1
00:00:06,756 --> 00:00:10,006
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL KOMEDIOWY

2
00:00:10,093 --> 00:00:11,093
Słodka.

3
00:00:12,012 --> 00:00:13,012
Herbata.

4
00:00:13,596 --> 00:00:15,306
I tort.

5
00:00:16,850 --> 00:00:18,230
Brzmi nieźle, co?

6
00:00:18,309 --> 00:00:20,979
Może ciut za słodko,
może warto dodać cytryny.

7
00:00:21,062 --> 00:00:24,482
Ale i tak miło to słyszeć.
Brzmi przyjemnie.

8
00:00:24,566 --> 00:00:27,276
Jak coś, co z rozkoszą wkładamy do ust,

9
00:00:27,360 --> 00:00:30,700
a potem przełykamy z szerokim uśmiechem.

10
00:00:31,698 --> 00:00:33,738
A gdybym powiedział, że te słowa…

11
00:00:34,868 --> 00:00:35,698
„słodka…

12
00:00:37,537 --> 00:00:38,537
herbata…

13
00:00:40,540 --> 00:00:41,420
i tort”

14
00:00:42,000 --> 00:00:43,590
to tajny szyfr,

15
00:00:43,668 --> 00:00:47,458
za którym skrywa się
tak odstręczający wulgaryzm,

16
00:00:48,006 --> 00:00:53,756
że większości z nas na sam jego dźwięk
staje przed oczami obrzydliwa…

17
00:00:54,637 --> 00:00:58,927
funkcja organizmu,
którą opisuje się tym wulgaryzmem?

18
00:01:00,643 --> 00:01:03,103
Słodka herbata i tort.

19
00:01:04,606 --> 00:01:05,896
Dobre gówno.

20
00:01:17,077 --> 00:01:19,787
Gówno dostałam. Nawet żadnych życzeń.

21
00:01:19,871 --> 00:01:21,041
Mam to w dupie.

22
00:01:21,122 --> 00:01:23,332
Mój ulubiony wulgaryzm to „shit”.

23
00:01:23,416 --> 00:01:25,286
O w dupę!

24
00:01:25,376 --> 00:01:29,756
Kiedy myślę o słowie „shit”,
myślę o kupie. Wiadomo.

25
00:01:29,839 --> 00:01:31,879
Dlaczego to jest wulgaryzm?

26
00:01:31,966 --> 00:01:33,676
To czteroliterowe słowo,

27
00:01:33,760 --> 00:01:38,220
które oznacza dokładnie to samo,
co czteroliterowe słowo „crap”.

28
00:01:38,306 --> 00:01:40,636
„Mam kupę roboty” nikogo nie razi.

29
00:01:40,725 --> 00:01:42,305
Robimy w pytę rzeczy.

30
00:01:42,393 --> 00:01:45,523
Oni się o tym dowiadują
i chcą naszych w pytę rzeczy.

31
00:01:47,107 --> 00:01:51,527
Słowo „shit” jest banalne w użyciu.

32
00:01:51,611 --> 00:01:54,411
Można je dodać
do każdego innego wulgaryzmu,

33
00:01:54,489 --> 00:01:56,319
żeby brzmiał fajniej.

34
00:01:57,117 --> 00:01:59,537
„Ale pojebane gówno”. „Zryte gówno”.

35
00:01:59,619 --> 00:02:03,119
- „Chujowe gówno”.
- „Patrz, jaki dupek”.

36
00:02:03,206 --> 00:02:04,996
„Zajebiście”. „Przejebane!”

37
00:02:05,083 --> 00:02:07,923
„Masz kłopoty. Masz przejebane”.

38
00:02:11,089 --> 00:02:16,589
Skąd wywodzi się starszy,
zbuntowany brat „kupy”?

39
00:02:17,220 --> 00:02:18,600
HISTORIA „SHIT”

40
00:02:18,680 --> 00:02:20,770
Na początku każdy wulgaryzm

41
00:02:20,849 --> 00:02:22,139
jest zwykłym słowem.

42
00:02:22,225 --> 00:02:25,645
A potem nagle zaczynają dotykać…

43
00:02:26,688 --> 00:02:29,108
sfery głębokiego tabu danej kultury

44
00:02:29,190 --> 00:02:32,780
i wyjątkowo drażliwych dla niej obszarów.

45
00:02:32,861 --> 00:02:37,951
W pewnym momencie
historii tego słowa ktoś uznał,

46
00:02:38,032 --> 00:02:39,742
że to jest wulgaryzm.

47
00:02:40,243 --> 00:02:41,163
To głupie.

48
00:02:41,244 --> 00:02:44,334
„Shit” pewnie pochodzi od emocji.

49
00:02:44,414 --> 00:02:46,754
Mądra odpowiedź pewnie jest taka,

50
00:02:46,833 --> 00:02:50,503
że „shit” wywodzi się
od jakiegoś łacińskiego rdzenia.

