1
00:00:07,541 --> 00:00:10,021
NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ

2
00:00:25,581 --> 00:00:30,021
Dünya, milyonlarca türün evi.

3
00:00:34,701 --> 00:00:37,941
Peki ötesinde neler yaşıyor olabilir?

4
00:00:45,261 --> 00:00:48,501
Evrende sayısız gezegen var.

5
00:00:53,941 --> 00:00:57,381
Sadece bir kısmında bile hayat varsa...

6
00:00:58,541 --> 00:01:03,221
...o zaman evren, yaşıyor olabilir.

7
00:01:12,981 --> 00:01:16,661
Tüm canlıların ihtiyaçları aynıdır.

8
00:01:19,461 --> 00:01:20,621
Beslenmek.

9
00:01:27,341 --> 00:01:28,621
Üremek.

10
00:01:33,301 --> 00:01:34,141
Evrimleşmek.

11
00:01:38,141 --> 00:01:43,181
Dünya'daki hayatın yasalarını
evrenin geri kalanına uygularsak...

12
00:01:45,141 --> 00:01:48,621
...uzaylıların dünyalarında
nelerin yaşıyor olabileceğini...

13
00:01:50,341 --> 00:01:52,501
...tahmin edebiliriz.

14
00:02:15,741 --> 00:02:19,181
Tüm yaşam formlarının
bir gezegene ihtiyaçları vardır.

15
00:02:20,661 --> 00:02:23,781
Peki evrende kaç gezegen var?

16
00:02:28,941 --> 00:02:32,301
Yıldızımız Güneş'i düşünün...

17
00:02:33,381 --> 00:02:36,781
...Dünya, Mars, Jüpiter
onun etrafında dönüyor.

18
00:02:41,541 --> 00:02:44,581
Yüzyıllardır insanlar
kendilerine sordular:

19
00:02:44,661 --> 00:02:48,221
"Ya diğer yıldızlar?
Onların da gezegenleri var mı?"

20
00:02:52,141 --> 00:02:55,461
24 yıl önce ben bir tane buldum!

21
00:02:57,301 --> 00:03:01,301
PARANAL GÖZLEMEVİ
ŞİLİ

22
00:03:02,901 --> 00:03:06,221
Didier Queloz büyük bir astrofizikçi.

23
00:03:09,221 --> 00:03:12,541
Güneş sistemimizin dışındaki
ilk gezegeni bulduğu için...

24
00:03:13,261 --> 00:03:14,941
...Nobel Ödülü kazandı.

25
00:03:18,661 --> 00:03:21,621
Gezegeni bulduğumda 28 yaşındaydım.

26
00:03:22,341 --> 00:03:24,581
Doktoramı bitirmek üzereydim

27
00:03:25,021 --> 00:03:28,101
ve danışmanım bana
ekipmanın anahtarını vermişti.

28
00:03:28,701 --> 00:03:32,301
51 Pegasi yıldızını
birkaç kez gözlemledikten sonra

29
00:03:32,501 --> 00:03:35,101
o yıldızda bir şeyler olduğunu fark ettim.

30
00:03:36,741 --> 00:03:39,141
Açıkçası o zaman telaşlandım.

31
00:03:40,181 --> 00:03:42,941
Ekipmanımda bir sorun olduğunu düşündüm.

32
00:03:44,141 --> 00:03:48,141
Ben anlamaya çalıştıkça
daha da anlamsız geliyordu.

33
00:03:49,661 --> 00:03:53,061
Ta ki onun bir gezegen olduğuna
ikna olana kadar.

34
00:03:58,461 --> 00:04:00,261
Şu, muhtemelen bir gezegen.

35
00:04:02,461 --> 00:04:03,941
Şu, Jüpiter olabilir.

36
00:04:04,541 --> 00:04:05,581
Çok güzel.

37
00:04:12,061 --> 00:04:15,301
Uzak gezegenler teleskopla görünmez

38
00:04:15,861 --> 00:04:17,901
çünkü ışık yaymazlar.

39
00:04:21,141 --> 00:04:23,861
Ama bir gezegen
bir yıldızın önünden geçerse...

40
00:04:25,261 --> 00:04:26,941
...minik bir gölge oluşturur

41
00:04:27,581 --> 00:04:30,461
ve yıldızın parlaklığında
ufacık bir azalma olur.

42
00:04:32,941 --> 00:04:38,261
Gök bilimciler, ışık düzeyindeki bu düşüşü
tespit edince yeni bir gezegen buldular.

43
00:04:41,941 --> 00:04:43,061
Merhaba çocuklar.

44
00:04:44,621 --> 00:04:48,221
Teleskop şu anda bunu gösteriyor.
Şu anki görüntüsü bu.

45
00:04:49,261 --> 00:04:52,301
Gözlemlediğimiz hedef, ortada.

46
00:04:52,741 --> 00:04:56,701
Bütün bu alanı analiz edip
verileri işliyorsunuz

47
00:04:56,781 --> 00:05:00,501
ve şanslıysanız bunu tespit ediyorsunuz.

48
00:05:00,581 --> 00:05:02,981
Akıda küçük bir azalma var.

49
00:05:03,301 --> 00:05:06,741
O yıldızın etrafında dönen
bir gezegen olduğunu gösteriyor.

