1
00:01:20,600 --> 00:01:22,400
De moord op Rohwedder…
2
00:01:22,480 --> 00:01:26,400
…was echt de perfecte misdaad.
3
00:01:26,480 --> 00:01:28,720
De manier waarop die werd uitgevoerd…
4
00:01:29,360 --> 00:01:35,160
En nu, dertig jaar later,
is die zaak nog altijd niet opgelost.
5
00:01:47,320 --> 00:01:51,560
Je moet natuurlijk oppassen
dat je ze niet gaat bewonderen.
6
00:01:51,640 --> 00:01:55,200
Dit was gepland
met moorddadige en koelbloedige precisie.
7
00:01:59,240 --> 00:02:00,680
Maar niet alles klopt…
8
00:02:00,760 --> 00:02:05,080
…met het idee dat alles ijskoud
en professioneel gepland is.
9
00:02:06,000 --> 00:02:09,640
De locatie, de tijd waarop,
de vluchtmogelijkheden.
10
00:02:10,320 --> 00:02:12,160
En dan amateuristische dingen…
11
00:02:13,200 --> 00:02:15,040
…als kogelhulzen achterlaten.
12
00:02:16,240 --> 00:02:18,440
Sigarettenpeuken achterlaten.
13
00:02:19,320 --> 00:02:20,680
Een handdoek achterlaten.
14
00:02:21,400 --> 00:02:25,040
Daarop zat een haar,
maar ze wisten toen niet wat het was.
15
00:02:26,200 --> 00:02:30,840
Je zou kunnen concluderen dat dit alles
was bedoeld als afleidingsmanoeuvre.
16
00:02:37,240 --> 00:02:41,920
Of het was een goed voorbereide moord…
17
00:02:42,000 --> 00:02:44,840
…met uitstekende forensische begeleiding…
18
00:02:45,480 --> 00:02:50,320
…alsof de schoonmakers
direct achter de schutter aan kwamen.
19
00:02:52,400 --> 00:02:54,760
Bijna alsof je je ballistisch expert…
20
00:02:54,840 --> 00:02:59,680
…en je lijkschouwer meeneemt naar de
plaats delict om de boel schoon te maken.
21
00:02:59,760 --> 00:03:01,560
STAATSPOLITIE
HOOFD STAATSVEILIGHEID
22
00:03:01,640 --> 00:03:05,440
Zo komt het over
als je helemaal niets vindt. Duidelijk.
23
00:03:05,520 --> 00:03:09,080
Dus een zeer professionele dader
of een groep daders…
24
00:03:09,160 --> 00:03:12,120
…of nauwgezet in scène gezet.
25
00:03:28,080 --> 00:03:29,840
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIRESERIE
26
00:03:31,640 --> 00:03:33,520
Het Duitse Rijk.
27
00:03:34,040 --> 00:03:36,200
Niemand is van plan een muur te bouwen.
28
00:03:36,280 --> 00:03:38,920
West- en Oost-Duitsland,
een verdeeld land.
29
00:03:39,000 --> 00:03:45,920
eendracht en recht en vrijheid…
30
00:03:46,000 --> 00:03:47,000
Rote Armee Fraktion.
31
00:03:47,080 --> 00:03:49,800
…krankzinnige aanvallen
door barbaarse terroristen.
32
00:03:49,880 --> 00:03:53,120
…vaderland
33
00:03:53,200 --> 00:03:56,800
herrezen uit ruïnes
34
00:03:56,880 --> 00:03:58,840
Sloop deze muur.
35
00:03:58,920 --> 00:04:01,040
Ons vaderland, herenigd.
36
00:04:02,520 --> 00:04:09,280
bloei, Duits vaderland
37
00:04:13,120 --> 00:04:17,200
SLACHTOFFER
38
00:04:20,400 --> 00:04:23,760
Detlev Karsten Rohwedder,
een man met grote plannen…
39
00:04:23,840 --> 00:04:27,760
…als hoofd van de machtige
en controversiële Treuhand.
40
00:04:27,840 --> 00:04:32,680
Om hem beter te leren kennen, kan ons spel
'maak de zin af' van pas komen.
41
00:04:32,760 --> 00:04:34,440
De eerste helft is:
42
00:04:34,520 --> 00:04:37,480
Wie tegen elke prijs banen wil redden…
43
00:04:38,280 --> 00:04:41,760
Vernietigt ze eerder
dan dat hij ze creëert.
44
00:04:42,280 --> 00:04:44,600
In de zakenwereld is wreedheid…
45
00:04:46,480 --> 00:04:47,400
Essentieel.
46
00:04:47,480 --> 00:04:51,640
Maar het moet wel gebufferd worden,
zodat het niet te veel pijn doet.
47
00:04:51,720 --> 00:04:55,640
Voor mij is het tempo van Helmut Kohl
richting Duitse hereniging…
48
00:04:56,880 --> 00:04:58,800
Verbluffend, maar juist.
49
00:05:20,800 --> 00:05:25,240
'Een droom is uitgekomen',
zegt de kanselier van nu alle Duitsers.
50
00:05:26,680 --> 00:05:29,360
Om middernacht is Duitsland
weer één geworden.
51
00:05:29,440 --> 00:05:33,320
Honderdduizenden vieren
de hereniging in Berlijn.
52
00:05:36,760 --> 00:05:38,520
6 MAANDEN
53
00:05:38,600 --> 00:05:41,400
VOOR DE MOORD
54
00:05:42,480 --> 00:05:46,480
Ik sprak Rohwedder aan de vooravond
van de hereniging in de Rijksdag.
55
00:05:46,560 --> 00:05:49,040
BONDSKANSELARIJ
STAATSSECRETARIS ECONOMIE
56
00:05:49,120 --> 00:05:52,080
Ik sprak met hem
over hoe hij de toekomst zag.
57
00:05:52,840 --> 00:05:55,800
Hij zei: 'Het is erg moeilijk,
dat is zeker.
58
00:05:56,840 --> 00:05:58,760
Maar weet u, meneer Ludewig…
59
00:05:59,280 --> 00:06:03,760
…ik heb de bedrijven bezocht
en de mensen daar gesproken.
60
00:06:03,840 --> 00:06:09,320
Ik ben overtuigd dat er genoeg inhoud is
om het voor elkaar te krijgen.'
61
00:06:09,960 --> 00:06:11,760
'Komt goed', zei hij.
62
00:06:11,840 --> 00:06:15,120
'Dag.' En toen verdween hij in de menigte.
63
00:06:15,200 --> 00:06:20,440
Dat was een uur, een halfuur
voor middernacht, ik weet het nog goed.
64
00:06:22,800 --> 00:06:28,320
Jonge sporters uit beide delen van Berlijn
hijsen de Duitse vlag voor de Rijksdag.
65
00:06:28,400 --> 00:06:32,200
De vrijheidsklok luidt een nieuw tijdperk
van de Duitse geschiedenis in.
66
00:06:37,360 --> 00:06:39,840
Er was geen eensgezinde stemming
in de DDR.
67
00:06:41,920 --> 00:06:45,560
Sommigen zeiden:
'We willen de hereniging.'
