1
00:00:35,807 --> 00:00:40,228
DSÖ, bugün COVID-19'u pandemi ilan etti.

2
00:00:40,311 --> 00:00:44,148
"Evde kalın, güvende olun"
uygulamasını başlatıyorum.

3
00:00:44,232 --> 00:00:46,693
Neredeyse tüm vatandaşlarımıza

4
00:00:46,776 --> 00:00:49,445
evde kalmalarını söylüyoruz.

5
00:00:49,529 --> 00:00:53,283
Bu akşamdan itibaren
çok basit bir direktif veriyorum.

6
00:00:53,366 --> 00:00:55,285
Evde kalmalısınız.

7
00:00:57,579 --> 00:01:02,375
Mart 2020.
Ölümcül bir virüs dünyayı kasıp kavurdu.

8
00:01:02,458 --> 00:01:05,003
MÜMKÜNSE EVDE KALIN

9
00:01:05,086 --> 00:01:08,840
Bir gecede hayatlarımız durdu.

10
00:01:14,554 --> 00:01:16,222
Ama biz durunca

11
00:01:17,557 --> 00:01:22,604
doğal dünyada
inanılmaz değişimler olmaya başladı.

12
00:01:25,940 --> 00:01:27,567
Daha temiz hava.

13
00:01:29,944 --> 00:01:31,571
Daha temiz sular.

14
00:01:33,156 --> 00:01:38,995
Hayvanların yıllardır görmediğimiz biçimde
çoğalmaya başlaması.

15
00:01:41,915 --> 00:01:46,628
Kapanmanın başından başlayarak
çekim yaparak…

16
00:01:48,713 --> 00:01:52,175
…doğanın olağanüstü tepkisini filme aldık.

17
00:02:01,142 --> 00:02:04,854
Yavrularıyla yeni biçimlerde
iletişim kuran okyanus devleri.

18
00:02:08,941 --> 00:02:13,696
Çitaların yavrularının
sağ kalma ihtimallerinin artması.

19
00:02:14,364 --> 00:02:17,450
Bu, anne olması için mükemmel bir zaman.

20
00:02:18,451 --> 00:02:24,040
Nesli tehlikede olan
penguenlerin rekor biçimde üremesi.

21
00:02:26,960 --> 00:02:32,173
Bu vahşi yaşamın içindeki hayatlara
ve dünyalara girip

22
00:02:32,799 --> 00:02:37,220
biz olmadığımızda neler olduğunu
görmek için benzersiz bir fırsat.

23
00:02:37,971 --> 00:02:41,599
Bu, devasa boyutlarda bir küresel deney.

24
00:02:43,184 --> 00:02:47,480
Bu, Dünya'nın değiştiği yıl.

25
00:03:00,243 --> 00:03:04,372
ANLATICI
DAVID ATTENBOROUGH

26
00:03:05,915 --> 00:03:11,504
Kapanmadan saatler sonra
çoğumuz sessizliği fark etti.

27
00:03:14,257 --> 00:03:19,220
Küresel trafik gürültüsünün
yüzde 70 azalmasıyla

28
00:03:19,304 --> 00:03:22,473
ortaya duyulacak yeni bir ses çıktı…

29
00:03:25,602 --> 00:03:27,020
…kuşların şarkısı.

30
00:03:31,524 --> 00:03:33,568
ABD

31
00:03:33,651 --> 00:03:35,278
ŞEHİR NÜFUSU 4,7 MİLYON

32
00:03:35,361 --> 00:03:37,447
Bu beyaz taçlı serçeler

33
00:03:37,530 --> 00:03:41,367
inanılmaz bir şey yaparak
sessizliğe uyum sağlıyor.

34
00:03:43,661 --> 00:03:46,497
Golden Gate Köprüsü yakınlarında
yaşadıklarından,

35
00:03:46,581 --> 00:03:50,501
şarkıları araba seslerince boğuluyordu.

36
00:03:52,503 --> 00:03:57,383
Ama şimdi buradaki trafik 1950'lerden
bu yana en düşük seviyede olduğundan

37
00:03:58,635 --> 00:04:04,265
araştırmacılar serçenin çiftleşme
çağrısında yeni notalar keşfedip şaşırdı…

38
00:04:06,809 --> 00:04:11,898
Kuşların yıllardır olmadığı kadar iyi bir
çiftleşme mevsimi geçireceği umuluyor.

39
00:04:17,569 --> 00:04:20,573
Azalan tek şey ses düzeyi değil.

40
00:04:22,325 --> 00:04:28,331
Hava kirliliğinin
küresel düzeydeki düşüşü çok şaşırtıcı.

41
00:04:30,250 --> 00:04:31,459
Birkaç gün içinde

42
00:04:31,543 --> 00:04:36,965
Los Angeles 40 yıldır gördüğü
en kaliteli havayı yaşadı.

43
00:04:39,133 --> 00:04:44,264
Çin üzerinde atmosferdeki
zehirli gaz miktarı yarıya düştü.

44
00:04:46,266 --> 00:04:52,146
Normalde dünyanın en kirli havasına
sahip olan Hindistan'da…

45
00:04:53,606 --> 00:04:56,234
…kapanmadan sadece 12 gün sonra…

46
00:04:56,734 --> 00:04:59,237
HİNDİSTAN
NÜFUS BİR MİLYON

47
00:04:59,320 --> 00:05:01,531
…nefes kesen bir manzara oluşuyor.

48
00:05:01,614 --> 00:05:04,492
Masada oturmuş kahvaltı ediyorduk

49
00:05:04,576 --> 00:05:06,703
sonra babam hızla içeri girdi.

50
00:05:06,786 --> 00:05:10,081
"Yukarı gelin. Dağlar görünüyor." dedi.

51
00:05:10,164 --> 00:05:12,542
Amatör fotoğrafçı Anshul

52
00:05:12,625 --> 00:05:15,879
bu heyecanın sebebini görmeye gitti.

53
00:05:16,838 --> 00:05:19,257
Herkes çatılara çıkmış şöyle diyordu:

54
00:05:19,340 --> 00:05:21,843
"Vay canına. Dağlar. Dağlar."

55
00:05:21,926 --> 00:05:24,554
Durdum ve ben de gördüm.

56
00:05:27,348 --> 00:05:30,476
Gökyüzü temiz olunca hayatımızda ilk kez

57
00:05:30,560 --> 00:05:32,145
Himalayaları görüyorduk.

58
00:05:33,062 --> 00:05:35,231
200 kilometre ötede bulunan,

59
00:05:35,315 --> 00:05:38,067
30 yıldır kirli havanın arkasında kalan,

60
00:05:38,151 --> 00:05:41,863
Dünya'nın en yüksek sıradağları

61
00:05:41,946 --> 00:05:43,489
bir anda görünür olmuştu.

62
00:05:44,490 --> 00:05:45,909
Gözlerime inanamadım.

63
00:05:45,992 --> 00:05:49,746
Himalayalar her zaman
o kirliliğin arkasındaymış.

