1 00:00:30,739 --> 00:00:33,283 We zijn op een rangeerstation in LA. 2 00:00:33,367 --> 00:00:35,994 De hele cast is er en we hebben het naar ons zin. 3 00:00:41,875 --> 00:00:46,213 We proberen te putten uit alles wat Star Wars is. 4 00:00:46,296 --> 00:00:50,968 Dan blijft het authentiek. Het enthousiasme is aanstekelijk. 5 00:01:01,270 --> 00:01:02,729 Ik ben van kinds af aan fan. 6 00:01:03,480 --> 00:01:08,110 En nu ben ik omringd door andere fans. En dat is heerlijk. 7 00:01:08,193 --> 00:01:12,865 ERFGOED 8 00:01:13,198 --> 00:01:18,120 Ik ben opgegroeid met de eerste trilogie, maar er is een hele generatie... 9 00:01:18,203 --> 00:01:21,790 die is opgegroeid met de prequels. 10 00:01:21,874 --> 00:01:24,751 Jij was een van de makers van de prequels. 11 00:01:24,835 --> 00:01:29,506 Jullie gebruikten de nieuwste technieken zoals wij destijds motion control hadden. 12 00:01:29,590 --> 00:01:34,469 Nu voelt dat allemaal nostalgisch aan in vergelijking met wat we nu kunnen. 13 00:01:34,553 --> 00:01:40,225 Jij moest je weer bezighouden met Star Wars na hoelang? 14 00:01:40,309 --> 00:01:44,146 Return of the Jedi was in 1983 en we pikten het weer op in 1999. 15 00:01:44,229 --> 00:01:49,151 Ik zat nog op school en was zaalwacht bij de bioscoop toen die film uitkwam. 16 00:01:49,234 --> 00:01:54,114 Ik was nog een puber bij de eerste film en de laatste was met de Ewoks en zo. 17 00:01:54,198 --> 00:01:57,868 Het was niet langer iets waar ik voornamelijk mee bezig was, snap je? 18 00:01:57,951 --> 00:02:03,790 Ik keek inmiddels liever naar Mad Max en The Road Warrior en zo. 19 00:02:03,874 --> 00:02:08,629 Bespraken jullie dat soort dingen terwijl jullie ermee bezig waren? 20 00:02:08,712 --> 00:02:13,759 Of was het altijd gewoon de visie van George, die precies wist wat hij wilde? 21 00:02:13,842 --> 00:02:17,763 Door Star Wars wilde ik heel graag de filmbusiness in. 22 00:02:17,846 --> 00:02:21,892 Ik was 14 toen Star Wars uitkwam... 23 00:02:21,975 --> 00:02:27,231 en was voorzichtig bezig met wat ik later wilde worden. 24 00:02:28,065 --> 00:02:33,070 Werd het werktuigbouwkunde of misschien wel architectuur... 25 00:02:33,153 --> 00:02:34,488 Maar toen kwam Star Wars... 26 00:02:34,571 --> 00:02:39,743 en was er een hoop reuring over wat er in de entertainmentbranche speelde. 27 00:02:40,410 --> 00:02:43,330 Het was allemaal heel enerverend en inspirerend. 28 00:02:43,413 --> 00:02:48,043 En dat gaf voor mij de doorslag om voor dit vak te kiezen. 29 00:02:48,126 --> 00:02:55,592 En door alles wat ik daarna ondernam, kwam ik bij ILM terecht... 30 00:02:55,676 --> 00:03:01,682 en ik hoopte dat ik ooit kon werken aan zo'n ambitieuze film als Star Wars. 31 00:03:01,765 --> 00:03:08,939 En ik kwam op het juiste moment binnen, want George was al bezig met nieuwe films. 32 00:03:09,565 --> 00:03:11,859 Zat je toen al bij ILM? 33 00:03:11,942 --> 00:03:17,155 Dus je zat er al toen hij zei: Jongens, we gaan Star Wars doen? 34 00:03:17,990 --> 00:03:19,908 Ja, zo'n beetje wel. 35 00:03:19,992 --> 00:03:22,077 Iedereen bij ILM was gek op Star Wars... 36 00:03:22,160 --> 00:03:24,097 maar niemand dacht eraan om ermee door te gaan... 37 00:03:24,121 --> 00:03:26,832 en toen zei George: We gaan nog drie Star Wars-films maken. 38 00:03:26,915 --> 00:03:29,877 We hadden elk jaar een vergadering... 39 00:03:30,752 --> 00:03:33,922 waarbij George de mensen toesprak en vragen beantwoordde. 40 00:03:34,006 --> 00:03:36,717 En elk jaar kwam de onvermijdelijke vraag: 41 00:03:36,800 --> 00:03:40,387 En Star Wars? - Gaan we nog iets doen met Star Wars? 42 00:03:42,097 --> 00:03:45,225 In het begin hield hij zich nogal op de vlakte. 43 00:03:45,309 --> 00:03:47,311 'Ik weet het nog niet. Ooit misschien.' 44 00:03:47,394 --> 00:03:51,356 En toen op een gegeven moment iemand diezelfde vraag aan hem stelde... 45 00:03:51,440 --> 00:03:53,442 zei hij: Ja, misschien. 46 00:03:54,359 --> 00:03:55,986 Ik kan daar ook iets over zeggen. 47 00:03:56,069 --> 00:04:00,866 Ik was erbij ten tijde van de Indiana Jones-films. 48 00:04:01,325 --> 00:04:06,288 Volgens mij heeft hij meer Star Wars-films nooit helemaal uit zijn hoofd gezet. 49 00:04:06,371 --> 00:04:11,460 Ten tijde van Indy was hij niet actief als regisseur. 50 00:04:11,543 --> 00:04:15,297 Hij was niet volledig bij het maakproces betrokken. 51 00:04:15,380 --> 00:04:19,510 Dat was Steven. Hij deed de productie. - Vooral Steven. Precies. 52 00:04:19,593 --> 00:04:25,057 Ik denk dat bij iemand als George, sowieso bij elke filmmaker... 