68
00:06:46,120 --> 00:06:49,920
En anderen zeiden: 'We hebben
dit land niet 40 jaar opgebouwd…
69
00:06:50,000 --> 00:06:52,280
MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN DDR
70
00:06:52,360 --> 00:06:56,560
…om het kapot te zien gaan
of door anderen in beslag te laten nemen.'
71
00:06:56,640 --> 00:06:59,920
…voor het Duitse vaderland
72
00:07:00,000 --> 00:07:01,320
Wat me verontrustte…
73
00:07:01,400 --> 00:07:02,400
POLITICUS
74
00:07:02,480 --> 00:07:08,400
…was dat iedereen Helmut Kohl geloofde
met zijn beloftes van bloei en eenheid.
75
00:07:08,480 --> 00:07:12,840
Ik dacht altijd, ben je gek geworden?
Nu kun je het juist anders doen.
76
00:07:12,920 --> 00:07:17,720
Tot die tijd hadden we hoop
op een derde weg…
77
00:07:17,800 --> 00:07:23,680
…tussen het socialisme van de DDR
en het kapitalisme van de BDR.
78
00:07:23,760 --> 00:07:28,760
Maar op dat moment was het een land
dat bedwelmd werd door het kapitalisme.
79
00:07:28,840 --> 00:07:35,080
eenheid en gerechtigheid en vrijheid
voor het Duitse vaderland
80
00:07:37,400 --> 00:07:39,120
Dierbare landgenoten.
81
00:07:39,200 --> 00:07:42,960
Over een paar uur
wordt een droom werkelijkheid.
82
00:07:43,680 --> 00:07:46,600
Na meer dan 40 bittere jaren
van verdeeldheid…
83
00:07:47,560 --> 00:07:51,240
…is Duitsland, ons vaderland, herenigd.
84
00:07:52,120 --> 00:07:55,040
Dankzij onze sociale markteconomie…
85
00:07:55,120 --> 00:07:58,600
…zullen over een paar jaar
de Bundesländer Brandenburg…
86
00:07:59,240 --> 00:08:01,040
…Meckelenburg-Vorpommern…
87
00:08:01,560 --> 00:08:03,560
…Saksen, Saksen-Anhalt…
88
00:08:03,640 --> 00:08:06,400
…en Thüringen tot bloei gekomen zijn.
89
00:08:11,760 --> 00:08:14,200
Op 3 oktober…
90
00:08:15,240 --> 00:08:19,720
…was er ook een groot protest,
'Duitsland, hou je mond'…
91
00:08:19,800 --> 00:08:22,040
…tegen de hereniging…
92
00:08:22,120 --> 00:08:25,320
…met iets van 20 tot 30.000 deelnemers.
93
00:08:25,400 --> 00:08:28,760
Met onder hen
veel West-Berlijnse politieagenten…
94
00:08:28,840 --> 00:08:32,760
…die voor het eerst
in Oost-Berlijn losgingen.
95
00:09:17,320 --> 00:09:21,320
Eigenlijk was het ergste scenario voor mij
een hereniging.
96
00:09:22,200 --> 00:09:25,680
Ik vond de hervormingen goed.
De val van de Muur was niet nodig…
97
00:09:25,760 --> 00:09:26,920
TOETSENIST RAMMSTEIN
98
00:09:27,000 --> 00:09:29,160
…maar vond ik uiteindelijk ook goed.
99
00:09:29,720 --> 00:09:33,680
Wat me echt schokte, was de hereniging.
100
00:09:37,000 --> 00:09:42,360
Plotseling werd ons een land opgedrongen
dat niet was wie we waren of wilden zijn.
101
00:09:42,440 --> 00:09:45,880
Ik wilde nooit inwoner van de BDR zijn.
Hou op, schei uit.
102
00:09:46,400 --> 00:09:51,000
Die hele maatschappij vond ik maar niks.
Nog steeds niet.
103
00:09:51,960 --> 00:09:58,200
De manier waarop ze de dingen doen staat
me niet aan, eigendom, onroerend goed…
104
00:09:58,280 --> 00:10:03,720
…hoe hun wetten ons werden opgelegd,
waar we niet op zaten te wachten.
105
00:10:20,320 --> 00:10:22,600
Het warenhuis is overvol.
106
00:10:22,680 --> 00:10:27,280
U mag in groepjes naar binnen,
wij vragen om uw begrip.
107
00:10:27,360 --> 00:10:28,200
Niet dringen.
108
00:10:28,280 --> 00:10:31,960
Kijk hoe ordelijk de mensen vooraan
in de rij staan.
109
00:10:32,920 --> 00:10:38,600
Zijn de dingen voor u veranderd?
-Ja, de toekomst is onzekerder geworden.
110
00:10:40,680 --> 00:10:41,840
Op het werk en zo.
111
00:10:42,360 --> 00:10:44,120
Het is veel te snel gegaan.
112
00:10:44,680 --> 00:10:46,800
Ik weet niet wat u wilt horen.
113
00:10:46,880 --> 00:10:49,840
U weet precies
welke problemen we hier hebben, toch?
114
00:10:49,920 --> 00:10:52,440
Mag ik vragen wat er voor u is veranderd?
115
00:10:55,280 --> 00:10:59,800
De Treuhand blijft bedrijven vernietigen
en mensen werkloos maken.
116
00:10:59,880 --> 00:11:03,400
Alles wordt verkocht
en wij moeten gelukkig zijn? Echt?
117
00:11:10,640 --> 00:11:12,040
Hou wel voor ogen…
118
00:11:13,520 --> 00:11:18,160
…dat uit onderzoek bleek dat de DDR
uiterlijk in 1991 failliet zou zijn.
119
00:11:18,240 --> 00:11:19,760
MINISTER VAN FINANCIËN
120
00:11:19,840 --> 00:11:23,840
Er was geen markt meer
voor de autoproductie van de DDR.
121
00:11:23,920 --> 00:11:27,680
Voor de enorme schepen
die in Stralsund en elders werden gebouwd…
122
00:11:27,760 --> 00:11:29,720
…was geen markt meer.
123
00:11:29,800 --> 00:11:35,400
Het had geen zin een bedrijf in leven
te houden zonder markt voor de producten.
124
00:11:35,480 --> 00:11:38,120
Er moest een markt voor zijn…
125
00:11:38,600 --> 00:11:40,000
…net als in het Westen.
126
00:11:43,520 --> 00:11:48,760
Dit contrast tussen Oost en West voelde
je echt als er politici uit Bonn kwamen.
127
00:11:48,840 --> 00:11:50,520
HOOFD TREUHAND
128
00:11:50,600 --> 00:11:53,800
Alsof het sterrenschip Enterprise landde.
129
00:11:53,880 --> 00:11:56,560
Alsof er een vreemde kracht aankwam.
130
00:11:56,640 --> 00:11:59,960
Je voelde dat ze niet op hun gemak waren.
131
00:12:00,040 --> 00:12:04,080
Ze wisten niet… Ze kregen de zenuwen
als ze in Oost-Duitsland waren.
