1
00:01:20,600 --> 00:01:22,400
Zabójstwo Rohweddera
2
00:01:22,480 --> 00:01:26,400
to była zbrodnia doskonała.
3
00:01:26,480 --> 00:01:28,720
Sposób, w jaki go dokonano…
4
00:01:29,360 --> 00:01:30,600
A teraz,
5
00:01:31,880 --> 00:01:35,160
30 lat później,
sprawa wciąż pozostaje niewyjaśniona.
6
00:01:47,320 --> 00:01:51,560
Trzeba uważać, żeby nie popaść w podziw.
7
00:01:51,640 --> 00:01:55,200
Zamach zaplanowano
z morderczą i bezwzględną precyzją.
8
00:01:59,240 --> 00:02:01,600
Niektóre szczegóły nie pasują
9
00:02:01,680 --> 00:02:05,080
do tej chłodnej i precyzyjnej kalkulacji.
10
00:02:06,000 --> 00:02:09,640
Miejsce zbrodni, pora zamachu,
drogi ucieczki...
11
00:02:10,280 --> 00:02:12,120
A z drugiej strony dyletanctwo:
12
00:02:13,200 --> 00:02:15,040
pozostawione łuski...
13
00:02:16,240 --> 00:02:18,440
rozrzucone niedopałki...
14
00:02:19,320 --> 00:02:20,680
jakiś ręcznik.
15
00:02:21,400 --> 00:02:25,480
Na ręczniku znaleziono włos,
którego wówczas nie zidentyfikowano.
16
00:02:26,240 --> 00:02:28,480
Można z tego wywnioskować,
17
00:02:28,560 --> 00:02:30,520
że mógł to być fałszywy trop.
18
00:02:37,120 --> 00:02:42,000
Być może był to
profesjonalnie zorganizowany zamach
19
00:02:42,080 --> 00:02:44,640
przy współpracy fachowców kryminalistyki.
20
00:02:45,480 --> 00:02:49,920
Jakby ktoś posprzątał miejsce zbrodni
tuż po odejściu zamachowca.
21
00:02:52,400 --> 00:02:56,840
Jakby przyprowadzili z sobą
eksperta balistycznego i patologa,
22
00:02:56,920 --> 00:02:59,680
którzy oczyścili teren.
23
00:02:59,760 --> 00:03:03,080
FEDERALNY URZĄD KRYMINALNY
SZEF DEPARTAMENTU BEZPIECZEŃSTWA
24
00:03:03,160 --> 00:03:05,440
Na to wskazuje całkowity brak śladów.
25
00:03:05,520 --> 00:03:09,080
Więc albo było to dzieło zawodowca
lub zorganizowanej grupy,
26
00:03:09,160 --> 00:03:12,120
albo mamy do czynienia z inscenizacją.
27
00:03:22,840 --> 00:03:24,440
NIEMCY
28
00:03:28,080 --> 00:03:29,840
NETFLIX — ORYGINALNY FILM DOKUMENTALNY
29
00:03:31,640 --> 00:03:33,520
Trzecia Rzesza…
30
00:03:34,040 --> 00:03:36,200
Nikt nie planuje budowy muru.
31
00:03:36,280 --> 00:03:38,920
RFN i NRD — podzielony naród.
32
00:03:39,000 --> 00:03:45,920
Jedność i prawo i wolność
33
00:03:46,000 --> 00:03:47,240
Frakcja Czerwonej Armii
34
00:03:47,320 --> 00:03:49,800
...ataki barbarzyńskich terrorystów.
35
00:03:49,880 --> 00:03:53,120
...dla niemieckiej ojczyzny
36
00:03:53,200 --> 00:03:56,800
Pozwól nam, powstających z ruin
37
00:03:56,880 --> 00:03:58,840
Obalcie mur!
38
00:03:58,920 --> 00:04:01,040
Nasza ojczyzna znowu zjednoczona.
39
00:04:02,520 --> 00:04:09,280
Kwitnij, niemiecka ojczyzno
40
00:04:13,120 --> 00:04:17,200
OFIARA
41
00:04:20,400 --> 00:04:23,760
Detlev Karsten Rohwedder
ma przed sobą olbrzymie zadanie
42
00:04:23,840 --> 00:04:27,760
jako szef potężnego i kontrowersyjnego
urzędu Treuhand.
43
00:04:27,840 --> 00:04:29,680
Aby pana lepiej poznać,
44
00:04:29,760 --> 00:04:32,680
prosimy o dokończenie kilku zdań.
45
00:04:32,760 --> 00:04:34,440
Pierwsze zdanie:
46
00:04:34,520 --> 00:04:37,360
Kto za wszelką cenę
chce ratować miejsca pracy...
47
00:04:38,280 --> 00:04:41,680
...musi część zlikwidować,
zamiast tworzyć nowe.
48
00:04:42,280 --> 00:04:44,600
W biznesie brutalność jest…
49
00:04:46,440 --> 00:04:47,400
...nieunikniona.
50
00:04:47,480 --> 00:04:51,640
Ale trzeba działać rozważnie,
żeby zbytnio nie bolało.
51
00:04:51,720 --> 00:04:55,560
Dla mnie tempo Helmuta Kohla
w dążeniu do zjednoczenia Niemiec...
52
00:04:56,880 --> 00:04:59,200
…jest zdumiewające, ale konieczne.
53
00:04:59,320 --> 00:05:02,080
3 PAŹDZIERNIKA 1990 ROKU
54
00:05:20,800 --> 00:05:25,320
„Marzenie stało się rzeczywistością”,
ogłosił kanclerz zjednoczonych Niemiec.
55
00:05:26,680 --> 00:05:29,360
Dziś o północy
zjednoczenie stało się faktem.
56
00:05:29,440 --> 00:05:33,320
W samym Berlinie
świętują setki tysięcy ludzi.
57
00:05:36,760 --> 00:05:38,520
6 MIESIĘCY
58
00:05:38,600 --> 00:05:41,400
PRZED ZABÓJSTWEM
59
00:05:42,400 --> 00:05:46,000
W dniu zjednoczenia
spotkałem Rohweddera w parlamencie.
60
00:05:46,560 --> 00:05:48,520
URZĄD KANCLERSKI
WYDZIAŁ EKONOMII
61
00:05:48,600 --> 00:05:52,080
Zagadnąłem go o perspektywy na przyszłość.
62
00:05:52,840 --> 00:05:55,800
Odpowiedział:
„Na pewno będzie ciężko,
63
00:05:56,840 --> 00:05:58,680
ale wie pan, panie Ludwig,
64
00:05:59,280 --> 00:06:03,760
odwiedzałem firmy, rozmawiałem z ludźmi
65
00:06:03,840 --> 00:06:05,320
i jestem przekonany,
66
00:06:05,880 --> 00:06:09,320
że mamy odpowiednie warunki,
żeby wszystko się udało.
67
00:06:09,960 --> 00:06:11,760
Damy radę”.
68
00:06:11,840 --> 00:06:15,120
Pożegnał się i zniknął w tłumie.
69
00:06:15,200 --> 00:06:17,400
To było godzinę
70
00:06:17,480 --> 00:06:20,440
albo pół godziny przed północą.
Dokładnie pamiętam.
71
00:06:22,800 --> 00:06:25,640
Młodzi sportowcy z obu części Berlina
72
00:06:25,720 --> 00:06:28,320
wywiesili pod parlamentem niemiecką flagę.
73
00:06:28,400 --> 00:06:32,200
Dzwon Wolności obwieszcza
nowy rozdział niemieckiej historii.
74
00:06:37,360 --> 00:06:39,840
Mieszkańcy NRD nie byli jednogłośni.
