1
00:00:07,298 --> 00:00:09,928
ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΚΩΜΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΟΥ NETFLIX

2
00:00:10,010 --> 00:00:13,810
Καλώς ήρθατε, καριολάκια,
στο Μπινελίκι και την Ιστορία του.

3
00:00:15,140 --> 00:00:18,350
Ένιωσα κάπως παράξενα
που είπα τη λέξη "καριολάκι",

4
00:00:18,435 --> 00:00:21,265
μια που ευελπιστώ
να είμαι ο απόλυτος τζέντλεμαν.

5
00:00:22,147 --> 00:00:25,227
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλοί τρόποι
να πεις κάτι ανάλογο,

6
00:00:25,316 --> 00:00:27,646
χωρίς να προσβάλλεις άμεσα μια γυναίκα.

7
00:00:28,111 --> 00:00:29,651
Για παράδειγμα, μπορώ να πω

8
00:00:29,738 --> 00:00:32,698
"Όλοι γκρινιάζουμε σαν καριολάκια
για τα αεροπλάνα.

9
00:00:32,782 --> 00:00:36,042
Αν το σκεφτείς, όμως,
είναι μεγάλη καριολιά!"

10
00:00:36,119 --> 00:00:37,329
-Πέτα!
-Δεν μπορώ!

11
00:00:37,412 --> 00:00:39,042
ΑΔΙΣΤΑΚΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

12
00:00:39,122 --> 00:00:40,042
Πέτα, καριόλη!

13
00:00:41,708 --> 00:00:46,588
Και πάλι, δεν μπορούμε να αρνηθούμε
ότι η λέξη έχει μεγάλη δύναμη,

14
00:00:46,671 --> 00:00:49,841
και μαζί της φέρνει και μεγάλη ευθύνη.

15
00:00:51,468 --> 00:00:52,508
ΕΙΣΑΙ ΚΑΡΙΟΛΑ

16
00:00:52,594 --> 00:00:53,644
Είναι βρισιά.

17
00:00:53,720 --> 00:00:57,520
Είπα "Μωρή καριόλα,
είμαι ο άντρας του σπιτιού".

18
00:00:57,599 --> 00:01:01,849
Τη λένε για γυναίκες "ανεξέλεγκτες,
φωνακλούδες, ισχυρογνώμονες".

19
00:01:01,936 --> 00:01:03,606
Δεν το έχουν πει μπροστά μου.

20
00:01:03,688 --> 00:01:05,068
Καριόλα!

21
00:01:05,148 --> 00:01:06,268
Κρυφά, μάλλον.

22
00:01:06,357 --> 00:01:10,197
Μπορεί να είναι μισογυνιστική λέξη,
που πληγώνει, κάνει κακό.

23
00:01:10,779 --> 00:01:12,159
Είπες καριόλα τη γυναίκα σου;

24
00:01:12,238 --> 00:01:13,738
Ντάριλ; Μα πού πήγαν;

25
00:01:13,823 --> 00:01:17,703
Θα έλεγα σε κάθε στρέιτ άντρα
να μην πει ποτέ μια γυναίκα καριόλα.

26
00:01:17,786 --> 00:01:20,206
Δεν λέω τη λέξη. Λέω "η λέξη από Κ".

27
00:01:20,288 --> 00:01:22,958
Μ' αυτήν αποδυναμώνεις
αλλά και ενδυναμώνεις.

28
00:01:23,041 --> 00:01:27,251
Ναι, εγώ με λέω καριόλα.
Οι φίλες μου με λένε καριόλα.

29
00:01:27,337 --> 00:01:30,337
Και η γιαγιά μου μπορεί
να με πει καριόλα, αν θέλει.

30
00:01:30,423 --> 00:01:32,593
Αλλά αν με πει καριόλα άντρας,

31
00:01:32,675 --> 00:01:34,835
θα του κάψω το γαμημένο το σπίτι.

32
00:01:36,304 --> 00:01:39,394
Ελάτε μαζί μου
σ' ένα ταξίδι εξερεύνησης της λέξης,

33
00:01:40,016 --> 00:01:42,686
της προέλευσης και του αντίκτυπού της.

34
00:01:44,562 --> 00:01:45,612
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

35
00:01:45,688 --> 00:01:46,518
ΧΥΔΑΙΟ

36
00:01:46,606 --> 00:01:48,316
ΚΑΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

37
00:01:48,399 --> 00:01:49,899
ΑΙΣΧΡΟ

38
00:01:54,114 --> 00:01:55,164
"Καριολάκι".

39
00:01:55,240 --> 00:01:59,910
Μπορεί να είναι σεξιστικό, ρατσιστικό,
ενδυναμωτικό, προσβλητικό, αστείο.

40
00:01:59,994 --> 00:02:02,004
Αυτή η λέξη τα κάνει όλα.

41
00:02:02,080 --> 00:02:04,540
ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΛΕΞΗ;

42
00:02:04,624 --> 00:02:08,594
Σήμερα η λέξη "καριόλα"
χρησιμοποιείται για διάφορους λόγους.

43
00:02:08,670 --> 00:02:11,170
Λέγεται ακόμη ως βρισιά κατά των γυναικών.

44
00:02:11,256 --> 00:02:13,046
Για να διασύρει τις γυναίκες.

45
00:02:13,133 --> 00:02:15,223
Παλιοκαριόλα!

46
00:02:15,301 --> 00:02:18,181
Λέγεται για να μειώσει τις γυναίκες.

47
00:02:18,263 --> 00:02:20,973
Θέλει να γίνω καριολάκι
και να παίρνω πίπες.

48
00:02:21,057 --> 00:02:25,437
Λέγεται ακόμη
για μια κακιά ή κυριαρχική γυναίκα.

49
00:02:25,520 --> 00:02:29,520
Ποια άκαρδη καριόλα θα το έκανε αυτό
σε κάποιον που αγαπάει;

50
00:02:29,607 --> 00:02:32,437
Με λένε Μιρέιγ Μίλερ-Γιανγκ
και είμαι καθηγήτρια

51
00:02:32,527 --> 00:02:35,317
φεμινιστικών σπουδών
στο UC στη Σάντα Μπάρμπαρα.

