1 00:00:06,694 --> 00:00:12,700 LEGENDA HERCULESA 2 00:00:19,790 --> 00:00:21,417 - Zdrówko. - Na zdrowie. 3 00:00:24,503 --> 00:00:28,299 Hercules był zniewolonym kucharzem Jerzego Waszyngtona, 4 00:00:28,382 --> 00:00:31,761 który mieszkał w Filadelfii w Pensylwanii. 5 00:00:32,511 --> 00:00:34,388 Był wybitnym szefem kuchni. 6 00:00:35,473 --> 00:00:38,601 Wielu ludzi, którzy jedli w rezydencji Waszyngtona, 7 00:00:38,684 --> 00:00:42,396 opisywało to doświadczenie w listach i pamiętnikach. 8 00:00:43,647 --> 00:00:47,902 {\an8}Jego kuchnia była tak dobra, że zarabiał pieniądze, sprzedając resztki. 9 00:00:47,985 --> 00:00:50,446 I za te pieniądze kupował ubrania. 10 00:00:50,529 --> 00:00:53,240 Krążą opowieści, że gdy kończył swoją zmianę, 11 00:00:53,324 --> 00:00:57,328 ubierał się elegancko i chodził po mieście ze złotą laską. 12 00:00:57,411 --> 00:00:59,497 Był naprawdę ekscentryczny. 13 00:01:00,414 --> 00:01:03,793 Jak Waszyngton sprawił, że Hercules pozostawał zniewolony? 14 00:01:04,376 --> 00:01:08,923 Gdy Hercules został wezwany z Mount Vernon do Filadelfii, pojawił się problem. 15 00:01:09,006 --> 00:01:13,219 Prawo stanowe mówiło, że jeśli niewolnik był na terenie Pensylwanii 16 00:01:13,302 --> 00:01:16,055 przez pół roku lub dłużej, stawał się wolny. 17 00:01:17,681 --> 00:01:20,851 Więc pakował wszystkich niewolników z Filadelfii 18 00:01:20,935 --> 00:01:23,020 i zabierał ich do Mount Vernon, 19 00:01:23,104 --> 00:01:26,816 by wyzerować czas, a potem znów sprowadzić do Filadelfii. 20 00:01:28,025 --> 00:01:30,903 Czy Waszyngton obawiał się, że Hercules ucieknie? 21 00:01:31,487 --> 00:01:34,490 Są przesłanki, że pod koniec drugiej kadencji 22 00:01:34,573 --> 00:01:37,952 podejrzewał, że Hercules może próbować uciec. 23 00:01:39,161 --> 00:01:41,080 Jego obawy były tak mocne, 24 00:01:41,163 --> 00:01:46,502 że aż wysłał go do Mount Vernon, ale nie do kuchni, tylko na pole. 25 00:01:47,962 --> 00:01:50,589 Ten wybitny kucharz staje się robotnikiem. 26 00:01:51,465 --> 00:01:53,259 Aż pewnego dnia znika. 27 00:01:56,512 --> 00:01:58,889 NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY 28 00:02:35,134 --> 00:02:38,304 {\an8}NA PODSTAWIE KSIĄŻKI JESSIKI B. HARRIS 29 00:02:44,560 --> 00:02:47,479 NASI SZEFOWIE ZAŁOŻYCIELE 30 00:03:27,061 --> 00:03:29,021 FILADELFIA 31 00:03:29,104 --> 00:03:31,023 Filadelfia w Pensylwanii. 32 00:03:32,149 --> 00:03:36,403 Miasto Braterskiej Miłości zawsze kojarzyło mi się z ideami wolności. 33 00:03:37,613 --> 00:03:40,741 Kwakrzy walczyli tu o zniesienie niewolnictwa, 34 00:03:40,824 --> 00:03:44,453 a Pensylwania zrobiła to jako pierwszy stan Unii. 35 00:03:48,207 --> 00:03:51,001 Ale emancypacja była stopniowa. 36 00:03:51,085 --> 00:03:53,504 Kiedy Filadelfia była stolicą kraju, 37 00:03:54,129 --> 00:03:56,799 dwóch najlepszych kucharzy w kraju 38 00:03:57,424 --> 00:04:00,010 było niewolnikami ojców założycieli. 39 00:04:00,678 --> 00:04:03,097 Hercules służył Jerzemu Waszyngtonowi, 40 00:04:03,180 --> 00:04:06,392 a niejaki James Hemings gotował dla Thomasa Jeffersona. 41 00:04:06,976 --> 00:04:09,561 I choć nie zostały po nich żadne portrety, 42 00:04:09,645 --> 00:04:13,232 ich spuścizna wciąż żyje i ma się dobrze nawet w Kalifornii. 43 00:04:13,315 --> 00:04:15,901 {\an8}LOS ANGELES, KALIFORNIA 44 00:04:25,536 --> 00:04:30,958 W Hatchet Hall poznałem Briana Dunsmoora i Martina Dralucka, 45 00:04:31,041 --> 00:04:34,878 kucharzy, którzy odtwarzają techniki Herculesa i Hemingsa, 46 00:04:36,630 --> 00:04:41,176 dwóch zniewolonych, którzy robili eleganckie posiłki przy otwartym ogniu, 47 00:04:41,260 --> 00:04:43,304 gotując je na palenisku. 48 00:04:47,975 --> 00:04:53,355 Najtrudniejsze jest podtrzymanie ognia i nieskrzywdzenie siebie, 49 00:04:53,439 --> 00:04:56,025 stojąc przed ogniem i topiąc się od gorąca. 50 00:04:57,401 --> 00:05:00,321 Zrobiliśmy tu już ponad 1000 dań. 51 00:05:01,030 --> 00:05:04,491 Chodzi nam najbardziej o techniki i wyzwanie, 52 00:05:04,575 --> 00:05:07,828 pamiętając o tym, że to rodzaj pomostu, 53 00:05:07,911 --> 00:05:10,539 który pomaga nam opowiedzieć pewną historię. 54 00:05:12,082 --> 00:05:17,004 Częścią waszego gotowania jest przenoszenie kontekstu historycznego 55 00:05:17,087 --> 00:05:18,589 do waszych dań. 56 00:05:19,214 --> 00:05:22,217 Hercules i Hemings… 57 00:05:22,801 --> 00:05:26,764 Opowiecie nam o nich i o ich potrawach? 58 00:05:27,890 --> 00:05:31,268 Byli pierwszymi sławnymi amerykańskimi kucharzami. 59 00:05:31,352 --> 00:05:35,689 Byli niewolnikami Jerzego Waszyngtona i Thomasa Jeffersona. 60 00:05:36,523 --> 00:05:40,319 {\an8}James Hemings wybrał się do Francji z Thomasem Jeffersonem, 61 00:05:41,278 --> 00:05:42,946 {\an8}by uczyć się gotowania. 62 00:05:43,030 --> 00:05:48,369 Większość historii niewolników zaginęła lub nie została spisana, 63 00:05:48,452 --> 00:05:51,246 więc możliwość opowiedzenia o nich 64 00:05:51,330 --> 00:05:53,665 jest największą motywacją w tej pracy. 65 00:05:55,501 --> 00:05:56,960 Sprawdzam menu. 66 00:05:57,044 --> 00:05:58,879 Co to za postać? 67 00:05:58,962 --> 00:06:03,133 Długi czas nie było wiadomo, czy to James Hemings, czy Hercules Caesar, 68 00:06:03,217 --> 00:06:07,262 aż okazało się, że to żaden z nich. 69 00:06:07,346 --> 00:06:10,933 Ale zdjęcie było tak niesamowite, 70 00:06:11,016 --> 00:06:14,728 że nie mogliśmy wybrać nic innego na logo tych dań. 71 00:06:15,396 --> 00:06:18,273 Zainspirowała nas historia amerykańskiej kuchni. 72 00:06:18,357 --> 00:06:24,363 {\an8}Próbujemy się stale kształcić i uczyć ludzi na swojej drodze. 73 00:06:24,446 --> 00:06:27,408 Oto wasza cielęcina. 74 00:06:27,491 --> 00:06:29,493 - Dziękuję. - Smacznego. 75 00:06:29,576 --> 00:06:30,411 Coś pięknego. 76 00:06:30,494 --> 00:06:32,788 Opowiedz mi o tym daniu. 77 00:06:32,871 --> 00:06:36,417 Ciekawe w historii Herculesa jest to, 78 00:06:36,500 --> 00:06:39,545 że był jednym z najsłynniejszych kucharzy, 79 00:06:39,628 --> 00:06:42,339 a nie znamy żadnego dania, które stworzył. 80 00:06:42,423 --> 00:06:44,758 Podczas kiedy żona Waszyngtona, Martha, 81 00:06:44,842 --> 00:06:48,095 przypisywała sobie mnóstwo potraw znanych wszędzie. 82 00:06:48,804 --> 00:06:50,139 Wiadomo, o co chodzi. 83 00:06:50,222 --> 00:06:54,810 Istnieje teoria, że wiele potraw, z którymi kojarzona jest Martha, 84 00:06:55,352 --> 00:06:57,563 to tak naprawdę dania Herculesa. 85 00:06:57,646 --> 00:07:02,985 Pierwotnie to danie było tłuczonym kotletem cielęcym, 86 00:07:03,068 --> 00:07:05,112 zawiniętym z mięsem kraba, 87 00:07:05,195 --> 00:07:08,157 a potem duszonym w sosie śmietanowym z sherry. 88 00:07:08,240 --> 00:07:11,285 My nie tłuczemy cielęciny. 89 00:07:11,368 --> 00:07:14,621 Podajemy całą w sosie śmietanowym 90 00:07:14,705 --> 00:07:16,540 z odrobiną bulionu grzybowego. 91 00:07:16,623 --> 00:07:18,917 Dodajemy kraba kieszeńca. 92 00:07:25,340 --> 00:07:26,592 Jakie delikatne. 93 00:07:27,509 --> 00:07:28,385 Świetne. 