75
00:06:41,920 --> 00:06:45,560
Niektórzy pragnęli zjednoczenia Niemiec.
76
00:06:46,120 --> 00:06:49,920
Ale inni mówili:
„Nie budowaliśmy tego kraju przez 40 lat…
77
00:06:50,000 --> 00:06:52,160
MINISTRA PRZEMYSŁU NRD
78
00:06:52,240 --> 00:06:56,560
...żeby to wszystko zaprzepaścić
i pozwolić, żeby przywłaszczyli go inni.
79
00:06:56,640 --> 00:06:59,920
...dla niemieckiej ojczyzny
80
00:07:00,000 --> 00:07:01,320
Niepokoiła mnie…
81
00:07:01,400 --> 00:07:02,400
POLITYK
82
00:07:02,480 --> 00:07:04,600
…bezkrytyczna wiara w Helmuta Kohla,
83
00:07:04,680 --> 00:07:08,400
w jego wizje „kwitnących krajobrazów”
i zjednoczenia Niemiec.
84
00:07:08,480 --> 00:07:10,280
Pomyślałem, że powariowali.
85
00:07:10,360 --> 00:07:12,840
W końcu mogli wybrać całkiem nową drogę.
86
00:07:12,920 --> 00:07:17,720
W tym okresie istniała szansa
na pośrednie rozwiązanie
87
00:07:17,800 --> 00:07:23,680
między realnym socjalizmem
i zachodnim kapitalizmem.
88
00:07:23,760 --> 00:07:28,760
Ale wtedy kraj
całkowicie ogarnęła euforia kapitalizmu.
89
00:07:28,840 --> 00:07:35,080
Jedność i prawo i wolność
Dla niemieckiej ojczyzny
90
00:07:37,400 --> 00:07:39,120
Drodzy rodacy,
91
00:07:39,200 --> 00:07:42,960
za kilka godzin
marzenia staną się rzeczywistością.
92
00:07:43,680 --> 00:07:46,600
Po ponad 40 latach
bolesnego podziału Niemiec
93
00:07:47,560 --> 00:07:51,240
nasza ojczyzna znów się zjednoczy.
94
00:07:52,120 --> 00:07:54,640
Socjalna gospodarka rynkowa sprawi,
95
00:07:55,120 --> 00:07:58,600
że za kilka lat Brandenburgia,
96
00:07:59,240 --> 00:08:01,040
Meklemburgia-Pomorze Przednie,
97
00:08:01,560 --> 00:08:03,560
Saksonia, Saksonia-Anhalt
98
00:08:03,640 --> 00:08:06,400
i Turyngia zamienią się
w kwitnące krajobrazy.
99
00:08:11,800 --> 00:08:14,200
Trzeciego października
100
00:08:15,240 --> 00:08:19,720
odbyła się olbrzymia demonstracja
pod hasłem „Niemcy, zamknijcie się”.
101
00:08:19,800 --> 00:08:22,040
To był protest przeciwko zjednoczeniu,
102
00:08:22,120 --> 00:08:25,320
w którym wzięło udział
20 albo 30 tysięcy uczestników.
103
00:08:25,400 --> 00:08:28,760
Przyjechała wtedy policja
z Berlina Zachodniego,
104
00:08:28,840 --> 00:08:32,760
która pierwszy raz pokazała
we wschodnim Berlinie, co potrafi.
105
00:09:17,320 --> 00:09:21,320
Zjednoczenie Niemiec
było dla mnie najgorszym scenariuszem.
106
00:09:22,200 --> 00:09:25,120
Zmiany mnie cieszyły,
oprócz upadku Muru Berlińskiego...
107
00:09:25,200 --> 00:09:26,560
KLAWISZOWIEC RAMMSTEIN
108
00:09:26,640 --> 00:09:29,160
…ale w końcu też to zaakceptowałem.
109
00:09:29,760 --> 00:09:33,680
Ale zjednoczenie Niemiec
było dla mnie szokiem.
110
00:09:37,000 --> 00:09:39,680
Nagle narzucono nam obcą formę państwa,
111
00:09:39,760 --> 00:09:42,360
z którą się zupełnie
nie identyfikowaliśmy.
112
00:09:42,440 --> 00:09:45,880
Nie chciałem być obywatelem RFN.
W żadnym wypadku!
113
00:09:46,400 --> 00:09:49,520
Nie odpowiadał mi taki system społeczny,
114
00:09:49,600 --> 00:09:51,000
to się nie zmieniło.
115
00:09:51,960 --> 00:09:55,000
Nie podoba mi się to,
jak regulowane są kwestie
116
00:09:55,080 --> 00:09:58,200
własności, nieruchomości...
117
00:09:58,280 --> 00:10:02,200
Narzucono nam różne przepisy,
118
00:10:02,280 --> 00:10:03,720
których nikt nie chciał.
119
00:10:12,000 --> 00:10:14,160
NA SPRZEDAŻ
120
00:10:20,320 --> 00:10:22,600
Dom towarowy jest przepełniony.
121
00:10:22,680 --> 00:10:27,280
Możemy wpuszczać
tylko ograniczoną liczbę klientów.
122
00:10:27,360 --> 00:10:31,960
Prosimy się nie przepychać. Front kolejki
przepuszczany jest w dwóch rzędach...
123
00:10:32,920 --> 00:10:34,800
Coś się dla pani zmieniło?
124
00:10:34,880 --> 00:10:38,600
Tak, już nic nie jest pewne.
125
00:10:40,680 --> 00:10:41,880
Praca i tak dalej...
126
00:10:42,360 --> 00:10:44,160
Wszystko przyszło zbyt szybko.
127
00:10:44,680 --> 00:10:46,800
Nie wiem, co pan chce usłyszeć.
128
00:10:46,880 --> 00:10:49,840
Dobrze pan wie, co się tu wyrabia, prawda?
129
00:10:49,920 --> 00:10:52,200
Mogę spytać, co się dla pani zmieniło?
130
00:10:55,280 --> 00:10:57,680
Treuhand nadal likwiduje zakłady
131
00:10:57,760 --> 00:10:59,480
i wpędza ludzi w bezrobocie.
132
00:10:59,880 --> 00:11:03,120
Wszystko wyprzedają,
a my mamy się cieszyć? Poważnie?
133
00:11:11,000 --> 00:11:12,080
Musimy pamiętać,
134
00:11:13,600 --> 00:11:14,920
że, według ekspertyzy,
135
00:11:15,000 --> 00:11:18,160
NRD musiałaby najpóźniej w 1991 roku
ogłosić upadłość.
136
00:11:18,240 --> 00:11:19,760
MINISTER FINANSÓW
137
00:11:19,840 --> 00:11:23,440
Przestał istnieć rynek zbytu
dla ich samochodów.
138
00:11:23,920 --> 00:11:29,720
Podobnie dla olbrzymich statków
produkowanych w Stralsund.
139
00:11:29,800 --> 00:11:33,000
Nie było sensu ratować przedsiębiorstw,
140
00:11:33,080 --> 00:11:35,400
które nie miały zbytu
dla swoich produktów.
141
00:11:35,480 --> 00:11:38,120
Musiałby istnieć dla nich rynek,
142
00:11:38,600 --> 00:11:39,920
jak na Zachodzie.
143
00:11:43,440 --> 00:11:45,520
Kontrast między Wschodem i Zachodem
144
00:11:45,600 --> 00:11:48,760
odczuwaliśmy dotkliwie
przy wizytach polityków z Bonn.
145
00:11:48,840 --> 00:11:49,920
SZEF TREUHAND
146
00:11:50,000 --> 00:11:53,800
To przypominało najazd kosmitów.