132
00:12:06,840 --> 00:12:08,440
De vredige sfeer…
133
00:12:09,000 --> 00:12:11,040
…in het Westen, in het ministerie…
134
00:12:11,120 --> 00:12:16,320
…het gespetter van de fontein,
de gepolijste vloeren, de stilte…
135
00:12:17,280 --> 00:12:20,520
Dat was een ander land,
een ander planeetstelsel.
136
00:12:20,600 --> 00:12:23,160
Als je 's ochtends in Berlijn
bij de Treuhand aankwam…
137
00:12:23,240 --> 00:12:26,240
…stonden de arbeiders klaar
en sloegen met stangen op je autodak.
138
00:12:26,320 --> 00:12:31,560
…en daarom staan we hier voor dit gebouw…
139
00:12:42,120 --> 00:12:47,160
Mensen denken kennelijk
dat we een duister, machtig kasteel zijn…
140
00:12:47,240 --> 00:12:49,080
…hier op de Alexanderplatz.
141
00:12:49,160 --> 00:12:52,120
Dat vind ik heel erg.
Het is een groot misverstand.
142
00:12:52,960 --> 00:12:58,400
Ik moet ontzettend hard werken
en leid eigenlijk een hondenleven.
143
00:12:59,040 --> 00:13:02,200
Ik kom 's ochtends binnen
als het nog donker is…
144
00:13:02,280 --> 00:13:05,000
…en als ik 's nachts ga,
is het weer pikkedonker.
145
00:13:05,080 --> 00:13:07,760
Terug naar mijn hotel, nog wat werken…
146
00:13:08,520 --> 00:13:11,280
…ik zie de laatste minuten tv
en ga naar bed.
147
00:13:20,880 --> 00:13:22,760
5 WEKEN
148
00:13:23,000 --> 00:13:26,480
VOOR DE MOORD
149
00:13:28,680 --> 00:13:32,600
De meeste waarnemers hadden niet verwacht
dat het zo dramatisch zou worden.
150
00:13:32,680 --> 00:13:35,800
De werkloosheid
stijgt momenteel echt dramatisch.
151
00:13:35,880 --> 00:13:39,920
700.000 overheidsfuncties,
400.000 banen in de landbouw…
152
00:13:40,000 --> 00:13:43,600
…550.000 in de elektrotechnische
en metaalindustrie en ga maar door.
153
00:13:43,680 --> 00:13:46,120
Als er geen betere vooruitzichten komen…
154
00:13:46,200 --> 00:13:51,640
…vreest u dan niet voor nog een revolutie
in het voormalige Oost-Duitsland?
155
00:13:51,720 --> 00:13:52,840
Nou…
156
00:13:52,920 --> 00:13:56,280
Ten eerste zijn we net
de tunnel in gereden.
157
00:13:56,360 --> 00:13:59,880
Nu moeten we een stukje
door de tunnel rijden…
158
00:13:59,960 --> 00:14:02,800
…zonder bang te worden
en dan zien we het licht.
159
00:14:02,880 --> 00:14:04,440
VICEVOORZITTER TREUHAND
160
00:14:04,520 --> 00:14:08,920
Ik maakte me zorgen om de druk,
maar niet om zijn zelfbeheersing.
161
00:14:09,000 --> 00:14:12,400
Die was goed en hij kon veel hebben.
162
00:14:12,480 --> 00:14:15,440
Hij kon incasseren, maar ook terugslaan.
163
00:14:16,400 --> 00:14:20,160
Politici konden zich
perfect verschuilen achter de Treuhand.
164
00:14:20,680 --> 00:14:23,280
En natuurlijk was hij de ideale zondebok.
165
00:14:24,160 --> 00:14:28,880
Als je toen de kranten las,
de berichtgeving op tv zag…
166
00:14:28,960 --> 00:14:31,000
…was iedereen uit op tumult.
167
00:14:31,080 --> 00:14:32,440
DRUK OP DE TREUHAND GROEIT
168
00:14:32,520 --> 00:14:35,600
De publieke druk,
ook in de media, was enorm.
169
00:14:35,680 --> 00:14:37,200
HARDE KRITIEK OP DE TREUHAND
170
00:14:37,280 --> 00:14:39,000
SPIRAAL RICHTING BANKROET
171
00:14:41,760 --> 00:14:43,320
De sfeer was agressief.
172
00:14:43,800 --> 00:14:46,320
Dat moest een keer gevolgen hebben.
173
00:14:47,880 --> 00:14:53,760
Waar ligt voor u de pijngrens waarop
u zegt: 'Hier doe ik niet meer aan mee?'
174
00:14:53,840 --> 00:14:55,880
Ik voel geen pijn.
175
00:14:56,840 --> 00:14:59,200
Het moet dus wel heel erg worden…
176
00:14:59,280 --> 00:15:02,760
…met onredelijke eisen
die niemand hier zou accepteren.
177
00:15:02,840 --> 00:15:08,800
U kunt ook zeggen dat alles al onredelijk
is. Alles is ongeorganiseerd en…
178
00:15:10,000 --> 00:15:11,720
…gevaarlijk en dramatisch.
179
00:15:15,440 --> 00:15:19,720
Vlak voor kerst 1990
kwam Rohwedder naar me toe…
180
00:15:20,440 --> 00:15:23,760
…bij het ministerie van Financiën.
181
00:15:24,840 --> 00:15:29,880
Toen liet hij me weten
dat hij wilde stoppen.
182
00:15:31,560 --> 00:15:34,080
Ik smeekte hem om te blijven.
183
00:15:35,040 --> 00:15:37,560
Helmut Kohl smeekte hem ook
om te blijven…
184
00:15:38,120 --> 00:15:40,360
…en zei: 'We hebben je nodig.'
185
00:15:41,840 --> 00:15:43,040
Ik heb geprobeerd…
186
00:15:44,280 --> 00:15:46,280
…hem over te halen om te blijven.
187
00:15:46,840 --> 00:15:48,920
Ik denk nog steeds aan ons gesprek.
188
00:15:49,400 --> 00:15:51,400
Dat staat in m'n geheugen gegrift.
189
00:15:51,480 --> 00:15:54,320
Ik zei tegen Rohwedders kinderen:
190
00:15:55,160 --> 00:15:59,040
'Als ik jullie vader
niet had gevraagd te blijven…
191
00:16:00,240 --> 00:16:02,080
…zou hij misschien nog leven.'
192
00:16:02,680 --> 00:16:05,280
Ik moet met die gedachte leven, maar…
193
00:16:06,480 --> 00:16:08,280
…het was toch het juiste.
194
00:16:08,360 --> 00:16:11,760
Om hem, de beste man voor de baan,
te vragen door te gaan…
195
00:16:11,840 --> 00:16:15,320
…in het belang
van deze grote zaak voor Duitsland.
196
00:16:17,200 --> 00:16:20,480
Het enige wat ik kan zeggen, vind ik…
197
00:16:20,560 --> 00:16:24,680
…is dat het cruciaal is
om mensen duidelijk te maken…
198
00:16:24,760 --> 00:16:28,240
…dat de fase die we nu doormaken…
199
00:16:28,320 --> 00:16:30,480
Meneer Rohwedder.