94 00:07:29,553 --> 00:07:31,889 Ciekawe w tym daniu jest to, 95 00:07:33,098 --> 00:07:37,769 że Hercules był znany z serwisu francuskiego, 96 00:07:37,853 --> 00:07:39,938 ale nie z francuskiej techniki. 97 00:07:40,022 --> 00:07:42,941 Gotował najwięcej w stylu angielskim, 98 00:07:43,025 --> 00:07:45,611 a James Heming wręcz przeciwnie. 99 00:07:45,694 --> 00:07:49,281 Po praktykach we Francji gotował francuskie potrawy. 100 00:07:57,289 --> 00:07:58,373 To jak prezent. 101 00:08:00,334 --> 00:08:02,085 Co to za danie? 102 00:08:02,586 --> 00:08:04,755 To duszony królik 103 00:08:04,838 --> 00:08:08,967 z pieczoną marchewką na prażonej kaszy kukurydzianej 104 00:08:09,635 --> 00:08:12,346 z winem zagęszczonym beurre manie. 105 00:08:12,930 --> 00:08:15,974 To zdecydowanie hołd dla Jamesa Hemingsa. 106 00:08:18,143 --> 00:08:20,771 Związek z Hemingsem to chociażby sam sos. 107 00:08:20,854 --> 00:08:25,108 Użył tu swojej wiedzy o piecu gulaszowym, który przywiózł z Francji 108 00:08:25,192 --> 00:08:30,531 oraz umiejętności robienia sosów na maśle albo delikatnych sosów śmietanowych. 109 00:08:34,576 --> 00:08:35,786 Wspaniałe. 110 00:08:35,869 --> 00:08:41,208 Kiedy Hemings wraca z Francji, gotuje w piecu gulaszowym. 111 00:08:41,291 --> 00:08:44,211 Piec, który Hemings przywiózł z Francji, 112 00:08:44,294 --> 00:08:48,507 był protoplastą tego, co mamy teraz. 113 00:08:48,590 --> 00:08:49,716 Rozumiem. 114 00:08:50,300 --> 00:08:53,554 Gdyby go nie przywieźli, nasza kuchnia by taka nie była. 115 00:08:53,637 --> 00:08:57,724 Nie mamy takiego w restauracji, ale naśladujemy jego działanie, 116 00:08:57,808 --> 00:09:01,311 gotując z dala od wysokiej temperatury. 117 00:09:04,106 --> 00:09:08,360 Jak ludzie odbierają te potrawy? 118 00:09:08,443 --> 00:09:13,156 Każdy, kto był u nas na kolacji, raczej był zadowolony. 119 00:09:13,240 --> 00:09:17,286 Niektórzy, którzy o tym czytali, ale w niej nie uczestniczyli, 120 00:09:17,369 --> 00:09:18,870 nie uważali jej za fajną. 121 00:09:18,954 --> 00:09:22,416 To drażliwy temat 122 00:09:22,499 --> 00:09:25,419 i wiele osób nie chce, żeby inni o tym rozmawiali. 123 00:09:26,670 --> 00:09:28,422 Dlaczego tak jest? 124 00:09:28,505 --> 00:09:30,048 Amerykanie są jak strusie. 125 00:09:30,132 --> 00:09:34,386 Wsadzają głowę w piasek i udają, że wszystko gra. 126 00:09:35,095 --> 00:09:37,931 Nie jesteśmy niczemu winni, siedząc tutaj. 127 00:09:38,974 --> 00:09:41,935 To krok do przodu, a ludzie powinni o tym wiedzieć. 128 00:09:42,019 --> 00:09:46,189 Ludzie muszą znać fakty, żeby mogli wyrażać swoje opinie. 129 00:09:57,409 --> 00:10:01,246 Robi się skomplikowanie na koniec. 130 00:10:02,164 --> 00:10:03,915 Opowiedz o tym daniu. 131 00:10:03,999 --> 00:10:07,878 To odmiana jednego z dwóch dań, które znamy przez Jamesa Hemingsa. 132 00:10:07,961 --> 00:10:09,671 To śnieżne jajka. 133 00:10:09,755 --> 00:10:13,508 To w zasadzie sos angielski albo krem lodowy 134 00:10:13,592 --> 00:10:15,844 z jajkiem w koszulce. 135 00:10:15,927 --> 00:10:18,180 - Piękne danie. - Przepiękne. 136 00:10:25,395 --> 00:10:27,230 To jak dotąd najlepsza partia. 137 00:10:29,274 --> 00:10:30,567 Fajny sos. 138 00:10:31,276 --> 00:10:32,444 Nie za słodki. 139 00:10:32,986 --> 00:10:35,489 Uwielbiam teksturę granatów. 140 00:10:36,490 --> 00:10:37,949 Co za przyjemność. 141 00:10:43,789 --> 00:10:48,335 Co takiego jest w spuściźnie tych dwóch kucharzy, 142 00:10:48,418 --> 00:10:53,507 {\an8}że pcha was do kontynuowania ich dzieła? 143 00:10:53,590 --> 00:10:55,801 {\an8}Mogę wymienić tylko garstkę 144 00:10:55,884 --> 00:10:58,261 innych czarnych kucharzy, 145 00:10:58,345 --> 00:11:02,474 którzy wywarli tak duży wpływ na naszą kuchnię. 146 00:11:02,557 --> 00:11:07,104 Dla czarnych ważne jest, by móc opowiedzieć swoją historię. 147 00:11:07,187 --> 00:11:10,691 Bez wątpienia ci dwaj byli najważniejszymi szefami kuchni 148 00:11:10,774 --> 00:11:13,485 w historii Ameryki i nigdy ich nie doceniono. 149 00:11:13,568 --> 00:11:17,322 Jako entuzjaści i kucharze czujemy, 150 00:11:17,406 --> 00:11:22,994 że naszym obowiązkiem jest zachowanie pamięci o nich. 151 00:11:31,086 --> 00:11:35,173 Hercules i James najpierw pracowali na plantacjach w Wirginii. 152 00:11:36,007 --> 00:11:40,137 {\an8}Obsesja na punkcie pochodzenia zabrała mnie do Pasma Błękitnego, 153 00:11:40,220 --> 00:11:44,933 {\an8}gdzie Thomas Jefferson zbudował swój dom na posiadłości nazwanej Monticello. 154 00:11:45,559 --> 00:11:49,354 Hemings przybył tam z rodziną, gdy miał dziewięć lat. 155 00:11:49,438 --> 00:11:52,607 Była wśród nich jego młodsza siostra, Sally Hemings, 156 00:11:52,691 --> 00:11:55,986 która urodziła co najmniej sześcioro dzieci Jeffersona. 157 00:11:56,069 --> 00:11:58,447 Monticello było bardzo dużą plantacją. 158 00:11:58,530 --> 00:12:02,576 {\an8}Jefferson zniewolił 607 osób, 159 00:12:02,659 --> 00:12:05,495 {\an8}a 400 z tych osób było na tej plantacji. 160 00:12:06,788 --> 00:12:10,625 Czy mamy pojęcie, co jedli zniewoleni ludzie? 161 00:12:10,709 --> 00:12:13,336 Tak. Jefferson był bardzo skrupulatny. 162 00:12:13,420 --> 00:12:18,049 Mamy ponad 65 000 dokumentów z danymi o tej zniewolonej społeczności. 163 00:12:18,550 --> 00:12:22,888 Dawał skromne racje niewolnikom, 164 00:12:22,971 --> 00:12:27,309 więc musieli uprawiać ogrody i polować, żeby uzupełniać dietę. 165 00:12:28,435 --> 00:12:30,687 James Hemings trafia tu jako chłopiec? 166 00:12:30,771 --> 00:12:35,984 Tak, jako część spadku. Był starszym bratem Sally Hemings. 167 00:12:36,067 --> 00:12:38,236 Przybyli tu razem 168 00:12:38,320 --> 00:12:43,283 jako członkowie wielopokoleniowej rodziny, żeby rozpocząć pracę dla Jeffersona. 169 00:12:44,326 --> 00:12:46,286 I w którym momencie życia 170 00:12:46,369 --> 00:12:49,831 Jefferson uznał, że trzeba go wysłać do kuchni? 171 00:12:49,915 --> 00:12:51,833 James był najpierw służącym 172 00:12:51,917 --> 00:12:55,462 i Jefferson rozpoznał w nim te cechy, 173 00:12:55,545 --> 00:12:57,672 które sprawdzają się w kuchni. 174 00:12:57,756 --> 00:13:01,510 Gdy Jefferson był ministrem pełnomocnym we Francji, 175 00:13:01,593 --> 00:13:06,306 zabrał ze sobą 19-letniego Hemingsa i uczył go sztuki francuskiej kuchni. 176 00:13:07,682 --> 00:13:10,602 Jefferson miał reputację 177 00:13:10,685 --> 00:13:13,814 jednego z pierwszych znawców kulinarnych w kraju. 178 00:13:13,897 --> 00:13:18,193 Miał ambitne wyobrażenie o tym, co znaczy być Amerykaninem. 179 00:13:18,276 --> 00:13:23,532 To dotyczyło architektury, projektowania i przede wszystkim jedzenia. 180 00:13:23,615 --> 00:13:25,992 Jeśli przyjechałbyś wtedy do Monticello, 181 00:13:26,076 --> 00:13:30,247 dostałbyś coś, co zostało nazwane kuchnią pół tutejszą, pół francuską. 182 00:13:30,330 --> 00:13:32,374 Ludzie stąd nie bywali we Francji. 183 00:13:32,457 --> 00:13:35,335 Nie znali jeszcze tych delikatniejszych sosów 184 00:13:35,418 --> 00:13:38,296 i wyśmienitych dań, jakie wydawano w Monticello. 185 00:13:40,257 --> 00:13:44,553 Kiedy Hemings wrócił z Paryża, co wynegocjował z Jeffersonem? 