50
00:05:10,981 --> 00:05:14,101
Biliyoruz ki
evrende çok sayıda gezegen var.

51
00:05:17,741 --> 00:05:21,421
Sayısız farklı yaşam türü olmalı.

52
00:05:22,261 --> 00:05:27,541
Bunun Dünya olduğunu düşünelim, tamam mı?

53
00:05:28,141 --> 00:05:33,421
Diyelim ki bir metre, 20 ışık yılıymış.

54
00:05:33,861 --> 00:05:37,061
Yani iki metre, 40 ışık yılı.

55
00:05:37,141 --> 00:05:42,221
İlk gezegenin keşfedildiği
51 Pegasi burada.

56
00:05:44,021 --> 00:05:45,741
Bu ufak ışıklardan her biri,

57
00:05:45,821 --> 00:05:48,861
bir gezegenin bulunduğu
bir yıldızı temsil ediyor.

58
00:05:51,381 --> 00:05:53,021
Sonraki birkaç yıl içinde

59
00:05:53,461 --> 00:05:55,701
her yerde gezegenler ortaya çıkacak.

60
00:05:57,421 --> 00:05:59,661
Gezegen, her yer gezegen

61
00:06:03,381 --> 00:06:04,941
Şu anda harika görünüyor.

62
00:06:06,261 --> 00:06:08,581
Her yanda göz alabildiğine yıldızlar...

63
00:06:09,341 --> 00:06:10,581
...ve gezegenler var.

64
00:06:16,941 --> 00:06:21,581
Güneş sistemimizin ötesindeki gezegenlere
ötegezegenler deniyor.

65
00:06:26,541 --> 00:06:30,301
Gök bilimciler
4.000 tane ötegezegen buldular.

66
00:06:31,141 --> 00:06:32,901
Bulmaya da devam ediyorlar.

67
00:06:41,221 --> 00:06:46,301
Artık evrende her yıldız için
en az bir gezegen olduğuna inanıyorlar.

68
00:06:48,941 --> 00:06:55,021
Bu da bir milyonlarca, milyarlarca,
trilyonlarca ötegezegen demek.

69
00:07:00,061 --> 00:07:03,661
Dünya'daki tüm kum tanelerinin sayısından
daha fazla.

70
00:07:05,861 --> 00:07:10,261
Yaşamın evrimi için muazzam bir tuval.

71
00:07:18,141 --> 00:07:20,861
Mesafeler, akıllara durgunluk veriyor.

72
00:07:22,781 --> 00:07:26,461
En yakın ötegezegenler
bizden trilyonlarca mil uzakta.

73
00:07:29,741 --> 00:07:34,661
Ama hepsi,
Dünya'yı yerinde tutan güce tabiler.

74
00:07:37,221 --> 00:07:38,101
Yer çekimine.

75
00:07:46,221 --> 00:07:49,501
Dünya'nın iki katı büyüklüğe
ve yer çekimine sahip...

76
00:07:50,461 --> 00:07:52,301
...bir dünya düşünün.

77
00:07:55,981 --> 00:07:58,301
Bu, Atlas.

78
00:08:03,181 --> 00:08:06,381
Hayat böyle bir dünyaya nasıl uyum sağlar?

79
00:08:17,941 --> 00:08:21,541
Yer çekimi, bitki örtüsünü
gezegenin yüzeyine çekiyor.

80
00:08:24,141 --> 00:08:27,541
Tohumlarsa havada süzülebiliyorlar.

81
00:08:29,541 --> 00:08:32,621
Çünkü burada yer çekimi çok güçlü.

82
00:08:33,141 --> 00:08:36,101
Hava molekülleri
yoğun kümeler hâlinde duruyorlar.

83
00:08:38,301 --> 00:08:42,861
Tohumların sürüklenebileceği kalın,
yüzen bir atmosfer oluşturuyorlar.

84
00:08:53,541 --> 00:08:55,101
Tohumların olduğu yerde...

85
00:08:56,141 --> 00:08:57,781
...gök otçulları da olur.

86
00:09:03,141 --> 00:09:06,301
Yoğun hava yastıklarına binmiş...

87
00:09:07,141 --> 00:09:09,621
...altı kanatlı dev otoburlar.

88
00:09:21,221 --> 00:09:22,821
Fazla yer çekimi nedeniyle

89
00:09:23,461 --> 00:09:25,941
Dünya'dakinin iki katı ağırlığındalar.

90
00:09:29,541 --> 00:09:31,661
Ama gökten düşmüyorlar.

91
00:09:32,341 --> 00:09:36,501
Atmosfer,
onları havada tutacak kadar kalın.

92
00:09:43,701 --> 00:09:45,981
Gerek Atlas'ta gerekse Dünya'da...

93
00:09:46,701 --> 00:09:50,821
...uçmak her zaman
yer çekimine karşı verilen bir savaş.

94
00:09:53,981 --> 00:09:57,341
GARDA GÖLÜ
İTALYA

95
00:09:59,341 --> 00:10:02,941
Yer çekimiyle epey karmaşık bir ilişkim
olduğu söylenebilir.

96
00:10:04,701 --> 00:10:09,141
Siz yükselmeye çalışırken sizi aşağı çeken
bir güç olduğunu hissediyorsunuz.