-…een einde krijgt.
200
00:16:30,560 --> 00:16:34,800
Als de werkloosheid 40 of 50% is,
meneer Rohwedder…
201
00:16:34,880 --> 00:16:37,360
Die aantallen zijn ongekend in Duitsland.
202
00:16:37,440 --> 00:16:41,440
Zelfs tijdens de Grote Depressie
of vlak voor Hitler de macht greep.
203
00:16:41,520 --> 00:16:43,000
Ik maak me zorgen…
204
00:16:43,080 --> 00:16:46,800
…dat de druk op u en de Treuhand
sterk zal toenemen.
205
00:16:47,800 --> 00:16:49,720
6 DAGEN
206
00:16:49,800 --> 00:16:50,840
VOOR DE MOORD
207
00:16:50,920 --> 00:16:52,760
De traditionele maandagprotesten…
208
00:16:52,840 --> 00:16:57,200
…zijn het politieke landschap
in Oost-Duitsland weer gaan domineren.
209
00:16:57,280 --> 00:16:59,080
Tienduizenden deden weer mee…
210
00:16:59,160 --> 00:17:03,600
…om aandacht te vragen voor de slechte
economische situatie in de voormalige DDR.
211
00:17:05,960 --> 00:17:08,600
Er zouden 100.000 mensen zijn geweest.
212
00:17:08,680 --> 00:17:11,840
Grote aantallen politieagenten
uit Beieren en Hesse…
213
00:17:11,920 --> 00:17:15,040
…blokkeerde de toegang
tot overheidsgebouwen.
214
00:17:17,200 --> 00:17:20,160
Vanaf maart 1991 deed ik regelmatig mee.
215
00:17:20,240 --> 00:17:23,960
Ik nam de avonden vrij
en deed mee met de maandagprotesten.
216
00:17:24,480 --> 00:17:26,080
Er was veel woede.
217
00:17:26,840 --> 00:17:27,840
Er was…
218
00:17:27,920 --> 00:17:32,280
…veel woede van mensen die er zogezegd
als eersten uit waren gegooid.
219
00:17:36,880 --> 00:17:40,520
We zeggen nee tegen het Treuhandbeleid.
220
00:17:41,360 --> 00:17:44,360
Het spot met het woord
'vertrouwen' in de naam.
221
00:17:44,440 --> 00:17:47,680
We zeggen nee tegen een beleid…
222
00:17:47,760 --> 00:17:52,400
…dat bedrijven privatiseert
zonder om de mensen te geven.
223
00:18:00,640 --> 00:18:01,760
Er groeide iets.
224
00:18:03,160 --> 00:18:08,040
In maart 1991 ontstond
een nieuwe burgerbeweging…
225
00:18:08,120 --> 00:18:12,400
…misschien zelfs een arbeidersbeweging,
op straat.
226
00:18:13,080 --> 00:18:16,320
De roep uit Leipzig
was vandaag weer luid en duidelijk.
227
00:18:16,400 --> 00:18:21,480
Veel spandoeken eisten het aftreden
van kanselier Kohl en nieuwe verkiezingen.
228
00:18:21,560 --> 00:18:23,920
Wij zijn het volk.
229
00:18:24,000 --> 00:18:29,560
En wij eisen nieuwe verkiezingen.
230
00:18:32,480 --> 00:18:34,440
De maandagprotesten leven weer op.
231
00:18:34,520 --> 00:18:38,560
Er is een gevaarlijk sociaal dynamiet
ontstaan, dit is niet te overzien.
232
00:18:38,640 --> 00:18:42,960
Veel voormalige DDR-burgers
verliezen hun baan en daarmee de hoop.
233
00:18:43,040 --> 00:18:49,440
Nieuwe verkiezingen.
234
00:18:49,520 --> 00:18:53,920
Bondskanselier Kohl noemde
geruchten over verkiezingen absurd.
235
00:18:55,360 --> 00:18:59,120
's Avonds trokken ze weer de stad door,
ondanks de vrieskou.
236
00:18:59,840 --> 00:19:02,120
Ze willen elke maandag doorgaan…
237
00:19:02,200 --> 00:19:04,960
…tot hun eisen worden ingewilligd.
238
00:19:06,360 --> 00:19:09,800
De druk zwol aan
en ik denk dat het wel tot angst leidde.
239
00:19:10,400 --> 00:19:15,320
Het zorgde voor veel angst
bij de regering Kohl.
240
00:19:15,400 --> 00:19:18,600
Natuurlijk was de Treuhand
ook een bliksemafleider.
241
00:19:18,680 --> 00:19:23,720
Als al die woede op Bonn was losgelaten,
weet ik niet of Bonn nog zou bestaan.
242
00:19:25,280 --> 00:19:28,560
We hebben geen ervaring
met het herenigen van Duitsland.
243
00:19:28,640 --> 00:19:34,200
Ik hoop dat geen Duitse regering ooit nog
ervaring moet laten zien op dit gebied.
244
00:19:34,280 --> 00:19:38,240
Natuurlijk moeten we doorlopend beslissen,
en we maken fouten, ik ook.
245
00:19:38,320 --> 00:19:43,920
We hebben elke dag protesten
door tienduizenden werkloze demonstranten…
246
00:19:44,000 --> 00:19:47,120
…op de straten van de voormalige DDR,
en ze groeien.
247
00:19:47,200 --> 00:19:49,560
Komen we niet
in een nog moeilijkere situatie?
248
00:19:55,960 --> 00:20:01,680
DE NACHT VAN DE MOORD
249
00:20:14,200 --> 00:20:17,240
Wie de moordenaars ook waren…
250
00:20:19,520 --> 00:20:22,480
…ik denk dat er mogelijk
een groter verband was.
251
00:20:24,240 --> 00:20:29,240
Dan vraag ik me af, als politiek bewust
mens en in termen van politieonderzoek:
252
00:20:30,840 --> 00:20:33,560
Wie had er baat bij?
Of wie heeft er baat bij?
253
00:20:55,960 --> 00:20:59,200
Verschillende scenario's zijn aannemelijk…
254
00:20:59,280 --> 00:21:01,400
…ook die van politieke aard.
255
00:21:03,120 --> 00:21:07,640
Zo heeft dat hele idee
van een derde RAF-generatie…
256
00:21:08,320 --> 00:21:10,360
…mij nooit echt overtuigd.
257
00:21:10,880 --> 00:21:13,520
Het is misschien waar,
maar dat hoeft niet.
258
00:21:14,280 --> 00:21:18,040
Andere kunnen het hebben gedaan…
259
00:21:18,120 --> 00:21:20,800
…maar ik zou de RAF eerder uitsluiten.
260
00:21:22,200 --> 00:21:24,720
Ik heb er nooit aan getwijfeld
dat het de RAF was.
261
00:21:25,440 --> 00:21:28,200
Dat ze politiek verantwoordelijk waren…
262
00:21:28,280 --> 00:21:32,680
…en dat ze verantwoordelijk waren
voor de moord was mij duidelijk.