53 00:04:25,140 --> 00:04:28,352 het op een gegeven moment begint te kriebelen... 54 00:04:28,435 --> 00:04:33,524 als ze niet op de werkvloer zijn om verhalen te vertellen en films te maken. 55 00:04:33,607 --> 00:04:36,109 Maar hij wilde ook steeds betere technieken inzetten... 56 00:04:36,193 --> 00:04:41,448 wat we op zekere hoogte deden met elke Indiana Jones-film. 57 00:04:41,907 --> 00:04:43,909 Maar het was geen Star Wars. 58 00:04:43,992 --> 00:04:51,041 En steeds als we betere technieken in die films verwerkten... 59 00:04:51,124 --> 00:04:55,629 begon hij zich af te vragen wat dat zou betekenen voor Star Wars. 60 00:04:58,382 --> 00:05:04,096 Star Wars is inmiddels echt ingeburgerd en wordt op gezette tijden bekeken. 61 00:05:04,179 --> 00:05:07,391 Wanneer je zegt dat George Lucas dit bedacht heeft... 62 00:05:07,474 --> 00:05:11,061 weet men dat niet op de juiste waarde te schatten. 63 00:05:11,144 --> 00:05:16,275 Ik wel, denk ik. Maar ik werk met hem, ik heb gezien wat hij allemaal bedenkt. 64 00:05:16,900 --> 00:05:21,321 Ik heb de mens gezien die al die dialogen bedenkt... 65 00:05:21,405 --> 00:05:25,909 en die Anakin Skywalker en Luke Skywalker heel goed begrijpt... 66 00:05:25,993 --> 00:05:28,161 omdat zij deel van hem uitmaken. 67 00:05:29,079 --> 00:05:32,833 En sinds ik bij Lucasfilm ben, heb ik dat altijd gerespecteerd. 68 00:05:32,916 --> 00:05:35,627 Ik heb nooit het gevoel gehad dat Star Wars van mij was. 69 00:05:35,711 --> 00:05:38,547 Ik voelde me vereerd dat ik het verhaal mocht vertellen. 70 00:05:38,630 --> 00:05:41,466 En dankbaar dat ik dat met George mocht doen. 71 00:05:41,550 --> 00:05:45,762 En dat hij dan zei, over de verhalen die ik bedacht: 72 00:05:45,846 --> 00:05:49,099 'Zo heb ik het niet bedoeld' of 'zo zit het niet in elkaar'. 73 00:05:49,183 --> 00:05:52,102 En dat hij het dan corrigeerde, het is immers zijn verhaal. 74 00:05:52,644 --> 00:05:57,941 Hij bedacht het stelsel, de Millennium Falcon, Chewbacca, Yoda. 75 00:05:58,025 --> 00:06:01,320 Al die dingen, Darth Vader, ontsproten uit zijn brein. 76 00:06:01,403 --> 00:06:05,741 En daar moet je gebruik van maken om daar trouw aan te blijven... 77 00:06:06,408 --> 00:06:10,495 en om net als George nieuwe manieren te vinden om het verhaal te vertellen. 78 00:06:11,788 --> 00:06:17,503 Ik heb altijd ontzag gehad voor Star Wars en de magie ervan. 79 00:06:17,586 --> 00:06:23,342 George heeft er altijd mensen bij gezocht om te zien wat er dan zou gebeuren. 80 00:06:24,426 --> 00:06:27,513 Hij begreep heel goed dat de personages... 81 00:06:27,596 --> 00:06:32,142 zich zo moesten ontplooien dat George dat zelfs niet zou verwachten. 82 00:06:32,226 --> 00:06:34,811 Daar is hij heel inclusief in geweest. 83 00:06:34,895 --> 00:06:37,898 En hij wilde altijd het verhaal zo maken... 84 00:06:37,981 --> 00:06:41,276 dat andere vertellers er ook mee aan de slag konden. 85 00:06:44,571 --> 00:06:45,948 Goed. 86 00:06:46,448 --> 00:06:52,996 Ik ben op velerlei manieren geobsedeerd door Star Wars. 87 00:06:53,080 --> 00:06:58,877 Het mooie aan Star Wars is dat het een stelsel is. 88 00:06:58,961 --> 00:07:01,255 Als opgroeiend kind... 89 00:07:01,338 --> 00:07:07,469 vond ik altijd dat er verhalen waren waar ik deel van kon uitmaken. 90 00:07:07,553 --> 00:07:12,516 Voor mij en m'n vriendjes of alleen met actiefiguurtjes. 91 00:07:12,599 --> 00:07:13,684 En lachen. 92 00:07:14,726 --> 00:07:15,978 Vlammen. 93 00:07:18,021 --> 00:07:19,273 Rustig. 94 00:07:19,356 --> 00:07:22,484 Het is fascinerend om dat als kind mee te maken. 95 00:07:22,568 --> 00:07:26,780 Dat je verbeeldingskracht door deze verhalen verrijkt wordt. 96 00:07:27,239 --> 00:07:30,325 De Star Wars-verhalen bevatten heel universele thema's. 97 00:07:30,409 --> 00:07:35,539 En ironisch genoeg voelen mensen, ondanks dat het fantasie is... 98 00:07:35,622 --> 00:07:38,250 dat het terugslaat op onze wereld... 99 00:07:38,333 --> 00:07:41,712 wat betreft inclusiviteit, diversiteit en conflicten. 100 00:07:41,795 --> 00:07:43,463 Strijd maakt niet groot. 101 00:07:44,673 --> 00:07:49,678 De geest van Star Wars ging altijd over jonge dromers en scheurijzers. 102 00:07:49,761 --> 00:07:52,097 En meer van dat soort zaken. 103 00:07:52,181 --> 00:07:56,393 Wat zo geweldig is aan het team dat samen is gekomen... 104 00:07:56,476 --> 00:07:59,521 is dat iedereen z'n eigen kennisgebied heeft... 105 00:07:59,605 --> 00:08:03,567 aangaande een universum en stelsel die dat kunnen staven. 106 00:08:03,650 --> 00:08:05,777 Ik denk dat Jon graag wil zien... 107 00:08:05,861 --> 00:08:11,533 dat iedereen een ander oogpunt heeft over wat Star Wars zo bijzonder maakt. 