1 00:00:07,383 --> 00:00:09,969 SERIAL NETFLIX 2 00:00:14,891 --> 00:00:20,354 Jak? Co? Gdzie? Dlaczego? 3 00:00:20,438 --> 00:00:22,857 Ada Bambini, naukowczyni 4 00:00:22,940 --> 00:00:25,902 Dowie się, jaka jest odpowiedź 5 00:00:25,985 --> 00:00:27,236 Pod tym 6 00:00:27,320 --> 00:00:28,654 Tam 7 00:00:28,738 --> 00:00:31,032 Nauka jest wszędzie 8 00:00:31,115 --> 00:00:34,035 Z Ignasiem Kitkiem, architektem 9 00:00:34,118 --> 00:00:36,579 I Rózią Rewelką, inżynierką 10 00:00:36,662 --> 00:00:39,207 Tyle tego jest Możesz pomóc też! 11 00:00:39,290 --> 00:00:42,085 Tajemnica! Zagadka! Zagwozdka! Badanie! 12 00:00:42,168 --> 00:00:45,171 Cuda do odkrycia Hipotezy do sprawdzania 13 00:00:45,254 --> 00:00:46,589 Nauka jest mega! 14 00:00:46,672 --> 00:00:49,217 Ada Bambini, naukowczyni 15 00:00:49,300 --> 00:00:52,470 Musi znaleźć odpowiedź 16 00:00:52,553 --> 00:00:54,597 {\an8}Wszędzie, gdzie nauka jest 17 00:00:54,680 --> 00:00:56,265 {\an8}Hipotezę stawia wnet 18 00:00:56,349 --> 00:00:59,811 {\an8}Łączy kropeczki Bo to naukowczyni Ada Bambini! 19 00:01:02,563 --> 00:01:03,815 Jak zdobyć fort? 20 00:01:15,868 --> 00:01:17,829 Dzień dobry! Czas wstać. 21 00:01:17,912 --> 00:01:20,456 {\an8}Co bym zrobiła bez mego małego budzika? 22 00:01:20,540 --> 00:01:22,041 {\an8}Spóźniałabyś się. 23 00:01:22,125 --> 00:01:24,669 {\an8}Prawda, spóźniałabym się. 24 00:01:24,752 --> 00:01:26,170 {\an8}Jak ty to robisz? 25 00:01:26,921 --> 00:01:28,047 Dobre pytanie! 26 00:01:28,131 --> 00:01:31,592 Czemu codziennie budzę się o tej samej porze? 27 00:01:31,676 --> 00:01:33,719 Jaki eksperyment oceniłby, 28 00:01:33,803 --> 00:01:36,597 jak dobry jest mój wewnętrzny zegar? 29 00:01:36,681 --> 00:01:39,809 Dostanę kawę, nim sprostam tym pytaniom? 30 00:01:39,892 --> 00:01:40,726 Tak. 31 00:01:46,315 --> 00:01:47,650 Co na śniadanie? 32 00:01:47,733 --> 00:01:49,110 Mama robi placki. 33 00:01:50,069 --> 00:01:51,279 Z małą pomocą. 34 00:01:51,362 --> 00:01:52,780 Pociągnij sznurek. 35 00:01:52,864 --> 00:01:56,576 To wywoła reakcję łańcuchową zakończoną pychotką. 36 00:02:05,960 --> 00:02:07,503 Arturze! Śniadanie! 37 00:02:08,004 --> 00:02:08,921 Cześć, młody. 38 00:02:10,173 --> 00:02:13,426 - Ciężki poranek? - Ktoś wstał lewą nogą. 39 00:02:14,218 --> 00:02:15,845 Jeśli mamy dwie nogi, 40 00:02:15,928 --> 00:02:18,222 nie powinno być 50% szans 41 00:02:18,306 --> 00:02:19,807 na wstanie prawą? 42 00:02:20,725 --> 00:02:24,312 Jak to możliwe, że zawsze wstajesz lewą? 43 00:02:24,395 --> 00:02:25,479 Dzięki, tato. 44 00:02:25,563 --> 00:02:27,773 Za wcześnie na pytania! 45 00:02:27,857 --> 00:02:29,442 Mamo, idę do fortu 46 00:02:29,525 --> 00:02:31,527 ćwiczyć magiczne sztuczki. 47 00:02:31,611 --> 00:02:33,446 To zabawa jednej osoby. 48 00:02:33,529 --> 00:02:35,239 Przyjdą Ignaś i Rózia 49 00:02:35,323 --> 00:02:38,534 i będziemy robić maź bardziej maziowatą. 50 00:02:38,618 --> 00:02:41,579 - Fajnie. Informuj mnie. - Nuda! 51 00:02:41,662 --> 00:02:44,707 Jestem naukowczynią, a naukowcy nigdy się nie nudzą! 52 00:02:44,790 --> 00:02:46,417 Ładuję laboratorium. 53 00:02:57,678 --> 00:02:59,138 - Cześć, Ado. - Hej, Ado. 54 00:02:59,222 --> 00:03:00,723 Cześć, Ignaś. Hej, Rózio. 55 00:03:00,806 --> 00:03:05,061 - Jak ci idzie z mazią? - Dobrze. Robiłam doświadczenia. 56 00:03:24,956 --> 00:03:28,251 Soda oczyszczona czyni ją mniej lepką. 57 00:03:28,334 --> 00:03:30,670 Widziałem twojego brata. Fajny fort. 58 00:03:31,545 --> 00:03:34,966 Niech zgadnę, Ignasiu Kitku, architekcie. 59 00:03:35,049 --> 00:03:36,717 Chcesz go obejrzeć? 60 00:03:36,801 --> 00:03:38,636 Tak, proszę! 61 00:03:39,136 --> 00:03:43,266 Lubię oglądać różne konstrukcje. 62 00:03:44,058 --> 00:03:45,810 Chodźcie, zobaczmy. 