1
00:00:07,520 --> 00:00:10,000
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU CỦA NETFLIX

2
00:00:25,560 --> 00:00:30,000
‎Trái Đất, tổ ấm của vạn vật muôn loài.

3
00:00:34,640 --> 00:00:37,880
‎Nhưng liệu có sự sống ở nơi xa xôi?

4
00:00:45,240 --> 00:00:48,480
‎Có vô vàn hành tinh trên khắp vũ trụ.

5
00:00:53,920 --> 00:00:57,360
‎Chỉ cần sự sống tồn tại ở một phần nhỏ,

6
00:00:58,520 --> 00:01:03,200
‎thì vũ trụ chắc hẳn... đang sống.

7
00:01:12,960 --> 00:01:16,640
‎Mọi sinh vật đều có chung nhu cầu:

8
00:01:19,440 --> 00:01:20,640
‎Ăn...

9
00:01:27,320 --> 00:01:28,600
‎sinh sản...

10
00:01:33,280 --> 00:01:34,120
‎và tiến hóa.

11
00:01:38,080 --> 00:01:40,760
‎Nếu áp dụng quy luật sự sống trên Trái Đất

12
00:01:41,320 --> 00:01:43,120
‎cho phần còn lại của vũ trụ...

13
00:01:45,120 --> 00:01:46,920
‎ta có thể hình dung

14
00:01:47,400 --> 00:01:48,760
‎những gì có thể sống...

15
00:01:50,320 --> 00:01:52,480
‎trên những hành tinh xa lạ.

16
00:02:15,720 --> 00:02:19,040
‎Mọi sự sống đều cần có một hành tinh.

17
00:02:20,640 --> 00:02:23,760
‎Nhưng có bao nhiêu hành tinh trong vũ trụ?

18
00:02:28,920 --> 00:02:30,480
‎Hãy nghĩ về ngôi sao của chúng ta:

19
00:02:31,440 --> 00:02:36,760
‎Mặt Trời, cùng với Trái Đất,
‎Sao Hỏa, Sao Mộc quay quanh nó.

20
00:02:41,520 --> 00:02:42,880
‎Trong hàng thế kỷ,

21
00:02:42,960 --> 00:02:46,040
‎người ta tự hỏi,
‎"Những ngôi sao khác thì sao?

22
00:02:46,400 --> 00:02:48,200
‎Chúng có các hành tinh không?"

23
00:02:52,120 --> 00:02:53,760
‎Và 24 năm trước,

24
00:02:54,600 --> 00:02:55,560
‎tôi đã tìm thấy!

25
00:02:57,280 --> 00:03:01,280
‎ĐÀI THIÊN VĂN PARANAL, CHILE

26
00:03:02,880 --> 00:03:06,200
‎Didier Queloz
‎là nhà vật lý thiên văn nổi tiếng.

27
00:03:09,120 --> 00:03:12,440
‎Ông đạt giải Nobel
‎vì khám phá ra hành tinh đầu tiên

28
00:03:13,200 --> 00:03:14,880
‎nằm ngoài hệ mặt trời.

29
00:03:18,680 --> 00:03:21,480
‎Tôi tìm thấy hành tinh này
‎khi tôi 28 tuổi.

30
00:03:22,360 --> 00:03:24,560
‎Lúc đó tôi chuẩn bị học xong tiến sĩ.

31
00:03:24,640 --> 00:03:28,080
‎và cố vấn của tôi đã cho tôi
‎chìa khóa sử dụng thiết bị.

32
00:03:28,680 --> 00:03:32,280
‎Và sau khi quan sát vài lần
‎ngôi sao 51 Peg,

33
00:03:32,480 --> 00:03:35,080
‎tôi nhận thấy có gì đang diễn ra trên đó.

34
00:03:36,720 --> 00:03:39,080
‎Nói thật, lúc đó tôi chỉ hoảng hốt thôi.

35
00:03:40,120 --> 00:03:42,880
‎Tôi nghĩ có gì đó không ổn với thiết bị.

36
00:03:44,120 --> 00:03:48,120
‎Tôi càng muốn hiểu thì càng thấy vô lý.

37
00:03:49,640 --> 00:03:53,040
‎Cho đến khi tôi bị thuyết phục
‎rằng đó là một hành tinh.

38
00:03:58,480 --> 00:04:00,240
‎Đó hẳn là một hành tinh.

39
00:04:02,440 --> 00:04:03,920
‎Có thể là Sao Mộc

40
00:04:04,600 --> 00:04:05,720
‎Tuyệt thật.

41
00:04:12,040 --> 00:04:15,280
‎Các hành tinh xa xôi không thể thấy
‎qua kính viễn vọng

42
00:04:15,920 --> 00:04:17,960
‎vì chúng không phát ra ánh sáng.

43
00:04:21,200 --> 00:04:23,880
‎Nhưng nếu một hành tinh
‎lướt qua một ngôi sao,

44
00:04:25,240 --> 00:04:27,040
‎nó sẽ tạo ra một cái bóng nhỏ,

45
00:04:27,520 --> 00:04:30,400
‎và làm giảm một chút độ sáng của ngôi sao.

46
00:04:32,920 --> 00:04:35,880
‎Khi các nhà thiên văn  học phát hiện ra
‎sự sụt giảm ánh sáng này,

47
00:04:36,120 --> 00:04:38,480
‎họ đã tìm thấy một hành tinh mới.

48
00:04:41,920 --> 00:04:43,040
‎Chào mọi người.

49
00:04:44,040 --> 00:04:46,200
‎Kính viễn vọng đang hướng vào đây.

50
00:04:46,280 --> 00:04:48,200
‎Đây là hình ảnh ngay bây giờ.

51
00:04:49,240 --> 00:04:52,560
‎Ở giữa, bạn có thể thấy mục tiêu
‎chúng tôi đang quan sát.