108 00:08:11,617 --> 00:08:15,787 En dat is precies waarom deze serie zo geweldig is. 109 00:08:15,871 --> 00:08:20,375 Het past er allemaal in omdat het stelsel zo enorm groot is. 110 00:08:32,054 --> 00:08:36,266 Net als in de goeie ouwe tijd. - Ja, net als in de goeie ouwe tijd. 111 00:08:36,350 --> 00:08:40,270 DE UITVINDER 112 00:08:40,354 --> 00:08:44,483 Laten we het nu hebben over George... Ik denk dat mensen niet begrijpen... 113 00:08:44,566 --> 00:08:49,321 Laten we eens het een en ander opnoemen. Wie begint? 114 00:08:49,404 --> 00:08:52,950 Ik begin... - We maken een rondje. Iedereen noemt iets. 115 00:08:53,033 --> 00:08:56,453 Toen ik in het bedrijf kwam, kwam ik er tot m'n ontsteltenis achter... 116 00:08:56,537 --> 00:08:59,915 dat er meer dan 126 patenten waren... 117 00:08:59,998 --> 00:09:03,627 van alle nieuwe technologieën die hij had bedacht. 118 00:09:04,169 --> 00:09:05,629 Zoals Edison Lab. 119 00:09:05,712 --> 00:09:09,925 We beginnen. Ik zeg iets. Het eerste CG-personage. 120 00:09:10,008 --> 00:09:13,136 EditDroid. - EditDroid werd Avid. 121 00:09:13,220 --> 00:09:16,223 Motion control. - Voor de miniaturen bij Kerner? 122 00:09:16,306 --> 00:09:20,561 Het eerste motion-controlsysteem bij Star Wars, de eerste film. 123 00:09:20,644 --> 00:09:22,938 Een vraag waarop jij het antwoord weet, is: 124 00:09:23,021 --> 00:09:26,316 Welke Star Wars-film heeft de meest praktische miniaturen? 125 00:09:26,400 --> 00:09:29,820 Inclusief de nieuwste. - Episode I. 126 00:09:29,903 --> 00:09:32,322 Phantom Menace. - Alleen maar miniaturen. 127 00:09:32,406 --> 00:09:35,117 Iedereen dacht dat het CG was, maar het zijn miniaturen. 128 00:09:35,200 --> 00:09:38,370 Modellen. - Ja, heel mooie en grote modellen. 129 00:09:38,453 --> 00:09:39,580 Wat nog meer? 130 00:09:39,663 --> 00:09:42,624 Het is niet echt een ding... 131 00:09:42,708 --> 00:09:46,712 maar Jurassic Park bracht een grote verandering teweeg voor visuele effecten. 132 00:09:46,795 --> 00:09:48,130 Dat was het kantelpunt. 133 00:09:48,213 --> 00:09:52,176 Daarvoor had je de chromen T-1000. 134 00:09:52,259 --> 00:09:54,928 Mensen vonden dat acceptabel als computer graphic. 135 00:09:55,012 --> 00:09:57,514 Het is een chromen gast, geen echt mens. 136 00:09:57,598 --> 00:10:00,225 Maar er waren ook dingen die... 137 00:10:00,309 --> 00:10:02,853 The Abyss begon daarmee. Dat was ook ILM toch? 138 00:10:02,936 --> 00:10:05,814 The Abyss, daarna Terminator 2 en toen Jurassic Park. 139 00:10:05,898 --> 00:10:09,109 Toen zagen de mensen dat voor het eerst als vlees en bloed. 140 00:10:09,193 --> 00:10:12,571 Het was niet alsof iemand anders The Abyss deed en ILM daarna Jurassic Park. 141 00:10:12,654 --> 00:10:14,489 Er waren nog niet zoveel aanbieders. 142 00:10:14,573 --> 00:10:21,538 Toen de dino's op het scherm tot leven kwamen, dacht ik: dat wil ik ook leren. 143 00:10:21,622 --> 00:10:26,710 Ik begreep dat er computer graphics mee gemoeid waren. Ik wilde dat ook leren. 144 00:10:26,793 --> 00:10:29,880 Ik zou nooit een geweldige schilder of tekenaar worden. 145 00:10:29,963 --> 00:10:32,758 Maar ik kon het wel leren op een computer. 146 00:10:32,841 --> 00:10:37,179 Ik kan het nalezen, mensen erbij zoeken, want dit gaat iets geweldigs worden. 147 00:10:37,262 --> 00:10:39,806 En zo begon ik aan m'n reis. 148 00:10:39,890 --> 00:10:43,268 Op dat moment, bij die film, zag ik dingen die ik wilde leren. 149 00:10:43,352 --> 00:10:45,812 En als ik jullie er zo over hoor praten... 150 00:10:45,896 --> 00:10:52,444 ben ik nieuwsgierig naar waar jullie allemaal enthousiast over raken. 151 00:10:53,362 --> 00:11:01,161 Bij welke film ging er bij jullie een lampje branden van: dat wil ik. 152 00:11:01,245 --> 00:11:05,749 Voor mij was het bij de eerste King Kong. Die zag ik op tv toen ik 6 of 7 jaar was. 153 00:11:06,416 --> 00:11:10,003 En ik was niet blij met hoe Kong aan het eind behandeld werd. 154 00:11:10,087 --> 00:11:13,173 Dus schreef ik samen met mijn moeder een brief naar de tv-zender... 155 00:11:13,257 --> 00:11:16,510 die ik daarvoor verantwoordelijk hield. 156 00:11:16,593 --> 00:11:21,056 Maar zo raakte ik geïnteresseerd in stop motion. En toen Star Wars uitkwam... 157 00:11:21,139 --> 00:11:24,476 was ik 13 en al in de weer met stop motion en 'n Super 8-camera. 158 00:11:24,560 --> 00:11:29,147 Maar door Star Wars raakte ik nog meer geïnteresseerd in visuele effecten. 159 00:11:29,231 --> 00:11:32,359 Hoe ze dat met Lukes speeder deden en de lichtzwaarden. 