51
00:02:50,587 --> 00:02:51,917
Jakieś takie bzdury.

52
00:02:52,005 --> 00:02:54,465
„Shit” to anglosaskie słowo.

53
00:02:54,549 --> 00:02:57,089
Na początku nie było niecenzuralne.

54
00:02:57,177 --> 00:02:59,007
Tak mówiło się na odchody.

55
00:03:00,471 --> 00:03:03,601
Mamy angielskie teksty medyczne
ze średniowiecza,

56
00:03:03,683 --> 00:03:06,603
które w kontekście wydalania
używają słowa „shit”.

57
00:03:06,686 --> 00:03:10,396
W średniowieczu wyjście do toalety
było doświadczeniem grupowym.

58
00:03:10,481 --> 00:03:14,531
Nie było pomieszczeń,
w których siada się w pojedynkę.

59
00:03:14,611 --> 00:03:17,361
Istniały wygódki z wieloma stanowiskami.

60
00:03:17,447 --> 00:03:20,027
Czasem dzieliło się je z nieznajomymi,

61
00:03:20,116 --> 00:03:21,906
a czasem z całą rodziną.

62
00:03:21,993 --> 00:03:23,083
To piękne.

63
00:03:23,161 --> 00:03:26,161
Gromadzimy się wszyscy razem i sramy.

64
00:03:26,247 --> 00:03:28,707
Społeczeństwo byłoby o wiele lepsze,

65
00:03:28,791 --> 00:03:32,501
gdybyśmy po wejściu do łazienki
nie wyciągali komórki,

66
00:03:32,587 --> 00:03:36,467
żeby odpowiadać na e-maile
i wrzucać coś na Instagrama,

67
00:03:36,549 --> 00:03:41,969
tylko siadali obok drugiego człowieka
i mówili: „Co u ciebie? Jak ci się żyje?”.

68
00:03:42,055 --> 00:03:44,765
Gdybyśmy patrzyli sobie w oczy
podczas srania,

69
00:03:44,849 --> 00:03:47,349
pozbylibyśmy się piętna, które sprawia,

70
00:03:47,435 --> 00:03:50,015
że w toalecie się wstydzimy.

71
00:03:50,104 --> 00:03:53,444
Poza tym w Starbucksie
byłyby mniejsze kolejki.

72
00:03:53,524 --> 00:03:54,614
Co za bzdury.

73
00:03:54,692 --> 00:03:56,532
SRACZ

74
00:03:56,611 --> 00:03:59,161
Istnieje ciekawa teoria o słowie „shit”.

75
00:03:59,239 --> 00:04:02,489
Według etymologii ludowej
pochodzi ono z czasów,

76
00:04:02,575 --> 00:04:05,745
kiedy transportowano odchody
przez Atlantyk.

77
00:04:05,828 --> 00:04:09,868
„Shit” ma być akronimem słów
„ładować wysoko w transporcie”.

78
00:04:09,958 --> 00:04:15,548
Historia głosi, że w XIX wieku
przewożono przez Atlantyk nawóz zwierzęcy.

79
00:04:15,630 --> 00:04:18,300
Powiadam wam, kiedyś to ja będę płacił,

80
00:04:18,383 --> 00:04:21,053
żeby ktoś woził przez ocean moje odchody.

81
00:04:21,135 --> 00:04:24,255
Trzeba go było trzymać wysoko,
bo gdyby był w ładowni,

82
00:04:24,347 --> 00:04:27,427
metan i ciepło doprowadziłyby do zapłonu.

83
00:04:27,517 --> 00:04:28,807
Kogo ja oszukuję?

84
00:04:28,893 --> 00:04:33,023
Ciągle wierzę w głupią,
romantyczną wizję życia na morzu.

85
00:04:33,106 --> 00:04:35,646
Wolność, przygoda, skarby.

86
00:04:36,693 --> 00:04:40,823
Prawda jest taka,
że w życiu pewne jest tylko g…

87
00:04:43,700 --> 00:04:45,660
Kiepska ta historyjka.

88
00:04:45,743 --> 00:04:48,413
Sam mógłbym wymyślić lepszą.

89
00:04:48,496 --> 00:04:49,616
Serio.

90
00:04:49,706 --> 00:04:51,996
Zanim wrócimy do historii „shit”,

91
00:04:52,083 --> 00:04:55,923
przyjrzyjmy się dokonaniom
jego wielkiego propagatora.

92
00:04:56,004 --> 00:05:00,134
Aktor Isiah Whitlock zasłynął
dzięki serialowi Prawo ulicy,

93
00:05:00,216 --> 00:05:04,046
w którym używał słowa „shit”,
jak nikt inny nie potrafił.

94
00:05:04,137 --> 00:05:07,807
„Shit” stało się
ważną częścią mojej kariery.

95
00:05:07,890 --> 00:05:09,980
Nie planowałem tego.

96
00:05:10,059 --> 00:05:13,479
Mówił: „Cholera…”.

