nó chả cần biến mất và sẽ chả mất. 667 00:43:37,469 --> 00:43:39,846 ‪- Cảm ơn vì đã đến. ‪- Nhờ anh đó. Cạn ly. 668 00:43:40,639 --> 00:43:43,558 ‪Món đầu tiên ta có là nước dùng Bellevue, 669 00:43:43,642 --> 00:43:46,895 ‪thứ mà tôi đã học được ‪nhờ đọc thực đơn nhà Dutrieuille. 670 00:43:46,978 --> 00:43:48,605 ‪Tôi chưa từng nghe về nó, 671 00:43:49,189 --> 00:43:51,608 ‪nhưng rõ là nó đã tồn tại vài thế kỷ rồi, 672 00:43:51,691 --> 00:43:55,820 ‪và đó là hỗn hợp nước dùng gà ‪và nước dùng sò hến 673 00:43:55,904 --> 00:43:57,864 ‪với kem tươi và rau mùi tây. 674 00:43:57,947 --> 00:44:00,992 ‪- Tôi rất háo hức chia sẻ nó với các bạn. ‪- Ôi, chà. 675 00:44:01,076 --> 00:44:02,243 ‪Ôi, ngon quá. 676 00:44:02,327 --> 00:44:03,745 ‪- Chà. ‪- Ôi Chúa ơi. 677 00:44:04,371 --> 00:44:06,206 ‪- Tuyệt quá. ‪- Đậm đà quá nhỉ? 678 00:44:06,289 --> 00:44:10,251 ‪- Kết cấu, độ lỏng của nó rất tốt. ‪- Làm nó có thêm kết cấu. Ừ. 679 00:44:10,335 --> 00:44:13,797 ‪Nó rất loãng, ‪nhưng cũng có độ đặc vừa phải. 680 00:44:13,880 --> 00:44:15,757 ‪- Siêu thơm ngon. ‪- Ừ, thật đấy. 681 00:44:15,840 --> 00:44:19,511 {\an8}‪Ừ. Nó có vị bơ, nhưng lại không bị dầu mỡ. 682 00:44:19,594 --> 00:44:20,720 {\an8}‪Ừ, không ngấy quá. 683 00:44:21,221 --> 00:44:22,389 ‪- Đỉnh. ‪- Ừ. 684 00:44:22,889 --> 00:44:24,766 ‪Đó là một từ hay để tả: "Đỉnh". 685 00:44:25,392 --> 00:44:27,811 ‪Bọn tôi chưa thử ‪hoặc nghe về nước dùng Bellevue. 686 00:44:27,894 --> 00:44:29,854 ‪Và đó là thứ họ luôn trưng ra 687 00:44:29,938 --> 00:44:33,400 ‪ở các bữa tiệc đãi và tiệc tối lớn hơn, ‪thượng lưu nhất. 688 00:44:33,483 --> 00:44:37,195 ‪Tôi tự hỏi có bao nhiêu người ‪đã thử nước dùng Bellevue, 689 00:44:37,278 --> 00:44:39,489 ‪vì nếu các bạn tìm thấy thực đơn này, 690 00:44:39,572 --> 00:44:43,535 ‪và không ai ở bàn này đã có nó, ‪thì đâu có ai từng nghe về nó. 691 00:44:43,618 --> 00:44:48,915 ‪Có lẽ các bạn đang kết nối một phần ‪của lịch sử mà đã mất tích vài thập kỷ. 692 00:44:48,998 --> 00:44:52,961 ‪Phải rồi. Ý tôi là, tôi rất mong thế. ‪Tôi nghĩ nó rất quan trọng. 693 00:44:53,044 --> 00:44:57,424 ‪Rất nhiều quãng trong lịch sử của ta ‪đen tối, hoặc ta xem nó là đen tối. 694 00:44:57,507 --> 00:45:00,468 ‪Nhưng có rất nhiều nét đẹp ‪còn chưa được kể, 695 00:45:00,552 --> 00:45:05,515 ‪và tôi thấy thực đơn và đồ ăn là sự ‪tổng hợp xảy ra giữa số đó, giữa lịch sử. 696 00:45:05,598 --> 00:45:06,433 ‪Tất nhiên rồi. 697 00:45:06,516 --> 00:45:09,310 ‪- Anh đã làm tốt. ‪- Ừ, đúng. Anh đã làm rất tốt. 698 00:45:09,811 --> 00:45:13,356 ‪Giờ mọi người thấy sao ‪khi được nếm