1 00:00:02,000 --> 00:00:07,000 Downloaded from YTS.MX 2 00:00:08,000 --> 00:00:13,000 Official YIFY movies site: YTS.MX 3 00:00:33,242 --> 00:00:38,413 JEJU-DO, ZUID-KOREA 4 00:01:44,104 --> 00:01:46,982 Ik ben een haenyeo. 5 00:01:48,942 --> 00:01:53,780 Wij haenyeo duiken in de oceaan om zeevruchten te verzamelen… 6 00:01:53,780 --> 00:01:57,409 …en vertrouwen daarbij volledig op onze adem. 7 00:02:14,301 --> 00:02:17,763 De oceaan geeft ons wat we nodig hebben… 8 00:02:18,805 --> 00:02:22,267 …en voelt voor ons aan als een liefdevolle omhelzing. 9 00:02:29,900 --> 00:02:32,778 Maar het is meer dan dat. 10 00:02:34,154 --> 00:02:39,117 Haenyeo zijn is een roeping. 11 00:02:42,412 --> 00:02:46,166 Haenyeo zijn de beschermers van de zee… 12 00:02:47,960 --> 00:02:51,088 …en wij waken over de oceaan. 13 00:02:51,713 --> 00:02:54,299 Al honderden jaren lang. 14 00:04:03,744 --> 00:04:09,541 Jeju is het thuisland van de haenyeo. 15 00:04:15,756 --> 00:04:18,591 Jeju staat bekend om drie dingen: 16 00:04:20,010 --> 00:04:21,845 de rotsen… 17 00:04:23,013 --> 00:04:25,390 …de wind… 18 00:04:27,351 --> 00:04:29,269 …en de vrouwen. 19 00:04:29,645 --> 00:04:35,526 De andere kant op. Eén, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht. 20 00:04:35,776 --> 00:04:37,069 Schudden met die heupen. 21 00:04:42,783 --> 00:04:45,786 - Zeven en acht. - Genoeg geswingd. Volg mij. 22 00:04:48,372 --> 00:04:50,749 Van wie is dit? Pak dit eens. 23 00:04:53,669 --> 00:04:55,796 Instappen maar. 24 00:04:57,840 --> 00:05:03,720 Je hebt daar een hele lading bijvoet. Geef mij er eens wat van, alsjeblieft. 25 00:05:12,896 --> 00:05:17,609 Dit is werk dat je met hart en ziel doet. 26 00:05:18,735 --> 00:05:22,114 Onze moeders en grootmoeders deden dit ook. 27 00:05:25,409 --> 00:05:31,206 We duiken zelfs als het koud is of als we geen zin hebben. Het zit ons in het bloed. 28 00:05:32,749 --> 00:05:34,877 We zijn tenslotte vrouwen. 29 00:05:42,301 --> 00:05:44,887 Krijg je dit naar boven? 30 00:05:44,970 --> 00:05:48,182 - Ik moet wel. - We doen het samen. 31 00:05:48,974 --> 00:05:50,601 Leg daar maar neer. 32 00:05:53,729 --> 00:05:58,901 Maar de zee is veranderd en er zijn niet veel haenyeo meer over. 33 00:06:00,068 --> 00:06:04,990 De haenyeo-cultuur verdwijnt stukje bij beetje. 34 00:06:25,594 --> 00:06:29,097 Vraag alsjeblieft niet 35 00:06:29,097 --> 00:06:32,684 Vraag alsjeblieft niet naar m'n leeftijd 36 00:06:32,684 --> 00:06:38,232 Ik heb niets noemenswaardigs gedaan In mijn korte jeugd 37 00:06:42,027 --> 00:06:46,365 Vroeger gebruikten we roeiboten… 38 00:06:46,448 --> 00:06:50,953 …in plaats van motorboten om rondom het eiland te duiken. 39 00:06:50,953 --> 00:06:53,539 En als we roeiden, zongen we. 40 00:06:54,248 --> 00:07:01,129 Wat moet ik doen nu mijn jeugd vervliegt? 41 00:07:09,179 --> 00:07:14,810 Zo gaat het nu eenmaal in het leven 42 00:07:16,770 --> 00:07:18,814 Prachtig, hoor. 43 00:07:24,820 --> 00:07:28,448 Hé, chef. Hoe laat is het nu? 44 00:07:28,532 --> 00:07:30,075 7.30 uur. 45 00:07:30,158 --> 00:07:34,454 Ik ga vier uur aan het werk. Dan kom ik eruit. 46 00:07:35,330 --> 00:07:39,585 - Hopelijk vang je veel. - Dat komt wel goed. 47 00:07:51,346 --> 00:07:57,060 Vroeger kon ik nog niet zwemmen. Toch trok de zee me altijd al. 48 00:07:57,853 --> 00:08:02,900 Ik wilde thuis nooit taakjes doen. M'n moeder zat me altijd achter de vodden… 49 00:08:02,900 --> 00:08:06,361 …maar in de zee was ik vrij en kon ik spelen. 50 00:08:06,904 --> 00:08:10,741 Dus op mijn 16e ben ik haenyeo geworden. 51 00:08:25,923 --> 00:08:30,302 Mijn moeder wilde dat ik jong trouwde. 52 00:08:30,302 --> 00:08:34,847 En ik was gehoorzaam, dus dat deed ik. Ik trouwde en stopte met duiken. 53 00:08:35,307 --> 00:08:37,768 Wat was ik naïef… Veel te naïef. 54 00:08:38,018 --> 00:08:41,563 Mijn man hield wel van een feestje. 55 00:08:41,730 --> 00:08:46,026 Misschien wilde hij niet hard werken omdat hij wist dat hij jong zou sterven. 56 00:08:46,443 --> 00:08:50,197 Toen ben ik weer haenyeo geworden om te kunnen overleven. 57 00:08:51,281 --> 00:08:54,743 Ik heb 52 jaar gewerkt. 58 00:08:54,868 --> 00:08:59,248 En nu ik m'n leven eindelijk op orde heb, scheidt m'n lijf ermee uit. 59 00:09:00,249 --> 00:09:03,669 M'n portemonnee is gevuld, maar m'n huid hangt er slapjes bij. 60 00:09:04,127 --> 00:09:07,089 Dat is de ironie van het leven. 61 00:09:20,227 --> 00:09:21,603 Moet je zien. 62 00:09:23,772 --> 00:09:27,234 Obunjagi, familie van de zeeoren. 63 00:09:45,419 --> 00:09:50,048 Kapitein, we vertrekken morgen om 8.00 uur. 64 00:09:59,850 --> 00:10:04,062 GOSAN-RI 65 00:10:05,522 --> 00:10:10,611 Het uitladen van de boot is zwaar en zee-egels vangen vind ik vreselijk. 66 00:10:12,196 --> 00:10:16,658 - Hoeveel per 100 gram? - 13.000 won per 100 gram. 67 00:10:16,658 --> 00:10:19,036 Dat is de groothandelsprijs. 68 00:10:20,913 --> 00:10:24,333 Sommigen vangen ze graag, want ze leveren veel op. 69 00:10:24,666 --> 00:10:29,922 Na vier uur verzamelen, ben ik ook nog vier uur bezig met pellen. 70 00:10:30,297 --> 00:10:33,342 De snelsten doen het in drie uur… 71 00:10:33,342 --> 00:10:36,595 …dus ik ben altijd een blok aan iedereens been. 72 00:10:38,222 --> 00:10:42,601 Als ik veel vang, voel ik me totaal niet moe. 73 00:10:42,768 --> 00:10:48,106 Maar als ik maar weinig vang, kom ik uitgeput en geïrriteerd terug. 74 00:10:50,734 --> 00:10:53,654 - Dan verdien je niks. - Niks. 75 00:10:54,363 --> 00:10:58,909 Maar hoe dan ook voel ik me altijd gelukkig in het water. 76 00:10:59,117 --> 00:11:01,912 Ik heb er altijd plezier in. 77 00:11:07,709 --> 00:11:13,674 Vroeger, toen wij nog jong waren, keken de mensen op haenyeo neer. 78 00:11:15,843 --> 00:11:20,472 Als je man bijvoorbeeld een invloedrijk iemand in het dorp was… 79 00:11:20,639 --> 00:11:25,936 …zei hij: 'Moet je me echt beschamen door als haenyeo te werken?' 80 00:11:42,953 --> 00:11:45,956 Nou ja, ik wist niet beter… 81 00:11:45,956 --> 00:11:49,835 …dus ik wilde niet dat mensen wisten dat ik haenyeo was. 82 00:11:51,837 --> 00:11:57,259 Op bijeenkomsten van onze mannen waren we de enige haenyeo. 83 00:11:57,259 --> 00:12:01,763 De vrouwen van de andere mannen waren geen haenyeo en zagen er piekfijn uit… 84 00:12:01,763 --> 00:12:05,392 …maar onze gezichten waren gebruind van ons werk in de zon. 85 00:12:05,392 --> 00:12:09,188 We waren zo geïntimideerd dat we geen woord durfden te zeggen. 86 00:12:09,188 --> 00:12:11,523 Onze gezichten waren zo donker… 87 00:12:12,566 --> 00:12:16,528 …daar kon geen make-up tegenop, dus iedereen kon het zien. 88 00:12:17,404 --> 00:12:19,907 - Zo was het toch? - We schaamden ons kapot. 89 00:12:20,699 --> 00:12:23,410 Dat was lang geleden. 90 00:12:26,205 --> 00:12:28,624 En tegenwoordig… 91 00:12:28,957 --> 00:12:34,922 …worden we erkend door UNESCO, dus we mogen trots zijn op wat we doen. 92 00:12:35,756 --> 00:12:40,260 Ik ben nu met trots een haenyeo. Dat was vroeger wel anders. 93 00:12:52,314 --> 00:12:56,568 Ik wil graag als haenyeo blijven werken, want ik vind het leuk. 94 00:12:57,069 --> 00:12:59,696 Maar ik wil wel minder gaan werken… 95 00:12:59,696 --> 00:13:04,535 …en me vanaf nu vooral op vrijwilligerswerk richten. 96 00:13:07,579 --> 00:13:08,705 Hallo. 97 00:13:09,081 --> 00:13:14,503 Ik ben Jang Soon Deok, jullie gids. Ik duik hier in de oceaan. 98 00:13:14,503 --> 00:13:19,341 Pas goed op waar je loopt, alsjeblieft. Er zitten hier slangen. 99 00:13:19,341 --> 00:13:22,427 Volg mij maar. Langzaam en voorzichtig lopen. 100 00:13:38,360 --> 00:13:41,405 Dat zijn plekken waar we soms duiken. 101 00:13:41,697 --> 00:13:44,825 Er ligt meer afval dan verwacht. 102 00:13:44,825 --> 00:13:47,494 's Winters hoopt daar meer afval op. 103 00:13:47,578 --> 00:13:51,623 Het komt vooral vanuit China en Japan. En van het Koreaanse vasteland. 104 00:13:58,714 --> 00:14:05,012 Toen ik nog een meisje was, lag er geen afval zoals piepschuim in zee. 105 00:14:05,095 --> 00:14:08,891 Nu liggen er hele bergen afval. 106 00:14:09,808 --> 00:14:14,646 Sommige hopen liggen al zo lang te rotten… 107 00:14:14,730 --> 00:14:18,442 …dat er een smerig goedje uit vloeit. 108 00:14:19,067 --> 00:14:26,074 Door dit soort dingen is de oceaan vervuild geraakt. 109 00:14:26,700 --> 00:14:31,955 Haenyeo hebben al zoveel doorstaan… 110 00:14:32,039 --> 00:14:34,875 …om onze zee te beschermen. 111 00:14:34,875 --> 00:14:39,338 En waarom? Omdat wij ons in de zee op ons best voelen. 112 00:14:51,642 --> 00:14:55,187 Ik ben op m'n 20e begonnen. 113 00:14:55,187 --> 00:14:59,733 Ik moest veel zeeslakken vangen om m'n familie te onderhouden. 114 00:15:01,193 --> 00:15:04,780 Het leven was toen zwaar en de mensen waren arm. 115 00:15:06,865 --> 00:15:12,454 Volgens mij was ik er best goed in. Als m'n net vol zat omdat ik zoveel ving… 116 00:15:12,913 --> 00:15:17,042 …gooide ik 't leeg op de kant en dook ik er meteen weer in. 117 00:15:18,001 --> 00:15:23,173 Zee-egels verzamelen kan ik als de beste. Dat betaalt goed… 118 00:15:23,173 --> 00:15:27,845 …en ik kan financieel onafhankelijk zijn omdat ik gezond ben. 119 00:15:36,687 --> 00:15:41,441 GWIDEOK-RI 120 00:15:45,320 --> 00:15:46,530 Hé. 121 00:15:46,822 --> 00:15:51,910 Waar is iedereen? Het is al 6.00 uur. Ongelofelijk. Ze zijn er nog niet eens. 122 00:15:51,994 --> 00:15:54,663 - Ze hadden 7.00 uur gezegd. - Echt? 123 00:15:54,788 --> 00:15:57,624 - Nee, hè. - Dat zei de kapitein. 124 00:16:02,171 --> 00:16:04,256 Gaan jullie misschien niet? 125 00:16:04,339 --> 00:16:08,135 Ja, dat zou kunnen. Als de oudsten dat bepalen, gaan we niet. 126 00:16:08,886 --> 00:16:12,472 Naar zeeslakken kun je altijd wel duiken, maar zee-egels… 127 00:16:12,931 --> 00:16:16,518 …hebben stekels die je hoofd kunnen doorboren. 128 00:16:23,984 --> 00:16:25,485 Er is heibel. 129 00:16:26,236 --> 00:16:29,489 Wie had het over 7.30 uur? 130 00:16:29,990 --> 00:16:33,410 Joo Hwa. Waarom kom je om 6.30 uur aankakken? 131 00:16:33,410 --> 00:16:36,914 De kapitein wilde om 6.00 uur weg. 132 00:16:37,122 --> 00:16:40,667 - Niet zo schreeuwen. - Maar ik ben woest. 133 00:16:41,376 --> 00:16:43,670 Haeng Ja, hou nou maar op. 134 00:16:43,712 --> 00:16:45,380 Ik heb een foutje gemaakt. 135 00:16:45,422 --> 00:16:48,926 Grutjes. Ik heb een foutje gemaakt. Kun je me ooit vergeven? 136 00:16:52,095 --> 00:16:54,640 Oké, kunnen we ons nu klaarmaken? 137 00:17:00,938 --> 00:17:04,023 - Is het te lopen? - Nee. Instappen. 138 00:17:04,023 --> 00:17:04,858 Hup. 139 00:17:06,443 --> 00:17:08,153 Oké, we gaan. 140 00:17:15,993 --> 00:17:21,290 We dragen nog niet zo heel lang wetsuits, pas sinds een jaar of 40. 141 00:17:23,627 --> 00:17:27,506 Flippers mochten toen niet. Dan zouden we te snel te veel vangen. 142 00:17:30,968 --> 00:17:37,641 De generatie na ons gaat misschien wel zuurstofflessen gebruiken. 143 00:17:39,142 --> 00:17:44,648 Maar voor nu houden we alles liever bij het oude. 144 00:17:44,648 --> 00:17:49,820 Urenlange diensten met een zuurstoftank zouden toch leiden tot overbevissing. 145 00:17:51,071 --> 00:17:54,658 Als je te veel in één duik wil vangen, dan adem je water in. 146 00:17:54,992 --> 00:17:56,326 Dan ga je dood. 147 00:17:57,536 --> 00:18:04,334 En als je te ver de zee op gaat, krijg je met hoge golven te maken. 148 00:18:06,295 --> 00:18:09,089 De stroming onder water kan ons te ver meeslepen. 149 00:18:12,176 --> 00:18:15,596 De dood ligt altijd op de loer. 150 00:18:20,684 --> 00:18:25,439 HISTORICUS, COMITÉ VOOR HET BEHOUD VAN DE HAENYEO-TRADITIE 151 00:18:25,689 --> 00:18:32,696 Het beroep van haenyeo is absoluut niet makkelijk… 152 00:18:32,696 --> 00:18:36,491 …vooral vanwege de gevaren. Daarom zijn er niet veel haenyeo meer. 153 00:18:36,491 --> 00:18:43,498 De jonge haenyeo vragen vaak waarom ze geen zuurstofmaskers mogen dragen. 154 00:18:44,249 --> 00:18:46,668 Maar zo doen de haenyeo dat niet. 155 00:18:50,756 --> 00:18:54,676 Om zeevruchten te verzamelen… 156 00:18:54,760 --> 00:19:00,015 …moeten ze hun adem soms wel twee minuten lang kunnen inhouden. 157 00:19:06,522 --> 00:19:09,691 Vijf meter onder water begin je de druk te voelen. 158 00:19:09,691 --> 00:19:16,156 Die kun je vergelijken met een enorm blauw glas dat je naar beneden drukt. 159 00:19:16,823 --> 00:19:20,744 Hoe dieper je duikt, hoe dikker dat glas wordt. 160 00:19:20,744 --> 00:19:23,080 Dus als je weer naar boven gaat… 161 00:19:23,830 --> 00:19:29,378 …moet je met al je kracht door dat 'blauwe glas' heen breken. 162 00:19:30,045 --> 00:19:35,843 Haenyeo herhalen dat proces tijdens één dienst wel 100 tot 300 keer. 163 00:19:36,426 --> 00:19:43,225 Ram je hoofd eens 300 keer per dag ergens tegenaan. Daar krijg je hoofdpijn van. 164 00:19:48,480 --> 00:19:53,861 Als er dode haenyeo worden gevonden op zee… 165 00:19:54,152 --> 00:19:59,449 …zit hun net vreemd genoeg altijd vol met zeeoren en andere zeevruchten. 166 00:20:00,534 --> 00:20:05,914 Alsof de dood ze lokt met geluk als aas. 167 00:20:06,373 --> 00:20:10,711 De dag dat ze stierven, hadden ze de jackpot gevonden. 168 00:20:37,321 --> 00:20:39,114 Ik ben kapot. 169 00:20:39,781 --> 00:20:42,784 Ik ben ook doodop. 170 00:20:45,078 --> 00:20:48,165 Zee-egels vangen gaat wel, maar het pellen… 171 00:20:48,165 --> 00:20:51,460 Jij krijgt tenminste hulp. 172 00:20:51,835 --> 00:20:56,590 En wie helpt mij? Misschien moet ik toch maar op zoek naar 'n man. 173 00:20:57,049 --> 00:21:00,594 Wie belt me rond deze tijd? 174 00:21:00,802 --> 00:21:05,098 - Misschien wel een leuke man. - Zou het m'n dode man zijn? 175 00:21:05,098 --> 00:21:07,476 - Wie weet. - Laat maar gaan. 176 00:21:07,476 --> 00:21:09,895 - Waar ligt-ie? - Laat toch gaan. 177 00:21:09,895 --> 00:21:12,773 - Het is vast niks. - Hoe weet je dat nou? 178 00:21:12,940 --> 00:21:16,443 Zoek alsjeblieft een man om me met die zee-egels te helpen. 179 00:21:16,568 --> 00:21:18,487 Plak een briefje op je rug. 180 00:21:18,570 --> 00:21:21,698 'Ik zoek een man die zee-egels voor me wil pellen.' 181 00:21:22,991 --> 00:21:27,871 - Hoe zou het morgen gaan? - Ik betwijfel of we zee-egels vinden. 182 00:21:27,871 --> 00:21:30,958 Steeds als 't regent, komt het afvalwater van het veld… 183 00:21:30,958 --> 00:21:33,961 …met meststoffen en pesticiden, in de zee terecht. 184 00:21:33,961 --> 00:21:37,089 Het water wordt zo vies dat het zeegras gaat rotten. 185 00:21:37,631 --> 00:21:40,008 Dat is zorgwekkend. Er zit niks meer. 186 00:21:40,133 --> 00:21:43,262 Wij worden ouder en de kost verdienen wordt lastiger. 187 00:21:43,762 --> 00:21:45,180 Hoe moeten we 't nog redden? 188 00:21:49,434 --> 00:21:55,482 Toen we jong waren, barstte de zee nog van het leven. 189 00:22:00,320 --> 00:22:05,242 Iedereen in de gemeenschap werkte toen samen. 190 00:22:05,242 --> 00:22:08,579 Om roodwieren, viltwier en hijiki te verzamelen… 191 00:22:08,579 --> 00:22:13,667 …werkten haenyeo collectief en deelden de opbrengsten. 192 00:22:15,419 --> 00:22:18,672 Wij stopten alleen met werken… 193 00:22:18,672 --> 00:22:22,926 …als onze borsten opzwollen en we onze baby's moesten voeden. 194 00:22:23,343 --> 00:22:28,307 Ik denk niet dat de jongere generatie taai genoeg is om zo te leven. 195 00:22:28,640 --> 00:22:32,644 - Dat zouden ze niet willen. - Er is een generatieverschil. 196 00:22:32,728 --> 00:22:36,773 Ja. Het leven als haenyeo is zwaar. 197 00:22:38,192 --> 00:22:41,111 Wij hadden geen keus. 198 00:22:41,612 --> 00:22:44,990 Maar tegenwoordig wil niemand nog haenyeo worden. 199 00:22:53,832 --> 00:22:56,752 M'n wetsuit bleef aan deze spijker hangen. 200 00:22:56,752 --> 00:23:00,756 - Wat een pech. - Dat moet je wel repareren. 201 00:23:05,219 --> 00:23:07,429 Wat een figuurtje, meid. 202 00:23:12,643 --> 00:23:17,940 Er zijn steeds minder vrouwen… 203 00:23:17,940 --> 00:23:22,277 …die het aandurven om haenyeo te worden. 204 00:23:24,363 --> 00:23:28,700 Er komt misschien wel een eind aan onze manier van leven. 205 00:23:30,577 --> 00:23:36,166 De jaren 60 waren de hoogtijdagen van de haenyeo van Jeju. 206 00:23:37,626 --> 00:23:41,296 Op een bepaald moment waren er wel 30.000 haenyeo… 207 00:23:41,296 --> 00:23:44,091 …terwijl er 200.000 mensen op Jeju woonden. 208 00:23:44,967 --> 00:23:49,179 Maar dat werden er steeds minder… 209 00:23:49,179 --> 00:23:53,058 …en nu zijn er nog maar zo'n 4000 haenyeo over. 210 00:23:53,350 --> 00:23:59,857 Die laatste 4000 haenyeo zijn bijna allemaal in de 60, 70 en 80. 211 00:24:00,858 --> 00:24:03,944 Ze zijn nu allemaal ouder… 212 00:24:03,944 --> 00:24:08,866 …en 't is alsof de zee van Jeju samen met hen is verouderd. 213 00:24:13,579 --> 00:24:20,502 Tijdens de Joseondynastie werd ons beroep als zwaar beschouwd… 214 00:24:20,502 --> 00:24:22,546 …dus vooral mannen deden het. 215 00:24:22,963 --> 00:24:27,467 Toen ze erachter kwamen hoe zwaar het werkelijk was, stopten die ermee. 