1
00:00:07,341 --> 00:00:09,843
Onze aarde is zo indrukwekkend...

2
00:00:10,677 --> 00:00:13,680
...dat je de kleine dingen soms over het hoofd ziet.

3
00:00:15,766 --> 00:00:20,562
Maar als je goed kijkt, ontdek je een onbekende wereld.

4
00:00:22,648 --> 00:00:24,983
Waarin nietige helden...

5
00:00:26,485 --> 00:00:27,819
...en kleine monsters...

6
00:00:28,987 --> 00:00:31,406
...superkrachten nodig hebben...

7
00:00:34,618 --> 00:00:40,040
...om zich staande te houden, tegen alle verwachtingen in.

8
00:00:58,141 --> 00:01:01,520
Koraalriffen zijn ontzettend rijk aan diversiteit.

9
00:01:01,603 --> 00:01:03,021
VERTELD DOOR PAUL RUDD

10
00:01:05,190 --> 00:01:09,319
Ze herbergen enorme scholen vissen en prachtige wezens.

11
00:01:13,031 --> 00:01:16,493
Maar eronder ligt een miniatuurmetropool...

12
00:01:19,830 --> 00:01:23,250
...boordevol buitengewone kleine wezens.

13
00:01:27,129 --> 00:01:32,092
Al zijn deze dieren klein, ze verrichten noodzakelijk werk.

14
00:01:35,387 --> 00:01:38,390
En ze hebben het nu drukker dan ooit.

15
00:01:40,684 --> 00:01:44,897
Eén keer per jaar is er in het rif een groot voortplantingsevenement...

16
00:01:45,772 --> 00:01:48,025
...om de toekomst ervan te verzekeren.

17
00:01:50,277 --> 00:01:53,780
Maar kleine vissen hebben het niet makkelijk in een groot rif.

18
00:01:56,658 --> 00:02:03,290
Ze moeten enorme obstakels overwinnen om hun koraalstad in leven te houden.

19
00:02:06,668 --> 00:02:10,839
RIF

20
00:02:15,511 --> 00:02:19,723
Het koraalrif is net zo complex en druk als elke andere stad.

21
00:02:23,227 --> 00:02:27,564
Elke dag begint druk en rumoerig.

22
00:02:30,817 --> 00:02:36,323
Het geroep van de bewoners klinkt als een opzwepend onderwaterkoor...

23
00:02:39,576 --> 00:02:41,495
...van knallende spieren...

24
00:02:43,288 --> 00:02:44,706
...krakende klauwen...

25
00:02:46,083 --> 00:02:47,501
...en ratelende tanden.

26
00:02:53,507 --> 00:02:58,220
Alleen een gezond rif met een bloeiende populatie kleine wezens...

27
00:02:58,887 --> 00:03:00,389
...zingt zo hard.

28
00:03:09,815 --> 00:03:13,193
De helft van de vissen zijn niet groter dan een flessendop.

29
00:03:17,447 --> 00:03:20,075
Maar er is veel vraag naar hun diensten.

30
00:03:28,834 --> 00:03:31,128
Een schildpad komt aan bij de wasstraat.

31
00:03:33,005 --> 00:03:34,673
Voor een poetsbeurt.

32
00:03:49,688 --> 00:03:53,317
De klus is te groot voor een enkel klein slijmvisje.

33
00:03:57,988 --> 00:04:02,284
Hij krijgt hulp van een team bedreven in het verwijderen van algen.

34
00:04:18,550 --> 00:04:21,970
Een gezin van clownvissen maakt hun anemoonhuis schoon.

35
00:04:25,724 --> 00:04:28,936
Maar weinig roofdieren wagen zich tussen de tentakels.

36
00:04:31,438 --> 00:04:36,485
Maar clownvissen kunnen er permanent wonen dankzij hun beschermende slijmvlies.

37
00:04:42,699 --> 00:04:46,578
In ruil houden ze de anemoon schoon en voorzien ze hem van zuurstof.

38
00:04:51,792 --> 00:04:56,255
Het mannetje moet voor 500 goed weggestopte eitjes zorgen.

