1
00:00:18,393 --> 00:00:19,728
De nacht.

2
00:00:24,399 --> 00:00:30,364
Een schaduwrijke wereld die ruim de helft van alle dieren op aarde verbergt.

3
00:00:33,617 --> 00:00:38,747
De camera’s konden ons tot nu toe een glimp van hun leven laten opvangen.

4
00:00:41,792 --> 00:00:44,878
Maar dankzij de nieuwste technologie...

5
00:00:44,962 --> 00:00:49,800
...kunnen we 's nachts net zo goed zien als overdag.

6
00:00:56,557 --> 00:01:00,811
Met camera's die honderden keren gevoeliger zijn dan onze ogen...

7
00:01:04,105 --> 00:01:10,487
...kunnen we de schoonheid van de nacht nu in kleur vastleggen.

8
00:01:15,325 --> 00:01:17,202
Onbekende landschappen.

9
00:01:20,247 --> 00:01:24,877
Vreemde schepsels die in de duisternis tot leven komen.

10
00:01:27,713 --> 00:01:30,215
Nooit eerder gezien gedrag.

11
00:01:37,306 --> 00:01:44,104
Nu kunnen we het leven van de dieren in de laatste echte wildernis volgen.

12
00:01:46,565 --> 00:01:47,566
De nacht.

13
00:02:11,632 --> 00:02:16,887
De avond valt over de tropische eilanden van Indonesië.

14
00:02:20,182 --> 00:02:22,226
VERTELD DOOR TOM HIDDLESTON

15
00:02:22,309 --> 00:02:24,686
Verscholen onder de golven...

16
00:02:26,605 --> 00:02:31,610
...liggen prachtige onaangetaste onderwaterwerelden.

17
00:02:39,868 --> 00:02:41,078
Koraalriffen.

18
00:02:47,042 --> 00:02:50,087
De levende schatkisten van onze zeeën.

19
00:02:53,507 --> 00:02:58,637
Wereldwijd beslaan ze nog geen procent van de zeebodem.

20
00:03:01,265 --> 00:03:05,519
Maar ze voeden een derde van het leven in de oceanen.

21
00:03:14,403 --> 00:03:18,073
Het rif is een bruisende onderzeese stad.

22
00:03:20,742 --> 00:03:24,538
Schepsels in allerlei vormen en maten eten er.

23
00:03:29,543 --> 00:03:33,046
De bultkoppapegaaivis, de bulldozer van het rif...

24
00:03:33,130 --> 00:03:35,674
...kauwt koraal met een vogelachtige bek.

25
00:03:41,972 --> 00:03:48,228
De karetschildpadden eten de zachtere sponsdieren onder het harde koraal.

26
00:03:59,072 --> 00:04:04,620
Wie vindingrijk is, vindt voedsel op de vreemdste plekken.

27
00:04:08,332 --> 00:04:12,503
Kleine gewone poetslipvissen bieden een intieme service.

28
00:04:13,504 --> 00:04:18,175
Ze knabbelen van voedsel dat vastzit in de bek van hun buren.

29
00:04:29,603 --> 00:04:32,314
's Avonds is het spitsuur op het rif.

30
00:04:33,065 --> 00:04:37,569
De bewoners willen het laatste licht zoveel mogelijk uitbuiten.

31
00:04:50,082 --> 00:04:52,376
Maar deze drukke wereld...

32
00:04:54,211 --> 00:04:55,796
...verandert straks.

33
00:05:05,722 --> 00:05:08,600
Er zit een andere kant aan koraalriffen...

34
00:05:11,520 --> 00:05:16,233
...die pas naar buiten komt als de zon ondergaat.

35
00:05:28,871 --> 00:05:31,081
Door de nieuwste filmtechnieken...

36
00:05:33,250 --> 00:05:36,086
...kunnen we in dit verborgen rijk...

37
00:05:37,504 --> 00:05:44,511
...het drama bijwonen dat zich 's nachts afspeelt in 's werelds koraalriffen.

38
00:05:58,942 --> 00:06:04,531
Als het donker wordt, vormen de kleinere vissen veilige scholen.