64
00:05:51,956 --> 00:05:56,544
Anshul'un o an çektiği foto
tüm dünyada viral oldu.

65
00:05:57,629 --> 00:05:59,297
Bu biz durduğumuz anda

66
00:05:59,380 --> 00:06:04,886
Dünya'nın yine nefes alabildiğini gösteren
parlak bir illüstrasyondu.

67
00:06:10,516 --> 00:06:13,853
Kapanma haftalara dönüştü.

68
00:06:13,937 --> 00:06:16,064
DÖRT HAFTA

69
00:06:16,147 --> 00:06:20,193
Seyahat yasakları
hareket kabiliyetimizi daha da azalttı.

70
00:06:21,152 --> 00:06:24,489
Çıkmayı düşündüğünüz tatilleri iptal edin.

71
00:06:24,572 --> 00:06:27,367
Yolcu sayıları ve rezervasyonları düştü.

72
00:06:27,450 --> 00:06:29,577
Uçak seyahatleri tepetaklak oldu.

73
00:06:29,661 --> 00:06:32,747
Dünya çapında
yaklaşık yüzde 90'lık düşüş var.

74
00:06:33,540 --> 00:06:35,208
Nisan 2020'de

75
00:06:35,291 --> 00:06:40,547
uluslararası turist sayısı
geçen yılın aynı ayına göre

76
00:06:40,630 --> 00:06:42,799
114 milyon azaldı.

77
00:06:44,592 --> 00:06:50,848
İspanya'daki turist sayısı
yedi milyondan sıfıra indi.

78
00:06:53,685 --> 00:06:55,687
FLORIDA - ABD
NÜFUS 22 MİLYON

79
00:06:55,770 --> 00:07:00,567
Florida'da normalde bahar tatili için
gelenlerle dolup taşan kumsallar…

80
00:07:01,526 --> 00:07:03,152
…bomboş.

81
00:07:06,406 --> 00:07:11,077
Acaba bu, nesli tehlikede olan bir
deniz canlısının nüfusunu artırması için

82
00:07:11,160 --> 00:07:12,954
bir fırsat olabilir mi?

83
00:07:21,087 --> 00:07:24,632
Dişi deniz kaplumbağaları
her iki, üç yılda bir yumurtlamak için

84
00:07:24,716 --> 00:07:27,760
kendilerinin de yumurtadan çıktıkları

85
00:07:27,844 --> 00:07:29,679
sahillere dönerler.

86
00:07:32,098 --> 00:07:36,519
Kaplumbağa nüfusunun tüm dünya çapında
düşmesinin bir sebebi de

87
00:07:36,603 --> 00:07:41,149
her zaman kalabalık olan bu kumsallara
gitme konusunda isteksiz olmalarıdır.

88
00:07:46,112 --> 00:07:47,322
Ama bu yıl…

89
00:07:48,781 --> 00:07:49,991
…durum farklı.

90
00:07:53,161 --> 00:07:56,539
Yerel araştırmacılarla birlikte çalışan
kameramanımız,

91
00:07:56,623 --> 00:07:59,959
burada, karetta-karettaların dünyanın
en yoğun yuva alanı olan Juno Sahili'nde

92
00:08:01,211 --> 00:08:05,840
çekim yapma şansını yakaladı.

93
00:08:10,887 --> 00:08:12,847
Çiftleşme mevsimi başlarken

94
00:08:14,599 --> 00:08:18,102
dişi kaplumbağa hayatında ilk kez

95
00:08:18,937 --> 00:08:21,773
huzur içinde yumurtluyor.

96
00:08:38,039 --> 00:08:40,041
Takip eden haftalarda da

97
00:08:40,123 --> 00:08:42,418
daha yüzlercesi aynı şeyi yapacak.

98
00:08:47,715 --> 00:08:50,593
İnsanların verdiği rahatsızlığın
kaplumbağaların üremesinde

99
00:08:50,677 --> 00:08:53,680
büyük sorun olduğu
uzun zamandır düşünülüyordu.

100
00:08:56,307 --> 00:09:00,395
Ama bilim uzmanları
ilk kez bu etkinin boyutunu

101
00:09:00,478 --> 00:09:02,480
net olarak ölçebiliyor.

102
00:09:08,027 --> 00:09:11,281
Araştırma ekibi her sabah yuvaya giden

103
00:09:11,364 --> 00:09:14,993
kaplumbağa izlerini sayıyor.

104
00:09:18,371 --> 00:09:20,206
Son on yıldır,

105
00:09:20,290 --> 00:09:23,459
karettaların yuvalarındaki
başarı ortalaması

106
00:09:23,543 --> 00:09:26,671
yüzde 40'a düşmüştü.

107
00:09:27,422 --> 00:09:31,885
Kumsal onlara kalınca
daha mı başarılı oldular?

108
00:09:32,635 --> 00:09:34,804
Kumsal insanlara kapandığında

109
00:09:34,888 --> 00:09:38,433
bu oran yüzde 61'e fırladı ki
bu da gördüğümüz en yüksek rakamdı.

110
00:09:38,516 --> 00:09:39,976
KAPLUMBAĞA ARAŞTIRMACISI

111
00:09:41,728 --> 00:09:44,397
Bu çok ciddi bir artış.

112
00:09:51,446 --> 00:09:56,159
Her fazladan yuva,
yüz kadar daha fazla yumurta demek.

113
00:09:56,242 --> 00:10:00,788
Bunların her birinin de
büyüyüp üreme potansiyeli var.

114
00:10:03,166 --> 00:10:06,586
Kumsallar kapanınca bu hayvanlar

115
00:10:06,669 --> 00:10:09,130
milyonlarca yıldır yaptıklarını,
insanların olduğu zamana göre

116
00:10:09,964 --> 00:10:13,635
çok daha başarılı biçimde yaptı.

117
00:10:42,247 --> 00:10:44,499
Altı bin kilometre uzakta,

118
00:10:44,582 --> 00:10:46,376
Amerika'nın batı sahilinde…

119
00:10:49,921 --> 00:10:54,801
…dalgaların altındaki yeni sessizlik
dev okyanus canlılarına

120
00:10:55,718 --> 00:10:57,845
bir fırsat sunuyor.

121
00:11:00,014 --> 00:11:02,016
GÜNEYDOĞU ALASKA
ABD

122
00:11:02,100 --> 00:11:03,601
YILLIK TURİST SAYISI 1,3 MİLYON

123
00:11:03,685 --> 00:11:07,355
Her yıl on binden fazla kambur balina
beslenmek için

124
00:11:07,438 --> 00:11:08,731
Hawaii'den çıkarak…

125
00:11:10,817 --> 00:11:14,654
…Alaska'daki bu körfezlere geliyor.

126
00:11:23,204 --> 00:11:25,790
Normalde bu suları
yılda bir milyon turist taşıyan

127
00:11:25,874 --> 00:11:29,711
gemilerle paylaşıyorlar.

128
00:11:36,301 --> 00:11:39,387
Ama şimdi iptal olan her tur…

129
00:11:40,305 --> 00:11:45,184
…su altında 25 kat fazla sessizlik demek.

