1
00:00:25,150 --> 00:00:28,070
<i>Botswana w południowej Afryce,</i>

2
00:00:28,737 --> 00:00:32,241
<i>siedlisko jednej trzeciej</i>
<i>populacji słoni afrykańskich</i>

3
00:00:32,324 --> 00:00:36,954
<i>i ostatnie miejsce na Ziemi,</i>
<i>gdzie przemierzają ogromne odległości,</i>

4
00:00:37,037 --> 00:00:38,997
<i>jak dawniej wszystkie słonie.</i>

5
00:00:42,835 --> 00:00:46,129
<i>Film dokumentalny od Disneynature, </i>Słonie

6
00:00:46,213 --> 00:00:49,466
<i>opowiada o tych heroicznych wędrówkach.</i>

7
00:00:55,681 --> 00:00:59,810
<i>Za kulisami trwała też</i>
<i>podróż ekipy filmowej,</i>

8
00:00:59,893 --> 00:01:04,189
<i>która podążała za słoniami</i>
<i>przez półtora tysiąca kilometrów,</i>

9
00:01:04,273 --> 00:01:07,150
<i>przemierzając najgroźniejsze</i>
<i>zakątki Afryki.</i>

10
00:01:15,117 --> 00:01:17,452
<i>Będąc w drodze ze słoniami</i>

11
00:01:17,536 --> 00:01:20,706
<i>ekipa obserwowała te niezwykłe zwierzęta</i>

12
00:01:20,789 --> 00:01:23,250
<i>z zupełnie innej perspektywy.</i>

13
00:01:24,293 --> 00:01:25,669
<i>Po co szliśmy za nimi?</i>

14
00:01:25,752 --> 00:01:28,130
Chyba dlatego, że dotąd nie pokazano

15
00:01:28,213 --> 00:01:29,214
Reżyser

16
00:01:29,298 --> 00:01:32,634
niezwykłej migracji,
którą podejmują słonie.

17
00:01:34,094 --> 00:01:37,639
<i>Wyzwania, z którymi zmagają się</i>
<i>po drodze, uwypuklają to,</i>

18
00:01:37,723 --> 00:01:39,975
<i>co najlepsze w tych stworzeniach.</i>

19
00:01:40,058 --> 00:01:42,644
<i>Sama podróż jest zachwycająca.</i>

20
00:01:43,478 --> 00:01:46,648
<i>Cztery czy pięć</i>
<i>sąsiadujących państw, przez które</i>

21
00:01:46,732 --> 00:01:48,984
<i>słonie mogą iść, w niezwykłym regionie</i>

22
00:01:49,067 --> 00:01:51,069
południowej Afryki.

23
00:01:51,153 --> 00:01:53,447
To okazja do zobaczenia części świata,

24
00:01:53,530 --> 00:01:55,324
której wielu nie widziało.

25
00:01:55,407 --> 00:01:56,408
AFRYKA
Kalahari

26
00:01:56,491 --> 00:02:00,913
<i>Jedną trzecią obszaru południowej Afryki</i>
<i>zajmuje ogromna niecka Kalahari.</i>

27
00:02:03,332 --> 00:02:05,125
<i>Pierwszym wyzwaniem ekipy było</i>

28
00:02:05,209 --> 00:02:08,420
<i>odszukanie słoni na tych</i>
<i>rozległych dzikich obszarach.</i>

29
00:02:09,421 --> 00:02:10,422
Góry Angoli - Delta Okawango
Pustynia Kalahari

30
00:02:10,506 --> 00:02:14,301
<i>W jednym niezwykłym miejscu</i>
<i>słonie gromadzą się rokrocznie.</i>

31
00:02:15,719 --> 00:02:20,724
<i>Sezonowe deszcze spływają na pustynię,</i>
<i>tworząc deltę Okawango,</i>

32
00:02:20,807 --> 00:02:21,808
Delta Okawango

33
00:02:21,892 --> 00:02:23,936
<i>gdzie zaczyna się nasza podróż.</i>

34
00:02:32,069 --> 00:02:37,074
Śladami SŁONI

35
00:02:40,661 --> 00:02:44,414
<i>Nasza ekipa nie chciała</i>
<i>wchodzić słoniom w drogę,</i>

36
00:02:44,498 --> 00:02:48,919
<i>więc zwróciła się do twórcy</i>
<i>filmów przyrodniczych Mike'a Holdinga,</i>

37
00:02:49,002 --> 00:02:52,756
<i>który spędził w delcie ponad 20 lat.</i>

38
00:02:53,966 --> 00:02:56,718
<i>Mike odnajdywał i filmował słonie,</i>

39
00:02:56,802 --> 00:03:01,306
<i>a także zajmował się logistyką</i>
<i>tej ogromnej ekspedycji.</i>

40
00:03:10,858 --> 00:03:13,861
<i>To ogromny obszar - 10 000</i>
<i>kilometrów kwadratowych.</i>

41
00:03:13,944 --> 00:03:15,904
<i>Szukanie słoni i innych zwierząt</i>

42
00:03:15,988 --> 00:03:21,994
<i>pośród rozlewisk i wysp jest jak</i>
<i>poszukiwanie igły w stogu siana.</i>

43
00:03:23,203 --> 00:03:25,956
<i>Spędzaliśmy mnóstwo czasu w samolocie,</i>

44
00:03:26,039 --> 00:03:28,625
<i>śledząc napływ wód powodziowych,</i>

45
00:03:28,709 --> 00:03:29,710
Operator filmowy

46
00:03:29,793 --> 00:03:31,003
aby zaobserwować,

47
00:03:31,086 --> 00:03:33,172
gdzie jest ruch i zachodzą zmiany,

48
00:03:33,255 --> 00:03:35,090
i gdzie zwierzęta się gromadzą.

49
00:03:38,260 --> 00:03:40,345
<i>Mógłbym to robić do końca życia.</i>

50
00:03:40,429 --> 00:03:43,140
<i>Loty nad deltą są nieprawdopodobne.</i>

51
00:03:44,641 --> 00:03:46,727
<i>Każdy, kto leciał nad Okawango, powie,</i>

52
00:03:46,810 --> 00:03:48,854
<i>że to najlepszy sposób zwiedzania.</i>

53
00:03:48,937 --> 00:03:51,190
<i>Stąd widać skalę tego obszaru.</i>

54
00:03:51,273 --> 00:03:53,650
<i>Rozległe dzikie tereny, przepiękne</i>

55
00:03:53,734 --> 00:03:55,360
<i>i spektakularne.</i>

56
00:03:59,740 --> 00:04:02,826
<i>Mike musiał najpierw</i>
<i>wybrać lokalizację obozu ekipy,</i>

57
00:04:02,910 --> 00:04:05,704
<i>w pobliżu trasy słoni,</i>

58
00:04:05,787 --> 00:04:07,873
<i>ale w dostępnym miejscu.</i>

59
00:04:09,041 --> 00:04:12,961
<i>Tu nie ma dróg.</i>
<i>Na mapach jest mało informacji.</i>

60
00:04:13,045 --> 00:04:15,756
<i>Samolot bardzo pomaga</i>

61
00:04:15,839 --> 00:04:18,425
<i>znaleźć drogę dla samochodów,</i>

62
00:04:18,509 --> 00:04:20,886
<i>szlaki, rzeki do przekroczenia,</i>

63
00:04:20,969 --> 00:04:22,012
<i>głębokie miejsca.</i>

64
00:04:22,095 --> 00:04:24,515
<i>Można to później wykorzystać na ziemi.</i>

65
00:04:25,682 --> 00:04:27,309
<i>Ale to bardzo zdradzieckie,</i>

66
00:04:27,392 --> 00:04:30,229
<i>bo na drodze dojazdowej jest dużo wody.</i>

67
00:04:30,312 --> 00:04:33,148
<i>Gdy wszyscy z ciężarówek, z konwoju,</i>

68
00:04:33,232 --> 00:04:35,984
<i>będą tu szukać tego obozu,</i>

69
00:04:36,068 --> 00:04:38,612
<i>natkną się na przeszkody i niespodzianki.</i>

70
00:04:41,949 --> 00:04:45,202
<i>Aby dostarczyć ekipę</i>
<i>i pięć ton sprzętu filmowego</i>

71
00:04:45,285 --> 00:04:47,746
<i>do rejonu w głębi delty Okawango</i>

72
00:04:47,829 --> 00:04:51,250
<i>trzeba było użyć specjalnie</i>
<i>zbudowanych środków transportu.</i>

73
00:05:06,390 --> 00:05:10,310
<i>Ekipa nazwała te groźne z wyglądu</i>
<i>pojazdy bagiennymi bestiami.</i>

74
00:05:13,397 --> 00:05:15,148
<i>Zadaniem na pierwszy dzień</i>

75
00:05:15,232 --> 00:05:19,152
<i>było dotarcie w głąb delty</i>
<i>i rozbicie obozu przed zmierzchem.</i>

76
00:05:20,487 --> 00:05:21,488
Przewodnik

77
00:05:21,572 --> 00:05:24,199
Teraz zaczyna się przygoda.

78
00:05:33,500 --> 00:05:35,002
To dolna część delty.

79
00:05:35,085 --> 00:05:36,128
Przewodnik

80
00:05:36,211 --> 00:05:39,882
Dwadzieścia kilometrów od Maun.

81
00:05:44,595 --> 00:05:45,721
Tak. Prosto.

82
00:05:45,804 --> 00:05:49,683
<i>Wkrótce bagienne bestie</i>
<i>przeszły swój chrzest bojowy.</i>

83
00:05:49,766 --> 00:05:52,519
To była pierwsza z pięciu przepraw,

84
00:05:52,603 --> 00:05:54,313
które nas czekają.

85
00:05:54,396 --> 00:05:55,689
<i>Chyba najpłytsza.</i>

86
00:05:58,317 --> 00:06:00,152
<i>Na najgłębszej przeprawie,</i>

87
00:06:00,235 --> 00:06:03,530
<i>jak mówią, woda sięga</i>
<i>do lewarka, wewnątrz wozu.</i>

88
00:06:03,614 --> 00:06:04,615
Przewodnik

89
00:06:04,698 --> 00:06:06,909
Poziom wody byłby gdzieś tutaj.

90
00:06:13,540 --> 00:06:14,917
<i>Mamy sześciokołowy wóz,</i>

91
00:06:15,000 --> 00:06:16,960
<i>który nas tędy przeciągnie.</i>

92
00:06:17,044 --> 00:06:19,421
<i>Przyczepiamy każdy z wozów,</i>

93
00:06:19,505 --> 00:06:21,840
<i>tworząc coś na kształt węża z aut.</i>

94
00:06:23,759 --> 00:06:26,136
<i>Pojazdy będą zgaszone.</i>

95
00:06:26,220 --> 00:06:30,015
<i>Zatkamy rury wydechowe.</i>
<i>Wszystko umieścimy na dachach.</i>

96
00:06:30,098 --> 00:06:31,558
Ciężarówki nas wyciągną.

97
00:06:31,642 --> 00:06:33,185
Co tam się dzieje?

98
00:06:33,268 --> 00:06:34,520
Co się może wydarzyć?

99
00:06:35,979 --> 00:06:37,689
Kiepskie pytanie.

100
00:06:52,120 --> 00:06:53,539
Będziemy pływać.

101
00:06:53,622 --> 00:06:55,374
Wszystko jest pod wodą.

102
00:07:00,420 --> 00:07:03,173
Popisujesz się. Musisz tak jechać?

103
00:07:04,299 --> 00:07:05,467
Hej!

104
00:07:10,430 --> 00:07:12,266
To było przeżycie.

105
00:07:13,851 --> 00:07:16,478
Trzęsę się, ale żyję.

106
00:07:19,982 --> 00:07:23,068
<i>Gdy reszta ekipy jedzie, żeby rozbić obóz,</i>

107
00:07:23,151 --> 00:07:27,906
<i>operator Martyn Colbeck</i>
<i>i przewodnik Presley Mbeha</i>

108
00:07:27,990 --> 00:07:29,783
<i>zostają zatrzymani.</i>

109
00:07:32,452 --> 00:07:36,081
<i>Rodzina słoni pojawia się znikąd.</i>

110
00:07:36,164 --> 00:07:39,459
<i>Są zdenerwowane, ale nie wiadomo dlaczego.</i>

111
00:07:40,252 --> 00:07:41,962
Operator filmowy

112
00:07:42,045 --> 00:07:43,255
To chaos.

113
00:07:46,175 --> 00:07:50,470
Są podniecone. To wspaniałe.

114
00:07:55,017 --> 00:07:57,477
<i>Wtedy wszystko staje się jasne.</i>

115
00:08:00,355 --> 00:08:02,608
Znaleźliśmy noworodka.

116
00:08:02,691 --> 00:08:05,485
Potyka się, z trudem chodzi.

117
00:08:06,195 --> 00:08:09,448
Pewnie przyszedł na świat
ze trzy godziny temu.

118
00:08:11,700 --> 00:08:13,744
Jest bardzo młody.

119
00:08:13,827 --> 00:08:16,330
Niesamowite. Cudowne.

120
00:08:19,416 --> 00:08:21,752
<i>Korzystając z bogatego doświadczenia,</i>

121
00:08:21,835 --> 00:08:24,379
<i>ekipa filmuje, nie niepokojąc słoni.</i>

122
00:08:26,131 --> 00:08:29,301
Mam kłopot, bo na drodze jest duży samiec.

123
00:08:30,135 --> 00:08:32,804
W porządku.

124
00:08:34,515 --> 00:08:38,143
Sęk w tym, że ta trawa jest bardzo wysoka.

125
00:08:38,227 --> 00:08:39,937
Trudno dostrzec maleństwo.

126
00:08:42,940 --> 00:08:45,817
Ten samiec to prawdziwe utrapienie.

127
00:08:47,611 --> 00:08:50,614
<i>Choć samiec wyraźnie drażnił młodą matkę,</i>

128
00:08:50,697 --> 00:08:53,575
<i>chętnie trzymała się ona blisko wozu,</i>

129
00:08:53,659 --> 00:08:56,161
<i>co dobrze rokowało całej sesji filmowej.</i>

130
00:09:00,165 --> 00:09:01,208
W porządku.

131
00:09:02,251 --> 00:09:04,211
Wszyscy są podekscytowani.

132
00:09:05,462 --> 00:09:07,631
Za nami jest reszta rodziny.

133
00:09:08,507 --> 00:09:11,593
Co ciekawe,
ona szuka schronienia za autem.

134
00:09:11,677 --> 00:09:13,804
Próbuje uciec przed tym samcem.

135
00:09:17,182 --> 00:09:18,642
A tam jest maleństwo.

136
00:09:19,351 --> 00:09:21,603
Jakie słodkie, patrzcie.

137
00:09:24,940 --> 00:09:29,903
Widać różowe uszy, ale oczy nie są różowe.

138
00:09:32,698 --> 00:09:34,116
Jakie słodkie.

139
00:09:34,199 --> 00:09:35,909
Widzę pępowinę.

140
00:09:38,036 --> 00:09:39,746
Patrzcie.

141
00:09:40,497 --> 00:09:42,457
<i>Wymarzony początek zdjęć.</i>

142
00:09:42,541 --> 00:09:45,377
<i>Spotkanie ze słoniami</i>
<i>przed dotarciem do obozu.</i>

143
00:09:46,920 --> 00:09:50,465
<i>Rzadka okazja sfilmowania</i>
<i>pierwszych kroków słoniątka.</i>

144
00:09:56,597 --> 00:10:00,684
<i>Reszta ekipy, która jest w drodze,</i>
<i>nie miała tyle szczęścia.</i>

145
00:10:01,185 --> 00:10:05,105
Właśnie utknęły trzy pojazdy.

146
00:10:06,148 --> 00:10:09,026
<i>Pięć minut temu odłączyła</i>
<i>się przyczepa i leży</i>

147
00:10:09,109 --> 00:10:10,110
<i>do góry nogami.</i>

148
00:10:10,194 --> 00:10:11,195
Już!

149
00:10:11,278 --> 00:10:13,447
<i>To trochę irytujące.</i>

150
00:10:14,948 --> 00:10:16,074
<i>Musimy jechać.</i>

151
00:10:16,158 --> 00:10:18,452
Na tym polegają filmy o słoniach.

152
00:10:18,535 --> 00:10:20,120
Szybko! Naprzód!