147
00:11:53,880 --> 00:11:56,560
Przybyła tutaj jakaś obca siła.
148
00:11:56,640 --> 00:11:59,960
Widać było,
że nie czuli się tu na miejscu.
149
00:12:00,040 --> 00:12:01,320
Sami nie wiedzieli...
150
00:12:01,400 --> 00:12:03,560
Na Wschodzie czuli się niepewnie.
151
00:12:06,840 --> 00:12:08,520
Ale ta spokojna atmosfera...
152
00:12:09,000 --> 00:12:09,960
URZĄD KANCLERSKI
153
00:12:10,040 --> 00:12:16,320
...w zachodnim ministerium, szum fontann,
wypolerowane na błysk korytarze...
154
00:12:17,280 --> 00:12:20,520
to był inny kraj, inna planeta.
155
00:12:20,600 --> 00:12:23,200
Pod siedzibą Treuhand w Berlinie
już od rana
156
00:12:23,280 --> 00:12:26,240
czekali robotnicy z prętami
i atakowali nasze samochody.
157
00:12:26,320 --> 00:12:31,560
...stoimy tutaj pod gmachem budynku…
158
00:12:40,080 --> 00:12:42,040
URZĄD TREUHAND
159
00:12:42,120 --> 00:12:47,120
Ludzie myślą, że jest to jakieś ponure,
złowrogie i potężne zamczysko
160
00:12:47,200 --> 00:12:49,080
przy placu Aleksandra.
161
00:12:49,160 --> 00:12:52,120
To wielkie nieporozumienie
i bardzo mnie smuci.
162
00:12:52,960 --> 00:12:58,400
Muszę bardzo ciężko pracować.
Prowadzę raczej pieskie życie.
163
00:12:59,040 --> 00:13:02,200
Wchodzę rano do biura,
kiedy jeszcze jest ciemno,
164
00:13:02,280 --> 00:13:05,000
i pracuję do późnej nocy.
165
00:13:05,080 --> 00:13:07,840
Kiedy wracam do hotelu,
jeszcze trochę pracuję,
166
00:13:08,520 --> 00:13:11,280
oglądam kilka minut telewizję
i kładę się spać.
167
00:13:20,880 --> 00:13:22,920
5 TYGODNI
168
00:13:23,000 --> 00:13:26,520
PRZED ZABÓJSTWEM
169
00:13:28,600 --> 00:13:32,600
Większość obserwatorów nie spodziewała
się tak dramatycznej sytuacji.
170
00:13:32,680 --> 00:13:35,800
Bezrobocie rośnie rośnie lawinowo.
171
00:13:35,880 --> 00:13:38,680
700 000 miejsc pracy w służbie publicznej,
172
00:13:38,760 --> 00:13:39,920
400 000 w rolnictwie,
173
00:13:40,000 --> 00:13:42,560
550 000 w branży metalowej i elektrycznej.
174
00:13:42,640 --> 00:13:43,600
To nie koniec.
175
00:13:43,680 --> 00:13:46,160
Jeśli ta sytuacja się wkrótce nie poprawi,
176
00:13:46,240 --> 00:13:50,280
nie obawia się pan,
że w nowych wschodnich landach
177
00:13:50,360 --> 00:13:52,040
wybuchnie kolejna rewolucja?
178
00:13:52,120 --> 00:13:56,280
Jest tak... W chwili obecnej
znajdujemy się na początku tunelu.
179
00:13:56,360 --> 00:13:59,880
Teraz musimy tym tunelem jechać dalej
180
00:13:59,960 --> 00:14:02,800
i się nie bać,
bo w końcu zobaczymy światło.
181
00:14:02,880 --> 00:14:04,320
WICEPREZES TREUHAND
182
00:14:04,400 --> 00:14:06,520
Martwiłem się narastającą presją,
183
00:14:06,600 --> 00:14:08,920
ale nie kondycją psychiczną Rohweddera.
184
00:14:09,000 --> 00:14:12,400
Była stabilna, to był twardy człowiek.
185
00:14:12,480 --> 00:14:15,440
Potrafił przyjmować,
ale także oddawać ciosy.
186
00:14:16,400 --> 00:14:20,160
Politycy lubili zasłaniać się Treuhand.
187
00:14:20,680 --> 00:14:23,400
Dlatego Rohwedder był
idealnym kozłem ofiarnym.
188
00:14:24,160 --> 00:14:28,840
W ówczesnych doniesieniach prasowych
i wiadomościach telewizyjnych
189
00:14:28,920 --> 00:14:31,000
wszyscy byli w bojowych nastrojach.
190
00:14:31,080 --> 00:14:32,440
NACISK NA TREUHAND ROŚNIE
191
00:14:32,520 --> 00:14:34,280
MILIONOWY BIZNES GENERUJE SAME STRATY
192
00:14:34,360 --> 00:14:35,760
Presja mediów była ogromna.
193
00:14:35,840 --> 00:14:37,280
TREUHAND W OGNIU KRYTYKI
194
00:14:37,360 --> 00:14:39,000
SPIRALA BANKRUCTWA
195
00:14:41,720 --> 00:14:43,400
Agresja wisiała w powietrzu.
196
00:14:43,840 --> 00:14:45,960
Musiały pojawić się konsekwencje.
197
00:14:47,880 --> 00:14:51,200
Gdzie leży dla pana próg bólu,
198
00:14:51,280 --> 00:14:53,760
kiedy powie pan: „Mam tego dosyć”.
199
00:14:53,840 --> 00:14:55,880
Jestem odporny na ból.
200
00:14:56,840 --> 00:14:59,200
Musiałoby dziać się naprawdę źle.
201
00:14:59,280 --> 00:15:02,760
Nieuzasadnione żądania,
których nikt tu by nie zaakceptował.
202
00:15:02,840 --> 00:15:05,360
Można powiedzieć,
to wszystko jest niedopuszczalne,
203
00:15:05,440 --> 00:15:08,800
niezwykle chaotyczne…
204
00:15:10,000 --> 00:15:11,720
niebezpieczne i dramatyczne.
205
00:15:15,440 --> 00:15:19,720
Tuż przed świętami w 1990 roku
Rohwedder przyszedł do mnie
206
00:15:20,440 --> 00:15:23,760
do Ministerstwa Finansów.
207
00:15:24,840 --> 00:15:29,880
Powiedział mi wówczas,
że chce zrezygnować ze swojej funkcji.
208
00:15:31,560 --> 00:15:33,920
Namawiałem go do zostania.
209
00:15:35,040 --> 00:15:37,560
Także Helmut Kohl naciskał, żeby został.
210
00:15:38,120 --> 00:15:40,480
Ciągle powtarzał: „Potrzebujemy pana”.
211
00:15:41,800 --> 00:15:42,920
Próbowałem...
212
00:15:44,280 --> 00:15:46,280
przekonać go, żeby został.
213
00:15:46,840 --> 00:15:48,960
Do dzisiaj myślę o tamtej rozmowie.
214
00:15:49,440 --> 00:15:51,400
To bardzo żywe wspomnienie.
215
00:15:51,480 --> 00:15:54,320
Powiedziałem wówczas dzieciom Rohweddera,
216
00:15:55,160 --> 00:15:59,040
że gdybym tak mocno nie naciskał
na ich ojca...
217
00:16:00,280 --> 00:16:01,800
może nadal by żył.