160 00:11:32,985 --> 00:11:36,572 De ruimteschepen en al het andere. Dus toen was het beklonken. 161 00:11:43,912 --> 00:11:46,373 Generaties lang... 162 00:11:46,456 --> 00:11:50,419 waakten de Jedi-ridders over recht en vrede. 163 00:11:51,170 --> 00:11:52,588 Voor de donkere tijden. 164 00:11:53,422 --> 00:11:58,010 Star Wars was van grote invloed op me. De film kwam uit in '77, ik ben van '66. 165 00:11:58,093 --> 00:12:01,638 Ik had dus de juiste leeftijd voor die film. 166 00:12:03,599 --> 00:12:09,730 Een commercial kan ik me niet herinneren, wel een foto in de krant over de film. 167 00:12:09,813 --> 00:12:12,691 Een foto van Chewbacca en Han Solo. 168 00:12:12,774 --> 00:12:15,027 Ik weet de kop niet meer, maar was geïntrigeerd. 169 00:12:17,237 --> 00:12:20,699 Ik ging de film zien en ik was... 170 00:12:21,241 --> 00:12:26,705 Ik was helemaal ondersteboven. Ik zat met open mond te kijken. 171 00:12:29,082 --> 00:12:34,838 Mijn smaak werd gevormd door Star Wars van George Lucas. 172 00:12:42,554 --> 00:12:47,976 Ik kan me nog levendig herinneren dat ik kaartjes had voor Return of the Jedi. 173 00:12:48,060 --> 00:12:53,982 Dat voelde als het gouden kaartje in Sjakie en de Chocoladefabriek. 174 00:12:55,734 --> 00:12:58,153 Klopt, R2. We gaan naar het Dagobah-stelsel. 175 00:12:58,237 --> 00:13:01,198 Ik heb een oude vriend nog iets beloofd. 176 00:13:01,281 --> 00:13:03,909 Grappig hoe de verbeeldingskracht van een kind werkt. 177 00:13:03,992 --> 00:13:06,411 Ik kan me nog heel goed voor de geest halen... 178 00:13:06,495 --> 00:13:11,083 dat we kaartjes hadden voor de voorstelling van 15.00 uur. 179 00:13:11,166 --> 00:13:13,001 Ik staarde naar de poster... 180 00:13:13,085 --> 00:13:18,173 en ik wist dat het Luke Skywalkers hand was die het lichtzwaard vasthield. 181 00:13:18,507 --> 00:13:22,344 Het was een soort filmmoment dat door de camera vastgelegd had moeten worden. 182 00:13:22,427 --> 00:13:26,014 Met een close-up van mijn gezicht, de hand en met Star Wars-muziek. 183 00:13:26,098 --> 00:13:28,225 Ik dacht: ik ga eindelijk deze film zien. 184 00:13:28,308 --> 00:13:31,061 Welkom, jonge Skywalker. 185 00:13:31,687 --> 00:13:33,313 Ik verwachtte je al. 186 00:13:34,565 --> 00:13:40,112 Als dit soort films je verbeeldingskracht als kind voeden... 187 00:13:40,195 --> 00:13:42,656 is dat heel vormend. 188 00:13:42,739 --> 00:13:46,952 Het zet een entertainmentstandaard die lastig te evenaren is. 189 00:13:47,035 --> 00:13:48,912 Ga je gang, premiejager. 190 00:13:49,746 --> 00:13:53,667 Gedurende mijn studie voor filmmaker... 191 00:13:53,750 --> 00:13:57,504 begon ik de brille van Star Wars steeds meer te waarderen... 192 00:13:57,588 --> 00:14:00,465 en wat Lucas had neergezet. 193 00:14:00,549 --> 00:14:03,969 En ik begon daardoor meer te lezen. 194 00:14:04,761 --> 00:14:08,182 Door de heldentocht en meer van dat soort boeken... 195 00:14:08,265 --> 00:14:11,977 begon ik Joe Campbell echt te waarderen... 196 00:14:12,060 --> 00:14:15,647 en steeds meer te begrijpen van wat hij zei. 197 00:14:15,731 --> 00:14:16,773 Luke... 198 00:14:16,857 --> 00:14:20,444 je beseft je waarde nog niet. 199 00:14:20,527 --> 00:14:23,280 Je weet nog niet wat je in je hebt. 200 00:14:23,363 --> 00:14:27,409 Sluit je bij mij aan, dan zal ik je verder opleiden. 201 00:14:27,993 --> 00:14:30,746 Star Wars was meer dan grensverleggend. 202 00:14:30,829 --> 00:14:36,835 Het was op een bepaalde manier een barst in een ander universum... 203 00:14:36,919 --> 00:14:38,837 waar ik nog niet aan blootgesteld was. 204 00:14:38,921 --> 00:14:44,718 De Force is een energieveld, de kracht van de Jedi-ridders. 205 00:14:44,801 --> 00:14:49,515 Het omringt ons, zit in ons. Het houdt het universum bijeen. 206 00:14:49,598 --> 00:14:52,309 Het was wat je noemt fenomenaal. 207 00:14:52,392 --> 00:14:56,605 Niet alleen vanwege het tijdstip maar ook om wat het geworden is. 208 00:14:56,688 --> 00:14:59,691 Als enige vier ik jouw succes. 209 00:14:59,775 --> 00:15:02,277 Want het is ook mijn succes. 210 00:15:02,361 --> 00:15:06,949 MODERNE MYTHOLOGIE 211 00:15:07,449 --> 00:15:10,744 Iets wat ik pas veel later in m'n leven waardeerde... 212 00:15:10,827 --> 00:15:13,872 zat in Empire Strikes Back: Lukes training. 213 00:15:13,956 --> 00:15:18,585 Al dat gedoe met Yoda ging me boven de pet als kind. 214 00:15:18,669 --> 00:15:21,338 Ik schrok me rot toen hij die grot inging... 215 00:15:21,421 --> 00:15:24,925 en zijn gezicht in het masker ziet. Ik dacht: wat is dit voor film? 216 00:15:25,008 --> 00:15:26,128 Hij is anders dan de vorige. 