153
00:10:23,373 --> 00:10:26,460
<i>Po 15 godzinach w drodze</i>

154
00:10:26,543 --> 00:10:29,338
<i>początek konwoju</i>
<i>wreszcie dotarł na wybrany</i>

155
00:10:29,421 --> 00:10:30,923
<i>przez Mike'a obóz.</i>

156
00:10:32,549 --> 00:10:36,970
<i>Na tej odległej wyspie</i>
<i>mieli mieszkać przez sześć tygodni.</i>

157
00:10:37,054 --> 00:10:40,182
Mike dał mi współrzędne tego miejsca,

158
00:10:40,265 --> 00:10:43,352
które upatrzył sobie
z powietrza na obozowisko.

159
00:10:46,980 --> 00:10:48,732
<i>Obóz był już rozbity,</i>

160
00:10:48,815 --> 00:10:51,860
<i>ale filmowanie słoni</i>
<i>opóźniło resztę ekipy.</i>

161
00:10:53,070 --> 00:10:55,113
<i>Czy zdążą przed zapadnięciem nocy?</i>

162
00:10:55,197 --> 00:10:57,032
Powiedz mamie, że ją kocham.

163
00:11:01,578 --> 00:11:04,665
Nie wiemy, co się wydarzy na czele.

164
00:11:04,748 --> 00:11:06,583
Zostało jeszcze 50 kilometrów.

165
00:11:09,670 --> 00:11:14,633
<i>Taki odcinek przemierza się</i>
<i>w delcie w godzinę albo... w dzień.</i>

166
00:11:16,426 --> 00:11:17,719
Nie mogliśmy wyjechać,

167
00:11:17,803 --> 00:11:19,888
więc użyliśmy wyciągarki.

168
00:11:19,972 --> 00:11:21,181
Dobrze.

169
00:11:21,265 --> 00:11:23,934
Gdy zwijaliśmy linę, wypadła śruba.

170
00:11:24,017 --> 00:11:27,020
Widzisz? Mocuje linę.

171
00:11:28,272 --> 00:11:30,649
Musieliśmy to wyjąć

172
00:11:30,732 --> 00:11:32,943
<i>i coś zrobić z metalem.</i>

173
00:11:33,026 --> 00:11:36,905
Na szczęście mam delikatne palce.
Operacja się udała.

174
00:11:38,323 --> 00:11:40,826
Zobaczymy, czy naprawdę.

175
00:11:47,249 --> 00:11:49,251
<i>Nie. To im zajmie cały dzień.</i>

176
00:11:50,210 --> 00:11:51,211
Dobrze.

177
00:11:51,920 --> 00:11:52,921
Jak to wygląda?

178
00:11:55,799 --> 00:11:58,886
<i>Tylna straż wreszcie dociera do obozu,</i>

179
00:11:58,969 --> 00:12:01,054
<i>ale jej zmagania w drodze pokazały</i>

180
00:12:01,138 --> 00:12:03,974
<i>skalę wyzwania, przed którym stoją.</i>

181
00:12:09,563 --> 00:12:13,483
<i>Martyn dociera zmęczony,</i>
<i>ale szczęśliwy po sfilmowaniu słoniątka.</i>

182
00:12:13,567 --> 00:12:17,029
<i>Martwi go to,</i>
<i>jak szybko słonie zniknęły im z oczu.</i>

183
00:12:18,697 --> 00:12:23,202
<i>Ekipa musi znaleźć</i>
<i>sposób lokalizowania zwierząt.</i>

184
00:12:24,912 --> 00:12:29,208
<i>Na szczęście wkrótce przybędzie wsparcie.</i>

185
00:12:33,420 --> 00:12:34,963
<i>Biolog Mike Chase od dekady</i>

186
00:12:35,047 --> 00:12:38,133
<i>zajmuje się liczeniem słoni w Afryce</i>

187
00:12:38,217 --> 00:12:42,221
<i>i mapowaniem tras</i>
<i>ich migracji po Kalahari.</i>

188
00:12:43,430 --> 00:12:44,515
Tak, widzę ją.

189
00:12:44,598 --> 00:12:48,143
Jest przed krzakami kapara wełnianego.
Idzie na południe.

190
00:12:51,063 --> 00:12:53,357
<i>Od pięciu pokoleń mieszkamy w Botswanie.</i>

191
00:12:53,440 --> 00:12:55,067
<i>Zawsze czułem się</i>

192
00:12:55,150 --> 00:12:57,152
Dyrektor/Założyciel
Elephants Without Borders

193
00:12:57,236 --> 00:13:00,322
bardzo związany ze słoniami.

194
00:13:01,073 --> 00:13:04,284
<i>To największe na świecie ssaki lądowe.</i>

195
00:13:05,035 --> 00:13:06,828
<i>Zauroczyły mnie.</i>

196
00:13:06,912 --> 00:13:09,623
<i>Zawsze mnie intrygowały i fascynowały.</i>

197
00:13:12,459 --> 00:13:15,003
<i>Nie tylko w stanie dzikim.</i>

198
00:13:15,087 --> 00:13:19,132
<i>Mike i jego partner Kelly</i>
<i>poświęcili mnóstwo czasu</i>

199
00:13:19,216 --> 00:13:22,094
<i>na ratowanie</i>
<i>i pielęgnowanie młodych słoni,</i>

200
00:13:22,177 --> 00:13:26,473
<i>osieroconych wskutek kłusownictwa</i>
<i>lub konfliktów z ludźmi.</i>

201
00:13:31,687 --> 00:13:35,482
<i>Mają nadzieję, że ci młodzi</i>
<i>ambasadorowie słoni pomogą</i>

202
00:13:35,566 --> 00:13:38,610
<i>miejscowym dzieciom</i>
<i>nawiązać kontakt z przyrodą</i>

203
00:13:38,694 --> 00:13:40,487
<i>i dbać o jej przyszłość.</i>

204
00:13:44,283 --> 00:13:46,952
<i>Ludzie na całym świecie za często myślą,</i>

205
00:13:47,035 --> 00:13:49,246
<i>że mnóstwo ludzi ratuje słonie.</i>

206
00:13:49,329 --> 00:13:50,455
<i>To nieprawda.</i>

207
00:13:50,539 --> 00:13:53,417
Przynależność do garstki osób,

208
00:13:53,500 --> 00:13:56,879
które poświęciły się
zabezpieczaniu przyszłości słoni

209
00:13:56,962 --> 00:13:59,923
sprawia mi ogromną radość.

210
00:14:00,007 --> 00:14:01,550
Poszukajmy słoni.

211
00:14:01,633 --> 00:14:02,843
Lecimy.

212
00:14:03,510 --> 00:14:06,263
<i>Obaj Mike'owie mają pasję</i>
<i>do słoni z Botswany...</i>

213
00:14:06,346 --> 00:14:07,556
-Dobrze.
-Tak.

214
00:14:07,639 --> 00:14:09,641
<i>...i dziś chcą znaleźć stado</i>

215
00:14:09,725 --> 00:14:12,394
<i>znane z pokonywania dużych odległości.</i>

216
00:14:13,478 --> 00:14:18,442
<i>Słonie z Botswany</i>
<i>podejmują się epickich wędrówek.</i>

217
00:14:18,525 --> 00:14:20,819
<i>Wbrew obiegowym opiniom,</i>

218
00:14:20,903 --> 00:14:24,615
<i>nie wszystkie słonie z Botswany</i>
<i>żyją tylko w tym kraju.</i>

219
00:14:24,698 --> 00:14:28,035
Mają możliwość
przekraczania granic państw.

220
00:14:28,118 --> 00:14:29,536
Nie potrzebują paszportów.

221
00:14:29,995 --> 00:14:33,665
<i>Telemetria satelitarna pokazała,</i>

222
00:14:33,749 --> 00:14:38,253
<i>że słonie wędrują z Botswany</i>
<i>przez Namibię do Zambii i Angoli.</i>

223
00:14:38,337 --> 00:14:41,840
<i>To rekordowy areał osobniczy</i>
<i>w świecie fauny.</i>

224
00:14:42,466 --> 00:14:46,512
<i>Mike wierzy,</i>
<i>że dane z satelitów śledzących słonie</i>

225
00:14:46,595 --> 00:14:48,514
<i>pomogą ekipie w filmowaniu.</i>

226
00:14:49,598 --> 00:14:52,100
<i>Jedna z matron z obrożą</i>

227
00:14:52,184 --> 00:14:56,897
<i>ma zwyczaj przychodzić tu w czasie suszy.</i>

228
00:14:56,980 --> 00:15:00,400
<i>Wraz z innymi matronami</i>
<i>zbiera się w duże stado.</i>

229
00:15:00,484 --> 00:15:01,485
<i>Tak.</i>

230
00:15:01,568 --> 00:15:02,986
<i>Spróbujmy ją znaleźć.</i>

231
00:15:03,070 --> 00:15:05,030
<i>Włączyliśmy lokalizator VHF</i>

232
00:15:05,113 --> 00:15:08,075
<i>i spróbujemy namierzyć sygnał jej obroży.</i>

233
00:15:09,785 --> 00:15:11,703
<i>Na razie nic nie słyszę.</i>

234
00:15:12,913 --> 00:15:14,831
<i>Byłoby dobrze ją zobaczyć.</i>

235
00:15:17,960 --> 00:15:18,961
<i>Słyszysz?</i>

236
00:15:19,044 --> 00:15:20,128
<i>Tak.</i>

237
00:15:20,212 --> 00:15:23,173
<i>To na pewno ten sygnał.</i>

238
00:15:23,257 --> 00:15:26,134
<i>Będzie pięknie,</i>
<i>jeśli wychwycimy to skupisko...</i>

239
00:15:26,218 --> 00:15:27,219
<i>Filmuj.</i>

240
00:15:27,302 --> 00:15:30,722
<i>...już na początku zdjęć.</i>
<i>Wytypujemy rodziny,</i>

241
00:15:30,806 --> 00:15:32,808
<i>za którymi będziemy podążać.</i>

242
00:15:32,891 --> 00:15:33,892
<i>Tak.</i>

243
00:15:33,976 --> 00:15:36,854
<i>Byłoby dobrze znaleźć kogoś z tej grupy.</i>

244
00:15:40,023 --> 00:15:41,650
<i>Sygnał jest teraz głośny.</i>

245
00:15:41,733 --> 00:15:42,734
<i>Tak.</i>

246
00:15:46,655 --> 00:15:48,323
<i>Brawo. Jest.</i>

247
00:15:48,407 --> 00:15:49,449
<i>Dobrze.</i>

248
00:15:49,533 --> 00:15:50,826
<i>Ładnie!</i>

249
00:15:50,909 --> 00:15:53,161
<i>To wspaniale.</i>

250
00:15:53,245 --> 00:15:57,124
<i>Zapewne wszystkie te stada</i>
<i>będą jakiś czas razem, prawda?</i>

251
00:15:57,207 --> 00:15:59,877
<i>Na pewno przez miesiąc lub dwa.</i>

252
00:15:59,960 --> 00:16:02,713
<i>Nie będzie łatwo się tu dostać,</i>

253
00:16:02,796 --> 00:16:05,007
<i>ale jakoś podołamy.</i>

254
00:16:06,758 --> 00:16:09,052
<i>Świetnie. To nam pomoże.</i>

255
00:16:11,013 --> 00:16:14,308
<i>To ostatnie miejsce na świecie,</i>

256
00:16:14,391 --> 00:16:16,685
gdzie słonie mogą wciąż wędrować tak,

257
00:16:16,768 --> 00:16:19,229
jak 100, 200 lat temu.

258
00:16:19,313 --> 00:16:21,982
Z prostego powodu. Mają przestrzeń.

259
00:16:22,065 --> 00:16:23,400
Tak.

260
00:16:23,483 --> 00:16:26,904
Prawie 260 tysięcy
kilometrów kwadratowych.

261
00:16:26,987 --> 00:16:29,573
Dlatego tak trudno je znaleźć.

262
00:16:29,656 --> 00:16:31,033
Jasne!

263
00:16:31,116 --> 00:16:34,119
Założyliśmy obroże satelitarne
prawie 300 słoniom

264
00:16:34,203 --> 00:16:36,330
i wszystkie te kropki na mapie

265
00:16:36,413 --> 00:16:39,208
są współrzędnymi GPS
na trasach ich migracji.

266
00:16:39,708 --> 00:16:41,043
Często się zmieniają?

267
00:16:41,543 --> 00:16:43,921
Co godzinę dostajemy współrzędne.

268
00:16:44,004 --> 00:16:45,422
Powiesz, gdzie one są?

269
00:16:45,506 --> 00:16:47,591
-Oczywiście.
-To na co czekamy?

270
00:16:47,674 --> 00:16:48,800
Do dzieła!

271
00:16:48,884 --> 00:16:49,885
Co ja tu robię?

272
00:16:49,968 --> 00:16:51,803
Wystarczy połączenie internetowe...

273
00:16:51,887 --> 00:16:52,888
Dobrze.

274
00:16:52,971 --> 00:16:55,390
-...i podam wam lokalizacje.
-Niezwykłe.

275
00:16:55,474 --> 00:16:56,600
Proszę.

276
00:17:00,771 --> 00:17:04,691
<i>Nasze słonie potrafią przejść</i>
<i>tysiąc kilometrów w miesiąc,</i>

277
00:17:05,567 --> 00:17:08,779
często w terenie
niedostępnym dla pojazdów.

278
00:17:13,492 --> 00:17:14,493
Brawo.

279
00:17:14,576 --> 00:17:17,829
<i>Odległym i trudnym do pokonania.</i>

280
00:17:17,913 --> 00:17:20,541
<i>Gęste piaski, bagna, głębokie rzeki,</i>

281
00:17:21,625 --> 00:17:24,044
<i>gęste zarośla. Bezlitosne.</i>

282
00:17:24,127 --> 00:17:27,756
<i>Słonie podejmują</i>
<i>właśnie takie ryzykowne wędrówki.</i>

283
00:17:27,840 --> 00:17:32,427
Ekipie filmowej nie będzie łatwo
za nimi nadążyć.

284
00:17:35,264 --> 00:17:37,182
<i>Początkowo łódź filmowców</i>

285
00:17:37,266 --> 00:17:39,476
<i>nadążała za słoniami,</i>

286
00:17:39,560 --> 00:17:43,689
<i>ale wkrótce znalazły się poza zasięgiem</i>
<i>konwencjonalnego transportu.</i>

287
00:17:45,482 --> 00:17:47,276
<i>Gdy nasze słonie wędrują,</i>

288
00:17:47,359 --> 00:17:50,279
przemierzają miejsca
nieprzyjazne dla pojazdów.

289
00:17:51,280 --> 00:17:52,489
Tuż nad kamerą.

290
00:17:52,573 --> 00:17:55,742
<i>Niejednokrotnie musimy używać drona</i>

291
00:17:55,826 --> 00:17:57,035
<i>do śledzenia ich.</i>

292
00:17:57,119 --> 00:17:58,537
<i>Jeśli są za daleko,</i>

293
00:17:58,620 --> 00:18:00,372
<i>musimy lecieć śmigłowcem.</i>

294
00:18:00,455 --> 00:18:01,456
<i>Po prostu</i>

295
00:18:01,540 --> 00:18:04,751
<i>próby podążania za nimi</i>
<i>są wyzwaniem technicznym.</i>

296
00:18:17,681 --> 00:18:19,683
<i>Zgłoś się. Zbliżamy się.</i>

297
00:18:23,645 --> 00:18:25,689
<i>Ten lot ujawnił też to,</i>

298
00:18:25,772 --> 00:18:29,526
<i>jak dzikie zwierzęta tworzą kanały delty.</i>

299
00:18:36,658 --> 00:18:39,494
<i>Było ważne,</i>
<i>żeby sfilmować wodny świat słoni</i>

300
00:18:39,578 --> 00:18:41,788
<i>od dołu i z góry,</i>

301
00:18:41,872 --> 00:18:44,541
<i>co wiązało się z wyjątkowym ryzykiem.</i>

302
00:18:47,002 --> 00:18:48,003
Duży krokodyl.

303
00:18:49,922 --> 00:18:51,757
-Krokodyl.
-Tak, duży.

304
00:18:52,716 --> 00:18:54,760
Duży krokodyl na brzegu.

305
00:18:55,260 --> 00:18:57,095
Ma cztery-pięć metrów.