39
00:04:58,131 --> 00:05:00,843
Elk nog geen rijstkorrel groot.

40
00:05:05,514 --> 00:05:08,600
Als ze uitkomen tijdens de voorplantingsnacht...

41
00:05:08,684 --> 00:05:11,520
...hebben ze de beste overlevingskansen.

42
00:05:17,609 --> 00:05:20,028
Ondertussen zijn ze veilig.

43
00:05:21,613 --> 00:05:24,616
Dit is een van de veiligste huizen in het rif.

44
00:05:26,785 --> 00:05:28,662
En het gezin is altijd dichtbij.

45
00:05:33,208 --> 00:05:36,837
Er is hier altijd wel een grotere vis.

46
00:05:43,760 --> 00:05:45,762
De koraalbaars.

47
00:06:02,946 --> 00:06:05,949
Rifbaarsjes verbergen zich tussen het koraal...

48
00:06:07,826 --> 00:06:09,661
...onbereikbaar voor de baars.

49
00:06:12,664 --> 00:06:14,499
Maar die geeft niet op.

50
00:06:16,001 --> 00:06:19,296
Hij haalt er iemand bij om een handje te helpen.

51
00:06:25,969 --> 00:06:28,847
Een octopus lijkt een onwaarschijnlijke bondgenoot.

52
00:06:30,682 --> 00:06:33,393
Maar samen vormen ze een dodelijk team.

53
00:06:37,439 --> 00:06:40,359
De baars gaat in camouflagemodus...

54
00:06:41,818 --> 00:06:43,946
...en de jacht kan beginnen.

55
00:07:00,754 --> 00:07:02,965
De rifbaarsjes zitten in de knoei.

56
00:07:15,769 --> 00:07:17,980
De koraalbaars vindt hun schuilplaats.

57
00:07:19,815 --> 00:07:21,900
En signaleert dat door te verbleken.

58
00:07:30,075 --> 00:07:31,285
Tentakels zakken.

59
00:07:32,578 --> 00:07:34,121
Vissen raken in paniek.

60
00:07:35,622 --> 00:07:37,791
Recht in de muil van de koraalbaars.

61
00:07:43,338 --> 00:07:44,923
Een afschuwelijke keuze.

62
00:07:46,633 --> 00:07:50,679
Als ze blijven zitten, zijn ze een makkelijke prooi voor de octopus.

63
00:07:52,347 --> 00:07:53,432
Als ze vluchten...

64
00:07:55,017 --> 00:07:57,686
...worden ze verorberd door de koraalbaars.

65
00:08:05,027 --> 00:08:06,612
Ontsnappen is onmogelijk.

66
00:08:08,071 --> 00:08:11,283
Soms is terugvechten de enige optie.

67
00:08:18,957 --> 00:08:21,293
De rifbaarsjes belagen de octopus...

68
00:08:22,669 --> 00:08:24,296
...om hem te verjagen.

69
00:08:29,134 --> 00:08:33,013
Maar de commotie trekt nog grotere vissen aan.

70
00:08:41,063 --> 00:08:43,899
Een kans voor de kleine vissen om te ontsnappen.

71
00:08:50,948 --> 00:08:52,616
Nu er haaien rondcirkelen...

72
00:08:55,035 --> 00:08:58,872
...is het opeens ieder voor zich.

73
00:09:04,670 --> 00:09:06,088
Tot daar het teamwerk.

74
00:09:16,640 --> 00:09:19,059
Grote haaien laten kleine vissen ongemoeid.

75
00:09:22,104 --> 00:09:27,943
Maar doordat ze andere rovers afschrikken, kunnen de kleine dieren weer aan het werk.

76
00:09:32,865 --> 00:09:35,075
Grazers houden het rif algenvrij.

77
00:09:39,121 --> 00:09:41,748
Zodat het langzaam groeiende koraal gedijt.

78
00:09:47,629 --> 00:09:51,675
Koraal bestaat eigenlijk uit kolonies van kleine dieren.