97
00:10:12,021 --> 00:10:15,381
Ama sonuçta hep
uçabilmeyi hayal etmişimdir.

98
00:10:23,541 --> 00:10:27,621
Yamaç paraşütünün en sevdiğim yanı,
çok basit ve sezgisel olması.

99
00:10:28,061 --> 00:10:29,821
Havayla baş başasınız.

100
00:10:32,061 --> 00:10:34,661
Atlas'taki gökyüzü otçulları gibi

101
00:10:35,101 --> 00:10:38,541
paraşütçüler de kanatlarıyla
kaldırma kuvveti oluşturuyor.

102
00:10:42,061 --> 00:10:44,981
Ama atmosferin yoğunluğu
Dünya'dakinden daha az...

103
00:10:46,661 --> 00:10:49,861
...bu nedenle havada kalmak
daha çok çaba gerektiriyor.

104
00:10:54,141 --> 00:10:56,581
Çoğu insan, havayı madde olarak görmüyor.

105
00:10:58,541 --> 00:11:01,941
Bense uçarken havayı vadilerde
ve tepeler boyunca

106
00:11:02,101 --> 00:11:05,621
alçalıp yükselen
bir sıvı olarak görüyorum.

107
00:11:08,741 --> 00:11:12,061
Çok yoğun bir atmosferde uçmak
epey garip olurdu.

108
00:11:13,061 --> 00:11:16,701
İnsan çaba harcamadan süzülebilirdi.

109
00:11:20,261 --> 00:11:22,381
İrtifa kazanmanın en iyi yolu,

110
00:11:22,461 --> 00:11:26,821
termal olarak bilinen
yukarı yönlü bir hava akımı bulmaktır.

111
00:11:29,141 --> 00:11:30,261
Termale rastlayınca

112
00:11:30,341 --> 00:11:33,541
asansördeymişsiniz gibi olur
ve yükselmeye başlarsınız.

113
00:11:36,541 --> 00:11:38,101
Yukarı itiş hissedersiniz.

114
00:11:38,181 --> 00:11:39,621
Evet, işte oluyor!

115
00:11:43,741 --> 00:11:46,061
Beni yukarı çeken, sadece doğanın gücü.

116
00:11:50,061 --> 00:11:52,861
Havadayken kuşlar bir daire oluşturuyorsa

117
00:11:52,941 --> 00:11:54,741
orada bir termal var demektir.

118
00:11:55,701 --> 00:11:57,861
O yüzden gözümüz sürekli onlardadır.

119
00:12:02,501 --> 00:12:07,501
Sizi aşağı çeken yer çekimi ve kaldıran
hava arasındaki dengeyi hissediyorsunuz.

120
00:12:08,341 --> 00:12:10,821
Sonra hız kazanmak için
vücut ağırlığınızı,

121
00:12:10,901 --> 00:12:15,781
enerji üretmek için de o hızı kullanıp
havada süzüldüğünüzü hissedebilirsiniz.

122
00:12:34,661 --> 00:12:37,981
Dünya'da yer çekimi
Atlas'takinden daha hafif olabilir...

123
00:12:39,141 --> 00:12:42,741
...ama daha ince atmosfer,
daha az havada kalma gücü demek.

124
00:12:45,261 --> 00:12:48,421
Böylece her şey düşüyor.

125
00:13:02,021 --> 00:13:05,061
ATMOSFER YOĞUNLUĞU

126
00:13:10,741 --> 00:13:14,421
Atlas'ta gök okçullarının
hiç karaya inmeleri gerekmiyor.

127
00:13:18,741 --> 00:13:22,301
Ön ve arka kanatları,
doğrultu ve itme kuvveti için.

128
00:13:25,461 --> 00:13:28,381
Uzun orta kanatları,
termalleri yakalamak için.

129
00:13:32,101 --> 00:13:33,741
Ağırlıklarına rağmen...

130
00:13:34,501 --> 00:13:38,341
...hava, gökyüzünde bir yaşam sürmelerine

131
00:13:38,821 --> 00:13:40,181
yetecek kadar kalın.

132
00:13:45,141 --> 00:13:48,101
Ama her zaman
huzurlu bir yaşam sürmüyorlar.

133
00:13:50,661 --> 00:13:54,621
Dünya'da olduğu gibi otçullar,
yırtıcıları cezbediyor.

134
00:13:57,461 --> 00:14:02,061
Hava keselerini
hidrojen üreten bakterilerle şişirerek

135
00:14:02,581 --> 00:14:04,541
göklere çıkıyorlar.

136
00:14:14,981 --> 00:14:17,741
Tek başlarına
avlarını haklayamadıkları için...

137
00:14:20,461 --> 00:14:22,341
...sürü hâlinde avlanıp...

138
00:14:24,421 --> 00:14:27,821
...bir gök otçulunun
gruptan ayrılmasını bekliyorlar.

139
00:14:38,501 --> 00:14:41,941
Hedef görüldü, gazlarını atıp...

140
00:14:44,461 --> 00:14:46,261
...yukarıdan saldırıyorlar.

141
00:14:57,021 --> 00:14:59,101
Dünya'daki en hızlı yırtıcı da

142
00:14:59,181 --> 00:15:01,221
aynı taktiği kullanıyor.