306
00:18:59,097 --> 00:19:01,266
<i>Wytrawny podwodny operator filmowy</i>

307
00:19:01,350 --> 00:19:05,437
<i>Roger Horrocks wie, jak niebezpieczne</i>
<i>jest nurkowanie w tych wodach.</i>

308
00:19:07,231 --> 00:19:10,150
<i>Rokrocznie wąskie kanały są formowane</i>

309
00:19:10,234 --> 00:19:14,947
<i>przez ogromne hipopotamy i słonie,</i>
<i>które mogą być za każdym zakolem.</i>

310
00:19:19,993 --> 00:19:21,537
<i>Gdy Roger jest w wodzie,</i>

311
00:19:21,620 --> 00:19:26,208
<i>zabezpiecza go drugi nurek,</i>
<i>a Mike nadzoruje z łodzi.</i>

312
00:19:35,676 --> 00:19:37,010
<i>Cechą delty jest to,</i>

313
00:19:37,094 --> 00:19:39,471
<i>że pod wodą zaskakuje nas rzeźbą</i>

314
00:19:39,555 --> 00:19:42,015
<i>terenu i strukturą kanałów zrobionych</i>

315
00:19:42,099 --> 00:19:43,433
<i>przez hipopotamy.</i>

316
00:19:43,517 --> 00:19:45,060
<i>No i rośliny...</i>

317
00:19:45,143 --> 00:19:47,020
<i>Zdumiewające struktury.</i>

318
00:19:47,104 --> 00:19:51,775
<i>Imponujące, naturalne,</i>
<i>z obłędną paletą kolorów.</i>

319
00:19:56,989 --> 00:19:59,408
<i>Hipopotamy i słonie są architektami delty</i>

320
00:19:59,491 --> 00:20:00,617
<i>i widać,</i>

321
00:20:00,701 --> 00:20:03,954
<i>jak torują przejścia swoimi ciałami.</i>

322
00:20:05,497 --> 00:20:06,999
<i>Są ogromne.</i>

323
00:20:07,082 --> 00:20:11,003
<i>Można płynąć kanałami</i>
<i>uformowanymi przez hipopotamy.</i>

324
00:20:11,503 --> 00:20:13,839
<i>Mają ogromne obwody.</i>

325
00:20:26,935 --> 00:20:28,061
<i>Szefowie chcą ujęć</i>

326
00:20:28,145 --> 00:20:29,188
Podwodny operator filmowy

327
00:20:29,271 --> 00:20:31,315
wody, która przepływa przez deltę.

328
00:20:31,398 --> 00:20:34,526
W tym celu trzeba płynąć kanałami,

329
00:20:34,610 --> 00:20:36,320
<i>ale nie za łodzią,</i>

330
00:20:36,403 --> 00:20:38,238
<i>bo mąci wodę.</i>

331
00:20:38,322 --> 00:20:40,365
Ale nie wiadomo, co na nas czeka.

332
00:20:40,449 --> 00:20:42,201
Takie nurkowanie

333
00:20:42,284 --> 00:20:45,329
<i>uważam za najbardziej niebezpieczne</i>

334
00:20:45,412 --> 00:20:47,247
<i>z uwagi na to,</i>

335
00:20:47,331 --> 00:20:50,334
<i>że nie wiemy,</i>
<i>co jest za kolejnym zakrętem.</i>

336
00:20:53,170 --> 00:20:54,463
Pięknie.

337
00:20:54,963 --> 00:20:57,549
To straszne. Nic nie widać.

338
00:20:58,133 --> 00:20:59,343
Oryginalnie.

339
00:21:00,844 --> 00:21:03,347
<i>Słyszą łódź, wślizgują się do wody,</i>

340
00:21:03,430 --> 00:21:05,682
<i>a tu nie ma pola manewru.</i>

341
00:21:05,766 --> 00:21:07,768
Miniesz zakole i natkniesz się

342
00:21:07,851 --> 00:21:10,521
na niego, a on cię błyskawicznie ugryzie.

343
00:21:10,604 --> 00:21:12,773
To niedobre dla niego i dla nas.

344
00:21:12,856 --> 00:21:13,857
Nieoptymalne.

345
00:21:52,604 --> 00:21:55,399
<i>Płynąłem przez nieco głębszy staw</i>

346
00:21:55,482 --> 00:21:56,567
<i>tuż za Rogerem</i>

347
00:21:56,650 --> 00:21:59,778
<i>i nagle krokodyl wpłynął pomiędzy nas.</i>

348
00:21:59,862 --> 00:22:01,154
<i>Chwyciłem płetwę Rogera,</i>

349
00:22:01,238 --> 00:22:02,447
Drugi nurek

350
00:22:02,531 --> 00:22:04,533
a on zaczął podążać za krokodylem.

351
00:22:04,616 --> 00:22:07,286
To było świetne,
ale stało się błyskawicznie.

352
00:22:09,663 --> 00:22:13,584
<i>Kiepska widoczność. Jest zdenerwowany.</i>

353
00:22:13,667 --> 00:22:15,169
<i>Nie widzi nas.</i>

354
00:22:15,252 --> 00:22:18,672
Nie będziemy już tu nurkować,
dopóki woda jest mętna.

355
00:22:20,132 --> 00:22:22,676
Nie. Za to powinni płacić podwójnie.

356
00:22:23,302 --> 00:22:24,803
To niebezpieczne.

357
00:22:35,147 --> 00:22:37,900
<i>Filmując słonie dzień po dniu</i>

358
00:22:37,983 --> 00:22:39,902
<i>ekipa zafascynowała się</i>

359
00:22:39,985 --> 00:22:43,363
<i>ich ujmującymi</i>
<i>i ekscentrycznymi zachowaniami.</i>

360
00:22:45,032 --> 00:22:47,784
<i>Każdy ma inny charakter.</i>

361
00:22:47,868 --> 00:22:48,869
Producentka

362
00:22:48,952 --> 00:22:51,413
Przypominają ludzi. Siostry się kłócą,

363
00:22:51,496 --> 00:22:53,457
młodzież piszczy się i walczy

364
00:22:53,540 --> 00:22:55,626
chłopcy się popisują i szarżują.

365
00:22:55,709 --> 00:22:59,296
<i>Można się z nimi utożsamiać.</i>

366
00:23:02,424 --> 00:23:04,384
Mają poczucie humoru.

367
00:23:09,306 --> 00:23:14,228
<i>To dziwne mówić,</i>
<i>że zwierzę dobrze się bawi,</i>

368
00:23:14,311 --> 00:23:16,897
ale jestem przekonany, że tak jest.

369
00:23:20,901 --> 00:23:24,905
<i>Popatrzmy, jak ganiają za guźcami.</i>
<i>I za wyimaginowanymi wrogami.</i>

370
00:23:26,490 --> 00:23:29,701
Wchodzą tyłem w zarośla,
wciągają w zasadzkę...

371
00:23:29,785 --> 00:23:32,412
<i>Mają wspaniałe poczucie humoru.</i>

372
00:23:33,747 --> 00:23:35,374
<i>Zabawnie biegają.</i>

373
00:23:35,457 --> 00:23:37,209
<i>Wszystko im luźno lata.</i>

374
00:23:37,292 --> 00:23:39,503
I trąby, i uszy.

375
00:23:41,338 --> 00:23:45,509
Jestem przekonany,
że słonie mają poczucie humoru.

376
00:23:48,345 --> 00:23:50,347
<i>W jednej z naszych ulubionych scen</i>

377
00:23:50,430 --> 00:23:55,185
<i>słoniątko goni koba liczi i czaple,</i>
<i>biegnąc po wodzie, jak niesforny brzdąc</i>

378
00:23:55,269 --> 00:23:58,105
ganiający zwierzęta w ogródku.

379
00:23:58,188 --> 00:24:01,441
<i>Udało się uchwycić</i>
<i>poszczególne charaktery.</i>

380
00:24:03,068 --> 00:24:05,279
Mam więcej przyjaciół słoni niż ludzi.

381
00:24:05,362 --> 00:24:06,655
Słonie są łagodne,

382
00:24:06,738 --> 00:24:08,782
<i>troskliwe, inteligentne,</i>

383
00:24:08,866 --> 00:24:10,409
bardzo rozrywkowe.

384
00:24:10,492 --> 00:24:12,828
<i>Nie znam zbyt wielu takich ludzi.</i>

385
00:24:12,911 --> 00:24:15,914
<i>Chętniej spędzam czas</i>
<i>ze słoniami niż z ludźmi.</i>

386
00:24:15,998 --> 00:24:18,250
Z wyjątkiem garstki przyjaciół.

387
00:24:24,756 --> 00:24:26,633
<i>Ekipa przeżyła wyjątkowe chwile,</i>

388
00:24:26,717 --> 00:24:30,929
<i>gdy do obozu</i>
<i>zawitali niespodziewani goście.</i>

389
00:24:34,683 --> 00:24:36,894
<i>Obudziło nas potrząsanie palmami.</i>

390
00:24:36,977 --> 00:24:39,479
Dwa samce potrząsały palmami,

391
00:24:39,563 --> 00:24:40,856
zrzucając orzechy.

392
00:24:41,815 --> 00:24:43,609
<i>Zjedliśmy razem śniadanie.</i>

393
00:24:43,692 --> 00:24:45,777
<i>Trochę inna dieta, ale smaczne.</i>

394
00:24:47,237 --> 00:24:49,323
<i>To szok. Wychodzisz na poranną kawę</i>

395
00:24:49,406 --> 00:24:53,452
a dwa słonie potrząsają
palmami przy twoim namiocie.

396
00:24:53,952 --> 00:24:56,163
Są bardzo hałaśliwe.

397
00:24:58,498 --> 00:25:02,419
Spędzą wiele dni na wyspie,
bo jest tu mnóstwo palm orzechowych.

398
00:25:03,170 --> 00:25:06,089
Będziemy mieli sąsiadów. Będzie wspaniale.

399
00:25:11,845 --> 00:25:13,347
Smakuje jak imbir.

400
00:25:13,430 --> 00:25:14,431
Przewodnik

401
00:25:14,515 --> 00:25:15,516
Jadłem to kiedyś.

402
00:25:15,599 --> 00:25:17,935
Po zjedzeniu jednego orzecha

403
00:25:18,894 --> 00:25:21,104
usta stają się bardzo suche.

404
00:25:21,188 --> 00:25:23,398
Teraz zjada coś innego,

405
00:25:23,482 --> 00:25:25,317
albicję,

406
00:25:26,109 --> 00:25:28,111
bo tu już nie ma orzechów.

407
00:25:28,195 --> 00:25:30,822
Jeden samiec zjadł wszystkie orzechy.

408
00:25:30,906 --> 00:25:33,742
Ten ma pecha. Nic nie zostało.

409
00:25:33,825 --> 00:25:38,205
<i>Jestem przewodnikiem od 22 lat</i>

410
00:25:38,288 --> 00:25:41,416
<i>i rozpoznaję zachowania zwierząt.</i>

411
00:25:41,500 --> 00:25:44,211
Ten słoń jest bardzo spokojny.

412
00:25:44,294 --> 00:25:46,588
Dlatego jestem tak blisko niego.

413
00:25:48,090 --> 00:25:50,551
Choć jest włączony generator,

414
00:25:50,634 --> 00:25:52,261
jemu to nie przeszkadza.

415
00:25:52,344 --> 00:25:54,054
Podszedł tak blisko.

416
00:25:54,137 --> 00:25:55,848
Boimy się, że któregoś dnia

417
00:25:55,931 --> 00:25:58,267
może wejść w sam środek obozu

418
00:25:58,350 --> 00:26:00,477
i wtedy się pojawią kłopoty.

419
00:26:00,561 --> 00:26:02,938
Będziemy musieli uciekać.

420
00:26:08,861 --> 00:26:12,322
<i>Kilka dni później</i>
<i>ekipa miała innych gości,</i>

421
00:26:12,406 --> 00:26:14,241
<i>ale nie tak mile widzianych.</i>

422
00:26:22,541 --> 00:26:24,585
<i>Za dnia zobaczyliśmy stado lwów.</i>

423
00:26:24,668 --> 00:26:26,170
<i>To niespotykane.</i>

424
00:26:26,253 --> 00:26:29,173
<i>Trzy lwice i siedem</i>
<i>ośmiomiesięcznych lwiątek.</i>

425
00:26:29,840 --> 00:26:32,885
<i>Prawie natychmiast zaczęły polować.</i>

426
00:26:46,231 --> 00:26:48,317
Obóz jest tutaj.

427
00:26:48,400 --> 00:26:52,821
<i>Zebry i gnu utworzyły zwarty szyk,</i>

428
00:26:52,905 --> 00:26:54,239
<i>ale w pobliżu obozu.</i>

429
00:26:54,823 --> 00:26:59,786
Ta lwica zawzięła się. Ponowiła próbę.

430
00:27:05,709 --> 00:27:08,170
<i>Tym razem biegła w stronę obozu.</i>

431
00:27:10,756 --> 00:27:13,967
Mamy lwy w obozie. Polują.

432
00:27:17,179 --> 00:27:18,847
Dani, słyszysz?

433
00:27:18,931 --> 00:27:20,349
Taj, Pres, słucham.

434
00:27:20,432 --> 00:27:22,267
Jesteś w aucie z Alfredem?

435
00:27:22,351 --> 00:27:24,228
Tak, już wsiedliśmy.

436
00:27:24,311 --> 00:27:26,104
Zwierzęta przebiegły przez obóz.

437
00:27:26,188 --> 00:27:29,399
Nie wiem, gdzie jest lwica. Widzicie ją?

438
00:27:29,483 --> 00:27:31,109
Nie ruszaj się, dobrze?

439
00:27:31,193 --> 00:27:33,028
Wypatruj jej przed samochodem.

440
00:27:33,111 --> 00:27:35,364
Za chwilę się pojawi.

441
00:27:38,867 --> 00:27:42,829
Widziałam impalę. Jest. Tam.

442
00:27:48,627 --> 00:27:50,671
<i>Z wozu miałam ograniczony widok.</i>

443
00:27:50,754 --> 00:27:53,340
<i>Widziałam coś z boku i z przodu.</i>

444
00:27:53,423 --> 00:27:55,092
<i>Tył auta był zasłonięty.</i>

445
00:27:55,175 --> 00:27:56,176
Asystentka

446
00:27:56,260 --> 00:27:57,553
Nic tam nie widziałam.

447
00:27:57,636 --> 00:28:00,013
Czułam się jak w pudełku

448
00:28:00,097 --> 00:28:02,224
i miałam ograniczoną widoczność.

449
00:28:02,307 --> 00:28:04,101
To potęgowało przerażenie.

450
00:28:04,184 --> 00:28:07,187
Mogła być gdzieś za nami,
a ja o tym nie wiedziałam.

451
00:28:07,271 --> 00:28:09,314
<i>Mogła być nawet pod samochodem.</i>

452
00:28:09,398 --> 00:28:12,401
To był obłęd.

453
00:28:13,193 --> 00:28:15,279
Musicie siedzieć w samochodzie.

454
00:28:15,863 --> 00:28:18,448
Przyjęłam. Informuj nas, co się dzieje.

455
00:28:20,033 --> 00:28:21,034
Dobrze.

456
00:28:22,911 --> 00:28:26,748
Ta lwica wciąż jest gdzieś w obozie,

457
00:28:26,832 --> 00:28:29,835
ale nie wiem gdzie.

458
00:28:29,918 --> 00:28:33,046
Zaczekamy i może chłopaki nam powiedzą,

459
00:28:33,130 --> 00:28:36,091
czy ją widzieli, ale na razie wyparowała.

460
00:28:36,925 --> 00:28:38,260
Nie wiemy.

461
00:28:41,263 --> 00:28:42,347
Tam jest jeden.

462
00:28:45,684 --> 00:28:49,980
<i>Tak. Właśnie teraz</i>
<i>wyszła na otwartą przestrzeń.</i>

463
00:28:50,063 --> 00:28:53,150
<i>Widzimy całą dziesiątkę.</i>

464
00:28:54,151 --> 00:28:56,778
<i>Myślę, że jesteście bezpieczni.</i>

465
00:28:56,862 --> 00:28:59,823
<i>Lwy przeszły przez wyspę,</i>

466
00:28:59,907 --> 00:29:03,327
<i>zabiły impalę i teraz ją jedzą.</i>

467
00:29:05,412 --> 00:29:08,624
Dobrze, przyjęłam. Zostajemy tutaj.