218
00:16:02,720 --> 00:16:05,280
Muszę żyć z tą świadomością, ale…
219
00:16:06,440 --> 00:16:08,200
myślę, że słuszne było prosić
220
00:16:08,280 --> 00:16:11,760
naszego najlepszego specjalistę,
aby kontynuował swoją pracę
221
00:16:11,840 --> 00:16:15,120
w interesie ogromnie ważnej
dla Niemiec sprawy.
222
00:16:17,200 --> 00:16:20,480
Mogę tylko podkreślić,
223
00:16:20,560 --> 00:16:24,680
jak ważnym jest, aby ludzie rozumieli,
224
00:16:24,760 --> 00:16:28,200
że ten etap,
przez który obecnie przechodzimy, kiedyś…
225
00:16:28,280 --> 00:16:30,480
- Panie Rohwedder...
- ...się skończy.
226
00:16:30,560 --> 00:16:34,720
Jeśli osiągniemy stopę bezrobocia
rzędu 40%, a może nawet 50%,
227
00:16:34,800 --> 00:16:37,360
to byłby najwyższy wynik
w historii Niemiec,
228
00:16:37,440 --> 00:16:41,440
wyższy niż podczas Wielkiego Kryzysu
i przed przejęciem władzy przez Hitlera.
229
00:16:41,520 --> 00:16:43,000
Obawiam się,
230
00:16:43,080 --> 00:16:46,800
że presja na pana i na Treuhand
dramatycznie wzrośnie.
231
00:16:47,800 --> 00:16:49,720
6 DNI
232
00:16:49,800 --> 00:16:50,840
PRZED ZABÓJSTWEM
233
00:16:50,920 --> 00:16:52,920
Tradycyjne poniedziałkowe protesty
234
00:16:53,000 --> 00:16:57,200
znów zdominowały polityczne wydarzenia
we wschodnich landach.
235
00:16:57,280 --> 00:16:59,160
Dziesiątki tysięcy demonstrowały dzisiaj,
236
00:16:59,240 --> 00:17:01,800
by zwrócić uwagę na sytuację ekonomiczną
237
00:17:01,880 --> 00:17:03,600
w nowych krajach związkowych.
238
00:17:05,960 --> 00:17:08,600
W protestach uczestniczyło 100 000 osób.
239
00:17:08,680 --> 00:17:11,840
Posiłki policji z Bawarii i Hesji
240
00:17:11,920 --> 00:17:15,040
zablokowały dostęp do budynków rządowych.
241
00:17:17,320 --> 00:17:20,160
Uczestniczyłem w protestach
od marca 1991 roku.
242
00:17:20,240 --> 00:17:24,400
Brałem wolne, żeby móc być
na poniedziałkowych demonstracjach.
243
00:17:24,480 --> 00:17:26,080
Ludzie byli wściekli.
244
00:17:26,840 --> 00:17:29,480
Czuliśmy gniew tych wszystkich,
245
00:17:29,560 --> 00:17:32,280
którzy już wtedy
zostali pozbawieni dochodów.
246
00:17:36,880 --> 00:17:40,520
Sprzeciwiamy się polityce Treuhand,
247
00:17:41,360 --> 00:17:43,760
która cynicznie kpi z naszego zaufania.
248
00:17:44,440 --> 00:17:47,680
Sprzeciwiamy się polityce,
249
00:17:47,760 --> 00:17:52,400
która prywatyzuje firmy
i nie dba o ich pracowników.
250
00:18:00,640 --> 00:18:01,840
Na coś się zanosiło.
251
00:18:03,160 --> 00:18:08,040
W marcu 1991 roku na ulicach pojawił się
252
00:18:08,120 --> 00:18:12,400
nowy ruch obywatelski,
może nawet ruch robotniczy.
253
00:18:13,080 --> 00:18:16,320
Znowu rozbrzmiały w kraju
oburzone okrzyki z Lipska.
254
00:18:16,400 --> 00:18:20,120
Na transparentach pojawiły się
żądania dymisji Helmuta Kohla
255
00:18:20,200 --> 00:18:21,480
i nowych wyborów.
256
00:18:21,560 --> 00:18:23,920
Niemcy to my!
257
00:18:24,000 --> 00:18:29,560
Żądamy nowych wyborów!
258
00:18:32,440 --> 00:18:34,640
Poniedziałkowe protesty nasilają się.
259
00:18:34,720 --> 00:18:38,560
Ruchy społeczne grożą eskalacją.
Nie ma co do tego wątpliwości.
260
00:18:38,640 --> 00:18:42,960
Wielu obywateli byłej NRD
straciło pracę i nadzieję.
261
00:18:43,040 --> 00:18:49,440
Nowe wybory!
262
00:18:49,520 --> 00:18:53,920
Kanclerz Kohl uciął spekulacje
na temat nowych wyborów.
263
00:18:55,360 --> 00:18:59,000
Mimo mrozu
ludzie ponownie wylegli dziś na ulice.
264
00:18:59,840 --> 00:19:02,120
Chcą kontynuować
poniedziałkowe protesty,
265
00:19:02,200 --> 00:19:04,960
dopóki ich postulaty
nie zostaną wysłuchane.
266
00:19:06,360 --> 00:19:09,800
Sprawy zabrnęły tak daleko,
że pojawił się strach.
267
00:19:10,400 --> 00:19:15,320
Rząd Helmuta Kohla
był ogromnie zaniepokojony.
268
00:19:15,400 --> 00:19:18,600
Oczywiście Treuhand
funkcjonował jako piorunochron.
269
00:19:18,680 --> 00:19:23,720
Gdyby ten gniew dotarł do Bonn,
mógłby być to dla nich śmiertelny cios.
270
00:19:25,280 --> 00:19:28,560
Zjednoczenie Niemiec
to dla nas nowe doświadczenie.
271
00:19:28,640 --> 00:19:31,280
Mam nadzieję, że żaden niemiecki rząd
272
00:19:31,360 --> 00:19:34,200
nie będzie musiał
robić podobnego doświadczenia.
273
00:19:34,280 --> 00:19:36,400
Oczywiście musimy podejmować decyzje
274
00:19:36,480 --> 00:19:38,240
i popełniamy błędy, także ja.
275
00:19:38,320 --> 00:19:43,920
Każdego dnia protestują
dziesiątki tysięcy bezrobotnych
276
00:19:44,000 --> 00:19:47,120
na ulicach byłej NRD.
Ta liczba nadal rośnie.
277
00:19:47,200 --> 00:19:49,720
Czy musimy liczyć się
z jeszcze większymi problemami?
278
00:19:55,960 --> 00:20:01,680
NOC ZABÓJSTWA
279
00:20:14,200 --> 00:20:17,240
Kimkolwiek byli zabójcy,
280
00:20:19,520 --> 00:20:22,480
myślę, że istniały szersze powiązania.
281
00:20:24,240 --> 00:20:29,240
Jako kryminolog i osoba
obdarzona świadomością polityczną
282
00:20:30,920 --> 00:20:33,560
zadaję sobie pytanie,
komu to było na rękę?
283
00:20:55,960 --> 00:20:59,200
W grę wchodzą różne scenariusze,
284
00:20:59,280 --> 00:21:01,400
także natury politycznej.
285
00:21:03,120 --> 00:21:07,560
Przykładowo
hipoteza trzeciego pokolenia RAF-u,
286
00:21:08,320 --> 00:21:10,400
która nie do końca mnie przekonuje.
287
00:21:10,880 --> 00:21:13,080
To może być prawda, ale nie musi.
288
00:21:14,320 --> 00:21:18,040
Być może zrobili to całkiem inni sprawcy,
289
00:21:18,120 --> 00:21:20,800
ale osobiście wykluczam RAF.
