1
00:00:35,807 --> 00:00:40,228
Dzisiaj WHO ogłosiła,
że COVID-19 jest pandemią.

2
00:00:40,311 --> 00:00:44,148
Ustanawiam dekret
o pozostaniu w domu dla bezpieczeństwa.

3
00:00:44,232 --> 00:00:46,693
…zaleca prawie wszystkim mieszkańcom,

4
00:00:46,776 --> 00:00:49,445
żeby po prostu zostali w domu.

5
00:00:49,529 --> 00:00:53,283
Dzisiaj muszę wydać
bardzo proste polecenie.

6
00:00:53,366 --> 00:00:55,285
Musicie zostać w domu.

7
00:00:57,579 --> 00:01:02,375
Marzec 2020.
W świecie szerzy się śmiertelny wirus.

8
00:01:02,458 --> 00:01:05,003
ZOSTAŃ W DOMU
JEŚLI MOŻESZ

9
00:01:05,086 --> 00:01:08,840
Z dnia na dzień
nasze życie zostaje wstrzymane.

10
00:01:14,554 --> 00:01:16,222
Ale kiedy my się zatrzymujemy,

11
00:01:17,557 --> 00:01:22,604
w naturze
zaczynają dziać się niezwykłe rzeczy.

12
00:01:25,940 --> 00:01:27,567
Czystsze powietrze.

13
00:01:29,944 --> 00:01:31,571
Czystsze wody.

14
00:01:33,156 --> 00:01:38,995
Zwierzęta zaczynają rozkwitać
w sposób niewidziany od dziesięcioleci.

15
00:01:41,915 --> 00:01:46,628
Filmując od początku lockdownu
na pięciu kontynentach…

16
00:01:48,713 --> 00:01:52,175
zarejestrowaliśmy
zadziwiającą reakcję natury.

17
00:02:01,142 --> 00:02:04,854
Od oceanicznych gigantów,
komunikujących się inaczej z potomstwem…

18
00:02:08,941 --> 00:02:13,696
przez gepardy, przekształcające
szanse na przetrwanie dla swoich młodych…

19
00:02:14,364 --> 00:02:17,450
To dla niej
najlepszy czas na macierzyństwo.

20
00:02:18,451 --> 00:02:24,040
…po zagrożone pingwiny,
rozmnażające się rekordowo w tym sezonie.

21
00:02:26,960 --> 00:02:32,173
To wyjątkowa okazja,
żeby przyjrzeć się życiu dzikich zwierząt,

22
00:02:32,799 --> 00:02:37,220
i zobaczyć,
jak wygląda bez naszej ingerencji.

23
00:02:37,971 --> 00:02:41,599
To światowy eksperyment na ogromną skalę.

24
00:02:43,184 --> 00:02:47,480
To rok, który odmienił świat.

25
00:02:50,483 --> 00:02:56,698
Rok, który odmienił świat

26
00:03:00,243 --> 00:03:04,372
NARRATOR

27
00:03:05,915 --> 00:03:11,504
Zaledwie parę godzin
po rozpoczęciu lockdownu, zauważamy ciszę.

28
00:03:14,257 --> 00:03:19,220
Dzięki redukcji ulicznego zgiełku o 70%

29
00:03:19,304 --> 00:03:22,473
daje się słyszeć nowy dźwięk.

30
00:03:25,602 --> 00:03:27,020
Ptasi śpiew.

31
00:03:33,651 --> 00:03:35,278
POPULACJA 4,7 MILIONA

32
00:03:35,361 --> 00:03:37,447
Te pasówki białobrewe

33
00:03:37,530 --> 00:03:41,367
adaptują się do ciszy
w zdumiewający sposób.

34
00:03:43,661 --> 00:03:46,497
Żyją w cieniu Golden Gate Bridge,

35
00:03:46,581 --> 00:03:50,501
więc ich śpiew
był zagłuszany przez samochody.

36
00:03:52,503 --> 00:03:57,383
Ale teraz, kiedy ruch uliczny
jest na poziomie najniższym od lat 50.,

37
00:03:58,635 --> 00:04:04,265
badacze ze zdumieniem odkrywają
nowe tony w okrzyku godowym pasówek.

38
00:04:06,809 --> 00:04:11,898
Pojawiła się nadzieja,
że będą miały najlepszą porę lęgów od lat.

39
00:04:17,569 --> 00:04:20,573
Zmniejsza się nie tylko poziom hałasu.

40
00:04:22,325 --> 00:04:28,331
Zanieczyszczenie powietrza na świecie
spada z szokującą prędkością.

41
00:04:30,250 --> 00:04:31,459
W ciągu paru dni

42
00:04:31,543 --> 00:04:36,965
Los Angeles osiąga
najlepszą jakość powietrza od 40 lat.

43
00:04:39,133 --> 00:04:44,264
W Chinach poziom toksycznych gazów
w atmosferze spada o połowę.

44
00:04:46,266 --> 00:04:52,146
A w Indiach, które zwykle doświadczają
wyjątkowo wysokich zanieczyszczeń…

45
00:04:53,606 --> 00:04:56,234
zaledwie 12 dni po lockdownie…

46
00:04:56,734 --> 00:04:59,237
DŹALANDHAR - INDIE
POPULACJA 1 MILION

47
00:04:59,320 --> 00:05:01,531
…pojawia się zapierający dech widok.

48
00:05:01,614 --> 00:05:04,492
Siedzieliśmy przy stole, jedząc śniadanie,

49
00:05:04,576 --> 00:05:06,035
i nagle wpadł mój tata.

50
00:05:06,119 --> 00:05:10,081
Powiedział, żebym wszedł na dach,
bo widać góry.

51
00:05:10,164 --> 00:05:12,542
Fotograf-amator Anshul

52
00:05:12,625 --> 00:05:15,879
idzie zobaczyć,
co wzbudziło taką ekscytację.

53
00:05:16,838 --> 00:05:19,257
Ludzie stali na dachu,

54
00:05:19,340 --> 00:05:21,843
zachwycając się widokiem gór.

55
00:05:21,926 --> 00:05:24,554
Zatrzymałem się i wtedy zobaczyłem.

56
00:05:27,348 --> 00:05:30,476
Przy czystym niebie,
po raz pierwszy w życiu,

57
00:05:30,560 --> 00:05:32,145
mogliśmy zobaczyć Himalaje.

58
00:05:33,062 --> 00:05:38,067
Ponad 200 kilometrów dalej,
najwyższy łańcuch górski na Ziemi,

59
00:05:38,151 --> 00:05:41,863
ukryty za smogiem od 30 lat,

60
00:05:41,946 --> 00:05:43,489
nagle staje się widoczny.

61
00:05:44,490 --> 00:05:45,909
Nie wierzyłem własnym oczom.