468
00:29:09,875 --> 00:29:13,670
<i>Dobrze. Powiem wam, kiedy wyjść.</i>

469
00:29:13,754 --> 00:29:15,547
<i>Może stąd wyjedziecie,</i>

470
00:29:15,631 --> 00:29:17,424
<i>żeby też je zobaczyć.</i>

471
00:29:19,176 --> 00:29:20,552
<i>Bardzo się bałem.</i>

472
00:29:22,930 --> 00:29:24,264
<i>W każdej chwili</i>

473
00:29:24,348 --> 00:29:26,391
<i>przez obóz może przebiec stado lwów.</i>

474
00:29:29,186 --> 00:29:31,855
Dani i Alfred spacerowali sobie w obozie.

475
00:29:31,939 --> 00:29:35,734
Mogli zostać zabici przez lwy.

476
00:29:39,947 --> 00:29:41,990
<i>Trwa pora sucha.</i>

477
00:29:42,074 --> 00:29:46,328
<i>Delta przeradza się</i>
<i>w niebezpieczne i nieprzyjazne miejsce.</i>

478
00:29:46,411 --> 00:29:50,415
<i>Kanały są teraz wypełnione</i>
<i>ruchomymi piaskami i kleistym błotem.</i>

479
00:29:51,875 --> 00:29:53,585
<i>Rokrocznie delta wysycha</i>

480
00:29:53,669 --> 00:29:55,754
<i>i dlatego słonie muszą wędrować.</i>

481
00:29:55,838 --> 00:29:59,049
<i>Każdego roku wodopoje stają się bagnami.</i>

482
00:30:02,511 --> 00:30:04,805
<i>Na tym etapie słonie są zestresowane.</i>

483
00:30:04,888 --> 00:30:07,057
<i>Nie ma jedzenia, a woda wysycha.</i>

484
00:30:07,140 --> 00:30:09,518
<i>Są bardzo drażliwe i zdenerwowane.</i>

485
00:30:10,727 --> 00:30:13,939
<i>Emocjonalnie najtrudniejsze</i>
<i>było filmowanie słonika,</i>

486
00:30:14,022 --> 00:30:15,774
który ugrzązł w błocie.

487
00:30:21,738 --> 00:30:26,326
Jego życie nagle
znalazło się w niebezpieczeństwie.

488
00:30:26,910 --> 00:30:30,622
<i>Słoniątko zupełnie utonęło w błocie.</i>

489
00:30:32,249 --> 00:30:35,627
<i>To niezwykłe. Gdyby robiła to</i>
<i>świeżo upieczona matka,</i>

490
00:30:35,711 --> 00:30:38,338
<i>myślę, że słoniątko by się nie wydostało.</i>

491
00:30:38,422 --> 00:30:41,466
Ale to była bardzo doświadczona matrona.

492
00:30:41,550 --> 00:30:44,386
Zachowała spokój
i dokładnie wiedziała, co robić.

493
00:30:45,012 --> 00:30:46,972
Nie widziałem nic podobnego,

494
00:30:47,055 --> 00:30:49,141
choć od 20 lat filmuję słonie.

495
00:30:49,224 --> 00:30:53,020
<i>Wiedziała, że słoniątko musi oddychać,</i>
<i>więc podniosła mu głowę</i>

496
00:30:53,103 --> 00:30:54,938
<i>ponad poziom błota</i>

497
00:30:55,022 --> 00:30:58,233
i owinęła swoją trąbę wokół jego trąby.

498
00:30:58,317 --> 00:31:01,236
Oczyściła mu trąbę, aby mogło oddychać.

499
00:31:01,320 --> 00:31:02,905
<i>To nadzwyczajne.</i>

500
00:31:04,615 --> 00:31:08,493
<i>Musiała też się zastanowić,</i>
<i>jak wydobyć słoniątko z błota.</i>

501
00:31:11,288 --> 00:31:14,958
<i>Bardzo trudno się to filmowało.</i>
<i>Sytuacja była bardzo poważna.</i>

502
00:31:15,918 --> 00:31:19,421
<i>Byłem przekonany, że maleństwo</i>
<i>nie wydostanie się z bagna.</i>

503
00:31:19,505 --> 00:31:20,714
Naprawdę.

504
00:31:24,218 --> 00:31:28,639
<i>Stawało się coraz słabsze.</i>
<i>Nie od razu wpadła na rozwiązanie.</i>

505
00:31:28,722 --> 00:31:31,558
Myślałem, że stracimy malca.

506
00:31:31,642 --> 00:31:33,852
A ja to filmowałem.

507
00:31:33,936 --> 00:31:35,145
<i>Co robić?</i>

508
00:31:39,107 --> 00:31:42,611
W takich sytuacjach trzeba
się odseparować od wydarzeń.

509
00:31:42,694 --> 00:31:44,863
To by się wydarzyło,

510
00:31:44,947 --> 00:31:47,241
nawet gdyby nas tam nie było.

511
00:31:47,324 --> 00:31:49,993
<i>Nie mamy prawa ingerować.</i>

512
00:31:50,077 --> 00:31:52,454
<i>Musimy być filmowcami dokumentalistami</i>

513
00:31:52,538 --> 00:31:56,542
<i>i rejestrować te niesamowite chwile.</i>
<i>Oczywiście matronie się udało.</i>

514
00:31:56,625 --> 00:32:00,671
<i>Gdybyśmy ingerowali,</i>
<i>moglibyśmy zmienić wynik.</i>

515
00:32:09,930 --> 00:32:11,098
<i>Gdy słonik wyszedł,</i>

516
00:32:11,181 --> 00:32:13,517
<i>był cały pokryty błotem.</i>

517
00:32:13,600 --> 00:32:17,479
<i>Wyglądał, jakby wpadł</i>
<i>do kadzi z czekoladą.</i>

518
00:32:17,563 --> 00:32:19,982
<i>Jak bryłka błota o kształcie słonia.</i>

519
00:32:22,192 --> 00:32:28,949
<i>Nie widziałem, żeby matrona ratowała</i>
<i>słoniątko w tak przemyślany sposób.</i>

520
00:32:31,118 --> 00:32:35,664
<i>Wkrótce matrona znów pokazała,</i>
<i>że gra pierwsze skrzypce.</i>

521
00:32:38,667 --> 00:32:41,461
<i>Następnego dnia wszystkie zniknęły.</i>

522
00:32:41,545 --> 00:32:44,590
<i>Wiemy od Mike'a,</i>
<i>który filmował, i od innych osób,</i>

523
00:32:44,673 --> 00:32:47,176
że wszystkie zniknęły jednego dnia.

524
00:32:48,177 --> 00:32:51,263
<i>Opuściły tę okolicę, co znaczy,</i>

525
00:32:51,346 --> 00:32:56,435
<i>że wszystkie te rodziny</i>
<i>działały w sposób skoordynowany.</i>

526
00:32:56,518 --> 00:32:58,478
<i>Ktoś podjął taką decyzję.</i>

527
00:32:58,562 --> 00:33:01,440
<i>Jedna z matron</i>
<i>albo kilka z nich dostrzegło,</i>

528
00:33:01,523 --> 00:33:03,942
<i>że woda gwałtownie wysycha</i>

529
00:33:04,026 --> 00:33:05,903
i muszą się przenieść dalej.

530
00:33:05,986 --> 00:33:08,822
Dla słoniowej rodziny
to bardzo ważna decyzja.

531
00:33:14,161 --> 00:33:17,080
W trakcie zdjęć do tego filmu
wielkim wyzwaniem

532
00:33:17,164 --> 00:33:20,667
było zrozumienie, jak myśli słoń.

533
00:33:24,755 --> 00:33:29,051
<i>Stare powiedzenie o pamięci słonia</i>
<i>jest trafione w punkt.</i>

534
00:33:29,134 --> 00:33:31,887
Mają trasy wyryte w głowach.

535
00:33:31,970 --> 00:33:33,555
<i>Wiedzą, dokąd idą.</i>

536
00:33:33,639 --> 00:33:36,975
<i>Przekazują sobie te dane od setek lat.</i>

537
00:33:42,231 --> 00:33:44,066
<i>Gdy już odgadniemy plany zwierząt,</i>

538
00:33:44,149 --> 00:33:46,527
<i>za którymi podążamy,</i>

539
00:33:46,610 --> 00:33:49,238
<i>wtedy wszystko się klei</i>
<i>i działa jak należy.</i>

540
00:33:49,321 --> 00:33:53,116
<i>Słonie to wielkie wyzwanie.</i>

541
00:33:53,200 --> 00:33:56,912
Dotąd nie pracowałem
z bardziej oryginalnymi zwierzętami.

542
00:33:56,995 --> 00:34:01,750
<i>Robią tyle rzeczy, które rozpoznajemy.</i>

543
00:34:01,834 --> 00:34:05,045
<i>Są czułe wobec swoich młodych,</i>

544
00:34:05,128 --> 00:34:06,797
<i>w niebywałym stopniu.</i>

545
00:34:06,880 --> 00:34:09,508
<i>Mają bujne życie towarzyskie.</i>

546
00:34:09,591 --> 00:34:12,344
<i>Z pozoru nas przypominają,</i>
<i>a jednak się różnią</i>

547
00:34:12,427 --> 00:34:16,932
Podczas zdjęć do tego filmu
nie raz się zdarzyło,

548
00:34:17,015 --> 00:34:21,353
że nasz dar przewidywania
całkowicie nas zawodził.

549
00:34:23,063 --> 00:34:25,941
<i>Do tej pory ekipa była w stanie</i>

550
00:34:26,024 --> 00:34:27,776
<i>jedynie podążać za słoniami.</i>

551
00:34:30,320 --> 00:34:34,992
<i>Nadszedł czas na wykorzystanie</i>
<i>myślenia perspektywicznego.</i>

552
00:34:35,075 --> 00:34:37,244
<i>Przymocowali kamerę stabilizowaną,</i>

553
00:34:37,327 --> 00:34:42,082
<i>używaną do zdjęć lotniczych,</i>
<i>do maski wozu.</i>

554
00:34:42,165 --> 00:34:45,294
<i>Mogli filmować słonie w ruchu</i>

555
00:34:45,377 --> 00:34:47,880
<i>i zawsze być na bieżąco.</i>

556
00:34:47,963 --> 00:34:50,883
<i>Ten sprzęt zaprojektowano</i>
<i>z myślą o śmigłowcach.</i>

557
00:34:50,966 --> 00:34:54,386
<i>Przymocowaliśmy go</i>
<i>na pojazdach, tuż nad ziemią,</i>

558
00:34:54,469 --> 00:34:57,055
<i>uzyskując nieporuszone zdjęcia.</i>

559
00:34:59,725 --> 00:35:00,726
Operator filmowy

560
00:35:00,809 --> 00:35:02,269
Gdy jedziemy, nie widać,

561
00:35:02,352 --> 00:35:04,563
ale później obraz jest płynny,

562
00:35:04,646 --> 00:35:07,608
gdyż kamera jest połączona z żyroskopem.

563
00:35:07,691 --> 00:35:10,819
Zdjęcia są stabilne, choć wóz podskakuje.

564
00:35:13,071 --> 00:35:17,743
<i>To fascynujący i nowy</i>
<i>sposób opowiadania historii.</i>

565
00:35:17,826 --> 00:35:19,578
<i>O to właśnie chodzi.</i>

566
00:35:20,871 --> 00:35:21,872
Operator filmowy

567
00:35:21,955 --> 00:35:23,248
Latami filmowałem słonie

568
00:35:23,332 --> 00:35:26,001
długimi obiektywami na statywie,
w różnych warunkach.

569
00:35:26,084 --> 00:35:29,213
Gdy słonie szły,
miałem dwie okazje zdjęciowe.

570
00:35:29,296 --> 00:35:32,007
<i>Gdy podchodziły do mnie i gdy odchodziły.</i>

571
00:35:32,841 --> 00:35:35,385
<i>Ten sprzęt daje nieograniczone możliwości,</i>

572
00:35:35,469 --> 00:35:39,556
<i>o ile trzymamy się zwierząt.</i>
<i>Ponieważ opowiadamy</i>

573
00:35:39,640 --> 00:35:43,101
<i>o ich wielkiej wędrówce przez pustynię,</i>

574
00:35:43,185 --> 00:35:44,978
<i>jest to nieprawdopodobne,</i>

575
00:35:45,062 --> 00:35:47,940
bo możemy iść razem ze słoniami.

576
00:35:48,524 --> 00:35:52,569
Ponieważ tak robimy,
opowieść ta zaciekawia widzów,

577
00:35:52,653 --> 00:35:57,032
którzy ją czują lepiej, niż gdyby
słonie tylko przechodziły przed kamerą.

578
00:35:58,867 --> 00:36:02,287
<i>Gdy ekipa zrobiła postępy</i>
<i>z nowym sprzętem,</i>

579
00:36:02,371 --> 00:36:05,123
<i>słonie zaczęły pokonywać</i>
<i>większe odległości</i>

580
00:36:05,207 --> 00:36:07,876
<i>i Mike musiał je gonić samolotem.</i>

581
00:36:10,003 --> 00:36:14,299
<i>Po opuszczeniu delty stada pokonują</i>
<i>nawet 50 kilometrów dziennie,</i>

582
00:36:14,383 --> 00:36:18,428
<i>by jak najszybciej dotrzeć</i>
<i>do skraju spalonej słońcem pustyni.</i>

583
00:36:21,390 --> 00:36:25,143
<i>W minionych dniach</i>
<i>nie widzieliśmy prawie żadnych słoni.</i>

584
00:36:25,227 --> 00:36:29,439
<i>Ostatnio widziano, że kierują się</i>
<i>w stronę obszaru, który nas niepokoi.</i>

585
00:36:30,816 --> 00:36:34,403
Opuszczają tereny suche
i kierują się w stronę domostw.

586
00:36:34,486 --> 00:36:38,282
To nie jest dobre dla stad słoni.

587
00:36:38,365 --> 00:36:41,702
<i>Spotkam się z badaczami życia słoni,</i>

588
00:36:41,785 --> 00:36:44,246
którzy mieszkają w tej okolicy

589
00:36:44,329 --> 00:36:47,207
i którzy obserwują ich migracje.

590
00:36:47,291 --> 00:36:50,544
Być może oni będą umieli stwierdzić,

591
00:36:50,627 --> 00:36:54,715
<i>czy grupy słoni będą</i>
<i>się przemieszczać na ten teren.</i>

592
00:37:06,101 --> 00:37:09,271
<i>Mike spotkał się ze znajomymi,</i>
<i>Grahamem i Anną,</i>

593
00:37:09,354 --> 00:37:12,774
<i>którzy zmienili nasze</i>
<i>myślenie o migracjach słoni,</i>

594
00:37:12,858 --> 00:37:15,194
<i>mieszkając wśród nich.</i>

595
00:37:18,071 --> 00:37:21,158
<i>Ich dom rodzinny stoi w delcie, w miejscu,</i>

596
00:37:21,241 --> 00:37:23,452
<i>gdzie dawniej słonie wędrowały swobodnie.</i>

597
00:37:23,535 --> 00:37:26,455
<i>Teraz mieszka tu</i>
<i>i uprawia ziemię mnóstwo ludzi.</i>

598
00:37:26,538 --> 00:37:29,124
Chodź tu! Cześć.

599
00:37:31,335 --> 00:37:33,879
<i>Niełatwo wychowywać dzieci w buszu,</i>

600
00:37:33,962 --> 00:37:36,465
<i>ale to wielka przygoda, dla nas, rodziców,</i>

601
00:37:36,548 --> 00:37:38,967
i dla dziewczynek.

602
00:37:40,260 --> 00:37:43,347
<i>Osiedliśmy w tych stronach,</i>

603
00:37:43,430 --> 00:37:44,848
<i>gdyż jest to miejsce,</i>

604
00:37:44,932 --> 00:37:47,935
<i>gdzie na jednego człowieka</i>
<i>przypada jeden słoń.</i>

605
00:37:48,936 --> 00:37:49,937
Dyrektorka The EcoExist Project

606
00:37:50,020 --> 00:37:52,606
Jest mnóstwo przypadków
konfliktów i rywalizacji

607
00:37:52,689 --> 00:37:55,984
pomiędzy ludźmi i słoniami
o zasoby i przestrzeń.