263
00:21:32,760 --> 00:21:34,760
Daar heb ik nooit aan getwijfeld.
264
00:21:34,840 --> 00:21:36,640
BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST
265
00:21:36,720 --> 00:21:40,760
Mijn inschatting en oordeel
over de moord is nooit veranderd.
266
00:21:42,080 --> 00:21:46,960
Ik ben ervan overtuigd dat het
door voormalige Stasi-leden is gedaan…
267
00:21:47,040 --> 00:21:51,120
…en ik zie het als een moord uit wraak.
268
00:21:51,880 --> 00:21:57,040
Er kan heel goed
een verband zijn met de Stasi…
269
00:21:57,120 --> 00:22:01,080
…om de Oost-Duitse arbeidersklasse
op te jutten tegen het Westen.
270
00:22:01,160 --> 00:22:05,720
Maar er is nog een derde mogelijkheid:
271
00:22:05,800 --> 00:22:09,960
Dat het Westen de moord geregeld heeft
met hulp van huurmoordenaars.
272
00:22:16,440 --> 00:22:20,160
Ik bedoel, dossiers verdwijnen niet
telkens zomaar zonder reden.
273
00:22:22,240 --> 00:22:25,920
Staatsbelang, noodzakelijke geheimhouding,
bescherming van informanten…
274
00:22:26,000 --> 00:22:31,840
…zijn redenen die vaak aangevoerd worden
om zaken uit de openbaarheid te houden.
275
00:22:31,920 --> 00:22:35,040
Natuurlijk komt dat juist verdacht over…
276
00:22:35,520 --> 00:22:37,080
…die hele manier van doen.
277
00:22:42,200 --> 00:22:43,200
Ik stel…
278
00:22:43,960 --> 00:22:47,200
…dat het Bundeskriminalamt
en de procureur-generaal…
279
00:22:47,280 --> 00:22:48,880
MISDAADVERSLAGGEVER
280
00:22:48,960 --> 00:22:53,880
…veel dichter zijn bij het oplossen van
het hoe en waarom in de zaak-Rohwedder…
281
00:22:53,960 --> 00:22:55,960
…dan we allemaal denken.
282
00:23:00,240 --> 00:23:02,360
Ik heb zelf meerdere vragen gesteld.
283
00:23:06,120 --> 00:23:10,480
Ik kreeg alleen onzin-antwoorden:
'We onderzoeken alle mogelijkheden.'
284
00:23:12,880 --> 00:23:15,760
Wie zoiets zegt, heeft iets te verbergen.
285
00:23:16,440 --> 00:23:20,280
Ze hebben een oplossing,
maar ze willen niets zeggen…
286
00:23:20,360 --> 00:23:23,160
…want die oplossing kan iets onthullen…
287
00:23:23,240 --> 00:23:25,880
…wat de republiek
op haar grondvesten doet schudden.
288
00:23:29,880 --> 00:23:31,960
Nu is er een aanwijzing.
289
00:23:32,040 --> 00:23:35,040
Onderzoekers hadden
haren op de plaats delict gevonden.
290
00:23:35,120 --> 00:23:37,800
Met hulp van nieuwe technologie
hebben ze ontdekt…
291
00:23:37,880 --> 00:23:41,600
…dat een ervan
van vermeende terrorist Wolfgang Grams is.
292
00:23:51,280 --> 00:23:54,560
Ten tijde van de moord op Rohwedder…
293
00:23:54,640 --> 00:23:57,320
…konden we niet veel uitrichten
met een haar.
294
00:23:58,120 --> 00:24:01,040
Toen was DNA-analyse
op haar alleen mogelijk…
295
00:24:01,120 --> 00:24:02,440
BKA HOOFD COMMUNICATIE
296
00:24:02,520 --> 00:24:07,280
…op uitgetrokken haar met de wortel en het
celmateriaal, dan kon je DNA analyseren.
297
00:24:07,360 --> 00:24:11,360
Het testen van zogenaamde telogeenharen,
haar dat is uitgevallen…
298
00:24:11,440 --> 00:24:13,720
…werd pas veel later mogelijk.
299
00:24:14,280 --> 00:24:18,400
Dat is gebeurd en we konden bevestigen
dat het haar van Grams was.
300
00:24:20,720 --> 00:24:23,680
Natuurlijk kan het
echt haar van Grams zijn.
301
00:24:24,840 --> 00:24:27,920
Maar kwam dat daar
op natuurlijke wijze terecht…
302
00:24:28,000 --> 00:24:30,480
…of op een andere manier?
303
00:24:30,560 --> 00:24:32,760
Deze vragen zijn nooit beantwoord.
304
00:24:32,840 --> 00:24:34,560
BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST
305
00:24:34,640 --> 00:24:41,000
Als je het gevonden DNA van Grams
als bevestiging wilt zien …
306
00:24:41,080 --> 00:24:47,480
…dan is duidelijk dat Grams betrokken was
bij de moord op Rohwedder.
307
00:24:47,560 --> 00:24:52,840
Maar hoe precies en op welk moment
hij zijn DNA achterliet…
308
00:24:52,920 --> 00:24:55,120
…blijft tot nu toe onbeantwoord.
309
00:24:55,200 --> 00:24:59,360
Maar hij was toen wel een van de leiders.
310
00:25:02,160 --> 00:25:07,200
Van 1990 tot 1992 was ik
hoofd van de afdeling Staatsveiligheid…
311
00:25:07,280 --> 00:25:10,840
…verantwoordelijk voor
het voormalige DDR-gebied.
312
00:25:12,160 --> 00:25:15,400
In het voorjaar van 1991…
313
00:25:15,480 --> 00:25:19,960
…had ik Grams en zijn handlangers
kunnen arresteren.
314
00:25:20,440 --> 00:25:24,360
We hadden op dat moment
bij het Landeskriminalamt…
315
00:25:24,440 --> 00:25:28,280
…bij de afdeling
Extremisme-Terreur-Staatsveiligheid…
316
00:25:28,360 --> 00:25:31,680
…informatie uit Thüringen gekregen
over aanwijzingen…
317
00:25:32,280 --> 00:25:35,880
…dat die twee
zich daar verscholen hielden.
318
00:25:36,840 --> 00:25:42,520
Dus stuurde ik een van mijn medewerkers
naar Thüringen om dat na te gaan…
319
00:25:42,600 --> 00:25:46,880
…en ze zo mogelijk op te pakken.
320
00:25:48,000 --> 00:25:52,760
Hij werd weggestuurd
onder een voorwendsel.
321
00:25:54,480 --> 00:25:57,920
Toen heb ik gebeld
met het Bundeskriminalamt…
322
00:25:58,000 --> 00:26:02,640
…en die zeiden me dat de BKA
dit alleen zouden regelen.
323
00:26:04,240 --> 00:26:06,160
Wij moesten erbuiten blijven.
324
00:26:09,360 --> 00:26:11,160
Goedenavond, dames en heren.
