1
00:00:18,393 --> 00:00:19,728
Noc.

2
00:00:24,399 --> 00:00:30,364
Ciemny świat, który skrywa ponad połowę zwierząt na naszej planecie.

3
00:00:33,617 --> 00:00:38,747
Dotychczas kamery pozwalały tylko przelotnie spojrzeć na ich życie.

4
00:00:41,792 --> 00:00:44,878
Ale dzięki technologii nowej generacji,

5
00:00:44,962 --> 00:00:49,800
możemy zobaczyć noc tak jasno jak dzień.

6
00:00:56,557 --> 00:01:00,811
Dzięki kamerom sto razy bardziej czułym od ludzkiego oka...

7
00:01:04,105 --> 00:01:06,942
możemy teraz uchwycić piękno nocy...

8
00:01:09,361 --> 00:01:10,487
w kolorze.

9
00:01:15,325 --> 00:01:17,202
Obce krajobrazy.

10
00:01:20,247 --> 00:01:24,877
Dziwne istoty ożywające w ciemności.

11
00:01:27,713 --> 00:01:30,215
Niespotykane zachowania.

12
00:01:37,306 --> 00:01:40,767
Możemy teraz śledzić życie zwierząt

13
00:01:41,643 --> 00:01:44,104
w ostatniej prawdziwej dziczy na Ziemi.

14
00:01:46,565 --> 00:01:47,566
W nocy.

15
00:01:50,652 --> 00:01:56,700
Ziemia w nocnych barwach

16
00:02:11,632 --> 00:02:16,887
Nad tropikalnymi wyspami Indonezji zapada zmierzch.

17
00:02:20,182 --> 00:02:22,226
NARRATOR

18
00:02:22,309 --> 00:02:24,686
A pod falami kryją się...

19
00:02:26,605 --> 00:02:31,610
jedne z najmniej naruszonych podwodnych światów na Ziemi.

20
00:02:39,868 --> 00:02:41,078
Rafy koralowe.

21
00:02:47,042 --> 00:02:50,087
Nasze morskie skarbnice życia.

22
00:02:53,507 --> 00:02:58,637
Na całym świecie pokrywają mniej niż jeden procent dna morskiego...

23
00:03:01,265 --> 00:03:05,519
ale są siedliskiem ponad jednej trzeciej form życia w naszych oceanach.

24
00:03:14,403 --> 00:03:18,073
Rafa jest tętniącym życiem podmorskim miastem...

25
00:03:20,742 --> 00:03:24,538
pełnym rozmaitych stworzeń zajętych jedzeniem.

26
00:03:29,543 --> 00:03:33,046
Papugoryby Bolbometopon muricatum, rafowe buldożery,

27
00:03:33,130 --> 00:03:35,674
chrupią koral ptasimi dziobami...

28
00:03:41,972 --> 00:03:45,809
a żółwie szylkretowe podjadają bardziej miękkie gąbki,

29
00:03:45,893 --> 00:03:48,228
które rosną między twardymi koralami.

30
00:03:59,072 --> 00:04:04,620
Pomysłowe stworzenia znajdą pokarm w najbardziej nietypowych miejscach.

31
00:04:08,332 --> 00:04:12,503
Małe ryby z gatunku Labroides oferują prywatne usługi.

32
00:04:13,504 --> 00:04:18,175
Wyskubują jedzenie, które utknęło w paszczach sąsiadów.

33
00:04:29,603 --> 00:04:32,314
Wieczory na rafie to godziny szczytu.

34
00:04:33,065 --> 00:04:37,569
Mieszkańcy wykorzystują ostatnie chwile światła.

35
00:04:50,082 --> 00:04:52,376
Ale ten zatłoczony świat

36
00:04:54,211 --> 00:04:55,796
wkrótce się zmieni.

37
00:05:05,722 --> 00:05:08,600
Rafy koralowe mają bowiem inną stronę...

38
00:05:11,520 --> 00:05:16,233
która pojawia się dopiero, kiedy zajdzie słońce.

39
00:05:28,871 --> 00:05:31,081
Dzięki najnowszym technikom filmowania...

40
00:05:33,250 --> 00:05:36,086
możemy zajrzeć do tej ukrytej krainy...

41
00:05:37,504 --> 00:05:44,511
i obejrzeć dramaty, które rozgrywają się na rafach koralowych w nocy.

42
00:05:58,942 --> 00:06:04,531
Kiedy zapada zmrok, mniejsze ryby gromadzą się dla bezpieczeństwa w ławice.