63 00:03:46,310 --> 00:03:48,771 - Ale super! - Niesamowity! 64 00:03:48,854 --> 00:03:50,648 Podpórka z miotły. 65 00:03:50,731 --> 00:03:52,483 Korpus z poduszek? 66 00:03:52,566 --> 00:03:55,111 I te wieżyczki z wiader! 67 00:03:55,194 --> 00:03:57,446 Ten fort jest bombowy. 68 00:03:57,530 --> 00:03:59,991 - Wiem. - Arturze, mogę przyjść… 69 00:04:00,074 --> 00:04:02,159 Nie. To solo fort. 70 00:04:02,243 --> 00:04:04,620 To znaczy dla jednej osoby. 71 00:04:04,704 --> 00:04:07,957 Nie wiem. Zgaduję, że ten fort pomieści 72 00:04:08,040 --> 00:04:10,543 dwoje dorosłych i czworo dzieci. 73 00:04:11,794 --> 00:04:14,338 Lub szóstkę dzieci i dorosłego. 74 00:04:14,422 --> 00:04:17,591 Albo szóstkę dzieci i dwoje dorosłych. 75 00:04:17,675 --> 00:04:19,635 Jeśli się ścisną. 76 00:04:21,262 --> 00:04:22,471 Powiedziałbym, 77 00:04:22,555 --> 00:04:25,099 że pomieściłby jakieś 3000 rybek. 78 00:04:25,182 --> 00:04:26,475 Z wodą czy bez? 79 00:04:27,935 --> 00:04:28,769 Bez. 80 00:04:30,396 --> 00:04:31,314 Woda wycieka. 81 00:04:32,523 --> 00:04:34,859 Poznasz fort, gdy się dowiesz, 82 00:04:34,942 --> 00:04:36,652 ilu pomieści kosmitów. 83 00:04:36,736 --> 00:04:39,071 Zależy od ich wielkości 84 00:04:39,155 --> 00:04:41,157 i od tego, czy mogą latać. 85 00:04:42,158 --> 00:04:44,827 Solo czyli dla mnie! 86 00:04:44,910 --> 00:04:47,246 Żadnych rybek. Zero kosmitów. 87 00:04:47,330 --> 00:04:49,040 Nikt nie zadaje pytań. 88 00:04:49,123 --> 00:04:50,499 Tylko ja! 89 00:04:50,583 --> 00:04:53,002 Rygiel? Nieźle. 90 00:04:53,085 --> 00:04:56,672 Jesteście dziećmi, ale gdy podrośniecie, 91 00:04:56,756 --> 00:04:59,592 będziecie chcieli trochę czasu dla siebie. 92 00:04:59,675 --> 00:05:00,634 Fajnie. Ale… 93 00:05:00,718 --> 00:05:03,346 chętnie obejrzę twoją konstrukcję. 94 00:05:03,429 --> 00:05:06,474 - Może zawrzemy układ. - Słucham. 95 00:05:06,557 --> 00:05:10,519 Jeśli otworzymy zamek bez dotykania go, 96 00:05:10,603 --> 00:05:12,438 stojąc za tą linią, 97 00:05:13,564 --> 00:05:14,690 wpuścisz nas. 98 00:05:17,234 --> 00:05:19,570 Bez dotykania? Stamtąd? 99 00:05:19,653 --> 00:05:22,406 Zgoda. Bo to niemożliwe. 100 00:05:26,660 --> 00:05:29,914 Ma rację. To niemożliwe. 101 00:05:29,997 --> 00:05:33,250 Ada nie proponowałaby czegoś niemożliwego. 102 00:05:33,334 --> 00:05:35,753 Śmiało, Ado, powiedz Ignasiowi, 103 00:05:35,836 --> 00:05:38,547 jak otworzymy zamek zza linii. 104 00:05:39,173 --> 00:05:40,674 - Nie wiem. - Co? 105 00:05:40,758 --> 00:05:43,761 Teraz nie wiem. Naukowcy badają rzeczy, 106 00:05:43,844 --> 00:05:47,473 które wydają się niemożliwe i niepoznawalne. 107 00:05:47,556 --> 00:05:51,602 Jak są niemożliwe i niepoznawalne, to po co próbować? 108 00:05:51,685 --> 00:05:53,646 Takimi się tylko wydają. 109 00:05:53,729 --> 00:05:55,231 Potrzebują analizy. 110 00:05:55,314 --> 00:05:57,358 Zadając małe pytania, 111 00:05:57,441 --> 00:05:59,235 odpowiadamy na wielkie. 112 00:05:59,735 --> 00:06:01,570 Analizuj i dopytuj! 113 00:06:01,654 --> 00:06:03,906 Właśnie. Jak tam wejdziemy? 114 00:06:03,989 --> 00:06:05,950 Wiecie, czego nam trzeba? 115 00:06:06,033 --> 00:06:07,118 Resetu dnia? 116 00:06:07,201 --> 00:06:08,536 Jednorożca? 117 00:06:08,619 --> 00:06:10,371 Burzy mózgów. 118 00:06:10,454 --> 00:06:12,248 Uwielbiam burzę mózgów. 119 00:06:12,331 --> 00:06:14,834 Burza mózgów 120 00:06:14,917 --> 00:06:17,795 Dorzuć każdą myśl Żaden pomysł nie jest zły 121 00:06:17,878 --> 00:06:20,005 Burza mózgów 122 00:06:20,631 --> 00:06:24,677 W przyjaciół kręgu Pytaj jak, co, dlaczego 123 00:06:24,760 --> 00:06:26,303 Burza mózgów 124 00:06:26,387 --> 00:06:28,848 Pozwólmy wyobraźni 125 00:06:28,931 --> 00:06:30,975 Dokonać wielkich kreacji 126 00:06:31,058 --> 00:06:34,687 Gdy robimy burzę mózgów 127 00:06:34,770 --> 00:06:35,771 Hej! 128 00:06:35,855 --> 00:06:39,024 - Zaczynasz. - Może stopimy zamek? 