608
00:37:57,402 --> 00:38:00,572
<i>Żeby dobrze zrozumieć,</i>
<i>jak się przedstawia sytuacja,</i>

609
00:38:00,656 --> 00:38:03,116
<i>jak się mieszka ze słoniami,</i>

610
00:38:03,200 --> 00:38:05,118
pojmie się to w pełni, tylko gdy

611
00:38:05,202 --> 00:38:06,203
Dyrektor The EcoExist Project

612
00:38:06,286 --> 00:38:07,663
mieszka się na stałe

613
00:38:07,746 --> 00:38:11,291
pośród 15-20 tysięcy słoni.

614
00:38:12,376 --> 00:38:15,295
<i>To nasz kawałek ziemi.</i>

615
00:38:15,379 --> 00:38:18,841
<i>Kochamy słonie,</i>
<i>ale gdy się sprowadziliśmy,</i>

616
00:38:18,924 --> 00:38:21,593
nagle zaczęły przewracać drzewa

617
00:38:21,677 --> 00:38:25,764
i wyciągać rurociągi. „Chwileczkę!”.

618
00:38:25,848 --> 00:38:28,392
<i>To inna historia.</i>

619
00:38:28,475 --> 00:38:31,144
<i>Mieszkanie z pięciotonowym roślinożercą,</i>

620
00:38:31,228 --> 00:38:33,897
<i>który zjada wszystko wokół ciebie,</i>
<i>to jedno.</i>

621
00:38:33,981 --> 00:38:38,026
Mieszkanie z 15 tysiącami słoni
to gigantyczne wyzwanie.

622
00:38:38,610 --> 00:38:41,071
Słonie często przebywają w tym miejscu.

623
00:38:41,154 --> 00:38:42,155
Tak.

624
00:38:42,239 --> 00:38:45,075
Tutaj. A to jest ich główny korytarz.

625
00:38:45,158 --> 00:38:47,578
To jest drugi i trzeci.

626
00:38:47,661 --> 00:38:50,080
-A my jesteśmy tu?
-Tak.

627
00:38:50,163 --> 00:38:52,207
Pokażecie, którędy będą szły,

628
00:38:52,291 --> 00:38:54,459
a rozstawimy tam kamery i zobaczymy.

629
00:38:54,751 --> 00:38:56,003
Tak.

630
00:38:56,086 --> 00:38:59,715
Skoro przechodzą tędy,
jednym z trzech głównych szlaków,

631
00:39:00,299 --> 00:39:02,092
tam trzeba się rozglądać.

632
00:39:04,219 --> 00:39:08,265
<i>Tworzące mozaikę pola uprawne</i>
<i>i osady ludzkie</i>

633
00:39:08,348 --> 00:39:10,767
<i>wdzierają się w głąb delty Okawango.</i>

634
00:39:14,021 --> 00:39:19,067
<i>Przerywają one prastare szlaki,</i>
<i>którymi od pokoleń wędrują słonie.</i>

635
00:39:20,027 --> 00:39:23,113
<i>Zrobiliśmy mapę wszystkich szlaków</i>
<i>i monitorujemy je.</i>

636
00:39:23,197 --> 00:39:27,075
Trzynaście z nich było wykorzystywanych
częściej niż pozostałe.

637
00:39:27,159 --> 00:39:31,413
<i>Ta trzynastka tworzy obecne korytarze.</i>

638
00:39:31,496 --> 00:39:33,415
To te, które wskazałam.

639
00:39:33,498 --> 00:39:34,625
Tak.

640
00:39:34,708 --> 00:39:37,753
Korytarz składa się ze szlaku głównego

641
00:39:37,836 --> 00:39:40,506
i kilometrowych buforów z obu jego stron.

642
00:39:40,589 --> 00:39:43,300
<i>To znaczy, że obecnie władze</i>

643
00:39:43,383 --> 00:39:47,513
<i>nie asygnują już pól wewnątrz korytarzy.</i>

644
00:39:49,348 --> 00:39:52,768
Korytarze pozostaną wolne,
aby w przyszłości,

645
00:39:52,851 --> 00:39:55,020
gdy liczba ludzi i słoni wzrośnie,

646
00:39:55,103 --> 00:39:57,481
słonie będą miały którędy wędrować,

647
00:39:57,564 --> 00:40:00,526
a ludzie będą mogli uprawiać ziemię

648
00:40:00,609 --> 00:40:01,610
i karmić rodziny.

649
00:40:04,988 --> 00:40:07,115
<i>Korytarze to ostatnia nadzieja słoni.</i>

650
00:40:07,991 --> 00:40:10,953
<i>Są niezwykle ważnymi szlakami,</i>
<i>którymi te zwierzęta</i>

651
00:40:11,036 --> 00:40:13,247
<i>docierają do pożywienia i wody.</i>

652
00:40:13,330 --> 00:40:14,331
Brak korytarzy

653
00:40:14,414 --> 00:40:15,415
Dyrektor/założyciel
Elephants Without Borders

654
00:40:15,499 --> 00:40:16,917
skazuje słonie

655
00:40:17,000 --> 00:40:20,546
na zamieszkiwanie bardzo małych,
zamkniętych siedlisk,

656
00:40:20,629 --> 00:40:24,341
<i>a korytarze dają im</i>
<i>wolność przemierzania Afryki.</i>

657
00:40:27,886 --> 00:40:29,221
<i>Potrzebują miejsca.</i>

658
00:40:29,304 --> 00:40:33,976
Największe ssaki lądowe muszą wędrować.

659
00:40:35,394 --> 00:40:38,063
<i>Wizyta w lokalnym korytarzu potwierdza,</i>

660
00:40:38,146 --> 00:40:43,026
<i>że marzenie Anny i Grahama o bezpiecznych</i>
<i>przejściach dla słoni spełniło się.</i>

661
00:40:43,110 --> 00:40:46,113
Tak liczne stada przechodzą zwykle w nocy.

662
00:40:46,196 --> 00:40:49,783
Za dnia rzadko widuje się
tak wiele słoni w tym miejscu.

663
00:40:49,867 --> 00:40:51,451
Niesamowite.

664
00:40:53,829 --> 00:40:57,875
<i>Spokojny korytarz stał się</i>
<i>tłocznym słoniowym szlakiem.</i>

665
00:41:06,216 --> 00:41:07,593
Teraz są setki.

666
00:41:07,676 --> 00:41:08,677
Zobacz!

667
00:41:21,607 --> 00:41:22,983
Jak dużo! Brak mi słów.

668
00:41:23,066 --> 00:41:24,610
Ale zatrzęsienie.

669
00:41:28,238 --> 00:41:29,323
To one.

670
00:41:33,660 --> 00:41:35,078
Niezwykłe!

671
00:41:35,162 --> 00:41:36,163
Tak.

672
00:41:37,956 --> 00:41:38,957
Korytarz słoni

673
00:41:39,041 --> 00:41:43,212
<i>Korytarze sprawią, że ludzie będą</i>
<i>kiedyś żyli w zgodzie ze słoniami,</i>

674
00:41:43,295 --> 00:41:47,132
<i>które będą mogły swobodnie</i>
<i>wędrować w dzień i w nocy.</i>

675
00:41:52,846 --> 00:41:54,556
-Duże stado.
-Tak.

676
00:41:54,640 --> 00:41:56,892
<i>Mike i Graham przeglądają nagrania.</i>

677
00:41:56,975 --> 00:42:00,771
<i>Z przyjemnością stwierdzają,</i>
<i>że stada, za którymi podążają,</i>

678
00:42:00,854 --> 00:42:03,023
<i>również przeszły tej nocy.</i>

679
00:42:03,774 --> 00:42:04,858
To też duże stado.

680
00:42:04,942 --> 00:42:06,944
Teraz wiemy, że tędy przeszły,

681
00:42:07,027 --> 00:42:08,278
choć je zgubiliśmy.

682
00:42:08,362 --> 00:42:09,696
Teraz ruszymy szlakiem.

683
00:42:09,780 --> 00:42:11,406
I znajdziecie je.

684
00:42:11,490 --> 00:42:12,616
Tak.

685
00:42:12,699 --> 00:42:14,243
I będziemy z nimi.

686
00:42:14,326 --> 00:42:15,744
Wspaniale, stary.

687
00:42:15,827 --> 00:42:16,828
Super.

688
00:42:20,832 --> 00:42:24,336
<i>Mike leci w kierunku</i>
<i>granicy Botswany z Zimbabwe.</i>

689
00:42:24,419 --> 00:42:30,175
<i>Ogromna sieć szlaków łączy</i>
<i>ostatnie z pozostałych wodopojów.</i>

690
00:42:30,259 --> 00:42:31,677
<i>Są decydujące</i>

691
00:42:31,760 --> 00:42:34,429
<i>na ostatnim etapie wędrówki słoni.</i>

692
00:42:34,513 --> 00:42:39,977
<i>To bardzo ważny szlak słoni,</i>
<i>a pustynia wygląda smętnie.</i>

693
00:42:42,104 --> 00:42:45,858
<i>Obserwowaliśmy jak stada,</i>
<i>matrona, słoniątka, z trudem wędrują</i>

694
00:42:45,941 --> 00:42:48,277
<i>przez suchą, gorącą pustynię,</i>

695
00:42:48,360 --> 00:42:51,697
<i>nie mając pewności,</i>
<i>czy droga, którą wybrały</i>

696
00:42:51,780 --> 00:42:54,658
<i>doprowadzi ich do następnego i wodopoju.</i>

697
00:42:54,741 --> 00:42:56,952
<i>Muszą pić co kilka dni.</i>

698
00:42:57,035 --> 00:42:58,954
<i>To niebywałe ryzyko.</i>

699
00:42:59,037 --> 00:43:00,998
<i>Dobrze, że mają w głowach tę mapę</i>

700
00:43:01,081 --> 00:43:02,875
<i>i tę prastarą wiedzę,</i>

701
00:43:02,958 --> 00:43:05,127
<i>która pozwala im przekraczać pustynię.</i>

702
00:43:10,132 --> 00:43:11,133
<i>W porze suchej,</i>

703
00:43:11,216 --> 00:43:13,969
<i>gdy próbowaliśmy filmować słonie w upale,</i>

704
00:43:14,052 --> 00:43:17,431
<i>musieliśmy na nie czekać</i>
<i>przy małych wodopojach.</i>

705
00:43:17,514 --> 00:43:21,018
Nasze ekipy były rozsiane po okolicy.

706
00:43:21,101 --> 00:43:25,606
<i>Obserwacje Mike'a i dane z satelitów</i>

707
00:43:25,689 --> 00:43:27,482
<i>wiodły nas do celu.</i>

708
00:43:32,362 --> 00:43:35,157
<i>Gdy filmowaliśmy słonie</i>
<i>w czasie ich wędrówki,</i>

709
00:43:35,240 --> 00:43:37,701
<i>z wielu powodów uświadomiłem sobie,</i>

710
00:43:37,784 --> 00:43:42,164
<i>jak bardzo są wrażliwe,</i>
<i>inteligentne i emocjonalne.</i>

711
00:43:42,247 --> 00:43:46,376
Zwłaszcza po scenie,
którą filmowałem z Martynem.

712
00:43:46,460 --> 00:43:48,879
Słonie natknęły się na kości

713
00:43:48,962 --> 00:43:52,633
<i>martwego zwierzęcia.</i>
<i>Być może krewnego. Nie wiemy.</i>

714
00:44:06,730 --> 00:44:09,316
<i>To było nadzwyczajne i wzruszające,</i>

715
00:44:09,399 --> 00:44:11,902
<i>ponieważ nastrój słoni</i>

716
00:44:11,985 --> 00:44:16,490
<i>nagle całkowicie się zmienił.</i>

717
00:44:17,699 --> 00:44:19,826
<i>Stały się bardzo ciche</i>

718
00:44:19,910 --> 00:44:23,914
<i>i delikatnie dotykały</i>
<i>najważniejsze części szkieletu.</i>

719
00:44:24,623 --> 00:44:31,463
<i>Najczęściej czaszki, ciosów,</i>
<i>dolnej szczęki i miednicy.</i>

720
00:44:39,888 --> 00:44:44,309
<i>Nie reagują podobnie</i>
<i>na kości innych zwierząt,</i>

721
00:44:44,393 --> 00:44:48,313
zatem wiedzą, że są to szczątki słonia.

722
00:44:50,899 --> 00:44:55,529
<i>To zdumiewające widowisko.</i>

723
00:45:02,244 --> 00:45:05,873
<i>Słonie natknęły się</i>
<i>na kości innego słonia.</i>

724
00:45:05,956 --> 00:45:09,543
<i>Delikatnie je dotykały i obwąchiwały.</i>

725
00:45:09,626 --> 00:45:12,504
<i>Jakby chciały sprawdzić, kto to był</i>

726
00:45:12,588 --> 00:45:16,300
i w jaki sposób zakończył życie.
Ta żałoba,

727
00:45:16,383 --> 00:45:22,973
szacunek, który okazują sobie nawzajem,
i troska, są rzeczywiście piękne.

728
00:45:23,056 --> 00:45:25,601
To coś niezwykłego.

729
00:45:28,979 --> 00:45:32,399
<i>Słonie podnosiły kości</i>

730
00:45:32,482 --> 00:45:34,151
<i>i przekazywały je sobie.</i>

731
00:45:34,234 --> 00:45:37,279
<i>Obśliniały je, żeby lepiej</i>
<i>posmakować i powąchać.</i>

732
00:45:37,362 --> 00:45:39,948
<i>Poświęciły 10 lub 15 minut</i>

733
00:45:40,032 --> 00:45:42,409
<i>najwyraźniej na wspominanie</i>

734
00:45:42,492 --> 00:45:47,664
<i>tej istoty. Kto wie?</i>
<i>Było to bardzo wzruszające.</i>

735
00:45:50,542 --> 00:45:53,003
<i>Te kości obrazują to,</i>

736
00:45:53,086 --> 00:45:56,089
że od decyzji podejmowanych przez matrony

737
00:45:56,173 --> 00:45:59,176
we wszystkich klanach słoni

738
00:45:59,259 --> 00:46:02,596
zależy przetrwanie całej rodziny.

739
00:46:02,679 --> 00:46:04,389
<i>Nie mogą się mylić.</i>

740
00:46:07,726 --> 00:46:08,769
Wodospady Wiktorii - rewir lwów
Delta Okawango - wodopoje

741
00:46:08,852 --> 00:46:11,939
<i>Słonie kończą 800-kilometrową wędrówkę,</i>

742
00:46:12,022 --> 00:46:15,776
<i>docierając na brzeg jednej</i>
<i>z największych rzek w Afryce.</i>

743
00:46:18,654 --> 00:46:21,990
<i>Zambezi to dla słoni raj.</i>

744
00:46:22,074 --> 00:46:25,786
<i>Na ustronnych wyspach jest</i>
<i>mnóstwo pokarmu i świeżej wody,</i>

745
00:46:25,869 --> 00:46:28,789
<i>które im wystarczą</i>
<i>do życia przez kilka miesięcy.</i>

746
00:46:29,540 --> 00:46:34,378
<i>Ekipa jest w świetnym miejscu</i>
<i>do filmowania pierwszych przybywających,</i>

747
00:46:34,461 --> 00:46:39,341
<i>blisko widowiskowego i nadzwyczajnego</i>
<i>punktu orientacyjnego</i>

748
00:46:39,424 --> 00:46:41,093
<i>na szlaku słoni.</i>

749
00:46:43,846 --> 00:46:48,100
<i>Wodospady Wiktorii to największa</i>
<i>na świecie kurtyna spadającej wody.</i>

750
00:46:50,602 --> 00:46:55,399
<i>Do wąwozu wpada ponad siedem</i>
<i>i pół miliona litrów wody na sekundę,</i>

751
00:46:56,441 --> 00:47:00,445
<i>tworząc „Mosi-oa-Tunya”,</i>
<i>„Mgłę, która grzmi”.</i>

752
00:47:03,240 --> 00:47:07,661
<i>By ukazać ich ogromną skalę,</i>
<i>wodospady trzeba filmować z powietrza.</i>

753
00:47:08,412 --> 00:47:10,122
<i>Choć ekipa miała najnowszego,</i>

754
00:47:10,205 --> 00:47:14,793
<i>najnowocześniejszego drona,</i>
<i>było to stresujące dla jej członków.</i>

755
00:47:16,295 --> 00:47:19,882
Próbujemy zarejestrować szalone ujęcie.

756
00:47:19,965 --> 00:47:24,386
Chcemy opuścić drona przy Cataract Island

757
00:47:24,469 --> 00:47:27,764
zawrócić tam,
gdzie tak pięknie zmienia się światło

758
00:47:27,848 --> 00:47:30,976
i wrócić tak, aby w szerokim ujęciu

759
00:47:31,059 --> 00:47:32,686
pokazać cały wodospad.

760
00:47:33,478 --> 00:47:35,939
Sęk w tym, że mgła wodna
osiada na obiektywie.

761
00:47:36,690 --> 00:47:39,401
Widać, że to obłęd.

762
00:47:39,484 --> 00:47:41,403
Mnóstwo rozpylonej wody.

763
00:47:41,486 --> 00:47:44,323
Spadają tu tysiące ton wody na sekundę,

764
00:47:44,406 --> 00:47:46,241
a my lecimy nad nią dronem.

765
00:47:46,867 --> 00:47:48,827
Ależ głupota!

766
00:47:58,629 --> 00:48:01,548
<i>Jestem pewien,</i>
<i>że Russell świetnie pilotuje drona.</i>

767
00:48:01,632 --> 00:48:03,050
<i>Po prostu musi.</i>

768
00:48:03,133 --> 00:48:04,176
Ładnie.

769
00:48:04,259 --> 00:48:06,178
Tu chyba mamy lepsze światło.

770
00:48:08,555 --> 00:48:10,098
<i>Mogę sobie tylko wyobrazić,</i>

771
00:48:10,182 --> 00:48:12,684
<i>ile tam jest prądów</i>
<i>wstępujących i zstępujących.</i>

772
00:48:12,768 --> 00:48:16,522
Każdy z nich może wessać
drona do wąwozu, gdzie się rozbije.

773
00:48:19,441 --> 00:48:20,984
Dalej.

774
00:48:22,110 --> 00:48:23,111
<i>Ładnie.</i>

775
00:48:23,779 --> 00:48:24,780
<i>Dobrze.</i>

776
00:48:30,244 --> 00:48:31,245
<i>Zawróćmy go.</i>

777
00:48:31,328 --> 00:48:33,330
<i>Tak, to nasza scena.</i>

778
00:48:33,413 --> 00:48:34,581
Dobrze.

779
00:48:45,592 --> 00:48:49,263
<i>Sęk w tym, że latamy nowym,</i>
<i>bardzo drogim dronem</i>

780
00:48:49,346 --> 00:48:52,558
<i>nad Wodospadami Wiktorii. Jest cały mokry.</i>

781
00:48:52,641 --> 00:48:55,435
<i>Chyba dlatego zachowuje się nieprawidłowo.</i>

782
00:48:57,437 --> 00:48:58,856
<i>Gdy jest nad wodospadem,</i>

783
00:48:58,939 --> 00:49:01,692
<i>rozpylona woda osiada na wirnikach</i>

784
00:49:01,775 --> 00:49:04,444
<i>i na elektronice. Wtedy tracimy panowanie.</i>

785
00:49:17,040 --> 00:49:20,544
<i>Latanie nad takimi</i>
<i>wodospadami jest stresujące.</i>

786
00:49:21,253 --> 00:49:25,966
Wyzwaniem jest duża ilość
rozpylonej wody z wodospadu.

787
00:49:26,049 --> 00:49:28,135
Kamera i dron są mokre.

788
00:49:28,218 --> 00:49:31,680
<i>Jest silny wiatr,</i>
<i>prądy skierowane do góry i do dołu.</i>

789
00:49:31,763 --> 00:49:33,640
<i>Wiatr jest tu szalony.</i>

790
00:49:33,724 --> 00:49:35,517
<i>Nigdy nie wiadomo, co się stanie.</i>

791
00:49:37,186 --> 00:49:38,228
Pilot drona

792
00:49:38,312 --> 00:49:41,231
To najtrudniejsze zdjęcia.
Wszyscy to potwierdzą.

793
00:49:42,900 --> 00:49:44,443
Powtórzmy to samo.

794
00:49:44,526 --> 00:49:46,570
<i>Bardzo dobrze.</i>

795
00:49:49,406 --> 00:49:50,991
Tak jest. Ładnie.

796
00:49:52,117 --> 00:49:54,036
Pięknie. Nad wodospadem.

797
00:49:55,120 --> 00:49:56,371
<i>Świetnie, Russ.</i>

798
00:50:00,876 --> 00:50:02,169
-Wracaj.
-Ląduj.

799
00:50:02,252 --> 00:50:03,795
<i>Niech wraca.</i>

800
00:50:12,179 --> 00:50:13,514
Brawo, panowie.

801
00:50:13,597 --> 00:50:15,766
Ostatnie ujęcia były niesamowite.

802
00:50:16,266 --> 00:50:20,354
Cieszę, że jest już na ziemi. Bardzo!

803
00:50:21,188 --> 00:50:23,857
Biedny Russel. Ależ stresujący dzień.

804
00:50:23,941 --> 00:50:25,192
Powiedzieliśmy,

805
00:50:25,275 --> 00:50:28,529
żeby wzniósł nad Wodospady Wiktorii
sprzęt wart 80 000 $

806
00:50:28,612 --> 00:50:30,155
i go nie rozbił.

807
00:50:30,239 --> 00:50:31,823
Na szczęście nie rozbił.

808
00:50:31,907 --> 00:50:33,700
Ostatnia ujęcia były obłędne.

809
00:50:33,784 --> 00:50:38,288
Cudowne pomarańczowe światło i
przepaść przyprawiająca o zawrót głowy.

810
00:50:38,372 --> 00:50:39,790
Tak, to było coś.

811
00:50:39,873 --> 00:50:42,459
Wodospady Wiktorii wyglądały niezwykle.

812
00:50:47,923 --> 00:50:51,134
<i>Dwa miesiące później woda opadła.</i>

813
00:50:51,218 --> 00:50:54,680
<i>Dla słoni nadszedł czas</i>
<i>powrotu do delty Okawango.</i>

814
00:50:54,763 --> 00:50:59,601
<i>Nasza ekipa znów ruszyła ich śladami.</i>

815
00:51:08,277 --> 00:51:10,404
<i>Filmowcy znów byli w drodze.</i>

816
00:51:12,239 --> 00:51:16,952
<i>Oddalali się od Zambezi.</i>
<i>Następnym przystankiem był Hwange,</i>

817
00:51:17,035 --> 00:51:19,663
<i>największy park narodowy w Zimbabwe.</i>

818
00:51:20,664 --> 00:51:25,586
<i>Tutaj stada unikały skwaru dnia,</i>
<i>wędrując w nocy.</i>

819
00:51:28,172 --> 00:51:31,592
<i>Ekipa wiedziała,</i>
<i>że zmierzają prosto na terytorium lwów.</i>

820
00:51:46,023 --> 00:51:48,108
<i>Rok temu pojawiły się kamery,</i>

821
00:51:48,192 --> 00:51:51,737
<i>dzięki którym można filmować</i>
<i>w ciemnościach i to w kolorze.</i>

822
00:51:53,238 --> 00:51:56,617
<i>Godziny filmowania tymi</i>
<i>kamerami są ściśle określone,</i>

823
00:51:56,700 --> 00:51:58,076
więc mieliśmy nadzieję,

824
00:51:58,160 --> 00:51:59,161
Operator filmowy

825
00:51:59,244 --> 00:52:02,039
że zaobserwujemy te zachowania
w świetle księżyca.

826
00:52:12,382 --> 00:52:15,135
<i>Przewodnicy rzadko miewają sposobność</i>

827
00:52:15,219 --> 00:52:18,472
<i>zobaczyć interakcje drapieżników w nocy.</i>

828
00:52:18,555 --> 00:52:21,016
<i>To rzadka okazja, żeby podziwiać coś,</i>

829
00:52:21,099 --> 00:52:25,938
<i>czego doświadczamy tak nieczęsto.</i>

830
00:52:26,021 --> 00:52:30,150
<i>Cieszyliśmy się i baliśmy,</i>
<i>nie wiedząc, czego się spodziewać.</i>

831
00:52:31,443 --> 00:52:35,781
<i>Kamery noktowizyjne pokazały,</i>
<i>jak słabo słonie widzą w nocy.</i>

832
00:52:46,917 --> 00:52:49,211
<i>Zdarzyło mi się, że młode lwy</i>

833
00:52:49,294 --> 00:52:51,880
<i>zainteresowały się samochodem,</i>

834
00:52:51,964 --> 00:52:55,050
<i>ale nie w takim stopniu jak ta młodzież.</i>

835
00:53:12,651 --> 00:53:13,652
Hej!

836
00:53:14,319 --> 00:53:17,155
<i>Najważniejsze to zawsze zachowywać spokój.</i>

837
00:53:17,239 --> 00:53:22,411
<i>Koledzy włączyli latarkę</i>
<i>i lwy natychmiast się wycofały.</i>

838
00:53:23,662 --> 00:53:25,038
Negatywne wzmocnienie.

839
00:53:26,164 --> 00:53:27,457
To właśnie one...

840
00:53:31,128 --> 00:53:35,007
<i>Gdy odkryły, że nie ma z nami żartów,</i>

841
00:53:35,090 --> 00:53:38,594
<i>zaakceptowały nas tak,</i>
<i>jakbyśmy należeli do ich stada.</i>

842
00:53:42,431 --> 00:53:45,309
<i>Gdy wstała i podeszła do kamery,</i>

843
00:53:45,392 --> 00:53:48,061
ta zaczęła łapać jej obraz.

844
00:53:48,145 --> 00:53:50,856
Próbowałem ustawić ostrość,
gdy się zbliżyła.

845
00:53:50,939 --> 00:53:54,109
<i>Minimalna odległość</i>
<i>to chyba 80 centymetrów.</i>

846
00:53:55,861 --> 00:53:58,280
To blisko. Jest noc, a wóz nie ma drzwi.

847
00:54:02,367 --> 00:54:03,994
<i>To świetne koty.</i>

848
00:54:06,079 --> 00:54:07,164
Dopóki nie gryzą.

849
00:54:10,709 --> 00:54:14,713
<i>Noc po nocy Gavin i Clinton obserwują lwy,</i>

850
00:54:14,796 --> 00:54:18,800
<i>które wydają się w ogóle</i>
<i>niezainteresowane słoniami.</i>

851
00:54:20,511 --> 00:54:23,096
<i>Wszyscy mówią, że to właśnie lwy</i>

852
00:54:23,180 --> 00:54:25,933
są niezwykle aktywne. No to patrzcie.

853
00:54:27,434 --> 00:54:29,478
Jeden obrócił się dwa razy.

854
00:54:40,739 --> 00:54:44,034
Na razie jest bardzo cicho.

855
00:54:47,829 --> 00:54:51,041
<i>Chwilowo lwy nie zagrażają słoniom,</i>

856
00:54:51,124 --> 00:54:55,337
<i>ale te stare kości dowodzą,</i>
<i>że nie zawsze tak jest.</i>

857
00:54:58,715 --> 00:55:03,595
<i>Filmowanie nocą tym się różni</i>
<i>od filmowania za dnia,</i>

858
00:55:03,679 --> 00:55:09,226
że nocą drapieżniki są mniej
zaniepokojone naszą obecnością.

859
00:55:09,309 --> 00:55:12,938
<i>Więc trzeba być czujnym.</i>

860
00:55:13,730 --> 00:55:16,817
<i>Poza tym robimy to noc w noc.</i>

861
00:55:16,900 --> 00:55:17,901
Przewodnik

862
00:55:17,985 --> 00:55:19,945
Organizm odczuwa zmęczenie.

863
00:55:20,612 --> 00:55:23,574
Pracujemy po nocach
i próbujemy spać w dzień.

864
00:55:24,741 --> 00:55:26,076
<i>Nie jest lekko.</i>

865
00:55:31,915 --> 00:55:35,794
<i>Gdy pracuje się w nocy,</i>
<i>koniecznie trzeba zachowywać czujność.</i>

866
00:55:35,878 --> 00:55:39,965
To dobrze, że wszyscy trzej

867
00:55:40,048 --> 00:55:41,800
wypatrujemy i nasłuchujemy

868
00:55:41,884 --> 00:55:45,304
podejrzanych odgłosów i drapieżników.

869
00:55:45,387 --> 00:55:46,847
Czy to...

870
00:55:47,848 --> 00:55:49,308
Czy to nie lew?

871
00:55:52,477 --> 00:55:54,521
To brzmi jak pomruk lwa.

872
00:55:55,731 --> 00:55:57,274
Być może.

873
00:56:03,697 --> 00:56:07,826
Miałem nadzieję,
że przewodnik będzie czuwał,

874
00:56:07,910 --> 00:56:11,705
ale trudy nocy przeważyły.

875
00:56:37,648 --> 00:56:40,943
<i>Rozmawialiśmy o tym,</i>
<i>że musimy zachować czujność,</i>

876
00:56:41,026 --> 00:56:43,904
<i>a ja zasnąłem na tylnym siedzeniu</i>

877
00:56:43,987 --> 00:56:47,157
<i>i ryczałem przez sen jak lew.</i>

878
00:56:56,542 --> 00:56:59,461
<i>Choć ekipa wypatrywała lwów,</i>

879
00:56:59,545 --> 00:57:01,797
<i>gdy się biwakuje w sercu Afryki,</i>

880
00:57:01,880 --> 00:57:05,759
<i>zawsze dzieli się</i>
<i>przestrzeń z dzikimi zwierzętami.</i>

881
00:57:12,808 --> 00:57:14,977
<i>Czy się o tym wie, czy nie.</i>

882
00:57:22,359 --> 00:57:25,487
<i>Mieliście kiedyś wrażenie,</i>
<i>że jesteście obserwowani?</i>

883
00:57:43,088 --> 00:57:47,134
<i>Przez kilka nocy</i>
<i>lwów już nie było w tej okolicy.</i>

884
00:57:49,636 --> 00:57:51,555
<i>Wróciły w czasie pełni.</i>

885
00:57:52,431 --> 00:57:54,433
<i>Z pustymi żołądkami.</i>

886
00:58:00,856 --> 00:58:03,066
Długo czekałem na powrót lwów.

887
00:58:04,276 --> 00:58:06,695
Wreszcie, po czterech dniach

888
00:58:07,529 --> 00:58:10,073
wróciło do nas stado lwów.

889
00:58:24,671 --> 00:58:25,881
Samica wstaje.

890
00:58:31,803 --> 00:58:33,514
Ruszyła.

891
00:58:38,519 --> 00:58:39,978
Druga wstała.

892
00:58:43,690 --> 00:58:44,900
To jest to.

893
00:58:50,447 --> 00:58:52,574
Ma go. Wskoczyła na niego.

894
00:58:55,786 --> 00:58:56,787
Ruchy.

895
00:58:56,870 --> 00:59:00,582
<i>Wszystko to sfilmował</i>
<i>operator filmu zakulisowego,</i>

896
00:59:00,666 --> 00:59:04,628
<i>odważnie rejestrujący</i>
<i>z otwartej skrzyni wozu.</i>

897
00:59:06,213 --> 00:59:07,214
Dobrze.

898
00:59:11,635 --> 00:59:14,513
<i>Chciałem wszystko sfilmować,</i>
<i>również reakcję Gavina,</i>

899
00:59:14,596 --> 00:59:17,516
<i>Clintona i wszystko to, co tam się działo.</i>

900
00:59:17,599 --> 00:59:19,017
Ale siedziałem w skrzyni.

901
00:59:19,101 --> 00:59:20,102
Operator filmu zakulisowego

902
00:59:20,185 --> 00:59:22,104
Roiło się od żądnych krwi lwów.

903
00:59:22,187 --> 00:59:25,148
<i>Słonica była bardzo zdenerwowana.</i>

904
00:59:25,232 --> 00:59:27,609
<i>Broniła młodego, biegła prosto na wóz.</i>

905
00:59:33,824 --> 00:59:35,909
Biegnie w twoją stronę.

906
00:59:41,832 --> 00:59:43,458
To było mocne.

907
00:59:47,754 --> 00:59:50,841
<i>Gdy zobaczyłem,</i>
<i>że ta lwica biegnie w stronę słonia,</i>

908
00:59:51,633 --> 00:59:55,012
pomyślałem sobie: „Nie zabijaj”.

909
00:59:55,095 --> 00:59:58,515
Odetchnąłem, gdy matka zdołała je odgonić.