52
00:04:52,720 --> 00:04:56,680
‎Ta sẽ phân tích toàn bộ vùng này,
‎rồi xử lý dữ liệu,

53
00:04:56,760 --> 00:05:00,480
‎và nếu may mắn,
‎bạn sẽ phát hiện ra thứ này.

54
00:05:00,560 --> 00:05:03,080
‎Dòng chảy có sự sụt giảm nhẹ

55
00:05:03,280 --> 00:05:06,760
‎và nó cho biết rằng
‎có một hành tinh quay quanh ngôi sao đó.

56
00:05:10,960 --> 00:05:14,080
‎Chúng ta biết có rất nhiều hành tinh
‎trong vũ trụ.

57
00:05:17,720 --> 00:05:21,400
‎Hẳn phải có vô số sự sống khác nhau.

58
00:05:22,280 --> 00:05:27,520
‎Hãy hình dung đây là Trái Đất.

59
00:05:28,120 --> 00:05:33,400
‎Hãy tưởng tượng một mét
‎tương ứng với 20 năm ánh sáng.

60
00:05:33,840 --> 00:05:37,040
‎Vậy, hai mét là 40 năm ánh sáng.

61
00:05:37,120 --> 00:05:42,200
‎Đây là nơi bạn thấy 51 Peg,
‎là nơi hành tinh đầu tiên được phát hiện.

62
00:05:44,000 --> 00:05:46,920
‎Mỗi chiếc đèn nhỏ này
‎tượng trưng cho một ngôi sao

63
00:05:47,000 --> 00:05:48,840
‎là nơi một hành tinh được tìm thấy.

64
00:05:51,440 --> 00:05:53,000
‎Trong vài năm sau đó,

65
00:05:53,480 --> 00:05:55,680
‎các hành tinh xuất hiện ở khắp nơi.

66
00:05:57,400 --> 00:05:59,640
‎Hành tinh, hành tinh ở khắp mọi nơi.

67
00:06:03,360 --> 00:06:04,920
‎Trông khá tuyệt đấy nhỉ.

68
00:06:06,240 --> 00:06:08,480
‎Một chân trời đầy sao và hành tinh...

69
00:06:09,480 --> 00:06:10,400
‎xung quanh.

70
00:06:16,920 --> 00:06:21,560
‎Các hành tinh nằm ngoài Hệ Mặt Trời
‎của chúng ta được gọi là ngoại hành tinh.

71
00:06:26,520 --> 00:06:30,280
‎Các nhà thiên văn học
‎đã tìm thấy hơn 4.000 hành tinh.

72
00:06:31,120 --> 00:06:32,880
‎Và họ vẫn tiếp tục tìm thêm.

73
00:06:41,120 --> 00:06:46,280
‎Giờ họ tin rằng có ít nhất một hành tinh
‎cho mỗi ngôi sao trong vũ trụ.

74
00:06:48,920 --> 00:06:55,000
‎Nghĩa là có hàng tỷ tỷ ngoại hành tinh
‎nằm ngoài Hệ Mặt Trời.

75
00:07:00,120 --> 00:07:03,600
‎Hơn cả cát bụi trên Trái Đất.

76
00:07:05,840 --> 00:07:10,240
‎Một bức tranh vĩ đại
‎cho sự tiến hóa của sự sống.

77
00:07:18,240 --> 00:07:20,760
‎Khoảng cách là không tưởng.

78
00:07:22,720 --> 00:07:26,440
‎Các ngoại hành tinh gần nhất
‎cách chúng ta hàng nghìn tỷ cây số.

79
00:07:29,880 --> 00:07:34,640
‎Nhưng chúng đều chịu tác động
‎của cùng một lực nâng đỡ Trái Đất.

80
00:07:37,200 --> 00:07:38,080
‎Trọng lực.

81
00:07:46,240 --> 00:07:49,520
‎Hãy tưởng tượng một thế giới
‎lớn gấp đôi Trái Đất,

82
00:07:50,440 --> 00:07:52,280
‎với trọng lực gấp đôi.

83
00:07:56,040 --> 00:07:58,360
‎Đây là Atlas.

84
00:08:03,160 --> 00:08:06,360
‎Làm thế nào để thích nghi
‎với một thế giới như vậy?

85
00:08:17,920 --> 00:08:21,520
‎Trọng lực giữ thảm thực vật
‎trên bề mặt hành tinh.

86
00:08:24,120 --> 00:08:27,520
‎Thế nhưng hạt giống
‎có thể bay lơ lửng trên trời.

87
00:08:29,640 --> 00:08:32,600
‎Đó là vì trọng lực ở đây rất mạnh.

88
00:08:33,120 --> 00:08:36,080
‎Phân tử không khí bị nén chặt với nhau.

89
00:08:38,280 --> 00:08:42,840
‎Tạo ra một bầu không khí nổi dày đặc
‎cho hạt trôi qua.

90
00:08:53,520 --> 00:08:55,080
‎Và ở đâu có hạt giống...

91
00:08:56,120 --> 00:08:58,000
‎ở đó có chim ăn cỏ.

92
00:09:03,120 --> 00:09:06,280
‎Động vật ăn cỏ khổng lồ với sáu cánh

93
00:09:07,120 --> 00:09:09,600
‎để bay trong bầu không khí dày đặc.

94
00:09:21,200 --> 00:09:22,800
‎Do trọng lực lớn hơn,

95
00:09:23,440 --> 00:09:26,120
‎chúng nặng gấp đôi
‎so với khi ở trên Trái Đất.

96
00:09:29,440 --> 00:09:31,880
‎Nhưng chúng không rơi từ trên trời xuống.

97
00:09:32,320 --> 00:09:36,480
‎Khí quyển đủ dày
‎để giữ cho chúng ở trên không.

98
00:09:43,720 --> 00:09:46,000
‎Dù là ở Atlas hay trên Trái Đất,

99
00:09:46,680 --> 00:09:50,800
‎việc bay luôn là trận chiến
‎chống lại trọng lực.