79
00:09:53,468 --> 00:09:59,516
Elk met microscopisch kleine plantencellen die licht omzetten in voedsel.

80
00:10:02,644 --> 00:10:06,648
Het hele rif is gestoeld op deze geweldige samenwerking.

81
00:10:10,819 --> 00:10:14,198
Deze miljarden kleine levens...

82
00:10:15,782 --> 00:10:18,994
...vormen samen de grootste levende structuren op aarde.

83
00:10:26,668 --> 00:10:28,879
Maar de koraalsteden zijn broos.

84
00:10:32,090 --> 00:10:34,301
Kwetsbaar voor opwarmende zeeën...

85
00:10:35,969 --> 00:10:37,179
...vervuiling...

86
00:10:38,222 --> 00:10:39,348
...overbevissing...

87
00:10:40,516 --> 00:10:42,601
...en vijanden.

88
00:10:46,396 --> 00:10:48,690
Honderden buisvormige poten.

89
00:10:52,444 --> 00:10:54,655
Gewapend met giftige stekels.

90
00:11:02,788 --> 00:11:03,997
Een monsterlijke...

91
00:11:04,915 --> 00:11:06,124
...koraaletende...

92
00:11:07,084 --> 00:11:09,503
...doornenkroon.

93
00:11:13,632 --> 00:11:16,927
Hij kan elk jaar honderden koralen verslinden.

94
00:11:20,722 --> 00:11:22,933
En hij is niet alleen.

95
00:11:24,101 --> 00:11:26,103
Ze zijn met een heel leger...

96
00:11:27,479 --> 00:11:30,607
...en vernietigen de woonplaats van alle kleine wezens.

97
00:11:38,866 --> 00:11:41,285
Niet iedereen is zich bewust van de dreiging.

98
00:11:42,703 --> 00:11:47,332
De bewoners van het rif maken zich klaar om zich voort te planten.

99
00:11:48,750 --> 00:11:50,377
En ze zoeken eten.

100
00:11:55,966 --> 00:11:59,178
De meest complexe ogen in het dierenrijk.

101
00:12:00,596 --> 00:12:03,807
Met vier keer zoveel lichtgevoelige cellen als de mens...

102
00:12:05,142 --> 00:12:10,147
...ziet de bidsprinkhaankreeft de wereld in een heel ander licht.

103
00:12:14,026 --> 00:12:19,740
Ze is niet groter dan een tube tandpasta, maar verre van weerloos.

104
00:12:22,743 --> 00:12:28,790
Ze kan even snel uithalen als een kogel van negen millimeter.

105
00:12:30,626 --> 00:12:33,629
Het gaat zo snel dat water erdoor verdampt.

106
00:12:39,176 --> 00:12:41,512
En kan zelfs een lichtflits veroorzaken.

107
00:12:50,854 --> 00:12:53,982
Maar zelfs zwaarbewapende kreeften moeten ergens schuilen.

108
00:12:58,445 --> 00:13:01,448
Haar hol, en kinderkamer in wording.

109
00:13:03,700 --> 00:13:05,327
Na de renovatie.

110
00:13:12,543 --> 00:13:14,378
Er komt al een mannetje langs...

111
00:13:16,213 --> 00:13:20,801
...op zoek naar een partner, of naar een thuis om in te pikken.

112
00:13:27,766 --> 00:13:28,809
Hoe dan ook...

113
00:13:30,602 --> 00:13:33,856
...haar vuisten laten er geen twijfel over bestaan...

114
00:13:37,276 --> 00:13:39,403
...dat ze geen gasten ontvangt.

115
00:13:44,616 --> 00:13:47,786
Maar het is gevaarlijk om hier onbeschut rond te dolen.

116
00:14:01,341 --> 00:14:02,801
Een vraatzuchtig roofdier.

117
00:14:08,599 --> 00:14:09,933
Zo groot als een...

118
00:14:12,227 --> 00:14:13,228
...theekopje.

119
00:14:16,690 --> 00:14:18,525
Een dwerginktvis.

120
00:14:19,484 --> 00:14:23,322
Hij moet groeien om zich te kunnen voortplanten.