216 00:24:27,551 --> 00:24:29,928 De vrouwen moesten de taak wel overnemen… 217 00:24:29,928 --> 00:24:33,140 …want er moest toch brood op de plank komen. 218 00:24:33,432 --> 00:24:37,102 Mannen zijn hier te slap voor. 219 00:24:41,815 --> 00:24:43,108 JEJU-DO 220 00:24:46,236 --> 00:24:51,158 Meisjes of jonge vrouwen die haenyeo wilden worden… 221 00:24:51,158 --> 00:24:57,206 …begonnen op hun zevende met een training van tien jaar in de zee. 222 00:25:00,459 --> 00:25:04,671 Ze leerden zwemmen, duiken… 223 00:25:04,755 --> 00:25:09,092 …ademen en bovenkomen uit het water. 224 00:25:09,927 --> 00:25:14,681 Ze leerden hoe ze zeevruchten moesten verzamelen… 225 00:25:14,765 --> 00:25:18,477 …en wat de beste plekken zijn. 226 00:25:19,728 --> 00:25:24,816 En ergens tussen hun 15e en 17e werden ze haenyeo. 227 00:25:44,127 --> 00:25:46,630 Zeewierverzamelaars, in de rij. 228 00:25:47,673 --> 00:25:50,342 Groep 1. 229 00:25:51,093 --> 00:25:57,516 Omdat we ons zorgen maakten over het slinkende aantal haenyeo… 230 00:25:57,516 --> 00:26:02,604 …hebben we deze school in Gwideok-ri 15 jaar geleden opgericht. 231 00:26:02,604 --> 00:26:08,318 En sinds de haenyeo-cultuur door UNESCO is erkend, is er meer interesse voor. 232 00:26:08,777 --> 00:26:10,988 Het zeewier roept. 233 00:26:11,738 --> 00:26:16,827 Om de cultuur te behouden, willen we een nieuwe generatie opleiden. 234 00:26:25,043 --> 00:26:31,300 Alle docenten aan de Hansupul Haenyeo School komen uit het dorp Gwideok. 235 00:26:31,717 --> 00:26:35,762 Maar haenyeo Kang Joo Hwa… 236 00:26:35,762 --> 00:26:39,266 …is de beste duiker van allemaal. 237 00:26:40,100 --> 00:26:42,352 Zij is een 'sang-goon'-haenyeo. 238 00:26:42,352 --> 00:26:46,398 Dat zijn haenyeo die dieper dan tien meter kunnen duiken. 239 00:26:46,899 --> 00:26:52,487 Ik ben ook best sterk, maar zelfs ik kan haar niet bijhouden. 240 00:26:56,200 --> 00:26:57,409 Koud. 241 00:26:58,577 --> 00:27:00,120 Eén, twee, drie. 242 00:27:05,375 --> 00:27:07,085 Ik kreeg water binnen. 243 00:27:07,085 --> 00:27:11,006 Zo hoort 't. Dan pas ben je een echte haenyeo. 244 00:27:11,924 --> 00:27:13,383 M'n studenten denken altijd… 245 00:27:13,717 --> 00:27:18,514 …dat ik precies weet waar de zeeslakken en zee-egels leven. 246 00:27:18,889 --> 00:27:23,977 Maar niets is minder waar. Je vindt ze alleen met ambitie. 247 00:27:23,977 --> 00:27:28,774 Met het idee van 'ik ga meer vangen dan de rest'. 248 00:27:28,774 --> 00:27:33,612 Je moet het hele proces blijven herhalen totdat je wat vangt. 249 00:27:35,239 --> 00:27:37,407 Het lukt alleen als de docent me duwt. 250 00:27:37,950 --> 00:27:42,162 - Hier zit volgens mij niks. - Hé. Kom eens hier. 251 00:27:42,287 --> 00:27:45,749 - Ik denk dat ik doodga. - Nee, hoor. 252 00:27:46,375 --> 00:27:47,668 Eén, twee, drie. 253 00:27:52,381 --> 00:27:57,177 Vandaag zijn de goede duikers gescheiden van de minder goede zoals ik. 254 00:27:57,761 --> 00:28:00,347 Ik drink vooral veel zeewater. 255 00:28:00,764 --> 00:28:06,603 Kijk, hier staat 'toekomstige haenyeo'. Dat ben ik blijkbaar. 256 00:28:08,105 --> 00:28:10,524 Onze docent is geweldig. 257 00:28:10,524 --> 00:28:15,362 De andere zijn een beetje eng. Die zeggen dat je niet goed genoeg bent. 258 00:28:15,362 --> 00:28:18,031 Maar zij is leuk en leert ons echt wat. 259 00:28:19,116 --> 00:28:23,871 De studenten ervaren hoe zwaar het leven van een haenyeo is. 260 00:28:24,746 --> 00:28:29,334 We hebben nu zo'n 840 mensen opgeleid. 261 00:28:29,334 --> 00:28:34,298 Slechts vijf procent daarvan besluit door te gaan als haenyeo. 262 00:28:36,592 --> 00:28:38,010 Kom, we gaan naar huis. 263 00:28:39,636 --> 00:28:43,682 We lijken de teloorgang niet te kunnen stoppen. 264 00:28:46,894 --> 00:28:51,356 GEOJE-DO 253 KM VAN JEJU 265 00:29:04,369 --> 00:29:06,788 - Jeetje, wat moeilijk, hè? - Ja. 266 00:29:07,873 --> 00:29:10,375 Hoe krijgen ze dat voor elkaar? 267 00:29:11,627 --> 00:29:13,754 Nou, dit wordt niks. 268 00:29:13,754 --> 00:29:17,674 - Eerst zo en dan zo. - Volgens mij moet je je arm strekken. 269 00:29:17,758 --> 00:29:18,967 Strekken? 270 00:29:19,134 --> 00:29:22,221 Nog één keertje. Dan is het vast perfect. 271 00:29:33,732 --> 00:29:35,234 Perfect. 272 00:29:35,526 --> 00:29:37,861 - Perfect. - Leugenaar. 273 00:29:38,820 --> 00:29:40,864 - Nu zou 't me wel lukken. - Mij ook. 274 00:29:46,161 --> 00:29:47,913 Wat een leuke kapitein. 275 00:29:53,252 --> 00:29:56,380 Vroeger dacht ik dat alleen Jeju haenyeo had. 276 00:29:58,674 --> 00:30:01,552 Maar toen ik naar het eiland Geoje verhuisde… 277 00:30:01,552 --> 00:30:06,682 …besefte ik: waar een zee is, zijn haenyeo. 278 00:30:08,058 --> 00:30:12,855 Maar Jeongmin en ik waren daar wel de enige jongere haenyeo. 279 00:30:13,772 --> 00:30:18,527 Dus in de hoop meer mensen te vinden zoals wij… 280 00:30:18,527 --> 00:30:20,863 …zijn we een YouTube-kanaal begonnen. 281 00:30:24,658 --> 00:30:26,785 #HAENYEO #VROUWELIJKEDUIKERS 282 00:30:26,869 --> 00:30:28,370 DE HAENYEO VAN NU 283 00:30:40,215 --> 00:30:41,049 Hallo. 284 00:30:42,384 --> 00:30:43,552 - Jeongmin. - Sohee. 285 00:30:43,886 --> 00:30:44,887 Eén, twee… Nu. 286 00:30:44,970 --> 00:30:46,138 Hoi, allemaal. 287 00:30:46,138 --> 00:30:48,891 - Wij zijn de haenyeo van nu. Jeongmin. - En Sohee. 288 00:30:48,891 --> 00:30:52,144 Leuk dat je erbij bent. Dit wordt me het dagje wel… 289 00:30:52,144 --> 00:30:54,938 …want vandaag gaan we op zoek naar zeeananassen. 290 00:30:55,522 --> 00:30:57,357 Ga maar. 291 00:31:01,320 --> 00:31:02,613 Heerlijk water. 292 00:31:03,906 --> 00:31:07,284 - Kijk. - Nu al wat gevangen? 293 00:31:07,451 --> 00:31:09,328 Zodra ik erin sprong. 294 00:31:12,122 --> 00:31:16,835 Van m'n 20e tot m'n 25e werkte ik op kantoor. 295 00:31:17,669 --> 00:31:22,508 In zo'n muf gebouw. Ik voelde me moe en opgebrand. 296 00:31:23,258 --> 00:31:25,302 Maar sinds ik een haenyeo ben… 297 00:31:25,302 --> 00:31:29,056 …en in de natuur werk, voel ik me juist prettig en kalm. 298 00:31:35,562 --> 00:31:40,150 Toen ik haenyeo werd, was ik de jongste haenyeo. 299 00:31:40,150 --> 00:31:44,988 En nu wil ik de oudste haenyeo worden. 300 00:31:55,916 --> 00:31:59,127 Ik wist haast niets over haenyeo. 301 00:31:59,670 --> 00:32:03,924 Maar zeven jaar geleden kwam m'n man zonder werk te zitten. 302 00:32:04,132 --> 00:32:06,218 Ik kon toen niet eens zwemmen. 303 00:32:07,219 --> 00:32:08,971 Maar bang was ik niet. 304 00:32:08,971 --> 00:32:13,183 Ik dacht: als ik hier geld mee kan verdienen, wil ik het proberen. 305 00:32:22,985 --> 00:32:24,444 Natuurlijk was het zwaar. 306 00:32:30,117 --> 00:32:36,248 Maar het is hier voor een werkende moeder lastig om zo'n flexibele baan te vinden. 307 00:32:36,957 --> 00:32:38,375 Dus ik heb toch doorgezet. 308 00:32:49,803 --> 00:32:51,430 Ik ben bekaf. 309 00:32:52,931 --> 00:32:59,313 Het werk als haenyeo is fysiek zwaar en ook gevaarlijk… 310 00:32:59,313 --> 00:33:02,316 …maar kinderen opvoeden… dat houdt nooit op. 311 00:33:02,774 --> 00:33:07,571 Elke moeder ter wereld weet wel waar ik het over heb. 312 00:33:10,616 --> 00:33:13,076 Doe mij maar zeven uur in zee. 313 00:33:14,912 --> 00:33:19,499 DE WONING VAN JEONGMIN 314 00:33:22,336 --> 00:33:23,795 Later. 315 00:33:24,129 --> 00:33:26,840 'Later.' Met één klinker hier. 316 00:33:28,634 --> 00:33:30,469 Later. 317 00:33:32,054 --> 00:33:33,347 - Van wie is dit? - Van mij. 318 00:33:33,972 --> 00:33:36,266 - Naru. - Van Lae Won. 319 00:33:36,308 --> 00:33:37,309 Wat? 320 00:33:38,018 --> 00:33:40,395 - Lae Won. - Wat is het? 321 00:33:40,395 --> 00:33:46,485 Een boek over borsten en lichaamshaar, de puberteit dus eigenlijk. 322 00:33:46,485 --> 00:33:48,946 Ja, dat is blijkbaar interessant voor ze. 323 00:33:50,364 --> 00:33:53,033 Do Hun, volgend jaar heb je overal haar. 324 00:33:54,368 --> 00:33:58,747 Genoeg over lichaamshaar. Het is etenstijd. Maak de tafel eens vrij. 325 00:34:08,715 --> 00:34:10,842 - Die wil ik. - Wauw, wat veel. 326 00:34:10,842 --> 00:34:12,469 Zet dit maar op tafel. 327 00:34:13,053 --> 00:34:14,847 Lekker, hè? 328 00:34:14,929 --> 00:34:16,974 Bedankt. Jammie. 