130
00:11:46,853 --> 00:11:51,858
Bu sessizlikte, su altı mikrofonları
kullanan bilim uzmanları

131
00:11:51,941 --> 00:11:54,402
inanılmaz bir değişimi kaydediyor.

132
00:11:55,153 --> 00:11:58,448
Kambur balinalar birbirleriyle daha sık…

133
00:12:00,658 --> 00:12:02,827
…ve yeni biçimlerde konuşuyor.

134
00:12:04,746 --> 00:12:07,165
Bu balinaların birbirleriyle
bu kadar uzun süre…

135
00:12:07,248 --> 00:12:08,833
BALİNA ARAŞTIRMACISI

136
00:12:08,917 --> 00:12:11,336
…konuştuklarını duymak
çok heyecan verici ve duygusaldı.

137
00:12:12,003 --> 00:12:14,672
Önce biri konuşuyor, sonra diğeri,
sonra da anne ve yavrusu.

138
00:12:14,756 --> 00:12:16,591
Yani bunu daha önce hiç duymamıştım.

139
00:12:18,134 --> 00:12:21,095
Kalabalık bir barda
arkadaşlarınıza konuşmaya çalıştığınızı

140
00:12:21,179 --> 00:12:22,513
hayal edebilirsiniz.

141
00:12:22,597 --> 00:12:25,183
Konuşmak zordur, fazla konuşmazsınız
ve konuşunca da bağırmanız gerekir.

142
00:12:25,266 --> 00:12:26,267
BALİNA ARAŞTIRMACISI

143
00:12:26,351 --> 00:12:29,020
Ama gürültülü olmayan güzel,

144
00:12:29,103 --> 00:12:30,772
sessiz bir kafe bulacak olursanız

145
00:12:30,855 --> 00:12:34,901
çok daha ayrıntılı
ve yapıcı sohbetler edebilirsiniz.

146
00:12:38,863 --> 00:12:41,741
Ama çok daha şaşırtıcı bir şey var.

147
00:12:45,203 --> 00:12:50,291
Artık balinalar daha uzak mesafelerle
kesilmeden irtibat kurabiliyor.

148
00:12:50,875 --> 00:12:55,088
Ve bunun gibi bazı anneler de
yavrularını yalnız bırakabiliyor.

149
00:12:55,922 --> 00:12:58,424
Çok nadir bir görüntü.

150
00:13:01,844 --> 00:13:03,846
Artık beslenmek için gidebilir

151
00:13:03,930 --> 00:13:09,185
çünkü yavrusunun ona ihtiyacı olursa
sesini duyacağını biliyor.

152
00:13:15,567 --> 00:13:18,862
Emziren bir annenin
olabildiğince çok yemesi gerek

153
00:13:20,113 --> 00:13:24,117
ve bunun en iyi yolu da
diğer yetişkinlerle birlikte avlanmaktır.

154
00:13:30,164 --> 00:13:32,292
Balinalar derine dalar…

155
00:13:34,460 --> 00:13:37,005
…ve nefes vererek
dairesel bir baloncuk duvarı oluştururlar…

156
00:13:39,173 --> 00:13:42,051
…ve sonra kalabalık gruplar hâlindeki
balıkların etrafını sarıp…

157
00:13:44,846 --> 00:13:47,807
…onlardan binlercesini yerler.

158
00:13:53,354 --> 00:13:56,566
Bu, doğanın en muhteşem
gösterilerinden biridir.

159
00:14:10,038 --> 00:14:12,207
Sessizlikten cesaret alan kambur anneler

160
00:14:12,290 --> 00:14:17,045
bu şekilde daha sık
ekipler oluşturabiliyor.

161
00:14:18,046 --> 00:14:20,423
Bu yıl tüm bölge onlara kaldı.

162
00:14:20,506 --> 00:14:24,135
Ne isterlerse, nerede isterlerse,
ne zaman isterlerse yapıyorlar.

163
00:14:24,802 --> 00:14:26,304
Önceki yıllarda,

164
00:14:26,387 --> 00:14:30,391
yavrulardan sadece yüzde yedisi
yetişkinliğe ulaşabiliyordu.

165
00:14:31,559 --> 00:14:35,730
Ama bu sezon çok daha fazlasının
sağ kalma şansı yüksek.

166
00:14:37,857 --> 00:14:40,985
Umuyorum ki balinalar için çok zor geçen
birkaç yıldan sonra…

167
00:14:41,069 --> 00:14:42,320
BALİNA ARAŞTIRMACISI

168
00:14:42,403 --> 00:14:45,782
…bu pandemi onlara ihtiyaç duydukları
rahatı tam zamanında sağlamıştır.

169
00:14:49,369 --> 00:14:54,582
Su altı ses düzeylerindeki
bu değişim Alaska'nın ötesine geçti.

170
00:14:57,085 --> 00:15:02,924
Kapanmanın ilk üç ayında küresel
gemi trafiğinde yüzde 17'lik düşüş oldu

171
00:15:03,716 --> 00:15:07,136
bu da tüm okyanustaki hayvanların
yaşamlarını iyileştirdi.

172
00:15:07,220 --> 00:15:10,181
HAURAKI KÖRFEZİ
YENİ ZELANDA

173
00:15:11,474 --> 00:15:13,560
Yeni Zelanda açıklarındaki yunuslar

174
00:15:13,643 --> 00:15:16,271
iletişim menzillerini üçe katladı.

175
00:15:20,024 --> 00:15:21,359
SALISH DENİZİ
KANADA

176
00:15:21,442 --> 00:15:26,573
Vancouver'daki araştırmacılar
gemi seslerindeki azalmanın

177
00:15:27,240 --> 00:15:30,285
katil balinaların av sırasında sonarlarını

178
00:15:30,368 --> 00:15:33,037
daha etkin kullandıklarını tespit etti.

179
00:15:48,428 --> 00:15:51,222
Pandemi başlayalı üç ay oldu.

180
00:15:51,306 --> 00:15:52,473
ÜÇ AY

181
00:15:52,557 --> 00:15:57,353
ABD'de iş gücünün
neredeyse yarısı evden çalışıyor.

182
00:15:57,437 --> 00:16:01,065
Küresel çapta
işletmelerin yüzde 25'i kapandı.

183
00:16:03,026 --> 00:16:06,946
Barlar, restoranlar
ve kafeler kapalı kaldı.

184
00:16:07,906 --> 00:16:12,535
Düşünecek olursanız mağazacılık işi bitti.

185
00:16:13,620 --> 00:16:17,332
Şu anda terk edilmiş duruyor.
Sanki etrafta kimse yokmuş gibi.

186
00:16:18,416 --> 00:16:20,752
Dünyanın tüm büyük şehirlerinde

187
00:16:20,835 --> 00:16:25,006
yaya oranı yüzde 90 azaldı.

188
00:16:27,217 --> 00:16:29,552
Şehir merkezleri neredeyse terk edilirken

189
00:16:29,636 --> 00:16:31,471
hayvanların şehir hayatının

190
00:16:31,554 --> 00:16:35,391
keyfini sürdüğü
inanılmaz manzaralar ortaya çıktı.