100
00:09:53,960 --> 00:09:57,320
‎HỒ GRADA, Ý

101
00:09:59,320 --> 00:10:02,920
‎Có thể nói tôi có một mối quan hệ
‎khá phức tạp với trọng lực.

102
00:10:04,680 --> 00:10:07,280
‎Bạn cảm nhận được
‎nó là một lực kéo bạn xuống

103
00:10:07,360 --> 00:10:08,800
‎khi bạn vất vả leo lên.

104
00:10:11,920 --> 00:10:15,280
‎Nhưng cuối cùng,
‎ước mơ của tôi luôn là có thể bay.

105
00:10:23,560 --> 00:10:27,600
‎Điều tôi thích nhất về dù lượn
‎là nó rất đơn giản và trực quan.

106
00:10:28,040 --> 00:10:29,440
‎Chỉ có bạn và bầu trời.

107
00:10:32,040 --> 00:10:34,640
‎Giống như chim ăn cỏ trên Atlas,

108
00:10:35,120 --> 00:10:38,280
‎vận động viên dù lượn sử dụng cánh
‎để tạo ra lực nâng.

109
00:10:42,000 --> 00:10:44,960
‎Nhưng khí quyển trên Trái Đất
‎không dày đặc bằng...

110
00:10:46,640 --> 00:10:49,680
‎nên cần nỗ lực hơn để bay trên không.

111
00:10:54,080 --> 00:10:56,560
‎Hầu hết mọi người không coi không khí
‎là vật chất.

112
00:10:58,520 --> 00:11:00,120
‎Nhưng với tôi, khi bay,

113
00:11:00,560 --> 00:11:04,000
‎tôi thấy không khí như dòng chảy
‎lên xuống các thung lũng

114
00:11:04,240 --> 00:11:05,320
‎dọc theo rặng núi.

115
00:11:08,720 --> 00:11:12,040
‎Sẽ rất kỳ quặc nếu bay
‎trong khí quyển dày đặc.

116
00:11:13,040 --> 00:11:16,680
‎Bạn có thể lượn lờ như vậy mãi
‎một cách dễ dàng.

117
00:11:20,120 --> 00:11:24,160
‎Cách tốt nhất để bay được lên cao
‎là tìm một luồng khí đi lên

118
00:11:25,040 --> 00:11:26,880
‎gọi là cột nhiệt.

119
00:11:29,120 --> 00:11:33,480
‎Việc gặp cột nhiệt rất giống với khi
‎bạn ở trong thang máy và nó di chuyển.

120
00:11:36,520 --> 00:11:38,080
‎Bạn cảm thấy bị đẩy lên.

121
00:11:38,160 --> 00:11:39,600
‎Đúng rồi!

122
00:11:43,720 --> 00:11:45,920
‎Sức mạnh của tự nhiên kéo tôi lên.

123
00:11:50,040 --> 00:11:52,840
‎Khi tôi bay và thấy một con chim
‎bay vòng quanh,

124
00:11:52,920 --> 00:11:54,560
‎nghĩa là có cột nhiệt ở đó.

125
00:11:55,680 --> 00:11:57,840
‎Nên bọn tôi luôn tìm chúng.

126
00:12:02,320 --> 00:12:06,000
‎Bạn có thể cảm nhận sự cân bằng
‎giữa trọng lực kéo bạn xuống

127
00:12:06,080 --> 00:12:07,640
‎và không khí nâng bạn lên.

128
00:12:08,320 --> 00:12:10,800
‎Sau đó, bạn có thể dùng sức nặng cơ thể

129
00:12:10,880 --> 00:12:13,840
‎để tăng tốc và dùng tốc độ đó
‎tạo thêm năng lượng

130
00:12:14,440 --> 00:12:16,160
‎và bạn như trôi trong không khí.

131
00:12:34,680 --> 00:12:38,320
‎Trọng lực trên Trái Đất
‎có thể yếu Atlas...

132
00:12:39,120 --> 00:12:42,680
‎nhưng khí quyển mỏng hơn
‎nghĩa là có ít lực nổi hơn.

133
00:12:45,240 --> 00:12:48,400
‎Nên cuối cùng, mọi thứ đều rơi xuống.

134
00:13:02,000 --> 00:13:05,040
‎MẬT ĐỘ KHÍ QUYỂN

135
00:13:10,720 --> 00:13:14,400
‎Ở Atlas, chim ăn cỏ
‎không bao giờ phải hạ cánh.

136
00:13:18,840 --> 00:13:22,400
‎Cánh trước và sau của chúng
‎dùng để đổi hướng và tạo lực đẩy.

137
00:13:25,520 --> 00:13:28,280
‎Cánh giữa dài dùng để đón những cột nhiệt.

138
00:13:32,080 --> 00:13:33,720
‎Khí quyển đủ dày

139
00:13:34,360 --> 00:13:38,320
‎để chúng bất chấp trọng lượng của mình

140
00:13:38,880 --> 00:13:40,080
‎sống mãi trên trời.

141
00:13:45,120 --> 00:13:48,080
‎Nhưng cuộc sống
‎không phải lúc nào cũng bình yên.

142
00:13:50,640 --> 00:13:54,760
‎Như trên Trái đất, thú ăn cỏ
‎thu hút những kẻ săn mồi.

143
00:13:57,520 --> 00:14:02,000
‎Dùng vi khuẩn sản sinh khí hydro
‎để bơm vào túi khí,

144
00:14:02,440 --> 00:14:04,400
‎chúng sẽ bay lên bầu trời.

145
00:14:15,000 --> 00:14:18,000
‎Nếu chỉ một mình, chúng không phải
‎là đối thủ của con mồi...

146
00:14:20,440 --> 00:14:22,320
‎nên chúng săn theo bầy đàn...

147
00:14:24,400 --> 00:14:27,800
‎chờ một chim ăn cỏ lạc khỏi đàn

148
00:14:38,480 --> 00:14:41,920
‎Mục tiêu rơi vào tầm ngắm,
‎chúng phóng ra khí ga...

149
00:14:44,440 --> 00:14:46,240
‎và tấn công từ phía trên.

150
00:14:56,960 --> 00:14:59,080
‎Kẻ săn mồi nhanh nhất trên Trái đất

151
00:14:59,160 --> 00:15:01,200
‎cũng sử dụng chiến thuật tương tự.

152
00:15:04,640 --> 00:15:06,600
‎Điều tôi thích ở chim ưng

153
00:15:07,160 --> 00:15:11,200
‎là bản năng săn mồi của chúng
‎cùng với yếu tố tốc độ.

154
00:15:16,320 --> 00:15:18,360
‎Và cách chúng dùng tốc độ làm lợi thế.

155
00:15:24,040 --> 00:15:27,240
‎Chỉ ngắm kẻ săn mồi hàng đầu
‎làm việc thôi...

156
00:15:31,520 --> 00:15:33,280
‎cũng thật hoàn mỹ.

157
00:15:35,800 --> 00:15:40,080
‎THUNG LŨNG WIND RIVER
‎WYOMING, MỸ

158
00:15:43,720 --> 00:15:46,600
‎Hiện tại tôi có khoảng 30 con chim.

159
00:15:47,440 --> 00:15:49,320
‎Mỗi con chim có một tính cách.

160
00:15:50,720 --> 00:15:52,240
‎Điều tôi thích ở chim ưng

161
00:15:52,320 --> 00:15:55,680
‎là cách mà sự tiến hóa
‎đã tạo ra một cá thể hoàn hảo.

162
00:16:05,320 --> 00:16:07,720
‎Tôi cảm thấy có sự kết nối với chúng.

163
00:16:07,800 --> 00:16:09,400
‎Về phần tôi thì là vậy.

164
00:16:09,920 --> 00:16:13,880
‎Chắc chúng không nghĩ vậy
‎nhưng chúng coi tôi như một phần của đội.

165
00:16:16,560 --> 00:16:22,000
‎Vahe Alversdian huấn luyện
‎chim ưng nuôi nhốt cách săn mồi.

166
00:16:27,320 --> 00:16:29,240
‎Chúng được lập trình di truyền

167
00:16:29,320 --> 00:16:31,640
‎để trở thành những kẻ săn mồi hàng đầu.

168
00:16:34,440 --> 00:16:38,600
‎Việc người nuôi làm
‎là cố gắng đánh thức bản năng săn mồi đó.

169
00:16:47,280 --> 00:16:49,320
‎Huấn luyện dùng mồi nhử là bước đầu.

170
00:16:49,400 --> 00:16:50,360
‎Cố lên, anh bạn!

171
00:16:54,640 --> 00:16:56,760
‎Tôi muốn đặt mồi nhử trước con chim,

172
00:16:57,560 --> 00:17:00,080
‎và khiến nó phối hợp giữa chân và mắt...

173
00:17:00,840 --> 00:17:03,040
‎phi móng ra như thể nó sẽ bắt lấy.

174
00:17:03,920 --> 00:17:06,920
‎Khi điều đó xảy ra,
‎tôi cố kéo mồi ra khỏi con chim

175
00:17:07,480 --> 00:17:10,360
‎để nó bay lên trời và lặp lại lần nữa.

176
00:17:11,280 --> 00:17:14,800
‎Tôi muốn thấy con chim đó phi xuống
‎thẳng đứng nhất có thể.

177
00:17:18,520 --> 00:17:22,000
‎Đó là điều mà sau này nó sẽ áp dụng
‎vào những cuộc săn bắt.

178
00:17:30,440 --> 00:17:35,000
‎Khi chim ưng sẵn sàng,
‎Vahe tung ra một con mồi:

179
00:17:36,600 --> 00:17:38,040
‎một con chim bồ câu đua.

180
00:17:41,240 --> 00:17:44,200
‎Chim ưng không theo kịp
‎chim bồ câu khi rượt đuổi,

181
00:17:45,360 --> 00:17:47,560
‎nên tốt nhất là thả rơi mình xuống...

182
00:17:48,280 --> 00:17:49,600
‎nhờ trọng lực.

183
00:17:56,120 --> 00:17:58,360
‎Khi con chim nghĩ rằng nó có lợi thế,

184
00:17:59,560 --> 00:18:01,280
‎đó là lúc cánh nó khép lại.

185
00:18:04,640 --> 00:18:07,400
‎Chúng thu lại thành hình giọt nước nhỏ...

186
00:18:09,040 --> 00:18:10,400
‎từ trên trời rơi xuống.

187
00:18:12,440 --> 00:18:14,880
‎Động năng khi chim ưng đâm vào bồ câu

188
00:18:16,120 --> 00:18:19,560
‎sẽ như khi bạn bị trúng đạn đại bác.

189
00:18:27,440 --> 00:18:30,480
‎Trong huấn luyện,
‎chim bồ câu luôn chạy thoát,

190
00:18:31,560 --> 00:18:34,960
‎vì chim ưng được dạy lao xuống
‎từ độ cao dưới ba trăm mét.

191
00:18:38,520 --> 00:18:39,960
‎Khi đi săn thực tế,

192
00:18:40,640 --> 00:18:42,520
‎nó sẽ lao từ độ cao lớn hơn...

193
00:18:44,280 --> 00:18:45,440
‎tới mức chết người.

194
00:18:51,520 --> 00:18:55,120
‎GIA TỐC TRỌNG TRƯỜNG

195
00:19:06,440 --> 00:19:08,680
‎Những kẻ săn mồi hành động.

196
00:19:23,840 --> 00:19:25,600
‎Chúng mở cánh ra

197
00:19:25,680 --> 00:19:26,880
‎để tạo ra lực hãm...

198
00:19:28,960 --> 00:19:31,200
‎làm chim ăn cỏ chao đảo

199
00:19:31,280 --> 00:19:33,680
‎để ăn trọn nó trên mặt đất.

200
00:19:42,720 --> 00:19:46,600
‎Nhưng bầy này quá nhỏ để hạ gục
‎một con quái vật to lớn như vậy.

201
00:19:53,840 --> 00:19:55,480
‎Hôm nay, chúng sẽ bị đói.

202
00:20:07,920 --> 00:20:10,880
‎chim ăn cỏ đạt tới độ cao an toàn...

203
00:20:12,520 --> 00:20:13,680
‎để hồi phục.

204
00:20:19,440 --> 00:20:23,240
‎Nhưng vì là con cái với khả năng sinh sản,
‎nó có bạn đồng hành.

205
00:20:25,680 --> 00:20:29,360
‎chim ăn cỏ đực,
‎đấu tranh để được chọn làm bạn đời.

206
00:20:36,720 --> 00:20:39,680
‎Cái đuôi quá khổ của chúng là một bất lợi,

207
00:20:40,720 --> 00:20:42,200
‎khiến chúng khó bay hơn.

208
00:20:43,640 --> 00:20:44,920
‎Nhưng với con cái,

209
00:20:45,280 --> 00:20:47,440
‎dó là dấu hiệu của sức sống.

210
00:20:51,520 --> 00:20:56,800
‎Kẻ đầu tiên tiếp cận cô ta
‎sẽ được giao phối và truyền gen cho cô.

211
00:21:04,720 --> 00:21:07,440
‎Nguyên tắc tương tự
‎được áp dụng trên Trái đất.

212
00:21:08,840 --> 00:21:10,360
‎Dù là ở trên trời

213
00:21:11,280 --> 00:21:12,600
‎hay ở dưới đất.

214
00:21:15,920 --> 00:21:18,600
‎Con đực tranh giành quyền được giao phối.

215
00:21:24,040 --> 00:21:27,600
‎Tôi nghĩ khi mọi người ngồi nhà
‎xem côn trùng trên vô tuyến,

216
00:21:27,680 --> 00:21:30,400
‎họ tưởng tượng người quay phim
‎ngồi trong rừng,

217
00:21:30,760 --> 00:21:35,880
‎trên một con sông hay trong hàng rào,
‎đợi con bọ đi qua

218
00:21:35,960 --> 00:21:39,600
‎và sinh sản hoặc đánh nhau trước ống kính.

219
00:21:42,120 --> 00:21:43,440
‎Không phải như vậy.

220
00:21:45,240 --> 00:21:48,800
‎DÃY ĐỒI COTSWOLDS, ANH

221
00:21:48,880 --> 00:21:54,080
‎Đây là nhà kho cũ kỹ trong khuôn viên
‎nhà bố mẹ tôi ở ngay kia.

222
00:21:55,640 --> 00:21:58,680
‎Lợi thế lớn khi có một nơi
‎ngay sát nhà bố mẹ:

223
00:21:58,760 --> 00:22:02,880
‎bạn sẽ có bữa tối thịnh soạn
‎và trà suốt cả ngày.

224
00:22:03,880 --> 00:22:05,640
‎Đến xem bọn con làm gì này.

225
00:22:06,360 --> 00:22:07,200
‎Ôi trời.

226
00:22:08,800 --> 00:22:10,200
‎Chúng là con gì vậy?

227
00:22:10,320 --> 00:22:12,000
‎Chúng là kiến vương.

228
00:22:13,720 --> 00:22:15,280
‎Con đực có cặp sừng to.

229
00:22:15,360 --> 00:22:18,600
‎Con cái thì không.
‎Đó là hình thức chọn lọc giới tính

230
00:22:18,680 --> 00:22:22,720
‎bởi vì con cái thích con đực có sừng lớn.

231
00:22:24,320 --> 00:22:25,600
‎Nên mỗi lần giao phối,

232
00:22:25,680 --> 00:22:28,960
‎chúng sẽ giao phối
‎với con có sừng lớn hơn một chút

233
00:22:29,040 --> 00:22:30,760
‎so với con lần trước nó thấy,

234
00:22:30,840 --> 00:22:33,600
‎và do đó, con đực đó truyền gen của nó.

235
00:22:34,320 --> 00:22:37,400
‎Nên qua nhiều thế hệ, sừng sẽ to hơn.

236
00:22:39,280 --> 00:22:43,520
‎- Nơi nào cụ thể không?
‎- Trên khúc gỗ đối diện với con đực kia.

237
00:22:44,440 --> 00:22:46,040
‎Đây rồi. Chúng đánh luôn.

238
00:22:49,840 --> 00:22:52,080
‎Những cái sừng của con đực

239
00:22:52,240 --> 00:22:54,800
‎giống như cái đuôi của chim ăn cỏ đực.

240
00:22:57,840 --> 00:23:00,280
‎Chúng đã tiến hóa để cạnh tranh tình dục.

241
00:23:21,200 --> 00:23:22,920
‎Con thắng thế hơn lại thắng.

242
00:23:28,440 --> 00:23:32,040
‎Cảnh đó đẹp lắm. Là cảnh ta muốn,
‎cảnh tiến vào trong con cái.

243
00:23:35,640 --> 00:23:36,760
‎Một, hai, ba.

244
00:23:37,960 --> 00:23:39,120
‎- Được chứ?
‎- Ừ.

245
00:23:39,800 --> 00:23:40,760
‎- Phải.
‎- Đúng.

246
00:23:41,480 --> 00:23:42,680
‎- Anh cho nó vào à?
‎- Ừ.

247
00:23:48,000 --> 00:23:51,760
‎Con đực không phải lúc nào cũng chiến đấu
‎để giành bạn tình.

248
00:23:53,240 --> 00:23:57,320
‎Đôi khi chỉ cần thể hiện sức mạnh
‎của chúng là đủ.

249
00:24:00,520 --> 00:24:02,520
‎Tao sẽ đặt con đực trước mặt mày.