910
00:59:58,599 --> 01:00:01,852
<i>Tylko dobra matka potrafi</i>
<i>odegnać osiem lwów,</i>

911
01:00:01,935 --> 01:00:04,479
<i>osiem głodnych lwów, bez niczyjej pomocy.</i>

912
01:00:18,327 --> 01:00:21,747
<i>Następnego dnia ekipa</i>
<i>wróciła na miejsce ataku.</i>

913
01:00:22,331 --> 01:00:25,167
<i>Zgodnie z oczekiwaniami,</i>
<i>lwy wciąż tam były,</i>

914
01:00:25,959 --> 01:00:29,880
<i>ale, co zaskakujące,</i>
<i>słonie też przebywały w pobliżu.</i>

915
01:00:33,091 --> 01:00:36,011
<i>Nim pokonaliśmy zakole,</i>
<i>usłyszałem różne odgłosy.</i>

916
01:00:36,094 --> 01:00:37,971
<i>To był zamęt.</i>

917
01:00:38,055 --> 01:00:39,848
<i>Słonie były zrozpaczone.</i>

918
01:00:43,435 --> 01:00:45,187
<i>Nie wiedzieliśmy, co się dzieje.</i>

919
01:00:49,608 --> 01:00:52,236
<i>Zobaczyliśmy, że wszystkie</i>
<i>patrzą w jeden punkt.</i>

920
01:00:53,362 --> 01:00:56,073
<i>Na ziemię w miejscu, gdzie leżała matrona.</i>

921
01:00:58,033 --> 01:01:01,078
<i>Tliła się w niej ostatnia iskierka życia.</i>

922
01:01:03,163 --> 01:01:04,748
<i>Rodzina musiała wiedzieć,</i>

923
01:01:04,831 --> 01:01:06,708
<i>że wkrótce straci przywódczynię.</i>

924
01:01:07,334 --> 01:01:10,420
<i>I całą wiedzę, którą ona dysponuje.</i>

925
01:01:12,256 --> 01:01:16,635
<i>Nie ulega wątpliwości,</i>

926
01:01:16,718 --> 01:01:21,348
<i>że przetrwanie całej rodziny słoni</i>
<i>zależy od babć i matron.</i>

927
01:01:21,431 --> 01:01:25,936
To najstarsze i najmądrzejsze
przywódczynie w grupie.

928
01:01:28,355 --> 01:01:31,900
<i>Czasem popełniają błędy</i>
<i>i w czasie wędrówki ktoś ginie,</i>

929
01:01:31,984 --> 01:01:34,444
ale przeważnie te zwierzęta są obłędne.

930
01:01:34,528 --> 01:01:36,780
Wiedzą, dokąd i kiedy iść.

931
01:01:39,283 --> 01:01:42,578
<i>Najbardziej mnie intrygują</i>
<i>relacje między nimi.</i>

932
01:01:43,370 --> 01:01:45,497
<i>Im więcej spędza się z nimi czasu,</i>

933
01:01:45,581 --> 01:01:48,834
<i>tym lepiej poznaje się te więzi.</i>

934
01:01:48,917 --> 01:01:53,672
<i>Zaczyna się rozumieć,</i>
<i>co się dzieje pomiędzy krewnymi.</i>

935
01:01:54,631 --> 01:01:57,134
<i>Co łączy poszczególne osobniki</i>

936
01:01:57,217 --> 01:02:02,598
i jakie się rodzą między nimi emocje.

937
01:02:07,477 --> 01:02:09,855
<i>Nasz film opowiada o wędrówkach.</i>

938
01:02:09,938 --> 01:02:14,276
<i>O wędrówce wody</i>
<i>z Angoli do delty Okawango.</i>

939
01:02:14,359 --> 01:02:17,905
O wędrówce naszych stad słoni.

940
01:02:17,988 --> 01:02:22,910
Ale moją ulubioną wędrówką jest ta,
którą podejmuje samica,

941
01:02:22,993 --> 01:02:28,081
która na początku filmu
jest drugą najstarszą w stadzie.

942
01:02:32,127 --> 01:02:34,046
<i>Ale gdy matrona umiera,</i>

943
01:02:34,129 --> 01:02:38,759
<i>stado zwraca się do niej,</i>
<i>aby pomogła mu wrócić do domu.</i>

944
01:02:39,259 --> 01:02:42,930
Musi znaleźć w sobie siłę
i wykorzystać wiedzę,

945
01:02:43,013 --> 01:02:45,724
wszystko to,
czego się nauczyła od matrony,

946
01:02:45,807 --> 01:02:48,435
aby ocalić stado
i zaprowadzić je do delty.

947
01:02:59,947 --> 01:03:02,449
<i>Po stracie jednej z głównych bohaterek,</i>

948
01:03:02,533 --> 01:03:06,370
<i>Marka i resztę ekipy spotkał kolejny pech.</i>

949
01:03:10,707 --> 01:03:13,460
Pora deszczowa ma
zacząć się za dwa miesiące.

950
01:03:20,217 --> 01:03:23,470
Ogarniają mnie więc obawy.

951
01:03:23,554 --> 01:03:27,182
<i>Skończyło się to tak,</i>

952
01:03:27,266 --> 01:03:31,520
<i>że zdołaliśmy wieczorem sfilmować</i>
<i>wspaniały zachód słońca</i>

953
01:03:31,603 --> 01:03:33,564
<i>i słonie, wędrujące na tle burzy.</i>

954
01:03:33,647 --> 01:03:36,984
<i>To była nasza iskierka nadziei.</i>

955
01:03:40,362 --> 01:03:43,282
<i>Gdy rozpętała się burza,</i>
<i>ekipa była w pogotowiu,</i>

956
01:03:43,365 --> 01:03:46,368
<i>a lwy zwietrzyły okazję.</i>

957
01:03:47,202 --> 01:03:51,206
<i>To moja ulubiona noc tej sesji filmowej.</i>

958
01:03:51,290 --> 01:03:54,209
<i>Przypomina Halloween.</i>
<i>Jest bardzo nastrojowa.</i>

959
01:03:54,293 --> 01:03:57,504
<i>Byliśmy ze słoniami i nagle,</i>
<i>ni z tego, ni z owego</i>

960
01:03:57,588 --> 01:04:02,259
zaczęła się burza. Wciąż trwa.
Niebo pociemniało.

961
01:04:02,342 --> 01:04:07,097
Apokaliptyczna scena, wiry piaskowe.

962
01:04:07,181 --> 01:04:09,725
<i>Dostrzegliśmy lwy,</i>
<i>nim słonie je zobaczyły.</i>

963
01:04:10,851 --> 01:04:14,146
Ominęły nas, idąc przez
wiry piasku i ustawiły się

964
01:04:14,229 --> 01:04:17,357
naprzeciwko słoni,
które wtedy je spostrzegły.

965
01:04:20,903 --> 01:04:23,822
<i>Nie byliśmy pewni,</i>
<i>czy to lwy rzucą się na słonie,</i>

966
01:04:23,906 --> 01:04:25,657
<i>czy słonie na lwy.</i>

967
01:04:32,289 --> 01:04:34,124
<i>Słonie ruszyły na nie,</i>

968
01:04:35,542 --> 01:04:37,628
<i>a lwy się wycofały.</i>

969
01:04:39,379 --> 01:04:42,841
<i>Spojrzałem i... Były na wyciągnięcie ręki.</i>

970
01:04:42,925 --> 01:04:46,303
Na szczęście były
całkowicie skupione na słoniach.

971
01:04:48,889 --> 01:04:51,475
<i>Bardzo surowe i rzeczywiste.</i>

972
01:04:51,558 --> 01:04:54,895
Zupełnie jak w Halloween.

973
01:04:58,023 --> 01:05:00,984
<i>W Zimbabwe dopiero zaczęły się deszcze,</i>

974
01:05:01,068 --> 01:05:05,155
<i>ale już od dawna trwały w górach Angoli,</i>

975
01:05:05,239 --> 01:05:07,908
<i>u źródeł rzeki Okawango.</i>

976
01:05:21,672 --> 01:05:25,676
<i>Po kilku miesiącach wody powodzi</i>
<i>powracają do Botswany</i>

977
01:05:25,759 --> 01:05:27,594
<i>i napełniają deltę.</i>

978
01:05:27,678 --> 01:05:31,932
<i>Fala powodziowa pokonuje</i>
<i>ponad półtora kilometra dziennie.</i>

979
01:05:32,015 --> 01:05:35,185
<i>Ekipa musi się śpieszyć, by ją wyprzedzić.</i>

980
01:05:35,269 --> 01:05:38,438
<i>Zauważyliśmy to miejsce z samolotu.</i>

981
01:05:38,522 --> 01:05:41,316
Gdyby się udało
tam ustawić nasz żuraw

982
01:05:41,400 --> 01:05:42,401
Operator filmowy

983
01:05:42,484 --> 01:05:43,986
i uchwycić to,

984
01:05:44,069 --> 01:05:46,989
jak napływa woda, jak przybiera.
To by było coś.

985
01:05:47,698 --> 01:05:49,199
W porządku.

986
01:05:49,283 --> 01:05:52,578
Wyzwaniem jest szybko zachodzące słońce.

987
01:05:52,661 --> 01:05:55,664
Zamierzaliśmy to sfilmować jutro rano,

988
01:05:55,747 --> 01:05:58,750
<i>ale woda napływa z wielką prędkością.</i>

989
01:05:58,834 --> 01:06:02,546
Jeśli będziemy zwlekać, przepłynie tędy.

990
01:06:02,629 --> 01:06:06,300
Gorączkowo próbujemy ją sfilmować.

991
01:06:06,383 --> 01:06:08,468
Za kilka minut zajdzie słońce.

992
01:06:08,552 --> 01:06:10,679
-Gotowy?
-Tak.

993
01:06:11,972 --> 01:06:13,724
Gotów!

994
01:06:13,807 --> 01:06:16,226
Nie wiemy, czy woda napłynie powoli,

995
01:06:16,310 --> 01:06:17,311
Drugi reżyser

996
01:06:17,394 --> 01:06:19,771
czy nieco szybciej.

997
01:06:19,855 --> 01:06:22,733
Przed zmrokiem mamy tylko jedną szansę.

998
01:06:23,400 --> 01:06:24,902
Tom, do przodu, proszę.

999
01:06:27,279 --> 01:06:28,822
Dalej, dalej.

1000
01:06:28,906 --> 01:06:30,699
Bardzo szybko.

1001
01:06:30,782 --> 01:06:32,201
Dobrze.

1002
01:06:37,039 --> 01:06:38,290
Dalej.

1003
01:06:41,168 --> 01:06:43,003
<i>To woda płynąca do Okawango.</i>

1004
01:06:43,086 --> 01:06:44,421
<i>Niesamowite!</i>

1005
01:06:44,505 --> 01:06:45,964
<i>Przybyła aż z Angoli.</i>

1006
01:06:46,048 --> 01:06:48,884
Jesteśmy przy samym czole fali.

1007
01:06:48,967 --> 01:06:50,552
Sfilmowaliśmy ją.

1008
01:06:50,636 --> 01:06:53,222
<i>Przez pustynię napływa mnóstwo wody.</i>

1009
01:06:53,305 --> 01:06:55,098
<i>Udało się to sfilmować.</i>

1010
01:06:55,182 --> 01:06:57,518
<i>To było stresujące, mogło się nie udać,</i>

1011
01:06:57,601 --> 01:06:58,685
<i>ale było wspaniale.</i>

1012
01:06:58,769 --> 01:07:00,687
<i>Po trzech latach prób</i>

1013
01:07:00,771 --> 01:07:04,441
sfilmowaliśmy nadejście powodzi.
To niebywałe.

1014
01:07:05,526 --> 01:07:07,277
To nasi statyści.

1015
01:07:08,612 --> 01:07:09,655
Teraz jesteśmy

1016
01:07:09,738 --> 01:07:11,907
przy zagrodzie bydła w delcie Okawango.

1017
01:07:11,990 --> 01:07:13,617
To tereny hodowlane.

1018
01:07:13,700 --> 01:07:16,828
Krowy piją tę wodę każdego roku.

1019
01:07:16,912 --> 01:07:18,747
Rolnicy są od niej zależni.

1020
01:07:19,540 --> 01:07:21,083
Gdy tylko napłynęła,

1021
01:07:21,166 --> 01:07:23,919
bydło przyszło się napić.

1022
01:07:24,002 --> 01:07:25,629
Niesamowity widok.

1023
01:07:25,712 --> 01:07:30,217
Nie było łatwo, ale wreszcie się udało.

1024
01:07:32,594 --> 01:07:35,097
<i>Powódź w delcie Okawango</i>

1025
01:07:35,180 --> 01:07:41,728
należy do najbardziej niezwykłych
i irytujących zjawisk na świecie.

1026
01:07:41,812 --> 01:07:44,356
W tych stronach

1027
01:07:44,439 --> 01:07:46,525
jest mnóstwo ekspertów,

1028
01:07:46,608 --> 01:07:49,403
którzy mówią,
kiedy dokładnie nadciągnie powódź.

1029
01:07:49,486 --> 01:07:52,823
Zapewniam, że dosłownie wszyscy się mylą.

1030
01:07:55,951 --> 01:07:59,413
<i>Powódź jest zawsze</i>
<i>wyczekiwana z niecierpliwością.</i>

1031
01:07:59,496 --> 01:08:00,497
<i>Ona jest</i>

1032
01:08:00,581 --> 01:08:02,624
jak powracający stary przyjaciel.

1033
01:08:04,001 --> 01:08:09,047
<i>W kilka tygodni obszar półpustynny</i>
<i>zmienia się w Eden.</i>

1034
01:08:09,131 --> 01:08:12,968
Nagle wszędzie jest bujna zieleń
i okolica tętni życiem.

1035
01:08:13,051 --> 01:08:14,511
<i>Nadciąga powódź.</i>

1036
01:08:14,595 --> 01:08:16,847
<i>Mark i Jonathan wsiadają do samolotu,</i>

1037
01:08:16,930 --> 01:08:21,351
<i>żeby sfilmować magiczny widok</i>
<i>powrotu życia do delty.</i>

1038
01:08:21,435 --> 01:08:24,229
<i>Z góry widać przeróżne, niezwykłe kolory.</i>

1039
01:08:24,313 --> 01:08:27,566
<i>Zieleń, szafir i żółty piasek.</i>

1040
01:08:27,649 --> 01:08:29,276
<i>To niesamowite.</i>

1041
01:08:29,359 --> 01:08:31,737
<i>Przelatujesz kilometr</i>

1042
01:08:31,820 --> 01:08:34,156
<i>i wszystko się zmienia.</i>

1043
01:08:39,786 --> 01:08:42,623
<i>Filmowanie z powietrza ma wielką zaletę.</i>

1044
01:08:42,706 --> 01:08:44,958
Widać pełną perspektywę.

1045
01:08:45,042 --> 01:08:48,712
Z ziemi widać tylko mały wycinek zdarzeń.

1046
01:08:48,795 --> 01:08:51,131
<i>Gdy wzbijamy się wysoko,</i>

1047
01:08:51,215 --> 01:08:55,052
<i>widzimy na przykład, jak powódź</i>
<i>wije się przez krajobraz.</i>

1048
01:08:55,135 --> 01:08:57,888
<i>I zwierzęta, które do niej ciągną.</i>

1049
01:08:57,971 --> 01:09:01,183
<i>Można wtedy lepiej zrozumieć</i>
<i>cały ten proces.</i>

1050
01:09:18,534 --> 01:09:21,119
<i>Na ziemi druga ekipa filmowa</i>

1051
01:09:21,203 --> 01:09:26,124
<i>rejestruje ostatni etap</i>
<i>bohaterskiej wędrówki słoni.</i>

1052
01:09:26,208 --> 01:09:28,836
<i>Tym, co rzeczywiście się sprawdziło,</i>

1053
01:09:28,919 --> 01:09:32,923
<i>jest nasz naziemny</i>
<i>układ do stabilizacji kamer,</i>

1054
01:09:33,006 --> 01:09:36,635
dzięki któremu
filmowaliśmy słonie w ruchu.

1055
01:09:36,718 --> 01:09:40,722
Na przykład dziś,
gdy podróżowaliśmy wzdłuż stada,

1056
01:09:40,806 --> 01:09:42,850
jedno ze słoniątek zostało w tyle.

1057
01:09:42,933 --> 01:09:45,769
<i>Śliniło się, było w okropnym stanie.</i>

1058
01:09:52,025 --> 01:09:55,779
<i>Matka ciągle wracała, żeby je pogonić</i>

1059
01:09:55,863 --> 01:09:59,157
<i>i czuwać nad nim w tej sytuacji.</i>

1060
01:09:59,241 --> 01:10:02,327
<i>To naprawdę czuć,</i>
<i>że wędrujemy razem z nimi.</i>

1061
01:10:18,552 --> 01:10:20,637
<i>Jest im ciężko. Tracą formę.</i>

1062
01:10:20,721 --> 01:10:23,098
Są spragnione, zgrzane, głodne.