290
00:21:22,200 --> 00:21:23,480
FEDERALNA POLICJA KRYMINALNA
291
00:21:23,560 --> 00:21:25,480
Nigdy nie wątpiłem w winę RAF-u.
292
00:21:25,560 --> 00:21:27,640
Było dla mnie jasne,
293
00:21:27,720 --> 00:21:32,680
że ponoszą polityczną i faktyczną
odpowiedzialność za to morderstwo.
294
00:21:32,760 --> 00:21:34,760
Nigdy w to nie wątpiłem.
295
00:21:34,840 --> 00:21:37,040
FEDERALNA SŁUŻBA WYWIADOWCZA
STARSZY SPECJALISTA
296
00:21:37,120 --> 00:21:40,760
Moja opinia na temat tego zamachu
nigdy się nie zmieniła.
297
00:21:42,080 --> 00:21:43,960
Jestem przekonany,
298
00:21:44,040 --> 00:21:46,960
że zrobili to funkcjonariusze Stasi
299
00:21:47,040 --> 00:21:51,120
i że był to akt zemsty.
300
00:21:51,880 --> 00:21:57,040
To zabójstwo mogło być
wyreżyserowane przez Stasi,
301
00:21:57,120 --> 00:22:01,080
aby zbuntować klasę robotniczą NRD
przeciwko Zachodowi.
302
00:22:01,160 --> 00:22:05,720
Wreszcie możliwy jest trzeci scenariusz,
w którym dopuszczam,
303
00:22:05,800 --> 00:22:09,960
że to zabójstwo zostało zlecone
przez zachodnich mocodawców.
304
00:22:16,440 --> 00:22:20,160
Akta nie znikają przecież bez powodu.
I to wielokrotnie.
305
00:22:22,240 --> 00:22:25,920
Interesy państwa, tajne informacje,
ochrona informatorów
306
00:22:26,000 --> 00:22:28,600
to często przywoływane argumenty,
307
00:22:28,680 --> 00:22:31,920
żeby zapobiec wycieku informacji
w publicznych mediach.
308
00:22:32,000 --> 00:22:35,040
To oczywiście wzbudza podejrzenia.
309
00:22:35,520 --> 00:22:37,080
Samo to jest podejrzane.
310
00:22:42,200 --> 00:22:43,200
Jestem zdania,
311
00:22:43,960 --> 00:22:47,200
że policja kryminalna
i prokuratura generalna...
312
00:22:47,280 --> 00:22:48,880
REPORTER KRYMINALNY
313
00:22:48,960 --> 00:22:53,880
…są bliżej wyjaśnienia
okoliczności zamachu na Rohweddera
314
00:22:53,960 --> 00:22:55,960
niż nam się wydaje.
315
00:23:00,240 --> 00:23:02,440
Zadawałem wtedy wiele pytań.
316
00:23:06,120 --> 00:23:08,880
Dostałem same wymijające odpowiedzi:
317
00:23:08,960 --> 00:23:11,120
„Prowadzimy śledztwo
we wszystkich kierunkach”.
318
00:23:12,880 --> 00:23:15,760
Gdy ktoś tak twierdzi, ma coś do ukrycia.
319
00:23:16,440 --> 00:23:20,280
Zna odpowiedź, ale nie chce jej ujawnić,
320
00:23:20,360 --> 00:23:23,160
ponieważ może wyjść na jaw coś,
321
00:23:23,240 --> 00:23:25,880
co by wstrząsnęło całym krajem.
322
00:23:29,880 --> 00:23:31,960
W sprawie pojawił się nowy trop.
323
00:23:32,040 --> 00:23:35,040
Na miejscu przestępstwa znaleziono włosy.
324
00:23:35,120 --> 00:23:37,960
Dzięki użyciu
nowoczesnych technologii ustalono,
325
00:23:38,040 --> 00:23:41,600
że należą one do domniemanego terrorysty
Wolfganga Gramsa.
326
00:23:51,280 --> 00:23:54,560
Bezpośrednio po zabójstwie Rohweddera,
327
00:23:54,640 --> 00:23:57,320
nie mieliśmy możliwości
analizy tych włosów.
328
00:23:58,120 --> 00:24:01,040
Wówczas badanie DNA
było wyłącznie możliwe…
329
00:24:01,120 --> 00:24:04,040
FEDERALNA POLICJA KRYMINALNA
SZEF DS. KOMUNIKACJI
330
00:24:04,120 --> 00:24:07,240
...jeśli włos miał cebulkę,
z której można było pobrać komórki.
331
00:24:07,320 --> 00:24:11,440
Technologia identyfikacji DNA włosów,
które wypadły w naturalny sposób,
332
00:24:11,520 --> 00:24:13,720
pojawiła się dużo później.
333
00:24:14,280 --> 00:24:15,880
Po przebadaniu tych włosów
334
00:24:15,960 --> 00:24:18,400
mogliśmy ustalić, że należały do Gramsa.
335
00:24:20,880 --> 00:24:23,680
To rzeczywiście mogły być włosy Gramsa,
336
00:24:24,840 --> 00:24:27,920
ale czy znalazły tam przez niego zgubione,
337
00:24:28,000 --> 00:24:30,480
czy trafiły w to miejsce w inny sposób?
338
00:24:30,560 --> 00:24:32,760
Na te pytania nie ma odpowiedzi.
339
00:24:32,840 --> 00:24:35,080
URZĄD OCHRONY KONSTYTUCJI
RZECZOZNAWCA
340
00:24:35,160 --> 00:24:38,280
Jeśli przyjąć znalezione DNA Gramsa
341
00:24:38,360 --> 00:24:40,640
za dowód w tej sprawie,
342
00:24:41,080 --> 00:24:44,240
należy uznać za fakt,
343
00:24:44,320 --> 00:24:47,480
że Grams był zamieszany
w morderstwo Rohweddera.
344
00:24:47,560 --> 00:24:52,840
W jaki sposób i kiedy pozostawił ten ślad,
345
00:24:52,920 --> 00:24:55,120
tego do tej pory nie ustalono.
346
00:24:55,200 --> 00:24:59,360
Ale wówczas był on wiodącą postacią
w szeregach RAF-u.
347
00:25:02,160 --> 00:25:07,200
Od 1990 do 1992 roku byłem szefem
wydziału w departamencie bezpieczeństwa,
348
00:25:07,280 --> 00:25:10,840
odpowiadałem za teren byłej NRD.
349
00:25:12,160 --> 00:25:15,400
Wiosną 1991 roku miałem możliwość
350
00:25:15,520 --> 00:25:19,880
aresztowania Gramsa i jego wspólniczki.
351
00:25:20,920 --> 00:25:24,360
Wtedy Federalny Urząd Kryminalny,
352
00:25:24,440 --> 00:25:28,280
nasz wydział do zwalczania terroryzmu,
353
00:25:28,360 --> 00:25:31,680
otrzymał informację z Turyngii,
354
00:25:32,280 --> 00:25:35,880
że te dwie osoby
przebywają na ich terenie.
355
00:25:36,800 --> 00:25:42,480
Wysłałem jednego z moich pracowników
do Turyngii, żeby zbadał tę sprawę
356
00:25:42,600 --> 00:25:46,880
i ewentualnie zarządził aresztowanie.
357
00:25:48,000 --> 00:25:52,760
Jednak pod jakimś pretekstem
odesłano go z powrotem.
358
00:25:54,480 --> 00:25:57,920
Zadzwoniłem do Wydziału Federalnego,
359
00:25:58,000 --> 00:26:00,600
gdzie powiedziano mi,
360
00:26:00,680 --> 00:26:02,680
że sami zajmą się tą sprawą.