62
00:05:45,992 --> 00:05:49,746
Przez cały ten czas
za zanieczyszczeniem kryły się Himalaje.

63
00:05:51,956 --> 00:05:56,544
Zdjęcie zrobione wtedy
przez Anshula obiegło cały świat.

64
00:05:57,629 --> 00:05:59,297
To wyraźnie pokazuje,

65
00:05:59,380 --> 00:06:04,886
że kiedy my się zatrzymaliśmy,
Ziemia mogła znów odetchnąć.

66
00:06:10,516 --> 00:06:13,853
Lockdown przedłuża się do tygodni.

67
00:06:13,937 --> 00:06:16,064
4 TYGODNIE

68
00:06:16,147 --> 00:06:20,193
Zakazy podróży jeszcze bardziej
ograniczają naszą mobilność.

69
00:06:21,152 --> 00:06:24,489
Jeśli planowaliście wakacje,
odwołajcie je.

70
00:06:24,572 --> 00:06:27,367
Spada liczba pasażerów oraz rezerwacji.

71
00:06:27,450 --> 00:06:32,747
Podróże lotnicze zamarły.
Jest ich około 90% mniej na całym świecie.

72
00:06:33,540 --> 00:06:35,208
Kwiecień 2020.

73
00:06:35,291 --> 00:06:40,547
Jest o 114 milionów
międzynarodowych turystów mniej

74
00:06:40,630 --> 00:06:42,799
niż w tym samym miesiącu rok wcześniej.

75
00:06:44,592 --> 00:06:50,848
W Hiszpanii liczba odwiedzających
spada z ponad siedmiu milionów do zera.

76
00:06:53,685 --> 00:06:55,687
FLORYDA - USA
POPULACJA 22 MILIONÓW

77
00:06:55,770 --> 00:07:00,567
A na Florydzie plaże wypełnione zwykle
wczasowiczami na wiosennej przerwie

78
00:07:01,526 --> 00:07:03,152
świecą pustkami.

79
00:07:06,406 --> 00:07:11,077
Czy dla jednego zagrożonego
stworzenia morskiego może być to szansa,

80
00:07:11,160 --> 00:07:12,954
żeby zwiększyć populację?

81
00:07:21,087 --> 00:07:24,632
Samice żółwi morskich
wracają co dwa do trzech lat

82
00:07:24,716 --> 00:07:27,760
na brzeg, gdzie same się wykluły,

83
00:07:27,844 --> 00:07:29,679
żeby złożyć własne jaja.

84
00:07:32,098 --> 00:07:36,519
Światowa liczebność żółwi
gwałtownie maleje,

85
00:07:36,603 --> 00:07:41,149
częściowo przez ich niechęć
do odwiedzania zatłoczonych plaż.

86
00:07:46,112 --> 00:07:47,322
Ale ten rok…

87
00:07:48,781 --> 00:07:49,991
jest inny.

88
00:07:53,161 --> 00:07:56,539
Nasz kamerzysta,
we współpracy z lokalnymi badaczami,

89
00:07:56,623 --> 00:07:59,959
ma szczęście sfilmować w Juno Beach

90
00:08:01,211 --> 00:08:05,840
jedno z najgęstszych miejsc lęgowych
żółwi karetta na świecie.

91
00:08:10,887 --> 00:08:12,847
Kiedy zaczyna się pora lęgów,

92
00:08:14,599 --> 00:08:18,102
ta samica może złożyć w spokoju jaja

93
00:08:18,937 --> 00:08:21,773
po raz pierwszy w życiu.

94
00:08:38,039 --> 00:08:40,041
A na przestrzeni kolejnych tygodni

95
00:08:40,123 --> 00:08:42,418
setki innych zrobią to samo.

96
00:08:47,715 --> 00:08:50,593
Od dawna sądzono,
że przeszkody ze strony ludzi

97
00:08:50,677 --> 00:08:53,680
są dużym problemem
dla rozmnażających się żółwi.

98
00:08:56,307 --> 00:09:00,395
Ale teraz po raz pierwszy
naukowcy mogą dokładnie zmierzyć

99
00:09:00,478 --> 00:09:02,480
skalę tego wpływu.

100
00:09:08,027 --> 00:09:11,281
Każdego ranka ten zespół badaczy

101
00:09:11,364 --> 00:09:14,993
liczył ślady żółwi,
które prowadziły do gniazda.

102
00:09:18,371 --> 00:09:20,206
Przez dziesięć ostatnich lat

103
00:09:20,290 --> 00:09:23,459
średnia skuteczność gniazdowania karett

104
00:09:23,543 --> 00:09:26,671
spadła do zaledwie 40%.

105
00:09:27,422 --> 00:09:31,885
Czy miały więcej szczęścia,
kiedy dostały plażę tylko dla siebie?

106
00:09:32,635 --> 00:09:34,804
Kiedy zamknięto plaże dla ludzi,

107
00:09:34,888 --> 00:09:38,433
ten wskaźnik wzrósł do 61%,
co jest najwyższym wynikiem do tej pory.

108
00:09:38,516 --> 00:09:39,976
BADACZ ŻÓŁWI

109
00:09:41,728 --> 00:09:44,397
To gwałtowna poprawa.

110
00:09:51,446 --> 00:09:56,159
Każde dodatkowe gniazdo
oznacza kolejną setkę wyklutych piskląt,

111
00:09:56,242 --> 00:10:00,788
z których każde ma potencjał
rozmnożyć się jako osobnik dorosły.

112
00:10:03,166 --> 00:10:06,586
Po zamknięciu plaż
te zwierzęta mogły robić to,

113
00:10:06,669 --> 00:10:09,130
co robiły przez miliony lat,

114
00:10:09,964 --> 00:10:13,635
skuteczniej niż przy obecności ludzi.

115
00:10:42,247 --> 00:10:44,499
Sześć tysięcy kilometrów dalej,

116
00:10:44,582 --> 00:10:46,376
na zachodnim wybrzeżu Ameryki…

117
00:10:49,921 --> 00:10:54,801
nowa cisza pod falami zapewnia szansę

118
00:10:55,718 --> 00:10:57,845
dla oceanicznych gigantów.

119
00:11:00,014 --> 00:11:03,601
POŁUDNIOWO-WSCHODNIA ALASKA
1,3 MILIONÓW ODWIEDZAJĄCYCH ROCZNIE

120
00:11:03,685 --> 00:11:07,355
Co roku ponad 10 000
długopłetwców oceanicznych

121
00:11:07,438 --> 00:11:08,731
migruje z Hawajów…

122
00:11:10,817 --> 00:11:14,654
do tych zatok na Alasce, żeby się pożywić.

123
00:11:23,204 --> 00:11:25,790
Normalnie musiałyby dzielić te wody

124
00:11:25,874 --> 00:11:29,711
ze statkami przewożącymi
milion odwiedzających rocznie.