186 00:13:44,636 --> 00:13:47,848 Po powrocie z Paryża jadą do Filadelfii. 187 00:13:47,931 --> 00:13:51,685 A James pracuje jako kucharz w domu Jeffersona. 188 00:13:51,768 --> 00:13:54,396 Filadelfia ma dużą liczbę wolnych czarnych. 189 00:13:55,230 --> 00:13:59,484 James w końcu decyduje, że chce wolności i negocjuje ją z Jeffersonem. 190 00:13:59,568 --> 00:14:03,238 Jefferson powiedział, że wydał mnóstwo pieniędzy na to, 191 00:14:03,947 --> 00:14:07,576 żeby wyszkolić go do gotowania 192 00:14:07,659 --> 00:14:11,329 i że jedyną drogą do odzyskania wolności jest zastępstwo. 193 00:14:11,413 --> 00:14:13,456 Osobą tą był młodszy brat Jamesa. 194 00:14:13,540 --> 00:14:16,668 Kluczem do jego wolności jest powrót do Monticello 195 00:14:16,751 --> 00:14:19,379 i wyszkolenie brata, by zastąpił go w kuchni. 196 00:14:19,462 --> 00:14:20,714 I wtedy będzie wolny. 197 00:14:25,927 --> 00:14:30,140 Kuchnia, w której James Hemings szkolił brata, ku mojemu zaskoczeniu 198 00:14:30,265 --> 00:14:32,058 okazała się wciąż czynna. 199 00:14:32,767 --> 00:14:36,521 To tutaj popularyzował takie potrawy jak frytki, 200 00:14:36,605 --> 00:14:39,941 lody i uwielbiany przez nas makaron z serem. 201 00:14:42,986 --> 00:14:44,821 Zanim przejdziemy do makaronu, 202 00:14:44,905 --> 00:14:47,866 opowiedz mi o kuchni. 203 00:14:47,949 --> 00:14:50,744 Jak wyglądała w XVIII wieku? 204 00:14:50,827 --> 00:14:57,250 {\an8}W tej kuchni palenisko jest głównym bohaterem. 205 00:14:57,334 --> 00:15:02,339 To miejsce, w którym zawsze był ogień, więc można było piec. 206 00:15:03,131 --> 00:15:07,385 Mogłeś upiec mięso tuż przed nim. Czyli to serce kuchni. 207 00:15:10,597 --> 00:15:14,684 A do tego ten murowany piec, zwany gulaszowym. 208 00:15:14,768 --> 00:15:21,483 Jest stworzony specjalnie do kremów, sosów i delikatnego smażenia. 209 00:15:25,111 --> 00:15:26,154 Co dziś na obiad? 210 00:15:26,237 --> 00:15:30,659 Zrobimy placek z makaronem, jak go pewnie wtedy nazywali. 211 00:15:32,786 --> 00:15:34,913 My nazywamy to makaronem z serem. 212 00:15:34,996 --> 00:15:40,627 To klasyczne, pyszne danie, które wszyscy lubimy, ma długą historię. 213 00:15:48,718 --> 00:15:50,011 Teraz makaron. 214 00:15:50,095 --> 00:15:54,474 Tak. Zgodnie z przepisem chcemy go dobrze ugotować, 215 00:15:54,557 --> 00:15:58,478 żeby był delikatny, a gotuje się go w wodzie i mleku, pół na pół, 216 00:15:58,561 --> 00:16:04,234 co jest ciekawym i skutecznym połączeniem. 217 00:16:09,155 --> 00:16:13,952 Już pachnie jak makaron z serem. To przez mleko. 218 00:16:21,126 --> 00:16:24,254 Warstwa makaronu. 219 00:16:24,337 --> 00:16:26,506 Teraz masło. 220 00:16:26,589 --> 00:16:29,634 I oczywiście nie można było używać za dużo masła. 221 00:16:29,718 --> 00:16:34,305 Jak to się stało, że makaron z serem stał się powszechny w tej kuchni? 222 00:16:34,889 --> 00:16:38,226 Pewnie zaczęło się w tej kuchni z Jamesem, 223 00:16:38,935 --> 00:16:43,565 ale przekazał to dalej i przeszło to przez wielu kucharzy, którzy tu gotowali. 224 00:16:43,648 --> 00:16:49,404 Wiemy, że Jefferson kupił kilogramy surowego makaronu 225 00:16:49,487 --> 00:16:52,282 pół roku przed śmiercią w 1826 roku, 226 00:16:52,365 --> 00:16:57,037 więc to musiało być uwielbiane danie. 227 00:16:57,996 --> 00:17:03,543 Trudno czasem zrozumieć, jak rodzi się styl jedzenia, 228 00:17:03,626 --> 00:17:07,714 ale James pewnie nauczył się tego we Francji. 229 00:17:09,049 --> 00:17:10,133 Cudnie pachnie. 230 00:17:11,051 --> 00:17:14,304 Włożymy do pieca holenderskiego 231 00:17:15,180 --> 00:17:18,058 i położymy na tych twardych cegłach. 232 00:17:24,189 --> 00:17:25,190 Makaron. 233 00:17:29,360 --> 00:17:31,654 A potem zamkniemy wieko. 234 00:17:33,281 --> 00:17:35,200 Dodamy również… 235 00:17:38,369 --> 00:17:44,667 węgiel do góry, żeby żar mógł… 236 00:17:46,086 --> 00:17:48,254 ogrzać wszystko równomiernie. 237 00:17:52,425 --> 00:17:55,762 Jak niebezpieczne było gotowanie na otwartym ogniu? 238 00:17:55,845 --> 00:17:57,055 Dość niebezpiecznie. 239 00:17:57,138 --> 00:18:01,267 Znasz powiedzenie: „Jeśli nie lubisz ciepła, wyjdź z kuchni”? 240 00:18:01,351 --> 00:18:03,937 - Jasne. - Zawsze było gorąco. 241 00:18:04,020 --> 00:18:06,147 Zagrożenie to oczywiście oparzenia. 242 00:18:06,231 --> 00:18:09,067 Kobiety nosiły długie ubrania. 243 00:18:09,150 --> 00:18:13,696 Mogły one szybko zająć się ogniem, co prowadziło do poparzeń. 244 00:18:25,416 --> 00:18:27,293 - Gotowe? - Zobaczmy. 245 00:18:27,377 --> 00:18:31,714 - Dobra. - Bierzemy nasz haczyk. 246 00:18:32,215 --> 00:18:37,178 Znowu będziemy podnosić. 247 00:18:38,054 --> 00:18:40,723 - Skwierczy! - Pięknie to wygląda. 248 00:18:48,815 --> 00:18:50,191 - Cześć! - Cześć, Gayle. 249 00:18:50,275 --> 00:18:52,485 Rany. Wygląda świetnie. 250 00:18:52,569 --> 00:18:54,195 - Świetne. - Więcej masła. 251 00:18:54,279 --> 00:18:55,822 Robimy makaron z serem, 252 00:18:55,905 --> 00:18:58,741 a ty jesteś potomkiem Hemingsa. 253 00:18:58,825 --> 00:19:00,243 Zgadza się. 254 00:19:00,326 --> 00:19:03,788 {\an8}Jestem spokrewniona z całą rodziną Hemingsów. 255 00:19:03,872 --> 00:19:06,541 {\an8}Gdybym wtedy żyła, byłby moim wujkiem. 256 00:19:06,624 --> 00:19:09,669 Jego brat Peter był moim praprapradziadkiem. 257 00:19:09,752 --> 00:19:13,006 Czuję więc wyjątkowy związek z tym daniem. 258 00:19:13,089 --> 00:19:15,466 Słusznie. 259 00:19:15,550 --> 00:19:17,927 Pewnie dorastałeś, jedząc taki makaron. 260 00:19:18,011 --> 00:19:20,722 - Jak my wszyscy. - Właśnie. 261 00:19:20,805 --> 00:19:23,474 Jakie to uczucie, kiedy zrozumiałaś, 262 00:19:23,558 --> 00:19:26,895 że jesteś spokrewniona z rodziną, 263 00:19:26,978 --> 00:19:28,938 która pomogła rozsławić to danie? 264 00:19:29,022 --> 00:19:31,900 Po pierwsze, nie dorastałem z tą wiedzą. 265 00:19:31,983 --> 00:19:34,485 Dopiero niedawno się tego dowiedziałam. 266 00:19:34,569 --> 00:19:37,405 I teraz zastanawiam się, gdzie są moje tantiemy. 267 00:19:39,991 --> 00:19:42,076 Wszyscy się zastanawiamy. 268 00:19:43,036 --> 00:19:47,498 Poza tym to prawdziwy zaszczyt. 269 00:19:47,582 --> 00:19:49,959 Mam szczęście, że znam tę historię, 270 00:19:50,835 --> 00:19:55,673 ale każdy Afroamerykanin ma coś takiego w swoich korzeniach, 271 00:19:55,757 --> 00:19:57,592 tylko sporo osób o tym nie wie. 272 00:19:57,675 --> 00:20:01,471 Jestem dumna i nie mogę się doczekać tego makaronu z serem. 273 00:20:02,222 --> 00:20:06,976 Podaj mi te małe salaterki 274 00:20:07,060 --> 00:20:09,562 i możemy zaczynać ucztę. 275 00:20:09,646 --> 00:20:11,064 Ale się cieszę. 276 00:20:14,734 --> 00:20:17,612 - Świetnie pachnie. - I smacznie wygląda. 277 00:20:23,451 --> 00:20:25,078 Pyszne. 278 00:20:25,161 --> 00:20:25,995 Rany. 279 00:20:27,538 --> 00:20:28,665 I kremowe. 280 00:20:28,748 --> 00:20:31,542 Ile lat ma ten przepis, Leni? 281 00:20:31,626 --> 00:20:32,794 Dwieście lat. 282 00:20:33,378 --> 00:20:34,462 Albo i więcej. 