361
00:26:04,240 --> 00:26:05,960
Mieliśmy się nie wtrącać.
362
00:26:09,440 --> 00:26:11,120
Dobry wieczór państwu.
363
00:26:11,200 --> 00:26:14,960
Podczas strzelaniny
z członkami dowództwa RAF-u
364
00:26:15,040 --> 00:26:17,920
w mieście Bad Kleinen w
Meklemburgii Pomorzu Przednim
365
00:26:18,000 --> 00:26:21,200
został zabity domniemany terrorysta
Wolfgang Grams.
366
00:26:22,680 --> 00:26:24,200
Otrzymaliśmy informację
367
00:26:24,280 --> 00:26:27,600
z biura ochrony konstytucji
Nadrenii-Palatynatu,
368
00:26:27,680 --> 00:26:33,560
według której udało im się
369
00:26:33,640 --> 00:26:38,920
dokonać infiltracji
na szczeblu dowództwa RAF-u.
370
00:26:39,000 --> 00:26:40,560
FEDERALNY URZĄD KRYMINALNY
371
00:26:40,640 --> 00:26:43,920
Natychmiast powołałem
specjalną grupę zadaniową
372
00:26:44,000 --> 00:26:46,360
i nakazałem naszej jednostce
373
00:26:46,440 --> 00:26:50,000
zabezpieczenie terenu
wokół dworca Bad Kleinen.
374
00:26:54,760 --> 00:26:57,440
Bad Kleinen to był olbrzymi sukces
375
00:26:57,520 --> 00:26:59,240
dla służb wywiadu.
376
00:26:59,960 --> 00:27:04,080
Po raz pierwszy od 20 lat udało im się
377
00:27:04,560 --> 00:27:07,760
wprowadzić swojego informatora
378
00:27:08,720 --> 00:27:11,960
do organizacji terrorystycznej.
379
00:27:14,200 --> 00:27:17,480
Siedzieliśmy w moim biurze przy telefonie.
380
00:27:17,560 --> 00:27:19,600
Obecny był przy tym mój zastępca
381
00:27:19,680 --> 00:27:22,080
i prokurator z prokuratury federalnej.
382
00:27:22,160 --> 00:27:26,200
Telefon był w trybie głośnomówiącym,
wszyscy słyszeli rozmowę:
383
00:27:26,280 --> 00:27:28,360
„Akcja została zakończona.
384
00:27:28,440 --> 00:27:30,320
Są ranni.
385
00:27:30,400 --> 00:27:32,200
Podmiot operacji przechwytywania...
386
00:27:33,040 --> 00:27:37,480
otworzył ogień”.
387
00:27:37,560 --> 00:27:40,680
Także funkcjonariusz
jednostki ochrony granic GSG 9
388
00:27:40,760 --> 00:27:42,440
doznał śmiertelnych obrażeń.
389
00:27:42,520 --> 00:27:45,200
W kolejnym meldunku powiedziano nam,
390
00:27:45,280 --> 00:27:47,960
że zginął nasz kolega,
a Grams został odtransportowany.
391
00:27:48,040 --> 00:27:49,760
Potem powiadomiono, że zmarł.
392
00:27:49,840 --> 00:27:54,600
Około godziny 20.00 miałem świadomość,
że operacja nie poszła zgodnie z planem.
393
00:27:54,680 --> 00:27:56,800
Misja zakończyła się niepowodzeniem.
394
00:27:59,720 --> 00:28:01,680
Okoliczności śmierci Gramsa,
395
00:28:01,760 --> 00:28:05,080
domniemanego terrorysty z grupy RAF,
396
00:28:05,160 --> 00:28:06,800
pozostają niewyjaśnione.
397
00:28:06,880 --> 00:28:11,000
Po wydarzeniach w Bad Kleinen
miałem takie wrażenie,
398
00:28:11,600 --> 00:28:16,400
że okoliczności tej całej sprawy
są mocno podejrzane.
399
00:28:17,040 --> 00:28:19,840
Podejrzewałem,
że znali lokalizację Gramsa
400
00:28:19,920 --> 00:28:23,200
i że śmierć jednej lub dwóch osób
401
00:28:23,280 --> 00:28:26,360
były częścią planu.
402
00:28:31,160 --> 00:28:34,000
Okoliczności interwencji
na dworcu w Bad Kleinen
403
00:28:34,080 --> 00:28:35,800
są coraz bardziej niejasne.
404
00:28:35,880 --> 00:28:40,080
Na miejscu operacji nie zabezpieczono
jeszcze wszystkich śladów.
405
00:28:40,160 --> 00:28:43,520
Nadal nie wiadomo,
ile oddano tutaj strzałów.
406
00:28:43,600 --> 00:28:45,120
Wybuchł skandal.
407
00:28:45,880 --> 00:28:49,840
W następną niedzielę
ukazał się magazyn Der Spiegel,
408
00:28:49,920 --> 00:28:51,920
donosząc o „śmiertelnym strzale”.
409
00:28:52,000 --> 00:28:54,000
Wtedy stało się dla mnie jasne,
410
00:28:54,080 --> 00:28:57,680
że ze strony mediów to będzie katastrofa.
411
00:28:57,760 --> 00:28:59,400
Rozniosą nas.
412
00:28:59,480 --> 00:29:02,120
W niedzielę
odwiedziłem ministra spraw wewnętrznych,
413
00:29:02,200 --> 00:29:04,400
który zrezygnował ze stanowiska.
414
00:29:04,480 --> 00:29:07,280
W tym momencie
sam zacząłem mieć wątpliwości
415
00:29:07,360 --> 00:29:09,160
co do okoliczności tej sprawy.
416
00:29:09,240 --> 00:29:10,520
Sam w to zwątpiłem.
417
00:29:10,600 --> 00:29:13,800
Minister Seiters
przyjął na siebie odpowiedzialność
418
00:29:13,880 --> 00:29:16,160
i zrezygnował ze stanowiska.
419
00:29:16,240 --> 00:29:19,400
Prokurator generalny von Stahl
zostanie odwołany.
420
00:29:19,880 --> 00:29:22,960
Po serii błędów w sprawie Gramsa…
421
00:29:23,040 --> 00:29:27,840
Nie przypominam sobie podobnej sytuacji,
422
00:29:27,920 --> 00:29:32,760
kiedy ośmiu czy dziesięciu polityków
i wysoko postawionych urzędników
423
00:29:32,840 --> 00:29:36,160
zostało odesłanych na emeryturę...
424
00:29:38,200 --> 00:29:40,280
w wyniku policyjnej operacji.
425
00:29:40,360 --> 00:29:44,120
To była druzgocąca porażka
426
00:29:44,200 --> 00:29:46,400
całego aparatu bezpieczeństwa.
427
00:29:46,480 --> 00:29:47,400
ŚLEDZTWO
428
00:29:47,480 --> 00:29:49,720
Dziesięć dni po operacji w Bad Kleinen
429
00:29:49,800 --> 00:29:51,960
nie wyjaśniono, kto i z jakiej broni
430
00:29:52,040 --> 00:29:55,560
zastrzelił domniemanego terrorystę RAF-u
Wolfganga Gramsa.
431
00:29:55,640 --> 00:29:59,560
Podczas autopsji zwłok
domniemanego terrorysty Wolfganga Gramsa
432
00:29:59,640 --> 00:30:03,880
popełniono, według magazynu Der Spiegel,
szereg błędów,
433
00:30:03,960 --> 00:30:07,000
które utrudniają
wyjaśnienie okoliczności śmierci.
434
00:30:07,080 --> 00:30:09,360
Zwłoki zostały dokładnie umyte,
435
00:30:09,440 --> 00:30:11,800
przez co usunięto ewentualne ślady krwi.
