1 00:00:23,232 --> 00:00:26,276 - Zei u wat, rabbi? - Ik ben aan het bidden. 2 00:00:26,860 --> 00:00:29,613 - Heb je hier een gebed voor? - Waarvoor niet? 3 00:00:31,031 --> 00:00:34,535 Ja, ook voor het redden van een synagoge van de zee. 4 00:00:34,535 --> 00:00:35,661 Rabbi Zucker. 5 00:00:37,663 --> 00:00:40,332 Kinderen. Goed gevonden, eerwaarde. 6 00:00:42,459 --> 00:00:45,796 - Bedankt, eerwaarde. Het was prachtig. - Bedankt. 7 00:00:48,882 --> 00:00:50,092 Alleen jullie twee? 8 00:00:51,134 --> 00:00:54,137 Geen muzikanten? Hologrammen? 9 00:00:54,137 --> 00:00:58,725 - VR? AR? Baksels? - U moet het met ons doen. 10 00:01:04,147 --> 00:01:08,610 AFDELING HULP BIJ ZEESPIEGELSTIJGING 11 00:01:08,610 --> 00:01:12,281 Honderd jaar geleden begon de bouw van Temple Israel. 12 00:01:13,615 --> 00:01:17,494 Het werd gebouwd uit hoop, uit geloof... 13 00:01:17,494 --> 00:01:21,039 ...door overlevenden van de Holocaust die naar Florida kwamen... 14 00:01:21,039 --> 00:01:26,044 ...en met iedere steen te kennen gaven: 'Dit is ons thuis, hier horen wij thuis.' 15 00:01:36,305 --> 00:01:38,682 Ik weet dat niet elk gebouw gered kan worden... 16 00:01:38,682 --> 00:01:41,560 ...dus ik ben hier vandaag naartoe gekomen... 17 00:01:41,560 --> 00:01:44,521 ...in de hoop dat Hulp bij Zeespiegelstijging... 18 00:01:44,521 --> 00:01:47,399 ...onze aanvraag gunstig zal beoordelen. 19 00:01:48,734 --> 00:01:54,615 Er schuilt kracht in fysieke aanwezigheid en ik ben blij dat ik hier mag zijn. 20 00:01:59,912 --> 00:02:02,831 WERELDWIJDE TEMPERATUURSTIJGING 21 00:02:04,499 --> 00:02:09,505 ZEESPIEGELSTIJGING DEZE EEUW 22 00:02:38,659 --> 00:02:40,244 GEBIED DAT VERLOREN GAAT 23 00:02:45,624 --> 00:02:47,960 Sjezus, ze lagen gewoon hier. 24 00:02:48,502 --> 00:02:52,339 Ik was bij CRISPR Miami, toen kwam ik thuis, en toen legde ik... 25 00:02:53,090 --> 00:02:55,259 Alpha, waar zijn m'n sleutels? 26 00:02:55,759 --> 00:02:59,304 De privacy-instellingen laten traceren niet toe. 27 00:02:59,304 --> 00:03:02,724 - Krijg de tering, Alpha. - Probeer eens tot God te bidden. 28 00:03:03,267 --> 00:03:06,311 Alpha, weet God waar de sleutels van m'n vader zijn? 29 00:03:06,311 --> 00:03:08,647 Daar gaat Alpha niet over. 30 00:03:08,647 --> 00:03:11,942 Gabby, dónde está mis... mis 'llavas'? 31 00:03:11,942 --> 00:03:14,695 Het is 'llaves', schat. Maar je gaat vooruit. 32 00:03:14,695 --> 00:03:18,574 - Volgens de site moeten we dit dragen. - En info over m'n sleutels? 33 00:03:18,574 --> 00:03:22,494 Misschien verstopt God je sleutels, omdat hij je niet wil zien. 34 00:03:22,494 --> 00:03:25,497 - Hou op. - Je grootouders zijn dol op Temple Israel. 35 00:03:25,497 --> 00:03:29,751 - Ik was blij met Temple Emanu-El. - Daar pasten we niet. 36 00:03:29,751 --> 00:03:32,546 Omdat ze weten wat je mam hebt aangedaan? 37 00:03:33,463 --> 00:03:36,842 - Waarom zeg je toch dat soort dingen? - Dingen die waar zijn? 38 00:03:36,842 --> 00:03:37,926 Hier zijn ze. 39 00:03:42,264 --> 00:03:44,892 Trek je laarzen aan. En dan de auto in. 40 00:03:54,902 --> 00:03:59,698 {\an8}Het is een tijd van vragen. Voor ons Joden was het vraagteken... 41 00:03:59,698 --> 00:04:01,992 ...altijd al ons favoriete interpunctieteken. 42 00:04:02,868 --> 00:04:06,121 En nu het Pesachfeest begint... 43 00:04:06,121 --> 00:04:09,917 ...geven we weer de ruimte aan vragen over de wereld om ons heen. 44 00:04:10,959 --> 00:04:14,630 Wij mochten meemaken dat kanker overwonnen werd. 45 00:04:14,630 --> 00:04:19,091 De mens is op Mars geland. Ondanks alle aanvallen op onze democratie... 46 00:04:19,091 --> 00:04:23,472 ...staat die nog steeds als een huis, weliswaar zonder Texas. 47 00:04:24,306 --> 00:04:29,144 Dit jaar zullen veel Pesachmaaltijden gekookt worden met energie van de zon. 48 00:04:29,895 --> 00:04:33,357 Maar voor elke vraag die beantwoord wordt, rijst er een nieuwe. 49 00:04:33,857 --> 00:04:37,069 Miami ondergaat een gedaanteverwisseling. 50 00:04:39,029 --> 00:04:42,616 Onze stad wordt om de vier dagen overstroomd. 51 00:04:44,368 --> 00:04:46,245 Velen slaan op de vlucht. 52 00:04:46,245 --> 00:04:49,915 Anderen zetten zich in om hun thuis te behouden. 53 00:04:49,915 --> 00:04:53,919 - Inderdaad. - Dit jaar bid ik slechts om het volgende: 54 00:04:54,753 --> 00:04:58,298 dat onze leiders in Tallahassee dit gebouw redden... 55 00:05:00,300 --> 00:05:05,138 ...en dat we volgend jaar hier in Miami samen mogen komen. 56 00:05:09,017 --> 00:05:12,437 Even ter herinnering, mijn moeder en ik geven... 57 00:05:12,437 --> 00:05:16,275 ...onze seider voor de klimaatvluchtelingen in deze tempel... 58 00:05:16,275 --> 00:05:19,862 ...komende week, voor de vijfde keer op rij. 59 00:05:20,487 --> 00:05:23,740 Iedereen mag komen. We sluiten af met woorden van vrede. 60 00:05:26,535 --> 00:05:27,536 U mag opstaan. 61 00:05:40,465 --> 00:05:42,342 Mijn vader zei altijd... 62 00:05:42,342 --> 00:05:45,637 ...dat dr. Klubeck de beste podoloog van Zuid-Florida is. 63 00:05:45,637 --> 00:05:46,555 Echt. 64 00:05:46,555 --> 00:05:50,058 En Dahlia, bedankt voor je hulp bij het bomen planten. 65 00:05:50,058 --> 00:05:51,310 Wie wil er nou weg? 66 00:05:51,310 --> 00:05:55,105 Al die herziene bestemmingsplannen, wie kan daar nou op wachten? 67 00:05:56,273 --> 00:05:57,900 - Het ga je goed. - Jullie ook. 68 00:05:57,900 --> 00:05:59,943 We gaan jullie missen. 69 00:06:00,444 --> 00:06:02,446 Mijn gezin gaat hier nooit weg. 70 00:06:02,446 --> 00:06:06,283 Wij zouden zelfs komen als we hier moesten watertrappelen. 71 00:06:06,283 --> 00:06:10,204 Een heel geruststellende gedachte. Het roept een duidelijk beeld op. 72 00:06:11,079 --> 00:06:12,998 Sjabbat Sjalom. 73 00:06:19,296 --> 00:06:20,422 Bedankt. 74 00:06:20,422 --> 00:06:23,967 - Rabbi. Harris Goldblatt. - O. Ja, natuurlijk. 75 00:06:23,967 --> 00:06:25,844 - En Gabriela. - Gabriela, hallo. 76 00:06:25,844 --> 00:06:27,429 Davids zoon. 77 00:06:27,429 --> 00:06:32,643 - En dit is m'n dochter, Alana. - Alana. Leuk je te ontmoeten. Welkom. 78 00:06:32,643 --> 00:06:35,395 - Dit is Sophie, mijn assistent. - Hoi. Welkom. 79 00:06:35,395 --> 00:06:39,066 - Ja, we waren aan wat anders toe. - Sjabbat Sjalom, rabbi. 80 00:06:39,066 --> 00:06:41,944 - Zei ik dat goed? - Yep. Perfect, Gabriela. 81 00:06:41,944 --> 00:06:45,239 Denkt u echt dat we hier volgend jaar nog zijn? 82 00:06:45,239 --> 00:06:48,283 - Natuurlijk. - Gelooft u dan niet in de wetenschap? 83 00:06:48,283 --> 00:06:51,411 Alana wil u spreken over haar bat mitswa. 84 00:06:51,411 --> 00:06:55,499 - Ze was bezig met haar voorbereiding, maar... - De wereld gaat ten onder. 