97
00:05:15,148 --> 00:05:19,608
Pochodzę z South Bend w Indianie.
Moja rodzina jest z Tennessee.

98
00:05:19,694 --> 00:05:23,614
Mamy więc Południe i Środkowy Zachód.

99
00:05:23,698 --> 00:05:27,988
Ja połączyłem ich wpływy i wymyśliłem…

100
00:05:28,077 --> 00:05:31,867
Cholera.

101
00:05:31,956 --> 00:05:33,826
…które pierwszy raz zrobiłem

102
00:05:33,916 --> 00:05:37,586
w filmie Spike’a Lee, 25. godzina.

103
00:05:37,670 --> 00:05:41,090
Robiłem to też w Prawie ulicy.
Wtedy stało się hitem.

104
00:05:41,174 --> 00:05:44,554
„Shit” Isiaha Whitlocka
to jak „fuck” Samuela L. Jacksona.

105
00:05:44,635 --> 00:05:48,765
W świecie wulgaryzmów
stanowią złoty duet XXI wieku.

106
00:05:49,557 --> 00:05:50,927
No to jedziemy.

107
00:05:51,017 --> 00:05:54,557
Zrobię najdłuższe „shit” na świecie.

108
00:05:58,274 --> 00:06:05,204
Cholera…

109
00:06:05,490 --> 00:06:09,290
10 MINUT PÓŹNIEJ

110
00:06:09,369 --> 00:06:13,119
PO 22 MINUTACH TO NIE KONIEC

111
00:06:13,623 --> 00:06:14,793
DLACZEGO PRZEKLINAMY?

112
00:06:14,874 --> 00:06:17,674
Nauka wykazała, że mówienie „shit”

113
00:06:17,752 --> 00:06:21,132
może być prawie tak zbawienne
jak samo sranie.

114
00:06:21,214 --> 00:06:23,224
Pewne badania wykazały,

115
00:06:23,299 --> 00:06:26,009
że kiedy przeklinamy, czujemy się lepiej.

116
00:06:26,094 --> 00:06:30,604
Kiedy coś nas boli i przeklinamy,
próg bólu staje się wyższy.

117
00:06:30,681 --> 00:06:34,981
Nawet osoby,
które nie używają wulgaryzmów,

118
00:06:35,061 --> 00:06:38,111
zazwyczaj oscylują
na krawędzi przeklinania.

119
00:06:38,189 --> 00:06:42,189
Co prawda mówią,
że z jakiegoś powodu nie mogą przeklinać,

120
00:06:42,276 --> 00:06:44,566
ale swobodnie używają takich słów,

121
00:06:44,654 --> 00:06:49,624
jak „kurczę”, „kurka” czy „holender”,
a to wszystko eufemizmy wulgaryzmów.

122
00:06:49,700 --> 00:06:52,330
Działają w ten sam sposób.

123
00:06:52,412 --> 00:06:57,172
Wiele osób uważa,
że przeklinanie jest wyzwalające.

124
00:06:57,250 --> 00:07:01,000
Że pomaga wyrzucić z siebie
tłumione emocje.

125
00:07:01,087 --> 00:07:03,127
Na przykład kobiety przy porodzie.

126
00:07:03,214 --> 00:07:08,264
Kiedy wypychasz człowieka
ze swojego ciała przez pochwę,

127
00:07:08,344 --> 00:07:10,814
nie chcesz mówić 90 słów.

128
00:07:10,888 --> 00:07:13,928
Nie chcesz mówić: „O mój Boże, prę…”.

129
00:07:14,016 --> 00:07:16,306
Nie. Mówisz: „Kurwa!”.

130
00:07:16,811 --> 00:07:18,271
I przesz.

131
00:07:18,354 --> 00:07:19,314
Dobra.

132
00:07:19,397 --> 00:07:22,437
- Zrobimy eksperyment, dobrze?
- Jasne.

133
00:07:22,525 --> 00:07:23,525
Jest lodowata?

134
00:07:23,609 --> 00:07:28,489
Naukowcy proszą,
żeby włożyć rękę do lodowatej wody,

135
00:07:28,573 --> 00:07:33,953
i każą albo powtarzać bez końca
jakiś wulgaryzm,

136
00:07:34,036 --> 00:07:35,906
albo mówić coś neutralnego.

137
00:07:35,997 --> 00:07:42,497
Okazuje się, że kiedy przeklinamy,
wytrzymujemy w wodzie o 50% dłużej.

138
00:07:43,504 --> 00:07:44,384
Dobra.

139
00:07:44,464 --> 00:07:49,644
NIE MOŻE PRZEKLINAĆ

140
00:07:49,719 --> 00:07:50,679
No więc…

141
00:07:51,971 --> 00:07:54,061
Kurwa jebana mać!

142
00:07:54,140 --> 00:07:55,980
O ja cię!

143
00:07:56,559 --> 00:07:59,269
Cholera.

144
00:07:59,353 --> 00:08:00,773
Co?

145
00:08:01,522 --> 00:08:02,442
Cholera.

146
00:08:02,523 --> 00:08:03,613
NIE MOŻE PRZEKLINAĆ

147
00:08:03,691 --> 00:08:04,531
Ja pierdolę.

148
00:08:06,110 --> 00:08:06,940
Kurwa.

149
00:08:07,028 --> 00:08:10,948
A, B, C, D, E…

150
00:08:11,032 --> 00:08:14,792
PO OKOŁO 28 MINUTACH

151
00:08:14,869 --> 00:08:17,289
Cholera.

152
00:08:19,081 --> 00:08:20,041
Cholera!

153
00:08:20,124 --> 00:08:21,754
Do jasnej…

154
00:08:21,834 --> 00:08:23,634
Cholera.

155
00:08:23,711 --> 00:08:25,051
…anielki.

156
00:08:25,129 --> 00:08:29,129
Jakoś nie chcę mówić „pizda”.
„Pizda” mi tu nie pomoże.

157
00:08:35,598 --> 00:08:36,928
Nie dam rady.

158
00:08:37,558 --> 00:08:38,678
To tyle.

159
00:08:40,645 --> 00:08:42,475
Koniec. Wystarczy.

160
00:08:42,563 --> 00:08:43,773
Kurwa.

161
00:08:45,149 --> 00:08:46,149
Kurwa.

162
00:08:46,234 --> 00:08:47,784
Kurwa.

163
00:08:51,906 --> 00:08:54,366
- Ile sekund?
- Dwie minuty i 20 sekund.

164
00:08:55,409 --> 00:08:56,739
Nieźle.

165
00:08:56,827 --> 00:08:58,957
Okropnie chciałam przeklinać.

166
00:08:59,038 --> 00:09:01,918
Kiedy przeklinałam,
czułam się jak w transie.

167
00:09:01,999 --> 00:09:04,339
To siła wulgaryzmów. Ważna sprawa.

168
00:09:04,418 --> 00:09:06,668
Pomaga nam znieść ból.

169
00:09:06,754 --> 00:09:08,464
Przeklinanie ma siłę.

170
00:09:08,548 --> 00:09:11,508
Dzięki, kurwa, Bogu, że możemy przeklinać.

171
00:09:12,301 --> 00:09:16,141
Eksperyment stawia ciekawe pytania o to,
dlaczego przeklinamy,

172
00:09:16,222 --> 00:09:18,352
ale także o to, jak to robimy.

173
00:09:18,432 --> 00:09:21,982
Aby zrozumieć relację
między mózgiem a wulgaryzmami,

174
00:09:22,061 --> 00:09:25,981
przyjrzyjmy się przypadkowi
XIX-wiecznego pracownika kolei

175
00:09:26,065 --> 00:09:27,725
nazwiskiem Phineas Gage.

176
00:09:27,817 --> 00:09:29,357
Przez „G”.

177
00:09:29,443 --> 00:09:30,493
„Gage”.

178
00:09:30,570 --> 00:09:34,570
Phineas Gage miał kłaść tory
w okolicy Cavendish w stanie Vermont.

179
00:09:34,657 --> 00:09:39,327
No proszę, ale mam szczęście!
Kolejny dzień i kolejna dziura.

180
00:09:39,412 --> 00:09:41,582
Podobno zapomniał zasypać otworu.

181
00:09:43,541 --> 00:09:48,251
W wyniku wybuchu metrowy pręt
przeleciał przez jego czaszkę na wylot

182
00:09:48,337 --> 00:09:51,467
i wylądował 25 metrów dalej.

183
00:09:51,549 --> 00:09:55,759
Lekarze nie mogli uwierzyć,
że Gage od razu po wypadku mógł mówić.

184
00:09:55,845 --> 00:09:57,925
Powiem wam… Cholera!

185
00:09:58,014 --> 00:10:00,104
Do ciężkiej cholery!

186
00:10:00,182 --> 00:10:04,352
Ale wszyscy, którzy go znali,
mówili, że kompletnie się zmienił.

187
00:10:04,437 --> 00:10:06,517
Że nie był już Gage’em.

188
00:10:06,606 --> 00:10:07,646
Cholera!

189
00:10:07,732 --> 00:10:11,992
Zaczął używać wulgarnego języka
i stał się agresywniejszy.

190
00:10:12,069 --> 00:10:14,529
Trudno było mu znaleźć pracę.

191
00:10:14,614 --> 00:10:16,534
Kurwa mać!

192
00:10:17,074 --> 00:10:20,914
W dużym stopniu
stracił też zdolność mówienia.

193
00:10:20,995 --> 00:10:25,205
Ale kiedy starał się znaleźć słowa,
zaczynał przeklinać.

194
00:10:25,291 --> 00:10:28,421
Pręt przebił płat czołowy mózgu.

195
00:10:28,502 --> 00:10:32,262
Uszkodził tym samym części mózgu

196
00:10:32,340 --> 00:10:36,470
odpowiedzialne za planowanie
i rozumowanie społeczne.

197
00:10:36,552 --> 00:10:38,972
Właśnie tych części mózgu używamy,

198
00:10:39,055 --> 00:10:41,965
kiedy chcemy hamować impulsy.

199
00:10:42,058 --> 00:10:46,148
Traktowano to jako przemianę
z porządnego faceta w dupka.

200
00:10:46,228 --> 00:10:47,768
Cholera!

201
00:10:47,855 --> 00:10:51,605
Jak więc używamy słowa „shit”?

202
00:10:51,692 --> 00:10:53,782
Nie używam „shit” jako wykrzyknika,

203
00:10:53,861 --> 00:10:57,321
bo przeniknęło już
do mojego zwykłego słownictwa.

204
00:10:57,406 --> 00:11:01,286
Zazwyczaj używam go w zdaniach
typu „Muszę kupić jakiś szajs”

205
00:11:01,369 --> 00:11:03,499
albo „Muszę podrzucić jakiś szajs”.

206
00:11:03,579 --> 00:11:05,669
Przeklinając, używam słowa „fuck”.

207
00:11:05,748 --> 00:11:11,208
„Shit” i „fuck” zwykle są wymienne,
ale „fuck” jest mocniejsze.

208
00:11:11,295 --> 00:11:14,545
Kiedy układam w głowie zdania,

209
00:11:14,632 --> 00:11:17,842
pewnie dokonuję odpowiednich wyborów.

210
00:11:17,927 --> 00:11:21,307
„Shit” to wulgaryzm małego kalibru.

211
00:11:21,389 --> 00:11:23,679
Ale jest też bardzo efektywny.

212
00:11:24,433 --> 00:11:25,733
Jestem wielkim fanem.

213
00:11:25,810 --> 00:11:27,940
PARK JURAJSKI

214
00:11:28,020 --> 00:11:29,520
Wielka sterta gówna.

215
00:11:29,605 --> 00:11:32,895
Powiedzmy, że idę do restauracji.

216
00:11:32,983 --> 00:11:37,283
Mówię wtedy: „Wiesz co?
Zjadłabym jakiś nowy szajs.

217
00:11:37,363 --> 00:11:39,373
Mogę spróbować tego szajsu?”.

218
00:11:39,448 --> 00:11:43,368
Wołam kelnera i mówię:
„To jest ten szajs, który zamawiałam?

219
00:11:43,452 --> 00:11:45,912
Bo nie smakuje jak tamten szajs”.

220
00:11:45,996 --> 00:11:47,956
Kelner mówi: „Jaki szajs?”.

221
00:11:48,040 --> 00:11:50,250
Ja na to: „Szajs, który zamówiłam”.

222
00:11:50,960 --> 00:11:52,630
A on: „O cholera”.

223
00:11:54,171 --> 00:11:57,841
JAKIEŚ 30 MINUT PÓŹNIEJ

224
00:11:58,426 --> 00:12:00,216
ZABAWNY SZAJS?

225
00:12:00,302 --> 00:12:03,222
W świecie komedii żarty
z użyciem słowa „shit”

226
00:12:03,305 --> 00:12:06,725
różnią się w zależności od tego,
czy mają być intelektualne

227
00:12:06,809 --> 00:12:10,019
i czy używa się słowa „shit”
w znaczeniu kału.

228
00:12:10,104 --> 00:12:13,774
Czy to humor niskich lotów?
Zależy, odkąd mierzyć.

229
00:12:13,858 --> 00:12:17,698
Nie można generalizować i powiedzieć,

230
00:12:17,778 --> 00:12:20,318
że żarty o gównie są niskich lotów.

231
00:12:20,406 --> 00:12:21,986
Bywają błyskotliwe.

232
00:12:22,074 --> 00:12:23,284
Popuściłem.

233
00:12:23,367 --> 00:12:24,327
NADCHODZI POLLY

234
00:12:24,410 --> 00:12:27,660
- Słucham?
- Chciałem pierdnąć i się zesrałem.

235
00:12:27,747 --> 00:12:29,247
Wyszłam na scenę

236
00:12:29,331 --> 00:12:32,591
i zaczęłam mówić
o wyzwoleniu kobiet i tak dalej.

237
00:12:33,377 --> 00:12:35,087
Dzieciaki miały to gdzieś.

238
00:12:35,171 --> 00:12:37,801
Więc pytam:
„Kto pierwszy srał w autobusie?”.

239
00:12:37,882 --> 00:12:38,972
Pękały ze śmiechu.

240
00:12:40,801 --> 00:12:43,141
Kloaczny humor bywa wyrafinowany.

241
00:12:43,220 --> 00:12:46,430
Myślę, że wychodzi poza ramy humoru,

242
00:12:46,515 --> 00:12:49,595
który ludzie nisko cenią,
jakby był niski i prosty.

243
00:12:49,685 --> 00:12:52,345
Bywa godny New Yorkera.

244
00:12:53,147 --> 00:12:55,267
Wszystko zależy od kontekstu.

245
00:12:55,357 --> 00:12:56,897
POSRANA SPRAWA

246
00:12:56,984 --> 00:13:01,034
„Shit” to wulgaryzm
jedyny w swoim rodzaju.

247
00:13:01,113 --> 00:13:05,743
W przeciwieństwie do atrakcyjnych słów,
jak „pierdolić”, „pizda” czy „dupa”,

248
00:13:05,826 --> 00:13:08,326
„gówno” to coś, czego nikt nie chce.

249
00:13:08,954 --> 00:13:11,084
Jak „shit” stało się wulgaryzmem?

250
00:13:11,665 --> 00:13:16,165
W renesansie istniały pokrewne słowa,
„beray” i „bescumber”.

251
00:13:16,253 --> 00:13:19,473
Oznaczały one
spryskiwanie czegoś odchodami,

252
00:13:19,548 --> 00:13:21,928
czyli gwałtowną defekację.

253
00:13:22,009 --> 00:13:25,139
Ale od razu widać,
że nie nadają się na wulgaryzmy.

254
00:13:25,221 --> 00:13:26,391
Nie są dynamiczne.

255
00:13:26,472 --> 00:13:31,732
„Shit” ma nieco bardziej ograniczone
pole semantyczne.

256
00:13:31,811 --> 00:13:33,901
Jako że wiąże się z odchodami,

257
00:13:33,979 --> 00:13:38,399
zwykle odnosi się do rzeczy,
które nie są najlepsze.

258
00:13:39,568 --> 00:13:43,238
Przez bardzo długi czas
było to niewinne słowo.

259
00:13:43,322 --> 00:13:46,412
Raczej nie używało się go na co dzień,

260
00:13:46,492 --> 00:13:49,662
chyba że w rozmowie z kimś,
kto zajmuje się gównem,

261
00:13:49,745 --> 00:13:53,495
na przykład z rolnikiem
albo prawnikiem. Ha, ha, ha.

262
00:13:53,582 --> 00:13:57,292
Ale oddalając się od cudzego gówna,

263
00:13:57,378 --> 00:13:59,758
odeszliśmy też od samego słowa.

264
00:13:59,839 --> 00:14:03,129
Przez setki lat
staraliśmy się go nie wspominać.

265
00:14:03,217 --> 00:14:07,137
Ale dlaczego na tak długo
uciekliśmy od „dwójki”?

266
00:14:07,221 --> 00:14:10,601
Najprawdopodobniej
przez wynalezienie kanalizacji.

267
00:14:11,183 --> 00:14:13,353
W renesansie staliśmy się bogatsi.

268
00:14:13,435 --> 00:14:16,685
Zaczęliśmy budować domy
z większą liczbą pomieszczeń.

269
00:14:16,772 --> 00:14:20,112
To dało początek
współczesnemu pojęciu prywatności.

270
00:14:20,192 --> 00:14:22,402
Kiedy wykształciła się ta koncepcja

271
00:14:22,486 --> 00:14:27,116
i uznaliśmy, że pewne czynności
należy wykonywać na osobności,

272
00:14:27,199 --> 00:14:29,159
a nie przy innych,

273
00:14:29,243 --> 00:14:31,043
powstało tabu wokół wydalania.

274
00:14:31,120 --> 00:14:33,910
W efekcie słowo „shit”
stało się wulgaryzmem.

275
00:14:35,040 --> 00:14:38,130
W latach 30. pojawiły się
nowe złożenia z „shit”,

276
00:14:38,210 --> 00:14:43,220
takie jak „shitfaced”,
„shithead” oraz „chickenshit”.

277
00:14:43,924 --> 00:14:47,514
Ale kielich użyć i form tego słowa
jest przeobfity

278
00:14:47,595 --> 00:14:50,675
i „shit” stało się
ważną częścią kultury i slangu.

279
00:14:50,764 --> 00:14:54,064
Przeszło długą drogę,
zwłaszcza w ostatnich 50 latach.

280
00:14:54,143 --> 00:14:58,813
Ma wyśmienitą pozycję
w świecie przekleństw.

281
00:14:58,898 --> 00:15:03,488
Jest na tyle wulgarne,
że ludzie traktują je poważnie,

282
00:15:03,569 --> 00:15:06,279
ale nie tak wulgarne…

283
00:15:07,031 --> 00:15:09,911
żeby nie chcieli go używać.

284
00:15:11,535 --> 00:15:14,245
PLUS MINUS 42 MINUTY PÓŹNIEJ

285
00:15:14,705 --> 00:15:16,665
NIKCZEMNA CENZURA

286
00:15:16,749 --> 00:15:21,999
Dee Snider,
wokalista zespołu Twisted Sister,

287
00:15:22,087 --> 00:15:25,717
zeznawał w Kongresie
w podkoszulku i z lakierem we włosach

288
00:15:25,799 --> 00:15:28,389
w obronie wolności artystycznej
w 1985 roku.

289
00:15:28,469 --> 00:15:32,389
Parents Music Resource Center,
współzałożone przez Tipper Gore,

290
00:15:32,473 --> 00:15:35,063
miało na celu zwiększenie kontroli

291
00:15:35,142 --> 00:15:39,482
nad dostępem dzieci do muzyki,
której tekst uznawano za nieprzyzwoity.

292
00:15:39,563 --> 00:15:42,823
Wezwano mnie tutaj,
żebym wyraził opinię, cytuję:

293
00:15:42,900 --> 00:15:46,530
„na temat zawartości
pewnych nagrań muzycznych

294
00:15:46,612 --> 00:15:48,782
i propozycji, aby opakowania albumów

295
00:15:48,864 --> 00:15:52,744
zawierały oznaczenia
ostrzegające ewentualnych nabywców

296
00:15:52,826 --> 00:15:57,576
o nieprzyzwoitych
i innych potencjalnie rażących treściach”.

297
00:15:57,665 --> 00:15:59,455
Co przyniosły przesłuchania?

298
00:15:59,541 --> 00:16:01,541
Naklejki z ostrzeżeniami o treści.

299
00:16:01,627 --> 00:16:06,087
Czarna kultura nabrała rozpędu
i wytworzyła siłę,

300
00:16:06,173 --> 00:16:11,013
którą Tipper Gore i inni chcieli zatrzymać
za pomocą naklejek z ostrzeżeniami.

301
00:16:11,553 --> 00:16:16,063
Dla mnie i dla moich znajomych
naklejki te były rasistowskie.

302
00:16:16,141 --> 00:16:18,811
Sądziliśmy tak,
bo pojawiły się w latach 80.,

303
00:16:18,894 --> 00:16:22,364
kiedy hip-hop
w końcu stał się siłą komercyjną.

304
00:16:22,439 --> 00:16:24,399
Wyszedł z podziemia.

305
00:16:24,483 --> 00:16:26,113
To było nieporozumienie.

306
00:16:26,193 --> 00:16:30,113
Zaprzepaszczono szansę,
by porozmawiać o przyszłości kultury.

307
00:16:30,739 --> 00:16:35,739
Konserwatyści chcieli zdyskredytować
osoby o odmiennych poglądach,

308
00:16:35,828 --> 00:16:39,668
wytykając im wulgarność języka.

309
00:16:39,748 --> 00:16:41,538
Tak jakby wulgarny język

310
00:16:41,625 --> 00:16:45,545
dowodził braku wykształcenia
czy inteligencji.

311
00:16:45,629 --> 00:16:49,089
To był strach przed kulturą młodych
i czarną kulturą.

312
00:16:49,174 --> 00:16:53,264
To właśnie przyzwoitość,
polityka i kontrola porządku

313
00:16:53,345 --> 00:16:56,845
podtrzymują istnienie rasizmu.

314
00:16:56,932 --> 00:17:00,102
Wszystko to, co przerażało
rodziców i Tipper Gore,

315
00:17:00,185 --> 00:17:03,355
stanowiło dla dzieciaków
tym większą zachętę.

316
00:17:03,439 --> 00:17:05,569
To było jak ogłoszenie o promocji.

317
00:17:05,649 --> 00:17:07,989
„Stary, to ma naklejkę z ostrzeżeniem!”

318
00:17:08,068 --> 00:17:10,318
Wkurzało mnie,
gdy ktoś kupował coś bez nich.

319
00:17:10,404 --> 00:17:12,664
Że świat mógłby wyglądać inaczej.

320
00:17:12,740 --> 00:17:17,700
Ciągnęło mnie do płyt,
na których były ostrzeżenia.

321
00:17:17,786 --> 00:17:20,406
Pamiętam płytę Word of Mouf Ludacrisa,

322
00:17:20,497 --> 00:17:23,207
z grafiką ust ułożonych
jak do robienia loda.

323
00:17:23,292 --> 00:17:26,752
To było hiperseksualne,
a na okładce było ostrzeżenie.

324
00:17:26,837 --> 00:17:29,297
A ja: „Cholera jasna”.

325
00:17:29,381 --> 00:17:31,341
Cenzura to nic dobrego.

326
00:17:31,425 --> 00:17:34,135
Kto decyduje, co jest przekleństwem?

327
00:17:34,219 --> 00:17:36,389
Kto mówi: „To słowo jest najgorsze”?

328
00:17:37,556 --> 00:17:42,186
I tak dochodzimy do tradycji,
która od dawna kształtuję naszą kulturę.

329
00:17:42,269 --> 00:17:46,569
To transformatywna siła
angielszczyzny Afroamerykanów.

330
00:17:46,648 --> 00:17:50,188
Po raz kolejny
wiele zawdzięczamy czarnej kulturze,

331
00:17:50,277 --> 00:17:53,947
która zamieniła językowe sedesy w trony.

332
00:17:54,656 --> 00:17:56,826
„Shit” przestało być czymś,

333
00:17:56,909 --> 00:18:00,289
czego nie chcemy widywać
i za wszelką cenę unikamy,

334
00:18:00,370 --> 00:18:03,000
i stało się… dobrym gównem.

335
00:18:04,249 --> 00:18:09,879
Począwszy od lat 70. i 80.,
zaczął funkcjonować nowy slang,

336
00:18:09,963 --> 00:18:14,473
w którym słowo „shit”
staje się wszechobecne.

337
00:18:14,551 --> 00:18:17,551
Wyobraź sobie,
że obrażano cię słowem tak często,

338
00:18:17,638 --> 00:18:19,348
że ono już nic nie znaczy.

339
00:18:19,431 --> 00:18:22,391
Szukasz wręcz sposobów, aby pokazać,

340
00:18:22,476 --> 00:18:25,346
że to coś strasznego,
czym jesteś nazywany,

341
00:18:25,437 --> 00:18:27,187
powinno być czymś pożądanym.

342
00:18:27,272 --> 00:18:29,402
Kiedy nazywamy coś „the shit”,

343
00:18:29,483 --> 00:18:31,783
z „the” dodanym dla rozróżnienia,

344
00:18:31,860 --> 00:18:33,450
to najwyższy komplement.

345
00:18:33,529 --> 00:18:36,319
Bierzemy to negatywne słowo
i je odwracamy.

346
00:18:36,406 --> 00:18:38,776
Gdyby ktoś nazwał mnie „the shit”,

347
00:18:38,867 --> 00:18:42,197
powiedziałabym:
„Dziękuję, że to dostrzegasz”.

348
00:18:42,287 --> 00:18:46,747
Moim zdaniem to była
przemiana profanum w sacrum.

349
00:18:46,834 --> 00:18:50,884
Słowo „bad” znaczyło tylko „zły”,
dopóki nie użył go Michael Jackson.

350
00:18:50,963 --> 00:18:55,473
„Fat” miało negatywne konotacje,
póki nie zmieniło się w „phat”.

351
00:18:55,551 --> 00:18:59,641
„Shit” to dobre gówno.
Być dobrym gównem to jest coś.

352
00:18:59,721 --> 00:19:02,311
Ale być gównem to już gówniana sprawa.

353
00:19:02,391 --> 00:19:03,231
Łapiecie?

354
00:19:05,435 --> 00:19:06,765
Jest taka piosenka.

355
00:19:06,854 --> 00:19:10,074
Moim zdaniem jest niezwykle romantyczna.

356
00:19:10,149 --> 00:19:11,399
Idzie tak:

357
00:19:12,067 --> 00:19:14,987
„Jesteś gównem,
a ja stoję w nim po kolana”.

358
00:19:17,614 --> 00:19:20,704
To powinno być słowo jak słowo.

359
00:19:21,201 --> 00:19:22,411
To zwykłe słowo.

360
00:19:22,494 --> 00:19:26,464
Nikt, kto używał słowa „shit”
100 lat czy 200 lat temu,

361
00:19:26,540 --> 00:19:27,750
nie pomyślałby,

362
00:19:27,833 --> 00:19:31,093
że „to gówno jest przepyszne”
może znaczyć coś dobrego.

363
00:19:31,170 --> 00:19:34,460
Słowo „shit” jest parędziesiąt lat
za słowem „crap”.

364
00:19:34,548 --> 00:19:38,258
Jeśli uważasz, że słowa „crap”
możesz użyć zawsze i wszędzie,

365
00:19:38,343 --> 00:19:40,013
to samo czeka „shit”.

366
00:19:42,055 --> 00:19:45,385
Nieważne,
czy masz przez kogoś gówniany dzień,

367
00:19:45,475 --> 00:19:47,265
czy może po prostu srasz,

368
00:19:47,352 --> 00:19:50,862
pamiętaj, że wobec gówna
wszyscy jesteśmy równi.

369
00:19:50,939 --> 00:19:53,649
Ludzie wszystkich ras, religii i wyznań,

370
00:19:53,734 --> 00:19:55,404
królowie i biedacy,

371
00:19:55,485 --> 00:19:57,195
wszyscy srają!

372
00:19:57,279 --> 00:20:04,239
JAKIEŚ 56 MINUT PÓŹNIEJ, PEWNIE WIĘCEJ

373
00:20:04,745 --> 00:20:05,745
Koniec.

374
00:20:06,538 --> 00:20:08,998
Dzwońcie do księgi rekordów Guinnessa.

375
00:20:09,541 --> 00:20:11,041
To koniec. Mam dość.

376
00:20:43,158 --> 00:20:45,078
Napisy: Juliusz P. Braun