129 00:06:40,651 --> 00:06:43,737 Ale tak możemy stopić cały fort. 130 00:06:43,821 --> 00:06:44,989 I mojego brata. 131 00:06:45,072 --> 00:06:48,033 Albo postawimy fort na rolki 132 00:06:48,117 --> 00:06:50,119 i podwiążemy do stada mew, 133 00:06:50,202 --> 00:06:52,163 które go do nas przysuną. 134 00:06:53,038 --> 00:06:56,292 Ale fort może być zbyt ciężki dla mew, 135 00:06:56,375 --> 00:06:58,669 nawet na kółkach. 136 00:06:58,752 --> 00:07:01,297 Może zbuduję robota-wytrycha! 137 00:07:01,380 --> 00:07:03,716 Ale to zajmie tydzień lub dwa. 138 00:07:04,300 --> 00:07:06,677 Nie będę tu tydzień lub dwa! 139 00:07:06,760 --> 00:07:08,762 Chcę wybić ten zamek! 140 00:07:10,723 --> 00:07:13,601 Przeniosłaś ziemię, nie dotykając jej. 141 00:07:14,101 --> 00:07:16,979 Tak! Potrzebujemy reakcji łańcuchowej. 142 00:07:17,062 --> 00:07:19,482 Tak! Dotykasz pierwszego domina 143 00:07:19,565 --> 00:07:21,108 i wszystkie upadają. 144 00:07:21,192 --> 00:07:23,360 Tak. Energia z pierwszego 145 00:07:23,444 --> 00:07:26,947 przenosi się na drugie, trzecie i czwarte. 146 00:07:27,031 --> 00:07:28,824 Mogę zaprojektować coś, 147 00:07:28,908 --> 00:07:31,452 co przeniesie energię początkową 148 00:07:31,535 --> 00:07:33,162 przez ogród do zamka. 149 00:07:33,245 --> 00:07:34,288 - Ekstra! - Super! 150 00:07:39,251 --> 00:07:41,879 Dobra. Gotowe. 151 00:07:43,380 --> 00:07:45,716 - Niesamowite. - Fajne. 152 00:07:45,799 --> 00:07:47,301 Na papierze tak. 153 00:07:47,384 --> 00:07:49,887 Chciałbym być lepszym konstruktorem. 154 00:07:49,970 --> 00:07:51,555 Po to masz mnie. 155 00:07:51,639 --> 00:07:55,518 Ty projektujesz, ja buduję. Mogę zbudować wszystko. 156 00:07:55,601 --> 00:07:57,478 Najpierw podzespoły. 157 00:08:04,735 --> 00:08:07,071 - Tato, mogę pożyczyć… - Jas… 158 00:08:07,154 --> 00:08:08,072 Dzięki! 159 00:08:11,367 --> 00:08:12,701 Dziękuję, Muszko! 160 00:08:14,286 --> 00:08:15,663 Jak wam idzie? 161 00:08:15,746 --> 00:08:17,540 Superzaście. 162 00:08:18,666 --> 00:08:21,418 Zrelaksuję się w moim solo forcie. 163 00:08:27,841 --> 00:08:29,093 Śrubokręt. 164 00:08:31,178 --> 00:08:32,346 Młotek. 165 00:08:33,264 --> 00:08:34,139 Klucz. 166 00:08:35,724 --> 00:08:37,226 Gotowe! 167 00:08:37,768 --> 00:08:38,978 Niesamowite! 168 00:08:39,061 --> 00:08:42,481 Energia, którą wkładamy tu, dociera tam. 169 00:08:42,565 --> 00:08:44,149 Tak. To fizyka. 170 00:08:44,233 --> 00:08:46,902 Dobra, do roboty! 171 00:08:47,695 --> 00:08:50,281 Trzy, dwa, jeden! 172 00:08:50,364 --> 00:08:52,157 Wyzwolenie energii! 173 00:09:01,834 --> 00:09:05,045 - Co się stało? - Energia się zatrzymała! 174 00:09:05,129 --> 00:09:05,963 Ale czemu? 175 00:09:06,046 --> 00:09:07,047 Nie wiem. 176 00:09:07,715 --> 00:09:09,383 To by było na tyle. 177 00:09:09,466 --> 00:09:12,553 Co? Nie! Spróbujemy czegoś nowego. 178 00:09:12,636 --> 00:09:13,470 Czego? 179 00:09:13,554 --> 00:09:15,889 Może mysz potrzebuje poślizgu. 180 00:09:19,268 --> 00:09:20,769 Spróbujmy ponownie. 181 00:09:28,986 --> 00:09:30,070 Jej! 182 00:09:34,283 --> 00:09:36,827 - Co? - Tego się nie spodziewałam. 183 00:09:36,910 --> 00:09:39,413 Nie! Myszko! Wracaj! 184 00:09:40,831 --> 00:09:42,750 No i nie udało nam się. 185 00:09:42,833 --> 00:09:46,420 Ciocia Róża mówi: „Jedyną porażką jest rezygnacja”. 186 00:09:46,503 --> 00:09:48,547 Nie mówimy „klapa”, mamy zapał! 187 00:09:49,465 --> 00:09:51,675 Masz rację. Nie rezygnujemy. 188 00:09:51,759 --> 00:09:53,969 Spróbujmy czegoś innego. 189 00:09:54,053 --> 00:09:57,014 Coś nie tak… myszowatego. 190 00:09:57,514 --> 00:10:00,434 Nie ma myszy, nie potrzeba pułapki. 191 00:10:00,517 --> 00:10:01,810 Tak, rozumiem. 