329 00:34:18,684 --> 00:34:21,270 Sinds we op YouTube en tv te zien zijn… 330 00:34:21,270 --> 00:34:25,148 …vinden mijn kinderen, Do Hun, Lae Won en Naru… 331 00:34:25,148 --> 00:34:30,404 …het geweldig dat ik een haenyeo ben. Ze vinden me cool. 332 00:34:30,404 --> 00:34:32,697 MIJN MAMA IS EEN HAENYEO 333 00:34:33,197 --> 00:34:39,246 Naru blijft zelfs maar zeggen dat ze ook een haenyeo wil worden. 334 00:34:39,538 --> 00:34:42,791 Aan de ene kant vind ik dat leuk om te horen… 335 00:34:43,000 --> 00:34:49,630 …maar aan de andere kant heb ik het liever niet. Het is echt loodzwaar werk. 336 00:34:55,721 --> 00:34:57,931 Ik sta een beetje in tweestrijd. 337 00:34:58,599 --> 00:35:02,519 Doe maar niet, Naru. Mama doet het wel voor je. 338 00:35:23,457 --> 00:35:25,834 ONZE EIGEN VANGST! 339 00:35:28,462 --> 00:35:31,423 ZEEOREN EN ZEEKOMKOMMERS TE KOOP BEKEND VAN TV 340 00:35:31,507 --> 00:35:33,967 Voor zover ik weet, zijn die twee… 341 00:35:34,218 --> 00:35:36,970 VISSERSCHEF VAN GEOJE 342 00:35:37,054 --> 00:35:40,599 …de beroemdste haenyeo van heel Geoje en Jeju, en daar voorbij. 343 00:35:41,642 --> 00:35:45,187 Ze werden zelfs uitgenodigd om de president te ontmoeten. 344 00:35:47,272 --> 00:35:50,651 Zij vormen het marketingteam van Geoje-do. 345 00:35:53,487 --> 00:35:59,034 Voor mijn zaak is het niet echt gunstig dat ze overal voor worden uitgenodigd. 346 00:35:59,034 --> 00:36:04,373 Soms lijkt het wel alsof zij de baas zijn in plaats van ik. 347 00:36:04,915 --> 00:36:08,210 - Hebben jullie je brillen? - Ja. 348 00:36:10,712 --> 00:36:16,260 Ze maken YouTube-video's onder werktijd. En ik sta het toe. Ze doen maar. 349 00:36:19,471 --> 00:36:22,558 Iets naar de zijkant. De stroming is hier te sterk. 350 00:36:22,975 --> 00:36:26,436 Nee, we duiken hier eerst en dan gaan we daarheen. 351 00:36:28,397 --> 00:36:35,153 Die twee leveren meer op dan een gemiddeld team van vijf haenyeo. 352 00:36:35,904 --> 00:36:37,447 Ik heb er weer een. 353 00:36:37,948 --> 00:36:39,616 Onze opvolgers. 354 00:36:42,578 --> 00:36:44,162 Eerlijk gezegd… 355 00:36:45,205 --> 00:36:50,669 …wordt mijn inkomen de laatste jaren steeds minder. 356 00:36:52,296 --> 00:36:54,715 Drie jaar geleden… 357 00:36:54,715 --> 00:36:59,595 …ving ik in één uur nog 100 kilo zeeananas. 358 00:37:00,929 --> 00:37:04,391 Dat lukt nu niet meer. 359 00:37:08,353 --> 00:37:13,775 De oceaan verandert door de opwarming van de aarde. 360 00:37:13,775 --> 00:37:17,321 Wij haenyeo zijn daar elke dag opnieuw getuige van. 361 00:37:17,321 --> 00:37:22,201 Er is hier al een kubuskwalsoort gevonden die normaal in tropische zeeën leeft. 362 00:37:23,827 --> 00:37:26,455 Dat proberen we te filmen… 363 00:37:27,039 --> 00:37:30,334 …om mensen te waarschuwen voor de veranderingen in de zee. 364 00:37:30,334 --> 00:37:32,294 Mensen moeten zich zorgen maken. 365 00:37:34,171 --> 00:37:37,841 Er leeft nu niets meer in ondiep water… 366 00:37:37,841 --> 00:37:41,345 …wat betekent dat Sohee en ik dieper moeten duiken. 367 00:37:42,721 --> 00:37:46,725 Als dit zo doorgaat, zullen we dit, met alleen onze adem… 368 00:37:46,725 --> 00:37:52,064 …want per definitie verzamelen haenyeo zeevruchten met behulp van alleen de adem… 369 00:37:52,648 --> 00:37:58,695 …zullen we dit in de toekomst dan nog kunnen blijven doen? 370 00:38:07,454 --> 00:38:11,458 JEJU-DO 371 00:38:28,600 --> 00:38:33,647 Ik kan dit jaar niet als haenyeo aan 't werk, want ik heb 'n ongeluk gehad. 372 00:38:35,816 --> 00:38:38,735 Ik denk dat het gewoon dikke pech was. 373 00:38:51,999 --> 00:38:55,002 Ik was zee-egels aan het verzamelen. 374 00:38:59,882 --> 00:39:04,428 Ik had twee van die grote netten volgeladen. 375 00:39:07,222 --> 00:39:13,228 Toen ik ze uit het water wilde halen, gleed ik plotseling uit op de kant. 376 00:39:16,690 --> 00:39:21,737 Er zitten acht stalen pinnen in, en ik heb twee weken in het ziekenhuis gelegen. 377 00:39:21,737 --> 00:39:25,157 Als het om tien vingers ging, waren er volgens de dokters acht gebroken. 378 00:39:25,490 --> 00:39:28,285 Zo'n grote operatie heb ik nooit eerder gehad. 379 00:39:29,036 --> 00:39:30,370 Echt dikke pech. 380 00:39:32,289 --> 00:39:37,044 Voor het eerst kan ik niet mee het water in. 381 00:39:37,211 --> 00:39:40,506 Ik heb het deze zomer ontzettend moeilijk gehad. 382 00:39:42,549 --> 00:39:44,927 Toen ik niks kon… 383 00:39:45,344 --> 00:39:50,682 …hebben m'n vrienden me geholpen om bieslook en broccoli te planten. 384 00:39:52,059 --> 00:39:58,023 Het hele dorp maakte zich zorgen, want als haenyeo heb je geen zorgverzekering. 385 00:39:59,107 --> 00:40:02,486 Ons beroep heeft blijkbaar een te hoog risico. 386 00:40:03,695 --> 00:40:08,575 Zelfs de visserijcoöperaties bieden alleen een vergoeding als wij haenyeo overlijden… 387 00:40:08,575 --> 00:40:11,662 …en geen cent als we gewond raken. 388 00:40:12,287 --> 00:40:16,542 Wat moet ik nou met geld als ik dood ben? 389 00:40:16,542 --> 00:40:19,920 Dat is toch oneerlijk? 390 00:40:20,337 --> 00:40:24,508 Wat doet zo'n erkenning van UNESCO ertoe als het ons niets oplevert? 391 00:40:26,051 --> 00:40:28,846 Maar andere haenyeo benijden me… 392 00:40:29,012 --> 00:40:33,100 …want mijn man zaliger heeft ruim 30 jaar als ambtenaar gewerkt. 393 00:40:33,934 --> 00:40:37,312 Dus ik leef vooral van zijn pensioen… 394 00:40:38,480 --> 00:40:42,359 …dat ik nog elke maand ontvang. 395 00:40:43,360 --> 00:40:46,488 Het leven gaat door voor degenen die er nog zijn. 396 00:40:58,458 --> 00:41:02,671 U luistert naar dé zender voor al uw economisch nieuws. 397 00:41:02,671 --> 00:41:08,594 De Japanse regering heeft aangekondigd dat het radioactieve afvalwater… 398 00:41:08,594 --> 00:41:13,765 …dat ligt opgeslagen in de kerncentrale van Fukushima, wordt geloosd in de oceaan. 399 00:41:13,765 --> 00:41:18,061 Op het eiland Jeju, dat aan Japan grenst, heeft dit tot ongerustheid geleid. 400 00:41:18,478 --> 00:41:20,898 Het IAEA… 401 00:41:20,898 --> 00:41:25,152 …dat de veiligheid van het afvalwater in de kerncentrale heeft onderzocht… 402 00:41:25,152 --> 00:41:30,407 …heeft laten weten dat het plan voldoet aan de internationale veiligheidsnormen. 403 00:41:30,991 --> 00:41:33,243 De methode is haalbaar… 404 00:41:33,327 --> 00:41:35,329 STEM VAN DIRECTEUR-GENERAAL IAEA 405 00:41:35,412 --> 00:41:39,917 …en geheel in overeenstemming met de internationale standaarden. 406 00:41:40,000 --> 00:41:46,089 Hoewel de omvang ervan het wel een unieke en ingewikkelde zaak maakt. 407 00:41:49,343 --> 00:41:52,429 Op deze plekken duiken we geregeld. 408 00:41:54,765 --> 00:41:58,894 Maar ik heb het gevoel dat hier over 100 jaar niets meer van over is. 409 00:42:01,355 --> 00:42:06,235 En nu wil Japan afvalwater van de kerncentrale in de oceaan lozen. 410 00:42:06,235 --> 00:42:09,821 Voor ons haenyeo is dat zeer zorgwekkend. 411 00:42:09,821 --> 00:42:14,826 Als ze dat radioactieve water inderdaad lozen, is de schade niet direct zichtbaar. 412 00:42:14,826 --> 00:42:19,164 Ze moeten een oplossing bedenken die veilig is voor iedereen. 413 00:42:19,164 --> 00:42:24,503 Maar Japan voert dat plan zomaar uit zonder met andere landen te overleggen. 414 00:42:25,879 --> 00:42:30,008 Wij zijn ons hele leven al afhankelijk van de zee… 415 00:42:30,008 --> 00:42:33,971 …dus dit baart ons ernstige zorgen. 416 00:42:47,985 --> 00:42:52,990 BIJEENKOMST VOOR HAENYEO OVER AFVALWATER VAN FUKUSHIMA 417 00:42:54,116 --> 00:42:56,410 Nee, eentje van Mr Ban. 418 00:42:56,493 --> 00:42:57,911 CAMPAGNEVOERDER, GREENPEACE 419 00:42:57,995 --> 00:42:59,872 En die van u. Dit is in 't Japans. 420 00:43:01,832 --> 00:43:06,170 Er zijn twee grote kernrampen geweest. 421 00:43:06,170 --> 00:43:12,176 Eerst die van Tsjernobyl en vervolgens die van Fukushima. 422 00:43:12,176 --> 00:43:18,557 We maken ons al sinds de kernramp van Fukushima in 2011 zorgen… 423 00:43:18,640 --> 00:43:21,560 …over wat ze met het vervuilde water zouden doen. 424 00:43:23,228 --> 00:43:25,814 De Japanse regering beweert… 425 00:43:25,898 --> 00:43:28,984 …dat het afvalwater kan worden gezuiverd en geloosd… 426 00:43:28,984 --> 00:43:32,905 …zodat de kerncentrale snel kan worden ontmanteld. 427 00:43:32,905 --> 00:43:36,325 Het bedrijf dat de centrale beheert… 428 00:43:36,325 --> 00:43:39,953 …wil de concentratie radioactieve materie verminderen… 429 00:43:39,953 --> 00:43:42,956 …door 't afvalwater te mengen met heel veel zeewater. 