283 00:20:35,838 --> 00:20:38,967 Po ugotowaniu makaronu w mleku 284 00:20:39,050 --> 00:20:40,718 stał się delikatny 285 00:20:40,802 --> 00:20:42,720 i wyjątkowy. 286 00:20:42,804 --> 00:20:44,973 Od teraz będę go tak gotował. 287 00:20:45,056 --> 00:20:49,352 Tak, zacząłem tak robić i uwielbiam to. 288 00:20:50,478 --> 00:20:53,356 Jak myślisz, co twoi przodkowie powiedzieliby, 289 00:20:53,439 --> 00:20:56,567 widząc popularność tego dania? 290 00:20:56,651 --> 00:20:57,568 Rety. 291 00:20:58,653 --> 00:21:01,698 Powiem ci, co o tym myślę. 292 00:21:01,781 --> 00:21:04,450 Jestem pod wrażeniem tego, 293 00:21:04,534 --> 00:21:09,664 że moi przodkowie stworzyli to danie w Stanach Zjednoczonych 294 00:21:09,747 --> 00:21:11,624 i że stało się amerykańskie. 295 00:21:12,792 --> 00:21:15,503 Jestem dumna z ich wytrwałości, 296 00:21:15,586 --> 00:21:19,173 determinacji i charakteru. 297 00:21:19,716 --> 00:21:21,843 Nikt nie może sobie wyobrazić, 298 00:21:21,926 --> 00:21:25,179 jak to było żyć w takich okolicznościach, 299 00:21:25,263 --> 00:21:28,725 wiedząc, że nigdy nie będzie się wolnym. 300 00:21:29,434 --> 00:21:32,937 Przetrwali, a nawet więcej. 301 00:21:34,522 --> 00:21:36,774 Dzięki nim dziś tu jestem. 302 00:21:36,858 --> 00:21:38,901 Wszyscy tacy dziś jesteśmy. 303 00:21:38,985 --> 00:21:43,740 I jest to bardzo przejmujące, gdy myślę o ich sile. 304 00:21:43,823 --> 00:21:47,410 Naznaczyli nasze czasy. A ja uwielbiam makaron z serem. 305 00:21:47,493 --> 00:21:51,122 Możemy uważać to za symbol, ale pomyślmy, kim byli ci ludzie, 306 00:21:51,205 --> 00:21:53,833 o ich sile, charakterze, wytrwałości. 307 00:21:53,916 --> 00:21:55,752 Tak, jestem bardzo dumna. 308 00:21:57,378 --> 00:22:00,340 Nie tylko dlatego, że jestem spokrewniona, 309 00:22:00,423 --> 00:22:05,595 ale ponieważ reprezentują świetny aspekt Stanów Zjednoczonych Ameryki. 310 00:22:09,932 --> 00:22:13,603 Opuszczając Monticello, dużo myślałem o tym, jak to było, 311 00:22:13,686 --> 00:22:16,564 kiedy James Hemings szkolił własnego brata 312 00:22:16,647 --> 00:22:18,149 w zamian za wolność, 313 00:22:18,983 --> 00:22:21,903 {\an8}i jak potem wyglądało jego życie. 314 00:22:23,363 --> 00:22:24,989 Co się stało z Hemingsem? 315 00:22:25,823 --> 00:22:29,911 Hemings uczy nie tylko brata Petera, ale i innych. 316 00:22:29,994 --> 00:22:34,040 {\an8}Szkolił ich na kucharzy w Monticello. A potem odzyskał wolność. 317 00:22:36,918 --> 00:22:41,089 Wyjechał do Filadelfii, a potem trafił do Baltimore. 318 00:22:43,091 --> 00:22:44,550 I co dalej? 319 00:22:45,385 --> 00:22:49,889 Świadczył usługi gastronomiczne albo prowadził własną restaurację. 320 00:22:49,972 --> 00:22:53,518 A potem Jefferson otrzymał wiadomość o jego śmierci. 321 00:22:53,601 --> 00:22:55,228 Zapił się na śmierć. 322 00:22:57,688 --> 00:23:01,609 Niektórzy historycy spierają się, czy do tego doszło 323 00:23:01,692 --> 00:23:05,154 i czy to było samobójstwo, czy wypadek. 324 00:23:05,238 --> 00:23:06,864 Pewne jest, że umarł. 325 00:23:10,326 --> 00:23:13,663 Pewnie byłby szefem kuchni za prezydentury Jeffersona, 326 00:23:13,746 --> 00:23:17,834 gdyby przeżył kilka miesięcy dłużej. 327 00:23:17,917 --> 00:23:23,256 Sporo zainwestował w Hemingsa. Szanował jego talent, kochał jego kuchnię. 328 00:23:24,507 --> 00:23:27,593 To oczywiście szynka z Wirginii. 329 00:23:27,677 --> 00:23:32,181 Czy to jest coś, co mogło być serwowane Jeffersonowi i Waszyngtonowi? 330 00:23:32,849 --> 00:23:37,478 Oczywiście. Szynki z Wirginii były słynne również w tamtym czasie. 331 00:23:37,562 --> 00:23:40,815 Kiedy prezydent ucztował, chcieli się wykazać i pokazać, 332 00:23:40,898 --> 00:23:43,484 co najlepszego mają do zaoferowania. 333 00:23:43,568 --> 00:23:45,403 Ta szynka miała taką reputację. 334 00:23:45,486 --> 00:23:48,072 Poza szynkami z Wirginii 335 00:23:48,156 --> 00:23:51,534 można było dostać wołowinę, ryby i inne dania, 336 00:23:51,617 --> 00:23:54,745 ale szynka z Wirginii była najbardziej pożądana. 337 00:23:54,829 --> 00:23:57,373 - Może spróbujemy? - Oczywiście! 338 00:24:09,719 --> 00:24:10,553 Nieźle. 339 00:24:10,636 --> 00:24:12,555 - Dobre. - O to właśnie chodzi. 340 00:24:13,431 --> 00:24:16,726 A Hercules, który był niewolnikiem Waszyngtona? 341 00:24:16,809 --> 00:24:18,227 Co się z nim stało? 342 00:24:19,228 --> 00:24:22,356 Wiele wskazuje na to, że pod koniec drugiej kadencji 343 00:24:22,440 --> 00:24:26,360 Waszyngton zaczął podejrzewać, że Hercules może próbować uciec. 344 00:24:26,444 --> 00:24:28,905 Odesłał go do Mount Vernon. 345 00:24:28,988 --> 00:24:33,284 Podobno ciężko tam pracował na polach. 346 00:24:33,367 --> 00:24:34,785 Chciał odzyskać wolność. 347 00:24:34,869 --> 00:24:40,208 Zaczekał na 65. urodziny Waszyngtona, które miały być hucznie obchodzone. 348 00:24:40,291 --> 00:24:43,169 I wtedy właśnie zniknął. 349 00:24:43,252 --> 00:24:47,173 Waszyngton, który był wybuchowy, bardzo się zdenerwował. 350 00:24:47,256 --> 00:24:51,677 Pisał listy do współpracowników, chcąc dowiedzieć się, gdzie jest Hercules, 351 00:24:51,761 --> 00:24:54,639 nawet rok po ucieczce. 352 00:24:54,722 --> 00:24:56,390 Nie udało im się go złapać. 353 00:24:56,474 --> 00:25:00,686 Dopiero w 1801 roku, w roku śmierci Hemingsa, 354 00:25:00,770 --> 00:25:04,982 Hercules zostaje zauważony w Nowym Jorku przez burmistrza, 355 00:25:05,066 --> 00:25:07,109 który pracował z Waszyngtonem. 356 00:25:07,193 --> 00:25:12,949 Mówi o tym jego żonie, bo sam Waszyngton już wtedy nie żył, 357 00:25:13,032 --> 00:25:15,159 ale to ostatni ślad po Herculesie. 358 00:25:16,577 --> 00:25:19,038 Nie wiemy, co się z nim stało, 359 00:25:19,121 --> 00:25:23,209 ale istnieją dowody, które sugerują, że był tutaj, w Nowym Jorku? 360 00:25:23,292 --> 00:25:28,381 Tak. Dzięki badaniom naukowców wiemy, 361 00:25:28,464 --> 00:25:31,092 że Hercules był w Nowym Jorku 362 00:25:31,175 --> 00:25:35,429 i przyjął nazwisko właściciela, którego miał przed Waszyngtonem. 363 00:25:35,513 --> 00:25:39,433 Był to John Posey, więc nazwał siebie Hercules Posey. 364 00:25:39,517 --> 00:25:42,520 Wiemy, że mieszkał w różnych miejscach w Nowym Jorku 365 00:25:42,603 --> 00:25:45,815 i widniał jako kucharz i robotnik. 366 00:25:45,898 --> 00:25:52,446 Zmarł 15 maja 1812 roku na gruźlicę. 367 00:25:53,114 --> 00:25:57,243 Jego szczątki są pochowane gdzieś w Nowym Jorku. 368 00:25:57,326 --> 00:26:01,497 Nie wiemy gdzie, ale ostatnie dni spędził właśnie tutaj. 369 00:26:02,039 --> 00:26:04,125 Wciąż gdzieś tu jest. 370 00:26:04,208 --> 00:26:08,004 Jest z nami i uważam, że to wspaniała metafora jego życia 371 00:26:08,087 --> 00:26:10,673 i innych uznanych czarnych kucharzy, 372 00:26:10,756 --> 00:26:13,342 bo pod wieloma względami wciąż się chowają, 373 00:26:13,426 --> 00:26:16,429 nie do końca zaakceptowani, poznani. 374 00:26:16,512 --> 00:26:19,140 Częścią naszych starań 375 00:26:19,223 --> 00:26:22,226 jest pokazanie ich wkładu w amerykańską kuchnię 376 00:26:22,310 --> 00:26:26,188 i pokazanie, w jakim stopniu byli fundamentem dzisiejszej kuchni. 377 00:26:34,113 --> 00:26:39,744 Hercules nie był jedyną legendą kulinarną, której wkład zaginął w Nowym Jorku. 378 00:26:41,454 --> 00:26:44,999 Gdy zagłębiałem się w historię jedzenia w tym mieście, 379 00:26:45,082 --> 00:26:49,670 odkryłem, że w latach 80. w mieście rządziły ostrygi. 380 00:26:50,880 --> 00:26:54,425 I to wolny, czarny człowiek, Thomas Downing, 381 00:26:54,508 --> 00:26:57,970 zbudował imperium w sercu Wall Street 382 00:26:58,054 --> 00:27:01,140 i był znany jako król ostryg. 383 00:27:04,477 --> 00:27:09,148 {\an8}„Przepis na nowojorski gulasz z ostryg, około roku 1826, dla Thomasa Downinga”. 384 00:27:09,982 --> 00:27:14,737 Mój przyjaciel, Omar Tate, poświęcił swoje dzieło Downingowi 385 00:27:14,820 --> 00:27:18,115 i innym przedsiębiorcom ze stanów środkowo-atlantyckich. 386 00:27:20,201 --> 00:27:23,663 „Ręcznie zebrane ostrygi. Tyle ile zdoła się unieść. 387 00:27:23,746 --> 00:27:25,539 Sól morska, wapń i minerały 388 00:27:25,623 --> 00:27:27,917 są zawarte w dużej ilości. 389 00:27:29,251 --> 00:27:31,087 Czas gotowania: jak najdłużej. 390 00:27:34,090 --> 00:27:35,925 Dodaj śmietanę i poczekaj. 391 00:27:36,008 --> 00:27:39,136 Czekaj, aż będzie ciemny, gęsty i bogaty. 392 00:27:39,220 --> 00:27:41,722 Aż go ubędzie i nie będzie już biały. 393 00:27:41,806 --> 00:27:47,853 Dopóki nie zmniejszy twojego cierpienia i tęsknoty za żoną dziećmi, matką. 394 00:27:47,937 --> 00:27:50,147 Zrób to powoli, cierpliwie. 395 00:27:53,651 --> 00:27:54,485 Dobra rada. 396 00:27:55,069 --> 00:27:56,278 Patrz uważnie. 397 00:27:56,362 --> 00:27:58,197 Śmietana się rozlewa. 398 00:27:58,280 --> 00:28:00,324 Podawaj na gorąco”. 399 00:28:04,745 --> 00:28:06,872 Przez ostatnie dziesięć lat 400 00:28:06,956 --> 00:28:11,293 gotowałeś w najlepszych restauracjach w Nowym Jorku i Filadelfii. 401 00:28:11,877 --> 00:28:14,880 Jaka jest twoja misja jako szefa kuchni? 402 00:28:14,964 --> 00:28:17,383 Tworzę czarną kuchnię tradycyjną 403 00:28:17,466 --> 00:28:20,386 i staram się odczarować to określenie, 404 00:28:20,469 --> 00:28:23,514 żeby Afroamerykanie znali swój wkład. 405 00:28:23,597 --> 00:28:28,978 Kiedy ludzie myślą o afroamerykańskiej kuchni, 406 00:28:29,061 --> 00:28:32,565 to najczęściej widzą smażonego kurczaka. 407 00:28:32,648 --> 00:28:34,608 Mamy więcej do zaoferowania. 408 00:28:36,360 --> 00:28:41,991 Zgłębiłeś wiedzę o Thomasie Downingu. 409 00:28:45,828 --> 00:28:48,622 Thomas Downing stworzył 410 00:28:48,706 --> 00:28:51,709 uznaną restaurację z ostrygami na Wall Street 411 00:28:51,792 --> 00:28:53,669 w pierwszej połowie XIX wieku, 412 00:28:53,753 --> 00:28:58,090 kiedy wciąż większość Afroamerykanów w tym kraju była zniewolonych. 413 00:29:00,050 --> 00:29:04,138 To fenomenalna historia, o której ludzie nie wiedzą. 414 00:29:04,221 --> 00:29:08,184 Ostrygi w tym mieście walały się na ulicach. 415 00:29:08,267 --> 00:29:10,352 Chodniki były całe w muszlach. 416 00:29:10,436 --> 00:29:16,025 Użyliśmy muszli ostryg, by stworzyć zaprawę budowlaną. 417 00:29:16,108 --> 00:29:19,320 Czyli do takiego świata wkracza Downing? 418 00:29:19,403 --> 00:29:25,451 Tak. Ale zaczynał od zbierania ich i samodzielnego sprzedawania, 419 00:29:25,534 --> 00:29:27,203 rozwijając swój interes. 420 00:29:28,037 --> 00:29:29,872 Ostrygi sprzedawano na ulicy. 421 00:29:30,414 --> 00:29:34,794 Jak dzisiejsze stoiska z hot dogami? 422 00:29:34,877 --> 00:29:35,711 Właśnie. 423 00:29:36,462 --> 00:29:42,134 Czytałem, że nowojorczycy jedli średnio 600 ostryg rocznie. 424 00:29:42,885 --> 00:29:46,931 Kosztowały wtedy jakieś pół centa? 425 00:29:47,014 --> 00:29:48,224 Co za luksus. 426 00:29:49,850 --> 00:29:53,938 Zbadamy praktyczną stronę twojej pracy? 427 00:29:57,191 --> 00:29:58,943 To dane jest wyjątkowe, 428 00:29:59,652 --> 00:30:03,906 bo Thomas Downing był charakterystyczny dla nowojorskiej historii. 429 00:30:03,989 --> 00:30:07,910 Chciałem połączyć smaki charakterystyczne dla Nowego Jorku. 430 00:30:07,993 --> 00:30:10,454 To danie ma dwa rodzaje ostryg. 431 00:30:10,538 --> 00:30:13,249 Gulasz z ostryg był popularny w XIX wieku. 432 00:30:13,332 --> 00:30:17,253 Zupa ma śmietanę, tymianek, 433 00:30:17,336 --> 00:30:18,546 trochę… 434 00:30:18,629 --> 00:30:20,923 Śmietana, tymianek, pieprz czarny, 435 00:30:21,006 --> 00:30:24,009 tłuszcz z ostryg, który jest tu wyjątkowy. 436 00:30:24,093 --> 00:30:27,555 Ostrygi podgrzewa się w 60 stopniach przez kilka godzin, 437 00:30:27,638 --> 00:30:32,059 aż wydzieli się tłuszcz. 438 00:30:32,142 --> 00:30:36,397 To czysta, ostrygowa esencja, której używam do przyrządzania warzyw. 439 00:30:36,480 --> 00:30:39,900 Warzywami są czosnek, cebula i seler. 440 00:30:39,984 --> 00:30:43,070 Czyli to jak kolejne warstwy ostryg. 441 00:30:43,153 --> 00:30:44,655 Ostryga na ostrydze. 442 00:30:45,698 --> 00:30:48,158 - Bon appétit. - Smacznego. 443 00:30:55,165 --> 00:30:56,292 Co sądzisz? 444 00:30:56,375 --> 00:30:57,918 Jest super. 445 00:30:58,002 --> 00:31:02,298 Naprawdę czuję bogactwo tłuszczu z ostryg. 446 00:31:02,381 --> 00:31:06,802 Dodaje zupie intensywności i złożoności. 447 00:31:06,886 --> 00:31:08,387 Jestem z nich zadowolony. 448 00:31:09,722 --> 00:31:14,894 To pierwszy raz jem je z kimś, więc też jestem podekscytowany. 449 00:31:20,941 --> 00:31:22,318 Uwielbiam jabłko w tym. 450 00:31:22,943 --> 00:31:24,570 To takie orzeźwiające. 451 00:31:25,237 --> 00:31:27,197 Bardzo dobrze. 452 00:31:28,240 --> 00:31:31,452 Smakuje jak wapień, zioła i jabłko. 453 00:31:32,411 --> 00:31:35,289 Porozmawiajmy o jego karierze restauratora. 454 00:31:35,372 --> 00:31:40,252 Zakładam, że było wtedy pełno lokali z ostrygami. 455 00:31:40,336 --> 00:31:43,881 Ale jego restauracja była miejscem, 456 00:31:43,964 --> 00:31:47,968 które odwiedzali bankierzy, prawnicy i politycy. 457 00:31:48,052 --> 00:31:50,471 Zgadza się i uważam, 458 00:31:51,055 --> 00:31:55,809 Downing widział mnogość takich spelun i postanowił stworzyć coś luksusowego. 459 00:31:57,394 --> 00:31:59,480 To niesamowita historia, 460 00:31:59,563 --> 00:32:02,983 ponieważ w piwnicy tej szykownej restauracji 461 00:32:03,651 --> 00:32:06,695 Thomas Downing i jego syn George 462 00:32:06,779 --> 00:32:12,326 ukrywają zbiegłych niewolników. 463 00:32:12,409 --> 00:32:13,494 NAGRODA ZA MURZYNA 464 00:32:13,577 --> 00:32:18,540 A to sprawia, że postać Downinga jest dla mnie… 465 00:32:18,624 --> 00:32:20,042 - To superbohater. - Tak. 466 00:32:20,125 --> 00:32:21,752 Wspaniały wątek historii. 467 00:32:21,835 --> 00:32:25,798 Potrafi płynnie poruszać się po tych dwóch światach. 468 00:32:25,881 --> 00:32:28,550 Tak bardzo, że po jego śmierci 469 00:32:28,634 --> 00:32:30,928 wszyscy zamknęli lokale na cały dzień. 470 00:32:31,011 --> 00:32:32,179 Właśnie. 