192 00:10:07,941 --> 00:10:09,610 Wymieniłam całą sekcję! 193 00:10:10,277 --> 00:10:11,528 Udało ci się! 194 00:10:16,825 --> 00:10:19,036 Uda się! 195 00:10:22,665 --> 00:10:24,249 - Tak! - Hurra! 196 00:10:24,333 --> 00:10:27,169 - Udało się! - Wiedziałem. 197 00:10:27,252 --> 00:10:29,630 To było cudowne! Jak magia. 198 00:10:29,713 --> 00:10:31,632 Albo nauka. 199 00:10:32,132 --> 00:10:36,178 Może stworzymy reakcję łańcuchową, 200 00:10:36,261 --> 00:10:40,182 która pozwoli mi otworzyć drzwi z góry. 201 00:10:40,265 --> 00:10:42,267 Możemy to zrobić. 202 00:10:42,351 --> 00:10:45,354 Super. Tędy. Mogę was wpuścić. 203 00:10:45,437 --> 00:10:47,439 - Super! - Ale fajnie! 204 00:10:47,523 --> 00:10:49,608 Przyniosłam ci tę lepką maź 205 00:10:49,692 --> 00:10:51,652 w prezencie na osiedliny. 206 00:10:51,735 --> 00:10:53,570 Super! Rozgość się. 207 00:10:53,654 --> 00:10:54,530 Dzięki. 208 00:10:54,613 --> 00:10:56,365 - Macie pytania? - Tak. 209 00:10:56,448 --> 00:10:59,743 Gdyby ten fort był pełen fruwających sów, 210 00:10:59,827 --> 00:11:01,662 to czy też by latał? 211 00:11:01,745 --> 00:11:02,621 Nie wiem. 212 00:11:02,705 --> 00:11:05,374 Gdyby to był kosmiczny fort, ile byśmy ważyli? 213 00:11:05,457 --> 00:11:06,417 Kosmiczny fort? 214 00:11:06,500 --> 00:11:08,210 Dzieci, pora na lunch. 215 00:11:09,211 --> 00:11:10,087 Idę. 216 00:11:10,713 --> 00:11:13,215 Masz też stodołę z jednorożcem? 217 00:11:19,972 --> 00:11:21,098 Mam pomysł. 218 00:11:21,181 --> 00:11:24,184 Poznajmy innego naukowca. Chodźcie! 219 00:11:36,822 --> 00:11:38,991 Cześć, tu Keji Sojobi, 220 00:11:39,074 --> 00:11:40,784 inżynier aeronautyki. 221 00:11:40,868 --> 00:11:43,162 Projektuję statki kosmiczne. 222 00:11:43,746 --> 00:11:45,748 Powiem o reakcjach łańcuchowych 223 00:11:45,831 --> 00:11:49,168 na Kosmicznym Teleskopie Jamesa Webba. Pracuję nad nim. 224 00:11:49,251 --> 00:11:50,502 Super! 225 00:11:50,586 --> 00:11:53,130 Gdy dotrze na miejsce krążenia, 226 00:11:53,213 --> 00:11:56,383 sfotografuje planety, gwiazdy, galaktyki. 227 00:11:56,467 --> 00:11:59,970 Dzięki nim dowiemy się więcej o wszechświecie. 228 00:12:00,053 --> 00:12:02,848 Potrzeba setek reakcji łańcuchowych, 229 00:12:02,931 --> 00:12:04,600 by się udało. 230 00:12:04,683 --> 00:12:07,311 Reakcja łańcuchowa to ciąg zdarzeń 231 00:12:07,394 --> 00:12:10,814 spowodowanych przez wcześniejsze wydarzenie. 232 00:12:12,191 --> 00:12:14,735 Pokażę to na modelach, które zrobiłam. 233 00:12:14,818 --> 00:12:18,071 Na Ziemi Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba 234 00:12:18,155 --> 00:12:19,656 będzie tak złożony. 235 00:12:19,740 --> 00:12:23,327 Musimy przejść z pozycji złożonej 236 00:12:23,410 --> 00:12:26,330 do bardzo otwartej w kosmosie. 237 00:12:26,413 --> 00:12:28,749 Po wystrzeleniu rakiety 238 00:12:28,832 --> 00:12:30,584 teleskop się oddzieli 239 00:12:30,667 --> 00:12:33,128 i ruszy do celu. 240 00:12:33,212 --> 00:12:36,590 Wtedy zaczną się reakcje łańcuchowe. 241 00:12:36,673 --> 00:12:38,967 Otworzą one osłonę przeciwsłoneczną. 242 00:12:39,802 --> 00:12:44,807 Kolejne impulsy będą ją otwierać. 243 00:12:44,890 --> 00:12:48,644 Pełne rozłożenie się teleskopu 244 00:12:48,727 --> 00:12:50,813 kończy reakcje łańcuchowe 245 00:12:50,938 --> 00:12:52,731 i jest gotowy do pracy. 246 00:12:52,815 --> 00:12:53,857 Hurra! 247 00:12:57,444 --> 00:13:01,824 Reakcje łańcuchowe bywają błyskawiczne, ale mogą też trwać długo. 248 00:13:01,907 --> 00:13:04,868 Otwieranie Jamesa Webba 249 00:13:04,952 --> 00:13:06,662 potrwa około 30 dni. 250 00:13:06,745 --> 00:13:07,704 Ciekawostka! 251 00:13:07,788 --> 00:13:10,791 Z Ziemi widać wiele statków kosmicznych 252 00:13:10,874 --> 00:13:12,751 zbudowanych przez ludzi. 