325
00:26:11,240 --> 00:26:14,960
Bij een schietpartij met twee
hooggeplaatste RAF-leden…
326
00:26:15,040 --> 00:26:17,920
…vanmiddag in Bad Kleinen
in Meckelenburg-Vorpommern…
327
00:26:18,000 --> 00:26:21,200
…is vermeende terrorist
Wolfgang Grams neergeschoten.
328
00:26:22,680 --> 00:26:27,600
We hadden informatie van de binnenlandse
veiligheidsdienst in Rijnland-Palts…
329
00:26:27,680 --> 00:26:33,560
…dat ze erin geslaagd waren…
330
00:26:33,640 --> 00:26:38,920
…om het commando van de RAF
te infiltreren.
331
00:26:39,000 --> 00:26:43,920
Ik heb meteen
een speciale taskforce opgezet…
332
00:26:44,000 --> 00:26:46,360
…en ons aanvalsteam opgedragen…
333
00:26:46,440 --> 00:26:50,000
…om het gebied
rond station Bad Kleinen af te sluiten.
334
00:26:54,760 --> 00:26:59,240
Bad Kleinen was een glorieus moment
voor de inlichtingendiensten.
335
00:26:59,960 --> 00:27:04,080
Het was ze voor het eerst gelukt,
na 20 jaar…
336
00:27:04,560 --> 00:27:07,760
…om weer een menselijke bron…
337
00:27:08,720 --> 00:27:11,960
…binnen een terroristische organisatie
te plaatsen.
338
00:27:14,200 --> 00:27:17,480
We zaten aan de lijn
in mijn kantoor bij de BKA…
339
00:27:17,560 --> 00:27:19,600
…samen met mijn tweede man…
340
00:27:19,680 --> 00:27:22,080
…en de procureur-generaal.
341
00:27:22,160 --> 00:27:28,360
Op de speaker, iedereen kon het horen,
kreeg ik de boodschap: 'Missie volbracht.
342
00:27:28,440 --> 00:27:30,320
We hebben gewonden.'
343
00:27:30,400 --> 00:27:31,920
Het doelwit…
344
00:27:33,040 --> 00:27:37,480
Het doelwit heeft het vuur geopend.
345
00:27:37,560 --> 00:27:40,880
Een lid van de speciale
Grensbeschermingseenheid 9…
346
00:27:40,960 --> 00:27:42,400
…is dodelijk getroffen.
347
00:27:42,480 --> 00:27:49,400
Toen werd ons verteld dat onze collega was
omgekomen en dat Grams ook dood was.
348
00:27:49,480 --> 00:27:54,640
Ik schat zo rond acht uur 's avonds
was me duidelijk: dat is misgelopen.
349
00:27:54,720 --> 00:27:56,800
De missie is mislukt.
350
00:27:59,720 --> 00:28:01,680
De omstandigheden…
351
00:28:01,760 --> 00:28:06,800
…rond de dood van de vermeende terrorist
Grams op zondag zijn nog onduidelijk.
352
00:28:06,880 --> 00:28:11,000
Na de gebeurtenissen in Bad Kleinen
had ik een gevoel…
353
00:28:11,600 --> 00:28:16,400
…dat me deed denken
dat die hele situatie nogal vreemd was.
354
00:28:17,040 --> 00:28:19,840
Ik dacht dat ze wisten waar Grams zat…
355
00:28:19,920 --> 00:28:23,200
…en bereid waren te aanvaarden…
356
00:28:23,280 --> 00:28:26,360
…dat er een of twee mensen
bij zouden omkomen.
357
00:28:31,200 --> 00:28:35,800
De omstandigheden van de operatie in
Bad Kleinen worden steeds verwarrender.
358
00:28:35,880 --> 00:28:40,080
Op de plaats van de operatie
is nog niet alle bewijs veiliggesteld.
359
00:28:40,160 --> 00:28:43,520
Het is nog niet duidelijk
hoeveel schoten er zijn gelost.
360
00:28:43,600 --> 00:28:45,120
Daar was ons schandaal.
361
00:28:45,880 --> 00:28:51,920
De volgende zondag sprak het tijdschrift
Spiegel over 'het fatale schot'.
362
00:28:52,520 --> 00:28:57,680
Toen was me duidelijk dat dit vanuit
pr-oogpunt nu ook een ramp was.
363
00:28:57,760 --> 00:28:59,400
Ze gaan ons afslachten.
364
00:28:59,480 --> 00:29:04,400
Die zondag bezocht ik de minister
van Binnenlandse Zaken en hij nam ontslag.
365
00:29:04,480 --> 00:29:09,160
Toen begon ik te twijfelen
aan wat er precies was gebeurd.
366
00:29:09,240 --> 00:29:10,520
Ik twijfelde eraan.
367
00:29:10,600 --> 00:29:13,800
Minister Seiters
nam de verantwoordelijkheid op zich…
368
00:29:13,880 --> 00:29:16,160
…en trad verrassend af.
369
00:29:16,440 --> 00:29:19,400
Procureur-generaal von Stahl
wordt ontslagen.
370
00:29:19,880 --> 00:29:22,960
Na de talrijke blunders
in de zaak-Grams…
371
00:29:23,040 --> 00:29:27,840
Ik kan me geen andere aanslag
of zaak herinneren…
372
00:29:27,920 --> 00:29:32,760
…waarbij acht of tien politici
en hogere ambtenaren…
373
00:29:32,840 --> 00:29:36,160
…als direct gevolg
van een politieoperatie…
374
00:29:38,200 --> 00:29:40,280
…gedwongen met pensioen moesten.
375
00:29:40,360 --> 00:29:46,400
Dit was een faillietverklaring
voor het geheel aan veiligheidsdiensten.
376
00:29:46,480 --> 00:29:50,680
Tien dagen na de politieactie in
Bad Kleinen is nog altijd niet duidelijk…
377
00:29:50,760 --> 00:29:55,560
…wie met welk wapen de vermeende
RAF-terrorist Wolfgang Grams neerschoot.
378
00:29:55,640 --> 00:29:59,560
Na de autopsie
van de vermeende terrorist Wolfgang Grams…
379
00:29:59,640 --> 00:30:03,880
…zijn volgens berichtgeving in nieuwsblad
Der Spiegel fouten gemaakt…
380
00:30:03,960 --> 00:30:07,000
…die onderzoek naar de omstandigheden
van zijn dood hinderen.
381
00:30:07,080 --> 00:30:09,360
Zijn lijk zou grondig gewassen zijn…
382
00:30:09,440 --> 00:30:11,800
…zodat bloedresten werden verwijderd.
383
00:30:11,880 --> 00:30:16,120
De onderzoekers in Schwerin
missen nog steeds belangrijk bewijs…
384
00:30:16,200 --> 00:30:18,680
…om de doodsoorzaak te bepalen.
385
00:30:18,760 --> 00:30:23,000
Het was de wet van Murphy
wat er bij dat hele onderzoek gebeurde.
386
00:30:24,200 --> 00:30:25,800
Een voorbeeld:
387
00:30:25,880 --> 00:30:30,440
Een deel van het bewijs is naar de politie
in Zürich in Zwitserland gestuurd.