125
00:11:36,301 --> 00:11:39,387
Ale teraz, kiedy odwołano każdy rejs…

126
00:11:40,305 --> 00:11:45,184
pod wodą jest aż 25 razy ciszej.

127
00:11:46,853 --> 00:11:51,858
W tej głuszy naukowcy
używający podwodnych mikrofonów

128
00:11:51,941 --> 00:11:54,402
nagrywają niezwykłą zmianę.

129
00:11:55,153 --> 00:11:58,448
Długopłetwce rozmawiają ze sobą częściej

130
00:12:00,658 --> 00:12:02,827
i na nowe sposoby.

131
00:12:04,746 --> 00:12:07,165
Czułam ekscytację i poruszenie…

132
00:12:07,248 --> 00:12:08,833
BADACZKA WIELORYBÓW

133
00:12:08,917 --> 00:12:11,336
…słysząc ich długą wymianę głosową.

134
00:12:12,003 --> 00:12:14,672
Najpierw odezwał się jeden,
a potem matka i młode.

135
00:12:14,756 --> 00:12:16,591
Nigdy wcześniej tego nie słyszałam.

136
00:12:18,134 --> 00:12:21,095
To jak próba komunikacji z przyjaciółmi

137
00:12:21,179 --> 00:12:22,513
w zatłoczonym barze.

138
00:12:22,597 --> 00:12:25,183
To trudne.
Mówi się mało i trzeba krzyczeć.

139
00:12:25,266 --> 00:12:26,267
BADACZKA WIELORYBÓW

140
00:12:26,351 --> 00:12:29,020
Ale w miłej, cichej kawiarni,

141
00:12:29,103 --> 00:12:30,772
gdzie nie ma za dużo zgiełku,

142
00:12:30,855 --> 00:12:34,901
można przeprowadzić
bardziej złożoną i produktywną rozmowę.

143
00:12:38,863 --> 00:12:41,741
Ale jest coś
jeszcze bardziej zaskakującego.

144
00:12:45,203 --> 00:12:50,291
Teraz wieloryby mogą komunikować się
na duże dystanse bez przeszkód.

145
00:12:50,875 --> 00:12:55,088
I niektóre matki, tak jak ta,
zostawiają swoje młode.

146
00:12:55,922 --> 00:12:58,424
To wyjątkowo rzadki widok.

147
00:13:01,844 --> 00:13:03,846
Może teraz odpłynąć, żeby się pożywić,

148
00:13:03,930 --> 00:13:09,185
wiedząc, że usłyszy swoje młode,
jeśli będzie jej potrzebować.

149
00:13:15,567 --> 00:13:18,862
Karmiąca matka
musi jeść tak dużo, jak tylko się da,

150
00:13:20,113 --> 00:13:24,117
i najlepszym na to sposobem
jest polowanie z innymi dorosłymi.

151
00:13:30,164 --> 00:13:32,292
Wieloryby nurkują…

152
00:13:34,460 --> 00:13:37,005
wydmuchując kulistą ścianę z baniek…

153
00:13:39,173 --> 00:13:42,051
która zbiera tysiące ryb w ławice…

154
00:13:44,846 --> 00:13:47,807
po czym się nimi objadają.

155
00:13:53,354 --> 00:13:56,566
To jeden
z najwspanialszych spektakli natury.

156
00:14:10,038 --> 00:14:12,207
Uspokojone ciszą,

157
00:14:12,290 --> 00:14:17,045
matki długopłetwowców
mogą współpracować w ten sposób częściej.

158
00:14:18,046 --> 00:14:20,423
W tym roku mają to miejsce dla siebie.

159
00:14:20,506 --> 00:14:24,135
Robią co chcą, gdzie chcą i kiedy chcą.

160
00:14:24,802 --> 00:14:30,391
W ubiegłych latach
tylko 7% młodych dożywało dorosłości.

161
00:14:31,559 --> 00:14:35,730
Ale w tym sezonie jest szansa,
że przeżyje ich znacznie więcej.

162
00:14:37,857 --> 00:14:40,985
Miejmy nadzieję,
że po kilku ciężkich latach…

163
00:14:41,069 --> 00:14:42,320
BADACZKA WIELORYBÓW

164
00:14:42,403 --> 00:14:45,782
…ta pandemia ułatwiła im życie,
kiedy potrzebowały tego najbardziej.

165
00:14:49,369 --> 00:14:54,582
Ta zmiana w podwodnym
poziomie hałasu wykroczyła poza Alaskę.

166
00:14:57,085 --> 00:15:02,924
Światowy transport morski spada o 17%
w pierwszych trzech miesiącach lockdownu,

167
00:15:03,716 --> 00:15:07,136
poprawiając poziom życia zwierząt
we wszystkich oceanach.

168
00:15:07,220 --> 00:15:10,181
ZATOKA HAURAKI
NOWA ZELANDIA

169
00:15:11,474 --> 00:15:16,271
Delfiny zamieszkujące przy Nowej Zelandii
potrajają zasięg swojej komunikacji.

170
00:15:20,024 --> 00:15:21,359
KANADA

171
00:15:21,442 --> 00:15:26,573
A badacze z Vancouver rejestrują
czterokrotną redukcję hałasu od statków,

172
00:15:27,240 --> 00:15:30,285
co pozwala orkom oceanicznym
skuteczniej używać sonarów,

173
00:15:30,368 --> 00:15:33,037
kiedy polują na swoje ofiary.

174
00:15:48,428 --> 00:15:51,222
Mijają trzy miesiące pandemii.

175
00:15:51,306 --> 00:15:52,473
3 MIESIĄCE

176
00:15:52,557 --> 00:15:57,353
W Stanach Zjednoczonych prawie połowa
siły roboczej pracuje z domu.

177
00:15:57,437 --> 00:16:01,065
Na całym świecie
jedna czwarta biznesów jest zawieszona.

178
00:16:03,026 --> 00:16:06,946
Bary, restauracje i kawiarnie
pozostają zamknięte.

179
00:16:07,906 --> 00:16:12,535
Biorąc to wszystko pod uwagę,
handel detaliczny przestaje działać.

180
00:16:13,620 --> 00:16:17,332
Sprawia wrażenie zupełnie opuszczonego.

181
00:16:18,416 --> 00:16:20,752
W największych miastach świata

182
00:16:20,835 --> 00:16:25,006
liczba osób odwiedzających sklepy
spada o ponad 90%.

183
00:16:27,217 --> 00:16:29,552
W prawie całkiem wyludnionych centrach

184
00:16:29,636 --> 00:16:35,391
pojawiają się niezwykłe obrazy zwierząt,
które korzystają z miejskiego życia.