43
00:06:08,785 --> 00:06:13,874
Początek nocy to na rafie najbardziej niebezpieczna pora.

44
00:06:20,547 --> 00:06:21,757
Ryba z gatunku Fistularia.

45
00:06:22,591 --> 00:06:26,595
Ma metr długości i jest uzbrojona w przypominający karabin pysk.

46
00:06:28,639 --> 00:06:31,350
To nocny strzelec wyborowy.

47
00:06:37,064 --> 00:06:40,234
Dzięki dużym, wrażliwym na światło oczom...

48
00:06:42,236 --> 00:06:45,072
namierza ławicę ryb...

49
00:06:50,160 --> 00:06:54,456
i strzela z zabójczą precyzją.

50
00:07:05,133 --> 00:07:09,763
Fistularia łapią swoje ofiary w przypominające strzykawkę usta.

51
00:07:15,769 --> 00:07:19,398
I po kolei eliminują ryby.

52
00:07:32,703 --> 00:07:34,621
Kiedy połykają swoją zdobycz,

53
00:07:35,497 --> 00:07:37,082
pozostaje po niej jedynie...

54
00:07:39,710 --> 00:07:42,087
obłoczek łusek.

55
00:07:48,385 --> 00:07:52,973
Ale Fistularia to nie jedyni łowcy, którzy czają się w ciemności.

56
00:07:58,061 --> 00:08:01,899
Mieszkańcy rafy chowają się głęboko w szparach i szczelinach,

57
00:08:02,941 --> 00:08:07,779
bo wyłaniają się teraz większe, bardziej zabójcze drapieżniki.

58
00:08:09,865 --> 00:08:14,244
Każdy grasuje nocą po rafie na swój własny sposób.

59
00:08:32,596 --> 00:08:39,144
Żarłacz gruby pożera ryby, które zostają zbyt długo nad rafą.

60
00:08:42,481 --> 00:08:44,816
I nie jest sam.

61
00:08:48,612 --> 00:08:53,534
Płaszczka. Koszmar każdej małej ryby.

62
00:08:56,036 --> 00:09:03,001
Dla jej ofiar noc wydaje się prawie całkiem czarna.

63
00:09:05,629 --> 00:09:07,673
Nie widzą, jak się zbliża.

64
00:09:10,717 --> 00:09:12,177
Ale nasze kamery ujawniają,

65
00:09:13,512 --> 00:09:15,514
jak grasuje po rafie.

66
00:09:17,933 --> 00:09:20,686
Używa receptorów elektrycznych,

67
00:09:21,728 --> 00:09:26,149
a nie wzroku, żeby wyczuć ruch chowających się w koralu ryb...

68
00:09:28,735 --> 00:09:31,280
lub zakopanych w piasku krabów.

69
00:09:36,368 --> 00:09:40,873
Płetwy o rozpiętości do dwóch metrów więżą je na dnie morza.

70
00:09:47,754 --> 00:09:52,217
Spłukany piasek odsłania ofiary...

71
00:09:59,850 --> 00:10:02,186
zanim działające jak odkurzacz usta...

72
00:10:07,524 --> 00:10:08,734
je pochłoną.

73
00:10:28,420 --> 00:10:30,839
Przy tak dużej liczbie drapieżników...

74
00:10:34,551 --> 00:10:36,428
lepiej się nie wychylać.

75
00:10:48,690 --> 00:10:50,359
Ale pomimo zagrożeń...

76
00:10:52,569 --> 00:10:58,283
jedna mała, kolorowa ryba zamierza opuścić bezpieczną rafę.

77
00:11:02,829 --> 00:11:04,373
Mandaryn wspaniały.

78
00:11:07,876 --> 00:11:09,127
Ten samiec

79
00:11:09,837 --> 00:11:12,464
szuka miłości.

80
00:11:15,926 --> 00:11:21,932
Dziś w nocy zamierza uwieść do ośmiu samic w niecałą godzinę.

81
00:11:25,394 --> 00:11:31,316
Ale żeby je znaleźć, musi poruszać się bardzo ostrożnie.

82
00:11:43,662 --> 00:11:46,164
W ciemności dostrzega...

83
00:11:47,791 --> 00:11:49,001
samicę,

84
00:11:50,252 --> 00:11:55,507
która je kolację złożoną z maleńkich, przypominających krewetki widłonogów.

85
00:11:58,927 --> 00:12:01,722
Ale w kwestii partnerów jest tak samo wybredna...

86
00:12:04,600 --> 00:12:07,603
jak w kwestii jedzenia.

87
00:12:17,154 --> 00:12:21,575
Żeby ją zdobyć, samiec rozkłada płetwy,

88
00:12:23,327 --> 00:12:28,457
żeby wyglądać na możliwie największego i najbardziej zniewalającego.

89
00:12:36,048 --> 00:12:37,883
Samica jest pod wrażeniem.

90
00:12:48,477 --> 00:12:54,149
Ale żeby mogli się rozmnażać, muszą podjąć jeszcze odważniejszy krok...

91
00:12:56,151 --> 00:12:59,404
i użyć ciemności na swoją korzyść.

92
00:13:05,202 --> 00:13:08,413
W koralu kryje się ryba, która zjadłaby ich jajeczka...

93
00:13:14,378 --> 00:13:18,340
dlatego nowa para unosi się ponad rafę,

94
00:13:20,050 --> 00:13:23,971
żeby złożyć ikrę w oszałamiającym tańcu godowym.

95
00:13:40,529 --> 00:13:42,656
Po zakończeniu nocnego spektaklu

96
00:13:43,866 --> 00:13:46,660
para wraca do bezpiecznego koralu...

97
00:13:49,913 --> 00:13:51,623
choć nie na długo.

98
00:13:55,252 --> 00:13:58,172
Musi znaleźć jeszcze siedem samic...

99
00:14:00,215 --> 00:14:04,469
więc ten Casanova odpływa w ciemność

100
00:14:04,553 --> 00:14:07,931
w poszukiwaniu kolejnej partnerki do tańca.

101
00:14:20,569 --> 00:14:22,070
W miarę upływu nocy

102
00:14:23,113 --> 00:14:27,284
ciemność wyzwala wyjątkowo zdumiewający, ukryty cud natury.

103
00:14:33,207 --> 00:14:38,545
Wydarzenie, które magicznie odmieni rafę.

104
00:14:43,050 --> 00:14:48,639
Z głębin oceanu wyłania się armia maleńkich zwierząt...

105
00:14:51,391 --> 00:14:54,311
które przypominają przybyszy z obcego świata.

106
00:14:58,857 --> 00:15:03,111
To największa migracja na całej Ziemi,

107
00:15:03,987 --> 00:15:07,491
która co noc odbywa się w naszych oceanach.

108
00:15:11,036 --> 00:15:14,665
Ponad miliard ton planktonu

109
00:15:14,748 --> 00:15:19,169
wypływa z głębin, żeby pożywić się w wodach powierzchniowych.

110
00:15:28,762 --> 00:15:32,558
Te stworzenia, czasem nie większe niż ziarnko ryżu,

111
00:15:34,059 --> 00:15:36,728
są dla oceanu niezbędne do życia.

112
00:15:42,067 --> 00:15:45,946
Dzięki pomysłowym formom luminescencji i napędu...

113
00:15:49,867 --> 00:15:54,079
łapią kawałki jedzenia dryfujące w ciemności.

114
00:16:16,143 --> 00:16:20,105
Niektóre stworzenia żyją wyłącznie w tym ukrytym świecie.

115
00:16:23,609 --> 00:16:26,612
Inne, jak te larwy ustonogi,

116
00:16:27,196 --> 00:16:31,450
spędzają w tej dziwnej egzystencji tylko pierwszą część życia

117
00:16:32,034 --> 00:16:35,621
i kiedy urosną, wracają na rafę.

118
00:16:58,519 --> 00:17:00,812
Ten przypływ życia

119
00:17:01,522 --> 00:17:07,277
wyzwala w rafie koralowej magiczną transformację.

120
00:17:13,367 --> 00:17:16,994
Pozornie uśpione skały ożywają.

121
00:17:43,522 --> 00:17:49,695
Rafy koralowe są złożone z ogromnych kolonii maleńkich zwierząt.

122
00:17:51,446 --> 00:17:54,992
W ciągu dnia rafa absorbuje energię słoneczną.

123
00:17:58,036 --> 00:17:59,246
Ale w nocy...

124
00:18:01,999 --> 00:18:06,044
te zwierzęta rozkładają macki i stają się łowcami

125
00:18:07,713 --> 00:18:10,841
w mikroskopijnej nocnej krainie.

126
00:18:18,515 --> 00:18:20,851
Dla małych, przepływających zwierząt

127
00:18:22,769 --> 00:18:29,776
ten kolorowy ogród zmienił się w zabójczą ścianę z milionem ust.

128
00:18:52,591 --> 00:18:57,471
Ta nocna uczta zapewnia koralom składniki odżywcze,

129
00:18:57,554 --> 00:18:59,681
które są potrzebne rafie do wzrostu.

130
00:19:03,602 --> 00:19:08,440
Teraz wiemy, że kiedy rafy koralowe zmagają się z rosnącą temperaturą mórz,

131
00:19:09,024 --> 00:19:13,779
to nocne żywienie jest dla ich przetrwania jeszcze ważniejsze.

132
00:19:33,924 --> 00:19:39,555
Ale nie tylko małe korale polegają na nocnym przypływie planktonu.

133
00:19:43,058 --> 00:19:48,939
Inne, znacznie większe stworzenia, zbierają się na ostatnią nocną ucztę.

134
00:19:53,735 --> 00:19:59,783
To manty, szybujące na skrzydłach o rozpiętości do czterech metrów.

135
00:20:02,661 --> 00:20:04,204
Choć zwykle żyją samotnie

136
00:20:05,747 --> 00:20:10,294
w tropikalnych morzach są miejsca, gdzie planktonu jest tak dużo,

137
00:20:10,377 --> 00:20:12,921
że manty gromadzą się, by się pożywić.

138
00:20:18,302 --> 00:20:22,556
Co najbardziej zadziwiające, te ważące tonę giganty

139
00:20:23,056 --> 00:20:29,188
są utrzymywane przy życiu przez wypływający nocą plankton.

140
00:20:37,487 --> 00:20:42,534
Płetwami w kształcie rogów wlewają plankton do otwartej paszczy...

141
00:20:48,457 --> 00:20:50,918
i odcedzają kawałki jedzenia.

142
00:21:01,261 --> 00:21:03,347
W samym środku nocy

143
00:21:04,473 --> 00:21:09,853
ujawniają swoje mistrzostwo w żywieniu się jej bogactwami.

144
00:21:35,796 --> 00:21:38,715
Robiąc raz za razem beczki,

145
00:21:39,591 --> 00:21:42,886
celują w największe skupiska planktonu,

146
00:21:44,429 --> 00:21:46,932
który następnie pożerają.

147
00:22:17,629 --> 00:22:22,759
Wiemy teraz, że manty są posiadaczkami największych mózgów ze wszystkich ryb.

148
00:22:24,761 --> 00:22:29,308
Ale jak przemierzają wielkie dystanse w poszukiwaniu jedzenia

149
00:22:29,391 --> 00:22:34,479
w bezkresnym, ciemnym oceanie, wciąż pozostaje tajemnicą.

150
00:22:42,821 --> 00:22:47,534
To jeden z licznych sekretów, które dopiero trzeba odkryć

151
00:22:48,118 --> 00:22:50,579
nocą w naszych morzach.

152
00:23:06,261 --> 00:23:10,349
ZIEMIA W NOCY

153
00:23:10,432 --> 00:23:13,894
SFILMOWANA W CIEMNOŚCI

154
00:23:15,312 --> 00:23:19,149
Żeby uchwycić nocne dramaty raf koralowych,

155
00:23:19,233 --> 00:23:24,071
ekipa Ziemi w nocy filmowała w nienaruszonych wodach tropikalnych.

156
00:23:28,951 --> 00:23:31,119
Dla kamerzysty Davida Reicherta

157
00:23:31,203 --> 00:23:36,124
największym wyzwaniem było kręcenie drapieżników polujących na rafie w nocy.

158
00:23:38,544 --> 00:23:43,006
Rekiny i inne drapieżniki są aktywniejsze w nocy...

159
00:23:45,843 --> 00:23:49,304
ale bardzo trudno bezpiecznie się do nich zbliżyć.

160
00:23:53,183 --> 00:23:55,394
Kręcenie w nocy jest całkiem inne.

161
00:23:59,898 --> 00:24:02,693
Nie wiemy, co wyłoni się z ciemności.

162
00:24:04,278 --> 00:24:05,279
KAMERZYSTA

163
00:24:05,362 --> 00:24:06,947
Dowiemy się. Zaraz wskoczymy.

164
00:24:17,875 --> 00:24:21,628
David planował nurkowanie w okolicach pełni,

165
00:24:21,712 --> 00:24:24,381
kiedy silne prądy znoszą jedzenie do rafy

166
00:24:25,215 --> 00:24:27,968
i mogą uaktywnić drapieżniki.