217 00:15:27,302 --> 00:15:29,805 Maar die duisternis en al die berichten... 218 00:15:29,888 --> 00:15:36,228 Mijn favoriete tekst, zeker in die film, is volgens mij als hij... 219 00:15:36,311 --> 00:15:39,106 het schip uit het moeras probeert te krijgen. 220 00:15:39,189 --> 00:15:43,861 Het lukt hem niet en dan haalt Yoda het schip tevoorschijn... 221 00:15:43,944 --> 00:15:46,697 helemaal, hij vliegt ermee en zet het daarna neer... 222 00:15:46,780 --> 00:15:49,616 en Luke zegt: Ik kan het niet geloven. 223 00:15:49,700 --> 00:15:51,743 En hij zegt: Daarom faal je. 224 00:15:52,327 --> 00:15:53,453 Dat is zo goed. 225 00:15:53,537 --> 00:15:58,792 Ik kreeg kippenvel toen je dat zei. Echt krachtig. Helemaal. 226 00:15:58,876 --> 00:16:01,628 Je gaat die scène waarderen als je 'm weer ziet. 227 00:16:01,712 --> 00:16:05,757 Ja, en dan denk je: er zitten zoveel thema's in. 228 00:16:05,841 --> 00:16:07,968 Vooral wat spiritualiteit betreft. 229 00:16:08,051 --> 00:16:10,262 Alleen al hoe hij zichzelf introduceerde. 230 00:16:10,345 --> 00:16:14,683 Luke denkt dat hij een grootse Jedi zoekt en dan... 231 00:16:14,766 --> 00:16:16,852 'Strijd maakt niet groot.' 232 00:16:16,935 --> 00:16:21,064 Ik vond het heel bijzonder hoe ze wezens combineerden. 233 00:16:21,148 --> 00:16:23,483 De Henson-dingen met live-action. 234 00:16:23,567 --> 00:16:26,195 Ik denk niet dat iemand dat al zo gedaan heeft. 235 00:16:27,362 --> 00:16:29,448 Zoals die trainingsscène daarvoor... 236 00:16:29,531 --> 00:16:34,119 toen ik de scène deed van de Ugnaught die IG probeerde te leren lopen. 237 00:16:34,203 --> 00:16:37,414 Die toonzetting was heel moeilijk te bepalen. 238 00:16:37,497 --> 00:16:42,336 In aflevering 3 was het heel duidelijk. Het was een western, het was Yojimbo. 239 00:16:42,419 --> 00:16:46,048 Een heel duidelijke toonzetting, lyrisch en poëtisch. 240 00:16:46,131 --> 00:16:49,384 Maar ik moest combineren en iets proberen af te leveren... 241 00:16:49,468 --> 00:16:51,887 met heel veel plechtigheid... 242 00:16:51,970 --> 00:16:58,018 met een droïde en een animatronic Ugnaught, die hem iets leert. 243 00:16:58,101 --> 00:17:01,355 Maar dat is zo bijzonder. Er is niets anders... 244 00:17:01,438 --> 00:17:04,066 geen enkele andere serie of wereld doet dat. 245 00:17:04,149 --> 00:17:06,401 We hebben het besproken. - Heel lastig te doen. 246 00:17:06,485 --> 00:17:09,154 Zoals de Pietà waarin hij de droïde vasthoudt. 247 00:17:10,030 --> 00:17:13,575 Want we moesten de droïde nemen die heel slecht was... 248 00:17:13,659 --> 00:17:18,539 en op de prooi ging schieten. 249 00:17:18,622 --> 00:17:20,916 En hij schakelde hem uit. 250 00:17:21,458 --> 00:17:24,127 Hij had niet echt een persoonlijkheid. 251 00:17:24,211 --> 00:17:29,716 Mando haatte droïdes door zijn eerdere ervaringen. 252 00:17:29,800 --> 00:17:33,554 En deze specifieke droïde is echt heel slecht. 253 00:17:33,637 --> 00:17:37,140 Wat kun je doen om het goed te maken? 254 00:17:37,224 --> 00:17:42,145 Het werd gedeeltelijk ingeleid door een mooie, lyrische proloog. 255 00:17:42,229 --> 00:17:47,276 Dat is best gek, maar dat maakt het voor mij, precies op dat punt... 256 00:17:47,359 --> 00:17:49,403 heel meeslepend. 257 00:17:49,486 --> 00:17:51,864 Geweldig hoe hij hem wiegt... 258 00:17:51,947 --> 00:17:55,951 en de speech van Nick Nolte over hoe hij hem vond... 259 00:17:56,034 --> 00:17:59,955 en hem verzorgde tot hij weer gezond was en hem dingen leerde. 260 00:18:00,038 --> 00:18:02,249 En je ziet al de dingen die je filmde. 261 00:18:02,332 --> 00:18:06,211 En de camera vloeit van de ene naar... - Ja, heel poëtisch en anders. 262 00:18:06,295 --> 00:18:09,131 De animatie is geweldig. Daar hebben we zo lang aan gewerkt... 263 00:18:09,214 --> 00:18:11,341 om het precies goed te laten zijn. 264 00:18:11,425 --> 00:18:13,260 Eindelijk komt hij bij... 265 00:18:13,343 --> 00:18:16,471 en iedereen is gecharmeerd, maar Mando is er niet zeker van. 266 00:18:16,555 --> 00:18:19,474 Pas op het einde weet je... 267 00:18:19,558 --> 00:18:22,603 dat hij zichzelf opoffert. Hij wil niet dat je gaat. 268 00:18:22,686 --> 00:18:26,899 Die hele draai, om dat voor elkaar te krijgen in twee afleveringen... 269 00:18:26,982 --> 00:18:31,153 dat geeft Mando een verhaallijn. En IG ook. 270 00:18:31,236 --> 00:18:34,615 Je hebt al die personages die leuk en cool zijn... 271 00:18:34,698 --> 00:18:37,242 in een actiefilm, dus schieten maar... 272 00:18:37,326 --> 00:18:40,204 en dan komt er ineens genegenheid bij kijken. 273 00:18:40,287 --> 00:18:45,250 Dat hoort voor mij ook bij een western. Dat er emotie tussendoor zit. 274 00:18:45,334 --> 00:18:49,880 Je denkt dat het over de schietpartijen gaat in de O.K. Corral... 275 00:18:49,963 --> 00:18:52,132 en vanaf je paard in de wagen springen... 276 00:18:52,216 --> 00:18:54,801 maar eigenlijk gaat het over menselijkheid. 277 00:18:54,885 --> 00:18:58,055 En dat toon je met twee niet-menselijke personages. 278 00:18:58,138 --> 00:19:00,474 En je maakt ze allebei dood, Jon. 279 00:19:01,433 --> 00:19:03,685 Dat is helemaal waar. 280 00:19:03,769 --> 00:19:05,938 Die arme Ugnaught. - Dat hoort er ook bij. 281 00:19:06,021 --> 00:19:08,524 Dat hoort erbij. Anders doet het er niet toe. 282 00:19:17,533 --> 00:19:20,452 Dit is een uitbreiding van wat mythologie is. 283 00:19:20,536 --> 00:19:24,915 Je vertelt verhalen aan de generatie die opgroeit. 284 00:19:24,998 --> 00:19:28,752 Je leert ze levenslessen aan de hand van entertainment. 285 00:19:28,836 --> 00:19:31,004 In onze cultuur door middel van films. 286 00:19:31,713 --> 00:19:36,885 Grootte niet uitmaken. Beoordeel je mij naar mijn grootte? 287 00:19:36,969 --> 00:19:38,387 Aanvankelijk zeg je het... 288 00:19:38,470 --> 00:19:41,265 omdat de filmmakers waar jij naar opkijkt, dat zeggen. 289 00:19:41,348 --> 00:19:45,227 Maar hoe meer je erover leert, hoe meer je beseft hoe krachtig het is. 290 00:19:45,310 --> 00:19:48,355 Verhalen zijn nog steeds belangrijk, verhalen met ontwikkeling... 291 00:19:48,438 --> 00:19:52,818 en opoffering en volharding en evolutie door middel van uitdagingen. 292 00:19:52,901 --> 00:19:56,655 En alle specifieke dingen die daarbij horen. 293 00:19:56,738 --> 00:20:00,742 Als je de weg bewandelt op de Wijze van de Mandalore... 294 00:20:00,826 --> 00:20:03,078 dan ben je zowel jager als prooi. 295 00:20:03,161 --> 00:20:07,666 Volgens mij zit in elk van ons de held die die reis maakt. 296 00:20:09,376 --> 00:20:12,713 Op zoek naar een band met de vader... 297 00:20:12,796 --> 00:20:16,758 en de vader in het algemeen, de grote vader. 298 00:20:16,842 --> 00:20:22,222 De verbinding met alles wat bestaat en hoe we die krijgen en benutten. 299 00:20:22,306 --> 00:20:26,268 En hoe dat ons uiteindelijk informeert over hoe we onze reis voortzetten... 300 00:20:26,351 --> 00:20:31,315 als gevolg daarvan. En hoe we er soms tegen vechten. 301 00:20:31,398 --> 00:20:34,776 En het is dat gevecht dat een conflict in ons creëert... 302 00:20:34,860 --> 00:20:38,280 dat ons niet toestaat om de reis te vervolgen. 303 00:20:38,363 --> 00:20:40,449 Ik kan mijn eigen vader niet doden. 304 00:20:44,119 --> 00:20:47,039 Dan heeft de Keizer al gewonnen. 305 00:20:48,248 --> 00:20:50,375 Jij was onze enige hoop. 306 00:20:50,459 --> 00:20:53,420 Het is opmerkelijk dat een creatieve kracht... 307 00:20:53,504 --> 00:20:58,926 de vooruitziende blik en het inzicht heeft, van iets wat ik niet echt snapte... 308 00:20:59,009 --> 00:21:01,136 toen ik begin twintig was. 309 00:21:01,220 --> 00:21:05,265 Ik denk dat ik naar iets zocht wat al bestond. 310 00:21:05,349 --> 00:21:11,647 Voor velen van ons was het vast hoe meer we studeerden of groeiden... 311 00:21:11,730 --> 00:21:14,191 of ons ontwikkelden... 312 00:21:14,274 --> 00:21:18,529 hoe beter we begrepen wat George Lucas met een film bedoelde. 313 00:21:19,238 --> 00:21:22,699 Dat ging over zoveel meer dan waar de film over leek te gaan. 314 00:21:22,783 --> 00:21:25,118 Ik laat je niet hier, ik moet je redden. 315 00:21:25,953 --> 00:21:28,664 Dat heb je al gedaan. 316 00:21:28,747 --> 00:21:32,543 DE HELDENTOCHT 317 00:21:32,626 --> 00:21:34,545 De prequels waren bijna een onmogelijke opgave. 318 00:21:34,628 --> 00:21:38,590 Hoe vertel je een verhaal dat we allemaal kennen, je afvragend wie Anakin was. 319 00:21:38,674 --> 00:21:42,427 Je zag dingen in Phantom Menace die je je alleen voorstelde, zoals de Jedi-Raad. 320 00:21:42,511 --> 00:21:45,848 En niets was wat ik verwachtte... 321 00:21:45,931 --> 00:21:48,684 maar ik weet nu dat dat Georges creativiteit is. 322 00:21:48,767 --> 00:21:51,395 Hij ziet het gewoon anders en stippelt het uit. 323 00:21:51,478 --> 00:21:53,188 Ik ben dol op het gevecht met Darth Maul. 324 00:21:53,272 --> 00:21:57,067 Niet omdat het met lichtzwaarden is, maar omdat George zo goed... 325 00:21:57,150 --> 00:22:00,571 duidelijk maakt waarom dat gevecht belangrijk is, elke keer weer. 326 00:22:00,654 --> 00:22:02,364 Zoals dat tussen Obi-Wan en Darth Vader. 