253 00:13:12,835 --> 00:13:15,128 Gdy coś wygląda jak gwiazda, 254 00:13:15,212 --> 00:13:18,215 ale szybko leci, to pewnie satelita. 255 00:13:21,510 --> 00:13:24,513 Czy to nie było fajne? Nauka jest mega! 256 00:13:27,766 --> 00:13:29,935 Dwanaście wściekłych ptaków. 257 00:13:32,396 --> 00:13:35,232 {\an8}To ja czy napełnianie basenu w upał 258 00:13:35,315 --> 00:13:37,150 {\an8}zawsze trwa dłużej? 259 00:13:37,234 --> 00:13:41,697 {\an8}Dobre pytanie. Basen napełnia się szybciej w chłodny dzień? 260 00:13:41,780 --> 00:13:45,409 {\an8}Albo w cieniu? Albo lemoniadą? 261 00:13:46,660 --> 00:13:48,662 {\an8}Dlaczego brzmisz jak ptak? 262 00:13:48,745 --> 00:13:51,623 {\an8}To nie ja. Trochę się boję ptaków. 263 00:13:51,707 --> 00:13:54,710 Nawet gdy wydają się szczęśliwe jak te. 264 00:13:56,879 --> 00:13:58,964 To nie brzmi jak szczęście. 265 00:13:59,047 --> 00:14:01,216 Raczej odwrotnie. 266 00:14:01,300 --> 00:14:03,468 Trafne spostrzeżenie, Rózio. 267 00:14:03,552 --> 00:14:05,762 Chyba nie są szczęśliwe. 268 00:14:05,846 --> 00:14:07,514 Wydają się wściekłe! 269 00:14:10,392 --> 00:14:11,560 Wściekłe ptaki? 270 00:14:14,897 --> 00:14:18,233 Szok. To straszniejsze niż szczęśliwe ptaki. 271 00:14:18,317 --> 00:14:19,902 Niby czemu wściekłe? 272 00:14:19,985 --> 00:14:21,695 Doskonałe pytanie. 273 00:14:21,778 --> 00:14:24,323 Znam kogoś, kto nam tu pomoże. 274 00:14:24,406 --> 00:14:25,240 Mamo! 275 00:14:26,199 --> 00:14:28,493 Nie krzycz. Jestem. 276 00:14:28,577 --> 00:14:29,536 Przepraszam. 277 00:14:29,620 --> 00:14:33,123 Wiesz, że w ogrodzie są wściekłe ptaki? 278 00:14:33,206 --> 00:14:36,919 Nigdy nie widziałam tylu skłóconych ptaków. 279 00:14:37,002 --> 00:14:40,464 Jeden, dwa… Dwanaście wściekłych ptaków! 280 00:14:40,547 --> 00:14:43,342 Zastanawiamy się, co je tak irytuje. 281 00:14:44,301 --> 00:14:47,304 Oto wskazówka. Nie ma wody w podajniku. 282 00:14:48,639 --> 00:14:52,225 Są wściekłe, bo nie mają wody do picia. 283 00:14:52,309 --> 00:14:53,810 Więc są spragnione! 284 00:14:53,894 --> 00:14:57,314 To może tłumaczyć, czemu są złe, 285 00:14:57,397 --> 00:14:58,857 ale nie tłumaczy, 286 00:14:58,941 --> 00:15:01,443 czemu w podajniku nie było wody! 287 00:15:01,526 --> 00:15:03,153 Zawsze go napełniasz. 288 00:15:03,236 --> 00:15:05,697 Tak. Ale wczoraj byłam zajęta 289 00:15:05,781 --> 00:15:07,741 i poprosiłam twojego bra… 290 00:15:08,241 --> 00:15:09,076 Arturze! 291 00:15:09,159 --> 00:15:12,412 Tak, mamo? 76, 77, 78, 79… 292 00:15:14,373 --> 00:15:15,332 Co zrobiłem? 293 00:15:15,415 --> 00:15:16,917 Czego nie zrobiłeś. 294 00:15:17,000 --> 00:15:17,834 Karmnik. 295 00:15:17,918 --> 00:15:19,878 Nie miałeś go napełnić? 296 00:15:19,962 --> 00:15:21,755 Napełniłem. Przysięgam! 297 00:15:23,757 --> 00:15:24,841 Muszko! 298 00:15:25,592 --> 00:15:29,554 Ktoś ma zły nawyk picia wody z karmnika. 299 00:15:29,638 --> 00:15:32,891 Pewnie tak było. Przepraszam. Mój błąd. 300 00:15:32,975 --> 00:15:34,226 Muszko! 301 00:15:34,309 --> 00:15:37,688 Wiesz, co się miało stać, 302 00:15:37,771 --> 00:15:40,774 jeśli jeszcze raz wypijesz z podajnika. 303 00:15:41,400 --> 00:15:43,318 To telefon z pracy. 304 00:15:43,402 --> 00:15:45,028 Co miało się stać? 305 00:15:45,696 --> 00:15:49,074 O nie! Myślę, że mama odda Muszkę. 306 00:15:49,157 --> 00:15:51,326 Ostrzegała ją co do karmnika 307 00:15:51,410 --> 00:15:54,705 i nie lubiła kotów, nim tata ją przyniósł. 308 00:15:55,706 --> 00:15:56,832 Muszko! 309 00:15:56,915 --> 00:16:00,293 Mamo! Muszka jest niewinna. Musi być. 310 00:16:00,377 --> 00:16:03,088 Udowodnimy to. Oczyścimy ją z winy. 311 00:16:04,006 --> 00:16:06,174 Co? Jak na procesie? 312 00:16:06,258 --> 00:16:09,302 Tak. Jak na prawdziwej sali sądowej. 313 00:16:09,386 --> 00:16:11,013 Może pani być sędzią. 314 00:16:11,096 --> 00:16:14,182 Spotkajmy się w salonie, czyli w sądzie, 315 00:16:14,266 --> 00:16:15,475 za pół godziny. 316 00:16:15,559 --> 00:16:16,560 Dobrze. 317 00:16:16,643 --> 00:16:19,563 Nie rób nic Muszce na razie. 318 00:16:19,646 --> 00:16:21,732 Coś zrobić? Niby co? 319 00:16:26,111 --> 00:16:28,822 Potrzebujemy metody naukowej. 320 00:16:28,905 --> 00:16:30,866 Metoda naukowa 321 00:16:30,949 --> 00:16:32,743 Czynimy spostrzeżenie 322 00:16:32,826 --> 00:16:36,580 Zadajemy więc pytanie Szukamy danych 323 00:16:36,663 --> 00:16:40,125 Formułujemy hipotezę Robimy doświadczenia 324 00:16:40,208 --> 00:16:42,210 Co odkrywamy? 325 00:16:42,711 --> 00:16:44,463 Wyciągnijmy wniosek 326 00:16:45,297 --> 00:16:46,715 Zapiszmy wszystko 327 00:16:46,798 --> 00:16:49,676 Podzielmy się wynikami 328 00:16:49,760 --> 00:16:52,137 To metoda naukowa! 329 00:16:52,763 --> 00:16:56,641 Mamy pytanie: „Co się stało z wodą?”. 330 00:16:56,725 --> 00:16:58,560 Jednorożce ją wypiły! 331 00:16:59,352 --> 00:17:01,354 Może spragniony jednorożec 332 00:17:01,438 --> 00:17:03,607 goniący tęczę wypił wodę. 333 00:17:04,107 --> 00:17:06,151 Odrzucam swoją teorię. 334 00:17:06,234 --> 00:17:08,570 Jednorożce wolą wodę gazowaną. 335 00:17:08,695 --> 00:17:09,821 Wiem! 336 00:17:09,905 --> 00:17:13,742 Gazylion mrówek zbudował malutki akwedukt. 337 00:17:13,825 --> 00:17:15,702 Tak! Przypomnij mi, 338 00:17:15,786 --> 00:17:19,039 czym różni się akwedukt od zwykłego duktu? 339 00:17:19,122 --> 00:17:21,249 Akwedukt to nie dukt. 340 00:17:21,333 --> 00:17:24,294 To most lub kanał doprowadzający wodę. 341 00:17:24,377 --> 00:17:27,631 Ten byłby najmniejszym dziełem architektury 342 00:17:27,714 --> 00:17:28,799 wszech czasów! 343 00:17:29,382 --> 00:17:31,051 Zakładamy, 344 00:17:31,134 --> 00:17:34,137 że jeśli Muszka nie wypiła wody ptakom, 345 00:17:34,221 --> 00:17:35,889 to ktoś inny musiał. 346 00:17:36,890 --> 00:17:41,228 Wciąż mówię, że to mrówki. Co teraz? 347 00:17:41,311 --> 00:17:44,272 Sprawdzamy hipotezę, szukając dowodów, 348 00:17:44,356 --> 00:17:45,649 czyli faktów, 349 00:17:45,732 --> 00:17:48,819 które potwierdzają lub obalają hipotezy. 350 00:17:59,913 --> 00:18:01,456 Ładuję laboratorium! 351 00:18:08,964 --> 00:18:13,218 Mamy pierwszy dowód. Odcisk łapy z miejsca zbrodni. 352 00:18:13,301 --> 00:18:15,804 Dokładnie wielkości łapy Muszki. 353 00:18:16,930 --> 00:18:19,766 Na pewno nie ma tam odcisków mrówek? 354 00:18:19,850 --> 00:18:21,726 Nie. Tylko kocie. 355 00:18:21,810 --> 00:18:23,728 Może Muszka tam była, 356 00:18:24,312 --> 00:18:26,106 ale co jeszcze mamy? 357 00:18:26,189 --> 00:18:27,732 Miskę Muszki z wodą. 358 00:18:28,775 --> 00:18:31,403 Pusta. Czyli mogła być spragniona. 359 00:18:31,486 --> 00:18:34,447 To by wyjaśniało, czemu chciała wody. 360 00:18:35,866 --> 00:18:38,410 Nie wygląda to dobrze dla Muszki. 361 00:18:38,493 --> 00:18:42,247 Znaleźliśmy też futro. Użyjmy mikroskopu. 362 00:18:44,249 --> 00:18:46,918 Wygląda jak futro z łapy Muszki. 363 00:18:47,752 --> 00:18:49,296 Chwileczkę. 364 00:18:50,088 --> 00:18:52,340 To jest łapa Muszki! 365 00:18:53,967 --> 00:18:58,555 Dowody raczej prowadzą do jednego wniosku. 366 00:18:58,638 --> 00:19:00,932 Muszka spiskuje z mrówkami! 367 00:19:01,016 --> 00:19:02,142 Nie. 368 00:19:02,225 --> 00:19:04,144 Muszka wypiła wodę. 369 00:19:05,437 --> 00:19:06,313 Proszę! 370 00:19:08,523 --> 00:19:11,276 Bądź silna, Muszko. 371 00:19:11,359 --> 00:19:13,820 Będziemy słać ci listy miłosne. 372 00:19:13,904 --> 00:19:15,947 Ale nie zostawiamy cię. 373 00:19:17,240 --> 00:19:20,744 Osiemdziesiąt, 81, 82. Mama gotowa! 83. 374 00:19:20,827 --> 00:19:25,832 Co teraz? Jak nie dowiedziemy jej niewinności, twoja mama ją odda. 375 00:19:25,916 --> 00:19:28,251 Chodź. Grzeczna dziewczynka. 