143
00:15:04,661 --> 00:15:06,621
Uçan doğanların

144
00:15:07,181 --> 00:15:11,541
hız faktörünün yanı sıra
yırtıcı içgüdüleri ilgimi çekiyor.

145
00:15:16,341 --> 00:15:18,381
O hızı avantajlarına kullanmaları.

146
00:15:24,061 --> 00:15:27,261
Ama bir yırtıcının
işini yapmasını sırf izlemek bile...

147
00:15:31,541 --> 00:15:33,301
...mükemmel.

148
00:15:35,821 --> 00:15:40,101
ABD

149
00:15:43,781 --> 00:15:46,621
Şu anda aşağı yukarı 30 tane kuşum var.

150
00:15:47,421 --> 00:15:49,421
Her kuşun farklı bir kişiliği var.

151
00:15:50,861 --> 00:15:55,661
Doğanların, evrimin yarattığı
en mükemmel tür olmalarını seviyorum.

152
00:16:05,461 --> 00:16:07,741
Bu arkadaşlarla aramda bir bağ var.

153
00:16:07,821 --> 00:16:09,541
Özellikle benim açımdan öyle.

154
00:16:09,981 --> 00:16:13,941
Belki tek taraflı ama beni
aralarından biri gibi gördükleri kesin.

155
00:16:16,581 --> 00:16:20,741
Vahe Alaverdian
esaret altında yetişen doğanlara

156
00:16:21,021 --> 00:16:22,141
av eğitimi veriyor.

157
00:16:27,341 --> 00:16:29,261
Bu kuşlar zaten genetik olarak

158
00:16:29,341 --> 00:16:31,621
en iyi uçan yırtıcılar.

159
00:16:34,461 --> 00:16:35,821
Doğancılar olarak

160
00:16:35,901 --> 00:16:38,621
kuşun yırtıcı doğasını
uyandırmaya çalışıyoruz.

161
00:16:47,301 --> 00:16:49,301
Tuzak eğitimi ilk adım.

162
00:16:49,381 --> 00:16:50,301
Hadi dostum!

163
00:16:54,661 --> 00:16:57,061
Yemi kuşun önüne koyarak doğanın...

164
00:16:57,581 --> 00:17:00,421
...baştan aşağı koordine olup
onu kapacak gibi...

165
00:17:00,861 --> 00:17:03,061
...ayaklarını çıkarmasını istiyorum.

166
00:17:03,941 --> 00:17:06,941
Bu sırada onu doğandan uzaklaştırıp

167
00:17:07,421 --> 00:17:10,381
hızla yükselmesini sağlayacağım
ve tekrarlayacağım.

168
00:17:11,261 --> 00:17:14,821
O kuşun olabildiğince dikey şekilde
düşmesini istiyorum.

169
00:17:18,541 --> 00:17:22,021
Bu, daha sonra av oyununda
başvuracakları bir şey.

170
00:17:30,461 --> 00:17:35,021
Doğanlar hazır olduğunda
Vahe onlara bir av hedefi gösteriyor.

171
00:17:36,621 --> 00:17:37,861
Bir posta güvercini.

172
00:17:41,261 --> 00:17:44,221
Doğan, güvercine yetişemiyor...

173
00:17:45,621 --> 00:17:49,701
...bu yüzden en mantıklısı,
yer çekiminden yararlanıp üstüne bırakmak.

174
00:17:56,141 --> 00:17:58,381
Kuş, avantajı olduğunu düşününce...

175
00:17:59,581 --> 00:18:01,301
...kanatlar içeri girecek.

176
00:18:04,661 --> 00:18:07,421
Gökyüzünden düşen
küçük bir gözyaşı damlası...

177
00:18:08,901 --> 00:18:10,221
...şeklini alıyorlar.

178
00:18:12,461 --> 00:18:15,261
Doğanın
güvercine çarpan kinetik enerjisi...

179
00:18:16,141 --> 00:18:19,581
...gülle çarpmışçasına kuvvetli olur.

180
00:18:27,461 --> 00:18:30,621
Eğitimde güvercin hep kaçıyor...

181
00:18:31,581 --> 00:18:34,981
...çünkü doğan
300 metreye ulaşamadan alçalıyor.

182
00:18:38,581 --> 00:18:40,021
Gerçek av sırasında...

183
00:18:40,541 --> 00:18:42,421
...daha yüksekten inerek...

184
00:18:44,301 --> 00:18:45,861
...ölümcül etki yaratacak.

185
00:18:51,541 --> 00:18:55,141
YER ÇEKİMİ İVMESİ

186
00:19:06,461 --> 00:19:08,701
Yırtıcılar harekete geçiyorlar.

187
00:19:23,861 --> 00:19:25,621
Kanatlarını açıp

188
00:19:25,701 --> 00:19:27,341
engel oluşturarak...

189
00:19:28,981 --> 00:19:31,221
...gök otçulunu karada yemek için

190
00:19:31,301 --> 00:19:33,701
istikrarını bozuyorlar.

191
00:19:42,741 --> 00:19:46,621
Ama bu sürü, böyle büyük bir yaratığı
alt edemeyecek kadar küçük.

192
00:19:53,501 --> 00:19:55,701
Bugünü aç geçirecekler.

193
00:20:07,941 --> 00:20:10,901
Gök otçulu toparlanmak için...

