1
00:00:07,257 --> 00:00:09,843
Dünya gezegeni o kadar büyük ki

2
00:00:10,636 --> 00:00:13,680
hayattaki küçük şeyleri gözden kaçırmak çok kolaydır.

3
00:00:15,766 --> 00:00:17,643
Ama yakından baktığınızda

4
00:00:18,143 --> 00:00:20,562
keşfedilmemiş bir dünya görürsünüz.

5
00:00:22,648 --> 00:00:24,983
O dünyada minik kahramanlar...

6
00:00:26,485 --> 00:00:27,861
...ve küçük canavarların...

7
00:00:29,029 --> 00:00:31,406
...devasa tehlikelere karşı koymak için...

8
00:00:34,618 --> 00:00:40,040
...muhteşem süper güçlere ihtiyacı var.

9
00:00:50,968 --> 00:00:52,386
Devler diyarında...

10
00:00:56,974 --> 00:00:58,642
...küçük olmak kolay değildir.

11
00:00:58,725 --> 00:01:00,853
ANLATAN PAUL RUDD

12
00:01:00,936 --> 00:01:02,938
Onlar sürekli ezilir.

13
00:01:06,024 --> 00:01:08,151
Bazen daha kötüsü de olur.

14
00:01:13,073 --> 00:01:17,744
Ama büyük hayvanların uzanamayacağı yerler vardır.

15
00:01:20,038 --> 00:01:23,834
Minik olmanın size avantaj sağlayacağı yerler.

16
00:01:31,300 --> 00:01:32,509
Aşırı sıcak,

17
00:01:34,011 --> 00:01:35,220
kupkuru...

18
00:01:37,556 --> 00:01:38,807
...ve rüzgârların dövdüğü bir yer.

19
00:01:41,768 --> 00:01:44,271
Bu kum tepeleri öyle tehlikelidir ki

20
00:01:46,481 --> 00:01:48,525
ancak yeterince cesur...

21
00:01:50,068 --> 00:01:51,528
...ve ufak olanların...

22
00:01:53,530 --> 00:01:55,449
...sağ kalma umudu vardır.

23
00:02:04,958 --> 00:02:10,589
KUM TEPESİ

24
00:02:16,094 --> 00:02:20,307
Burası dünyanın en yaşanmaz alanı.

25
00:02:22,768 --> 00:02:27,814
Namib Çölü'nün kum tepeleri dünyanın en büyük ve en eskileridir

26
00:02:28,857 --> 00:02:30,734
ve hâlâ rüzgârla yer değiştirirler.

27
00:02:33,820 --> 00:02:37,616
Altı ayda tüm görüntü değişiyor.

28
00:02:44,331 --> 00:02:45,582
Ama bir şekilde...

29
00:02:46,542 --> 00:02:51,922
...minik hayvanların bu geniş kum denizinde yollarını bulması gerekiyor.

30
00:02:54,633 --> 00:02:56,134
Namaqua bukalemunu.

31
00:02:57,052 --> 00:02:59,012
Yaklaşık eliniz kadardır.

32
00:03:00,639 --> 00:03:04,017
Kum tepelerindeki hayata diğer minik yaratıklar kadar

33
00:03:05,060 --> 00:03:06,728
iyi adapte olmuş görünmüyor.

34
00:03:11,024 --> 00:03:12,484
Kürek burunlu kertenkele...

35
00:03:13,569 --> 00:03:15,279
...sadece dörtte biri boyutunda

36
00:03:15,362 --> 00:03:19,950
ama bir saniyede üç metrelik sıcak kumu aşabiliyor.

37
00:03:25,747 --> 00:03:26,957
Peki bukalemun?

38
00:03:28,792 --> 00:03:30,002
O yapamıyor.

39
00:03:35,215 --> 00:03:37,676
Onun ayakları dallara tutunacak biçimde yapılmış.

40
00:03:38,886 --> 00:03:40,012
Kuma uygun değil.