327 00:22:02,447 --> 00:22:06,743 Het is niet het mooiste in scène gezette gevecht dat je ooit zult zien... 328 00:22:06,827 --> 00:22:10,497 maar er staat zoveel op het spel. Het betekent zoveel als Obi-Wan sterft... 329 00:22:10,581 --> 00:22:12,261 dat we ons allemaal net als Luke voelen. 330 00:22:12,291 --> 00:22:13,500 In Phantom Menace... 331 00:22:13,584 --> 00:22:17,296 zie je twee Jedi in topvorm vechten met een slechte schurk. 332 00:22:17,379 --> 00:22:21,008 Maul was zonder twijfel de schurk. De kwaadaardigheid druipt eraf. 333 00:22:21,091 --> 00:22:23,760 En dat zie je aan zijn gezicht... 334 00:22:23,844 --> 00:22:26,138 tot aan het type lichtzwaard waar hij mee vecht. 335 00:22:26,221 --> 00:22:28,932 Op het spel staat wat voor iemand Anakin wordt... 336 00:22:29,016 --> 00:22:30,976 want Qui-Gon is anders dan andere Jedi... 337 00:22:31,059 --> 00:22:32,769 dat maakt de film duidelijk. 338 00:22:32,853 --> 00:22:36,148 Qui-Gon vecht omdat hij weet dat hij de vader is die Anakin nodig heeft. 339 00:22:36,231 --> 00:22:40,277 Qui-Gon gelooft nog dat Jedi ergens om horen te geven... 340 00:22:40,360 --> 00:22:42,738 en iets lief te hebben, en dat dat niet slecht is. 341 00:22:42,821 --> 00:22:46,158 De andere Jedi zijn zo onthecht en zo politiek geworden... 342 00:22:46,241 --> 00:22:47,659 dat ze de weg zijn kwijtgeraakt. 343 00:22:47,743 --> 00:22:49,870 Yoda gaat dat in de tweede film inzien. 344 00:22:49,953 --> 00:22:51,622 Maar Qui-Gon is ze allemaal voor. 345 00:22:51,705 --> 00:22:54,917 Daarom zit hij niet in de raad. Hij vecht voor Anakin. 346 00:22:55,000 --> 00:22:57,377 Daarom is het het duel van het lot. Het lot van dit kind. 347 00:22:57,461 --> 00:23:00,547 En afhankelijk van hoe dit gevecht verloopt, zal Anakin... 348 00:23:00,631 --> 00:23:03,842 Zijn leven verandert dramatisch. Qui-Gon verliest natuurlijk. 349 00:23:06,011 --> 00:23:07,804 De vaderfiguur... 350 00:23:07,888 --> 00:23:12,309 Hij wist wat het betekende om dit kind weg te halen bij zijn moeder... 351 00:23:12,392 --> 00:23:14,061 en hem bij Obi-Wan te laten. 352 00:23:14,144 --> 00:23:19,066 Obi-Wan traint Anakin in eerste instantie omdat hij dat Qui-Gon beloofd heeft. 353 00:23:19,149 --> 00:23:21,026 Niet omdat hij om hem geeft. 354 00:23:21,109 --> 00:23:23,445 Als ze Anakin op Tatooine vinden, zegt hij: 355 00:23:23,529 --> 00:23:25,781 Alsof we weer een waardeloze levensvorm hebben gevonden. 356 00:23:25,864 --> 00:23:27,866 Hij vergelijkt Anakin met Jar Jar. 357 00:23:29,076 --> 00:23:32,329 En hij zegt: Dit is tijdsverspilling. Waarom doen we dit? 358 00:23:32,412 --> 00:23:36,250 Wat vind je belangrijk aan wezens zoals Jar Jar Binks... 359 00:23:36,333 --> 00:23:39,503 en deze 10-jarige jongen? Dit heeft geen zin. 360 00:23:39,586 --> 00:23:44,591 Hij is uiteindelijk als een broer voor Anakin, hij is geen vaderfiguur. 361 00:23:44,675 --> 00:23:48,679 Dat is een gemis voor Anakin. Hij heeft niet de familie die hij nodig heeft. 362 00:23:48,762 --> 00:23:50,681 Hij verliest zijn moeder in de volgende film. 363 00:23:50,764 --> 00:23:53,934 Hij komt zijn belofte niet na: Moeder, ik kom terug en zal je redden. 364 00:23:54,017 --> 00:23:56,645 Hij is heel kwetsbaar. 365 00:23:56,728 --> 00:23:59,147 En Star Wars gaat uiteindelijk over familie. 366 00:23:59,231 --> 00:24:04,403 Dat moment in de film zien veel mensen slechts als een cool lichtzwaardengevecht. 367 00:24:04,486 --> 00:24:08,490 Maar alle drie de films van de prequels hangen af... 368 00:24:08,574 --> 00:24:12,077 van dat specifieke gevecht. En Maul dient zijn doel... 369 00:24:12,160 --> 00:24:15,247 en stierf voordat George mij hem liet terugkomen. 370 00:24:15,330 --> 00:24:18,709 Maar hij stierf, waaruit blijkt dat de Keizer volstrekt egoïstisch is. 371 00:24:18,792 --> 00:24:22,629 Hij gebruikt mensen en nu gaat hij dit kind gebruiken. 372 00:24:22,713 --> 00:24:26,258 Dat voert helemaal terug naar de tekst die mij als kind beangstigde... 373 00:24:26,341 --> 00:24:30,345 als de Keizer tegen Luke zegt: Jij bent, net als je vader, nu van mij. 374 00:24:30,429 --> 00:24:36,935 En het idee, als kind dat die film zag, dat een slecht iemand mijn vader bezat... 375 00:24:37,019 --> 00:24:40,439 die hem dingen liet doen of slecht liet zijn, was angstaanjagend. 376 00:24:40,522 --> 00:24:42,649 Dat was een afschuwelijk idee. 377 00:24:42,733 --> 00:24:44,836 Het is ongelooflijk als je Return of the Jedi bekijkt... 378 00:24:44,860 --> 00:24:48,322 dat Luke nooit iets heeft gedaan wat wijst op een slecht karakter. 