376 00:19:28,335 --> 00:19:29,628 Wiem! 377 00:19:29,711 --> 00:19:32,589 Jak nie udowodnimy, że jest niewinna, 378 00:19:32,672 --> 00:19:35,842 może udowodnimy, że umie być grzeczna. 379 00:19:35,926 --> 00:19:36,760 Tak! 380 00:19:36,843 --> 00:19:37,928 Świetny plan. 381 00:19:38,011 --> 00:19:42,349 Dziewięćdziesiąt osiem, 99, 100. Tak! 382 00:19:42,432 --> 00:19:43,600 Proszę wstać! 383 00:19:45,060 --> 00:19:47,687 Czcigodna pani sędzia, Mama. 384 00:19:47,812 --> 00:19:51,066 Czcigodna? Mogłabym do tego przywyknąć. 385 00:19:51,149 --> 00:19:56,947 Słuchamy argumentów w sprawie Muszka przeciwko Znikająca Ptasia Woda. 386 00:19:57,030 --> 00:20:00,450 Wysoki Sądzie, wzywamy Muszkę! 387 00:20:00,533 --> 00:20:02,535 Pani świadek to kot? 388 00:20:02,619 --> 00:20:06,122 To niezwykłe, Ad… To znaczy, pani mecenas. 389 00:20:06,206 --> 00:20:07,707 To naprawdę ważne. 390 00:20:07,791 --> 00:20:10,543 Dobrze. Arturze, znaczy strażniku, 391 00:20:10,627 --> 00:20:14,422 przyprowadźmy Muszkę. Na kocie legowisko. 392 00:20:16,800 --> 00:20:18,718 Muszko, czy to prawda, 393 00:20:18,802 --> 00:20:21,638 że mimo iż nigdy cię nie szkolono, 394 00:20:21,721 --> 00:20:23,431 umiesz być grzeczna? 395 00:20:28,979 --> 00:20:30,897 Wracaj na miejsce! 396 00:20:30,981 --> 00:20:34,943 Ponieważ jesteś takim grzecznym kotkiem, 397 00:20:35,026 --> 00:20:38,280 obiecujesz, że nie będziesz pić z karmnika? 398 00:20:38,780 --> 00:20:41,199 Może pani kontrolować klientkę? 399 00:20:41,283 --> 00:20:43,702 Zaczynam wątpić w jej maniery. 400 00:20:43,785 --> 00:20:46,329 Okropnie to idzie. 401 00:20:46,413 --> 00:20:49,499 Jest przeciwieństwem dobrego zachowania. 402 00:20:49,582 --> 00:20:51,710 Nie, ona tylko… 403 00:20:53,086 --> 00:20:54,587 chce się ochłodzić. 404 00:20:54,671 --> 00:20:56,006 Dziś jest gorąco. 405 00:20:56,089 --> 00:21:01,386 Tak. Bardzo gorąco i sucho. Muszka ma problem z zachowaniem, 406 00:21:01,469 --> 00:21:05,432 ale może udowodnimy, że coś innego stało się z wodą. 407 00:21:08,601 --> 00:21:10,603 Wysoki Sądzie, zrobimy przerwę? 408 00:21:10,687 --> 00:21:15,150 - Przerywasz rozprawę na zabawę? - Nie. Potrzebujemy czasu. 409 00:21:15,233 --> 00:21:17,569 Musimy zebrać ostatni dowód. 410 00:21:17,652 --> 00:21:21,531 - Jasne, Ado. Znaczy, pani mecenas. - Zaraz wracam! 411 00:21:23,450 --> 00:21:25,452 Odczytaj termometr. 412 00:21:25,535 --> 00:21:28,038 Temperatura 32 stopnie. 413 00:21:29,122 --> 00:21:30,957 A powietrze jest suche. 414 00:21:31,041 --> 00:21:32,751 Chyba mamy dowód. 415 00:21:34,169 --> 00:21:36,588 Wysoki Sądzie, mamy nowy dowód. 416 00:21:36,671 --> 00:21:38,757 Może Muszka faktycznie była 417 00:21:38,840 --> 00:21:40,342 na miejscu zbrodni. 418 00:21:40,425 --> 00:21:44,012 I faktycznie była spragniona. 419 00:21:44,095 --> 00:21:47,349 I może nie jest najlepiej wychowana. 420 00:21:48,224 --> 00:21:51,436 Ale może nie wypiła wody dla ptaków, 421 00:21:51,519 --> 00:21:54,105 bo woda zniknęła! 422 00:21:54,981 --> 00:21:59,361 Proszę o spokój! Może pani to wytłumaczyć? 423 00:21:59,444 --> 00:22:01,863 Postuluję, że woda zniknęła 424 00:22:01,946 --> 00:22:05,658 w wyniku procesu zwanego „parowaniem”. 425 00:22:06,451 --> 00:22:09,371 Parowanie! Co to jest? 426 00:22:09,454 --> 00:22:11,915 Woda zamienia się w gaz. 427 00:22:13,416 --> 00:22:15,502 Gaz miesza się z powietrzem 428 00:22:15,585 --> 00:22:17,712 i woda wydaje się znikać. 429 00:22:17,796 --> 00:22:19,756 To może nastąpić szybko 430 00:22:19,839 --> 00:22:23,259 w upalny, suchy dzień przy odrobinie wody. 431 00:22:24,427 --> 00:22:26,763 To prowadzi do ostatniego świadka. 432 00:22:27,263 --> 00:22:28,181 Artura. 433 00:22:28,723 --> 00:22:29,557 Do mnie? 434 00:22:31,601 --> 00:22:34,312 Arturze, czy nie próbowałeś wczoraj 435 00:22:34,396 --> 00:22:37,440 podbić piłeczki 100 razy z rzędu? 436 00:22:37,524 --> 00:22:38,566 No tak. 437 00:22:38,650 --> 00:22:40,276 Więc pewnie chciałeś 438 00:22:40,360 --> 00:22:42,320 szybko napełnić podajnik. 439 00:22:42,404 --> 00:22:45,573 Szybko? Cóż, może, ale… 440 00:22:45,657 --> 00:22:47,450 Najszybciej byłoby wlać 441 00:22:47,534 --> 00:22:50,286 tylko odrobinę wody. 442 00:22:50,954 --> 00:22:51,830 Prawda? 443 00:22:55,208 --> 00:22:56,459 Tak! 444 00:22:58,670 --> 00:23:01,673 Dolałem tylko trochę wody do podajnika! 445 00:23:01,756 --> 00:23:03,842 To dowodzi naszej hipotezy. 446 00:23:03,925 --> 00:23:06,469 Coś innego mogło się stać z wodą. 447 00:23:06,553 --> 00:23:08,513 Muszka może być niewinna. 448 00:23:08,596 --> 00:23:10,223 Nic więcej nie dodam! 449 00:23:10,306 --> 00:23:11,641 - Tak! - Tak! 450 00:23:11,724 --> 00:23:14,227 Teraz nie musisz oddawać Muszki. 451 00:23:14,310 --> 00:23:16,062 „Oddawać Muszki”? Co? 452 00:23:16,146 --> 00:23:20,692 Powiedziałaś jej, że wie, co się stanie, jak znów wypije z karmnika. 453 00:23:20,775 --> 00:23:22,402 Tak, wystawiłabym jej 454 00:23:22,485 --> 00:23:24,904 drugą miskę na zewnątrz. 455 00:23:25,613 --> 00:23:26,448 Ojejku! 456 00:23:29,868 --> 00:23:32,745 Ta woda nie wyparuje! 457 00:23:32,829 --> 00:23:36,082 Myślę, że to teraz 12 szczęśliwych ptaków. 458 00:23:36,166 --> 00:23:38,126 I jeden szczęśliwy kotek. 459 00:23:45,175 --> 00:23:48,636 Mam pomysł! Poznajmy innego naukowca. 460 00:23:48,720 --> 00:23:49,554 Chodźcie! 461 00:23:53,558 --> 00:23:56,269 O rany. Ale gorąco. 462 00:23:56,352 --> 00:23:59,189 Ktoś wie, gdzie znajdę wodę? 463 00:24:00,023 --> 00:24:02,317 Cześć, jestem Naomi Fraga. 464 00:24:02,400 --> 00:24:04,611 Jestem botanikiem pustynnym 465 00:24:04,694 --> 00:24:06,988 i opowiem o parowaniu roślin. 466 00:24:07,530 --> 00:24:09,991 - Obejrzyjmy parę roślin. - Chodźmy! 467 00:24:10,074 --> 00:24:12,160 Jesteśmy na pustyni Mojave, 468 00:24:12,243 --> 00:24:14,370 gdzie jest ponad 38 stopni 469 00:24:14,454 --> 00:24:16,831 i nie pada zbyt często. 470 00:24:16,915 --> 00:24:19,125 Te dwie rośliny 471 00:24:19,209 --> 00:24:22,712 żyją w tym samym środowisku, 472 00:24:22,795 --> 00:24:27,175 ale mają różne strategie trzymania wody. 473 00:24:27,258 --> 00:24:29,135 To larrea tridentata. 474 00:24:29,219 --> 00:24:31,679 Ma bardzo małe liście. 475 00:24:31,763 --> 00:24:34,057 To znaczy, że ma mniej porów, 476 00:24:34,140 --> 00:24:35,975 przez które traci wodę. 477 00:24:36,059 --> 00:24:37,769 My wydzielamy pot 478 00:24:37,852 --> 00:24:39,521 przez pory na skórze, 479 00:24:39,604 --> 00:24:41,189 a rośliny tracą wodę 480 00:24:41,272 --> 00:24:43,066 przez pory na liściach. 481 00:24:43,608 --> 00:24:47,111 Ta woda wyparowuje w powietrze. 482 00:24:47,695 --> 00:24:50,532 Ambrosia dumosa to jej przyjaciółka. 483 00:24:50,615 --> 00:24:51,574 - Hej! - Hej! 484 00:24:51,658 --> 00:24:55,161 Myślisz, że obumarła, ale tylko drzemie. 485 00:24:55,245 --> 00:24:57,330 Nazywamy to fazą uśpienia. 486 00:24:57,413 --> 00:24:59,916 Straciła liście na lato. 487 00:24:59,999 --> 00:25:03,336 Gdy znów zobaczy deszcz, wypuści nowe. 488 00:25:03,419 --> 00:25:07,382 Te rośliny są świetne przystosowane 489 00:25:07,465 --> 00:25:10,134 do suchych warunków. 490 00:25:10,969 --> 00:25:11,844 Ciekawostka! 491 00:25:11,928 --> 00:25:14,931 Wiecie, że roślina więdnie, 492 00:25:15,014 --> 00:25:17,976 bo zbyt wiele wody wyparowało z liści? 493 00:25:18,059 --> 00:25:22,689 Więc jeśli twój kwiat więdnie, podlej go. 494 00:25:23,189 --> 00:25:24,023 Hurra! 495 00:25:27,860 --> 00:25:30,863 Czy to nie było fajne? Nauka jest mega! 496 00:26:17,744 --> 00:26:19,537 Napisy: Anna Wiśniewska