430 00:43:43,332 --> 00:43:49,880 Maar het probleem is dat het ook na het verdunnen ervan nog radioactief is. 431 00:43:50,589 --> 00:43:55,344 Op basis waarvan kunnen we zeggen dat 't lozen van dit afvalwater veilig is? 432 00:43:55,719 --> 00:43:58,931 Dit is volstrekt ongehoord. 433 00:43:58,931 --> 00:44:01,016 We wilden de haenyeo spreken… 434 00:44:01,099 --> 00:44:06,313 …omdat zij kwetsbaar zijn voor de gevolgen als dit radioactieve water in de zee komt. 435 00:44:07,731 --> 00:44:14,071 Ze moeten alles weten wat er te weten valt over deze zorgwekkende situatie. 436 00:44:16,740 --> 00:44:20,244 Hallo, dames. Maken jullie het goed? 437 00:44:20,285 --> 00:44:26,083 Ik ben van een organisatie in Seoul die zich inzet voor het milieu. 438 00:44:26,375 --> 00:44:28,877 We hebben twee deskundigen gevraagd… 439 00:44:28,961 --> 00:44:32,214 …om wat te vertellen over het afvalwater van Fukushima. 440 00:44:32,422 --> 00:44:38,720 En we hebben meer sprekers van Jeju die zich ook bezighouden met de kwestie. 441 00:44:39,346 --> 00:44:42,766 Voel je vrij om vandaag alle vragen te stellen die je wil. 442 00:44:42,850 --> 00:44:43,725 Oké. 443 00:44:44,601 --> 00:44:46,228 Hallo, allemaal. 444 00:44:46,979 --> 00:44:50,482 Ik ben van 't CNIC, een anti-kernenergieorganisatie, in Japan. 445 00:44:50,566 --> 00:44:53,151 JAPANSE ACTIVIST TEGEN KERNENERGIE 446 00:44:53,902 --> 00:44:58,532 Het water ligt momenteel opgeslagen omdat het zo gevaarlijk is. 447 00:44:58,699 --> 00:45:03,036 Maar nu heeft de Japanse regering laten weten… 448 00:45:03,036 --> 00:45:05,789 …dat ze dit vervuilde water in de zee gaan lozen. 449 00:45:06,331 --> 00:45:10,711 Ze verwachten dat dat meer dan 30 jaar gaat duren. 450 00:45:10,711 --> 00:45:17,259 Zodra het Korea eenmaal bereikt, zal het dus blijven komen. 451 00:45:19,636 --> 00:45:22,389 De gevolgen hiervan… 452 00:45:22,472 --> 00:45:24,057 SPECIALIST KERNENERGIE 453 00:45:24,141 --> 00:45:29,938 …zie je niet meteen. En onze zorg is dat de uitwerking van deze oceaanlozingen… 454 00:45:30,022 --> 00:45:35,110 …nog honderden, zo niet duizenden jaren voelbaar blijft… 455 00:45:35,194 --> 00:45:39,448 …vanwege de verschillende radioactieve stoffen die worden geloosd. 456 00:45:39,823 --> 00:45:44,912 Er groeit nu al geen zeegras meer in onze zee. Het koraal verbleekt al. 457 00:45:45,120 --> 00:45:50,667 Het kan toch niet zo zijn dat Japan dit als enige optie overweegt? 458 00:45:51,835 --> 00:45:54,379 Ze hebben zoveel middelen. 459 00:45:54,379 --> 00:45:59,635 Kunnen ze niet gewoon een grote tank bouwen en het daar laten? 460 00:45:59,843 --> 00:46:02,596 Ik wist al dat de oceaan vervuild raakte… 461 00:46:02,596 --> 00:46:07,100 …maar nu ik weet dat Japan z'n afvalwater ook nog wil lozen… 462 00:46:07,100 --> 00:46:11,855 …vraag ik me af waar ik m'n hele leven voor gezwoegd heb. 463 00:46:12,940 --> 00:46:16,777 Bij grote golven slikken we soms zeewater in. 464 00:46:16,777 --> 00:46:20,280 Heel Japan moet dat weten. Ik zal dat ook aan iedereen vertellen. 465 00:46:21,490 --> 00:46:27,204 Ban Hideyuki zet zich al meer dan 30 jaar in voor deze zaak. 466 00:46:27,204 --> 00:46:29,540 En al helemaal toen Japan besloot… 467 00:46:29,540 --> 00:46:32,918 …om zich op deze manier te ontdoen van het vervuilde water. 468 00:46:32,918 --> 00:46:35,546 Maar tegengeluiden worden er niet gewaardeerd. 469 00:46:36,255 --> 00:46:37,256 Op dit punt… 470 00:46:37,339 --> 00:46:38,924 MILIEUACTIVIST VAN JEJU 471 00:46:39,007 --> 00:46:44,012 …is 't belangrijk dat we de straat op gaan om te demonstreren. 472 00:46:44,012 --> 00:46:49,935 We moeten de boodschap blijven herhalen dat ze moeten doen wat juist is. 473 00:46:50,602 --> 00:46:54,731 Het is belangrijk dat je erbij bent, ook als je een werkdag moet missen. 474 00:46:57,568 --> 00:47:01,280 Zitten jullie als milieuorganisaties maar uit je neus te vreten… 475 00:47:01,280 --> 00:47:05,158 …tot wij actie ondernemen? Zo werkt het niet, hoor. 476 00:47:05,450 --> 00:47:08,787 Vóór deze bijeenkomst wisten we nog helemaal niks. 477 00:47:08,787 --> 00:47:11,415 We worden in 't Japans en Engels toegesproken. 478 00:47:11,415 --> 00:47:16,628 Hoe moeten we alles begrijpen wat er wordt gezegd en nog antwoord geven ook? 479 00:47:17,838 --> 00:47:19,798 Dit is van de zotte. 480 00:47:20,424 --> 00:47:23,385 De twee meest toegewijde mannen hier… 481 00:47:23,385 --> 00:47:27,723 …Mr Ban Hideyuki en directeur Kim Jeong Do, krijgen de volle laag. 482 00:47:27,806 --> 00:47:29,474 Zij hebben 't hardst gewerkt. 483 00:47:29,474 --> 00:47:32,728 Bekvechten helpt niet. We moeten onze krachten bundelen. 484 00:47:32,728 --> 00:47:38,025 Met al dit geruzie lukt het toch nooit om een demonstratie op poten te zetten? 485 00:47:40,903 --> 00:47:44,072 We moeten hier een stokje voor steken. 486 00:47:44,531 --> 00:47:46,200 We moeten ons verenigen. 487 00:47:46,283 --> 00:47:49,203 De mensen aan de top hebben 't niet voor 't zeggen. 488 00:47:49,203 --> 00:47:53,916 Wij moeten van ons laten horen, allemaal op dezelfde dag, in Jeju. 489 00:47:53,957 --> 00:47:57,961 Al moeten we heel Jeju ervoor afbreken, we moeten protesteren. 490 00:47:58,754 --> 00:48:05,093 De visserijcoöperaties worden geleid door mannen die zeggen hiertegen te zijn… 491 00:48:05,093 --> 00:48:10,349 - …maar er wordt geen vinger uitgestoken. - Zo is het. 492 00:48:11,099 --> 00:48:16,855 Onze hartstocht is een onuitputtelijke bron van kracht. 493 00:48:17,105 --> 00:48:21,360 We moeten onszelf eraan herinneren hoe moedig wij haenyeo van Jeju zijn… 494 00:48:21,360 --> 00:48:24,613 …en ze laten zien dat we vechten tot het bittere eind. 495 00:48:27,658 --> 00:48:31,787 Op de dag van de demonstratie roepen we alle haenyeo bij elkaar. 496 00:48:34,331 --> 00:48:35,582 Reken maar. 497 00:48:36,500 --> 00:48:40,045 Vanaf nu werken we samen… 498 00:48:40,045 --> 00:48:44,925 …ook met Japan, want hier moet iets gebeuren. 499 00:48:45,133 --> 00:48:49,388 Ik ga dubbel zo hard mijn best doen in Seoul. 500 00:48:49,555 --> 00:48:53,225 Sla de handen ineen en ga deze strijd met ons aan. 501 00:49:03,360 --> 00:49:07,281 - We moeten in opstand komen. - Geen twijfel mogelijk. 502 00:49:07,281 --> 00:49:10,033 Bedankt. 503 00:49:10,200 --> 00:49:15,414 Een lastige kwestie. Ga er maar aan staan. 504 00:49:17,624 --> 00:49:18,876 Dank u wel. 505 00:49:22,296 --> 00:49:26,842 GEOJE-DO 506 00:49:32,556 --> 00:49:33,557 Een krab. 507 00:49:34,850 --> 00:49:37,936 Hoe heb je die gevangen? 508 00:49:37,936 --> 00:49:40,022 Ik heb 'm. 509 00:49:42,399 --> 00:49:43,942 Wat schattig. 510 00:49:45,569 --> 00:49:48,947 - Kom eens. Wil je een bakje? - Zo groot. 511 00:49:49,406 --> 00:49:54,745 Weet je nog wat ik heb gezegd? Van alle zeedieren… 512 00:49:54,828 --> 00:49:59,499 …zijn krabben het gevoeligst voor pijn. 513 00:50:00,250 --> 00:50:02,753 Ik vind nooit meer zo'n schattige. 514 00:50:03,795 --> 00:50:06,298 Ik laat 'm maar weer vrij. 515 00:50:06,924 --> 00:50:08,592 Do Hun heeft deze gevonden. 516 00:50:10,677 --> 00:50:13,514 Veel plezier. Mama zit hier te eten. 517 00:50:17,643 --> 00:50:21,021 - Pap, wacht op mij. - Kom dan. 518 00:50:22,564 --> 00:50:26,527 Ik word verdrietig als ik aan de toekomst van m'n kinderen denk. 519 00:50:27,611 --> 00:50:31,198 Als moeder wil ik ze natuurlijk beschermen. 520 00:50:38,747 --> 00:50:40,374 Help, een kwal. 521 00:50:40,749 --> 00:50:42,000 Ik ben bang. 522 00:50:44,920 --> 00:50:47,172 Wat zitten hier veel kwallen. 523 00:50:51,468 --> 00:50:54,721 PROVINCIEHUIS VAN JEJU 524 00:50:56,098 --> 00:51:00,310 PERSCONFERENTIE OVER AFVALWATER VAN FUKUSHIMA 525 00:51:14,116 --> 00:51:17,327 - Fijn dat jullie erbij zijn. - Ja, goed dat jullie er zijn. 526 00:51:17,452 --> 00:51:18,829 Bedankt. 527 00:51:19,872 --> 00:51:24,459 - Maar je bent geen haenyeo, toch? - Jawel. Al zeven jaar. 528 00:51:25,586 --> 00:51:27,296 - Ik ken je van tv. - Dat klopt. 529 00:51:27,296 --> 00:51:30,757 - Valt er veel te vangen? - Steeds minder. 530 00:51:33,302 --> 00:51:35,721 - Waar wonen jullie? - Geoje. 531 00:51:36,013 --> 00:51:41,685 Ik geniet ervan. Ik wil het voor altijd blijven doen, zoals jullie. 532 00:51:46,690 --> 00:51:50,360 WIJ ZIJN TEGEN DE LOZING VAN HET AFVALWATER VAN FUKUSHIMA 533 00:51:50,444 --> 00:51:54,573 DIE DE ZEE KAPOTMAAKT EN ONS HET RECHT OP OVERLEVEN ONTNEEMT! 534 00:51:54,990 --> 00:51:59,745 Hallo. Ik ben Choi Kyung Sook en ik voer actie tegen radioactiviteit. 