185
00:16:37,060 --> 00:16:39,062
REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI

186
00:16:39,145 --> 00:16:42,190
Hipopotam na wyprawie do stacji paliw.

187
00:16:46,194 --> 00:16:47,445
TEL AWIW
IZRAEL

188
00:16:47,529 --> 00:16:50,240
Stado szakali spędza czas w parku.

189
00:16:54,702 --> 00:16:58,122
Nawet puma skrada się po chodniku.

190
00:17:06,089 --> 00:17:10,217
Ale jedno zwierzę adaptuje się
do opuszczonych przestrzeni miejskich

191
00:17:10,301 --> 00:17:12,678
ze szczególną pomysłowością.

192
00:17:16,890 --> 00:17:19,226
JAPONIA

193
00:17:19,310 --> 00:17:22,105
13 MILIONÓW ODWIEDZAJĄCYCH ROCZNIE

194
00:17:25,274 --> 00:17:29,612
Miasto Nara jest domem
grupy jeleni wschodnich

195
00:17:29,696 --> 00:17:32,866
od co najmniej 1300 lat.

196
00:17:36,244 --> 00:17:39,080
Większość łąk,
która zapewniała im pożywienie,

197
00:17:39,163 --> 00:17:41,833
została zabudowana.

198
00:17:41,916 --> 00:17:45,461
Ale te zazwyczaj płochliwe zwierzęta
znalazły rozwiązanie.

199
00:17:48,756 --> 00:17:55,388
Jelenie zwróciły się do 13 milionów osób,
które rocznie odwiedzają świątynie Nary,

200
00:17:56,973 --> 00:17:59,976
i odkryły, że okazanie odrobiny szacunku…

201
00:18:02,103 --> 00:18:03,938
przyniesie im smaczną nagrodę.

202
00:18:08,484 --> 00:18:13,031
Krakersy z otrębów ryżowych
stały się ważną częścią ich diety.

203
00:18:22,999 --> 00:18:25,543
Ale pandemia to zmieniła.

204
00:18:32,175 --> 00:18:35,720
Ich ulubione jedzenie na wynos
zniknęło z dnia na dzień.

205
00:18:41,017 --> 00:18:44,229
Skoro nie ma ludzi, nie ma też krakersów.

206
00:18:53,154 --> 00:18:56,699
Pojawia się obawa,
że jelenie mogą głodować.

207
00:18:56,783 --> 00:19:00,995
Ale przedstawiciele starszego pokolenia
wydają się mieć plan.

208
00:19:06,125 --> 00:19:10,046
Prowadzą grupę poza teren świątyni.

209
00:19:10,547 --> 00:19:12,966
Wydaje się,
że dokładnie wiedzą, dokąd idą.

210
00:19:21,182 --> 00:19:23,810
Kierują się główną ulicą…

211
00:19:26,145 --> 00:19:29,357
głęboko do betonowej miejskiej dżungli.

212
00:19:40,910 --> 00:19:44,664
Ale gdzie w tej miejskiej zabudowie
znajdą jedzenie?

213
00:19:52,755 --> 00:19:55,174
Po ponad dwukilometrowym marszu…

214
00:19:57,010 --> 00:19:59,012
grupa dociera do postoju.

215
00:20:04,475 --> 00:20:09,480
Ten niepozorny skrawek ziemi
był kiedyś częścią ich pastwiska.

216
00:20:10,607 --> 00:20:12,734
Co zadziwiające, starszy jeleń

217
00:20:12,817 --> 00:20:16,613
wydaje się pamiętać go jako miejsce,
w którym się pożywiał.

218
00:20:23,828 --> 00:20:26,289
Mają tu wszystko, czego potrzebują:

219
00:20:26,873 --> 00:20:30,460
świeżą trawę, liście i zioła.

220
00:20:35,173 --> 00:20:36,591
W kolejnych tygodniach

221
00:20:36,674 --> 00:20:42,013
pasą się na zachowanych skrawkach ziemi.

222
00:20:44,307 --> 00:20:48,228
Nieobecność ludzi
miała też inną pozytywną stronę.

223
00:20:50,271 --> 00:20:55,610
Naukowcy odkryli, że przy tej nowej diecie
jelenie są nie tylko zdrowsze…

224
00:20:57,695 --> 00:21:01,699
ale mniej gości
oznacza też mniej plastikowych śmieci,

225
00:21:02,367 --> 00:21:04,077
które mogą je zabijać.

226
00:21:09,749 --> 00:21:13,294
Nawet kiedy wydaje się, że zwierzęta
korzystają na naszej obecności…

227
00:21:16,130 --> 00:21:19,759
w wielu przypadkach
tak naprawdę lepiej im bez nas.

228
00:21:30,979 --> 00:21:33,106
Mijają cztery miesiące lockdownu
i gdziekolwiek ustąpimy miejsca…

229
00:21:33,189 --> 00:21:35,149
ARGENTYNA
POPULACJA 15,2 MILIONA

230
00:21:35,233 --> 00:21:39,654
…pozostawiona przestrzeń
daje dzikim zwierzętom nowe szanse.

231
00:21:46,786 --> 00:21:48,246
W Argentynie

232
00:21:49,289 --> 00:21:51,583
zazwyczaj płochliwe kapibary

233
00:21:51,666 --> 00:21:55,545
najeżdżają wypielęgnowane ogrody
tych bogatych przedmieść…

234
00:21:57,338 --> 00:22:00,842
wybudowanych na podmokłych terenach
ich dawnego domu.

235
00:22:04,053 --> 00:22:08,850
Nic je nie powstrzymuje przed tym,
by cieszyć się tym, co kiedyś było ich.

236
00:22:27,493 --> 00:22:28,703
No…

237
00:22:30,413 --> 00:22:31,748
prawie nic.

238
00:22:39,255 --> 00:22:44,802
Im dłużej nas nie ma,
tym śmielsze stają się zwierzęta.

239
00:22:46,387 --> 00:22:50,016
A kiedy sezon safari w Afryce
zostaje odwołany…

240
00:22:50,975 --> 00:22:52,518
RPA
4,2 MILIONÓW ODWIEDZAJĄCYCH ROCZNIE

241
00:22:52,602 --> 00:22:55,438
…pewien śmiertelny łowca
zmienia zasady gry.

242
00:22:58,107 --> 00:23:01,027
Ten luksusowy domek letniskowy stoi pusty.

243
00:23:02,862 --> 00:23:07,575
Ale szybko meldują się w nim nowi goście.

244
00:23:14,832 --> 00:23:18,086
Kotawce sawannowe
rezerwują miejsce przy basenie.

245
00:23:24,133 --> 00:23:26,636
Tymczasem impale i niale grzywiaste

246
00:23:27,428 --> 00:23:30,014
korzystają z baru sałatkowego.