388
00:30:30,520 --> 00:30:33,120
Om te laten zien
dat het onderzoek objectief was…
389
00:30:33,200 --> 00:30:36,680
…lieten we de Zwitsers Grams z'n jas
op kruitsporen analyseren.
390
00:30:37,240 --> 00:30:41,320
Het resultaat was dat die jas
in het instituut van Zürich verdween…
391
00:30:41,400 --> 00:30:42,840
…en nooit gevonden is.
392
00:30:43,400 --> 00:30:47,800
En voor iemand die,
laten we zeggen…
393
00:30:47,880 --> 00:30:52,000
…sceptisch is tegenover de politie
en de rechterlijke macht…
394
00:30:52,080 --> 00:30:56,200
…lijkt het dan alsof er iets
in de doofpot wordt gestopt.
395
00:30:56,280 --> 00:30:59,440
Daar klopt iets niet. Dit kan niet.
396
00:31:01,760 --> 00:31:07,040
De programmering om in uitzichtloze
situaties zelfmoord te plegen…
397
00:31:07,840 --> 00:31:14,280
…was wijdverbreid onder politieke figuren.
398
00:31:14,360 --> 00:31:19,880
Waarom zou hij zichzelf niet hebben
kunnen gedood, met een wapen?
399
00:31:21,600 --> 00:31:24,120
Ik kan dit een verhullingsmisdaad noemen.
400
00:31:24,680 --> 00:31:29,360
Tot op de dag van vandaag zijn
de veiligheidsinstanties niet in staat…
401
00:31:29,440 --> 00:31:34,400
…om de open vragen te beantwoorden
of de onopgeloste moorden op te lossen…
402
00:31:34,480 --> 00:31:38,640
…en ze geven niet de indruk
dat ze die zaken nog willen oplossen.
403
00:31:38,720 --> 00:31:44,800
Dus als ik naar de zaak-Rohwedder kijk,
sta ik op het punt…
404
00:31:45,800 --> 00:31:47,520
…om de moord op Grams…
405
00:31:48,160 --> 00:31:51,440
…een moord ter verhulling te noemen.
406
00:31:52,600 --> 00:31:54,720
Het enge aan deze situatie…
407
00:31:54,800 --> 00:32:01,120
…is dat een gebrek aan
doorzichtige of juiste informatie…
408
00:32:01,800 --> 00:32:03,160
…de indruk heeft gewekt…
409
00:32:03,880 --> 00:32:05,640
…onder het publiek…
410
00:32:06,280 --> 00:32:08,640
…dat er dubieuze dingen gebeuren
in deze staat.
411
00:32:09,360 --> 00:32:13,480
Dat de binnenlandse veiligheidsdienst
informatie heeft achtergehouden…
412
00:32:13,560 --> 00:32:16,160
…daarvoor steek ik mijn hand
bijna in 't vuur.
413
00:32:16,240 --> 00:32:18,800
Mijn zorg is deze:
414
00:32:18,880 --> 00:32:22,840
dat de veiligheidsinstanties
en veiligheidsagenten…
415
00:32:22,920 --> 00:32:26,120
…een eigen leven zijn gaan leiden…
416
00:32:26,200 --> 00:32:30,960
…wat een gevaar kan vormen voor de
democratie in dit land, dames en heren.
417
00:32:42,440 --> 00:32:45,480
AMBULANCE
418
00:32:53,640 --> 00:32:57,720
Toen Rohwedder werd doodgeschoten,
heb ik met mezelf geworsteld.
419
00:32:58,880 --> 00:33:00,040
Ik dacht…
420
00:33:01,520 --> 00:33:04,560
…spring in welk vliegtuig dan ook,
weg uit Duitsland.
421
00:33:04,640 --> 00:33:08,520
Dit wordt een burgeroorlog,
ze schieten elkaar leiders dood.
422
00:33:08,600 --> 00:33:10,840
Je wist niet of dit een begin was.
423
00:33:11,520 --> 00:33:13,520
Je wist niet wat er komen ging.
424
00:33:19,080 --> 00:33:21,040
7 DAGEN
425
00:33:21,120 --> 00:33:24,720
NA DE MOORD
426
00:33:25,040 --> 00:33:27,120
Beste collega's.
427
00:33:29,240 --> 00:33:32,800
Er waren tegenstrijdige berichten
in de media…
428
00:33:33,760 --> 00:33:35,920
…over de demonstratie van vandaag.
429
00:33:37,040 --> 00:33:40,400
En het klopt, we hebben veel nagedacht…
430
00:33:40,480 --> 00:33:43,800
…of we dit maandagprotest
moesten laten doorgaan.
431
00:33:44,920 --> 00:33:51,320
Vanuit de politiek werd enorm veel druk
uitgeoefend op dit protest.
432
00:33:52,120 --> 00:33:56,520
Iemand verklaarde ze officieel,
de minister van Binnenlandse Zaken…
433
00:33:56,600 --> 00:33:58,320
…of bondskanselier Kohl zelf…
434
00:33:58,880 --> 00:34:03,760
WAAROM GEBRUIKT U HET GIF VAN AFGUNST
OM DUITSLAND VERDER TE VERDELEN?
435
00:34:03,840 --> 00:34:10,160
STOP HET CYNISCHE SPEL
MET DE HARTEN VAN DE MENSEN
436
00:34:10,240 --> 00:34:12,920
Er werd een minuut stilte gehouden.
437
00:34:13,920 --> 00:34:19,280
We leven mee
met de familie van het slachtoffer…
438
00:34:20,240 --> 00:34:23,600
…en gedenken
Detlev Karsten Rohwedder in stilte.
439
00:34:26,080 --> 00:34:27,200
Eén minuut stilte.
440
00:35:05,640 --> 00:35:11,560
De opkomende burgerbeweging van arbeiders
stortte gewoon in.
441
00:35:13,320 --> 00:35:15,320
Dat was geloof ik de laatste keer.
442
00:35:27,560 --> 00:35:28,880
Het is goed mogelijk…
443
00:35:28,960 --> 00:35:33,600
…dat er belanghebbenden zijn
in de machtsstructuren van Duitsland…
444
00:35:34,520 --> 00:35:37,080
…een soort diepe staat.
445
00:35:38,240 --> 00:35:42,360
Natuurlijk wordt dit niet
officieel gedaan door de staat…
446
00:35:42,440 --> 00:35:48,680
…maar door bepaalde mensen
die in staat zijn het in scène te zetten.
447
00:35:49,520 --> 00:35:52,880
Het kan door het Westen zijn geregeld…
448
00:35:52,960 --> 00:35:55,080
…de chef van de Treuhand doden…
449
00:35:55,160 --> 00:35:58,920
…om te laten zien
dat de Treuhand z'n werk goed doet…
450
00:35:59,000 --> 00:36:02,080
…en om tegelijk
de aanhangers van het Oosten…
451
00:36:02,160 --> 00:36:05,440
…die tegen de Treuhand waren
te kunnen zeggen:
452
00:36:05,520 --> 00:36:09,120
'Zie je wel? Jullie concept
voor de maatschappij leidt tot de dood.'