379 00:24:48,405 --> 00:24:51,658 Hij neigt ernaar duister te zijn en mensen wilden van Anakin... 380 00:24:51,742 --> 00:24:53,577 dat hij duisterder had moeten zijn. 381 00:24:53,660 --> 00:24:57,706 Dat klopt niet. Ik dacht dat Luke naar de Dark Side zou gaan... 382 00:24:57,789 --> 00:25:00,542 in Return of the Jedi. Dat was volgens mij een optie. 383 00:25:00,626 --> 00:25:03,170 Ik dacht dat hij de Keizer zou doden. 384 00:25:03,253 --> 00:25:07,508 Maar door hoe George het verhaal schikt, wist ik dat dat verkeerd was. 385 00:25:07,591 --> 00:25:13,555 Hij zegt: Je wilt je wapen. Sla me neer. Ik ben weerloos. 386 00:25:13,639 --> 00:25:16,266 Hij wil dat hij toegeeft aan zijn woede en haat. 387 00:25:16,350 --> 00:25:19,561 En de angst, de structuur die George heeft uitgestippeld in alle films... 388 00:25:19,645 --> 00:25:21,813 komt nu tot bloei. 389 00:25:21,897 --> 00:25:26,026 Het enige wat hem gaat redden, is niet zijn band met de Force... 390 00:25:26,109 --> 00:25:27,861 of de krachten die hij heeft geleerd. 391 00:25:27,945 --> 00:25:30,239 Geen van deze dingen die een voordeel zijn. 392 00:25:30,322 --> 00:25:32,032 Daarom is hij daar. 393 00:25:32,115 --> 00:25:36,912 Maar Lukes redding is dat hij naar zijn vader kan kijken en zeggen: Nee. 394 00:25:36,995 --> 00:25:39,957 Ik gooi dit wapen weg. Ik ga dat niet doen. 395 00:25:40,040 --> 00:25:42,751 Ik laat dat los en ben onzelfzuchtig. 396 00:25:42,835 --> 00:25:45,546 En hij zegt: Ik ben een Jedi, zoals mijn vader dat was. 397 00:25:45,629 --> 00:25:50,592 Maar wat hij in feite zegt, en dat vind ik geweldig: Ik hou van mijn vader... 398 00:25:50,676 --> 00:25:54,054 en jij kunt niks doen om dat te veranderen. 399 00:25:54,638 --> 00:25:56,807 En de Keizer kan die band niet begrijpen. 400 00:25:56,890 --> 00:26:00,352 Waarom pak je de macht van het stelsel niet? Waarom niet? 401 00:26:00,435 --> 00:26:04,314 En Anakin moet dan besluiten de vader te zijn die hij nooit heeft gehad. 402 00:26:04,398 --> 00:26:07,317 Hij moet al de macht in het stelsel opgeven... 403 00:26:07,401 --> 00:26:08,777 en zijn zoon redden. 404 00:26:08,861 --> 00:26:12,531 Dat is de onbaatzuchtige actie die hij in ruil aan zijn zoon geeft. 405 00:26:12,614 --> 00:26:15,158 En dat is zijn redding. 406 00:26:15,242 --> 00:26:18,704 De zoon redt de vader, de vader de zoon en dat pakt perfect uit. 407 00:26:18,787 --> 00:26:22,332 En ik trek die lijn helemaal van The Phantom Menace tot aan Jedi. 408 00:26:22,416 --> 00:26:23,959 Dat is het verhaal van Star Wars. 409 00:26:24,042 --> 00:26:29,840 Dus het moment dat hij de helm afdoet, hoorde bij zijn lotsbestemming. 410 00:26:29,923 --> 00:26:34,094 Ja, en daarom werkt het en daarom kan het ons iets schelen. 411 00:26:34,178 --> 00:26:37,139 Het gaat niet om X-wings, het gaat niet om alles... 412 00:26:37,222 --> 00:26:41,226 waar we Star Wars mee decoreren. Die zijn belangrijk, ze zijn geniaal. 413 00:26:41,310 --> 00:26:44,188 Maar onze ziel reageert... 414 00:26:44,688 --> 00:26:48,066 We willen niet zomaar een actiefilm, we willen ons beter voelen. 415 00:26:48,150 --> 00:26:52,571 En Star Wars is een avontuur waardoor je je goed gaat voelen. 416 00:26:52,654 --> 00:26:56,783 Het geeft mij het gevoel dat ik daarbij wil horen. 417 00:26:56,867 --> 00:26:59,578 Daar ga ik altijd naar terug bij Star Wars: 418 00:26:59,661 --> 00:27:03,040 Die onbaatzuchtige daad en de familiedynamiek... 419 00:27:03,123 --> 00:27:08,128 die zo belangrijk is voor George en het fundament van Star Wars. 420 00:27:08,212 --> 00:27:12,883 Dat zit in ons, en wat mij eraan bevalt, is dat het zegt dat er veel hoop is. 421 00:27:12,966 --> 00:27:15,219 In de basis willen we goede mensen zijn. 422 00:27:15,302 --> 00:27:17,596 Dat we gruwelijke dingen kunnen doen... 423 00:27:17,679 --> 00:27:21,475 maar dat we kunnen volharden door middel van onzelfzuchtig handelen. 424 00:27:21,558 --> 00:27:25,020 George heeft een verhaal vol hoop. 425 00:27:25,103 --> 00:27:28,815 En de meeste keren dat ik hem zag, herhaalde hij dat... 426 00:27:28,899 --> 00:27:32,444 nadat wij films maakten zonder hem: 427 00:27:32,528 --> 00:27:34,571 Maak de verhalen hoopgevend. 428 00:27:35,113 --> 00:27:38,408 Doe dat voor de kinderen, want ze hebben dat nodig. 429 00:27:38,492 --> 00:27:40,869 Dus dat moeten we in gedachten houden. 430 00:27:40,953 --> 00:27:42,913 Heb ik ons somber gemaakt of opgemonterd? 431 00:27:42,996 --> 00:27:45,832 Dat was prachtig. - We zijn klaar. 432 00:27:48,085 --> 00:27:49,628 Mij helpt het. 433 00:28:27,457 --> 00:28:29,459 Vertaling: Frank Bovelander