250
00:24:02,600 --> 00:24:04,360
‎Nó đi từ bên phải kìa.

251
00:24:06,480 --> 00:24:08,080
‎Nó bay mất rồi.

252
00:24:09,200 --> 00:24:11,560
‎Đây là ruồi mắt cuống.

253
00:24:14,760 --> 00:24:17,080
‎Ruồi mắt cuống là một loài tuyệt vời.

254
00:24:17,520 --> 00:24:21,280
‎Nó trông giống như một con kiến
‎với đôi mắt to ở hai cuống.

255
00:24:22,680 --> 00:24:24,480
‎Cả con đực và con cái

256
00:24:24,560 --> 00:24:26,360
‎đều có mắt ở cuối cuống,

257
00:24:26,440 --> 00:24:29,360
‎nhưng con đực có cuống mắt
‎dài hơn con cái nhiều.

258
00:24:32,080 --> 00:24:34,520
‎Những con đực với cuống mắt dài

259
00:24:34,960 --> 00:24:36,200
‎sẽ tiến tới con khác

260
00:24:36,280 --> 00:24:38,480
‎và chúng sẽ kiểu như nhảy múa.

261
00:24:44,640 --> 00:24:46,000
‎Và chúng sẽ phán đoán

262
00:24:46,080 --> 00:24:48,920
‎xem ai trong chúng có cuống mắt to hơn.

263
00:24:51,080 --> 00:24:52,640
‎Đây rồi. Trận chiến đây!

264
00:24:57,560 --> 00:25:00,920
‎Con chiến thắng sẽ đứng vững
‎và con thua sẽ chùn bước.

265
00:25:03,280 --> 00:25:07,880
‎Con chiến thắng sẽ được tiếp cận
‎với con cái và có thể phối giống,

266
00:25:08,280 --> 00:25:11,000
‎và nhờ đó truyền lại gen di truyền của nó,

267
00:25:11,080 --> 00:25:14,080
‎bao gồm cả cặp cuống mắt dài.

268
00:25:15,720 --> 00:25:17,600
‎- Tuyệt! Được rồi.
‎- Quay chứ?

269
00:25:18,200 --> 00:25:19,400
‎Thật tuyệt vời.

270
00:25:25,160 --> 00:25:27,920
‎Thường thì trong một giây thôi.
‎Tuyệt quá.

271
00:25:34,920 --> 00:25:38,880
‎Tại sao con ruồi đực lại cố gắng
‎có những cái cuống khổng lồ này?

272
00:25:39,440 --> 00:25:43,080
‎Ý đồ của chúng là muốn ra hiệu rõ ràng
‎tới con cái

273
00:25:43,160 --> 00:25:44,360
‎rằng chúng có thể

274
00:25:44,720 --> 00:25:49,520
‎tạo ra nguồn năng lượng to lớn
‎cho cái cuống, một thứ thực sự thừa thãi.

275
00:25:51,720 --> 00:25:53,440
‎Và nếu vẫn có thể tồn tại,

276
00:25:53,520 --> 00:25:57,080
‎nếu tiếp tục bay và sống
‎mà không bị săn bắt,

277
00:25:57,480 --> 00:26:01,840
‎và vẫn có cặp cuống to tướng vô dụng
‎chĩa ra từ đầu,

278
00:26:01,920 --> 00:26:04,880
‎thì nó sẽ là một con phù hợp
‎để phối giống.

279
00:26:19,040 --> 00:26:20,280
‎Tại Atlas,

280
00:26:20,360 --> 00:26:26,080
‎cái đuôi dài của chim ăn cỏ đực
‎cho thấy nó là lựa chọn lý tưởng...

281
00:26:28,320 --> 00:26:30,880
‎để làm cha của thế hệ sau.

282
00:26:37,720 --> 00:26:41,040
‎Nhưng người mẹ
‎không thể đẻ trứng ở trên trời.

283
00:26:46,960 --> 00:26:48,800
‎Vậy là nó đáp xuống đất liền.

284
00:26:53,120 --> 00:26:58,000
‎Vì trọng lực, con cái quá nặng
‎để tự nâng lại mình lên trời.

285
00:27:04,120 --> 00:27:08,080
‎Để tạo ra sự sống mới,
‎nó phải hi sinh mạng sống của chính mình.

286
00:27:22,120 --> 00:27:25,760
‎Những đứa trẻ lớn lên
‎gần nơi mẹ chúng chết.

287
00:27:29,320 --> 00:27:33,080
‎Giờ chúng cần bay khỏi mặt đất
‎và lên không trung.

288
00:27:41,560 --> 00:27:44,160
‎Nhưng lũ ăn xác đang rình rập.

289
00:27:45,760 --> 00:27:47,360
‎Những sinh vật không xương,

290
00:27:47,840 --> 00:27:50,400
‎vì thế mà không có hình dạng.

291
00:27:55,920 --> 00:28:00,200
‎Chúng giết con mồi bằng cách
‎bao bọc và phân hủy con mồi.

292
00:28:10,920 --> 00:28:17,240
‎Nhưng con chim ăn cỏ mới sinh
‎đã gặp nguy hiểm tới tính mạng.

293
00:28:20,840 --> 00:28:24,000
‎Và giờ thì không còn cách nào khác.

294
00:28:38,920 --> 00:28:42,480
‎SA MẠC KALAHARI, NAM PHI

295
00:28:48,200 --> 00:28:49,560
‎Mỗi ngày trên Trái Đất,

296
00:28:49,720 --> 00:28:53,000
‎động vật con phải vượt qua
‎những khó khăn khủng khiếp,

297
00:28:53,560 --> 00:28:55,000
‎nếu chúng muốn sống sót.

298
00:28:59,200 --> 00:29:03,760
‎Sáu mươi phần trăm số con chồn đất
‎không sống nổi qua ngày đầu đời.