471 00:32:32,262 --> 00:32:35,224 Podobno na jego pogrzebie było 1000 osób. 472 00:32:35,307 --> 00:32:36,892 Nieźle, co nie? 473 00:32:36,976 --> 00:32:41,271 Ale dlaczego uważasz, że należy podtrzymywać pamięć o nim? 474 00:32:41,897 --> 00:32:44,942 Pierwszą ostrygę zjadłem w wieku 22 lat. 475 00:32:45,025 --> 00:32:48,487 Poznałem je, gdy zostałem zawodowym kucharzem 476 00:32:48,570 --> 00:32:51,156 i pracowałem w topowym lokalu w Filadelfii. 477 00:32:51,240 --> 00:32:54,368 Podawaliśmy je tylko białym. 478 00:32:54,451 --> 00:32:57,454 Wydawało mi się, że to przysmak tylko dla nich. 479 00:32:57,538 --> 00:33:01,291 Chciałem zmienić postrzeganie tego. 480 00:33:01,375 --> 00:33:04,962 Bo to nie tylko element naszej historii, 481 00:33:05,045 --> 00:33:08,465 ale coś, co stawia nas w dobrym świetle. 482 00:33:08,549 --> 00:33:12,219 A Thomas Downing jest za to całkowicie odpowiedzialny. 483 00:33:15,597 --> 00:33:18,726 Ale Thomas Downing nie osiągnąłby sukcesu, 484 00:33:18,809 --> 00:33:21,729 gdyby nie czarny robotnicy, którzy mu pomagali. 485 00:33:22,479 --> 00:33:28,318 {\an8}Zbudowali społeczność w Sandy Ground na wybrzeżu Staten Island. 486 00:33:31,321 --> 00:33:36,243 Co zaważyło o wyjątkowości Sandy Ground? 487 00:33:38,078 --> 00:33:44,835 {\an8}To najstarsza trwająca czarna społeczność w historii Stanów Zjednoczonych. 488 00:33:45,335 --> 00:33:49,798 Założyli ją czarni, a ich potomkowie nadal tu żyją. 489 00:33:54,344 --> 00:33:57,222 Nowy Jork zaopatrywał cały świat w ostrygi. 490 00:33:57,306 --> 00:34:02,561 Społeczność szybko urosła do 180 rodzin 491 00:34:03,103 --> 00:34:05,355 z dwoma kościołami i dwiema szkołami. 492 00:34:05,439 --> 00:34:09,276 Wszystko było skupione na południu Staten Island. 493 00:34:10,194 --> 00:34:14,448 Pozyskiwali wystarczająco wiele ostryg, by godnie żyć 494 00:34:15,616 --> 00:34:17,826 i dbać o swoje rodziny. 495 00:34:20,329 --> 00:34:23,832 Dorastanie w Sandy Ground dodało mi pewności siebie. 496 00:34:23,916 --> 00:34:26,418 Potrafiłam wyjść z cienia. 497 00:34:28,337 --> 00:34:30,255 A cała ta społeczność, 498 00:34:31,006 --> 00:34:34,218 w której mieszkają tacy sami ludzie jak ja, 499 00:34:34,301 --> 00:34:37,930 pomogła mi zrozumieć, że mogę być, kim tylko chcę. 500 00:34:39,681 --> 00:34:42,684 To bardzo ważna część naszej spuścizny. 501 00:34:43,268 --> 00:34:48,899 Często, gdy rozmawiamy o naszych przodkach i historii, 502 00:34:49,566 --> 00:34:55,656 mówimy w taki sposób, jakby wymazano nas wszystkich z historii. 503 00:34:56,323 --> 00:35:01,870 Ale prawdą jest to, co mówisz. Ich dziedzictwo żyje właśnie w nas. 504 00:35:01,954 --> 00:35:07,167 Sandy Ground oficjalne sklasyfikowano jako miejsce historyczne. 505 00:35:07,251 --> 00:35:11,171 Dzięki temu pamięć o tym miejscu nie przeminie. 506 00:35:12,297 --> 00:35:15,801 Społeczności się zmieniają, ale nie historia. 507 00:35:20,222 --> 00:35:25,310 {\an8}BROOKLYN, NOWY JORK 508 00:35:29,523 --> 00:35:33,068 Nowy Jork przywodzi na myśl wielkie ambicje. 509 00:35:35,154 --> 00:35:40,742 A duch Downinga i handlarzy ostrygami utrzymał się w samym sercu Brooklynu: 510 00:35:42,202 --> 00:35:44,288 nieprzejednanej dzielnicy Bed-Stuy. 511 00:35:58,594 --> 00:36:00,554 - Co tam? - Mothershuckers. 512 00:36:01,638 --> 00:36:03,724 - Macie ochotę na ostrygi? - No ba. 513 00:36:03,807 --> 00:36:05,267 Nigdy ich nie jadłam. 514 00:36:07,352 --> 00:36:09,104 - Proszę bardzo. - Dziękuję. 515 00:36:12,149 --> 00:36:13,609 - Świeże. - Pycha. 516 00:36:15,569 --> 00:36:16,486 Wymiatają. 517 00:36:17,112 --> 00:36:20,824 Ben Harney znany jest tutaj jako „Prawdziwy Mothershucker”, 518 00:36:20,908 --> 00:36:25,996 a jego stoisko z ostrygami czerpie z początków dziedzictwa Downinga. 519 00:36:26,830 --> 00:36:28,999 Siema. Skusicie się na ostrygi? 520 00:36:30,000 --> 00:36:31,543 Chętnie. 521 00:36:31,627 --> 00:36:35,672 - Spróbujemy. - Ostrygi podnoszą libido. 522 00:36:35,756 --> 00:36:38,008 - Tak się mówi. - To prawda? 523 00:36:38,091 --> 00:36:39,343 Każdy tak mówi. 524 00:36:39,426 --> 00:36:42,888 - Nasz ziomek sprzedaje ostrygi. - To prawda? 525 00:36:42,971 --> 00:36:45,891 Uprzedzam, że pierwszy raz będę je szamał. 526 00:36:46,850 --> 00:36:48,560 Obyś mógł je przełknąć. 527 00:36:48,644 --> 00:36:51,688 - Bez obaw. - Czarny sprzedający ostrygi. 528 00:36:51,772 --> 00:36:54,733 - Potrafimy gotować. - Wcześniej nam nie pozwalano. 529 00:36:55,525 --> 00:36:58,445 Musisz wsysnąć wszystko naraz. 530 00:36:58,528 --> 00:36:59,780 Śmiało, stary. 531 00:36:59,863 --> 00:37:03,533 - Trochę się cykam. - Nie ma czego. 532 00:37:03,617 --> 00:37:06,662 Gotowi? Zrobię to ku chwale Brooklynu. 533 00:37:06,745 --> 00:37:09,790 - Jedziemy z tym. - Śmiało. 534 00:37:13,293 --> 00:37:15,629 Smakuje obco. Kojarzy się z oceanem. 535 00:37:15,712 --> 00:37:16,630 Dobre. 536 00:37:18,715 --> 00:37:23,929 Ile osób dzięki tobie spróbowało ostryg po raz pierwszy? 537 00:37:24,012 --> 00:37:29,017 Było ich naprawdę sporo. Faceci, kobiety, dzieci. 538 00:37:29,101 --> 00:37:33,730 {\an8}Uwielbiam, gdy mogę kogoś zaczepić i zaproponować ostrygi. 539 00:37:33,814 --> 00:37:35,565 {\an8}I słyszę: „Co? Ostrygi?”. 540 00:37:35,649 --> 00:37:38,068 „A jadłeś je kiedyś?” 541 00:37:38,151 --> 00:37:41,238 I odpowiadają: „Nie, ale nie lubię ich”. 542 00:37:41,321 --> 00:37:43,865 „To skąd wiesz, że ich nie lubisz?” 543 00:37:43,949 --> 00:37:45,826 Opowiedz o tej nazwie. 544 00:37:45,909 --> 00:37:48,870 Jest świetna. „Prawdziwi Mothershuckers”. 545 00:37:48,954 --> 00:37:54,167 W młodości często słyszałem to wyrażenie 546 00:37:54,251 --> 00:37:55,877 zamiast przekleństwa. 547 00:37:55,961 --> 00:38:01,717 Potem uznałem, że ładnie brzmi i wpada w ucho. 548 00:38:01,800 --> 00:38:03,260 Idealnie mnie opisuje. 549 00:38:03,343 --> 00:38:05,804 - Konkretna nazwa. - Właśnie. 550 00:38:05,887 --> 00:38:08,932 - To co, popróbujemy? - Pewnie. 551 00:38:10,350 --> 00:38:13,562 - Jest jakiś rytuał? Jakieś „zdrówko”? - No to zdrówko. 552 00:38:14,688 --> 00:38:16,106 Dzięki. 553 00:38:22,654 --> 00:38:26,199 - I jak? - Miazga. Dobra kolejność. 554 00:38:28,452 --> 00:38:29,494 Łatwo wchodzi. 555 00:38:30,078 --> 00:38:31,872 Teraz z sosem mignonette. 556 00:38:39,046 --> 00:38:40,380 - Niezłe. - Co nie? 557 00:38:41,340 --> 00:38:45,218 I można je przez chwilę przeżuwać. 558 00:38:45,302 --> 00:38:47,304 Fajna odskocznia. 559 00:38:47,387 --> 00:38:52,726 Dlaczego postanowiłeś otworzyć się właśnie w Bed-Stuy? 560 00:38:52,809 --> 00:38:56,772 To moja rodzinna dzielnica, która teraz jest popularna. 561 00:38:56,855 --> 00:38:59,649 Cała okolica stała się modna. 562 00:39:00,525 --> 00:39:06,698 Oferowanie ostryg w mojej dzielnicy nowym klientom i starym znajomym 563 00:39:06,782 --> 00:39:09,659 jest dla mnie bardzo ważne, 564 00:39:09,743 --> 00:39:12,704 bo ostrygi zawsze uważano za luksusowe. 565 00:39:12,788 --> 00:39:16,750 Afroamerykanie dobrze znają kraby. 566 00:39:16,833 --> 00:39:22,339 A także krewetki i homary. To nasze ulubione przysmaki. 567 00:39:22,422 --> 00:39:26,593 Ale zawsze mieli uprzedzenia co do ostryg. 568 00:39:26,676 --> 00:39:30,472 Ale ja chciałem przełamać ten mit, bo nic nie jest nam straszne. 569 00:39:30,555 --> 00:39:33,934 Mamy swój udział we wszystkim. 570 00:39:41,942 --> 00:39:48,156 Nieustannie zadziwia mnie pomysłowość i determinacja Afroamerykanów. 571 00:39:48,240 --> 00:39:54,413 W XIX wieku mało było miejsc z tyloma możliwościami co Filadelfia. 572 00:39:55,705 --> 00:40:00,544 Mogliśmy tu być wolni na 80 lat przed Proklamacją Emancypacji. 573 00:40:01,169 --> 00:40:02,546 {\an8}FILADELFIA, PENSYLWANIA 574 00:40:02,629 --> 00:40:05,841 Miasto stało się źródłem czarnej przedsiębiorczości. 575 00:40:06,633 --> 00:40:10,095 Od ulicznych sprzedawców oferujących gulasz filadelfijski 576 00:40:10,178 --> 00:40:13,056 po dumne rodziny czarnych restauratorów. 577 00:40:16,476 --> 00:40:20,689 Jesteśmy w Filadelfii, z której pochodzi twoja rodzina. 578 00:40:20,772 --> 00:40:22,607 {\an8}Opowiedz o niej. 579 00:40:22,691 --> 00:40:27,279 {\an8}Pochodzę z jednej z wpływowych czarnych rodzin z branży gastronomicznej. 580 00:40:27,362 --> 00:40:29,573 Badając ten temat, odkryłam, 581 00:40:29,656 --> 00:40:32,784 że usługi gastronomiczne zapoczątkowali Afroamerykanie 582 00:40:32,868 --> 00:40:34,911 na początku XIX wieku. 583 00:40:34,995 --> 00:40:39,207 Moja rodzina, Dutrieuille, była wśród pionierów. 584 00:40:39,291 --> 00:40:42,127 Gdy zobaczyłam to zdjęcie, pomyślałam sobie: 585 00:40:42,210 --> 00:40:45,422 „Ci ludzie naprawdę tak wyglądali? 586 00:40:45,505 --> 00:40:49,009 Jaka jest jej historia? Skąd pochodzi? Czym się zajmowali?”. 587 00:40:49,926 --> 00:40:51,052 Świetne zdjęcie. 588 00:40:51,136 --> 00:40:53,722 - Wygląda świetnie. - Wiele mówi. 589 00:40:53,805 --> 00:40:57,100 To mój prapradziadek, Albert Dutrieuille. 590 00:40:57,184 --> 00:40:58,685 - Przystojniak. - Owszem. 591 00:40:59,686 --> 00:41:01,480 Wspaniałe ujęcie z kuchni. 592 00:41:01,563 --> 00:41:05,775 Pokazuje, jak wyglądały ówczesne kuchnie i jak w nich pracowano. 593 00:41:05,859 --> 00:41:09,154 Była ogromna. 594 00:41:09,237 --> 00:41:12,449 - Tak. - Byli świetne zorganizowani. 595 00:41:12,532 --> 00:41:14,618 Wszyscy ubrani i gotowi do pracy. 596 00:41:15,452 --> 00:41:16,286 Cudowne. 597 00:41:17,537 --> 00:41:19,623 Jak się o tym dowiedziałaś? 598 00:41:19,706 --> 00:41:26,087 Mój tata znalazł je ze zdjęciami osób w drogich futrach i pięknych samochodach. 599 00:41:26,171 --> 00:41:31,676 Okazało się, że rodzice mojej babki prowadzili firmę cateringową. 600 00:41:31,760 --> 00:41:34,804 Początkowo nie drążyłam tematu. 601 00:41:34,888 --> 00:41:38,975 W zeszłym roku zmarł kuzyn mojego taty. 602 00:41:39,059 --> 00:41:43,063 Mieszkał w domu, w którym mieściła się taka firma. 603 00:41:43,146 --> 00:41:47,442 Ojciec powiedział mi, że w piwnicy nadal jest sporo sprzętu. 604 00:41:48,235 --> 00:41:51,571 Nie mogłam uwierzyć, że dom nadal należał do rodziny 605 00:41:51,655 --> 00:41:54,199 i pełno tam było takiego wyposażenia. 606 00:41:54,282 --> 00:41:57,118 Na początku zapytałam, czy jest tam jakieś menu. 607 00:41:57,202 --> 00:41:59,538 Interesuję się gastronomią, 608 00:41:59,621 --> 00:42:03,166 więc chciałam dorwać jakieś menu i spróbować je odtworzyć. 609 00:42:03,250 --> 00:42:05,502 Częstym składnikiem był melon miodowy. 610 00:42:05,585 --> 00:42:10,382 Tak samo rosół z Bellevue, szynka z Wirginii z warzywami, 611 00:42:10,465 --> 00:42:13,843 dania z Południa, frankfurterki i kapusta kiszona. 612 00:42:13,927 --> 00:42:17,180 - To było ciekawe. - Niemieckie inspiracje. 613 00:42:17,264 --> 00:42:18,181 Właśnie. 614 00:42:18,265 --> 00:42:22,018 Od prostych kompozycji po wykwintne dania z kawiorem, 615 00:42:22,102 --> 00:42:25,981 stekiem wołowym z polędwicy czy nadziewaną papryką. 616 00:42:26,064 --> 00:42:27,857 To niesamowite, że takie menu 617 00:42:27,941 --> 00:42:33,280 przedstawia niejako historię Ameryki. 618 00:42:33,822 --> 00:42:36,950 - Jak duży był to biznes? - Powodziło im się. 619 00:42:37,033 --> 00:42:39,327 Pisano, że zarabiali naprawdę dobrze. 620 00:42:39,411 --> 00:42:41,204 Byli znani w całym mieście. 621 00:42:41,288 --> 00:42:44,833 To my wprowadzaliśmy nowe trendy. 622 00:42:44,916 --> 00:42:49,879 Podwaliny pod dzisiejszy catering podłożyła moja rodzina i inne. 623 00:42:49,963 --> 00:42:53,258 To my jako pierwsi zaczęliśmy tak działać. 624 00:42:54,301 --> 00:42:57,012 Zapoczątkowaliśmy branżę gastronomiczną. 625 00:43:00,640 --> 00:43:03,852 Aby uczcić tę pamięć o Mieście Braterskiej Miłości, 626 00:43:03,935 --> 00:43:06,605 pochodzący z Filadelfii Omar Tate 627 00:43:06,688 --> 00:43:10,442 przygotował ucztę inspirowaną miejscową afroamerykańską kuchnią. 628 00:43:11,443 --> 00:43:14,613 Dołączyli do nas kucharze, historycy 629 00:43:14,696 --> 00:43:17,574 i inni potomkowie rodziny Dutrieuille. 630 00:43:18,908 --> 00:43:19,743 Witajcie. 631 00:43:21,494 --> 00:43:25,915 Dziękujemy za przybycie na tę jedyną w swoim rodzaju degustację. 632 00:43:26,583 --> 00:43:30,211 To dla mnie wyjątkowe, bo wychowałem się w Filadelfii. 633 00:43:30,295 --> 00:43:33,548 To miasto skrywa bogatą historię. 634 00:43:33,632 --> 00:43:37,385 I nie zamierzam pozwolić, by pamięć o niej przepadła. 635 00:43:37,469 --> 00:43:39,846 - Dziękuję za przyjście. - Dziękujemy. 636 00:43:40,555 --> 00:43:43,183 Zaczniemy od rosołu z Bellevue. 637 00:43:43,266 --> 00:43:48,605 Poznałem go, badając menu rodziny Dutrieuille. 638 00:43:49,189 --> 00:43:51,608 Przepis ten ma jednak kilkaset lat. 639 00:43:51,691 --> 00:43:55,695 To rosół z kury i małży 640 00:43:55,779 --> 00:43:57,864 ze śmietaną i pietruszką. 641 00:43:57,947 --> 00:44:00,200 Cieszę się, że mogę go zademonstrować. 642 00:44:01,076 --> 00:44:03,745 - Przepyszny. - O Boże. 643 00:44:04,329 --> 00:44:05,580 - Czad. - Bogaty smak. 644 00:44:06,247 --> 00:44:09,668 - Ma świetną konsystencję. - Dodaje wyrazistości. 645 00:44:10,251 --> 00:44:12,754 Delikatny, ale i gęsty. 646 00:44:13,880 --> 00:44:15,674 - Jest pełen smaku. - Tak. 647 00:44:15,757 --> 00:44:20,595 {\an8}- Maślany smak, ale pozbawiony tłustości. - Nie jest ciężki. 648 00:44:21,221 --> 00:44:24,516 - Mniam. - Idealnie to podsumowałeś. 649 00:44:25,392 --> 00:44:27,811 Wcześniej nawet o nim nie słyszeliśmy. 650 00:44:27,894 --> 00:44:33,400 Serwowano go na największych i najbardziej ekskluzywnych przyjęciach. 651 00:44:33,483 --> 00:44:37,112 Ciekawe, ile osób miało okazję go spróbować. 652 00:44:37,195 --> 00:44:39,489 Bo gdybyście odnaleźli te menu, 653 00:44:39,572 --> 00:44:43,535 a nikt tutaj nie tylko tego nie próbował ani nawet nie znał, 654 00:44:43,618 --> 00:44:48,915 to moglibyście uzupełnić kilkudziesięcioletnią lukę w historii. 655 00:44:48,998 --> 00:44:52,961 Na to właśnie liczę. To według mnie bardzo ważne. 656 00:44:53,044 --> 00:44:57,424 Często nasza historia jest mroczna albo tak ją postrzegamy. 657 00:44:57,507 --> 00:45:00,468 Ale czasami można w niej dostrzec sporo piękna. 658 00:45:00,552 --> 00:45:05,515 A takie menu i dania składają się właśnie na to ukryte piękno. 659 00:45:05,598 --> 00:45:06,433 Oczywiście. 