191
00:16:37,060 --> 00:16:39,062
GÜNEY AFRİKA

192
00:16:39,145 --> 00:16:42,190
Benzinciye giden hipopotam.

193
00:16:46,194 --> 00:16:47,445
TEL AVİV
İSRAİL

194
00:16:47,529 --> 00:16:50,240
Çakallar yerel parkta keyif çatıyor.

195
00:16:53,868 --> 00:16:55,078
ŞİLİ

196
00:16:55,161 --> 00:16:58,122
Kaldırımda gezen bir puma bile var.

197
00:17:06,089 --> 00:17:10,217
Ama bir hayvan var ki
bu terk edilmiş kent ortamına

198
00:17:10,301 --> 00:17:12,678
büyük bir ustalıkla adapte oluyor.

199
00:17:16,890 --> 00:17:19,226
JAPONYA

200
00:17:19,310 --> 00:17:22,105
YILLIK TURİST SAYISI 13 MİLYON

201
00:17:25,274 --> 00:17:29,612
Nara şehri en az 1.300 yıldır

202
00:17:29,696 --> 00:17:32,866
sika geyikleri grubuna
ev sahipliği ediyor.

203
00:17:36,244 --> 00:17:39,080
Beslenme için kullandıkları
çayırların çoğu

204
00:17:39,163 --> 00:17:41,833
binalar tarafından
işgal edilmiş vaziyette.

205
00:17:41,916 --> 00:17:45,461
Ama normalde utangaç olan bu hayvanlar
bir çözüm bulmuş.

206
00:17:48,756 --> 00:17:55,388
Geyikler yılda 13 milyon turistin geldiği
Nara tapınaklarına gitmiş…

207
00:17:56,973 --> 00:17:59,976
…ve fark etmişler ki
ufak bir saygı gösterisi

208
00:18:02,103 --> 00:18:03,938
lezzetli ödüllere dönüşüyor.

209
00:18:08,484 --> 00:18:13,031
Pirinçli krakerler beslenmelerinin
önemli bir kaynağı olmuş vaziyette.

210
00:18:22,999 --> 00:18:25,543
Ama pandemi bunu değiştirdi.

211
00:18:32,175 --> 00:18:35,720
En sevdikleri paket yemek
bir gecede ortadan kayboldu.

212
00:18:41,017 --> 00:18:44,229
İnsan gelmeyince krakerler de olmuyor.

213
00:18:53,154 --> 00:18:56,699
Geyiklerin açlıktan ölebileceğine dair
bir endişe var.

214
00:18:56,783 --> 00:19:00,995
Ama yaşlı olanların bir planı var gibi.

215
00:19:06,125 --> 00:19:10,046
Bir grubu tapınak alanından çıkarıyorlar.

216
00:19:10,547 --> 00:19:12,966
Ve nereye gittiklerini de
çok iyi biliyor gibiler.

217
00:19:21,182 --> 00:19:23,810
Büyük bir yol üzerinde ilerleyerek…

218
00:19:26,145 --> 00:19:29,357
…şehrin beton ormanlarına giriyorlar.

219
00:19:40,910 --> 00:19:44,664
Ama bu kentsel alanda
yiyeceği nerede bulacaklar?

220
00:19:52,755 --> 00:19:55,174
İki buçuk kilometrelik
bir yürüyüşün ardından

221
00:19:57,010 --> 00:19:59,012
grup bir yerde duruyor.

222
00:20:04,475 --> 00:20:09,480
Bu mütevazı alan bir zamanlar
otlandıkları yerin parçasıymış.

223
00:20:10,607 --> 00:20:12,734
İhtiyar geyik şaşırtıcı bir biçimde

224
00:20:12,817 --> 00:20:16,613
burayı eskiden beslendikleri
yer olarak hatırlıyor.

225
00:20:23,828 --> 00:20:26,289
Burası onlara ihtiyaç duydukları
her şeyi sağlıyor:

226
00:20:26,873 --> 00:20:30,460
Taze çimen, yapraklar ve otlar.

227
00:20:35,173 --> 00:20:36,591
Peşinden gelen haftalarda

228
00:20:36,674 --> 00:20:42,013
bu sağ kalmış toprak parçalarında
otlanmayı sürdürüyorlar.

229
00:20:44,307 --> 00:20:48,228
İnsanların olmamasının
bir iyi yanı daha vardı.

230
00:20:50,271 --> 00:20:55,610
Bilim uzmanları bu yeni beslenme biçiminin
onları sadece sağlıklı yapmadığını

231
00:20:57,695 --> 00:21:01,699
ve daha az turistin daha az
plastik çöp anlamına geldiğini keşfetti.

232
00:21:02,367 --> 00:21:04,077
Bunlar geyikleri öldürebilir.

233
00:21:09,749 --> 00:21:13,294
Hayvanlar varlığımızdan dolayı
avantaj yakalıyor gibi görünse de…

234
00:21:16,130 --> 00:21:19,759
…çoğu durumda bizim olmamamız
onlar için daha iyi.

235
00:21:30,979 --> 00:21:33,106
Kapanmanın dördüncü ayı
ve nerede geri adım atsak

236
00:21:33,189 --> 00:21:35,149
ARJANTİN
NÜFUS 15,2 MİLYON

237
00:21:35,233 --> 00:21:39,654
bıraktığımız boşluk
vahşi hayata yeni fırsatlar sağlıyor.

238
00:21:46,786 --> 00:21:48,246
Arjantin'de…

239
00:21:49,289 --> 00:21:51,583
…normalde utangaç olan kapibaralar

240
00:21:51,666 --> 00:21:55,545
daha önceden kendi evleri olan
sulak alana kurulmuş…

241
00:21:57,338 --> 00:22:00,842
…bu iyi bakımlı bölgenin
güzel bahçelerine dalıyor.

242
00:22:04,053 --> 00:22:08,850
Hiçbir şey aslında onların olan şeyin
keyfini çıkarmalarına engel olamıyor gibi.

243
00:22:27,493 --> 00:22:28,703
Yani…

244
00:22:30,413 --> 00:22:31,748
…neredeyse hiçbir şey.

245
00:22:39,255 --> 00:22:44,802
Bizim yokluğumuz uzadıkça
hayvanlar daha da cesaretleniyor.

246
00:22:46,387 --> 00:22:50,016
Afrika'daki safari sezonu iptal edilince…

247
00:22:50,975 --> 00:22:52,518
GÜNEY AFRİKA
YILLIK TURİST 4,2 MİLYON

248
00:22:52,602 --> 00:22:55,438
…bir ölümcül avcı
kural kitabını baştan yazıyor.

249
00:22:58,107 --> 00:23:01,027
Bu lüks kulübe boş görünüyor.

250
00:23:02,862 --> 00:23:07,575
Ama yeni konukların yerleşmeye başlaması
uzun sürmüyor.

251
00:23:14,832 --> 00:23:18,086
Vervet maymunları
havuz başında yer kapıyor.