247
00:23:34,060 --> 00:23:36,145
Ale tuż za nimi

248
00:23:38,189 --> 00:23:42,610
skrada się dorosły samiec lamparta.

249
00:23:49,784 --> 00:23:54,706
Pojawienie się w ciągu dnia
tego zazwyczaj nocnego łowcy

250
00:23:54,789 --> 00:23:57,083
jest prawdziwą niespodzianką.

251
00:23:57,166 --> 00:23:59,919
Zwłaszcza dla naszej ekipy filmowej.

252
00:24:00,545 --> 00:24:02,213
Spokojnie, ludzie.

253
00:24:41,377 --> 00:24:42,962
KAMERZYSTA DZIKICH ZWIERZĄT

254
00:24:43,046 --> 00:24:46,216
Przeżyłem trochę strasznych chwil,
ale ta jest najgorsza.

255
00:24:50,720 --> 00:24:52,138
W Afryce

256
00:24:52,222 --> 00:24:56,559
leopardy straciły ponad 60%
swojego terytorium na rzecz ludzi,

257
00:24:57,143 --> 00:24:59,896
przez co polowanie
jest jeszcze trudniejsze.

258
00:25:02,524 --> 00:25:05,109
Ale tutaj, kiedy nie ma żadnych gości,

259
00:25:05,693 --> 00:25:08,446
ten lampart dostrzega szansę dla siebie

260
00:25:09,155 --> 00:25:13,201
i zdumiewająco zmienia swoje zachowanie.

261
00:25:17,080 --> 00:25:19,916
Zaczyna polować w ciągu dnia.

262
00:25:29,842 --> 00:25:32,178
Może to wymagać paru podejść…

263
00:25:35,265 --> 00:25:36,933
ale nie mija dużo czasu,

264
00:25:38,476 --> 00:25:40,478
zanim jego nowa strategia

265
00:25:41,062 --> 00:25:42,272
zaczyna się opłacać.

266
00:25:49,821 --> 00:25:51,614
Populacja lampartów w Afryce

267
00:25:51,698 --> 00:25:55,618
spadła o ponad 30%
w ciągu ostatnich 25 lat.

268
00:25:56,578 --> 00:26:02,292
Ale korzystając w pełni
z nowego, obfitego bufetu,

269
00:26:02,375 --> 00:26:04,377
ten lampart świetnie sobie radzi.

270
00:26:05,044 --> 00:26:08,715
Ten domek stał się jego własnością.
Jego prywatnym królestwem.

271
00:26:24,856 --> 00:26:27,942
Mija sześć miesięcy od początku pandemii.

272
00:26:28,026 --> 00:26:29,986
6 MIESIĘCY

273
00:26:30,069 --> 00:26:35,283
We wrześniu w ponad 40 krajach
wciąż panują restrykcje,

274
00:26:37,243 --> 00:26:41,414
które ograniczają aktywność
ponad trzech miliardów ludzi.

275
00:26:42,332 --> 00:26:43,666
Duże zgromadzenia,

276
00:26:43,750 --> 00:26:49,505
w tym wydarzenia sportowe,
koncerty i festiwale,

277
00:26:49,589 --> 00:26:54,594
nie powrócą, dopóki nie pojawi się
niezawodna kuracja, taka jak szczepionka.

278
00:26:56,429 --> 00:26:59,182
My adaptujemy się do nowej normalności,

279
00:27:00,016 --> 00:27:03,228
a ożywienie natury trwa dalej.

280
00:27:06,147 --> 00:27:08,483
W Indiach rzeka Ganges

281
00:27:08,566 --> 00:27:12,695
odnotowuje wzrost poziomu tlenu o 80%.

282
00:27:15,198 --> 00:27:16,407
WYBRZEŻE ATLANTYCKIE
MAROKO

283
00:27:16,491 --> 00:27:18,868
A na atlantyckim wybrzeżu Afryki

284
00:27:19,369 --> 00:27:25,291
wskaźnik czystości wody
skacze od słabego do znakomitego.

285
00:27:29,921 --> 00:27:34,384
A nasza mniejsza mobilność
trwa już na tyle długo,

286
00:27:34,467 --> 00:27:37,387
że może skorzystać na niej
nowe pokolenie zwierząt.

287
00:27:37,470 --> 00:27:39,013
KAPSZTAD
RPA

288
00:27:39,097 --> 00:27:40,098
POPULACJA 4,7 MILIONA

289
00:27:40,181 --> 00:27:42,600
Na południowoafrykańskim wybrzeżu

290
00:27:42,684 --> 00:27:47,021
świeżo upieczeni, dumni rodzice
wybierają się jak co ranek do pracy.

291
00:27:53,570 --> 00:27:56,406
Pingwiny przylądkowe.

292
00:28:05,582 --> 00:28:09,043
Zamieszkały tuż przy nas.

293
00:28:26,561 --> 00:28:28,521
Podczas pory lęgów

294
00:28:28,605 --> 00:28:32,442
każdego ranka wybierają się nad morze,
żeby łowić ryby.

295
00:28:39,991 --> 00:28:42,410
Ich młode są bardzo wymagające.

296
00:28:43,786 --> 00:28:48,708
Codziennie muszą zjadać
odpowiednik około 15% swojej wagi.

297
00:28:51,544 --> 00:28:55,340
Na szczęście pingwiny przylądkowe
to wysoce skuteczni łowcy…

298
00:28:56,174 --> 00:28:58,593
zdolni nurkować na głębokość 80 metrów,

299
00:28:59,427 --> 00:29:03,097
żeby zajadać się
ławicami ryb i skorupiaków.

300
00:29:09,354 --> 00:29:13,399
Problem jednak stanowi
dostarczenie zdobyczy głodnym pisklętom.

301
00:29:18,696 --> 00:29:22,534
W poprzednich latach
te plaże były pełne ludzi

302
00:29:23,660 --> 00:29:26,538
i kiedy pingwiny były gotowe
na powrót z łowów…

303
00:29:27,247 --> 00:29:29,499
trafiały na blokadę swojej trasy.

304
00:29:30,833 --> 00:29:34,420
Wiele czekało więc przy brzegu
do zachodu słońca…

305
00:29:36,548 --> 00:29:38,508
kiedy tłumy wracały do domu.

306
00:29:47,809 --> 00:29:51,855
Ale w tym roku plaża jest opustoszała.

307
00:29:59,779 --> 00:30:02,448
Pingwiny rezygnują z dawnych zwyczajów

308
00:30:02,532 --> 00:30:06,411
i wracają do domu
po zaledwie paru godzinach w morzu

309
00:30:07,370 --> 00:30:10,164
z mnóstwem ryb dla swoich piskląt.

310
00:30:16,921 --> 00:30:22,552
A ponieważ dzień jest wciąż młody,
mogą wrócić do morza raz jeszcze.