121
00:14:24,364 --> 00:14:26,658
En dus moet hij veel eten.

122
00:14:29,494 --> 00:14:32,331
Maar hij is zelf een kwetsbaar doelwit.

123
00:14:34,750 --> 00:14:39,421
Hij moet dus jagen zonder zelf opgejaagd te worden.

124
00:14:42,174 --> 00:14:47,012
Deze meestervermommer kan de kleur en textuur van zijn huid aanpassen...

125
00:14:48,764 --> 00:14:52,476
...om roofdieren en prooien te slim af te zijn.

126
00:15:02,611 --> 00:15:06,156
Hij leeft nog geen jaar, dus hij moet snel groeien...

127
00:15:07,241 --> 00:15:09,576
...en zowat alles opeten wat beweegt.

128
00:15:14,790 --> 00:15:17,376
Deze bokserkrab probeert plankton te vangen.

129
00:15:19,920 --> 00:15:24,174
Hij lijkt zich niet bewust van het dreigende gevaar.

130
00:15:33,475 --> 00:15:34,893
Een pijnlijke vergissing.

131
00:15:38,772 --> 00:15:42,568
Deze krab houdt minuscule, stekende anemonen vast.

132
00:15:44,278 --> 00:15:47,322
Kleine tasers om roofdieren af te weren.

133
00:15:51,493 --> 00:15:56,456
Ze zijn zo effectief dat rivalen alles doen om ze te pakken te krijgen.

134
00:16:05,048 --> 00:16:07,092
Het gevecht is opvallend teder.

135
00:16:10,387 --> 00:16:13,015
Geen van beiden wil de anemonen beschadigen.

136
00:16:17,978 --> 00:16:23,192
De rivaal pakt zijn prijs voorzichtig af van zijn geïmmobiliseerde tegenstander.

137
00:16:32,326 --> 00:16:34,161
Nu hebben ze er elk een.

138
00:16:34,244 --> 00:16:39,166
Ze zullen ze splitsen om weer een volledig paar handschoenen te kweken.

139
00:16:45,005 --> 00:16:48,467
Anemonen bieden allerlei kleine wezens bescherming.

140
00:16:52,137 --> 00:16:54,139
Doorzichtige anemoongarnalen.

141
00:16:56,141 --> 00:16:58,101
Ze leven samen met de clownvissen.

142
00:17:01,772 --> 00:17:03,982
Ze zijn maar een paperclip groot...

143
00:17:06,443 --> 00:17:10,280
...maar dapper genoeg om zaken te doen met de grote vissen.

144
00:17:19,289 --> 00:17:22,917
De garnalen promoten hun diensten door te schommelen.

145
00:17:26,880 --> 00:17:29,007
En als de klant een roofdier is...

146
00:17:31,552 --> 00:17:35,264
...zetten ze hun verkooppraatje extra kracht bij...

147
00:17:35,347 --> 00:17:36,974
...door te klappen.

148
00:17:53,824 --> 00:17:58,829
Als ze er zeker van is dat het veilig is, gaat de kleine garnaal aan het werk.

149
00:18:00,539 --> 00:18:02,416
Ze verwijdert dode huid...

150
00:18:03,667 --> 00:18:07,796
...ruimt parasieten op en maakt de kieuwen schoon.

151
00:18:16,763 --> 00:18:20,934
Ze waagt zich zelfs op de kaken, voor de gebitsverzorging.

152
00:18:26,899 --> 00:18:30,277
De gezondheidsdiensten van deze kleine schoonmakers...

153
00:18:30,360 --> 00:18:33,864
...zijn essentieel om de grote vissen in topvorm te houden.

154
00:18:39,953 --> 00:18:44,833
In het hele rif wordt de voortplanting voorbereid.

155
00:18:50,756 --> 00:18:53,634
De kinderkamer van de kreeft is bijna af.

156
00:18:57,638 --> 00:19:01,683
Ze heeft wel drie kilo puin verplaatst om hem te beveiligen.

157
00:19:06,480 --> 00:19:12,194
En haar nooduitgangen vrijgemaakt, om haar vijanden te misleiden.