252
00:23:24,133 --> 00:23:26,636
Bu arada impala ve nyala antilobu

253
00:23:27,428 --> 00:23:30,014
açık büfe salata barının
keyfini çıkarıyor.

254
00:23:34,060 --> 00:23:36,145
Ama tam yetişkin bir leopar da…

255
00:23:38,189 --> 00:23:42,610
…çok uzakta değil.

256
00:23:49,784 --> 00:23:54,706
Genelde gece avlanan bu leoparın
gündüz görünmesi

257
00:23:54,789 --> 00:23:57,083
büyük sürpriz.

258
00:23:57,166 --> 00:23:59,919
Özellikle de çekim ekibimiz için.

259
00:24:00,545 --> 00:24:02,213
Kıpırdamayın çocuklar.

260
00:24:41,377 --> 00:24:42,962
VAHŞİ DOĞA KAMERAMANI

261
00:24:43,046 --> 00:24:46,216
Hayatımda korktuğum bazı anlar oldu
ama bu hepsini solladı.

262
00:24:50,720 --> 00:24:52,138
Afrika'da,

263
00:24:52,222 --> 00:24:56,559
leoparlar kendilerine ait alanın
yüzde 60'tan fazlasını insanlara kaptırdı

264
00:24:57,143 --> 00:24:59,896
ve bu da avlanmayı
daha da zor hâle getirdi.

265
00:25:02,524 --> 00:25:05,109
Ama burada, etrafta misafir olmayınca,

266
00:25:05,693 --> 00:25:08,446
bu leopar bir fırsat görüyor

267
00:25:09,155 --> 00:25:13,201
ve davranışında
olağanüstü bir değişim gerçekleştiriyor.

268
00:25:17,080 --> 00:25:19,916
Ava gündüz çıkıyor.

269
00:25:29,842 --> 00:25:32,178
Birkaç deneme gerekebilir…

270
00:25:35,265 --> 00:25:36,933
…ama yeni stratejisinin

271
00:25:38,476 --> 00:25:40,478
meyvelerini toplaması…

272
00:25:41,062 --> 00:25:42,272
uzun sürmüyor.

273
00:25:49,821 --> 00:25:51,614
Afrika'daki leopar sayısı

274
00:25:51,698 --> 00:25:55,618
son 25 yılda yüzde 30 azalmış vaziyette.

275
00:25:56,578 --> 00:26:02,292
Kapanmadaki açık büfeden
tam manasıyla faydalanan leopar

276
00:26:02,375 --> 00:26:04,377
gitgide kuvvetleniyor.

277
00:26:05,044 --> 00:26:08,715
Burası onun alanı,
kendi özel krallığı oluyor.

278
00:26:24,856 --> 00:26:27,942
Pandemi başlayalı altı ay oldu.

279
00:26:28,026 --> 00:26:29,986
ALTI AY

280
00:26:30,069 --> 00:26:35,283
Eylül ayında 40'tan fazla ülkede hâlâ
üç milyardan fazla insanı sınırlandıran

281
00:26:37,243 --> 00:26:41,414
kısıtlamalar vardı.

282
00:26:42,332 --> 00:26:43,666
Büyük toplantılar…

283
00:26:43,750 --> 00:26:49,505
Mesela canlı spor müsabakaları,
konserler, festivaller

284
00:26:49,589 --> 00:26:54,594
aşı gibi güvenilir bir tedavi bulunmadan
geri dönemeyecek.

285
00:26:56,429 --> 00:26:59,182
Biz yeni normalimize alışırken

286
00:27:00,016 --> 00:27:03,228
doğanın iyileşmesi devam ediyor.

287
00:27:04,938 --> 00:27:06,189
GANJ
HİNDİSTAN

288
00:27:06,272 --> 00:27:08,483
Hindistan'da Ganj Nehri'nin

289
00:27:08,566 --> 00:27:12,695
oksijen düzeyinde
yüzde 80'lik artış görünüyor.

290
00:27:15,198 --> 00:27:16,407
ATLANTİK KIYILARI
FAS

291
00:27:16,491 --> 00:27:18,868
Afrika'nın Atlantik kıyılarında

292
00:27:19,369 --> 00:27:25,291
su temizliği düzeyi
kötüden mükemmele yükseliyor.

293
00:27:29,921 --> 00:27:34,384
Ve uzun süre evlerimizden çıkmamamız

294
00:27:34,467 --> 00:27:37,387
koca bir hayvan neslinin faydasına oluyor.

295
00:27:37,470 --> 00:27:39,013
GÜNEY AFRİKA

296
00:27:39,097 --> 00:27:40,098
NÜFUS 4,7 MİLYON

297
00:27:40,181 --> 00:27:42,600
Burada, Güney Afrika sahilinde

298
00:27:42,684 --> 00:27:47,021
bazı mağrur ebeveynler
sabah yolculuğuna çıkmış.

299
00:27:53,570 --> 00:27:56,406
Afrika gözlüklü penguenleri.

300
00:28:05,582 --> 00:28:09,043
Hemen yanı başımıza yerleşmişler.

301
00:28:26,561 --> 00:28:28,521
Çiftleşme mevsiminde

302
00:28:28,605 --> 00:28:32,442
her sabah balık yakalamak için
denize iniyorlar.

303
00:28:39,991 --> 00:28:42,410
Yavruları çok doyumsuz.

304
00:28:43,786 --> 00:28:48,708
Her gün vücut ağırlıklarının
yaklaşık yüzde 15'i kadar yemek yemeliler.

305
00:28:51,544 --> 00:28:55,340
Neyse ki gözlüklü penguenler
çok becerikli avcılar…

306
00:28:56,174 --> 00:28:58,593
…ve balık sürüleriyle,
kabuklu hayvanları yemek için…

307
00:28:59,427 --> 00:29:03,097
…80 metreye kadar dalabiliyorlar.

308
00:29:09,354 --> 00:29:13,399
Ama avladıklarını
aç çocuklarına getirmeleri bir sorun.

309
00:29:18,696 --> 00:29:22,534
Önceki yıllarda bu sahiller insan doluydu.

310
00:29:23,660 --> 00:29:26,538
Penguenler balık avlamaktan dönmeye
hazır olduklarında

311
00:29:27,247 --> 00:29:29,499
yollarının kapalı olduğunu görürlerdi.

312
00:29:30,833 --> 00:29:34,420
Birçoğu kalabalığın gittiği
akşam saatinin gelmesi için…

313
00:29:36,548 --> 00:29:38,508
…kumsal açıklarında bekliyordu.

314
00:29:47,809 --> 00:29:51,855
Ama bu yıl kumsal boş.

315
00:29:59,779 --> 00:30:02,448
Penguenler eski alışkanlıklarını bırakmış

316
00:30:02,532 --> 00:30:06,411
ve artık birkaç saat avlandıktan sonra
mideleri balık dolu vaziyette

317
00:30:07,370 --> 00:30:10,164
yavrularının yanına dönüyorlar.

318
00:30:16,921 --> 00:30:22,552
Ve hâlâ gündüz olduğu için de
bir kez daha denize gidebiliyorlar.

319
00:30:28,474 --> 00:30:33,605
Bu yavrular artık günde iki,
bazen üç kez besleniyor.

320
00:30:36,441 --> 00:30:39,360
Sadece sağlıklı değiller
daha da hızlı büyüyorlar

321
00:30:39,444 --> 00:30:44,991
ama bunun gibi daha birçok aile
başarılı bir biçimde ikizler yetiştiriyor.

322
00:30:46,951 --> 00:30:49,120
Başka iyi haberler de var.

323
00:30:49,204 --> 00:30:50,705
Önümüzdeki birkaç haftada

324
00:30:50,788 --> 00:30:56,169
bazı ebeveynler ikinci tur yavrularını
büyütmeye başlayacak

325
00:30:56,711 --> 00:31:00,215
ki bu da on yıldan uzun zamandır
ilk kez görülen bir durum.

326
00:31:03,593 --> 00:31:06,930
Yıllardır penguenlerin
ve buradaki insanların

327
00:31:07,013 --> 00:31:08,932
iyi anlaştığını sanıyorduk.

328
00:31:12,727 --> 00:31:17,190
Ama gerçekte
hayatlarını zorlaştırıyorduk.

329
00:31:21,569 --> 00:31:24,447
Ve Güney Afrika'daki penguen sayısının

330
00:31:24,531 --> 00:31:28,618
son 30 yılda neredeyse yüzde 70 azaldığını
göz önüne alacak olursak…

331
00:31:30,620 --> 00:31:33,039
…onlara sağlayacağımız
her yardıma ihtiyaçları var demektir.

332
00:31:42,090 --> 00:31:46,427
Ama gelişenler sadece şehirde yaşayan
genç hayvanlar değil.

333
00:31:48,096 --> 00:31:51,516
Şu anda bu yılın kısıtlamalarının etkileri

334
00:31:51,599 --> 00:31:55,144
dünyanın en vahşi topraklarında bile
hissedilir oldu.

335
00:31:55,228 --> 00:31:57,438
YILLIK TURİST 300,000+

336
00:31:57,522 --> 00:32:01,317
Bir büyük kedinin
yavrusunu koruma kabiliyeti değişiyor.

337
00:32:04,529 --> 00:32:05,780
Çita.

338
00:32:11,035 --> 00:32:13,872
Dünya'nın en hızlı koşucusu.

339
00:32:30,221 --> 00:32:31,681
Ama bir zayıf noktaları var.

340
00:32:31,764 --> 00:32:37,020
Zayıf yapıları yüzünden
rakipleri olan aslan ve sırtlanların

341
00:32:38,980 --> 00:32:41,441
gücüne sahip değiller.

342
00:32:46,154 --> 00:32:48,656
Onlar çitanın yemeğini
büyük bir zevkle çalıp

343
00:32:49,407 --> 00:32:51,743
yavrusunu öldürmekten çekinmez.

344
00:33:02,754 --> 00:33:05,465
Çitalar göze batmamaya çalışıyor.

345
00:33:08,176 --> 00:33:10,178
Ama besleyecek iki yavrusu olan bu annenin

346
00:33:10,970 --> 00:33:15,016
iki üç günde bir avlanması gerekiyor.

347
00:33:31,741 --> 00:33:33,034
O avlanırken

348
00:33:33,117 --> 00:33:37,080
altı aylık yavruları
uzun otlar arasında saklanıyor.

349
00:33:40,166 --> 00:33:45,880
Ama anne avlandığı zaman
bir ikilemle karşı karşıya kalıyor.

350
00:33:50,802 --> 00:33:53,179
Onlardan yüzlerce metre uzakta

351
00:33:53,638 --> 00:33:56,349
ve önünde sürükleyemeyecek kadar
büyük bir ceset var.

352
00:33:58,268 --> 00:34:02,480
Bırakırsa leşçiller onu çalabilir.

353
00:34:05,984 --> 00:34:09,487
Çözümü yavrularını yanına çağırmak için…

354
00:34:10,655 --> 00:34:12,407
…bir ses çıkarmakta buluyor.

355
00:34:15,200 --> 00:34:16,410
Dikkatli olması gerek.

356
00:34:17,120 --> 00:34:19,497
Çok yüksek sesle çok sık bağırırsa

357
00:34:19,581 --> 00:34:23,167
düşmanlarına savunmasız yavrularını
haber vermiş olur.

358
00:34:26,504 --> 00:34:28,590
Ve tam şu anda

359
00:34:28,673 --> 00:34:32,135
bu çita sesini duyurmanın
çok zor olduğunu anladı.

360
00:34:36,305 --> 00:34:38,725
Kapanmadan önceki yıllarda

361
00:34:38,807 --> 00:34:42,687
bir çitayı avlanırken görmek
Maasai Mara turistlerinin

362
00:34:42,769 --> 00:34:44,772
en çok istediği şeydi.

363
00:34:45,606 --> 00:34:49,986
Ama avlanmış annenin etrafını saran
kalabalık, bir soruna sebep oluyordu.

364
00:34:51,863 --> 00:34:54,115
Bir sürü tantana var.
Araçlar gidip geliyor.

365
00:34:54,199 --> 00:34:55,408
ÇİTA ARAŞTIRMACISI

366
00:34:55,992 --> 00:34:59,370
Rehberler telsizle,
insanlar birbiriyle konuşuyor.

367
00:35:00,914 --> 00:35:02,957
Bu curcuna anne çitanın

368
00:35:03,041 --> 00:35:05,418
yavrularını çağırma sesini boğuyordu.

369
00:35:06,085 --> 00:35:07,837
Tüm o gürültü

370
00:35:07,921 --> 00:35:12,342
çitaların sağ kalmak için
ihtiyaç duyduğu doğal sesleri bastırıyor.

371
00:35:15,720 --> 00:35:20,683
Ses çıkarmaya zorlanınca
düşmanların duyma riski artıyor.

372
00:35:30,610 --> 00:35:32,195
Ama bu yıl

373
00:35:32,278 --> 00:35:36,241
bu anne neredeyse hiç
insan müdahalesi görmüyor.

374
00:35:41,538 --> 00:35:45,041
Boş savanaya birkaç kez seslenince…

375
00:35:49,087 --> 00:35:50,964
…yavruları onu duyuyor…

376
00:35:57,303 --> 00:35:59,222
…ve annelerine katılıyorlar.

377
00:36:03,685 --> 00:36:06,354
Annelerin daha az seslendiğini fark ettik.

378
00:36:06,437 --> 00:36:09,774
Bir, iki kereden sonra
yavrular hemen cevap veriyor.

379
00:36:12,235 --> 00:36:13,945
Etrafta insan olmayınca,

380
00:36:14,028 --> 00:36:17,407
araştırmacılar çita yavrularının
daha iyi olduğunu görebiliyor.

381
00:36:19,868 --> 00:36:23,746
COVID öncesi dönemde
üç yavrudan sadece biri sağ kalıyordu.