41
00:03:54,943 --> 00:04:00,616
Ama bu bahtsız bedevi önemli bir görev için kum tepelerini dolaşıyor.

42
00:04:03,827 --> 00:04:05,287
Kendine...

43
00:04:06,246 --> 00:04:09,249
...bir eş bulabilmek.

44
00:04:17,423 --> 00:04:20,093
Kumda seyahat havadan çok kolay.

45
00:04:26,183 --> 00:04:28,977
Bağırtlaklar kum tepelerindeki yaşama çok uyumludur.

46
00:04:30,729 --> 00:04:32,564
Ama burada içecek bir şey yok.

47
00:04:35,692 --> 00:04:40,656
Bu minik kuşlar su bulmak için her gün büyük bir yolculuğa çıkıyor.

48
00:04:49,748 --> 00:04:51,375
80 kilometre uzakta...

49
00:04:53,502 --> 00:04:55,712
...başka bir dünyaya geliyorlar.

50
00:04:59,842 --> 00:05:02,386
İri ve aç avcıların olduğu bir dünyaya.

51
00:05:12,729 --> 00:05:14,648
Buraya gelen tüm bağırtlaklar gibi...

52
00:05:16,191 --> 00:05:17,734
...bu erkeğin de su içmesi gerek.

53
00:05:33,500 --> 00:05:35,460
O da bekliyor.

54
00:05:47,723 --> 00:05:49,683
Hızlıca su içmesine yetecek zamanı bekliyor.

55
00:06:06,033 --> 00:06:11,121
Erkek, kum tepeleri arasındaki kayalarda yuva yapmış partnerinin yanına dönüyor.

56
00:06:14,249 --> 00:06:16,877
Bu sadık çift bir diğeri su içmeye gidebilsin diye

57
00:06:17,794 --> 00:06:19,838
sırayla yumurtaların üzerine yatıyorlar.

58
00:06:24,092 --> 00:06:26,970
Ama hayat daha da karmaşıklaşmak üzere.

59
00:06:29,348 --> 00:06:31,099
Yumurtaları çatlamak üzere.

60
00:06:32,017 --> 00:06:36,355
Yeni doğmuş yavrular suya ihtiyaç duyacak yoksa güneşte ölecekler.

61
00:06:44,613 --> 00:06:49,326
Gün ortasında serinliği sağlamak bir ölüm kalım meselesi hâline gelmiş.

62
00:06:53,288 --> 00:06:56,416
Bu defa bukalemun uyum sağlamaya daha uygun...

63
00:07:00,212 --> 00:07:03,966
...güneş ışıklarını yansıtmak için cildini beyaza çeviriyor.

64
00:07:17,479 --> 00:07:23,235
Ama kürek burunlu kertenkele havalı hareketleriyle

65
00:07:24,361 --> 00:07:26,530
her zaman bir adım önde.

66
00:07:38,166 --> 00:07:42,171
Kum yüzeyi sıcaklığı kavurucu 70 dereceye kadar çıkabiliyor.

67
00:07:43,922 --> 00:07:47,676
Ama bir santim yukarısı on derece daha soğuk.

68
00:07:49,178 --> 00:07:52,764
Yani büyük ayaklarını kaldırarak sıcaktan kolayca kurtulabiliyor.

69
00:08:00,856 --> 00:08:02,399
Çok sıcak olunca da...

70
00:08:03,483 --> 00:08:06,904
...o kürek burun tam bir cankurtaran oluyor.

71
00:08:11,408 --> 00:08:15,370
20 santimetre aşağısı, konforlu 30 derece sıcaklıkta.

72
00:08:21,627 --> 00:08:25,255
Bu örümcek yaban arısı sıcaktan etkilenmiyor.

73
00:08:27,508 --> 00:08:32,304
Hassas anteniyle kumda saklanan canlıları tespit edebiliyor.