436
00:30:11,880 --> 00:30:16,040
Organa ścigania w Schwerinie
nadal nie posiadają dowodów
437
00:30:16,120 --> 00:30:18,680
niezbędnych do ustalenia
przyczyny śmierci.
438
00:30:18,760 --> 00:30:23,000
To było czyste prawo Murphy'ego,
co się działo podczas tego śledztwa.
439
00:30:24,200 --> 00:30:25,800
Podam jeden przykład...
440
00:30:25,880 --> 00:30:30,440
Część materiału dowodowego
przesłano policji w Zurychu,
441
00:30:30,520 --> 00:30:33,120
żeby pokazać,
że jest to obiektywne śledztwo.
442
00:30:33,200 --> 00:30:36,680
A więc Szwajcarzy dostali kurtkę Gramsa
ze śladami prochu.
443
00:30:37,240 --> 00:30:41,080
Jednak kurtka Gramsa zaginęła
w instytucie w Zurychu
444
00:30:41,160 --> 00:30:42,840
i nigdy jej nie odnaleziono.
445
00:30:43,400 --> 00:30:47,800
Więc dla kogoś,
446
00:30:47,880 --> 00:30:52,000
kto jest sceptyczny
wobec policji i wymiaru sprawiedliwości,
447
00:30:52,080 --> 00:30:56,200
musiało się wydawać,
że ktoś próbuje tutaj coś zatuszować.
448
00:30:56,280 --> 00:30:59,440
Że to była ewidentna manipulacja.
449
00:31:01,760 --> 00:31:07,040
Samobójstwo, jako ostateczne rozwiązanie
sytuacji bez wyjścia,
450
00:31:07,840 --> 00:31:14,280
było znanym fenomenem
w zaangażowanych politycznie środowiskach.
451
00:31:14,360 --> 00:31:19,880
Dlaczego nie mielibyśmy założyć,
że Grams zastrzelił się sam?
452
00:31:21,520 --> 00:31:24,120
Uważam,
że celowo sfabrykowano fałszywy trop,
453
00:31:24,680 --> 00:31:29,360
ponieważ służby bezpieczeństwa
do dziś nie są w stanie
454
00:31:29,440 --> 00:31:31,280
odpowiedzieć na ważne pytania
455
00:31:31,360 --> 00:31:34,400
ani wyjaśnić tych morderstw.
456
00:31:34,480 --> 00:31:38,240
Także nie wydają się
zbytnio zainteresowani ich wyjaśnieniem.
457
00:31:38,720 --> 00:31:44,800
Więc kiedy patrzę na sprawę Rohweddera,
nasuwa mi się podejrzenie...
458
00:31:45,800 --> 00:31:47,520
że zabójstwa Gramsa...
459
00:31:48,160 --> 00:31:51,480
było właśnie takim zabiegiem,
aby zatuszować całą sprawę.
460
00:31:52,600 --> 00:31:54,720
Przerażające w tej sytuacji było to,
461
00:31:54,800 --> 00:32:01,120
że błędne informacje,
jak również niedostatek informacji
462
00:32:01,760 --> 00:32:02,960
wywołały wrażenie...
463
00:32:03,840 --> 00:32:06,080
wśród szerokiej części społeczeństwa,
464
00:32:06,160 --> 00:32:08,640
że w naszym państwie dzieje się coś złego.
465
00:32:09,360 --> 00:32:13,000
Jestem całkowicie przekonany,
że Urząd Ochrony Konstytucji
466
00:32:13,560 --> 00:32:16,160
zataił przed nami pewne informacje.
467
00:32:16,680 --> 00:32:18,800
Martwi mnie,
468
00:32:18,880 --> 00:32:22,840
że nasze organy bezpieczeństwa
469
00:32:22,920 --> 00:32:26,120
nabrały samowolnych przyzwyczajeń,
470
00:32:26,200 --> 00:32:27,760
które mogą zagrażać
471
00:32:27,840 --> 00:32:30,960
demokracji naszego kraju.
472
00:32:42,440 --> 00:32:45,480
KARETKA
473
00:32:53,640 --> 00:32:57,720
Gdy zastrzelono Rohweddera,
znalazłem się w kropce.
474
00:32:58,880 --> 00:33:00,040
Myślałem o tym,
475
00:33:01,520 --> 00:33:05,680
żeby wskoczyć w samolot, opuścić Niemcy,
zanim wybuchnie wojna domowa.
476
00:33:05,760 --> 00:33:08,520
Zanim zaczną do siebie nawzajem strzelać.
477
00:33:08,960 --> 00:33:11,440
Nie było jasne,
czy to dopiero początek.
478
00:33:11,520 --> 00:33:13,600
Nikt nie wiedział, co będzie dalej.
479
00:33:19,080 --> 00:33:21,040
7 DNI
480
00:33:21,120 --> 00:33:24,720
PRZED ZABÓJSTWEM
481
00:33:25,040 --> 00:33:27,120
Szanowni zebrani,
482
00:33:29,240 --> 00:33:32,800
w mediach pojawiły
się sprzeczne informacje
483
00:33:33,760 --> 00:33:36,080
na temat naszego dzisiejszego protestu.
484
00:33:37,040 --> 00:33:40,400
Także my długo wahaliśmy się,
485
00:33:40,480 --> 00:33:43,800
czy ten poniedziałkowy protest
powinien się odbyć.
486
00:33:44,920 --> 00:33:50,960
Politycy bardzo silnie naciskali
na organizatorów tej demonstracji.
487
00:33:52,120 --> 00:33:54,080
Wysłano do nich urzędowe pismo.
488
00:33:54,160 --> 00:33:58,360
Nie wiem, czy był to minister
spraw wewnętrznych, czy sam kanclerz Kohl.
489
00:33:58,880 --> 00:34:03,760
CZEMU PRÓBUJECIE WROGOŚCIĄ I ZAWIŚCIĄ
POGŁĘBIĆ PODZIAŁ NIEMIEC?
490
00:34:03,840 --> 00:34:10,160
TO CYNICZNA GRA LUDZKIMI SERCAMI
491
00:34:10,240 --> 00:34:12,480
Potem zarządzono minutę ciszy.
492
00:34:13,920 --> 00:34:19,280
Rodzinie ofiary
wyrażamy nasze najgłębsze współczucie.
493
00:34:20,240 --> 00:34:23,600
W milczeniu uczcimy pamięć
Detleva Karstena Rohweddera.
494
00:34:26,080 --> 00:34:27,200
Minuta ciszy!
495
00:35:05,640 --> 00:35:11,000
Nowo powstały
obywatelski ruch robotniczy upadł.
496
00:35:13,320 --> 00:35:15,160
To był nasz ostatni protest.
497
00:35:27,560 --> 00:35:28,880
Potrafię uwierzyć,
498
00:35:28,960 --> 00:35:33,600
że w kręgach niemieckiej władzy
działają pewne grupy interesów
499
00:35:34,520 --> 00:35:37,080
na kształt państwa w państwie.
500
00:35:38,240 --> 00:35:42,360
Oczywiście struktury rządowe
nie działają wtedy oficjalnie,
501
00:35:42,440 --> 00:35:48,680
ale poprzez pewnych ludzi,
którzy mają odpowiednie kwalifikacje.
502
00:35:49,520 --> 00:35:52,880
To mogła być inscenizacja
zachodnich mocodawców.