311
00:30:28,474 --> 00:30:33,605
Te pisklęta są teraz karmione
dwa albo nawet trzy razy dziennie.

312
00:30:36,441 --> 00:30:39,360
Są nie tylko zdrowsze i szybciej rosną,

313
00:30:39,444 --> 00:30:44,991
ale wiele takich rodzin
z powodzeniem wychowuje bliźnięta.

314
00:30:46,951 --> 00:30:49,120
To nie koniec dobrych wieści.

315
00:30:49,204 --> 00:30:50,705
W kolejnych tygodniach

316
00:30:50,788 --> 00:30:56,169
niektórzy rodzice wychowają
drugi lęg piskląt,

317
00:30:56,711 --> 00:31:00,215
czego nie widziano tutaj od ponad dekady.

318
00:31:03,593 --> 00:31:06,930
Przez lata zakładaliśmy,
że tutejsze pingwiny i ludzie

319
00:31:07,013 --> 00:31:08,932
żyli w zgodzie.

320
00:31:12,727 --> 00:31:17,190
Ale w rzeczywistości
utrudnialiśmy im życie.

321
00:31:21,569 --> 00:31:24,447
A ponieważ populacja pingwinów w RPA

322
00:31:24,531 --> 00:31:28,618
spadła o prawie 70%
w ciągu ostatnich 30 lat…

323
00:31:30,620 --> 00:31:33,039
potrzebują każdej pomocy,
jaką możemy im dać.

324
00:31:42,090 --> 00:31:46,427
Świetnie mają się nie tylko
młode zwierząt miejskich.

325
00:31:48,096 --> 00:31:51,516
Do tej pory efekty tegorocznych restrykcji

326
00:31:51,599 --> 00:31:55,144
są już odczuwalne
w nawet najdzikszych miejscach na Ziemi.

327
00:31:55,228 --> 00:31:57,438
MASAI MARA - KENIA
300 000+ ODWIEDZAJĄCYCH ROCZNIE

328
00:31:57,522 --> 00:32:01,317
Zmieniły zdolność pewnego dużego kota
do ochrony swoich młodych.

329
00:32:04,529 --> 00:32:05,780
Mowa o gepardzie.

330
00:32:11,035 --> 00:32:13,872
To najszybszy sprinter na Ziemi.

331
00:32:30,221 --> 00:32:31,681
Ale ma słabość.

332
00:32:31,764 --> 00:32:37,020
Jego drobna budowa sprawia, że brakuje mu
siły konkurencyjnych drapieżników,

333
00:32:38,980 --> 00:32:41,441
takich jak lwy i hieny.

334
00:32:46,154 --> 00:32:51,743
Chętnie ukradną posiłek geparda
i nie zawahają się przed zabiciem młodego.

335
00:33:02,754 --> 00:33:05,465
Gepardy próbują działać w ukryciu.

336
00:33:08,176 --> 00:33:10,178
Ale z dwoma młodymi do wykarmienia,

337
00:33:10,970 --> 00:33:15,016
ta matka musi upolować ofiarę
co dwa do trzech dni.

338
00:33:31,741 --> 00:33:33,034
Kiedy ona poluje,

339
00:33:33,117 --> 00:33:37,080
jej półroczne potomstwo
ukrywa się w wysokiej trawie.

340
00:33:40,166 --> 00:33:45,880
Kiedy tylko zabije ofiarę,
staje jednak przed dylematem.

341
00:33:50,802 --> 00:33:53,179
Znajduje się setki metrów od nich,

342
00:33:53,638 --> 00:33:56,349
a padlina jest za duża,
żeby ją zawlec z powrotem.

343
00:33:58,268 --> 00:34:02,480
Jeśli ją zostawi, istnieje ryzyko,
że ukradną ją padlinożercy.

344
00:34:05,984 --> 00:34:09,487
Rozwiązuje problem,
używając cichego, świergoczącego zewu,

345
00:34:10,655 --> 00:34:12,407
którym przywołuje młode.

346
00:34:15,200 --> 00:34:16,410
Musi być ostrożna.

347
00:34:17,120 --> 00:34:19,497
Jeśli będzie wołać za głośno lub za długo,

348
00:34:19,581 --> 00:34:23,167
przyciągnie swoich wrogów
do bezbronnych młodych.

349
00:34:26,504 --> 00:34:28,590
Właśnie w tej chwili

350
00:34:28,673 --> 00:34:32,135
gepardowi najtrudniej jest
dać się usłyszeć.

351
00:34:36,305 --> 00:34:38,725
W latach przed lockdownem

352
00:34:38,807 --> 00:34:42,687
widok polującego geparda
był na szczycie listy życzeń

353
00:34:42,769 --> 00:34:44,772
turystów w Masai Mara.

354
00:34:45,606 --> 00:34:49,986
Ale tłum otaczający matkę,
która zabiła ofiarę, stanowił problem.

355
00:34:51,863 --> 00:34:54,115
Jest dużo zamieszania.
Ciągle jeżdżą tędy pojazdy.

356
00:34:54,199 --> 00:34:55,408
BADACZ GEPARDÓW

357
00:34:55,992 --> 00:34:59,370
Przewodnicy mówią przez radio,
ludzie rozmawiają ze sobą.

358
00:35:00,914 --> 00:35:05,418
Zgiełk zagłuszał zew,
którym matki nawoływały swoje młode.

359
00:35:06,085 --> 00:35:07,837
Cały ten hałas

360
00:35:07,921 --> 00:35:12,342
zagłusza naturalne sygnały,
których gepardy potrzebują do przeżycia.

361
00:35:15,720 --> 00:35:20,683
Zmuszone do nawoływań,
ryzykowały, że zaalarmują rywali.

362
00:35:30,610 --> 00:35:32,195
Ale w tym roku

363
00:35:32,278 --> 00:35:36,241
tej matce prawie w ogóle
nie przeszkadzają ludzie.

364
00:35:41,538 --> 00:35:45,041
Po zaledwie paru okrzykach
na pustej sawannie…

365
00:35:49,087 --> 00:35:50,964
młode słyszą swoją mamę…

366
00:35:57,303 --> 00:35:59,222
i dołączają do niej.

367
00:36:03,685 --> 00:36:06,354
Matki nawołują teraz krócej.

368
00:36:06,437 --> 00:36:09,774
Wystarczy raz lub dwa
i młode reagują natychmiast.

369
00:36:12,235 --> 00:36:13,945
Bez obecności ludzi

370
00:36:14,028 --> 00:36:17,407
naukowcy już zauważają,
że młode gepardy radzą sobie lepiej.

371
00:36:19,868 --> 00:36:23,746
Przed COVID-em
przeżywało dwa do trzech młodych.

372
00:36:23,830 --> 00:36:28,042
A teraz trafiamy na więcej gepardów
starszych niż trzy miesiące.

373
00:36:28,126 --> 00:36:29,836
To napawa nas optymizmem.

374
00:36:29,919 --> 00:36:34,799
Być może teraz więcej młodych przeżyje,
a to oznacza, że gepardów będzie więcej.

375
00:36:37,760 --> 00:36:41,973
W Afryce pozostało
zaledwie 7000 dorosłych gepardów…

376
00:36:43,975 --> 00:36:45,852
więc każde młode jest cenne.

377
00:37:05,330 --> 00:37:08,416
Podczas gdy rok wciąż jest dla nas trudny…

378
00:37:08,499 --> 00:37:09,834
PARK NARODOWY BWINDI

379
00:37:09,918 --> 00:37:15,506
…coraz więcej zagrożonych zwierząt
korzysta z większych szans na przeżycie.

380
00:37:20,553 --> 00:37:23,556
Rzadziej niepokojone w 2020 r.,

381
00:37:23,640 --> 00:37:24,933
tutejsze goryle górskie

382
00:37:25,016 --> 00:37:28,686
urodziły
dwukrotnie więcej dzieci niż zwykle.

383
00:37:34,609 --> 00:37:36,110
Na południowym wybrzeżu Anglii…

384
00:37:36,194 --> 00:37:37,195
ANGLIA

385
00:37:37,278 --> 00:37:42,700
…pławikoniki kolczaste pojawiają się
w liczbie niewidzianej od dekady.

386
00:37:43,201 --> 00:37:48,623
Ich dom w trawie morskiej odbudowuje się
po szkodach spowodowanych przez statki.

387
00:37:54,045 --> 00:37:55,380
KENIA

388
00:37:55,463 --> 00:37:58,716
Natomiast w Kenii żadnego nosorożca
nie zabito dla jego rogów

389
00:37:59,384 --> 00:38:02,720
po raz pierwszy od 1999.

390
00:38:11,437 --> 00:38:14,107
Mija pełny rok od początku lockdownu.

391
00:38:14,190 --> 00:38:15,358
12 MIESIĘCY

392
00:38:15,441 --> 00:38:20,238
Rok, w którym wielu z nas
znalazło pocieszenie w świecie natury.

393
00:38:20,947 --> 00:38:25,869
Rok, w którym świat
odmienił się na niezwykłe sposoby.

394
00:38:29,080 --> 00:38:32,208
Roczne światowe emisje dwutlenku węgla

395
00:38:32,292 --> 00:38:35,044
zmniejszyły się o ponad 6%.

396
00:38:35,128 --> 00:38:37,589
To największy
odnotowany dotychczas spadek.

397
00:38:39,507 --> 00:38:43,845
Pod powierzchnią Ziemi
również zachodziły ogromne zmiany.

398
00:38:44,846 --> 00:38:48,641
Dzięki o połowie mniejszym wibracjom
powodowanym przez podróże i przemysł

399
00:38:48,725 --> 00:38:53,479
był to najcichszy okres pod ziemią,
odkąd prowadzone są zapisy.

400
00:38:57,817 --> 00:39:00,737
Ale efekty lockdownu
nie będą trwać wiecznie.

401
00:39:02,238 --> 00:39:05,658
Jak zainspirować nas może ten moment,

402
00:39:05,742 --> 00:39:09,495
żebyśmy znaleźli sposoby
na lepsze współistnienie z naturą?

403
00:39:14,417 --> 00:39:17,921
W Indiach
niektórzy już korzystają z okazji,

404
00:39:18,004 --> 00:39:19,714
żeby żyć bardziej harmonijnie

405
00:39:19,797 --> 00:39:24,177
obok potężnych, ale zagrożonych zwierząt.

406
00:39:27,680 --> 00:39:32,185
ASAM - INDIE
POPULACJA 36 MILIONÓW

407
00:39:33,603 --> 00:39:35,647
Dorosły azjatycki słoń

408
00:39:35,730 --> 00:39:40,401
potrzebuje 150 kilogramów
jedzenia dziennie.

409
00:39:41,611 --> 00:39:45,031
Ale ponieważ zostało
tylko 5% ich naturalnych siedlisk,

410
00:39:45,615 --> 00:39:48,993
a dużą część ich leśnego domu
zastąpiono polami uprawnymi…

411
00:39:49,077 --> 00:39:53,706
tutejsze słonie często pustoszą plony,
żeby przeżyć.

412
00:40:06,010 --> 00:40:10,056
W odpowiedzi farmerzy
próbują bronić swoich pól.

413
00:40:11,474 --> 00:40:17,397
Ale mimo to regularnie tracą ponad połowę
zbiorów ryżu, od których są zależni.

414
00:40:30,159 --> 00:40:33,913
Spędzamy całą noc,
przeganiając je do lasu.

415
00:40:33,997 --> 00:40:39,627
Ale wracają i musimy zaczynać od nowa.

416
00:40:53,766 --> 00:40:57,061
Zagrożone są nie tylko farmy.

417
00:41:00,064 --> 00:41:03,651
Słonie szukają też jedzenia w wioskach

418
00:41:03,735 --> 00:41:06,362
i w efekcie czasem tratują ludzi.

419
00:41:11,075 --> 00:41:12,076
W całym kraju

420
00:41:12,160 --> 00:41:15,830
około 400 ludzi i 100 słoni

421
00:41:15,914 --> 00:41:18,917
ginie co roku w tych konfliktach.

422
00:41:25,840 --> 00:41:28,885
Ale jedna społeczność
próbuje nowego sposobu

423
00:41:28,968 --> 00:41:30,678
na rozwiązanie tego problemu.

424
00:41:31,262 --> 00:41:34,432
Pracownicy z miasta, którzy wrócili
do domu z powodu lockdownu,

425
00:41:35,016 --> 00:41:37,310
mogą zapewnić dodatkową, potrzebną pomoc

426
00:41:37,393 --> 00:41:41,648
przy projekcie prowadzonym przez lokalną
organizację zajmującą się ochroną.

427
00:41:43,274 --> 00:41:45,151
Lockdown dał nam wielką szansę…

428
00:41:45,235 --> 00:41:46,236
DZIAŁACZKA NA RZECZ OCHRONY PRZYRODY

429
00:41:46,319 --> 00:41:50,031
…żeby założyć plantację dla dzikich słoni.

430
00:41:51,824 --> 00:41:54,911
Wokół krawędzi lasu sadzą strefę buforową

431
00:41:54,994 --> 00:42:00,041
złożoną z szybko rosnącego dzikiego ryżu
i traw do jedzenia dla słoni.

432
00:42:02,835 --> 00:42:07,423
Cała społeczność,
złożona z ponad 500 osób, przyszła pomóc.

433
00:42:07,507 --> 00:42:08,550
DZIAŁACZ NA RZECZ OCHRONY PRZYRODY

434
00:42:09,300 --> 00:42:11,052
W zaledwie parę miesięcy

435
00:42:11,135 --> 00:42:17,350
przekształcają prawie 400 akrów,
1,6 kilometrów kwadratowych, swojej ziemi.

436
00:42:19,394 --> 00:42:22,480
I teraz, zamiast wypędzać słonie,

437
00:42:22,564 --> 00:42:25,400
urządzają im ceremonię powitalną.

438
00:42:34,367 --> 00:42:36,619
Plony są gotowe do zbiorów.

439
00:42:38,246 --> 00:42:41,875
Ale czy słonie zjedzą trawy,
które dla nich zasadzono…

440
00:42:43,918 --> 00:42:46,671
czy splądrują pola farmerów?

441
00:42:51,551 --> 00:42:53,553
Kiedy ludzie wracają do domu…

442
00:42:54,971 --> 00:42:58,558
coś na krawędzi lasu zaczyna się poruszać.

443
00:43:06,733 --> 00:43:11,946
Jeden po drugim,
słonie wyłaniają się zza osłony drzew.

444
00:43:14,949 --> 00:43:16,284
Matki.

445
00:43:17,785 --> 00:43:19,287
Młode.

446
00:43:19,370 --> 00:43:24,375
Cała wielopokoleniowa rodzina
złożona z 26 głodnych słoni.

447
00:43:26,711 --> 00:43:28,379
Ale jak daleko zajdą?

448
00:43:33,760 --> 00:43:36,596
Trzymając się blisko krawędzi lasu,

449
00:43:38,097 --> 00:43:42,936
decydują się pożywiać jedynie plonami,
które dla nich zasadzono.

450
00:43:46,147 --> 00:43:48,816
Wcześniej je przepędzaliśmy.

451
00:43:48,900 --> 00:43:50,902
Ale teraz sytuacja się zmieniła.

452
00:43:50,985 --> 00:43:54,280
To przyjemne uczucie… cieszymy się.

453
00:43:59,202 --> 00:44:01,788
Wraz z upływem okresu zbiorów

454
00:44:01,871 --> 00:44:06,459
słonie nigdy nie zapuszczają się
na pola farmerów

455
00:44:07,085 --> 00:44:09,003
ani nie wchodzą do wioski.

456
00:44:12,507 --> 00:44:14,634
Jeśli kochamy słonie,

457
00:44:14,717 --> 00:44:17,595
to one też nas kochają.

458
00:44:21,224 --> 00:44:25,186
Roślinna strefa buforowa
zapewnia długoterminowe rozwiązanie

459
00:44:25,270 --> 00:44:27,480
starego jak świat konfliktu.

460
00:44:29,941 --> 00:44:32,026
Sąsiadujące wnioski już rozmawiają

461
00:44:32,110 --> 00:44:36,865
z organizacją zajmującą się ochroną
na temat wdrożenia go.

462
00:44:50,295 --> 00:44:53,047
Wspominając miniony rok,

463
00:44:53,131 --> 00:44:56,551
który był dla wielu z nas bardzo trudny,

464
00:44:56,634 --> 00:45:01,222
czego możemy się nauczyć,
żeby zabezpieczyć przyszłość świata natury

465
00:45:01,306 --> 00:45:02,932
oraz naszą własną?

466
00:45:05,643 --> 00:45:09,022
Musimy myśleć o tym,
jak będziemy współistnieć.

467
00:45:10,106 --> 00:45:14,235
Musimy sobie uświadomić,
że możemy dzielić przestrzeń z przyrodą.

468
00:45:14,903 --> 00:45:19,365
Nie możemy zakładać,
że po powrocie będziemy robić to samo.

469
00:45:21,284 --> 00:45:25,205
Zadziwiająca szybkość
i różnorodność odpowiedzi natury

470
00:45:25,288 --> 00:45:29,042
pokazała,
że nawet drobne zmiany w naszym życiu

471
00:45:29,125 --> 00:45:33,671
mogą mieć decydujące znaczenie
dla dzikiej przyrody na całym świecie.

472
00:45:37,508 --> 00:45:41,179
Każdego lata
można zamykać na trochę plażę.

473
00:45:41,262 --> 00:45:44,098
Można zamykać ją na noc.
Niekoniecznie w dzień.

474
00:45:44,182 --> 00:45:47,060
To bardzo małe zmiany,
które mogą wprowadzić ludzie,

475
00:45:47,143 --> 00:45:50,438
żeby razem z dziką przyrodą
wspólnie odnosić sukcesy.

476
00:45:51,648 --> 00:45:54,567
Jeśli poprosimy,
żeby statki pływały wolniej

477
00:45:54,651 --> 00:45:58,363
i może zgrupujemy ich ruch,
mogą mieć mniejszy wpływ na planetę

478
00:45:58,446 --> 00:46:01,449
i chronić podwodny pejzaż dźwiękowy
oraz wieloryby.

479
00:46:02,325 --> 00:46:05,078
Przygotowujemy zalecenia dla władz parku,

480
00:46:05,161 --> 00:46:10,458
które mają promować odpowiednie zachowanie
wśród turystów i przewodników,

481
00:46:10,542 --> 00:46:13,002
zapewniające tym zwierzętom przetrwanie.

482
00:46:14,087 --> 00:46:18,424
Ten niezwykły rok, który odmienił świat,

483
00:46:19,008 --> 00:46:22,762
pokazał nam nie tylko,
że możemy pomóc rozkwitnąć przyrodzie,

484
00:46:23,555 --> 00:46:25,682
ale też, jeśli tak postanowimy,

485
00:46:26,266 --> 00:46:30,186
zmienić stan zdrowia planety
dla wszystkich.

486
00:46:31,396 --> 00:46:33,565
To najwyższa pora,

487
00:46:33,648 --> 00:46:37,986
żebyśmy wszyscy przyczynili się
do zmniejszenia zanieczyszczenia.

488
00:46:38,736 --> 00:46:42,323
Bynajmniej nie jesteśmy
oddzieleni od świata natury.

489
00:46:44,117 --> 00:46:48,746
Odkryliśmy za to,
że nasze życia są ze sobą połączone

490
00:46:48,830 --> 00:46:51,332
na głębokie i zaskakujące sposoby.

491
00:46:53,376 --> 00:46:55,837
Jeśli mamy rozwijać się w przyszłości,

492
00:46:55,920 --> 00:46:58,923
teraz jest kluczowy moment na to,

493
00:46:59,757 --> 00:47:02,594
żeby znaleźć sposób na dzielenie planety

494
00:47:04,512 --> 00:47:06,890
z całym życiem na Ziemi obok nas.

495
00:48:11,538 --> 00:48:13,540
Napisy: Marzena Falkowska