1 00:00:43,522 --> 00:00:47,568 {\an8}SULLIVAN ADASI GÜNEY CAROLINA, BİRLEŞİK DEVLETLER 2 00:00:51,405 --> 00:00:56,786 Sullivan Adası kıyısındayız. Tam sahilde. 3 00:00:58,079 --> 00:01:04,085 {\an8}Burası Charleston limanlarından getirilen kölelerin ilk durağı olurdu. 4 00:01:05,086 --> 00:01:09,548 Burası atalarımızın çoğunun ülkeye adım attığı noktaydı. 5 00:01:09,632 --> 00:01:11,842 Köleleştirilen Afrikalıların 6 00:01:11,926 --> 00:01:13,761 yüzde 40 ila 60'ı 7 00:01:13,844 --> 00:01:15,679 Charleston limanlarından geldi. 8 00:01:17,598 --> 00:01:21,644 Getirildikleri Batı Afrika'daki manzaraya çok benziyor. 9 00:01:23,479 --> 00:01:25,815 Neredeyse zalimce bir şaka sandılar. 10 00:01:25,898 --> 00:01:29,193 Kaçırıldıkları yere geri getirilmiş gibiydiler. 11 00:01:33,155 --> 00:01:35,699 Sanırım atalarımız buraya geldiklerinde 12 00:01:36,534 --> 00:01:38,494 yolculuğun bittiğini düşündüler. 13 00:01:38,577 --> 00:01:40,454 Hayır, daha yeni başlıyordu. 14 00:01:44,708 --> 00:01:46,919 NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ 15 00:02:32,590 --> 00:02:35,509 PİRİNÇ KRALLIĞI 16 00:03:27,603 --> 00:03:29,730 Charleston, Güney Carolina. 17 00:03:31,357 --> 00:03:33,150 Kadim bir güzelliğe sahip. 18 00:03:33,943 --> 00:03:36,278 Bu sahilin efsanevi bir cazibesi var. 19 00:03:38,781 --> 00:03:41,408 Aşağı Bölge denilen bu bereketli toprakların. 20 00:03:43,035 --> 00:03:47,081 Ancak burada inkar edilemez bir kasvet hissederim hep. 21 00:03:48,249 --> 00:03:50,417 Yüzeyin hemen altında bir karanlık. 22 00:03:55,130 --> 00:03:58,217 Burası ülkenin köle ticaretinin başkentiydi. 23 00:03:59,218 --> 00:04:02,388 Yüz binlercemiz buraya prangalı hâlde getirildik. 24 00:04:02,471 --> 00:04:05,975 Eski köle pazarındaki açık artırma platformlarına çıkartılıp 25 00:04:06,767 --> 00:04:08,852 güneyin dört bir yanına dağıtıldık. 26 00:04:10,396 --> 00:04:14,692 {\an8}AÇIK ARTIRMADAN SATILIK AFRİKALI 27 00:04:14,775 --> 00:04:16,735 {\an8}Ama Güney Carolina'da kalanlar 28 00:04:16,819 --> 00:04:21,073 {\an8}bu ülkenin ilk zenginliğini sağlayan plantasyonlarda köle olarak çalıştı. 29 00:04:22,157 --> 00:04:24,285 Tütün değil, pirinç üretimiyle. 30 00:04:27,538 --> 00:04:32,418 Bir dönem, pirinç ihracat hacmi senelik 45 milyon kiloya ulaştı. 31 00:04:33,836 --> 00:04:36,672 Amerika'nın ilk dönemlerinde Charleston köle ticareti sayesinde 32 00:04:38,173 --> 00:04:41,343 kişi başına düşen gelirin en yüksek olduğu şehir oldu. 33 00:04:41,427 --> 00:04:44,763 Mutfak tarihçisi Michael Twitty'yle tanışalı birkaç yıl oldu. 34 00:04:45,597 --> 00:04:49,810 Sadece yemek konuşarak bile tarihimizdeki gerçekleri anlatma becerisi 35 00:04:49,893 --> 00:04:51,687 beni oldum olası etkiledi. 36 00:04:53,647 --> 00:04:55,441 {\an8}Buradaki Afrikalılar 37 00:04:56,191 --> 00:04:59,194 {\an8}binlerce yıldır çeltik tarımı yapan halkların karma temsilcileri. 38 00:04:59,278 --> 00:05:02,406 Pirinç yatırımı başladığında 39 00:05:02,489 --> 00:05:07,870 kaldırılacak ağaçlar ve düzenlenecek bataklık araziler oluyor. 40 00:05:07,953 --> 00:05:13,500 Pirinç plantasyonlarını kurmak için taşınan toprak miktarı 41 00:05:14,335 --> 00:05:17,379 Mısır'da piramitlerin inşası için taşınan topraktan fazla. 42 00:05:17,463 --> 00:05:18,297 Vay canına. 43 00:05:18,380 --> 00:05:20,466 Bu plantasyonların bıraktığı iz 44 00:05:20,549 --> 00:05:22,092 uzaydan görülebiliyor. 45 00:05:22,176 --> 00:05:25,179 Pirinç plantasyonlarını mümkün kılmak için 46 00:05:25,846 --> 00:05:28,349 ne büyük bir emek harcandığını gösteriyor. 47 00:05:37,399 --> 00:05:40,235 Cehennemde olmamıza, acı çekiyor olmamıza rağmen, 48 00:05:40,319 --> 00:05:42,446 ölesiye çalıştırılmamıza rağmen 49 00:05:44,406 --> 00:05:46,867 bir şekilde, tüm o saçmalıkların arasında 50 00:05:46,950 --> 00:05:49,536 bir mutfak yarattık. 51 00:05:58,796 --> 00:06:00,756 Tarihimizin kalıntıları arasından 52 00:06:01,340 --> 00:06:04,468 çıkarmaya çalıştığım bir yemeği yediğinizde 53 00:06:05,386 --> 00:06:10,808 atalarınızın huzurunda olduğunuzu anlamanızı istiyorum. 54 00:06:11,809 --> 00:06:15,771 Görevimizin de bu gelenekleri yaşatmak olduğunu. 55 00:06:15,854 --> 00:06:17,815 Ruh gibi, onlar da ölmez böylece. 56 00:06:24,780 --> 00:06:27,950 Birçok tencere yemeği tarifinden 57 00:06:28,033 --> 00:06:29,952 birini yapacağız şimdi. 58 00:06:35,082 --> 00:06:37,292 -Pirinç var. -Bir numaralı malzeme o. 59 00:06:37,876 --> 00:06:39,878 Ya bir sonraki önemli malzeme? 60 00:06:39,962 --> 00:06:43,298 Bamya. Afro-Atlantik dünyasında her şeyde bamya var. 61 00:06:44,425 --> 00:06:45,717 Herkes bamya yapar. 62 00:06:45,801 --> 00:06:47,052 Özbeöz Afrikalı. 63 00:06:47,136 --> 00:06:48,595 Özbeöz Afrikalı. 64 00:06:50,347 --> 00:06:51,348 Biraz domuz yağı. 65 00:06:52,141 --> 00:06:53,725 Soğanların üçte ikisi. 66 00:06:53,809 --> 00:06:55,144 Üçte ikisi. 67 00:06:58,605 --> 00:07:00,190 Domateslerin tamamı. 68 00:07:00,274 --> 00:07:02,192 Domateslerin hepsini koyuyorum. 69 00:07:02,276 --> 00:07:03,110 Evet. 70 00:07:05,154 --> 00:07:05,988 Bir kaşık tuz. 71 00:07:10,617 --> 00:07:12,953 Acı biber en önemli malzeme. 72 00:07:14,204 --> 00:07:15,789 Acı biberi çok tüketirdik. 73 00:07:15,873 --> 00:07:17,541 -Acıyı biz getirdik. -Doğru. 74 00:07:17,624 --> 00:07:19,960 -Maydanoz. -Bir tutam da biberiye. 75 00:07:21,295 --> 00:07:23,797 Şimdi yengecimizi koyacağım. 76 00:07:23,881 --> 00:07:26,300 -Tamam. Yengeci koyuyorum. -Evet, hepsini. 77 00:07:30,095 --> 00:07:32,014 Köleleştirilen halklar 78 00:07:32,097 --> 00:07:35,017 tipik olarak böyle yemekler mi yapıyordu? 79 00:07:35,100 --> 00:07:37,227 Sıcak mevsimlerde, kesinlikle. 80 00:07:37,311 --> 00:07:38,687 -Tamam. -Et suyu zamanı! 81 00:07:39,438 --> 00:07:40,272 Pekâlâ. 82 00:07:45,694 --> 00:07:47,696 Pirinci de koyalım lütfen. 83 00:07:48,238 --> 00:07:49,573 -Pekâlâ. -İşte. 84 00:07:51,200 --> 00:07:52,201 Tatmayı biliyor musun? 85 00:07:53,660 --> 00:07:54,661 Nasıl tadılır? 86 00:07:56,038 --> 00:07:57,372 Kaşıktan değil. Nasıl? 87 00:07:59,458 --> 00:08:01,919 -Nereden biliyorsun? -Bilmem. Ya sen? 88 00:08:02,503 --> 00:08:04,463 -Annem öğretti. -Evet. 89 00:08:04,546 --> 00:08:06,215 Batı Afrika'ya gittiğimde… 90 00:08:08,926 --> 00:08:09,760 Bak. 91 00:08:11,637 --> 00:08:12,638 Böyle tadıyorlar. 92 00:08:13,972 --> 00:08:15,974 İkimiz de öğrenmişiz. İnanılmaz, değil mi? 93 00:08:16,808 --> 00:08:17,809 Gördük bunu. 94 00:08:19,061 --> 00:08:23,857 Ama birilerinin bu mekaniği yaparak kuşaktan kuşağa aktarmış olması gerek ki 95 00:08:23,941 --> 00:08:25,817 biz öyle yapıldığını bilelim. 96 00:08:25,901 --> 00:08:28,362 Kaşığı ağzına sokarsan şaplağı yerdin. 97 00:08:28,445 --> 00:08:30,656 Evet, kaşığı ağzına sokma. Aynen. 98 00:08:30,739 --> 00:08:31,573 Aynen öyle. 99 00:08:31,657 --> 00:08:32,991 -Çok sağ ol. -Tamam. 100 00:08:33,075 --> 00:08:34,785 Kapağını kapatacağız. 101 00:08:34,868 --> 00:08:35,702 Tamam. 102 00:08:36,662 --> 00:08:37,538 İşte böyle. 103 00:08:38,205 --> 00:08:39,581 -Mükemmel. -Tamam. 104 00:08:39,665 --> 00:08:40,874 Pişmeye bırakacağız. 105 00:08:45,879 --> 00:08:50,175 Benim işim köleleştirilen insanların ne pişirdiğini, ne yediğini öğrenmek. 106 00:08:50,801 --> 00:08:53,220 Herkesin şunun farkına varması önemli, 107 00:08:53,303 --> 00:08:55,681 maddi hayatlarının ve yediklerinin, 108 00:08:55,764 --> 00:08:58,642 insanların onlara taktığı isimle ilgisi yoktu. 109 00:08:59,977 --> 00:09:00,811 Kimlikleriyle. 110 00:09:01,478 --> 00:09:05,107 İyi bir yemeğe layık olduklarına inanıyorlardı. 111 00:09:06,775 --> 00:09:10,362 Eşlerin birbirlerine hazırladıkları bir yemeğe. 112 00:09:11,405 --> 00:09:14,908 Babaların çocuklarına, büyükannelerin torunlarına. 113 00:09:16,159 --> 00:09:17,995 İnsan gibi yaşamaya değerdiler. 114 00:09:21,832 --> 00:09:24,543 Twitty Kardeş, pişmek üzere, değil mi? 115 00:09:24,626 --> 00:09:25,460 Evet, dostum. 116 00:09:26,044 --> 00:09:28,380 -Tencere... -Bakalım ilk bamya çorbamız nasıl olmuş. 117 00:09:28,463 --> 00:09:31,592 -Heyecan dorukta. -Ateşte pişirdiğimiz ilk yemek. 118 00:09:32,801 --> 00:09:33,969 Heyecan dorukta. 119 00:09:35,178 --> 00:09:36,305 Ne güzel kaynıyor. 120 00:09:36,388 --> 00:09:38,307 -İşte bu. Şuna bak. -Beğendim. 121 00:09:40,225 --> 00:09:42,185 Harika kokuyor. 122 00:09:43,103 --> 00:09:45,689 -Pekâlâ, şeyle tadacağım... -Çok sıkı. 123 00:09:45,772 --> 00:09:47,274 Çok sıkı. Yeni yöntem. 124 00:09:50,819 --> 00:09:51,945 Vay canına, enfes. 125 00:09:52,696 --> 00:09:53,572 Ne tadı aldın? 126 00:09:54,531 --> 00:09:59,911 Domatesle soğanın etkileşiminin tadı geldi en çok. 127 00:10:02,164 --> 00:10:03,832 Kendi sosu oluşuyor. 128 00:10:03,915 --> 00:10:07,252 Bamya da çok ağır değil, değil mi? 129 00:10:07,336 --> 00:10:09,171 -Bamya arka planda. -Evet. 130 00:10:10,255 --> 00:10:11,381 Çok güzel. 131 00:10:19,097 --> 00:10:19,931 Vay canına. 132 00:10:21,808 --> 00:10:23,185 -Bu... -Demiştim. 133 00:10:24,394 --> 00:10:25,979 Ruhani bir deneyim. 134 00:10:33,195 --> 00:10:35,155 Mutfağımıza "ruh yemeği" diyoruz. 135 00:10:36,573 --> 00:10:38,909 Biz mutfağına sevgi 136 00:10:40,535 --> 00:10:45,499 ve Tanrı gibi görünmeyen ama hissedebileceğin bir şeyin 137 00:10:46,416 --> 00:10:49,044 ismini veren tek halkız. 138 00:10:50,003 --> 00:10:52,631 Tamamen nesnellik ötesi bir şey. 139 00:10:52,714 --> 00:10:54,591 Bizimle ölülerimiz 140 00:10:54,675 --> 00:10:58,428 ve bizimle doğmayı bekleyenlerin arasındaki bir bağ. 141 00:11:08,188 --> 00:11:09,815 Güneyin ekonomik mirasının 142 00:11:09,898 --> 00:11:13,819 siyahilerin işlediği tarlalara nasıl da bağlı olduğunu düşünüyorum. 143 00:11:15,070 --> 00:11:19,574 Uzmanlığımız sayesinde nesiller boyunca bu bölge tek bir mahsulle tanımlandı: 144 00:11:20,283 --> 00:11:21,660 Carolina altın pirinci. 145 00:11:23,995 --> 00:11:25,747 Uçakla Charleston'a gelirken görürsün, 146 00:11:25,831 --> 00:11:27,040 her yer çeltik tarlasıdır. 147 00:11:28,041 --> 00:11:31,086 {\an8}Carolina altın pirincinden önce burada birçok pirinç türü vardı. 148 00:11:32,087 --> 00:11:36,133 {\an8}ama Afrikalılardan önce burada çeltik tarımından anlayan yoktu. 149 00:11:37,342 --> 00:11:39,970 {\an8}COLUMBIA, GÜNEY CAROLINA 150 00:11:40,387 --> 00:11:44,015 Glenn Roberts yemek dünyasının vaftiz babası gibi. 151 00:11:44,099 --> 00:11:46,143 Tamamen kaybolmak üzereyken 152 00:11:46,226 --> 00:11:49,855 Carolina altın pirincinin sofralarımıza dönmesini büyük ölçüde 153 00:11:49,938 --> 00:11:52,023 şirketi Anton Mills'e borçluyuz. 154 00:11:53,525 --> 00:11:56,069 Carolina'nın meşhur altın pirinci bu mu? 155 00:11:56,153 --> 00:11:57,279 Bu. 156 00:11:57,362 --> 00:12:00,532 Bu pirinç hakkında bilmemiz gerekenler neler? 157 00:12:01,783 --> 00:12:06,079 Bu, uyanır uyanmaz ve eve döner dönmez tükettiğimiz pirinç. 158 00:12:06,163 --> 00:12:08,749 Amerikan Tarihi külliyatında İç Savaş öncesindeki 159 00:12:08,832 --> 00:12:12,794 Kolonileşme Dönemi'nden kalma, Carolina altın pirinciyle yapılan tarifler 160 00:12:12,878 --> 00:12:16,256 bu kültürün olmazsa olmazlarının tümünden eski ve ziyade. 161 00:12:16,339 --> 00:12:20,969 Amerika kıtalarının dünya ticaretinde önem kazanan ilk uzun taneli tahılı. 162 00:12:21,052 --> 00:12:25,307 Endonezya'da ve Asya genelinde aranan bir mahsul. 163 00:12:25,390 --> 00:12:27,225 Japonların izolasyonunu bile deliyor. 164 00:12:27,309 --> 00:12:28,226 O kadar meşhur. 165 00:12:40,071 --> 00:12:43,241 Peki pirinç nereye kayboldu? 166 00:12:43,325 --> 00:12:44,701 Birçok sebebi var 167 00:12:45,702 --> 00:12:47,579 ama özetle şöyle, 168 00:12:47,662 --> 00:12:50,165 Afrikalı çeltikçilerin ustalığı yitirildi. 169 00:12:50,248 --> 00:12:53,168 Kölelik bitti. Çalışabilecekleri iş modeli yoktu. 170 00:12:53,251 --> 00:12:55,253 Tam bir çöküntü yaşandı. 171 00:12:56,379 --> 00:12:58,757 İç Savaş'tan sonra Charleston'da 172 00:12:58,840 --> 00:13:04,304 pirinç üretiminde yüzde 80'lik bir düşüş yaşanması akıl alır gibi değil. 173 00:13:06,223 --> 00:13:09,434 Bu pirinci ne zamandır üretiyorsunuz? 174 00:13:09,518 --> 00:13:10,894 21 yıldır. 175 00:13:10,977 --> 00:13:14,523 Bu işe annemin hatırına girdim. 176 00:13:15,190 --> 00:13:17,192 Bu pirinçle büyümüştü. Özlüyordu. 177 00:13:17,275 --> 00:13:18,902 Kabuğunu kendisi ayırırmış. 178 00:13:18,985 --> 00:13:20,862 Annem ömrünün sonundaydı. 179 00:13:20,946 --> 00:13:23,532 Çocukluğundan bildiği bir şeyi ona geri vermek istedim. 180 00:13:23,615 --> 00:13:25,617 Bu sebeple yaptım bunu. 181 00:13:25,700 --> 00:13:31,122 Bu ticareti yapan bir beyaz olarak karmaşık hisler duyuyor musun? 182 00:13:31,206 --> 00:13:32,457 Kesinlikle. 183 00:13:32,541 --> 00:13:37,003 Ayrıcalıklı beyaz olmak istemiyorsun... 184 00:13:39,297 --> 00:13:42,592 Sana ait olmayan bir şeyi paraya dönüştüren kişi. 185 00:13:42,676 --> 00:13:47,764 Yaptığımız iş için "tazminat yolu" dediğim şeyi seçtim. 186 00:13:47,848 --> 00:13:50,809 Tohumu parayla satmıyoruz. 187 00:13:50,892 --> 00:13:51,768 Ücretsiz veriyoruz. 188 00:13:51,852 --> 00:13:54,479 Bunu almaya hakkı olan ve isteyen herkese veriyoruz. 189 00:13:54,563 --> 00:13:57,858 Bunu yapmanı sağlayan şey 190 00:13:57,941 --> 00:14:01,987 pirinci dört bir yandaki müşterilerine satabiliyor olman. 191 00:14:02,070 --> 00:14:03,488 -Tüm dünyaya. -Dünyaya. 192 00:14:03,572 --> 00:14:06,616 Ondan elde ettiğin gelir de 193 00:14:06,700 --> 00:14:10,954 tohumlarını çeşitli topluluklara ücretsiz verebilmeni sağlıyor. 194 00:14:12,080 --> 00:14:16,710 Glenn, sence bu Carolina altın pirinci 195 00:14:16,793 --> 00:14:18,169 kölelik mirası mı? 196 00:14:18,253 --> 00:14:20,463 Kölelik olmasa bugün burada olamazdı. 197 00:14:21,172 --> 00:14:24,301 Göz ardı etmeye meyilli olduğumuz bir gerçek bu. 198 00:14:25,218 --> 00:14:26,428 Kaçınılmaz. 199 00:14:27,095 --> 00:14:30,515 Charleston'da başınızı nereye çevirseniz pirinç görürsünüz. 200 00:14:30,599 --> 00:14:33,059 Bu, köleliğin dehşetini temsil ediyor. 201 00:14:47,699 --> 00:14:50,619 Charleston olağanüstü mutfağıyla meşhur. 202 00:14:51,786 --> 00:14:52,871 Ama elimde olmadan 203 00:14:52,954 --> 00:14:56,499 hâlâ kölelik döneminin ekmeğini yediğini fark ediyorum. 204 00:14:57,459 --> 00:15:00,295 Şehirdeki restoranların pek azının sahibi siyahi 205 00:15:00,378 --> 00:15:03,340 ve tarih "Güney mutfağı"nın 206 00:15:03,423 --> 00:15:07,469 nereden geldiğini çok sonraları anladı. 207 00:15:09,304 --> 00:15:13,350 Bir şef olarak şehrimde kültürümüzün hiç temsil edilmediğini gördüm. 208 00:15:14,267 --> 00:15:17,562 Ama Charleston'daki menülerde ve restoranlarda kültürümüzü görüyordum. 209 00:15:18,271 --> 00:15:20,398 Charleston yemeklerine bayılıyorlar. 210 00:15:20,482 --> 00:15:21,483 Kaynağı neresi? 211 00:15:22,567 --> 00:15:23,443 Gullah. 212 00:15:25,528 --> 00:15:28,949 Güney Carolina'daki kölecilik ortak deneyiminden 213 00:15:29,032 --> 00:15:32,285 Gullah diye bilinen yeni bir halk çıktı. 214 00:15:33,078 --> 00:15:35,789 Şef BJ Dennis bu halkların mutfağa katkılarının 215 00:15:35,872 --> 00:15:39,334 tanınmamasını sağlayan harekete liderlik ediyor. 216 00:15:40,710 --> 00:15:43,630 Geçimini şeflikle ve hazır yemek işiyle kazanan BJ 217 00:15:43,713 --> 00:15:47,217 ya da ona öyle hitap etmeyi sevdiğim şekliyle "BJ Kardeş" 218 00:15:47,300 --> 00:15:50,553 ülkenin dört bir yanında geçici restoranlar işletiyor. 219 00:15:50,637 --> 00:15:53,431 Bu da onu Gullah mutfağının simgesi yaptı. 220 00:15:53,515 --> 00:15:54,933 GULLAH ŞEFİ 221 00:15:55,016 --> 00:15:58,645 Gullah mutfağı konusunun derinlerine inmek için 222 00:15:58,728 --> 00:16:03,358 Charleston'dan ayrılıp Deniz Adaları'nın büyüsüne kapılmalıydım. 223 00:16:07,404 --> 00:16:14,369 {\an8}DENİZ ADALARI 224 00:16:18,581 --> 00:16:21,710 "Gullah halkı" derken kimden bahsediyoruz? 225 00:16:21,793 --> 00:16:26,881 Güney Carolina'nın Aşağı Bölge'sinde bulunan Deniz Adaları'nda yaşayan 226 00:16:26,965 --> 00:16:29,300 özgür ve köle insanlardan bahsediyoruz. 227 00:16:30,719 --> 00:16:33,638 Tecrit edilmişlikleri sayesinde atalarımız 228 00:16:33,722 --> 00:16:39,310 {\an8}ülkedeki diğer Afrika asıllı Amerikalı kültürlerine kıyasla Afrikalılıklarına, 229 00:16:39,394 --> 00:16:41,980 Afrika köklerine daha sadık kalmışlar. 230 00:16:42,063 --> 00:16:45,275 Gullah halkının tecrit edilmişliğinin sebebi neydi? 231 00:16:45,358 --> 00:16:49,195 Doğrusu, o zamanlar bu adalarda yaşamak kolay değildi. 232 00:16:49,779 --> 00:16:50,905 Sıtma çok yaygındı. 233 00:16:51,573 --> 00:16:55,285 Avrupalıların birçoğu hastalanmamak için 234 00:16:55,368 --> 00:17:00,165 yazları dağlara çıkar ya da eyaletin yukarısına giderdi. 235 00:17:01,458 --> 00:17:05,628 Batı Afrika'dan geldiğimiz için sıtma ve benzerlerine bağışıklığımız yüksekti. 236 00:17:05,712 --> 00:17:08,089 Bizim için bu tecrit harikaydı 237 00:17:08,173 --> 00:17:11,468 çünkü köklerimize ve kültürümüze sarılabildik. 238 00:17:11,551 --> 00:17:15,055 Tecrit o zamanlar harikaydı 239 00:17:15,138 --> 00:17:17,849 ama şimdi aileler bu adalarda kalmak istemiyor. 240 00:17:17,932 --> 00:17:19,642 Hayat daha pahalı. 241 00:17:19,726 --> 00:17:22,979 Etrafımız golf sahalarıyla, tatil köyleriyle çevrili, değil mi? 242 00:17:23,063 --> 00:17:25,065 Korumaya nasıl devam edeceğiz? 243 00:17:25,148 --> 00:17:27,358 Bana göre bunun yolu, unutmamak. 244 00:17:27,442 --> 00:17:30,236 Ölen, yok olan bir kültür değil bu. 245 00:17:30,320 --> 00:17:33,740 Hâlâ buradayız, hâlâ başarıyor, hâlâ mücadele ediyoruz. 246 00:17:41,581 --> 00:17:43,792 BJ beni St. Helena Adası'na götürdü. 247 00:17:43,875 --> 00:17:46,503 Orada akıl hocaları Bill ve Sara Green'le tanıştım. 248 00:17:46,586 --> 00:17:48,254 Gullah Grub'ın sahipleriyle. 249 00:17:51,549 --> 00:17:53,551 Bay Bill Green ve eşi Sara. 250 00:17:54,385 --> 00:17:57,722 Onları kendime örnek alırdım. Bay Green'i televizyonda izlerdim. 251 00:17:58,681 --> 00:18:00,391 Hiç müdanasız bir Gullah'tı. 252 00:18:01,184 --> 00:18:07,232 Şimdi tavuğu kızartmaya hazırlanalım. Tavuğu eski usul, tavada kızartacağız. 253 00:18:07,315 --> 00:18:09,526 Büyükannemin eskiden yaptığı gibi. 254 00:18:09,609 --> 00:18:11,778 Bugün de öyle yapacağız. 255 00:18:11,861 --> 00:18:12,987 ÖZGÜN AŞAĞI BÖLGE YEMEĞİ 256 00:18:13,071 --> 00:18:14,697 Kökenimi temsil ettiği için 257 00:18:14,781 --> 00:18:18,618 kendime yakın hissettiğim yemekleri yaptığını bildiğim ilk kişilerden biriydi. 258 00:18:18,701 --> 00:18:20,870 Sonra da karidesi ekliyorsun. 259 00:18:20,954 --> 00:18:23,331 Şimdi size bunu Gullah usulü yapmayı göstereceğim. 260 00:18:23,414 --> 00:18:26,543 Herkes her çeşit meyane yapıyor. 261 00:18:26,626 --> 00:18:30,130 Lezzetin sosta kalmasını nasıl sağlayacağınızı göstereceğim. 262 00:18:31,339 --> 00:18:35,927 Gullah mutfağı bence öncelikle sevgiyle yemek yapmak demek. 263 00:18:36,010 --> 00:18:37,679 Mevsiminde pişirmek. 264 00:18:38,847 --> 00:18:41,808 Her şeyi mevsimine göre yiyorsun. 265 00:18:43,059 --> 00:18:44,769 Bugün ne yiyeceğiz? 266 00:18:44,853 --> 00:18:47,438 Kırmızı pirinç yiyeceğiz. 267 00:18:48,523 --> 00:18:49,649 kefal balığı, 268 00:18:49,732 --> 00:18:52,193 mısır ekmeği ve çalı fasulyesi. 269 00:18:52,277 --> 00:18:56,239 Hikâyesini de söyleyeyim, eşimin kalbini böyle kazandım. 270 00:18:56,322 --> 00:18:57,782 -Tamam. -Kefal balığıyla. 271 00:18:59,117 --> 00:19:02,370 Öyle mi? Sırrı nedir? Bize sırrını söyle. 272 00:19:02,453 --> 00:19:07,125 Balığı iyi tuzlayıp baharatlamak, sevgiyle ve şefkatle pişirmek. 273 00:19:07,208 --> 00:19:08,918 Yiyince, "Uzun zamandır 274 00:19:09,002 --> 00:19:11,171 böyle bir balık yemedim." dedi. 275 00:19:11,254 --> 00:19:12,714 Bayan Sara, bu hikâye gerçek mi? 276 00:19:12,797 --> 00:19:13,965 Gerçek bir hikâye. 277 00:19:14,048 --> 00:19:18,178 Kalbimi kazanması için iki porsiyon yemem gerekti. 278 00:19:18,761 --> 00:19:20,013 Emin olmak için. 279 00:19:20,096 --> 00:19:22,807 "Vay canına. Bu adam iyi yemek yapıyor!" dedim. 280 00:19:27,395 --> 00:19:28,646 Pekâlâ, beyler. 281 00:19:29,272 --> 00:19:30,648 Kefal balığı! 282 00:19:30,732 --> 00:19:31,816 Pekâlâ. 283 00:19:31,900 --> 00:19:33,276 Kefal balığı ve pilav! 284 00:19:39,449 --> 00:19:40,450 Enfes. 285 00:19:41,201 --> 00:19:42,035 Çok iyi. 286 00:19:42,660 --> 00:19:43,786 Kefal balığı… 287 00:19:44,579 --> 00:19:46,164 Yaşlı bir adam vardı. 288 00:19:47,332 --> 00:19:51,002 Katır arabasıyla gelirdi. 289 00:19:51,085 --> 00:19:53,546 Arkada bir kasa kefal balığı olurdu. 290 00:19:54,297 --> 00:19:57,717 Çığırtkanlık yaparak mahallede dolaşırdı. 291 00:19:57,800 --> 00:19:59,886 Kefal balığı, kefal balıkçısı geldi 292 00:20:00,762 --> 00:20:02,680 Yarım kilosu beş sente kefal 293 00:20:02,764 --> 00:20:03,640 Getir tavanı 294 00:20:05,225 --> 00:20:06,893 Kefal balıkçısı geldi 295 00:20:06,976 --> 00:20:09,437 Bir bakmışsın, verandanda otururken 296 00:20:09,520 --> 00:20:12,023 bir kilometre öteden kefal kokusu geliyor. 297 00:20:12,106 --> 00:20:14,108 Herkes kefal pişiriyor. 298 00:20:14,859 --> 00:20:16,736 Kefal konuşmaktan kendimi alamıyorum. 299 00:20:16,819 --> 00:20:19,364 Kefali yemeye başlasam iyi olur 300 00:20:19,447 --> 00:20:21,074 çünkü tadı çok güzel. 301 00:20:25,453 --> 00:20:26,913 Sırada ne var? 302 00:20:26,996 --> 00:20:28,665 Bamyalı yahni var. 303 00:20:31,376 --> 00:20:33,336 Gullah halkı hafta boyunca bununla beslenir. 304 00:20:34,337 --> 00:20:36,798 Her bir, iki evde muhakkak 305 00:20:36,881 --> 00:20:39,217 bamya yahnisi ya da bamya çorbası olur. 306 00:20:42,262 --> 00:20:43,429 Bamya çok güzel. 307 00:20:44,264 --> 00:20:47,976 Böyle yemekleri, Gullah yemeğini yerken hissedebilirsin. 308 00:20:48,059 --> 00:20:51,104 Gullah usulü yemeğin güzel yanı bu. 309 00:20:51,187 --> 00:20:55,275 Yemeğin içine girdiğini hissediyorsun. Vücudunda bir şey olduğunu anlıyorsun. 310 00:20:55,358 --> 00:20:58,027 Bir kâsesi sana bolca enerji verir. 311 00:20:58,861 --> 00:21:02,365 Bence bu kültürde bamya sevmesen bile 312 00:21:03,074 --> 00:21:04,450 pişirmeyi bilmen lazım. 313 00:21:05,118 --> 00:21:07,120 Çünkü ana yemeklerimizden biri. 314 00:21:07,203 --> 00:21:09,330 Mutfağımızın ana sebzelerinden biri. 315 00:21:10,665 --> 00:21:12,458 Sana bamya yahnisi yapmayı kim öğretti? 316 00:21:13,543 --> 00:21:15,295 Dostum, çocukluğumda 317 00:21:15,378 --> 00:21:18,172 büyükbabam her şeyden biraz yetiştirirdi 318 00:21:18,256 --> 00:21:19,674 ama en çok bamya ekerdi. 319 00:21:19,757 --> 00:21:22,218 Büyükannem müthiş bamya çorbası yapardı. 320 00:21:22,302 --> 00:21:25,680 Çocukluğum annemi onu yaparken izleyerek geçti. 321 00:21:25,763 --> 00:21:28,808 BJ Kardeş'le gurur duyuyor musunuz? 322 00:21:28,891 --> 00:21:34,063 Evet. Onu kültürü ve her şeyi sürdürmeye çalışırken görmek çok keyifli. 323 00:21:34,147 --> 00:21:39,319 Benim için en değerli şeylerden biri küçüklüğümde örnek aldığım kişilerin 324 00:21:39,402 --> 00:21:41,362 doğru yolda olduğumu söylemesi. 325 00:21:41,446 --> 00:21:45,700 Beni yapmam gerekeni yapmaya devam etmem için çok motive ediyor. 326 00:21:53,166 --> 00:21:57,295 DUA EVİ 327 00:22:36,209 --> 00:22:38,086 Gullah işi burada başlamadı. 328 00:22:38,169 --> 00:22:40,588 Buraya getirildiğimizde bizimle geldi. 329 00:22:40,671 --> 00:22:41,798 İşte bu. 330 00:22:41,881 --> 00:22:45,760 Gullah Festivali yapıyoruz ve herkes bunu öğrenmeye çalışıyor. 331 00:22:46,344 --> 00:22:49,305 {\an8}Baştan beri bir parçanızdı ama sahip olduğunuzu bilmiyordunuz 332 00:22:49,389 --> 00:22:52,475 {\an8}çünkü size kendinizi değersiz hissettirdiler. 333 00:22:52,558 --> 00:22:56,354 Başınıza gelen en iyi şey. Kültürünüze herkesten daha yakınsınız. 334 00:22:56,437 --> 00:22:58,231 -Doğru. -Tanrı'ya şükrediyorum. 335 00:22:58,314 --> 00:23:02,693 Dua evi için şükürler olsun. Öğretmenlerimiz için şükürler olsun. 336 00:23:02,777 --> 00:23:04,320 Kökenimle gurur duyuyorum. 337 00:23:05,405 --> 00:23:07,865 Gel, Kutsal Ruh, uhrevi gücünle. 338 00:23:07,949 --> 00:23:11,119 Gel de kutsal sevgiyle bu soğuk kalplerimizi ısıt. 339 00:23:11,202 --> 00:23:13,287 Bak, ağır yükümüzü nasıl taşıyoruz! 340 00:23:13,371 --> 00:23:17,834 Bu dünyadan ruhlarımız ne uçacak ne de sonsuz sevince ulaşacak. 341 00:23:17,917 --> 00:23:20,795 Bu plantasyon için sana yakarıyoruz Tanrım. 342 00:23:20,878 --> 00:23:23,923 Huzur bulacağımız yer burası değil. Kutsal adınla yakarıyoruz. Siz! 343 00:23:24,006 --> 00:23:24,882 Amin! 344 00:23:37,687 --> 00:23:40,523 Gullah kültürüne kendimi kaptırmaya devam ederken 345 00:23:40,606 --> 00:23:43,943 Deniz Adaları'nın en ücra adalarından birine ayak bastım. 346 00:23:46,154 --> 00:23:48,281 {\an8}DAUFUSKIE ADASI 347 00:23:48,364 --> 00:23:51,033 {\an8}Daufuskie Adası'na sadece tekneyle ulaşılıyor. 348 00:23:52,034 --> 00:23:53,786 BJ Kardeş'le buluştum. 349 00:23:53,870 --> 00:23:55,997 Bayan Sallie Ann Robinson'ın evinde 350 00:23:56,080 --> 00:24:00,042 ateşte geleneksel bir yemek, bütün domuz yapmak için hazırlanıyor. 351 00:24:08,176 --> 00:24:10,303 Bayan Sallie, biz hallederiz. 352 00:24:10,386 --> 00:24:13,890 Tamam, sizin için şey yapayım dedim... 353 00:24:17,810 --> 00:24:20,938 {\an8}Bayan Sallie Ann şef ve yemek kitabı yazarı. 354 00:24:21,022 --> 00:24:23,524 Gullah Diva olarak tanınıyor. 355 00:24:25,109 --> 00:24:26,360 İşte oldu. 356 00:24:27,820 --> 00:24:30,239 Altıncı kuşağım. Doğuştan buralıyım. 357 00:24:31,699 --> 00:24:34,327 Adada yetişenlerle yetinmekten başka bir şey bilmiyorduk. 358 00:24:35,453 --> 00:24:36,704 Bahçe ekip biçme… 359 00:24:36,787 --> 00:24:41,125 Okyanusa açılıp karides, balık ve yengeç tutardık. 360 00:24:41,209 --> 00:24:42,043 Vay canına. 361 00:24:44,045 --> 00:24:46,130 AFRİKA TUZU 362 00:24:47,924 --> 00:24:51,260 Ormana girer, yaban hayvanlarını avlardık. 363 00:24:52,303 --> 00:24:53,846 Güzel bir hayatımız vardı. 364 00:25:00,102 --> 00:25:03,147 Domuz paçalarını suya koyacağım. 365 00:25:03,231 --> 00:25:06,234 -Çok güzel. -Önce temizledim. 366 00:25:06,317 --> 00:25:08,569 Güzel bir yemek için hazırlar. 367 00:25:09,987 --> 00:25:12,990 Et haşlanmaya başlayınca börülce de koyacağım. 368 00:25:13,074 --> 00:25:15,159 Tane börülceli domuz paça olacak. 369 00:25:17,537 --> 00:25:19,872 "Domuz gibi yemek" lafını duydun mu? 370 00:25:19,956 --> 00:25:20,790 Evet. 371 00:25:20,873 --> 00:25:23,584 Kölelik döneminden kalma bir şey. 372 00:25:23,668 --> 00:25:25,628 Domuz yemeği ziyafet sayılırdı. 373 00:25:25,711 --> 00:25:29,799 Plantasyondakiler domuzları sahipleri için keserdi 374 00:25:29,882 --> 00:25:31,968 ama onlara sadece domuzun parçaları verilirdi. 375 00:25:32,051 --> 00:25:35,930 Paça, kuyruk ve bağırsak gibi. 376 00:25:36,013 --> 00:25:41,686 Sahipleri için hiçbir değeri olmayan bu anlamsız kısımları 377 00:25:41,769 --> 00:25:45,147 aileleri için harika bir ziyafete dönüştürürlerdi. 378 00:25:45,231 --> 00:25:49,944 Şimdi de ayrı bir lezzet olarak tekrar popüler oluyorlar. 379 00:25:50,027 --> 00:25:52,780 "Atın. Biz bunları atıyoruz." diyorlar. 380 00:25:52,863 --> 00:25:54,699 Onları buraya atıyorsun, 381 00:25:54,782 --> 00:25:58,035 ben de böyle bir şey pişiriyorum. Sonra onlar da yemek istiyor. 382 00:25:58,995 --> 00:26:00,288 Sırada ne var? 383 00:26:00,371 --> 00:26:03,374 30, 40 dakika pişmeye bırakıyoruz. 384 00:26:03,457 --> 00:26:06,711 -Sonra da börülceleri yıkayıp katacağım. -İçine. 385 00:26:07,878 --> 00:26:10,089 Bugün tane börülce kullanacağım. 386 00:26:10,172 --> 00:26:12,675 Tuz ya da baharat koyuyor musun? 387 00:26:12,758 --> 00:26:15,177 Henüz hayır. Önce börülceyi koyacağım. 388 00:26:15,261 --> 00:26:16,846 Sonra da küp soğan ekleyeceğim. 389 00:26:16,929 --> 00:26:19,724 -O zaman iyi olacak. -O zaman iyi olacak. Evet. 390 00:26:19,807 --> 00:26:20,766 Pekâlâ. 391 00:26:24,604 --> 00:26:25,521 Harika kokuyor. 392 00:26:28,941 --> 00:26:29,775 Hazır mısın? 393 00:26:30,526 --> 00:26:33,195 Çıkaracağım. Bana doğru getir. 394 00:26:33,279 --> 00:26:34,447 Bir, iki, üç. 395 00:26:35,990 --> 00:26:36,824 Pekâlâ. 396 00:26:38,117 --> 00:26:41,120 Kaldır. 397 00:26:45,333 --> 00:26:46,751 Ne koyuyorsun içine? 398 00:26:46,834 --> 00:26:51,797 Sadece kırmızı biber, kuru zencefil ve sarımsak. 399 00:26:51,881 --> 00:26:54,508 Peki bu geleneği bu kadar özel kılan ne? 400 00:26:57,178 --> 00:27:00,056 Açıkçası yılda sadece bir kez yapılırdı. 401 00:27:00,139 --> 00:27:03,476 Genellikle kışın ve tüm topluluk için. 402 00:27:03,559 --> 00:27:06,354 Tüm aileler buluşur, birden çok domuz pişirilir, 403 00:27:07,271 --> 00:27:08,272 domuz parçalanır, 404 00:27:08,898 --> 00:27:11,442 bir kısmı jambon yapılmak üzere tuzlanır, 405 00:27:11,525 --> 00:27:14,320 bir kısmı fümelenir, bir kısmı da sosis yapılır. 406 00:27:14,403 --> 00:27:15,529 Topluca yapılırdı. 407 00:27:15,613 --> 00:27:20,242 Bu, günümüzde olduğu gibi her gün yenen bir hayvan değildi. 408 00:27:20,326 --> 00:27:22,286 -Evet. -Tüm halkı beslemek içindi. 409 00:27:22,370 --> 00:27:25,081 Kışları atlatmak için kış mevsiminde yapılırdı. 410 00:27:25,790 --> 00:27:27,041 Senede bir yapılırdı. 411 00:27:29,210 --> 00:27:30,920 Bunu yapmayı kimden öğrendin? 412 00:27:31,712 --> 00:27:32,672 Kendin mi? 413 00:27:32,755 --> 00:27:34,173 -Yaşlıları izledim. -Öyle mi? 414 00:27:34,256 --> 00:27:36,384 -Bayan Sallie Ann'i görüyor musun? -Evet. 415 00:27:36,467 --> 00:27:37,927 Yaşlılarla konuştum. 416 00:27:38,010 --> 00:27:40,596 Büyüklerimizle de. Bayan Sallie yaşlı değil gerçi. 417 00:27:40,680 --> 00:27:42,598 -Hayır. -Ona henüz yaşlı diyemem. 418 00:27:43,265 --> 00:27:47,228 Çocuklar da işin ucundan tutmalı ki büyüdüklerinde ne yapacaklarını, 419 00:27:47,812 --> 00:27:50,356 ailelerini nasıl besleyeceklerini bilsinler. 420 00:27:51,649 --> 00:27:53,484 Bu hayvan bize hayat veriyor. 421 00:27:54,527 --> 00:27:57,279 Canını aldığın hayvana saygı bekleyişinde bulunacaksın. 422 00:27:57,363 --> 00:27:59,907 -Kesinlikle. -Ziyan etmemeye çalışacaksın. 423 00:27:59,990 --> 00:28:01,617 Bütün gece başında mı duracaksın? 424 00:28:01,701 --> 00:28:03,619 -Evet. -Bu gece uyku yok birader. 425 00:28:03,703 --> 00:28:04,537 Uyku yok mu? 426 00:28:05,705 --> 00:28:08,791 -Bu gece uyku yok birader. -Bira mı, kahve mi içelim? 427 00:28:09,709 --> 00:28:11,585 Hava sıcak değil, bira sıvı kaybettirmez. 428 00:28:11,669 --> 00:28:13,796 -Tamam. -Sıcak olsaydı su derdim. 429 00:28:13,879 --> 00:28:14,797 -Evet. -Evet. 430 00:28:15,673 --> 00:28:17,633 Burada bayılmanı istemem. 431 00:28:32,982 --> 00:28:35,443 Ateşin biraz küllenmesini bekliyoruz. 432 00:28:35,526 --> 00:28:36,652 Çok sıcak olmamalı. 433 00:28:36,736 --> 00:28:37,570 Evet. 434 00:28:41,824 --> 00:28:42,658 Tamam. 435 00:28:47,371 --> 00:28:48,372 -Böyle iyi. -Evet. 436 00:28:51,333 --> 00:28:52,168 Evet. 437 00:28:55,129 --> 00:28:56,672 İstediğin zaman dön. 438 00:28:56,756 --> 00:28:58,048 -Döneyim mi? -Ateşi karıştır. 439 00:28:58,132 --> 00:29:00,426 İkide, üçte, dörtte dön. 440 00:29:00,509 --> 00:29:01,719 İstersen gündüz gel. 441 00:29:02,636 --> 00:29:03,596 Burada olacağız. 442 00:29:14,857 --> 00:29:17,234 Altına köz atmaya başlayacağım. 443 00:29:31,707 --> 00:29:33,876 Böyle iyi. Artık bekleyeceğiz. 444 00:30:30,516 --> 00:30:33,310 BJ'in adanmışlığından etkilenmemek zor. 445 00:30:34,228 --> 00:30:37,356 Şöhreti, Gullah toplumunu aşmış. 446 00:30:41,151 --> 00:30:43,070 Kuzey Carolina'daki Apex'te 447 00:30:43,153 --> 00:30:46,073 mutfak yoluyla kendi kültürel kökenini keşfe çıkan 448 00:30:46,156 --> 00:30:48,576 arkadaşı Gabrielle Eitienne'le tanıştım. 449 00:30:50,911 --> 00:30:54,123 {\an8}KUZEY CAROLINA 450 00:30:56,000 --> 00:30:59,086 Deniz Adaları'nda araştırma yapmaya başlamıştım. 451 00:30:59,962 --> 00:31:04,758 BJ'in Güney Carolina'da yaptıklarını duydum. 452 00:31:06,093 --> 00:31:07,761 Memlekete döndüm. 453 00:31:07,845 --> 00:31:11,223 Büyükbabamın kulübesinde karalahana tohumları asılıydı. 454 00:31:11,307 --> 00:31:12,641 "Bunlar ne büyükbaba?" dedim. 455 00:31:13,434 --> 00:31:17,229 "Karalahana tohumu böyle yapılır. Tohumları kurutuyorum." dedi. 456 00:31:18,147 --> 00:31:21,483 {\an8}"Bir daha söyle lütfen. Ne dedin?" 457 00:31:21,567 --> 00:31:23,611 Yaptığım araştırmalar 458 00:31:23,694 --> 00:31:26,238 büyükbabamdan öğrendiklerimle örtüşüyordu. 459 00:31:26,822 --> 00:31:29,909 New York'tan memlekete döndün, öyle mi? 460 00:31:29,992 --> 00:31:31,660 Evet, öyle oldu. 461 00:31:32,328 --> 00:31:34,830 Eşyalarımı yüklediğim gibi 462 00:31:35,456 --> 00:31:36,957 yola koyuldum. 463 00:31:37,583 --> 00:31:39,919 İlahi bir buyruk almış gibiydim. 464 00:31:40,002 --> 00:31:42,379 Memlekete döndüğünde büyükbaban ne dedi? 465 00:31:45,341 --> 00:31:49,553 "Bastonla dolaşacağın yaşa kadar seni burada görmeyi beklemiyordum." 466 00:31:49,637 --> 00:31:51,305 Bu da bayağı şeydi... 467 00:31:52,348 --> 00:31:53,474 Çok komikti. 468 00:32:03,442 --> 00:32:08,113 Büyüklerimden öğrendiklerimi paylaşma yollarımdan biri de 469 00:32:08,197 --> 00:32:09,990 toplu yemekler vermek. 470 00:32:10,074 --> 00:32:11,283 SEBZELİ BİR AKŞAM YEMEĞİ 471 00:32:11,367 --> 00:32:16,872 Bu yemekler siyahi mutfak geleneğinin korunmasına ve geliştirilmesine yönelik. 472 00:32:23,128 --> 00:32:26,131 Bu yemek tüm toplumu besliyor. 473 00:32:27,675 --> 00:32:29,009 Hâlâ marketlerimiz var 474 00:32:29,093 --> 00:32:33,138 ama bahçeden salatalık malzeme toplamanın yerini tutmuyor. 475 00:32:33,222 --> 00:32:35,766 Bir tanıdıktan karalahana almanın yerini de. 476 00:32:36,475 --> 00:32:40,980 Taze yiyeceğe nasıl erişebileceğimizi tekrar düşünebildim. 477 00:32:43,107 --> 00:32:47,778 Bu alanın sunduğu olasılıklara ısınmaya başladığımı hissettim. 478 00:32:49,363 --> 00:32:53,450 Tarihsel olarak siyahi olan toplumumuz için neler ifade edebileceğine. 479 00:32:56,370 --> 00:33:01,375 Gabrielle'in ailesinin nesiller boyu yaşadığı topraklara bağlılığı övgüye layık 480 00:33:01,458 --> 00:33:04,670 ama öğrendiğime göre tüm emekleri tehdit altında. 481 00:33:08,590 --> 00:33:10,300 Bu bölgede ne oluyor? 482 00:33:11,468 --> 00:33:14,888 Ulaştırma Bakanlığı otoyol inşa ediyor. 483 00:33:14,972 --> 00:33:19,601 Şu anda iki şeritli olan yolu yedi şeritli otoban yapacaklar. 484 00:33:19,685 --> 00:33:22,646 Bu bahçenin bir kısmından geçiyor. 485 00:33:23,355 --> 00:33:24,982 Şuradan itibaren. 486 00:33:25,065 --> 00:33:29,486 Diğer tarafta Andrew amcamın ve Lynn amcamın bahçeleri gidiyor. 487 00:33:30,821 --> 00:33:32,698 O taraftaki tüm akrabalarımın. 488 00:33:32,781 --> 00:33:36,744 Biraz ileride, bu tarafta da bazılarının bahçeleri gidecek. 489 00:33:36,827 --> 00:33:40,456 Seçenek yok. Kalman için seçenek sunmuyorlar. 490 00:33:41,165 --> 00:33:44,376 Yani istimlak edilmesinden bahsediyoruz. 491 00:33:45,044 --> 00:33:47,212 Evet. Aynen. 492 00:33:47,838 --> 00:33:51,717 Ailen için ne ifade ediyor bu? 493 00:33:51,800 --> 00:33:54,636 Üzücü bir durum çünkü 70'li, 494 00:33:55,429 --> 00:33:58,682 80'li yaşlarındakiler uzun yıllardır tanıdıkları, 495 00:33:58,766 --> 00:34:02,644 bildikleri yerlerinden taşınmak istemiyor. 496 00:34:02,728 --> 00:34:06,106 Bu bahçeyi benim için Andrew amcam ekip biçiyor. 497 00:34:06,190 --> 00:34:08,567 Onu başka bir yere göndermek 498 00:34:08,650 --> 00:34:12,696 çok fazla şeyin değişmesi anlamına geliyor. 499 00:34:13,405 --> 00:34:17,951 Asıl inanılmaz olan, amcam eskiden bu arazide ot bile bitmediğini anlatıyor. 500 00:34:18,035 --> 00:34:21,121 Yaşamak için tercih edilmeyen bir yerdi. 501 00:34:21,205 --> 00:34:23,582 Siyahiler buraları bu sayede aldı. 502 00:34:23,665 --> 00:34:26,752 Bir dönem sadece siyahilere satıldı. 503 00:34:27,336 --> 00:34:31,757 Bu toprakları aldık, iyileştirdik, gübreledik 504 00:34:31,840 --> 00:34:33,926 ve kendimizi adadık. 505 00:34:34,927 --> 00:34:36,595 Şimdi… 506 00:34:36,678 --> 00:34:38,597 -Gitme vakti. -Şimdi gitme vakti. 507 00:34:55,280 --> 00:34:57,241 Bu toprağı, bu alanı, 508 00:34:57,324 --> 00:35:01,537 bizim için anlamını yeniden tasavvur ederken 509 00:35:02,538 --> 00:35:06,500 bu topraklarda yemek yapmaya, 510 00:35:06,583 --> 00:35:12,172 onu neşeyle, kahkahayla ve yaratıcılıkla beslemeye devam edeceğiz. 511 00:35:14,049 --> 00:35:16,718 Çünkü tüm olumsuz koşullara rağmen 512 00:35:16,802 --> 00:35:18,387 bunlara devam etmek 513 00:35:18,470 --> 00:35:20,889 direniş gibi geliyor bana. 514 00:35:29,148 --> 00:35:33,527 Yüce Tanrım, yaptıkları için Gabrielle'e minnettarız ve şükrediyoruz. 515 00:35:33,610 --> 00:35:37,030 Herkesi bu sofrada, bu yemeğin etrafında birleştirdiği için 516 00:35:37,114 --> 00:35:41,493 çünkü bu sofrada birçok öykü yaratılıyor 517 00:35:41,577 --> 00:35:43,453 ve kalıtlar oluşturuluyor. 518 00:35:43,537 --> 00:35:46,748 Köklü bir tarihi ve mirası olan bu evi, 519 00:35:46,832 --> 00:35:51,461 bu çiftliği açtığın için çok minnettarız ve şükrediyoruz. 520 00:35:51,545 --> 00:35:56,175 Bedenlerimizin beslenmesi için bu yemeği kutsamanı rica ediyoruz. Amin. 521 00:35:56,258 --> 00:35:57,092 Ase. 522 00:35:59,970 --> 00:36:01,805 Çok güzel. Teşekkürler! 523 00:36:01,889 --> 00:36:03,348 Teşekkürler. 524 00:36:03,432 --> 00:36:06,768 Tüm bu sevgiyle çevrili olmak çok güzel. 525 00:36:08,395 --> 00:36:11,231 -Çıplak boyunlu tavuktan yaptım. -Müthiş. 526 00:36:11,315 --> 00:36:15,485 Barbeküde pişirdim. Ondan önce iki gün salamurada bekledi. 527 00:36:15,569 --> 00:36:20,032 Sevgi, tarçın, kimyon ve füme toz biber kattım. 528 00:36:20,949 --> 00:36:24,953 Çilekli şarap glazeli arpacık soğanla tamamladım. 529 00:36:26,079 --> 00:36:29,041 Kuru börülce ve kuru fasulye. 530 00:36:29,124 --> 00:36:33,754 Şalgam salatası, mor soğan ve şitake mantarı. 531 00:36:35,964 --> 00:36:41,178 Ceviz odununda fümelenmiş, pancarlı mısır ekmeği. 532 00:36:42,095 --> 00:36:45,098 Bu güzel lahanayı barbeküde pişirip sosladım. 533 00:36:45,182 --> 00:36:48,393 Sosunu armut reçelinden yaptım. 534 00:36:48,477 --> 00:36:53,315 İçinde kırmızı şarap sirkesi, beyaz biber ve susam var. 535 00:36:53,398 --> 00:36:55,234 Sanırım hepsi bu. 536 00:36:55,317 --> 00:36:58,237 Afiyet olsun. Başlayın lütfen. 537 00:36:59,529 --> 00:37:00,781 Özellikle bu türü... 538 00:37:00,864 --> 00:37:01,698 Öyle mi? 539 00:37:06,870 --> 00:37:07,704 Bilmiyorum. 540 00:37:08,997 --> 00:37:10,707 -Çok iyi. -Abartma o kadar. 541 00:37:10,791 --> 00:37:11,625 Hayır. 542 00:37:12,960 --> 00:37:14,670 Hayır, abartısız tepkimiz bu. 543 00:37:15,587 --> 00:37:20,425 Şalgam salatan beni geçmişe götürdü. 544 00:37:21,510 --> 00:37:25,430 Çocukluğumdan beri bildiğim, 545 00:37:25,514 --> 00:37:28,517 bu şekilde pişirilmiş yeşilliğe 546 00:37:28,600 --> 00:37:30,936 en yakın lezzet ondaydı. 547 00:37:31,520 --> 00:37:35,232 Şimdiye kadar özlediğimi fark etmediğim, 548 00:37:35,941 --> 00:37:39,236 zengin bir tada sahip bu salata. 549 00:37:40,946 --> 00:37:43,949 Bu evdeki kutlamaların 550 00:37:44,908 --> 00:37:50,289 ve toplanmaların, bu mirasın koruyucusu olman 551 00:37:50,372 --> 00:37:52,124 çok ilgimi çekiyor. 552 00:37:52,207 --> 00:37:54,626 -Şimdi ne yapıyoruz? -Merhaba. Bu da size. 553 00:37:55,294 --> 00:37:57,421 -Tanrım! -Hey. 554 00:37:57,504 --> 00:37:59,506 -Yetiştin! -Vay canına! 555 00:38:00,716 --> 00:38:02,759 {\an8}-Kendinize iyi bakın. -Hepsi bu mu? 556 00:38:02,843 --> 00:38:05,220 {\an8}Bu kadar mı? Sohbet etmeyecek misin? 557 00:38:05,304 --> 00:38:07,639 -Kendinize iyi bakın. -Hayır. 558 00:38:07,723 --> 00:38:10,517 -Tavuk yemeyecek misin? -Kendinize iyi bakın. 559 00:38:10,600 --> 00:38:11,935 Sağ ol Andrew amca. 560 00:38:12,019 --> 00:38:14,771 -Bunun anlamı çok büyük. -Sağ ol Andrew amca. 561 00:38:14,855 --> 00:38:18,108 -İşte bundan bahsediyorum. -Ben de bundan bahsediyorum. 562 00:38:18,191 --> 00:38:20,736 -Bahset o zaman. Gerçekten. -İşte bu. 563 00:38:23,280 --> 00:38:25,240 Öyle bir his ki bu... 564 00:38:25,324 --> 00:38:28,785 Birlikte yaptığımız şaraptan getirdi. 565 00:38:32,497 --> 00:38:33,332 Affedersiniz. 566 00:38:33,415 --> 00:38:34,958 Hayır, sorun değil. 567 00:38:43,425 --> 00:38:44,760 Böyle yerlerde... 568 00:38:46,428 --> 00:38:48,680 ...herkesin bir araya toplanması... 569 00:38:51,058 --> 00:38:52,559 ...bunun için önemli. 570 00:38:56,021 --> 00:38:57,272 Bunu… 571 00:38:58,106 --> 00:39:02,819 Bunu getiren amcam birçoğunuz bildiği gibi… 572 00:39:04,237 --> 00:39:07,199 ...evinden zorla uzaklaştırılıyor. 573 00:39:08,450 --> 00:39:09,618 İstimlak sebebiyle. 574 00:39:12,662 --> 00:39:14,331 Kulağa iyi bir şeymiş gibi geliyor. 575 00:39:14,414 --> 00:39:16,416 -Değil mi? Oysa tam tersi. -Evet. 576 00:39:20,587 --> 00:39:21,671 Geçen ay boyunca 577 00:39:23,215 --> 00:39:24,424 eşyalarını topladık. 578 00:39:25,425 --> 00:39:28,095 Bu, evinde geçirdiği son hafta. 579 00:39:32,808 --> 00:39:34,142 İfade etmiyor 580 00:39:35,018 --> 00:39:36,978 ama şu anda çok üzgün. 581 00:39:37,062 --> 00:39:40,524 Tüm ağırlığını hissediyor. Bunun onun için anlamı büyük. 582 00:39:44,111 --> 00:39:47,572 Buna rağmen gelip bana bunu getirmesi... 583 00:39:49,241 --> 00:39:50,325 Şey yapamıyorum... 584 00:39:57,582 --> 00:40:01,753 Andrew amcam ve büyükbabam bugün yaptığım iş için bana ilham verdi. 585 00:40:03,463 --> 00:40:08,969 Bana yemek geleneğimiz hakkında bildikleri birçok şeyi öğrettiler. 586 00:40:10,637 --> 00:40:14,057 Bu açıdan bilinçlendiğimi düşünüyorum. 587 00:40:14,141 --> 00:40:19,104 Siyahileri, ihtiyaçlarımızı ve tarihimizi biliyorum. 588 00:40:19,187 --> 00:40:23,275 Memlekete dönüp onlarla olarak tarihimiz hakkında çok şey öğrendim. 589 00:40:23,358 --> 00:40:25,735 Yemeklerimizle, tarımımızla 590 00:40:25,819 --> 00:40:27,571 ve böyle toplanmalarımızla. 591 00:40:28,447 --> 00:40:31,283 Bunun neden önemli olduğunu gösteriyor. 592 00:40:33,326 --> 00:40:38,540 O çam ağaçlarının altında öğrendiklerini senden asla alamazlar. 593 00:40:39,291 --> 00:40:41,251 Senden asla alınamazlar. 594 00:40:42,002 --> 00:40:44,963 Ona sımsıkı sarılmana ihtiyacımız var. 595 00:40:46,047 --> 00:40:50,343 O bilgiye, o hisse, o motivasyona. 596 00:40:51,678 --> 00:40:52,762 Artık senin o. 597 00:41:25,629 --> 00:41:27,255 Ne yapıyoruz? Bu ne? 598 00:41:27,339 --> 00:41:33,512 Güney Carolina'nın klasik bir barbekü yemeğini yapıyoruz bugün. 599 00:41:33,595 --> 00:41:34,513 Kelle yemeği. 600 00:41:35,347 --> 00:41:38,808 Kelleden çıkan tüm etleri doğradım. 601 00:41:38,892 --> 00:41:39,809 -Tamam. -Burada. 602 00:41:39,893 --> 00:41:41,228 Bunlar son parçalar. 603 00:41:45,065 --> 00:41:47,192 Barbekü sosunu getirebilir misin? 604 00:41:47,275 --> 00:41:48,652 Evet. Hemen dönerim. 605 00:41:48,735 --> 00:41:51,571 Kelle etini bu et suyunda pişireceğiz. 606 00:41:51,655 --> 00:41:52,531 Yani... 607 00:41:53,240 --> 00:41:55,575 Yarısı kellenin suyu, yarısı da barbekü sosu. 608 00:41:55,659 --> 00:41:56,535 Tamam. 609 00:41:56,618 --> 00:41:58,620 Şimdi yahni gibi pişireceğiz. 610 00:41:58,703 --> 00:42:00,956 -Tamam. -Pilavın üstünde servis edilir. 611 00:42:02,832 --> 00:42:05,502 Bu yemeğin geçmişi nereye dayanıyor? 612 00:42:05,585 --> 00:42:08,505 Köleleştirilenlere hayvanın kötü kısımlarının verildiği söylenir. 613 00:42:08,588 --> 00:42:11,800 Bunlarla idare etmek zorunda kaldıkları. 614 00:42:11,883 --> 00:42:14,177 Ama Batı Afrika'dan geldiğimizde 615 00:42:14,261 --> 00:42:17,305 hayvan avladığımızda her parçasını kullanırdık 616 00:42:17,389 --> 00:42:20,725 yani artıklarını kullanmayı biliyorduk. 617 00:42:23,687 --> 00:42:26,398 Bu barbekü sosunda ne var? 618 00:42:26,481 --> 00:42:30,068 Domates bazlı, hardal esaslı bir sos. 619 00:42:30,151 --> 00:42:31,945 -Tamam. -Tencereye koyuyoruz. 620 00:42:32,028 --> 00:42:34,906 Tamam. Kuzey Carolina'da sirke severiz 621 00:42:34,990 --> 00:42:37,617 -ama işini eleştirmiyorum. -Yemeği eleştirmiyor musun? 622 00:42:37,701 --> 00:42:39,536 -Eleştirmemeye çalışıyorum. -Bugün olmaz. 623 00:42:40,579 --> 00:42:42,497 Suyunu çektirecek misin? 624 00:42:42,581 --> 00:42:44,791 Evet. Tekrar ateşe koyacağız. 625 00:42:44,874 --> 00:42:45,750 Güzel. 626 00:42:47,168 --> 00:42:48,128 Pekâlâ. 627 00:42:49,546 --> 00:42:52,340 Yani kelleden çıkan her şey burada. 628 00:42:52,424 --> 00:42:56,678 -Her şey. -Dili. Gözler? Her şey. 629 00:42:57,554 --> 00:42:58,805 -Ne çıkarsa. -Bilmem gerek. 630 00:42:58,888 --> 00:43:00,640 Onu görüyor musun? 631 00:43:00,724 --> 00:43:03,602 -Kellede olmayan her şey burada. -Evet, orada ne varsa. 632 00:43:04,185 --> 00:43:06,021 Barbekü sosunu koyuyoruz. 633 00:43:08,189 --> 00:43:09,024 Evet. 634 00:43:10,275 --> 00:43:13,278 -Bir kaşık alayım. Bunlar sana lazım mı? -Hayır, alabilirsin. 635 00:43:13,361 --> 00:43:15,530 -Tamam. -Sen de şuraya geçebilirsin. 636 00:43:15,614 --> 00:43:16,740 Ateşe koyalım. 637 00:43:17,782 --> 00:43:19,159 Ne kadar zamanda pişer? 638 00:43:19,826 --> 00:43:20,952 -Yarım saat. -Tamam. 639 00:43:21,036 --> 00:43:21,995 Ağır ağır. 640 00:43:22,078 --> 00:43:22,996 Fokurdayacak. 641 00:43:25,206 --> 00:43:26,666 Sos enfes kokuyor. 642 00:43:30,128 --> 00:43:31,338 Parti burada mı? 643 00:43:33,757 --> 00:43:36,635 -Şimdi halkı davet ediyoruz. -Tüm halkı. 644 00:43:36,718 --> 00:43:37,552 Katılın bize. 645 00:43:38,470 --> 00:43:40,013 Selam tatlım, nasılsın? 646 00:43:41,014 --> 00:43:44,643 -Selam! -Selam. Nasılsınız millet? 647 00:43:47,687 --> 00:43:48,521 Evet. 648 00:43:50,440 --> 00:43:51,650 Tamam. Güzel. 649 00:43:52,442 --> 00:43:53,860 Burası uygun. 650 00:43:57,030 --> 00:43:59,491 -Tamamen çek. -Teli tamamen çek. 651 00:43:59,574 --> 00:44:00,575 Tamam, böyle iyi. 652 00:44:05,705 --> 00:44:07,957 -Bıraksan doğruca... -Şimdiden hazır. 653 00:44:17,342 --> 00:44:20,637 Şimdi kıtır yağını yiyerek kendimi şımartıyorum. 654 00:44:21,346 --> 00:44:22,389 -Tamam. -Evet. 655 00:44:24,015 --> 00:44:25,767 -Sesi size ulaşıyor mu? -Evet! 656 00:44:25,850 --> 00:44:27,102 Kesinlikle duydum. 657 00:44:27,185 --> 00:44:28,603 -Şeker. -Oradan anlarsın. 658 00:44:28,687 --> 00:44:30,397 -Evet, doğru. -Bana da ayır. 659 00:44:31,606 --> 00:44:33,858 -Bu şarabı Andrew amcam yaptı. -Pekâlâ. 660 00:44:33,942 --> 00:44:34,943 Erik şarabı bu. 661 00:44:35,694 --> 00:44:38,321 Atalarımıza, büyüklerimize kadeh kaldıralım. 662 00:44:38,405 --> 00:44:39,823 Atalarımıza, evet. 663 00:44:39,906 --> 00:44:41,574 Geçmişe, bugüne ve geleceğe. 664 00:44:41,658 --> 00:44:42,826 -Kesinlikle. -Evet! 665 00:44:42,909 --> 00:44:43,952 -Şerefe. -Şerefe. 666 00:44:45,495 --> 00:44:46,621 -Güzel. -Çok iyi. 667 00:44:46,705 --> 00:44:47,622 -Evet. -Çok iyi. 668 00:44:47,706 --> 00:44:49,499 -Dengeli. -Domuzla iyi gidiyor. 669 00:45:37,922 --> 00:45:41,843 Atalarımızın öyküleri güneyde başlayıp bitmiyor. 670 00:45:43,094 --> 00:45:45,138 Kölelik kuzeyde de yayılıyordu. 671 00:45:45,221 --> 00:45:47,432 NEW YORK BORSASI 672 00:45:47,515 --> 00:45:50,351 New York yeni oluşan ülkenin omurgasıydı 673 00:45:51,936 --> 00:45:55,732 ve kurucu babalarımız Pennsylvania'da anayasayı kaleme alırken 674 00:45:56,900 --> 00:46:02,989 yeni demokrasinin damak zevkini oluşturanlar ise onların köle şefleriydi. 675 00:46:28,848 --> 00:46:30,767 Alt yazı çevirmeni: Çetin Soy