1
00:00:06,589 --> 00:00:11,469
Το 2019, μια τρέλα κατέκλυσε
τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

2
00:00:11,553 --> 00:00:13,513
η δοκιμασία της ηλικίας.

3
00:00:15,682 --> 00:00:18,977
Χρήστες ανέβαζαν φωτογραφίες
με γερασμένα τα πρόσωπά τους,

4
00:00:19,060 --> 00:00:21,354
χρησιμοποιώντας την εφαρμογή FaceApp.

5
00:00:22,022 --> 00:00:24,899
Ακόμα και διάσημοι ακολούθησαν τη μόδα.

6
00:00:24,983 --> 00:00:28,737
Άνθρωποι έβλεπαν το μέλλον τους
για πρώτη φορά

7
00:00:28,820 --> 00:00:29,821
και πάθαιναν…

8
00:00:29,904 --> 00:00:31,906
Θεέ μου!

9
00:00:32,657 --> 00:00:34,325
…λιγάκι σοκ.

10
00:00:34,409 --> 00:00:35,785
Θεέ μου!

11
00:00:35,869 --> 00:00:37,328
Δεν το πιστεύω!

12
00:00:37,954 --> 00:00:40,457
Οι νέοι γενικά δεν θέλουν να σκέφτονται

13
00:00:40,540 --> 00:00:42,167
ότι μια μέρα θα γεράσουν.

14
00:00:43,209 --> 00:00:46,046
Οι φωτογραφίες ήταν
σαν να έβλεπαν έναν ξένο,

15
00:00:46,129 --> 00:00:47,380
και αυτήν την άρνηση

16
00:00:47,464 --> 00:00:49,966
οι ερευνητές κατάφεραν να τη μετρήσουν.

17
00:00:50,550 --> 00:00:53,219
Για μια μελέτη,
άνθρωποι μπήκαν σε τομογράφο

18
00:00:53,303 --> 00:00:55,638
κι έπρεπε να σκεφτούν τέσσερα πράγματα:

19
00:00:56,431 --> 00:00:57,849
τον εαυτό τους σήμερα,

20
00:00:57,932 --> 00:00:59,642
έναν άγνωστο σήμερα,

21
00:00:59,726 --> 00:01:02,270
τον ίδιο άγνωστο σε δέκα χρόνια

22
00:01:02,353 --> 00:01:04,981
και τον εαυτό τους σε δέκα χρόνια.

23
00:01:05,440 --> 00:01:09,235
Ο εγκέφαλος ενεργοποιήθηκε
όταν σκέφτηκαν τον τωρινό εαυτό τους,

24
00:01:09,319 --> 00:01:12,238
πολύ λιγότερο όταν σκέφτηκαν τον άγνωστο.

25
00:01:12,322 --> 00:01:16,034
Δεν υπήρξε μεγάλη αντίδραση
ούτε για τον μελλοντικό μας εαυτό.

26
00:01:16,117 --> 00:01:20,205
Είμαι ο Χαλ Χέρσφιλντ,
καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης του UCLA.

27
00:01:20,288 --> 00:01:22,582
Ήταν ο βασικός ερευνητής της μελέτης.

28
00:01:22,665 --> 00:01:27,754
Ψυχολογικά, οι άνθρωποι δεν ταυτίζονται
με το ποιοι θα είναι στο μακρινό μέλλον.

29
00:01:27,837 --> 00:01:32,258
Αυτή η μελλοντική εκδοχή
τους φαίνεται σχεδόν σαν ένας ξένος.

30
00:01:32,842 --> 00:01:36,137
Έτσι, ο Χαλ άρχισε να ερευνά
κάτι που δεν περίμενε ποτέ,

31
00:01:36,721 --> 00:01:38,223
τη σύνταξη.

32
00:01:38,306 --> 00:01:41,017
Έλεγα: "Ακούγεται πολύ βαρετό".

33
00:01:41,101 --> 00:01:45,688
Αλλά μετά, αυτό με έκανε
να ψάξω και να σκεφτώ

34
00:01:45,772 --> 00:01:49,818
τι είναι αυτό που αποτρέπει τους ανθρώπους
να παίρνουν αποφάσεις

35
00:01:49,901 --> 00:01:51,736
που μακροπρόθεσμα θα βοηθήσουν.

36
00:01:52,445 --> 00:01:54,697
Αν κοιτάξετε τους αριθμούς παγκοσμίως,

37
00:01:54,781 --> 00:01:59,077
δεν έχουμε πάρει αποφάσεις που φροντίζουν
τους μελλοντικούς εαυτούς μας.

38
00:01:59,160 --> 00:02:00,829
Σε πολλές πλούσιες χώρες,

39
00:02:00,912 --> 00:02:04,624
ο μέσος 65χρονος
έχει εξοικονομήσει αρκετά για να ζει καλά

40
00:02:04,707 --> 00:02:06,626
μέχρι τα 70 του,

41
00:02:06,709 --> 00:02:11,339
αλλά αναμένεται να ζήσει πάνω από τα 80.

42
00:02:11,422 --> 00:02:15,426
Αυτό σημαίνει έλλειμμα
τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις οικονομίες.

43
00:02:15,927 --> 00:02:20,932
Και μέχρι να συνταξιοδοτηθούν οι μιλένιαλ,
αναμένεται να έχει αυξηθεί.

44
00:02:21,015 --> 00:02:25,603
Στις ΗΠΑ, πάνω από 100 τρις δολάρια.

45
00:02:27,522 --> 00:02:32,193
Οι πιο πολλοί δεν θα διατηρήσουν
το βιοτικό τους επίπεδο στη σύνταξη.

46
00:02:32,277 --> 00:02:36,114
Πολλοί θα πέσουν
από το βιοτικό επίπεδο της μεσαίας τάξης

47
00:02:36,197 --> 00:02:39,909
σχεδόν σε επίπεδα φτώχειας
όταν θα συνταξιοδοτηθούν.

48
00:02:39,993 --> 00:02:42,203
Νιώθω απαίσια, για να πω την αλήθεια.

49
00:02:42,287 --> 00:02:43,121
INΓΚΡΙΝΤ

50
00:02:43,204 --> 00:02:48,168
Δεν είχα την ευκαιρία
να μαζέψω χρήματα για τη συνταξιοδότηση.