thử một phần lịch sử này? 699 00:45:14,023 --> 00:45:14,941 ‪Thật tuyệt vời. 700 00:45:15,024 --> 00:45:18,820 ‪Rất tuyệt khi tìm ra đầu bếp tài năng ‪hồi sinh các món ăn này. 701 00:45:18,903 --> 00:45:22,532 ‪Nhà tôi, họ rất khiêm tốn, ‪hồi bé họ không thực sự nói về nó, 702 00:45:22,615 --> 00:45:24,743 ‪biết đó, nên chúng tôi rất bất ngờ. 703 00:45:24,826 --> 00:45:27,078 ‪Alex phải đi qua nhà ở Spring Garden… 704 00:45:27,162 --> 00:45:28,913 ‪- Ừ, nó rất… ‪- …và dọn dẹp nó. 705 00:45:28,997 --> 00:45:30,707 ‪Nó như phim Indiana Jones ấy. 706 00:45:32,375 --> 00:45:35,336 ‪Tôi xuống tầng hầm ‪và đào bới xung quanh, 707 00:45:35,420 --> 00:45:39,299 {\an8}‪dính bẩn, biết đó, mạng nhện ‪rồi kéo nó ra và thấy mấy tấm biển. 708 00:45:39,382 --> 00:45:42,761 {\an8}‪Tôi kiểu, cái gì vậy? ‪Có quá nhiều thứ họ chả kể với tôi. 709 00:45:42,844 --> 00:45:45,346 ‪Vậy là cô Patty, ta đang nói về 710 00:45:45,430 --> 00:45:50,810 ‪lịch sử cuối thế kỷ 19 ‪và nói về nhà Dutrieuille, 711 00:45:50,894 --> 00:45:55,857 ‪nhưng kết nối của ta với dịch vụ ăn uống ‪thực chất là từ gần 100 năm trước đó nhỉ. 712 00:45:55,940 --> 00:45:59,778 {\an8}‪Đúng. Robert Bogle được biết đến ‪như cha đẻ của dịch vụ ăn uống, 713 00:45:59,861 --> 00:46:04,449 {\an8}‪và trước ông ấy, ‪thực ra không có nghề dịch vụ ăn uống, 714 00:46:04,532 --> 00:46:06,910 ‪và từ "người phục vụ" chả được biết đến. 715 00:46:06,993 --> 00:46:11,122 ‪Robert Bogle đã phục vụ ‪cả cộng đồng người Da đen, 716 00:46:11,206 --> 00:46:15,710 ‪nhưng thực chất cũng là người phục vụ ‪được yêu thích của xã hội da trắng. 717 00:46:18,379 --> 00:46:22,884 ‪Món tiếp theo ta có là ‪giăm bông Virginia với rau hầm. 718 00:46:22,967 --> 00:46:26,846 ‪Món ấm bụng cổ điển, ‪đơn giản là hầm với giăm bông, 719 00:46:26,930 --> 00:46:29,474 ‪rau xanh, một ít mùi thơm như hành tây, 720 00:46:29,557 --> 00:46:31,392 ‪tỏi, và một ít giấm. 721 00:46:31,476 --> 00:46:34,854 ‪Và ta cũng sẽ có xa-lát cua ‪trên bánh quy giòn. 722 00:46:34,938 --> 00:46:39,442 ‪Một món đặc biệt nữa, không liên quan ‪cụ thể đến lịch sử nhà Dutrieuille, 723 00:46:39,526 --> 00:46:43,363 ‪mà liên quan đến lịch sử dịch vụ ‪ăn uống ở Philadelphia nói chung. 