85 00:06:55,499 --> 00:06:58,794 - Geeft God echt wat om een bat mitswa? - Ik wel. 86 00:07:00,212 --> 00:07:01,839 En God denk ik ook. 87 00:07:04,508 --> 00:07:07,052 - Ze wachten op u, rabbi. - Ja, natuurlijk. 88 00:07:07,052 --> 00:07:09,972 De zeespiegelstijging houdt kennelijk geen Sabbat. 89 00:07:09,972 --> 00:07:12,975 - Neem me niet kwalijk. - Sjabbat Sjalom. 90 00:07:15,978 --> 00:07:18,063 Moest dat nou, Alana? 91 00:07:19,439 --> 00:07:22,484 - We handelen het wel af. - Ja. 92 00:07:23,694 --> 00:07:26,947 Sorry. Ik wilde even uw zoon welkom heten. 93 00:07:26,947 --> 00:07:28,615 Heb je onze Alana ontmoet? 94 00:07:28,615 --> 00:07:31,118 - Die is altijd zo serieus. - Ja. Ja, klopt. 95 00:07:31,118 --> 00:07:36,206 Komt door d'r lastige moeder. Ze had in Israël moeten blijven. Ik zei het nog. 96 00:07:36,206 --> 00:07:42,045 - Hij had niet met haar moeten trouwen. - Alana mist vast haar tijd in Haifa. 97 00:07:42,629 --> 00:07:46,300 Ze zei dat ze zichzelf als wereldburger ziet. 98 00:07:46,800 --> 00:07:50,679 Dat vind ik heel charmant. Heel mondain. 99 00:07:50,679 --> 00:07:54,850 Ja. Het water in het heiligdom is wat minder charmant. 100 00:07:54,850 --> 00:07:58,687 Daar moeten we wat aan doen, anders krijgen we permanente schade. 101 00:07:58,687 --> 00:08:02,566 - Ik heb twee offertes. - Ben je bij Kustom geweest? 102 00:08:02,566 --> 00:08:05,027 Wagner en United. Vorige keer deed United 't. 103 00:08:05,027 --> 00:08:07,279 Ze adviseerden permanente pompen... 104 00:08:07,279 --> 00:08:09,865 - ...voor de toekomst. - Wie is de goedkoopste? 105 00:08:09,865 --> 00:08:13,410 - Doe Kustom nou maar. - Ga naar Kustom, zoals m'n man zegt... 106 00:08:13,410 --> 00:08:15,412 ...dan kunnen we dit afronden. 107 00:08:15,412 --> 00:08:17,539 - Kies Wagner. - Hou toch op. 108 00:08:17,539 --> 00:08:21,126 Pompen zijn duur en we moeten niet op de zaken vooruitlopen. 109 00:08:21,126 --> 00:08:24,463 - Dat was de oplossing. - We zijn krap bij kas. 110 00:08:24,463 --> 00:08:29,760 - Geen leden, geen geld. - We moeten ons wel op de toekomst richten. 111 00:08:29,760 --> 00:08:33,054 Is er dan een toekomst? Al wat gehoord? 112 00:08:34,640 --> 00:08:37,058 De presentatie verliep heel goed. 113 00:08:38,059 --> 00:08:39,394 Ik ben optimistisch. 114 00:08:40,229 --> 00:08:42,981 Temple Israel heeft zoveel voor Miami betekend. 115 00:08:42,981 --> 00:08:46,193 - Tja, als we het nou oplosten. - Kies Wagner. 116 00:08:46,193 --> 00:08:48,237 - Kustom. - Ja... 117 00:08:57,955 --> 00:09:01,542 CONTROLEER FILTER 118 00:09:06,839 --> 00:09:08,465 Pardon, rabbi? 119 00:09:09,675 --> 00:09:14,555 - Alana. Waar is je vader? - Ik zei dat ik last van m'n buik had. 120 00:09:14,555 --> 00:09:17,766 Hij vraagt zich vast af of ik een eetstoornis heb. 121 00:09:17,766 --> 00:09:19,726 - Is dat zo? - Waakt God over ons? 122 00:09:22,271 --> 00:09:27,025 Nou ja, misschien niet letterlijk, maar we moeten ook op elkaar letten. 123 00:09:27,025 --> 00:09:29,403 Het zal wel. Dat vroeg ik niet. 124 00:09:29,403 --> 00:09:33,782 Denkt u dat de overstromingen een straf zijn voor ons slechte gedrag? 125 00:09:35,242 --> 00:09:38,078 - Wat voor slecht gedrag? - Al ons slechte gedrag. 126 00:09:38,078 --> 00:09:41,373 - Waarom zou God dit anders doen? - Wat doen? 127 00:09:41,373 --> 00:09:45,919 De zeespiegelstijging, de droogtes, de vluchtelingen, de ziektes. 128 00:09:46,837 --> 00:09:49,131 Hij is kwaad. Dat moet wel. 129 00:09:50,340 --> 00:09:54,219 Als de mens naar Gods beeld is geschapen, waarom zijn we dan ruk? 130 00:09:54,219 --> 00:09:56,930 Of zijn we zo geëvolueerd? 131 00:09:56,930 --> 00:10:00,517 Nou, ik geloof dat we de keuze hebben om ruk te zijn of niet. 132 00:10:02,227 --> 00:10:07,482 In de Thora staat dat God genadig en barmhartig... 133 00:10:07,482 --> 00:10:10,527 ...verdraagzaam en liefdevol is. 134 00:10:10,527 --> 00:10:14,531 M'n moeder werd boos omdat m'n vader het met Gabriela ging doen... 135 00:10:14,531 --> 00:10:17,951 ...dus toen nam ze een overdosis en nu moet ze afkicken. 136 00:10:18,952 --> 00:10:22,831 Ze is ook verslaafd aan die CRISPR-hacks: haar huid, haar kont. 137 00:10:22,831 --> 00:10:28,170 - IJdelheid is een hoofdzonde. - Joden hebben alleen gewone zondes. 138 00:10:30,506 --> 00:10:31,798 En vergiffenis. 139 00:10:31,798 --> 00:10:36,553 M'n pa leidt de bouw van Little Haiti en nu de hoger gelegen grond meer waard is... 140 00:10:36,553 --> 00:10:40,516 ...kopen ze alle appartementen op en verkopen ze die aan miljonairs. 141 00:10:40,516 --> 00:10:44,144 - Wordt hij ook vergeven voor al... - Alana? 142 00:10:44,144 --> 00:10:49,483 - Daar ben je. Je ging toch naar de wc? - Dat was een leugen. Van jou geleerd. 143 00:10:49,483 --> 00:10:50,776 Ben je niet trots? 144 00:10:51,401 --> 00:10:55,864 - Sorry. Alana maakt 'n moeilijke tijd door. - We waren gezellig aan het babbelen. 145 00:10:55,864 --> 00:10:58,825 Je mag altijd bij me langskomen voor een gesprek. 146 00:10:58,825 --> 00:10:59,910 Alana. 147 00:11:06,083 --> 00:11:10,087 Heb je de klezmermuziek gebruikt of koos je voor Prince? 148 00:11:10,087 --> 00:11:15,676 - Nee, Prince leek me niet echt gepast. - Prince is altijd gepast. 149 00:11:15,676 --> 00:11:18,929 - Nou... - 'Soft and Wet'? 'Purple Rain'? 150 00:11:18,929 --> 00:11:20,806 Die gaan niet over het klimaat. 151 00:11:20,806 --> 00:11:23,851 Ik koos voor de klezmer en wat zwart-witfoto's. 152 00:11:23,851 --> 00:11:26,311 Het heiligdom staat blank. 153 00:11:26,311 --> 00:11:29,481 - Iedereen gaat weg. - Nee. Niet iedereen, mam. 154 00:11:29,481 --> 00:11:32,234 En wij moeten er zijn voor de achterblijvers. 155 00:11:32,234 --> 00:11:35,654 En niet alleen de kerkleden, maar de hele gemeenschap. 156 00:11:36,363 --> 00:11:39,867 Vond jij maar iemand die er voor jou was. 157 00:11:41,285 --> 00:11:44,872 Hoe is het afgelopen met die Emily? Ik vond haar heel aardig. 158 00:11:44,872 --> 00:11:48,667 Ze is naar Alberta verhuisd om in een commune te wonen. 159 00:11:48,667 --> 00:11:51,253 Ze glimlachte altijd zo lief. 160 00:11:52,129 --> 00:11:57,342 - Hebben ze in Alberta geen rabbi nodig? - Mam, dit is Miami. 161 00:11:57,342 --> 00:11:59,344 Dat laten ze niet verloren gaan. 162 00:12:00,888 --> 00:12:04,683 Alpha, hoeveel klimaatvluchtelingen zullen er dit jaar zijn? 163 00:12:05,684 --> 00:12:10,480 Volgens schattingen zullen er 23 miljoen klimaatvluchtelingen zijn. 164 00:12:11,064 --> 00:12:13,108 Hoeveel inwoners heeft Miami? 165 00:12:13,984 --> 00:12:19,323 {\an8}Miami heeft 803.935 inwoners. 166 00:12:19,323 --> 00:12:21,950 En hoeveel daarvan zijn het redden waard? 167 00:12:23,202 --> 00:12:25,787 Die berekening kan ik niet uitvoeren. 