453
00:36:14,640 --> 00:36:18,360
Volgende week wordt al bekend
wie Rohwedder opvolgt…
454
00:36:18,440 --> 00:36:20,920
…als het hoofd van de Treuhand…
455
00:36:21,000 --> 00:36:23,880
…zo zei
minister van Financiën Waigel vandaag.
456
00:36:23,960 --> 00:36:28,920
CDU-lid Birgit Breuel
is het nieuwe hoofd van de Treuhand.
457
00:36:32,080 --> 00:36:35,480
Na de moord kwam mevrouw Breuel.
458
00:36:36,480 --> 00:36:40,480
Ze richtte zich tot in het extreme
op de markteconomie.
459
00:36:41,040 --> 00:36:44,880
Daarvoor hadden we
niet veel geprivatiseerd.
460
00:36:44,960 --> 00:36:49,680
We richtten ons op sanering, niet
op bedrijven verkopen onder Rohwedder.
461
00:36:50,240 --> 00:36:54,800
En toen kwam Breuel met haar duidelijke
focus op privébezit, privatiseringen.
462
00:36:55,360 --> 00:36:57,920
Toen kwam de Treuhand op gang.
463
00:36:58,760 --> 00:37:03,040
Meneer Rohwedder was een ondernemer
die zich met hart en ziel heeft ingezet.
464
00:37:03,680 --> 00:37:06,200
We zetten het werk voort in zijn geest.
465
00:37:06,280 --> 00:37:07,480
We zijn vastberaden.
466
00:37:07,960 --> 00:37:10,640
Dit betekent snel privatiseren.
467
00:37:13,120 --> 00:37:15,800
Toen gaf mevrouw Breuel
een persconferentie.
468
00:37:15,880 --> 00:37:18,720
Toevallig was Waigel er die dag,
puur toevallig.
469
00:37:20,440 --> 00:37:23,640
Slechts één keer
bezocht hij de Treuhand als minister.
470
00:37:23,720 --> 00:37:24,760
Dat zegt veel.
471
00:37:25,760 --> 00:37:26,720
Eén keer.
472
00:37:28,000 --> 00:37:32,120
En in die situatie
leek hij me toen een heel kille…
473
00:37:32,200 --> 00:37:34,160
…verknipte West-Duitse politicus.
474
00:37:34,680 --> 00:37:39,080
Alsof hij dacht: 'Goddank schoten ze
mijn ondergeschikte neer, mij niet.'
475
00:37:39,160 --> 00:37:40,160
Zoiets.
476
00:37:40,240 --> 00:37:43,520
Zo kwam hij over
op een jongeman die daar toen werkte.
477
00:37:43,600 --> 00:37:45,000
En dan mevrouw Breuel?
478
00:37:46,640 --> 00:37:47,840
Business as usual.
479
00:38:00,920 --> 00:38:02,360
Goedenavond, dames en heren.
480
00:38:02,440 --> 00:38:05,360
Met een officiële ceremonie
hebben de Duitsers vandaag…
481
00:38:05,440 --> 00:38:09,720
…afscheid genomen van de vermoorde chef
van de Treuhand Detlev Karsten Rohwedder.
482
00:38:21,560 --> 00:38:25,720
De herdenkingsdienst
in de Berlijnse concertzaal…
483
00:38:25,800 --> 00:38:29,880
…werd bijgewoond door 1300 afgevaardigden
uit de zakenwereld…
484
00:38:29,960 --> 00:38:32,640
…cultuur, kerk en politiek.
485
00:38:33,280 --> 00:38:36,600
Zijn vrouw ligt nog in het ziekenhuis
met schotwonden.
486
00:38:37,520 --> 00:38:41,760
De Duitse president prees Rohwedder
als pionier van de Duitse eenheid.
487
00:38:41,840 --> 00:38:45,120
Hij kwam uit zowel Oost als West.
488
00:38:46,320 --> 00:38:51,160
Hij geloofde niet dat er wezenlijke
verschillen zijn tussen de Duitsers.
489
00:38:51,240 --> 00:38:56,040
Maar hij kende de enorme
materiële en menselijke last…
490
00:38:56,120 --> 00:39:00,320
…die onze landgenoten in
de voormalige DDR waren opgelegd.
491
00:39:00,800 --> 00:39:05,080
Detlev Rohwedder heeft ons volk gediend.
492
00:39:09,440 --> 00:39:11,400
Ja, heel ontroerend.
493
00:39:12,320 --> 00:39:17,560
De politiek is in staat om iemand te eren,
zoals ze hier deden…
494
00:39:17,640 --> 00:39:20,960
…met een heel mooi en groots gebaar.
495
00:39:21,040 --> 00:39:24,000
Maar de politiek van alledag
is heel anders…
496
00:39:24,080 --> 00:39:27,000
…en als er iemand weg moet…
497
00:39:28,600 --> 00:39:30,680
…of moet worden vervangen…
498
00:39:31,560 --> 00:39:33,520
…geeft de politiek daar niet om.
499
00:39:37,440 --> 00:39:42,360
Hij gaf zijn hele reputatie, zijn hele ik.
500
00:39:43,920 --> 00:39:47,320
Maar hij kende de politiek door en door.
501
00:39:47,800 --> 00:39:50,920
En de politiek jaagt graag op mensen.
502
00:39:54,360 --> 00:39:57,360
En hij betaalde met zijn leven.
503
00:40:02,240 --> 00:40:05,560
Hij was zo trots
dat hem gevraagd werd om te helpen.
504
00:40:07,160 --> 00:40:11,440
Dit land,
dat zo bruut verdeeld was…
505
00:40:12,920 --> 00:40:15,120
…alle banden tussen de mensen…
506
00:40:15,200 --> 00:40:19,600
Om dat weer samen te voegen
tot één Duitsland…
507
00:40:20,880 --> 00:40:23,520
…was een zaak die hem na aan het hart lag.
508
00:40:33,080 --> 00:40:40,040
DE MOORD OP DETLEV KARSTEN ROHWEDDER
IS NOG ALTIJD NIET OPGELOST.
509
00:40:42,760 --> 00:40:49,720
DE TREUHAND HEEFT AL HET VERMOGEN
VAN DE DDR GEPRIVATISEERD.
510
00:40:58,520 --> 00:41:01,480
94% VAN DE BEDRIJVEN ZIJN OVERGENOMEN…
511
00:41:01,560 --> 00:41:05,480
…DOOR WEST-DUITSE
OF INTERNATIONALE INVESTEERDERS.
512
00:41:06,640 --> 00:41:10,600
Ik ken de details niet
en weet niets over de geschiedenis, maar…
513
00:41:11,160 --> 00:41:14,240
…ik weet zeker
dat we er iets moois van kunnen maken.
514
00:41:15,160 --> 00:41:22,040
6% BLEEF IN HANDEN
VAN HET VOLK VAN OOST-DUITSLAND.
515
00:43:32,960 --> 00:43:35,480
Ondertiteld door: Jolanda van den Berg