382
00:36:23,830 --> 00:36:25,832
Ama şu anda üç aylıktan daha büyük olan

383
00:36:25,915 --> 00:36:28,042
birçok yavru görebiliyoruz

384
00:36:28,126 --> 00:36:29,836
ve bu da bizi bu zamanlarda

385
00:36:29,919 --> 00:36:33,047
daha çok yavrunun sağ kalacağı konusunda
iyimser yapıyor.

386
00:36:33,131 --> 00:36:34,799
Bu da daha fazla çita olması demek.

387
00:36:37,760 --> 00:36:41,973
Afrika'da sadece
yedi bin civarı erişkin çita kaldığından…

388
00:36:43,975 --> 00:36:45,852
…her yavru çok kıymetli.

389
00:37:05,330 --> 00:37:08,416
Yıl bizim için zorlaşmaya devam ederken…

390
00:37:08,499 --> 00:37:09,834
BWINDI ULUSAL PARKI

391
00:37:09,918 --> 00:37:11,586
…daha da fazla nesli tehlikede hayvan

392
00:37:11,669 --> 00:37:15,506
kurtulma şanslarının artmasının
keyfini sürüyor.

393
00:37:20,553 --> 00:37:23,556
2020 yılında daha az
rahatsız edildikleri için

394
00:37:23,640 --> 00:37:24,933
buradaki dağ gorilleri

395
00:37:25,016 --> 00:37:28,686
normalin iki katı daha fazla
bebek doğurdu.

396
00:37:34,609 --> 00:37:36,110
İngiltere'nin güney kıyılarında…

397
00:37:36,194 --> 00:37:37,195
İNGİLTERE

398
00:37:37,278 --> 00:37:42,700
…yosun evlerinin teknelerden gördüğü
zararlar geçtiği için

399
00:37:43,201 --> 00:37:48,623
nadir dikenli denizatı nüfusu
on yıldır görülmeyen rakamlara ulaştı.

400
00:37:54,045 --> 00:37:58,716
Kenya'da 1999'dan beri
ilk kez bu yıl, boynuzları için

401
00:37:59,384 --> 00:38:02,720
hiç gergedan öldürülmedi.

402
00:38:11,437 --> 00:38:14,107
Kapanma başlayalı tam bir yıl oldu.

403
00:38:14,190 --> 00:38:15,358
12 AY

404
00:38:15,441 --> 00:38:20,238
Bu yılda birçoğumuz
aradığı rahatı doğal dünyada buldu.

405
00:38:20,947 --> 00:38:25,869
Bu yılda o dünya da
olağanüstü biçimlerde değişti.

406
00:38:29,080 --> 00:38:32,208
Yıllık küresel karbondioksit emisyonu

407
00:38:32,292 --> 00:38:35,044
yüzde altı azaldı.

408
00:38:35,128 --> 00:38:37,589
Bu da kaydedilmiş en büyük düşüş.

409
00:38:39,507 --> 00:38:43,845
Dünya yüzeyinin altında da
şaşırtıcı değişiklikler oldu.

410
00:38:44,846 --> 00:38:48,641
Seyahat ve endüstrinin yarattığı
titreşimler yarıya inince

411
00:38:48,725 --> 00:38:53,479
yer altı için kayıtlı tarihin
en sakin dönemi oldu.

412
00:38:57,817 --> 00:39:00,737
Ama bu kapanmanın etkileri
sonsuza dek sürmeyecek.

413
00:39:02,238 --> 00:39:05,658
Acaba doğayla daha iyi biçimde
birlikte yaşayabilmek için

414
00:39:05,742 --> 00:39:09,495
bu anlardan nasıl bir ilham alabiliriz?

415
00:39:14,417 --> 00:39:17,921
Hindistan'da bazıları şimdiden
çok güçlü ama nesli tehlikede olan

416
00:39:18,004 --> 00:39:19,714
hayvanlarla daha fazla uyum içinde

417
00:39:19,797 --> 00:39:24,177
yaşama fırsatını değerlendiriyor.

418
00:39:27,680 --> 00:39:32,185
ASSAM - HİNDİSTAN
NÜFUS 36 MİLYON

419
00:39:33,603 --> 00:39:35,647
Tam gelişmiş bir Asya filinin

420
00:39:35,730 --> 00:39:40,401
her gün 150 kilo yemek yemesi gerekir.

421
00:39:41,611 --> 00:39:45,031
Ama doğal habitatlarının
sadece yüzde beşi kaldığından

422
00:39:45,615 --> 00:39:48,993
ve yuvaları olan ormanların çoğu
tarlaya dönüştüğünden

423
00:39:49,077 --> 00:39:53,706
filler sağ kalmak için
sıklıkla ekinlere dalar.

424
00:40:06,010 --> 00:40:10,056
Karşılığında çiftçiler de
arazilerini savunmaya çalışır.

425
00:40:11,474 --> 00:40:17,397
Ama yine de ihtiyaçları olan
pirinç hasadının yarısını kaybederler.

426
00:40:30,159 --> 00:40:32,078
Bütün geceyi

427
00:40:32,161 --> 00:40:33,913
onları ormana kovalayarak geçiriyoruz.

428
00:40:33,997 --> 00:40:35,582
Ama geri geliyorlar

429
00:40:35,665 --> 00:40:39,627
ve bunu tekrar yapmamız gerekiyor.

430
00:40:53,766 --> 00:40:57,061
Riskte olan sadece tarlalar değil.

431
00:41:00,064 --> 00:41:03,651
Filler aynı zamanda
köylerde de yiyecek arıyor

432
00:41:03,735 --> 00:41:06,362
ve insanları eziyorlar.

433
00:41:11,075 --> 00:41:12,076
Tüm ülkede,

434
00:41:12,160 --> 00:41:15,830
bu olaylarda her yıl yaklaşık 400 insan

435
00:41:15,914 --> 00:41:18,917
ve 100 fil ölmektedir.

436
00:41:25,840 --> 00:41:28,885
Ama bir topluluk bu sorunu çözmek için

437
00:41:28,968 --> 00:41:30,678
farklı bir yaklaşık sergiliyor.

438
00:41:31,262 --> 00:41:34,432
Kapanma yüzünden köylerine dönen
şehir çalışanları

439
00:41:35,016 --> 00:41:37,310
yerel bir çevreci vakfın
başını çektiği proje için

440
00:41:37,393 --> 00:41:41,648
ihtiyaç duyulan
ekstra yardımı sağlayabilir.

441
00:41:43,274 --> 00:41:45,151
Kapanmada büyük bir fırsat yakaladık.

442
00:41:45,235 --> 00:41:46,236
ÇEVRECİ

443
00:41:46,319 --> 00:41:50,031
Vahşi filler için ürün ekmek.

444
00:41:51,824 --> 00:41:54,911
Ormanın kenarına fillerin yemesi için

445
00:41:54,994 --> 00:42:00,041
hızlı büyüyen vahşi pirinçler ekerek
bir tampon bölge oluşturmuşlar.