51
00:02:48,251 --> 00:02:52,005
Είναι δύσκολο να ξέρεις
αν αυτό που κάνεις τώρα είναι αρκετό.

52
00:02:52,088 --> 00:02:53,464
Είμαι τρομοκρατημένη.

53
00:02:53,548 --> 00:02:57,260
Έχουμε μια κρίση στα χέρια μας.

54
00:02:58,052 --> 00:03:00,513
Οι ειδικοί λένε ότι για μια άνετη σύνταξη,

55
00:03:00,597 --> 00:03:04,601
ένας Αμερικανός μεσαίας τάξης
πρέπει να μαζέψει σχεδόν 1 εκ. δολάρια.

56
00:03:05,143 --> 00:03:07,478
Αν σας ακούγεται άπιαστο,

57
00:03:08,062 --> 00:03:09,189
δεν είστε οι μόνοι.

58
00:03:09,856 --> 00:03:13,985
Το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού
στις ΗΠΑ δεν έχει οικονομίες.

59
00:03:15,195 --> 00:03:17,280
Ίσως ονειρευόμαστε ότι στα γηρατειά

60
00:03:17,363 --> 00:03:18,948
θα χαλαρώσουμε,

61
00:03:19,032 --> 00:03:20,992
αλλά ποια είναι η πραγματικότητα;

62
00:03:21,993 --> 00:03:24,287
Μας παίρνει οικονομικά να αποσυρθούμε;

63
00:03:26,289 --> 00:03:28,166
Χάρη στην εξέλιξη της ιατρικής,

64
00:03:28,666 --> 00:03:31,878
ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες
έχουν καλύτερη υγεία

65
00:03:31,961 --> 00:03:33,963
και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.

66
00:03:34,422 --> 00:03:38,635
Το 92% των Αμερικανών δεν εξοικονομεί
αρκετά για τη συνταξιοδότηση.

67
00:03:38,718 --> 00:03:40,845
Πρέπει να διασφαλίσουμε

68
00:03:40,929 --> 00:03:42,722
ότι οι ηλικιωμένοι Αμερικανοί

69
00:03:42,805 --> 00:03:45,642
έχουν τους πόρους
και τη στήριξη που χρειάζονται.

70
00:03:46,643 --> 00:03:51,439
Οι τιμές τροφίμων και ενοικίων
έχουν αυξηθεί.

71
00:03:51,522 --> 00:03:53,691
Πού θα βρεις τα λεφτά για να ζήσεις;

72
00:03:55,235 --> 00:04:00,323
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ

73
00:04:01,824 --> 00:04:05,578
Το 1933, η Αμερική βρισκόταν
στο έλεος της Μεγάλης Ύφεσης.

74
00:04:07,038 --> 00:04:09,999
Σχεδόν ένα τέταρτο των εργατών
δεν είχε δουλειά

75
00:04:10,083 --> 00:04:12,669
και οι μισοί ηλικιωμένοι
ζούσαν σε φτώχεια.

76
00:04:13,419 --> 00:04:17,924
Η μιζέρια της χώρας
ξεχύθηκε στους δρόμους, όπως ποτέ άλλοτε.

77
00:04:18,925 --> 00:04:22,136
Αυτό είδε ο δρ Φράνσις Τάουνσεντ ένα πρωί

78
00:04:22,220 --> 00:04:24,973
κοιτώντας έξω από το παράθυρο
στην Καλιφόρνια.

79
00:04:26,140 --> 00:04:29,936
Το θέαμα τον έκανε να συντάξει
μια ριζοσπαστική πρόταση

80
00:04:30,019 --> 00:04:32,981
για να εξαλειφθεί η φτώχεια
στους ηλικιωμένους.

81
00:04:34,023 --> 00:04:37,110
Τώρα που το σκέφτηκες
και μελέτησες τα στοιχεία μου,

82
00:04:37,193 --> 00:04:38,152
τι λες, Ερλ;

83
00:04:38,236 --> 00:04:41,864
Θα το ονομάσουμε Σχέδιο Τάουνσεντ, τι λες;

84
00:04:42,573 --> 00:04:43,658
Εντάξει.

85
00:04:44,534 --> 00:04:47,036
Κατά τον Τάουνσεντ, οι πολίτες άνω των 60

86
00:04:47,120 --> 00:04:51,165
έπρεπε να έχουν εγγυημένο εισόδημα
200 δολαρίων από το κράτος,

87
00:04:51,249 --> 00:04:53,668
το οποίο μεταφράζεται σε 4.000 σήμερα.

88
00:04:54,377 --> 00:04:56,713
Ο Τάουνσεντ βγήκε στον δρόμο λέγοντας

89
00:04:56,796 --> 00:04:59,382
ότι όλοι είχαν δικαίωμα
στη συνταξιοδότηση.

90
00:04:59,465 --> 00:05:03,761
Εκείνα τα χρόνια, για πολλούς,
το σύστημα συνταξιοδότησης ήταν…

91
00:05:03,845 --> 00:05:05,013
Δούλευες ως τον θάνατο.

92
00:05:05,096 --> 00:05:06,889
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΘΗΚΕ ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ

93
00:05:06,973 --> 00:05:11,269
Κάποιοι τυχεροί είχαν συντάξεις,
μα αυτό εξαρτιόταν από το επάγγελμα.

94
00:05:11,352 --> 00:05:13,479
Η ιδέα της σύνταξης είναι απλή.

95
00:05:13,563 --> 00:05:15,815
Σε αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες σου,

96
00:05:15,898 --> 00:05:20,528
ο εργοδότης σε στηρίζει οικονομικά
από τη μέρα της σύνταξης μέχρι τον θάνατο.

97
00:05:21,237 --> 00:05:23,573
Αρχικά, αυτό ίσχυε για τον στρατό

98
00:05:23,656 --> 00:05:25,658
και μετά για άλλες βιομηχανίες.

99
00:05:26,826 --> 00:05:30,288
Αν δούμε το σύγχρονο σύστημα
συνταξιοδότησης σαν σκαμπό,

100
00:05:30,371 --> 00:05:32,498
οι συντάξεις ήταν το πρώτο πόδι.

101
00:05:32,582 --> 00:05:36,794
Μα αφού οι πιο πολλοί δεν είχαν πρόσβαση,
το σχέδιο του Τάουνσεντ έπιασε.

102
00:05:36,878 --> 00:05:41,341
Μέσα σε δύο χρόνια, είχαν δημιουργηθεί
7.000 λέσχες Τάουνσεντ στη χώρα,

103
00:05:41,424 --> 00:05:44,052
με 1,5 εκατομμύριο μέλη.

104
00:05:44,135 --> 00:05:49,390
Ήταν ένα ολόκληρο κίνημα
και πίεσε τον Πρόεδρο να νομοθετήσει

105
00:05:49,474 --> 00:05:53,311
την πιο σαρωτική κοινωνική μεταρρύθμιση
στην αμερικανική ιστορία.

106
00:05:54,228 --> 00:05:57,106
Αυτό το μέτρο κοινωνικής ασφάλισης

107
00:05:57,607 --> 00:06:02,695
δίνει κάποιου είδους προστασία
σε εκατομμύρια πολίτες.

108
00:06:02,779 --> 00:06:07,325
Στην ουσία, όποιος παίρνει μισθό,
τώρα πληρώνει και κοινωνική ασφάλιση.

109
00:06:07,408 --> 00:06:09,786
Πληρώνεις κυριολεκτικά μπροστά

110
00:06:09,869 --> 00:06:11,579
και όταν βγεις στη σύνταξη,

111
00:06:11,662 --> 00:06:15,208
περιμένεις από τους εργαζόμενους
να κάνουν το ίδιο για σένα.

112
00:06:15,792 --> 00:06:18,836
Αυτός είναι ο δεύτερος πυλώνας
της συνταξιοδότησης.

113
00:06:19,420 --> 00:06:22,423
Και τότε, επαναπροσδιόρισε
τον ρόλο της κυβέρνησης,

114
00:06:22,507 --> 00:06:24,884
ως δίχτυ ασφαλείας για τους πολίτες.

115
00:06:25,802 --> 00:06:28,388
Αλλά δεν ήταν αυτό που ήθελε ο Τάουνσεντ.

116
00:06:28,471 --> 00:06:31,057
Δεν θα έπαιρναν όλοι 4.000 τον μήνα.

117
00:06:31,641 --> 00:06:35,228
Το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης
αντικαθιστά κατά μέσο όρο

118
00:06:35,311 --> 00:06:38,689
περίπου το 40% των εισοδημάτων
προ συνταξιοδότησης.

119
00:06:39,440 --> 00:06:43,319
Αν βγάζεις τον μέσο μισθό,
δηλαδή περίπου 4.000 τον μήνα,

120
00:06:43,820 --> 00:06:47,782
θα λαμβάνεις περίπου 1.500 τον μήνα
από την Κοινωνική Ασφάλιση.

121
00:06:47,865 --> 00:06:51,869
Η Κοινωνική Ασφάλιση θα σε βοηθήσει
ως έναν βαθμό στη συνταξιοδότηση.

122
00:06:51,953 --> 00:06:56,582
Ακόμα κι αυτό το ποσοστό καλύπτει
σχεδόν το ένα τέταρτο του προϋπολογισμού.

123
00:06:57,375 --> 00:06:59,001
Δεν έχουμε άλλη λύση.

124
00:06:59,085 --> 00:07:00,962
Η συνταξιοδότηση στοιχίζει.

125
00:07:02,046 --> 00:07:04,132
Γι' αυτό υπάρχει τρίτο στήριγμα,

126
00:07:04,215 --> 00:07:06,300
οι δικές σου οικονομίες.

127
00:07:07,552 --> 00:07:11,764
Κάποτε, πολλοί συνταξιούχοι κάθονταν άνετα
στο σκαμπό με τα τρία πόδια,

128
00:07:12,432 --> 00:07:16,144
και γεννήθηκε μια νέα βιομηχανία
για τη φροντίδα τους:

129
00:07:17,103 --> 00:07:20,273
κοινότητες συνταξιούχων
που έμοιαζαν με θέρετρο.

130
00:07:21,023 --> 00:07:23,151
Η πρώτη, η Σαν Σίτι,

131
00:07:23,234 --> 00:07:25,862
διέθετε μια τεράστια πισίνα,

132
00:07:26,446 --> 00:07:28,114
κοινωνικές δραστηριότητες,

133
00:07:28,698 --> 00:07:30,408
μαζορέτες.

134
00:07:30,992 --> 00:07:34,871
Η συνταξιοδότηση υπήρχε
μόλις λίγες δεκαετίες

135
00:07:34,954 --> 00:07:38,666
όταν ονομάστηκε δεύτερη παιδική ηλικία,

136
00:07:38,749 --> 00:07:40,585
περίοδος διασκέδασης.

137
00:07:41,252 --> 00:07:44,422
Είναι μια εικόνα
με την οποία μεγαλώσαμε πολλοί,

138
00:07:45,006 --> 00:07:47,467
κι ας ήταν οικονομικά απρόσιτη.

139
00:07:48,551 --> 00:07:53,681
Ώσπου μια ανακάλυψη το 1980
άρχισε να ταρακουνάει το σύστημα.

140
00:07:53,764 --> 00:07:55,725
Με λένε Τεντ Μπένα.

141
00:07:55,808 --> 00:07:58,853
Είμαι γνωστός ως ο πατέρας του 401K.

142
00:07:58,936 --> 00:08:03,441
Το 1980, ο Τεντ δούλευε
ως σύμβουλος επιδομάτων στην Πενσιλβάνια,

143
00:08:03,524 --> 00:08:06,736
όταν έπεσε σε μια νέα ενότητα
του φορολογικού κώδικα.

144
00:08:06,819 --> 00:08:10,698
Η ενότητα 401, παράγραφος Κ,

145
00:08:12,033 --> 00:08:15,828
επέτρεπε στους εργοδότες
να δίνουν μπόνους στους εργαζόμενους

146
00:08:15,912 --> 00:08:17,455
καθυστερημένα, προ φόρου.

147
00:08:17,538 --> 00:08:18,998
Ο Τεντ συνειδητοποίησε

148
00:08:19,081 --> 00:08:22,376
ότι κι ο εργαζόμενος μπορεί να δίνει
τον μισθό στον εαυτό του

149
00:08:22,460 --> 00:08:24,962
καθυστερημένα και προ φόρου.

150
00:08:25,546 --> 00:08:27,548
Για να πείσουν τους εργαζόμενους,

151
00:08:27,632 --> 00:08:31,177
οι εργοδότες θα μπορούσαν
να συμπληρώνουν κάποια από τα ποσά.

152
00:08:31,260 --> 00:08:35,014
Είχε εφεύρει
ένα νέο σύστημα συνταξιοδότησης,

153
00:08:35,097 --> 00:08:37,099
το 401Κ.

154
00:08:37,642 --> 00:08:41,729
Όμως, αντίθετα με τη σύνταξη
που εγγυάται ένα συγκεκριμένο ποσό,

155
00:08:41,812 --> 00:08:47,318
με το 401Κ, η μόνη εγγύηση
είναι το ποσό που δίνεις εσύ.

156
00:08:47,401 --> 00:08:52,156
Το πώς το επενδύεις και το χρηματιστήριο
επηρεάζουν το αποτέλεσμα.

157
00:08:53,157 --> 00:08:56,452
Το σύστημα 401Κ μετέφερε την ευθύνη

158
00:08:56,536 --> 00:08:59,664
από τον εργοδότη
κατευθείαν στον εργαζόμενο.

159
00:08:59,747 --> 00:09:02,708
Πολλοί εργοδότες εγκατέλειψαν
τα πλάνα συνταξιοδότησης,

160
00:09:02,792 --> 00:09:05,127
ενώ το 401Κ απογειώθηκε.

161
00:09:05,211 --> 00:09:09,215
Καθώς η διαπραγματευτική δύναμη
των εργατών μειώθηκε τη δεκαετία του '80,

162
00:09:09,298 --> 00:09:13,135
έγινε υποκατάστατο των καλών συντάξεων.

163
00:09:13,719 --> 00:09:17,723
Σήμερα, οι μισοί Αμερικανοί εργάτες
έχουν πρόσβαση στο 401Κ.

164
00:09:18,224 --> 00:09:23,271
Ποτέ δεν υπήρξε η πρόθεση να γίνει το 401Κ
το εθνικό μας σύστημα συνταξιοδότησης.

165
00:09:23,354 --> 00:09:25,314
Αλλιώς θα το λέγαμε…

166
00:09:25,398 --> 00:09:27,066
Εθνικό Σύστημα Συνταξιοδότησης.

167
00:09:27,149 --> 00:09:31,320
Το 401Κ, νομικά, αποτελεί απλή συγκυρία.

168
00:09:31,404 --> 00:09:33,906
Και η επικρατούσα άποψη είναι

169
00:09:33,990 --> 00:09:35,658
ότι δεν αποδίδει.

170
00:09:35,741 --> 00:09:39,412
Το 401K δεν αποδείχτηκε ωφέλιμο
για τους περισσότερους Αμερικανούς.

171
00:09:39,495 --> 00:09:43,457
Οι περισσότεροι Αμερικανοί
δεν έχουν μαζέψει αρκετά για τα γηρατειά.

172
00:09:43,541 --> 00:09:47,753
Τριάντα χρόνια μετά,
πώς πηγαίνει το πλάνο του 401Κ;

173
00:09:47,837 --> 00:09:50,965
Τζιλ, νομίζω είναι ώρα να πούμε
ότι το 401Κ απέτυχε.

174
00:09:52,508 --> 00:09:55,636
Το βασικό πρόβλημα
με το σύστημα 401Κ είναι

175
00:09:55,720 --> 00:09:59,765
ότι η αποταμίευση για τη συνταξιοδότηση
είναι δική σου ευθύνη.

176
00:09:59,849 --> 00:10:01,309
"Κάν' το μόνος σου".

177
00:10:01,892 --> 00:10:06,939
Δηλαδή, πρέπει να γνωρίζεις οικονομικά
για να αυξήσεις τις επενδύσεις σου

178
00:10:07,023 --> 00:10:10,735
και να προσέχεις τις υψηλές προμήθειες.

179
00:10:11,527 --> 00:10:14,697
Επίσης, πλέον πρέπει
να αποταμιεύουμε περισσότερα.

180
00:10:15,531 --> 00:10:18,075
Τις ένδοξες μέρες του τρίποδου σκαμπό,

181
00:10:18,159 --> 00:10:20,995
η συνταξιοδότηση
ήταν μόλις πέντε ή δέκα χρόνια.

182
00:10:21,078 --> 00:10:23,664
Σήμερα, μπορεί να είναι δεκαετίες.

183
00:10:23,748 --> 00:10:26,292
Πολλά περισσότερα χρόνια ζωής.

184
00:10:27,084 --> 00:10:31,714
Όλοι βρίσκουν διαφορετικό τρόπο
να πληρώσουν για τα παραπάνω χρόνια ζωής,

185
00:10:31,797 --> 00:10:34,800
με βάση τη δουλειά τους,
τα χρήματα που βγάζουν

186
00:10:34,884 --> 00:10:36,260
και τι κάνουν με αυτά.

187
00:10:37,345 --> 00:10:42,600
Αλλά αν είσαι ένας μέσος άνθρωπος
που ελπίζει να φτάσει το ένα εκατομμύριο,

188
00:10:42,683 --> 00:10:45,811
πρώτα θα χρειαστείς
ατομικό συνταξιοδοτικό λογαριασμό,

189
00:10:45,895 --> 00:10:49,482
και το 401Κ είναι μία
από τις πολλές επιλογές.

190
00:10:49,982 --> 00:10:52,401
Έχω τέσσερις
συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς.

191
00:10:52,485 --> 00:10:55,529
Έχω το 401Κ, τον παραδοσιακό λογαριασμό.

192
00:10:55,613 --> 00:10:56,906
Έχω τον αφορολόγητο.

193
00:10:56,989 --> 00:10:58,949
Επενδύω σε αμοιβαία κεφάλαια.

194
00:10:59,033 --> 00:11:00,868
Σε μένα συμμετέχει ο εργοδότης.

195
00:11:00,951 --> 00:11:03,746
Έχω ταμιευτήριο.
Υπάρχουν προγράμματα μετοχών.

196
00:11:03,829 --> 00:11:07,833
Η όλη ιδέα του πώς να το κάνεις
μπορεί να σε μπερδέψει.

197
00:11:08,417 --> 00:11:09,835
Και να σε πανικοβάλλει.

198
00:11:10,628 --> 00:11:12,797
Η συμβουλή των ειδικών είναι:

199
00:11:12,880 --> 00:11:16,008
αν ο εργοδότης σου προσφέρει
το 401Κ με κάτι επιπλέον,

200
00:11:16,092 --> 00:11:17,593
καλό είναι να δεχτείς.

201
00:11:18,052 --> 00:11:19,011
Τελικά,

202
00:11:19,095 --> 00:11:23,557
το πιο σημαντικό είναι να εξοικονομείς,

203
00:11:23,641 --> 00:11:27,436
ξεκινώντας το συντομότερο
και ιδανικά με πάγιο τρόπο,

204
00:11:27,520 --> 00:11:32,066
για να μπαίνουν λεφτά στην άκρη κάθε μήνα
χωρίς να το πολυσκέφτεσαι.

205
00:11:32,149 --> 00:11:35,236
Αλλά η απόφαση να κάνεις
κάτι τέτοιο για το μέλλον

206
00:11:35,319 --> 00:11:37,321
είναι δύσκολη.

207
00:11:37,405 --> 00:11:39,115
Έχω να επιλέξω ανάμεσα

208
00:11:39,198 --> 00:11:41,909
σε κάτι που θέλω να κάνω τώρα

209
00:11:41,992 --> 00:11:45,663
και στο να κάνω θυσίες
για το καλό του μελλοντικού εαυτού μου.

210
00:11:45,746 --> 00:11:47,206
Γιατί να το κάνω αυτό;

211
00:11:47,289 --> 00:11:48,666
Δεν τον ξέρω τον τύπο.

212
00:11:48,749 --> 00:11:51,210
Με τους συνεργάτες μου σκεφτόμασταν

213
00:11:51,293 --> 00:11:54,213
πώς να κάνουμε
τους ανθρώπους να ταυτιστούν

214
00:11:54,296 --> 00:11:56,966
με τον συνταξιοδοτημένο εαυτό τους.

215
00:11:57,049 --> 00:11:58,426
Μία σκέψη ήταν

216
00:11:58,509 --> 00:12:04,140
να προσπαθήσουμε να κάνουμε
τον μελλοντικό εαυτό πιο ζωηρό.

217
00:12:04,223 --> 00:12:07,810
Μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο
να γνωρίσει τον μελλοντικό εαυτό του;

218
00:12:07,893 --> 00:12:10,146
Έτσι, ο Χαλ έκανε ένα πείραμα

219
00:12:10,229 --> 00:12:14,150
στο οποίο δημιούργησε
τα ηλικιωμένα άβαταρ των συμμετεχόντων.

220
00:12:14,734 --> 00:12:19,238
Αυτό ήταν το 2011. Η τεχνολογία τότε
δεν ήταν τόσο καλή όσο το FaceApp.

221
00:12:19,780 --> 00:12:24,368
Δοκιμάσαμε να δούμε αν η έκθεση
στις ηλικιωμένες εικόνες τους

222
00:12:24,452 --> 00:12:27,121
θα τους έκανε να θέλουν να αποταμιεύσουν.

223
00:12:27,204 --> 00:12:28,748
Κι αυτό ακριβώς βρήκαμε.

224
00:12:29,457 --> 00:12:34,211
Μετά, οι συμμετέχοντες ήθελαν
να κάνουν διπλάσια αποταμίευση

225
00:12:34,295 --> 00:12:35,755
από ό,τι μια ομάδα ελέγχου.

226
00:12:35,838 --> 00:12:40,301
Η αλήθεια είναι ότι συνέχεια κάνουμε
θυσίες για ανθρώπους που αγαπάμε.

227
00:12:40,384 --> 00:12:42,511
Για τα παιδιά, τους γονείς μας,

228
00:12:42,595 --> 00:12:45,473
τους συντρόφους μας,
γιατί τους συμμεριζόμαστε.

229
00:12:45,556 --> 00:12:50,352
Άρα, αν μπορέσουμε να νιώσουμε λίγο
τον μελλοντικό εαυτό μας,

230
00:12:50,436 --> 00:12:53,564
ίσως θελήσουμε να κάνουμε θυσίες σήμερα

231
00:12:53,647 --> 00:12:55,357
για το καλό μας αργότερα.

232
00:12:55,441 --> 00:12:59,028
Όμως, τα ψυχολογικά κόλπα
μας φτάνουν μέχρι ένα σημείο.

233
00:12:59,111 --> 00:13:04,492
Το 60% των Αμερικανών εργαζόμενων βγάζει
λιγότερα από 50.000 δολάρια τον χρόνο.

234
00:13:04,575 --> 00:13:08,370
Το κόστος για τη φροντίδα των παιδιών
είναι κοντά 9.000 ετησίως.

235
00:13:08,454 --> 00:13:12,333
Αν προσθέσουμε φαγητό,
ενοίκιο, λογαριασμούς,

236
00:13:12,416 --> 00:13:14,084
τα νούμερα δεν βγαίνουν.

237
00:13:15,461 --> 00:13:19,173
Και για πολλούς,
τα νούμερα δεν έβγαιναν ποτέ.

238
00:13:19,924 --> 00:13:24,094
Ακόμα και στο απόγειο των συντάξεων,
οι πιο πολλοί εργάτες δεν έπαιρναν.

239
00:13:24,178 --> 00:13:26,889
Κι όταν δημιουργήθηκε
η Κοινωνική Ασφάλιση,

240
00:13:26,972 --> 00:13:30,851
αγρότες και οικιακοί βοηθοί
αποκλείστηκαν από τα επιδόματα,

241
00:13:30,935 --> 00:13:33,604
ήταν δουλειές που έκαναν κυρίως μαύροι.

242
00:13:33,687 --> 00:13:37,441
Και σήμερα, πολλοί άνθρωποι χωρίς χαρτιά
πληρώνουν ένα σύστημα

243
00:13:37,525 --> 00:13:39,735
που δεν σκοπεύει να τους δώσει πίσω.

244
00:13:39,819 --> 00:13:43,489
Πληρώνω τους φόρους μου
και συνεισφέρω στην κοινωνική ασφάλιση,

245
00:13:43,572 --> 00:13:48,160
αλλά επειδή δεν έχω χαρτιά,
δεν μπορώ να διεκδικήσω τίποτα.

246
00:13:48,244 --> 00:13:49,954
Τα τελευταία 40 χρόνια,

247
00:13:50,037 --> 00:13:55,251
όταν είχαμε την αύξηση
των ατομικών λογαριασμών,

248
00:13:55,334 --> 00:13:58,587
επωφελήθηκαν οι υψηλότερα αμειβόμενοι,
δηλαδή το 20%.

249
00:13:59,171 --> 00:14:03,884
Επειδή είχαν τα λεφτά για αυτούς
τους λογαριασμούς και γλίτωναν φόρους.

250
00:14:03,968 --> 00:14:06,136
Έτσι τα λεφτά αυξάνονται πιο γρήγορα.

251
00:14:06,220 --> 00:14:08,097
Οι φτωχοί δεν μπορούν.

252
00:14:08,180 --> 00:14:10,558
Εξαιτίας αυτού του συστήματος,

253
00:14:10,641 --> 00:14:14,061
η μεσαία τάξη δεν θα μπορεί
να διατηρήσει μια ποιότητα ζωής

254
00:14:14,144 --> 00:14:18,899
και οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα
θα είναι πολύ φτωχοί στη σύνταξή τους.

255
00:14:18,983 --> 00:14:22,361
Εκατομμύρια άνθρωποι
δουλεύουν πολύ σκληρά,

256
00:14:22,444 --> 00:14:24,947
αλλά ακόμη κι έτσι δεν τα βγάζουν πέρα.

257
00:14:25,030 --> 00:14:29,535
Όταν εγώ δυσκολεύομαι να αποφασίσω
αν πρέπει να ξοδέψω αυτήν τη στιγμή

258
00:14:29,618 --> 00:14:32,955
ή να κρατήσω τα χρήματα για το μέλλον,

259
00:14:33,372 --> 00:14:37,960
είναι κατανοητό ότι πολλοί εργάτες,
ειδικά από τα χαμηλότερα εισοδήματα,

260
00:14:38,043 --> 00:14:40,087
πρέπει να ξοδέψουν σήμερα.

261
00:14:40,170 --> 00:14:43,883
Ακόμα κι αν τα κάνεις όλα σωστά
και μαζεύεις όλη σου τη ζωή,

262
00:14:43,966 --> 00:14:49,263
και πάλι οι οικονομίες σου μπορεί
να εξαφανιστούν λόγω κρίσης, όπως το 2008.

263
00:14:49,889 --> 00:14:51,640
Η κάθετη πτώση στη Γουόλ Στριτ

264
00:14:51,724 --> 00:14:54,351
χτύπησε εκείνους
με τα ήδη προβληματικά 401Κ.

265
00:14:54,435 --> 00:14:58,355
Οι πτώσεις του χρηματιστηρίου
έχουν διαβρώσει τις συντάξεις.

266
00:14:58,439 --> 00:15:02,151
Ένας λογαριασμός ήταν
στις 88.000 και μετά έπεσε

267
00:15:03,611 --> 00:15:04,612
στις 50.

268
00:15:05,905 --> 00:15:08,991
Είχα πάντα μια καλή καριέρα
και δεν μου αξίζει αυτό.

269
00:15:09,658 --> 00:15:10,701
Συγγνώμη.

270
00:15:10,784 --> 00:15:11,702
Δεν πειράζει.

271
00:15:14,330 --> 00:15:17,875
Επειδή υπήρχε αυτό το αφήγημα ή η αντίληψη

272
00:15:17,958 --> 00:15:21,128
ότι η σύνταξη είναι δική μας ευθύνη,

273
00:15:21,211 --> 00:15:27,217
έχουμε στην Αμερική μια τεράστια
ομάδα ανθρώπων που πλησιάζει τα 65

274
00:15:27,301 --> 00:15:30,846
με ένα βαθύ αίσθημα ντροπής και άγχους.

275
00:15:30,930 --> 00:15:35,059
Βασίζομαι σε εράνους και οργανώσεις

276
00:15:35,142 --> 00:15:37,853
στις οποίες κάποτε έδινα με αφθονία.

277
00:15:38,437 --> 00:15:40,230
Αν νιώθω ντροπή; Φυσικά.

278
00:15:40,314 --> 00:15:45,569
Εξετάζω την πιθανότητα
να επιστρέψω στο εργατικό δυναμικό

279
00:15:45,653 --> 00:15:49,490
για να ενισχύσω λίγο ακόμα τη σύνταξή μου.

280
00:15:49,573 --> 00:15:51,784
Εξαιτίας των δυσκολιών στη ζωή μου,

281
00:15:51,867 --> 00:15:54,787
με βλέπω να δουλεύω μέχρι τα 70.

282
00:15:54,870 --> 00:15:57,331
Ειδικοί λένε να δουλεύουμε περισσότερο.

283
00:15:57,414 --> 00:15:58,582
Βοηθά την οικονομία

284
00:15:58,666 --> 00:16:02,461
για τον απλό λόγο
ότι αυξάνει το εργατικό δυναμικό.

285
00:16:02,544 --> 00:16:04,838
Πρέπει να δουλεύουμε περισσότερο.

286
00:16:04,922 --> 00:16:07,633
Αν οι ηλικιωμένοι δουλεύουν πιο πολύ,

287
00:16:07,716 --> 00:16:10,469
η οικονομία και η παραγωγικότητα
θα ανέβουν

288
00:16:10,552 --> 00:16:11,762
και θα πλουτίσουμε.

289
00:16:12,262 --> 00:16:14,181
Με εκνευρίζει αυτή η ιδέα.

290
00:16:14,264 --> 00:16:19,395
Το ότι ζούμε περισσότερο δεν σημαίνει
ότι πρέπει να δουλεύουμε περισσότερο.

291
00:16:19,478 --> 00:16:22,731
Κάποια στιγμή, οι άνθρωποι
πρέπει να έχουν την επιλογή

292
00:16:22,815 --> 00:16:27,403
να ξεκουραστούν και να κάνουν πράγματα
πέρα από την εργασία τους.

293
00:16:27,486 --> 00:16:31,949
Και στην Αμερική σήμερα,
αυτό για πολλούς δεν αποτελεί επιλογή.

294
00:16:33,867 --> 00:16:37,454
Το άλλο πρόβλημα
είναι ότι δεν ζούμε όλοι περισσότερο.

295
00:16:37,538 --> 00:16:40,666
Τα ποσοστά μακροβιότητας είναι τόσο άνισα,

296
00:16:40,749 --> 00:16:45,295
που όλο αυτό το σκεπτικό αποτελεί προσβολή
για τους περισσότερους Αμερικάνους.

297
00:16:45,879 --> 00:16:50,592
Οι πιο πολλοί δεν θα μαζέψουμε
ένα εκατομμύριο, όσο κι αν προσπαθήσουμε.

298
00:16:50,676 --> 00:16:53,929
Η ασφάλειά μας στα γηρατειά
είναι η συσσώρευση

299
00:16:54,013 --> 00:16:57,182
όλων των προνομίων και των δυσκολιών μας.

300
00:16:57,808 --> 00:17:01,895
Φοιτητικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες,
ανεργία, χαμηλοί μισθοί,

301
00:17:01,979 --> 00:17:06,191
ιατρικοί λογαριασμοί, ενοίκιο,
η κληρονομιά που δεν έλαβες…

302
00:17:06,275 --> 00:17:07,359
Μαζεύονται.

303
00:17:08,736 --> 00:17:12,197
Σχεδόν 100 χρόνια πριν,
ένα κίνημα κατέκλυσε την Αμερική.

304
00:17:12,281 --> 00:17:15,117
Έγινε ο εθνικός μας στόχος

305
00:17:15,200 --> 00:17:21,707
να έχουν όλοι οι ηλικιωμένοι
καλή υγεία και ασφάλεια.

306
00:17:21,790 --> 00:17:24,460
Πρέπει να αποδεχτούμε ότι σε αυτήν τη χώρα

307
00:17:24,960 --> 00:17:29,173
έχουμε την ασφάλεια του πλούσιου
και την ασφάλεια του φτωχού.

308
00:17:29,256 --> 00:17:32,551
Η κυβέρνηση έχει την ίδια υποχρέωση
απέναντι και στους δύο.

309
00:17:33,844 --> 00:17:36,472
Τη δεκαετία του '80,
όταν πειραματιζόμασταν

310
00:17:36,555 --> 00:17:39,433
με το σύστημα "κάν' το μόνος σου",

311
00:17:39,516 --> 00:17:40,809
το έκανε κι η Βρετανία.

312
00:17:41,477 --> 00:17:45,189
Και το 2000, άρχισαν να εμφανίζονται
τέτοιου είδους ρεπορτάζ.

313
00:17:45,272 --> 00:17:48,484
Η σύνταξή μου είναι 87,50 λίρες
την εβδομάδα.

314
00:17:49,026 --> 00:17:52,821
Και με αυτά τα λεφτά πρέπει
να πληρώσω νοίκι και να επιβιώσω.

315
00:17:52,905 --> 00:17:54,323
Έχω καλή οικογένεια.

316
00:17:54,406 --> 00:17:57,451
Στις γιορτές, τους ζητάω ρούχα.

317
00:17:57,534 --> 00:18:00,329
Πήγαν αντίθετα από το αμερικανικό σύστημα

318
00:18:00,412 --> 00:18:04,875
και υποχρέωσαν τους εργοδότες
να παρέχουν συνταξιοδοτικό σύστημα.

319
00:18:04,958 --> 00:18:06,877
Και το σύστημά τους λέγεται…

320
00:18:06,960 --> 00:18:09,713
Εθνικό Συνταξιοδοτικό Ταμείο,

321
00:18:09,797 --> 00:18:11,090
NEST, δηλαδή φωλιά.

322
00:18:11,757 --> 00:18:13,467
Έχει σήμα ένα αυγό σε φωλιά.

323
00:18:13,550 --> 00:18:15,969
Είναι σαν υποχρεωτικό 401Κ,

324
00:18:16,053 --> 00:18:19,223
στο οποίο αναγκαστικά αποταμιεύεις
το 8% του μισθού σου,

325
00:18:19,306 --> 00:18:22,601
5% από τη μισθοδοσία
και 3% από τον εργοδότη.

326
00:18:23,644 --> 00:18:27,272
Αν έβγαζες ένα μέσο εισόδημα
ύψους 49.000 δολαρίων τον χρόνο

327
00:18:27,356 --> 00:18:29,733
και επένδυες αυτό το ποσό για 40 χρόνια,

328
00:18:29,817 --> 00:18:34,154
όχι μόνο θα έφτανες το ένα εκατομμύριο,
αλλά θα το ξεπερνούσες.

329
00:18:34,238 --> 00:18:37,908
Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε
το αμερικανικό σύστημα σε μια νύχτα.

330
00:18:37,991 --> 00:18:42,371
Θεσπίζοντας ένα υποχρεωτικό σύστημα
αποταμίευσης για τους εργαζόμενους.

331
00:18:43,122 --> 00:18:45,499
Ή επεκτείνοντας την Κοινωνική Ασφάλιση.

332
00:18:46,250 --> 00:18:49,253
Θυμηθείτε ότι χρηματοδοτείται
από τη μισθοδοσία σας.

333
00:18:49,336 --> 00:18:52,631
Τώρα, γίνονται κρατήσεις 6%
για τη χρηματοδότησή του.

334
00:18:52,714 --> 00:18:55,217
Οι υψηλόμισθοι δεν πληρώνουν
φόρο κοινωνικής ασφάλισης

335
00:18:55,300 --> 00:18:57,136
για πολλά από τα λεφτά τους

336
00:18:57,219 --> 00:19:01,974
γιατί, μόλις βγάλεις
137.900 δολάρια μέσα στη χρονιά,

337
00:19:02,057 --> 00:19:05,477
σταματούν να τους φορολογούν
για την υπόλοιπη χρονιά.

338
00:19:05,561 --> 00:19:07,563
Αυτός είναι ο φθίνων φόρος.

339
00:19:07,646 --> 00:19:11,108
Αν είσαι πολύ πλούσιος,
φτάνεις το πλαφόν σε μια εβδομάδα,

340
00:19:11,191 --> 00:19:14,695
κι αν δεν ξέρεις τι έχεις, σε μια μέρα.

341
00:19:14,778 --> 00:19:18,157
Ακόμα προσπαθούν να συνέλθουν
από το πρωτοχρονιάτικο πάρτι

342
00:19:18,240 --> 00:19:21,410
και ήδη έχουν πληρώσει
τον φόρο Κοινωνικής Ασφάλισης.

343
00:19:21,493 --> 00:19:23,495
Καλή χρονιά!

344
00:19:24,788 --> 00:19:29,751
Αν φορολογούσαμε τα κέρδη τους
όπως κάνουμε με τους υπόλοιπους,

345
00:19:29,835 --> 00:19:32,504
θα έρχονταν πολλά χρήματα στο σύστημα,

346
00:19:32,588 --> 00:19:35,591
θα λύναμε τη φτώχεια
και θα αυξάναμε τα επιδόματα.

347
00:19:35,674 --> 00:19:37,926
Η κρίση της συνταξιοδότησης

348
00:19:38,010 --> 00:19:41,096
ουσιαστικά επιλύεται πιο εύκολα
από άλλα προβλήματα.

349
00:19:41,180 --> 00:19:43,682
Πιο εύκολα από την κλιματική αλλαγή.

350
00:19:43,765 --> 00:19:46,518
Από την ιατρική ασφάλεια.

351
00:19:46,602 --> 00:19:50,981
Πρέπει να προσεγγίσουμε τα ερωτήματα
με έναν πιο ολιστικό τρόπο.

352
00:19:51,064 --> 00:19:54,651
Το θέμα της σύνταξης
δεν επηρεάζει μόνο τους συνταξιούχους.

353
00:19:54,735 --> 00:19:57,237
Επηρεάζει όλη την οικογένεια.

354
00:19:57,321 --> 00:20:01,742
Έχει υπάρξει τρομερή πρόοδος
τα τελευταία χρόνια

355
00:20:01,825 --> 00:20:05,162
για το τι σημαίνει να ζεις καλά
καθώς μεγαλώνεις.

356
00:20:05,829 --> 00:20:08,290
Όπως αυτό το γηροκομείο στο Σιάτλ

357
00:20:08,373 --> 00:20:11,001
που συνεργάζεται με έναν παιδικό σταθμό.

358
00:20:11,084 --> 00:20:13,337
Εκεί που οι πολύ μεγάλοι και οι μικροί

359
00:20:13,420 --> 00:20:15,297
περνούν τις μέρες τους μαζί.

360
00:20:15,380 --> 00:20:19,009
Μ' αρέσει να τα αγκαλιάζω
και να τους τραγουδάω.

361
00:20:19,092 --> 00:20:21,136
Ξεκινάει το κίνημα Βίλατζ…

362
00:20:21,220 --> 00:20:24,932
Ήδη υπάρχουν πάνω από 300 κοινότητες
σε όλη την Αμερική.

363
00:20:25,515 --> 00:20:31,396
…όπου ηλικιωμένοι συγκεντρώνουν πόρους
για πρόσβαση σε υπηρεσίες συλλογικά.

364
00:20:31,480 --> 00:20:34,983
Έτσι μπορούν να κάνουν
ό,τι και στις κοινότητες συνταξιούχων,

365
00:20:35,567 --> 00:20:37,486
ενώ ζουν στα σπίτια τους.

366
00:20:37,569 --> 00:20:42,574
Στη Χαβάη, διαφορετικές γενιές
ζουν μαζί σε κοινότητες,

367
00:20:42,658 --> 00:20:45,744
όπου οι ηλικιωμένοι απολαμβάνουν
πολιτιστικά δρώμενα.

368
00:20:46,245 --> 00:20:49,706
Στις ΗΠΑ, αυτό το είδος οικογένειας
ήταν κάποτε σύνηθες,

369
00:20:50,249 --> 00:20:54,044
αλλά όταν τα θέρετρα συνταξιούχων
άρχισαν να αυξάνονται,

370
00:20:54,127 --> 00:20:55,629
ξεκίνησε και η πτώση του.

371
00:20:57,005 --> 00:20:58,966
Μας πούλησαν ένα όνειρο,

372
00:20:59,049 --> 00:21:04,596
αλλά η αλήθεια είναι ότι πολλοί από εμάς
θα βασιστούμε σε οικογένεια και φίλους.

373
00:21:04,680 --> 00:21:08,558
Αυτό είναι το τέταρτο πόδι στο σκαμπό,
και ήταν από πάντα.

374
00:21:08,642 --> 00:21:13,605
Σε αυτήν τη χώρα, η αντιμετώπιση
της συνταξιοδότησης και της γήρανσης

375
00:21:13,689 --> 00:21:17,985
έχει να κάνει με τον φόβο
των γηρατειών και της αναπηρίας

376
00:21:18,068 --> 00:21:22,322
και ο τρόπος που το αντιμετωπίζουμε
είναι η άρνηση.

377
00:21:22,406 --> 00:21:27,077
Αποκαλύπτει πολλά για την κοινωνία μας,

378
00:21:27,160 --> 00:21:30,914
την πολιτική, την κουλτούρα μας,
που έπρεπε να έχουμε αλλάξει.

379
00:21:32,416 --> 00:21:36,253
Ενώ οι περισσότεροι δεν θα δούμε
τη χαρούμενη εκδοχή της σύνταξης…

380
00:21:36,336 --> 00:21:39,840
Αν βρούμε λύση για τους πιο αδικημένους,

381
00:21:39,923 --> 00:21:42,801
εκείνους που έχουν υποφέρει
τον περισσότερο καιρό,

382
00:21:42,884 --> 00:21:46,596
τότε θα προστατευτούμε όλοι.

383
00:22:15,125 --> 00:22:17,127
Υποτιτλισμός: Μαριάννα Κοτζιά