167
00:24:32,139 --> 00:24:34,474
Ale tworzy to duży problem.

168
00:24:34,975 --> 00:24:38,437
Powierzchnia do nurków. Jak prąd?

169
00:24:40,105 --> 00:24:43,192
Niedobrze. Jest za silny.

170
00:24:44,818 --> 00:24:47,321
Wracamy na pokład.

171
00:24:51,658 --> 00:24:53,952
Prąd na dole jest teraz wyjątkowo mocny

172
00:24:54,036 --> 00:24:57,789
i utrzymanie się w miejscu jest prawie niemożliwe.

173
00:24:57,873 --> 00:24:59,249
To było okropne.

174
00:25:00,667 --> 00:25:01,752
Tak.

175
00:25:03,212 --> 00:25:07,132
Kiedy działają prądy, możemy nagrać więcej akcji i życia.

176
00:25:07,216 --> 00:25:08,800
Wciąż za silny.

177
00:25:08,884 --> 00:25:11,512
Ale trudno tam wytrzymać.

178
00:25:11,595 --> 00:25:13,055
To przypomina grę.

179
00:25:16,683 --> 00:25:22,397
W kolejne noce pełnia maleje, a prądy łagodnieją.

180
00:25:24,691 --> 00:25:29,613
Ale choć łatwiej jest wtedy nurkować, rafy są puste.

181
00:25:32,533 --> 00:25:33,534
Tak.

182
00:25:33,617 --> 00:25:39,706
Prąd ustąpił i myślę, że dlatego wszyscy wrócili do domu.

183
00:25:39,790 --> 00:25:41,250
- Tak. - Właśnie.

184
00:25:42,626 --> 00:25:45,379
Szukając właściwych warunków,

185
00:25:45,462 --> 00:25:48,340
ekipa odkryła, że muszą trafić w małe okno czasu

186
00:25:49,383 --> 00:25:52,177
kiedy woda zwalnia pomiędzy prądami.

187
00:26:00,602 --> 00:26:06,483
Ciężko tak kręcić, bo słońce może zachodzić o 18.00,

188
00:26:06,567 --> 00:26:11,363
ale kiedy przegapimy to okno, nagle jest już 4.00 rano.

189
00:26:11,446 --> 00:26:12,906
Mamy więc okropny grafik,

190
00:26:12,990 --> 00:26:18,161
w którym musimy czekać całą noc, żeby ponurkować 40 minut.

191
00:26:20,581 --> 00:26:21,832
Poproszę herbatę.

192
00:26:24,960 --> 00:26:27,921
Dzięki wytrwałości i wielu bezsennym nocom

193
00:26:28,964 --> 00:26:32,009
David z ekipą w końcu zaczęli nagrywać

194
00:26:32,092 --> 00:26:35,220
nowe zachowania, których szukali.

195
00:26:36,263 --> 00:26:39,766
Nigdy nie widziałem, żeby Fistularia tak atakowały.

196
00:26:40,642 --> 00:26:42,728
Nie zawsze tak jest, ale teraz się udało.

197
00:26:47,316 --> 00:26:51,403
Każdy drapieżnik miał własny sposób tropienia ofiar.

198
00:26:53,447 --> 00:26:58,285
Mureny zapuszczały się na rafę, żeby zapolować.

199
00:26:58,368 --> 00:27:00,954
Murena grasowała na szczycie rafy.

200
00:27:02,372 --> 00:27:05,459
Była tam mała dziura, przez którą popłynęła niżej.

201
00:27:13,050 --> 00:27:16,053
Zgodnie z oczekiwaniami znalazła tam małą rybę.

202
00:27:17,221 --> 00:27:18,305
Oto i ona.

203
00:27:23,101 --> 00:27:24,353
A teraz bum.

204
00:27:28,398 --> 00:27:31,693
Udało się! Prosto przed kamerą. To było dobre.

205
00:27:36,490 --> 00:27:38,992
Na tych rafach dużo się dzieje.

206
00:27:39,952 --> 00:27:43,288
Widać tam dynamiczną społeczność,

207
00:27:43,372 --> 00:27:45,999
która wydaje się ożywać w nocy.

208
00:27:50,295 --> 00:27:54,091
Ekipie udało się zyskać wyjątkowy, nowy wgląd

209
00:27:54,174 --> 00:27:57,678
w ten magiczny, podwodny świata.

210
00:28:42,055 --> 00:28:44,057
Napisy: Marzena Falkowska