535 00:51:59,745 --> 00:52:04,541 De Japanse regering zegt dat ze de radioactiviteit uit het water gaan halen… 536 00:52:04,625 --> 00:52:07,503 …met een filterprocedure genaamd ALPS. 537 00:52:07,503 --> 00:52:12,591 Maar sommige radioactieve stoffen blijven achter, zoals koolstof-14 en tritium… 538 00:52:12,674 --> 00:52:17,137 …die zeer lange halfwaardetijden hebben. 539 00:52:18,430 --> 00:52:24,228 Het vervuilde water van Fukushima bereikt Jeju-do na ongeveer zeven maanden. 540 00:52:24,228 --> 00:52:30,192 Dus wie kan de veiligheid garanderen van de haenyeo die in de zee werken? 541 00:52:30,192 --> 00:52:35,906 Japan moet z'n besluit intrekken om het afvalwater van Fukushima te lozen. 542 00:52:35,906 --> 00:52:38,909 Intrekken. 543 00:52:42,955 --> 00:52:48,544 Zijn er veel haenyeo op Jeju die ouder dan 80 zijn? 544 00:52:48,544 --> 00:52:52,005 Heel veel, zelfs. 545 00:52:52,005 --> 00:52:54,633 - Echt waar? - Zij is 79. 546 00:52:56,844 --> 00:52:57,928 Hoe oud ben jij? 547 00:52:57,928 --> 00:52:59,721 - Dertig. - En ben je getrouwd? 548 00:52:59,721 --> 00:53:02,224 - Nog niet. - Nog niet? O. 549 00:53:03,559 --> 00:53:05,143 Jeongmin heeft drie kinderen. 550 00:53:05,143 --> 00:53:07,563 - Trouw op Jeju. - Op Jeju? 551 00:53:07,563 --> 00:53:10,065 - Kan ik dan nog wel haenyeo zijn? - Ja. 552 00:53:10,065 --> 00:53:12,568 Hé, zij heeft een zoon. 553 00:53:12,568 --> 00:53:14,361 Zij heeft een zoon. 554 00:53:14,486 --> 00:53:18,615 - Haar zoon past goed bij jou. - Dan word jij m'n schoonmoeder. 555 00:53:18,615 --> 00:53:19,783 Een perfect stel. 556 00:53:23,161 --> 00:53:28,166 BUKCHON-RI CEREMONIËLE HAL 557 00:53:37,759 --> 00:53:41,680 - Zullen we onze eer betuigen? - Het moet vast nog beginnen. 558 00:53:44,933 --> 00:53:46,935 Laten we het boven doen. 559 00:53:46,935 --> 00:53:49,813 Oké. Boven kan 't geld achtergelaten worden. 560 00:54:03,243 --> 00:54:06,496 In die houding kun je toch geen rijstcakes maken? 561 00:54:06,496 --> 00:54:09,082 Ik ben oud en m'n benen willen niet meer. 562 00:54:10,334 --> 00:54:12,961 Nou, er is geen rimpeltje te zien. 563 00:54:14,463 --> 00:54:16,632 Ik ben al oma. 564 00:54:17,716 --> 00:54:21,261 Je gezicht is mooi rond. Waarom zijn je rijstcakes dan zo lang? 565 00:54:21,261 --> 00:54:24,348 Ze worden met de dag lelijker. 566 00:54:29,102 --> 00:54:32,272 Maken we dit zo vast? 567 00:54:33,440 --> 00:54:38,570 Elk jaar voeren de haenyeo een sjamanistisch ritueel uit. Een 'gut'. 568 00:54:38,570 --> 00:54:40,822 We bidden tot de goden, geesten en voorouders. 569 00:54:43,492 --> 00:54:47,663 In de folklore van Jeju komen 18.000 goden voor… 570 00:54:47,663 --> 00:54:52,876 …die leven in de lucht, de grond, de bergen, de oceaan en zelfs in onze huizen. 571 00:54:55,254 --> 00:54:59,800 Elke dag weer riskeren haenyeo hun leven als ze in de zee duiken. 572 00:55:00,133 --> 00:55:05,389 En ik ben een soort voorspreker tussen de goden en de haenyeo. 573 00:55:05,764 --> 00:55:10,686 Ik moet de Zeegod vragen om hulp voor de haenyeo… 574 00:55:10,769 --> 00:55:12,437 SJAMAAN VAN JEJU-DO 575 00:55:12,521 --> 00:55:14,898 …en hem vertellen over hun moeilijkheden… 576 00:55:14,898 --> 00:55:20,737 …en hun behoeften, en aan hem vragen wat ze moeten doen. 577 00:55:25,450 --> 00:55:28,161 Ik bid dat de oceaan gezond mag blijven. 578 00:55:28,704 --> 00:55:33,083 Dit jaar proberen de haenyeo te voorkomen… 579 00:55:33,083 --> 00:55:37,212 …dat Japan vervuild water in de oceaan loost. 580 00:55:40,007 --> 00:55:45,387 Met de gut roepen ze de 18.000 goden op om zich te verenigen voor de oceaan. 581 00:55:46,263 --> 00:55:48,891 We offeren geschenken en geld aan de goden. 582 00:55:48,891 --> 00:55:52,436 Dan nodigen we ze vreugdevol uit om te komen. 583 00:55:52,811 --> 00:55:57,733 De rituelen zijn zowel blij als verdrietig. Net als het leven zelf. 584 00:56:12,414 --> 00:56:15,584 Laat deze wateren geen kwaad geschieden, Drakenkoning. 585 00:56:15,584 --> 00:56:17,544 Wat moeten we doen? 586 00:56:17,628 --> 00:56:21,715 Leid ze voorwaarts. 587 00:56:21,715 --> 00:56:24,927 Onze god is alwetend. 588 00:58:01,231 --> 00:58:06,695 Sinds ik als haenyeo werk, heb ik nooit een werkdag gemist. 589 00:58:10,115 --> 00:58:14,036 Ik ben elke dag in de oceaan geweest. Ik ben tenslotte een haenyeo. 590 00:58:14,828 --> 00:58:18,332 Ook als ik ziek was. En dan vergat ik de pijn. 591 00:58:25,839 --> 00:58:28,675 En de oudste generatie haenyeo? 592 00:58:28,967 --> 00:58:33,096 Die peinst er niet over om met pensioen te gaan. 593 00:58:35,557 --> 00:58:39,645 Die is met geen mogelijkheid bij dat water weg te slaan. 594 00:58:41,772 --> 00:58:47,152 Ik begrijp nu wat de reden is. Ze houden te veel van de zee. 595 00:58:49,821 --> 00:58:53,867 Ikzelf peins er ook niet over om te stoppen. 596 00:58:53,867 --> 00:58:59,498 Dus ik sta niet toe dat ze het afvalwater van Fukushima in de oceaan dumpen. 597 00:58:59,831 --> 00:59:05,087 Voor vandaag is er een protestactie op touw gezet. 598 00:59:05,754 --> 00:59:08,340 Er doen een hoop haenyeo mee. 599 00:59:12,761 --> 00:59:16,765 Ik heb nog wel last van m'n voet, dus ik weet niet of ik mee kan lopen. 600 00:59:39,746 --> 00:59:42,958 STADHUIS VAN JEJU 601 00:59:56,847 --> 01:00:00,392 Wij zijn de krijgers van de zee. 602 01:00:04,730 --> 01:00:10,485 Japan moet zijn besluit om afvalwater in de zee te lozen intrekken. 603 01:00:10,819 --> 01:00:13,947 Intrekken. 604 01:00:13,947 --> 01:00:15,365 DE ZEE IS GEEN VUILNISBAK 605 01:00:15,407 --> 01:00:19,328 We moeten de oceaanlozingen van Japan stoppen. 606 01:00:19,328 --> 01:00:22,706 Stoppen. 607 01:00:23,373 --> 01:00:29,004 Ik ben 90 jaar oud, maar toch ben ik hier vandaag… 608 01:00:29,087 --> 01:00:33,675 …omdat dit belangrijk genoeg is om een werkdag voor te missen. 609 01:00:34,134 --> 01:00:38,388 We werken en leven al in het water sinds we 18 waren. 610 01:00:38,388 --> 01:00:41,517 We moeten dit stoppen. 611 01:00:50,317 --> 01:00:52,361 Zij komen van Geoje. 612 01:00:57,533 --> 01:01:01,995 Dit is niet onze laatste bijeenkomst. We moeten van ons laten horen. 613 01:01:03,622 --> 01:01:07,835 Jeju-do staat bekend om zijn ongerepte natuur. 614 01:01:13,298 --> 01:01:17,553 Maar binnenkort zal ons eiland worden omringd… 615 01:01:17,636 --> 01:01:21,139 …door radioactief water. 616 01:01:23,517 --> 01:01:26,019 En wij weigeren zomaar toe te kijken. 617 01:01:35,904 --> 01:01:42,578 Hallo, allemaal. Ik sta hier vandaag omdat ik als haenyeo in de oceaan werk. 618 01:01:42,661 --> 01:01:44,872 Vanmorgen nog, zelfs. 619 01:01:44,872 --> 01:01:50,586 Het is onvermijdelijk dat we tijdens ons werk zeewater inslikken. 620 01:01:50,586 --> 01:01:53,422 Maar als Japan het afvalwater in de zee loost… 621 01:01:53,422 --> 01:01:55,716 …zijn alleen wij dan verdoemd? 622 01:01:57,134 --> 01:01:59,720 We hebben ook kinderen, nakomelingen. 623 01:01:59,845 --> 01:02:03,724 We moeten een schone zee overleveren aan de generaties na ons. 624 01:02:03,765 --> 01:02:06,310 Een schone zee. 625 01:02:07,728 --> 01:02:10,230 We kunnen niet op onze regering vertrouwen. 626 01:02:10,230 --> 01:02:13,275 Als zij hetzelfde zouden moeten doormaken als wij… 627 01:02:13,275 --> 01:02:17,446 …zouden ze onze zee nooit vergiftigen. Waar of niet? 628 01:02:28,457 --> 01:02:34,004 We weten niet wanneer dit gaat gebeuren, maar ze stoppen alleen als wij iets doen. 629 01:02:41,678 --> 01:02:44,473 De toekomst van de haenyeo staat op het spel. 630 01:02:48,477 --> 01:02:50,604 MAAK ONS NIET DE LAATSTE HAENYEO 631 01:02:51,980 --> 01:02:57,110 Het plan van Japan moet van de baan. 632 01:02:57,444 --> 01:03:00,322 Wij keuren het af. 633 01:03:01,907 --> 01:03:06,495 We kunnen onszelf en de aarde alleen gezond houden als de zee gezond is. 634 01:03:08,080 --> 01:03:12,709 Als ik iemand tegenkom die het prima vindt om afvalwater in de oceaan te lozen… 635 01:03:12,709 --> 01:03:16,463 …dan zou ik willen vragen: 'Heb jij dan geen toekomst?' 636 01:03:18,966 --> 01:03:22,469 Wij zijn niet de laatste generatie op aarde. 637 01:03:22,469 --> 01:03:25,222 Er komen nog vele generaties na ons. 638 01:03:25,931 --> 01:03:29,852 Dit is dus gewoon moord. Puur kwaadaardig. 639 01:03:30,519 --> 01:03:33,480 Dus we moeten dit hoe dan ook voorkomen. 640 01:03:33,480 --> 01:03:37,484 We zullen in de oceaan leven en werken tot we erbij neervallen. 641 01:03:54,418 --> 01:03:56,879 We gaan door tot de laatste snik. 642 01:04:02,843 --> 01:04:05,429 24 AUGUSTUS 2023 643 01:04:05,512 --> 01:04:07,264 De grote dag. 644 01:04:07,347 --> 01:04:12,019 Het is een omstreden besluit, maar vandaag gebeurt het dan toch. 645 01:04:12,102 --> 01:04:18,442 Gefilterd radioactief afvalwater wordt op dit moment in de oceaan geloosd. 646 01:04:18,525 --> 01:04:23,739 Het afvalwater wordt in 'n kilometer lange tunnel onder de zee gepompt… 647 01:04:23,822 --> 01:04:26,450 …en vervolgens afgegeven in het water. 648 01:04:26,533 --> 01:04:30,704 Het is een procedure die wel tientallen jaren gaat duren. 649 01:04:30,787 --> 01:04:34,041 Naar verwachting wel 30 jaar, misschien zelfs langer. 650 01:04:43,759 --> 01:04:46,678 Ik was er kapot van. 651 01:04:48,138 --> 01:04:50,390 Wie eet er dan nog zeevruchten? 652 01:04:52,476 --> 01:04:56,897 Het ziet er slecht uit. Ons leven als haenyeo is zo goed als voorbij. 653 01:05:02,819 --> 01:05:09,785 Toen ik van die lozing hoorde, dacht ik: we zijn goed de pineut. 654 01:05:09,785 --> 01:05:12,538 Straks raken we onze huizen en bestaanszekerheid kwijt. 655 01:05:13,956 --> 01:05:19,211 Hoewel we zielsveel van de zee houden en die altijd hebben beschermd… 656 01:05:19,211 --> 01:05:24,508 …hebben wij ons leven wel geleefd. Maar wat moeten onze kinderen nu? 657 01:05:24,508 --> 01:05:28,053 Zij worden hier zwaar door getroffen. 658 01:05:28,053 --> 01:05:31,515 Ik roep de wereld op om dit te stoppen. We moeten dit stoppen. 659 01:05:33,851 --> 01:05:38,522 GENÈVE, ZWITSERLAND 660 01:05:40,983 --> 01:05:44,570 VERENIGDE NATIES 661 01:05:49,283 --> 01:05:51,994 INTERNATIONALE VERENIGING VAN DEMOCRATISCHE ADVOCATEN 662 01:05:52,452 --> 01:05:54,997 Dit is de beroemde Room 20… 663 01:05:55,080 --> 01:05:59,001 …waar de sessies van de Mensenrechtenraad plaatsvinden. 664 01:05:59,001 --> 01:06:02,087 Die komt drie keer per jaar samen. 665 01:06:02,421 --> 01:06:08,468 We houden ons al jaren bezig met de Fukushima-kwestie… 666 01:06:08,468 --> 01:06:14,057 …en toen Japan besloot om het radioactieve water te lozen… 667 01:06:14,057 --> 01:06:19,313 …leek het ons belangrijk om iemand uit de haenyeo-gemeenschap uit te nodigen… 668 01:06:19,313 --> 01:06:23,525 …om hun ervaringen rechtstreeks met de Mensenrechtenraad te delen… 669 01:06:23,525 --> 01:06:27,696 …om te beklemtonen dat er ook buiten Japan een hoop schade… 670 01:06:27,779 --> 01:06:30,657 …zou worden aangericht door deze lozing. 671 01:06:36,538 --> 01:06:40,876 De VN in Zwitserland nam contact met me op. 672 01:06:41,627 --> 01:06:46,131 Ik kom me hier namens de haenyeo van Jeju uitspreken tegen watervervuiling. 673 01:06:46,215 --> 01:06:48,967 Daar heb ik maar liefst 13 uur voor gevlogen. 674 01:06:50,093 --> 01:06:57,059 Ik schroom niet om een menigte toe te spreken over zo'n belangrijke zaak. 675 01:06:57,935 --> 01:07:03,190 Soms kan één persoon een wereld van verschil maken. 676 01:07:03,232 --> 01:07:05,067 Dus ik heb de moed bijeengeraapt. 677 01:07:06,318 --> 01:07:09,196 'Voordat het te laat is.' 678 01:07:09,279 --> 01:07:10,739 ENGELSE TOLK 679 01:07:10,822 --> 01:07:13,909 En de laatste zin? Hier staat 'alsjeblieft'. 680 01:07:13,951 --> 01:07:15,869 - En pauzeren… - 'Alsjeblieft.' 681 01:07:15,869 --> 01:07:16,703 Prima. 682 01:07:16,787 --> 01:07:21,250 'Alsjeblieft' is net als 'help'. U zegt dan 'help, alstublieft'. 683 01:07:21,542 --> 01:07:26,755 Zeg dit iets harder, en dan 'mag'. 'Voordat het…' Dit was erg goed. Nu alles. 684 01:07:26,755 --> 01:07:30,384 - 'Voordat het te laat is.' - 'Laat is'. En dan stoppen. 685 01:07:30,384 --> 01:07:33,512 Het zou mooi zijn als u dit kunt onthouden. 686 01:07:33,512 --> 01:07:37,724 En als u 'water' zegt, zegt u dat in één keer. Niet alleen 'wat'. 687 01:07:38,058 --> 01:07:42,437 - Ik lust wel wat water. - Tuurlijk. Ga ik pakken. 688 01:07:44,064 --> 01:07:48,277 Het is erg moeilijk om het Engels uit te spreken… 689 01:07:48,277 --> 01:07:50,362 …met Koreaanse letters. 690 01:07:51,029 --> 01:07:55,158 Vroeger had ik er waarschijnlijk minder moeite mee gehad. 691 01:07:55,534 --> 01:07:58,287 Maar alles wordt lastiger als je ouder wordt. 692 01:07:58,829 --> 01:08:01,707 Dit doe ik nooit meer, hoor. Echt niet. 693 01:08:05,711 --> 01:08:07,504 Goedemorgen. Hoe gaat het met u? 694 01:08:08,005 --> 01:08:10,632 - Hallo, goedemorgen. - Hallo. 695 01:08:10,716 --> 01:08:12,259 Goedemorgen. 696 01:08:13,385 --> 01:08:16,013 Hoe was uw vlucht? Welkom in Genève. 697 01:08:16,180 --> 01:08:20,517 - Die was lang. Erg vermoeiend. - Lang en zwaar. 698 01:08:20,809 --> 01:08:25,147 Ik heb uw verklaring gelezen. Die is helemaal perfect. 699 01:08:25,772 --> 01:08:32,738 Heeft u nog vragen of is er iets dat u wilt weten over de Mensenrechtenraad? 700 01:08:32,988 --> 01:08:35,365 Er is eigenlijk maar één ding. 701 01:08:35,365 --> 01:08:39,578 Dat het voor dat ene korte moment van amper een minuut… 702 01:08:39,578 --> 01:08:45,667 …als een bescheiden vrouw van Jeju en vrouwelijke duiker… 703 01:08:45,667 --> 01:08:50,421 …veel voor me zou betekenen als mensen van over de hele wereld… 704 01:08:50,421 --> 01:08:55,260 …zouden willen luisteren naar wat ik te zeggen heb. Dat is alles wat ik vraag. 705 01:09:15,613 --> 01:09:17,533 Ik ben een haenyeo. 706 01:09:18,450 --> 01:09:21,370 - Hallo? - Ja. 707 01:09:28,085 --> 01:09:29,670 Lekker geslapen? 708 01:09:30,002 --> 01:09:34,633 - Het is tijd om te gaan. Bent u zover? - Ja. 709 01:09:35,676 --> 01:09:37,426 Vergeet uw papieren niet. 710 01:09:38,095 --> 01:09:42,683 - Kijk nog één keer in de spiegel. - Dat verandert er niks aan. 711 01:09:45,185 --> 01:09:47,104 - We kunnen. - Oké. 712 01:09:48,188 --> 01:09:49,564 We gaan. 713 01:09:50,607 --> 01:09:52,192 Daar, deze. 714 01:09:53,234 --> 01:09:55,195 Ik kom naast u zitten. 715 01:09:56,154 --> 01:09:57,406 Goedemorgen. 716 01:09:58,824 --> 01:10:03,328 Vandaag bezoeken we de VN. 717 01:10:05,414 --> 01:10:06,540 Bent u nerveus? 718 01:10:07,040 --> 01:10:11,170 Nee, helemaal niet. Waarom zou ik? 719 01:10:11,170 --> 01:10:14,089 Het zijn allemaal mensen, net als wij. 720 01:10:17,134 --> 01:10:19,636 - De VN. - We zijn er. 721 01:10:20,762 --> 01:10:25,017 Ik ga maar heel kort iets zeggen. 722 01:10:25,017 --> 01:10:31,315 Als al die vertegenwoordigers van over de hele wereld… 723 01:10:31,315 --> 01:10:36,195 …er ook maar 10% van in beschouwing nemen, dan zou ik al dolblij zijn. 724 01:10:36,403 --> 01:10:38,071 Goedemorgen. 725 01:10:38,530 --> 01:10:42,159 - U mag met haar mee. - Morgen. 726 01:10:43,118 --> 01:10:44,703 Aangenaam. 727 01:10:44,786 --> 01:10:47,456 - Zet 'm op. - Kom maar mee. 728 01:10:47,539 --> 01:10:51,001 Hierdoorheen. En dan mag u uw pasje laten zien. 729 01:10:52,211 --> 01:10:58,592 De sfeer hier bij de VN is natuurlijk erg formeel, technisch en diplomatisch. 730 01:10:58,592 --> 01:11:01,303 We zien ook veel politisering. 731 01:11:01,303 --> 01:11:06,850 Maar om hier een inheemse vrouw bij ons te hebben, politiseert juist niet. 732 01:11:06,850 --> 01:11:11,605 Zij is een gewoon iemand die de dupe wordt van dit ondoordachte beleid… 733 01:11:11,605 --> 01:11:16,818 …en vertelt ons hoe het echt zit. Want we kunnen praten over wat er op papier staat… 734 01:11:16,818 --> 01:11:19,738 …maar zij zijn degenen die ten volste meemaken… 735 01:11:19,738 --> 01:11:23,909 …wat de werkelijke gevolgen zijn van 't beleid dat hogerop wordt gemaakt. 736 01:11:23,951 --> 01:11:25,577 Dit moet ze bij zich houden. 737 01:11:34,503 --> 01:11:39,466 Dit is een lastige omgeving voor gewone burgers… 738 01:11:39,466 --> 01:11:43,178 …die geen ervaring hebben met hoe het er hier aan toegaat. 739 01:11:45,222 --> 01:11:50,060 En we zijn blij als ze willen komen en proberen ze zo goed mogelijk bij te staan. 740 01:11:50,060 --> 01:11:52,604 Maar uiteindelijk moeten ze het alleen doen. 741 01:12:23,135 --> 01:12:28,265 Ik ben een haenyeo, een zeevrouw van Jeju. 742 01:12:28,265 --> 01:12:33,604 Als vrouwelijke duiker ben ik financieel afhankelijk van de zee… 743 01:12:33,604 --> 01:12:36,440 …om mijn gezin te voeden. 744 01:12:36,440 --> 01:12:43,030 Ik kwam uit een arm gezin en heb een leven opgebouwd door te gaan duiken. 745 01:12:45,741 --> 01:12:49,578 Ik heb mijn hele leven doorgebracht… 746 01:12:49,661 --> 01:12:53,916 …in het schone zeewater rondom Jeju… 747 01:12:53,916 --> 01:13:00,255 …maar nu loost Japan giftig water in de oceaan. 748 01:13:01,298 --> 01:13:05,385 Stop hier alstublieft mee… 749 01:13:05,385 --> 01:13:07,471 …voor het te laat is. 750 01:13:10,015 --> 01:13:11,058 Dank u. 751 01:13:26,323 --> 01:13:29,284 Ik was alles vergeten. Ik kon niet meer. 752 01:13:29,284 --> 01:13:33,622 Het was te veel. M'n benen trilden zo hard dat ik er niks meer uit kreeg. 753 01:13:34,957 --> 01:13:36,708 Wat goed. 754 01:13:36,708 --> 01:13:41,380 Goed of niet, dit doe ik nooit meer. Ik ben gebroken, joh. 755 01:13:41,380 --> 01:13:43,257 De eerste en de laatste keer. 756 01:13:43,757 --> 01:13:48,136 - Goed gedaan. Voelt u zich opgelucht? - Ja, ik voel me wel beter. 757 01:13:48,136 --> 01:13:51,765 Voordat ik vertrek, wil ik nog een T-shirt kopen als souvenir. 758 01:13:52,641 --> 01:13:56,228 JEJU-DO 759 01:14:13,787 --> 01:14:16,415 Bedankt voor deze maaltijd. 760 01:14:27,759 --> 01:14:31,096 GOSAN-RI 761 01:14:31,513 --> 01:14:32,931 Waar is ze? Waar is ze? 762 01:14:35,642 --> 01:14:38,729 Waar is de beschermer van ons land? 763 01:14:52,951 --> 01:14:54,870 Hoe was het in Zwitserland? 764 01:14:55,996 --> 01:14:59,041 Ik heb wat prachtige foto's gemaakt voor jullie. 765 01:15:06,548 --> 01:15:08,300 Ik ga me omkleden. 766 01:15:10,052 --> 01:15:15,933 Ik ben zo trots op Soon Deok dat ze naar Zwitserland is geweest. 767 01:15:16,308 --> 01:15:18,977 En ook nog helemaal alleen. 768 01:15:19,353 --> 01:15:22,648 Ik ben echt trots. Ze heeft het fantastisch gedaan. 769 01:15:24,525 --> 01:15:28,362 - Hoe was het eten? - Ik heb alleen wat brood op. 770 01:15:29,488 --> 01:15:31,532 Wel Zwitsers brood. 771 01:15:33,367 --> 01:15:39,039 Hebben ze iets voor je gekocht? Kreeg je geld om eten te kopen? 772 01:15:39,039 --> 01:15:44,002 - Ik kon al niks met m'n eigen geld. - Ze zou er niks mee kunnen. 773 01:15:44,962 --> 01:15:51,885 Sinds je bezoek aan Zwitserland ben je beroemd. Wanneer kunnen wij erheen? 774 01:15:52,511 --> 01:15:54,680 Luister nou eens naar me. 775 01:15:55,556 --> 01:15:58,976 - Je bent nu een volksheld. - De ster. 776 01:15:59,142 --> 01:16:03,355 - Je hebt het helemaal gemaakt. - Hoe mooi is dat? 777 01:16:11,947 --> 01:16:15,492 GWIDEOK-RI 778 01:16:25,043 --> 01:16:28,964 De dokter zei dat ik pas volgend jaar weer mocht duiken… 779 01:16:29,631 --> 01:16:35,262 …maar ik kan weer lopen en ik heb geen pijn meer… 780 01:16:35,262 --> 01:16:37,139 …dus ik ben er vandaag al. 781 01:16:38,807 --> 01:16:39,933 Oppassen. 782 01:16:45,689 --> 01:16:48,859 Ik ben zo blij dat ik weer mee aan het werk kan. 783 01:16:51,445 --> 01:16:57,284 De dag dat ik mezelf bezeerde, had ik net een nieuwe wetsuit gekocht… 784 01:16:57,910 --> 01:17:01,955 …maar die is nu gekreukt omdat-ie drie maanden in de kast heeft gelegen. 785 01:17:02,915 --> 01:17:04,499 Laten we ons omkleden. 786 01:17:10,506 --> 01:17:12,591 Joo Hwa, help me eens. 787 01:17:13,258 --> 01:17:15,469 Kang Joo Hwa. Trek dit 's omhoog. 788 01:17:16,345 --> 01:17:21,558 - Loop niet zo met je jetsers te pronken. - Klets niet. 789 01:17:24,853 --> 01:17:27,481 Pak deze aan en gaan. Kom. 790 01:17:36,240 --> 01:17:39,243 16E JAARLIJKSE HAENYEO-FESTIVAL VAN JEJU 791 01:18:02,766 --> 01:18:07,521 Het haenyeo-festival is eigenlijk voor als wij er niet meer zijn. 792 01:18:07,521 --> 01:18:13,235 Met het festival kunnen toekomstige generaties zich ons blijven herinneren… 793 01:18:13,235 --> 01:18:16,113 …en meer leren over de geschiedenis van de haenyeo. 794 01:18:16,864 --> 01:18:21,910 Daarom houden we dit festival elk jaar. Dan worden we niet vergeten. 795 01:18:27,499 --> 01:18:30,043 Hallo. Ik ben een fan. 796 01:18:30,294 --> 01:18:33,088 - Jeetje, oké. - Alsof ik beroemdheden ontmoet. 797 01:18:33,213 --> 01:18:36,049 Ik heb zoveel van jullie YouTube-video's geleerd. 798 01:18:36,466 --> 01:18:37,676 Bedankt voor je steun. 799 01:18:37,676 --> 01:18:40,304 - Ik ben een groot fan. - Bedankt. 800 01:18:44,516 --> 01:18:48,395 Vandaag is onze dag. De dag van de haenyeo. 801 01:18:51,398 --> 01:18:55,277 Wauw, tantetjes. 802 01:18:55,277 --> 01:18:57,112 Jullie zijn er. 803 01:18:58,447 --> 01:19:02,367 - Hallo. - Kom hier zitten. 804 01:19:02,367 --> 01:19:03,744 Hoe is het? 805 01:19:03,744 --> 01:19:08,373 - Gaat alles goed? - Heel goed. 806 01:19:09,041 --> 01:19:12,753 Ik heb gehoord dat je bij de VN was. 807 01:19:12,920 --> 01:19:15,047 Als vertegenwoordiger, ja. 808 01:19:15,047 --> 01:19:19,510 - Wauw, mogen we een handtekening? - Wat gaaf. 809 01:19:19,510 --> 01:19:22,471 Ik vind het zo dapper dat je je hebt uitgesproken. 810 01:19:22,554 --> 01:19:27,935 Ik bewonder dat je 't hebt gedaan, ook al zag je het misschien niet zitten. 811 01:19:27,935 --> 01:19:31,104 We moeten blijven knokken. 812 01:19:31,104 --> 01:19:34,066 Ja, we kunnen niet anders. 813 01:19:34,066 --> 01:19:37,152 - We moeten onze rijkdommen beschermen. - We moeten nog even. 814 01:19:37,819 --> 01:19:43,867 Ik vind het een eng idee dat ik in dat radioactieve water moet werken. 815 01:19:44,201 --> 01:19:45,994 Het gaat hier om ons bestaan. 816 01:19:46,078 --> 01:19:50,499 Als de mensen geen zeevruchten meer kopen, zitten wij zonder werk. 817 01:19:50,499 --> 01:19:53,961 Dat is het frustrerende eraan. 818 01:19:54,628 --> 01:19:58,841 We moeten onze waardevolle cultuur behouden. 819 01:19:58,841 --> 01:20:02,052 Wij moeten ons inzetten voor hun toekomst als haenyeo. 820 01:20:02,052 --> 01:20:04,888 - We kunnen dit. - Kom op. 821 01:20:05,264 --> 01:20:06,723 Zo mag ik het horen. 822 01:20:08,809 --> 01:20:12,104 Onze levenservaringen mogen niet voor niets zijn geweest. 823 01:20:12,479 --> 01:20:16,275 Wat bijzonder dat jonge vrouwen zoals jullie… 824 01:20:16,358 --> 01:20:20,737 …ervoor kiezen om dit werk te doen. 825 01:20:20,737 --> 01:20:27,160 Ik wil nog heel lang blijven doorwerken, net als jullie. 826 01:20:27,160 --> 01:20:29,162 Nog maar 60 jaar te gaan. 827 01:20:32,332 --> 01:20:33,917 Dat klopt. 828 01:20:35,878 --> 01:20:39,047 Als we op Jeju woonden, konden we jullie vaker zien. 829 01:20:39,214 --> 01:20:45,804 Nu moeten we Jeju aan anderen nalaten. Als jullie dat goed vinden? 830 01:20:47,014 --> 01:20:52,895 Laten we elkaar opzoeken. Als jullie naar ons komen, komen wij naar jullie. 831 01:20:52,895 --> 01:20:54,438 - Fijn. - Dit was voorbestemd. 832 01:20:54,938 --> 01:20:59,443 Wij moeten weer gaan. Pas goed op jezelf. 833 01:20:59,443 --> 01:21:02,905 - Tot ziens. - Tot de volgende keer. 834 01:21:03,906 --> 01:21:05,824 Hartstikke leuk, meiden. 835 01:21:07,701 --> 01:21:10,120 Je maakt me aan het huilen. 836 01:21:11,455 --> 01:21:14,750 Wel gezond blijven, hè. Pas goed op jezelf. 837 01:21:14,750 --> 01:21:17,336 Ik wil ook een knuffel. 838 01:21:22,090 --> 01:21:27,012 - Ik huil omdat jij huilt. - Net m'n dochters. 839 01:21:27,095 --> 01:21:29,806 - Niet huilen. - Jij huilt toch ook? 840 01:21:30,349 --> 01:21:33,602 We komen een keer naar Busan. 841 01:21:38,607 --> 01:21:41,610 Doei. 842 01:21:42,444 --> 01:21:45,656 Niet huilen. 843 01:21:48,450 --> 01:21:51,745 We zien elkaar volgend jaar weer. Beloofd. 844 01:21:52,371 --> 01:21:53,956 We houden voor altijd contact. 845 01:21:58,919 --> 01:21:59,920 Wat moeilijk. 846 01:22:58,770 --> 01:23:02,524 Roeien, blijven roeien 847 01:23:03,442 --> 01:23:06,361 Klap, klap, roeien met je riemen 848 01:23:06,361 --> 01:23:08,864 Roeien, blijven roeien 849 01:23:09,615 --> 01:23:12,534 Ze zeggen dat ik moet gaan duiken 850 01:23:12,534 --> 01:23:15,412 Op een dag 851 01:23:15,412 --> 01:23:20,209 Dat de zon en de maan niet schijnen 852 01:23:21,335 --> 01:23:26,381 Ieodo Sana, Ieodo Sana 853 01:23:27,049 --> 01:23:32,095 Zal ik eten of verhongeren Op dat eenzame afgelegen eiland? 854 01:23:32,888 --> 01:23:35,849 Zal ik er eten of verhongeren? 855 01:23:35,849 --> 01:23:38,227 Ik ga maar duiken 856 01:23:38,852 --> 01:23:43,899 Ieodo Sana, Ieodo Sana 857 01:23:44,316 --> 01:23:45,817 Roeien, blijven roeien 858 01:23:59,790 --> 01:24:03,043 De oceaan is ons thuis. 859 01:24:04,253 --> 01:24:08,882 We kunnen niet stoppen met duiken, we moeten het water in. 860 01:24:12,344 --> 01:24:16,223 In een volgend leven word ik weer duiker. 861 01:24:19,601 --> 01:24:23,981 De zee en ik zijn voor altijd verbonden. 862 01:26:27,312 --> 01:26:29,314 Vertaling: Nikki van Leeuwen