299
00:29:06,320 --> 00:29:08,920
‎Với một con chồn đất con,
‎giai đoạn đầu đời,

300
00:29:09,400 --> 00:29:11,840
‎có rất nhiều nguy hiểm rình rập.

301
00:29:12,680 --> 00:29:16,280
‎Chúng rất yếu đuối trong nhiều tháng đầu
‎sau khi sinh.

302
00:29:19,840 --> 00:29:23,640
‎Đặc biệt là một hoặc hai tháng đầu
‎sau khi chúng chui ra từ hang.

303
00:29:25,920 --> 00:29:29,520
‎Kẻ săn mồi ở khắp nơi
‎và là mối nguy hiểm thường trực

304
00:29:34,920 --> 00:29:36,360
‎Khu vực này có rắn...

305
00:29:37,720 --> 00:29:40,000
‎thứ sẽ ăn thịt chồn đất con.

306
00:30:03,400 --> 00:30:06,280
‎Một con chồn đất con
‎sẽ an toàn trong một nhóm,

307
00:30:07,400 --> 00:30:10,280
‎nhưng nếu tụt lại phía sau,
‎nó sẽ dễ bị tấn công.

308
00:30:15,840 --> 00:30:18,600
‎Bọ cạp là mối đe dọa thường trực.

309
00:30:24,560 --> 00:30:27,400
‎Những con nhỏ tuổi
‎không có khả năng tự vệ,

310
00:30:27,880 --> 00:30:31,120
‎và hoàn toàn không biết gì
‎về việc đối phó với bọ cạp.

311
00:30:34,240 --> 00:30:36,720
‎Nhưng chúng không thể tránh mãi được.

312
00:30:38,680 --> 00:30:42,040
‎Cuối cùng chúng sẽ phải học
‎cách hóa giải mối đe dọa.

313
00:30:49,520 --> 00:30:53,000
‎Lần đầu tiên một con chồn đất con
‎đối mặt với một con bọ cạp

314
00:30:53,080 --> 00:30:54,600
‎và nó phải tự đối phó...

315
00:30:56,640 --> 00:30:59,000
‎hẳn là một cuộc chạm trán kinh hoàng.

316
00:31:00,800 --> 00:31:03,360
‎Quả là thời khắc quyết định.

317
00:31:28,120 --> 00:31:32,280
‎Đó là một nghi lễ trưởng thành thực sự,
‎vì một khi chúng tự làm được,

318
00:31:33,280 --> 00:31:36,320
‎thì chúng đã ở giai đoạn
‎mà chúng có thể tự kiếm ăn

319
00:31:36,400 --> 00:31:39,280
‎và trở nên tự lập
‎và là một thành viên hữu ích.

320
00:31:41,040 --> 00:31:45,320
‎Chúng đã thực sự thoát được sự yếu đuối
‎của chồn đất con

321
00:31:45,400 --> 00:31:48,400
‎và trở thành một sinh vật trưởng thành.

322
00:31:57,600 --> 00:32:00,960
‎Đó là một bước tiến
‎trên con đường trưởng thành,

323
00:32:01,040 --> 00:32:03,800
‎nhưng chặng đường tiếp theo
‎không phải dễ dàng.

324
00:32:05,560 --> 00:32:07,680
‎Có rất nhiều mối đe dọa ngoài kia

325
00:32:07,760 --> 00:32:11,080
‎và nó sẽ phải tiếp tục học hỏi
‎để trưởng thành hơn.

326
00:32:23,240 --> 00:32:25,880
‎Nếu những con chim ăn cỏ
‎muốn trưởng thành,

327
00:32:27,320 --> 00:32:28,800
‎chúng không có lựa chọn.

328
00:32:31,320 --> 00:32:33,040
‎Đến lúc bay rồi.

329
00:33:03,440 --> 00:33:06,160
‎Ngay cả khi trên trời,
‎chúng vẫn không an toàn.

330
00:33:14,160 --> 00:33:15,320
‎Tại Atlas,

331
00:33:15,720 --> 00:33:18,280
‎sinh tồn là một trò chơi may rủi.

332
00:33:27,120 --> 00:33:31,080
‎Cuộc sống tiếp diễn
‎từ thế hệ này sang thế hệ khác.

333
00:33:34,640 --> 00:33:36,200
‎Ít nhất là lúc này.

334
00:33:41,640 --> 00:33:46,720
‎Trọng lực mạnh của Atlas
‎dễ gây ra va chạm với tiểu hành tinh.

335
00:33:55,120 --> 00:33:57,440
‎Hầu hết bị đốt cháy trên khí quyển.

336
00:33:59,280 --> 00:34:02,960
‎Nhưng mối đe dọa ở đây
‎là sẽ có thứ gì đó đủ lớn để vượt qua...

337
00:34:05,160 --> 00:34:08,320
‎và tái lập cuộc sống trên hành tinh này.

338
00:34:18,520 --> 00:34:21,400
‎Vì trọng lực trên Trái Đất
‎yếu hơn so với Atlas,

339
00:34:21,840 --> 00:34:23,960
‎ta ít bị thiên thạch tấn công hơn.

340
00:34:27,320 --> 00:34:31,240
‎Nhưng khi xảy ra,
‎chúng có thể là thảm họa.

341
00:34:36,440 --> 00:34:38,640
‎Đây là bán đảo Yucatán.

342
00:34:42,480 --> 00:34:46,200
‎Bảy mươi ngàn kilomet vuông
‎rừng nhiệt đới.

343
00:34:49,120 --> 00:34:54,480
‎Nhưng ẩn trong rừng là vô số hố sụt
‎được gọi là hố tự nhiên.

344
00:34:55,560 --> 00:34:59,320
‎BÁN ĐẢO YUCATÁN, MÊ-XI-CÔ

345
00:35:08,040 --> 00:35:12,280
‎Đây là lối vào
‎các hệ thống hang động ngầm rộng lớn.