194
00:20:12,541 --> 00:20:13,701
...yükseğe uçuyor.

195
00:20:19,421 --> 00:20:21,261
Ama doğurgan bir dişi olarak...

196
00:20:21,981 --> 00:20:23,301
...yalnız değil.

197
00:20:25,701 --> 00:20:29,381
Eş olarak seçilmek için rekabet eden
erkek otçullar.

198
00:20:36,661 --> 00:20:39,621
Aşırı büyük kuyrukları bir engel...

199
00:20:40,741 --> 00:20:42,421
...uçmalarını zorlaştırıyor.

200
00:20:43,661 --> 00:20:44,941
Ama dişiler için

201
00:20:45,381 --> 00:20:47,541
bu bir canlılık göstergesi.

202
00:20:51,661 --> 00:20:54,021
Ona ilk ulaşan, çiftleşmeye başlıyor...

203
00:20:54,741 --> 00:20:56,821
...ve genlerini devam ettiriyor.

204
00:21:04,741 --> 00:21:07,301
Aynı prensip Dünya'da da geçerli.

205
00:21:08,741 --> 00:21:10,261
Gerek gökyüzünde...

206
00:21:11,301 --> 00:21:12,621
...gerekse karada.

207
00:21:15,981 --> 00:21:18,661
Erkekler
çiftleşme hakkı için yarışıyorlar.

208
00:21:24,101 --> 00:21:27,621
Sanırım insanlar evde oturup
televizyonda böcekleri izlerken

209
00:21:27,701 --> 00:21:30,221
kameramanın ormanda, bir nehrin

210
00:21:30,781 --> 00:21:32,501
veya bir çitin içinde

211
00:21:33,141 --> 00:21:35,901
böceklerin karşılaşıp kameranın önünde

212
00:21:36,061 --> 00:21:39,701
çiftleşmesini veya kavga etmesini
beklediğini sanıyorlar.

213
00:21:42,501 --> 00:21:43,461
Öyle olmuyor.

214
00:21:45,261 --> 00:21:48,821
İNGİLTERE

215
00:21:48,901 --> 00:21:53,221
Burası, hemen şuradaki
ailemin evine bağlı olan

216
00:21:53,341 --> 00:21:54,541
köhne bir kulübe.

217
00:21:55,661 --> 00:21:58,701
Onların evine bağlı olmasının
büyük avantajları var.

218
00:21:58,781 --> 00:22:02,901
Akşam güzel yemekler yiyorsunuz,
gündüz çay içiyorsunuz.

219
00:22:03,941 --> 00:22:05,741
Gel de bak, ne yapıyoruz.

220
00:22:06,421 --> 00:22:07,621
Tanrı'm.

221
00:22:08,821 --> 00:22:10,221
Bunlar da ne böyle?

222
00:22:10,341 --> 00:22:12,021
Gergedan böcekleri.

223
00:22:13,701 --> 00:22:16,621
Erkeğin büyük boynuzları var. Dişinin yok.

224
00:22:17,101 --> 00:22:21,421
Dişinin yok. Bu bir cinsel seçim
çünkü dişiler büyük boynuzlu erkeklerden

225
00:22:21,621 --> 00:22:22,741
hoşlanıyorlar.

226
00:22:24,301 --> 00:22:25,621
O yüzden her seferinde

227
00:22:25,701 --> 00:22:30,781
sonuncusundan daha büyük boynuzlu
bir böcekle çiftleşiyorlar.

228
00:22:30,861 --> 00:22:33,621
Böylece erkek, genlerini devam ettiriyor.

229
00:22:34,341 --> 00:22:37,421
Nesiller boyunca boynuzlar büyüyor.

230
00:22:39,301 --> 00:22:43,541
-Belirli bir yer var mı?
-Diğer erkeğe bakan kütüğün üzerine.

231
00:22:44,461 --> 00:22:46,141
Başlıyorlar. Hemen daldılar.

232
00:22:49,861 --> 00:22:52,101
Erkek gergedan böceğinin boynuzları,

233
00:22:52,261 --> 00:22:54,821
erkek gök otçulunun kuyruğu gibi.

234
00:22:57,861 --> 00:23:00,301
Cinsel rekabet amacıyla gelişmişler.

235
00:23:21,301 --> 00:23:22,861
Baskın olan yine yaptı.

236
00:23:28,501 --> 00:23:29,501
İyi bir görüntü.

237
00:23:29,581 --> 00:23:32,061
İstediğimiz görüntü bu.
İçine girişi, evet.

238
00:23:35,661 --> 00:23:36,781
Bir, iki, üç.

239
00:23:37,981 --> 00:23:39,141
-İyi mi?
-Evet.

240
00:23:39,821 --> 00:23:40,781
-Evet.
-Bu kadar.

241
00:23:41,581 --> 00:23:42,701
-İçeri mi?
-Evet.

242
00:23:48,021 --> 00:23:51,781
Erkek böcekler
eş için her zaman savaşmazlar.

243
00:23:53,261 --> 00:23:57,341
Bazen sadece fiziksel hünerlerini
göstermeleri yeterlidir.

244
00:24:00,541 --> 00:24:02,541
Pekâlâ, erkeği önüne getireceğim.

245
00:24:02,621 --> 00:24:03,821
Sağdan geliyor.

246
00:24:06,501 --> 00:24:08,101
Şimdi gitti.

247
00:24:09,221 --> 00:24:11,581
Bunlar, sap gözlü sinekler.

248
00:24:14,781 --> 00:24:17,101
Sap gözlü sinek harika bir ufaklık.

249
00:24:17,541 --> 00:24:21,301
Sapların uçlarında devasa gözleri olan
bir karıncayı andırıyor.

250
00:24:22,701 --> 00:24:24,501
Hem erkeğinin hem dişisinin

251
00:24:24,581 --> 00:24:26,581
saplarının ucunda gözleri var

252
00:24:26,661 --> 00:24:29,381
ama erkeğin sapları
dişininkinden daha uzun.

253
00:24:32,021 --> 00:24:34,621
Uzun saplı erkekler

254
00:24:34,981 --> 00:24:36,221
birbirlerine yaklaşıp

255
00:24:36,301 --> 00:24:38,501
biraz dans edecekler.

256
00:24:44,661 --> 00:24:46,021
Hangisinin sapının

257
00:24:46,101 --> 00:24:48,941
daha büyük olduğuna
karar vermeye çalışacaklar.

258
00:24:51,101 --> 00:24:52,661
İşte. Çatışma yaşanıyor!

259
00:24:57,581 --> 00:25:00,941
Kazanan, olduğu yerde kalacak,
kaybedense basıp gidecek.

260
00:25:03,301 --> 00:25:07,901
Kazanan, dişiyi hak edecek
ve onunla çiftleşebilecek,

261
00:25:08,301 --> 00:25:11,021
böylece daha uzun göz sapı da dâhil

262
00:25:11,101 --> 00:25:14,101
genlerini devam ettirebilecek.

263
00:25:15,741 --> 00:25:17,621
-Evet! Oldu.
-Çekiyor musun?

264
00:25:18,221 --> 00:25:19,421
Harika.

265
00:25:25,181 --> 00:25:28,021
Normalde bir saniyede biter. Bu harika.

266
00:25:34,941 --> 00:25:38,861
Erkek sinek
neden bu kocaman saplar için uğraşıyor?

267
00:25:39,461 --> 00:25:43,021
Olay şu ki bu kaynağa
inanılmaz enerji yatırımı

268
00:25:43,101 --> 00:25:48,021
yapılabileceğinin, buna
hiç gerek olmadığının sinyalini açık açık

269
00:25:48,101 --> 00:25:49,541
dişiye veriyorsunuz.

270
00:25:51,861 --> 00:25:53,461
Yine de hayatta kalmayı,

271
00:25:53,541 --> 00:25:57,101
uçmaya ve yaşamaya devam etmeyi
av olmamayı başarıp

272
00:25:57,501 --> 00:26:01,861
hâlâ kafanızdan çıkan
bu gereksiz şeyler varsa

273
00:26:01,941 --> 00:26:04,901
çiftleşmek için
çok uygun olacaksınız demektir.

274
00:26:19,061 --> 00:26:20,301
Atlas'ta

275
00:26:20,381 --> 00:26:26,101
erkek gök otçulunun uzun kuyruğu,
gelecek nesile babalık etmek için...

276
00:26:28,221 --> 00:26:30,901
...ideal bir seçim olduğunu gösteriyor.

277
00:26:37,741 --> 00:26:41,061
Ama anne,
yumurtalarını gökyüzüne bırakamıyor.

278
00:26:46,981 --> 00:26:48,821
Bu nedenle karaya iniyor.

279
00:26:53,141 --> 00:26:58,021
Yer çekimi yüzünden
gökyüzüne fırlayamayacak kadar ağır.

280
00:27:04,181 --> 00:27:08,141
Yeni bir hayat yaratmak için
kendi hayatından vazgeçmek zorunda.

281
00:27:22,221 --> 00:27:25,861
Yavrular annelerinin öldüğü yerin
yakınlarında büyüyorlar.

282
00:27:29,341 --> 00:27:33,101
Artık yerden
gökyüzüne havalanmaları gerekiyor.

283
00:27:41,581 --> 00:27:44,181
Ancak leşçiller pusuda bekliyorlar.

284
00:27:45,781 --> 00:27:50,501
Bunlar, kendilerine şekil verecek
bir iskeleti olmayan, kemiksiz canlılar.

285
00:27:55,941 --> 00:28:00,221
Avlarını sarmalayıp eriterek öldürüyorlar.

286
00:28:11,101 --> 00:28:17,261
Gök otçulları yumurtadan yeni çıktılar
ama şimdiden büyük tehlike altındalar.

287
00:28:20,861 --> 00:28:24,021
Ve artık geri dönüş yok.

288
00:28:38,941 --> 00:28:42,501
KALAHARI ÇÖLÜ
GÜNEY AFRİKA

289
00:28:48,221 --> 00:28:49,501
Dünya'da her gün

290
00:28:49,741 --> 00:28:53,021
genç hayvanlar hayatta kalmak için
korkunç zorlukların

291
00:28:53,581 --> 00:28:55,301
üstesinden gelmek zorundalar.

292
00:28:59,221 --> 00:29:03,781
Mirketlerin yüzde 60'ı
birinci doğum günlerini bile göremiyorlar.