168 00:12:31,627 --> 00:12:33,295 - Mag ik binnenkomen? - Ik ben naakt. 169 00:12:34,129 --> 00:12:38,759 - Ik wilde je welterusten wensen. - Fijn, pap. Dat maakt alles goed. 170 00:12:49,019 --> 00:12:51,438 DAG VAN DE AARDE ZEG DE WAARHEID 171 00:12:51,438 --> 00:12:54,858 Kustoms offerte is binnen, hun prijs is 't laagst. 172 00:12:54,858 --> 00:12:59,196 En David Goldblatt belde om naar het bestemmingsplan te vragen. 173 00:12:59,196 --> 00:13:02,574 Ja, is er al nieuws? We zouden het deze week toch horen? 174 00:13:02,574 --> 00:13:06,370 Ze hebben net aangekondigd dat ze First Baptist... 175 00:13:06,370 --> 00:13:11,333 ...het Fontainebleau-hotel en de hondenrenbaan bij Hialeah gaan redden. 176 00:13:11,959 --> 00:13:13,627 Later volgt meer. 177 00:13:14,127 --> 00:13:17,005 - Mr Zucker? - Sophie, de zuster is er. 178 00:13:17,005 --> 00:13:18,715 Dr. Shah kan u nu ontvangen. 179 00:13:21,844 --> 00:13:25,222 De Clash had zo'n liedje: 'Should I Stay or Should I Go.' 180 00:13:26,056 --> 00:13:27,224 Ken je dat nummer? 181 00:13:35,440 --> 00:13:37,484 Ja, doc, dat is van voor mijn tijd. 182 00:13:38,193 --> 00:13:40,696 Het gaat erom dat de risicofactoren toenemen. 183 00:13:40,696 --> 00:13:43,073 De zomer komt eraan. Het muggenseizoen. 184 00:13:43,073 --> 00:13:48,120 Extreem hete dagen belasten het brein. Miami is een gevaar voor haar gezondheid. 185 00:13:48,120 --> 00:13:53,625 - Maar het is overal gevaarlijk. Kom nou. - Dit orkaanseizoen wordt heviger dan ooit. 186 00:13:53,625 --> 00:13:58,547 - En de maan is flink aan het schommelen. - Schommelen. De maan doet niet anders. 187 00:13:58,547 --> 00:14:00,132 - Ja. - Nu heviger. 188 00:14:00,132 --> 00:14:03,969 - Ja, kan... Hé. - De dokter heeft het je vast verteld. 189 00:14:03,969 --> 00:14:07,723 Ja, mam. Weet je zeker dat je dit wil? 190 00:14:07,723 --> 00:14:12,060 Willen? In deze wereld heb ik niets meer te willen. 191 00:14:12,561 --> 00:14:14,563 De wereld heeft een eigen willetje. 192 00:14:14,563 --> 00:14:19,067 Je vindt het hier heerlijk. Je bent dol op mahjong, blauwe krabben. 193 00:14:19,067 --> 00:14:22,779 - Dat maken ze in Duluth van bloemkool. - Bedankt, dokter. 194 00:14:22,779 --> 00:14:26,158 - En dr. Shah woont hier. - Ik ga naar Milwaukee verhuizen. 195 00:14:26,158 --> 00:14:30,829 Ik heb de huisvestingsdeal geaccepteerd. Niet verkeerd. Wilt u meer weten? 196 00:14:30,829 --> 00:14:35,250 - Ze deden er een gratis geweer bij. - Nee. Je wil nergens wonen... 197 00:14:35,250 --> 00:14:39,046 - ...waar ze geweren... - Al m'n vrienden nemen die deals aan... 198 00:14:39,046 --> 00:14:42,883 ...in Milwaukee of Duluth. Of de begraafplaats. 199 00:14:43,550 --> 00:14:47,179 - Uw moeder heeft 'n zus in Chicago, zei ze. - Haatte je die niet? 200 00:14:47,179 --> 00:14:52,392 Het is tegenwoordig veel te warm buiten om mensen te haten, Marshall. 201 00:14:53,310 --> 00:14:58,232 Je kunt er beter vroeg bij zijn dan de boot missen. 202 00:15:02,569 --> 00:15:06,740 - Wil je dat ik met je meega? - O, lieverd. Dat kun je niet maken. 203 00:15:06,740 --> 00:15:09,826 De mensen hebben je hier nodig. Ze houden van je. 204 00:15:10,744 --> 00:15:12,829 Wat zeg je nou altijd? 205 00:15:12,829 --> 00:15:16,667 - 'Troost de gekwelden...' - 'En kwel degenen die op rozen zitten.' 206 00:15:16,667 --> 00:15:18,168 Juist. 207 00:15:18,168 --> 00:15:25,050 Een spirituele hulpverlener voor mensen die verdrinken in verwarring en wanhoop. 208 00:15:27,636 --> 00:15:30,264 Je ging uit Israël weg om voor mij te zorgen. 209 00:15:30,264 --> 00:15:33,100 Misschien is mijn vertrek uit Miami... 210 00:15:34,893 --> 00:15:37,479 ...mijn manier om voor jou te zorgen. 211 00:15:43,527 --> 00:15:45,654 17 juni 2047. 212 00:15:46,238 --> 00:15:49,199 In Miami is het vandaag licht bewolkt... 213 00:15:49,199 --> 00:15:52,578 ...het wordt 34 graden en de luchtvochtigheid is 70 %. 214 00:15:53,245 --> 00:15:56,748 De volgende gebieden zijn gesloten wegens overstromingen: 215 00:15:56,748 --> 00:16:02,421 ...Ocean Drive ten zuiden van 5th Street, Coral Way tussen 22nd Street en I-95. 216 00:16:02,421 --> 00:16:05,841 South Beach en Virginia Key blijven gesloten. 217 00:16:08,594 --> 00:16:11,972 Ik moet m'n bat mitswa op een andere dag inplannen. 218 00:16:11,972 --> 00:16:15,684 Ene Max Borenstein heeft die datum al vastgelegd... 219 00:16:15,684 --> 00:16:19,521 ...en ik had m'n Thoralezing al voorbereid. Het verhaal van Noach. 220 00:16:19,521 --> 00:16:23,984 Ja, ja. Daar was ik met Max mee bezig. Het verhaal van Noach en het verbond. 221 00:16:23,984 --> 00:16:27,446 - Ik ben groot fan. - Ja, een mooi verhaal over wedergeboortes. 222 00:16:27,446 --> 00:16:30,365 Zo zou je het kunnen interpreteren. 223 00:16:30,949 --> 00:16:37,331 Zou Max z'n bar mitswa willen verplaatsen? M'n vader wil hem vast wel betalen... 224 00:16:37,331 --> 00:16:40,959 ...als ik beloof Gabriela's pil niet meer te verstoppen. 225 00:16:40,959 --> 00:16:43,670 Hoe zou je 't vinden als ik daarmee akkoord ging? 226 00:16:44,880 --> 00:16:46,256 En u dan? 227 00:16:54,556 --> 00:17:00,270 We zoeken wel een nieuwe datum voor je uit en een nieuw stukje uit de Thora. 228 00:17:02,272 --> 00:17:08,153 - Iets verderop in Genesis, denk ik zo. - Waar gaat het over? 229 00:17:10,239 --> 00:17:15,452 Het gaat over een tijd van verderf en gerechtigheid... 230 00:17:16,036 --> 00:17:21,875 ...waarbij de misdaad de straf bepaalde. Dat noemen wij 'middah keneged middah'. 231 00:17:23,126 --> 00:17:26,964 Ik las hetzelfde stuk bij mijn bar mitswa, geloof het of niet. 232 00:17:26,964 --> 00:17:28,590 Niemand heeft dit verhaal? 233 00:17:28,590 --> 00:17:31,760 Kennelijk gaan de Gorins naar Winnipeg verhuizen... 234 00:17:31,760 --> 00:17:35,222 ...dus de datum is beschikbaar, als je die wil. 235 00:17:44,940 --> 00:17:47,818 Hij is binnen, rabbi, die beslissing. 236 00:17:49,111 --> 00:17:51,989 Nou, Alana, kijk maar even of het je aanspreekt. 237 00:17:51,989 --> 00:17:54,324 - Sophie, kun jij... - Ja. Kom maar mee. 238 00:17:55,325 --> 00:17:57,286 Dat is een prachtig... 239 00:17:58,537 --> 00:18:02,708 Een heel speciaal verhaal. Weet je, de rabbi las die ook... 240 00:18:10,883 --> 00:18:13,760 Rabbi Zucker, we moeten u helaas mededelen... 241 00:18:13,760 --> 00:18:17,639 ...dat Temple Israel geen beschermde status krijgt... 242 00:18:17,639 --> 00:18:20,809 ...van de Afdeling Hulp bij Zeespiegelstijging. 243 00:18:21,518 --> 00:18:23,770 Als u gelooft dat dit een verkeerde... 244 00:18:32,571 --> 00:18:33,572 Verdomme. 245 00:18:36,909 --> 00:18:39,578 Pardon. Ik wist niet dat er hier iemand was. 246 00:18:41,622 --> 00:18:44,374 - En jij bent? - Julia. De loodgieter. 247 00:18:44,374 --> 00:18:49,505 - Marshall. De rabbi. - Echt? Ik heb nog nooit een rabbi ontmoet. 248 00:18:50,339 --> 00:18:52,799 Ik wilde je gesprek met God niet onderbreken. 249 00:18:52,799 --> 00:18:56,136 Nee, God had wel een betere rabbi voor je kunnen uitkiezen. 250 00:18:57,304 --> 00:19:01,683 Nou, zou God weten waar ik de vochtsensor voor de pompen moet plaatsen? 251 00:19:03,936 --> 00:19:05,229 Misschien in die kast? 252 00:19:06,605 --> 00:19:08,398 Daar ligt de Thora. 253 00:19:08,398 --> 00:19:11,401 Als die de grond raakt, moet ik 40 dagen vasten... 254 00:19:11,401 --> 00:19:13,862 ...dus dat is eigenlijk geen kast. 255 00:19:15,697 --> 00:19:16,698 Mag ik hem zien? 256 00:19:23,872 --> 00:19:27,084 Deze Thora heeft een brand in Israël overleefd. 257 00:19:28,669 --> 00:19:33,757 Een bosbrand bij een vluchtelingenkamp. Ik kreeg hem op de dag dat ik rabbi werd. 258 00:19:35,843 --> 00:19:37,135 Wat staat erin? 259 00:19:39,513 --> 00:19:43,976 Alles wat je moet weten om 'n rechtschapen, gelukkig leven te leiden. 260 00:19:47,771 --> 00:19:49,022 Bent u dat? 261 00:19:50,482 --> 00:19:51,483 Wat? 262 00:19:52,401 --> 00:19:53,402 Gelukkig. 263 00:19:59,992 --> 00:20:03,829 We dopen de peterselie twee keer in zout water. 264 00:20:05,080 --> 00:20:07,875 Wij worden zelf in zout water gedoopt. 265 00:20:07,875 --> 00:20:11,378 - Vier dagen deze week. - Er is nog een vraag. 266 00:20:13,338 --> 00:20:15,382 Ik dacht drie. 267 00:20:15,382 --> 00:20:19,261 Nee, vier. Daarom noemen ze het de vier vragen, Gabriela. 268 00:20:19,261 --> 00:20:21,138 Doe niet zo lullig. 269 00:20:21,138 --> 00:20:23,682 Hij deed niet lullig. Hij leerde haar wat. 270 00:20:23,682 --> 00:20:27,102 Als je in elke zin iemands naam moet noemen, mam... 271 00:20:27,102 --> 00:20:29,438 ...dan doe je lullig, mam. 272 00:20:33,233 --> 00:20:35,485 Lees die vierde vraag maar voor, Alana. 273 00:20:35,485 --> 00:20:38,780 'Normaal gesproken maakt het niet uit hoe we eten. 274 00:20:38,780 --> 00:20:43,243 Waarom leunen we deze avond op tafel?' 275 00:20:45,329 --> 00:20:46,955 Wil jij die voorlezen? 276 00:20:49,166 --> 00:20:53,337 'Deze vraag verwijst naar het oude Rome, toen rijke mensen liggend aten... 277 00:20:53,337 --> 00:20:57,758 ...terwijl ze op hun elleboog leunden en slaven en bedienden ze te eten gaven. 278 00:20:57,758 --> 00:21:02,763 Ons volk zag deze manier van eten als een teken van vrijheid en welvaart... 279 00:21:02,763 --> 00:21:05,098 ...dus we leunen naar één kant... 280 00:21:05,098 --> 00:21:08,977 ...als aandenken aan de tijd waarin ons volk hunkerde naar vrijheid.' 281 00:21:08,977 --> 00:21:12,314 - Ik weiger achterover te leunen. - Waarom dan, liefje? 282 00:21:12,314 --> 00:21:15,692 Omdat er in Miami veel mensen zijn... 283 00:21:15,692 --> 00:21:20,239 ...die voor een armzalig loontje moeten werken... 284 00:21:20,239 --> 00:21:24,868 - ...zodat andere mensen kunnen golfen. - En andere mensen werken zich kapot... 285 00:21:24,868 --> 00:21:29,331 ...om zorg te kunnen dragen voor hun dochters, ouders en ex-vrouwen... 286 00:21:29,331 --> 00:21:33,752 ...en toch krijgen ze in hun eigen huis een schuldgevoel aangepraat... 287 00:21:33,752 --> 00:21:38,257 ...omdat ze het vuile lef hebben een succesvol leven te leiden. 288 00:21:38,257 --> 00:21:39,883 Ik heb nog een vraag. 289 00:21:39,883 --> 00:21:43,971 Er zijn maar vier vragen. Perfect voorgelezen. Nu gaan we eten. 290 00:21:44,763 --> 00:21:47,015 Ik ga mijn vraag stellen. 291 00:21:50,853 --> 00:21:52,980 Waarom doet God ons dit aan? 292 00:21:52,980 --> 00:21:54,648 Dat is mijn vraag. 293 00:21:55,148 --> 00:21:59,361 - Wat bedoel je? Wat... Wat doet God dan? - Meen je dit nou, pap? 294 00:22:00,612 --> 00:22:04,032 Zie je dan niet wat er om je heen gebeurt? 295 00:22:05,993 --> 00:22:06,994 Of... 296 00:22:08,078 --> 00:22:09,997 - O, schatje toch. - Alana. 297 00:22:10,873 --> 00:22:13,125 - Alana, lieverd. - Nee. Blijf zitten. 298 00:22:13,125 --> 00:22:16,879 Alana. Ik vind het heel mooi wat je zei. 299 00:22:16,879 --> 00:22:18,380 - Zo empathisch. - Wat? 300 00:22:18,380 --> 00:22:20,215 Fijn, hè? Een zoon. 301 00:22:28,348 --> 00:22:32,060 - We vullen onze glazen opnieuw. - Mag ik uw glas hebben? 302 00:22:33,103 --> 00:22:34,313 Alstublieft. 303 00:22:36,148 --> 00:22:37,191 Isabel? 304 00:22:38,400 --> 00:22:40,527 Lees dat stuk over de plagen. 305 00:22:40,527 --> 00:22:44,781 Dat is zo goed. God bevrijdt de slaven aan het eind. 306 00:22:45,365 --> 00:22:48,493 Al zet hij er niet echt vaart achter. 307 00:22:53,665 --> 00:22:57,961 We vieren onze verlossing uit de slavernij... 308 00:22:59,296 --> 00:23:04,593 ...maar erkennen dat onze vrijheid zwaarbevochten was en afgepakt kan worden. 309 00:23:06,345 --> 00:23:11,934 Dus, wees dankbaar dat we hier samenzijn. Wie weet is dit de laatste keer. 310 00:23:13,060 --> 00:23:17,439 - Zullen de daklozen leuk vinden. Jezus. - Sophie. 311 00:23:18,649 --> 00:23:23,195 We druppelen wijn op ons bord voor iedere plaag, terwijl we ze opnoemen. 312 00:23:23,779 --> 00:23:26,657 Bloed. Kikkers. 313 00:23:27,324 --> 00:23:29,993 Luizen. Wilde beesten. 314 00:23:30,827 --> 00:23:36,875 De pest, builen, hagel, sprinkhanen, duisternis, dood van de eerstgeborene. 315 00:23:36,875 --> 00:23:40,546 Luizen en sprinkhanen kunnen wel gecombineerd worden, toch? 316 00:23:40,546 --> 00:23:44,258 - Dan heb je negen. - Bij het Pesachfeest is er geen ideeënbus. 317 00:23:44,258 --> 00:23:46,969 Weet je wat? Dit jaar voeg ik er wat aan toe. 318 00:23:46,969 --> 00:23:53,141 Corrupte overheid, schommelende manen, extreme hitte, stijgende zeespiegels. 319 00:23:53,141 --> 00:23:55,018 - Amen. - Amen. 320 00:23:55,978 --> 00:23:59,731 - U kunt nog in beroep gaan, rabbi. - Dus er is hoop? 321 00:24:00,232 --> 00:24:03,068 We zijn Egypte ontvlucht. Er is altijd hoop. 322 00:24:19,501 --> 00:24:23,839 De donatie van je vader maakte dat raam mogelijk. 323 00:24:25,799 --> 00:24:30,846 Ja, hij was dol op deze synagoge. Hij had alles op alles gezet om hem te redden. 324 00:24:31,471 --> 00:24:32,890 Mijn familie is ook zo. 325 00:24:33,515 --> 00:24:36,810 De vrijgevigheid van de Goldblatts heeft ons allen goed gedaan. 326 00:24:36,810 --> 00:24:39,271 Ik weet nog dat je voor de raad verscheen. 327 00:24:40,230 --> 00:24:43,358 Ik twijfelde, maar je vader stelde me gerust. 328 00:24:44,026 --> 00:24:47,070 Begrijp me niet verkeerd. Ik ben blij met onze keus. 329 00:24:47,070 --> 00:24:50,741 Al lijkt het erop dat je de presentatie verknald hebt. 330 00:24:52,075 --> 00:24:55,245 Ik ga beroep aantekenen. Leiders... 331 00:24:55,245 --> 00:24:58,457 - Beroep? Kijk 's aan. - ...van alle geloofs... 332 00:24:58,457 --> 00:25:00,417 Moet ik dan niet in beroep gaan? 333 00:25:00,417 --> 00:25:03,212 Weet je waarom het Fontainebleau gered wordt? 334 00:25:03,212 --> 00:25:04,671 Of de renbaan? 335 00:25:05,297 --> 00:25:08,008 Of het gebedshuis van die maat van je? 336 00:25:08,008 --> 00:25:11,929 Of al die tentjes aan Biscayne Boulevard? Weet je waarom? 337 00:25:13,138 --> 00:25:17,059 Dit is Florida, rabbi. Niet de hemel. 338 00:25:17,809 --> 00:25:20,854 Sommige zaken regel je onderhands. 339 00:25:22,898 --> 00:25:26,735 - Ik snap niet waar u heen wilt. - Je moet m'n zoon bellen. 340 00:25:28,111 --> 00:25:30,656 Want hij krijgt dingen voor elkaar, oké? 341 00:25:31,698 --> 00:25:33,867 - Zijn... - Harris is een goeie kerel. 342 00:25:35,077 --> 00:25:36,119 Hij helpt je wel. 343 00:25:43,210 --> 00:25:45,921 Ze zei: 'Waarom doet God ons dit aan'? 344 00:25:45,921 --> 00:25:51,426 Ja, en toen stormde ze naar haar kamer en beluisterde ze het weerbericht. 345 00:25:52,094 --> 00:25:53,470 Wat doet God dan? 346 00:25:53,470 --> 00:25:58,809 Dat werd niet helemaal duidelijk, maar het was in ieder geval niets goeds. 347 00:25:59,393 --> 00:26:04,064 Dat God ontstemd is over ons. En over mij in het bijzonder. 348 00:26:04,064 --> 00:26:08,068 Het is maar een vraag. Je zei toch dat vragen goed zijn? 349 00:26:08,068 --> 00:26:10,279 Het moeten wel de juiste vragen zijn. 350 00:26:13,365 --> 00:26:15,951 Kun je ons even alleen laten, liefje? 351 00:26:16,660 --> 00:26:18,078 Ja. Natuurlijk. 352 00:26:25,794 --> 00:26:28,505 - Hoe... - Ik loop wel mee. 353 00:26:33,302 --> 00:26:34,595 Hoe kan ik u helpen? 354 00:26:38,015 --> 00:26:40,976 M'n vader zegt juist dat ik u kan helpen. 355 00:26:42,769 --> 00:26:45,981 Die politici. 356 00:26:47,107 --> 00:26:48,442 Louche bedoening. 357 00:26:48,442 --> 00:26:51,945 Daar wilt u niks mee te maken hebben. Geloof mij maar. 358 00:26:54,114 --> 00:26:58,619 - Ik ben blij met mijn baan. - Nee, natuurlijk, en u bent er goed in. 359 00:26:59,244 --> 00:27:04,166 Alana gaat nu al met sprongen vooruit en zij kan een behoorlijke lastpak zijn. 360 00:27:04,166 --> 00:27:07,002 Nou ja, dat waren we allemaal op die leeftijd. 361 00:27:07,002 --> 00:27:10,964 En we zijn erg blij met het werk dat u doet in deze gemeenschap. 362 00:27:11,465 --> 00:27:15,427 U bent een heuse weldoener. Een 'mensch', zoals m'n vader zou zeggen. 363 00:27:16,261 --> 00:27:19,556 'Mensch'. Dat is nogal een loftuiting. 364 00:27:19,556 --> 00:27:23,310 Niemand heeft er baat bij als de synagoge straks onder water staat. 365 00:27:24,811 --> 00:27:26,063 Niemand. 366 00:27:27,314 --> 00:27:30,400 Daar zijn we het wel over eens. Toch? 367 00:27:35,364 --> 00:27:36,365 Niemand. 368 00:27:38,367 --> 00:27:39,368 Mooi. 369 00:27:55,133 --> 00:27:58,220 - Welk verhaal doe jij? - Sodom en Gomorra. 370 00:27:58,804 --> 00:28:00,013 Vertel eens? 371 00:28:00,013 --> 00:28:04,935 God brandt de twee steden plat. Iedereen gaat eraan. 372 00:28:04,935 --> 00:28:08,397 Hij redt ene Lot, maar verandert z'n vrouw in 'n zoutpilaar... 373 00:28:08,397 --> 00:28:11,525 ...omdat ze misschien iets thuis had laten liggen. 374 00:28:11,525 --> 00:28:12,943 Heftig. 375 00:28:12,943 --> 00:28:15,946 - Ik ben Max, trouwens. Hoe heet jij? - Alana. 376 00:28:18,407 --> 00:28:21,743 Dus, jij hebt Noach en het verbond, toch? 377 00:28:24,538 --> 00:28:26,540 'Ik plaats mijn boog in de wolken... 378 00:28:26,540 --> 00:28:30,085 ...die is het teken van het verbond tussen mij en de aarde.' 379 00:28:30,085 --> 00:28:31,211 Echt? 380 00:28:31,211 --> 00:28:35,132 Stond er niets in over de rode alg in Tampa... 381 00:28:35,132 --> 00:28:37,926 ...of de verbleking van 't koraal in Biscayne Bay? 382 00:28:39,178 --> 00:28:43,974 De snorkelzaak van m'n pa ging vorig jaar failliet. Alle riffen zijn dood. 383 00:28:45,726 --> 00:28:48,020 Kom naar mijn bat mitswa. 384 00:28:48,020 --> 00:28:51,815 Ik doe een grondige analyse van de zonde van de mens... 385 00:28:51,815 --> 00:28:53,400 ...en goddelijke vergelding. 386 00:28:53,984 --> 00:28:58,655 - Dat vind je vast interessant. - Bedankt. Ik word niet vaak uitgenodigd. 387 00:28:59,448 --> 00:29:00,741 Alana Goldblatt. 388 00:29:02,367 --> 00:29:03,660 En de temperatuur dan? 389 00:29:03,660 --> 00:29:08,290 De eeuw is nog niet eens op de helft en we zijn de 1,8 graden al gepasseerd. 390 00:29:08,290 --> 00:29:12,878 Het orkaanseizoen begon vroeger in augustus, nu in april. 391 00:29:12,878 --> 00:29:16,673 En als de Thwaites-gletsjer in Antarctica afbreekt... 392 00:29:16,673 --> 00:29:20,010 - Oké. En dat doet God? - ...stijgt de zeespiegel... 393 00:29:21,220 --> 00:29:23,180 Het is toch Gods ijsplaat? 394 00:29:24,723 --> 00:29:29,394 Oké, is je vraag dan: 'Waarom doet God dit?' 395 00:29:30,812 --> 00:29:35,400 Of... Of is het: 'Waarom doet God hier niets tegen?' 396 00:29:37,653 --> 00:29:41,240 Maar misschien kun je beter vragen: 'Waarom doen wij niets?' 397 00:29:41,990 --> 00:29:44,451 Toch? Ja, het is ook onze gletsjer. 398 00:29:47,204 --> 00:29:50,457 Oké. Heeft u daar een antwoord op? 399 00:29:59,466 --> 00:30:01,969 De wijze Alana Goldblatt zei ooit: 400 00:30:03,804 --> 00:30:06,014 'Misschien is de mens gewoon ruk.' 401 00:30:12,729 --> 00:30:17,150 Niet die linnen bloezen. Het is ijskoud in Chicago. Alleen het kasjmier. 402 00:30:17,150 --> 00:30:21,697 Oké. Ook in Chicago wordt het warm, mam. Dan snak je naar linnen kleding. 403 00:30:22,197 --> 00:30:25,826 - Ik ga het hier missen. - Ja. Deze plek gaat jou ook missen. 404 00:30:26,743 --> 00:30:30,706 Je kunt alleen Little Haiti nog op de nieuwe kaart terugvinden. 405 00:30:32,541 --> 00:30:34,710 Als de synagoge daar nou eens kon staan. 406 00:30:36,128 --> 00:30:42,551 Nou, ik heb reden om aan te nemen dat de synagoge beschermde status krijgt. 407 00:30:43,177 --> 00:30:45,220 Temple Israel blijft bestaan. 408 00:30:46,597 --> 00:30:47,681 Hier, linnen. 409 00:30:49,266 --> 00:30:51,977 Jij zou alles overhebben voor die tent. 410 00:30:55,439 --> 00:30:56,565 Wanneer hoor je 't? 411 00:30:58,567 --> 00:30:59,985 Heel gauw. 412 00:31:04,573 --> 00:31:09,119 Alpha, welke straf staat er op medeplichtigheid aan omkoping... 413 00:31:09,119 --> 00:31:11,622 ...van een overheidsfunctionaris in Florida? 414 00:31:12,164 --> 00:31:17,920 Omkoping is een misdrijf waarop een maximale gevangenisstraf van 15 jaar... 415 00:31:17,920 --> 00:31:20,339 ...en een boete van 20.000 dollar staat. 416 00:31:20,339 --> 00:31:23,634 Het wordt geclassificeerd als niveau 7 volgens het straf... 417 00:31:23,634 --> 00:31:27,804 - De wereld heeft 'n eigen wil. - Zijn we hier straks nog? 418 00:31:27,804 --> 00:31:31,767 - Permanente pompen... - Je hebt alles voor ze over. 419 00:31:31,767 --> 00:31:35,521 - De toekomst. - Je hebt de presentatie verknald. 420 00:31:35,521 --> 00:31:37,356 - Wagner. - Nou... 421 00:31:37,356 --> 00:31:40,359 - ...ik kan u juist helpen. - Dit is Florida. 422 00:31:40,359 --> 00:31:43,070 Sommige zaken regel je onderhands. 423 00:32:01,129 --> 00:32:06,009 Ik sta te zingen in de regen 424 00:32:06,635 --> 00:32:11,098 Gewoon te zingen in de regen 425 00:32:11,098 --> 00:32:15,018 Wat een weldadig gevoel 426 00:32:15,018 --> 00:32:18,730 Ik ben weer helemaal in m'n nopjes 427 00:32:19,523 --> 00:32:26,238 Ik lach naar de wolken Die donker boven me hangen 428 00:32:26,905 --> 00:32:32,911 Het zonnetje schijnt in mijn hart En ik ben klaar voor de liefde 429 00:32:32,911 --> 00:32:39,585 Laat de stormwolken iedereen maar wegjagen 430 00:32:40,919 --> 00:32:46,925 Kom maar op met die regen Ik heb een glimlach op m'n gezicht 431 00:32:46,925 --> 00:32:53,599 Ik loop over straat Op een vrolijk refreintje 432 00:32:53,599 --> 00:32:58,562 Ik sta te zingen, te zingen in de regen 433 00:33:24,254 --> 00:33:29,510 Hallo, rabbi Zucker. Hulp bij Zeespiegelstijging heeft... 434 00:33:29,510 --> 00:33:34,014 ...Temple Israels aanvraag opnieuw beoordeeld en we hebben goed nieuws. 435 00:33:37,643 --> 00:33:42,314 Op zulke dagen en in zulke tijden is de verleiding groot... 436 00:33:42,856 --> 00:33:45,984 ...om stil te staan bij 't idee van een uitverkoren volk. 437 00:33:48,362 --> 00:33:49,738 Uitverkoren? Waarvoor? 438 00:33:51,949 --> 00:33:53,116 Uitverkoren... 439 00:33:54,743 --> 00:33:56,161 ...om te overleven. 440 00:33:57,621 --> 00:34:02,960 Ik kan jullie met genoegen mededelen dat onze synagoge niet verwoest gaat worden. 441 00:34:03,544 --> 00:34:05,587 Prijs de Heer... 442 00:34:05,587 --> 00:34:10,759 ...want hij heeft ons gebedshuis behouden en wij zullen er zorg voor dragen. 443 00:34:10,759 --> 00:34:17,766 En we bedanken onze leiders in Tallahassee voor deze zegen. 444 00:34:22,728 --> 00:34:27,943 NoYeFe-47. Laat je vaccineren als dat nog moet gebeuren... 445 00:34:27,943 --> 00:34:32,072 ...en meld stilstaand water bij de muggenverdelgingscentra. 446 00:34:32,072 --> 00:34:33,407 Rabbi? 447 00:34:33,407 --> 00:34:38,370 Heeft de Heer deze synagoge echt gered of is dit het werk van een zekere man? 448 00:34:38,370 --> 00:34:41,164 - Waarom... - U voedt ons en dan naait u ons? 449 00:34:41,164 --> 00:34:44,208 - Pardon? - U moest u schamen, rabbi. 450 00:34:44,208 --> 00:34:46,837 - Ik weet niet... - We vertrouwden u. Wij allemaal. 451 00:34:46,837 --> 00:34:51,507 - Er staat jullie heel wat te wachten. - Weet je wat jullie te wachten staat? 452 00:34:51,507 --> 00:34:54,261 Een inrekening door de autoriteiten. 453 00:34:55,596 --> 00:34:57,264 Gaat het wel, Mr Goldblatt? 454 00:34:57,264 --> 00:34:58,932 - Wat? - Nare muggenbult. 455 00:34:59,808 --> 00:35:03,604 Nee, nee, dat is een cyste. Die heb ik zo vaak. 456 00:35:04,396 --> 00:35:07,900 M'n zoon wil je spreken. Oké? 457 00:35:13,697 --> 00:35:15,365 Waar heb je me mee opgezadeld? 458 00:35:16,033 --> 00:35:20,329 Om te winnen, moet er iemand verliezen. Volgens mij staat dat in de Thora. 459 00:35:20,329 --> 00:35:22,831 Nee, dat is basketbal, niet de Thora. 460 00:35:24,082 --> 00:35:28,712 Ik wist overigens niet dat de synagoge ten koste zou gaan aan de daklozenopvang... 461 00:35:29,296 --> 00:35:31,924 ...maar de staat kan niet alles redden. 462 00:35:31,924 --> 00:35:34,843 Alleen God kan dat, zoals ik heb begrepen. 463 00:35:36,053 --> 00:35:38,472 Waar moeten al die mensen naartoe? 464 00:35:38,472 --> 00:35:42,851 Ik wil niet lullig doen, maar technisch gezien waren ze al dakloos. 465 00:35:42,851 --> 00:35:44,311 Dat kan elders toch ook? 466 00:35:45,562 --> 00:35:48,232 We hebben gewonnen, rabbi. Daar gaat het om. 467 00:35:48,857 --> 00:35:51,527 U kunt zoveel goeds doen nu we veilig zijn. 468 00:35:59,743 --> 00:36:04,373 Alpha, toon alle beschikbare informatie over Marshall Zucker. 469 00:36:04,998 --> 00:36:10,045 Sociale media, gepubliceerde artikelen, interviews, aankopen? 470 00:36:10,546 --> 00:36:11,547 Alles. 471 00:36:12,506 --> 00:36:16,218 Van Alpha social, 17 juli 2037. 472 00:36:17,469 --> 00:36:19,721 We leven in tijden van crisis. 473 00:36:20,806 --> 00:36:26,395 Niet ver hiervandaan zitten er klimaatvluchtelingen zonder eten en water. 474 00:36:27,646 --> 00:36:28,814 En reken maar... 475 00:36:38,740 --> 00:36:41,243 - Ga weg. - Zoals Elie Wiesel al zei: 476 00:36:41,243 --> 00:36:44,454 - Het gaat om opa. - 'We moeten een kant kiezen.' 477 00:36:45,497 --> 00:36:46,498 Hij is dood. 478 00:36:47,708 --> 00:36:51,211 'Met onpartijdigheid help je de onderdrukker, niet het slachtoffer.' 479 00:37:02,806 --> 00:37:07,436 Hij zei dat het een talgkliercyste was. Wie gaat daar nou dood aan? 480 00:37:08,103 --> 00:37:10,647 De dokter zei dat het een muggenbeet was. 481 00:37:10,647 --> 00:37:14,651 - Een muggenbeet. - Wat staat ons nu te wachten, rabbi? 482 00:37:15,444 --> 00:37:18,197 De pest. Overstromingen. Hitte. 483 00:37:19,114 --> 00:37:22,743 Branden in Georgia. Hongersnood in Latijns-Amerika. 484 00:37:22,743 --> 00:37:27,998 Oorlogen in Indonesië. Probeert God echt niet onze aandacht te trekken? 485 00:37:28,582 --> 00:37:32,377 God heeft altijd onze aandacht. In goede en in slechte tijden. 486 00:37:33,086 --> 00:37:38,133 Als wij toenadering zoeken, doet hij dat ook. Zo gaat dat met liefde. 487 00:37:38,133 --> 00:37:42,638 Maar Alana heeft gelijk, rabbi. Wat is er toch allemaal aan de hand? 488 00:37:45,599 --> 00:37:46,600 Nou... 489 00:37:49,311 --> 00:37:52,981 ...er is een man overleden. Een machtig man. 490 00:37:53,565 --> 00:37:55,442 - Machtig. - Een man die... 491 00:37:56,860 --> 00:37:59,446 - ...wat teweegbracht. - Nou ja... 492 00:38:00,989 --> 00:38:02,950 Maar uiteindelijk gaan we allemaal dood. 493 00:38:04,243 --> 00:38:06,411 Zo gaat dat, het eindigt gewoon. 494 00:38:10,165 --> 00:38:11,959 Anders zou het niet zo kostbaar zijn. 495 00:38:16,630 --> 00:38:19,800 Het enige dat ik u kan meegeven is dat... 496 00:38:21,426 --> 00:38:26,306 ...het geloof soms inhoudt dat we door moeten gaan zonder antwoord te krijgen... 497 00:38:28,016 --> 00:38:31,144 ...met de kennis dat dat antwoord ooit zal komen. 498 00:38:32,437 --> 00:38:33,438 Op den duur. 499 00:38:34,857 --> 00:38:36,525 - Hallo? - Achteruit. 500 00:38:36,525 --> 00:38:40,112 - We zijn hier voor Harris Goldblatt. - U kunt niet zomaar... 501 00:38:43,782 --> 00:38:48,579 Harris Goldblatt, wij zijn van de FBI. U staat onder arrest. U heeft zwijgrecht. 502 00:38:48,579 --> 00:38:52,249 - Z'n vader is net overleden. - Hij is in de rouw. 503 00:38:52,249 --> 00:38:54,459 - Werk mee, Harris. - Pardon. 504 00:38:54,459 --> 00:38:57,212 Wat is er aan de hand? Ik ben de rabbi. 505 00:38:57,212 --> 00:38:59,548 - Mr Goldblatt staat onder arrest. - Waarvoor? 506 00:38:59,548 --> 00:39:04,011 Omkoping van een ambtenaar. Samenzwering. Afpersing. 507 00:39:04,011 --> 00:39:07,055 - Ga weg. - Wat het ook was, ik deed het voor jou. 508 00:39:07,055 --> 00:39:08,140 En jou. 509 00:39:10,392 --> 00:39:14,897 En u, rabbi. Ik deed wat nodig was. Alles staat op instorten. 510 00:39:15,731 --> 00:39:18,650 En blijkbaar ben ik de enige die zich staande kan houden. 511 00:39:19,443 --> 00:39:20,485 Wat is dit? 512 00:39:22,029 --> 00:39:23,864 - Komt goed. - Hoe bedoel je? 513 00:39:23,864 --> 00:39:26,867 Hou ze tegen... Hou ze tegen bij de... 514 00:39:30,287 --> 00:39:33,916 Orkaan Stanley is de 41e storm van 2047. 515 00:39:33,916 --> 00:39:38,253 De storm komt later deze week aan land als categorie 4-orkaan... 516 00:39:38,253 --> 00:39:43,175 ...met windsnelheden tot 240 km/u... 517 00:39:43,175 --> 00:39:46,553 ...en een stormvloed van zo'n zeven meter hoog. 518 00:39:46,553 --> 00:39:48,722 Er komen overstromingen aan... 519 00:39:48,722 --> 00:39:53,644 ...en inwoners van de lager gelegen gebieden moeten hoger gelegen terrein opzoeken. 520 00:39:55,229 --> 00:39:58,899 Vandaag voegt Alana Goldblatt zich bij onze gemeente... 521 00:39:58,899 --> 00:40:03,278 ...de dag van haar bat mitswa. Ze wordt een volgeling van de wet... 522 00:40:03,278 --> 00:40:06,240 ...en draagt de verantwoordelijkheid voor haar daden... 523 00:40:06,240 --> 00:40:09,034 ...in de ogen van onze gemeenschap en God. 524 00:40:09,034 --> 00:40:12,621 Alana is een toegewijde leerling, een waarheidszoeker. 525 00:40:12,621 --> 00:40:16,625 Vandaag vertelt Alana ons over de verwoesting van Sodom en Gomorra. 526 00:40:18,877 --> 00:40:20,629 Genesis 19. 527 00:40:23,465 --> 00:40:26,677 Jullie weten dat God Sodom en Gomorra platbrandde... 528 00:40:26,677 --> 00:40:31,348 ...en 65.000 mensen doodde, maar de vraag is: waarom? 529 00:40:31,348 --> 00:40:33,517 Waaraan hadden ze dit verdiend? 530 00:40:34,685 --> 00:40:38,188 De rabbi's noemen het 'middah keneged middah'. 531 00:40:38,772 --> 00:40:40,732 'De misdaad bepaalt de straf.' 532 00:40:42,025 --> 00:40:45,779 Waren ze egoïstisch? Waren ze wreed? 533 00:40:46,989 --> 00:40:50,242 Waren ze materialistisch en hooghartig? 534 00:40:52,578 --> 00:40:54,955 Waren ze anders dan wij? 535 00:40:56,248 --> 00:40:59,918 Kom nou. Dacht je dat God je gedrag door de vingers zou zien? 536 00:41:03,213 --> 00:41:06,550 Er zijn continu overstromingen en huizen staan op palen... 537 00:41:06,550 --> 00:41:09,678 ...omdat de armen moesten bloeden voor deze stad. 538 00:41:11,847 --> 00:41:13,557 Dus vergis je niet. 539 00:41:14,141 --> 00:41:19,688 Vergelding van categorie 4 raast op ons af met 246 km/u... 540 00:41:19,688 --> 00:41:24,026 ...en zijn naam is Stan, de 41e storm van het jaar. 541 00:41:25,110 --> 00:41:29,573 - Flikker op met je verbond, zei de Heer. - Hé, Alana. Zo is het genoeg. 542 00:41:29,573 --> 00:41:32,117 God gaat alles wegvagen en opnieuw beginnen. 543 00:41:32,117 --> 00:41:33,952 En wie mogen er blijven leven? 544 00:41:33,952 --> 00:41:38,874 Mijn vader blijkbaar niet. Hij koopt overheidsfunctionarissen om. 545 00:41:41,043 --> 00:41:45,088 Ik heb niet de tijd om Gods oordeel af te wachten. 546 00:41:46,757 --> 00:41:51,386 - Stil maar. Even tot bedaren komen. - Daarom heb ik de politie gebeld. 547 00:41:51,386 --> 00:41:56,558 - Ze moet nou ophouden. - Hé. Alana, zo is het genoeg. 548 00:41:56,558 --> 00:42:01,438 Denk erom, als volgeling van de wet moet je je vader en moeder eren. Goed... 549 00:42:01,438 --> 00:42:04,399 - Zal ik u eens ergens aan herinneren? - Rustig maar. 550 00:42:04,399 --> 00:42:07,611 - Alpha, speel 'Marshall Zucker... - We gaan terug. 551 00:42:07,611 --> 00:42:13,158 - ...17 juli 2037' af. - We leven in tijden van crisis. 552 00:42:14,493 --> 00:42:20,374 Niet ver hiervandaan zitten er klimaatvluchtelingen zonder eten en water. 553 00:42:21,416 --> 00:42:22,751 En reken maar... 554 00:42:22,751 --> 00:42:26,922 ...dat leiders die werkeloos toekijken ook schuldig zijn. 555 00:42:28,298 --> 00:42:32,261 Zoals Elie Wiesel al zei: 'We moeten een kant kiezen. 556 00:42:32,261 --> 00:42:36,682 {\an8}Met onpartijdigheid help je de onderdrukker, niet het slachtoffer.' 557 00:42:38,475 --> 00:42:41,103 Maar u ging weg uit Israël, hè? 558 00:42:41,854 --> 00:42:46,984 - U liet die vluchtelingen aan hun lot over. - Je weet niet hoe het er daar aan toeging... 559 00:42:46,984 --> 00:42:50,821 - ...en waarom ik wegging. - U keek hier weer werkeloos toe... 560 00:42:50,821 --> 00:42:54,408 ...terwijl uw geliefde daklozen hun onderdak kwijtraakten. 561 00:42:54,408 --> 00:42:56,869 - Ik wist 't niet. - Of wilde het niet weten. 562 00:43:13,010 --> 00:43:14,761 U kunt geen ontslag nemen. 563 00:43:14,761 --> 00:43:18,807 Ja, natuurlijk wel. Dat doe je als je je ambt te schande maakt. 564 00:43:18,807 --> 00:43:22,436 Dus we laten ons door een 13-jarige de les lezen? 565 00:43:22,436 --> 00:43:26,481 Misschien moet zij rabbi worden. Zij heeft de daklozen niet verraden. 566 00:43:26,481 --> 00:43:31,111 En wat dan nog? Maakt 't ons betere mensen als we stilletjes ten onder gaan? 567 00:43:31,987 --> 00:43:35,407 Misschien had Alana Goldblatt gelijk en is dit Sodom en Gomorra. 568 00:43:35,407 --> 00:43:39,203 Waar heeft u 't over? Er verandert hier niemand in 'n zoutpilaar. 569 00:43:39,203 --> 00:43:41,330 We hebben beschermde status. 570 00:43:42,456 --> 00:43:45,292 Wat... U zei dat we hier volgend jaar zouden zijn. 571 00:43:45,292 --> 00:43:47,628 Wat is dit nou? 572 00:43:52,090 --> 00:43:53,759 Draait je pa de bak in? 573 00:43:53,759 --> 00:44:00,140 De gevangenis van Miami is al overstroomd, dus ze hebben hem naar Raiford gebracht. 574 00:44:00,766 --> 00:44:03,727 - Ben je nu dan een wees? - Technisch gezien niet. 575 00:44:07,231 --> 00:44:10,484 M'n pa heeft nog 'n snorkelboot. We vertrekken binnenkort. 576 00:44:12,528 --> 00:44:15,697 Alpha, wanneer komt Stanley aan land? 577 00:44:16,615 --> 00:44:20,827 Orkaan Stanley komt naar verwachting om 20.00 uur aan land. 578 00:44:20,827 --> 00:44:25,958 De stormvloed zal naar verwachting meer dan acht meter hoog zijn. 579 00:44:25,958 --> 00:44:28,627 En de zeedijk? Die houdt het toch wel? 580 00:44:28,627 --> 00:44:34,132 De Biscayne Bay-zeedijk is bestand tegen vloedgolven tot 7,5 meter hoog. 581 00:44:36,885 --> 00:44:38,595 Alana, Max moet nu echt gaan. 582 00:44:39,763 --> 00:44:41,807 Je kunt maar beter gaan. 583 00:44:41,807 --> 00:44:43,976 - Zie ik je weer terug? - Wie weet. 584 00:45:09,543 --> 00:45:14,339 Sukkels. Je hebt de synagoge gered. Elders verloopt ook niet alles vlekkeloos. 585 00:45:14,339 --> 00:45:17,968 - Mam. - Je vader zou apetrots op je zijn. 586 00:45:17,968 --> 00:45:21,305 - Dat weet je toch wel? - Oké. Waarom gebruik je een avatar? 587 00:45:21,305 --> 00:45:24,683 - Wat is een 'atabar'? Iets met seks? - Het is... Nee. 588 00:45:24,683 --> 00:45:26,727 Krijg je hulp van je zus? 589 00:45:26,727 --> 00:45:30,606 Ga terug naar de synagoge en zeg tegen die Margo Tillman... 590 00:45:30,606 --> 00:45:36,028 ...dat je moeder weet dat ze de golfprof op Mar-a-Lago vroeger aftrekbeurten gaf. 591 00:45:36,028 --> 00:45:38,989 Volgens het nieuws moeten we evacueren... 592 00:45:38,989 --> 00:45:44,369 - Dus het is goed dat je bent vertrokken. - Je was toch een spirituele hulpverlener? 593 00:45:44,369 --> 00:45:46,079 De mensen hebben je nodig. 594 00:45:46,079 --> 00:45:50,626 De mensen van Temple Israel hebben hun rabbi nodig. 595 00:45:50,626 --> 00:45:52,753 Nee, ik ben hun rabbi niet meer. 596 00:45:52,753 --> 00:45:56,798 - Ik hoor je niet. Ik verstond... - Ik ben hun rabbi niet meer, zei ik. 597 00:45:57,299 --> 00:45:58,759 Wat ben je dan? 598 00:46:02,012 --> 00:46:04,848 Ga terug naar de synagoge en zeg... 599 00:46:10,229 --> 00:46:15,567 Veiligheidswaarschuwing. De zeedijk in Biscayne Bay heeft het begeven. 600 00:46:16,068 --> 00:46:17,819 Zoek hoger gelegen gebied op. 601 00:46:34,044 --> 00:46:37,464 Ik wist niet wie ik moest bellen. De pompen begeven het. 602 00:46:39,132 --> 00:46:40,175 De Thora. 603 00:46:57,985 --> 00:46:58,944 Oké. 604 00:47:19,798 --> 00:47:20,674 Kan jij... 605 00:47:33,562 --> 00:47:35,856 - Doe er wat omheen. - Ja. Zo ja. 606 00:47:36,356 --> 00:47:41,278 - Gewoon... Even... Ja, toch? - Zo moet het lukken. 607 00:47:41,278 --> 00:47:44,489 Volgens mij komt het zo wel goed. 608 00:47:50,287 --> 00:47:51,371 Weg hier. 609 00:47:55,334 --> 00:48:00,297 Een storm treft een stadje. Het zou zomaar dat van jou kunnen zijn. 610 00:48:01,131 --> 00:48:03,759 De regen laat al gauw het water stijgen. 611 00:48:04,384 --> 00:48:08,263 Ondertussen snelt de rabbi naar de synagoge om de Thora te redden. 612 00:48:15,020 --> 00:48:17,022 De rabbi gaat de straat op... 613 00:48:17,022 --> 00:48:20,734 ...als Moishe, de slager, eraan komt kanoën. 'Stap in, rabbi.' 614 00:48:20,734 --> 00:48:22,444 En jouw auto? 615 00:48:22,986 --> 00:48:24,655 Het water stijgt snel. 616 00:48:25,322 --> 00:48:29,910 'Nee,' zegt de rabbi. 'Ik vertrouw op de Heer. Hij zal me redden.' 617 00:48:30,536 --> 00:48:33,580 - Het water blijft stijgen. - Kijk dan toch, rabbi. 618 00:48:37,668 --> 00:48:42,256 Technisch gezien ben ik hier de rabbi niet meer. 619 00:48:47,344 --> 00:48:48,428 Kijk. 620 00:48:50,514 --> 00:48:52,474 - Zien ze ons? - Weet ik niet. 621 00:49:02,025 --> 00:49:05,112 - Hé. Hé. - Hier beneden. 622 00:49:05,696 --> 00:49:08,073 Hé. Wat moeten we nu? 623 00:49:10,742 --> 00:49:11,952 We gaan naar boven. 624 00:49:15,706 --> 00:49:18,792 De rabbi baant zich een weg naar hoger gelegen gebied... 625 00:49:18,792 --> 00:49:21,503 ...als Benjamin op hem af zoeft met een motorboot. 626 00:49:22,129 --> 00:49:24,423 'Kom op, rabbi. U moet hier weg. 627 00:49:24,923 --> 00:49:28,844 De dijk kan elk moment doorbreken.' Maar de rabbi wuift hem weg. 628 00:49:28,844 --> 00:49:32,806 'Ik geloof in de Thora. De Heer zal me beschermen.' 629 00:49:32,806 --> 00:49:35,058 Ik help u wel, rabbi. 630 00:49:37,394 --> 00:49:43,692 Hé. Noem me maar Marshall. Dat zou ik fijn vinden. 631 00:49:49,323 --> 00:49:51,200 De dijk breekt inderdaad door. 632 00:49:51,200 --> 00:49:55,329 De vloed raast door het stadje en vaagt onderweg alles weg. 633 00:49:58,207 --> 00:50:01,877 De rabbi houdt de Thora stevig vast terwijl hij meegevoerd wordt. 634 00:50:02,586 --> 00:50:06,840 Uiteindelijk blijft hij hangen achter de bovenste takken van de hoogste boom... 635 00:50:24,316 --> 00:50:26,068 ...als er een helikopter verschijnt. 636 00:50:28,070 --> 00:50:32,074 Een agent roept via een megafoon: 'Grijp de ladder, rabbi. 637 00:50:32,074 --> 00:50:33,992 Dit is uw laatste kans.' 638 00:50:34,993 --> 00:50:40,958 Maar de rabbi houdt vol dat-ie verlost zal worden. En zoals verwacht verdrinkt hij. 639 00:50:42,835 --> 00:50:46,296 De vrome rabbi gaat naar de hemel waar hij vraagt: 640 00:50:47,047 --> 00:50:49,633 'Heer, ik vertrouwde volledig op U. 641 00:50:50,968 --> 00:50:53,011 Waarom heeft U mij niet gered?' 642 00:51:02,062 --> 00:51:04,857 Kom op, rabbi. Maak hem af. 643 00:51:06,149 --> 00:51:10,737 Dus, God wendt zich tot de rabbi en zegt: 644 00:51:10,737 --> 00:51:14,491 'Ik stuurde twee boten en een helikopter. Was dat niet genoeg?' 645 00:51:18,245 --> 00:51:20,330 Nu zijn we allemaal dakloos, rabbi. 646 00:51:21,623 --> 00:51:22,958 Het spijt me, Elijah. 647 00:51:34,386 --> 00:51:35,637 U heeft het gered. 648 00:51:36,889 --> 00:51:37,890 Jij ook. 649 00:51:39,308 --> 00:51:42,394 - Ik ben blij dat u nog leeft. - Ik ook. 650 00:51:48,317 --> 00:51:51,612 Hé, rabbi, u had mijn vraag nog niet beantwoord. 651 00:51:51,612 --> 00:51:55,282 Welke vraag bedoel je precies, Alana? Je hebt er zoveel. 652 00:51:55,282 --> 00:52:00,621 Als God van ons houdt, waarom grijpt hij dan niet in? Waarom al die ellende? 653 00:52:00,621 --> 00:52:02,497 Dat wil ik ook wel weten. 654 00:52:08,170 --> 00:52:11,590 Mozes stelde God dezelfde vraag. 655 00:52:12,966 --> 00:52:14,218 'Waarom al die ellende? 656 00:52:15,844 --> 00:52:17,804 U kunt er toch een einde aan maken?' 657 00:52:18,764 --> 00:52:20,933 En gaf God hem een antwoord? 658 00:52:22,851 --> 00:52:23,852 Ja. 659 00:52:25,062 --> 00:52:26,146 Wat zei hij dan? 660 00:52:28,941 --> 00:52:33,237 Het kwam op het volgende neer: 'Je zou het toch niet begrijpen... 661 00:52:33,237 --> 00:52:35,614 ...want jij bent een mens en ik God.' 662 00:52:37,950 --> 00:52:39,910 Is dat nou het antwoord? 663 00:52:42,371 --> 00:52:45,624 Dat we mens zijn? Ja, dat moet wel. 664 00:53:01,723 --> 00:53:03,517 Volgens mij is het antwoord... 665 00:53:06,103 --> 00:53:07,479 ...dat 't van ons afhangt. 666 00:55:06,682 --> 00:55:09,184 TER NAGEDACHTENIS AAN KATHRYN KATES 667 00:55:10,102 --> 00:55:12,104 Vertaling: Jenneke Takens