346
00:35:15,040 --> 00:35:18,360
‎Không có sông hoặc suối
‎trên bề mặt bán đảo,

347
00:35:19,320 --> 00:35:23,040
‎nên nguồn nước duy nhất
‎là trong các hang động dưới lòng đất.

348
00:35:30,080 --> 00:35:34,000
‎Nhưng điều thực sự thú vị
‎là vị trí của những chiếc hố sụt này.

349
00:35:34,400 --> 00:35:39,440
‎Mặc dù có khoảng trên 10.000 hố sụt
‎trên khắp bán đảo,

350
00:35:40,280 --> 00:35:42,000
‎ở phía tây bắc...

351
00:35:45,480 --> 00:35:49,880
‎chúng xuất hiện
‎trong một vùng bán nguyệt rất rõ ràng.

352
00:35:50,160 --> 00:35:54,440
‎Nếu chúng ta đi theo vòng bán nguyệt đó
‎ra vịnh Mê-xi-cô...

353
00:35:57,880 --> 00:36:02,800
‎ta có một vòng tròn hoàn chỉnh
‎đánh dấu những gì người ta mong đợi

354
00:36:02,880 --> 00:36:05,680
‎từ rìa của một miệng hố
‎va chạm thiên thạch.

355
00:36:07,800 --> 00:36:10,000
‎Sáu mươi lăm triệu năm trước,

356
00:36:10,080 --> 00:36:13,680
‎trọng lực hút một tiểu hành tinh
‎vào hệ mặt trời của chúng ta.

357
00:36:16,560 --> 00:36:18,520
‎Nó va vào hành tinh của ta,

358
00:36:18,920 --> 00:36:22,720
‎gây ra sự tuyệt chủng
‎của bảy mươi lăm phần trăm sự sống.

359
00:36:33,920 --> 00:36:37,320
‎Vụ va chạm đã tạo ra đủ các mảnh vỡ

360
00:36:38,200 --> 00:36:41,080
‎để ngăn chặn ánh sáng mặt trời
‎trong hai năm.

361
00:36:44,520 --> 00:36:47,480
‎Một thế giới chìm trong bóng tối.

362
00:36:48,680 --> 00:36:50,000
‎Không gì có thể giống.

363
00:36:54,280 --> 00:36:56,200
‎Điều này sẽ xảy ra trên Atlas...

364
00:36:56,680 --> 00:36:59,280
‎nếu một tiểu hành tinh đủ lớn đâm vào.

365
00:37:01,160 --> 00:37:04,280
‎Hố tự nhiên là nơi khó tồn tại...

366
00:37:06,320 --> 00:37:10,000
‎giống như Trái đất cách đây 65 triệu năm.

367
00:37:12,240 --> 00:37:17,000
‎Một loài cần những đặc tính gì để sống sót
‎sau một cuộc tuyệt chủng?

368
00:37:27,840 --> 00:37:28,800
‎Có ai đó trong này.

369
00:37:39,640 --> 00:37:42,400
‎Cá sấu là một loài vật rất kiên cường.

370
00:37:44,840 --> 00:37:47,600
‎Chúng sống cả dưới nước lẫn trên cạn.

371
00:37:50,320 --> 00:37:54,600
‎Chúng rất đa năng.
‎Chúng không cần một chế độ ăn cụ thể.

372
00:37:56,400 --> 00:37:57,880
‎Chúng ăn gần như mọi thứ.

373
00:38:00,400 --> 00:38:02,800
‎Bất cứ thứ gì có sẵn đều đủ tốt,

374
00:38:03,440 --> 00:38:04,360
‎chúng sẽ ăn nó.

375
00:38:09,720 --> 00:38:11,280
‎Ở cái hố tự nhiên này,

376
00:38:12,240 --> 00:38:15,600
‎bất cứ con gì rơi vào cũng mắc kẹt,
‎không có lối thoát...

377
00:38:17,040 --> 00:38:18,400
‎bằng cách nào đó...

378
00:38:19,840 --> 00:38:21,160
‎nó đã thành công.

379
00:38:22,400 --> 00:38:23,840
‎Nó là kẻ sống sót.

380
00:38:26,920 --> 00:38:30,640
‎Trong một thế giới đổi thay,
‎làm một kẻ đa năng sẽ được đền đáp,

381
00:38:31,040 --> 00:38:32,560
‎chứ không phải một chuyên gia.

382
00:38:46,320 --> 00:38:49,000
‎Nếu một tiểu hành tinh
‎đủ lớn đâm vào Atlas,

383
00:38:49,640 --> 00:38:52,680
‎chim ăn cỏ và những kẻ săn mồi sẽ chết.

384
00:38:59,360 --> 00:39:02,640
‎Chúng không đủ linh hoạt
‎để đối phó với thay đổi.

385
00:39:08,040 --> 00:39:11,600
‎Những kẻ đa năng
‎là những con thú ăn xác không xương.

386
00:39:13,000 --> 00:39:16,240
‎Giống như cá sấu,
‎chúng ăn bất cứ thứ gì...

387
00:39:17,440 --> 00:39:19,200
‎và sống ở bất cứ đâu.

388
00:39:23,640 --> 00:39:26,040
‎Ở thế giới viễn tưởng
‎có trọng lực mạnh này,

389
00:39:26,920 --> 00:39:29,880
‎chúng có thể là những kẻ sống sót vĩ đại.

390
00:39:43,440 --> 00:39:45,160
‎Làm sao để sự sống thích nghi

391
00:39:45,520 --> 00:39:47,040
‎trên thế giới khác?

392
00:39:48,400 --> 00:39:49,920
‎Nơi sinh vật bị mắc kẹt

393
00:39:50,560 --> 00:39:52,160
‎giữa sa mạc khô cằn

394
00:39:53,760 --> 00:39:55,680
‎và một vùng bóng tối lạnh lẽo.

395
00:39:57,720 --> 00:40:00,600
‎Một thế giới cực đoan.

396
00:40:26,800 --> 00:40:28,720
‎Biên dịch: CT