660 00:45:06,516 --> 00:45:09,728 - Bezbłędnie to odwzorowałeś. - Świetna robota. 661 00:45:09,811 --> 00:45:13,356 Jak się czujecie, mogą dosłownie liznąć tej historii? 662 00:45:14,023 --> 00:45:14,941 To niesamowite. 663 00:45:15,024 --> 00:45:18,820 Fajnie mieć utalentowanego kucharza, który ożywił te dania. 664 00:45:18,903 --> 00:45:22,532 Moja rodzina to skromni ludzie, więc nie chwalili się tym. 665 00:45:22,615 --> 00:45:24,743 Dlatego to dla nas niespodzianka. 666 00:45:24,826 --> 00:45:28,913 Alex mógł się rozejrzeć po rodzinnym domu w Spring Garden. 667 00:45:28,997 --> 00:45:30,707 Czułem się jak Indiana Jones. 668 00:45:32,375 --> 00:45:35,336 Poszedłem do piwnicy i zacząłem tam szperać. 669 00:45:35,420 --> 00:45:39,299 {\an8}Byłem cały ubrudzony i w pajęczynach, ale dokopałem się do tego. 670 00:45:39,382 --> 00:45:42,761 {\an8}Byłem w szoku, że nie powiedzieli mi o tym wszystkim. 671 00:45:42,844 --> 00:45:48,933 Panno Patty, rozmawialiśmy tu o końcówce XIX wieku 672 00:45:49,017 --> 00:45:50,769 i o rodzinie Dutrieuille, 673 00:45:50,852 --> 00:45:55,857 ale historia związana z gastronomią zaczyna się niemal 100 lat wcześniej. 674 00:45:55,940 --> 00:45:59,778 {\an8}Oczywiście. Robert Bogle jest znany jako ojciec gastronomii. 675 00:45:59,861 --> 00:46:04,115 {\an8}Wcześniej nie było takiego zawodu. 676 00:46:04,199 --> 00:46:06,910 Nie znano takich słów jak „gastronom”. 677 00:46:06,993 --> 00:46:11,122 Robert Bogle z jednej strony obsługiwał czarną społeczność, 678 00:46:11,206 --> 00:46:15,710 ale stał się też popularny wśród białych. 679 00:46:18,379 --> 00:46:22,884 Kolejnym daniem będzie szynka z Wirginii z warzywami. 680 00:46:22,967 --> 00:46:27,889 Klasyczna, tradycyjna potrawa. Całość duszona z szynką, warzywami, 681 00:46:27,972 --> 00:46:31,392 kilkoma plastrami cebuli, czosnkiem i odrobiną octu. 682 00:46:31,476 --> 00:46:34,854 Zjemy też sałatkę krabową z krakersami. 683 00:46:34,938 --> 00:46:39,442 Kolejna wyjątkowa pozycja, tym razem nie od rodziny Dutrieuille, 684 00:46:39,526 --> 00:46:43,363 ale ogólnie wiązania z filadelfijską sceną gastronomiczną. 685 00:46:44,072 --> 00:46:45,990 Musicie spróbować wszystkiego. 686 00:46:54,541 --> 00:46:55,959 - Naprawdę dobre. - Rany. 687 00:46:57,627 --> 00:47:00,755 Sałatka z kapusty głąbiastej, sarepskiej i mniszka. 688 00:47:01,548 --> 00:47:04,467 - I z dodatkiem rzepy. - Identyczne reakcje. 689 00:47:08,179 --> 00:47:10,014 Przepyszna. 690 00:47:11,474 --> 00:47:12,892 Omar, jesteś mistrzem. 691 00:47:14,352 --> 00:47:18,022 Jak jako smakosz czujesz się, mogą poznać tę spuściznę? 692 00:47:18,106 --> 00:47:19,274 To zaszczyt. 693 00:47:19,357 --> 00:47:24,362 Chcę, by moje wnuki miały świadomość, że nadal przygotowuje się takie potrawy. 694 00:47:24,445 --> 00:47:26,114 To dla mnie bardzo ważne. 695 00:47:26,197 --> 00:47:29,909 To połączenie rodziny, tradycji i naszej historii. 696 00:47:29,993 --> 00:47:31,327 To Filadelfia. 697 00:47:31,411 --> 00:47:33,329 - Część historii Ameryki. - Tak. 698 00:47:33,413 --> 00:47:38,877 Zobaczcie, czego potrafiliśmy dokonać na wiele lat przed końcem segregacji. 699 00:47:38,960 --> 00:47:42,255 Patrzyłem, czym jeździli i nie mogłem uwierzyć. 700 00:47:42,338 --> 00:47:44,841 - Też tak pomyślałam. - To niespotykane. 701 00:47:44,924 --> 00:47:49,387 I jak nienagannie się ubierali. Jako ich potomek jestem zaszczycony. 702 00:47:49,470 --> 00:47:51,472 Też to czułam, patrząc na zdjęcia. 703 00:47:51,556 --> 00:47:54,642 Futro, luksusowy samochód. „To czarni tak żyli?” 704 00:47:54,726 --> 00:47:58,438 Tak wyglądało życie wielu pokoleń wolnych, czarnych ludzi 705 00:47:58,521 --> 00:48:01,107 i wielu pokoleń czarnych przedsiębiorców. 706 00:48:01,190 --> 00:48:03,318 Stworzyliśmy własną gospodarkę, 707 00:48:03,401 --> 00:48:09,324 a rodziny takie jak Dutrieuille kontynuowały tę tradycję 708 00:48:09,407 --> 00:48:13,202 i wspierały nasze społeczności, pokazując, że potrafimy być 709 00:48:13,286 --> 00:48:18,917 obrotnymi i niezależnymi przedsiębiorcami, którzy zarabiają we własnej społeczności. 710 00:48:19,000 --> 00:48:21,252 To zaważyło na wielu rzeczach. 711 00:48:24,547 --> 00:48:28,468 Głównym daniem będzie gulasz filadelfijski, 712 00:48:28,551 --> 00:48:32,472 który był najpopularniejszym daniem w całym mieście 713 00:48:32,555 --> 00:48:36,768 w XVIII i XIX wieku, robiąc furorę również w wieku XX. 714 00:48:36,851 --> 00:48:42,690 Istnieje nawet obraz kobiety, która oferuje go sprzedawcom. 715 00:48:42,774 --> 00:48:49,530 {\an8}Sprzedawcy kupowali go na Market Street od wyzwolonych czarnych kobiet. 716 00:48:49,614 --> 00:48:54,243 Cieszę się, że mogę go wam zaserwować i niejako przywrócić go do życia. 717 00:48:55,411 --> 00:48:58,289 - Wygląda apetycznie. - Palce lizać, Omar! 718 00:49:01,125 --> 00:49:02,585 Wyczuwam ogon wołowy? 719 00:49:03,795 --> 00:49:04,879 Tak. 720 00:49:06,130 --> 00:49:08,549 - Przepyszne! - Potwierdzam. 721 00:49:09,384 --> 00:49:12,595 Doprawiony, ale nie pikantny. Co to za przyprawy? 722 00:49:12,679 --> 00:49:17,600 Z racji napływów z Indii Zachodnich mamy tu paprykę Scotch Bonnet. 723 00:49:17,684 --> 00:49:22,063 To pasta pomidorowa z papryką Scotch Bonnet, 724 00:49:22,146 --> 00:49:24,524 czosnkiem, cebulę i tymiankiem. 725 00:49:24,607 --> 00:49:29,988 Ale od samych przypraw ważniejsze jest dodawanie ich we właściwym czasie. 726 00:49:30,071 --> 00:49:35,159 Trzeba cierpliwie budować każdy kolejny element gulaszu. 727 00:49:35,243 --> 00:49:39,080 Od razu pokochałem to danie, bo jest bardzo złożone. 728 00:49:39,163 --> 00:49:42,500 Jest ładnie doprawione. Ryż i mięso mają wyrazisty smak. 729 00:49:42,583 --> 00:49:46,629 Smaki są bogate, ale i wyważone. Genialna potrawa. 730 00:49:48,089 --> 00:49:51,217 Gdy je przygotowuję, nie korzystam z przepisu. 731 00:49:51,300 --> 00:49:53,594 Istnieją konkretne przepisy, 732 00:49:54,929 --> 00:49:57,849 ale wolę skupić się na więzi z przodkami. 733 00:49:58,599 --> 00:50:02,645 Czuję więź z tym, w jaki sposób Afroamerykanie osiągnęli wolność. 734 00:50:02,729 --> 00:50:03,771 Przez rzemiosło. 735 00:50:03,855 --> 00:50:05,982 Dzięki tym potrawom 736 00:50:06,065 --> 00:50:11,571 możemy śmiało opowiadać o naszej historii, bo w końcu każdy chce jeść. 737 00:50:13,656 --> 00:50:17,201 Zawsze wyczuwałem moc związaną z jedzeniem. 738 00:50:17,285 --> 00:50:19,829 Piękno drzemiące we wspólnym biesiadowaniu. 739 00:50:20,663 --> 00:50:24,584 I wolność, która kryje się za wymianą emocji i pomysłów. 740 00:50:25,960 --> 00:50:29,630 Gdy na początku XIX wieku ruch abolicyjny rósł w siłę, 741 00:50:29,714 --> 00:50:33,092 a kolejni ludzie trafiali do Filadelfii Koleją Podziemną, 742 00:50:33,885 --> 00:50:38,514 coraz większa grupa wyzwolonych czarnych pragnęła realizować swoje marzenia. 743 00:50:39,557 --> 00:50:43,102 Niektórzy skierowali się ku ziemi, 744 00:50:44,187 --> 00:50:46,689 która niebawem miała być znana jako Teksas. 745 00:51:13,007 --> 00:51:14,926 Napisy: Krzysiek Igielski