724 00:46:44,072 --> 00:46:45,907 ‪Cứ lấy mỗi thứ một ít đi. 725 00:46:48,785 --> 00:46:49,661 ‪Được… 726 00:46:54,749 --> 00:46:55,959 ‪- Omar, ngon lắm. ‪- Chà. 727 00:46:57,669 --> 00:47:00,797 ‪Đó là rau cải bẹ, rau mù tạc ‪và rau bồ công anh. 728 00:47:00,880 --> 00:47:02,423 ‪- Ngon đó. ‪- Và rau củ cải. 729 00:47:02,507 --> 00:47:04,467 ‪- Đây rồi. ‪- Đồng thanh "ồ" luôn. 730 00:47:08,179 --> 00:47:10,014 ‪- Ngon lắm, đầu bếp. ‪- Chà. 731 00:47:11,474 --> 00:47:13,101 ‪Omar, anh lại làm được rồi. 732 00:47:14,394 --> 00:47:18,022 ‪Anh mê ẩm thực. Anh thấy sao ‪khi được kết nối với di sản này? 733 00:47:18,106 --> 00:47:19,274 ‪Đó là một vinh dự. 734 00:47:19,357 --> 00:47:22,652 ‪Tôi muốn các cháu tôi ‪sẽ nhìn các thực đơn này và nói: 735 00:47:22,735 --> 00:47:24,362 ‪"Ngày nay vẫn có món này". 736 00:47:24,445 --> 00:47:26,114 ‪Tôi sẽ hết mực trân quý nó. 737 00:47:26,197 --> 00:47:31,327 ‪Đó là gia đình, là truyền thống, lịch sử ‪của người Da đen. Đó là Philadelphia, là… 738 00:47:31,411 --> 00:47:33,329 ‪- Đó là lịch sử Mỹ. ‪- Lịch sử Mỹ. 739 00:47:33,413 --> 00:47:38,877 ‪Và vào lúc nó xảy ra, nhiều năm trước khi ‪chấm dứt chia rẽ, họ đã làm rất nhiều thứ. 740 00:47:38,960 --> 00:47:41,754 ‪Tôi nhìn mấy cái xe họ lái ‪kiểu, sao có thể vậy? 741 00:47:42,255 --> 00:47:44,841 ‪- Tôi cũng nghĩ thế. ‪- Không ngờ đến nhỉ? 742 00:47:44,924 --> 00:47:46,175 ‪- Ừ. ‪- Mặc sang chảnh. 743 00:47:46,259 --> 00:47:49,470 ‪Nó làm tôi choáng. ‪Kế tục dòng dõi đó là vinh dự. 744 00:47:49,554 --> 00:47:51,472 ‪Ừ, tôi cũng nghĩ vậy khi bố gửi ảnh. 745 00:47:51,556 --> 00:47:54,642 ‪Áo lông và xe xịn. ‪Tôi kiểu: "Dân Da đen sống thế à?" 746 00:47:54,726 --> 00:47:55,727 ‪Hẳn là vậy rồi. 747 00:47:55,810 --> 00:47:58,438 ‪Thế hệ nối tiếp thế hệ người Da đen tự do 748 00:47:58,521 --> 00:48:01,107 ‪và thế hệ nối tiếp thế hệ các doanh nhân. 749 00:48:01,190 --> 00:48:03,318 ‪Ta đã tạo ra nền kinh tế riêng, 750 00:48:03,401 --> 00:48:09,324 ‪và có những gia đình như ‪nhà Dutrieuille tiếp nối truyền thống đó, 751 00:48:09,407 --> 00:48:14,120 ‪nuôi sống cộng đồng của ta ‪và là ví dụ về cách ta có thể tự lực, 752 00:48:14,203 --> 00:48:18,917 ‪độc lập, khởi nghiệp, ‪và kiếm tiền trong cộng đồng của chúng ta. 753 00:48:19,000 --> 00:48:21,252 ‪Đó quả là một sự tác động mạnh mẽ. 754 00:48:24,547 --> 00:48:25,798 ‪Với món chính, 755 00:48:25,882 --> 00:48:28,468 ‪chúng ta sẽ ăn món hầm tiêu. 756 00:48:28,551 --> 00:48:32,472 ‪Món hầm tiêu là món ăn phổ biến nhất ‪ở Philadelphia 757 00:48:32,555 --> 00:48:36,768 ‪vào thế kỷ 18 và 19, ‪và thậm chí còn kéo dài đến tận thế kỷ 20. 758 00:48:36,851 --> 00:48:42,690 ‪Thậm chí còn có bức tranh một người phụ nữ ‪bán món hầm tiêu cho người bán rong. 759 00:48:42,774 --> 00:48:45,568 {\an8}‪Nó được bán như gánh hàng rong 760 00:48:45,652 --> 00:48:49,530 {\an8}‪bởi hầu hết các phụ nữ da màu tự do ‪khắp khu Market Street. 761 00:48:49,614 --> 00:48:54,243 {\an8}‪Nên tôi rất háo hức chia sẻ nó với các bạn ‪và đưa món này nổi bật trở lại. 762 00:48:55,411 --> 00:48:56,955 ‪Ừ, nhìn nó ngon quá. 763 00:48:57,038 --> 00:48:58,289 ‪Omar, ngon lắm ấy. 764 00:49:01,167 --> 00:49:02,585 ‪Anh dùng gì, đuôi bò à? 765 00:49:03,795 --> 00:49:04,879 ‪Đuôi bò, đúng vậy. 766 00:49:06,130 --> 00:49:07,632 ‪Ngon tuyệt! 767 00:49:07,715 --> 00:49:08,633 ‪Thật sự là vậy. 768 00:49:09,384 --> 00:49:12,595 ‪Nó có vị cay, nhưng không quá cay, ‪nên ta đang ăn gì? 769 00:49:12,679 --> 00:49:17,600 ‪Chuyện là, vì mối liên hệ với Tây Ấn, ‪có ớt bonney trong đó. 770 00:49:17,684 --> 00:49:22,063 ‪Nó là sốt cà chua ‪với ớt bonney, bột ớt paprika, 771 00:49:22,146 --> 00:49:24,524 ‪tỏi, hành, cỏ xạ hương, 772 00:49:24,607 --> 00:49:27,860 ‪nhưng quan trọng hơn mọi loại gia vị này, ‪với tôi, 773 00:49:27,944 --> 00:49:29,988 ‪là thời gian, như ở đồng hồ ấy. 774 00:49:30,071 --> 00:49:35,159 ‪Bạn phải kiên nhẫn và ‪canh từng lớp một trong món hầm này. 775 00:49:35,243 --> 00:49:39,080 ‪Tôi thích món này vì nó rất phức tạp. 776 00:49:39,163 --> 00:49:42,500 ‪Với gia vị, kết cấu của gạo và thịt. 777 00:49:42,583 --> 00:49:46,629 ‪Nó không quá nồng, nhưng đậm đà hương vị, ‪một món ăn rất ngon. 778 00:49:46,713 --> 00:49:49,882 ‪Ý tôi là, thực ra mà nói, ‪khi tôi làm món này, 779 00:49:49,966 --> 00:49:53,594 ‪tôi không dùng công thức. ‪Có công thức nấu món hầm tiêu, 780 00:49:54,929 --> 00:49:57,849 ‪mà tôi muốn ‪tạo cảm giác kết nối với tổ tiên. 781 00:49:58,641 --> 00:50:02,645 ‪Tôi thấy tôi kết nối trực tiếp với cách ‪người Mỹ gốc Phi tự giải phóng hồi đó, 782 00:50:02,729 --> 00:50:03,771 ‪qua nấu nướng. 783 00:50:03,855 --> 00:50:07,900 ‪Vì vậy, thông qua các món ăn này, ‪chúng ta thực sự bắt đầu 784 00:50:07,984 --> 00:50:11,571 ‪nói ra sự thật, không nao núng, ‪bởi vì ai cũng muốn ăn nó. 785 00:50:13,656 --> 00:50:17,201 ‪Tôi luôn cảm thấy ‪có một sức mạnh kết nối với đồ ăn, 786 00:50:17,285 --> 00:50:20,121 ‪một ân huệ ‪khi cùng nhau chia sẻ khoảnh khắc, 787 00:50:20,663 --> 00:50:24,584 ‪và sự tự do được tìm thấy ‪trong sự trao đổi cảm xúc và ý tưởng‪. 788 00:50:25,960 --> 00:50:29,630 ‪Khi phong trào bãi bỏ nô lệ ‪đầu của những năm 1800 lớn mạnh 789 00:50:29,714 --> 00:50:33,092 ‪Và Đường sắt Ngầm ‪đưa nhiều người hơn tới Philadelphia, 790 00:50:33,885 --> 00:50:38,598 ‪một cộng đồng da đen tự do phát triển ‪đang tìm cách mở rộng cơ hội của họ. 791 00:50:39,557 --> 00:50:43,269 ‪Và một số nhắm đến một vùng đất 792 00:50:44,103 --> 00:50:46,689 ‪sẽ sớm được biết đến là Texas. 793 00:51:13,007 --> 00:51:14,926 ‪Biên dịch: Christine Tran