158
00:19:15,155 --> 00:19:20,452
Haar bouwproject is zo omvangrijk dat ook anderen hier een thuis vinden.

159
00:19:25,249 --> 00:19:29,086
Maar een van haar buren is problematischer.

160
00:19:34,091 --> 00:19:35,384
Een lipvis.

161
00:19:36,468 --> 00:19:39,096
Een van de weinige vissen die gereedschap gebruikt.

162
00:19:41,807 --> 00:19:44,935
Hij heeft zelfs een aambeeld om schelpen te kraken.

163
00:19:53,068 --> 00:19:55,404
Hij zal niet snel een kreeft opeten.

164
00:19:58,156 --> 00:20:01,827
Maar hij is zo onbesuisd dat hij haar huis zou kunnen vernielen.

165
00:20:05,581 --> 00:20:09,418
Om eten te vinden, verplaatst hij enorme stapels puin.

166
00:20:20,971 --> 00:20:22,306
Hij heeft wat hij wou.

167
00:20:24,641 --> 00:20:28,520
Maar de bouw van haar kinderkamer loopt nu ver achter op schema.

168
00:20:32,900 --> 00:20:37,487
Naarmate de dag ten einde loopt, wordt het drukker in het rif.

169
00:20:43,702 --> 00:20:46,121
De clownviseitjes komen bijna uit.

170
00:20:52,920 --> 00:20:55,130
En de poetslipvissen zijn druk bezig.

171
00:20:58,258 --> 00:21:00,177
Ze zijn maar een vinger lang...

172
00:21:00,260 --> 00:21:03,555
...maar goed te herkennen aan hun zwarte en blauwe strepen.

173
00:21:17,569 --> 00:21:21,156
Maar ze zijn niet allemaal zo vriendelijk als ze lijken.

174
00:21:27,162 --> 00:21:28,580
Een slijmvis.

175
00:21:32,626 --> 00:21:36,547
Deze oplichter vermomt zich als een poetslipvis...

176
00:21:36,630 --> 00:21:38,841
...en voegt zich ongemerkt bij hen.

177
00:21:44,972 --> 00:21:46,515
Maar niet om te poetsen.

178
00:21:54,439 --> 00:21:57,985
Door langs de nietsvermoedende vissen te scheren...

179
00:22:01,154 --> 00:22:03,574
...steelt hij een maaltijd van schubben.

180
00:22:13,750 --> 00:22:19,506
En voor zijn slachtoffers iets doorhebben, is de slinkse bedrieger alweer verdwenen.

181
00:22:20,924 --> 00:22:22,176
Terug in zijn hol.

182
00:22:25,554 --> 00:22:29,975
Veel kleine dieren moeten hier wel undercover opereren om te overleven.

183
00:22:34,605 --> 00:22:37,941
Het heeft de inktvis geholpen om in leven te blijven...

184
00:22:39,318 --> 00:22:40,777
...en zich te voeden.

185
00:22:47,868 --> 00:22:50,537
Na elke geslaagde jachtpoging wordt hij groter.

186
00:22:58,712 --> 00:23:00,714
Dit vrouwtje lijkt onder de indruk.

187
00:23:01,381 --> 00:23:05,219
En voor één keer is eten niet zijn grootste prioriteit.

188
00:23:13,685 --> 00:23:16,522
De bidsprinkhaankreeft heeft haar huis opgelapt.

189
00:23:21,527 --> 00:23:22,778
Ze heeft opgeruimd.

190
00:23:24,905 --> 00:23:27,032
Zodat alles een plekje heeft.

191
00:23:29,785 --> 00:23:31,954
En ze heeft de puntjes op de i gezet.

192
00:23:43,715 --> 00:23:47,511
Ze is eindelijk klaar om een gast te ontvangen.

193
00:24:00,816 --> 00:24:04,069
Net nu het rif klaar is voor het evenement van het jaar...

194
00:24:04,945 --> 00:24:06,864
...komen de koraaldoders eraan.

195
00:24:15,497 --> 00:24:17,916
Horden doornenkronen.

196
00:24:26,216 --> 00:24:30,429
Ze duwen hun maag naar buiten om het levende weefsel te verteren.

197
00:24:33,682 --> 00:24:36,602
Alleen het witte geraamte blijft achter.

198
00:24:49,114 --> 00:24:52,409
De rifbewoners lijken weinig te kunnen doen...

199
00:24:52,492 --> 00:24:57,706
...om te verhinderen dat de zwerm zeesterren alle koralen verzwelgt.

200
00:25:08,675 --> 00:25:12,638
Het huis van deze kleine krab is de volgende gang.

201
00:25:22,564 --> 00:25:24,775
Hoezeer ze ook haar best doet...

202
00:25:26,777 --> 00:25:29,613
...de zeester is bijna ondoordringbaar.

203
00:25:34,284 --> 00:25:36,745
Maar de zachte onderkant van zijn stekels...

204
00:25:38,580 --> 00:25:40,249
...is zijn achilleshiel.

205
00:25:44,253 --> 00:25:46,213
Deze ene kleine krab...

206
00:25:47,339 --> 00:25:49,007
...haalt een monster neer.

207
00:26:09,736 --> 00:26:13,407
Slag leveren met krabben is de pijn gewoon niet waard.

208
00:26:24,418 --> 00:26:29,756
Doordat de kleine wezens van deze diverse habitat allemaal hun rol spelen...

209
00:26:31,216 --> 00:26:37,431
...blijven de koraalriffen gezond en opgewassen tegen de vele dreigingen.

210
00:26:44,938 --> 00:26:48,942
Zelfs de beschadigde gebieden kunnen opnieuw aangroeien.

211
00:26:55,032 --> 00:27:00,913
Eén keer per jaar zijn zowel het tij als de temperatuur perfect.

212
00:27:08,795 --> 00:27:10,380
Vannacht gebeurt het.

213
00:27:11,715 --> 00:27:14,801
Het rif plant zichzelf voort.

214
00:27:22,017 --> 00:27:26,480
Een kleine poliep, niet groter dan een peperkorrel.

215
00:27:28,440 --> 00:27:33,654
Eén pakketje met alle benodigdheden om babykoralen te maken.

216
00:27:37,241 --> 00:27:39,034
Het koraal paait.

217
00:27:42,746 --> 00:27:45,541
Veel andere kleine rifdieren planten zich ook voort.

218
00:27:48,335 --> 00:27:50,921
De dwerginktvis heeft een partner.

219
00:27:56,093 --> 00:27:59,972
Zij moet hun eieren nu veilig in het koraal wegstoppen.

220
00:28:03,934 --> 00:28:06,103
Ook de bidsprinkhaankreeft heeft eitjes.

221
00:28:07,229 --> 00:28:08,480
Wel 20.000.

222
00:28:16,238 --> 00:28:18,740
En na een laatste beurt van papa...

223
00:28:21,493 --> 00:28:25,038
...drijven honderden clownvislarven weg.

224
00:28:35,215 --> 00:28:39,386
Door samen te paaien worden zo veel mogelijk levens...

225
00:28:40,429 --> 00:28:42,764
...veilig weggevoerd met het tij.

226
00:28:52,107 --> 00:28:55,152
Al snel ontstaan nieuwe wonderen.

227
00:29:00,908 --> 00:29:07,497
Een pasgeboren inktvis, een pinda groot, begint aan zijn avontuur in de oceaan.

228
00:29:13,795 --> 00:29:19,468
En misschien wel het allerbelangrijkste: een koraalpoliep van één millimeter.

229
00:29:25,265 --> 00:29:27,351
Aangetrokken door het geluid van het rif.

230
00:29:36,193 --> 00:29:39,738
Deze kleine steen zal uitgroeien tot een machtig koraal.

231
00:29:41,865 --> 00:29:46,745
En helpen de toekomst veilig te stellen van alle bewoners van deze koraalstad.

232
00:30:29,913 --> 00:30:31,915
Vertaling: Len Van Renterghem