446
00:42:02,835 --> 00:42:07,423
Tüm topluluk,
500'den fazla kişi yardıma geldi.

447
00:42:07,507 --> 00:42:08,550
ÇEVRECİ

448
00:42:09,300 --> 00:42:11,052
Sadece birkaç ayda

449
00:42:11,135 --> 00:42:17,350
yaklaşık 1,6 kilometrekarelik alanı
dönüştürmüşler.

450
00:42:19,394 --> 00:42:22,480
Şu anda filleri kovalamak yerine

451
00:42:22,564 --> 00:42:25,400
onları karşılamak için tören yapıyorlar.

452
00:42:34,367 --> 00:42:36,619
Ekinler hasada hazır.

453
00:42:38,246 --> 00:42:41,875
Ama filler onlar için ekilmiş
çimenleri yiyecek mi…

454
00:42:43,918 --> 00:42:46,671
…yoksa tarlalara mı dalacaklar?

455
00:42:51,551 --> 00:42:53,553
İnsanlar evine dönerken…

456
00:42:54,971 --> 00:42:58,558
…ormanın kıyısında
bir hareketlenme oluyor.

457
00:43:06,733 --> 00:43:11,946
Filler bir bir saklandıkları ağaçların
arkasından çıkıyor.

458
00:43:14,949 --> 00:43:16,284
Anneler.

459
00:43:17,785 --> 00:43:19,287
Yavrular.

460
00:43:19,370 --> 00:43:24,375
26 aç filden oluşan kocaman bir aile.

461
00:43:26,711 --> 00:43:28,379
Ama ne kadar ileri gidecekler?

462
00:43:33,760 --> 00:43:36,596
Ormanın kenarına yakın kalarak

463
00:43:38,097 --> 00:43:42,936
sadece onlar için dikilen bitkileri
yemeyi tercih ediyorlar.

464
00:43:46,147 --> 00:43:48,816
Önceden onları kovalardık.

465
00:43:48,900 --> 00:43:50,902
Ama şimdi işler değişti.

466
00:43:50,985 --> 00:43:54,280
Bu iyi bir his. Bizi mutlu ediyor.

467
00:43:59,202 --> 00:44:01,788
Hasat mevsimi yaklaştıkça

468
00:44:01,871 --> 00:44:06,459
filler asla çiftçilerin tarlalarına

469
00:44:07,085 --> 00:44:09,003
ya da köylere girmiyor.

470
00:44:12,507 --> 00:44:14,634
Filleri seversek

471
00:44:14,717 --> 00:44:17,595
filler de bizi sever.

472
00:44:21,224 --> 00:44:22,976
Bitkilerden oluşan tampon bölge

473
00:44:23,059 --> 00:44:25,186
uzun zamandır süren bir soruna

474
00:44:25,270 --> 00:44:27,480
uzun vadeli çözüm oluyor.

475
00:44:29,941 --> 00:44:32,026
Hatta civardaki köyler de

476
00:44:32,110 --> 00:44:36,865
bu uygulamaya başlamak için
yerel çevreci vakıfla görüşüyor.

477
00:44:50,295 --> 00:44:53,047
Birçoğumuz için çok zor olan

478
00:44:53,131 --> 00:44:56,551
geçmiş yıla baktığımızda

479
00:44:56,634 --> 00:45:01,222
acaba doğal dünya ve kendi geleceğimizi
güvenceye almak için

480
00:45:01,306 --> 00:45:02,932
ondan ne öğrenebiliriz?

481
00:45:05,643 --> 00:45:09,022
Nasıl birlikte yaşayacağımızı
düşünmemiz gerek.

482
00:45:10,106 --> 00:45:14,235
Kendi alanlarımızı vahşi doğayla
paylaşabileceğimizi öğrendik.

483
00:45:14,903 --> 00:45:16,529
Onu kendimize hak görmemeyi

484
00:45:16,613 --> 00:45:19,365
ve geri döndüğümüzde de
bu şekilde davranmaya devam etmeyi.

485
00:45:21,284 --> 00:45:25,205
Doğanın şaşırtıcı
derece hızlı ve çeşitli olan cevabı

486
00:45:25,288 --> 00:45:29,042
bize gösterdi ki hayatımızda yapacağımız
ufak değişiklikler bile

487
00:45:29,125 --> 00:45:33,671
tüm dünyadaki vahşi hayat için
önemli farklar yaratabilir.

488
00:45:37,508 --> 00:45:41,179
Her yaz bazı ufak kapanmalar olabilir.

489
00:45:41,262 --> 00:45:44,098
Plajların gece kapanması.
Gündüz olması şart değil.

490
00:45:44,182 --> 00:45:47,060
İnsanların ve doğal hayatın
birlikte başarması için

491
00:45:47,143 --> 00:45:50,438
kişilerin yapması gereken şeyler
gerçekten çok az.

492
00:45:51,648 --> 00:45:54,567
Biliyoruz ki
araçlardan yavaş gitmesini istersek

493
00:45:54,651 --> 00:45:58,363
ve belki grup hâlinde gitmelerini
sağlarsak daha az iz bırakıp

494
00:45:58,446 --> 00:46:01,449
su altı ses düzenini
ve balinaları koruyabilirler.

495
00:46:02,325 --> 00:46:05,078
Park yetkililerine
turist ve rehberlerin arasında

496
00:46:05,161 --> 00:46:10,458
iyi uygulamalar olmasını sağlayarak
bu hayvanların yaşamasını sağlayacak

497
00:46:10,542 --> 00:46:13,002
şeyler yapmaları için
tavsiyeler veriyoruz.

498
00:46:14,087 --> 00:46:18,424
Bu olağanüstü yıl,
dünyanın değiştiği bu yıl

499
00:46:19,008 --> 00:46:22,762
bize sadece vahşi hayatın gelişimine
yardım edebileceğimizi göstermekle kalmadı

500
00:46:23,555 --> 00:46:25,682
ama bunu yapmayı seçersek

501
00:46:26,266 --> 00:46:30,186
gezegenin sağlığını herkes için
iyileştirebileceğimizi de gösterdi.

502
00:46:31,396 --> 00:46:33,565
Artık hava kirliliğini

503
00:46:33,648 --> 00:46:37,986
azaltmak için elimizden gelen her şeyi
yapmamızın vaktinin geçtiğini biliyorum.

504
00:46:38,736 --> 00:46:42,323
Doğal dünyadan ayrı kalmadan

505
00:46:44,117 --> 00:46:48,746
yaşamlarımızın derin ve şaşırtıcı biçimde

506
00:46:48,830 --> 00:46:51,332
birbirine bağlı olduğunu keşfettik.

507
00:46:53,376 --> 00:46:55,837
Gelecekte gelişeceksek

508
00:46:55,920 --> 00:46:58,923
şimdi gezegenimizi

509
00:46:59,757 --> 00:47:02,594
Dünya'daki tüm canlılarla paylaşmanın
yollarını bulmak için

510
00:47:04,512 --> 00:47:06,890
önemli bir zaman.

511
00:48:11,538 --> 00:48:13,540
Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher