1
00:00:40,916 --> 00:00:42,751
"Tinh tinh".
2
00:00:53,929 --> 00:00:56,014
Ông Jin đã tìm thấy cái que nó thích.
3
00:00:57,432 --> 00:01:00,519
- Thời gian?
- 10:22 và 34 giây.
4
00:01:01,061 --> 00:01:03,604
Khoan, 35, 36...
5
00:01:03,605 --> 00:01:04,690
10:22 là được rồi.
6
00:01:06,275 --> 00:01:08,693
- Tại sao cậu đặt tên cho chúng?
- Vì Jane Goodall làm thế.
7
00:01:08,694 --> 00:01:11,529
Bà ấy là người đầu tiên
nghiên cứu Pan troglodyte trong tự nhiên.
8
00:01:11,530 --> 00:01:13,573
Tên khoa học của tinh tinh à?
9
00:01:13,574 --> 00:01:15,199
Đúng. Bà ấy luôn đặt tên các con vật
10
00:01:15,200 --> 00:01:18,286
vì bà ấy biết mỗi con
có tính cách đặc biệt riêng.
11
00:01:18,287 --> 00:01:20,247
Tại sao cậu đặt tên nó là Ông Jin?
12
00:01:23,750 --> 00:01:24,835
Đó là lí do.
13
00:01:25,586 --> 00:01:26,587
Nhìn này.
14
00:01:27,171 --> 00:01:28,589
CÁC ÔNG JIN
15
00:01:29,590 --> 00:01:32,383
Tớ "tinh-hiểu" cậu làm gì rồi.
16
00:01:32,384 --> 00:01:34,970
Và ông Jin rất thích dùng chổi
chọc lên trần nhà.
17
00:01:39,600 --> 00:01:41,726
- Nó đang làm gì thế?
- Làm một cây giáo.
18
00:01:41,727 --> 00:01:43,979
Cái gì? Tinh tinh làm giáo?
19
00:01:44,563 --> 00:01:46,856
Giáo, bọt biển. Đủ kiểu dụng cụ.
20
00:01:46,857 --> 00:01:48,107
Cậu đùa à.
21
00:01:48,108 --> 00:01:51,402
Không. Jane Goodall là người đầu tiên
phát hiện ra chúng làm dụng cụ.
22
00:01:51,403 --> 00:01:54,071
Nó thay đổi mọi suy nghĩ
ta biết về tinh tinh và người.
23
00:01:54,072 --> 00:01:54,989
Thay đổi thế nào?
24
00:01:54,990 --> 00:01:57,992
Vì nếu tinh tinh tự làm
dụng cụ và vũ khí cho mình...
25
00:01:57,993 --> 00:01:59,911
Thì chúng giống chúng ta hơn nhiều?
26
00:01:59,912 --> 00:02:02,164
Hoặc chúng ta giống chúng hơn nhiều.
27
00:02:03,207 --> 00:02:05,249
Jane Goodall đặt tên các con tinh tinh
bà ấy gặp là gì?
28
00:02:05,250 --> 00:02:06,793
Một trong số chúng là Râu Xám.
29
00:02:08,628 --> 00:02:10,171
Như Râu Xám của chúng ta?
30
00:02:10,172 --> 00:02:13,884
Ừ hứ, trừ việc tên đầy đủ của nó
là David Râu Xám.
31
00:02:15,260 --> 00:02:18,096
Cậu nghe thấy không, Râu Xám?
Nó có cả hai tên chúng ta.
32
00:02:20,766 --> 00:02:24,143
Nó là con tinh tinh đầu tiên
mà bà ấy thấy nó dùng cỏ để tìm mối.
33
00:02:24,144 --> 00:02:26,729
Chúng ăn mối à? Ghê quá.
34
00:02:26,730 --> 00:02:29,274
Bọ, hoa quả, thịt.
Chúng ăn những thứ con người ăn.
35
00:02:29,858 --> 00:02:31,651
- Người ăn bọ á?
- Có người ăn.
36
00:02:31,652 --> 00:02:33,820
Chúng ta thật sự rất giống chúng.
37
00:02:38,992 --> 00:02:40,952
Quá dễ thương.
38
00:02:40,953 --> 00:02:42,788
Nhớ là, chúng ta chỉ quan sát.
39
00:02:48,085 --> 00:02:49,586
Tớ tưởng cậu nói không được sờ.
40
00:02:50,170 --> 00:02:51,170
Cậu nói đúng.
41
00:02:51,171 --> 00:02:54,257
Tinh tinh có nguy cơ tuyệt chủng
vì chúng ta phá rừng của chúng,
42
00:02:54,258 --> 00:02:57,009
săn chúng, và tình cờ
khiến chúng lây bệnh của người.
43
00:02:57,010 --> 00:02:58,762
Chúng còn bị ốm như chúng ta?
44
00:03:03,934 --> 00:03:07,354
Tớ nghĩ nó muốn chơi với cậu.
Hẳn là nó nghĩ cậu ở trong gia đình nó.
45
00:03:17,155 --> 00:03:18,739
- Jane?
- Không sao.
46
00:03:18,740 --> 00:03:20,575
Tinh tinh có con đực đầu đàn.
47
00:03:20,576 --> 00:03:22,910
Ông Jin có lẽ đang chứng tỏ với chúng ta
nó là con đầu đàn.
48
00:03:22,911 --> 00:03:24,288
Hoặc thu thập vũ khí.
49
00:03:25,789 --> 00:03:28,166
- Cậu làm gì vậy?
- Làm giáo.
50
00:03:32,212 --> 00:03:34,255
Đó là điều tớ không ngờ.
51
00:03:34,256 --> 00:03:35,340
Tớ cũng thế.
52
00:03:37,801 --> 00:03:39,802
Nó vẫn đang cố chứng tỏ với chúng ta
rằng nó là thủ lĩnh?
53
00:03:39,803 --> 00:03:42,431
Tớ không biết nữa.
Tớ chưa từng thấy cái gì như thế.
54
00:03:51,857 --> 00:03:54,902
- Cái gì gây ra tiếng động đó nhỉ?
- Chỉ có một cách để biết.
55
00:04:14,796 --> 00:04:16,005
Chuyện gì xảy ra ở đây vậy?
56
00:04:16,923 --> 00:04:18,884
- Chúng ta gây ra.
- Chúng ta gây ra gì?
57
00:04:19,676 --> 00:04:22,637
Phá khu rừng nơi tinh tinh
và nhiều loài vật khác sống.
58
00:04:22,638 --> 00:04:25,848
- Ta không thể trồng lại?
- Không nhanh như đốn hạ nó.
59
00:04:25,849 --> 00:04:27,850
- Thật khủng khiếp.
- Con biết.
60
00:04:27,851 --> 00:04:29,852
Giặt xong rồi. Lại giúp mẹ mang lên nhà.
61
00:04:29,853 --> 00:04:33,648
Nhưng mẹ ơi, vẫn còn nhiều thứ
về tinh tinh phải khám phá.
62
00:04:33,649 --> 00:04:35,858
Bọn con vừa thấy Ông Jin
ném hòn đá vào cái cây.
63
00:04:35,859 --> 00:04:37,360
Ông Jin dưới nhà chúng ta á?
64
00:04:37,361 --> 00:04:39,196
Không. Ông Jin tinh tinh cơ.
65
00:04:39,780 --> 00:04:42,866
- Tại sao nó ném đá?
- Đó chính là nhiệm vụ mới của bọn con.
66
00:04:43,951 --> 00:04:46,702
Nhiệm vụ của bọn con sẽ phải chờ
sau khi chúng ta dọn dẹp xong.
67
00:04:46,703 --> 00:04:48,872
- Nhưng, mẹ...
- Con đã thấy phòng con chưa?
68
00:04:49,581 --> 00:04:51,375
Con có thể gọi cho David khi xong việc.
69
00:04:54,795 --> 00:04:57,923
Chào ông Jin.
Bọn cháu vừa nói chuyện về ông.
70
00:04:58,715 --> 00:05:01,634
- Tôi đi xuống.
- Ông có thể đi lên cùng rồi đi xuống.
71
00:05:01,635 --> 00:05:05,096
Thôi, ông đi thang bộ. Cho khỏe chân.
72
00:05:05,097 --> 00:05:07,015
Cháu cũng thế. Cháu sẽ đi với ông.
73
00:05:07,724 --> 00:05:10,227
Rồi lên trên dọn phòng.
74
00:05:11,687 --> 00:05:12,688
Tuyệt lắm.
75
00:05:13,981 --> 00:05:16,108
Ông có thể giúp cháu
mang giỏ này? Khá nặng ạ.
76
00:05:18,402 --> 00:05:20,319
Ông có muốn biết
tại sao bọn cháu nói về ông?
77
00:05:20,320 --> 00:05:22,196
- Không hẳn.
- Ông vui tính ghê.
78
00:05:22,197 --> 00:05:25,324
Cháu lấy tên ông đặt cho một con tinh tinh
vì nó thích quơ que trong không khí,
79
00:05:25,325 --> 00:05:28,703
giống như ông dùng chổi chọc lên trần nhà
khi ông muốn bọn cháu yên lặng.
80
00:05:28,704 --> 00:05:30,288
Ông cố không phải làm thế nhiều.
81
00:05:30,289 --> 00:05:33,291
Nhưng rồi bọn cháu thấy tinh tinh Ông Jin
ném đá vào cái cây.
82
00:05:33,292 --> 00:05:35,334
Ông nghĩ tại sao nó làm vậy?
83
00:05:35,335 --> 00:05:37,212
Có lẽ nó thích tiếng động đó.
84
00:05:37,713 --> 00:05:40,215
Giả thuyết thú vị lắm.
Ông có ý khác không?
85
00:05:41,175 --> 00:05:44,260
Có lẽ để chơi thể thao?
Như chơi bóng chuyền hay quần vợt?
86
00:05:44,261 --> 00:05:46,429
Tinh tinh rất thích chơi với nhau.
87
00:05:46,430 --> 00:05:48,890
Hoặc có lẽ đó là cách
chúng đánh dấu lãnh thổ.
88
00:05:48,891 --> 00:05:51,226
Một ý rất hay nữa.
Ông dần giỏi việc này hơn.
89
00:05:52,019 --> 00:05:54,688
Này, nói đến tinh tinh,
con tinh tinh của cháu đâu?
90
00:05:55,647 --> 00:05:57,482
- Râu Xám.
- Cái...
91
00:06:06,992 --> 00:06:08,243
Râu Xám!
92
00:06:09,912 --> 00:06:11,455
Râu Xám, cậu ở đâu?
93
00:06:14,875 --> 00:06:16,418
Jane gọi David. Khẩn cấp.
94
00:06:19,671 --> 00:06:22,508
- David đây. Sao thế?
- Râu Xám mất tích rồi.
95
00:06:29,306 --> 00:06:32,808
- Chào Noah. Xin lỗi vì bố bị muộn.
- Không sao, bố. Bố sẵn sàng đi chưa?
96
00:06:32,809 --> 00:06:34,269
Ông Jin!
97
00:06:34,811 --> 00:06:35,811
Có lẽ là chưa.
98
00:06:35,812 --> 00:06:37,980
Cháu không tìm thấy nó ở đâu cả.
Chắc hẳn nó bị lạc rồi.
99
00:06:37,981 --> 00:06:39,399
Ông chắc nó sẽ về thôi.
100
00:06:39,900 --> 00:06:41,359
- Ai?
- Râu Xám.
101
00:06:41,360 --> 00:06:43,236
Chú có thấy một con tinh tinh
loanh quanh đây không?
102
00:06:43,237 --> 00:06:46,030
Nó cao chừng này,
có chùm lông xám dễ thương ở đây.
103
00:06:46,031 --> 00:06:48,324
- Vì thế tên nó là Râu Xám.
- Cái gì?
104
00:06:48,325 --> 00:06:51,410
- Râu xám.
- Lần cuối cháu thấy nó là khi nào?
105
00:06:51,411 --> 00:06:54,997
- Ngõ phía sau, nhưng nó không ở đó.
- Tìm tiếp đi. Ông chắc cháu sẽ tìm thấy.
106
00:06:54,998 --> 00:06:56,165
Nhưng cháu không thấy thì sao?
107
00:06:56,166 --> 00:06:57,626
Nó là bạn thân cháu.
108
00:06:58,210 --> 00:07:00,212
Cháu là bạn thân còn lại.
109
00:07:00,963 --> 00:07:02,672
Cháu là em gái anh ấy.
110
00:07:02,673 --> 00:07:04,090
Chú là con trai ông ấy.
111
00:07:04,091 --> 00:07:05,466
Chào chú.
112
00:07:05,467 --> 00:07:07,386
Bọn tớ sẽ tìm từ trên này, Jane.
113
00:07:08,637 --> 00:07:10,639
Đừng lo, Jane. Chúng ta sẽ tìm thấy nó.
114
00:07:12,182 --> 00:07:14,142
Sao cháu không kiểm tra lại ngõ phía sau?
115
00:07:18,230 --> 00:07:19,439
Lũ trẻ ngộ thật.
116
00:07:32,578 --> 00:07:34,121
Râu Xám, có phải cậu không?
117
00:07:37,457 --> 00:07:38,792
Tớ đến đây, Râu Xám.
118
00:07:44,965 --> 00:07:46,091
Ông Jin?
119
00:07:46,884 --> 00:07:47,968
Râu Xám.
120
00:07:49,094 --> 00:07:51,596
Khoan, có phải ông Jin hàng xóm nói đúng?
121
00:07:51,597 --> 00:07:54,515
Tinh tinh ném đá để đánh dấu lãnh thổ,
122
00:07:54,516 --> 00:07:57,936
hoặc tạo ra lối đi để đi,
hoặc chúng thích tiếng động đó?
123
00:08:01,982 --> 00:08:05,527
Ồ, không, mày bị mắc vào bẫy.
Để tao giúp mày.
124
00:08:09,156 --> 00:08:11,491
Đừng lo, Râu Xám. Tớ sẽ cứu nó ra.
125
00:08:12,117 --> 00:08:13,118
Sắp được rồi.
126
00:08:16,455 --> 00:08:17,789
Đó, mày thoát rồi!
127
00:08:26,632 --> 00:08:27,633
Râu Xám?
128
00:08:36,225 --> 00:08:37,558
Râu Xám.
129
00:08:38,894 --> 00:08:40,145
Thấy nó rồi.
130
00:08:45,025 --> 00:08:48,861
Này. Bị lá che lấp một chút,
nhưng ngoài ra, ông thấy nó khá ổn.
131
00:08:48,862 --> 00:08:50,197
Cảm ơn, ông Jin.
132
00:08:50,948 --> 00:08:51,949
David gọi Jane.
133
00:08:52,866 --> 00:08:53,699
Jane đây.
134
00:08:53,700 --> 00:08:56,202
Tớ không tìm thấy Râu Xám,
nhưng tớ tìm thấy mẹ cậu.
135
00:08:56,203 --> 00:08:58,121
Mẹ cậu bực lắm đấy.
136
00:08:58,872 --> 00:09:00,624
Cực kì bực.
137
00:09:02,709 --> 00:09:06,337
- Có lẽ cháu nên quay lên nhà.
- Cảm ơn ông lần nữa vì đã tìm thấy nó.
138
00:09:06,338 --> 00:09:07,506
Ông vui vì giúp được cháu.
139
00:09:15,597 --> 00:09:16,890
Râu Xám?
140
00:09:19,268 --> 00:09:20,269
Râu Xám.
141
00:09:22,354 --> 00:09:23,564
Tại sao cậu không phải
là tinh tinh thật nhỉ?
142
00:09:24,606 --> 00:09:29,194
Được rồi, tớ nghĩ là không thể,
nhưng mẹ cậu còn bực hơn.
143
00:09:29,695 --> 00:09:33,115
David, bảo Jane về nhà ngay.
144
00:09:34,658 --> 00:09:36,326
Mẹ cậu bảo về nhà.
145
00:09:36,869 --> 00:09:38,078
Ngay.
146
00:09:46,837 --> 00:09:48,212
Con đi đâu vậy?
147
00:09:48,213 --> 00:09:51,717
Và tại sao ông Jin lại mang trả đồ giặt
mà lẽ ra con phải mang chứ?
148
00:09:52,634 --> 00:09:54,595
Jane, trả lời mẹ đi.
149
00:09:55,804 --> 00:09:56,805
Con xin lỗi mẹ.
150
00:09:58,015 --> 00:10:01,475
Con à. Lại đây.
151
00:10:01,476 --> 00:10:03,061
Có chuyện gì vậy?
152
00:10:04,688 --> 00:10:06,814
Râu Xám gặp một con tinh tinh khác,
153
00:10:06,815 --> 00:10:08,941
và có một con tinh tinh nhỏ,
154
00:10:08,942 --> 00:10:11,486
và Ông Jin bị mắc vào bẫy và...
155
00:10:12,321 --> 00:10:15,199
Con nghĩ Râu Xám không muốn
là bạn con nữa.
156
00:10:15,699 --> 00:10:17,034
Ông Jin gặp rắc rối à?
157
00:10:17,951 --> 00:10:19,161
Con tinh tinh ấy.
158
00:10:21,038 --> 00:10:23,373
Được rồi. Lại đây, ngồi xuống.
159
00:10:28,670 --> 00:10:30,464
Thở sâu đi.
160
00:10:34,092 --> 00:10:35,344
Kể lại với mẹ đi.
161
00:10:37,387 --> 00:10:39,722
Râu Xám đã gặp
các con tinh tinh khác
162
00:10:39,723 --> 00:10:42,767
và rồi nó thấy nhà của chúng
bị đốn hạ thế nào.
163
00:10:42,768 --> 00:10:45,937
Một trong số chúng bị mắc vào bẫy
và con gỡ cho nó ra,
164
00:10:45,938 --> 00:10:48,440
nhưng rồi Râu Xám lại bỏ con đi.
165
00:10:49,525 --> 00:10:51,734
Và con nghĩ đó là vì cậu ấy thấy
166
00:10:51,735 --> 00:10:55,656
con người như chúng ta
là mối đe dọa với tinh tinh.
167
00:10:58,200 --> 00:11:01,370
- Nhưng nó còn đây mà.
- Nhưng nó không còn sống.
168
00:11:03,580 --> 00:11:07,750
Được rồi, Jane, mẹ chắc chắn Râu Xám biết
con làm rất nhiều cho nó...
169
00:11:07,751 --> 00:11:10,211
Nhưng tinh tinh
không có thời gian, mẹ ạ.
170
00:11:10,212 --> 00:11:12,213
Vài năm nữa, sẽ không còn con nào,
171
00:11:12,214 --> 00:11:15,132
và vẫn còn rất nhiều điều
chúng ta phải khám phá về chúng.
172
00:11:15,133 --> 00:11:16,634
Như là gì?
173
00:11:16,635 --> 00:11:19,888
Như là tại sao chúng ném đá vào cây
hay dùng dụng cụ.
174
00:11:20,973 --> 00:11:24,226
Không con vật nào khác trên thế giới
làm thế trừ chúng ta.
175
00:11:24,810 --> 00:11:27,646
Tinh tinh và con người rất giống nhau,
176
00:11:28,605 --> 00:11:30,607
vậy tại sao chúng ta lại
làm tổn hại chúng, hả mẹ?
177
00:11:36,613 --> 00:11:37,906
Jane...
178
00:11:38,907 --> 00:11:40,242
mẹ không biết.
179
00:11:41,910 --> 00:11:43,286
Nhưng mẹ biết
180
00:11:43,287 --> 00:11:47,916
con đang làm mọi điều có thể
để tạo khác biệt.
181
00:11:50,836 --> 00:11:53,880
Jane Goodall nói gì?
"Chỉ nếu ta hiểu, ta mới..."
182
00:11:53,881 --> 00:11:57,217
Nhưng chúng ta không thể hiểu
nếu không còn con tinh tinh nào.
183
00:12:30,209 --> 00:12:31,418
Con đang dọn dẹp.
184
00:12:32,961 --> 00:12:34,171
Con sẽ ổn thôi, mẹ.
185
00:12:40,093 --> 00:12:41,261
David?
186
00:12:45,265 --> 00:12:47,850
Cậu làm gì với tài liệu
nghiên cứu về tinh tinh của ta vậy?
187
00:12:47,851 --> 00:12:49,061
Tớ đang cất nó đi.
188
00:12:49,686 --> 00:12:51,979
- Tại sao?
- Vì không ích gì cả, David.
189
00:12:51,980 --> 00:12:54,106
Mỗi năm, các loài vật
lại biến mất nhiều hơn,
190
00:12:54,107 --> 00:12:56,485
và chẳng mấy ai có biện pháp giải quyết.
191
00:12:57,277 --> 00:13:00,197
Nhưng còn Jane Goodall
và những người khác mà chúng ta đã gặp?
192
00:13:00,781 --> 00:13:02,282
Họ đang làm điều gì đó.
193
00:13:03,033 --> 00:13:04,826
Vẫn chưa đủ.
194
00:13:07,120 --> 00:13:08,705
Tớ chắc chắn có một câu trích.
195
00:13:10,290 --> 00:13:11,500
Không hi vọng gì đâu.
196
00:13:13,168 --> 00:13:14,169
Râu Xám đi rồi.
197
00:13:19,967 --> 00:13:21,176
Cậu ấy sẽ không làm thế.
198
00:13:21,927 --> 00:13:22,927
Đúng đấy.
199
00:13:22,928 --> 00:13:25,430
Tớ nghĩ cậu ấy không muốn làm bạn nữa.
200
00:13:28,725 --> 00:13:31,979
Có lẽ cậu có thể hình dung
một người khác giúp được chúng ta?
201
00:13:32,479 --> 00:13:34,106
Tớ chỉ muốn Râu Xám quay lại.
202
00:13:34,773 --> 00:13:37,568
Có lẽ là người biết nhiều về tinh tinh?
203
00:13:38,151 --> 00:13:39,361
Là ai?
204
00:13:48,829 --> 00:13:51,831
- Cứ nhắm mắt lại và...
- Tớ biết nó thế nào.
205
00:13:51,832 --> 00:13:53,458
Vậy thì nhắm mắt lại.
206
00:13:57,087 --> 00:13:58,130
Và hãy hình dung.
207
00:14:07,639 --> 00:14:10,100
Tinh tinh chào như thế đó.
208
00:14:15,397 --> 00:14:17,065
Giỏi lắm, David.
209
00:14:18,358 --> 00:14:19,818
Bà ấy biết tên tớ.
210
00:14:21,028 --> 00:14:22,905
Và chào Jane.
211
00:14:24,156 --> 00:14:25,741
Hú, Jane. Hú.
212
00:14:31,079 --> 00:14:33,080
Nghe không vui lắm.
213
00:14:33,081 --> 00:14:37,668
Thì, tinh tinh không phải lúc nào
cũng hú vui vẻ, như con người.
214
00:14:37,669 --> 00:14:39,587
Chúng có thể cảm thấy tức giận,
215
00:14:39,588 --> 00:14:41,422
chúng có thể cảm thấy hoảng sợ
216
00:14:41,423 --> 00:14:43,759
và chúng có thể cảm thấy buồn.
217
00:14:44,593 --> 00:14:45,802
Cũng như cậu, Jane.
218
00:14:46,428 --> 00:14:49,263
Jane buồn vì Râu Xám của bọn cháu
không muốn làm bạn cậu ấy nữa.
219
00:14:49,264 --> 00:14:51,682
Các cháu biết đấy, bà từng biết Râu Xám.
220
00:14:51,683 --> 00:14:54,852
David Râu Xám,
con tinh tinh mà bà yêu quý.
221
00:14:54,853 --> 00:14:58,190
Cháu biết. Nó là con tinh tinh đầu tiên
mà bà thấy nó dùng dụng cụ.
222
00:15:02,486 --> 00:15:07,448
David Râu Xám là con tinh tinh đầu tiên
tin tưởng bà.
223
00:15:07,449 --> 00:15:09,242
Một khi nó đã tin tưởng bà,
224
00:15:09,243 --> 00:15:12,412
thì các con tinh tinh khác
từng thấy rất sợ hãi,
225
00:15:12,913 --> 00:15:16,457
chúng nghĩ, "Thì, dù sao,
bà ấy không thể quá đáng sợ".
226
00:15:16,458 --> 00:15:19,669
Và bà được biết tất cả bọn chúng
như từng cá thể.
227
00:15:19,670 --> 00:15:21,462
Râu Xám của cháu cũng đã tin cháu,
228
00:15:21,463 --> 00:15:25,050
nhưng rồi cậu ấy thấy mọi điều xấu
con người đang làm, cháu không ngăn được.
229
00:15:26,552 --> 00:15:28,804
Cảm giác có thể khá vô vọng, nhỉ?
230
00:15:30,055 --> 00:15:32,391
Vâng. Bà đã bao giờ cũng cảm thấy vô vọng?
231
00:15:33,851 --> 00:15:37,770
Bà nghĩ những ai nghĩ về
điều chúng ta đang làm với hành tinh
232
00:15:37,771 --> 00:15:39,272
đôi khi cũng cảm thấy vô vọng.
233
00:15:39,273 --> 00:15:42,942
Nhưng cháu biết ta có thể làm gì
khi ta cảm thấy vô vọng,
234
00:15:42,943 --> 00:15:45,612
ta nghĩ về mọi điều hi vọng.
235
00:15:46,947 --> 00:15:47,947
Chẳng hạn là gì?
236
00:15:47,948 --> 00:15:51,868
Thì, ngày càng có nhiều người nhận thức
về các vấn đề mà chúng ta gây ra,
237
00:15:51,869 --> 00:15:54,871
như biến đổi khí hậu,
mất đa dạng sinh thái.
238
00:15:54,872 --> 00:15:58,499
Và trong khi giới khoa học
đang nghĩ ra các giải pháp đổi mới
239
00:15:58,500 --> 00:16:01,252
để cố gắng chữa lành
vài tác hại chúng ta gây ra,
240
00:16:01,253 --> 00:16:06,299
giới trẻ các cháu đang nghĩ về những gì
ta có thể làm để thế giới tốt đẹp hơn.
241
00:16:06,300 --> 00:16:08,302
Điều đó cho bà hi vọng.
242
00:16:11,221 --> 00:16:14,850
Từng bước một, chúng ta lại bước thêm
một bước để cứu thế giới.
243
00:16:15,767 --> 00:16:18,186
Nghe như câu trích của Jane Goodall.
244
00:16:18,187 --> 00:16:21,106
Thì, thực ra,
bà nghĩ đó là câu trích của Jane Garcia.
245
00:16:25,903 --> 00:16:28,070
Nên, hãy nghĩ đến những việc phải làm,
246
00:16:28,071 --> 00:16:31,782
xắn tay áo lên
và bước ra ngoài và thực hiện.
247
00:16:31,783 --> 00:16:36,162
{\an8}Nên, bà nghĩ các cháu xứng đáng
được gắn lên bảng người hùng
248
00:16:36,163 --> 00:16:38,290
{\an8}vì những việc các cháu làm.
249
00:16:43,462 --> 00:16:45,422
Tinh tinh nói cảm ơn thế nào ạ?
250
00:16:45,923 --> 00:16:48,466
Thỉnh thoảng chúng chải lông cho nhau.
251
00:16:48,467 --> 00:16:50,176
Chúng cháu có thể chải tóc bà không?
252
00:16:50,177 --> 00:16:52,345
Không cần đâu.
253
00:16:52,346 --> 00:16:54,096
Cảm ơn, tiến sĩ Goodall.
254
00:16:54,097 --> 00:16:57,309
Các cháu có thể gọi bà là tiến sĩ Jane,
nếu thích. Cả hai cháu.
255
00:16:58,227 --> 00:17:02,605
Còn bây giờ, còn rất nhiều việc cần làm
để biến thế giới thành nơi tốt đẹp hơn
256
00:17:02,606 --> 00:17:03,981
trước khi quá muộn.
257
00:17:03,982 --> 00:17:07,569
Nên các cháu đi đi
và ra tay cứu thế giới của chúng ta.
258
00:17:16,244 --> 00:17:17,663
Cảm ơn, tiến sĩ Jane.
259
00:17:19,998 --> 00:17:21,499
Con nghĩ con đi đâu vậy?
260
00:17:21,500 --> 00:17:24,085
Mẹ, con hứa sẽ dọn phòng sau,
nhưng ngay bây giờ...
261
00:17:24,086 --> 00:17:25,877
Không, con không để mẹ nói hết.
262
00:17:25,878 --> 00:17:30,717
Con nghĩ con đi đâu mà không có Râu Xám?
263
00:17:31,844 --> 00:17:33,428
Mẹ đã gột sạch đất bẩn trên nó.
264
00:17:36,974 --> 00:17:37,932
David?
265
00:17:37,933 --> 00:17:39,935
Tinh tinh nói cảm ơn như thế đấy.
266
00:17:40,686 --> 00:17:42,311
Thì, có lẽ chúng nên xin phép trước.
267
00:17:42,312 --> 00:17:45,607
Bọn con có thể chải tóc để cảm ơn mẹ
vì đã gột sạch cho Râu Xám?
268
00:17:47,609 --> 00:17:48,819
Chắc là được.
269
00:17:52,573 --> 00:17:55,325
Phải, kì cục thật. Được, hai đứa đi đi.
270
00:18:09,923 --> 00:18:11,424
- Lối này.
- Sao cậu biết?
271
00:18:11,425 --> 00:18:14,177
Tớ không rõ, nhưng tớ nghĩ
chúng tạo ra dấu vết này như bản đồ
272
00:18:14,178 --> 00:18:17,305
- để chúng biết đi lối nào.
- Đánh dấu X Râu Xám.
273
00:18:17,306 --> 00:18:18,640
Hãy hi vọng thế.
274
00:18:21,268 --> 00:18:23,187
Ông Jin. Tôi ồn ào quá ạ?
275
00:18:23,729 --> 00:18:25,688
Tại sao ai cũng hỏi tôi câu đó?
276
00:18:25,689 --> 00:18:28,191
Không. Tôi chỉ muốn xem Jane thế nào.
277
00:18:28,192 --> 00:18:30,359
Lúc nãy con bé có vẻ khá buồn bực.
278
00:18:30,360 --> 00:18:31,903
Ông thật tốt quá.
279
00:18:31,904 --> 00:18:33,154
Đúng thế.
280
00:18:33,155 --> 00:18:36,074
Đó là lần đầu tiên
tôi thấy con bé vô vọng như thế.
281
00:18:36,867 --> 00:18:38,994
Vâng. Tôi biết cảm giác đó thế nào.
282
00:18:40,204 --> 00:18:41,455
Tôi có thể nói chuyện với con bé?
283
00:18:42,080 --> 00:18:45,082
Con bé đang ra ngoài khám phá
với David, nhưng tôi sẽ nhắn khi nó về.
284
00:18:45,083 --> 00:18:46,334
Không, không sao.
285
00:18:46,335 --> 00:18:48,462
Tôi sẽ xem tôi có tình cờ
gặp con bé không. Tạm biệt.
286
00:18:49,171 --> 00:18:50,172
Tạm biệt.
287
00:18:57,930 --> 00:19:01,974
Nhìn này, con tinh tinh con đó
đang được Râu Xám dạy ném đá vào cây.
288
00:19:01,975 --> 00:19:03,060
Nhưng tại sao?
289
00:19:03,894 --> 00:19:05,144
Tớ vẫn không biết.
290
00:19:05,145 --> 00:19:08,272
Có lẽ để đánh dấu đường đi,
hoặc chúng chỉ thích âm thanh đó,
291
00:19:08,273 --> 00:19:10,983
hoặc có lẽ vì lí do
mà chúng ta còn chưa biết.
292
00:19:10,984 --> 00:19:13,319
Vì thế, cứu động vật là rất quan trọng.
293
00:19:13,320 --> 00:19:15,572
Vẫn còn rất nhiều điều
cần tìm hiểu về chúng.
294
00:19:28,961 --> 00:19:32,129
Tớ biết con người đang làm rất nhiều
điều xấu với tinh tinh, Râu Xám.
295
00:19:32,130 --> 00:19:34,674
Nhưng cũng như con tinh tinh nhỏ đó
đang học những điều mới mẻ từ cậu,
296
00:19:34,675 --> 00:19:36,385
con người có thể học
những điều mới mẻ từ chúng ta.
297
00:19:37,970 --> 00:19:41,264
Chúng ta có thể dạy họ rằng
chỉ có một thế giới, một mái nhà.
298
00:19:41,265 --> 00:19:43,517
Rằng chúng ta phải chung tay bảo vệ nó.
299
00:19:47,855 --> 00:19:51,023
Tớ biết đôi khi có cảm giác vô vọng,
nhưng chúng ta phải cố gắng.
300
00:19:51,024 --> 00:19:52,776
Tớ sẽ không bao giờ thôi cố gắng.
301
00:19:55,404 --> 00:19:56,405
Tớ cũng thế.
302
00:20:06,123 --> 00:20:07,082
Cảm ơn cậu nữa.
303
00:20:16,800 --> 00:20:17,801
Ông Jin?
304
00:20:18,385 --> 00:20:19,552
David đâu?
305
00:20:19,553 --> 00:20:22,973
Bọn cháu đã làm xong nhiệm vụ,
nhưng cháu vẫn phải dọn phòng cháu.
306
00:20:24,057 --> 00:20:26,101
- Cháu thấy vui hơn chưa?
- Rồi ạ.
307
00:20:28,061 --> 00:20:31,898
Cháu nghĩ vậy. Đôi khi cháu chỉ
lo lắng rằng cháu làm chưa đủ.
308
00:20:31,899 --> 00:20:33,192
Cháu đùa, đúng không?
309
00:20:35,694 --> 00:20:36,820
Đứng lên nào.
310
00:20:38,238 --> 00:20:39,239
Đi theo ông.
311
00:20:40,824 --> 00:20:44,411
Không có cháu,
chúng ta sẽ không tái chế pin.
312
00:20:46,622 --> 00:20:49,625
Chúng ta sẽ không có bướm
trước căn hộ của ông Patel.
313
00:20:52,211 --> 00:20:53,085
CỨU SƯ TỬ
314
00:20:53,086 --> 00:20:55,923
Chúng ta sẽ không cố gắng
cứu động vật khắp thế giới.
315
00:20:59,343 --> 00:21:01,970
Và chúng ta sẽ không có nhà dơi.
316
00:21:02,804 --> 00:21:05,182
- Nhắc cho ông nhớ tại sao...
- Chúng ăn côn trùng.
317
00:21:05,682 --> 00:21:06,683
Đúng rồi.
318
00:21:07,643 --> 00:21:09,686
Chúng ta sẽ không biết
rác nào bỏ vào thùng nào.
319
00:21:10,479 --> 00:21:11,855
Đi nào.
320
00:21:16,777 --> 00:21:19,153
Không có cháu,
sẽ không có những việc như trên.
321
00:21:19,154 --> 00:21:23,742
- Còn David và rất nhiều người khác.
- Nhưng cháu truyền cảm hứng cho tất cả.
322
00:21:26,328 --> 00:21:28,955
Ông sẽ kí đơn thỉnh cầu
cứu tinh tinh sắp bị tuyệt chủng chứ?
323
00:21:28,956 --> 00:21:30,832
- Tất nhiên rồi.
- Và góp chút tiền?
324
00:21:31,959 --> 00:21:33,752
- Bao nhiêu?
- Jane?
325
00:21:34,711 --> 00:21:37,798
Dọn phòng, rồi con có thể cứu thế giới.
326
00:21:38,924 --> 00:21:39,925
Cháu phải đi rồi.
327
00:21:54,064 --> 00:21:56,984
Đi nào, Râu Xám.
Chúng ta phải cứu thế giới.
328
00:22:01,905 --> 00:22:03,991
"Ra tay cứu tinh tinh".
329
00:22:06,159 --> 00:22:08,369
- Jane.
- Con đang dọn, đang dọn.
330
00:22:08,370 --> 00:22:11,039
Mẹ vào đây không phải khoe con
thứ đó. Lại đây.
331
00:22:17,337 --> 00:22:18,671
Video này ở đâu ra vậy?
332
00:22:18,672 --> 00:22:20,840
- Vườn Tinh Tinh.
- Vườn Tinh Tinh?
333
00:22:20,841 --> 00:22:22,800
Một trong những khu bảo tồn
tinh tinh của tiến sĩ Jane
334
00:22:22,801 --> 00:22:25,052
nơi họ chăm sóc
các con tinh tinh được giải cứu?
335
00:22:25,053 --> 00:22:26,972
Đúng, và đoán gì không?
336
00:22:29,600 --> 00:22:32,185
Mẹ đã nghĩ con cần được động viên,
nên mẹ đã liên hệ
337
00:22:32,186 --> 00:22:34,228
và thu xếp một cuộc gọi
với Jana Swart cho con.
338
00:22:34,229 --> 00:22:36,731
- Cô ấy làm ở Vườn Tinh Tinh.
- Tớ biết cô ấy là ai.
339
00:22:36,732 --> 00:22:38,733
Oa, thật kinh ngạc. Cảm ơn mẹ.
340
00:22:38,734 --> 00:22:39,943
Chúc vui vẻ.
341
00:22:41,987 --> 00:22:45,323
- Xin chào. Hẳn các cháu là Jane và David.
- Chào cô Jana.
342
00:22:45,324 --> 00:22:47,408
Cháu có rất nhiều câu hỏi cho cô.
343
00:22:47,409 --> 00:22:50,328
Tinh tinh ở Vườn Tinh Tinh.
đã bao giờ được thả về tự nhiên?
344
00:22:50,329 --> 00:22:53,497
Không, chúng cần học cách tồn tại
trong môi trường sống tự nhiên,
345
00:22:53,498 --> 00:22:55,249
điều mà chúng học từ mẹ mình.
346
00:22:55,250 --> 00:22:59,462
Nhưng do nạn săn bắn và phá rừng,
nhiều con bị mất mẹ
347
00:22:59,463 --> 00:23:01,964
và cuối cùng phải vào các gánh xiếc
hoặc được giữ làm vật nuôi.
348
00:23:01,965 --> 00:23:03,341
Thật tồi tệ với chúng.
349
00:23:03,342 --> 00:23:04,550
Quá buồn.
350
00:23:04,551 --> 00:23:07,094
Vì thế điều rất quan trọng
là có một khu bảo tồn
351
00:23:07,095 --> 00:23:10,224
để các con tinh tinh được giải cứu
có thể sống cuộc sống tốt hơn.
352
00:23:13,143 --> 00:23:14,143
Là gì thế ạ?
353
00:23:14,144 --> 00:23:16,187
Hẳn là lũ tinh tinh đã thấy Stany.
354
00:23:16,188 --> 00:23:18,440
Khoan. Stany,
như trong Người Vỗ Về Tinh Tinh?
355
00:23:19,816 --> 00:23:22,527
Chú ấy làm ở Vườn Tinh Tinh,
và là chuyên gia về tinh tinh.
356
00:23:22,528 --> 00:23:24,446
Jane là chuyên gia về các chuyên gia.
357
00:23:25,614 --> 00:23:27,657
Thực ra cô có bất ngờ cho cả hai đứa.
358
00:23:27,658 --> 00:23:29,076
Các cháu phải thấy điều này.
359
00:23:32,871 --> 00:23:34,581
Chú ấy đang cho tinh tinh ăn.
360
00:23:36,291 --> 00:23:37,250
Xin chào.
361
00:23:37,251 --> 00:23:38,584
Trông chúng hạnh phúc quá.
362
00:23:38,585 --> 00:23:40,169
Chào Jane. Chào David.
363
00:23:40,170 --> 00:23:42,339
- Chào Stany.
- Chào Stany.
364
00:23:42,965 --> 00:23:45,049
Này, lũ tinh tinh đi đâu vậy?
365
00:23:45,050 --> 00:23:47,802
Có lẽ chúng đi tìm thêm thức ăn.
366
00:23:47,803 --> 00:23:50,972
Bọn cô nhờ Stany kể lại
chúng nghĩ và cảm thấy gì
367
00:23:50,973 --> 00:23:52,765
để có thể chăm sóc chúng đúng cách.
368
00:23:52,766 --> 00:23:55,184
Vì thế mà
chú chính là Người Vỗ Về Tinh Tinh.
369
00:23:55,185 --> 00:23:56,644
Phải.
370
00:23:56,645 --> 00:23:58,104
Sao chú có biệt danh đó?
371
00:23:58,105 --> 00:24:01,107
Tiến sĩ Jane Goodall,
bà ấy đặt cho chú cái tên đó.
372
00:24:01,108 --> 00:24:03,776
Tiến sĩ Jane đặt cho chú? Thật dễ thương.
373
00:24:03,777 --> 00:24:06,153
Chú chăm sóc tinh tinh bao lâu rồi,
chú Stany?
374
00:24:06,154 --> 00:24:08,197
Gần nửa cuộc đời chú.
375
00:24:08,198 --> 00:24:11,450
Đây là chú đang chăm sóc tinh tinh con.
376
00:24:11,451 --> 00:24:12,535
Đây là Poco.
377
00:24:12,536 --> 00:24:16,330
Đây là chú đang dạy một cộng đồng
cách chung sống với tinh tinh.
378
00:24:16,331 --> 00:24:18,499
Hẳn là chú đã giúp
rất nhiều con tinh tinh.
379
00:24:18,500 --> 00:24:21,627
Chúng như gia đình của chú,
và chúng dạy cho chú rất nhiều.
380
00:24:21,628 --> 00:24:22,753
Chẳng hạn là gì?
381
00:24:22,754 --> 00:24:24,839
Lòng vị tha và hi vọng.
382
00:24:24,840 --> 00:24:26,549
Chúng dạy chú hi vọng bằng cách nào?
383
00:24:26,550 --> 00:24:29,468
Khi tinh tinh đến khu bảo tồn,
384
00:24:29,469 --> 00:24:32,597
chúng rất ốm và rất sợ hãi.
385
00:24:32,598 --> 00:24:35,391
Và sau khi được chăm sóc tốt,
386
00:24:35,392 --> 00:24:37,935
chúng trở nên khỏe mạnh,
và chúng không đầu hàng.
387
00:24:37,936 --> 00:24:40,062
Và điều đó cho chú hi vọng.
388
00:24:40,063 --> 00:24:41,397
Chúng cháu có thể làm gì để giúp?
389
00:24:41,398 --> 00:24:46,319
Điều quan trọng là chia sẻ
với gia đình và bạn bè
390
00:24:46,320 --> 00:24:50,948
điều các cháu học được
về họ hàng gần của ta, loài tinh tinh.
391
00:24:50,949 --> 00:24:53,951
Đúng. Dù sống ở đâu,
các cháu có thể giúp động vật hoang dã
392
00:24:53,952 --> 00:24:58,372
bằng cách mua các sản phẩm có nguồn gốc
bền vững không hủy hoại rừng của chúng.
393
00:24:58,373 --> 00:25:01,375
Chúng ít gây tổn hại cho hành tinh hơn
khi chúng được sản xuất.
394
00:25:01,376 --> 00:25:04,670
Tinh tinh và các động vật khác
cần rừng để tồn tại.
395
00:25:04,671 --> 00:25:07,673
Và nhớ rằng các loài vật
không được sinh ra trên trái đất này
396
00:25:07,674 --> 00:25:08,966
để cho chúng ta giải trí.
397
00:25:08,967 --> 00:25:11,010
Và chúng ta cần cả thế giới biết điều đó.
398
00:25:11,011 --> 00:25:13,055
- Cháu sẽ nói với mọi người.
- Cháu cũng thế.
399
00:25:13,931 --> 00:25:15,598
Tinh tinh chào tạm biệt như thế nào?
400
00:25:15,599 --> 00:25:19,895
Tinh tinh dùng tiếng gọi cuối cùng này
để chào tạm biệt.
401
00:25:31,657 --> 00:25:34,450
Tạm biệt Jana. Tạm biệt Stany.
402
00:25:34,451 --> 00:25:36,620
Tạm biệt, tinh tinh nhé.
403
00:25:37,412 --> 00:25:40,332
- Con cảm ơn mẹ rất nhiều về điều đó.
- Vâng, cảm ơn mẹ của Jane.
404
00:25:40,916 --> 00:25:42,458
Mẹ hi vọng Râu Xám cũng thích.
405
00:25:42,459 --> 00:25:43,961
Chắc chắn là thích rồi.
406
00:25:45,254 --> 00:25:47,588
Bây giờ, căn phòng này
sẽ không tự dọn sạch.
407
00:25:47,589 --> 00:25:48,548
Tạm biệt, David.
408
00:25:48,549 --> 00:25:50,384
- Tạm biệt.
- Tạm biệt, David.
409
00:25:52,928 --> 00:25:54,888
Mẹ đã nghĩ có lẽ con cần mấy cái này.
410
00:25:56,056 --> 00:25:57,057
Cảm ơn mẹ.
411
00:26:00,394 --> 00:26:03,146
Đây. Cậu gắn ảnh Stany lên
còn tớ gắn ảnh Jana lên nhé?
412
00:26:59,161 --> 00:27:01,163
Biên dịch: Ngan Tran