1063
01:10:23,182 --> 01:10:25,642
Jedzenia jest mało. To ciężki czas.

1064
01:11:04,014 --> 01:11:05,599
<i>W trakcie sesji filmowej</i>

1065
01:11:05,682 --> 01:11:08,393
<i>ekipa uzmysłowiła sobie, że te słonie</i>

1066
01:11:08,477 --> 01:11:12,022
<i>potrafią sprostać epickim</i>
<i>wędrówkom przez Kalahari</i>

1067
01:11:12,105 --> 01:11:14,816
<i>tylko dzięki sile więzi rodzinnych.</i>

1068
01:11:17,903 --> 01:11:20,447
<i>Dopiero gdy zostają one zerwane</i>

1069
01:11:20,531 --> 01:11:23,867
<i>poprzez ataki rolników lub kłusowników,</i>

1070
01:11:23,951 --> 01:11:25,953
<i>słoniątka się gubią lub są porzucane.</i>

1071
01:11:27,955 --> 01:11:31,083
<i>Mike Chase postanowił temu zapobiec.</i>

1072
01:11:32,876 --> 01:11:36,505
Każdy słoń się liczy. Jeśli mogę pomóc

1073
01:11:36,588 --> 01:11:38,173
Dyrektor/założyciel
Elephants Without Borders

1074
01:11:38,257 --> 01:11:40,843
słoniowi osieroconemu z winy ludzi,

1075
01:11:40,926 --> 01:11:44,096
wtedy jestem zobowiązany zareagować.

1076
01:11:47,015 --> 01:11:48,392
<i>Szczęściarze trafiają</i>

1077
01:11:48,475 --> 01:11:51,562
<i>do schroniska dla słoni w Botswanie.</i>

1078
01:11:54,231 --> 01:11:56,233
<i>Od pięciu lat Mike i Kelly</i>

1079
01:11:56,316 --> 01:11:58,944
<i>nauczyli się zastępować rodziców</i>

1080
01:11:59,027 --> 01:12:01,530
<i>jednym z największych na świecie szkrabów.</i>

1081
01:12:02,155 --> 01:12:04,157
<i>Wszystkie sieroty, te słoniki,</i>

1082
01:12:04,241 --> 01:12:07,035
<i>są bardzo uczuciowymi zwierzętami.</i>

1083
01:12:07,119 --> 01:12:09,496
<i>Gdy zostaną oddzielone od rodziny,</i>

1084
01:12:09,580 --> 01:12:12,416
<i>mają wiele silnych potrzeb,</i>

1085
01:12:12,499 --> 01:12:16,170
<i>są bardzo niesamodzielne i bezbronne.</i>

1086
01:12:16,253 --> 01:12:20,549
Jeśli się je zostawi
choćby na kilka minut, denerwują się,

1087
01:12:20,632 --> 01:12:22,634
<i>a stres może zabić młodego słonia.</i>

1088
01:12:23,385 --> 01:12:25,262
<i>Gdy tu przybywają,</i>

1089
01:12:25,345 --> 01:12:27,681
<i>spędzamy z nimi cały czas,</i>

1090
01:12:27,764 --> 01:12:28,765
<i>każą minutę.</i>

1091
01:12:28,849 --> 01:12:30,267
Dyrektor Elephants Without Borders

1092
01:12:30,350 --> 01:12:32,519
Ktoś z nimi śpi, ktoś je przytula.

1093
01:12:32,603 --> 01:12:35,063
Bardzo ważny jest kontakt fizyczny.

1094
01:12:35,147 --> 01:12:37,858
Słonie często się dotykają.

1095
01:12:37,941 --> 01:12:43,113
<i>Muszą odczuwać więź, miłość i troskę.</i>

1096
01:12:48,827 --> 01:12:50,996
<i>Najlepiej, gdy są razem,</i>

1097
01:12:51,079 --> 01:12:53,165
<i>bo sieroty pocieszają się nawzajem.</i>

1098
01:12:53,832 --> 01:12:55,959
<i>Nie są same, mają rodzinę.</i>

1099
01:12:56,043 --> 01:13:00,172
<i>Nawiązują relacje, bawią się,</i>
<i>uczą się od siebie nawzajem.</i>

1100
01:13:00,255 --> 01:13:03,342
My im w tym tylko pomagamy.

1101
01:13:03,425 --> 01:13:07,304
Proszę, użyj trąby.

1102
01:13:07,387 --> 01:13:08,680
Zobacz...

1103
01:13:08,764 --> 01:13:11,767
<i>Słonie są osierocane</i>
<i>lub porzucane z winy kłusowników,</i>

1104
01:13:11,850 --> 01:13:15,145
wskutek konfliktów z ludźmi,
są zabijane z zemsty.

1105
01:13:15,229 --> 01:13:19,358
Młode słonie nie mają przyszłości.

1106
01:13:19,441 --> 01:13:21,527
<i>Porzucone w buszu zginęłyby.</i>

1107
01:13:23,695 --> 01:13:26,406
<i>Niestety w Botswanie niewielu miejscowych</i>

1108
01:13:26,490 --> 01:13:29,785
<i>doświadcza wspaniałości słoni.</i>

1109
01:13:30,536 --> 01:13:33,580
Możliwość dotykania, współodczuwania

1110
01:13:33,664 --> 01:13:35,541
i zrozumienie ich walki o życie

1111
01:13:35,624 --> 01:13:39,962
<i>to podstawa, żeby zapewnić</i>
<i>przyszłość nie tylko słoniom,</i>

1112
01:13:40,045 --> 01:13:41,588
<i>ale i całej przyrodzie.</i>

1113
01:13:44,633 --> 01:13:47,594
<i>Wykorzystując słoniątka z azylu</i>
<i>jako ambasadorów,</i>

1114
01:13:47,678 --> 01:13:52,891
<i>którzy propagują kulturę</i>
<i>i etos ochrony przyrody,</i>

1115
01:13:52,975 --> 01:13:56,812
<i>mamy nadzieję zaszczepić</i>
<i>te wartości wśród lokalnej młodzieży.</i>

1116
01:14:01,733 --> 01:14:04,611
<i>Dzieło Mike'a i Kelly'ego trwa do dziś.</i>

1117
01:14:04,695 --> 01:14:06,280
<i>Przyjmują sieroty,</i>

1118
01:14:06,363 --> 01:14:09,575
<i>zapewniając pogodniejszą przyszłość</i>
<i>słoniom z Botswany.</i>

1119
01:14:14,621 --> 01:14:18,834
<i>W delcie Okawango ekipa</i>
<i>jest już gotowa, żeby sfilmować</i>

1120
01:14:18,917 --> 01:14:21,587
<i>powrót słoni do ich pełnego wody domu.</i>

1121
01:14:22,671 --> 01:14:25,048
<i>Po roku w drodze wracają do miejsca,</i>

1122
01:14:25,132 --> 01:14:28,427
<i>gdzie zaczęto je filmować.</i>

1123
01:14:28,510 --> 01:14:29,511
Idą!

1124
01:14:29,595 --> 01:14:33,557
<i>Wszyscy kibicują zwłaszcza jednej postaci.</i>

1125
01:14:33,640 --> 01:14:36,143
Boże. Chaos!

1126
01:14:37,394 --> 01:14:41,940
Chlapią i przedzierają się przez wodę.

1127
01:14:42,441 --> 01:14:45,652
<i>Nowa matrona bezpiecznie</i>
<i>przywiodła stado do domu.</i>

1128
01:14:45,736 --> 01:14:47,613
<i>Nawet noworodka.</i>

1129
01:14:47,696 --> 01:14:49,531
<i>Ekipa jest szczęśliwa.</i>

1130
01:14:49,615 --> 01:14:52,075
Przepiękne chwile.

1131
01:14:52,159 --> 01:14:55,120
Cudowne. Boże!

1132
01:15:04,671 --> 01:15:05,839
Niesamowite.

1133
01:15:08,342 --> 01:15:10,219
<i>To opowieść o wędrówce słoni,</i>

1134
01:15:10,302 --> 01:15:12,679
ale to była i moja wędrówka.

1135
01:15:12,763 --> 01:15:14,056
Niesamowita.

1136
01:15:14,139 --> 01:15:17,309
Przeżyłem wspaniałe chwile ze słoniami.

1137
01:15:17,935 --> 01:15:21,688
<i>Walczyły o wodę, rodziły się młode,</i>

1138
01:15:21,772 --> 01:15:24,566
<i>widzieliśmy śmierć matrony</i>

1139
01:15:24,650 --> 01:15:28,028
i nauczyłem się
chyba więcej, niż się spodziewałem,

1140
01:15:28,111 --> 01:15:31,490
o zachowaniu słoni i ich wędrówkach.

1141
01:15:31,573 --> 01:15:35,744
Wszystko w trakcie
tej magicznej sesji filmowej.

1142
01:15:38,413 --> 01:15:42,084
<i>Dzieci uwielbiają słonie,</i>
<i>ludzie je kochają</i>

1143
01:15:42,167 --> 01:15:44,795
<i>i jeśli sprawimy, że zdadzą sobie sprawę,</i>

1144
01:15:44,878 --> 01:15:47,464
doznają olśnienia tak, jak ja 30 lat temu,

1145
01:15:47,548 --> 01:15:50,467
że te zwierzęta są wyjątkowe
i nadzwyczajne,

1146
01:15:50,551 --> 01:15:54,221
że trzeba je chronić
dla naszych dzieci i wnuków,

1147
01:15:54,304 --> 01:15:55,681
uznam to za sukces.

1148
01:15:55,764 --> 01:15:58,433
Mam nadzieję, że to się uda.

1149
01:16:04,231 --> 01:16:07,776
<i>Ostatnimi czasy wszystkie</i>
<i>wieści o słoniach były mroczne.</i>

1150
01:16:07,860 --> 01:16:10,988
<i>Mówiło się o kłusownictwie,</i>
<i>o handlu kością słoniową.</i>

1151
01:16:11,071 --> 01:16:14,825
<i>A my chcieliśmy zwrócić uwagę</i>
<i>na same słonie, istoty, które mają</i>

1152
01:16:14,908 --> 01:16:18,078
<i>emocjonalną i społeczną inteligencję.</i>

1153
01:16:18,161 --> 01:16:19,788
<i>Zasługują na szacunek.</i>

1154
01:16:21,498 --> 01:16:24,835
Ponadto musimy ocalić ich niezwykły dom,

1155
01:16:24,918 --> 01:16:29,047
w którym wciąż jeszcze żyją tak,
jak zawsze żyły słonie,

1156
01:16:29,131 --> 01:16:32,968
jeśli tylko wystarczy nam wytrwałości.

1157
01:16:36,430 --> 01:16:41,560
<i>Nieustannie oddani ratowaniu zwierząt</i>
<i>Mike Holding i Mike Chase</i>

1158
01:16:41,643 --> 01:16:45,397
<i>zamierzają przemierzyć</i>
<i>samolotem Botswanę i nie tylko,</i>

1159
01:16:45,480 --> 01:16:48,066
<i>aby przeprowadzić kolejny spis słoni.</i>

1160
01:16:48,150 --> 01:16:50,152
SPIS SŁONI, BOTSWANA, 2018

1161
01:16:52,029 --> 01:16:54,364
<i>Dzięki liczeniu słoni monitorują</i>

1162
01:16:54,448 --> 01:16:58,285
<i>długoterminowe tendencje zmian</i>
<i>w populacji słoni afrykańskich.</i>

1163
01:16:58,368 --> 01:17:03,498
<i>Poprzez swoją pracę pomagają</i>
<i>chronić ten niezwykły gatunek</i>

1164
01:17:04,291 --> 01:17:07,503
<i>w jednym z najtrudniejszych</i>
<i>okresów w jego dziejach.</i>

1165
01:17:08,545 --> 01:17:10,380
<i>Sporo tu słoni.</i>

1166
01:17:11,798 --> 01:17:15,427
<i>Trochę się boję mówić</i>
<i>Markowi o tych słoniach,</i>

1167
01:17:15,511 --> 01:17:19,139
<i>bo to miejsce jest niemal niedostępne.</i>

1168
01:17:19,723 --> 01:17:23,060
<i>Dostanie zawału, próbując</i>
<i>dostarczyć tu ekipę filmową.</i>

1169
01:17:23,143 --> 01:17:24,895
<i>Ale to miłe.</i>

1170
01:17:24,978 --> 01:17:28,106
<i>Przynajmniej my się możemy podelektować.</i>

1171
01:17:28,190 --> 01:17:31,026
<i>Tak jak mówisz, Mike,</i>

1172
01:17:31,109 --> 01:17:35,405
<i>są w krainie słoni,</i>
<i>poza zasięgiem ludzi i kamer.</i>

1173
01:17:35,489 --> 01:17:37,783
<i>To bardzo dobrze.</i>

1174
01:17:37,866 --> 01:17:39,618
<i>-Nie dla filmu.</i>
<i>-Nie.</i>

1175
01:17:39,701 --> 01:17:41,578
<i>Ale dla słoni. Zachwycające.</i>

1176
01:17:43,997 --> 01:17:45,958
<i>Jak myślisz, ile tu jest słoni?</i>

1177
01:17:46,041 --> 01:17:48,502
<i>-Mike.</i>
<i>-Jest ich mnóstwo.</i>

1178
01:17:48,585 --> 01:17:52,381
<i>To największe skupisko słoni na świecie.</i>

1179
01:17:52,464 --> 01:17:56,176
<i>Słonie przybywają tu tysiącami.</i>

1180
01:17:56,260 --> 01:17:59,137
<i>To dla nich prawdziwy raj.</i>

1181
01:17:59,221 --> 01:18:03,141
<i>Mają tu spokój i mogą być słoniami.</i>

1182
01:18:03,225 --> 01:18:04,226
<i>-Właśnie.</i>
<i>-I to...</i>

1183
01:18:04,309 --> 01:18:06,520
<i>To mnie bardzo uspokaja.</i>

1184
01:18:06,603 --> 01:18:07,604
<i>Tak.</i>

1185
01:18:08,480 --> 01:18:11,900
<i>Pomimo sytuacji słoni,</i>
<i>wciąż mają bezpieczny azyl,</i>

1186
01:18:11,984 --> 01:18:15,487
<i>gdzie mogą znikać na dzikich</i>
<i>obszarach północnej Botswany</i>

1187
01:18:16,029 --> 01:18:18,740
<i>i wędrować prastarymi szlakami.</i>

1188
01:18:18,824 --> 01:18:19,825
<i>Tak.</i>

1189
01:18:19,908 --> 01:18:21,618
<i>Zobacz. Przepiękne.</i>

1190
01:18:21,702 --> 01:18:22,786
<i>Niesamowity kraj.</i>

1191
01:18:37,634 --> 01:18:40,429
<i>Wykonawszy z powietrza wielki spis słoni,</i>

1192
01:18:41,138 --> 01:18:44,183
<i>znając ich sytuację</i>
<i>na wielu obszarach chronionych,</i>

1193
01:18:45,392 --> 01:18:47,603
wiem, że miejscami wyginą,

1194
01:18:49,021 --> 01:18:51,607
ale z drugiej strony mam to szczęście,

1195
01:18:51,690 --> 01:18:54,610
że badam i chronię słonie
w ich ostatniej twierdzy.

1196
01:18:54,693 --> 01:18:57,613
To ostanie miejsce,
gdzie słonie się bronią.

1197
01:18:58,155 --> 01:18:59,156
I...

1198
01:19:00,949 --> 01:19:03,827
Jestem wdzięczny
za możliwość uczestniczenia

1199
01:19:03,911 --> 01:19:06,246
w tworzeniu filmu, który jest

1200
01:19:06,330 --> 01:19:08,540
przesłaniem dla reszty świata.

1201
01:19:08,624 --> 01:19:11,543
Słonie są ważne.

1202
01:19:11,627 --> 01:19:13,921
Historia, którą opowiadacie, pomoże

1203
01:19:14,004 --> 01:19:20,302
w działaniach na rzecz ochrony
największej na świecie populacji słoni.

1204
01:24:30,195 --> 01:24:32,197
Napisy: Dariusz Makulski