293
00:29:06,341 --> 00:29:08,941
Genç bir mirketin
yaşamının ilk dönemlerinde

294
00:29:09,421 --> 00:29:11,861
burada çok fazla tehlike var.

295
00:29:12,701 --> 00:29:16,701
Doğduktan sonra aylarca savunmasızlar.

296
00:29:19,861 --> 00:29:23,661
Özellikle de yuvadan çıktıktan sonraki
bir iki ay içinde.

297
00:29:25,821 --> 00:29:29,541
Yırtıcılar her yerdeler
ve sürekli bir tehlike teşkil ediyorlar.

298
00:29:34,941 --> 00:29:36,381
Bu bölgede...

299
00:29:37,741 --> 00:29:40,181
...genç bir mirketi yiyecek yılanlar var.

300
00:30:03,421 --> 00:30:06,301
Genç bir mirket
bir grubun içindeyken güvende...

301
00:30:07,381 --> 00:30:10,421
...ama arkada kalırsa savunmasız oluyor.

302
00:30:15,861 --> 00:30:18,621
Akrepler her zaman bir tehdit.

303
00:30:24,581 --> 00:30:27,421
Akreplerle başa çıkmak konusunda
genç mirketler

304
00:30:27,861 --> 00:30:31,141
başta son derece beceriksiz
ve bilgisiz oluyorlar.

305
00:30:34,261 --> 00:30:36,741
Ama bu tehlikeden sonsuza dek kaçamazlar.

306
00:30:38,741 --> 00:30:42,061
Tehdidi etkisiz hâle getirmeyi
er geç öğrenecekler.

307
00:30:49,621 --> 00:30:53,061
Genç bir mirketin
tek başına atlatması gereken bir akreple

308
00:30:53,141 --> 00:30:54,741
ilk kez karşılaşması...

309
00:30:56,661 --> 00:30:59,021
...muhtemelen korkunç bir karşılaşmadır.

310
00:31:00,781 --> 00:31:03,421
Resmen bir kader anı.

311
00:31:28,141 --> 00:31:32,381
Tam bir ergenliğe geçiş töreni
çünkü bunu bir kez başardılar mı...

312
00:31:33,301 --> 00:31:37,421
...tek avlanıp bağımsız
ve faydalı bir grup üyesi olabilecekleri

313
00:31:37,501 --> 00:31:39,301
bir aşamaya geçiyorlar.

314
00:31:41,061 --> 00:31:45,341
Yavru olmanın verdiği
savunmasızlıktan kurtulup

315
00:31:45,421 --> 00:31:48,421
yetişkinliğe geçiş yapmayı başardılar.

316
00:31:57,621 --> 00:32:00,981
Bu, yetişkinliğe giden yolda bir adım

317
00:32:01,181 --> 00:32:03,861
ama sonrasında işleri hiç kolay değil.

318
00:32:05,501 --> 00:32:07,701
Dışarıda bir sürü tehdit var

319
00:32:07,781 --> 00:32:11,221
ve yetişkinliğe erişmek için
öğrenmeye devam etmek zorunda.

320
00:32:23,261 --> 00:32:25,901
Genç gök otçullarının büyümek için...

321
00:32:27,341 --> 00:32:28,701
...başka çareleri yok.

322
00:32:31,341 --> 00:32:33,061
Uçma vakti geldi.

323
00:33:03,461 --> 00:33:06,021
Havada bile güvende değiller.

324
00:33:14,181 --> 00:33:15,341
Atlas'ta

325
00:33:15,741 --> 00:33:18,301
hayatta kalmak bir kumar.

326
00:33:27,101 --> 00:33:31,061
Hayat, nesilden nesile devam ediyor.

327
00:33:34,661 --> 00:33:36,221
En azından şimdilik.

328
00:33:41,661 --> 00:33:46,741
Atlas'ın güçlü yer çekimi,
asteroitleri çarpışma rotasına çekiyor.

329
00:33:55,141 --> 00:33:57,461
Çoğu, atmosferde yanıp yok oluyor.

330
00:33:59,341 --> 00:34:02,861
Ancak büyük bir şeyin gelip
gezegendeki yaşam sürecini...

331
00:34:05,181 --> 00:34:08,341
...sıfırlayacağına dair
sürekli bir tehdit var.

332
00:34:18,501 --> 00:34:21,741
Dünya'da yer çekimi
Atlas'takinden daha zayıf olduğundan

333
00:34:21,861 --> 00:34:24,221
asteroit çarpması daha seyrek görülüyor.

334
00:34:27,341 --> 00:34:31,261
Ama gerçekleştiği zaman felaket olabilir.

335
00:34:36,461 --> 00:34:38,661
Burası Yucatán Yarımadası.

336
00:34:42,501 --> 00:34:46,221
70 bin kilometre karelik bir tropik orman.

337
00:34:49,141 --> 00:34:54,581
Ama ormanda
obruk adı verilen sayısız çukur var.

338
00:34:55,581 --> 00:34:59,341
YUCATÁN YARIMADASI
MEKSİKA

339
00:35:07,981 --> 00:35:12,221
Bunlar,
geniş yer altı mağaralarının girişleri.

340
00:35:15,061 --> 00:35:18,381
Yarımadada nehirler ya da dereler yok...