74
00:08:51,990 --> 00:08:53,825
Bir ataş kadar boyu var

75
00:08:53,909 --> 00:08:58,705
ama avını çıkarmak için iki kovadan fazla kum kazabilir.

76
00:09:12,344 --> 00:09:14,096
Bir altın tekerlek örümceği.

77
00:09:19,184 --> 00:09:21,228
Yaban arısının iğnesi felç edecek.

78
00:09:23,313 --> 00:09:25,524
Örümceğin sokması da öldürücü.

79
00:09:30,946 --> 00:09:35,784
Bu çöl gladyatörleri kapıştığında örümcek nadiren galip gelir.

80
00:09:43,417 --> 00:09:44,585
Ama onun da...

81
00:09:46,295 --> 00:09:48,881
...inanılmaz bir çıkış stratejisi vardır.

82
00:10:01,435 --> 00:10:03,145
Yaban arısının görüş açısından...

83
00:10:09,026 --> 00:10:10,652
...ve tehlikeden uzaklaşır.

84
00:10:17,409 --> 00:10:18,619
Neredeyse.

85
00:10:22,456 --> 00:10:23,665
İkindi vaktinde...

86
00:10:24,708 --> 00:10:26,293
...kum tepeleri terk edilmiş.

87
00:10:27,461 --> 00:10:30,881
Hava sıcaklığı 50 derecelere çıkmış.

88
00:10:36,470 --> 00:10:39,598
Sıcak akşama doğru azalmaya başlıyor.

89
00:10:43,268 --> 00:10:48,023
Bu da genç babunların tepelerin kenarına yolculuk etmesine yetiyor.

90
00:10:52,694 --> 00:10:53,987
Oyuncu ve meraklı...

91
00:10:56,615 --> 00:10:58,450
...ama ziyaretçi istemiyorlar.

92
00:11:06,458 --> 00:11:08,585
Çöl yağmur kurbağaları gece çıkar.

93
00:11:10,546 --> 00:11:13,382
Onları uyandırmak tehlikelidir.

94
00:11:19,471 --> 00:11:21,306
Sadece golf topu boyutundalar...

95
00:11:24,560 --> 00:11:25,644
...ama tafralarından geçilmiyor.

96
00:11:40,784 --> 00:11:43,203
Gündüz canlıları yerlerini

97
00:11:43,537 --> 00:11:47,332
gece vardiyasına bırakmadan hâlâ biraz şekerleme yapacak vakit var.

98
00:11:55,215 --> 00:11:56,633
Karanlık çökerken...

99
00:11:57,926 --> 00:11:59,261
...ısı da düşüyor.

100
00:12:04,683 --> 00:12:06,602
Çöl daha kalabalıklaşıyor.

101
00:12:07,352 --> 00:12:09,146
Ve gürültüler artıyor.

102
00:12:15,319 --> 00:12:16,904
Yorgunlar için ninni.

103
00:12:20,657 --> 00:12:23,202
Gece hayvanları için uyanma çağrısı.

104
00:12:26,163 --> 00:12:29,249
Avcılar için de yemek zili.

105
00:12:33,670 --> 00:12:38,050
Peçeli baykuş kum tepelerini tarar ve minik avların sesini dinler.

106
00:12:44,264 --> 00:12:46,183
Ama daha sinsi bir avcı...

107
00:12:47,392 --> 00:12:48,769
...aşağılarda dolaşmaktadır.

108
00:12:52,856 --> 00:12:53,941
Kumun altında...

109
00:12:55,192 --> 00:12:56,401
...yüzmektedir.

110
00:13:06,119 --> 00:13:08,205
Çölün köpek balığı.

111
00:13:20,843 --> 00:13:22,719
Namib altın köstebeği.

112
00:13:24,721 --> 00:13:28,433
Tamamen kör ve bir yumurtadan daha ufaktırlar.

113
00:13:35,232 --> 00:13:39,319
Büyük kafatası çanak anten görevi yapıyor

114
00:13:39,403 --> 00:13:41,697
ve termitlerin hafif gürültülerini dinliyor.