503
00:35:52,960 --> 00:35:55,080
Zlecono zabójstwo szefa Treuhand,
504
00:35:55,160 --> 00:35:58,880
żeby udowodnić,
że polityka Treuhand jest słuszna,
505
00:35:58,960 --> 00:36:02,520
a z drugiej strony,
żeby uciszyć popleczników byłej NRD,
506
00:36:02,600 --> 00:36:05,440
którzy protestowali przeciwko Treuhand.
507
00:36:05,520 --> 00:36:08,600
W myśl zasady:
„Wasze cele prowadzą do śmierci”.
508
00:36:14,640 --> 00:36:18,360
Już za tydzień zostanie wyznaczony
następca Detleva Rohweddera
509
00:36:18,440 --> 00:36:20,880
na stanowisko szefa Treuhand.
510
00:36:20,960 --> 00:36:23,880
Wiadomość przekazał
minister finansów Theo Waigel.
511
00:36:23,960 --> 00:36:25,560
Birgit Breuel z partii CDU
512
00:36:25,640 --> 00:36:28,920
została mianowana nową szefową Treuhand.
513
00:36:32,080 --> 00:36:35,480
Po zamachu rządy przejęła Birgit Breuel,
514
00:36:36,480 --> 00:36:40,480
która całkowicie skupiła się
na gospodarce rynkowej.
515
00:36:41,040 --> 00:36:44,880
Wcześniej niewiele prywatyzowaliśmy.
516
00:36:44,960 --> 00:36:47,560
Skupialiśmy się na restrukturyzacji,
517
00:36:47,640 --> 00:36:49,360
a nie na sprzedaży firm.
518
00:36:50,240 --> 00:36:52,920
Pani Breuel miała ewidentną koncepcję
519
00:36:53,000 --> 00:36:54,800
prywatnej własności i prywatyzacji.
520
00:36:55,360 --> 00:36:57,920
Wtedy Treuhand nabrał tempa.
521
00:36:58,760 --> 00:37:03,040
Pan Rohwedder był przedsiębiorcą,
który angażował się z całego serca.
522
00:37:03,680 --> 00:37:06,200
Będziemy kontynuować jego dzieło.
523
00:37:06,280 --> 00:37:07,480
Mamy jasne cele.
524
00:37:07,960 --> 00:37:10,640
Zamierzamy przyspieszyć prywatyzację.
525
00:37:13,120 --> 00:37:15,800
Pani Breuel wydała konferencję prasową,
526
00:37:15,880 --> 00:37:18,720
na której przypadkowo obecny był
minister Waigel.
527
00:37:20,400 --> 00:37:23,760
Odwiedził Treuhand raz,
chociaż był jego zwierzchnikiem.
528
00:37:23,840 --> 00:37:24,680
To wiele mówi.
529
00:37:25,760 --> 00:37:26,600
Tylko raz.
530
00:37:28,000 --> 00:37:32,120
W tamtej sytuacji wydał mi się zimnym
531
00:37:32,200 --> 00:37:34,160
i obłudnym zachodnim politykiem.
532
00:37:34,680 --> 00:37:39,080
Jakby myślał: „Dzięki Bogu,
zastrzelili mojego podwładnego, nie mnie”.
533
00:37:39,160 --> 00:37:40,160
Tak to wyglądało,
534
00:37:40,240 --> 00:37:43,520
przynajmniej dla mnie, młodego pracownika.
535
00:37:43,600 --> 00:37:44,840
A pani Breuel....
536
00:37:46,640 --> 00:37:47,840
business as usual.
537
00:38:00,920 --> 00:38:02,360
Dobry wieczór państwu.
538
00:38:02,440 --> 00:38:05,360
Podczas oficjalnej ceremonii
Niemcy pożegnali się
539
00:38:05,440 --> 00:38:09,720
z zamordowanym prezydentem Treuhand,
Detlevem Karsterem Rohwedderem.
540
00:38:21,560 --> 00:38:25,720
W nabożeństwie żałobnym
w sali berlińskiej filharmonii
541
00:38:25,800 --> 00:38:29,880
wzięło udział
1300 czołowych reprezentantów biznesu,
542
00:38:29,960 --> 00:38:32,640
kultury, kościoła i polityki.
543
00:38:33,280 --> 00:38:36,720
Jego żona nadal przebywa w szpitalu
z ranami postrzałowymi.
544
00:38:37,520 --> 00:38:41,760
Prezydent upamiętnił Rohweddera
jako pioniera zjednoczenia Niemiec.
545
00:38:41,840 --> 00:38:45,120
Reprezentował jednocześnie
Wschód i Zachód.
546
00:38:46,320 --> 00:38:50,760
Nie widział różnic
między obywatelami podzielonego kraju,
547
00:38:51,240 --> 00:38:56,040
ale jednak rozumiał nieludzkie brzemię,
548
00:38:56,120 --> 00:39:00,320
jakie zostało narzucone
mieszkańcom byłych wschodnich landów.
549
00:39:00,800 --> 00:39:05,080
Detlev Rohwedder
naprawdę wiernie służył naszemu narodowi.
550
00:39:09,480 --> 00:39:11,240
Bardzo poruszające.
551
00:39:12,320 --> 00:39:17,560
Politycy potrafią doceniać ludzi,
tak jak podczas tej ceremonii,
552
00:39:17,640 --> 00:39:20,960
z wielkim, pozytywnym gestem.
553
00:39:21,040 --> 00:39:24,000
Ale codzienna polityka wygląda inaczej.
554
00:39:24,080 --> 00:39:27,000
Kiedy ktoś musi odejść,
555
00:39:28,600 --> 00:39:30,800
zostać zastąpiony przez kogoś innego,
556
00:39:31,560 --> 00:39:33,520
polityków niewiele to obchodzi.
557
00:39:37,440 --> 00:39:42,360
On poświęcił tej sprawie swoją reputację
i całe swoje życie.
558
00:39:43,920 --> 00:39:47,320
Ale przy tym rozumiał tajniki polityki.
559
00:39:47,800 --> 00:39:50,840
Wiedział,
że polityka to polowanie na ludzi.
560
00:39:54,360 --> 00:39:57,360
Zapłacił za to swoim życiem.
561
00:40:02,240 --> 00:40:05,560
Był dumny z tego,
że mógł pomóc tej sprawie.
562
00:40:07,160 --> 00:40:11,440
Nasz kraj był tak brutalnie rozdarty.
563
00:40:12,920 --> 00:40:15,120
Zerwane relacje między ludźmi...
564
00:40:15,200 --> 00:40:19,600
Idea zjednoczenia Niemiec
565
00:40:20,880 --> 00:40:23,520
była bardzo bliska jego sercu.
566
00:40:33,200 --> 00:40:40,040
ZABÓJSTWO DETLEVA KARSTENA ROHWEDDERA
POZOSTAJE NIEWYJAŚNIONE
567
00:40:42,760 --> 00:40:49,720
TREUHAND SPRYWATYZOWAŁ
CAŁKOWITY MAJĄTEK BYŁEJ NRD
568
00:40:58,520 --> 00:41:02,200
ZACHODNIONIEMIECCY
I ZAGRANICZNI INWESTORZY
569
00:41:02,280 --> 00:41:06,560
PRZEJĘLI 94% WSZYSTKICH PRZEDSIĘBIORSTW
570
00:41:06,640 --> 00:41:10,440
Nie znam oczywiście detali ani historii,
ale...
571
00:41:11,120 --> 00:41:14,240
jestem pewien,
że może powstać z tego coś wspaniałego.
572
00:41:15,160 --> 00:41:22,040
MIESZKAŃCOM WSCHODNICH NIEMIEC
POZOSTAŁO 6%
573
00:43:32,960 --> 00:43:35,480
Napisy: Urszula Michałowska