341
00:35:19,341 --> 00:35:23,061
...bu yüzden tek su kaynağı
mağaralardaki yer altı suları.

342
00:35:30,101 --> 00:35:34,021
Ama asıl ilginç olan,
bu obrukların konumu.

343
00:35:34,421 --> 00:35:39,461
Kuzeybatı bölgesinde, yarımadada
muhtemelen 10.000 veya daha fazla

344
00:35:40,261 --> 00:35:42,021
obruk olsa da...

345
00:35:45,461 --> 00:35:49,901
...çok belirgin bir yarım daire
şeklinde oluşuyorlar.

346
00:35:50,181 --> 00:35:54,461
Bu yarım daireyi Meksika Körfezi'ne doğru
devam ettirirsek...

347
00:35:57,901 --> 00:36:02,821
...bir asteroit çarpma kraterinin
beklenen sınırlarını gösteren

348
00:36:02,901 --> 00:36:05,781
bir tam daire ortaya çıkıyor.

349
00:36:07,821 --> 00:36:10,021
65 milyon yıl önce

350
00:36:10,101 --> 00:36:13,781
yer çekimi bir asteroidi
güneş sistemimize çekmiş.

351
00:36:16,581 --> 00:36:18,541
Asteroit, gezegenimize çarparak

352
00:36:18,621 --> 00:36:22,501
Dünya'daki yaşamın yüzde 75'inin
yok olmasına sebep olmuş.

353
00:36:33,941 --> 00:36:37,341
Asteroidin çarpmasıyla
öyle çok enkaz oluşmuş ki...

354
00:36:38,221 --> 00:36:41,101
...Dünya iki güneş ışığı görmemiş.

355
00:36:44,621 --> 00:36:47,501
Karanlığa gömülmüş bir dünya.

356
00:36:48,701 --> 00:36:50,061
Hiçbir şey yetişemez.

357
00:36:54,341 --> 00:36:56,181
Yeterince büyük bir asteroit...

358
00:36:56,701 --> 00:36:59,301
...Atlas'a çarparsa orada da aynısı olur.

359
00:37:01,181 --> 00:37:04,301
Tıpkı Dünya'nın
65 milyon yıl önceki hâli gibi...

360
00:37:06,341 --> 00:37:10,021
...obruklarda da hayatta kalmak zor.

361
00:37:12,261 --> 00:37:17,021
Bir türün yok olma tehlikesini
atlatması için gereken özellikler neler?

362
00:37:27,821 --> 00:37:29,061
Burada biri var.

363
00:37:39,661 --> 00:37:42,421
Timsahlar çok dayanıklı hayvanlar.

364
00:37:44,781 --> 00:37:47,741
Hem suda hem karada yaşıyorlar.

365
00:37:50,341 --> 00:37:54,621
Genelciler. Özel bir beslenme şekline
ihtiyaçları yok.

366
00:37:56,421 --> 00:37:58,101
Neredeyse her şeyi yiyorlar.

367
00:38:00,461 --> 00:38:02,861
Ulaşabilecekleri şey yeterince iyiyse...

368
00:38:03,461 --> 00:38:04,381
...onu alırlar.

369
00:38:09,741 --> 00:38:11,301
Bir tanesi...

370
00:38:12,261 --> 00:38:15,621
...bu obruğa girmiş, mahsur kalmış
ve çıkamamış...

371
00:38:17,061 --> 00:38:18,421
...her nasılsa...

372
00:38:19,861 --> 00:38:21,181
...kurtulmuş.

373
00:38:22,421 --> 00:38:23,861
Mücadeleciler.

374
00:38:26,941 --> 00:38:30,661
Değişen bir dünyada,
özelci değil, genelci olmanın

375
00:38:31,061 --> 00:38:32,421
bedelleri var.

376
00:38:46,341 --> 00:38:49,021
Atlas'a
yeterince büyük bir asteroit çarparsa

377
00:38:49,701 --> 00:38:52,741
gök otçullarının ve yırtıcıların
işi biter.

378
00:38:59,381 --> 00:39:02,661
Bunlar, değişimle başa çıkamayacak kadar
özelci türler.

379
00:39:08,061 --> 00:39:11,621
Genelci türler, kemiksiz leşçiller.

380
00:39:13,341 --> 00:39:16,261
Timsahlar gibi her şeyi yiyip...

381
00:39:17,461 --> 00:39:19,221
...her yerde yaşayabilirler.

382
00:39:23,661 --> 00:39:26,221
Bu yüksek yer çekimli hayalî dünyada...

383
00:39:26,941 --> 00:39:29,901
...hayatta kalanlar onlar olabilir.

384
00:39:43,461 --> 00:39:45,181
Hayat farklı bir dünyaya

385
00:39:45,581 --> 00:39:47,101
nasıl uyum sağlayabilir?

386
00:39:48,381 --> 00:39:52,301
Canlıların yakıcı bir çöl
ve donmuş bir gölgeler diyarı arasında...

387
00:39:53,781 --> 00:39:55,701
...sıkışıp kaldığı bir dünya.

388
00:39:57,741 --> 00:40:00,621
Sınırları zorlayan bir dünya.

389
00:40:26,661 --> 00:40:28,741
Alt yazı çevirmeni: Duygu Mengioğlu