39
00:06:08,785 --> 00:06:13,874
Het begin van de nacht is de gevaarlijkste tijd op het rif.

40
00:06:20,547 --> 00:06:21,757
Fluitbekvissen.

41
00:06:22,591 --> 00:06:26,595
Een meter lang met een bek die op een geweer lijkt.

42
00:06:28,639 --> 00:06:31,350
Het is de schutter van het rif.

43
00:06:37,064 --> 00:06:40,234
Met hun grote lichtgevoelige ogen...

44
00:06:42,236 --> 00:06:45,072
...loeren ze op de scholen vissen...

45
00:06:50,160 --> 00:06:54,456
...en schieten met dodelijke precisie.

46
00:07:05,133 --> 00:07:09,763
Ze vangen hun prooi in hun bek die eruitziet als een injectiespuit.

47
00:07:15,769 --> 00:07:19,398
En ze halen de vissen één voor één neer.

48
00:07:32,703 --> 00:07:34,621
Als ze hun trofee inslikken...

49
00:07:35,497 --> 00:07:37,082
...blijft er...

50
00:07:39,710 --> 00:07:42,087
...alleen een wolkje schubben over.

51
00:07:48,385 --> 00:07:52,973
Maar fluitbekvissen zijn niet de enige jagers in het donker.

52
00:07:58,061 --> 00:08:01,899
De rifbewoners schuilen diep in de spleten...

53
00:08:02,941 --> 00:08:07,779
...want er komen grotere en dodelijkere roofdieren tevoorschijn.

54
00:08:09,865 --> 00:08:14,244
Die allemaal op hun eigen manier het rif 's nachts afstruinen.

55
00:08:32,596 --> 00:08:39,144
Deze witpuntrifhaai verslindt vissen die te lang boven het rif blijven hangen.

56
00:08:42,481 --> 00:08:44,816
Ze is niet de enige.

57
00:08:48,612 --> 00:08:53,534
Een pijlstaartrog, de schrik van alle kleine vissen.

58
00:08:56,036 --> 00:09:03,001
Voor z'n slachtoffers is de nacht bijna pikzwart.

59
00:09:05,629 --> 00:09:07,673
Ze zien hem niet aankomen.

60
00:09:10,717 --> 00:09:12,177
Maar onze camera's...

61
00:09:13,512 --> 00:09:15,514
...zien hem het rif afstruinen.

62
00:09:17,933 --> 00:09:20,686
Met elektroreceptoren...

63
00:09:21,728 --> 00:09:26,149
...niet z'n ogen, neemt hij de vissen waar in het koraal...

64
00:09:28,735 --> 00:09:31,280
...of krabben in het zand.

65
00:09:36,368 --> 00:09:40,873
Z'n twee meter brede vleugels vangen ze op de zeebodem.

66
00:09:47,754 --> 00:09:52,217
Door het zand weg te spoelen legt hij het slachtoffer bloot.

67
00:09:59,850 --> 00:10:02,186
Dan zuigt z'n bek...

68
00:10:07,524 --> 00:10:08,734
...hem op.

69
00:10:28,420 --> 00:10:30,839
Met al die roofdieren 's nachts...

70
00:10:34,551 --> 00:10:36,428
...kun je beter schuilen.

71
00:10:48,690 --> 00:10:50,359
Maar ondanks de gevaren...

72
00:10:52,569 --> 00:10:58,283
...zwemt een kleurrijk visje het veilige rif uit.

73
00:11:02,829 --> 00:11:04,373
Een blauwe mandarijnpitvis.

74
00:11:07,876 --> 00:11:12,464
Dit mannetje is op zoek naar liefde.

75
00:11:15,926 --> 00:11:21,932
Hij hoopt vannacht binnen één uur acht vrouwtjes het hof te maken.

76
00:11:25,394 --> 00:11:31,316
Maar als hij ze wil vinden, moet hij heel voorzichtig te werk gaan.

77
00:11:43,662 --> 00:11:46,164
In de duisternis bespiedt hij...

78
00:11:47,791 --> 00:11:49,001
...een vrouwtje...

79
00:11:50,252 --> 00:11:55,507
...dat haar avondmaaltijd van kleine garnaalachtige eenoogkreeftjes opeet.

80
00:11:58,927 --> 00:12:01,722
Maar met minnaars...

81
00:12:04,600 --> 00:12:07,603
...is ze even kieskeurig als met voedsel.

82
00:12:17,154 --> 00:12:21,575
Om haar te verleiden, spreidt het mannetje z'n vinnen...

83
00:12:23,327 --> 00:12:28,457
...om zo groot en onweerstaanbaar mogelijk over te komen.

84
00:12:36,048 --> 00:12:37,883
Ze is onder de indruk.

85
00:12:48,477 --> 00:12:54,149
Maar om te paren moeten ze iets doen wat nog dapperder is.

86
00:12:56,151 --> 00:12:59,404
Ze moeten de duisternis uitbuiten.

87
00:13:05,202 --> 00:13:08,413
Er zijn vissen die hun eitjes opeten.

88
00:13:14,378 --> 00:13:18,340
Daarom gaat het nieuwe stel boven het rif...

89
00:13:20,050 --> 00:13:23,971
...met een prachtige paringsdans kuit schieten.

90
00:13:40,529 --> 00:13:42,656
Hun nachtspel is voorbij.

91
00:13:43,866 --> 00:13:46,660
Ze gaan terug naar het veilige koraal.

92
00:13:49,913 --> 00:13:51,623
Maar niet voor lang.

93
00:13:55,252 --> 00:13:58,172
Hij moet nog zeven vrouwtjes vinden.

94
00:14:00,215 --> 00:14:04,469
Deze Casanova trotseert het donker opnieuw...

95
00:14:04,553 --> 00:14:07,931
...op zoek naar z'n volgende danspartner.

96
00:14:20,569 --> 00:14:22,070
Dieper in de nacht...

97
00:14:23,113 --> 00:14:27,284
...vindt een prachtig verscholen natuurwonder plaats.

98
00:14:33,207 --> 00:14:38,545
Iets wat het rif op een betoverende manier verandert.

99
00:14:43,050 --> 00:14:48,639
Vanuit de diepte van de oceaan komt een leger kleine diertjes tevoorschijn...

100
00:14:51,391 --> 00:14:54,311
...die van een andere wereld lijken.

101
00:14:58,857 --> 00:15:03,111
Het is de grootste migratie van schepsels op aarde...

102
00:15:03,987 --> 00:15:07,491
...en het gebeurt elke nacht weer in onze oceanen.

103
00:15:11,036 --> 00:15:14,665
Een miljard ton aan planktonisch leven...

104
00:15:14,748 --> 00:15:19,169
...stijgt op uit de diepte en voedt zich aan de oppervlakte.

105
00:15:28,762 --> 00:15:32,558
Deze schepseltjes, zo groot als rijstkorrels...

106
00:15:34,059 --> 00:15:36,728
...zijn het levensbloed van de oceaan.

107
00:15:42,067 --> 00:15:45,946
Met ingenieuze vormen van luminescentie en aandrijving...

108
00:15:49,867 --> 00:15:54,079
...vangen ze stukjes voedsel die rondzweven in het donker.

109
00:16:16,143 --> 00:16:20,105
Sommige schepsels leven alleen in deze verscholen wereld.

110
00:16:23,609 --> 00:16:26,612
Andere, zoals deze bidsprinkhaankreeftlarven...

111
00:16:27,196 --> 00:16:31,450
...leven alleen in het begin in deze vreemde vorm van bestaan...

112
00:16:32,034 --> 00:16:35,621
...en later als ze groot zijn op het rif.

113
00:16:58,519 --> 00:17:00,812
Deze opkomende vloed van leven...

114
00:17:01,522 --> 00:17:07,277
...laat het koraalrif een betoverende transformatie ondergaan.

115
00:17:13,367 --> 00:17:16,994
Schijnbaar onvruchtbare rotsen komen tot leven.

116
00:17:43,522 --> 00:17:49,695
Koraalrif bestaat uit kolossale koloniën kleine diertjes.

117
00:17:51,446 --> 00:17:54,992
Overdag absorbeert het rif energie van de zon.

118
00:17:58,036 --> 00:17:59,246
Maar 's nachts...

119
00:18:01,999 --> 00:18:06,044
...spreiden deze dieren hun tentakels uit en worden jagers...

120
00:18:07,713 --> 00:18:10,841
...van een microscopisch nachtelijk rijk.

121
00:18:18,515 --> 00:18:20,851
Voor de diertjes die erin zweven...

122
00:18:22,769 --> 00:18:29,776
...is deze kleurrijke tuin een dodelijke muur van miljoenen monden geworden.

123
00:18:52,591 --> 00:18:57,471
Deze nachtmaaltijd voorziet het koraal van de voedingsstoffen...

124
00:18:57,554 --> 00:18:59,681
...waardoor het rif kan groeien.

125
00:19:03,602 --> 00:19:08,440
Koraalriffen lijden onder de stijgende zeetemperaturen.

126
00:19:09,024 --> 00:19:13,779
En deze nachtelijke voeding is belangrijker dan ooit.

127
00:19:33,924 --> 00:19:39,555
Maar niet alleen de kleine koralen leven van de nachtvloed van plankton.

128
00:19:43,058 --> 00:19:48,939
Ook veel grotere schepsels komen bijeen voor de laatste nachtmaaltijd:

129
00:19:53,735 --> 00:19:59,783
een reuzenmanta, die op vleugels van wel vier meter wijd zweeft.

130
00:20:02,661 --> 00:20:04,204
Ze zijn solitair...

131
00:20:05,747 --> 00:20:10,294
...maar in de tropische zeeën zit soms zoveel plankton...

132
00:20:10,377 --> 00:20:12,921
...dat de manta's samen komen eten.

133
00:20:18,302 --> 00:20:22,556
Het is niet te geloven dat deze reuzen die een ton wegen...

134
00:20:23,056 --> 00:20:29,188
...leven van de kleine planktondiertjes die 's nachts in zee opkomen.

135
00:20:37,487 --> 00:20:42,534
Met hoornachtige vinnen duwen ze het plankton in hun open bek.

136
00:20:48,457 --> 00:20:50,918
En zeven ze de stukjes voedsel.

137
00:21:01,261 --> 00:21:03,347
Midden in de nacht...

138
00:21:04,473 --> 00:21:09,853
...laten ze zien hoe ze zich tegoed doen aan al die nachtelijke overvloed.

139
00:21:35,796 --> 00:21:38,715
Door steeds om hun eigen as te draaien...

140
00:21:39,591 --> 00:21:42,886
...vinden ze enorme concentraties plankton...

141
00:21:44,429 --> 00:21:46,932
...die ze dan verslinden.

142
00:22:17,629 --> 00:22:22,759
De reuzenmanta heeft de grootste hersenen van alle vissen.

143
00:22:24,761 --> 00:22:29,308
Hoe ze enorme afstanden afleggen om voedsel te vinden...

144
00:22:29,391 --> 00:22:34,479
...in de wijde donkere oceaan, is nog een mysterie.

145
00:22:42,821 --> 00:22:47,534
Dat is een van de vele geheimen die nog ontdekt moeten worden...

146
00:22:48,118 --> 00:22:50,579
...in onze zeeën, 's nachts.

147
00:23:06,261 --> 00:23:10,349
DE AARDE 'S NACHTS

148
00:23:10,432 --> 00:23:13,894
GEFILMD IN HET DONKER

149
00:23:15,312 --> 00:23:19,149
Deze nachtelijke drama's van de koraalriffen...

150
00:23:19,233 --> 00:23:24,071
...zijn gefilmd in de meest ongerepte tropische wateren.

151
00:23:28,951 --> 00:23:31,119
Voor cameraman David Reichert...

152
00:23:31,203 --> 00:23:36,124
...was het filmen van de roofdieren 's nachts het moeilijkst.

153
00:23:38,544 --> 00:23:43,006
Haaien en andere roofdieren zijn 's nachts actiever...

154
00:23:45,843 --> 00:23:49,304
...maar dat maakt het ook gevaarlijker.

155
00:23:53,183 --> 00:23:55,394
's Nachts filmen is zo anders.

156
00:23:59,898 --> 00:24:02,693
Je weet niet wat er zit in het donker.

157
00:24:05,362 --> 00:24:06,947
Daar komen we zo achter.

158
00:24:17,875 --> 00:24:21,628
David plande z'n duiken bij volle maan.

159
00:24:21,712 --> 00:24:27,968
Dan brengen sterke stromen voedsel het rif in en zijn de roofdieren actiever.

160
00:24:32,139 --> 00:24:34,474
Maar er is een groot probleem.

161
00:24:34,975 --> 00:24:38,437
Duikers, duikers, hoe is de stroming?

162
00:24:40,105 --> 00:24:43,192
Niet goed. De stroming is te sterk.

163
00:24:44,818 --> 00:24:47,321
We komen omhoog.

164
00:24:51,658 --> 00:24:57,789
De stroming is echt heel sterk. We kunnen niet op onze plaats blijven.

165
00:24:57,873 --> 00:24:59,249
Dat was vreselijk.

166
00:25:03,212 --> 00:25:07,132
Er valt meer leven te filmen bij een sterke stroming.

167
00:25:07,216 --> 00:25:08,800
Nog te sterk.

168
00:25:08,884 --> 00:25:13,055
Maar hij trekt ons mee. Daar vechten we tegen.

169
00:25:16,683 --> 00:25:22,397
Als de maan afneemt, worden de stromingen zwakker.

170
00:25:24,691 --> 00:25:29,613
Dat maakt het duiken makkelijker, maar de riffen zijn leeg.

171
00:25:33,617 --> 00:25:39,706
Ja, de stroming is weg, en ik denk dat iedereen weg is.

172
00:25:42,626 --> 00:25:48,340
Het team ziet dat ze hun kans moeten grijpen...

173
00:25:49,383 --> 00:25:52,177
...tussen twee stromingen in.

174
00:26:00,602 --> 00:26:06,483
Dat valt niet mee, want soms is dat om zes uur, bij zonsondergang...

175
00:26:06,567 --> 00:26:11,363
...maar het kan ook om vier uur 's nachts gebeuren.

176
00:26:11,446 --> 00:26:18,161
Dus moeten we soms de hele nacht op een duik van 40 minuten wachten.

177
00:26:20,581 --> 00:26:21,832
Geef me een kop thee.

178
00:26:24,960 --> 00:26:27,921
Na veel slapeloze nachten...

179
00:26:28,964 --> 00:26:35,220
...beginnen David en het team eindelijk al dat nieuwe gedrag vast te leggen.

180
00:26:36,263 --> 00:26:39,766
Ik heb ze nooit zo zien aanvallen.

181
00:26:40,642 --> 00:26:42,728
Deze duik is tenminste gelukt.

182
00:26:47,316 --> 00:26:51,403
Elk roofdier jaagde anders.

183
00:26:53,447 --> 00:26:58,285
Er kwamen murenen het rif in om te jagen.

184
00:26:58,368 --> 00:27:00,954
De murene zat boven.

185
00:27:02,372 --> 00:27:05,459
En hij kroop een klein gat door.

186
00:27:13,050 --> 00:27:16,053
Daar zat een kleine vis die hij zocht.

187
00:27:17,221 --> 00:27:18,305
Daar heb je hem.

188
00:27:23,101 --> 00:27:24,353
En dan, boem.

189
00:27:28,398 --> 00:27:31,693
Precies voor de camera. En net in dat gat.

190
00:27:36,490 --> 00:27:38,992
Er gebeurt heel veel op deze riffen.

191
00:27:39,952 --> 00:27:45,999
Je ziet 's nachts een heel energieke gemeenschap tot leven komen.

192
00:27:50,295 --> 00:27:54,091
Ze hadden unieke inzichten...

193
00:27:54,174 --> 00:27:57,678
...in deze magische onderwaterwereld vastgelegd.

194
00:28:42,055 --> 00:28:44,057
Vertaling: Marc de Jongh