52
00:02:35,405 --> 00:02:39,655
Και ειδικεύομαι
στη σεξουαλικότητα και τη φυλή.

53
00:02:39,742 --> 00:02:42,332
Το "καριόλα" αποδυναμώνει τις γυναίκες.

54
00:02:42,412 --> 00:02:46,002
Όταν λες κάποια καριόλα,
θες να πάρεις τη δύναμή της

55
00:02:46,082 --> 00:02:48,212
και τη φωνή της, να το βουλώσει.

56
00:02:48,293 --> 00:02:52,593
Στις γυναίκες δεν αρέσει το "καριόλα"
επειδή είναι πολύ απαξιωτικό.

57
00:02:52,672 --> 00:02:57,182
Μας τιμωρεί
επειδή υποστηρίζουμε τον εαυτό μας.

58
00:02:57,260 --> 00:02:58,970
ΜΠΕΝΤΖΑΜΙΝ ΜΠΕΡΓΚΕΝ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

59
00:02:59,053 --> 00:03:02,853
Αν κάποιος πει καριόλα μια γυναίκα,
είναι προφανώς δυσφημιστικό. 

60
00:03:02,932 --> 00:03:04,392
Αν πει έτσι έναν άντρα…

61
00:03:04,475 --> 00:03:07,555
Είσαι ένα βρόμικο καριολάκι
και θα σ' έπρηζα.

62
00:03:07,645 --> 00:03:11,185
…είναι μειωτικό για τον άντρα.
"Είσαι κακός".

63
00:03:11,274 --> 00:03:14,994
Αλλά κακός με έναν τρόπο σαν γυναίκα.

64
00:03:15,069 --> 00:03:19,369
Έτσι, προσβάλλει τον άντρα
και τις γυναίκες γενικά.

65
00:03:19,449 --> 00:03:22,789
Γιατί είναι κακό να είσαι γυναίκα.

66
00:03:23,453 --> 00:03:28,173
Βασικά, είναι λέξη-μπαλαντέρ.
Τους χτυπάει όλους.

67
00:03:28,249 --> 00:03:29,669
Η ΚΑΡΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΡΙΟΛΑ

68
00:03:29,751 --> 00:03:32,251
Όταν ακούτε τη λέξη "καριόλα",

69
00:03:32,337 --> 00:03:33,627
τι σας έρχεται στο μυαλό;

70
00:03:35,298 --> 00:03:39,468
Καλά, μην πείτε φωναχτά το όνομά της.
Μπορεί και να μην είναι γυναίκα.

71
00:03:39,552 --> 00:03:43,852
Και οι άντρες είναι καριολάκια,
όταν θέλουμε να τους ευνουχίσουμε.

72
00:03:43,932 --> 00:03:45,562
Αλλά πώς έγινε αυτή η λέξη

73
00:03:45,642 --> 00:03:49,482
η πιο συχνή έμφυλη προσβολή
της αγγλικής γλώσσας;

74
00:03:49,562 --> 00:03:51,732
ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΠΡΟΣΒΟΛΗ;

75
00:03:51,814 --> 00:03:53,234
Είναι πολύ παλιά λέξη.

76
00:03:53,316 --> 00:03:57,696
Η αγγλική λέξη χρησιμοποιείται
από το 1000 μ.Χ. Είναι χιλίων ετών.

77
00:03:57,779 --> 00:04:03,239
Προέρχεται από μια παλιά
αγγλική λέξη για τη σκύλα.

78
00:04:03,326 --> 00:04:05,406
Κάποια στιγμή όταν ήμασταν μικροί,

79
00:04:05,495 --> 00:04:08,115
όποτε συναντούσαμε θηλυκό σκύλο,

80
00:04:08,206 --> 00:04:09,786
λέγαμε "Δες τη σκύλα".

81
00:04:09,874 --> 00:04:13,884
Και λέγαμε "Δεν θα πάω φυλακή γι' αυτό!
Αυτό σημαίνει η λέξη!"

82
00:04:13,962 --> 00:04:15,092
Συμπαθώ τα σκυλιά.

83
00:04:15,171 --> 00:04:18,221
Οπότε, δεν με ενοχλεί.
Εντάξει είναι το "σκύλα".

84
00:04:18,299 --> 00:04:19,469
Έχω μια σκύλα.

85
00:04:19,968 --> 00:04:23,428
Κυριολεκτικά. Είναι θηλυκό,
αλλά δεν τη λέω ποτέ έτσι.

86
00:04:25,556 --> 00:04:26,716
Τη λέω βρομόμουνο.

87
00:04:27,225 --> 00:04:29,975
Όμως η εξέλιξη από το σκύλο στη γυναίκα

88
00:04:30,061 --> 00:04:33,731
είναι μόνο η αρχή
αυτής της περίπλοκης ιστορίας.

89
00:04:34,232 --> 00:04:37,242
Στην ιστορία του "καριόλα" στα αγγλικά,
πιστεύουμε

90
00:04:37,318 --> 00:04:40,028
ότι συνδέεται με το "σκύλα" για ανθρώπους

91
00:04:40,613 --> 00:04:43,573
μέσω της ιδέας του οίστρου των σκύλων.

92
00:04:43,658 --> 00:04:46,538
Το βλέπεις να αποκτά νέα σημασία

93
00:04:46,619 --> 00:04:48,449
γύρω στο 1400.

94
00:04:48,538 --> 00:04:51,498
Η έννοια της σκύλας σε οίστρο,

95
00:04:51,582 --> 00:04:55,712
αν βάλεις και τη λογοπαίγνιο
και το αστείο εντός κάποιων κύκλων.

96
00:04:55,795 --> 00:05:00,005
Τότε, βλέπεις εύκολα
πώς παίρνει την έννοια της καριόλας

97
00:05:00,091 --> 00:05:02,681
για τις γυναίκες που θεωρούνταν ανήθικες

98
00:05:02,760 --> 00:05:04,470
ή που θέλουν πολύ σεξ.

99
00:05:04,554 --> 00:05:08,314
Και από εκεί εξελίσσεται
και παίρνει την άλλη σημασία

100
00:05:08,391 --> 00:05:11,441
για μια γυναίκα που είναι ανεξέλεγκτη.

101
00:05:11,519 --> 00:05:14,979
Μιλάει πολύ,
είναι πολύ επίμονη, πολύ πεισματάρα.

102
00:05:15,064 --> 00:05:17,614
Αυξάνεται η χρήση του "καριόλα"

103
00:05:17,692 --> 00:05:20,862
με το Κίνημα των Σουφραζετών
τον 20ό αιώνα,

104
00:05:20,945 --> 00:05:23,775
και αργότερα
κατά το δεύτερο κύμα του φεμινισμού.

105
00:05:23,865 --> 00:05:27,285
Τη δεκαετία του '60 και του '70
αυξάνεται πολύ η χρήση του.

106
00:05:27,368 --> 00:05:32,038
Και η λέξη "καριόλα" χρησιμοποιείται
συγκεκριμένα για φεμινίστριες,

107
00:05:32,123 --> 00:05:35,343
επειδή "Εσείς το λέτε,
μπορούμε να σας λέμε καριόλες".

108
00:05:36,294 --> 00:05:39,764
Με τον καιρό ο ορισμός του "καριόλα"

109
00:05:39,839 --> 00:05:43,549
επεκτάθηκε και συμπεριλαμβάνει
οποιαδήποτε γυναίκα αντιπαθούμε.

110
00:05:43,634 --> 00:05:45,354
Σεξιστική βρισιά.

111
00:05:45,428 --> 00:05:48,348
ΠΩΣ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΙΣ ΝΑ ΣΕ ΠΟΥΝ ΚΑΡΙΟΛΑ;

112
00:05:48,431 --> 00:05:51,141
Δεν είναι περίπλοκο να το αποφύγεις.

113
00:05:51,225 --> 00:05:55,685
Αρκεί… να μη χαμογελάς, να μη μιλάς.

114
00:05:55,772 --> 00:05:59,282
Να μην είσαι πολύ όμορφη.
Να μη ζητάς τον υπεύθυνο σε εστιατόριο.

115
00:05:59,359 --> 00:06:00,819
Να μην απορρίψεις άντρα.

116
00:06:00,902 --> 00:06:02,992
Μην περπατάς με αυτοπεποίθηση.

117
00:06:03,071 --> 00:06:05,571
Μην έχεις δουλειά.
Μη μένεις σπίτι με τα παιδιά.

118
00:06:05,656 --> 00:06:08,236
Μη μιλάς δυνατά. Μη μένεις σιωπηλή.

119
00:06:08,326 --> 00:06:11,366
Μη φέρεσαι άσχημα.
Μην υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου.

120
00:06:11,454 --> 00:06:13,794
Να είσαι μέλος του Κογκρέσου.
Να μην είσαι.

121
00:06:13,873 --> 00:06:15,503
Μη σηκώνεσαι όρθια.

122
00:06:15,583 --> 00:06:17,173
Μην κάθεσαι.

123
00:06:17,251 --> 00:06:19,921
Μην οδηγείς. Μη θίγεσαι. Ποιήτρια έγινα;

124
00:06:22,882 --> 00:06:23,882
"Σκύλα.

125
00:06:24,592 --> 00:06:25,972
Θηλυκός σκύλος".

126
00:06:26,928 --> 00:06:31,428
Καμία αναφορά στο πώς το χρησιμοποιεί
το 99,99% των ανθρώπων.

127
00:06:31,516 --> 00:06:35,266
Από ποια χρονιά είναι;
Απ' το 1885; Όχι. Από το 2015.

128
00:06:35,353 --> 00:06:36,193
Ακριβώς.

129
00:06:36,270 --> 00:06:40,860
Το λεξικό Merriam-Webster δεν είχε
το "σκύλα" στην κατηγορία "προσβλητικό"

130
00:06:40,942 --> 00:06:43,902
μέχρι την ίδια χρονιά
που πρόσθεσε τη λέξη "twerk".

131
00:06:44,362 --> 00:06:45,362
ΛΕΞΙΚΟ

132
00:06:45,446 --> 00:06:48,946
Ο λεξικογράφος
δεν προσθέτει μόνο νέες λέξεις.

133
00:06:49,033 --> 00:06:53,003
Φροντίζει επίσης ώστε
οι υπάρχουσες λέξεις στο λεξικό

134
00:06:53,079 --> 00:06:55,999
να έχουν όλες τις σημασίες
με τις οποίες τις λέμε.

135
00:06:56,082 --> 00:06:59,712
Όταν δούλευα στο Merriam-Webster,
πρόσεξα ότι το λήμμα "σκύλα"

136
00:06:59,794 --> 00:07:02,924
σε ένα απ' τα λεξικά μας
δεν ήταν σε κατηγορία.

137
00:07:03,005 --> 00:07:05,005
Έλεγε μόνο ότι η λέξη "σκύλα"

138
00:07:05,091 --> 00:07:08,801
σήμαινε "θηλυκό σκύλο"
και "αυταρχική γυναίκα".

139
00:07:09,303 --> 00:07:11,853
Δεν έλεγε ότι είναι προσβλητική λέξη.

140
00:07:11,931 --> 00:07:16,441
Δεν έλεγε ότι είναι επικριτική
ή υποτιμητική λέξη.

141
00:07:16,519 --> 00:07:20,859
Αυτό με έκανε να ρουφηχτώ
στο λήμμα "σκύλα"

142
00:07:20,940 --> 00:07:25,820
και να μάθω πώς έγινε και δεν ήταν
σε κάποια κατηγορία στο λεξικό.

143
00:07:25,903 --> 00:07:27,453
Τώρα είναι. Την έβαλα.

144
00:07:27,530 --> 00:07:29,570
ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΗ ΛΕΞΗ

145
00:07:29,657 --> 00:07:33,697
Καιρός ήταν ν' αναγνωρίσει το λεξικό
την αληθινή σημασία της.

146
00:07:34,203 --> 00:07:38,123
Επί πάνω από 1.000 χρόνια
τη λέμε για ανθρώπους που δεν συμπαθούμε.

147
00:07:39,041 --> 00:07:45,671
Οπότε, ας τιμήσουμε κι ας θυμηθούμε
μερικές καριόλες άλλων εποχών!

148
00:07:46,591 --> 00:07:50,221
Νεφερτίτη, βασίλισσα του Κεμέτ,
14ος αιώνας π.Χ.

149
00:07:50,303 --> 00:07:51,933
Διάσημη καριόλα βασίλισσα.

150
00:07:52,013 --> 00:07:55,313
Γνωστή ως μια απ' τις πιο απεχθείς
γυναίκες στην ιστορία.

151
00:07:55,892 --> 00:07:58,352
Ελίζαμπεθ Μπάθορι. Διάσημη τρελή καριόλα.

152
00:07:58,436 --> 00:08:00,226
Ευγενής της Ουγγαρίας,

153
00:08:00,313 --> 00:08:03,863
που σκότωσε πιο πολλούς
κι απ' τον Δράκουλα του Μπραμ Στόκερ.

154
00:08:04,066 --> 00:08:05,936
Αλλά εκείνη δεν το καυχιέται.

155
00:08:06,527 --> 00:08:07,397
Λίζι Μπόρντεν.

156
00:08:07,487 --> 00:08:10,357
Διάσημη καριόλα που σκότωνε με τσεκούρι
και αθωώθηκε.

157
00:08:10,448 --> 00:08:11,948
Γαμάτο αυτό.

158
00:08:12,450 --> 00:08:13,580
Άννα Γουίντουρ.

159
00:08:13,659 --> 00:08:16,909
Θρυλική εκδότρια της Vogue.
Σκληρή καριόλα.

160
00:08:17,538 --> 00:08:19,828
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΞΑΝΑΠΑΡΟΥΜΕ ΜΙΑ ΒΡΙΣΙΑ;

161
00:08:19,916 --> 00:08:22,336
Το "καριόλα" είναι απ' τις λίγες βρισιές

162
00:08:22,418 --> 00:08:24,548
που είναι υπό ανάκτηση.

163
00:08:24,629 --> 00:08:28,169
Η ανάκτηση της γλώσσας
έχει στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών

164
00:08:28,257 --> 00:08:32,137
μέσω των εμπειριών
καταπίεσης και διάκρισης εναντίον τους.

165
00:08:32,220 --> 00:08:37,390
Οι φίλες μου μπορούν να με λένε καριόλα,
αν το λένε με τρυφερό τρόπο.

166
00:08:37,475 --> 00:08:41,935
Αν πάρω προαγωγή, ας πούμε,
και κάποια πει "Να τη, η καριόλα, ναι!"

167
00:08:42,021 --> 00:08:47,781
Θυμάμαι την πρώτη φορά που είπα
κάποιες γυναίκες "καριόλες" σε παράσταση.

168
00:08:47,860 --> 00:08:51,070
Κάποιος μου είπε "Πες τες καριόλες.
Θα ξετρελαθούν".

169
00:08:51,155 --> 00:08:54,695
Είπα "Αποκλείεται". Και ξετρελάθηκαν.

170
00:08:54,784 --> 00:08:56,044
"Οι καριόλες μου".

171
00:08:56,118 --> 00:08:57,788
"Ναι. Φωνάξτε, καριολάκια!"

172
00:08:58,371 --> 00:09:00,831
Όταν έβρισκα τον φεμινισμό μου,

173
00:09:00,915 --> 00:09:03,245
έλεγα "Δεν θα ξαναπώ ποτέ 'καριόλα',

174
00:09:03,334 --> 00:09:07,674
και δεν θ' αφήσω κανέναν άλλον
να το λέει ή να αποκαλεί έτσι κάποιον".

175
00:09:07,755 --> 00:09:10,125
Και τώρα είναι
απ' τις λέξεις που λέω πιο πολύ.

176
00:09:10,216 --> 00:09:14,966
Είναι δυνατή, είναι φεμινιστική,
είναι σέξι, είναι αντιδραστική.

177
00:09:15,054 --> 00:09:17,814
Μαζί με άλλες λέξεις,
γίνεται καλύτερη ή χειρότερη.

178
00:09:17,890 --> 00:09:20,520
Τη χρειαζόμαστε.
Είναι σημαντική για τη γλώσσα.

179
00:09:20,601 --> 00:09:21,521
Μην τη βγάλετε.

180
00:09:21,602 --> 00:09:22,902
Λες τον εαυτό σου καριόλα.

181
00:09:22,979 --> 00:09:24,479
-Είμαι καριόλα.
-Μεγάλη καριόλα.

182
00:09:24,564 --> 00:09:25,404
Είμαι καριόλα.

183
00:09:25,481 --> 00:09:28,781
Οι άλλοι που σε ακούνε θα σκεφτούν

184
00:09:28,859 --> 00:09:30,859
"Μάλλον δεν είναι κακή λέξη".

185
00:09:30,945 --> 00:09:34,275
Σε λένε καριόλα
όταν κάνεις έναν άντρα να καταλάβει

186
00:09:34,365 --> 00:09:35,985
ότι αυτός είναι καριολάκι.

187
00:09:36,075 --> 00:09:38,115
Τι καριολάκι που είσαι!

188
00:09:38,202 --> 00:09:43,252
Νομίζω πως οι βρισιές
έχουν μια παράξενη μαγεία.

189
00:09:43,332 --> 00:09:45,002
ΜΟΥΣΙΚΟΣ, ΚΩΜΙΚΟΣ
ΟΠΕΝ ΜΑΪΚ ΙΓΚΛ

190
00:09:45,084 --> 00:09:47,384
Μόνο αυτοί στους οποίους στοχεύουν

191
00:09:47,461 --> 00:09:50,421
έχουν δικαίωμα
να τις μετατρέψουν σε κάτι άλλο.

192
00:09:51,966 --> 00:09:54,836
Το "καριόλα" είχε κάποια άνιση,

193
00:09:54,927 --> 00:09:57,887
όχι ακριβώς αρνητική χρήση τον 20ό αιώνα.

194
00:09:57,972 --> 00:10:02,772
Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ έλεγε έτσι τη μαμά του
αναφερόμενος στη δύναμή της.

195
00:10:02,852 --> 00:10:07,362
Για τον Χέμινγουεϊ το "καριόλα" ήταν
διαχωρισμός των αντρών και των γυναικών.

196
00:10:07,440 --> 00:10:11,280
Ας πούμε, οι άντρες είναι αυτοί
και οι γυναίκες γίνονται καριόλες.

197
00:10:11,360 --> 00:10:12,990
ΕΛΒΙΣ ΜΙΤΣΕΛ
ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΑΙΝΙΩΝ

198
00:10:13,070 --> 00:10:16,070
Είναι και ο συνδυασμός
του ιερού και του χυδαίου.

199
00:10:16,157 --> 00:10:17,447
Ήταν καριόλα θεά.

200
00:10:17,533 --> 00:10:21,663
Έκανε δική του αυτή τη χρήση
και χρησιμοποιούσε τη λέξη

201
00:10:22,288 --> 00:10:24,118
για να δηλώσει ότι σε έβλεπε,

202
00:10:24,206 --> 00:10:27,336
ότι είχες δύναμη
και ότι τον ενθουσίαζες με κάποιο τρόπο.

203
00:10:27,418 --> 00:10:28,708
Η καριόλα είναι καριόλα.

204
00:10:28,794 --> 00:10:32,054
Ήταν πολύ αφοσιωμένος στην ιδέα

205
00:10:32,131 --> 00:10:36,091
του να δώσει την υπεροχή στο ιδανικό
της αμερικανικής αρρενωπότητας,

206
00:10:36,177 --> 00:10:38,387
που τίποτα άλλο δεν το έφτανε.

207
00:10:38,471 --> 00:10:42,601
Και εννοώ την αμερικανική αρρενωπότητα
του λευκού άντρα.

208
00:10:42,683 --> 00:10:45,903
Όλα τα άλλα ήταν,
στην καλύτερη περίπτωση, υποδεέστερα.

209
00:10:45,978 --> 00:10:48,228
Αν ήσουν τυχερή, ήσουν καριόλα θεά.

210
00:10:48,314 --> 00:10:51,614
Έβαλε το "καριόλα" με το "θεά",
κι έτσι το "καριόλα θεά"

211
00:10:51,692 --> 00:10:54,402
σήμαινε οτιδήποτε άλλαζε
και δεν ελεγχόταν.

212
00:10:54,487 --> 00:10:56,817
Η μοίρα λεγόταν συχνά καριόλα θεά.

213
00:10:56,906 --> 00:10:58,566
Αλλά αυτές οι χρήσεις

214
00:10:58,658 --> 00:11:02,618
γίνονταν από άντρες. Από αυτούς
που έλεγαν το "καριόλα" ως βρισιά.

215
00:11:02,703 --> 00:11:04,753
Οπότε, δεν είναι ανάκτηση.

216
00:11:04,830 --> 00:11:08,630
Είναι μοτίβο χρήσης
στο οποίο μπορεί να πατήσει η ανάκτηση.

217
00:11:08,709 --> 00:11:12,129
Από τα πρώτα παραδείγματα
γυναικών που έπαιρναν δύναμη

218
00:11:12,213 --> 00:11:14,723
από τη χρήση της λέξης ήταν στη μουσική.

219
00:11:14,799 --> 00:11:18,969
Τις βρισιές τις χρησιμοποιούμε
στην κοινότητα των μαύρων εδώ και γενιές.

220
00:11:19,053 --> 00:11:21,933
Στις γωνιές στον δρόμο, στα τζαζ κλαμπ.

221
00:11:22,014 --> 00:11:24,604
Ακόμη και τις δεκαετίες
του '20 και του '30,

222
00:11:24,684 --> 00:11:27,654
ήταν καταφύγιο όπου οι άνθρωποι
έλεγαν ό,τι ήθελαν.

223
00:11:27,728 --> 00:11:30,018
Και μέρος όλου αυτού

224
00:11:30,106 --> 00:11:34,936
ήταν οι γυναίκες που έλεγαν το "καριόλα"
και ζούσαν τη σεξουαλικότητά τους.

225
00:11:35,027 --> 00:11:37,147
Ένα παράδειγμα είναι η Λουσίλ Μπόγκαν.

226
00:11:37,238 --> 00:11:40,238
Ξέρουν πως είμαι καριόλα απ' τη Βαλτιμόρη

227
00:11:40,324 --> 00:11:44,704
Όποιος είναι λάτρης των μπλουζ την ξέρει
κι έχει τραγουδήσει τραγούδια της.

228
00:11:44,787 --> 00:11:48,287
Ο τελευταίος στίχος
στο "Start Me Up" των Rolling Stones,

229
00:11:48,374 --> 00:11:49,884
"Και νεκρό ανασταίνεις",

230
00:11:49,959 --> 00:11:53,589
είναι φόρος τιμής στο "When the Cows
Come Home" της Μπόγκαν.

231
00:11:53,671 --> 00:11:58,721
Γάμα μου τον πούτσο, ρούφα μου τον πούτσο
Μωρό μου, μέχρι να γυρίσουν οι αγελάδες

232
00:11:58,801 --> 00:12:01,181
Σου 'ρχόταν ν' ανάψεις τσιγάρο

233
00:12:01,262 --> 00:12:03,062
μετά από τραγούδι της Μπόγκαν.

234
00:12:03,139 --> 00:12:06,679
Έκανε εντελώς δικό της το ποια ήταν,

235
00:12:06,767 --> 00:12:09,767
σου έλεγε ποια ήταν,
σου έλεγε τι μπορούσε να κάνει.

236
00:12:09,854 --> 00:12:14,114
Αν ρουφήξεις το μουνί μου, μωρό μου
Θα σου ρουφήξω το καυλί

237
00:12:14,191 --> 00:12:18,071
Θα σ' το κάνω, αγάπη μου
Μέχρι να σε κάνω να χεστείς

238
00:12:18,571 --> 00:12:20,201
Από ποια χρονιά είναι;

239
00:12:20,281 --> 00:12:23,201
Σαν να ακούω τη γιαγιά μου σε τσόντα.

240
00:12:23,284 --> 00:12:25,664
Και η Cardi B θα κοκκίνιζε μ' αυτά!

241
00:12:25,745 --> 00:12:28,995
Αν το "καριόλα" σήμαινε "ασύδοτη",
η κυρία ήταν καριόλα!

242
00:12:29,081 --> 00:12:31,671
Τσάκισέ με μέχρι να έρθει το αύριο

243
00:12:34,420 --> 00:12:36,510
Η ανάκτηση του "καριόλα" ξεκινάει

244
00:12:36,589 --> 00:12:38,969
πραγματικά τη δεκαετία του '60.

245
00:12:39,049 --> 00:12:43,889
Το 1968 η Τζο Φρίμαν
εκδίδει το The Bitch Manifesto,

246
00:12:43,971 --> 00:12:49,021
για το τι σημαίνει να είσαι καριόλα
και να ζεις ως καριόλα.

247
00:12:49,101 --> 00:12:51,651
Στη δεκαετία του '90 και του 2000

248
00:12:51,729 --> 00:12:56,859
η λέξη αρχίζει να χρησιμοποιείται θετικά
στην τηλεόραση και στη μουσική.

249
00:12:57,610 --> 00:13:00,650
Το τραγούδι "Bitch" της Μέρεντιθ Μπρουκς

250
00:13:00,738 --> 00:13:02,868
ήταν πολύ συναρπαστικό.

251
00:13:02,948 --> 00:13:05,788
"Είμαι καριόλα, ερωμένη, παιδί, μητέρα,

252
00:13:05,868 --> 00:13:07,698
είμαι αμαρτωλή, είμαι αγία,

253
00:13:07,787 --> 00:13:11,207
είμαι η κόλασή σου, το όνειρό σου,
δεν είμαι τίποτα ενδιάμεσο".

254
00:13:11,290 --> 00:13:12,920
Είναι ευφυές τραγούδι.

255
00:13:13,000 --> 00:13:15,540
Δεν θα το έγραφα στα 19 μου.

256
00:13:15,628 --> 00:13:18,758
Έλεγες τη λέξη
και οι γονείς δεν μπορούσαν να θυμώσουν

257
00:13:18,839 --> 00:13:20,969
επειδή "Το λέει το τραγούδι!"

258
00:13:21,050 --> 00:13:26,350
Αν δεν θες να σε λένε καριόλα, μην ακούς
ραπ ή ροκ από τη δεκαετία του '90.

259
00:13:26,430 --> 00:13:31,190
Η περισσότερη ραπ
της δεκαετίας του '90 και του 2000

260
00:13:31,268 --> 00:13:32,558
ήταν ανδροκεντρική.

261
00:13:32,645 --> 00:13:36,645
Νομίζω πως δείχνουμε
πολλή επιείκεια στο χιπ-χοπ

262
00:13:36,732 --> 00:13:38,982
σχετικά με τη χρήση τέτοιας γλώσσας.

263
00:13:39,068 --> 00:13:41,948
Οποιοδήποτε τραγούδι
με τον Snoop Dog και τον Tupac.

264
00:13:42,029 --> 00:13:43,489
"Τη χτυπάω την καριόλα…"

265
00:13:44,240 --> 00:13:46,950
Γιατί μου 'ρθε αυτό; Αυτό είναι σκληρό.

266
00:13:47,451 --> 00:13:51,001
Δεν εγκρίνω αυτό το τραγούδι.
Είναι απαίσιο, κακό!

267
00:13:51,080 --> 00:13:55,170
Οι άντρες με τη λέξη "καριόλα"
διεκδικούν ισχύ επί των γυναικών.

268
00:13:55,251 --> 00:13:58,171
Απ' αυτή την άποψη,
συχνά είναι μισογυνιστικό.

269
00:13:58,254 --> 00:14:01,224
Πολλοί στίχοι του χιπ-χοπ
είναι πολύ ταπεινωτικοί.

270
00:14:01,298 --> 00:14:05,428
Η λέξη από Κ, καμιά φορά
σίγουρα είναι ταπεινωτική.

271
00:14:05,511 --> 00:14:09,681
Κάποιους που κανονικά
δεν δέχονται τέτοιου είδους γλώσσα

272
00:14:09,765 --> 00:14:15,685
σε άλλα μέσα ή σε άλλες συζητήσεις,
δεν τους ενοχλεί στο χιπ-χοπ.

273
00:14:15,771 --> 00:14:18,771
Το ότι δεν τους ενοχλεί
με κάνει να νιώθω άβολα.

274
00:14:18,858 --> 00:14:23,278
Αναρωτιέμαι αν υποβόσκει κάποιος
ρατσισμός στο ότι δεν τους ενοχλεί.

275
00:14:23,362 --> 00:14:26,322
Δεν είμαι τύπος
που ταπεινώνει τις γυναίκες.

276
00:14:26,407 --> 00:14:29,447
Μερικές φορές
λες ότι έτσι είναι το χιπ-χοπ.

277
00:14:29,535 --> 00:14:33,455
Θα ήθελα να ζητήσω από τον κόσμο
να μην το κάνει αυτό.

278
00:14:33,539 --> 00:14:36,039
Οι γυναίκες από νωρίς στο χιπ-χοπ…

279
00:14:36,750 --> 00:14:38,290
διεκδικούν τη θέση τους.

280
00:14:38,377 --> 00:14:43,507
Υπάρχει έκκληση για ανάκτηση του "καριόλα"
στο φεμινιστικό ραπ της δεκαετίας του '90.

281
00:14:43,591 --> 00:14:45,761
Αυτό του δίνει ώθηση.

282
00:14:45,843 --> 00:14:49,643
Η πιο παλιά ανάμνησή μου μ' αυτό
είναι το "U.N.I.T.Y" της Queen Latifah.

283
00:14:49,722 --> 00:14:52,562
Έχει έναν πολύ δυνατό στίχο, που λέει

284
00:14:52,641 --> 00:14:54,231
"Ποια λες καριόλα;"

285
00:14:54,310 --> 00:14:57,560
Έλεγα "Ναι!" Ήμουν πολύ μικρή
αλλά ήξερα ότι δεν είναι σωστό.

286
00:14:57,646 --> 00:15:03,026
Από την Queen Latifah μέχρι σήμερα,
η χρήση του "καριόλα" έχει εξελιχτεί.

287
00:15:03,110 --> 00:15:06,280
Μου αρέσει όταν κάποιος
με λέει θυμωμένα καριόλα,

288
00:15:06,363 --> 00:15:09,123
γιατί σημαίνει
ότι υποστήριξα τον εαυτό μου.

289
00:15:09,199 --> 00:15:13,659
Έκανα τεστ DNA και τελικά
Είμαι 100% εκείνη η καριόλα

290
00:15:13,746 --> 00:15:16,616
Η Lizzo λέει
πως είναι 100% εκείνη η καριόλα.

291
00:15:16,707 --> 00:15:19,627
Αν έλεγε πως ήταν 100% καριόλα,
θα ήταν αρνητικό.

292
00:15:19,710 --> 00:15:23,010
Να είσαι καριόλα είναι κακό,
αλλά "εκείνη η καριόλα" είναι καλό.

293
00:15:23,088 --> 00:15:25,378
Ήρθε το αποτέλεσμα του τεστ DNA μου

294
00:15:25,466 --> 00:15:29,046
και είμαι 92% εκείνη η καριόλα,

295
00:15:29,136 --> 00:15:32,386
και 8% συμπονετική, ευγενική και τρυφερή,

296
00:15:32,473 --> 00:15:35,143
και γλυκιά και πολύ γοητευτική.

297
00:15:35,225 --> 00:15:39,145
Είμαι 50% εκείνη η καριόλα. Τέλεια.

298
00:15:39,229 --> 00:15:42,439
Είμαι 30% μια πουτάνα.

299
00:15:42,942 --> 00:15:46,032
Και 20% Τσέροκι.

300
00:15:46,528 --> 00:15:49,778
Θεέ μου, δεν είχα ιδέα! Τι ωραία!

301
00:15:51,283 --> 00:15:54,333
Η ανάκτηση της λέξης
γίνεται και για τους γκέι άντρες.

302
00:15:54,411 --> 00:15:57,211
Παίρνουν μια λέξη
με την οποία τους έκαναν κακό

303
00:15:57,289 --> 00:16:01,379
και τη μετατρέπουν σε έναν τρόπο
καλλιέργειας κοινότητας και φιλίας.

304
00:16:02,461 --> 00:16:05,011
Με έλεγαν συνέχεια καριολάκι
όταν ήμουν μικρός.

305
00:16:05,089 --> 00:16:09,929
Ήταν εναλλακτική βρισιά για πολλούς
που δεν ήθελαν να με πουν αδερφή.

306
00:16:10,010 --> 00:16:11,890
Στην κοινότητα των γκέι αντρών

307
00:16:11,971 --> 00:16:15,141
τα τελευταία 40 χρόνια
έχει πάρει ιδιαίτερη θέση,

308
00:16:15,224 --> 00:16:19,194
λέγεται για πλάκα ως τρυφερός όρος
για έναν άλλον ομοφυλόφιλο.

309
00:16:19,269 --> 00:16:22,059
Είναι σαν να λες "Σε αναγνωρίζω".

310
00:16:22,147 --> 00:16:26,107
"Περάσαμε τις ίδιες μαλακίες
όταν μεγαλώναμε.

311
00:16:26,193 --> 00:16:28,573
Σε έλεγαν καριολάκι, όπως κι εμένα".

312
00:16:28,654 --> 00:16:30,244
Από τους γκέι φίλους μου,

313
00:16:30,322 --> 00:16:33,622
πολλοί είναι γκέι άντρες
που λατρεύουν τις γυναίκες,

314
00:16:33,701 --> 00:16:35,911
και τα ινδάλματά τους είναι γυναίκες.

315
00:16:35,995 --> 00:16:39,785
Οι καλύτεροί μου φίλοι είναι καριολάκια.
"Μωρή, τα πήγες τέλεια".

316
00:16:39,873 --> 00:16:44,043
"Μωρή, βελτιώνεις τον χώρο εργασίας σου
επειδή πας εκεί, καριολάκι".

317
00:16:44,128 --> 00:16:47,458
Είναι τέλειο όταν ένας γκέι άντρας
σε λέει καριόλα.

318
00:16:47,548 --> 00:16:50,178
Η λέξη "καριόλα"
έχει κάνει ενδιαφέρον ταξίδι

319
00:16:50,259 --> 00:16:52,049
καθώς εξελισσόταν ο φεμινισμός.

320
00:16:52,136 --> 00:16:56,216
Γίνεται εσωτερική συζήτηση
για το πώς να την ανακτήσουμε.

321
00:16:56,306 --> 00:16:59,596
Έχω γιο και κόρη, και το λένε συνέχεια.

322
00:16:59,685 --> 00:17:02,645
"Μωρή!" Έτσι λένε τους φίλους τους.

323
00:17:02,730 --> 00:17:06,480
Εγώ τη θεωρώ ακόμα κακή λέξη
και κάτι που δεν λες τις γυναίκες.

324
00:17:06,567 --> 00:17:09,027
Ενοχλεί μια μεγαλύτερη γενιά,

325
00:17:09,111 --> 00:17:12,611
που νιώθει ότι έπρεπε
να παλέψει για να έχει σεβασμό

326
00:17:12,698 --> 00:17:16,948
και πως η λέξη "καριόλα"
στο κάτω κάτω είναι ασέβεια.

327
00:17:17,036 --> 00:17:20,326
Δεν νομίζω
πως θα το ανακτήσουμε πλήρως ποτέ,

328
00:17:20,414 --> 00:17:22,214
γιατί ο κόσμος ανήκει στους άντρες.

329
00:17:22,291 --> 00:17:23,831
Θα λέμε ότι το ανακτήσαμε,

330
00:17:23,917 --> 00:17:27,707
αλλά αυτοί θα κάνουν αντρο-πηγαδάκι
και θα το λένε μεταξύ τους.

331
00:17:27,796 --> 00:17:32,256
Αλλά άνθρωποι σαν τη Lizzo κι εμένα
προσπαθούμε να του δώσουμε θετική χροιά.

332
00:17:32,760 --> 00:17:34,010
ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΚΑΡΙΟΛΕΣ

333
00:17:34,094 --> 00:17:36,644
Οπότε, πού βρισκόμαστε
με τη λέξη "καριόλα";

334
00:17:36,722 --> 00:17:38,352
Μπορούμε να τη λέμε ή όχι;

335
00:17:38,932 --> 00:17:41,232
Μπορεί να το ξεκαθαρίσει κάποιος;

336
00:17:41,810 --> 00:17:43,770
ΤΑ ΣΥΜΦΡΑΖΟΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ;

337
00:17:43,854 --> 00:17:47,734
Η ανάκτηση έχει να κάνει με έναν τομέα
της γλωσσολογίας, τη σημειολογία.

338
00:17:47,816 --> 00:17:50,986
Δηλαδή, ποια είναι η πρόθεση του ομιλητή

339
00:17:51,070 --> 00:17:53,070
και η ανταπόκριση του ακροατή.

340
00:17:53,155 --> 00:17:56,365
Το "καριόλα" μπορεί να σημαίνει κάτι
όταν το λέει ένα άτομο

341
00:17:56,450 --> 00:18:00,160
σε ένα πλαίσιο,
προς έναν συγκεκριμένο ακροατή,

342
00:18:00,245 --> 00:18:04,665
και το εντελώς αντίθετο
όταν το λέει το ίδιο άτομο,

343
00:18:04,750 --> 00:18:07,920
στο ίδιο πλαίσιο, σε άλλον ακροατή.

344
00:18:08,003 --> 00:18:10,803
Μπορεί να πω σε καλή μου φίλη

345
00:18:10,881 --> 00:18:13,431
"Μωρή, πρέπει να σου πω".

346
00:18:13,509 --> 00:18:15,509
Αλλά αν μια γυναίκα που δεν ξέρω

347
00:18:15,594 --> 00:18:19,184
έρθει να κουτσομπολέψουμε
και πει "Μωρή…"

348
00:18:19,264 --> 00:18:22,184
αμέσως θα πω "Δεν σε ξέρω".

349
00:18:22,267 --> 00:18:25,347
Μπορούμε να το λέμε η μία στην άλλη,

350
00:18:25,437 --> 00:18:27,437
και να παίρνουμε δύναμη απ' αυτήν,

351
00:18:27,523 --> 00:18:31,153
αλλά δεν είναι λέξη
που θα μπορούν ποτέ να μας λένε οι άντρες

352
00:18:31,235 --> 00:18:34,315
και να λέμε "Αχ, σ' ευχαριστώ, Τζον!"

353
00:18:35,864 --> 00:18:38,534
Μου φαίνεται
πως το "καριόλα" δεν είναι λέξη.

354
00:18:39,201 --> 00:18:41,581
Είναι μια στιγμή, μια εμπειρία.

355
00:18:41,662 --> 00:18:44,752
Άλλες βρισιές όπως το "σκατά,
το "γαμώ", το "διάολε",

356
00:18:44,832 --> 00:18:46,962
είναι αντιδραστικές και καθολικές.

357
00:18:47,459 --> 00:18:50,299
Το "καριόλα"
μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν όπλο.

358
00:18:51,255 --> 00:18:52,545
Και είναι προσωπικό.

359
00:18:52,631 --> 00:18:54,171
Το χρησιμοποιώ ακόμη,

360
00:18:54,258 --> 00:18:57,048
αν και πολύ λιγότερο απ' ό,τι παλιά.

361
00:18:57,136 --> 00:19:01,176
Η γλώσσα είναι μοτίβο,
κι αν έχεις μάθει το μοτίβο

362
00:19:01,265 --> 00:19:03,635
του "καριόλα" ως βρισιά κατά των γυναικών,

363
00:19:03,725 --> 00:19:06,975
θέλει πολλή συνειδητή προσπάθεια
να ξε-μάθεις το μοτίβο,

364
00:19:07,062 --> 00:19:10,522
ακόμη κι αν απευθύνεται σ' εσένα η βρισιά.

365
00:19:10,607 --> 00:19:15,777
Αντί να λέω "καριόλα",
αναφέρομαι στις γυναίκες ως "βασίλισσες".

366
00:19:15,863 --> 00:19:18,453
Αλλά το "καριόλα" έχει άλλο αντίκτυπο.

367
00:19:18,532 --> 00:19:20,622
Αν ξεσπάσει τσακωμός σε πτήση,

368
00:19:20,701 --> 00:19:22,741
θα πεις "Μωρή, πλακώθηκαν".

369
00:19:22,828 --> 00:19:26,368
Δεν θα πεις "Βασίλισσα, πλακώθηκαν".
Δεν ταιριάζει.

370
00:19:26,456 --> 00:19:29,996
Καταλαβαίνεις;
Πρέπει να μπορείς να τα διακρίνεις.

371
00:19:31,211 --> 00:19:32,961
Αν κάνω ποτέ κόρη,

372
00:19:33,046 --> 00:19:37,546
θα προτιμούσα να αυτοπροσδιορίζεται
ως καριόλα απ' ό,τι ως καλό κορίτσι.

373
00:19:37,634 --> 00:19:41,684
Δηλαδή, μάλλον το ιδανικό
θα ήταν να είναι καλή καριόλα.

374
00:19:41,763 --> 00:19:42,893
Σαν τη Μαλάλα.

375
00:19:43,390 --> 00:19:46,350
Στο ομαδικό τσατ με 11 γκέι άντρες,

376
00:19:46,435 --> 00:19:49,395
που οι εφτά με μισούν
και οι τρεις είναι φίλοι μου,

377
00:19:49,479 --> 00:19:52,269
θα συνεχίσω να το λέω; Ναι, πιθανότατα.

378
00:19:52,357 --> 00:19:56,397
Η λέξη "καριόλα" έχει κάνει ταξίδι.
Από τη σημασία της σκύλας,

379
00:19:56,904 --> 00:19:59,704
στη γυναίκα που είναι τσουλί,

380
00:19:59,781 --> 00:20:02,281
και τώρα σε μια υπέροχη γυναίκα σαν εμένα.

381
00:20:02,367 --> 00:20:06,657
Μ' αρέσει! Έκανε ταξίδι.
Έχει μεγαλώσει. Ανάπτυξη είναι.

382
00:20:06,747 --> 00:20:09,327
Αυτό είναι ανάπτυξη.
Μπράβο σου, καριολάκι.

383
00:20:09,416 --> 00:20:12,126
Ξεκίνησες σκύλα και τώρα είσαι η Cardi B.

384
00:20:12,211 --> 00:20:13,251
Μπράβο σου!

385
00:20:44,910 --> 00:20:47,790
Υποτιτλισμός: Σύλβια Τσάτσαρη