115
00:13:43,866 --> 00:13:46,118
Bir gecede 60 tane yakalayabilirse...

116
00:13:47,452 --> 00:13:49,872
...onun yiyecek ve su ihtiyacını karşılıyorlar.

117
00:13:53,292 --> 00:13:56,128
Birçok diğer gece hayvanı beslenme çılgınlığına katılıyor.

118
00:14:04,720 --> 00:14:10,517
Uykucu kurbağa bir termit yok ediciye dönüşüyor.

119
00:14:21,403 --> 00:14:23,989
Ama termitler de karşılık veriyor.

120
00:14:31,747 --> 00:14:34,875
Ve o koca kafa da onlardan kurtulmayı zorlaştırıyor.

121
00:14:54,436 --> 00:14:58,273
Kum, köstebeğin ısıran termitlerden ve diğer görünmez tehlikelerden

122
00:15:05,155 --> 00:15:07,115
kaçmasının tek yolu.

123
00:15:25,717 --> 00:15:26,844
Sabahın erken saati.

124
00:15:29,263 --> 00:15:32,391
Bukalemun açlıktan ölmüş ve donuyor.

125
00:15:34,977 --> 00:15:39,398
Isınmak için bedeninin güneş gören yanını karartıyor.

126
00:15:46,196 --> 00:15:48,282
Yani böcekler çıktığı anda...

127
00:15:52,119 --> 00:15:54,621
...bukalemun hazır oluyor.

128
00:16:06,800 --> 00:16:07,843
Çaylak hatası.

129
00:16:13,348 --> 00:16:17,352
Bu böcek türünün tadı çok berbat.

130
00:16:17,436 --> 00:16:20,272
Hiçbir bukalemun aynı hatayı iki kez yapmaz.

131
00:16:29,948 --> 00:16:33,118
Bu ekin kurdunun önünde inanılmaz bir yolculuk var.

132
00:16:36,663 --> 00:16:43,295
350 metrelik kum, şişe kapağı kadar bir böcek için kolay bir tırmanış değil.

133
00:16:47,216 --> 00:16:48,759
Ama çabaya değer.

134
00:16:53,764 --> 00:16:57,309
Bazı özel sabahlarda tepelerin üzeri sisle örtülü oluyor.

135
00:17:02,105 --> 00:17:04,983
Tam bu minik böceğin beklediği şey.

136
00:17:08,819 --> 00:17:12,782
Sırtındaki gamzeli noktalar buharın orada sıvılaşarak...

137
00:17:17,871 --> 00:17:19,665
...ağzına gelmesine yardımcı oluyor.

138
00:17:26,003 --> 00:17:29,132
Yani havadan su elde ediyor.

139
00:17:37,474 --> 00:17:40,102
Neredeyse yarı ağırlıklarında su içebilirler.

140
00:17:43,772 --> 00:17:45,524
Tepeden aşağı inen böcekler...

141
00:17:47,025 --> 00:17:49,653
...yukarı çıkanlardan çok daha sulular.

142
00:17:55,951 --> 00:17:59,079
Bukalemun bazıları gibi bu hayata çok uygun olmayabilir.

143
00:17:59,663 --> 00:18:01,748
Ama onları yenemiyorsanız...

144
00:18:03,208 --> 00:18:04,376
...yersiniz.

145
00:18:24,938 --> 00:18:26,982
Bağırtlak yavruları yumurtadan çıkıyor.

146
00:18:29,568 --> 00:18:33,238
Hafif sabah güneşine rağmen annelerinin gölgesine ihtiyaçları var.

147
00:18:35,991 --> 00:18:39,411
Yakında o kadar sıcak olacak ki susuzluktan ölecekler.

148
00:18:43,540 --> 00:18:45,334
Tek umutları babaları.

149
00:18:48,795 --> 00:18:52,424
O, daha az büyük avcının olduğu yeni bir su alanı bulmuş.

150
00:18:54,927 --> 00:18:56,428
Ama o kadar küçük bir kuş için...

151
00:18:58,764 --> 00:19:02,059
...zarif devlerle pazarlık yapmak bile çok zordur.

152
00:19:20,035 --> 00:19:23,247
Yavrularına su taşımak daha da zor olacak.

153
00:19:34,216 --> 00:19:35,342
Bir çakır kuşu...

154
00:19:36,385 --> 00:19:38,053
...susayanları avlamak için gelmiş.

155
00:20:03,120 --> 00:20:07,457
Babaları, yavrularını kurtarmak için kendini riske atıyor.

156
00:20:23,015 --> 00:20:25,559
Karnındaki özel emici tüyleri sayesinde

157
00:20:25,642 --> 00:20:29,938
erkek bağırtlak bir shot kadehini doldurabilecek kadar suyu emebilir.

158
00:20:35,110 --> 00:20:37,237
Bunu yavrularına taşımaya hazır.

159
00:20:54,213 --> 00:20:57,674
Eve ulaşmak için iki saat ağır yükle uçacak.

160
00:21:07,142 --> 00:21:08,477
Tam vaktinde.

161
00:21:10,771 --> 00:21:14,525
Yavrular ilk sularını babalarının tüylerinden içiyor.

162
00:21:18,320 --> 00:21:22,449
İki ay boyunca aynı yolculuğu her gün yapacak.

163
00:21:22,533 --> 00:21:24,535
Ta ki yavrular uçabilene kadar.

164
00:21:37,506 --> 00:21:40,467
Bukalemunun görevi onu bir Nara çalısına getirdi.

165
00:21:42,052 --> 00:21:43,929
Gölge bulmak için çok uygun bir yer.

166
00:21:47,391 --> 00:21:49,893
Ve biraz şansla...

167
00:21:51,144 --> 00:21:52,187
...bir dişi bulmak için de.

168
00:21:57,818 --> 00:21:59,903
Bu o an olabilir mi?

169
00:22:09,162 --> 00:22:12,040
Hislerini göstermek için renk değiştiriyor...

170
00:22:17,546 --> 00:22:19,089
...ve dans ediyor.

171
00:22:43,906 --> 00:22:47,034
Görünüşe göre erkek tam istediği gibi değil.

172
00:22:50,913 --> 00:22:53,290
Ama burada eş bulmak oldukça zor.

173
00:22:54,750 --> 00:22:56,418
O yüzden artık iş görecek.

174
00:23:04,843 --> 00:23:06,386
Orada fazla takılmıyor.

175
00:23:09,598 --> 00:23:11,433
Yakında yumurtlayacak.

176
00:23:15,771 --> 00:23:17,314
Erkeği tatmin olmuş ancak...

177
00:23:18,857 --> 00:23:20,234
...bitkin hâlde bırakıyor.

178
00:23:32,788 --> 00:23:35,916
55 milyon yıl süren evrim

179
00:23:35,999 --> 00:23:40,170
en inanılmaz çöl adaptasyonlarını ortaya çıkardı.

180
00:23:44,675 --> 00:23:46,593
Direnç ve zekâları sayesinde...

181
00:23:47,803 --> 00:23:53,225
...minik hayvanlar Namibya'nın ıssız kum tepelerinde zafere ulaşıyor.

182
00:24:01,859 --> 00:24:07,781
Aylarca kum altında gömülü kaldıktan sonra golf topu tutacağından ufak bebek çıkıyor.

183
00:24:14,454 --> 00:24:16,957
Bukalemunun mirası devam ediyor.

184
00:24:20,002 --> 00:24:22,129
Önünde bir sürü zorluk var.

185
00:24:23,755 --> 00:24:27,759
En iyisi yavaş adımlarla ilerlemek.

186
00:25:11,470 --> 00:25:13,472
Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher